1

การประเมนผลโครงการบตรสวสดการแหงรฐ: กรณศกษาชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร***12

Evaluation of The State Welfare Card Project: A Case Study of Kumnan CommunityBang Bon, Bangkok

มตกา อารยะภกด**

บทคดยอ

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษาการด าเนนงานในโครงการบตรสวสดการแหงรฐปจจยทมผลตอความส าเรจของนโยบาย ปญหาและอปสรรคของโครงการบตรสวสดการแหงรฐ รวมถงแนวทางพฒนาและปรบปรงนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐในพนทชมชนก านนแมน ใชการวจยน เปนการวจยเชงคณภาพ จากขอมลเอกสาร (Documentary data) การสมภาษณ (Interview) และ การสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non-Participant Observation) ผลการศกษาพบวาประชาชน ชมชนก านนแมนไดรบสทธ 510 คน คดเปนรอยละ 0.47 จากจ านวนประชากรทงหมด 1,912 คน แบงตามชวงอายผสงอายตงแต 60 ปขนไปจ านวน 150 คน ประชาชนทวไปจ านวน 290 คน และคนพการจ านวน 70 คน โดยเงนส าหรบโครงการสงถงประชาชนโดยไมผานระบบราชการ ส าหรบปญหาและอปสรรคในการแจกบตรสวสดการแหงรฐในพนทคอ การประชาสมพนธขอมลขาวสารยงอยใน วงแคบประชาชนทอยหางไกลไมสามารถเดนทางมาสมคร ณ จดทก าหนดไดการตรวจสอบคณสมบตของผมบตรสวสดการยงท าไดไมครอบคลม และไมควรผกขาดไวทรานธงฟาเพยงอยางเดยว

ค าส าคญ:การประเมนผล,บตรสวสดการแหงรฐ, ความส าเรจของนโยบาย

บทน า เขตบางบอนแยกจากส านกงานเขตบางขนเทยน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวนท 14 ตลาคม 2540 อนเปนไปตามนโยบายของผบรหารกรงเทพมหานครในปจจบนชมชน ซอยก านนแมน ตงอยในเขตบางบอน ซงเปนชมชนประเภทชานเมอง ประกาศเปนชมชนทจดตง ตามระเบยบกรงเทพมหานครในป 2535 ชมชนตงอยหม 8 ซอยก านนแมน 3 ถนนเอกชย แขวงบางบอน ซงเปนกลมเขต 6 กลมกรงธนใต จดเปนเขตชนนอก ทางดานฝงตะวนตกของกรงเทพมหานครโดยมพนทตดตอกบจงหวดสมทรสาครสภาพทางภมศาสตรทวไปจากเดม ซงเปนพนทเกษตรกรรมไดเปลยนแปลงไปตามกาลเวลาอนสบเนองมาจากความเจรญของกรงเทพมหานคร ไดแผขยายออกสพนทรอบนอกดงนนในปจจบนพนทเขตบางบอนจงประกอบดวยพนทซงประชากรยงคงประกอบอาชพดานการเกษตรโดยประชากรในวยแรงงานจะประกอบอาชพดวยการรบจางตาม

1*บทความนเรยบเรยงจากการคนควาอสระเรองการประเมนผลโครงการบตรสวสดการแหงรฐกรณศกษา ชมชนก านนแมน

เขตบางบอน กรงเทพมหานคร 2**นกศกษาหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง

2

โรงงานอตสาหกรรม ประชาชนในพนททไมไดเปนเจาของทดนหรอมถนฐานในเขตน หรอประชาชนทยายเขาอาศยในเขตนจงมอาชพรบจาง หรอคาขายเลกนอย ๆ

ผลการด าเนนนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐแบงสองระยะ คอ ระยะท 1 มเปาหมายเนนการชวยเหลอลดภาระคาครองชพแกผมรายไดนอยผานวงเงนสวสดการเบองตน ทงคาสนคาอปโภคบรโภคทจ าเปน คาซอกาซหงตม คารถโดยสาร ไมวาจะเปนรถเมลรถไฟฟา รถโดยสาร ประจ าทาง บขส. และรถไฟ ระยะท 2 ซงคณะรฐมนตรมมตเหนชอบเมอวนท 9 มกราคม 2561 จะเนนการพฒนาคณภาพชวตแกผมรายไดนอยใน 4 มต ไดแก การมงานท า การฝกอบรมและการศกษา การเขาถงแหลงเงนทนในระบบและการเขาถงสงจ าเปนพนฐานการใหความชวยเหลอผานบตรสวสดการแหงรฐเปนการจดสรรงบประมาณโดยตรงไปสกลมเปาหมายเพอเศรษฐกจฐานรากคอประชาชนผมรายไดนอยและเกษตรกรทลงทะเบยนในโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐท าใหการชวยเหลอจากภาครฐตรงกลมเปาหมายและเกดประโยชนสงสดเนองจากมการระบตวตนประชาชนผถอบตรสวสดการแหงรฐอยางชดเชน มการระบอาชพซงจะแสดงถงความจ าเปนในการรบความชวยเหลอทแตกตางกน และรฐบาลมฐานขอมลในการใหความชวยเหลอสวสดการในแตละประเภท (ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม, 2561, หนา 11)

ภายหลงจากทไดด าเนนนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐตงแตเมอวนท 1 ตลาคม 2560 เปนตนมา พบปญหาจากการใชบตรสวสดการไมวาจะเปนรานคาทรวมโครงการอยไกลจากทพกอาศย เครองรบบตรสวสดการในรานคามปญหา เปนตน ขณะเดยวกนผคนในสงคมยงมการตงขอสงเกตวาอาจมผทไมไดจนจรงหรอไมไดมรายไดนอยจรงแตไดรบสทธการใชบตรสวสดการแหงรฐหรอแมแต เปนประชาชนทยากจนแตไมไดรบการพจารณาใหมบตรสวสดการแหงรฐ เปนตน นอกจากน ยงมขอกงวลวาอาจมการเออประโยชนใหกบผประกอบการเอกชนบางรายทเขารวมโครงการและ เปนการกดกนรานคาของผประกอบการรายยอยและผประกอบการในทองถนไมใหรวมขายสนคา ในโครงการบตรสวสดการแหงรฐท าใหพบเหนปญหาวารานคาธงฟาของโครงการอยหางไกล ภมล าเนาท าใหประชาชนตองเสยคาใชจายในการเดนทางซงไมคมคากบเงนสวสดการทไดรบ (ศรศกด จามรมาน, 2560, หนา 1)

รฐบาลไดด าเนนโครงการบตรสวสดการแหงรฐเพอชวยเหลอประชาชนทยากจนทม อายตงแต 18 ปบรบรณขนไป โดยตองเกดกอนวนท 16 พฤษภาคม 2542 อยในภาวะวางงานหรอมรายไดทเกดขนในป 2559 ทงสนไมเกน 100,000 บาทจะตองไมมทรพยสนทางการเงนไดแกเงนฝากธนาคาร, สลากออมสน,สลาก ธ.ก.ส., พนธบตรรฐบาลและตราสารหนหรอถามทรพยสนทางการเงนดงกลาวจะตองมจ านวนรวมทงสนไมเกน 100,000 บาท ณ เวลาใดเวลาหนงและตองไมเปนเจาของกรรมสทธในอสงหารมทรพยตามกฎหมายหรอถาเปนเจาของกรรมสทธดงกลาวจะตองเปนไปตามหลกเกณฑและเงอนไขทก าหนดปรากฏตามขอมลของกรมบญชกลาง ณ วนท 8 กนยายน 2560 ส าหรบชมชนก านนแมนเขตบางบอนมผลงทะเบยนเขารวมโครงการจ านวนทงสน 315 ครวเรอน เปนชายจ านวน 935 คน และหญงจ านวน 977 คน รวมทงสน 1,912 คน (ส านกพฒนาสงคมกรงเทพมหานคร, 2562, หนา 6)

3

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาการประเมนผลโครงการบตรสวสดการแหงรฐปจจยทมผลตอความส าเรจของนโยบาย ปญหาและอปสรรคของโครงการบตรสวสดการแหงรฐ รวมถงแนวทางพฒนาและปรบปรงนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร วธการวจย

การวจยเชงคณภาพ จากขอมลเอกสาร (Documentary data) การสมภาษณ (Interview) และการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non – Participant Observation) (วโรจน กอสกล, 2561, หนา 10 - 15) โดยใชแนวคดและทฤษฎการประเมนผลนโยบายสาธารณะในสวนทเปนการประเมนโครงการบตรสวสดการแหงรฐในการวจยนใชการประเมนผล 2 ประเภท ประกอบดวย (ก) การประเมนผลลพธ (Outcomes Evaluation) เปนการประเมนจดหมายปลายทางทตองการบรรล (Ultimate Outcomes) หรอประเมนผลระยะยาว (Long – term Outputs) ซงจะเปนผลทเกด ตอจากผลผลตทอาจเกดจากความตงใจหรอไมตงใจกตาม(ข) การประเมนผลกระทบ (Impact Evaluation) เปนการประเมนผลทเกดจากการผสมผสานระหวางผลผลต และผลลพธของนโยบาย แผนงานโครงการ (บญเกยรต การะเวกพนธ, 2562, หนา 20) ซงรวมทงผลกระทบภายในและภายนอกของนโยบาย แผนงาน โครงการทมตอสาธารณะทเขาไปเกยวของเพอศกษาปจจยทมผลตอความส าเรจของนโยบาย ปญหาและอปสรรคของโครงการบตรสวสดการแหงรฐ รวมถงแนวทางพฒนาและปรบปรงนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐในเขตชมชนก านนแมนโดยการเกบรวบรวมขอมลเพยงครงเดยวแลวน าไปวเคราะหหาขอสรป (เฉลมพล ศรหงส, 2562, หนา 5-10)

ขอบเขตการวจย

ผวจยไดศกษาโครงการบตรสวสดการแหงรฐภายใตแนวคดการบรหารจดการนโยบายสาธารณะโดยใชชมชนก านนแมนเปนกรณศกษาและเพอใหการวจยบรรลวตถประสงค จงไดก าหนดขอบเขตการวจย ดงน

1. ขอบเขตดานเนอหา

เปนการศกษาเนอหาเกยวกบโครงการบตรสวสดการแหงรฐในฐานะทเปนนโยบายสาธารณะอยางหนงของรฐทจะตองไดรบการประเมนผลการด าเนนนโยบาย ดงนน ขอบเขตดานเนอหามสองประเภทคอ เนอหาเกยวกบแนวคด ทฤษฎทเกยวกบการประเมนผลการด าเนนนโยบายของรฐ และขอเทจจรงของการด าเนนนโยบายโครงการบตรสวสดการแหงรฐ

2. ขอบเขตดานประชากร เปนผใหขอมลหลกใชประชากรชมชนก านนแมนเปนกรณศกษา 2.1 ประชากรทใชในการวจยจงเกยวของกบการขอรบสทธภายใตเงอนไขโครงการบตรสวสดการแหงรฐ 2.2 ผใหขอมลหลกคอประชากรชมชนก านนแมนทมรายไดนอยและไดรบคดเลอกใหมสทธเขารวมโครงการบตรสวสดการแหงรฐตงแตวนท 1 ตลาคม พ.ศ. 2560 จ านวน 10 คน

3. ขอบเขตดานพนท เฉพาะชมชนก านนแมนเทานน

4

4. ขอบเขตดานระยะเวลา ในการวจยครงน มระยะเวลาด าเนนการวจยระหวางเดอนพฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ. 2562

ผลการวจย ชมชนก านนแมนเดมซงเปนพนทเกษตรกรรมไดเปลยนแปลงจากอดตตามความเจรญของ

กรงเทพมหานครแตส าหรบคนในพนทแลวยงคงประกอบอาชพดานการเกษตรโดยพชเศรษฐกจ ทท ารายไดใหแกประชาชนคอ ดอกกลวยไม ดอกรก และดอกจ าป พนทวางเปลาและบานจดสรร โดยประชากรในวยแรงงานจะประกอบอาชพดวยการรบจางตามโรงงานอตสาหกรรมซงมสถานประกอบการอยในพนทอยจ านวนมากประชากรในพนทมทงประชาชนดงเดมและประชากร ทยายถนฐานเขาไปซงผลการวจยเปนดงน

การประเมนผลโครงการบตรสวสดการแหงรฐ การประเมนโครงการบตรสวสดการแหงรฐชมชนก านนแมนใชแนววเคราะหระบบ ประกอบดวย

(1) ปจจยน าเขา (Input) ไดแก งบประมาณแผนดนทไดรบการจดสรรมาเพอใชในโครงการบตรสวสดการแหงรฐ, อปกรณการบรหารจดการของราชการ เชน แรงงาน ทรพยากรหนวยงานรฐตางๆ เวลาและสถานททใชเพอรบสมครประชานชนในชมชนก านนแมนทประสงคจะมบตรสวสดการแหงรฐและประชาชนในพนททมสทธไดรบบตรสวสดการแหงรฐ (2) ปจจยน าออก (Output) นนคอจ านวนเงนทใสไปในบตรโครงการบตรสวสดการแหงรฐเปนโอนเงนโดยตรงใหกบประชาชน (3) ขบวนการปอนกลบ (Feedback) สมฤทธพลของจ านวนเงนทใสไปในบตรสามารถแกปญหาความยากจนไดเพยงใด ตรงกบวตถประสงคนโยบาย และความตองการของประชาชนเพยงใดผลการวจยพบวา

1) ปจจยน ำเขำ (Input) มดงน

รฐบาลไดบรหารจดการโดยใชทรพยากรหนวยงานรฐตางๆ เวลา และสถานทโดยมกระบวนการลงทะเบยนเพอใหไดประชาชนทมคณสมบตตามทก าหนดเพอรบบตรสวสดการแหงรฐ โดยประชาชนทงหมดในเขตบางบอน มทงสนรวม 106,919 คน (ส านกบรหารการทะเบยน กระทรวงมหาดไทย,2562, หนา 4) ขณะทประชากรในชมชนก านนแมนมจ านวนทงสน 1,912 คน และมทไดรบคดเลอกใหมบตรสวสดการแหงรฐในชมชนก านนแมน โดยแบงตามชวงอายผสงอายตงแต 60 ปขนไปจ านวน 150 คน ประชาชนทวไปจ านวน 290 คน และคนพการจ านวน 70 คนรวมทงสน 510 คน

ตารางท 1 การเปรยบเทยบจ านวนประชาชนทงหมดในเขตบางบอนกบชมชนก านนแมน และประชาชนทไดรบบตรสวสดการแหงรฐ

ป พ.ศ.

เขตบางบอน (คน) ชมชนก านนแมน(คน) จ านวนทไดรบ บตรสวสดการแหงรฐ

2562 106,919 คน จ านวน 1,912 คนคดเปนรอยละ 1.78 ของจ านวน

ประชากรทงเขตบางบอนทมจ านวน 106,919 คน

จ านวน 510 คน คดเปนรอยละ 0.47 ของจ านวนประชากรทงเขตบางบอนทมจ านวน 106,919 คน

5

ทมา: ปรบปรงจากส านกบรหารการทะเบยน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย.2562.ขอมลสถตประชำกรและบำน – จ ำนวนประชำกรแยกรำยอำย. กรงเทพมหานคร

จ านวนประชาชนทไดรบคดเลอกใหมบตรสวสดการแหงรฐ ในชมชนก านนแมนสามารถวเคราะหแยกรายละเอยดประชาชนเปน ผสงอาย ประชาชนทวไป และคนพการ ไดดงน

ตารางท 2 รายละเอยดจ านวน เพศและคณลกษณะของประชาชนผไดรบสทธบตรสวสดการแหงรฐ ชมชนก านนแมน เขตบางบอน

ประเภท จ านวน รอยละ 1.จ านวนประชากรทงหมด

1.1 เพศ ชาย 935 48.90 หญง 977 51.10

รวม 1,912 100.00 2. จ านวนผไดรบสทธ

2.1 ผสงอาย 150 29.41 2.2 ประชาชนทวไป 290 56.86 2.3 คนพการ 70 13.73

รวม 510 100.00

ทมา : ส านกงานเขตบางบอน.2562. จ ำนวนประชำกรทไดรบคดเลอกใหมบตรสวสดกำรแหงรฐชมชนก ำนนแมน. ส านกงานเขตบางบอนกรงเทพมหานคร.

ดงนนเมอวเคราะหถงปจจยน าเขา (Input) ทเปนกระบวนการลงทะเบยนและการพจารณาจะพบวามขนตอนซงแสดงไวในแผนภมท 1 ดงน

แผนภมท 1 แสดงกระบวนการใชสทธทะเบยนโครงการบตรสวสดการแหงรฐ

ลงทะเบยน ธนาคาร ส านกงานเขต

ขอมล

ประชาชน ประชาชน

6

กระบวนกำรลงทะเบยนและกำรพจำรณำ ดงน

1. ประชาชนผมสทธลงทะเบยน ณ จดทก าหนด เชน (1) ธนาคารออมสน ทกสาขาทวประเทศ (2) ธนาคารกรงไทย จ ากด (มหาชน) ทกสาขาทวประเทศ (3) ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธ.ก.ส.) ทกสาขาทวประเทศ (4 )ส านกงานคลงจงหวด 76 จงหวด และ(5) ส านกงานเขต 50 เขตของกรงเทพมหานคร 2. ขนตอนการคดกรองคณสมบตของผสมคร โดยกระทรวงการคลงไดแก (ก) รายไดไมเกน 100,000 บาทตอป มเงนฝากในบญชไมเกน 100,000 บาท (ข) มบานขนาดบานไมเกน 25 ตารางวา (ตร.ว.) และคอนโดฯ ขนาดไมเกน 35 ตารางเมตร (ตร.ม.) และ(ค) มทดนเพออย อาศยเองไมเกน 1 ไร และมทดนเพอการเกษตรไมเกน 10 ไร 3. การประกาศผลโดย กระทรวงมหาดไทย กรมบญชกลาง และส านกงานเศรษฐกจการคลง กระทรวงการคลง

4. กรมบญชกลางจะเปนผอนมตการจายเงนเขาสบตรสวสดการแหงรฐตอไป

2) ปจจยน ำออก (Output) คอจ านวนเงนทใสไปในบตรโครงการบตรสวสดการแหงรฐ เปนโอนเงนโดยตรงใหกบประชาชนจ านวนงบประมาณของบตรสวสดการแหงรฐตงแตวนท 1 ตลาคม 2560 – 28 กมภาพนธ 2562 รวมทงสน 76,802.78 ลานบาท ซงจ านวนเงนในบตรสวสดการแหงรฐของประชาชนในชมชนก านนแมน เขตบางบอน ซงแยกเปนดงน (วารสารไทยคฟา, 2561, หนา 3)

ก.อายผสงอายตงแต 60 ปขนไป จ านวน 150 คน แยกเปนเงนซอสนคาอปโภคบรโภครานธงฟา 300 บาทตอเดอน เงนชวยเหลอผสงอายในการเดนทางไปพบแพทยจ านวน 500 บาท และเงนสดอกจ านวน 200 บาท

ข.ประชาชนทวไปจ านวน 290 คน แยกเปนเงนซอสนคาอปโภคบรโภครานธงฟา 300 บาทตอเดอน และเงนชวยเหลอตามประเภทความชวยเหลอทไดลงทะเบยนไว เชน คาพาหนะ คาน า คาไฟฟากาซหงตมจ านวน200 บาท

ค.คนพการจ านวน 70 คนแยกเปนเงนซอสนคาอปโภคบรโภครานธงฟา จ านวน 300 บาทตอเดอน เงนชวยเหลอผพการเดนทางไปพบแพทย จ านวน500 บาท และเงนสดจ านวน 200 บาท

3) ขบวนกำรปอนกลบ (Feedback) คอ การตรวจสอบสมฤทธผลของโครงการตงแตเรมตนจนถงสนสดพบวา กลมคนพการทวประเทศไมมโอกาสเขาถงบตรสวสดการแหงรฐประเทศไทยมประชากรพการประมาณ 3.7ลานคน หรอรอยละ 5.5 ของประชากรทวประเทศคนพการดวยสาเหต คอ (1) คนพการทไมสามารถเดนทางได (2) คนชราพการทไมสามารถเดนทางได (3) ผปวยตดเตยงกลมคนพการไมมโอกาสเขาถงบตรสวสดการแหงรฐถอวามความเสยเปรยบมากทสดเนองจากเปน ทงคนจนและคนพการ ส าหรบชมชนก านนแมนพบวาเนองจากเปนพนทขนาดเลกท าใหเจาหนาท เขตสามารถลงพนทตรวจสอบไดทวถง

7

ปจจยทมผลตอโครงการบตรสวสดการแหงรฐ 1.ควำมเปนธรรมเสมอภำคจำกกำรทหนวยงำนรฐทตรวจสอบใหบตรสวสดกำรแหงรฐ

บตรสวสดการแหงรฐเกดขนทามกลางแนวคดแกปญหาความยากจนเปนเครองมอในการ ลดความเหลอมล าทางสงคมของประเทศไทยโดยใหด าเนนการการครอบคลมผมรายไดนอยเปนธรรม เสมอภาคทงประชาชนทอยในภาคการเกษตรและนอกภาคการเกษตรซงไดเรมด าเนนการในป พ.ศ. 2560

2.กำรแกปญหำควำมยำกจนจำกโครงกำรบตรสวสดกำรแหงรฐ

ประเดนความเปนธรรมเสมอภาคโครงการบตรสวสดการแหงรฐถอวาเปนจดเดนของโครงการนใหกบประชาชนทอยในภาคการเกษตรและนอกภาคการเกษตรรฐบาลจะโอนเงนเขาสบตรสวสดการแหงรฐของผมสทธทกเดอนเพอน าไปช าระคาสนคาและบรการผานเครองรบช าระเงนอเลกทรอนกสของหนวยงานหรอรานคาทรวมโครงการรฐบาลไดยกระดบโครงการบตรสวสดการแหงรฐใหมความมนคงมากยงขนโดยออกกฎหมายมารองรบคอพระราชบญญตการจดประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคมพ.ศ. 2562 ถอเปนการยกระดบสวสดการสงคมบตรสวสดการแหงรฐใหมกฎหมายรองรบ

3.พระรำชบญญตกำรจดประชำรฐสวสดกำรเพอเศรษฐกจฐำนรำกและสงคม พ.ศ. 2562

เปนกฎหมายทรบรองบตรสวสดการแหงรฐซงปรากฏในพระราชบญญตการจดประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคม พ.ศ. 2562 มาตรา 3 “โครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐ” โดยพระราชบญญตฯ น ไดน าปญหาของโครงการบตรสวสดการแหงรฐมาปรบปรงแกไขใหมมาตรฐานและการตรวจสอบความถกตองในหลาย ๆ สวนจากหนวยงานรฐหลายภาคสวน เชน

3.1 มการจดตงคณะกรรมการประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคมขนมาคณะหนง (พระราชบญญตการจดประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคม พ.ศ. 2562 มาตรา 3 ซงประกอบดวย (1) รฐมนตรวาการกระทรวงการคลงเปนประธานกรรมการ (2) ปลดกระทรวงการคลงเปนรองประธานกรรมการ (3) กรรมการโดยต าแหนงไดแกปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยเลขาธการคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตผอ านวยการส านกงบประมาณอธบดกรมบญชกลางและผอ านวยการส านกงานเศรษฐกจ การคลง (4) กรรมการผทรงคณวฒจ านวนสามคนซงประธานกรรมการแตงตงจากผมความร ความเชยวชาญ และประสบการณดานเศรษฐศาสตรสงคมการพฒนาทรพยากรมนษยหรอดานอน อนจะเปนประโยชนแกการจดประชารฐสวสดการ (พระราชบญญตการจดประชารฐสวสดการ เพอเศรษฐกจฐานรากและสงคม พ.ศ. 2562 มาตรา 4 ขนมาและมหนาทและอ านาจดงตอไปน

1) เสนอนโยบายแผนการด าเนนงานมาตรการหรอโครงการเกยวกบประชารฐสวสดการทเปนการใหความชวยเหลอในการดารงชพและเพมศกยภาพใหแกประชาชนผมรายไดนอยตามโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐเพอลดภาระคาใชจายในครวเรอนและคาใชจายในการเดนทางโดยการสนบสนนคาใชจายบางสวนทจ าเปนตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบ

2) พจารณาการสนบสนนโครงการทใหบรการทางสงคมทจดท าขนโดยหนวยงานของเอกชนมลนธหรอองคกรสาธารณประโยชนเพอชวยเหลอประชาชนในภาวะล าบากทกประเภท

8

เสนอคณะรฐมนตรเพอพจารณาใหความเหนชอบทงนหลกเกณฑการเสนอโครงการใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนดโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร

3) จดใหมฐานขอมลของประชาชนผมรายไดนอยซงผานการตรวจสอบคณสมบต ในโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐทถกตองและเปนปจจบนเพอใชในการจดประชารฐสวสดการการก ากบดแลการบรหารจดการและการประเมนผลการด าเนนการไดอยางเหมาะสม

4) ก ากบดแลการบรหารจดการตรวจสอบขอมลและตดตามการด าเนนงานใหเปนไปตามวตถประสงคของการจดประชารฐสวสดการ 5) ประเมนผลการด าเนนงานและความคมคาในการจดประชารฐสวสดการ อยางนอยปละหนงครงพรอมทงรายงานผลการประเมนดงกลาวตอคณะรฐมนตรทงนหลกเกณฑและวธการประเมนใหเปนไปตามทคณะกรรมการก าหนดโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตร 6) ออกระเบยบเกยวกบการรบเงนการจายเงนและการเกบรกษาเงนของกองทน 7) แตงตงคณะอนกรรมการเพอด าเนนการใหเปนไปตามพระราชบญญตน 8) ออกระเบยบประกาศหรอค าสงเพอปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตน

3.2 คณะกรรมการประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคมมหนาทจดกจการประชารฐสวสดการทเปนการใหความชวยเหลอในการด ารงชพแกประชาชนผมรายไดนอย ตามโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐใหด าเนนการผานบตรสวสดการแหงรฐท าใหโครงการบตรสวสดการแหงรฐมความมนคงมากยงขน และไมไดเปนเพยงนโยบายของรฐบาลทจะเปลยนแปลงไดงาย ๆ หลงจากมรฐบาลชดใหมเขามาบรหารประเทศ ซงโครงการบตรสวสดการแหงรฐจะถอเปนเครองมอของรฐอยางหนงภายใตแนวคดรฐสวสดการทตองการสรางความเทาเทยมและเสมอภาคใหกบประชาชน

4. การใหความชวยเหลอทเปนสวสดการพฒนาคณภาพชวตบตรสวสดการแหงรฐไมไดมเพยงการใหความชวยเหลอดานการเงนกบประชาชนเทานน แตยงมการพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐควบคกนไปดวย โดยมหนวยงานรฐคอยก ากบตดตามการพฒนาคณภาพชวต ดงน

1) คณะกรรมการนโยบายการพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐ (คนส.) ท าหนาทก าหนดนโยบายการพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐ

2) คณะอนกรรมการตดตามการพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐ (คอต.) ท าหนาทตดตามความคบหนาและผลการด าเนนการพฒนาคณภาพชวตรายบคคล

3) คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐประจ าจงหวด (คอจ.) ท าหนาทแตงตงก ากบดแลและก าหนดแนวทางการปฏบตงานและการลงพนทของคณะท างานพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐประจ าอ าเภอและประสานหนวยงานทเกยวของเพอด าเนนการพฒนาคณภาพชวตรายบคคล

4) คณะท างานพฒนาคณภาพชวตผมบตรสวสดการแหงรฐประจ าอ าเภอหรอ “ทมหมอประชารฐสขใจ” ประกอบดวยคณะท างานระดบอ าเภอและผดแลผมบตรสวสดการแหงรฐซงท าหนาทดแลและใหค าแนะน าแกผมบตรสวสดการแหงรฐใหเหมาะสมและสอดคลองตาม ความจ าเปนของแตละบคคล

9

ปญหาและอปสรรคในการแจกบตรสวสดการแหงรฐชมชนก านนแมน เขตบางบอน

ปญหาและอปสรรคทส าคญคอการประชาสมพนธขอมลขาวสารเกยวกบการรบสมครขนทะเบยนผมรายไดนอยโครงการบตรสวสดการแหงรฐ และปญหาเกดจากคนยากจนกลมใหญยงเขา ไมถงอนเตอรเนตจงท าใหไมสามารถสมครเพอขอรบบตรสวสดการแหงรฐได และประชาชนทอยหางไกลไมสามารถเดนทางมาสมคร ณ จดทก าหนดได เนองจากโครงการบตรสวสดการแหงรฐ เปนโครงการใหมทประชาชนยงไมมความรมากกอนจงท าใหขาดความกระตอรอรนทจะมสวนรวม

ปญหาและอปสรรคจากความชดเจนและความตอเนองของการแจกบตรสวสดการแหงรฐนโยบายการประเมนผลมผลตอความชดเจนและความตอเนองของนโยบายหากพจารณาวงจรของการประเมนผลนโยบายสาธารณะแลวจะพบวาเมอนโยบายนนไมตอบสนองวตถประสงคของรฐบาล ซงอาจเกดการยกเลกโครงการนได

ปญหาและอปสรรคจากการตรวจสอบคณสมบตของผมบตรสวสดการปญหาความ ไมเทาเทยมเนองจากบางคนไมมทรพยสนในระบบเปนชอตนเอง ไมมเงนฝากในระบบบญชธนาคาร แตมทรพยสนครอบครองเกนกวาเกณฑทก าหนด เชน โอนทรพยสน อนเปนอสงหารมทรพยใหลกแลว มเงนเกบ เงนหมนเวยน มรายไดเกนทก าหนด

ปญหาและอปสรรคจากการกระจายรานคาทเขารวมโครงการคอการใชบตรสวสดการแหงรฐ และการรดบตรผานเครองรดบตร หรอ EDC (อดซ) ซงปจจบนยงมปญหา เชนการกระจายเครองรดบตร ยงไมทวถงท าใหใชบรการไดยากขณะเดยวกนบางรานคาทอยากรวมโครงการอาจจะประสบปญหาเรองการเตรยมตวและตองลงทนในการตดตงเครองไมเครองมอตางๆ

การประเมนโครงการบตรสวสดการแหงรฐชมชนก านนแมนใหความส าคญกบ (ก) การประเมนผลลพธ เปนการประเมนจดหมายปลายทางทตองการบรรล (ข) การประเมนผลกระทบ(ค) ความเปนธรรม (ง) ความเหมาะสมประเดนส าคญทพบคอ ความเปนธรรมและความเหมาะสมความแตกตางของการประเมนคอประชาชนแตละพนทจะใชประโยชนแตกตางกนเนองจากสภาพแวดลอมของกรงเทพมหานครและตางจงหวดแตกตางกนการบรหารโครงการบตรสวสดการแหงรฐตองพจารณาบทบาทของรฐบาลในระบบรฐสวสดการทตองบรหารจดการ (1) รฐตองใหสทธแกพลเมองอยางเทาเทยมกนในการรบการบรการทางสงคมอยางทวถงและสม าเสมอ (2) รฐตองใหความมนคงทางสงคมใหแกบคคลในกรณตางๆเชนการเจบปวยชราภาพการวางงานดอยโอกาส เปนตน (3) รฐตองมหลกประกนความเทาเทยมกนของรายไดขนต าของแตละบคคลครอบครวและสนบสนนใหมการกระจายผลผลตจากการท างาน

ส าหรบประเดนปญหาทส าคญทพบจากการวจยนคอ ความส าเรจและความลมเหลวของโครงการบตรสวสดการแหงรฐในพนทชมชนก านนแมนโดยพจารณาเปรยบเทยบวตถประสงคของนโยบายกบผลลพธทเกดขนเพอน าความส าเรจกบความลมเหลวมาเปรยบเทยบกนวานโยบายนน มความคมคากบตนทางดานงบประมาณทรฐบาลใสเขาไป ในสวนของปญหา และอปสรรคในการ แจกบตรสวสดการแหงรฐชมชนก านนแมนพบวาความเปนนโยบายสาธารณะของโครงการบตรสวสดการแหงรฐนนยงไมครอบคลมประชาชนทมสทธไดรบการชวยเหลอดงค าอธบายดงน“...ประชำชนกลวจะไมไดรบบตร,กลวจะไมไดรบเงนจรง ๆ, กลวใชไมไดจรง, กลววำไดมำแลวจะไมไดใช, กลวรำยชอตกหลน, จ ำนวนเงนในบตรนอยเกนไป, สวสดกำรทออกมำคนในเมองอำจจะไดใชแตคน

10

ชนบทไมไดใช,กลวจะไดสวสดกำรไมครบตำมทแจง,กลวจะไดสทธไมทวถง,กลวมผลกระทบ ดำนเศรษฐกจ, เปลยนคำรถไฟและรถเมลเปนคำน ำคำไฟและอยตำงจงหวดกลวจะไมไดรบเงน (นำยศลป สโพธ สมภำษณ 2562)....”

ความส าเรจและความลมเหลวของโครงการบตรสวสดการแหงรฐในพนทชมชนก านนแมน

โครงการบตรสวสดการแหงรฐเปนการใหความชวยเหลอประชาชนทสงตรงจากรฐบาลถงมอประชาชนทนทโดยไมผานระบบราชการใด ๆ ท าใหการชวยเหลอจากภาครฐถกกลมเปาหมายและเกดประโยชนสงสดโดยภาครฐมขอมลในการตดตามประเมนผลการใหสวสดการในแตละประเภทไดอยางตรงเปามากทสดแตกตางจากเดมทประชาชนทกคนไมวาจะเปนผมรายไดนอยหรอไม กอาจไดรบสวสดการจากนโยบายตางๆ หากยอนกลบไปดพฒนาการของสวสดการสงคมของไทยทผานมาตลอดชวงเวลาสองทศวรรษ พบวามนโยบายทสามารถเขาขายสวสดการของรฐทด าเนนการมาอยางตอเนองจนถงปจจบน 6 มาตรการ ไดแก เบยยงชพผสงอายคนพการ ผปวยโรคเอดส รถเมลฟร รถไฟฟร ไฟฟาฟรโดยใชวงเงนรวมถง 616,377 ลานบาท หรอตกปละ 24,000 ลานบาท และหากนบเฉพาะปทไดด าเนนมาตรการทงหมดตงแตป 2551 เปนตนมา พบวา รฐใชเงนไปแลว 586,871 ลานบาท หรอปละ 60,000 ลานบาท (วารสารไทยคฟา, 2561, หนา 7) ซงประชาชนในชมชนก านนแมน ไดรบคดเลอกใหมบตรสวสดการแหงรฐแบงตามชวงอายผสงอายตงแต 60 ปขนไป จ านวน 150 คน ประชาชนทวไปจ านวน 290 คน และคนพการจ านวน 70 คนรวมทงสน 510 คน อยางไรกดความส าเรจทพบคอ โครงการบตรสวสดการแหงรฐเปนการใหความชวยเหลอโดยตรงจากรฐบาล สประชาชนซงมความรวดเรวและคลองตวในการบรหารจดการโดยไมผานหนวยงานงานราชการใดๆ ทงน รฐบาลจะมขอมลพนฐานปญหาความยากจนทละเอยดเปนรายบคคลจ าแนกตามอาชพ อาย และความจ าเปนในการด ารงชวตของแตละบคคลท าใหรฐบาลก าหนดนโยบายอน ๆ ตามมาไดตรงกบปญหาของประชาชนมากทสดและความลมเหลวของโครงการบตรสวสดการแหงรฐทพบคอ ประชาชนเขาไมถงขอมลขาวสารของภาครฐ โดยวเคราะหจากสอทรฐใชในการประชาสมพนธโครงการบตรสวสดการแหงรฐจะพบวาการสอสารการลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐจะกระจายกนออกไปตามสอตาง ๆ ดงแสดงในตารางท 3

ตารางท 3 ชองทางการสอสารการลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐ

สอ จ านวน รอยละ สอโทรทศน 673 55.07

สอบคคล 358 29.30

สอวทย 67 5.48 สอหนงสอพมพ 49 4.01 Facebook 48 3.93

ปายประกาศ 11 0.90

ตำรำงท 3 (ตอ)

11

สอ จ านวน รอยละ Line 9 0.74

Website 5 0.41 YouTube 1 0.08

สอนตยสาร 1 0.08 Instagram 1 0.08

รวม 1,222 100.00

ทมา : ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล” กนยายน 2560

สรปจากตารางท 3 ไดวามชองทางการศกษาการลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐทมอตราสวนสงทสด ไดแก สอโทรทศนคดเปนรอยละ 55.07 ทงน สอโทรทศนมการเขาถงมากทสด แตมจดออนคอจะตองรอใหมการออกอากาศซ า ๆ หลาย ๆ รอบประชาชนจงจะเขาใจท าใหประชาชนบางสวนไมสามารถรบขาวสารซ า ๆ ไดเนองจากการประกอบอาชพนอกเคหะสถาน รองลงมา ไดแก สอบคคล รอยละ 29.30 สอวทยรอยละ 5.48 สอหนงสอพมพ รอยละ 4.01 เฟสบค (Facebook) รอยละ 3.93ปายประกาศรอยละ 0.90 ไลน (Line) รอยละ 0.74 เวบไซด (Website) รอยละ 0.41 ยทป (YouTube) รอยละ 0.08 สอนตยสารรอยละ 0.08 และอนสตาแกรม (Instagram) รอยละ 0.08 ขณะทประชาชนสงอายไมเขาใจสอออนไลน และคนพการไมสามารถมาลงทะเบยนได จ านวนผทลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐผานทางชองทางการสอสารทงหมดดงแสดงไวในแผนภาพการเปรยบเทยบแสดงชองทางการสอสารการลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐ

แผนภาพท 2 แสดงชองทางการสอสารการลงทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐ ชมชนก านนแมน

12

อภปรายผล

จากผลการวจยพบวา โครงการบตรสวสดการแหงรฐเปนเครองมอลดความเหลอมล า ทางสงคมและเศรษฐกจใหกบประชาชนทขาดโอกาสเนนการพฒนาคณภาพชวตแกผมรายไดนอย ใน 4 มต ไดแก การมงานท า การฝกอบรมและการศกษา การเขาถงแหลงเงนทนในระบบและ การเขาถงสงจ าเปนพนฐานการใหความชวยเหลอผานบตรสวสดการแหงรฐเปนการจดสรรงบประมาณโดยตรงไปสกลมเปาหมายเพอเศรษฐกจฐานรากคอประชาชนผมรายไดนอยและเกษตรกรทลงทะเบยนในโครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐโครงการบตรสวสดการแหงรฐ มหลกการเหมอนกบแนวคดรฐสวสดการคอความยตธรรมทางสงคมตอประชาชน สรางความ เทาเทยมกนทางโอกาส จากการจดสรรทรพยากรทางสงคมชดเชยใหกบผเสยเปรยบทางสงคมตงแตก าเนดหรอขาดโอกาสเขาถงทรพยากรทางเศรษฐกจอยางไรกดโครงการบตรสวสดการ แหงรฐเปนโครงการทรเรมขนมาใหมเมอน าไปปฏบตจงเกดปญหาหลายประการ ซงผลการวจยสอดคลองกบอรยา กองวงษา (2562) ทศกษาการประเมนผลนโยบายโครงการบตรสวสดการ แหงรฐ : กรณศกษาการขนทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐ ในพนทอ าเภอแกลง จงหวดระยอง ซงผลการวจยพบวา ประการแรก การประชาสมพนธขอมลขาวสารเกยวกบการรบสมครขนทะเบยนคนจนไมแพรหลายทวถงคนจนทอยในชนบทหางไกลไมทราบขาวสารหรออาจทราบหลงจากทการปดรบสมครขนทะเบยน ประการทสอง ประชาชนทพการไมสามารถเดนทางมาสมครขนทะเบยนบตรสวสดการแหงรฐได ประการทสาม ไมสามารถคดกรองประชาชนยากจน จรง ๆ กบประชาชนทไมไดยากจนไดเนองจากไมมระบบตรวจสอบทรพยสนของประชาชน ทรดกม นอกจากน การก าหนดรานคา และประการทส มขอกงวลวาอาจมการเออประโยชนใหกบผประกอบการเอกชนบางรายทเขารวมโครงการ และเปนการกดกนรานคาของผประกอบการ รายยอย และผประกอบการในทองถนไมใหรวมขายสนคาในโครงการบตรสวสดการแหงรฐ รานคาธงฟาของโครงการอยหางไกลภมล าเนาท าใหประชาชนตองเสยคาใชจายในการเดนทางซงไมคมคากบเงนสวสดการทไดรบ ผลการศกษาทสอดคลองกนนท าใหเหนวาโครงการบตรสวสดการแหงรฐยงมปญหาหลกๆ ทเหมอนกนโดยภาพรวมทงประเทศในแงการกระจายความเปนธรรมและ ความทวถงนอกจากนแลวในการแกไขปญหาการแจกบตรสวสดการแหงรฐครงตอ ๆ ไปจงมประเดนทรฐบาลตองพจารณาเพอใหเกดความเปนธรรมและความเทาเทยมกนทางสงคม เชน การใหสวสดการเปนครอบครวหากเปนครอบครวมคนพการกใหครอบครวนนไดสทธไปโดยไมตองใหคนพการเดนทางมาลงทะเบยน หรอใหรานคาชมชนมสวนรวมขายสนคาเปนรานธงฟาโดย ไมตงกฎเกณฑมากเกนไปเพอกระจายการเขาถงสนคาธงฟาใหครอบคลมพนทใหมากทสด

ขอเสนอแนะ

จากผลการวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะดงน

1. รฐบาลควรใหบตรสวสดการของรฐสามารถน าไปแลกซอสนคาของชมชนไดเปนการสงเสรมเศรษฐกจของชมชนเพราะเนองจากวาทผานมาผลประโยชนไปตกอยกบสนคาของผประกอบการรายใหญ

13

2. ควรสนบสนนการจดตงรานคาชมชนและใหชมชนเขาไปบรหารจดการในรปแบบของสหกรณรานคาซงจะท าผลประโยชนกลบคนสชมชนอาจจะในรปแบบของเงนเฉลยคนจากการเขามาใชบรการและเงนปนผลตามหนเปนตน

3. รฐบาลควรสนบสนนใหน าบตรสวสดการแหงรฐนน าไปเปนสวนลดคาโดยสารของระบบขนสงมวลชนในตางจงหวดเพอใหประชาชนผถอบตรสวสดการแหงรฐในตางจงหวดไดใชสทธน อยางเสมอภาคเทาเทยมกน

4. ควรมประชาสมพนธอยางตอเนอง วนเวลาการลงทะเบยน เงอนไขสวสดการในบตร ใหองคกรปกครองทองถนคอส านกงานเขตทใกลชดประชาชนมากทสดชวยด าเนนงานและสนบสนนการจดตงรานคาชมชนและใหชมชนเขาไปรวมโครงการจะท าใหผลประโยชนกลบคนสชมชนอาจจะ ในรปแบบของเงนหมนเวยนในชมชน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรมการวจยทเนนถงความแตกตางกนระหวางผถอบตรทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑลกบผถอบตรทอาศยอยในจงหวดอนนน เนองจากแตละพนทมพนฐานการด ารงชวต การประกอบอาชพทไมเหมอนกน

2. ควรวจยการใหความชวยเหลอทเหมาะกบแตละอาชพแตละพนท เชน เกษตรกร หรอชาวประมง หรอผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมอาจจะตองการความชวยเหลอทตางกน เกษตรกร หรอชาวประมงอาจตองการความชวยเหลอดานสงของหรอวสดประกอบอาชพ ขณะทผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมอาจตองการไดรบสดสวนในเรองคาเดนทางทเพมขนเปนตน

เอกสารอางอง

เฉลมพล ศรหงส. (2561). เอกสำรประกอบกำรบรรยำยกระบวนวชำ PAD 6102ระเบยบวธวจย ทำงรฐประศำสนศำสตร .โครงการรฐประศาสนศาตรมหาบณฑต ภาคพเศษ. มหาวทยาลย

รามค าแหง. บญเกยรต การะเวกพนธ.2562. เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนวชา PAD 6401การน า นโยบายไปปฏบตและการประเมนผลนโยบาย.โครงการรฐประศาสนศาตรมหาบณฑต

ภาคพเศษ. มหาวทยาลยรามค าแหง. พระราชบญญตการจดประชารฐสวสดการเพอเศรษฐกจฐานรากและสงคมพ.ศ. 2562 พงษเทพ สนตกล. 2550.โลกาภวตน:บทบาทและอทธพลตอกระบวนการก าหนดนโยบาย การศกษาและสาธารณะสขของประเทศไทย. สงคมศาสตรดษฎบณฑต. มหาวทยาลยธรรมศาสตร. กรงเทพมหานคร. วารสารไทยคฟา.2561.มาตรการสวสดการแหงรฐนวตกรรมเพอแกปญหาความยากจน.

ส านกโฆษกส านกเลขาธการนายกรฐมนตร.ฉบบเดอนเมษายน - มถนายน 2561 . วโรจน กอสกล .2561.เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนวชา PAD 6102ระเบยบวธวจยทาง รฐประศาสนศาสตร.โครงการรฐประศาสนศาตรมหาบณฑต ภาคพเศษ. มหาวทยาลยรามค าแหง. ศรศกด จามรมาน.2560.ผลการส ารวจ “ความคดเหนของประชาชนทวไปตอการด าเนน

14

โครงการลงทะเบยนเพอสวสดการแหงรฐส าหรบผมรายไดนอย”.สยามเทคโนโลยอนเทอรเนตโพลล.

ส านกพฒนาฐานขอมลและตวชวดภาวะสงคม.2561.รายงานการตดตามความกาวหนาการสราง ความเปนธรรมและลดความเหลอมล าในสงคมไทยในปแรกของแผนพฒนาฯฉบบท 12. กรงเทพมหานคร : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. ส านกบรหารการทะเบยน. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย.2562.สถตประชากรและบาน –

จ านวนประชากรแยกรายอาย. สบคนจาก http://www.bora.dopa.go.th/index.php/th/

ส านกงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพ. 2561. สถตสขภำพคนไทยป 2561. สถาบนวจยระบบ สาธารณสข: นนทบร. ส านกงานเขตบางบอน. 2562. จ านวนประชากรทไดรบคดเลอกใหมบตรสวสดการแหงรฐชมชน ก านนแมน.ส านกงานเขตบางบอน กรงเทพมหานคร. อรยากองวงษา. (2562). กำรประเมนผลนโยบำยโครงกำรบตรสวสดกำรแหงรฐ : ศกษำ กรณกำรข นทะเบยนบตรสวสดกำรแหงรฐในพ นทอ ำเภอแกลงจงหวดระยอง. โครงการ หลกสตรมหาบณฑต (สาขาผน าภาครฐและภาคเอกชน) คณะรฐศาสตรมหาวทยาลย รามค าแหง. ผใหขอมลหลก

ผใหขอมลหลกคนท 1 นางสาวสม ทองด (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 2 นายแดง ทองแดง (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 3 นายเหลอง ทองค า (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 4 นายขาว ทองส (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 5 นางเขยว ดนา(นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 6 นายกอง สสวย (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 7 นายยาม สดคม (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 8 นายด า ทองด า (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 9 นางสมศร ทองเอก (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร ผใหขอมลหลกคนท 10 นายส นาด (นามสมมต) ประชาชนชมชนก านนแมน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร

15