Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
����������������������
AS���������������������
BAHREDDÎN DÎVÂ�������
KERBEL�����������
�������������
�������
KERBELA DIRGES IN DIWAN OF
�������������������������
THE LAST CENTURY
����������!����1
ÖZET
��� ���������� !�"�#� �$�%�!���� &�latan Kerbelâ
mersiyeleri, Kerbelâ� '%&�(�(�� )�*+�-%�!#�.�� #&*�"#��� /0� �&�&�
��%12� $���&�(�$&� /�*+'-� !&�*� #&*&3(�$&�� �&�(%2(!#(*�� ��*/�%â
2�*����%�*�4� $�5&�%&*$&� 5�� /&!-&� ���*%�*� �+��$�� ��*�
&%2&-#&$(*�
�0� �&�($&4� -&/&6&� 78�� ����(%(�� �-��6�� �&*(�(� �%�� 9:��
yüz�(%(�� �%-� �&*(�(�$&� ;2�*� ��*$�.�� &�%&!(%&�� Bahreddîn’in
/�%����� #�-� ���"&�(� "&�����$��
yer alan $�5&�(�$&ki $�.�!�-��&�(2�!�-�%%�*��$��-&%�2��&%(�2(!�
��*2�� ��-��� ��*/�%1� 2�*������� #&�(#(%&6&-#(*�� ?��*%�*��$��
Bahreddîn’le birlik#�� �&"*=� 2&"%&�(�(� $&� -0%%&�&�� !&�*��4�
!��*%�*��$��� ?&’bâniyye� #&*�-���� 2���0/���#�� &�%&!(%2&-%&�
beraber 2�*����%�*��$��������������/���-�/�*���5)��/��%�$�.��
görülmektedir.
Anahtar Kelimeler:� �&"*�$$��4� �&"*�$$��� ��5&�(4� ��*/�%â,
Mersiye, Kerbelâ mersiyeleri.
1��*!��P;*�4��"���5*&��Q��5�*��#������-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve �$�/��(��;%�2��
ABSTRACT
Kerbelâ dirges which decribing the seizure of a martyr of
Hz. Hussein, written by a lot of poets from the date on which
#"����*/�%1��5��#�'660**�$����#"��X'*%$�'3���%12����*/�%1�
dirges are located at diwans and other works.
In this article, will be introduced twenty eight Kerbelâ
dirges at the Bahreddîn diwan which is unique copy in M. Fatih
Köksal’s personal library. Bahreddîn rougly apparently lived
at at the second half of the 19. century with the first half
of the 20. century. He wrote poems under the pseudonym Bahrî
and Bahreddîn, and he belong to Shabaniyye sect. In this
dirges, have been seen fed by poet a great love for Hz.
Hussein.
Key words: Bahreddîn, Diwan of Bahreddîn, Kerbelâ, Dirge,
Kerbelâ dirges.
G����
��(*%&*$(*�/�#���
Kerbelâ mersiyeleri3, makteller4 ve muharremiyeler5 Kerbelâ
hadises���#*&3(�$&�#�!�--�%��#2�!��$�/=����*%�*$�*�
Mersiye; Arap, Fars ve Türk edebiyatlar(nda özellikle
ölenin veya kaybedilen de.erlerin ard(ndan onu öven ve
kayb(n(n üzüntüsünü terennüm eden !iirlerin genel ad(d(r
(Toprak, 2004: 215).
��*/�%1� 2�*����%�*�4� ��%12� #&*�"����� ;��2%�� /�*� '%&�(�
$0*020�$&� '%&�� ��� ���������� !�"�#� �$�%�!���� -'�0� �$�����
2�*����%�*$�*�� �*&>� �$�/��(�$&� �� ~7�$�-�� /0� '%&�(� "�2���
#&-�>� �$��� �&2&�%&*$&� �;�%��2���� /&!%&�&�� 2�*����%�*4� �*&��
�$�/��(�$&�!�=%�.���*��2=�2��"�>�'%&*&-�-&/0%��$�%$�.�����
y���(%$&�� �#�/&*��� );*�%�*�� ��*-� �$�/��(�$&� ���� �*&��
�$�/��(�&� );*�� $&"&� ;�6�� ��� y���(%� �&�(%&�� ��*/�%1�
2�*����%�*��5&*$(*�&.%&�&�, 1997: 72).
�0� �&�($&� �&"*�$$=�� ���2%�� !&�*��� $�5&�(�$&-�� ��*/�%1�
mersiyeleri muhteva yönünden incelenecek ve mersiyelerin
metnine yer verilecektir.
A. Bahreddîn Kimdir?
?&�*��� -�2%�.�� "&--(�$&� -&��&-%arda hiçbir bilgiye
0%&!&2&$(-�� ?��*%�*��$��� &%5�#=� '%$0.04� &%5�#=%�.���
?a’bâniyye kolun&�2���0>�'%$0.0�&�%&!(%2&-#&$(*��
3 Mersiye ve ��*/�%1� 2�*����%�*�� �%�� �%)�%�� /-���� &.%&�&� 1997;Toprak2004; Çiftçi 2008; Arslan – �*$'.&� 2009.4�
�=51��$&-�� ~�� ?��*$�� Halvetilerin özellikleri
anl(%2&-#&$(*�5��!��*���*�$�3��de “Halvetilerdir”dir:
Bülbül-��!��$�alvetìlerdir
Hem gül-i raènÀ Òalvetìlerdir
(46/1)
�!&.($&-���k��/���##��?&�/1�-(���%=�$���>�*�2���5��
>=*�2�!�-%��$��/&"��#2�-#�$�*�
MuãùafÀ cÀnla*�6��(�*�2��
(94/9)
èAzm edelim *"(�&�>*�2��0%��?&/��(
��5�*�%�2�0*0�&�>*�2��0%��?&/��(
(208/1)
��*(6&��=51��$&-����5��8��!��*%�*$��?&�/1�=%�*���
5&�(3%&*(�&�%(%2&-#&$(*4�*�$�3%�*��“?&�/1�=%�*”dir:
Kün fe-kÀn( óükmü���3�*2��'%0*�?&/�%�*
Ol sarÀy-(�5&$�#��2�"2��'%0*�?&/�%�*
(78/1)
Cevher-i dürr-i hakîkat /&*�$�*�?&/�%�*
Menbaè-(��%2-��%�$�����!�"*�$�*�?&/�%�*
(79/1)
133. !��*�$��“?&�/1��&�)�%” rediflidir:
�%2-i memdÿó ister iseñ óikmet-��?&/�’a gel
&%&�50%�&�20*$(�"�22�#-��?&/��&�)�%
(133/1)
7��!��*$��$��?&�/1�-(���%=�$���/&"��$�%2�-#�$�*� redifi
“2�$�$��1��0%#1��?&�/1�”$(*�
6���)�%$�2�&>(&�2�$�$����0%��?&/�
èArø e#$�2�%�&>(&�2�$�$����0%��?&/�
(173/1)
9~:��!��*$��$��?&�/1�-(���%=�$���/&"��$�%2�-#�$�*����$�3��
“?&�/1�-(���%=”dir:
&*3���&5#%&�2�$�'%0�2&��?&/�-(���%
Úalb-��!((�+�*(�2"(2(��?&/�-(���%
(260/1)
Bahreddîn "&--(�$&� 0%&!&/�%$�.�2��� #�-� �&�(%(� -&��&-�
�/$�%/&-�� P;%>(�&*%(��(�� ������ ������ �������� isimli
eseridir. Eserin sonunda, !&�*��� �=51��(�$& da yer alan bir
!��*��5&*$(*:
?��*����=51��$&���*�&%&��!�-%��
1 Bilmem ne óÀl oldu baña
Sen ben miyim ben sen misiñ
CÀn maóv oldu cÀnÀn beúÀ
Sen ben miyim ben sen misiñ
2 MekÀn gözden oldu nihÀn
Sen olduñ her yere èayÀn
Sen ben ben sensiñ bì-gümÀn
Sen ben miyim ben sen misiñ
3 KÀfir oldum hep mevcÿda
V&*(2�5�*$�2�����2&/ $&
¡(%$(2��&¢ar bu vücÿda
Sen ben miyim ben sen misiñ
4 Küfrüm ìmÀn oldu benim
Cismim cÀnÀn oldu benim
��-��5&*(2���'%$0�/���2�
Sen ben miyim ben sen misiñ
5 LÀhut oldu hep kÀéinÀt
Ú&%$(�&*&$&��2�2-��#
Baóreddìn oldu bir åerÀb
Sen ben miyim ben sen misiñ
?��*������*$����*�&%&��!�-%��P;%>(�&*%(�7889��9:
�����=�
Ben sen miyim sen ben misin
5 Lâhut oldu hep kâinat
(-#(�&*&$&��2�2-��
Bahrettin oldu bir serap
Ben sen miyim sen ben misin
B. Dîvân
�=51��(��#��>�#��$�%�/�%���#�-����"&�(�"&�����$�� ��� 94� ��� 9� �02&*&$&� -&�(#%(�
/0%0�2&-#&$(*�
Nüsha tavsifi:
295x210 mm, 235x165 mm� ;%+�%�*��$�4� �(*#(� )*�� /��� -&>%(�
-&>&-%&*(� �/*0%04� +��)�%�� /���-� /'�� $�3#�*�4� ¥� �&>*&-#&4� 9¥�
�(*%(4� /&!%(-%&*� ��!�%4� �&�(%&*� ���&"� 2�*�--�>%�� 5�� *�-�&�
"%&� �&�(%2(!�� �(*2(�(� 2�*�--�>%�� +�3#� ��#0�� üzerine
cedvelli. 1b yüzündeki “Dîvân-(� �&"*�$$��� /&!%(.(� ��!�%� 5��
-(*2(�(� *��-%�� +�+�--�&>*&-� /���2����%�� 2�"*&/���� #&*�(�$&�
���%��2�!�� ��3#�*�� �&�3&� �02&*&%&*(� 5�*�%2�!�*�� �=51��(��
�'�0�$&� ��-� 20"#�*�2� &2$�� ��)� &.&/�)�2�� "�$���-i nâçîzânem
'%2&-� ���*�� 9:� ���&�� 8� �/&*���� 5�� &%#(�$&� /�*� �2�&�
/0%0�2&-#&$(*�� �=51�� ��#���$��� �'�*&�
�&!�� &2$��%��%%&"�/��2�%��%��/�$��'%$(��/#�$1
Nokta-i bâdan zuhûr itdi kitâb-(���/*��1
Son: *&.(�$&� Dîvân-(� �&"*�$$=�4� &��;��2%��/�*�"0�0��!��*%�*���
+'.0�$&�&*0� "&%&*(�(� '%$0.0$0*�
Bahreddîn D=51�(��$&� ��*2�� ��-�� adet Kerbelâ mersiyesi
/0%0�2&-#&$(*�� ��*(6&� !&�*��� 2�*����� '%&*&-� -&/0%�
�$�2���6�.�2���/&�(�!��*%�*��$��$���"%-i beyte olan sevgisinin
���-&$&*�$�*���'%$0.0�);*�%2�-#�$�*��
C. Dîvân’daki Kerbelâ Mersiyeleri"�"��#$%&'()*
Dîvân’daki ��*/�%1� 2�*����%�*���� /&-#(.(2(�$&� )���%%�-%��
"&$������� 2��$&�&� )�%$�.�� M0"&**�2� &�(�&� $�.���%$�.���
görmekteyiz: M0"&**�2� &�(� 2�*����%�*$�� Muharrem, mâh-(�
?air,� /�*+'-� ��*$�� ��*/�%1�$&� �&!&�&�%&*(� &$�#&� '*&$&�
-��$���� $�� 5&*2(!� )�/�� &�%(!#(*� ��*(6&4 bu hadisenin
&�%(%&2&�&6&.(�(, -&%�2��� �&�2&-#&�� 16��� '%$0.0�04�
hikmetinin anca-��%%&"�#&*&3(�$&��/�%���6�.����$���;�%�*�
Ben dedim bu mÀddeniñ tafãìlini eyle beyÀn
Dedi Baórì òarf u ãavtla fehm olunmaz mÀ-cerÀ
(1/5)
Óarf ü ãavt u èakl u fikr bu nükteyi olmaz muóìù
Bu muãìbet óikmetin ancaú bilir Rabbü’l-vedÿd
(2/3)
Me*����%�*$�����+'-��!%�����-'�0lardan biri Hz. Hüseyin’in
��*/�%1�$&� �0�0�� /(*&-(%2&�($(* (24/5, 3/4, 14/4, 4/7, 7/2,
11/7, 20/3, 21/2). #&� /�*� /���##�� (*&t’a bile hayâ�(��
$���%2�!� 5�� -(�&2�#�� -&$&*� -&�� &-�(�� 5�� '�$&�� -�2��� �+2�����
!�-%��$� beddua edilm�!#�*�
Vermedi bir úaùre ãuyu '%�(*#-(�/-óayÀ
&!*��$�-�#�&��&�(� içmesin andan bir er
(7/3)
C. 1. Yas
?&�*�/&!-&%&*(�(�da �&��#0#2&�&�#�!5�-��$er:
Sever iseñ MuãùafÀ’�(�¨&2��-i Ál-i èA/�(
Ùut mÀtem-����*/�%¦�(�!"��������2����%$�$�*
(4/10)
��%���$�*
Me*����%�*$�4� ;5�%��� -�!�%�*��� /&!(�$&� ��� �������
gelmektedir. ���������©�&--�(���£*0������$���1"�*4�
Rehberimizdir Óüseyn hem mÀtem-i envÀremiz
(8/4)
Óadìce sìne-i ãÀf àarúa-i elùÀf-(��2�$�$�*
O pÀk èiãmet-��*�&(�èadÿdan intiúÀm al
��(%$(�������&*!�0�/�*���&$�2��%-úadem
HemÀn Òayru’n-����&(�&$ $&����#�2�&%
CihÀna ser-3�*��(%$(�6�2�������&òlÀú ile
Óasan-(�0%-(�R(�&(�&$ $&����#�2�&%
(10/2-4)
BÀà-(�óüsnüñdür�&�(�firdevsi tezyìn eyleyen
Kemter-i Zeynü’l-èA/��(2 il ne derse úo desin
�%$(�� *0�$&�����!�2����&2�*�'%�$�%/�*�
ÇÀker-���(*�!�"�(2 il ne derse úo desin
Lebleri òamr-(����%�'%$0�6�"�&�&3�*��
�%��22&�>!5�(2��%����$�*���'�$����
Mÿsi-���¢(2�)�/���0%�&�0%�'%$02�!�-�*
MeddÀó-(��%��(��(2��%����$�*���'�$����
�$�2���$�%�5&3(�(�!"(2��&-�����-s-ser-veriñ
Ben muóibb-��?"���-��(2��%��e derse úo desin
?"�&�&���%-èAsker’iñ kÀn-(���¨�(�$&� müdÀm
Ben ümìd-kÀr-(�&�(2��%����$�*���'�$����
Mehdì’dir ol ser-veriñ���2��"�$��#$�*��!�
Mehter-i ãÀóib-%�5�(2��%����$�*���'�$����
(16/4-10)
C. 3. Dua ve Beddua
Mersiyelerde, ��� ���������� 5�� �&�(�$&-�%�*��� !�"�#�
�$�%2����$��� $0�0%&�� ����#�$��� $'%&�(4� duadan çok beddua yer
&%2&-#&$(*���0&��$�%���/���#�
Bu Baóreddìn derd ile úanlar döker dem-be-dem
Ehl-��/��#�&(��+���*&2���%��¨&�*0�%-enÀm
(13/7)
Beddua edile��-�!�%�*���/&!(�$&���=$�)�%2�-#�$�*����*(6&4�
Yezîd’in kavmine, ona tabi olanlara, 6�$$���4��/������1$�&�5��
�/����&�$�&�$&�/�$$0&��$�%2�-#�$�*�
Laènet saña úavmine ãad hezÀr hem ceddine
HevÀ-�(���3���0�0>�&$��#$��2&¢% 2�&
(21/7)
Laènet olsun ol Yezìd’iñ tÀbièìne ãad hezÀr
MaôlÿmÀn-(��"%-i beyte ôulm ile etdirdi zÀr
äayd-(�¢%�2����5��#$��?2�&��-bekÀr
$��$�>�/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn dirler amÀn
(15/4)
� ��!�/�ibni ZiyÀd’la ibni Saèd’a laènet
�0�¨0 &�2�/#�%�(2�������-i KerbelÀ
(23/8)
C. 4. ��+*�!&,&"���-��&/
Mercân olarak da geçmekte), ordu komutan( Ömer bin Sa’d,
�&%���� ��� ��������� �&%$(*2&�(� �+��� #&"*�-� �$��4� Hz.
��������� �%-� �&%$(*&�%&*$&�� 5�� �&�(�$&-�%�*�� $�� (�*&*%&�
�&%$(*2&%&*(��+���#&"*�-��$���?�2*.
���������
1��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 "�/0)�����!¦�-i sÿzÀna oldum mübtelÀ
�&!(2&����$��'%0*�&*�0���2�&*!�0�§�*
2 Çün suéÀl etdim dile bu óayrete bÀèiå nedir
Der a àÀfil lÀle-reng oldu zemìn-i KerbelÀ
3 �;�%�$�2���$���(�&*$(�'%���2�-i muóterem
De*�!�"$�'%$(�'�5$%�*$��$�**-i MuãùafÀ
4 Ben dedim nÀ-&�2(�!�"$���%�$�%�*�onu7
Der o maèãÿmlarda ôann eder misiñ nefs ü hevÀ
5 Ben dedim bu mÀddeniñ tafãìlini eyle beyÀn
�����&�3&4�7��!��*.7�
Dedi Baórì òarf u ãavtla fehm olunmaz mÀ-cerÀ
2��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 N’oldu����$�%�������&�$(���*-te-ser mülk-i vücÿd
?À"��������(&�(��&��-(�);�%�(%$(�!�" $
2 ��6�$�*�'%�(&�/�%$�*�����/�������2�"-liúÀ
Der nice taèrìf edem bu mÀddeyi yoúdur óudÿd
3 Óarf ü ãavt u èakl u fikr bu nükteyi olmaz muóìù
Bu muãìbet óikmetin ancaú bilir Rabbü’l-vedÿd
4 è�%2-i óÀdiå nice idrÀk eylesi��/0�(&�(
Óayretinden ins ü cinn mest bì-2�6%�(%$(���6 $
5 Ehl-i beytiñ sÿzudur Baóreddìn’i eden kebÀb
äad hezÀr olsun selÀm her birine miål-i Uóÿd
3�
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 ���&/�!"-(�!�hìdimden baña ver bir òaber
� 7���&�3&4�:��!��*�
��7���&�3&4�¥��!��*�
KerbelÀ’�&�0*&$(�2(�onda gördüñ mü eåer
Nÿr-(�5�6 $u tìà-(�&$��%��!;�%����*-te-ser
P�%%�*�&+2(!�&$$-i mevzÿnu gÿyÀ miål-��!�6�*
Nice cüréet eyledi bu kÀra melèÿn ?�2*-i òar
Laènet olsun ol óabìåe�&!*��$�-�etmem øarar
2 Ol Yezìd-i bed-fièÀl bilmez Muóammed óürmetin
Ümmetiyem deyü eyler daèvÀ-�(���-/�#��
Ôulm edip��($(���/�55�#�)�%!������!�5-�#��
?�>"���'�/0%2&��'�¢%�2%�*�0$��(�*&2�#��
Nice cüréet eyledi bu kÀra melèÿn ?�2*-i òar
Laènet olsun ol óabìåe &!*��$�-��tmem øarar
3 ?"-(�$��2�*/�0�2��/�*$��ì2��&/(�&
�(**-(�®#(���6$�)"-( lÀ raybe fìh8��*//(�&
�/��
Laènet olsun ol óabìåe�&!re dek etmem øarar
5 �0�6�3�&�'%2&$(�*�enÀb-(�KibriyÀ
¡&��$;-�*�#�&!*��$�-�/�%%Àh Muóammed MuãùafÀ
SÀúi-����5§�*��-���&!�$(*��%-Àn MurtaøÀ
Nicedir Ál-i MuãùafÀ
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
4 Ehl-i beyt Àh feryÀd eyler
èA*!�[u] kürsì ùurmaz aàlar
Ol òÀk nice úarÀr eyler
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
5 Ceddi Muóammed MuãùafÀ
P�$�*��?Àh-( lÀ fetÀ
MÀderi bil Òayruén-nisÀ
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
6 Ol vÀdìde nice óÀli
Óaú’$&��&�*(��'�2uèìni
��$�&*2(!�6�5*(�(�
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
7 Bir úaùre ãu vermez ôÀlim
Yanar ehl-i beyt-i maôlÿm
?�"$�'%$0�/0�6&�2& 2�
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
8 Áh iñiler kevn ü mekÀn
M#�2�(%&*��"%-i ìmÀn
Úan döker muóibb-i òÀnedÀn
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
9 MaôlÿmÀn-(��"%-i beytiñ
ÒÀline aàlar ÀsumÀn
Arø u semÀ nemnÀk olur
?Àh Óüseyn’im ne óÀldedir
10 Sever iseñ�
�!��%��%-i èabÀya cÀn niåÀr
E�%�$�2�&%2&$(��%$���¨#��*
2 Ey eden ümmìd ÒudÀ’n(ñ raómetin
Õikr edip úan döken alan miónetin
¡(%�#�3�--�*�!"���������*(%�#(
Bulmaú isterseñ Muóammed�!�3-iñ
�!��%��%-i èabÀya cÀn niåÀr
E�%�$�2�&%2&$(��%$���¨#��*
3 Ehl-i kisÀya &%#�(%�0/�0�!2�
³'%2&�(��);%��!0àul-i��#�!2
Gözlerinden úan revÀn olsun müdÀm
Bendelikden anlara budur merÀm
�!��%��Àl-i èabÀya cÀn niåÀr
Eyledim &%2&$(��%$���¨#��*
4 "���6��(%2&��);�%�"-(�3�*
GülsitÀn-(
¡(%��&¢&*���**-(�" �5&*�!�-*�
Óubb-i Àl ol BaóriyÀ yoú özge kÀr
�!��%��%-i èabÀya cÀn niåÀr
��%�$�2�&%2&$(��%$���¨#��*�
6��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 Rÿz [u] !�/�&��&%&*�+�!(i)2���*/�%�"��)2($(*
Her seóer ôÀhir olan óumret Óüseyn’iñ�&�($(*
2 Bu belÀ-�(���*/�%��2*-i ezeldir lÀ-cerem
Lìk úalbimde yanan farù-(�2u&//�#��*($(*
3 �%$(�*�/0�/�%�&�!Àh Óüseyn-i KerbelÀ
Eyleyen nÀlÀn beni bil ehl-��/��#���*($(*
4 !(��2"-(�
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 Yans(n èÀlem ser-te-ser [hiç] &%2&�(��®�**���§�*
Maèdÿm olsun baór u ber ehl-i bey(i)tden yoú òaber
2 Nicedir ÀhvÀlleri [hem] KerbelÀ’da óalleri
Baàl(�"�*�6��/%�*��&!�$(*�?Àh-(���5§�*10
3 Vermedi bir úaùre ãuyu11 '%�(*#-(�/-óayÀ
Ó&!*��$�-�#�ú&��&�(�12 içmesin andan bir er
4 ´0%2�#$��&%$(�%�2�'%�!"�$�!��6��¨-�13
&�*�#��$�!$ü�6�"���&�2&$(�!�2& [vü]�!�*�*
5 BaóriyÀ her dem-be-dem gözleriñ úan aàlas(n14
MÀtem-i ehl-��/��#$���&�*(�"+�/�%2�2�-�$�*
8��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 !�edip derd-i derÿnum tÀzelendi yÀremiz
Yoúdur À�0�3��$&��&�*(�"+�/�*�+*�2��
KerbelÀ vÀdìlerinde ser-nigÿn meh-pÀremiz 10�
�6*��%��&�*�#%�*��$�!$��/0�$�%-i ÀvÀremiz
èAndelìbiz lì maèallÀh15�/($(*�)�%-zÀremiz
Rehberimizdir Óüseyn hem mÀtem-i envÀremiz
2 Ôulm ile söndürdüler nÿr-(�+�*-(��2�$�i
Òÿnla16 tezyìn tdiler ol serv-úaddi úÀmeti
?0%��0*$u�&*!-(�&%�&�'�¨ �0�02*�#�
¡(%$(�6�2%��-¦��#�2#�2�&(p bu mióneti
èAndelìbiz lì maèallÀh�/($(*�)�%-zÀremiz
Rehberimizdir Óüseyn hem mÀtem-i envÀremiz
3 ��%2�$��2�$*(��'%�!"(�)�* "-(�¢%�2n
($(%&*�/-(���/�55�#�-�!5�*����)�l!����
Laènetu’llÀhi èalÀ úavm-i Yezìd-i ecmaèìn
ÒÀnedÀn-(�
èAndelìbiz lì maèallÀh�/($(*�)�%-zÀremiz
Rehberimizdir Óüseyn hem mÀtem-i envÀremiz
5 Derd ile gel tÀzele Baórì gedÀ bu mÀtemi
�%��5��3�*�$(�(�&*!&��*�!$�*�"�*�$�2
Çün zemìn ü ÀsmÀn döker bu mÀtemle nemi
Bu güne��*2�#�(%&��'%0*�[o] !"(�2&*�2�
èAndelìbiz lì maèallÀh�/($(*�)�%-zÀremiz
Rehberimizdir Óüseyn hem mÀtem-i envÀremiz
9��
Vezin: - . - - / - . - - / - . -
1 Dil Muóarrem’dir bugün Àh eylegil
Derd-i ehl-i beyt ile vÀh eylegil
2 �*!�0�kürs18 efàÀn edip nÀlÀn eder
5 Laènet et úavm-i Yezìd’e rÿz [u]�!�/
�&*���!"(�(�>��"���%�)�%
10��
Vezin: . - - - / . - - - / . - - - / . - - -
1 �%"�
7 �22��(*�)�/��/--���&%0>�$�*)"(�&�)�%$�2
�22�Caèfer hüdÀ &(�&$ $&����#�2�&%
8 �$ %&*��+*��&%$(2�!"��22�Mÿsì-�����(25�!
��!"-(���%¨��(�&(�&$ $&����#�2�&%
9 Taúì vü yÀ Naúì hem ��-�*�&(�&$%�#�(%
O Mehdì meh-%��&(�&$ $&����#�2�&%
10 Baña da ôulm ederler çÀr-deh-i maôlÿm gibi nÀ-óaú
O nesl-i bÀ-&3�&(�&$ $&����#�2�&%
11 Bu Baóre’d-dìn’e nÀ-óaú àadr edeni úoyma uòrÀya
Bu dem Ál-i èA/�&(�&$ $&����#�2�&%
11��
V&=�"��>@F�*�$&I&�J�,O)O20
1
2 ��%�$��/�*�3�#���
Cigerleri oldu�-�//�2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
8 �0�¢%�2%�*�(%(>�$&5���%2�(� derlerdi óÀlÀ
�&��#�'%�&52��$¦�2�2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
9 Ceddi Muóammed MuãùafÀ pederi èAlì MurtaøÀ
MÀderleri òayru’n-����2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
10 ��%2�$�%�*�2�$*(�(�$;-$�ler òÿn-(�%&%���
Esìr edip aèyÀlin��2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
11 ��5��#$�%�*�0*���?2�& yazmaàa èÀcizdir òÀme
Bu aóvÀl-��>�*!�&�2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
12 Baórì gedÀ cÀn niåÀr e#�6��(�-��$�����*��#
��$���%&��#�"��*��#�2#�2�(%����$�%�2#�2
��%20%%"�!"���������&$�"��*�!"02��������
Laènet úÀtil-i Óüseyn’e Àh Óasan’a vÀh Óüseyn’e
12��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 Òa%(�#&6����%�2�!$�*��*�0�)�*��(2�/���2
&*¨(�$�5*�&�)�#i*$��"�0��3�(2�/���2
KerbelÀ-�(�&!&�$�!$��/0�$�%���6�(2�/���2
Bì-tekellüf èarø-(�$$*�(%$(�6��(2�/���2
?"������’iñ rütbesin fehm e#$��5�6$�(2�/���2
Kesilip Àh u fiàÀn øayè oldu &��(m benim
2 Zìnet olmu!�2���#���6�5*��%��¨--i KerbelÀ
���!�"ìd%�*�!"(�&�)��$�*$��#6(���*/�%�
Dikdi rÀyet mülk-i ev ednÀ21�&�!"-(���*/�%
Ehl-i beytiñ cilve-)"(���*/�%�$(*���*/�%
?"������’iñ rütbesin fehm e#$��5�6$�(2�/���2
Kesilip Àh u fiàÀn øayè oldu�&��(2�/���2
3 Ben ãan(*$(2 bir menzilet òÀnedir bir noúùa kim
�#2�!�2�cürm ü òaùÀ estaàfirullÀh el-èaôìm
¡(%$(�2��*-(�6�"��ol vÀdìyi Ferd-i óakìm
Anda tefrìú oldu aãóÀb-(�!�3�&%/-i selìm
�����&�3&4�7¥¥��?��*�21��&"&��&-(��'%$0����624�¥¯8�
?"������’iñ rütbesin fehm e#$��5�6$�(2�/���2
Kesilip Àh u fiàÀn øayè oldu a��(2�/���2
4 ¶ *�#���$��*�� %��5%$(�&�/$-(�3��
Maènìde oldu muóaúúaú bÀèiå-i feyø ü èaùÀ
'�&�*�2(�'%0*$0 bunca ôulme KibriyÀ
Hep òarÀb olurdu�%�2�&*!��%��beyne’å-åerÀ
?"������’iñ rütbesin fehm e#$��5�6$�(2�/���2
Kesilip Àh u fiàÀn øayè oldu &��(2�/���2
5 Kün fe-kÀn22( óükmüne fermÀn olunca MuãùafÀ
���6���5%$(�&�¢0%2�edebilir��!��
Bu muãìbetle ser-efrÀz23 oldu�!"-(���*/�%
Bende-i Ál-i èAbÀs(��&*���&2��'��&&
?"������’iñ rütbesin fehm e#$��5�6$�(2�/enim
Kesilip Àh u fiàÀn øayè oldu�&��(2�/���2
13��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 MÀh-(�
MÀtem-��!"-(�!�"$��%��6�"��'%$0�tÀ[mÀ]m
2 Ehl-i beyt-���2�$���"�0�3��(�eri·!�¸p
��*���%��&*!&�"�2Àn�*&!� verir [her] ãubó�0�!2
3 Faór-i cihÀn MuãtafÀ Àh ile úanlar döküben
Óadì6��"�2�(2�2#�2�ederler[di] müdÀm
4 ��*$��%��!À"��+&*¨(�+��/�*��
&�/�*5�!�&*$(*(p mülkü�(%&����"�$225
5 [Hem] imÀmeyn-i HümÀmeyn yüz ùutup ol óaørete
ZÀrì%(%& derler yÀ ÚÀhir-i Õü’l-intiúÀm
6 Baór-i èadÀlet 6'!0b[an] óükmünü��6*�(%&*
Ol sebebden kÀéinÀt [hep] lerze eder ve’s-selÀm
7 Bu Baóre’d-dìn derd ile úanlar döker dem-be-dem26
Ehl-��/��#�&(��+�n raóm eyle [ey] òayru’l-enÀm
14��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
24�
1 ���);�%�"���%��-�2�)�%$���*�!$��2#�2�
¡&%2&$(�-�5����2�-���+��$��/�*�yÀr-(�2&*�2�27
Óüzn ü àam Àh u fiàÀn oldu enìs-i hem-demiñ
KerbelÀ aóvÀline iñler semÀvÀt u zemìn
Ehl-i beyte ôulm eden ôÀlime laènet her demiñ
Etdi laènet anlara ehl-��!�2Àl ehl-i yemìn
2 ��*/�%�&5%��!;�%��/&*(2(�¨ ����%�$�
Ehl-��/��#��� ��0�"(�2����2�6� ����%�$�
Dìn[i] yoú úavm-i èanìd cevrini efzÿn eyledi
ÒÀnedÀn-(�
Dökdü�&��&*!�0���2�2& 2-(�>-���*(�&
Ehl-i beyte ôulm eden ôÀlime laènet her demiñ
Etdi laènet anlara ehl-��!�2%��"%-i yemìn
5 ��!2�$��/�*�&*����!"(�$�2��¨-���/�$
�$(�&*!&���/����*5(�&�$�di meded
Laènet inzÀl eyledi ol úavm için Rabbü’l-eóad
Sen de laènet et bu úavme BaóriyÀ gel etme red
Ehl-i beyte ôulm eden ôÀlime laènet her demiñ
Etdi laènet anlara ehl-��!�2%��"%-i yemìn
15��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 Ey göñül old0�/0)���!"-(�!�"$�¨ �0 revÀn
MaôlÿmÀn-(��"%-i beytiñ sÿzu�&��&�$(�6�"�
Ál-���2�$���*/�%�$�!#��$��(%$(%&*�3��
Áh bugünde dest-��¢%�2��$�!�'%$0 maôlÿmÀn
YÀd e$�>�/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn derler amÀn
2 Ol gürÿh-(�¢%�2�$&�2�*&2�#$����'��§�*
Ehl-��/��#��6�(�&�&%$(���#�2$���/�*�!�*�*
ÒÀnedÀn-(�
YÀd e$�>�/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn dirler amÀn
3 Cìfe-i dünyÀya tebdìl etdi dÀreyn devletin
�/�i ZiyÀd’la èÖmer giydi fuøÿlluú kisvetin
($(%&*�/-(�nübüvvet )�%!������!�5ketin
�%�#�*%�*�&!*��$�-���" ��/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn dirler amÀn
4 Laènet olsun ol Yezìd’iñ tÀbièìne ãad hezÀr
MaôlÿmÀn-(��"%-i beyte ôulm ile etdirdi zÀr
äayd-(�¢%�2��/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn dirler amÀn
5 &!*��$�-��&��&�&%�2�$�*$-i derÿnumdan eger
&�&2&��/�*��'&�(��"�2�/�%2���&%(�$&� òaber
ÒÀnedÀn-(��/0�(&�(��%�*�"�2���%�*�"�2�
Úan döküp derd ile Àh derler amÀn dirler amÀn
16��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 ÒÀnedÀn-(�!5�(2��%����$erse úo desin
7 Mÿsi-���¢(2�)i/���0%�&�0%�'%$02�!�-�*
MeddÀó-(��%��(��(2��%����$�*���'�$�sin
8 �$�2���$�%�5&3(�(�!"(2�Taúiyyü’s-ser-veriñ
� 57-¥���&�3&4�787��?��*�
Ben muóibb-��?À"���-��(2��%����$�*���'�$����
9 ?"�&�&���%-èAsker’iñ kÀn-(���¨�(�$&� müdÀm
Ben ümìd-kÀr-(�&�(2��%����$�*���'�$����
10 Mehdì’dir ol ser-5�*����2��"�$��#$�*��!�
Mehter-i ãÀóib-%�5�(2��%����$�*���'�$����
11 ÇÀr-deh-i maèãÿmu yÀd etdikçe iñler cÀn u dil
RÀ"%&*(�$&�6�-3�$�(2��%����$�*���'�$����
12 Ehl-i beytiñ òÀk-��>�($(*�/0��&re’d-dìn gedÀ
Maórem-i Ál-i èA/�(2��%����$�*���'�$����
17��
Vezin: - - . - / - - . - / - - . - / - - . -
1 Vechiñde ôÀhir nÿr-(�&�6�$$��
?�"ì$%�*����*$*�'%$0�*�#/��!�"$�#��������
4 ª#(�(3#�'%$0�&�&��/*�#-nümÀ olduñ òalúa32
Vücÿduñ oldu muùlaúÀ yektÀ-�(�0$*�# yÀ Óüseyn
5 Baóre’d-dìn mücrim kem-teriñ luùfuñ recÀ eyler senin
Óavl-��2&!�*$����5§�*���eyle mürüvvet yÀ Óüseyn
18��
Vezin: - . - - / - . - - / - . -
1 Áh bugün ùabl-(��6�%�) !��#$��6�
Küllü men fÀn33 ile bulundu cÀnÀn
2 ��*&(2�2�--*�%�-�(l(p baña
P��+��&!(2$&�/����&%$$(�6�"�
3 �(�5�*$�2�¨'!�5�%-���&�(2(
Dökdü nÀ-óaú ol gürÿh-(�¢%�2�
4 �!�"$�2�&�2&(z maútÿl beni
BendegÀn-(���*/�%��(2��!#��&�
31����#���"�*��-��2(�*&(�$&�$&�5�����/'�0-�32�
5 �&*���/0�6�(�&*&��'�2�6%
ÒÀtime versin bu beyti oúuyan
19��
Vezin: . - - - / . - - - / . - - - / . - - -
1 P;�%�$�*$�2���6��&*��$���2����!(�0��*�
Kesilmez ehl-��/��#��$�*$��#�&!*��$�)���/�*�&�
2 Bu derd teskìn ola dersem eger bir an teàÀfülle
��6�%%%�*�(%&*�/0�$�*$��%��"�*�®�**�$�����/�
3 Gözüm görmez ci"�(�"�*���3���$�%�"�0��*���%�*
Vücÿdum mÀtem-i ?Àh-(�!�"ìdle oldu bir èummÀn
4 Vü deryÀda cemìè-i mümkinÀt àarú oldu reéyü’l-èayn
Edib[en]�&*�6�(2(�óüz(ü)nde eyledim mihmÀn
5 �'�&�$(�*��)���%�5��2�5&*%((2�&%�&�&��&*�$$�
��(+���������"�6*��$erd ü àamla bilmezem seyrÀn
20�
Vezin: . - - - / . - - - / . - - - / . - - -
��~:���&�3&4�788��?��*���~7���&�3&4�9:��?��*�
1 Nice ben aàlamaya·�(¸m ehl-i beyt nÀlÀn iken
Nice giryÀn olmaya·�(¸m MuãùafÀ giryÀn iken
2 Rÿz-(�2#�2��*�!�b[en] tÀzelendi derd-i dil
Elde midir yanmamaú [ol] MurtaøÀ sÿzÀn iken
3 èAúl u nefs yelteni*��-%��%��!�*/��2�$234
��5�2($(*�!(&�2�"-%��&!���-��
4 Óayret-ender-óayrete�$�!$��6�"��%-cerem
¡(l2&�%&*�2(�#&&���*�¨&�*0¦�-nisÀ óayrÀn iken
5 �&*�)�$�6��3�$��%��!(�&��)�*35
CÀna�*�5�2(�!"-(�/��urbÀn iken
21��
Vezin: 14’lü hece ölçüsü
1 MÀó-(�
3 Ey ôÀlim-i bì-amÀn vay Yezìd-i bed-gümÀn
Néetdi saña
��!#�-i ��5�&�%&*$(*��'%��'%�$*��%-emÀna
22��
Vezin: . - - - / . - - - / . - - - / . - - -
1 Göñül Àlÿde oldu $�*$���&2%&�!�"*-i mÀtemde
SiyÀh-(�������"�6*��&*$(��#*3(2(�/0�$�2$�
2 Oúu ille’l-meveddet36 �(**(�fi’l-úurbÀ37�( bünyÀn et
Egerçi baòtiyÀr olmaú dilerseñ her dü èÀlemde
3 Bu derdi añlamaz bì-derd olan èavÀm ile ebrÀr
Mücerred ehl-i dil-i pÀk ùahÀretle boyan derde
4 Gel ey merd-i vefÀ aldanma serÀba 20&%%$(*
Gürÿh-(��"%-i beytiñ�(%�#�3�--�*���'%$0�2��$�$&
5 Cigerden dem çekip her dem gözünden !�-*���%�
Bu Baóre’d-dìn gedÀ ��!� bil beyt-i ÀózÀnda38
23�
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
� 9���&�3&4�9~��?��*�36�µ20"&//�##���/&!-&µ�?£*14�9¯9.37�µ�&-(�%(-#&µ�?£*14�9¯9�38�
1 MÀtemiñle dìde-&�(2 YÀ Óüseyn-i KerbelÀ
Óasretiñle dil-sÿ��(2 YÀ Óüseyn-i KerbelÀ
2 Göremez bir %&¢&�+�!2[im] ò¹Àb-(�*�/-riyÀ
Õikr ü fikriñle müdÀm(2 YÀ Óüseyn-i KerbelÀ
3 Dürr-i pÀk-��
10 Cümle Ál-��
ÌmÀn ehli eder feryÀ$�&**�#�5&#�$�*�!�2$�
O òÀéin fitne-��
O maôlÿm ehl-��/��#��%����+�!2��sìl-Àb eyle
Ki terk-i óubb-i dünyÀ eyleyip mülküñ òarÀb eyle
��!"(�2#�2��%���&*���6��2��#�*/���%�
ÌmÀn ehli eder feryÀ$�&**�#�5&#�$�*�!�2$�
O òÀéin fitne-��
Ser-nigÿn eylediler miórÀb u hem minberleri
7 LÀle-reng olsun bugün rÿy-(���2��/&!$&��/&!&
BaóriyÀ dem çek cigerden boya her bir yerleri
26��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 ����/�%�&�(�$&�$�-$�2�/��/�%��&�6&(�(
Maóv edip õevú u ãafÀ leõõet mürüvvet &(�(
2 Derd ü àam Àh u fiàÀn ile enìsim bì-riyÀ
Ser-te-��*��($(2�2���**�#�-�!5�*����/(�(
3 Bu vücÿdum KerbelÀ oldu hemÀn óaúúaél-yaúìn
LÀle-*��)�(%$(2�);��2�&�(�%&�"�*�'>*&(�(
4 Ehl-i beyte (%$(�& 6�5*���6�3�$�!2�%&*(
�&&��*�(2�(%&*�¢0%2�����#�2���5(�(
5 �*��&2��/&&�
Vezin: . - - - / . - - - / . - - - / . - - -
1 �0)���%�2�/&&�/&!$&��/&!&�$*-(�6&2�'%$0
Vücÿdum derd ü àam hicrÀn ile naús-(��&2 oldu
2 Dem-À-dem Àh edip dil tÀzeler derd-��!�"��!"(
Yoú [i]se�/�*���3���+(2&��);�%$���$�%�alìm oldu
3 Egerçi KerbelÀ 2��$�( (*�'%�&�&�*�#$�
¡&%(>�$er idi ki YÀ Rab bugün emr-i èaôìm oldu
4 Baña ãabr e#�$����5�¢��&%�*�(%&*�$¦�2
Nice ãabr edeyim Àh KerbelÀ òÿnla nemìm oldu
5 O maôlÿm ehl-��/��#���*(�(��&*�0�&*�"�*�&�
��(+���"�*�&2�&*��0�2�!* /#�&22�'%$0
28��
Vezin: - . - - / - . - - / - . - - / - . -
1 ¡&��&$(������!�"$-i KerbelÀ’�(�$�2%�*�
�&*5�!�6 !���%���>�&*���%�$��%�2leri
�¦��#(��%�$�*�$�*$��"%����2#�2%�*�
!(�&�+'�20$0*�(%�&�3�$�6����*%�*�
�����&�3&4�98¥��?��*�
CÀn niåÀr eylediler aãdÀf-(���"*�$�*%�*�
Dìn-���2�$�0*0�&�&&*%&*(��-/�*%�*�
2 ��%2�$�%�*�&$*����!"(�)�* "-(�/-vefNesl-i pÀk-i MuãùafÀ’�&�(%$(%&*�6�5*���6�3
�0�6&�¢0%2��6�*¦�#��$��%�*�$�)�%�2���!(�
�*-melÀl
CÀn niåÀr eylediler aãdÀf-(���"*�$�*%�*�
Dìn-���2�$�0*0�&�&&*%&*(��-/�*%�*�
5 Ehl-��/��#��2���#���(**-(����% taúdìridir
��$�(��&�$(*&��3&*-(�2&&//�#��*($(*
Buña cüréet edene ��%2�$���� àaddÀredir
Bu firÀúdan úalb-i Baóre’d-dìn gedÀ biñ pÀredir
CÀn niåÀr eylediler aãdÀf-(���"*�$�*%�*�
Dìn-���2�$�0*0�&�&&*%&*(��-/�*%�*�
KAYNAKLAR
ALGÜL, Hüseyin. (2009). Kerbelâ Kanayan Bir Yara Gönül
������������Facia����#&�/0%�
ARSLAN, Mehmet ve E*$'.&�4 Mehtap.(2009). Kerbela
Mersiyeleri. Ankara.
�»����4� Bünyamin.(1997). Kerbelâ Mersiyeleri.
&�(2%&�2&2(!� �'-#'*&� ����. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü. Ankara, Türkiye.
���4� Cemil.(2008). ������ ��������� �������� �������.
��#&�/0%�
GÖLPINARLI, Abdülbaki.(1992). Alevi-��������������.
��#&�/0%�
GÜNGÖR, ?��2&.(2003). “Maktel-i Hüseyin”. Türkiye Diyanet
����������������!"�����, C. 27, s. 456-457.
KARAHAN, Abdulkadir.(1939). ����!�#� $%�� &����'���da
Maktel-i Hüseyin’ler. Edebiyat Fakültesi Türkoloji Disiplini
UZUN, Mustafa.(2006). “Muharremiye”. Türkiye Diyanet
���������m Ansiklopedisi, C. 31, s. 8-9.
YILMAZ, Mehmet.(1992). &����'�����������������'�����
Sözler����#&�/0%�