12
"31...," sundan ha paypay 4 "Atuhan...," sundan ha paypay 12 31 nga sundalo, kaswalti ha mga atake han BHB ha Abril NAPATAY AN 24 nga sundalo han gamaan han Bagong Hukbong Ba‐ yan (BHB)-Negros an 62nd IB hadton Abril 1 ha Barangay Quintin Remo, Moises Padilla, Negros Occidental. Hadto naman nga Abril 9, ginpabuthan han BHB an pareho nga yunit han kaaway ha Sityo Asaran, Bara‐ ngay Buenavista, Himamaylan City. Pito nga sundalo an sama‐ ran. Compostela Valley. Gin-ga‐ maan han BHB an tropa han 71st IB ha Sityo Bagong Silang, Bara‐ ngay Teresa, Maco hadton Abril 3, alas-6:45 han aga. Upat an kumpirmado nga patay nga sun‐ dalo. Kaupod ha nasamaran an kumander han yunit nga hi 1st Lt. Serwin E. Matas. Antes hini, tulo nga sundalo han 66th IB an na‐ patay hadton Marso 30, alas- 9:30 han aga, ha Sityo Dasuran, Ha usa nga bahin, iginpusisyon han China ha palibot han Spratly Islands an gatus-gatos nga pangis‐ daan nga barko nga gintutuohan nga mayda karga nga mga armado. Baga-baga hin ginsakop nira an pa‐ ngisdaan ngan iba pa nga rekurso ha lupgop han teritoryo nga dagat han Pilipinas. Dugang pa, padayon an paghibang ha mga bahura ha ira mga operasyon nga reklamasyon agud magtindog han mga pasilidad panmilitar ngan padig-unon an ira presensya militar. Ha kaluyo nga bahin, ha mas butad ngan arogante nga pagpapa‐ kita han superyor nga kusog-mili‐ tar, hambog nga sumakob ha nasud an 3,500 nga tropa nga Amerikano nga marayhak nga gintapo han ira mga sumurunod ha AFP. Iginparada nira an ira mga armas sugad han mga barko de-nukleyar, fighter jet ngan sarakyan nga pan-atake ti‐ I ginpakita han mga panhitabo hini nga naglabay nga mga semana an ma‐ kangingirhat nga kawaray han katalwasan han Pilipinas ngan pangina‐ hanglan nga makigbisog para ha nasyunal nga soberaniya. Baga-baga han uruyagan an Pilipinas han dagko ngan makagarahum nga mag-isog agud igpanhambog an ira kusog ha militar ngan ekonomiya, samtang baga-baga han uripon ngan inutil an rehimen US-Duterte ha pag-undong han nasyunal nga patrimoniya ngan soberaniya han Pilipinas. Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot han China Bolyum L Ihap 8 Abril 21, 2019 www.philippinerevolution.info

Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

  • Upload
    others

  • View
    37

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

"31...," sundan ha paypay 4"Atuhan...," sundan ha paypay 12

31 nga sun da lo, kas wal ti ha mga ata ke han BHB ha Abril

NAPATAY AN 24 nga sun da lo han ga ma an han Ba gong Huk bong Ba ‐yan (BHB)-Neg ros an 62nd IB had ton Abril 1 ha Ba ra ngay Quin tin Re mo, Moi ses Pa dil la, Neg ros Occi den tal. Had to na man nga Abril 9, gin pa but han han BHB an pareho nga yu nit han kaa way ha Sit yo Asa ran, Ba ra ‐ngay Bue navis ta, Hi ma may lan City. Pi to nga sun da lo an sa ma ‐ran.

Com pos te la Val ley. Gi n-ga ‐ma an han BHB an tro pa han 71st IB ha Sit yo Ba gong Si lang, Ba ra ‐ngay Te re sa, Maco had ton Abril 3, alas-6:45 han aga. Upat an kum pir ma do nga pa tay nga sun ‐da lo. Kau pod ha na sa ma ran an ku man der han yu nit nga hi 1st Lt. Ser win E. Ma tas. Antes hi ni, tu lo nga sun da lo han 66th IB an na ‐pa tay had ton Mar so 30, alas-9:30 han aga, ha Sit yo Da su ran,

Ha usa nga ba hin, igin pu si syon han Chi na ha pa li bot han Spratly Islands an ga tus-ga tos nga pa ngis ‐da an nga bar ko nga gin tu tuo han nga mayda kar ga nga mga ar ma do. Ba ga-ba ga hin gin sa kop ni ra an pa ‐ngis da an ngan iba pa nga re kur so ha lup gop han te ri tor yo nga da gat han Pi li pi nas. Du gang pa, pa da yon an pag hi bang ha mga ba hu ra ha ira mga ope ra syon nga rek la ma syon agud mag tin dog han mga pa si li dad

pan mi li tar ngan pa dig-u non an ira pre sen sya mi li tar.

Ha ka lu yo nga ba hin, ha mas bu tad ngan aro gan te nga pag pa pa ‐ki ta han su per yor nga ku sog-mi li ‐tar, ham bog nga sumakob ha na sud an 3,500 nga tro pa nga Ame ri ka no nga marayhak nga gin ta po han ira mga su mu runod ha AFP. Igin pa ra da ni ra an ira mga ar mas su gad han mga bar ko de-nuk le yar, fighter jet ngan sa rak yan nga pan-a ta ke ti ‐

Igin pa ki ta han mga pan hi ta bo hi ni nga nag la bay nga mga se ma na an ma ‐ka ngi ngir hat nga ka wa ray han ka tal wa san han Pi li pi nas ngan pa ngi na ‐hang lan nga ma kig bi sog pa ra ha nasyunal nga so be ran iya. Ba ga-ba ga

han uruya gan an Pi li pi nas han dag ko ngan ma ka ga ra hum nga mag-isog agud ig pan ham bog an ira ku sog ha mi li tar ngan eko no mi ya, sam tang ba ga-ba ga han uri pon ngan inu til an re hi men US-Du ter te ha pag-un dong han nasyunal nga pat ri mon iya ngan so be rani ya han Pi li pi nas.

Atu han an do mi na syon mi li tar han US ngan pa ngi ngin la bot han Chi na

Bolyum L Ihap 8Abril 21, 2019

www.philippinerevolution.info

Page 2: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

ha na sud. Gin ka ra wat ni ya nga ga ‐mi ton han US an Pi li pi nas ko mo ba ‐se han Ope ra ti on Pacific Eag le-Phi ‐lip pi nes. Ti nu got hi ya nga mag tin ‐dog han mga sek re to nga pa si li dad ngan mag tam bak han ar mas an US sa kop han mga kam po han AFP, mag lan sar han ti ka da mo nga mga pag pa hia ra ha ger ra, mag tin dog han mga ra dar ngan ma nik tik ga mit an mga dro ne, mag bi ya he ha ka da ‐ga tan an mga bokis de ger ra ngan ga mi ton an mga pan ta lan, ngan mag pa hia ra ngan kontro lon an mga ope ra syon han mga yu nit han AFP. Nag pa pa bi lin nga hi got an Pi li pi nas ha di ri pa tas nga mga ka sa ra bu tan mi li tar. Ka bal yo hi ni, nag ha tag an US han ayu da mi li tar pa ra ha to do nga ger ra ni Du ter te ngan gin su ‐sup la yan ini han mga rip le, kan yon, mga gin-ina yad nga he li kop ter, dro ne ngan iba pa nga hi ga mit.

Sang kay ngan al ya do ku no hi ni nga mga poderoso nga tu yaw an ka taw han nga Pi li pi no. An ti nu od, ka lu ga ri ngon nga mga estra te hi ko nga in te res an ira igin papasu long. Se ring han Chi na, gin-ga ga mit ni ya an iya ga hum ha eko no mi ya agud umus wag an iba nga na sud. An ti ‐nu od amo nga ginkaipa han mga mo no pol yo ka pi ta lis ta nga Chi ne se an re kur so nga mi ne ral han na sud agud gamiton ha ira mga in dustri ‐ya. Nag pa pau tang ini han da ko nga ba lor agud mai ga was an iya sob ra nga ka pi tal ngan mai ba lig ya ha iba nga na sud an iya sob ra nga put-haw.

Dek la ra syon na man han US an "gin pu tos ha put haw nga ko mit ‐ment nga de pen sa han an Pi li pi nas" kontra ha "pa na na kop han Chi na." An ti nu od, mai ha na nga ginsakop han US an Pi li pi nas. Pa da yon an pag ha ha di mi li tar han US agud de ‐pen sa han an ka lu ga ri ngon hi ni nga ultra na syu nal nga in te res, ngan di ri an so be ran iya han Pi li pi nas.

Kaa way, di ri sang kay, an im ‐per ya lis mo nga US. Mai ha na hi ni nga ginta lum pi gos an na sud ha usa kasig lo han ko lon ya lis mo ngan neo ‐ko lon ya lis mo ga mit an ar ma do nga pa nga ta ke ngan pan muy poy. Nag ‐pa tok ini han mga ka sa ra bu tan ha ne go syu hay ngan palisiya ha eko ‐no mi ya agud pwer sa hay ki ta nga pa lau mon ha mga im port, pau tang

kang ha da gat ka sum pay han mga pag pa pa hia ra nga Ba li ka tan had ton Abril 1-12. Ha ta hub han mga pag ‐pa pa hia ra, gi n-ga mit han US an na ‐sud ko mo lan sa ran pa ra ha pag bi ‐ya he han USS Wasp ngan pag pa pa ‐lu pad han mga F-35B ha Pa na tag Sho al nga nag du rot hin ka had lok ha mga Pi li pi no nga parupangisda. Ka ‐tu yu anan hi ni nga pag pa ki ta han ku sog nga la baw nga pa kus gon an kontrol han US ha na sud, ngan ig-in sis ter an po der ha South Chi na Sea ngan bug-os nga Pacific.

Itan ding ha Chi na, mas da mo ngan mas dag ko an ag re si bo ngan ma pa ngin la bot nga ope ra syon mi li ‐tar nga igin lan sar han US ha ta hub han gin- tawag nga "free dom of navi ga ti on ope ra ti on" (mga ope ra ‐syon nga na ka ba sar ha ka lib ri han ha pag bi ya he ha da gat) ngan mga ka sa ra bu tan mi li tar ha Pi li pi nas.

Tu ngod ha su gad hi ni nga pag ‐pa ra yaw han dag ko nga ga hum, nag ti ti ka da ko an tar hug han ger ra ha Pacific ngan gin ta ta ma kan an nasyunal nga so be rani ya han Pi li pi ‐nas. Ka par te ini han nag ku ku sog nga ag way pa ra ha su per yo ri dad ha

mi li tar ngan eko no mi ya giu tan han dag ko nga po der. Inte re sa do la hi ra ha pag pa su long han ira mga mag ‐katipa nga ka tu yu anan nga kontro ‐lon an mga ru ta ha ne go syu hay, ma kuku ha an han hi law nga ma ter ‐ya les, ba ra to nga ku sog-pagtra ba ‐ho, lu gar han pa mu mu hu nan, mer ‐ka do han mga eksport, ngan mga kam po mi li tar.

Nag pa pau ri pon ngan na lu hod ha du ha nga tu yaw an mai mot nga hi Du ter te. Igin tub yan ni ya an pat ‐ri mo ni ya ngan so be ran iya han na ‐sud agud la baw nga ma pa hi lu ag an iya bu ruk ra ta-ka pi ta lis ta ngan pa ‐sis ta nga in te res.

Igin su ren der ni Du ter te ha Chi ‐na an te ri tor yo nga da gat han na ‐sud nga gin ki ki la la bi san ha UN Conven ti on on the Law of the Seas. Si na kob li wat hi ya ha pa bug-at nga ka sa ra bu tan ha pau tang ngan mga kontra ta han gub yer no kun diin gin ‐hi mo nga ko la te ral an pat ri mo ni ya han na sud, ka bal yo han dag ko nga kik bak pa ra ha iya ngan ha iya mga kro ni.

Ha ka lu yo nga ba hin, ka kun sa bo ni Du ter te ngan han AFP, to do-to do an pan-uung baw han mi li tar han US

"Atuhan...," tikang ha paypay 1

Bolyum L Ihap 8 | Abril 21, 2019

Igin-gagawas an Ang Bayan ha

yinaknan nga Pilipino, Bisaya, Iloko,

Hiligaynon, Waray ngan Ingles.

Nakarawat an Ang Bayan han

mga kontribusyon ha porma han

mga artikulo ngan balita. Gin-aaghat

liwat an mga mambarasa nga

magpaabot han mga suson ngan

rekomendasyon ha ikauuswag han

aton mantalaan.

Gin-uunod

An Ang Bayan igin-gagawas duha kabeses kada bulan

han Komite Sentral han Partido Komunista ng Pilipinas

Editoryal: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot han China 131 nga sundalo, kaswalti han AFP ha Abril 1 Pagkaaratubang ha kadagatan han Pilipinas 3 US ngan China, layas! 4 Pag-ato han Kaigorotan 5Proyekto nga Chico dam 5Barat nga pagpalit han utanon 6Kalbaryo han katawhan 6Brownout ha Metro Manila 6Pasista nga propaganda 7Panlasurbo han estado 7Lider Manobo, ginpatay 8Mga buwa nga engkwentro han AFP 9Misengkwentro han AFP 9Nalobo nga karikuhan ngan paniniyupi 10Pabutiktikay nga burukrata 11Sindikato han druga ha burukrasya 11Hustisya para ha Negros 14 12Tanggalan ha FoxConn 12

Page 3: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

CHINA: Ti kang Ene ro tub tub Mar so, nai su mat an pag ‐sa kob-ga was han 275 nga bar ko ha pa ngis da nga Chi ‐nese nga gin su sus pet sa han nga mga bar ko nga pan sar ‐bey lans han Chi ne se Coast Guard hi ra ni ha is la han Pag-a sa (in ter na syu nal nga nga ran: Thi tu Island). Si gon ha pi ra nga su mat, sa kay hi ni nga mga bar ko an mga pa ‐ra mi li tar nga Chi ne se nga gin tawag nga "Little Blue Men."

An is la han Pag-a sa amo an pi na ka da ko ha gru po han mga is la han Spratlys nga ma ki kit-an 285 nau tical mi le (ka tug bang han 528 ki lo met ro) ti kang ha bay ba yon han Pa la wan.

US: Tu lo ka be ses na nga nai su mat an pre sen sya han mga sa rak yan nga pan-ger ra han US ha is la han Pa na tag (Scar bo ro ugh) ha pa re ho nga pa na hon. Had ton Ene ro, nag lan sar han ku no hay free dom of navi ga ti on ope ra ti on an USS Hop per hi ra ni din hi. Had ton Abril, nag pat rul ya na man an US Air Force A-10 Warthog. Pi na ka da ko an pre sen sya han USS Wasp nga mayda kar ga nga 10 nga F-35B nga gin tawag nga pi na kaa ban te nga edro pan-ger ra han US, upat nga Osprey ngan du ha nga pan-a ta ‐ke nga he li kop ter. Gin pa pa da la gan ini han 1,000 nga sun da lo ngan mayda sa kay nga 1,600 nga Ma ri nes pa ra ha dara hi ni nga mga sa rak yan nga amphi bious. Antes ma buk sas han mga parupangisda nga Pi li pi no had ton Abril 9, sik re to ini nga nag hi mo han mga pag pa lu pad ngan pag tug pa han mga edro ngan he li kop ter hi ra ni ha Pa na tag Sho al.

Ka par te an USS Wasp ha ika-35 nga Ba li ka tan nga igin lan sar ha magkalain-lain nga da pit ha Luzon had ton Abril 1-12. (Pa ra ha du gang nga de tal ye, ba sa hon an ka ‐sum pay nga ar ti ku lo ha Ang Ba yan, Abril 7, 2019.)

An Pa na tag Sho al (Scar bo ro ugh Sho al) o Bajo de Ma sin loc ma ki kit-an 35-40 nau tical mi le (o 74 ki lo met ro) ti kang ha bay ba yon han Ma sin loc, Zam ba les.

PAGKAARATUBGAN HA SOBERANO NGA KADAGATAN HAN PILIPINAS

ngan langyawanon nga pa mu mu hu ‐nan. Gin ka wat ngan gin-u bos han dag ko nga kor po ra syon nga Ame ri ‐ka no an mga ka gu gub-an ngan na ‐tu ral nga re kur so han na sud, gin-a ‐gaw an hi lu ag nga ag ri kul tu ral nga ka tu na an, gin hi mul san an ba ra to nga pagtra ba ho ngan gin hi gop an hi gan te nga tu bo. Gin ti nong hi ni an eko no mi ya han Pi li pi nas, gin pug ‐ngan an in dustri ya li sa syon ngan gin hi got ha pag pa ga was han hi law nga ma ter ya les ngan ba ga ma nu ‐pak tu ra.

Itan ding ha im per ya lis mo nga US, nga mai ha na nga na nga wat ngan nan wa kay ha Pi li pi nas, ur hi na nga ina bot an Chi na nga na ka hig ha na sasa lin nga ka ri ku han han na ‐sud.

Nag pa pa bi lin an na sud ila rum han im per ya lis ta nga do mi na syon han US. An nag ha ha di nga es ta do ha Pi li pi nas es ta do-kli yen te han US, ngan nag se ser bi nga pi na ka ma dig-on nga ha ri gi hi ni an AFP nga gin ‐pa pa hia ra ngan in doktri na do han

US. Hi Du ter te an pre sen te nga pi ‐nu no hi ni. Arma do han mga ar mas nga igin ha tag han US, gin-ga ga mit ngan igin ta ta dong han pa sis ta nga re hi men an ka ma da ra hug han es ta ‐do kontra ha ka taw han Pi li pi no ngan nga ta nan han ira mga pwer sa nga pat ri yo ti ko ngan de mok ra ti ko.

Ini nga mga pwer sa, kau pod an Par ti do Ko mu nis ta ng Pi li pi nas, ma ‐dig-on ngan mi li tan te nga na tin dog pa ra ha nasyunal ngan pan ka ti ling ‐ban nga ka tal wa san. Prin si pal ni ra nga igin-iin sis ter nga ta pu son an im per ya lis ta nga do mi na syon han US ngan kun de na ron an pag pa ka ni ‐yu ti yo han gub yer no han Pi li pi nas. Igin-gugu li at ni ra an pag ba su ra ha mga tra ta do mi li tar han US-RP ngan pa ngi ngin la bot mi li tar han US ngan na ki kig bi sog agud ma tal was an na sud ti kang ha pan-e ko no mi ya ngan pam pu li ti ka nga mga ka de na.

Ko mo mga ma ka na sud, gin ku ‐kun de nar li wat ni ra an pa nmu gos han Chi na, pre sen sya mi li tar ngan oku pa syon hi ni han te ri tor yo nga

da gat han Pi li pi nas ha South Chi na Sea ngan pa n-nga wat han mga re ‐kur so nga da gat ngan gin susuk na an kai nu til han re hi men Du ter te nga mag hi mo han mga gin ki ki na hang lan nga dip lo ma ti ko ngan pam pu li ti ka nga pi tad agud ig-in sis ter an mga ka tu ngod han na sud. Gin-aa tu han li wat ni ra an mag bug-at nga pau ‐tang ngan maa no ma li ya nga mga kontra ta nga imprastruk tu ra ha Chi na.

Sam tang gin ku kun de nar an pa ‐ngi ngin la bot ngan pan-e ko no mi ya nga pa na na lum pi gos han Chi na, wa ray ni ra hi nga lim ti an mas da ko nga kaa way ngan igin ta dong an mas mag bug-at nga pag kun de nar ha im ‐per ya lis mo nga US, nga pa da yon nga na na na kop ha Pi li pi nas ga mit an pwer sa mi li tar, nag ko kontrol ngan nag-aar mas ha neo ko lon yal nga es ta do han Pi li pi nas ngan na ‐tin dog nga pi na ka da ko nga ulang ha hing yap han ka taw han Pi li pi no pa ra ha nasyunal ngan pan ka ti ling ban nga ka tal wa san.

Page 4: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

Had ton Mar so 10, gin-am bus han BHB an mga sun da lo han 33rd IB nga nag-oo pe ra syon ha ka bu ki ‐ran han Da gu ma. Sa kay han trak an mga sun da lo han pa but han hi ra ha Ba ra ngay Ti tu lok, Ba gum ba yan, Sul tan Ku da rat. Sa ma ran din hi an 23 nga ele men to han AFP.

Ka par te ini nga am bus han ser ‐ye han mga tak ti kal nga open si ba nga igin lan sar han BHB-Sul tan Ku ‐da rat agud atu han an kam pan ya han kaa way ha ka bu ki ran han Da ‐gu ma. An MBLT-2 ngan 33rd IB nag se ser bi nga gwardya han DM Con sunji Incor po ra ted nga nan lu ‐lu pot han ansestral nga katu naan han mga Lu mad agud hi mu on nga plan ta syon ngan mi na han.

Gin ti ka ngan han BHB an ser ye han mga open si ba had ton Ene ro 22 pi naa gi han ope ra syon nga ha ras ha de tatsment han Ma ri nes ha ko ‐mu ni dad han Maat, Ba ra ngay Sa ‐ngay, Ka la man sig kun diin du ha nga sun da lo an na sa ma ran. Ka su ‐

nod hi ni an am bus had ton Ene ro 24 ha du ha nga trak han Ma ri nes ha hay wey ha Sit yo Ka buk bu kan, Ba ‐ra ngay Ki pu ngot, Pa lim bang. Gin ‐pa but han an kom boy han kaa way nga nag re sul ta ha pag ka wa kay han usa nga trak. Na hu log na man ha pampang an usa pa nga trak ka hu ‐man ma wa ra yan han kontrol an dray ber hi ni. Di ri ma me nos ha 20 nga sun da lo an na ma tay, la bot ha pi ra nga sa ma ran.

Ki na bu wa san, usa pa nga am ‐bus an gin hi mo ha ka hi ra ni nga Ba ‐ra ngay Pa ril ha mao man ta nga bung to. Du ha nga sun da lo an na ‐pa tay ngan du ha pa an na sa ma ran han pa but han han BHB an trak nga gin sak yan han mga pa sis ta nga tro pa.

Had ton Peb re ro 3, gin-am bus han BHB an usa nga ko lum han kaa way ha ko mu ni dad han Kib lis ha Ba ra ngay Hi na la an ha Ka la man sig kung diin li ma nga sun da lo an na ‐sa ma ran.

DIRI MAMENOS ha 54 nga sun da lo han Ma ri ne Bat ta li on Lan ding Team (MBLT)-2 ngan 33rd IB an nai su mat nga kas wal ti ha li ma nga open si ba han Ba gong Huk bong Ba yan (BHB) ha Sul tan Ku da rat ti kang Ene ro 22-Mar so 10. Ha Neg ros, maa bot ha 24 an kas wal ti han AFP ha usa nga am bus han BHB.

54, kas wal ti han AFP ha Sul tan Ku da rat

NAGTIROK AN MASOBRA 500 nga re si den te han Ba ta ngas atu ba ngan han ka pi tol yo han pru bin sya had ton Mar so 29 agud ri wa han ngan kun ‐de na ron an Ba li ka tan 2019 nga na ‐ka tak da had to nga ig lan sar ha ira lu gar. Ma sob ra 7,500 nga tro pa nga Pi li pi no ngan Ame ri ka no an pi ‐nar ti si par ha Ba li ka tan 2019 nga igin lan sar ha magkalain-lain nga da pit han Luzon.

Per wi syo ngan pag ta la pas ha taw ha non nga ka tu ngod an du rot hi ni nga pag pa hia ra. Igin su mat han mga re si den te han Ba ra ngay San Die go, Lian an uru-u ni na nga pag ‐pa pa lu pad han he li kop ter nga bu-mu la bog ha ira ko mu ni dad. Igin rek ‐la mo li wat han mga re si den te han Ba ra ngay Sto. Do mi ngo, Ba ta ngas City an pag-oo pe ra syon han mga tro pa han US ngan AFP ha ira ko ‐mu ni dad.

Gin pa ku sog li wat an mga ope ‐ra syon mi li tar ngan pa ni nik tik (ha ta hub han pag se sen sus) han gin tig-ob nga pwer sa han PNP ngan 1st IB ha mga bung to han Na sug bu, San Juan ngan Ro sa rio. Gi n-ga mit na ‐man han mga sun da lo nga gin dep ‐loy ha li ma nga ba ra ngay ha li ‐gid-da gat han bung to han Lian an mga ba ra ngay hall ko mo kam pu han ngan de tatsment.

Sam tang, nag-alirong na man an ga tus-ga tos nga ra li yis ta atu ba ‐ngan han Chi ne se Embassy ha Ma ‐ka ti City had ton Abril 9, Araw ng Ka gi ti ngan, agud kun de na ron an pa ngi ngin la bot han Chi na ha na sud ngan pag pa pa tok hi ni han di ri pa tas nga mga ka sa ra bu tan. Gin pa ngu na ‐han han Pi li pi nong Nag ka kai sa pa ra sa So be ran ya (PINAS) an pro tes ta ha pag suk na ha Chi na ha pag hi hi mo hi ni han rek la ma syon ngan pag ti ‐tin dog han mga imprastruk tu ra ha West Phi lip pi ne Sea.

Gin suk na li wat han gru po an pag sa kob han reak syu nar yo nga gub yer no ha di ri pa tas nga ka sa ra ‐bu tan nga pau tang ha Chi na ka ‐sum pay ha pro yek to nga Chico River Pump Irri ga ti on Project ngan Lai ban Ka li wa-Ka nan Dam.

Nag lan sar li wat han mga pag gi ‐os ha Ce bu, Davao ngan Iloi lo City ha pa re ho nga ad law.

US ngan Chi na, la yas! "31...," tikang ha paypay 1

Ba ra ngay Gol den Val ley ha Ma bi ni. Ka hu man hi ni nga mga ag way,

pa ba lik-ba lik nga na ngan yon ngan nan hu log han bom ba an mga yu nit han AFP.

Mas ba te. Du ha nga pu lis an gin si ru tan ha mag ka bu lag nga ope ‐ra syon par ti sa no han BHB ha Ba ra ‐ngay TR Yangco, Di ma sa lang ngan Ba ra ngay Bu gang, Pio V. Cor puz. Si gon ha BHB-Mas ba te, ak ti bo ha mga ope ra syon nga "kontra-in sur ‐hen si ya" ngan kontra-ka taw han an du ha nga pu lis. Na ku ha ti kang ha ira an mga pis to la nga ka lib re .45 ngan 9mm.

Sa mar. Du ha nga sun da lo an na pa tay ka hu man pabuthan han BHB an 543rd Engi nee ring Con-structi on Bat ta li on ha ka hi lab-an han kal sa da nga nag su sum pay ha mga ba ra ngay han San Anto nio, Agui nal do ngan San Isid ro ha Las

Navas, Northern Sa mar. Gin hi mo an open si ba had ton Abril 15, alas 11:20 han aga sam tang nag-iinspek syon an mga sun da lo ha ira pro yek to nga kal sa da ila rum han PAMANA. HA ORIENTAL MINDORO, gin-a ‐res to han BHB hi ra Pe ter De los San tos, Rocky Bue ta ngan Re man do Ma lu pa ha Ba ra ngay Ma lu, Ban sud had ton Abril 5. Ga mit an ira mga pu si syon ha ba ra ngay, ar bit rar yo nga gin da da kop han tu lo an mga si ‐bil yan nga gin du du da han nga may sum pay ha re bo lu syo nar yo nga ka ‐giu san. Na ni nik tik li wat hi ra ha gios han BHB ha lu gar. Na kum pis ka ti ‐kang ha ira an usa nga pis to la, mga ba la ngan du ha nga rad yo.

Gin bu hi an hi ra De los San tos ngan Bue ta sam tang gin pa pa bi lin ha kus to di ya han BHB hi Ma lu pa ko mo kapturado-ha-ger ra.

Page 5: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

Ini an pa ha yag ni Si mon Naog ‐san (Ka Fi liw), ta ga pag ya kan han Cor dil le ra Peop le's De mocra tic Front (CPDF) ha diri-mai di wa ra nga pa pel han Ba gong Huk bong Ba yan (BHB) ha pa kig bi sog han ka taw han nga Igo rot pa ra ha pag de si syo n-ha-ka lu ga ri ngon ngan de mok ra sya, ngan pa ra ha pag ta tal was han na ‐sud.

Ha iya pa ha yag had ton Mar so 21, gin ki ki la la ni Ka Fi liw an pa na-linguha han BHB ha bu ru ha ton ma ‐sa, pan ka ti ling ban nga im bes ti ga ‐syon ngan pag-aa ram ha par ti ku lar nga ka him tang han magkalain-lain nga tri bo ha Cor dil le ra. Pag-a bot han ur hi nga ba hin han de ka da 1970, na ka ga mot na an re bo lu syu ‐nar yo nga ka giu san ha unom nga pru bin sya han Cor dil le ra. Nahi-mugso an mga do ku men to nga nag ‐bay bay ha nasyunal nga pa na na ‐lum pi gos ha Cor dil le ra nga as ya an par ti ku la ri dad han ira pa kig bi sog.

Kau pod an mga pag-a to ha Chico Dam ngan Cel lop hil ha mga sya han nga nag bu ong ha ti ra ni ya han dik ta du ra nga Marcos. Gin pa ‐dig-on hi ni nga mga pakigbisog, ngan han su mu nod pa nga mga pa-kigbisog han ma sa nga uma bot ha tubtuban han Ilocos Sur, an deter-minasyon han mga Igo rot nga de ‐pen sa han an ira ansestral nga ka tu ‐na an ngan ka ri ku han nga re kur so. Ka dak-an han mga panma sa nga pa kig bi sog kontra ha mga mi na, pa ‐ra ha pag ba wi ha ansestral nga ka ‐tu na an ngan kontra ha pag bungkag ha so syo -pu li ti kal nga sis te ma han ka taw han nga Igo rot.

Pu mung kay an re bo lu syunar yo nga ar ma do nga pa kig -away han ka ‐taw han nga Igo rot ha pag ka bug-os han CPDF had ton 1989. An CPDF an kong kre to nga por ma han re bo lu ‐syunar yo nga pa kig -away han mga Igo rot. Alyan sa ini han nga ta nan

nga de mok ra ti ko nga kla se ngan sek tor ha re hi yon, ngan na tin dog nga re bo lu syunar yo nga nag ka kau ‐ru sa nga pren te o NDF han Cor dil le ‐ra. Na gin ya we an CPDF ha pag ‐tutukod han sya han nga mga or ga ‐no han po der pampu li ti ka tub tub ha mga pwe ra nga par te han Cor dil le ‐ra. Ha pag ka bug-os han mga Kon se ‐ho han mga Li der ha mga ko mu ni ‐dad tub tub ha ba li tang mu ni sip yo, ha sya han nga hi ga yon na bu tang ha ka mot han ka taw han nga Igo rot an ti nu od nga de mok ra ti ko nga po der pampu li ti ka. Gin ba ton ini han ma ‐pin tas nga kama da ra hug han reak ‐syu nar yo nga es ta do nga su por ta do han mga im per ya lis ta nga na sud nga mayda dag ko nga in te res ha mi ‐na ha ka bu ki ran han re hi yon.

Ayat ya na ha ka taw han nga Igo rot an pa da yon nga atu han an mga ma pan hi bang nga mi na ngan pro yek to nga dam ngan ener hi ya ha Cor dil le ra. Ka du ngan hi ni an gra be nga mi li ta ri sa syon ngan say war agud puy pu yon an pag-a to han mga ko mu ni dad ngan bung ka gon an ira pag ka kau ru sa. Gin bubuyo an mga pa rag-u ma ngan ka ba tan-u nan nga Igo rot nga ma gin sun da lo ngan pa ‐ra mi li tar, ngan gin dudunot an mga katutubo nga sis te ma nga so syo -pu li ti kal su gad han mga dap-ay ngan bo dong agud ga mi ton ha "kontra-in sur hen si ya."

Ayat li wat an igin du du so han mga pu li ti ko ha Cor dil le ra nga buwa nga aw to no mi ya ha re hi yon. Sam ‐tang, nag pa bi lin an pag ka at ra sa do han ag ri kul tu ra nga gin pag ra be han pag pa si ba ya han gub yer no. Gin hi mo li wat nga ko mer sya li sa do an katutubo nga kul tu ra ngan tra di ‐syo n, ngan gin pa pa sam wak an de ‐ka den te nga kul tu ra sam tang gin ‐pa pa ra an mi li tan te nga tra di syon han ka taw han han Cor dil le ra.

Pro yek to nga Chico dam, ta la pas ha so be rani ya

NAHILUAG AN OPOSISYON ha pro yek to nga dam nga Chico River Pump Irri ga ti on Project ha Ka li ‐nga ka hu man ma buk sas an gra be nga pag ta la pas hi ni ha so be ran iya ngan pat ri mo ni ya han na sud.

Ka bal yo han ma sob ra $62 mil yon nga pau tang ti kang ha Chi na pa ra ha nasering nga pro ‐yek to, igin su ren der han re hi men Du ter te an ka ri ku han nga re kur so han na sud ko mo ko la te ral. An anu man nga ka sa mu kan nga ig du ‐du rot an pro yek to ig sa sa la wad ngan de de si syu nan di ri ha mga kor te han Pi li pi nas kun di ri ha usa nga kor te nga ti tin du gon han Chi ‐na pa ra ha mga langyawanon nga pro yek to hi ni. Du gang pa, igin ha ‐tag an pro yek to ha kontrak tor ngan tra ba ha dor nga Chi ne se, im ‐bes nga ha mga Pi li pi no. Si nu got li wat an re hi men Du ter te nga ig ‐sik re to an mga de tal ye han kontra ta nga gin pir ma han had ton Abril 2018.

La bot hi ni, hitaas kaupay an igin pa tok han Chi na nga 2% in te ‐res ka da tuig tan ding ha kasa-garan nga 0.25%-0.75% la ha mga pau tang han iba nga na sud. May ‐da mga du gang li wat nga ka ba ‐ray dan su gad han $186,260 nga "ma na ge ment fee" ngan ti nu ig nga 0.3% "com mit ment fee." Gin ‐su su kot ini agud may pi ho nga ki ta an Chi na ti kang ha konstruk syon ha mga pa na hon nga ma la ngan o tem po rar yo nga mau koy an pro ‐yek to, nga kaagsuban na hi ta ta bo ha mga pro yek to nga dag ko nga dam.

Nag pau tang li wat an Chi na han $211 mil yon pa ra ha Ka li wa Dam ha Quezon, nga may ha ros ka pa re ho nga mga kun di syo n.

Gin ta tar get nga tin dugon an dam ha ansestral nga ka tu na an han Kai go ro tan ha Pi nuk puk, Ka li ‐nga. Ki na la san an mga re si den te ha lu gar han pag sa kob han mga heavy equip ment ngan mga ta wu ‐han han kontrak tor nga Chi na CAMC Engi nee ring Co. Ltd.. Nag ‐tin dog han istruk tu ra pa ra ha mga tra ba ha dor nga Chi ne se ngan nag ti ti kang han pag-u kad an kontrak tor bi san wa ray pa pag tu ‐got ti kang ha mga ko mu ni dad nga Igo rot.

Kun di ri tu ngod ha ma dig-on ngan ma pa so nga pag-a to han nasyunal nga mi nor iya ha bu lig

han huk bo han katawhan agud de pen sa han an ansestral nga katunaan, mai ha na kun ta nga na ‐wa ra an Cor dil le ra.

Re bo lu syu nar yo nga pag-a to han Kai go ro tan

Page 6: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

WARAY PA MASOLBAR an prob ‐le ma ha sup lay han tu big, naa ‐tu bang na man an mga re si den te han Met ro Ma ni la ha ro ta tio nal brow no ut o na ka is ked yul nga pag ka wa ra han kur yen te ha ka ‐bug-u san han kat hu raw. Du rot ini han du ru ngan nga pagkaruba han 20 nga plan ta nga nag su ‐sup lay han kur yen te ha Luzon.

An du ru ngan nga pag seser ra ka da kat hu raw pa maa gi han mga pri ba do nga kom pan iya nga nag pop rod yus han ener hi ya agud ipi ton an sup lay ngan pa hi ‐tas-on an pre syo han kur yen te. Ka kun sa bo an mga kompaniya ha distri bu syon su gad han Me ‐ralco, igin pa sa an du gang nga ka ba ray dan ha mga kon syu mer. Ini nga pa maa gi da ra han de re ‐gu la syon han sek tor han ener hi ‐ya kun diin igin tub yan ha mga pri ba do nga kum pan ya an pro ‐duk syon ngan pag pep re syo han kur yen te.

Gin pa hi mul san han Me ralco ngan ka kun sa bo hi ni nga mga kompaniya nga nag pop rod yus han kur yen te an na ka is ked yul nga brow no ut agud ig du so an pla no nga mag tin dog han du ‐gang nga mga plan ta nga pan-e ‐ner hi ya. Nag tar hug hi Ma nu el Pa ngi li nan, pu no nga upi syal han Me ralco, han mas ag sub pa nga mga brow no ut kun di ri ini ida da ‐yon. Ha mi ni mum, ki na hang la n an $30 bil yon pa ra mag tin dog han bag-o nga plan ta ha ma su ‐nod nga mga tuig. Su gad ha nag la bay, su sug bu ngon han ka ‐taw han an gas tos han pag ti tin ‐dog hi ni nga mga plan ta ha por ‐ma han hig ta as nga ka ba ray dan ha kur yen te.

La bot ha Met ro Ma ni la, ma ‐hiaa gum li wat han ro ta tio nal brow no ut an mga re si den te ha pi ra nga par te han La gu na ngan Rizal.

HA PANGUNGUNA HAN Ka li pu nan ng Da ma yang Ma hi hi rap (KADAMAY) ngan Ki lu sang Ma yo Uno (KMU), nag ra li an pi ra ka ga tos nga prog re si bo ha Li wa ‐sang Bo nifacio ha Ma ni la had ton Abril 12. Gin tawag nga "Kal bar yo han Ka ‐taw han," igin la da wan han pro tes ta an ka ku ri an nga na hia gu man han ka taw ‐han Pi li pi no ila rum han re hi men US-Du ter te.

Gin pa lan daw ha pag gi os an pa na wa gan nga hus ti sya pa ra ha Neg ros 14, pag ba su ra ha ba la ud nga TRAIN ngan pag-a to han ka taw han ha am bi syon ni Du ter te nga mag tukod han pa sis ta nga dik ta du ra. Ka pa re ho nga pro tes ta an igin lan sar ha Iloi lo City ngan Ka ban ka lan City had ton Abril 11. Gin tawag ini nga "Kal bar yo sang Pu mu lu yong Pi li pi no 2019."

Had ton Abril 17, nag lan sar han pi ket an mga kaa pi han Anak pa wis atu ba ‐ngan han Camp Cra me ha Quezon City. Igin tan ding hi ni an krus ha hi lua gan nga pan ma tay ngan pa ku ri nga ba la ud nga TRAIN nga gin su sug bong ya na ngan nag pa pa ku ri ha mga kab las.

Ha Bu kid non, ga tus-ga tos nga Lu mad ngan pa rag-u ma an nag lan sar han "Kam pu han sa Ka bus ba tok sa Ba la od Mi li tar" (Kam pu han han Kab las kontra ha Ba la ud Mi li tar) had ton Abril 9 ha Va lencia City. Tar get ni ra nga ku mad to ha Ca ga yan de Oro City kun diin na ka kam po an iba pa nga mga Lu mad ngan pa rag-u ma nga na pa la yas ha mga ko mu ni dad du rot han mi li ta ri sa syo n. Gin-u lang hi ra han mga sun da lo ha tsek poynt ha Ma no lo For tich ngan gin pug ngan nga du mi ret so.

Kal bar yo han Ka taw han

Met ro Ma ni la, ma hia gum han ro ta tio nal brow no ut

Alkan se na kau pay ngan lud lod ha utang an mga pa rag-u ma ha uta non (gin -nga ra nan nga gar de ner ha Cor dil le ra) nga daan na nga gin ‐la sur bo han ha ba gat, bag yo nga Ompong ngan Ro si ta.

Atu ba ngan hi ni, pa da yon an pag hi ta as han pre syo han nasering nga mga uta non ha mga pam pub li ko nga ba lig ya an. Naa bot ha P65/ki lo an abe reyds nga pre syo hi ni ha dag ko nga syu dad su gad han Ma ni ‐la. Tu ngod ini kay kontro la do han dag ko nga tra der (ne go sya nte) ha uta non ngan mga ka so syo ni ra nga ko mer sya nte, nga na tin dog nga "middle men" o ahen te ha ba lig ya an, an pre syo han uta non. Gin pa pa lit han mga tra der ha ura-ura kahi-mubo nga pre syo an uta non ha mga pa rag-u ma, ngan ka kun sa bo an iba nga tra der, ura-u ra nga gin pa tu ‐ngan an pre syo. Tu ngod hi ni, ma ha l na kaupay an uta non pag-a bot ha mer ka do.

An so lu syon han gub yer no hi ni nga kri sis amo an pag ha lad han crop in su rance o ga ran ti ya ha ta ‐num nga ba bay dan han mga pa rag-

u ma. An mga wa ray in su rance poy ‐de ku no nga umu tang han P25,000 pa ra ma ka ba ton-ba ton ha ira pan-ad law-ad law nga pa ngi na hang lan. Pe ro si gon ha mga pa rag-u ma, di ri maa bot hi ni nga ba lor ngan bi san an gin ha lad han De partment of Agri-cul tu re nga P35,000 ha ¼ han ka ‐bug-u san nga ka pi tal nga ki na hang ‐lan pa ra ha pag ta ta num ha usa kaek tar ya nga uta non.

Wa ray li wat hi ni ma re re sol ba an is yu han sob ra nga sup lay nga du rot han sob ra nga im por ta syo n. Na bag sak an pre syo han uta non du ‐rot han pag ba ha han mga langyaw-anon nga pro duk to nga na ki kig kum ‐pe ten sya ha lo kal nga pro duk to han mga pa rag-u ma ha uta non. Pi naa gi han to do-nga-li be ra li sa syon ha ag ‐ri kul tu ra han re hi men Du ter te, igin-ab re an na sud ngan lib re nga na ka ‐sa kob an pro duk to han dag ko nga da yu han nga ka pi ta lis ta nga wa ray ta ri pa. Ka kun sa bo an lo kal nga dag ‐ko nga tra der, na ka kag ba lig ya ini hi ra han uta non ha igin ta la an ni ra nga pre syo.

HINI NGA SYAHAN nga kwar to han 2019, di ru di ret so an pag lu ros han pre syo han uta non ha magkalain-lain nga tra ding post ha Cor dil le ra. Lumuros tub tub pi so ka da ki lo (P1/ki lo) na la an pag pa lit han wom bok ngan ka rots han mga ne go sya nte ti kang ha mga pa rag-u ma tu ngod ku no ha sob ra-sob ra nga sup ‐lay.

Mga gar de ner ha Cor dil le ra, gin ba ba rat

Page 7: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

Gin-ga mit nga instru men to han re hi men an pa sis ta nga pro pa gan da agud ig-an dam ngan hur ma on an opin yon pub li ko agud ta gan ra son an pag puy poy hi ni ha le hi ti mo nga mga pa kig bi sog han ma sa nga anak bal has. Par ti ku lar nga ki nai ya hi ni nga kam pan ya an pag dek la ra nga "te ro ris ta nga or ga ni sa syo n" an PKP-BHB ngan "wa ray-pu los" an re bo lu syu nar yo nga pa kig bi sog. Bu ‐tad li wat nga gintawag an bu tad ngan li gal nga mga prog re si bo nga insti tu syon ngan or ga ni sa syon ma ‐sa ko mo "mga pren te nga ko mu nis ‐ta."

Lan daw nga pa nang li tan hi ni an pag pa sam wak han mga bu wa nga

ba li ta han engkwentro agud ta hu ‐ban an hi lu ag nga mga ka so han pag pa tay ha mga ak ti bis ta nga pa ‐rag-u ma, pag-nga ran ha mga es ‐koy la han nga Lu mad ko mo mga "es koy la han ha pag pa hia ra han BHB;" pag pa ra da ha mga si bil yan ko mo mga "su mu ren der" nga kaa pi o tag su por ta han BHB; pag pi rit ha mga lo kal nga gub yer no nga mag ‐pa ga was han mga dek la ra syon nga "per so na non gra ta" (mga ta wo nga di ri gin ka ka ra wat) an BHB; ngan iba pa.

Di rek ta nga gin pa pai la rum han AFP an mga lo kal nga gub yer no ti ‐kang ha ba li tang han pru bin sya tub tub ba ra ngay ha pag-a ten tar

KADUNGAN HAN GRABE nga pa nga ta ke ha ka taw han ngan re bo lu syu nar yo nga ka giu san, gin pa ku sog han re hi men US-Du ter te an pa sis ta nga pro pa gan ‐da kontra ha Par ti do Ko mu nis ta ng Pi li pi nas (PKP), Ba gong Huk bong Ba yan (BHB), nga ta nan nga re bo lu syu nar yo nga pwer sa, ngan ha mga pwer sa nga li gal ngan de mok ra ti ko.

nga ba lab gan an re bo lu syu nar yo nga ka giu san ha ba se pan ma sa. Ha ‐ros ka da ad law, gin ya ya kan ni Du ‐ter te ngan han mga ta ga pag ya kan hi ni an mga bu wa ngan pa ka ra ut ha PKP, BHB ngan bug-os nga re bo lu ‐syu nar yo nga ka giu san. Gin-ga ga ‐mit han AFP nga du ha an tra di syu ‐nal ngan social me dia agud paawa ‐son an ira pro pa gan da, sam tang gin ko kontrol an awas han im por ma ‐syon ti kang ha mga lu gar nga gin-aa ta ke han ira mga tro pa. Gin ta ‐tar hug ngan gin-gi gi pit hi ni an mga ma ma ma ha yag nga naungod nga magbuk sas ha mga abu so ngan kri ‐men han mi li tar ngan pu lis.

Gin-ga ga mit li wat han AFP an mga sus te ni do nga ope ra syon nga peace and deve lop ment (PDT o COPD) agud mag pa sam wak han di ‐sim por ma syon ngan had lu kon an ka taw han agud gau man an ira pag-a to ngan hi mu on hi ra nga pa si bo.

Pasista nga propaganda, instrumento ha todo-gerra

"Panlasurbo...," sundan ha paypay 8

bug-os nga na sud. Si yam (28%) an ginpatay ha Luzon, 16 (50%) ha Vi sa yas ngan pi to (22%) na man ha Min da nao. Sam tang, na kag lista li wat an Ang Ba yan han tag-li ma nga ka so han pak yas nga pag pa tay ngan tortyur.

Bi san man nga ka tug bang han ka bug-u san nga ihap han ginpatay ya na nga sya han nga kwar to han 2019 an

Ini nga su mat ti kang ha mga igin ba li ta han Ang Ba yan nga mga ka so han pag ta la pas ha taw ha non nga ka tu ngod nga gin hi mo han Armed Forces of the Phi lip pi nes, Phi lip ‐pi ne Na tio nal Po lice ngan iba pa nga mga ar ma do nga ahen te han reak syu nar yo nga re hi men US-Du ter te ha bug-os nga na sud hi ni nga sya han nga kwar to han tuig 2019.

Ha ini syal nga lista han Ang Ba yan, uma bot na ha 772 (o si yam ka da ad law) an na gin bik ti ma han

dirudilain nga ti po han pag ta la pas ti kang Ene ro 1 tub ‐tub Mar so 31. Di ri pa upod din hi an na ru na pu lo ka yu ‐kot nga nag -ebak wet ha magkalain-lain nga da pit han na sud du rot han sus te ni do nga mga ope ra syon ngan kam pan ya mi li tar ha ka da ni ra mga ko mu ni dad.

Ha abe reyds, ka da tu lo kaad law may da usa nga gin pa tay ngan du ha an ili gal nga gin-a res to. Ka da ad ‐law na man may da pi to nga na gin bik ti ma han pa na ‐nar hug, pan-gi gi pit ngan in ti mi da syo n.

An ma pin tas nga sya han nga kwar to nga open si ba kontra ha ka taw han di rek ta nga re sul ta han hi lua gan nga pag pa pa tu man han Na tio nal Inter nal Secu rity Prog ram (NISP) ngan Oplan Ka pa ya pa an han re hi ‐men.

Pag pa tay, pak yas nga pag pa tay ngan tortyur. Sa kob la han tu lo ka bu lan, uma bot na ha 32 an mga si ‐bil yan nga bik ti ma han pam pu li ti ka nga pan ma tay ha

Pan la la sur bo han te ro ris mo han es ta do ha sya han nga kwar to han tuig

Page 8: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

GINPATAY HI DATU Kay lo Bon tu lan, li der Ma no bo ngan upi syal han Pa sa ka ngan Sa lug po ngan, han mga ele men to han 3rd IB nga wa ray

wantas nga nag hu log han mga bom ba ngan nan mu sil ha Ba ra ngay Ki pi las, Ki tao tao, Bu kid non had ton Abril 7. Na bi si ta had to hi Da tu Kay lo ha lu gar agud hi ba ru on an

ka him tang han mga nag-e bak ‐wet did to nga mga Ma no bo ti ‐kang ha Ta lai ngod. Ki la la hi ya ko mo usa ha mga li der han Ta ‐lai ngod nga mai ha na nga naa to agud de pen sa han an ira

ansestral nga ka tu na ‐an.

Sam tang, pi to nga si bil yan an ili gal nga

gin-a res to han mga pwer sa han es ta do hi ni nga Abril ha Iloi lo, Bu lacan ngan Ca ga yan Val ley.

Ha Iloi lo, gin-a res to han mga ele men to han 61st IB hi Remy Diaz, kaa pi han Tu man duk Pa nay, ha Ba ra ngay Ma sa roy, Ca li nog had ton Abril 16, ka tut nga an han gab-i. Iginpre sen tar an bik ti ma nga kaa pi han BHB. Gin pa but han han mga sun da lo an mga upi syal han ba ra ngay nga nag-a ten tar nga tal wa son an bik ti ma.

Ha Bu lacan, gin sikmit han mga ele men to han 48th IB hi ra John Griefen Arle gui ngan Rey nal do Re mi as, mga or ga ni sa dor han Ka da may ha Pan di, had ton ud to han Abril 13 sam tang na du kot han mga pos ter han Ba yan Mu na ngan ni Ne ri Col me na res ha Angat-Pan di Road. Na ‐tad-an ki na bu wa san an mga bik ti ma ha pri su han han CIDG Ma lo los. Gin sa law dan hi ra han hi ni mu-hi mo nga ka so nga il le gal pos ses si on of fire arms.

Ha Ca ga yan, gin-a res to han mga pu lis hi ra Ari el Mad ria ga, Fe lix Mad ria ga, Jovi to Mad ria ga ngan Adri an Pan tur go ha Ba ra ngay Dafu ‐nga nay, Amu lung had ton Abril 15, da pit alas-5 han aga. Antes hi ni, da ‐pit han alas-3, gin pa li bu tan han mga ar ma do nga la la ki nga na ka ta hub an ka hi mo an mga ba lay han mga bik ti ma. Ka hu man hi ni gin sa kob, ili gal nga gin ha lik wat ngan gin ta nu man han mga sa la an han ebi den sya nga mga pu sil, ba la ngan bom ba an mga ba lay.

Sam tang, gin-u lang han mga sun da lo ha usa nga tsek poynt an gru ‐po han Ba yan Mu na nga ma du kot kun ta han mga pos ter ha Aba tan, Bau ko, Mt. Province had ton Abril 4. Wa ray pag tu got nga gin ku ha an han rit ra to an sa rak yan ngan mga kaa pi han gru po. Gin ha lik wat li wat an ira sa rak yan ngan gin -akusaran hi ra nga nag ta go han mga ar mas.

Lider Manobo, ginpatay"Panlasurbo...," tikang ha paypay 7

wa ray-hu nong nga mga ope ra syon mi li tar ha pag-e bak wet han 19,936 ka ta wo ti kang ha magkalain-lain nga ko mu ni dad ha bug-os nga na ‐sud. Pi na ka da mo an nag -ebak wet ha Au to no mo us Re gi on in Mus lim Min da nao (16,300 nga nag-ebak ‐wet) tu ngod ha wa ray wantas nga panmom ba ngan pag-istra ping han mi li tar ha mga ko mu ni dad ha Ma ‐gu in da nao ngan Su lu. Di ri na man

ma me nos ha 1,614 an nag bak wet ti kang ha Eas tern Vi sa yas, 900 ha NMR ngan 831 ha Ca ra ga.

Pa na nar hug, pan-gi gi pit ngan in ti mi da syo n. Kau pod ha mga bik ‐ti ma an 646 nga in di bid wal nga igin pai la rum ha pa na nar hug, pan-gi gi pit ngan in ti mi da syo n. Ka dak-an han mga bik ti ma ti kang ha Neg ‐ros (452) ngan Davao Re gi on (153).

ikau pat han ka bug-u san nga ihap han mga bik ti ma (106) had ton 2018, im por tan te nga ta gan pag ta ‐gad an ka da mu on han mga bik ti ma ha Neg ros Island. Nag pa pa bi lin nga pi na ka hi ta as an ihap han nailista nga ka so han pag pa tay ha re hi yon. Ha Neg ros Ori en tal pa la, 15 na an mga pa rag-u ma nga ginpatay ila ‐rum han SEMPO (Synchro nized En-hanced Ma na ging of Po lice Ope ra ‐tions) o Oplan Sau ron, an nag pa pa ‐da yon nga kam pan ya han pan muy ‐poy ha is la.

Ili gal nga pag-a res to ngan ar bit rar yo nga de ten syo n. Uma ‐bot na ha 65 an na gin bik ti ma han ili gal nga pag-a res to ngan ar bit rar ‐yo nga de ten syon ha nag la bay nga tu lo ka bu lan. Baynte dos (34%) an gin-a res to ha Luzon, 18 (28%) ha Vi sa yas ngan 25 (38%) ha Min da ‐nao.

Na kag su mat han pi na ka da mo nga ka so han ili gal nga pag-a res to ha Northern Min da nao Re gi on o NMR (14 bik ti ma) nga gin sun dan na man han Neg ros Island (11) ngan han Davao Re gi on (8). Lan daw nga ka so an ili gal nga pag-a res to han mga ele men to han 65th IB ngan PNP-CIDG ha du ha nga ba ta, usa nga me nor-de-e dad ngan upat nga kaa pi han Mi sa mis Ori en tal Far ‐mers’ Associa ti on had ton Ene ro 13.

Panmom ba, istra ping at mi li ‐ta ri sa syo n. Di ri ma me nos ha unom nga ka so han istra ping ngan pan-mom ba an gin su mat han Ang Ba yan ha pa re ho nga pa na hon. Du gang din hi an 42 nga in si den te han oku ‐pa syon ngan mi li tar nga pa nga ta ke ha mga ko mu ni dad kun diin usa an nai su mat ha Luzon, 23 (55%) ha Vi ‐sa yas ngan 18 (43%) ha Min da nao.

Pi na ka da mo an nai su mat nga ka so han mi li ta ri sa syon ha Neg ros (13 nga in si den te), NMR (12) ngan Eas tern Vi sa yas (9). Re sul ta an ma ‐ba ngis nga mga ope ra syon mi li tar ha Neg ros ngan Eas tern Vi sa yas han de facto nga ba la ud mi li tar nga naek sis ter ha nasering nga re hi yon epek to han Me mo ran dum Order 32 ni Du ter te nga di rek ta nga nag tam ‐bak han du gang nga mga ba tal yon did to ha ira.

Pag- ebak wet. Nag re sul ta an

Page 9: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

DUHA NGA MISENGKWENTRO giu tan han mga tro pa han Armed Forces of the Phi lip pi nes (AFP) sam tang nan ha ha lik wat an ira mga yu nit ha mga ko mu ni dad han pa rag-u ma an nai su mat di ri pa la mai ha.

Had ton Abril 10, alas-3 han kaa ga hon, nag bang ga an an du ha nga gru po han Bravo Coy han 85th IB ha Sit yo Lab ra han, Ba ra ngay Bu ta ‐nguiad ha San Francisco, Quezon. An usa nga gru po han nasering nga yu nit nag ba do-si bil yan ngan nagpakuno-kuno nga mga Pu la nga ma ‐nga ra way sam tang na ka-u ni por me nga sun da lo na man an usa nga gru ‐po. Usa nga sun da lo an na ma tay ha engkwentro sam tang di ri mai hap an sa ma ran.

Agud ta hu ban an ira ka pal pa kan, igin ba li ta han 85th IB nga nag ‐kaa da han ag way giu tan han ira tro pa ngan han BHB. Gin pa ga was li wat han mga sun da lo nga Pu la nga ma nga ra way an sun da lo nga na pa tay, ha lu yo han pag ka ka ki la la ha iya pa tay nga la was hin dad-on ha pu ne rar ya ha San Francisco.

Sam tang, di ri ma me nos ha 20 nga ele men to han Ma ri ne Bat ta li on Lan ding Team-2 an naigo han ira ka lu ga ri ngon nga bom ba sam tang nag ma ma ni ob ra ka hu man mag ka may-a da han engkwentro giu tan ni ra ngan han BHB had ton Peb re ro 5 ha Ka pu yan Blag, Ba ra ngay Da tu Wa ‐say, Ka la man sig, Sul tan Ku da rat.

Mga miseng kwentro han AFP

giu tan han PNP ngan mga Pu la nga ma nga ra way ha Ba ra ngay Tuaca, Ba sud had ton Mar so. Si gon ha BHB-Ca ma ri nes Nor te, di ri engkwentro giu tan han BHB ngan PNP an na hi ‐ta bo kundi ag way giu tan han mga pu lis ngan han ar ma do nga sin di ka ‐to nga ka tin han mi li tar ngan na da ‐da bi ha mga ka so han pa ngi ngil kil ha mga bung to han Merce des, San Vicen te, San Lo renzo, Daet at Ba ‐sud. Na ma tay hi ni nga engkwentro hi Jo nat han Bron dia, kaa pi han sin ‐di ka to. Mai ha na nga nag sa sa kob-ga was hi Bron dia ha kam po han 22nd IB ha Ba ra ngay Gui na tu ngan, San Lo renzo. Si gon ha im bes ti ga ‐syon han BHB, ti nu yo nga patayon hi Bron dia agud ta hu ban an ko nek ‐syon han iya gru po ha mi li tar. Mai ‐ha na nga igin rek la mo han mga re ‐si den te an pre sen sya hi ni nga sin di ‐ka to nga nagamit ha nga ran han BHB ha ira mga kri mi nal ngan kon-traso syal nga ak ti bi dad.

Antes hi ni, buwa nga engkwentro li wat an gin hab lon han mga ele men to han AFP ngan PNP-MIMAROPA ha pag ka pa tay han pa ‐rag-u ma nga hi Ro land Si bu lan ha Bo nga bong, Ori en tal Min do ro had ‐ton Mar so 1. (Ba sa hon an ka sum pay nga ba li ta ha Ang Ba yan, Abril 7, 2019.)

han mga pu lis an iya pa tay nga la ‐was ngan gin dek la ra hi ya nga Pu la nga ma nga ra way nga na pa tay ha usa nga engkwentro.

Gin pa sam wak na man han mga pu lis han San Re me gio, Antique an bu wa nga gin pak yas ni ra an pag-a ‐ta ke han BHB-Pa nay ha ira is ta syon had ton Mar so 31. Gin kun de nar ini han mga Pu la nga ma nga ra way tu ‐ngod kay, se ring ni ra, gin-ga ga mit ini nga hi nung dan han pu lis agud la baw pa nga imi li ta ri sa an mga ko ‐mu ni dad ngan pa ga wa son nga nan ‐lu lu ya an BHB.

Antes hi ni, Mar so 17, igin ba li ta han AFP ngan PNP an buwa nga ag ‐way ha Ba ra ngay Mu la ngan, Igba ‐ras, Iloi lo. Wa ray hunong nga nag ‐pa bu to an 61st IB ha ko mu ni dad. Ka hu man hi ni, tu lo nga pa rag-u ma an gin-a res to ngan iginpre sen tar nga mga kaa pi han BHB. Su gad li ‐wat hi ni an gin pa ga was han 61st IB hin dak pon hi ni ha Ba ra ngay Ma sa ‐roy, Ca li nog had ton Abril 16 an usa nga Tu man duk.

Ma ku sog na man nga ginp an hi ‐mu wa han BHB-Ca ma ri nes Nor te an gin pa ga was han AFP nga ag way

Ha Mas ba te, gin pa ga was han AFP nga nagkamayda han ag way giu tan han BHB ngan mga ele men to han 2nd IB, 9th ID ngan PNP ha Ba ‐ra ngay Bu ri, Man da on, Mas ba te had ton Abril 8. Agud ini i ta go an ira pag pa tay ha ira mga aset nga gin ‐pa mu nu an han usa nga Ro lan do Baje ra Epil. Hi Epil ngan an iya gru ‐po had to anay mga Pu la nga ma nga ‐ra way nga mai ha na nga si nu ren der ha AFP.

Si gon ha BHB-Mas ba te, wa ray yu nit han BHB ha nasering nga er ya ha gin se ring nga pa na hon. An ti nu ‐od, se ring hi ni, na ka da ha lu gar an 2nd IB ngan PNP RMG, kau pod hi Epil ngan unom pa ni ya nga kag ru ‐po. Hi ni nga pe ke nga engkwentro, ginpatay han AFP hi Epil ngan tu lo ni ya nga kau pod.

Hi Epil ngan an iya gru po mai ha na nga gin sa gu kom han 2nd IB ngan mga ele men to han pri ba do nga ar ‐ma do nga gru po nga gin pa mu nu an han lanong nga upi syal pa nik tik han AFP nga hi Sgt. Rico Ama ro. Na da ‐da bi ini nga gru po ha diri-mai hap nga kri men ha ka taw han, upod na an pag pa tay kan Randy Ma sa moc had ton Di sye mbre 2018.

Pe ke nga engkwentro li wat an gin-im ben to han 31st IB ngan Sor ‐so gon Po lice Provincial Office ha na ‐hi ta bo ha Ba ra ngay Lajong, Ju ban, Sor so gon had ton Abril 1 agud ta hu ‐ban an pag sal beyds han mga sun da ‐lo ngan pu lis kan Micha el Ismer, usa nga si bil yan nga gin-a ku sa ran nga kaa pi han BHB.

Si gon ha pa ha yag han BHB-Sor ‐so gon, wa ray yu nit han BHB ha lu ‐gar ha nasering nga pet sa. An ti nu ‐od, nag sa rit hi Ismer had ton Mar so 29 nga may da ni ya aa si ka su hon ha ga was han Ma gal la nes kun diin hi ya nau koy. Had ton Abril 1, na ki ta hi ya nga lumusad tikang ha usa nga bu ‐sag nga sa rak yan ngan may ka su nod nga sa rak yan han pu lis ha Ba ra ngay Lajong. Pag ka lu sad ni Ismer, da yon hi ya gin pu sil tub tub ma pa tay han mga la la ki nga ti kang ha bu sag nga sa rak yan. Ka hu man hi ni gin ku ha

Ha aten tar nga itago an nag ti ka da mo nga kri men ha ka taw han, wa ray ukoy an pag hab lon han AFP han mga es tor ya agud pa ga wson nga mga

kaa pi han Ba gong Huk bong Ba yan (BHB) an ginpanmatay ngan ginpandakop hi ni nga mga si bil yan.

Buwa nga engkwentro, pan ta hub-kri men han AFP

Page 10: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

hi ni ha dag ko nga kum pan ya nga US su gad han WhatsApp, Vi ber, Netflix ngan Goog le TV.

Di ri pa la mai ha, na pa ba li ta nga gin pa lit han pa mil ya nga Aya la an C-Con Gro up, usa nga kom pani ya nga Ger man nga nag hi hi mo han mga pye sa han sa rak yan.

Mas ri ko, mas ba rat ngan bru tal an pag pa pa da la gan

Nag ha ha kin han lim pak-lim pak ini nga mga kompra dor pi naa gi prin si pal ha pam ba ba rat ha ira mga tra ba ha dor ngan/o pa nga nga gaw han mga re kur so ti kang ha mga kab las nga pa rag-u ma. Ki la lado an ira mga kompaniya ko mo pi na ka ma ‐ra ut nga tig-emple yo ha na sud.

Ha ka so han pa mil ya nga Sy, nag ti ti kang prin si pal ha SM Malls an ira bil yun-bil yon nga ki ta. Ha ros nga ta nan han mga tra ba ha dor hi ni nga mga mall kontraktwal, himubo an su hol ngan di ri gin ba bay dan han ober taym ngan swel do nga pan-gab-i. Gin pa pat ra ba ho hi ra hin di ‐ret so nga wa lo kao ras, ngan di ri man la gin tu tu gu tan nga lu ming kod o pu ma hu lay. Ti ga man han gra be nga ka la mot han mga Sy, gin pa pa ‐bay dan pa ha mga tra ba ha dor an sul-ot ni ra nga uni por me.

pag ka on ha Sout he ast Asia, Chi na, US ngan Mexico. Ga mit an pu hu nan ti kang ha mga langyaw nga bangko ngan ne go sya nte, gin pa lit han JFC an Smashbur ger han US, Tor tas Fron te ra han Mexico ngan Su ‐perfoods han Viet nam. Su gad li wat, gin pa lit han JFC an Yong he King (pan si tan) ngan Hong Zhu ang Yuan (lu ga wan) ti kang ha mga ka so syo hi ni nga Chi ne se.

Su gad ha JFC, hi lua gan li wat an mga ne go syo han SM Malls ngan han mga kompaniya ha real es ta te ni Lucio Tan ha Chi na.

Sam tang, an PLDT nga gin pa ‐pa da la gan ni Ma nu el Pa ngi li nan pumalit han langyawanon nga kom ‐pani ya ha in ter net ngan te le ko mu ‐ni ka syo n. Pi ra la din hi an Phun wa re han US ngan Paywhe re ngan Appcard han Si nga po re. Daan na nga hu got nga na ka sum pay an iba pa nga mga ser bi syo nga in ter net

Ha nag la bay nga 11 katuig, gin ‐ki la la hi Henry Sy, Sr. ko mo pi na ka ‐da ko nga bur ge sya kumpra dor nga may da ka ri ku han nga $18.3 bil yon. Giu tan la han 2016 ngan 2017, du ‐ma ko an ka ri ku han han iya pa mil ya hin 31%—ti kang $13.7 bil yon ngad to ha $18 bil yon. Ha pag ka wa ra ni Sy, suma li wan ya na nga 2019 hi Ma nu el Vil lar, nga may ka ri ku han nga $5.5 bil yon, ko mo pi na ka ri ko nga Pi li pi no. Su gad pa man, kun pag-u sa hon an ba lor han mga ere de ro nga anak ni Sy, maa bot pa gi ha pon ha $6.5 bil ‐yon an ira ka ri ku han, mas hi ta as pa gi ha pon ha kan Vil lar.

Ka su nod ni Sy ngan Vil lar, gin ‐ki la la li wat ko mo pi na ka ri ko hi ra John Go kong wei, Jai me Zo bel de Aya la, Lucio Tan, Tony Tan Cak ti ‐ong, Ra mon Ang, Andrew Tan, Edu ‐ar do Cojuangco, Enrique Razon at Isid ro Con sunji. Wa ray ha lis ta han han na pu lo nga pi na ka ri ko hi Ma nu ‐el Pa ngi li nan kundi na pa pau pod ha pi na ka dag ko nga ne go syo nga kumpra dor an gin pa pa mu nu an ni ya nga kompaniya.

Ti ka hu got nga sum pay ha langyaw nga ka pi tal

Sam tang ti ka da ko an ka ri ku han ngan na ha ha kin nga ka pi tal han dag ko nga bur ge sya kumpra dor, ti ka hu got na man an sum pay han ira mga kompaniya ha langyaw nga mga bang ko ngan ne go syo.

Usa nga pa nang li tan hi ni an Jol li bee Foods Cor po ra ti on (JFC), pa na nag-i ya han pa mil ya nga Tan Cak ti ong, nga ha nag la bay nga mga tuig bi nuy lo ha pag pa lit han mga kau nan ngan pab ri ka han

Lumobo an ka ri ku han han pi na ka dag ko nga bur ge sya kumpra dor han Pi li ‐pi nas hi ni nga nag la bay nga mga tuig. Ha tuig 2018, uma bot ha $55.3

bil yon an gin tig-ob nga ka ri ku han han na pu lo nga pi na ka ri ko nga in di bid wal ha Pi li pi nas. An la baw nga pag da ko han ka ri ku han na kab-ot pi naa gi han gin ‐pa ku sog nga mga pa maa gi nga kontra-tra ba ha dor ngan bru tal nga pag puy ‐poy han ira mga pag-a to, su gad li wat han la baw nga pag pa pa hi ta as han mga pre syo han ira mga pro duk to ngan ka ba ray dan ha ser bi syo nga da ra han ma ‐kilangyaw ngan ma ka ka pi ta lis ta nga mga palisiya nga igin pa pa da yon han re ‐hi men US-Du ter te.

Nalo bo nga ka ri ku han, nag ku ku sog nga pa ni ni yu pi

Page 11: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

USA NGA RETIRADO nga ko ro nel nga ginbaydan pa re ho han sin di ka to ha druga ngan sin di ka to han pan lim bong ha elek syon an igin bu tang ni Rod ri go Du ter te nga execu tive di rector han Na tio nal Task Force to End Local Com ‐mu nist Armed Conflict had ton Mar so 25.

Ki la lado hi Ret. Col. Allen Arat Ca pu yan ha iya pa pel ha is mag ling han sha bu nga nag ka ba lor han P6.4 bil yon ha Bu reau of Cus toms (BoC) had ton 2017. Nag se ser bi hi ya had to ko mo prinsipal nga upi syal pan se gu ri dad han Ma ni la Inter na tio nal Air port Aut ho rity. Igin tut do hi ya ni Mark Ta gu ba, usa ha mga nag pa pa lu sot han sha bu ha BoC, ko mo ka par te han poderoso nga gru po han mga ta ga-Davao nga gin ba bay dan han mga drug lord agud ig li kay an ira mga kar ga men to ha inspek syo n. Ka par te hi ni nga gru po an anak ni Du ter te nga hi Pao lo ngan an iya uma gad nga hi Ma na ses Car pio.

Had ton 2011, li nu taw na an nga ran ni Ca pu yan ko mo pi nu no han Intel li ‐gence Service of the Armed Forces of the Phi lip pi nes nga kuma ra wat ngan nag su nog ha mga ta pe han kontro ber si ya nga "Hel lo Garci" han elek syon 2004. Gin-u nod hi ni nga mga ta pe an pa ki kig-a reg lo ni Glo ria Maca pa gal-Arro yo, nga had to di na la gan nga pre si den te, kan Vir gi lio Garcil la no, ko mi ‐syu ner han Com mis si on on Electi ons, agud dug ngan han usa ka mil yon an iya mga bo tos.

Had to li wat nga Mar so, na buk sas an pag ka da bi ni Micha el Yang, ne go ‐sya nte nga Chi ne se ngan suok nga tag sag don ni Du ter te ha mga ka ru ka yak ‐non nga Chi na, ha hi lua gan nga pro duk syon ngan pag ba ba lig ya han sha bu ha Min da nao ngan Luzon.

Ha igin-ga was nga su mat han had to anay PSSupt. Edu ar do Acier to, di ‐rek ta nga igin sum pay hi Yang ngan mga ka so syo ni ya nga hi ra Johnson Chua ngan Allan Lim ha is mag ling ngan pag pa lu sot han dro ga prin si pal ha Min da ‐nao. Si gon ha im bes ti ga syon han gru po ni Acier to, hi Yang ngan Lim an nag ‐du du ma ra ha distri bu syon han sha bu sa kob ngan ha hi ra ni nga mga na sud ga mit an mga kon tak ni ra ha BoC sam tang hi Chua na man an nag se se gu ro ha ira mga la bo ra tor yo. Se ring ni Acier to, di ri ma me nos ha P50,000 ka da ki lo han kar ga men to han sha bu an gin su su kot ni Lim ngan Yang. Gin-ga ga mit hi ‐ni nga sin di ka to an ira mga le hi ti mo nga ne go syo agud ig ta go ngan ig lu sot an ira mga kontra ban do ngan ili gal nga tran sak syo n.

Hi ra Ca pu yan ngan Yang an pi pi ra la ha mga per so na li dad nga na ka pa li ‐bot kan Du ter te nga may da di rek ta nga sum pay ha mga sin di ka to han dru ga. Gin ta ta gan hi ra ni Du ter te han ka lib ri han nga ma nga wat ngan man hi bang ha na sud, ka bal yo han ira pon do, ka tang kod ngan su por ta ha iya gin-aam bi syon nga dik ta du ra.

Sin di ka to han dru ga sa kob han bu ruk ra sya

UTRO NGA LUMANDAW an di ri maeksplikar nga ka ri ku han han pa mil ya nga Du ter te ka hu man iga was an usa nga su mat nga nag-a na li sar ha ira igin dek ‐la ra nga Sta te ment of Assets, Lia bi li ti es, and Net Worth ti kang han mag ser bi hi ra ko mo mga upi syal han lo kal nga gub yer no. Si gon ha nasering nga su mat, dumako hin P28.5 mil yon an ka ri ku han ni Rod ri go Du ter te ti kang 1998 tub ‐tub 2017. Na ka da ha P44.8 mil yon na man an pag da ko han ka ri ku han ni Sa ra Du ter te ngan P22.7 mil yon an kan Pao lo Du ter te ti kang 2007 tub tub 2017.

Sam tang, sumagka ha nu me ro uno nga pu si syon hi Ma nu el Vil lar ko mo pi na ka ri ko nga Pi li pi no ya na nga tuig. Ka hu man ini du ma ko an iya ka ri ku han ti kang $1.6 bil yon ngad to $5.5 bil yon du rot ku no ha 1,300 % nga pag hi ta as han ki ta han Gol den Bria, usa nga ne go syo nga pu ne rar ya, ha sya han nga kwar to han tuig. Ka du ngan hi ni, gin ki la la an iya asa wa nga hi Se na tor Cynthia Vil lar ko mo pi na ka ri ko nga se na dor. Nag se ser bi na man ko mo sekretaryo han De partment of Pub lic Works and Highways an iya anak nga hi Mark Vil lar. An pa mil ya nga Vil lar usa nga di nas ti ya nga pu li ti kal ha Las Piñas City ngan ki la lado nga tag-iya han pi na ka dag ko nga kom pani ya ha pa ‐ba lay.

Pabutiktikay nga bu ruk ra taDi ri la nga ura-ura kabarato nga nag sus wel do kundi pi na ka ‐ma ta lum pi gu son li wat nga tig-emple yo an mga kompaniya han dag ko nga bur ge sya kumpra dor. Had ton nag la bay nga tuig gin si ‐san te han JFC an 400 nga kon-traktwal nga tra ba ha dor han Jol ‐li bee ka hu man ni ra ig-in sis ter nga hi mu on hi ra nga re gu lar.

Had ton 2017, na ban tog an San Mi gu el Cor po ra ti on (SMC) nga gin pa pa mu nu an ni Ra mon Ang ngan gin ta tag-i ya ni Edu ar ‐do Cojuangco, ha pag pa pa la yas han ga tus-ga tos nga kab las ha syu dad ha Mang ga han Flood way ha Pa sig City. Agud ini ta gan-da ‐lan an pro yek to nga pan-imprastruk tu ra hi ni ha Pa sig River. Na ka ta la an na man nga ma pa la yas an mga parupangisda ha Bu lacan nga aa da ha bay ba ‐yon han Ma ni la Bay agud ta gan-da lan an pro yek to nga er port han SMC.

Lanong li wat ha ka ma ra ut an mga kompaniya han pa mil ya nga Con sunji nga na ga mit han mga sun da lo ngan pa ra mi li tar agud ata ki hon ngan pa la ya son an Lu ‐mad ngan pa rag-u ma ha mga bu ‐kid han Da gu ma ha Far South Min da nao. Ka hu man pag kal bu ha an mga bu kid han Da gu ma ha pag tot ro so, ka ru yag na man ya na han mga Con sunji nga ga mi ton an tu na pa ra ha plan ta syon ngan mi na hon an kar bon nga ma ta tad-an ha lu gar.

An mga kompaniya nga gin ‐pa pa da la gan ni Ma nu el V. Pa ngi ‐li nan na hiu pod ha pi na ka dag ko, ngan ha su gad, kau pod ha pi na ‐kamaimot ngan ma ta lum pi gu son ha na sud. Had ton 2018, gin tang ‐gal han PLDT, pi na ka da ko nga kom pani ya nga te le ko mu ni ka syon ha na sud, an 8,000 nga kon-traktwal nga tra ba ha dor ka hu ‐man ni ra ig-in sis ter nga hi mu on hi ra nga re gu lar. Ini nga pag ‐tang gal an nag-uu sa han nga pi ‐na ka da ko nga tanggalan ha nag ‐la bay nga tuig.

Page 12: Atuhan an dominasyon militar han US ngan panginginlabot ... · kasiglo han kolonyalismo ngan neo‐ kolonyalismo gamit an armado nga pangatake ngan panmuypoy. Nag‐ patok ini han

KADAUGAN KONTRA HA SUMI-FRU. Nai da ug han mga tra ba ha dor han NAMASUFA-NAFLU-KMU an ka so agud mai ba lik ha tra ba ho an ili gal nga gintanggal nga 665 nga tra ba ha dor han Su mifru Phi lip pi nes ha Com pos te la, Com pos te la Val ley. Bi san man por mal na nga igin-ga ‐was han Na tio nal La bor Re la ti ons Com mis si on an de si syon had ton Mar so 25, wa ray ini ginkilala ngan ig pa tu man han kom pan iya tub tub ha pre sen te.

Agud ig-in sis ter an de si syo n, nag pi ket an mga tra ba ha dor atu ‐ba ngan han upi si na han Su mifru had ton Abril 12.

PROTESTA HAN MGA TRABAHA-DOR HAN NEXPERIA. Nagpro tes ta an mga tra ba ha dor han Procter & Gamble ngan kaa pi han WALR-Nexpe ria-LIGA atu ba ngan han Light Industry and Science Park Ga te 1 ha Ca lam ba City, La gu na had ton Abril 2. Igin pa na wa gan ni ra an pag pa pa tu man ha igin-ga was nga de si syon han De partment of La bor and Employ ment nga ig re gu ‐la ri sa an 182 nga tra ba ha dor han Nexpe ria Phi lip pi nes ha pag su nod ha una na nga gin kau ru sa han han LIGA ngan ma neydsment.

PROTESTA HAN MGA DRAYBER. Nag lan sar han pi ket an mga dray ‐ber ngan ope rey tor han dyip ha pa ‐ngu ngu na han PISTON agud kun ‐de na ron an pa da yon nga pag si rit han pre syo han la na ngan iba pa nga mga papliton ha Cu bao had ton Abril 8.

RALI HAN MGA PILIPINO HA US. Ha Was hing ton DC, gin pa ngu na han han Ma la ya Move ment an die-in pro test sa kob han US Se na te han ma sob ra 300 nga in di bid wal agud kun de na ron an pan ma tay han re hi ‐men Du ter te ngan ma na wa gan nga ihunong an pag ha ha tag han US han ayu da mi li tar ha reak syu nar yo nga gub yer no han Pi li pi nas.

Maa bot ha $184.5 mil yon an ayu da mi li tar nga na ka ra wat han re hi men Du ter te had ton 2018. Ya na nga tuig na ka ta la an ini nga ma ka ‐ra wat hin du gang nga $108 mil yon.

GINLALADNGAN HAN FOXCONN Techno logy, usa ha pi na ka da ko nga kom ‐pan iya ha pag ma ma nu pak tu ra ha bug-os nga ka li bu tan, nga ta tang ga lon an 100,000 nga tra ba ha dor hi ni ha Chi na ngan magkalain-lain nga na sud. Ha nag la bay nga tuig la, nai ba nan na hin 30,000 an mga tra ba ha dor hi ni ha usa nga pab ri ka ha Zhengzhou.

An FoxConn an usa ha pi na ka da ko nga kontrak tor nga nag hi hi mo han mga smartpho ne nga iPho ne pa ra ha kom pani ya nga Apple. Atu ba ngan han kum pe ti syo n, igin-a nun syo han Apple nga, ha pi na ka sya han nga hi ga yon ha du ha ka de ka da, bu mag sak an ki ta hi ni ha Chi na. Ma sob ra 20% han ba lig ya han iPho ne aada ha Chi na.

Ha ros ka tu nga na man han ki ta han FoxConn ti kang ha pro duk syon han iPho ne. Tu ngod ha pag lu ya han ba lig ya an han Apple, igin su mat han FoxConn an pla no nga iba nan hin $2.9 bil yon ha gas tos hi ni ha pro duk syo n. Hi ni nga nag la bay nga mga tuig, wa ray ma da yon an pla no han FoxConn nga ma mu hu nan ngan mag tin dog han dag ko nga plan ta ha Brazil, ha Ma ‐ha rashtra ha India ngan ha Pennsylva nia ngan Wiscon sin ha US.

100,000 nga tra ba ha dor han FoxConn, ta tang ga lon

GINKUNDENAR HAN MAGKALAIN-LAIN nga or ga ni sa syon an pag ma sa ker han mga pwer sa han es ta do ha 14 nga pa rag-u ma ha Neg ros Ori en tal had ‐ton Mar so 30. Igin lan sar ni ra an mga prog ra ma ngan pro tes ta sa kob ngan ga was han na sud agud ma na wa gan han hus ti sya.

Gin pa ngu na han han Ki lu sang Mag bu bu kid ng Pi li pi nas (KMP), Ma la ya Move ment ngan Inter na ‐tio nal Coa li ti on for Hu man Rights in the Phi lip pi nes (ICHRP) an Pan ‐da ig di gang Araw ng Pro tes ta had ‐ton Abril 10. Pi ra ka ga tos nga pa ‐rag-u ma, tag de pen sa han taw ha ‐non nga ka tu ngod ngan tag su por ta an nag martsa ti kang Mo ray ta ngad to ha Men dio la ha Ma ni la agud pa pag ba tu non an re hi men Du ter te ha hi lua gan nga pan ma tay hi ni ha mga pa rag-u ma.

Nag lan sar na man an ICHRP han pa re ho nga mga pag gi os ha mga sentro nga syu dad han 18 na ‐sud. Kau pod din hi an mga pro tes ta ha US, Ca na da, Austra lia, Bri ta in, Bel gi um, The Net her lands, Ja pan, Ko rea, Si nga po re, Sau di Ara bia, Hong kong, Se ne gal ngan Sri Lan ‐ka.

Antes hi ni, nagpro tes ta an mga pa rag-u ma ngan kaa pi han Ba yan atu ba ngan han Camp Cra ‐me, Quezon City, ngan an sek tor han ka ba ta an-unan-es tud yan te ha UP Di li man, Ge ne ral San tos ngan syudad han Ma ni la had ton Abril 2. Ha su mu nod nga mga ad law, nag ‐lan sar li wat han mga pro tes ta ha

Davao, Iloi lo ngan Ce bu City. Gintukod na man ha Ce bu City

an al yan sa nga "Stop the Attacks! Defend Life and Rights!" had ton Abril 10. Na gin tag apagya kan ha prog ra ma hi Most Rev. Ge rar do Almi naza, D.D., obis po han di yo se ‐sis han San Car los City ha Neg ros Occi den tal.

Sam tang, igin lan sar an "Fight Sau ron," usa nga kon sye rto han pa ki kig-u ru sa ngan pag-a to, ha pa ngu na han Sa ma-sa mang Artis ta pa ra sa Ki lu sang Agrar yo (SAKA) ngan Concer ned Artists of the Phi ‐lip pi nes had ton Abril 12 ha Ka mu ‐ning, Quezon City.

Hus ti sya pa ra ha Neg ros 14!