Hastalarda Masajın Periferik Nöropati ve Yaşam Kalitesi ...kanser.org/saglik/upload/5_TTOK/Kemoterapi_Alan_Kolorektal_Kanseri... · 2 kez masaj uygulaması + Değerlendirme Değerlendirme

Kemoterapi Alan Kolorektal Kanseri

Hastalarda Masajın Periferik Nöropati

ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi

Hazırlayan

Öğr.Gör.Dr.Fatma ARIKAN

Danışman

Prof.Dr.Feray GÖKDOĞAN

20.03.20142

Kemoterapi (Oksaliplatin)

Kolorektal kanseri hastaların her yıl yaklaşık %60’ı oksaliplatin temelli

kemoterapi almaya aday durumdadır.

En sık görülen nörolojik komplikasyonu ise, kemoterapi ile indüklenen

periferik nöropatidir.

Ta et al. Neurotoxicity of oxaliplatin and cisplatin for dorsal root ganglion neurons correlates with platinum-DNA binding.

Neurotoxicology 2006

Andre et al . Improved overall survival with oxaliplatin, fluorouracil, and leucovorin as adjuvant treatment in stage II or III colon cancer in

the MOSAIC trial. JClin Oncol 2009

5. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi

20.03.20143

Periferik nöropati

Oksaliplatine bağlı gelişen KİPN mekanizması tam

açıklanamamakla birlikte ilacın;

duyusal aksonlarda ve arka kök ganglionunda birikmesi sonucu

nükleer ve sitoplazmik komplementlerin büzülmesi, Hücre

metabolizmasının ve aksonal transportun bozulması, arka kök

ganglion atrofisine ve duyusal aksonların kaybına bağlı periferik

nöropati geliştiği,

oksaliplatindeki oksalat metabolitleri kalsiyum ve magnezyumu

bağlamakta ve nöronal voltaj geçişli sodyum kanallarını

etkileyerek periferik nöropati gelişmesine yol açtığı tahmin

edilmektedir.

Park et al. Acute abnormalities of sensory nerve function associated with oxaliplatin-ınduced neurotoxicity J Clin Oncol.2009

Argyriou A.A. Incidence and characteristics of peripheral neuropathy during oxaliplatin-based chemotherapy for metastatic colon cancer Acta Oncologica,

2007


20.03.20144

Nöropatik ağrı

Oksaliplatin alan hastaların periferal nöropatinin en şiddetli

semptomlarının soğuğa duyarlılık, uyuşma, karıncalanma, sinir

ağrısı, nesneleri kavramada zorluk, çatal, kaşık kullanma, düğme

düğmeleme vb. zorlanma ve denge sorunları olduğunu farklı

çalışmalarda gösterilmiştir.

Benlidayı ark.. Nöropatik Ağrı Tedavisinde Gabapentin Kullanımı ve Etkinliği. Erciyes Tıp Dergisi 2009. Tofthagen and

McMillan.Pain, neuropathic symptoms, and physical and mental well-being in persons with cancer. Cancer Nurs. 2010


http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21479139

20.03.20145

Yaşam Kalitesi

Mols et al (2013) 2 ila7 yıllık kolorektal kanser tanısı

olan 1643 hastayı kapsayan çalışmalarında KİPN ile

yaşam kalitesi arasında ilişki olduğu ve KİPN’nin yaşam

kalitelerinde azalmaya neden olduğunu belirtmişlerdir.

Mols et al.Chemotherapy-induced neuropathy and its association with quality of life among 2- to 11-year colorectal cancer survivors: results from the

population-based PROFILES registry.J Clin Oncol. 2013



20.03.20146

Masaj

Amerikan Masaj Terapileri Derneğine (2004) göre masaj,

“tekli ve bileşik tedavilerle uygulanan kişilerin sağlıkları ve

iyilik hallerinde olumlu etkileri olan uygulama” olarak

tanımlanmaktadır. Deri ve deri altındaki dokulara sürtme

ve basınçlı vuruşlar uygulanır.


20.03.20147

Masajın docetaxel, sisplatin tedavisinden altı ay sonra devam eden

KİPN etkisini gösteren tek vaka çalışmasında hastanın alt ve üst

ekstremitelerine efrolaj ve petrisaj teknikleri ile haftada 3 kez ve

toplam 6 hafta uygulanan masajın KİPN kronik semptomları grade

2’den grade 1 düzeyine düşürdüğü ve nöropatik ağrıyı azalttığı,

uyuşma ve karıncalanmada iyileşme sağladığı gösterilmiştir.

Literatürde masajın kemoterapi infüzyonu sırasında KİPN etkisine gösteren

çalışmaya rastlanmamıştır

Cunningham et al. Case report of a patient with chemotherapy-induced peripheral neuropathy treated with manual therapy (massage).

Support Care Cancer. 2011



20.03.20148

Araştırmanın Amacı

Kemoterapi alan kolorektal kanseri hastalarda masajın

periferik nöropati ve yaşam kalitesi üzerine etkisini

belirlemektir.


20.03.20149

Araştırmanın Hipotezleri

H1: Kemoterapi alan kolorektal kanseri hastalara uygulanan masajın

periferik nöropati yakınmalarını azaltmaya etkisi vardır.


nöropatik ağrı görülmesini azaltmaya etkisi vardır.


semptomları azaltmaya etkisi vardır.


yaşam kalitesine olumlu yönde etkisi vardır.


20.03.201410

Gereç ve Yöntem

Araştırmanın deseni, randomize kontrollü deneysel bir

çalışmadır.


20.03.201411

Araştırmanın Yapıldığı Yer

Araştırma Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Gündüz

Kemoterapi Ünitesinde yürütülmüştür.


20.03.201412

Araştırmanın Evren ve Örneklem

Araştırmanın evrenini, Şubat 2012- Mayıs 2013 tarihleri

arasında Akdeniz Üniversitesi Gündüz Kemoterapi

Ünitesine başvuran 18 yaşın üzerindeki kolorektal kanser

tanısı konmuş, Folfox 4 kemoterapi protokolü tedavisi

alan hastalar oluşturmuştur.


20.03.201413

Örneklem Büyüklüğü ve Güç Analizi

Araştırmada müdahale grubuna 30 kişi ve kontrol

grubuna 30 kişi alınması planlanmıştır.

Çalışmanın verilerinin istatistiksel güç analizi

sonucunda = 0.05 anlamlılık düzeyinde

araştırmanın gücü %98 olarak bulunmuştur.


20.03.201414

Çalışmaya Alınma Ölçütleri

Folfox 4 kemoterapi protokolü uygulanması

En fazla 4 kür Folfox 4 kemoterapi protokolü uygulanması

Trombosit değerlerinin 100.000/mm3

üzerinde olması

Anlama-cevap verme yeteneği olması

Araştırmaya katılmayı kabul etmesi


20.03.201415

Çalışma Dışı Bırakılma Ölçütleri

Daha öncesinde polinöropati tanısı konmuş olması

Diyabet tanısı konmuş olması

Alkol bağımlısı olması

Ekstremitelere amputasyon yapılmış olması

Cilt enfeksiyonu ve cilt bütünlüğünde bozukluğun

bulunması


20.03.201416

Çalışma Dışı Bırakılma Ölçütleri

Megaloblastik anemisi olması

Antikoagülan kullanması

Nöropati bulgularını gizleyen veya etkileyen ilaçları alması

Son bir ay içerinde masaj terapisi alması

Çalışmaya katılmayı kabul etmemesi


20.03.201417

Çalışmanın Sonlanma Ölçütleri

Kemoterapi kürünün değişmesi

Araştırmadan ayrılmak istemesi


20.03.20145. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi18

Müdahale (n=30) Kontrol (n=30)

Kontrol grubuna alınan (n=30)

Kontrolü tamamlayan(n=28)

Kontrolü tamamlayamayan (n=2)

*Tedavi protokolünün değişmesi (n=2)

Kemoterapi Ünitesine Başvuran Folfox4

Protokolü Uygulanan Hastalar (n=69)

Müdahale grubuna alınan (n=30)

Müdahaleyi tamamlayan (n=24)

Müdahaleyi Tamamlamayan (n=6)

*Tedavi protokolünün değişmesi (n=5)

*Hastaneye Yatma(n=1)

Analize giren (n=28)

Analizden Çıkarılan (n=0)

Analize giren (n=24)

Analizden Çıkarılan (n=0)

Çıkarılan

Çalışmaya dahil edilme

kriterlerine uygun

olmayan (n=9)

Hasta

alımı

Seçim

İzlem

Anali

z

Randomizasyon(n=60)

20.03.201419

Ölçümler

Veri Toplama Formları

Hasta Tanıtım

FormuPNDF

*S-LANSS** MDASE**

EORTC QLQ –C30

Yaşam Kalitesi***PDN

Grade****

1.Ölçüm

(5.Kür)

2.Ölçüm

(6.Kür)

3.Ölçüm

(7.kür)

4. Ölçüm

(8.Kür)

5.Ölçüm

(9.Kür)

6.Ölçüm

(10.Kür)

7.Ölçüm

(11.Kür)

8.Ölçüm

(12.Kür)

9.Ölçüm

12.Kürden 2

hafta sonra

Verilerin Toplanması

*PNDF: Periferik Nöropati Değerlendirme formu, **S-LANSS: Nöropatik Ağrı Ölçeği

*** EORTQLQ –C30 YKÖ : EORTQLQ –C30 Yaşam Kalitesi ölçeği,

****PDN Grade: Periferik duyusal nöropati grade


20.03.201420

Ölçümler Müdahale Kontrol (n=24) Kontrol Grubu (n=28)

1.Ölçüm

(5.kür)2 kez masaj uygulaması + Değerlendirme Değerlendirme

2.Ölçüm

2.Hafta

(6.kür)

2 kez masaj uygulaması + Değerlendirme Değerlendirme

3. Ölçüm

4.Hafta

(7.kür)


4. Ölçüm

6.Hafta

(8.kür)


5. Ölçüm

8.Hafta

(9.kür)


6. Ölçüm

10.Hafta

(10.kür)


7. Ölçüm

12.Hafta

(11.kür)


8. Ölçüm

14.Hafta

(12.kür)


9. Ölçüm

16.Hafta

12.kür’den 2hft.sonra

Değerlendirme Değerlendirme

Müdahale ve Kontrol Grubuna Yapılan Uygulamalar


20.03.201421

Hastanın masaja hazırlanması Hastanın masaj sonrası 30 dakika koltukta dinlenmesi

Masaj Uygulaması


Masaj Uygulaması

Müdahale grubundaki hastalara hazırlanan

“Masaj Uygulama Protokolü” uygun şekilde

masaj yapılmıştır.

20.03.20145. Türk Tıbbi Onkoloji Kongresi22

20.03.201423

Masaj Teknikleri

Efrolaj Petrisaj Yüzeyel Friksiyon


20.03.201424

Bulgular

Sosyo-demografik

özellikler

Müdahale(n=24) Kontrol(n=28) Toplam(n=52)

n % n % n % p

Yaş

39 ve altı

40-49

50 ve üstü

4

6

14

16.7

25.0

58.3

2

5

21

7.1

17.9

75.0

6

11

35

11.5

21.2

67.3

1.035

0.394

Yaş OrtalamasıX±SS

53.79±13.17

X±SS

55.46±11.55

t p

0.488 0.628

Cinsiyet

Kadın

Erkek

9

15

37.5

62.5

10

18

35.7

64.3

19

33

36.5

63.5

0.018

0.541

Toplam 24 100.0 28 100 .0 52 100.0

2

Tablo 4.1. Araştırma Kapsamına Alınan Hastaların Sosyo-demografik Özelliklerinin Dağılımı


20.03.201425

Sosyo-demografik özelliklerMüdahale(n=24) Kontrol(n=28) Toplam(n=52)

n % n % n % p

Medeni durum

Evli

Bekar

22

2

91.7

8.3

24

4

85.7

14.3

46

6

88.5

11.5

0.815

0.412

Çocuk Sahibi olma durumu

Olan

Olmayan

23

1

95.8

4.2

25

3

89.3

10.7

48

4

92.3

7.7

0.718

0.366

Eğitim Durumu

İlköğretim

Lise

Lisan ve üstü

19

2

3

79.2

8.3

12.5

19

2

7

67.9

7.1

25.0

38

4

10

73.1

7.7

19.2

1.300

0.522

Çalışma Durumu

Çalışan

Çalışmayan

1

23

4.2

95.8

1

27

3.7

96.3

2

52

3.8

96.2

0.012

0.715

Gelirin gidere göre durumu

Az

Dengeliyor

Yüksek

12

12

0

50.0

50.0

0

11

16

1

39.3

57.1

3.6

23

28

1

44.2

53.8

1.9

1.315

0.518

Sosyal güvencesi

Var 24 100.0 28 100.0 52 100.0

Toplam 24 100.0 28 100 .0 52 100.0

2

Tablo 4.1. Araştırma Kapsamına Alınan Hastaların Sosyo-demografik Özelliklerinin Dağılımı (devamı)


20.03.201426

Hastalığın Özellikleri

ve Sağlık Alışkanlıkları

Müdahale (n=24)

Kontrol

(n=28)

Toplam (n=52) X2

p

n % n % n %

Hastalık evresi

Evre II

Evre III

Evre IV

4

16

4

16.7

66.6

16.7

2

20

6

7.1

71.4

21.4

6

36

10

11.5

69.2

16.3

1.21

0.546

Hastalık süresi ortalama(ay)

±SS

15.04±29.44

±SS

15.94±20.19

t

0.131

p

0.897

Kolostomi

Olan

Olmayan

9

15

37.5

62.5

4

24

14.3

85.7

13

39

25

75

3.714

0.106

Tedavi türü

Kemoterapi

Kemoterapi ve radyoterapi

Kemoterapi ve cerrahi

Kemoterapi+ radyoterapi ve

cerrahi

7

1

10

6

29.4

4.3

48.3

25.0

8

3

7

7

28.6

10.7

25.0

35.7

15

4

16

17

28.8

7.7

32.7

30.8

2.302

0.512

Daha önce kemoterapi alma

Alan

Almayan

6

18

25.0

75.0

11

17

39.3

60.7

17

35

32.7

67.3

1.21

0.213

xx

Tablo 4.2. Araştırma Kapsamına Alınan Hastaların Hastalık Özellikleri ve Bazı

Sağlık Alışkanlıklarının Dağılımı (n=52)


20.03.201427

Grafik 4.1. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların Üst Ekstremite Periferik Nöropati Semptomlarının

Puan Ortalamalarının İzlem Sürecinde Değişimi

Periferik Nöropati Değerlendirme Formu(PNDF), Soru 1: oda ısısında el parmaklarında karıncalanma /uyuşma; Soru 2: Yanma;

Soru 3: ağrı, Soru 4: Eldiven giymiş gibi rahatsızlık :hissi, Soru 5 Soğuk hava/eşya ile temasta ellerde elektirk çarpma hissi, Soru

6: Soğuk hava/eşya ile temasta el parmaklarında karıncalanma/ uyuşma


20.03.201428

Grafik 4.1. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların Üst Ekstremite Periferik Nöropati Semptomlarının


Periferik Nöropati Değerlendirme Formu(PNDF), Soru 7: Soğuk hava/eşya ile temasta yanma; Soru8: Soğuk hava/eşya ile temasta ağrı;

Soru 9: Soğuk hava/eşya ile temasta eldiven giymiş gibi rahatsızlık hissi, Soru 10: Sıcağa duyarlı olma, Soru11: Nesneleri kavramada zorluk,

Soru12: Yüzeyleri ayırt etmede zorlanma, Soru 13: Gömlek düğmeleme, çatal kaşık kullanma, ayakkabılarını bağlama gibi aktivitelerde

zorlanma


20.03.201429

Grafik 4.2. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların Alt Ekstremite Periferik Nöropati Semptomlarının Puan

Ortalamalarının İzlem Sürecinde Değişimi

Periferik Nöropati Değerlendirme Formu(PNDF), Soru 14: oda ısısında ayak parmaklarında karıncalanma /uyuşma, Soru 15:

Yanma; Soru 16: ağrı, Soru 17: Çorap giymiş gibi rahatsızlık hissi, Soru 18: Soğuk hava/eşya ile temasta ayaklarda elektrik çarpma

hissi, Soru 19: Soğuk hava/eşya ile temasta ayak parmaklarında karıncalanma/ uyuşma,


20.03.201430

Grafik 4.2. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların Alt Ekstremite Periferik Nöropati Semptomlarının


Periferik Nöropati Değerlendirme Formu(PNDF), Soru 20: Soğuk hava/eşya ile temasta yanma; Soru21: Soğuk hava/eşya ile temasta ağrı, Soru

22: Soğuk hava/eşya ile temasta çorap giymiş gibi rahatsızlık hissi, Soru 23:Sıcağa duyarlı olma, Soru 24:Bacaklarda ağırlık hissetme, Soru 25:

Yürümede zorlanma, Soru 26: Yüzeyleri anlamasa zorluk(ayağının altında keçe varmış gibi)


20.03.201431

Tablo 4.5. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların İzlem Sürecinde Nöropatik Ağrı Görülme

Durumu Arasındaki Fark (n=52)

Ölçüm(ler) Nöropatik Ağrı Müdahale (n=24)

n %

Kontrol (n=28)

n %

X2

p

1Olmayan

Olan

19

5

79.1

20.8

25

3

89.2

10.70.388 0.533

3Olmayan

Olan

21

3

87.5

12.5

22

6

78.5

21.40.231 0.630

6

(10.Kür)

Olmayan

Olan

19

5

79.1

20.8

12

16

42.8

57.15.648 0.017

9

(12.Kürden

2hft sonra)

Olmayan

Olan

19

5

79.1

20.8

11

17

39.2

60.76.866 0.008


20.03.201432

Grafik 4.3. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların MD Anderson Semptom Envanteri Puan

Ortalamalarının İzlem Sürecinde Değişimi.

MDASE SC: MD Anderson Semptom Envanteri Semptom Ciddiyeti (p=0.041)

MDASE BYE: MD Anderson Semptom Envanteri Semptomun Bireyin Yaşamına Etkisi(P=0.022)

MDASE GENEL: MD Anderson Semptom Envanteri Genel Toplam (P=0.009)


20.03.201433

Tablo 4.7. Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların İzlem Sürecinde Yaşam Kalitesi Alt Boyut Puan

Ortalamalarının Karşılaştırılması

Yaşam Kalitesi Alt Boyutu

Grup Ölçüm(ler) Genel Sağlık Skoru (GS)

X±SS

Fonksiyonel Sağlık

Skoru (FSS)

X±SS

Semptom Skoru

(SS)

X±SS

Müdahale

1 52.65±18.79 64.25±14.64 33.74±14.64

3 56.74±12.80 70.68±12.36 29.31±12.36

6 55.55±16.60 70.09±11.35 29.90±11.35

9 64.85±14.64 77.97±10.76 22.03±10.76

Kontrol

1 72.57±16.59 75.76±13.24 24.03±13.24

3 63.33±20.41 67.73±19.91 32.26±19.91

6 55.44±19.28 63.07±19.71 36.92±19.71

9 43.00±19.04 60.88±14.97 39.11±14.97

F p F p F p

Test Zaman 3.26 0.022 0.65 0.586 0.65 0.586

Grup 0.18 0.670 2.95 0.087 2.95 0.087

ZamanxGrup 11.89 <0.001 7.65 <0.001 7.65 <0.001


20.03.2014

34

Grafik 4.4. Müdahale Ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların İzlem Sürecinde Yaşam Kalitesi Ölçeği

Fonksiyonel Alt Boyutları Puan Ortalamalarının Değişimi

FS: Fonksiyonel Skor, FFS: Fiziksel Fonksiyon Skoru

UFS: Uğraş Fonksiyon Skoru

DFS: Duygusal Fonksiyon Skoru

KFS: Kavrama Fonksiyon Skoru

SFS:Sosyal Fonksiyon Skoru


20.03.201435

Yaşam Kalitesi Semptom Alt Boyutu

Grup

Ölçüm(ler)

Yorgunluk

X±SS

Bulantı

X±SS

Ağrı

X±SS

Nefes darlığı

X±SS

Uykusuzluk

X±SS

İştah kaybı

X±SS

Konstipasyon

X±SS

Diyare

X±SS

Mali zorluk

X±SS

Müdahale

1 55.07±23.80 54.34±24.21 53.62±22.44 39.13±12.91 72.46±29.56 65.21±30.94 62.31±30.65 50.72±26.34 92.75±33.26

3 49.20±21.53 48.41±16.58 55.55±23.76 38.09±11.95 66.66±23.57 61.90±26.42 57.14±28.17 53.96±26.82 92.06±36.37

6 50.92±17.31 49.30±20.54 57.63±20.83 40.27±16.96 76.81±27.40 68.05±18.33 59.72±29.45 62.50±33.06 95.65±32.26

9 43.96±18.19 37.68±10.32 55.07±21.57 42.02±14.96 73.91±19.99 56.52±18.62 65.21±27.48 51.51±24.61 88.40±32.73

Ko

ntro

l

1 37.85±20.03 40.74±15.56 49.38±22.40 33.33±0.00 57.69±24.14 55.55±22.64 62.96±25.03 54.32±24.71 70.37±16.59

3 48.44±27.94 51.33±24.96 62.66±31.65 40.00±19.24 74.66±32.31 68.00±26.31 70.66±30.91 57.33±31.21 76.00±31.21

6 55.55±25.14 53.84±24.63 73.71±26.32 42.30±20.12 80.76±30.07 71.79±37.34 68.00±31.15 58.97±28.76 80.76±31.51

9 58.66±19.11 46.00±15.42 81.33±21.68 36.00±9.23 80.00±23.57 68.00±26.62 62.31±25.23 58.66±27.68 86.66±23.57

F p F p F p F p F p F p F p F p F p

Test

Zaman 1.13 0.337 2.23 0.086 5.09 0.002 1.14 0.335 2.86 0.038 1.25 0.294 0.03 0.991 0.70 0.550 0.60 0.614

Grup 0.01 0.940 0.02 0.880 10.51 0.001 0.93 0.336 0.03 0.861 0.51 0.478 1.36 0.244 0.40 0.528 9.57 0.002

Zamanxgrup 4.52 0.004 2.97 0.333 3.53 0.016 1.19 0.315 1.87 0.135 1.35 0.295 0.78 0.506 0.31 0.819 0.95 0.417

Tablo 4.9 Müdahale ve Kontrol Gruplarındaki Hastaların İzlem Sürecinde Yaşam Kalitesi Semptom

Alt Boyutları Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması


20.03.201436

Periferik duyusal

nöropatiMüdahale Kontrol Toplam p

n % n % n %

Grade 0 8 33.3 1 4.0 9 18.3

0.006

Grade I 9 37.5 5 20.0 14 28.5

Grade II 6 25.0 15 60.0 21 42.8

Grade III 1 4.1 4 16.0 5 10.2

Tablo 4.10. Müdahale ve Kontrol Grubundaki Hastaların 9. İzlemde Periferik Duyusal Nöropati

Derecelendirmelerinin Dağılımı (n=52)


20.03.201437

Ölçüm(ler)YaşamKalitesi

Ölçeği Alt Boyutları

Nöropatik Ağrısı

t pOlmayan

X±SS

Olan

X±SS

1 Fonksiyonel Sağlık Skoru (FSS) 73.43±13.30 55.55±15.02 3.42 0.001

Semptom Skoru(SS) 26.56±13.30 44.44±15.02 -3.42 0.001

Genel Sağlık Skoru (GSS) 65.20±20.74 55.20±15.39 1.290.203

3Fonksiyonel Sağlık Skoru (FSS) 71.63±14.18 56.94±23.33 2.36 0.022

Semptom Skoru(SS) 28.36±14.18 43.05±2.33 -2.36 0.022

Genel Sağlık Sağlık Skoru (GSS) 60.08±14.90 61.45±28.15 -0.200.842

6Fonksiyonel Sağlık Skoru (FSS) 70.60±14.52 59.64±17.56 2.39 0.020

Semptom Skoru(SS) 29.39±14.52 40.35±17.56 -2.39 0.020

Genel Sağlık Skoru (GSS) 59.40±19.21 49.12±13.57 2.040.047

9Fonksiyonel Sağlık Skoru (FSS)

80.10±8.98 59.74±13.84 5.92 < 0.001

Semptom Skoru(SS) 19.90±8.98 40.25±13.84 -5.92 <0.001

Genel Sağlık Skoru (GSS) 62.87±20.52 45.51±16.36 3.26 0.002

Tablo 4.11. Nöropatik Ağrısı Olan ve Olmayan Hastaların Yaşam Kalitesi Ölçeği Alt Boyutları Puan

Ortalamalarının Karşılaştırılması


20.03.201438

Araştırmanın Sonucunda

Kemoterapi alan kolorektal kanserli hastalara uygulanan

masajın;

periferik nöropati yakınmalarını azalttığı

nöropatik ağrı görülmesini azalttığı

semptomları azalttığı

yaşam kalitesine olumlu etkilediği saptanmıştır.


Documents

Hastalarda Masajın Periferik Nöropati ve Yaşam Kalitesi ...kanser.org/saglik/upload/5_TTOK/Kemoterapi_Alan_Kolorektal_Kanseri... · 2 kez masaj uygulaması + Değerlendirme Değerlendirme