Modules sa edukasyon sa pagpapakatao IV

PINES CITY NATIONAL HIGH SCHOOL

Palma St., Baguio City

EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO IV

UNANG MARKAHANSY 2013- 2014

ISIP AT KILOS -LOOBInihanda ni:

LORELYN FERNANDEZ- BIADNO

Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC-

Val

1

PANIMULA

LAYUNIN

2

Nasusuri ang mga Optical Illusions gamit ang isip. Natutukoy ang mga paraan kung paano ginagamit

ang isip. Natutukoy na ang isip at kilos- loob ang siyang

nagpapatangi sa tao kumpara sa iba pang nilalang ng Diyos.

Natutukoy ang tunguhin o layunin ng wastong paggamit sa isip at kilos- loob.

Nasusuri ang iba’t ibang sitwasyon gamit ang isip.

PANUTO

Upang maging lubos ang iyong pagkatuto, narito ang ilang panuto na dapat mong sundin:

Basahing mabuti at unawain ang nilalaman. Sunding mabuti ang mga panuto. Maging tapat sa pagsagot sa mga tanong. Panatilihing maayos at malinis ang Modyul na ito.

Huwag punitin.

NAME: ___________________________ YEAR & SECTION: _________________

ISIP AY PAGANAHIN

3

PANUTO: Suriin ang mga Optical Illusions at sagutin ang mga katanungan.

Ilang mukha ng tao ang nakikita? ____________________________

4

Ilang mukha ng tao ang nakikita? ________________

5

Ano ang nakikita sa larawan? ____________________

MGA TANONG:

1. Ano ang ginamit sa pagsuri sa mga larawan?2. Sa anong mga bagay nagagamit ng wasto ang isip?


6

JUMBLED LETTERS

Panuto: Ang mga salita ay may kaugnayan sa paggamit ng isip. Isaayos ang mga nagulong titik para matukoy ang salita.

1. A N G Y A K A K H A T A R W I A N M G N A ___________________________________________________________

2. A M A L A K A N Y- ______________________________3. Y O R A M M E- ________________________________4. A N G Y A K A K H A I N H A P N A

N A G O T T O H A K A A N N -___________________________________________________________

5. A N G Y A K A K H A I N D I N G A N A M- ___________________________________________________________

6. A M G S Y A P A- __________________________________7. T A P M AG N A U A N G I P L I G A P-

___________________________________________________________8. N O G U T M U- ______________________________9. A N S G Y A K A K H A A G P R O E S O S M GN

P R O I M A M Y O S N______________________________________________________________

10. P I S I T A S O L I K- O B O L-___________________________________________________________


PAGKAKAIBA NG TAO SA HAYOP AT SA HALAMAN

Panuto: Tukuyin kung ano ang mga nasa larawan at magtala ng kanilang mga katangian.

7

___________________________ ________________________ _______________________

Mga katangian:

1. 1. 1.

2. 2. 2.

3. 3. 3.

4. 4. 4.

5. 5. 5.


PAGSURI SA DIAGRAM

Panuto: Suriin ang diagram at ipaliwanag sa ibaba ang ibig nitong sabihin.

8

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


POEM ANALYSIS

Panuto: Basahin ang tula ni Kahlil Gibran na halaw sa “The Prophet.” At ipaliwanag ang gusto niyang ipahiwatig tungkol sa isip at kilos- loob.

9

ISIPKILOS-LOOB

KATOTOHANAN KABUTIHAN

“Your reason and your passion are the rudder and the sails of your seafaring soul.

If either your sails or your rudder be broken, you can but toss and drift,

or else be held at a standstill in mid- seas.For reason, ruling alone, is a force confining;

and passion, unattended, is a flame that burns to its own destruction.

Therefore let your soul exalt your reason to the height of passion, that it may sing;And let it direct your passion with reason,

that your passion may live through its own daily resurrection, and like the phoenix rise above its own ashes.”

Mga Tanong:

1. Tungkol saan ang tula?2. Paano magagamit ng tama ang isip ayon kay Kahlil Gibran?3. Gumawa ng isang “painting” na nagpapakita ng interpretasyon mo sa

tula.


PAANO KO GAGAMITIN ANG AKING ISIP SA MGA SITWASYON

10

1. BUMABAGSAK ANG GRADO SA MATH -__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. NAG-AAWAY ANG MGA MAGULANG-__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. PINAGBINTANGAN NG GURO NA NAGNAKAW-__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. INAALOK NG KAIBIGAN NA MAG-YOSI-__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5. MAG-REREVIEW SA EKSAM O MAGLALARO NG DOTA-__________________________________________________________________________________________________________________________________________________




11


BATAS KALIKASANG MORAL

Inihanda ni:


Binigyang Puna ni:

PANIMULA

12

LAYUNIN

13

Naisasaayos sa tamang pagkakasunod- sunod ang Sampung Utos ng Diyos.

Nailalarawan ang mga babala sa pamamagitan ng simbolo.

Naikukumpara ang Batas ng Diyos sa Batas ng Tao. Nakagagawa ng pangako sa pagtupad at

pagsasabuhay sa mga Batas ng Diyos at Batas ng Tao.

PANUTO



Huwag punitin.


BIBLE QUIZ: GAANO MO KAALAM ANG MGA TAO SA BIBLIYA?

14

Panuto: Piliin sa mga salitang nakakahon ang tamang sagot.

1. Tinaguriang ama ng lahat ng nasyon-

R H

2. Pinsan ni Mordecai na naging reyna at asawa ni King Xerxes

3. Naging tagatugis sa mga Israelita at namuno sa panghuhuli at pagpapahirap sa kanila subali’t kalauna’y naging apostolo rin ni Hesus

P L

4. Nakapaloob dito ang mga mahahalagang utos ng Diyos

S P G S

5. Ang kanyang pangalan ay nangangahulugang bato.

T R


SAMPUNG UTOS NG DIYOS (BATAS NG DIYOS)

Panuto: Isaayos ang Sampung Utos Ng Diyos ayon sa tamang pagkakasunod- sunod. Lagyan ng bilang mula 1- 10.

EXODUS 20: 1- 17

15

E N S T R

At nagwika ang Diyos:

“Ako ang iyong Diyos, na nag-ahon sa inyo mula sa Ehipto, malayo sa pagkagapos.

HUWAG PUMATAY.

HUWAG MAGBIGAY NG MALING TESTIGO LABAN SA IYONG KAPITBAHAY.

HUWAG SUMAMBA SA IBANG DIYOS MALIBAN SA AKIN.

HUWAG MAGNAKAW.

IPANGILIN ANG ARAW NG SABBATH.

HUWAG GUMAWA AT SUMAMBA SA MGA BULTO NG DIYOS- DIYOSAN.

IGALANG ANG IYONG AMA’T INA.

HUWAG GAMITIN ANG PANGALAN NG DIYOS SA WALANG KABULUHANG BAGAY.

HUWAG MAKIAPID.

HUWAG PAGNASAAN ANG PAGMAMAY-ARI AT ASAWA NG IYONG KAPITBAHAY.


MGA BATAS NG TAO

Panuto: Ilarawan ang mga babala sa pamamagitan ng paggamit ng simbolo.

1. SLOW DOWN 2. BEWARE OF DOGS

3.NO DOUBLE PARKING

4.SLIPPERY WHEN WET

16

5. DANGEROS.HIGH VOLTAGE

6. NO JAYWALKING

7. BAWAL UMIHI DITO

8. NO BLOWING OF HORN

9. SILENCE 10. WRONG WAY

11. NO U-TURN 12. NO PARKING


BATAS NG DIYOS VS. BATAS NG TAO

Panuto: Paghambingin ang Batas ng Diyos (Divine Law) at Batas ng Tao (Human Positive Law).

PAGKAKATULAD

17

BATAS NG DIYOS BATAS NG TAO


PANGAKO KO

Panuto: Gumawa ng pangako mo sa pagsunod sa Sampung Utos ng Diyos at mga Batas Pantao.

18





KONSENSIYAInihanda ni:

19


Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC- Values

PANIMULA

20

LAYUNIN

21

Nakabubuo ng paglalarawan sa mukha ng konsensiya.

Natutukoy ang kung ano ang konsensiya. Nakapagtatala ng mga sitwasyon kung saan dapat

pakinggan ang dikta ng konsensiya. Nakagagawa ng comic strip hinggil sa sariling

karanasan ng pakikinig sa dikta ng konsensiya

PANUTO



Huwag punitin.


ANG MUKHA NG KONSENSIYA22

Panuto: Paganahin ang imahinasyon at ilarawan ang mukha ng konsensiya.


ANO NGA BA ANG KONSENSIYA?

Panuto: Gamit ang flowchart sa ibaba, tukuyin ang depinisyon ng konsensiya sa pamamagitan ng pagtutuloy sa pahayag.

23


KAILAN KO DIRINGGIN ANG AKING KONSENSIYA?

Panuto: Magtala ng limang sitwasyon kung saan dapat mong pakinggan ang dikta ng iyong konsensiya.

SITWASYON ANG NARARAPAT GAWIN

Hal. Pakikinggan ko ang aking konsensiya kung ako ay binabagabag nito dahil mayroon akong

Sasabihin ko na ang totoo. Babawiin ko ang ipinakakalat kong masamang kuwento at hihingi ng paumanhin sa

24

Ang konsensiya ay __________________

Ito ay ______________________

Ang tao ay pinagkalooban ng Diyos ng konsensiya

upang_________________________________________

Mapapanatiling malinis ang konsensiya ko sa

papamagitan ng______________________

______________________

Tinitiyak kong ang aking konsensiya ay

__________________

kasinungalingang ipinakakalat tungkol sa aking kaibigan.

kaibigan.

1.

2.

3.

4.

5.


COMIC STRIP NG AKING KARANASAN

Panuto: Sa pamamagitan ng isang comic strip, ilarawan ang iyong karanasan sa paggamit ng wasto sa iyong konsensiya.

25





ANG KALAYAANInihanda ni:

26


Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC- Values

PANIMULA

27

Siya ba na nakagapos? O siya na bilanggo ng kanyang sarili?

LAYUNIN

Nasusuri ang mga larawan. Nakagagawa ng tula hinggil sa kalayaan. Nakagagawa ng sanaysay tungkol sa wastong

paggamit ng kalayaan. Natutukoy ang tunguhin o layunin ng wastong

paggamit sa

PANUTO28

http://www.angelchonsabailbonds.com/indexkr.html

http://makinguseofmydegree.wordpress.com/2012/06/17/people-youll-encounter-on-facebook/



Huwag punitin.


PICTURE ANALYSIS

Panuto: Suriin ang mga larawan at ipaliwanag ang ipinapakita nito.

29

Ang larawan ay nagpapakita ng __________________________. Makikita dito ang isang babae na _______________________________.

Tanda ito na siya ay _________________________________________.

30

Ang larawan ay nagpapakita ng __________________________. Makikita dito ang isang lalaki na _______________________________.

Tanda ito na siya ay _________________________________________.

31

Ang larawan ay nagpapakita ng __________________________. Makikita dito ang isang lalaki na _______________________________.

Ayon sa Bibliya ang tunay na malaya ay _________________________________________.


32

TULA HINGGIL SA KALAYAAN

Panuto: Magsulat ng isang tula hinggil sa kalayaan. Gamitin ang malayang taludturan.


PANO KO GAGAMITIN ANG AKING KALAYAAN SA WASTONG PARAAN?

33

Panuto: Magsulat ng isang sanaysay sa wastong paggamit sa iyong kalayaan.




34


ANG DIGNIDAD NG TAOInihanda ni:


Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC- Values

PANIMULA

35

LAYUNIN

36

Nasusuri ang mga silhoutte ng tao. Natutukoy ang kahulugan ng dignidad. Nasusuri ang sarili sa pamamagitan ng Johari

Window. Nakagagawa ng pagninilay-nilay hinggil sa

kinalabasan ng Johari Window. Nasusuri ang iba’t ibang sitwasyon gamit ang isip.

PANUTO



Huwag punitin.

NAME: ___________________________YEAR & SECTION: _________________

De Hominis Dignitate

Panuto: Suriin ang mga larawan. At sagutan ang mga katanungan.

37

Mga tanong:

1. Tungkol saan ang mga pigura? 2. Ano ang masasabi sa lalaki? Sa babae? Masasabi mo bang sila ay may

dignidad? Bakit?3. Ano ba ang dignidad?4. Saan nagmumula ang dignidad ng tao?


ANG HINULMANG PIGURA KO

Panuto: Kunin ang larawan ng iyong silhouette at idikit sa kahon. Magsulat ng mga bagay hinggil sa nalalaman mo tungkol sa iyong sarili.

38

http://truth-about-relationships.blogspot.com/2011/08/what-more-could-you-want.html

http://ph.images.search.yahoo.com/images/view;_ylt=A2oKiHM22QJTJHwACVK1Rwx.;_ylu=X3oDMTIzbnZpcDZhBHNlYwNzcgRzbGsDaW1nBG9pZAM4MDJmNzdiNDQ4ZWI4ZDlkMmU1ZTQwMjc3OTQ5ZmYyYgRncG9zAzE2BGl0A2Jpbmc-?back=http://ph.images.search.yahoo.com/search/images?_adv_prop=image&va=woman+silhouette&fr=yfp-t-711&tab=organic&ri=16&w=2336&h=3504&imgurl=thenextfamily.com/blogs/wp-content/uploads/2010/01/bigstockphoto_Silhouette_With_Clipping_Path__640380.jpg&rurl=http://thenextfamily.com/tag/working-mom-vs-stay-at-home-mom/&size=674.6KB&name=%3Cb%3ESilhouette+%3C/b%3EWith+Clipping+Path+of+Business+%3Cb%3EWoman+%3C/b%3Ewith+Briefcase&p=woman+silhouette&oid=802f77b448eb8d9d2e5e40277949ff2b&fr2=&fr=yfp-t-711&tt=%3Cb%3ESilhouette+%3C/b%3EWith+Clipping+Path+of+Business+%3Cb%3EWoman+%3C/b%3Ewith+Briefcase&b=0&ni=21&no=16&ts=&tab=organic&sigr=11tcnq3pf&sigb=13ipdf962&sigi=13afceib7&.crumb=6iw8RGB6yR9&fr=yfp-t-711


JOHARI WINDOW

Panuto: Isagawa ang Johari Window. Sa open/ free area, magtala ng mga bagay tungkol sa iyong sarili na alam mo at alam ng iba. Sa blind area, magpatala ka sa isang kaibigan ng mga bagay na alam niya tungkol sa iyo subali’t hindi mo alam. Sa hidden area, magtala ng mga bagay na alam mo tungkol sa iyong sarili subali’t hindi alam ng iba. Sa unknown area, magtala ng mga bagay na hindi mo alam tungkol sa iyong sarili at hindi rin alam ng

39

iba.

1. Ano ang natutunan mo tungkol sa iyong sarili? Nagustuhan mo ba ang aktibidad?

2. Paano ka magkakaroon ng dignidad sa pagkilala sa iyong sarili?




PAGNINILAY- NILAY

Panuto: Gumawa ng pagninilay- nilay hinggil sa kinalabasan ng aktibidad na Johari Window.

40

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


IKALAWANG MARKAHANSY 2013- 2014

41

MAKATAONG KILOSInihanda ni:


Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC- Values

PANIMULA

42

LAYUNIN

43

Naikukumpara ang tao sa hayop sa anyong pisikal, kakayahan at kinikilos.

Natutukoy kung ang mga kilos ay makataong kilos o kilos ng tao.

Naitatala ang pagkakaiba ng makataong kilos sa kilos ng tao.

Nasasabi ang mga element ng makataong kilos. Natutukoy ang tunguhin o layunin ng wastong

paggamit sa

PANUTO



Huwag punitin.


SI TADO AT ANG KANYANG ALAGA44

Panuto: Tukuyin ang pagkakaiba ni Tado sa kanyang alaga .

ANYONG PISIKAL

KAKAYAHAN KILOS


MAKATAONG KILOS VS. KILOS NG TAO

Panuto: Tukuyin kung Makataong Kilos (MK) o Kilos ng Tao (KT) ang mga sumusunod.

45

http://ph.images.search.yahoo.com/images/view;_ylt=A2oKiHKsCANTxT4AmVe1Rwx.;_ylu=X3oDMTIzbGZobGk4BHNlYwNzcgRzbGsDaW1nBG9pZANmZjE2MmUxMDJiOWQ1NmE4M2RhYmZjOTcxNTUyZjExMgRncG9zAzQxBGl0A2Jpbmc-?back=http://ph.images.search.yahoo.com/search/images?_adv_prop=image&va=silhouette+man&fr=yfp-t-711-s&tab=organic&ri=41&w=800&h=439&imgurl=illist.files.wordpress.com/2009/06/silhouette_man_walking_dog.png?w=800&rurl=http://illist.wordpress.com/2009/06/17/second-project-post/silhouette_man_walking_dog/&size=12.2KB&name=%3Cb%3ESilhouette%3C/b%3E_%3Cb%3EMan%3C/b%3E_Walking_Dog+%7C+illist+//+blog&p=silhouette+man&oid=ff162e102b9d56a83dabfc971552f112&fr2=&fr=yfp-t-711-s&tt=%3Cb%3ESilhouette%3C/b%3E_%3Cb%3EMan%3C/b%3E_Walking_Dog+%7C+illist+//+blog&b=0&ni=96&no=41&ts=&tab=organic&sigr=12ms0s7qr&sigb=13imhil36&sigi=127v0p93a&.crumb=6iw8RGB6yR9&fr=yfp-t-711-s

1. Pagpaplano hinggil sa kursong kukunin sa kolehiyo ______

2. Pagpatay sa kaaway na kapitbahay ______3. Pagpitik ng puso

______4. Pakikipagsabunutan sa tsismosang kaklase

______5. Hindi pagsuklay ng buhok

______6. Pagtulog ______7. Pagtulong sa mga nasalanta ng bagyo

______8. Paghikab ______9. Pagbibigay ng bulaklak sa minamahal

______10. Pagbilis ng pintig ng puso kapag kinakabahan

______


MGA ELEMENTO NG MAKATAONG KILOS

46

Panuto: Basahin ang mga pahayag at tukuyin ang elemento ng mga makataong kilos na nakapaloob dito. (Kaalaman/Knowledge; Kalayaan/ Freedom; Pagkukusa/ Voluntariness

___________ 1. Naalala ni Rex na mayroon siyang kailangang gawing takdang aralin.

___________ 2. Madaling natandaan ni Liza ang mukha ng hold- aper.

___________ 3. Dahil sa istrikto ang mga magulang ni Ryan, hindi niya magawa ang mga gustong gawin.

___________ 4. Budyo ng pagnanais na makatulong, ipinamigay ni Danica ang kanyang mga lumang damit para sa mga biktima ng nagdaang bagyo.

___________ 5. Nasasabi ni Ian ang mga sinasaloob ng walang pag-aalinlangan.

___________ 6. Mayroong kaalaman si Christian hinggil sa krimen.

___________ 7. Palagay ang loob ni Cherry dahil sinabi na niya ang matagal niyang lihim na pagtingin sa kaibigan.

___________ 8. Walang alinlangang nagbigay si Mary Joy sa pulubi.

___________ 9. Pinagalitan si John Nicole ng kanyang ina dahil wala siyang pagkukusa na iligpit ang kanyang mga gamit.

___________10. Ang mga taga media ay may kalayaang ihayag sa publiko ang mga nagaganap na pangyayari sa paligid.



EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO IV47


PAGKUKUSA NG MAKATAONG KILOS

Inihanda ni:


DANNY L

. MARQU


WORD FACTORY

48

Panuto: Mula sa salitang “Voluntariness, ” bumuo ng mga salita rito.

Hal. Air, Tune ets.

Mga Tanong:1. Madali bang bumuo ng mga salita mula sa salitang “Voluntariness?”2. Ano ang naiintindihan mo sa salitang ito? 3. Paano nagkakaroon ng pagkukusa sa makataong kilos


AKO AY MAY PAGKUKUSA

Panuto: Itala ang mga bagay na ginagawa mo ng may pagkukusa.

Sa tahanan, kusa akong ..... 1.

2.

3.

49

4.

Sa paaralan, kusa akong .... 1.

2.

3.

4.

Sa aming simbahan, kusa akong ....

1.

2.

3.

4.

Sa aming baranggay, kusa akong ....

1.

2.

3.

4.


MGA BENEPISYO NG PAGGAWA NG MAY PAGKUKUSA

PANUTO: Ipaliwanag ang ibig sabihin ng bawat benepisyong naidudulot ng pagkukusa. Magbigay ng halimbawa.

Pagkakaroon ng kasiyahan sa sarili (Self- satisfaction)-

50

Pagtulong/ pagkawang- gawa (Altruism)-

Pagkatuto ng mga bagong abilidad/ (Potential learning or acquisition of new skills)


COLLAGEPANUTO: GUMUPIT NG MGA LARAWAN NA NAGPAPAKITA NG PAGKUKUSA SA MAKATAONG KILOS AT GUMAWA NG ISANG COLLAGE.

51


IPALIWANAG

Panuto: Basahin at ipaliwanag ang ibig sabihin ng pahayag.

“The greater the knowledge and freedom, the greater the voluntariness; and the greater the

voluntariness, the greater the moral responsibility.” – Alfredo Panizo

________________________________________________________________________________________________________

52

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA

PANANAGUTAN NG TAO SA

53

KALALABASAN NG KILOS AT PASYA


PICTURE ANALYSIS

PANUTO: SURIIN ANG MGA LARAWAN. ANO ANG NAIPAKIKITA SA MGA ITO?ISULAT

ANG SAGOT SA PATLANG.

54

__________ __________

55

____________ ____________Mga Tanong:

1. Anong masasabi mo sa aktibidad?

2. Naging madali ba sa iyo ang pagsuri sa mga larawan? Bakit?

3. Ano ang karaniwan sa mga larawan?

4. Bakit nakaapekto ang mga salik na ito sa makataong kilos?

___________

NAME: ___________________________

56

http://www.crestock.com/image/4101800-Punched-in-The-Face.aspx

http://www.morganstanleygate.com/2012/02/two-times-blocked-from-making-friend.html

YEAR & SECTION: _________________ OPEN- ENDED STATEMENTS

PANUTO: DUGTUNGAN ANG MGA PAHAYAG.

AKO AY NAGAGALIT KAPAG ___________________________________.

ANG GINAGAWA KO KAPAG AKO AY GALIT NA GALIT AY ____________________________________________________.

ANG GALIT AY NAGDUDULOT NG ____________________________________________________.

ANG MATINDING GALIT AY ____________________________________________________.

AKO AY NATATAKOT TUWING ____________________________________________________.

ANG GINAGAWA KO KAPAG NAKAKARAMDAM AKO NG MATINDING TAKOT AY ____________________________________________________.

ANG MASAMANG DULOT NG MATINDING TAKOT AY__________________________________________________.

ANG MGA MABUBUTI KONG GAWI AY ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

ANG MGA DI MABUBUTI KONG LAGING GINAGAWA AY ___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

NAKAAPEKTO ANG AKING MGA GAWI SA AKING PAGKILOS SA PAMAMAGITAN NG ____________________________________________________.

ANG KARAHASAN AY ____________________________________________________.

57

ANG MGA KARAHASANG NANGYAYARI SA ATING PALIGID AY ____________________________________________________.

KAPAG AKO AY NAKAKAKITA NG KARAHASAN, NAKAKARAMDAM AKO NG__________________________________________________.

ANG KAMANGMANGAN AY ____________________________________________________.

MARAMING TAONG MANGMANG DAHIL ____________________________________________________.

NAKAAPEKTO ANG KAMANGMANGAN SA PAGKILOS KO SA PAMAMAGITAN NG ____________________________________________________.

ANG AKING GAGAWIN KAPAG MAYROON AKONG HINDI ALAM NA BAGAY AY ___________________________________________________.

58


LAYUNIN, PARAAN AT SIRKUMSTANSIYA NG MAKATAONG KILOS


ANO ANG KAHIHINATNAN?Panuto: Tukuyin kung ano ang epekto ng mga aksiyon.

AKSIYON EPEKTO1. PAGNANAKAW

2. PAGSASABI NG HINDI TOTOO

3. PAG-EEHERSISYO

59

4. PAGBABASA NG IBA’T IBANG URI NG LIBRO

5. PAGNANAKAW SA KABAN NG BAYAN

6. PAKIKIAPID SA ASAWA NG IBA

7. PAKIKIPAGRELASYON NG MAAGA

8. PAG-AARAL NG MABUTI

9. PAGGAWA NG GAWAING BAHAY

10. PAGSAGOT NG PABALANG SA MAGULANG


SINO, KAILAN, SAAN??? ANO ANG SIRKUMSTANSIYA SA MGA PANGYAYARI?

Panuto: Basahin ang mga balita at punan ang kahon para matukoy ang mga sirkumstansiya sa mga pangyayari.

Japanese tourist arestado sa pagdadala ng 53M yenPosted by Online Balita on Feb 20th, 2014

Sasampahan ng kasong paglabag sa Republic Act 7653 o The New Central Bank Act sa Pasay City

Prosecutor’s Office ang isang Japanese makaraang makumpiskahan ng 53 milyong yen, katumbas ng

P23 milyon, nang dumating sa Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 1 kamakalawa ng

gabi.

Nabuking ni NAIA Customs Examiner Nina Beltran ang milyun-milyong yen na nakasilid sa paper bag

60

na natatakpan ng mga pagkain sa loob ng dalang maleta ni Yoshiaki Takahashi nang mag-

inspeksiyon ito.

Unang idineklara ng Japanese na 5 milyong yen lamang ang kanyang dala na gagamitin sana umano

nito sa negosyo, pambili ng kotse at condominium taliwas sa mga nadiskubreng salapi dahilan ng

kanyang pagkakaaresto.

Nabatid na ilang beses nang nagpabalik-balik sa bansa si Takahashi.

Sa umiiral na batas sa ilalim ng regulasyon ng Bangko Sentral ng Pilipinas $10,000 lamang o

katumbas na halaga nito ang pinapayagan na dalhin ng indibidwal at kailangang ideklara ng nagbibit

kung mahigit na rito ang dalang salapi. – Bella Gamotea

SINO KAILAN

SAAN KUNDISYON NG TAO NA GUMAWA

ANO ANG

GINAWA

PAANO RESULTA




IKATLONG MARKAHANSY 2013- 2014

MODYUL 1

61

MATALINONG PAGHUSGA

Inihanda ni:

LORELYN FERNA

\

NDEZ- BIADNO

PANIMULA

62

MAG-ISIP-ISIP NG ISA, DALAWA, TATLO... ISA SA MGA MAHAHALAGANG

BIRTUD AY ANG MAINGAT NA PAGHUSGA? ANO NGA BA ITO?

LAYUNIN

1. Naisusulat kung tama o mali ang mga pahayag na naaangkop sa paggamit ng maingat na paghusga,

2. Nakabubuo ng konsepto tungkol sa maingat na paghusga sa pamamagitan ng pagdurugtong sa mga pangungusap.

3. Naipapahayag ang mga kinakaharap na suliranin sa buhay na nangangailangan ng wasto at maingat na paghuhusga.

4. Nakapagbibigay ng wasto at maingat na payo sa mga kamag-aral na may kinakaharap na malaking hamon

63

o pagsubok sa kanilang buhay sa pamamagitan ng pagsagawa sa aktibidad na KUNG AKO IKAW.

5. Nakabubuo ng repleksyon tungkol sa aktibidad na Kung Ako Ikaw.

PANUTO


1. Basahing mabuti at unawain ang nilalaman.2. Sunding mabuti ang mga panuto.3. Maging tapat sa pagsagot sa mga tanong.4. Panatilihing maayos at malinis ang Modyul na ito.

Huwag punitin.


GAWAIN 1

Basahing mabuti ang pahayag. Tukuyin kung tama o mali ito. Isulat ang sagot sa patlang.

____________1. Ang maingat na paghusga ay nagpapakita ng wastong pagpili.____________2. Ang maingat na paghuhusga ay isang mahalagang birtud.____________3. Hindi kailangan ang maingat na paghuhusga sa pagpili ng kursong kukunin.____________4. Sa pagbibigay ng payo, hindi kailangang isa-alang- alang ang magigigng dulot o kahihinatnan ng payong ibibigay.____________5. Hindi padalus-dalos sa pagdedesisyon ang isang taong mayroong maingat na paghusga.

64

GAWAIN 2

Itala ang mga katangian ng isang taong may maingat na paghusga.


GAWAIN 3

THE VIRTUE STORE

Panuto: BASAHIN.

Kung mayroon mang tindahan o bilihan ng mga birtud o pagpapahalang kinakailangan mo sa iyong pamumuhay, anu- ano ang iyong mga bibilhin? Lakipan ang mga ito ng presyo o halaga at ipaliwanag kung bakit ito ang iyong mga bibilhin at bakit ganoon ang kanilang mga presyo o halaga.

MGA BIRTUD O PAGPAPAHALAGANG BIBILHIN

PRESYO O HALAGA

PAGPAPALIWANAGKUNG BAKIT ITO ANG

PRESYO AT BAKIOT ITO ANG BIBILHIN

1.2.3.

65

4.

5.

3.

2.

1.

4.5.6.7.8.9.10.

MGA TANONG:1. Nahirapan ka ba sa aktibidad? Bakit?

2. Mayroon nga bang halaga o presyo ang mga birtud/ pagpapahalaga? Ipaliwanag ang sagot.

3. Paano ginamit ang MATALINONG PAGHUSGA sa ginawang aktibidad?


GAWAIN 4

Basahin ang mga sitwasyon at magbigay ng payo . Isulat ang payo sa patlang.

Kung Ako Ikaw, ___________________

Mga Sitwasyon :

1. Si Lily ay nag-aaral sa PCNHS- Main. Hindi niya sinadyang mailagay sa kanyang bag ang cellphone ng kanyang kaklase. Nang kapkapan ang buong klase para hanapin ang inakalang nawawalang cellphone, natagpuan ito sa kanyang bag. Ano ang mainam niyang gawin?

Kung Ako Ikaw, _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

2. Narinig ni Nariz ang usapan nina Anfernee at Darlene. Mula sa pag-uusap ng dalawa, napag-alaman ni Nariz na ang kanyang matalik nai kaibigan na si Jonathan ay mayroong nililigawan. Siya ay labis na

66

nasaktan sapagka’t matagal na niyang inililihim ang kanyang pagkagusto kay Jonathan. Ano ang nararapat niyang gawin ?

Kung Ako Ikaw, _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

3. Napagsabihan si Bryner ng kanyang guro sa MAPEH ng hindi kanais-nais na salita. Nainsulto siya ng labis sapagka’t buong klase ang nakarinig sa sinabi ng kanyang guro. Ano ang dapat niyang gawin ?Kung Ako Ikaw, _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Sinigawan ni Rio Marie si Megan. Sabi niya « Dakila kang tanga !!Bakit ‘di mo makuha- kuha yung step na tinuturo ko. Palibhasa napaka-slow mo ! »Papaano maipakikita ni Megan ang maingat na paghuhusga ?Kung Ako Ikaw, _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

5. Nakita ni Jojie ang kanyang girlfriend na si Josie Faith na nakikipagtawanan kay Abe Lee. Matinding selos ang kanyang naramdaman. Paano niya maipakikita ang maingat na paghuhusga ?Kung Ako Ikaw, _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.

67


GAWAIN 5

PAGBIBIGAY PAYO (Aktual na Aktibidad sa Klase)

Panuto: Magsulat ng isang suliranin o problemang pinagdaraanan sa buhay sa isang maliit na papel. Ilagay ang papel sa isang kahon at magkakaroon ng palabunutan. Kung sino man ang bubunot sa kahon, siya ang magbibigay ng payo.

Pagproseso:

Tukuyin kung ano ang ginawa sa aktibidad at kung anu-anong mga payo ang narinig mong sa tingin mo ay mabisa. Magbigay ng tatlo.

Paano naipakita ang MAINGAT NA PAGHUSGA o PRUDENCE sa pagbibigay ng payo ?

Nakatulong ba ang mga payong ibinigay ng mga kaklase ?

68

Makabuluhan ba ang mga payong ibinigay ?


GAWAIN 6

Gumawa ng sanaysay tungkol sa mga sitwasyong kinakailangang gamitan ng maingat na paghusga.

PINES CITY NATIONAL HIGH SCHOOL69




MODYUL 2

KATARUNGANInihanda ni:


Binigyang Puna ni:


OIC- Values

70

GAWAIN 1

WORD NETWORK

Panuto: Isulat ang mga salitang may kaugnayan sa katarungan.

1.1___________


GAWAIN 2

Pakinggan ang kantang Katarungan ni Freddie Aguilar at punan ng tamang salita ang mga patlang.

71

1.

3.

2.

4.

http://www.google.com.ph/url?sa=i&source=images&cd=&cad=rja&docid=vyvsi0cR8QfktM&tbnid=qAhi8vhjrZGeCM:&ved=0CAgQjRwwAA&url=http://www.drsunil.com/2012/10/initial-thoughts-on-thinking/&ei=-LV8UumUB-PmiAepyYHYCQ&psig=AFQjCNGDuIK8O3oqCjjyUm5ujwETBDUZeA&ust=1383991160157793

Katarungan

Sa isang kulungang 1)_________ ay may taong 2)__________, umiiyakAng tanong n'ya sa sarili ay kailan magigisnan ang 3)__________

Malayo ang iniisip at 4)__________ yaring mga paladBakit daw s'ya 5)______________ sa kasalanang 'di n'ya ginawa

Kahapon lamang ay kapiling n'ya kanyang asawa at anak6)_____________ nang tahimik sa isang munting tahanang may tuwa

Ang kaligayahan ay pinutol ng isang 7)___________ sa kanyaS'ya daw ang may sala sa isang 8)___________ na 'di naman n'ya ginawa

Wala na bang 9)_______________ ang isang nilalang na katulad n'yaIlan pang tulad n'ya ang magdurusa nang walang 10)___________

'Di ba't ang batas natin 11)____________, walang mahirap, mayamanBakit marami ang nagdurusang mga walang 12)__________

Mga ilang araw na lang haharapin na n'ya ang 13)__________Paano n'ya 14)__________ na s'ya'y sadyang walang 15)___________

Tanging ang 16)__________ lamang ang s'yang saksi at s'yang 17)__________Diyos na rin ang s'yang bahalang maningil kung sino'ng may 18)____________

Dumating na ang araw, haharapin na n'ya kanyang 19)____________Sa isang upuang bakal na kay dami nang buhay na inutang

O, ang batas ng tao kung minsan ay 'di mo 20)______________Ilan pang tulad n'ya ang 21)_____________ nang walang 22)_____________

MGA TANONG:

1. Tungkol saan ang kanta o awitin?2. Ano ang masasabi mo sa estado ng katarungan o hustisya dito sa

Pilipinas?


GAWAIN 3

Gumawa ng mosaic sa simbolo ng hustisya (babaeng may piring ang mata at may hawak na timbangan). Gumamit ng iba’t ibang materyal gaya ng papel, mga butil atbp. Ipaliwanag ang kahulugan ng simbolo.

72


GAWAIN 4

Panuto: Basahin at intindihin ang editoryal.

Tatlong taon na wala pang hustisya!

73

KAILAN pa maisisilbi ang hustisya? Ito ang tanong ngayong sumapit na ang ikatlong taon ng Maguindanao massacre. Ilang taon pa ang hihintayin bago makamit ng mga naulila ang hustisya sa pagkamatay ng kanilang mahal sa buhay? O hindi na nila makakamtan ang hustisya kahit kailan sapagkat napakabagal umusad ng kaso. O kamamatayan na nila ang paghihintay sa kasong ito? Marami pang tanong ukol sa kahihinatnan nang pinaka-karumal-dumal na krimen sa buong mundo na may kaugnayan sa pulitika.

Habang naghihintay ng hustisya, sakmal din naman ng takot ang mga kaanak ng pinatay. Paano’y marami pang akusado ang nakalalaya at anumang sandali ay maaaring mambiktima muli para matahimik ang mga sumisigaw ng hustisya. Gagawin ng mga nakalalaya pang suspect ang mas marahas na paraan para hindi sila maipasok sa bilangguan. Gagawa sila nang paraan para hindi na makapagsalita pa ang mga testigong magdidiin sa kanila.

Umano’y may mga lalaking umaaligid sa bahay ng mga kaanak ng biktima. Malakas ang kutob ng mga kaanak na maski sila ay balak ding iligpit ng mga kahina-hinalang lalaki para hindi na sila makapag-ingay pa sa kaso.

Maski si Maguindanao governor Toto Mangudadatu na ang asawa at kamag-anak ay kabilang sa mga pinatay, ay nangangamba rin sa kanyang kaligtasan. Siya ang talagang target noong Nobyembre 23, 2009 para hindi makatakbong governor ng Maguindanao. Sa halip na siya ang mag-file ng candidacy, ang kanyang asawa at maraming supporters, kasama ang may 30 mamamahayag, ang nagtungo sa Sharif Aguak para mag-file ng COC sa Comelec office doon. Anim na sasakyan ang convoy. Pero bago dumating ng Sharif Aguak, hinarang sila ng may 100 armadong lalaki na pinamumunuan umano ni Andal Ampatuan Jr. Ang sumunod ay madugo. Nakakakilabot ang tanawin. Nakabulagta ang mga duguang bangkay. Mayroong inihulog sa malaking hukay. Maski ang mga sasakyan ay inihulog din doon.

Bagama’t nakakulong na ang mga sinasabing “utak” sa massacre, hindi nasisiyahan ang mga kaanak ng biktima. Ibig nilang maging mabilis ang kaso. Uhaw na uhaw na sila sa hustisya.

Hanggang kailan nga ba sila maghihintay ng hustisya?

1. Ano ang reaksyon sa binasa?

2. Ano ang maipapayo mo sa mga awtoridad tungkol sa kaso ng mga Ampatuan?

74

3. Paano mo isasabuhay ang birtud ng katarunganA. Sa tahananB. Sa paaralanC. Sa lipunan





MODYUL 3

75

KATATAGAN NG LOOB AT PAGTITIMPI

Inihanda ni:

LORELYN FERNA

NDEZ- BIADNO


GAWAIN 1

Basahing mabuti ang pahayag. Tukuyin kung tama o mali ito. Isulat ang sagot sa patlang.

____________1. Ang mga mithiin natin sa buhay ay madaling makamit sa pamamagitan ng pagsasabuhay ng katatagan ng loob at pagtitimpi.

____________2. Naipakikita ang katatagan ng loob sa pamamagitan ng pag-iwas sa isang bagay na imposibleng mangyari.

____________3. Sa panahon ng mga problema, mas maiging maging mahinahon at kumapit sa iyong pananalig sa Maykapal.

____________4. Ang pananalig sa Maykapal ay nagpapakita ng pakakaroon ng pagtitimpi.

76

____________5. Marapat na huwag ng ipagpilitan ang isang bagay kung nabigo sa unang pagsubok dahil nakaaaksaya lamang ito ng oras.

___________ 6. Nalilinang ang katatagan ng loob sa pamamagitan ng pagsasabuhay nito araw- araw.

___________ 7. Ang pagtitimpi ay naipakikita lamang sa pagkontrol sa pagkagiliw sa mga materyal na bagay.

___________ 8. Ang pagtitimpi ay bunga ng mapanagutang pagtugon ng isang tao sa kanyang mga pangangailangan.

___________ 9. Ang mga kardinal na birtud ay mga pangunahing birtud na dapat taglayin ng bawat tao.

___________10. Pare- parehong mahalaga ang apat na birtud kaya’t nararapat lamang na ito ang unang linangin ng isang tao sa kanyang sarili.


GAWAIN 2

PANUTO: Sa pamamagitan ng isang VENN DIAGRAM, tukuyin ang pagkakapareho at pagkakaiba ng APAT NA KARDINAL NA BIRTUD.

77

P PAGTITIMPI

KATATAGAN NG LOOB

KATARUNGAN

MATALINONG PAGHUSGA


GAWAIN 3

BLINDFOLD MAZE

Panuto: (Pangdalawahang Aktibidad) Isa ang magsisilbing bulag (may piring ang mata) at isa ang magsisilbing mata (tagabigay ng direksyon).

78

KATATAGAN NG LOOB

KATARUNGAN

MGA TANONG:

1. Paano naipakita ang birtud ng katatagan ng loob at pagtitimpi sa aktibidad?

2. Anu- anong mga bagay ang mga maaaring makasagabal sa atin sa ating pagkamit sa ating mga mithiin sa buhay? Paano ito malalampasan?

3. Anu-anong mga hakbangin ang mabisang gawin para mapatibay ang loob sa panahon ng mga suliranin sa buhay?


GAWAIN 4

PANUTO: Magtala ng mga bagay kung papaano naipakikita ang pagkakaroon ng katatagan ng loob at pagtitimpi.

KATATAGAN NG LOOB PAGTITIMPI

79


PANGAKO SA SARILI

Gumawa ng pangako sa sarili na huhubugin at isasabuhay ang birtud ng katatagan ng loob at pagtitimpi.

80




IKAAPAT NA MARKAHANSY 2013- 2014

81

MGA ISYUNG MORALInihanda ni:


Binigyang Puna ni:

DANNY L. MARQUEZ

OIC- Values

NAME :___________________________________YEAR & SECTION :________________________

MGA GAWAING TALIWAS SA BATAS NG DIYOS

GAWAIN 1

PANUTO : Isaayos ang mga nagulong titik ng mga salita.

1. ODZICA INSGS - 2. MISPALTRY - 3. RATOT SCRAD - 4. CORSERY - 5. MEINA-6. CULTCO -7. EESSANC -8. OONUMRELGY -9. LACRYST LBAL - 10. UIJAO OBARD -11. PSIIRISMT - 12. UPESSRITISTOU ELFBIES -13. RTUNOFE GLILNTE -

82

14. ORSPEOCHO-15. YAGUUR-

MGA TANONG :

1. Tungkol saan ang mga salita ? 2. Naniniwala ka ba sa mga ito ? Bakit ?3. Bakit tinuturing ang mga ito na taliwas sa batas ng Diyos ?

NAME :___________________________________YEAR & SECTION :________________________

BIBLE VERSESPanuto : Basahin ang mga Bible Verses at punan ang mga patlang ng tamang sagot.

Drawn Beware Peoples Things Heaven Alloted

Deuteronomy 4:19

And _________lest you raise your eyes to _______, and when you see the sun and the moon and the stars, all the host of heaven, you be _________ away and bow down to them and serve them, ________ that the Lord your God has ___________ to all the _______under the whole heaven.

Spirits Believe Prophets God Spirit World

1 John 4:1

Beloved, do not _______ every ________, but test the __________to see whether they are from God, for many false _________ have gone out into the _________.

Mediums Necromancers Inquire Mutter Living

Isaiah 8:19

83

And when they say to you, “_______ of the ______ and the _______ who chirp and ______,” should not a people inquire of their God? Should they inquire of the dead on behalf of the ______?

Spirits Fire Wickedness Anger Enchantments

2 Kings 21:6

And he made his son pass through the ________, and observed times, and used ________, and dealt with familiar ________ and wizards: he wrought much __________ in the sight of the LORD, to provoke [him] to __________.

Mga Tanong:1. Tungkol saan ang mga Bible Verses?2. Ano ang sinasabi ng Bibliya tungkol sa panghuhula at pakikipag-usap sa mga

kaluluwa?

NAME: ____________________________________________YEAR & SECTION: _________________________________

MGA ISYUNG MAY KAUGNAYAN SA KASAGRADUHAN NG BUHAY

Panuto: Basahin at intindihing mabuti ang mga dilemma at tukuyin kung anong isyung may kaugnayan sa kasagraduhan ng buhay ang tinutukoy.

1. Si Teresa na asawa ni Graham ay limang buwan ng buntis. Napag-alaman sa pamamagitan ng ultra-sound na ang kanyang dinadala sa sinapupunan ay may Edward’s syndrome – isang genetic disorder na walang lunas. Maaaring mamatay ang bata sa kanyang sinapupunan. Ang mag-asawa’y pinayuhan ng kanliang OB-Gyne na ipalaglag na lang ang bata sapagka’t kapag ipinagpatuloy ni Teresa ang kanyang pagbubuntis, malalagay siya sa panganib.

a. Kung ikaw si Teresa ano ang nararapat mong gawin?_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?______________________________

c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Si Gng. Primrose ay 88 years old. Siya ay may sakit na tinatawag na senile dementia, isang sakit na karaniwan sa mga matatanda. Naging makakalimutin siya. Hindi na siya nakakakilala sa mga kamag-anak. Kung saan saan siya umiihi at nagdudumi. Iminungkahi sa kanyang anak na si Krystal na dalhin na lamang siya sa isang hospisyo para sa mga matatanda para doon na lamang niya antayin ang kanyang kamatayan.

84

http://www.kingjamesbibleonline.org/2-Kings-21-6/

a. Kung ikaw si Krystal, ano ang iyong gagawin? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?______________________________

c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Kaibigan ni Randy si Bryan. Ilang buwan ng nagkukulong si Bryan sa kanyang kuwarto dahil sa matinding depresyon. Palagi itong nagsasabi kay Randy na wala ng saysay ang kanyang buhay at gusto na niyang tapusin ang kayang paghihirap.

a. Bilang kaibigan, ano ang dapat gawin ni Randy?___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?__________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Si Christine ay 35 years old. Isa siyang matagumpay na career woman. Siya ay may kagustuhang magkaroon ng anak ng walang kinakatalik na lalaki. Napag-alaman niyang maaaring gamitin sa kanya ang prosesong In-Vitro Fertilization, kung saan ang kanyang egg cell ay ma-eextract sa kayang ovary. Gamit ang makabagong teknolohiya at agham, ifefertilize ang egg cell at ang sperm cell na mula sa isang donor na lalaki. At iimplant ang fertilized zygote sa kanyang sinapupunan. Nagkaroon siya ng interest sa prosesong ito.

a. Ano ang maipapayo mo sa kanya bilang kaibigan niya?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?____________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

85

5. Si Tracy ay labinlimang taong gulang. Sa kasamaang palad siya ay biktima ng panggagahasa. Dahil sa kapangahasan sa kanya, siya ay nagbuntis. Malaking kahihiyan ito sa kanyang pamilya. Nais ng kanyang mga magulang na ipalaglag ang kanyang dinadala.

a. Ano ang gagawin niya?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?__________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________6. Si Evander ay nabangga ng isang rumaragasang sasakyan. Itinakbo siya sa hospital. Sa tindi ng kanyang pagkakabangga, siya ngayo’y parang lantang gulay. Nagkaroon siya ng internal hemorrhage at comatose ng isang buwan. Ang kanyang mga magulang ay labis ang hinagpis. Gusto na nilang tapusin ang paghihirap ni Evander. Kinausap nila ang duktor na kung maaari ay tanggalin na ang life-support na siya na lamang bumubuhay kay Evander.

a. Kung ikaw ang duktor, ano ang iyong gagawin? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?__________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________7. Inaanyayahan si Mark ng kanyang kaibigan na makianib sa grupong Pinoy True Cripts (PTC). Nagugustuhan na niyang sumali subali’t kinakailangan niyang dumaan sa isang pagsubok gaya ng pambubugbog at paddling.

a. Ano ang maipapayo mo kay Mark?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

86

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?__________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. Sa kasaysayan, naitala ang ginawang karumaldumal na pagpapapatay ni Adolf Hitler sa mga Hudyo. Naroong ipadakip ang mga Hudyo at ilagay sa Gas Chamber para doon mamatay. Ang krimeng ito ay kinikilala sa buong mundo na siyang pinakamatinding diskriminasyon sa isang lahi.

a. Ano ang iyong masasabi? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

b. Anong isyung moral ang napapaloob sa sitwasyong ito?__________________________________c. Ano ang iyong opinion tungkol sa sitwasyon? __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

87


MGA ISYUNG MAY KAUGNAYAN SA PAGGAMIT NG KAPANGYARIHAN

Panuto: Hanapin at bilugan ang mga salita sa ibaba.

D I C T A T O R S H I P U S U R P A T UI S M A L F E C N A S A E F L A M O I SC H O N C O R R U P T I O N F I E M N UT I P F R R E A E P S A N P L U N D E RP L U N O D O E U D R P I E X T O R T PL I N O N S S R I H T A V E A D R E I AI C O N Y I R T R O R A T N I Y Y A O TI C O I I O A T P L H O P G S P G M N IS O C O C R O N Y I S M N E O S A E A OP O L I T I C A L M O N O P O L Y C L NC B I A D N A L E R Y E A A F S R N W OC F E R N A N D N E Z P L A A A E A A FI L E Y A F S O T M E O O P T K B S Y PG R A F T M I A R O N T R A I M I A S OP O R E E T K M U C D I E L O I R E R WO L T S R C H I E M R S L E N H B F E EC H C O S U S E J A E M I D I C B S M RS R T I M A R T T L U O N O M U P I E BO X M A L V E R S A T I O N E N P M M EE R C I Y T S A N Y D L A C I T I L O P

NEPOTISMO BRIBERY EXTORTION

PLUNDER POLITICAL DYNASTY GRAFT

CORRUPTION CRONYISM RED TAPE

MALFEASANCE MISFEASANCE MALVERSATION

DICTATORSHIP POLITICAL MONOPOLY USURPATION OF POWER


VOCABULARY BUILDER88

Panuto: Mula sa mga pagpipiliang salita sa kahon, ibigay ang tamang sagot sa patlang.

NEPOTISMO BRIBERY EXTORTION PLUNDER

POLITICAL DYNASTY RED TAPE MALFEASANCE MISFEASANCE

MALVERSATION DICTATORSHIP USURPATION OF POWER

_____________1. Isang autokratikong anyo ng pamahalaan kung saan pinamumunuan ng isang indibiduwal ang isang pamahalaan nang walang minamanang asensiyon o hindi siya maaaring mapalitan

_____________2. Isang katiwalian sa mga pampublikong opisina kung saan mabagal ang pag- usad o paglakad ng mga papeles

_____________3. Ito ang gawain ng isang nanunungkulan o may kapangyarihang tao na pagpabor o paglalaan ng biyaya o posisyon sa malalapit na mga kamag-anak at mga kaibigan. Halimbawa nito ang pagpili ng mga kakamag-anakan upang maitalaga sa isang tungkulin, tanggapan, o hanapbuhay

_____________4. Paggamit ng isang indibidwal sa kapangyarihang hindi naman ibinigay sa kanya

_____________5. Pamumuno o pamamahala ng isang angkan

_____________6. Hindi paggawa ng isang opisyal ng gobyerno sa naiatas sa kanya na tungkulin

_____________7. Ito ang tawag sa krimeng nagagawa ng isang opisyal ng gobyerno kung saan siya ay nakagagawa ng isang taliwas o maling gawain sa naiatas sa kanyang tungkulin

____________ 8. Isang katiwaliang ginagawa ng isang opisyal ng gobyerno kung saan siya ay nangingikil kapalit ng isang pabor o serbisyo

_____________ 9. Pagbibigay ng regalo o lagay kapalit ng isang pabor o serbisyo ng isang opisyal ng gobyerno

_____________10. Pagnanakaw sa kaban ng bayan


ANG KUWENTO SA LARAWAN

Panuto: Suriing mabuti ang larawan at gumawa ng kuwento tungkol dito.89

http://tl.wikipedia.org/wiki/Pamahalaan

http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Autokrasiya&action=edit&redlink=1

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________.


ISLOGAN: ISANG ADVOCACY CAMPAIGN LABAN SA KORUPSIYON

Panuto: Gumawa ng islogan para ihayag ang paglaban sa korupsiyon.

90

http://www.reproductive-fitness.com/my/graft-and-corruption.htm


MGA ISYUNG MAY KAUGNAYAN SA SEKSWALIDAD NG TAO

Panuto: Suriin ang mga larawan at tukuyin kung anong isyung may kaugnayan sa sekswalidad ang tinutukoy. Piliin ang sagot sa kahon.

Live- in Child Abuse Prostitution Pre-marital sex

Rape Same Sex Marriage Transgender

91

______________________________________ ______________________________________

______________________________________ _________________________________________

______________________________________ ________________________________________

92

http://www.usnews.com/opinion/photos/gay-marriage-cartoons/7

http://politicalhumor.about.com/od/catholicchurchscandal/ig/Catholic-Church-Scandal/Pedophile-Priests.htm

_______________________________________ __________________________________________


MGA ISYUNG MAY KAUGNAYAN SA KALIKASAN

Panuto: Suriin ang mga cartoons at gumawa ng sariling cartoon tungkol sa mga isyung may kaugnayan sa kalikasan.

93

http://cumberlandpost.blogspot.com/2010/03/controversial-cartoon-rape-of-liberty.html

http://www.sakshijuneja.com/blog/images/JustCohabiting.jpg


MGA ISYU SA PAGMAMAY-ARING INTELEKTWAL

Panuto: Gumawa ng flowchart tungkol sa intellectual piracy.

94

http://www.forestnetwork.net/rhw/docs/illegal.htm

http://tiongkiesiong.blogspot.com/2011/07/biology-water-pollution.html


Panuto: Ayusin ang mga salita para matukoy ang kasabihan.

IS

95

PAGGALANG SA PAGMAMAY-

ARING INTELEKTWAL

SWORD

ANSWER:

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

IPALIWANAG

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________

96

A-EDGED

DOUBLE

THE

TOUNGUE

Documents

Modules sa edukasyon sa pagpapakatao IV