II svetski rat-uvod

Japanska ekspanzija

• Krajem 19. i početkom 20.veka Japan je ušao u proces modernizacije i industrijalizacije

• Japan je oskudevao u sirovinama za razvoj industrije, zato kreće u ekspanziju na Dalekom istoku

• Dolaskom cara Hirohita na vlast, 1926.god., u Japanu jača militarizam (politika i ideologija koja insistira na vojnom jačanju države i vodi uspostavljanju prevlasti vojske u državi)

• 1931.god. Japan je napao kinesku pokrajinu Mandžuriju i uspostavio marionetsku državu Mandžuko, na čelu sa nekadašnjim kineskim carem Pu Jiem

• Japansko osvajanje bilo je olakšano gradjanskim ratom u Kini izmedju Kuomintanga(Nacionalistička stranka) i Komunističke partije Kine

• 1937.god. Japan je započeo veliku invaziju na Kinu i osvojio najveće kineske gradove, mada su Kinezi kod Šangaja pružili jak otpor

• Kineski komunisti, predvodjeni Mao Ce Tungom su započeli gerilski rat protiv japanskih okupatora, kojem se naknadno priključuju i trupe Kuomintanga, pod vodjtstvom Čang Kaj Šeka

Rušenje Versajskog poretka

• Već 1933.god. Hitler je predložio opšte razoružanje i izjednačavanje francuske i nemačke vojske

• Nakon odbijanja Francuske, Hitler odbacuje odredbe Versajskog ugovora, pregovore o razoružanju i napušta Društvo naroda

• Hitler stvara ratno vazduhoplovstvo (Luftwaffe) i uvodi opštu vojnu obavezu (obe mere su kršile Versajski ugovor)

• Nemački imperijalni program razvijao se u tri faze, tokom 30-tih godina:

• U prvoj je cilj bio revizija Versajskog ugovora i naoružavanje Nemačke

• U drugoj je cilj uključivanje svih Nemaca u Treći rajh, osvajanjem na račun susednih država (Austrija, Čehoslovačka, Poljska)

• U trećoj je cilj bio osvajanje Lebensrauma (životnog prostora) za superiorni nemački narod

• Početkom 1935.god. stanovništvo Sarske oblasti se izjasnilo za pripajanje Nemačkoj

• Sledeće 1936.god. nemačka vojska je ušla u Rajnsku oblast, čime je Versajski ugovor ponovo prekršen

• Izostala je reakcija Velike Britanije a Francuska nije smela sama da udje u rat

Španski gradjanski rat (1936-1939)

• Sukob pristalica Druge španske republike, uspostavljene 1931.god. i levičara protiv desničarskih fašista i nacionalista, predvodjenih generalom Franciskom Frankom

• Vojna taktika ovog rata u mnogome je nagovestila kako će izgledati II svetski rat

• Glavni Frankovi saveznici bili su Musolini i Hitler, dok je republikance podržavao SSSR i levičarski dobrovoljci u “internacionalnim brigadama”

• Nemci su 1937.god. bombardovali grad Gerniku, koji su sravnili sa zemljom i koji je postao simbol stradanja u ratu. Stradanje Gernike ovekovečio je Pablo Pikaso

• Francisko Franko (1892-1975)

• Imao je titule generalisimusa i kaudilja (vodja)

• Rat je završen 1939.god. padom Barselone, poslednjeg republikanskog uporišta

• Franko je vladao Španijom do smrti 1975.god., nakon čega je ukinuta diktatura i na vlast dolazi kralj Huan Karlos

• Pablo Pikaso “Gernika”

Anšlus

• Anšlus je nemačka reč, koja znači pripajanje ili ujedinjenje

• Označava nemačku aneksiju Austrije 1938.god. • Nakon I svetskog rata, Versajskim mirom i

Senžermenskim ugovorom, anšlus (ujedinjenje Nemačke i Austrije) bio je zabranjen

• Austrijski nacisti su 1934.god. pokušali državni udar, ali prevrat nije uspeo

• Italija se u početku protivila anšlusu, ali je nakon zbližavanja Musolinija i Hitlera promenila stav

• Ponovo je izostala intervencija Francuske i Velike Britanije

Anšlus je sproveden 12.marta 1938.god.

Minhenski sporazum

• Nemačka nacionalna manjina u Čehoslovačkoj, naseljena u Sudetskoj oblasti tražili su autonomiju, pomognuti od Nemačke

• Hitler je pripajanja ovih teritorija pravdao primenom načela samoopredeljenja naroda (princip primenjen i kod anšlusa)

• Čehoslovačka je bila verni francuski saveznik i računala je na njenu pomoć

• Medjutim, ujesen 1938.god. održana je konferencija u Minhenu, na kojoj su učestvovali Hitler, Musolini, britanski premijer Nevil Čemberlen i francuski premijer Eduard Daladije

• Oni su postigli sporazum, kojim je Nemačkoj priznato pravo na Sudetsku oblast

• Čehoslovačka je ostavljena na cedilu, a predsednik Čehoslovačke Eduard Beneš podneo je ostavku

Minhenska konferencija (Čemberlen, Daladije, Hitler, Musolini i grof Ćano)

• Usledilo je dalje rasparčavanje Čehoslovačke, od strane Madjarske i Poljske, a u Slovačkoj se razvio separatistički pokret, na podsticaj Nemačke

• Početkom 1939.god. Nemačka je okupirala Češku i uspostavila protektorat u okviru Rajha, dok je Slovačka uspostavljena kao satelitska država

• Komadanje Čehoslovačke bilo je šok za zapadne sile, koje su reagovale garancijom nezavisnosti i teritorijalnog integriteta Poljske, jer je bilo jasno da je ona sledeća Hitlerova meta

• Kao sredstvo pritiska na Poljsku, Hitler je zahtevao ustupanje Danciga, koji je bio većinski naseljen Nemcima, ali pod upravom Društva naroda, Hitler je bio ubedjen da će zapadne sile ostaviti na cedilu i Poljsku, kao i Čehoslovačku

Sporazum Ribentrop-Molotov

• U Moskvi su propali pregovori o vojnoj saradnji anglo-francuskih i sovjetskih snaga; Sovjeti su verovali da Zapad ne namerava da spreči Hitlerovo širenje prema istočnoj Evropi

• Staljin je odlučio da kupi vreme za dodatne pripreme prihvatanjem Hitlerovog predloga o podeli interesnih sfera u istočnoj Evropi

• Krajem avgusta 1939.god. ministri spoljnih poslova Nemačke i SSSR Ribentrop i Molotov potpisali su sporazum Ribentrop-Molotov

• Javni deo pakta predvidjao je sporazum o nenapadanju

• Tajni deo pakta predvidjao je podelu sfera: Staljin je dobio pravo da okupira Finsku, Estoniju, Litvaniju, Letoniju, a sa Hitlerom je podelio Poljsku

• Ovim sporazumom Hitler je izbegao rat na dva fronta

• Potpisivanje sporazuma Ribentrop-Molotov