REPUBLIKA CRNA GORA OBRAZOVNI PROGRAM - … · T - teorijska nastava, seminarski rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe, analiza,

REPUBLIKA CRNA GORA MINISTARSTVO PROSVJETE I NAUKE

OBRAZOVNI PROGRAM

MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA

Centar za stručno obrazovanje April 2004.

_________ MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA ________________________________________

3

SADRŽAJ

OPŠTI DIO ..................................................................................................................................................7

1. Naziv programa ....................................................................................................................................7 2. Nastavni plan.......................................................................................................................................7 3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja .................................................................................................... 10 4. Uslovi za upis..................................................................................................................................... 10 5. Trajanje obrazovanja........................................................................................................................... 10 6. Prohodnost ....................................................................................................................................... 10 7. Obrazovanje koje se stiče...................................................................................................................... 11

POSEBNI DIO ............................................................................................................................................. 13 1. PREDMETNI PROGRAMI.......................................................................................................................... 13

1.1.OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI............................................................................................................................... 13 1.2.STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI............................................................................................................................ 15

1.2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE.............................................................................. 15 1.2.2. TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE................................................................................................. 41 1.2.3. HARMONIJA........................................................................................................................................ 51 1.2.4. POLIFONIJA........................................................................................................................................ 61 1.2.5. MUZIČKI OBLICI ................................................................................................................................... 71 1.2.6. POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA...................................................................................................... 85 1.2.7. ETNOMUZIKOLOGIJA ............................................................................................................................. 95 1.2.8. SOLFEĐO ..........................................................................................................................................101 1.2.9. INSTRUMENT - KLAVIR ..........................................................................................................................113 1.2.10. KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA..............................................................................................................133 1.2.11. KAMERNA MUZIKA ...............................................................................................................................143 1.2.12. HORSKO PJEVANJE ..............................................................................................................................153

________________________________________ MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA _________

4

1.3.IZBORNI PREDMETI..........................................................................................................................................159 1.3.1. TEORIJA DŽEZA ..................................................................................................................................159 1.3.2. DŽEZ KLAVIR......................................................................................................................................171 1.3.3. MUZIČKA ANIMACIJA ............................................................................................................................179 1.3.4. OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM ...............................................................................................187 1.3.5. KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI ...............................................................................................195 1.3.6. POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA .........................................................................................................203 1.3.7. OSNOVE DIRIGOVANJA ..........................................................................................................................207 1.3.8. ISTORIJA UMJETNOSTI ..........................................................................................................................213

2. ISPITNI KATALOG ............................................................................................................................... 225 2.1.ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE ........................................................................................225 2.2.HARMONIJA ..................................................................................................................................................227 2.3.POLIFONIJA ..................................................................................................................................................229 2.4.MUZIČKI OBLICI..............................................................................................................................................231 2.5.KLAVIR........................................................................................................................................................232

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA ............................................................................................... 233 4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ................................................................... 234 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA:....................................................................... 234 6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH ........................................................................ 234 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA......................................................................... 235 8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................................................................ 237


5

Obrazovni program

Opštim zakonom o obrazovanju i vaspitanju određeno je da se obrazovanje ostvaruje na osnovu obrazovnog programa (kurikuluma) (čl. 19).

Obrazovni program postaje javno važeći kada ga usvoji Ministarstvo prosvjete i nauke (čl. 21), na prijedlog nadležnog savjeta (čl. 22 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju).

Sadržaj obrazovnog programa definisan je članom 21 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju.

Obrazovni program sastoji se od opšteg i posebnog dijela. Opšti dio javno važećeg obrazovnog programa utvrđuje Ministarstvo, na prijedlog Savjeta za opšte obrazovanje Crne Gore.

U stručnom obrazovanju, obrazovni programi se pripremaju na osnovu standarda zanimanja, usvojenih od strane Savjeta za stručno obrazovanje.

Ministarstvo objavljuje javno važeće obrazovne programe najmanje 12 mjeseci prije početka njihove primjene (čl. 25 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju). Novi, javno važeći programi prije primjene, obavezno se eksperimentalno provjeravaju (pilot programi). Ministarstvo, na prijedlog Centra za stručno obrazovanje, određuje ustanove u kojima će se izvoditi eksperimenatlni programi u stručnom obrazovanju (čl. 26 Opšti zakon o obrazovanju i vaspitanju).


7

OPŠTI DIO

1. Naziv programa

MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA

2. Nastavni plan

I II III IV Redni broj Nastavni predmeti - grupe predmeta

sedm god sedm god sedm god sedm god Ukupno

A Opšteobrazovni predmeti

1 Maternji jezik i književnost 3 108 3 108 3 108 3 99 423

2 Matematika - - - - - - - - -

3 Strani jezik 2 72 2 72 2 72 2 66 282

4 Informatika 1 36 - - - 36

5 Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

Društvena grupa predmeta

1. Istorija 2 72 - - - - - - 72

2. Geografija 2 72 - - - - - - 72

3. Filozofija - - 3 108 - - - - 108


8



Prirodna grupa predmeta

1 Fizika 2 72 - - - - - - 72

UKUPNO A 14 504 10 360 7 252 7 231 1.347

B Stručno - teorijski predmeti sa praktičnom nastavom

1. Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature 2 72 2 72 3 108 3 99 351

2. Teorija muzike sa osnovama harmonije 2 72 - - - - - - 72

3. Harmonija - - 2 72 2 72 2 66 210

4. Polifonija - - 2 72 2 72 - 144

5. Muzički oblici - - 1 36 2 72 2 66 174

6. Poznavanje muzičkih instrumenata - - - - 2 72 - - 72

7. Etnomuzikologija - - - - - - 2 66 66

8. Solfeđo 2 72 2 72 2 72 2 66 282

9. Instrument- Klavir 4 144 4 144 4 144 4 132 564

10. Korepeticija i čitanje s lista 1 36 1 36 1 36 1 33 141

11. Kamerna muzika 1 36 1 36 1 36 1 33 141

12. Horsko pjevanje 2 72 2 72 2 72 2 66 282

UKUPNO B 14 504 17 612 21 756 19 627 2.499


9



C Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 36 1 33 141

D Izborna nastava 2 72 2 72 2 72 2 66 282

E Broj časova 31 1.116 30 1.080 31 1.116 29 957 4.269

F Broj radnih sedmica 36 36 36 33



Izborna nastava

1. Teorija džeza - - 1 36 1 36 1 33

2. Džez klavir - - 1 36 1 36 1 33

3. Muzička animacija - - - - 2 72 2 66

4. Osnove komponovanja sa aranžiranjem - - - - 2 72 2 66

5. Kompjuterski audio i grafički programi 1 36 1 36 1 36 1 33

6. Poznavanje harmonskih stilova - - - - - - 2 66

7. Osnove dirigovanja - - - - - - 2 66

8. Istorija umjetnosti 1 36 1 36 1 36 1 33

9. Italijanski jezik 2 72 2 72 2 72 2 66


10

3. Ciljevi i zadaci obrazovanja i vaspitanja

- Da ovlada tehnikama sviranja na klaviru; - Da ovlada vještinom umjetničkog izvođenja djela različitih kompozitora; - Da poznaje karakteristike muzičkih stilova kroz njihov istorijski razvoj; - Da poznaje strukturu i oblik muzičkih djela; - Da se osposobi za javne nastupe kao solista i u ansamblu; - Da u zavisnosti od individualnog interesovanja ovlada osnovama džeza, komponovanja, dirigovanja i muzičke

animacije.

4. Uslovi za upis

- Na konkurs za upis u prvi razred mogu se prijaviti kandidati koji su završili osnovnu školu i osnovnu muzičku školu;

- Uslov za upis stiču kandidati koji polože prijemni ispit; - Prijemni ispit obuhvata provjeru znanja iz teorije muzike, solfeđa i klavira; - Zahtjevi na prijemnom ispitu iz ovih oblasti treba da budu na visini završnog razreda osnovne muzičke škole.

5. Trajanje obrazovanja

- 4 godine

6. Prohodnost

- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta tekuće školske godine postigli prelaznu ocjenu i položili godišnje ispite iz predmeta: - Instrument - klavir - Kamerna muzika - Korepeticija - Solfeđo

- Uslovi su i nastupi na internim časovima i koncertima škole - Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata:

- Ispit iz maternjeg jezika - Ispit iz stranog jezika


11

- Ispit iz jednog stručno - teorijskog predmeta - Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature, - Muzički oblici, - Harmonija, - Polifonija

- Klavir (jedno djelo po izboru)

7. Obrazovanje koje se stiče

Srednje stručno obrazovanje u trajanju od četiri godine.

Naziv: MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA.


13

POSEBNI DIO

1. PREDMETNI PROGRAMI

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI

1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST

1.1.2. STRANI JEZIK

1.1.3. RAČUNARSTVO I INFORMATIKA

1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE

1.1.5. ISTORIJA

1.1.6. GEOGRAFIJA

1.1.7. FILOZOFIJA

1.1.8. FIZIKA


15

1.2. STRUČNO-TEORIJSKI PREDMETI

1.2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

1. Naziv predmeta: ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave

Oblici nastave Razred

T V Ukupno

I 36 36 72

II 36 36 72

III 36 72 108

IV 33 66 99

Ukupno 141 210 351

T - teorijska nastava, seminarski rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe, analiza, slušanje i raspoznavanje različitih stilova kroz djela značajnih predstavnika

3. Opšti ciljevi nastave

- Upoznavanje nastanka i razvoja stilova kroz vjekove do današnjih dana; - Upoznavanje društveno-istorijskih prilika u kojima muzička djela nastaju i korelacije sa drugim umjetnostima i

religijom; - Upoznavanje tehnike komponovanja kroz različite konstruktivne principe; - Upoznavanje tekovina muzičkog nasljeđa na tlu Crne Gore; - Upoznavanje tekovina muzičkog nasljeđa na južnoslovenskom području.


16

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

RAZRED: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

Muzika u prvobitnoj društvenoj zajednici - Prepoznavanje i razumijevanje: izvora za izučavanje, teorija o postanku muzike, formiranja praoblika melodije, ritma, prvih oblika višeglasja, načina izvođenja, sinkretizma, muzičkih instrumenata

Muzika starih vanevropskih civilizacija - Egipat, Kina, Indija, Japan, Mesopotamija, Palestina

- Obrazlaganje teorija o postanku muzike i istovremeno drugih umjetnosti kroz poznate elemente komparativne etnologije – kroz primjer magijskog rituala navođenje svih oblika izvođačke prakse. Slušanje djela „Posvećenje proljeća“ Igora Stravinskog – primjer kako je prastari kultni obred starih Slovena oživljen u savremenoj muzici

- Analiziranje tipova melodija, evolucije preko ambitusa, oblika

- Analiziranje oblika višeglasja - Pronalaženje sličnosti i razlika u muzičkoj kulturi starih civilizacija

- Izvođenje zaključaka o novim i zajedničkim elementima i osobinama muzike novog perioda

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Prikazivanje video snimaka jednog primitivnog magijskog obreda. Korišćenje audio snimaka vokalne, instrumentalne, horske heterofonije današnjih plemena sa različitih meridijana

- Na osnovu raspoložive literature učenik samostalno formira tzv. hronološke tabele na osnovu kojih ima vremenski i sadržajni pregled događanja i pojava u okviru jedne civilizacije, a na osnovu skupa tabela dolazi do jasnog pregleda na generalnom planu; na taj način je aktiviran da samostalno analizira, donosi zaključke, a stečeno znanje se urezuje u pamćenje kao trajno


17


Muzika antičke Grčke - Izvori za izučavanje, periodizacija, načini izvođenja, izvođačke forme, tragedija, filozofsko tumačenje muzike, muzičke teorije, muzički instrumenti

Muzika antičkog Rima

- Analiziranje epske forme i načina izvođenja; upoređivanje sa jevrejskom psalmodijom i našim epskim pjesmama - uočavanje novog kruga sinkretizma i otkrivanje prenošenja kulturnih ciklusa

- Upoređivanje poznatih formi horske lirike sa srodnim formama narodne umjetnosti

- Obrazlaganje: * kako iz jedne forme horske lirike nastaje tragedija

* kako horska lirika u cjelini utiče na sadržaj tragedije

* ko komponuje horske numere za tragediju, kolika je uloga hora, ko priprema hor

- Upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlike između rimske i grčke muzičke kulture na osnovu poznatih elemenata kulture i posebno muzičke kulture Grčke

- Hronološke tabele evolucije muzičke kulture po periodima antičke Grčke i Rima

Muzička kultura u Crnoj Gori od praistorije do pojave hrišćanstva - izvori za izučavanje, izvođačke forme, muzički instrumenti

- Poređenje crnogorske muzičke kulture sa muzičkom kulturom starih civilizacija na osnovu poznatih elemenata

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno - posljedičnih odnosa društva,

- Izrada hronoloških tabela poslije svakog stilskog razdoblja


18


Muzička kultura srednjeg vijeka - Društveno-istorijske prilike; opšte stilske karakteristike u umjetnost i književnost, likovna umjetnost, muzika; podjela na tri razvojne faze

Muzika u periodu ranog hrišćanstva - Pojava hrišćanstva; uticaji; vrste obrednog pjevanja; melodijski oblici, načini izvođenja, forme

Muzika Vizantije - Upoznavanje predstavnika vizantijske muzike, izvođačkih oblika, osmoglasnika, liturgije

Gregorijanski koral - Razumijevanje uticaja, uloge pape Grgura I, vrste melodija, načina izvođenja, oblika gregorijanskog korala, preuzetih muzičkih oblika kao sastavnih djelova mise, mise

- Deformacija gregorijanskog korala

- Prepoznavanje i razumijevanje sekvence, tropa, liturgijske drame

- Analiziranje društveno-istorijskih prilika i religije i prosuđivanje na osnovu poznatih elemenata iz religije o uticaju na muzički elemenat crkevnog obreda. Kada? Kako? Odakle?

- Upoređivanje sličnosti i razlika vizantijske i gregorijanske melodike; objašnjavanje principa modalnosti u Osmoglasniku; Liturgija i Misa, Opelo i Rekvijem

- Slušanje i analiziranje primjera Gregorijanskog korala

- Analiziranje više primjera sekvenci, tropa;

- Uočavanje sličnosti i razlika

umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Izrada hronoloških tabela za svaki period muzike srednjeg vijeka


19


Razvoj notacije i teorije - Navođenje faza, imenovanje značajnih teoretičara, razumijevanje problema: starocrkveni modusi, oblici, tehnike

- Analiziranje modalnog ritma koji proističe iz metrike teksta, zasnovanog na 6 modusa uzetih iz starogrčke poezije

- Poznavanje srednjevjekovnih tonalnih obrazaca - modusa; upoređivanje sa istoimenim elementima antičke grčke teorije - sličnosti, razlike

- Analiziranje srednjevjekovnih tonalnih obrazaca (modusa); upoređivanje sa istoimenim obrascima antičke grčke teorije - sličnost, razlika

Muzička kultura u Crnoj Gori u ranom srednjem vijeku – od pojave hrišćanstva do XII vijeka Rani višeglasni oblici - Organum, diskant, gimel, foburdon, klauzula

Ars Antiqua - Upoznavanje karakterističnih predstavnika i formi

- Upoznavanje sa primjerima neumtske notacije; rada u skriptorijima; tragovima muzičke kulture kroz spomenike materijalne kulture i u književnim djelima upoređivanje sa kulturom drugih naroda

- Analiziranje kretanja organuma, diskanta, gimela, foburdona, klauzula – uočavanje sličnosti i razlika

- Uočavanje i obrazlaganje pomaka od organuma preko

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno- posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju


20


Ars Nova - Upoznavanje sa stilom Francuske, Italije, karakterističnih formi, predstavnika

Svjetovna jednoglasna muzika u srednjem vijeku - Upoznavanje faza razvoja, izvođačkih formi; putujućih grupa izvođača (mimi, špilmani, žongleri), viteške umjetnosti, stvaraoca izvođača (truveri, trubaduri, minezengeri, majsterzingeri)

Franko-flamanska škola - Razumijevanje faza razvoja,

klauzule do moteta - Analiziranje politekstualnog moteta i upoređivanje sa konduktusom, rondelusom

- Prosuđivanje o tome što je hoketus – forma ili tehnika komponovanja koja inicira imitaciju

- Analiziranje izoritmičkog moteta, pojave prve komponovane mise

- Prosuđivanje o muzičkim formama duhovne i svjetovne muzike u Francuskoj i u Italiji (madrigal, balada) – sličnosti i razlike

- Uočavanje pojave tonskog slikanja kroz oblik kaće ili šasa

- Slušanje i analiziranje balade, ronda, virle, pastorele, estampide, šansone

- Uočavanje korišćenja jonskog modusa (modus lascivus) koji ima vođicu (tonus diabolus) zabranjenu u crkvenoj muzici

- Uočavanje simetrije forme, modalne ritmike, instrumentalne pratnje

- Analiziranje forme moteta rane faze, srednje–Okegemove

- izrađivanje hronoloških tabela za sve tri faze franko-flamanskog stila


21


upoznavanje predstavnika i karakterističnih formi

faze - uočavanje složenosti kontrapunktsko - matematičke kombinatorike, do zrele de Preove faze sinteze, uravnoteženosti i pojave emocionalnosti i najave renesanse

- Nova „viđenja“ mise, kao jednog od centralnih oblika ovog doba

- Elementi tonskog slikanja u svjetovnim formama - šansoni

Renesansa - Poznavanje opštih karakteristika renesanse, bitnih elemenata koji se odnose na društveno - istorijske prilike, slikarstvo, književnost, muziku – problem periodizacije muzike

Venecijanska škola - Poznavanje predstavnika Rimska škola - Palestrina, Lasso, Gallus

- Iznošenje mišljenja o problemu kašnjenja renesanse u muzici u odnosu na druge umjetnosti. Razlozi? Kad se pojavljuju prvi elementi renesanse, da li u XVI vijeku ili ranije

- Analiziranje karakterističnih djela Andrea i Đovanija Gabrijelija, većeg obima umetanja instrumentalnih dionica, tehnike „kori specati“, madrigala

- Analiziranje djela Palestrine, Lasa i Galusa, moteta i madrigala

- Uočavanje sličnosti i razlika st-ila Rimske i Venecijanske škole - Slušanje, praćenje i analiziranje partiture

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno - posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Izrada skupne hronološke tabele za sve tri faze renesanse


22


Razvoj madrigala - Tri faze razvoja do Marencija, da Venoze i Monteverdija;

Pojava instrumentalne muzike - instrumentalne dionice u vokalnim formama od XIII vijeka - Razumijevanje prenošenja vokalnih oblika na instrumentalne forme; Italija, Njemačka, Španija, Engleska

- Poznavanje glavnih predstavnika

- Analiziranje horskog madrigala „a capella“, horskog madrigala uz pratnju instrumenta, madrigalske komedije ili dramatskog madrigala kao uvod u operu

- Analiziranje harmonskog jezika

- Slušanje, praćenje i analiziranje partiture

- Uočavanje laganog razvoja instrumentalne muzike, najprije u ulozi zamjene vokalne dionice, zatim, više vokalnih dionica do preuzimanja svih dionica jedne vokalne forme

- Uočavanje dominantnosti vokalne muzike sve do sredine XVII vijeka

- Slušanje, praćenje i analiziranje partiture


23

RAZRED: DRUGI


Barok - Prepoznavanje stilskih karakteristika u umjetnosti; periodizacija (rani, srednji, zreli barok); pojava monodije, razvoj harmonskog mišljenja, general-bas; žanrovi (vokalno - instrumentalni, instrumentalni); upoznavanje predstavnika

Rani barok - Prepoznavanje oblika koji su prethodili pojavi opere (pastorale, dramatski madrigal); razumijevanje pojave opere; upoznajvanje djelatnosti Firentinske kamerate; karakteristike monodijske opere - Više deklamacija koja treba da podsjeti na grčku tragediju; Klaudio Monteverdi - formiranje operske arhitektonike (libreto, ariozo - arija, rečitativ, ansambli, formiranje orkestra)

Razvoj opere u Italiji, Francuskoj, Njemačkoj i Engleskoj - Razumijevanje opere s numerama, opere serije

- Slušanje karakterističnih djela iz sve tri faze i promišljanje o razvoju stila kroz obogaćenje bitnih konstruktivnih elemenata (orkestarski zvuka, prelazak sa modalne na tonalnu harmoniju, virtuozitet operske arije koji prelazi na instrument itd.)

- Analiziranje, slušanje i praćenje partiture opere „Orfej“ Monteverdija – libreto, ariozo, pojava arije, rečitativ, ansambli, formiranje orkestra

- Analiziranje, slušanje i praćenje partiture opere


- Prikazivanje video snimaka svuda gdje je riječ o muzičko-scenskim djelima i operi

- Izrada hronološkoh tabela za cijeli period baroka, pretklasike i klasike

- Izrada hronoloških tabela za razvoj operske forme od početka do XX vijeka

- Izrada hronoloških tabela za razvoj orkestarske i simfonijske muzike


24


(ozbiljna opera), komične opere (buffo, comique)

Opera u Italiji (Rim, Venecija, Napulj) - Poznavanje italijanske uvertire, dekadencije opere po elementima

Opera u Francuskoj Lili i Ramo - Poznavanje baletske predstave kao preteče opere, francuske uvertire, arije, rečitativa, odnosa prema libretu kod Lilija i kod Ramoa

serije i komične opere po elementima

- Analiziranje, slušanje italijanske uvertire i opere po elementima

- Slušanje i analiziranje Lilijeve opere

- Uočavanje razlika između italijanske i francuske uvertire

- Analiziranje i slušanje stila Ramoa

Pojava opere u Engleskoj - Henri Persl, muzika za drame sa baletskim, horskim i instrumentalnim numerama, ballad opera, poluopera (semiopera)

Glukova reforma opere - Informisanje o bitnim elementima Glukove reforme

Vokalno instrumentalna muzika XVII vijeka - Poznavanje oratorijuma, kantate, pasije i najznačajnijih predstavnika

- Analiziranje i slušanje prve engleske opere „Didona i Enej“ Henrija Persla – upoređivanje sa Monteverdijevim „Orfejom“

- Analiziranje i slušanje Glukove opere „Orfej“

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela i njihovo upoređivanje - uočavanje razlika i sličnosti

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno-posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju


- Izrada hronoloških tabela za cijeli period baroka

- Izrada hronoloških tabela za razvoj operske forme od početka do XX vijeka

- Izrada hronoloških tabela za razvoj orkestarske i simfonijske muzike


25


Srednji barok - rađanje instrumentalnog stila - Kamerna muzika - crkvena sonata, kamerna sonata, trio sonata i najznačajniji predstavnici

- Orkestarska muzika - končerto groso, solistički koncert; stari instrumenti koji ulaze u sastav orkestra

- Muzika za orgulje i čembalo Zreli barok - J.S.Bah - Vokalno-instrumentalna muzika, instrumentalna muzika

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela italijanske, francuske i njemačke muzike tog stila i svih navedenih žanrova

- Slušanje i poređenje svih karakterističnih formi - uočavanje postojanja general-basa (karakterističan za stil baroka) svuda u orkestarskoj partituri od početka do kraja

- Povezivanje, promišljanje i praćenje evolucije konstruktivnih elemenata od rane do zrele faze - definisanje karakteristika stila

- Slušanje i analiziranje jedne pasije, jedne kantate, Mise u h-molu ( uočavanje svjetovnih elemenata prenesenih iz kantate), končerta grosa, koncerata, muzike za čembalo (klavir) i orgulje

G.F.Hendl - Vokalno-instrumetalna opera, instrumentalna muzika

- Slušanje i analiziranje jednog od oratorijuma, po mogućnosti opere, orkestarske svite

- Iznošenje mišljenja o sličnostima i razlikama u muzici Baha, Hendla i Vivaldija

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno- posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost,



26


Pretklasicizam u muzici (rokoko) - Upoznavanje stilskih karakteristika, škola, forme, predstavnika

- formiranje orkestra Opšte karakteristike klasicizma - Prepoznavanje opštih karakteristika stila u književnosti, slikarstvu, muzici

- Prepoznavanje karakteristika svih konstruktivnih elemenata (melodija, ritam, harmonija, faktura, dinamika, orkestracija);

- Pojava sonatnog oblika, (dominantne forme)

Jozef Hajdn - tvorac klasičnog stila - Periodizacija (tri faze razvoja), instrumentalna muzika - simfonije, sonate, kamerna muzika (gudački kvarteti); vokalno - instrumentalna muzika (oratorijumi), prožimanje homofonije i polifonije - staro i novo na primjeru oba oratorijuma

- Slušanje i analiziranje ranih oblika simfonije – manhajmske škole

- Analiziranje i slušanje karakterističnih djela Hajdna, Mocarta i Betovena i shvatanje evolucije stila kroz više faza

- Slušanje i analiziranje simfonija iz sve tri faze i obrazlaganje pojave novih elemenata u konstruktivnim elementima

- Slušanje i analiziranje oratorijuma „Stvaranje svijeta“ - uočavanje elemenata novog i elemenata starog

kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Izrada hronoloških tabela za period predklasike i klasike

V.A.Mocart Upoznavanje periodizacije A - vokalno-instrumentalna djela - opere, Requiem; pere

- Slušanje i analiziranje opera iz sve tri faze. Izvođenje zaključaka o stvarnoj i velikoj

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti,

- Svuda gdje je riječ o muzičko-scenskim djelima i operi potrebno


27


u tri faze razvoja: 1. uticaj italijanske opere - rane opere do Figarove ženidbe;

2. uticaj Glukove reforme i njemačkog siengspiela – „Idomeneo“, „Otmica iz Saraja“;

3. proboj u novo - libreto, mu-zička karakterizacija likova, prožimanje komičnog i ozbilj-nog, odnos vokalnog i instru-mentalnog, harmonski jezik - Don Đovani, „Čarobna frula“;

B - instrumentalna muzika – sonate, koncerti, kamerna muzika, simfonije i orkestarska djela

L.van Betoven - Razumijevanje karakteristika njegovog stila kroz tri stvaralačke faze, osobenosti stila, razvoj sonatnog ciklusa kroz simfoniju, sonatu, gudački kvartet; evolucija sonatnog oblika kroz sve stvaralačke faze; simfonije - prikaz po problemima s pose-bnim osvrtom na IX simfoniju; sonate za klavir, sonate za violinu, kamerna muzika, kon-certi (klavirski i violinski), vokalno- instrumentalna muzi-ka (opera, Misa Solemnis), ostala orkestarska djela

reformi opere na osnovu uvida u partiture i slušanja i poređenja sa Glukom i dr.

- Slušanje i analiziranje Rekvijema i iznošenje mišljenja o novom u formalnom i sadržajnom smislu u odnosu na Bahovu Misu u h-molu

- Analiziranje i poređenje posljednjih simfonija i simfonija iz ranog perioda

- Slušanje značajnih djela iz sve tri faze razvoja i iznošenje mišljenja o evoluciji stila

- Analiziranje karakterističnih djela iz svake faze

- Slušanje svih simfonija i posebno analiziranje IX simfonije - iskorak u novo

- Analiziranje Mise Solemnis i iznošenje mišljenja o novom u odnosu na Mocarta i Hajdna

- Slušanje i uočavanje novih elemenata orkestracije, sonatnog oblika, motivskog rada itd.

razumijevanje uzročno- posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

je prikazati i video snimke

- Za period klasike učenici prave hronološke tabele


28

RAZRED: TREĆI


Opšte karakteristike romantizma - Razumijevanje društveno - istorijskih prilika, bitnih karakteristika književnosti, likovne umjetnosti: - romantizam u užem i širem smislu;

- karakteristike stila muzike, faze u razvoju romantizma posmatrane kroz karakteristične oblike i konstruktivne elemente;

- nacionalne škole; - programska muzika; - pojam simfonizacija tkiva; - poznavanje predstavnika po fazama razvoja;

Rani romantizam - Opšte karakteristike stila:

- razvoj simfonije ( Šubert, Šuman, Mendelson) - razvoj orkestarske muzike (karakteristična djela);

- razvoj i upotreba instrumenata u orkestru sa karakterističnim elementima orkestracije (novine u odnosu na klasiku);

- razvoj klavirske minijature; - razvoj sonate i sonatnog

- Slušanje primjera romantičarskih kompozicija, analiziranje tematike i izražajnih sredstava i poređenje sa Betovenovim djelima

- Slušanje, analiziranje i upoređivanje simfonija i orkestarskih djela Šuberta, Mendelsona i Šumana

- Slušanje i upoređivanje: klavirskih minijatura, sonata i sonatnog ciklusa, koncerata i kamerne muzike Šuberta, Šumana, Šopena i Mendelsona

- Slušanje i analiziranje najznačajnijih djela iz opusa svih navedenih autora

- Slušanje i analiziranje solo


- Izrada hronoloških tabela za simfonijsku, orkerstarsku, vokalno- instrumentalnu, opersku i klavirsku muziku po fazama razvoja stila


29


oblika; - razvoj solo pjesme (Šubert, Šuman);

- razvoj kamerne muzike; - razvoj koncerta; - predstavnici;

pjesme Šuberta i Šumana - uočavanje sličnosti i razlika, formalnih obrazaca i sl.

Razvoj opere - Tipovi opera - opera prve polovine XIX vijeka; - pojava prvih nacionalnih opera (Njemačka - Veber, Rusija - Glinka, Dargomižski);

- velika francuska opera; - razvoj italijanske opere (Belini, Doniceti, Rosini);

Zreli romantizam - Opšte karakteristike;

- razvoj karakterističnih formi – sa svim konstruktivnim elementima evolucija od rane do zrele faze;

- Slušanje i analiziranje formalnih rješenja opera svih navedenih tipova

- Sagledavanje razlike u tretmanu teksta - libreta, i u kojoj mjeri utiru put budućim stremljenjima (Glinka i Dargomižski)

- Upoređivanje italijanske belkanto arije sa onima iz velike, nacionalne i verističke opere

- Uočavanje razlike u tretmanu materijala i teksta u verističkoj operi

- Slušanje karakterističnih fragmenata svih navedenih tipova opera

- Slušanje i analiziranje bitnih formi karakterističnih za ovu fazu, poredeći elemente novog sa onima iz prethodne faze (upoređivanje složenosti harmonskog jezika, formalna rješenja, razvoj orkestarskog zvuka od orkestra a2 do hipertrofiranog a3 ansambla);

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno-posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Izrada hronoloških tabela najznačajnijih operskih djela ranog romantizma

- Izrada hronoških tabela za simfonijska djela Šuberta, Mendelsona, Šumana, Berlioza i Lista


30


Programska muzika (Berlioz, List) - Pojam programnosti:

- Berlioz - idee fixe (prikaz „Fantastične simfonije“);

- List – monotematizam (sonata h-mol, Faust simfonija, simfonijske poeme);

- Hektor Berlioz /Franc List;

Eduard Hanslik i muzika druge polovine XIX vijeka - Poznavanje djela „O muzički lijepom“

- Simptom povratka na klasični model - prikaz kroz stvaralaštvo Bramsa, Franka, Bruknera, Regera

Put ka muzici XX vijeka - Stvaralaštvo Malera i R. Štrausa

- Slušanje i analiziranje „Fantastične simfonije“ – uočavanje pojave i transformacije lajtteme, novih boja u orkestraciji

- Slušanje i analiziranje Listove sonate u h-molu, Faust simfonije i simfonijske poeme; slušanje Listovih klavirskih komada i ciklusa – uočavanje divergencije u Listovom klavirskom stilu

- Analiziranje i slušanje najznačajnijh djela simfonijske muzike - prati evoluciju i složenost forme, tretmana orkestra itd.

- Analiziranje i slušanje karakterističnih simfonijskih djela Malera i Štrausa;

- Praćenje razvoja forme, harm-onskog jezika, orkestracije

Solo pjesma druge polovine XIX vijeka - Brams, List, Volf, Maler, Štraus

- Slušanje, analiziranje i poređenje formalnih rješenja, odnosa muzike i teksta, fakture, harmonskog jezika,

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno -


31


Ruska muzika druge polovine XIX vijeka - Opere, simfonijska muzika, baleti. Predstavnici Petorice i Čajkovski

Norveška i finska muzika - Grig i Sibelius Češka muzika - Smetana i Dvoržak Muzička kultura na južnoslovenskom prostoru do I svjetskog rata - Nastojanja u Sloveniji, Hrvatskoj i Srbiji;

uloge klavirske dionice - Iznošenje mišljenja o Malerov-im ciklusima za glas i orkestar

- Slušanje i razlikovanje operskih stremljenja Musorgskog, Borodina, Rimskog Korsakova i Čajkovskog

– Povezivanje svih bitnih elemenata sa stvaralaštvom Glinke i Dargomižskog

- Slušanje i poređenje simfonijskih djela, razvoj orkestracije, sonatnog ciklusa, svih elemenata koji čine nacionalno

- Slušanje i analiziranje forme baleta kao cjelovitog muzičko-scenskog djela – prethodno uočavanje da baletske numere u operama nijesu samo dekor, već su u službi same radnje

- Upoznavanje Grigovog klavirskog koncerta i svite „Per Gint“, Sibelijusov violinski koncert

- Slušanje najznačajnijih djela Smetane i Dvoržaka

- Uočavanje sličnosti i razlika, horska muzika, instrumentalna

posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju


32


najznačajnije pojave, stremljenja

Muzička kultura u Crnoj Gori u XIX vijeku do 1918, godine - Upoznavanje razvoja muzičkog života u prijestonici, muzičko obrazovanje kao dio sistema školstva, izvođački oblici, kompozitori, organizatori muzičkog života

Muzička drama - Verdi – Vagner, različitost pristupa ostvarivanju koncepta muzičke drame:

- Verdijev opus po fazama razvoja

- Vagnerova ideja reforme i stvaralaštvo

- Štraus – put ka operi XX vijeka - Veristička opera - uticaj naturalizma (Italija, Francuska)

muzika i pojava opere. Slušanje i analiziranje karakterističnih djela

- Prve forme organizovanog muzičkog života, njihova evolucija, muzičko obrazovanje, kompozitori, muzička reprodukcija - upoređujivanje sa ostavarenji-ma na istom planu na južno-slovenskom području. Slušanje i analiziranje djela crnogo-rskih kompozitora: M. Petro-vića, Ognjenovića, Dionizija de Sarna, Ivaniševića

- Slušanje i analiziranje značajnih ostvarenja oba kompozitora – uočavanje kako se do istog cilja - koncepta muzičke drame dolazi različitim izražajnim sredstvima, jednostavnim (Verdi) i složenim (Vagner)

– Praćenje svih konstruktivnih elemenata kompozicionog postupka jednog i drugog kompozitora

- Objašnjavanje pojma „beskrajna melodija“ i „harmonija napetosti“


33

RAZRED: ČETVRTI


Stilske karakteristike impresionizma: - Slikarstvo, književnost, muzika – melodija, ritam, harmonija (poseban osvrt), oblici (klavirska minijatura, orkestarske kompozicije, opera), orkestracija

Klod Debisi - Upoznavanje klavirske muzike, solo pjesme, opere i simfonijskih djela

Moris Ravel - Ravel između impresionizma i neoklasicizma

Aleksandar Skrjabin - „Slovenski“ impresionizam razumijevanje ideje „gesamdtkunstwerk“ i njeno poređenje sa Vagnerovom idejom sveobuhvatnog muzičkog djela

- Slušanje i analiziranje najznačajnijih djela ovog perioda

- Uočavanje sličnosti i razlika u stilu kompozitora

- Slušanje i analiziranje Debisijevih klavirskih djela - ciklusa

- Uočavanje novog pristupa operi, orkestarskim komadima

– Uočavanje novih harmonskih sredstava koja imaju kolorističku ulogu

- Slušanje i analiziranje značajnih djela iz svih stvaralačkih faza – obraćanje posebne pažnje na orkestarske boje i konstrukciju oblika

- Slušanje i analiziranje sonata i drugih djela klavirske literature kao i orkestarskih djela

- Uočavanje stremljenja ka novim tonalnim obrascima i novim konceptom sonatnog oblika


- Izrada hronoloških tabela za sva dešavanja u muzici XX vijeka 1. tabela do I svjetskog

rata; 2. tabela između dva

rata; 3. tabela poslije II

svjetskog rata; 4. skupna tabela;


34


Stilske karakteristike ekspresionizma - Društveno - istorijske prilike, slikarstvo, književnost, muzika– melodija, ritam, harmonija, oblici, orkestracija, odnos prema tekstu (libreto)

- Slušanje i analiziranje djela iz različitih faza ekspresionizma, različitih žanrova.

- Prepoznavanje različitosti pristupa u tretmanu svih konstruktivnih elemenata – negacije svih „pravila“ prethodnih stilova

Druga bečka škola - Informisanje o djelu i nastojanjima Šenberga, i njegovih učenika Berga i Veberna: - razumijevanje konstruktivističkog ekspresionizma, principa dodekafonije, punktualizma;

- razumijevanje uloge Veberna pod čijim će uticajem poslije nekoliko decenija nastati novi pravac - integralni serijalizam

- Slušanje i analiziranje Šenbergovih djela iz ekspresionističke faze (III period stvaralaštva) - ciklusa pjesama „Pjero mjesečar“, i djela iz sljedeće faze - dodekafonske: Pet klavirskih komada

- Slušanje i poređenje sa dotadašnjim ostvarenjima u oblasti opere, Bergove opere „Vocek“ – nova forma, nov odnos prema sadržaju

- Slušanje i analiziranje Vebernovih orkestarskih djela - uočavanje potpuno novog tretmana orkestra, izrazite ekonomičnosti u tretmanu konstruktivnih elemenata - sažetost forme, uočavanje posebne uloge pauza što postaje osnova za punktualizam



35


Folklorni ekspresionizam - Razumijevanje osobenosti stila i karakteristika u djelima Stravinskog, Janačeka, Bartoka

Neoklasicizam - Razumijevanje osobenosti stila u osnovnim karakteristikama djela Paula Hindemita, Šostakoviča, Prokofjeva, Stravinskog, Bartoka, Britna;

- Uočavanje različitih stvaralačkih faza kod svih kompozitora.

- Informisanje o različitim stvaralačkim fazama kompozitora

- Slušanje karakterističnih djela baleta („Petruška“, „Posvećenje proljeća“), koreografske kantate („Svadbica“), opere („Jenufa“), klavirskih djela („Alegro barbaro“) Stravinskog, Janačeka i Bartoka

- Slušanje i analiziranje simfonija, baleta, koncerta

- Slušanje karakterističnih djela Hindemita, Šostakoviča, Prokofjeva, Stravinskog, Bartoka, Britna

- Uočavanje različitih faza muzičkog izraza u stvaralačkom vijeku kompozitora

- Nakon izrade hronološke tabele uočavanje da Stravinski prvi čini iznenadne zaokrete

- Izrada hronoliških tabela za sva dešavanja u muzici XX vijeka. 1. tabela do I svjetskog




Muzika u Rusiji - Sovjetskom Savezu u XX vijeku - Stravinski, Prokofjev, Šostakovič, Hačaturjan, Skrjabin, Rahmanjinov (stilski anahronizam svog vremena)- objašnjavanje pojma socrealizma

- Poznavanje istorijata ruskog baleta u izvođačkom smislu - proslavljene svjetske trupe Đagiljeva

- Slušanje, analiziranje i upoređivanje najbitnijih ostvarenja navedenih kompozitora

- Motivisanost, sticanje samopouzdanja, usmjerenost na razvoj ličnosti, razumijevanje uzročno - posljedičnih odnosa društva, umjetnosti i muzike, zalaganje i efikasnost, marljivost, preciznost, analitičnost, kritičnost, odnos prema suštini kao kvalitetu






36


- Poznavanje najbitnijih stilskih usmjerenja i predstavnika perioda poslije II svjetskog rata

Muzika na južnoslovenskom području u XX vijeku - Najznačajnija stremljenja i najznačajnije predstavnike Srbije, Slovenije, Hrvatske

Muzička kultura u Crnoj Gori između dva svjetska rata i poslije 1945. - Uočavanje stremljenja, puteva reprodukcije

Muzika u Francuskoj, Italiji i Njema čkoj prije i poslije II svjetskog rata - Informisanje o djelu i nastojanjima Erika Satija i grupi Francuske šestorke, Žolivea, Buleza, o nastojanjima Respigija, Picetija, Malipjerija i Kazele da restauriraju stare forme italijanske muzike, a potom Dalapikole, Petrasija, Menotija i Luiđi Nona; Hindemita, Kšeneka, Orfa, Štokhauzena, Ligetija, Kagela

- Slušanje, analiziranje, upoređujivanje i svrstavanje najznačajnijih djela u odnosu na savremena evropska stremljenja

- Upoređivanje razvojnih etapa i tumačenje procesa razvoja na osnovu poznatih činjenica; slušanje i analiziranje djela crnogorskih kompozitora

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela navedenih kompozitora

mišljenja i rada, pozitivna orijentacija prema zanimanju


37


Češka moderna - Informisanje o karakteristikama stila Novaka, Suka, Leoša Janačeka, Martinua, Habe - tvorca četvrttonske muzike

Integralni serijalizam i Mesijan - Informisanje o karakteristikama pravca i djelatnosti Mesijena

Aleatorika - (Bulez – Štokhauzen) - informisanje o karakteristikama pravca, uočavanje nove notacije

Poljska škola - (Lutoslavsk- Penderecki) Elektronska muzika - Poznavanje vremena i mjesta pojavljivanja, i glavnih predstavnika (Pariz - P. Šefer, Keln - H. Ajmert); pretstavnici: Lutoslavski, Penderecki, Ligeti

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela navedenih kompozitora

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela

- Slušanje i analiziranje karakterističnih djela

- Slušanje, analiziranje i upoređujivanje simfonijskih i vokalno - instrumentalnih djela ova dva kompozitora sa drugim savremenicima

- Uočavanje kvaliteta, stilskih stremljenja, zaoštrenost i jednostavnost izraza;

- Slušanje i analiziranje karakterištičnih djela Lutoslavskog, Pendereckija, Ligetija







38


Tendencija razvoja muzike u drugoj polovini XX vijeka u Evropi i Americi - Informisanje o stremljenjima u muzici – pravljenje repetitorijuma po pravcima, a ne po sredinama odakle potiču

- Upoznavanje stremljenja Amerikanaca: Geršvina i upotrebe elemenata džeza u klasičnoj muzici. U tom smislu, prisjećanje na predstavnike francuske šestorice - Mijoa, Stravinskog i drugih, Džona Kejdža i Čarlsa Ajvsa; Minimalizam i tzv.„nova jednostavnost“

Džez muzika - Poznavanje istorijskog razvoja i glavnih predstavnika, stvaraoca i izvođača

- Slušanje i upoređivanje sa drugim savremenim stremljenjima

- Slušanje i upoređivanje najznačajnijih djela različitih pravaca

- Slušanje, analiziranje i praćenje evolucije formalno - harmonskih rješenja, podstilova i pravaca

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora:

- Sonja Marinković: Istorija muzike (za srednje muzičke škole); - Josip Andreis: Povijest glazbe 1, 2, 3, 4; Oksfordska istorija muzike 1, 2, 3; - Norton Antology of Western Music (svi karakteristični notni primjeri od najranijeg doba do XX vijeka); - Arnold Schering: Geschighte der Musik in Beispielen (karakteristini primjeri od najranijeg perioda.); - Manja Radulović-Vulić: Drevne muzičke kulture Crne Gore 1, 2; - Sonja Marinković: Istorija srpske muzike; - Roger Kamien: Music an appreciation;


39

- Arnold Hauzer: Socijalna istorija književnosti i umjetnosti; - Miloš Đurić: Istorija Helenske književosti (važno za grčku muziku); - Marko Višić: Plutarh o muzici; - Đina Piskel: Opšta istorija umjetnosti 1, 2, 3, 4 Muzička enciklopedija 1, 2, 3; Leksikon jugoslovenske muzike 1, 2.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave:

- CD player sa hi-fi pojačalom i zvučnicima - DVD player etc. - CD, DVD - Video snimci i odgovarajuća aparatura - kvalitetan zvuk privlači pažnju i utiče na motivisanost i pažnju učenika - Partiture.

7. Obavezni načini provjeravanja znanja:

- izrada svih predviđenih hronoloških tabela uz usmeno obrazloženje svih elemenata u njoj – potrebno je da učenik povezuje, upoređuje, uočava i zaključuje;

- najmanje jedna usmena provjera u toku klasifikacionog perioda.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta:

- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda

- Izrada svih hronoloških tabela.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika:

- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzikolog; - diplomirani kompozitor; - diplomirani dirigent; - diplomirani etnomuzikolog; - diplomirani muzičar.


40

10. Način prilagođavanja predmeta učenicima sa posebnim potrebama:

- Program za izuzetno nadarene učenike - Individualna nastava - Nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika - Obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima

11. Povezanost sa drugim predmetima:

Korelacija sa predmetom Znanja

Predmet Znanja

- Istorijski razvoj muzičkih oblika kroz epohe Muzički oblici - Poznavanje istorijata muzičkih oblika

- Istorijski razvoj polifone tehnike i formi Polifonija - Prepoznavanje, razlikovanje, analiziranje manjih polifonih formi

- Istorijski razvoj muzičkih instrumenata Poznavanje muzičkih instrumenata - Istorijski razvoj muzičkih instrumenata

- Razvoj muzičke kulture u Crnoj Gori Etnomuzikologija - Uticaj i razvoj muzičkog folklora na umjetničku muziku u Crnoj Gori

- Poznavanje, definisanje, analiziranje karakteristika različitih muzičkih stilova Instrument - Klavir - Sviranje muzičkih djela različitih stilova

- Poznavanje, definisanje, analiziranje karakteristika različitih muzičkih stilova Kamerna muzika - Sviranje muzičkih djela različitih stilova

- Poznavanje, definisanje, analiziranje karakteristika različitih muzičkih stilova Horsko pjevanje - Pjevanje muzičkih djela različitih

stilova


41

1.2.2. TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE

1. Naziv predmeta: TEORIJA MUZIKE SA OSNOVAMA HARMONIJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i oblicima nastave:


T V Ukupno

I 35 37 72

II - - -

III - - -

IV - - -

Ukupno 35 37 72

T - teorijska nastava, seminarski, drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)

V - vježbe, analiza elemenata muzičke teorije u primjerima iz literature

3. Opšti ciljevi nastave:

- Analitičko sagledavanje elemenata muzičke teorije u vezi sa drugim muzičkim disciplinama (harmonija, polifonija, muzički oblici...);

- Upoznavanje zakonitosti osnova homofonog kompozicionog stila strogog i slobodnog stava;


42


RAZRED: PRVI


- Nabrajanje, imenovanje, opisivanje, povezivanje i razu-mijevanje međusobnih odnosa elemenata koji čine muzički tok, odnosno, muzičko djelo

- Rad u grupama od 6 - 10 učenika

1.Ritmika - Poznavanje pojmova:

- ravnomjerni i neravnomjerni ritam;

- izoritmija i poliritmija; (homofonija)

- komplementarni ritam; (polifonija)

- Prepoznavanje i definisanje elemenata ritma u notnom tekstu

- Pronalaženje i upoređivanje sličnosti i razlika različitih ritmičkih kombinacija u notnom tekstu i određivanje njihove važnosti kao karak-teristične osnove melodije u konkretnom primjeru

- Prepoznavanje i definisanje ritmičkih odnosa i njihovih elemenata u višeglasnom stavu

- Savladavanje tehnike i kvaliteta čitanja ritmičkih elemenata u notnom tekstu

- Sposobnost upoređivanja - Razvijanje analitičkog razmišljanja

- Snalaženje u složenim situacijama


2.Metrika - Poznavanje pojmova:

- muzički metar - vrste takta; metrička jedinica i jedinica brojanja

- Prepoznavanje i definisanje elemenata muzičkog metra u notnom tekstu

- Pronalaženje i upoređivanje sličnosti i razlika različitih





43


- Melodijski i motivski naglasak - Polimetrija i ametrija

metričko-ritmičkih kombinacija u notnom tekstu i određivanje specifičnosti njihove povezanosti u konkretnom slučaju

- Definisanje jedinice brojanja u odnosu na naznačeni tempo

- Definisanje razlike metričke jedinice i jedinice brojanja u primjerima iz literature

- Prepoznavanje i definisanje odnosa melodijskog i metričkog naglaska u primjerima iz notnog teksta

- Prepoznavanje i definisanje elemenata polimetrije i ametrije u notnom tekstu

- Savladavanje tehnike i kvaliteta čitanja elemenata muzičkog metra u notnom tekstu

3. Razni izrazi, skraćenice i oznake za tempo agogiku, dinamiku i artikulaciju - Nabrajanje, imenovanje i opisivanje

- Prepoznavanje i definisanje raznih izraza i drugih oznaka u notnom tekstu

- Uočavanje značaja raznih izraza, skraćenica i oznaka za tempo, agogiku, dinamiku i artikulaciju u bližem određenju karaktera muzičkog djela koje se analizira, odnosno izvodi

- Poznavanje pravilne interpretacije

- Sposobnost upoređivanja - Razvijanje analitičnosti i analitičkog razmišljanja

- Snalaženje u datim složenim situacijama



44


4. Ornamentika - Poznavanje pojma i uloge; - Ornamenti od jedne note (kratki predudari, različiti dugi predudari);

- Ornamenti od dvije note (praltriler, mordent, šlajfer)

- Grupeto; - Triler;

- Prepoznavanje i definisanje ornamenata u notnom tekstu

- Upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlika

- Poznavanje pravilne interpretacije ornamenata u zavisnosti od vrste ornamenata i njihove pripadnosti određenom muzičkom stilu

- Pisanje načina izvođenja ornamenata



5. Ljestvice - Nabrajanje i imenovanje vrsta ljestvica

- Dijatonske durske i molske ljestvice sa povisilicama i snizilicama; kvintni krug

- Nazivi i hijerarhija ljestvičnih stupnjeva u duru i molu

- Starocrkvene ljestvice (modusi) - vrsta i građa; novi modusi

- Pentatonika - Cjelostepene ljestvice - Umanjena ljestvica - Hromatske ljestvice - Neke osobene ljestvice folklornog izvorišta (balkanski mol, ciganski mol, lidijski mol, ciganski dur, orijentalna ljestvica)

- Enharmonske ljestvice - Džez ljestvice

- Prepoznavanje i definisanje tonalne osnove u notnom tekstu

- Prepoznavanje i definisanje ljestvičnih elemenata u notnom tekstu

- Upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlika kod različitih ljestvičnih nizova kao i određivanje njihovih specifičnosti

- Prepoznavanje i povezivanje različitih ljestvičnih,odnosno, tonalnih osnova sa muzikom različitih stilova, kroz analizu primjera iz literature





45


6. Intervali - Povezivanje odnosa veličine i vrste intervala

- Konsonantni i disonantni intervali; razvoj odnosa kroz istoriju

- Obrtaj intervala (inverzija) - Intervali kao činioci melodije

- Prepoznavanje i definisanje odnosa veličine i vrste intervala

- Prepoznavanje i definisanje intervala u notnom tekstu; upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlika

- Prepoznavanje i definisanje odnosa konsonantnih i disonantnih intervala u notnom tekstu, a u skladu sa muzičkim stilom

- Prepoznavanje inverzije u notnom tekstu i definisanje

- Savladavanje tehnike i kvaliteta čitanja intervala u notnom tekstu

- Prepoznavanje intervalske osnove kao činioca melodije u djelima različih stilova




7. Akordi - Nabrajanje i imenovanje akorada tercne građe: - kvintakordi / obrtaji kvintakorada/ ljestvični kvintakordi);

- septakordi / obrtaji septakorada;

- nonakordi; - Nabrajanje i imenovanje akorada drugih gradivnih intervala: - sekundni akordi - klasteri; - kvartni akordi;

- Prepoznavanje i definisanje vrste i oblika akorada u notnom tekstu; upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlika;

- Prepoznavanje i definisanje odnosa konsonantnih i disonantnih akorada u notnom tekstu, a u skladu sa muzičkim stilom

- Savladavanje tehnike i kvaliteta čitanja akorada u notnom tekstu



- Razvijanje preciznosti



46


- dvostruki i višestruki akordi; - postavka akorda i njegovi pojavni oblici u praksi;

8. Osnove harmonije - Poznavanje pojmova „tonalnost“ i „tonalitet“ (pojmovi i razlika); atonalnost;

- Poznavanje teorijske osnove tonaliteta;

- Ispoljavanja tonaliteta u melodiji;

- Poznavanje pojma harmonije kao stilskog i izražajnog elementa u muzici

- Ispoljavanje tonaliteta u harmoniji

- Nabrajanje i imenovanje harmonskih funkcija

- Harmonski obrti i kadence kao izraz

- Nabrajanje, opisivanje i imenovanje: - vanakordskih tonova; - vantonalnih akorada;

- Prepoznavanje i definisanje odnosa između ljestvice i tonaliteta; upoređivanje i pronalaženje sličnosti i razlika;

- Uočavanje i prepoznavanje elemenata tonaliteta u melodiji

- Uočavanje i prepoznavanje elemenata tonaliteta u harmoniji

- Definisanje pripadnosti ljestvičnih akorada određenim harmonskim funkcijama

- Prepoznavanje i definisanje funkcionalnih odnosa akorada u klasičnoj harmoniji

- Prepoznavanje i definisanje harmonskih obrta i kadenci u primjerima iz literature

- Prepoznavanje i definisanje vanakordskih tonova u melodiji





47


- Navođenje, nabrajanje i objašnjavanje načina promjene tonaliteta

- Opisivanje i razumijevanje slobodnog i strogog harmonskog stava

- Prepoznavanje vantonalnih akorada i uočavanje njihove uloge u tonalitetu

- Određivanje vrste i načina promjene tonaliteta kroz analizu muzičkih primjera

- Analiziranje strogog i slobodnog harmonskog stava (sličnosti, razlike)


- Dejan Despić: Teorija muzike - Dejan Despić: Harmonska analiza.


- Klavir kao osnovno sredstvo - Notni i zvučni primjeri autora različitih muzičkih stilova - CD player.


- Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu).


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih i pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda.


48


- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzičar; - diplomirani kompozitor; - diplomirani dirigent; - diplomirani muzikolog; - diplomirani etnomuzikolog.





Predmet Znanja

- Poznavanje, imenovanje ljestvica, intervala, akorada. Prepoznavanje i definisanje tonalne osnove u notnom tekstu. Poznavanje pojmova: muzički metar, metrička jedinica, jedinica brojanja, polimetrija, ametrija. Poznavanje pojmova: ravnomjerni i neravnomjerni ritam, izoritmija, poliritmija, komplementarni ritam.

Solfeđo

- Prepoznavanje ljestvica, intervala i akorada. Prepoznavanje i definisanje tonalne osnove notnog teksta koji se pjeva, odnosno, svira. Zapisivanje, pjevanje i čitanje notnog teksta u razlicitim metričkim i ritmičkim vrstama, i različitim tempima.

- Poznavanje teorijske osnove tonaliteta, ispoljavanje tonaliteta u melodiji i u harmoniji. Prepoznavanje i definisanje funkcionalnih odnosa akorada u klasičnoj harmoniji. Ispoljavanje akorada u strogom i slobodnom stavu.

Harmonija

- Poznavanje teorijske osnove tonaliteta, ispoljavanje tonaliteta u melodiji i u harmoniji. Prepoznavanje funkcionalnih odnosa akorada u klasičnoj harmonij. Ispoljavanje akorada u strogom i slobodnom stavu.


49


Predmet Znanja

- Poznavanje durskih, molskih i hromatskih ljestvica. Poznavanje akorada.

- Poznavanje ornamentike i raznih izraza i skraćenica vezanih za tempo, dinamiku, artikulaciju i agogiku.

Instrument - Klavir

- Sviranje durskih, molskih I hromatskih ljestvica. Sviranje akorada. Poznavanje načina izvođenja različitih ornamenata. Prepoznavanje raznih izraza i skraćenica vezanih za tempo, dinamiku, artikulaciju i agogiku i njihovo odgovarajuće izvođenje.

- Evidencija osnovnih pojmova Teorije muzike ima direktno upliva u domen determinisanja ukupnog korpusa osnovnog tumačenja muzičkog jezika uopšte.Ona predstavlja početni pojmovnik koji je, u stvari, početni kurs u kome se sagledava obim i koncept sveukupne muzičke umjetnosti. Veći broj pojmova se detaljnije prezentuje u domenu Kompozicije.

- Opis pojmova iz oblasti Teorije muzike izučava samo najosnovnije kategorije pojmova bez značajnije obrade istih, za razliku od predmeta Osnovi komponovanja sa aranžiranjem.

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem

- Evidencija osnovnih pojmova Kompozicije uopšte.

- Opis pojmova.


51

1.2.3. HARMONIJA

1. Naziv predmeta: HARMONIJA



T V Ukupno

I - - -

II 24 48 72

III 24 48 72

IV 22 44 66

Ukupno 70 140 210

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)

V - vježbe, harmonska analiza muzičkih primjera, harmonizovanje melodija pismeno i na klaviru


- Upoznavanje homofonog kompozicionog stila u muzici - Ovladavanje postavkom i vezivanjem akorada u strogom stavu po načelima standardnog, klasičnog harmonskog

jezika - Upoznavanje sredstava proširenja tonaliteta, vidova promjene tonaliteta i svih vrsta modulacija - Osposobljavanje za praktično korišćenje stečenih znanja iz harmonije.


52


RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi I sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

- Ispoljavanje akorada u strogom stavu

- Ispoljavanje akorada u slobodnom stavu

- Postavljanje akorada u strogom stavu

- Analiziranje akorada u strogom stavu u primjerima iz literature

- Uočavanje razlike između strogog i slobodnog stava na primjerima iz literature

- Prepoznavanje harmonskih funkcija i akordskih oblika u strogom i slobodnom stavu

- Pozitivan odnos prema predmetu

- Rad sa grupom od 6 - 10 učenika

- Vezivanje kvintno srodnih i nesrodnih kvintakorada (stroga, slobodna i poluslobodna veza)

- Vezivanje kvintakorada glavnih stupnjeva (T, S, D)

- Vezivanje obrtaja kvintakorada glavnih stupnjeva: * Sekstakordi glavnih stupnjeva (T6, S6, D6)

* Kvartsekstakordi glavnih stupnjeva

- Vezivanje tercno srodnih kvintakorada

- Sporedni stupnjevi sa obrtajima (VI, II, VII, III)

- Rješavanje šifrovanog i nešifrovanog basa uz poštovanje pravila vezivanja i vođenja glasova

- Analiziranje intervalskih skokova u melodiji pri različitom vezivanju akorada

- Priprema za harmonizaciju melodije u sopranu: analiza tonalne osnove melodije, oblika melodije, intervalskih kretanja

- Sposobnost upoređivanja različitih rješenja istog zadatka

- Razvijanje kritičnog odnosa prema mogućim rješenjima

- Identifikacija problema:

- uočavanje zabranjenih

- Analitičnost i preciznost u ispunjavanju radnih zadataka

- Predviđanje situacija i mogućih rješenja

- Prihvatanje drugih mogućih rješenja



53


- Harmonizacija moldura, prirodnog i melodijskog mola(poznavanje i vježbanje)

kretanja u melodiji i harmoniji

- ispravljanje grešaka - sposobnost korekcije

- Pripremanje za višeglasno pjevanje i sviranje zadataka

- Sviranje kadenci - Sviranje general- basa - Direktno harmonizovanje na klaviru jednostavnijih melodijskih kretanja

- Vanakordski tonovi (jednostruki i višestruki): * zadržica * prolaznica * skretnica * anticipacija * pedalni ton

- Prepoznavanje vanakordskih tonova u primjerima iz literature i u zadacima šifrovanog basa

- Rješavanje šifrovanog i nešifrovanog basa

- Priprema za harmonizaciju melodije u sopranu: analiza melodijskih kretanja i određivanje vanakordskih tonova prema logičnim funkcionalnim odnosima


- Razvijanje kritičkog odnosa prema mogućim rješenjima

- Analitičnost i preciznost u ispunjavanju radnih zadataka

- Predviđanje situacija i mogućih rješenja



- Rad sa grupom od 6- 10 učenika

- Glavni septakordi: * D7 i obrtaji * II7 i obrtaji, akord sa dodatom sekstom

* VII7 i obrtaji

- Rrepoznavanje septakorada i obrtaja u primjerima iz literature


54


- Sporedni septakordi (T7, III7, S7, VI7) - D9 i obrtaji

- Poštovanje pravila razrešavanja kritičnih tonova kod septakorada, odnosno, njihovih obrtaja, u karakterističnim vezama

- Rješavanje šifrovanog i nešifrovanog basa

- Primjena septakorada, odnosno, njihovih obrtaja u harmonizaciji melodije u sopranu

- Identifikacija problema, sposobnost korekcije

- Prepoznavanje nonakorda u primjerima iz literature

- Postavka nonakorda i njegovih obrtaja, izostavljanje tonova i razrešavanje kritičnih tonova u karakterističnim vezama

- Primjena D9, i njegovih obrtaja u harmonizaciji soprana


55

RAZRED: TREĆI


- Alterovani akordi dijatonskog i hromatskog tipa

- Alterovani akordi sa tonalno-stabilnim alteracijama * sa alteracijom IV naviše (u duru i molu)

* sa alteracijom II naviše (u duru)

* sa alteracijom �II naniže (u duru i molu)

* sa alteracijom�IV naniže (u molu)

* višestruke alteracije - Alterovani akordi sa tonalno labilnim alteracijama: * vantonalne D i vantonalni VII (varljiva i eliptična rješenja)

* vantonalne S i vantonalni II * varijantni III, varijantni VI i polarni akordi

- Prepoznavanje alterovanih akorada dijatonskog i hromatskog tipa u primjerima iz literature i u zadacima šifrovanog basa

- Razrješavanje alterovanih tonova, u alterovanim akordima dijatonskog i hromatskog tipa kroz izradu šifrovanog i nešifrovanog basa

- Priprema za harmonizaciju melodije u sopranu: analiza tonalne osnove i oblika melodije, uočavanje intervalskih kretanja i alterovanih tonova i određivanje alterovanih akorada za harmonizaciju

- Sposobnost upoređivanja raz-ličitih rješenja istog zadatka

- Razvijanje kritičnog odnosa prema mogućim rješenjima

- Identifikacija problema - ispravljanje grešaka - sposobnost korekcije

- Sviranje general - basa - Sviranje jednostavnijih primjera dijatonske modulacije

- Analitičnost i preciznost u sprovođenju izrade zadataka i u rješavanju problema

- Predviđanje situacija i mogućih rješenja pri izradi zadataka





56


- Vidovi promjene tonaliteta (nabrajanje, opisivanje i razumijevanje)

- Pojam i vrste modulacije - Poznavanje principa dijatonske modulacije

* u tonalitete I grupe * u tonalitete II grupe * u tonalitete III grupe * u tonalitete IV grupe

- Prepoznavanje dijatonske modulacije, mjesta, sredstava i načina njenog izvođenja u primjerima iz literature i u zadacima šifrovanog basa

- Vježbanje i demonstracija načina izvođenja dijatonske modulacije u zadacima šifrovanog i nešifrovanog basa

- Priprema za harmonizaciju melodije u sopranu: uočavanje modulacionog prelaza u melodiji,definisanje novog tonaliteta na osnovu melodijskog kretanja, novih predznaka i kadence; prepoznavanje pogodnog mjesta i akorda za preznačenje

- Identifikacija problema, ispravljanje grešaka

- Sviranje general-basa - Sviranje jednostavnijih primjera dijatonske modulacije






57

RAZRED: ČETVRTI


- Hromatska modulacija - Izvođenje hromatske modulacije pomoću: - promjene sklopa trozvuka dijatonskog tipa

- promjene sklopa četvorozvuka dijatonskog i hromatskog tipa

- preznačenja alterovanih akorada dijatonskog tipa

- preznačenja alterovanih akorada hromatskog tipa

- akorada tercne srodnosti

- Prepoznavanje mjesta, sredstava i načina izvođenja hromatske modulacije u primjerima iz literature i u zadacima šifrovanog basa

- Poznavanje, vježbanje i demonstriranje izvođenja različitih načina hromatske modulacije u zadacima šifrovanog i nešifrovanog basa

- Upoređivanje svih vrsta hromatske modulacije

- Upoređivanje dijatonske modulacije sa hromatskom modulacijom izvedenom pomoću preznačenja alterovanih akorada

- Priprema za harmonizaciju melodije u soprana: uočavanje i definisanje novog tonaliteta na osnovu melodijskog kretanja, novih predznaka i kadence; prepoznavanje adekvatnog mjesta i sredstva hromatske modulacije


- Razvijanje kritičkog odnosa prema mogućim rješenjima jednog zadatka





- Rad sa grupom od 7-10 učenika


58


- Identifikacija problema, ispravljanje grešaka

- Sviranje general-basa - sviranje jednostavnijih primje-ra hromatske modulacije

- Enharmonska modulacija - Izvođenje enharmonske modulacije pomoću: - enharmonizma umanjenog septakorda

- enharmonizma prekomjernog trozvuka

- enharmonizma male septime (D7 i tvrdo umanjeni septakord)

- prepoznavanje mjesta, sredstava i načina enharmonske modulacije kroz analizu primjera iz literature i u zadacima šifrovanog basa

- poznavanje, vježbanje i demonstriranje različitih načina enharmonske modulacije u zadacima šifrovanog inešifrovanog basa

- priprema za harmonizaciju melodije u soprana: uočavanje i definisanje novog tonaliteta na osnovu melodijskog kretanja, novih predznaka i kadence; prepoznavanje adekvatnog mjesta i sredstva enharmonske modulacije i njeno izvođenje

- sposobnost upoređivanja raz-ličitih rješenja istog zadatka

- razvijanje kritičkog odnosa prema mogućim rješenjima jednog zadatka

- identifikacija problema, ispravljanje grešaka

- sviranje general - basa - sviranje jednostavnijih primje-ra enharmonske modulacije

- analitičnost i preciznost u sprovođenju izrade zadataka i u rješavanju problema

- predviđanje situacija i mogućih rješenja pri izradi zadataka

- prihvatanje drugih mogućih rješenja

- snalaženje u datim složenim situacijama

- rad sa grupom od 6–10 učenika


59


- Vlastimir Peričić: Harmonija (skripta I i II) - Dejan Despić: Harmonija sa harmonskom analizom - Mirjana Živković: Harmonija za II, III i IV razred


- Klavir kao osnovno sredstvo


- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih i pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda


- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor - diplomirani muzikolog - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani dirigent - diplomirani muzičar




60



Predmet Znanja

- Poznavanje teorijske osnove tonaliteta. Ispoljavanje tonaliteta u melodiji i harmoniji. Prepoznavanje i definisanje funkcionalnih odnosa akorada u klasičnoj harmoniji. Ispoljavanje akorada u strogom i slobodnom stavu.

Teorija muzike sa osnovama harmonije - Poznavanje teorijske osnove tonaliteta. Ispoljavanje tonaliteta u melodiji i harmoniji. Prepoznavanje i definisanje funkcionalnih odnosa u klasičnoj harmoniji.Ispoljavanje akorada u strogom i slobodnom stavu.

- Sviranje harmonskih obrta na klaviru. Solfeđo - Prepoznavanje harmonskih obrta po zvuku.

- Harmonizovanje melodije u obliku rečenice i perioda.

Muzički oblici - Definisanje i analiziranje građe rečenice i perioda. Uloga harmonije u muzičkom obliku

- Prepoznavanje funkcije akorada u tonalitetu, mjesta i sredstava promjene tonaliteta.

Poznavanje harmonskih stilova - Poznavanje, uočavanje i identifikacija harmonskih sredstava karakterističnih za različite stilske epohe.

- Harmonski parametar u dvodjelnoj strukturi muzičko - formalne cjeline kao osnovne male muzičke forme podrazumijeva jednostavni koncept harmonskih obrta i oni, defacto, predstavljaju model u kome se harmonski parametar idetifikuje kao nosilac kreiranja muzičke ideje.

- Iz predmeta Harmonija se preuzimaju znanja iz domena funkcionalnih značenja harmonskih struktura, karakteristike njihovih veza (obrta) i specifične odlike i pojedini izuzeci koji iskoračuju iz okvita dursko-molskog tonalnog sistema.

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Melodijsko-harmonsko-ritmički parametri u dvodjelnoj strukturi


61

1.2.4. POLIFONIJA

1. Naziv predmeta: POLIFONIJA



T V Ukupno

I - - -

II 25 47 72

III 36 36 72

IV - - -

Ukupno 61 83 144

T - teorijska nastava, seminarski i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)

V - vježbe, primjena polifone tehnike komponovanja u izradi elemenata muzičkih formi, jednostavnih polifonih formi kao i njihova interpretacija


- Poznavanje tehničko-stilskih osobenosti vokalne i instrumentalne polifone tehnike komponovanja - Osposobljavanje učenika za komponovanje jednostavnijih polifonih formi - Osposobljavanje učenika za analizu i interpretaciju jednostavnih polifonih formi


62


RAZRED: DRUGI


1.Osnovi vokalnog kontrapunkta

- Polifonija/ kontrapunkt (poznavanje pojma i njegovo obrazloženje)

- Polifonija – homofonija (povezivanje i upoređivanje dvije tehnike komponovanja ilustrovanjem)

- Istorijski razvoj polifone tehnike od prvobitne zajednice do renesanse (opisivanje i povezivanje elemenata, načina polifone tehnike i formi koje se javljaju u ovom periodu)

- Madrigal/ Misa/ Motet (poznavanje forme, razumijevanje zakonitosti i specifičnosti)

- Osnovne karakteristike vokalne polifonije (poznavanje i povezivanje elemenata)

- Prepoznavanje i razlikovanje različitih kompozicionih tehnika (zvučno i analitički)

- Prepoznavanje, razlikovanje, analiziranje, oblikovanje jednostavnih vokalnih polifonih formi iz ovog perioda ili njihovih elemenata

- Analiziranje formi sa uočavanjem i definisanjem polifonih elemenata i uočavanjem specifičnosti; interpretiranje

- Prepoznavanje i razlikovanje osnovnih zakonitosti vokalne polifone tehnike komponovanja (analitički)



- Razvijanje preciznosti - Razvijanje kreativnosti - Poštovanje pravila



63


- Modusi (imenovanje, povezivanje i obrazlaganje)

- Kontrapunktska melodija (opisivanje, ilustrovanje, pojašnjavanje, demonstriranje)

- Prepoznavanje modusa (zvučno i iz notnog primjera)

- Analiziranje; komponovanje stilske melodije na modalnoj osnovi

2.Dvoglasni kontrapunkt - Razumijevanje, pojašnjavanje zakonitosti formiranja vokalnog polifonog dvoglasnog stava i demonstriranje elemenata: - odnos glasova; - početak i kadenca; - tretman sazvučja; - tretman zabranjenih kretanja;

- slobodni dvoglasni stav;

3.Imitacija - Poznavanje, pojašnjavanje, obrazlaganje i demonstriranje imitacionih tehnika u polifonom kompozicionom stilu

4.Tretman teksta - Povezivanje teksta i melodije (forme)

- Izrada svih navedenih elemenata dvoglasnog stava u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja

- Prepoznavanje elemenata, definisanje i upoređivanje u primjerima iz literature

- Uočavanje specifičnosti polifone tehnike kroz interpretiranje

- Izrada raznih vrsta imitacionih tehnika u dvoglasnom stavu u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja

- Prepoznavanje imitacionih tehnika u primjerima iz literature

- Upoređivanje imitacionih tehnika na primjerima iz literature

- Uočavanje značaja teksta u polifonim vokalnim formama




- Rad u grupama od 6 -10 učenika


64


5.Višeglasni vokalni polifoni

stav - Razumijevanje, povezivanje elemenata, pojašnjavanje zakonitosti formiranja višeglasnog stava (početak, tretman sazvučja proisteklih iz kretanja glasova, kadenca, imitacione tehnike)

- Izrađivanje dvoglasnog imitacionog stava sa tekstom u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja, interpretiranje

- Analiziranje tretmana teksta u primjerima iz literature; uočavanje veze između teksta i forme

- primjena svih navedenih elemenata troglasnog stava u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja

- prepoznavanje elemenata višeglasnog vokalnog polifonog stava u primjerima iz literature definisanje i upoređivanje elemenata troglasnog stava na primjerima iz literature

- interpretiranje višeglasnih formi

- uočavanje specifičnosti polifone tehnike u višeglasnom stavu


65

RAZRED: ТREĆI


1.Osnovi instrumentalnog kontrapunkta

- Stilsko – istorijske razlike izmedju vokalne i instrumentalne polifone tehnike komponovanja/ istorijski pregled/osnovne karakteristike instrumentalne polifonije.

(opisivanje, povezivanje elemenata i načina polifone tehnike, i formi koje se javljaju u ovom periodu)

- Prelazak sa modalne na tonalnu harmoniju/ harmonska sredstva barokne muzike

(povezivanje, imenovanje, obrazlaganje)

- Muzičke polifone forme baroka: Ričerkar/Kanon/Invencija /Fuga

(poznavanje formi, razumijevanje zakonitosti i specifičnosti

- Prepoznavanje i razlikovanje osnovnih zakonitosti instrumentalne polifone tehnike komponovanja (analitički)

- Prepoznavanje, razlikovanje i upoređivanje vokalne i instrumentalne polifone tehnike komponovanja

- Uočavanje sličnosti i razlika kroz analize karakterističnih formi

- Prepoznavanje (zvučno i iz notnog primjera)

- Prepoznavanje i razlikovanje različitih instrumentalnih polifonih formi

- Analiziranje formi sa uočavanjem i definisanjem polifonih elemenata i uočavanjem specifičnosti; interpretiranje

- Razumijevanje postavljene problematike






66


- Dvoglasna invencija – oblik i tonalni plan

(poznavanje, razumijevanje i pojašnjavanje forme sa aspekta oblika i tonalnog plana)

- Melodijske i ritmičko – metričke osobine instrumentalne kontrapunktske melodije; tretman disonance

(ilustrovanje, opisivanje, dem-onstriranje, pojašnjavanje)

- Analiziranje forme sa uočavanjem i definisanjem polifonih elemenata i uočavanjem specifičnosti

- Analiziranje kontrapunktske melodije u primjerima iz literature; izrađivanje stilskih melodija po pravilima instrumentalne polifone tehnike komponovanja

2. Dvoglasni instrumentalni stav

- Razumijevanje i pojašnjavanje zakonitosti formiranja dvoglasnog polifonog instrumentalnog stava, razumijevanje, pojašnjavanje i demonstriranje (ilustrovanje) elemenata: - predstavljanje akorada u dvoglasnom stavu;

- tretman disonance; - imitacione tehnike; - sekvenca; - obrtajni kontrapunkt;

- izrađivanje svih navedenih elemenata dvoglasnog stava u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja

- prepoznavanje elemenata u primjerima iz literature, definisanje i upoređivanje elemenata na primjerima iz literature

- uočavanje značaja imitacionih tehnika, sekventnog rada i obrtajnog kontrapunkta u polifonim instrumentalnim formama

- sposobnost upoređivanja - razvijanje analitičkog razmišljanja

- snalaženje u složenim situacijama

- razvijanje preciznosti - razvijanje kreativnosti - poštovanje pravila

- rad u grupama od 6 - 10 učenika

3. Invencija - Poznavanje, razumijevanje, pojašnjavanje, ilustracija, obrazlaganje zakonitosti oblikovanja forme invencije:

- analiziranje forme sa uočavanjem i definisanjem polifonih elemenata i uočavanjem specifičnosti


- snalaženje u složenim

- rad u grupama od 6 -10 učenika


67


- dvoglasne; - troglasne;

interpretiranje - izrađivanje jednostavnije forme dvoglasne invencije po predviđenim pravilima

situacijama; - razvijanje preciznosti - razvijanje kreativnosti - poštovanje pravila

4. Višeglasni instrumentalni stav

- Razumijevanje, ilustracija, pojašnjavanje zakonitosti formiranja višeglasnog polifonog instrumentalnog stava i demonstriranje elemenata: - imitacione tehnike u višeglasju;

- trostruki obrtajni kontrapunkt;

- višeglasna sekvenca;

- prepoznavanje elemenata u primjerima iz literature, definisanje i upoređivanje njihovog značaja i međusobnih odnosa na primjerima iz literature

- interpretiranje višeglasnih formi

- izrađivanje svih navedenih elemenata troglasnog stava u formi jednostavnijih vježbi, a po pravilima polifone tehnike komponovanja





5. Fuga - Razumijevanje, ilustracija, pojašnjavanje, poznavanje, povezivanje elemenata, obrazlaganje zakonitosti oblikovanja forme fuge; demonstriranje elemenata: - oblik i tonalni plan; - tema fuge; - odgovor, kontrasubjekt; - ekspozicija fuge:obična, proširena, dvostruka;

- medjustav; - sprovodni i završni dio fuge; streta, pedal;

- fuga sa dvije ili više tema; - primjena fuge, fugato;

- analiziranje forme uz uočavanje i definisanje polifonih i formalnih elemenata i uočavanjem njihovih specifičnosti; interpretiranje

- izrađivanje jednostavnije forme ekspozicije i međustava troglasne fuge po predviđenim pravilima

- uočavanje specifičnosti polifone tehnike u višeglasnom stavu






68


6. Primjena instrumentalne polifone tehnike

- Preludijum, koralni preludijum - Tokata, fantazija - Barokna svita - Polifone varijacije (poznavanje, povezivanje, ilustrovanje, pojašnjavanje)

- uočavanje načina primjene instrumentalne polifone tehnike u navedenim formama






- Vlastimir Peričić: Osnovi kontrapunkta (skripta) - Vlastimir Peričić: Instumentalni i vokalno–instumentalni kontrapunkt - Vlastimir Peričić: Vokalni kontrapunkt - Mirjana Živković: Instrumentalni kontrapunkt.


- Klavir kao osnovno sredstvo - Zvučni i notni primjeri - CD player.


- Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu).


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih i pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda.


69


- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor - diplomirani dirigent - diplomirani muzikolog - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani muzičar



11. Povezanost sa drugim predmetima


Predmet Znanja

- Prepoznavanje, razlikovanje, analiziranje, karakterističnih polifonih formi (vokalnih i instrumentalnih);

Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature

- Istorijski razvoj polifone tehnike i polifonih formi (vokalnih i instrumentalnih)

- Analiziranje stilske melodije na modalnoj i tonalnoj osnovi;

- Tretman konsonantnih i disonantnih sazvučja u dvoglasnom i višeglasnom polifonom stavu

Teorija muzike sa osnovama harmonije - Starocrkvene ljestvice/modusi (vrste i građa);

- Dijatonske durske i molske ljestvice sa povisilicama i snizilicama (vrste i građa);

- Intervali (odnos vrste i veličine intervala; konsonantni i disonantni intervali; obrtaj intervala - inverzija);

- Akordi tercne građe


70


Predmet Znanja

- analiziranje i interpretiranje višeglasnih vokalnih polifonih formi (kanon, motet, madrigal)

Horsko pjevanje - interpretacija polifonih horskih djela (motet, madrigal, kanon)

- analiziranje instrumentalnih polifonih formi (invencija, fuga, kanon)

Instrument – Klavir - interpretacija instrumentalnih polifonih formi (invencija, fuga, kanon)

- prelaz sa modalne na tonalnu harmoniju; - tonalna osnova ( dursko- molski tonalni sistem)

- harmonska sredstva barokne muzike

Harmonija - funkcionalni odnosi akorada u tonalitetima dura i mola

- primjena klasicnih harmonskih sredstava

- prepoznavanje primijenjene polifone tehnike u instrumentalnim formama od baroka do savremene muzike

Muzički oblici - poznavanje i analiziranje muzičkih formi sa elementima polifone tehnike

- analiziranje stilske melodije na modalnoj i tonalnoj osnovi

- prepoznavanje, analiziranje dvoglasnog polifonog stava sa i bez imitacije

Solfeđo - pjevanje modalne i tonalne melodike - interpretiranje dvoglasnog polifonog stava sa i bez imitacije

- zapisivanje diktata polifone teksture - izrađivanje instrumentalnih polifonih formi za instrumente s dirkama

Poznavanje muzičkih instrumenata - poznavanje tehnike, tona i notacije kod baroknih instrumenata s dirkama

- Melodija u muzičkoj umjetnosti je lider u domenu svih relevantnih parametara i razumije se, ima dominantnu ulogu u gradnji muzičke cjeline. Predmet Osnovi Komponovanja sa aranžiranjem preuzima osnovne definicije koje se obrađuju u predmetu Polifonija. One se prije svega odnose na pojedinosti tipa: odnosa izgradnje same melodijske strukture u osnovnim modelima, zatim međusobnih odnosa istovremenog zvučanja (dvoglas, troglas i četvoroglas) sa elementima starih kontrapunktskih tehnika i koordina-cije melodijskih i harmonskih parametara (horizontalno i vertikalno prožimanje)

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Melodijsko-harmonsko-ritmički parametri u dvodjelnoj strukturi


71

1.2.5. MUZIČKI OBLICI

1. Naziv predmeta: MUZIČKI OBLICI



T V Ukupno

I - - -

II 16 20 36

III 32 40 72

IV 29 37 66

Ukupno 77 97 174

T - teorijska nastava, seminarski i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na manje grupe (do 10 učenika)

V - vježbe, formalna analiza muzičkih djela


- Upoznavanje istorijata nastanka i razvoja muzičkih oblika kroz vjekove do današnjih dana - Samostalno analiziranje muzičkog djela i definisanje elemenata muzičkog oblika.


72


RAZRED: DRUGI


Poznavanje elemenata oblika Motiv - definisanje motiva - sadržaj motiva - metrička struktura motiva, jamb, trohej, amfibrah.

- trajanje motiva Figura i pasaž - harmonska figuracija - melodijska figuracija - pasaž Rad s motivom - Apsolutne i relativne izmjene u motivu

- Posebne vrste rada s motivom: 1) Ponavljanje (doslovno, izmijenjeno, sekventno, imitaciono)

2) Variranje 3) Proširenje 4) Dijeljenje 5) Sažimanje

Dvotakt - definisanje dvotakta - sadržaj dvotakta - uloga metra u izgradnji dvotakta

- Definisanje i analiziranje elemenata oblika na primjerima iz muzičke literature perioda klasike i ranog romantizma (Hajdn, Mocart) i rani Betoven: do opusa 26 i op. 49 br.1 i 2)

- Analiziranje, uočavanje i definisanje različitih vrsta dvotakta na primjerima iz literature

- Razvijanje analitičnosti, kritičnosti i marljivosti



73


- tematski sadržaj dvotakta - jednotakt i četvorotakt u ulozi osnovne metričko - formalne cjeline, odnosno, dvotakta

- korespodentni dvotakti Rečenica - definisanje rečenica - konstruktivni faktori koji oblikuju rečenicu: ritam, melodija, metar i harmonija pravilne rečenice: mala (4 takta) i velika (8 taktova)

- struktura malih i velikih rečenica

- tematski sadžaj rečenica Period - Definisanje perioda - Navođenje i obrazlaganje vrsta perioda: mali i veliki

- Poznavanje i obrazlaganje minimuma sličnosti i minimuma razlike u rečenicama koje čine period

- harmonski odnosi završetaka rečenica u periodu

- dvoperiod - poznavanje razlike između perioda, niza rečenica i

- Uočavanje i analiziranje različitih struktura rečenica na primjerima iz literature. Uočavanje principa da ponavljanje ne čini cjelinu višeg reda, pa primjenjivanje na primjerima iz literature (Hajdn, Mocart, Betoven, Šuman: Dječije scene).

- Sagledavanje razlike između ponovljenog dvotakta i male rečenice strukture 2+2, kao i uloge ponovljenog dvotakta u izgradnji velike rečenice strukture 2+2+4

- Definisanje, analiziranje i uočavanje različitih vrsta perioda u primjerima iz literature

- Uočavanje i definisanje razlike između perioda, niza rečenica i ponovljene rečenice

- Analiziranje perioda kao sastavnog dijela veće cjeline, ali i kao samostalnog oblika (Hajdn, Mocart, Betoven, kao samostalan oblik, Šopenovi


74


ponovljene rečenice - period kao sastavni dio veće cjeline, ali i kao samostalna cjelina

Tipovi izlaganja - funkcija odsjeka unutar cjeline

- izlaganje teme - prelazni odsjek - središnji odsjek - repriza - uvod - zaključak Uloga pojedinih komponenti muzike u obliku - metar - ritam i melodija - harmonija - dinamika - agogika - tempo

preludijumi e-moll, h-moll, A-dur, c-moll)

- Razvijanje kritičkog mišljenja i donošenje suda na osnovu analize o odnosu elemenata u obliku. Usvajanjem teorijskih znanja (informativni ciljevi) i njihovom primjenom kroz praktični rad ( formativni ciljevi), učenik se osposobljava da odredi o kojem se obliku radi. U toku procesa analiziranja stiče se vještina predviđanja rješenja, odnosno, na višem nivou, predviđanje rešenja u okviru istog oblika, ali različitih kompozitora, ili istog oblika, ali sagledanog kroz različite epohe


75

RAZRED: DRUGI


Poznavanje oblika male pjesme prvenstveno sagledane kroz primjere iz instrumentalnih djela: Dvodjelna pjesma Šema: II:a :II: b: II a II:b: II Prelazni oblik između dvodjelne i trodjelne pjesme Šema: II:a a:II: b a: II a a II: b a: II Trodjelna pjesma Šema: II: a: II: b a: II II: a: II b a a II:b a: II Složena trodjelna pjesma Šema: A B A a b a c d c a b a A B A a b c d a b

- Analiziranje i definisanje parametara koji učestvuju u izgradnji jednog oblika: tematika, struktura i harmonija. Uočavanje razlike u određivanju repeticije i repriza

- Analiziranje, sagledavanje i uočavanje različitih tipova pjesama

- Razvijanje kritičkog mišljenja i donošenje suda na osnovu analiza o odnosu elemenata u obliku. Usvajanjem teorijskih znanja( informativni ciljevi) i

- Razvijanje analitičnosti, kritičnosti i marljivosti.

-Rad u grupama od 6 -10 učenika


76


Rjeđi i netipični oblici pjesme - Lagani stavovi u obliku pjesme

- Prividno petodjelni oblik pjesme

- Petodjelni oblik pjesme Mali komadi u obliku pjesme - Pjesma bez riječi - Nokturno - Barkarola - Etida - Preludijum - Menuet - Skerco

njihovom primjenom kroz praktični rad ( formativni ciljevi), učenik se osposobljava da odredi o kojem se obliku radi. U toku procesa analiziranja stiče se vještina predviđanja rješenja, odnosno, na višem nivou, predviđanje rešenja u okviru istog oblika, ali različitih kompozitora, ili istog oblika, ali sagledanog kroz različite epohe


77

RAZRED: TREĆI


Rondo Poznavanje istorijata ronda, njegovog nastanka i vrste Kuprenov rondo:

R C1 R C2.......R

Klasični rondo: 1. Rondo s jednom temom (rondo s epizodama) A E1 A E2 ... A + Coda

2. Rondo sa dvije teme

A B A B A + Coda

3. Rondo sa tri teme i prošireni oblik ronda sa tri teme

A B A C A + Coda A B A C A B A + Coda

- Izuzeci u obliku ronda:

a) reduciranje šeme ronda b) rondo u laganom tempu c) pojava osnovne teme (A) u

drugim tonalitetima Tema s varijacijama - Poznavanje istorijata varijacija, principa variranja,

- Analiziranje i upoređivanje različitih vrsta ronda na primjerima iz literature (Hajdn, Mocart i Betoven)

- Analiziranje, definisanje, povezivanje elemenata oblika

- Razvijanje analitičnosti, kritičnosti i marljivosti



78


organizacije varijacionog toka, broja varijacija i završetka varijacija

- Poznavanje podjele varijacija prema načinu variranja na: - Ornamentalne varijacije - Karakterne varijacije - Kontrapunktske varijacije - Slobodniji varijacioni oblici - Primjena varijacija

Svita - Svita kao ciklični oblik - Poznavanje istorijata svite, podjele na baroknu i noviju svitu.

- Tip Barokne-Bahove svite: Njemačka svita, Francuska svita, Engleska svita

- Obavezni stavovi u Bahovom tipu svite: Alemanda, Kuranta, Sarabanda i Žiga

- Oblik igara iz barokne svite: barokni dvodjelni oblik, pregled baroknih igara, novija svita

Sonatni oblik: - Karakteristike sonatnog oblika od baroknog dvodjela do klasičnog sonatnog oblika

i prepoznavanje usvojenih oblika na novim primerima

- Analiziranje, definisanje različitih tipova svita, a zatim samostalno pristupanje analitičkom procesu (Bah: Francuske svite, Engleske svite, solo svite za violončelo, Partite)

- Analiziranje primjera Skarlatijevih sonata

- Analiziranje primjera barokne sonate Korelija, Vivaldija

- Analiziranje, definisanje i


79


Klasični sonatni oblik Ekspozicija:

I tema - tematika struktura harmonija most II tema završna grupa

Razvojni dio: Harmonska nestabilnost Struktura razvojnog dijela Izbor tematskog materijala Repriza I tema most II tema završna grupa

upoređivanje sonata sa tri ili sa četri stava u stvaralaštvu Mocarta, Betovena i Šuberta

- Analiziranje primjera pravilnih sonatnih oblika (Hajdn, Mocart i sonate iz prvog Betovenovog perioda

- Analiziranje, definisanje, povezivanje elemenata sonatnog oblika i prepoznavanje usvojenih oblika na novim primjerima

- Razvijanje kritičkog razumijevanja odnosa elemenata u obliku, preciznosti u donošenju zaključaka o kojem se obliku radi, traženjem novih odgovora i predviđanjem rješenja u okviru jednog muzičkog stila određene epohe

- Sve usvojene oblike kroz poznavanje i analiziranje učenik u saradnji sa profesorom treba da primijeni i na literaturi koju svira. Time se vrši povezivanje nastave oblika sa individualnom nastavom i razvija kod učenika proces promišljanja o djelu koje svira


80

RAZRED: ČETVRTI


Sonatni rondo: A B A C A B A T D T S T T T - Izuzeci u sonatnom rondu:

A B A razvojni dio A B A - Poznavanje sonatnog oblika u sonatama Ludviga van Betovena do op.101 i sonatama romantizma (Šubert)

Ciklični oblici - Višestavačne instrumentalne forme, sonatni ciklus: Sonata, Simfonija, Koncert, Kamerna djela

Barokni tipovi sonate: - Crkvena sonata, Kamerna sonata

Klasični sonatni ciklus - Pregled rasporeda stavova u sonatnom ciklusu sa tri i sa četri stava

Poznavanje istorijata koncerta - Barokni koncert - solistički i Končerto grosso

- Klasični koncert - Koncert u romantizmu

- Analiziranje i upoređivanje različitih vrsta ronda na primerima iz literature

- Analiziranje, definisanje i upoređivanje sonata sa 3 ili 4 stava u stvaralaštvu Mocarta, Betovena i Šuberta

- Analiziranje koncerata A. Korelija, A. Vivaldija

- Definisanje odnosa končertina i končerto grossa i praćenje razvojne linije od Korelija (kao tvorca končerta grossa) do Baha i Hendla. Analiziranje

- Razvijanje analitičnosti, kritičnosti, marljivosti, preciznosti.



81


solističkih koncerata A. Vivaldija (kao tvorca solističkog koncerta). Analiziranje koncerta u periodu klasike i ranog romantizma od makro ka mikro formi (broj stavova, oblik prvog stava, definisanje orkestarske i solističke ekspozicije, uočavanje primjene i uloge kadence u koncertu). Razvijanje kritičkog razumijevanja odnosa elemenata u obliku, preciznost u donošenju zaključaka o kojem se obliku radi, traženjem novih odgovora i predviđanjem rješenja u okviru jednog muzičkog stila određene epohe

Međusobno povezivanje stavova u ciklusu: - spajanje stavova (attacca), spajanje stavova prelazima, primjena principa reminiscencije, pojava teme kao lajt motiva, primjena monotematizma, primjena cikličnog principa, Sonata u jednom stavu

Instrumentalni oblici: - Uvertira Slobodni oblici: - Fantazija

- Analiziranje i primjenjivanje principa povezivanja stavova u ciklusu, u sonatama, kamernim djelima i simfonijama Mocarta, Betovena, Šuberta, Šumana, Lista, Barmsa, Franka

- Razvijanje kritičkog razumijevanja odnosa elemenata u obliku,

- Razvijanje analitičnosti, marljivosti, preciznosti



82


- Rapsodija - Balada Specifičnosti vokalne muzike Solo pjesma Strofična pjesma Varirana strofična pjesma Prokomponovana strofična pjesma

Rečitativ Seko rečitativ Praćeni rečitativ Ariozo Arija Vokalno–instrumentalni oblici Opera, muzička drama, balet Oratorijum Pasija Kantata Misa Rekvijem Liturgija Opelo

preciznosti u donošenju zaključaka o kojem se obliku radi, traženjem novih odgovora i predviđanjem rješenja u okviru jednog muzičkog stila određene epohe

- Analiziranje pjesama Šuberta, Šumana i definisanje različitih oblika

- Analiziranje različitih tipova rečitativa u operi sa numerama od Baroka do Romantizma

- Definisanje Arioza i uočavanje razlike u odnosu na Ariju

- Analiziranje različitih tipova opera i baleta

- Analiziranje i definisanje različitih vokalno – instrumetalnih oblika posebno poredeći i definišući sličnosti i razlike između mise i liturgije


- Milan Mihajlović: Muzički oblici - Vlastimir Peričić, Dušan Skovran: Nauka o muzičkim oblicima - Berislav Popović: Muzička forma ili smisao o muzici - Roger Kamien: Music an appreciation.


83


- CD player sa H i- Fi pojačalom i zvučnicima - CD ploče - Partiture.


- Pismena provjera znanja u formi analitičkih zadataka (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)




- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzikolog - diplomirani dirigent - diplomirani kompozitor - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani muzičar




84



Predmet Znanja

- Poznavanje, definisanje i analiza građe recenice, perioda, dvodjelne i trodjelne pjesme

Solfeđo - Pjevanje muzičkih tekstova u formi recenice, perioda, male dvodjelne i trodjelne pjesme

- Analiziranje i poznavanje muzičkih formi sa elementima polifone tehnike

Polifonija - Prepoznavanje primijenjene polifone tehnike u instrumentalnim formama od baroka do današnjih dana

- Istorijski pregled razvoja muzičkih oblika


- Istorijski pregled razvoja muzičkih oblika

- Uloga harmonije u muzičkom obliku Harmonija - Prepoznavanje harmonskih sredstava u muzičkom obliku

- Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih muzičkih formi

Instrument- Klavir - Sviranje različitih muzičkih formi

- Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih muzičkih formi

Kamerna muzika - Sviranje različitih muzičkih formi

- Muzički oblici su jedina disciplina koja se analitički bavi problemom muzičke forme u programu koji je zastupljen na ovom nivou obrazovanja. Osnova izučavanja forme leži u činjenici da su male i složene forme dvodjelnog i trodjelnog tipa polazni modeli koji su osnova za kasnija znanja iz ove oblasti.Podudarnost pojedinih znanja nisu slučajna i ona se dopunjuju, sa napomenom, da se znanja iz ove grupe u složenijim konstelacijama izučavaju u predmetu Osnovi komponovanja sa aranžiranjem.

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Uočavanje osnovnih principa izgradnje dvodjelnih i trodjelnih formalnih struktura


85

1.2.6. POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA

1. Naziv predmeta: POZNAVANJE MUZIČKIH INSTRUMENATA



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III 29 43 72

IV - - -

Ukupno 29 43 72

T - teorijska nastava, seminarski i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe do 10 učenika

V - vježbe, analiza notacije instrumenata uz audio snimak, vježbe transkripcije i prepoznavanje instrumentalnih boja


- Poznavanje boje, građe, tehnike, tonskog opsega i načina notacije svih instrumenata - Upoznavanje uloge instrumenata u različitim stilskim epohama - Ovladavanje principima transkripcije - Upoznavanje muzičke literature za različite instrumente u oblasti solističke, kamerne i orkestarske muzike


86


RAZRED: TREĆI


I - Navođenje osnovnih pojmova i zakonitosti akustike

- definisanje zvuka i tona - navođenje i obrazlaganje činioca zvuka

- navođenje i obrazlaganje osobina tona

- nabrajanje redom tonova alikvotnog niza i obrazlaganje njihove primjene.

- Imenovanje vrste muzičkih instrumenata

II - imenovanje žičanih intrumenata , i obrazlaganje podjele na gudačke, trzačke i udaračke žičane intrumente

- nabrajanje gudačkih intrumenata

- navođenje građe svakog

I - upoređivanje, pronalaženje sličnosti i razlika među muzičkim intrumentima.

- obrazlaganje osobina intrumenata

- oblikovanje i obrazlaganje klasifikacije instrumenata

II - analiziranje tona gudačkih instrumenata ( uz slušni primjer)

- pronalaženje sličnosti i razlika gudačkih instrumenata.

- razlikovanje osobina tona svakog gudačkog instrumenta

- Razvijanje analitičkog razmišljanja i slušanja

- Sposobnost upoređivanja - Razvijanje prezinosti i marljivosti


- Rad u grupi od 6 - 10 učenika


87


gudačkog instrumenta - razlikovanje žica i štimovanja gudačkih intrumenata

- opisivanje poteza i pozicija na violini, violi, violončelu i kontrabasu

- navođenje i opisivanje specifičnih oblika izvođenja

- navođenje primjene prirodnih i vještačkih flazoleta u gudačkoj literaturi

- navođenje intrumenata koji su prethodili današnjem obliku Vl. , Vla., Vcl., Cb

- prepoznavanje svakog gudačkog instrumenta posebno, na slušnom primjeru

- razlikovanje flažoleta od punih tonova na slušnom primjeru

- analiziranje notacije za svaki gudački instrument (uz slušni primjer).

- korigovanje zadatog notnog teksta za zadati gudački instrument

- imenovanje i nabrajanje trzačkih instrumenata

- navođenje građe harfe, gitare, čembala, mandoline, tambure

- opisivanje načina dobijanja tona na trzačkim instrumentima

- navođenje instrumenata koji su prethodili sadašnjem obliku harfe, gitare, čembala

- analiziranje tona trzačkih instrumenata i pronalaženje sličnosti i razlika među instrumentima ove grupe

- razlikovanje osobina tona svakog trzačkog instrumenta posebno

- na slušnom (audio) primjeru raspoznavanje svakog trzačkog instrumenta

- analiziranje notacije svakog trzačkog instrumenta posebno (uz slušni primjer)

- identifikovanje zadatog problema u zadatku (izvođačkog ili tehničkog), korigovanje i planiranje rješenja problema

- korigovanje zadatog notnog teksta za određeni (zadati) trzački instrument


- Sposobnost upoređivanja - Razvijanje preciznosti i marljivosti




88


- opisivanje klavira kao udarnog žičanog instrumenta

- navođenje i opisivanje građe klavira

- opisivanje načina dobijanja tona kao i uobičajenog sviranja

- analiziranje klavirske notacije - analiziranje mogućnosti klavira za izvođenje različitih (horskih, orkestarskih) partitura

III - imenovanje duvačkih instrumenata i obrazlaganje podjele na drvene, limene i duvačke s mijehom

- imenovanje drvenih duvačkih instrumenata

- navođenje i opisivanje građe flaute (pikola) oboe (engleskog roga), klarineta (bas klarineta), fagota (kontrafagota), saksofona

- opisivanje načina dobijanja tona na flauti, klarinetu, oboi, fagotu, saksofonu

- obrazlaganje sistema preduvavanja

- obrazlaganje transpozicije na klarinetu

- obrazlaganje registarskih varijanti klarineta

- navođenje instrumenata koji su prethodili današnjem obliku flaute, klarineta, oboe, fagota i saksofona

III - analiziranje tona drvenih duvača na audio primjeru i pronalaženje sličnosti i razlika među instrumentima ove grupe

- slušno raspoznavanje svakog instrumenta iz grupe drvenih duvača

- razlikovanje osobina tona svakog drvenog duvača

- analiziranje notacije svakog drvenog duvačkog instrumenta i njegovih varijanti (pikolo, engleski rog, bas klarinet, kontrafagot) uz audio snimak

- idetifikovanje zadatog problema (izvođackog ili tehničkog) u zadatku, korigovanje i predlaganje mogućnosti rješenja problema.

- prerađivanje zadatog notnog teksta za zadatu registarsku varijantu klarineta ili za neki od instrumenata iz grupe drvenih duvača


- Razvijanje preciznosti i marljivosti

- Sposobnost upoređivanja



89


- imenovanje limenih duvačkih instrumenata

- navođenje i opisivanje građe horne, trube, trombona i tube

- opisivanje načina dobijanja tona na horni, trubi, trombonu i tubi

- opisivanje, obrazlaganje sistema ventila i preduvavanja kod limenih duvača.

- opisivanje i obrazlaganje registarskih varijanti (štimovanje) kod limenih duvača.

- opisivanje nastanka i razvoja limenih duvačkih instrumenata

- analiziranje tona limenih duvača uz audio primjer i pronalaženje sličnosti i razlika među instrumentima ove grupe

- slušno raspoznavanje svakog instrumenta iz grupe limenih duvača

- razlikovanje osobina tona svakog limenog duvača;

- analiziranje notacije svakog limenog duvača (uz audio snimak)

- identifikovanje zadatog problema (izvođačkog, tehničkog) u zadatku, korigovanje i predlaganje mogućnosti rješenja problema.



- Sanalaženje u složenim situacijama



- imenovanje duvačkih instrumenata s mijehom

- navođenje i opisivanje građe orgulja, harmonijuma, harmonike

- opisivanje načina dobijanja tona na orguljama, harmonijumu I harmonici

- opisivanje nastanka i razvoja instrumenata s mijehom

- analiziranje tona duvačkih instrumenata s mijehom uz audio primjer i pronalaženje sličnosti i razlika među instrumentima ove grupe

- slušno raspoznavanje svakog instrumenta iz grupe duvačkih instrumenata s mijehom

- razlikovanje osobina tona orgulja, harmonijuma i harmonike

- analiziranje notacije orgulja, harmonijuma i harmonike ( uz slušni primjer)



90


IV - imenovanje udaraljki i obrazlaganje podjele na udaraljke sa određenom visinom tona i udaraljke sa neodređenenom visinom tona

- razlikovanje i nabrajanje udaraljki sa određenom visinom tona

- navođenje i opisivanje građe timpana, zvona, zvončića, čeleste, vibrafone, ksilofona.

- opisivanje načina dobijanja tona na ovim instrumentima.

- opisivanje nastanka i razvoja udaraljki sa određenom visinom tona

- razlikovanje i nabrajanje udaraljki sa neodređenenom visinom tona

- navođenje i opisivanje građe bubnjeva, tamburina, bongo i konga, triangla, ganga, tam - tama, praporaca, drvenog doboša, kastanjeta, latino-američkih udaraljki

IV - analiziranje tona i boje timpana, zvona, zvončića, čeleste, vibrafona, ksilofona uz audio primjer

- slušno raspoznavanje svakog instrumenta iz grupe udaraljki sa određenom visinom tona

- analiziranje notacije svakog od instrumenata iz grupe udaraljki sa određenom visinom tona (uz slušni primjer)

- uočavanje primjene svakog instrumenta iz grupe udaraljki sa određenom visinom tona u orkestru (uz audio snimak)

- analiziranje boje udaraljki sa neodređenenom visinom tona (uz audio primjer)

- slušno raspoznavanje svakog instrumenta iz grupe udaraljki sa neodređenenom visinom tona

- analiziranje notacije svakog instrumenta iz ove grupe (uz slušni primjer)




V - razlikovanje elektronskih instrumenata namijenjenih za izvođenje uživo i za laboratorijski snimak

- imenovanje instrumenata namijenjenih živom izvođenju (tetlaharmonijum, teremin,

V - analiziranje zvuka elektronskih instrumenata uz audio primjer i pronalaženje sličnosti i razlika.

- analiziranje partiture elektronskih instrumenata (uz audio snimak)





91


marteoovi talasi, trautonijum, hemond orgulje)

- imenovanje laboratorijskih instrumenata (generator zvuka, instrument za vještačku reverbaciju, filter zvuka, modulator zvuka, pretvarač zvuka, elektronski prekidač, magnetofofni, zvučnici, režijski sto, mikrofon)

- opisivanje načina dobijanja zvuka na tetlaharmonijumu, tereminu, martenoovim talasima, trautonijumu, hemond orguljama

VI - navođenje i opisivanje malih instrumentalnih ansambala (klasičnih i neklasičnih)

- imenovanje i opisivanje klasičnih kamernih sastava

- razlikovanje i imenovanje klasičnih kamernih sastava od melodijskih instrumenata (gudački kvartet, duvački kvintet, gudački trio, gudački kvintet, gudački sekstet)

- razlikovanjei imenovanje klasičnih kamernih sastava sa jednim harmonskim instrumentom (klavirski duo, klavirski trio, klavirski kvintet i klavirski kvartet)

- razlikovanje ansambala

VI - slušno ranspoznavanje klasičnih kamernih sastava i neklasičnih kamernih sastava

- analiziranje partiture kamernih sastava (uz audio snimak)

- uočavanje primjene pojedinačnih instrumenata u kamernom ansamblu (uz audio snimak).

- slušno raspoznavanje gudačkog, duvačkog, simfonijskog orkestra (malog, srednjeg i velikog ).

- analiziranje orkestarske partiture (uz audio snimak).

- uočavanje primjene grupe instrumenata i pojedinačnih





92


neklasičnog sastava (džez ansambli, bleh ansambli i druge instrumentalne kombinacije).

- povezivanje i uočavanje nastanka klasičnih i neklasičnih sastava kroz istorijski razvoj.

- navođenje i opisivanje vrste i sastava orkestra

- imenovanje instrumenata gudačkog orkestra.

- imenovanje instrumenata duvačkog orkestra

- imenovanje instrumenata simfonijskog orkestra (malog, srednjeg i velikog)

- povezivanje i uočavanje broja i vrste instrumenata u orkestru kroz istorijski razvoj

intrumenata u orkestru (uz audio snimak i partituru)


- Dejan Despić: Muzički instrumenti - Aleksandar Obradović: Elektronska muzika i elektronski instrumenti - Dejan Despić: Višeglasni aranžmani - Roger Camien: Music an appretiation


- Muzički uređaj CD player - Partiture - Klavir - TV i video rekorder


93


- Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)




- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor - diplomirani dirigent - diplomirani muzikolog - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani muzičar




94



Predmet Znanja

- Istorijski razvoj muzičkih instrumenata Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature

- Istorijski razvoj muzičkih instrumenata

- Podjela i istorijat muzičkih instrumenata

Etnomuzikologija - Tradicionalni muzički instrumenti

- Poznavanje tehnike, tona i načina bilježenja muzičkih instrumenata

Osnovi dirigovanja - Praćenje i čitanje orkestarske partiture

- Poznavanje muzičkih instrumenata ima za cilj pored spoznaje tehničko-tehnološkog momenta i njihovo pravilno razumijevanje u kontekstu muzičke primjene, s jedne strane, i njihovu jasnu dinstikciju u smislu konačnog estetsko-istorijskog definisanja.Analiza instrumentalnih dvodjelnih oblika sa specifične strane izučava aspekt muzičkih instrumenata i njihovu primjenu i ulogu u datoj konstelaciji.

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Analiza vokalnih i instrumentalnih dvodjelnih oblika


95

1.2.7. ETNOMUZIKOLOGIJA

1. Naziv predmeta: ETNOMUZIKOLOGIJA



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III - - -

IV 29 37 66

Ukupno 29 37 66


V - vježbe, melopoetska analiza i zapisivanje muzičkih primjera po diktatu, analiza različitih vokalnih i instrumentalnih oblika tradicionalne muzike


- Upoznavanje osnovnih karakteristika tradicionalne muzike - Upoznavanje pojmova: etnomuzikologija, etnologija, etnokoreologija - Upoznavanje karakteristika vokalne muzike - Upoznavanje osnovnih karakteristika melopoetske analize - Upoznavanje narodnih muzičkih instrumenata i njihove klasifikacije - Upoznavanje značaja narodnog muzičkog stvaralaštva i njihove uloge u društvu.


96


RAZRED: ČETVRTI


Osnovi etnomuzikologije - Upoznavanje sa pojmom etnomuzikologija, etnologija, etnokoreologija

- Osnovi etnomuzikologije - Osnovne karakteristike etnomuzikologije

- Početak i razvoj etnomuzikologije u svijetu i kod nas

- Melografi i njihove zbirke u Crnoj Gori i Srbiji

- Melografska, tonometrijska i terenska istraživanja- upoznavanje

- Upoznavanje sa uputstvom za terensko istraživanje (izbor i formulacija teme, priprema terena, kontakt sa kazivačem, arhiviranje građe).

- Kritičko procjenjivanje značaja etnomuzikologije

- Razvrstavanje muzičko - folklorne građe

- Obrazlaganje osnova etnomuzikologije

- Definisanje osnovnih karakteristika etnomuzikologije

- Razlikovanje melografskih, tonometrijskih i terenskih istraživanja

- Suočavanje raznovrsnih argumenata i njihovo razvrsatavanje prema značenju

- Slušanje i upoređivanje tradicionalne muzike različitih naroda

- Razvijanje analitičnosti, marljivosti i preciznosti

- Pozitivna orijentacija prema predmetu



97


Vokalna tradicija - Upoznavanje sa pojmom „narodna pjesma“, njenim nastankom i varijantama

- Pojašnjavanje opšte klasifikacije narodnih pjesama

- Pjesme i običaji godišnjeg ciklusa (zima, proljeće, ljeto, jesen)

- Pjesme i običaji životnog ciklusa (rođenje, svadba i smrt)

- Klasifikovanje višeglasnih oblika prema sazvučnim karakteristikama

- Vokalni višeglasni oblici u Crnoj Gori i Srbiji

- Višeglasni oblici balkanskih naroda

- Višeglasni oblici evropskih naroda i drugih interesantnih neevropskih naroda

- Razvrstavanje narodnih pjesama

- Određivanje osobina vokalne tradicije

- Pronalaženje sličnosti i razlika između narodnih pjesama

- Definisanje osnovnih elemenata višeglasnih oblika

- Prepoznavanje i analiziranje višeglasnih oblika drugih naroda

- Slušanje i prepoznavanje primjera vokalne muzike, kako balkanskih, tako i drugih evropskih i neevropskih naroda

- Razvijanje analitičnosti, motivisanosti, marljivosti i preciznosti



Melopoetska analiza - Osnovne karakteristike melopoetske analize

- Definisanje osnovnih simbola i značenja melopoetske analize

- Upoznavanje sa analizom vokalnih oblika

- Razlikovanje osnovnih segme-nata melopoetske analize

- Označavanje simbola u analizi melopoetskih oblika

- Analiziranje vokalnih oblika - Prepoznavanje kadence i ritma u analizi melopoetskih

- Razvijanje analitičnosti, preciznosti i marljivosti




98


- Ljestvice i tonske strukture drugih naroda

oblika - Analiziranje i melografisanje narodnih napjeva

- Analiziranje melopoetski zapisanih napjeva

- Prepoznavanje različitih vokalnih oblika

- Pjevanje tradicionalnih napjeva

- Prepoznavanje ljestvica tonskih struktura drugih naroda

Narodni muzički instrumenti - Klasifikovanje narodnih muzičkih instrumenata: - aerofoni instrumenati (upoznavanje i opisivanje)

- kordofoni instrumenti (upoznavanje i opisivanje)

- idiofoni instrumenti (upoznavanje i opisivanje) - membranofoni instrumenti (upoznavanje i opisivanje)

- Narodni muzički instrumenti rasprostranjeni na području Crne Gore.

- Razvrstavanje narodnih muzičkih instrumenata

- Prepoznavanje grupe instru-menata po klasifikaciji, kao i pojedinačnih instrumenata

- Razlikovanje srodnih instrumenata

- Raspoznavanje po zvuku različitih instrumenata i instrumentalnih sastava

- Identifikovanje narodnih muzičkih instrumenata rasprostranjenih na području Crne Gore





- Dragoslav Dević: Etnomuzikologija, I i II dio, FMU u Beogradu - Dragoslav Dević: Narodni muzički instrumenti, FMU u Beogradu - Dimitrije Golemović: Narodna muzika Jugoslavije


99


- CD Player sa zvučnicima - TV i video rekorder - DVD


- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klaisifikacionom periodu) - Pismena provjera znanja - jedan zadatak iz melopoetske analize u drugom polugodištu




- Visoka stručna sprema: - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani kompozitor - diplomirani muzikolog




100



Predmet Znanja

- Uticaj i razvoj muzičkog folklora na umjetničku muziku u Crnoj Gori


- Istorija razvoja muzičke kulture u Crnoj Gori

- Tradicionalni muzički instrumenti Poznavanje muzičkih instrumenata - Istorijat razvoja muzičkih instrumenata

- Melografisanje narodnih napjeva Solfeđo - Zapisivanje melodijskog diktata

- Izučavanje izvornog muzičkog materijala sa aspekta lokalnog ili svetskog stanovišta je jedna od osnovnih tačaka u konačnom razumijevanju cjelokupne umjetnosti o muzici.Ona generiše istorijski aspekt sa modernim saznanjima o datoj umjetnosti. Bez tog saznanja ne možemo računati na sveukupno definisanje značenja i funkciju muzike danas.Traženje odgovora na ulozi parametara u muzici kao što su: melodija, harmonija, ritam, metrika, boja itd.se ne mogu iznati bez relevantne analize sa aspekta Muzičkog folklora.Oni se u Osnovama kompozicije sa aranžiranjem posmatraju i iz ovog ugla, jer tradicionalna muzička umjetnost predstavlja bazični koncept iz koga se nastavlja i razvijaju novi koncepti, sve do zapadno- evropskog modernog modela.

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Definisanje svih relevantnih muzičkih parametara i njihova uloga u muzičkom dijelu: melodija, harmonija, ritam, metrika, boja, faktura, struktura, itd


101

1.2.8. SOLFEĐO

1. Naziv predmeta: SOLFEĐO



T V Ukupno

I - 72 72

II - 72 72

III - 72 72

IV - 66 66

Ukupno - 282 282

V - vježbe, analiza, pjevanje, čitanje, prepoznavanje i zapisivanje muzičkih primjera


- Osposobljavanje učenika za čitanje muzičkih tekstova u svim ključevima, različitim ritmičkim i metričkim vrstama uz taktiranje,

- Osposobljavanje učenika za pjevanje melodija u jednoglasnom i višeglasnom stavu u okviru dijatonike, modalne i atonalne melodike

- Osposobljavanje učenika za zapisivanje melodijskih i harmonskih kretanja u homofonom i polifonom muzičkom stavu,

- Praktično korišćenje stečenih znanja iz solfeđa u drugim muzičkim disciplinama.


102


RAZRED: PRVI


Note i ključevi Ritam

- Ravnomjerno čitanje nota u violinskom, bas ključu) pojedinačno i naizmjenično) i C ključevima (pojedinačno)

- Čitanje, prepoznavanje i zapisivanje muzičkih primjera u različitim metričkim i ritmičkim vrstama, uz taktiranje

- Čitanje i zapisivanje pravilnih i nepravilnih dvodjelnih, trodjelnih, četvorodjelnih i šestodjelnih podjela jedinice brojanja sa svim ritmizacijama

- Uočavanje sličnosti i razlika u izvođenju i bilježenju istih podjela u različitim i jednakim ritmičkim vrstama, odnosno, različitim metričkim vrstama

- Poštovanje oznaka za tempo, artikulaciju, dinamiku i fraziranje u čitanju notnog teksta

- Razvijanje analitičnog razmišljanja i slušanja, tačnosti i preciznosti i marljivosti.

- Sposobnost snalaženja u složenijim situacijama

- Rad sa grupom od 6 – 10 učenika


103


Melodika - Tonalna melodika – durska i molska

- Dijatonske polustepenske skretnice (gornje i donje), i hromatske prolaznice

- Mutacija (promjena tonskog roda bez promjene tonalnog centra)

- Modulacija (promjena tonalnog centra) u paralelni i dominantni tonalitet

- Promjena mjere i ritmičke vrste: izjednačavanje dvodjelne i trodjelne jedinice brojanja

- Pjevanje i zapisivanje muzičkih primjera u tonalitetima dura i mola

- Pjevanje i zapisivanje muzičkih primjera sa mutacijom i modulacijom u dominantni i paralelni tonalitet

- Analiza muzičkog primjera koji se pjeva, odnosno, zapisuje: - prepoznavanje tonalne osnove notnog teksta, uočavanje tonova koji izazivaju mutaciju, odnosno, modulaciju

- poštovanje oznaka za tempo, artikulaciju, dinamiku i fraziranje pri pjevanju (u jednoglasnom, odnosno, dvoglasnom stavu)

- Zapisivanje jednoglasnog i dvoglasnog diktata

- Identifikovanje problema i njihovo rješavanje


104


Intervali i akordi - Prosti intervali - Trozvuci: (sve vrste u uskom slogu) - kvintakord - sekstakord - kvartsekstakord

- Četvorozvuk: - mali durski septakord u uskom slogu

Harmonske veze - harmonski obrti ljestvičnih trozvuka i D7

- Prepoznavanje po zvuku, razlikovanje, intoniranje i zapisivanje intervala i trozvuka.

- Prepoznavanje po zvuku, razlikovanje, intoniranje i zapisivanje harmonskih obrta

- Razvijanje analitičkog razmišljanja

- Sposobnost snalaženja u složenim situacijama


105

RAZRED: DRUGI


Note i ključevi Ritam

- Ravnomjerno čitanje nota u violinskom, bas ključu (pojedinačno i naizmjenično) i C ključevima (pojedinačno)

- Čitanje muzičkih primjera u odnosu na zadati tempo uz taktiranje. Određivanje jedinice brojanja u odnosu na zadati tempo (sažimanje dvije, odnosno, tri ritmičke jedinice u jedno trajanje - jedan potez pri taktiranju u brzom tempu, i dijeljenje dvodjelnih, odnosno, trodje-lnih jedinica u sporom tempu - taktiranje s pododjelama)

- Čitanje, prepoznavanje i zapisivanje ritmičkih podjela (trodjelnih i četvorodjelnih sa ritmizacijama) djelova dvodjelnih, odnosno, trodjelnih jedinica brojanja

- Promjena mjere i ritmičke vrste sa izjednačavanjem djelova dvodjelne i trodjelne jedinice brojanja

- Poštovanje oznaka za tempo, artikulaciju, dinamiku i

- Razvijanje analitičkog razmišljanja

- Razvijanje tačnosti, preciznosti i marljivosti


- rad sa grupom od 6 – 10 učenika



106


fraziranje i odgovarajuće taktiranje prilikom čitanja muzičkih tekstova

Melodika Modulacija u tonalitete prve kvintne srodnosti Tonalno stabilne alteracije: - povišen IV stupanj - snižen II stupanj

- Pjevanje i zapisivanje muzičkih primjera sa alteracijama i modulacijama

- Analiza muzičkog primjera koji se pjeva, odnosno zapisuje: prepoznavanje tonalne osnove notnog teksta, uočavanje alterovanih tonova, uočavanje modulacije

- Poštovanje oznaka za tempo, artikulaciju, dinamiku i fraziranje prilikom pjevanja (u jednoglasnom, odnosno, dvoglasnom stavu)



- Sposobnost analitičnog razmišljanja


Modusi - Pjevanje, prepoznavanje i razlikovanje modusa od istog i od različitih početnih tonova

- Pjevanje, odnosno, zapisivanje jedne melodije u različitim modusima, njihovo upoređivanje i uočavanje međusobnih sličnosti i razlika;

- uočavanje sličnosti i razlika u odnosu na dur i mol; razvrstavanje modusa po

- Sposobnost analitičnog razmišljanja i slušanja




107


sličnostima - Pjevanjei zapisivanje modalnih melodija (iz literature) u jednoglasnom i dvoglasnom stavu

Intervali i akordi - Složeni intervali Trozvuci (sve vrste u uskom i širokom slogu) - Kvintakordi - Sekstakordi - Kvartsekstakordi

- Prepoznavanje složenih intervala po zvuku

- Upoređivanje sa prostim intervalima

- Prepoznavanje po zvuku svih vrsta trozvuka u svim oblicima u uskom i širokom slogu

- pjevanje, imenovanje i zapisivanje svih vrsta trozvuka

- Sposobnost analitičnog razmišljanja i slušanja


Četvorozvuci - Mali durski septakord i njegovi obrtaji u u uskom i širokom slogu

- Prepoznavanje po zvuku, pjevanje, imenovanje i zapisivanje


- Ostali septakordi sa malom septimom:

- Mali molski i poluumanjeni



Harmonske veze - Harmonski obrti ljestvičnih trozvuka sa septakordima na V, VII i II stupnju u duru i molu




108

RAZRED: TREĆI


Note i ključevi Ritam Melodika - Alteracije:

- tonalno stabilne( # II , snižen IV)

- tonalno labilne - Modulacija u udaljenije tonalitete

- Ravnomjerno čitanje nota u violinskom, bas i C ključevima (pojedinačno i naizmjenično)

- Čitanje nepravilnih ritmičkih podjela jedinice brojanja (kvintola, septola, novemola)

- Poznavanje, obrazlaganje i demonstracija principa izvođenja poliritmije

- Promjena mjere i tempa sa ili bez promjene ritmičke vrste

- Identifikacija i rješavanje problema

- Pjevanje i zapisivanje muzičkih primjera sa alteracijama i modulacijama

- Analiza muzičkog primjera koji se pjeva, odnosno zapisuje: prepoznavanje tonalne osnove notnog teksta, uočavanje alterovanih tonova,





109


uočavanje modulacije - Poštovanje oznaka za tempo, artikulaciju, dinamiku i fraziranje prilikom pjevanja (u jednoglasnom, odnosno, dvoglasnom stavu)



Akordi - septakoradi sa velikom septimom (veliki durski, veliki molski, prekomjerni)

- Prepoznavanje (po zvuku) i intoniranje septakorada sa velikom septimom, njihovo međusobno upoređivanje, i njihovo upoređivanje sa septakordima sa malom septimom - uočavanje sličnosti i razlika


Harmonske veze - Harmonski obrti ljestvičnih trozvuka i četvorozvuka u duru, molu i molduru, sa vantonalnim dominantama i eliptičnim razrješenjima

- Prepoznavanje po zvuku, intoniranje i zapisivanje harmonskih obrta



110

RAZRED: ČETVRTI


Note i ključevi Ritam Melodika - Atonalna melodika Harmonske veze - Harmonski obrti sa modulacijom i alterovanim akordima

- Ravnomjerno čitanje nota u violinskom, bas i C ključevima (pojedinačno i naizmjenično)

- Izvođenje polimetrije, poliritmije i ametrije.

- Pisanje ritmičkog diktata - Pjevanje i zapisivanje atonalne melodike


- Prepoznavanje po zvuku, razlikovanje, intoniranje i zapisivanje harmonskih obrta





- Zorislava M. Vasiljević/Ivana Drobni/Gordana Karan/Mirjana Ćalić: Solfeđo (sa teorijom muzike) za I, II, III, IV razred

- Dorina Radičeva: Jednoglasni diktat - Dorina Radičeva: Dvoglasni diktat - Ana Olujić: Razvoj harmonskog sluha - Jean Clement Jollet: Melimelodies (izbor melodija za pjevanje od XI - XX vijeka) - Jean Clement Jollet: Livre de melodies (izbor melodija za pjevanje od XI - XX vijeka) - Michel Vergnault: Cours de formation musicale pour, enseignement du solfege (moyen fin etudes) - Lucas M.L.- Fantapie H.C.- Succari D.: Cours de formation musicale (moyen fin etudes)


111


- Klavir kao osnovno sredstvo - CD player


- Usmena provjera - čitanje ritma, pjevanje, prepoznavanje (intervala i akorada) - najmanje jedanput u klasifikacionom periodu

- Pismena provjera u formi pismenih zadataka (melodijski, ritmički i harmonski diktat) - najmanje jednom u klasifikacionom periodu


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa usmenih i pismenih provjera dobijenih tokom klasifikacionih perioda i na godišnjem ispitu

- Godišnji ispit iz Solfeđa sastoji se iz pismenog i usmenog dijela. - Zahtjevi na pismenom dijelu: jednoglasni diktat; dvoglasni diktat; ritmički diktat; harmonski diktat. - Zahtjevi na usmenom dijelu ispita: Čitanje ritma; Pjevanje; Prepoznavanje intervala i akorada


- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzičar




112



Predmet Znanja

- Opažanje, prepoznavanje ljestvica, intervala, akorada.

- Prepoznavanje i definisanje tonalne osnove notnog teksta koji se pjeva, odnosno zapisuje. Zapisivanje, pjevanje i čitanje notnog teksta u različitim metričkim i ritmičkim vrstama

Teorija muzike sa osnovama harmonije - Izgradnja ljestvica, intervala, akorada. Prepoznavanje i definisanje tonalne osnove u notnom tekstu. Poznavanje pojmova: muzički metar, metrička jedinica, jedinica brojanja, polimetrija, ametrija. Poznavanje pojmova: ravnomjerni i neravnomjerni ritam, izoritmija, poliritmija, komplementarni ritam.

- Taktiranje muzičkih tekstova u različitim metričkim I ritmičkim vrstama, prema naznačenom tempu

Dirigovanje - Dirigovanje muzičkih tekstova u različitim metričkim I ritmičkim vrstama, prema naznačenom tempu

- Pjevanje melodija u obliku recenice, perioda, dvodjelne i trodjelne pjesme.

- Zapisivanje diktata po dvotaktima, frazama odnosn,rečenicama.

Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje građe rečenice i perioda

- Pjevanje modalne i tonalne melodike. Pjevanje i zapisivanje po diktatu dvoglasnog polifonog stava sa i bez imitacije.

Polifonija - Komponovanje stilske melodije na modalnoj i tonalnoj osnovi. Komponovanje dvoglasnog polifonog stava sa i bez imitacije.

- Prepoznavanje harmonskih obrta po zvuku

Harmonija - Sviranje harmonskih obrta na klaviru

- Zapisivanje melodijskog diktata Etnomuzikologija - Melografisanje narodnih napjeva


113

1.2.9. INSTRUMENT - KLAVIR

1. Naziv predmeta: INSTRUMENT - KLAVIR



T V Ukupno

I - 144 144

II - 144 144

III - 144 144

IV - 132 132

Ukupno - 564 564

V – vježbe, sviranje muzičkih djela na klaviru


- Sticanje vještine za savladavanje svih elemenata tehnike sviranja na klaviru, - Sticanje vještine za umjetničko izvođenje djela različitih muzičkih stilova, - Sagledavanje muzičkog djela sa istorijskog, formalnog, strukturalnog, stilskog i harmonskog aspekta, - Osposobljavanje za javne nastupe.


114

4. Sadržaji / Standardi znanja predmeta / Operativni ciljevi

RAZRED: PRVI


Skale - Sviranje dijatonskih skala kroz četiri oktave, paralelno i suprotno u šesnaestinama MM - 92 - 112

- Hromatska skala kroz četiri oktave - paralelno

Oktave - Dvostruke oktave kroz tri oktave (simultano) u paralelnom kretanju

Akordi - Sviranje trozvuka u velikom

razlaganju sa obrtajima kroz četiri oktave, paralelno u šesnaestinama

- Dominantni i umanjeni septakord sa obrtajima kroz četiri oktave, paralelno (bez kombinacija)

- Razvijanje strpljivosti, upornosti i marljivosti u radu

- Sposobnost za savladavanje problema

- Razvijanje spretnosti i sposobnosti snalaženja

- Individualna nastava

Etide: Černi :op. 740, op. 299 - izbor, op. 821 Kromer– Bilov: op. 19 I i II sv. Franc List: op. 1 izbor Hajpert: Etide – izbor

- Ovladavanje različitim tehnikama sviranja i pedalizacije kroz instruktivne kompozicije

Polifone kompozicije: Bah: Troglasne invencije– izbor Francuske svite– izbor

- Ovladavanje tehičkim postupcima sviranja

- Sposobnost analitičkog mišljenja

- Razvijanje kreativnosti - Razvijanje strpljivosti, upornosti i marljivosti u radu

- Sposobnost za javne nastupe



115


ENGLESKE SVITE– IZBOR Preludijumi i fuge -izbor Hendl: Svite – izbor

polifonije. Pojedinačno slušanje glasova i praćenje kretanja svakog glasa pojedinačno. Fraziranje teme i njeno izdvajanje u višeglasnom stavu. Poštovanje ornamentike karakteristične za strogi polifoni stil


116

RAZRED: DRUGI


Skale - Sviranje svih dijatonskih skala u razmaku oktave, terce, sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno i suprotno ( MM – 92– 112)

- Dvostruke terce kroz dvije oktave, legato

- Hromatska skala kroz četiri oktave u razmaku oktave, paralelno i suptorno; terce sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno

Oktave - Sviranje dvostrukih oktava kroz tri oktave (simultano) u paralelnom i suprotnom kretanju

Akordi - Sviranje trozvuka u velikom razlaganju sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave paralelno i suprotno u šesnaestinama

- Dominantni i umanjeni septakord sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave, paralelno



- Razvijanje spretnosti i sposobnosti snalaženja u složenijim situacijama


Etide: Černi: op. 740 III i IV sv. Kramer– Bilov: op. 19 III i IV sv. Klementi: Gradus ad Parnasum - izbor Mošeles: op. 70 – izbor

- Ovladavanje različitim tehnikama sviranja kroz instruktivne kompozicije – etide

- Sposobnost analitičkog razmišljanja





117


Moškovski: op. 72 – izbor List: op. 1 – izbor Hajpert: Etide – izbor Polifone kompozicije: Bah: Francuske svite – izbor Engleske svite – izbor Preludijumi i fuge - izbor Hendl: Svite – izbor

- Ovladavanje tehnikom i postupcima sviranja polifonije. Diferencijacija pojedinačnog vođenja glasova, fraziranje teme i njeno isticanje u višeglasnom stavu. Poštovanje ornamentike koja karakteriše specifični strogi polifoni stil


118

RAZRED: TREĆI


Skale - Sviranje svih dijatonskih skala u razmaku oktave, terce, sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno i suprotno u šesnaestinama (MM – 112 - minimum)

- Dvostruke terce kroz četiri oktave, legato

- Hromatska skala u razmaku oktave, terce, sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno i suprotno u šesnaestinama


- Razvijanje sposobnosti za savladavanje problema


- Individualna nastava.

Oktave - Sviranje oktava kroz tri oktave: u razmaku oktave paraleno i suprotno, u razmaku terce, sekste i decime, paralelno (simultano i razloženo)

Akordi - Sviranje trozvuka u velikom razlaganju sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave paralelno i suprotno u šesnaestinama

- Dominantni i umanjeni septakord sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave, paralelno i suprotno

Etide: Černi op. 740– Tokata Klementi: Gradus ad Parnasum - izbor Mošeles op. 70 – izbor

- Ovladavanje različitim tehnikama sviranja. Sviranje dužih i tehnički zahtjevnijh instrumentalnih kompozicija radi sticanja tehničke i





119


Moškovski op. 72 - izbor Mendelson op. 104 Šuman– Paganini op. 3 – izbor Arenski op. 36 Rubinštajn op. 23 Kesler op. 20, op. 100 – izbor

muzičke kondicije - Sposobnosti za javne nastupe

Polifone kompozicije: J.S.Bah Engleske svite – izbor Partite Italijanski koncert Preludijumi i fuge - izbor Hendl: Svite – složenije

- Ovladavanje tehničkim postupcima sviranja polifonije

- Posebno savladavanje svakog glasa pojedinačno i u raznim kombinacijama jedan sa drugim

- Fraziranje i praćenje toka teme

- Diferencijacija po tonskom intenzitetu svih glasova pojedinačno

- Raznovrsnost boja pojedinih glasova u zavisnosti od trenutne strukture teksta

- Doživljavanje svite kao cjelokupnog muzičkog oblika sastavljenog od različitih igara, sa različitim karakterom, tempom i vrstom tehnike


120

RAZRED: ČETVRTI


Skale - Sve dijatonske skale u razmaku oktave, terce, sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno i suprotno u šesnaestinama (MM- 120 - minimum)

- Dvostruke terce kroz četiri oktave, paralelno, legato

- Hromatska skala u razmaku oktave, terce, sekste i decime kroz četiri oktave, paralelno i suprotno

Oktave - Sviranje dvostrukih oktava kroz tri oktave, u razmaku oktave, paralelno i suprotno; u razmaku terce, sekste i decime, paralelno (simultano i razloženo)

Akordi - Veliko razlaganje trozvuka sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave, paralelno i suprotno u šesnaestinama

- Dominantni i umanjeni septakord sa obrtajima (bez kombinacija) kroz četiri oktave paralelno i suprotno u šesnaestinama





Etide: Prokofjev:op. 2 Moškovski: op. 72 i op. 48 Kesler: op. 20; op. 100 Klementi: Gradus ad Parnasum

- Ovladavanje različitim tehnikama sviranja kroz instruktivno – koncertantne kompozicije – etide


- Razvijanje kreativnosti - Razvijanje strpljivosti,



121


- izbor Šopen: op. posthumne; op. 10; op. 25 – izbor List - Paganini - izbor Skrjabin: op. 8 – izbor, op. 2 cis – mol Rahmanjinov: Etide slike op. 33 Rubinštajn: op. 23 Arenski: op. 41; op. 36 Šimanovski: op. 4 Mošeles: op. 70 Mendelson: op. 104 Šuman: op. 3

upornosti i marljivosti u radu - Sposobnost za javne nastupe

Polifone kompozicije: J.S.Bah: Preludijumi i fuge (WTK I i II) Italijanski koncert Partite Koralne predigre Kapričo B-dur Tokate

- Uočavanje različitosti karaktera između preludija i fuge

- Prepoznavanje svakog glasa višeglasnog stava Fuge, poštovanje prstoreda koji omogućava ostalim prstima da istovremeno sviraju ostale glasove

- Tonsko intenziviranje unutrašnjih glasova da bi se izbjegla tonska dominacija spoljašnjih

- Određivanje odnosa teme i kontrasubjekta zbog razovrsnog i izmijenjenog javljanja kontrasubjekta

- Rad sa temom – uočavanje različitih oblika javljanja teme u inverziji, augmentaciji ili u streti






122


- Uočavanje razlike kod pojave teme između invencije i fuge (kod invencije se sljedeća pojava teme javlja u oktavi, kod fuga je to u dominanti, zbog čega se srijećemo sa pojavom tonalnog odgovora)

5. Okvirni spisak literature

Sonate:

- V.A. Mocart: KV 279 C-dur, KV 280 F-dur, KV 281 B-dur, KV 309 C- dur, Kv 310 a- mol, KV 311 D-dur, KV 330 C-dur, KV 331 A-dur, KV 332 F-dur, KV 333 B-dur, KV 457 c-mol, KV 570 B-dur, KV 576 D-dur.

- J. Hajdn: Hob. 20 c-mol, Hob. 23 F-dur, Hob. 43 As-dur, Hob. 32 h-mol, Hob. 44 g-mol, Hob. 46 As-dur, Hob. 49 Es-dur, Hob. 50 C-dur, Hob. 52 Es-dur.

- L. van Betoven: op.2 br. 1 f-mol, pr.2 br. 2 A-dur, pr.2 br.3 C-dur, op.7 Es-dur, pr.10 br. 1 c-mol, op. 10. br. 2 F-dur, op.10 br. 3 D-dur, op. 13 c-mol, op. 14 br. 1 i 2, op. 22 B-dur, op. 27 br. 1 i 2, op. 28 D-dur, op. 3 br. 1, 2 i 3, op. 78 Fis-dur, op. 90 e-mol.

- Klementi: op. 47 br. 2 B-dur, op. 39 br. 2 G-dur, op. 34 br. 1 C-dur, op. 26 br. 2 fis-mol, op. 40 br. 2 h-mol, op. 40 br. 3 d-mol.

- E. Grig: Sonata e-mol - S. Prokofijev: Sonata br. 1 f-mol - F. Šubert: Sonate – izbor

Koncerti:

- J.S. Bah: f-mol, d-mol, A-dur - J. Hajdn: D-dur, G-dur, C-dur - V.A. Mocart: KV 175 D-dur, KV 238 B-dur, KV 246 C- dur, Kv 271 Es- dur, KV 413 F-dur, KV 414 A-dur, KV 453 G-

dur, KV 456 B-dur, KV 459 F-dur, KV 466 d-mol, KV 467 C-dur, KV 482 Es-dur, KV 488 A-dur, KV 491 c-mol, KV503 C-dur, KV 537 D-dur, KV 595 B-dur


123

- L. van Betoven: Koncerti br. 1, 2 i 3 - E. Grig: Koncert a-mol - F. Mendelson: Koncert g-mol, i d-mol - Kabalevski: Koncert a-mol, op. 9 - D. Šostakovič: Koncert F-dur br. 2 - KONCERTNI KOMADI ZA KLAVIR I ORKESTAR – VEBER, MENDELSON, SEN-SANS

Kompozicije različitih stilova: D. Skarlati: Sonate – izbor

- D. Čimaroza: Sonate - Paredizi: Tokata - Galupi: Sonate - J. Hajdn: Varijacije f-mol, Kapričo C-dur, G-dur - V.A. Mocart: Fantazije c-mol, KV 396, KV 475, Adađo h-mol, KV 540, Rondo a-mol, KV 511, Varijacije C-dur, D-

dur, G-dur . - L. van Betoven: Varijacije F-dur op. 34. 32 Varijacije c-mol, Rondo C-dur i G-dur op. 51, Bagatele op. 126,

Andante favori F-dur, Rondo op. 129 itd. - F. Šubert: Muzički momenti, Emprompti op. 90 i 142. - R. Šuman: Arabeska, Dječije scene, Leptiri op. 2, Abegg varijacije, Varijacije na temu Klare Vik op. 5,

Fantastični komadi – izbor, Novelet e – izbor, Romanse op. 28 - F. Šopen: Valceri, Nokturna, Mazurke, Poloneze, Ttarantele, Emprompti (sva četiri), Ekozese, Balade br. 2 i 3,

Skerca br. 1 i 2, Briljantne varijacije op. 82 - F. List: Petrarkini soneti, Utjehe, Ljubavni snovi, Poloneza Es -dur, Godine hodočašća – izbor, Mađarske

rapsodij e– izbor, Transkripcija solo vpjesama Šuberta, Šumana, Šopena - F. Mendelson: Pjesme bez riječi, Rondo, Kaprićozo, Ozbiljne varijacije op. 54. - J. Brams: Rapsodije, Četiri balade, Itermeca op. 117, op. 118, op. 119. - Skrljabin: Preludijumi. - B. Bartok: Mikrokosmos IV, V i VI, Allegro barbaro, Svita op. 14, Rumunske igre, 14 Bagatela op. 16. - K.M. Veber: Poziv na igru op. 65, Perpertum mobile C-dur iz sonate - P.I. Čajkovski: Dumka - S. Rahmanov: Muzički trenuci op. 16, Polišinel, Elegija, Preludijumi op. 23 i 32 - S. Prokofijev: Prolazne vizije Romeo i Julija, Pepeljuga op. 4, op. 12 - D. Šostakovič: 24 Preludijuma op. 34, Preludijumi i fuge - C. Debisi: „Svita za klavir“, Bergamska svita, Preludij I i II sveska, Balade, Nokturna, itd - M. Ravel: Sonatina


124

- G. Faure: Nokturna, Barkarole, Imprompti, Preludijumi - B. Kunc: Mlado lišće, Bagatela, Valceri - D. Kabalevski: Preludiji op. 38 - F. Poulenc: Perpertum mobile, Tri komada - V. Novak: Slovačka svita op. 32, Moj maj op. 20, Sonatina - B. Bjelinski: Bagatela, Tokata, Svite, Proljećnje vode - D. Radić: Rondino, Tri preludijuma, Sonata lesta, Sonatina u D-duru - B. Papandopulo: Sa sela - M. Lipovšek: Dvije minijature - M. Logar: Pastorale i bureleske - M. Tajčević: 7 balkanskih igara i 5 preludija - V. Mokranjac: Etide, Sonatine, Fragmenti, Igre - J. Slavenski: Jugoslovenska svita - V. Milanković: Ljubavne poeme, Preludijumi - K. Babić: Tokata i Figura, Preludij - S. Rajčić: Etide, Igre, Humoreske - L.M. Škerjan: Preludij, Nokturni i Šest improvizacija - P. Ozgijan: Sonata - D. Despić: Nokturno, Humorističke etide, Vinjete, Minijature - P. Milošević: Sonatina, Mala klavirska svita - S. Gačević: Balada o maslini, Varijacije na Crnogorske teme.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave

Klavir kao osnovno sredstvo

7. Obavezan način provjeravanja znanja

Obavezni minimum programa za PRVI RAZRED:

- šest etida od kojih tri napamet - tri polifone kompozicije - jedna sonata u cjelini ili koncert (prvi, odnosno, drugi i treći stav) - tri kompozicije različitih stilova – po izboru.


125

- Obavezan načina provjeravanja znanja (četiri provjere i godišnji ispit)

- Prva provjera - šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur,d-mol) - obavezna etida (zadata trideset dana prije održavanja provjere)

- Druga provjera - šest skala (Es-dur, es-mol, E-dur, e-mol, F-dur, f-mol) - jedna troglasna invencija J.S.Baha.

- Treća provjera - šest skala (Fis-dur, fis-mol, G-dur, g-mol, As-dur, as-mol)

- Četvrta provjera - šest skala (A-dur, a-mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol)

- Godišnji ispit:

- Jedna etida– poželjno da bude Černi - J.S. Bah – Troglasna invencijaili tri stava Francuske svite ili dva stava Engleske svite ili Preludij i Fuga - Jedna sonata (u cjelini) - Jedna kompozicija po izboru. - Ispitni program se izvodi napamet.

Obavezni minimum programa za DRUGI RAZRED:

- Šest etida od kojih tri napamet - Tri polifone kompozicije - Dvije sonate ili sonata u cjelini i koncert (I stav ili II i III stav) - Tri kompozicije različitih stilova


- Prva provjera - šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur, d-mol) - obavezna etida (zadata trideset dana prije održavanja provjere)

- Druga provjera - šest skala (Es-dur, es-mol, E-dur, e-mol, F-dur, f-mol) - tri stava iz francuske svite (Alemande, Sarabande, Gigue).

- Treća provjera - šest skala (Fis-dur, fis-mol, G-dur, g-mol, As-dur, as-mol).


126

- Četvrta provjera - šest skala (A-dur, a-mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol).

- Godišnji ispit

- Dvije etide različitih tehničkih zahtjeva – jedna obavezno Klementi - J.S. Bah – Francuska svita sa tri stava ( Alemende, Sarabande, Gigue) ili dva stava Engleske svite (obavezan

preludij) ili Preludij i Fuga - jedna sonata u cjelini - jedna kompozicija po izboru. - Ispitni program se izvodi napamet

Obavezni minimum programa za TREĆI RAZRED:

- pet etida različitih tehničkih zahtjeva - dvije polifone kompozicije - dvije sonate ili sonata i koncert - tri kompozicije različitih stilova po izboru


- Prva provjera - šest skala (C-dur, c-mol, Cis-dur, cis -mol, D-dur, d -mol) - obavezna etida (zadata trideset dana prije održavanja provjere)

- Druga provjera - šest skala (Es-dur, es -mol, E-dur, e -mol, F-dur, f -mol) - tri stava iz Engleske svite (obavezno Preludij).

- Treća provjera - šest skala (Fis-dur, fis -mol, G-dur, g -mol, As-dur, as -mol).

- Četvrta provjera - šest skala (A-dur, a -mol, B-dur, b -mol, H-dur, h -mol).

- Godišnji ispit

- Jedna virtuozna etida - J.S. Bah – dva stava Engleske svite (obavezan Preludij) ili dva stava Partite (dva od obaveznih stavova) ili

Peludij i Fuga - Jedna sonata


127

- Jedno djelo iz epohe romantizma - Ispitni program se izvodi napamet

Obavezan minimum programa za ČETVRTI RAZRED:

- šest etida od kojih tri napamet - tri polifone kompozicije - obavezno jedan preludij i fuga - jedna sonata - tri kompozicije različitih stilova – po izboru.

- Obavezan način provjeravanja znanja (četiri provjere i godišnji ispit)

- Prva provjera - šest skala (C-dur,c-mol, Cis-dur, cis-mol, D-dur, d -mol)

- Druga provjera - šest skala (Es-dur, es -mol, E-dur, e -mol, F-dur, f -mol)

- Treća provjera - šest skala (Fis-dur, fis -mol, G-dur, g -mol, As-dur, as-mol).

- Četvrta provjera - šest skala (A-dur, a -mol, B-dur, b-mol, H-dur, h-mol).

Napomena: Provjera savladavanja programa je obaveza svakog učenika kroz sva četiri razreda srednje škiole. Učenik se ocjenjuje opisno (položio ili nije položio). Bez pozitivne ocjene učenik ne može pristupiti ispitu. Učenik koji nije zadovoljio na provjeri savladavanja programa mora da je ponovi.

- Godišnji ispit:

1. ETIDE

Preporučena literatura:

- Moškovski: op.72 ( složenije ) - Šuman: op 3 ( a – mol, E – dur ). - Mendelson : op 104 ( b – mol, f–mol) - Šopen: op. posthumne;op.10. br.3, 4, 5, 9, 12; op.25 br. 1, 2, 3, 12. - List: Des – dur; ( Paganini ) E–dur, Es–dur, Gonenreigen Waldessanschen. - Rubinštajn: op.8. br. 2, 4, 11. - Kesler: op. 20. br. 10, 12; op.100 - Klementi Gradus ad Parnasums : Etide (složenije) - izbor


128

- Šimanovski: op. 4 br. 3. - Rahmanjinov: op. 33 Etudes - tableaux ( po izboru ) - Skrjabin: po izboru - Prokofjev: op. 2, c–mol - Arenski: op. 41 br.2, 3, 4; op.36 Fis–dur

2. POLIFONE KOMPOZICIJE


- Bah: Dobrotemperovani klavir: I i II sveska – izbor; Italijanski koncert ;Koralna predigra G–dur, I Es-dur; Kapričo B–dur; Tokata D–dur, d–mol; Fantazija i fuga a–mol, BWV 904;Partita D –dur, c–mol

- Hendl: Svita br. 3 (d – mol) i br . 4 (e–mol)

3. SONATE

Preporučena literatura

- Betoven: op. 2 br. 3 ( C–dur ); op. 7 Es–dur; op. 10 br. 3 (D–dur); op. 13 c–mol; op. 22 B–dur; op.27 br. 1 ( Es–dur ), br 2 (cis–mol );op. 28 D–dur; op.31 br. 2 ( d–mol ), br. 3 (Es–dur ); op. 78 Fis – dur; op.90 e–mol.

- Šubert: op. 120 A–dur; op.143 a–mol; op.53 B–dur; op.164 a-mol. - Grig: e-mol - Šuman: op. 22 g–mol. - Prokofjev: br. 1 Des–dur, br. 2 d–mol.

4. JEDNO ROMANTIČNO DJELO


- K. M. Veber: Poziv na igru op. 65; Perpetum mobile C – dur ( iz Sonate ). - Mendelson: Ozbiljne varijacije op 54. - F. Šopen: Nocturnes ( op. 32 H – dur, As – dur; op. 9 b – mol, Es – dur; op. 48 fis – mol; op. 55 f – mol, Es – dur;

Tarantela; Berceuse; Poloneze ( po izboru ); Balade ( F – dur, As – dur );Preludijumi op. 28 ( po izboru ); Impromti ( po izboru ); Mazurke ( po izboru ).

- F. Šubert: Impromti 142 ( po izboru ) - R. Šuman: Novelittes op. 21; Varijacije ABEGG; Fantasie stucke op. 12; Papillons op. 2; Waldszenen op. 82;

Bečki karneval. - J. Brams: Rapsodije g – mol i h – mol ( op.79 ); Tri ntermeca op 117; op. 118. - F. List: Liebestraume; Valse oublie; Petrarkin Sonet 104 i 123; Au bord d’une source; Tarantela; Dolina

Obeman; Rapsodije.


129

- P.I.Čajkovski: Dumka. - S.Rahmanjinov: Muzički trenuci op. 16; Polišinel; Elegija; Preludijumi op. 23 i op. 32 ( po izboru ); Etide – slike

op. 33 i op. 36.

Napomena: Ukoliko učenik svira Sonatu iz perioda romantizma, slobodna kompozicija treba da bude iz perioda klasike.

5. PREPORUČENA LITERATURA IZ PERIODA KLASIKE:

- Hajdn: Kapričo G – dur; Varijacije f – mol. - Mocart: Fantazija c – mol; Varijacije C – dur KV 265; Varijacije D- dur KV 573; Varijacije F – dur KV 398;

Varijacije G – dur KV 455; Varijacije B – dur. - Betoven: Rondo G – dur op. 51; Rondo G – dur op. 129; Andante Favori F – dur, Bagatelies op. 126; Varijacije D

– dur op. 32; Varijacije c-mol

6. KOMPOZICIJE AUTORA XX VIJEKA


- Prokofjev: Prolazne vizije; Romeo i Julija; Pepeljuga. - Šostakovič: 24 preludijuma op. 34; Preludijumi i fuge. - Bartok: Allegro barbaro, Svita op. 14; Rumunske igre; Mikrokosmos ( V i VI sv. ); 14 Bagatela op. 16. - Debisi: Svita „Pour le piano“, Preludes ( izbor iz I i II sv. ); Suite Bergamasque; Balade, ; La plus que lente;

Estampes; Noctune. - Ravel: Sonatine; Jeux d’caux; Miroirs ( izbor ). - Faure: Nocturnes; Barcarolles; Impromtus; Valse et caprices; Preludes. - Skrjabin: Preludijumi (izbor) - B. Kunc: Mlado lišće, bagatela, Valcer - D. Kabalevski: Preludijumi op. 38 - F. Poulenc: Perpetum mobile, Tri komada - V. Novak: Slovačka svita op. 32, Moj maj op. 20, Sonatina - B. Bjelinski: Bagatela, Tokata, Svite, Proljećne Vode - B. Papandopulo: Sa sela - M. Lipovšek: Dvije minijature - M. Logar: Pastorale i burleske - L. M. Škerjanc: Preludijum, Nokturna i Šest improvizacija - P. Ozgjen: Sonata


130

7. KOMPOZICIJE CRNOGORSKIH ILI SRPSKIH AUTORA


- S. Gačević: Balada o maslini; Varijacije na crnogorske teme. - P. Milošević: Sonatina; Mala klavirska svita. - D. Despić: Nokturno, Humorističke etide; Vinjete; Minijature. - S. Rajčić: Etide, Igre, Humoreske. - K. Babić: Tokata i Figura; Preludij. - V. Milanković: Ljubavne poeme, Preludijumi. - V. Mokranjac: Etide, Sonatine, Fragmenti, Igre. - M.Tajčević: Sedam balkanskih igara; Pet peludijuma. - D. Radić: Rondino, Tri preludijuma, Sonata Lesta, Sonatina u D-duru

Ispitni program se izvodi napamet

Napomena: Na završnom ispitu moraju biti zastupljeni svi stilovi. Ukoliko se ne svira klasična sonata, već sonata iz perioda romantizma ili dvadesetog vijeka, klasični period mora biti zastupljen nekim drugim djelom (npr. varijacije, fantazija, rondo i sl). Na stručnom ispitu učenik svira jednu kompoziciju sa godišnjeg ispita po svom izboru.

8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta

- Prelazna ocjena (opisna – položio – ističe se) na provjerama znanja i pozitivna ocjena na godišnjem ispitu - Učestvovanje na internim javnim časovima škole (minimum dva puta u toku školske godine).

Napomena: Kada se radi o talentovanom đaku moguće je umjesto ispita organizovati cjelovečernji koncert na kojem moraju biti ispoštovani svi zahtjevi ispitnog programa.


- Visoka stručna sprema:

- diplomirani klavirista


131


- Program za izuzetno nadarene učenike - Nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika - Obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima



Predmet Znanja

- Sviranje ljestvica i akorada. Poznavanje načina izvođenja različitih ornamenata. Poznavanje različitih izraza i skraćenica vezanih za tempo, dinamiku, artikulaciju i agogiku i načina njihovog izvođenja

Teorija muzike sa osnovama harmonije - Poznavanje ljestvica i akorada Poznavanje ornametike i raznih izraza i skraćenica vezanih za tempo, dinamiku, artikulaciju i agogiku

- Sviranje kompozicija različitih stilskih pravaca

Istorija muzike sa poznavanjem muzicke literature

- Poznavanje, definisanje i analiziranje karakteristika različitih stilskih pravaca u primjerima iz muzičke literature

- Sviranje razlicitih muzičkih formi Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih instrumentalnih muzičkih formi

- Sviranje instrumentalnih polifonih formi (invencija, fuga)

Polifonija - Poznavanje, definisanje I analiziranje instrumentalnih polifonih formi (invencija, fuga, kanon)


133

1.2.10. KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA

1. Naziv predmeta: KOREPETICIJA I ČITANJE S LISTA



T V Ukupno

I - 36 36

II - 36 36

III - 36 36

IV - 33 33

Ukupno - 141 141

V - vježbe, sviranje klavirske pratnje za druge solističke instrumente i glas


- Osposobljavanje za korepetiranje solistima - gudačima, duvačima i solo pjevačima - Osposobljavanje za timski rad - Ovladavanje čitanjem s lista


134


RAZRED: PRVI


- Upoznavanje zakonitosti sviranja klavirske pratnje sa gudačkim instrumentima

- Djela za gudačke instrumente

- Literatura za čitanje s lista

- Poštovanje zakonitosti sviranja sa gudačkim instrumentima

- sviranje klavirske pratnje u djelima za gudačke instrumente – usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja

- čitanje s lista

- Sposobnost za timski rad - Razvijanje analitičnosti, preciznosti i marljivoti

- Razvijanje kreativnosti - Sposobnost snalaženja u složenim situacijama

- Individualni rad i rad sa dva učenika (klavirista i solista na drugom instrumentu)

- javno izvođenje


135

RAZRED: DRUGI


Upoznavanje sa zakonitostima sviranja klavirske pratnje za gudačke i duvačke instrumente Djela za gudačke instrumente Djela za duvačke instrumente Literatura za čitanje s lista

- Poštovanje zakonitosti sviranja sa gudačkim, odnosno, duvačkim instrumentima

- Sviranje klavirske pratnje u djelima za gudačke instrumente, usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje soliste i izgrađivanje balansa u odnosu na solistu, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja

- Sviranje klavirske pratnje u djelima za duvačke instrumente, usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja

- Čitanje s lista

- Spremnost na timski rad - Razvijanje analitičnosti, preciznosti i marljivosti


- Individualni rad i rad sa dva učenika (klavirista i solista na drugom instrumentu)

- Javno izvođenje


136

RAZRED: TREĆI


Upoznavanje sa zakonitostima sviranja klavirske pratnje za gudačke, duvačke instrumente i solo pjevače Djela za gudačke instrumente Djela za duvačke instrumente Djela za solo pjevanje

- Poštovanje zakonitosti sviranja sa gudačkim, duvačkim instrumentima i solo pjevačima

- Ssviranje klavirske pratnje u djelima za gudačke instrumente, usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja


- Sviranje klavirske pratnje u djelima za solo pjevače, usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje



- Individualni rad i rad sa dva učenika (klavirista i solista na drugom instrumentu, odnosno solo pjevač)

- Javno izvođenje


137


Literatura za čitanje s lista

soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja

- Čitanje s lista


138

RAZRED: ČETVRTI


Upoznavanje sa zakonitostima sviranja klavirske pratnje za gudačke, duvačke instrumente i solo pjevače: Djela za gudačke instrumente Djela za duvačke instrumente Djela za solo pjevanje

- Poštovanje zakonitosti sviranja sa gudačkim, duvačkim instrumentima i solo pjevačima

- Sviranje klavirske pratnje u djelima za gudačke instrumente, usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja


- Sviranje klavirske pratnje u djelima za solo pjevače

- Usvajanje osnovnih navika za saradnju sa solistom, slušanje



- Individualni rad i rad sa dva učenika (klavirista i solista na drugom instrumentu, odnosno solo pjevač)

- Javno izvođenje


139


Literatura za čitanje s lista

soliste, brzo i adekvatno reagovanje na moguće greške soliste tokom javnog izvođenja

- Čitanje s lista


RAZRED: PRVI

- Baklanova Sonatina za violinu - Tartini Sarabanda (violina) - Bokerini Menuet (violina) - Martinu Sonatina (violina) - Vivaldi Koncert C-dur I stav (violončelo) - Breval Končertino (violončelo)

čitanje s lista - Jela Kršić Klavirska vježbanka - Šuman Album za mladež

RAZRED: DRUGI

- Berio Koncerti (I stavovi) - Kabalevski Koncert za violinu (I stav) - Mocart Rondo za violinu B-dur i G-dur - Betoven Rondo za violinu G-dur - Marčelo Sonate za violu - Hajdn Koncert C-dur I stav (za violončelo) - Bokerini Koncert B-dur I stav (za violončelo) - Škroup Koncert F-dur I stav (za trubu) - Teleman Sonatina F-dur (za obou) - Hulak Sonatina (za obou)


140

čitanje s lista - Berens Etide - Mocart 14 lakih kompozicija - Betoven Komadi - Šuman Komadi

RAZRED: TREĆI

- Vijetan Koncerti br.2 i 4, I stavovi (za violinu) - Bruh Koncert I i II stav (za violinu) - Kabalevski Koncert g-mol, I stav (za violončelo) - Bokerini Menuet i rondo (za violončelo) - Mocart Koncert G-dur (za flautu) - Hajdn Koncert D-dur (za flautu) - Mocart Koncert I stav (za hornu) - Betoven Romansa (za trubu) - Djela za glas i klavir A.Skarlatija i drugih baroknih majstora

čitanje s lista - Bartok Mikrokosmos I i II - Mocart Sonatine - Bah Mali preludijumi

RAZRED: ČETVRTI

- Mendelson Koncert e-mol I, II, III stav (violina) - Bruh Koncert I, II, III stav (violina) - Kabalevski Koncert g-mol I, II, III stav (violončelo) - Mocart Koncert D-dur (za flautu) - Djela za solo pjevanje Gračaninova, Glinke i drugih ruskih kompozitora

čitanje s lista - Bah Mali preludijumi - Bah Dvoglasne invencije - Mocart Sonatine - Čajkovski Komadi


141




- Obavezna dva javna nastupa tokom školske godine - Obavezan ispit na kraju školske godine


- Uspješni javni nastupi tokom školske godine - Prelazna ocjena na ispitu na kraju školske godine


- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzičar - klavirista (korepetitor)




142



Predmet Znanja

- Čitanje s lista Solfeđo - Čitanje muzičkog teksta prima vista

- Sviranje klavirske dionice u službi pratnje drugih solističkih instrumenata i glasova uz istovremeno praćenje njihovih dionica

Poznavanje muzičkih instrumenata - Poznavanje tehnike, tona i načina bilježenja muzičkih instrumenata

- Sviranje klavirske pratnje u djelima različitih muzičkih oblika, pisanih za različite solističke instrumente i glasove

Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih muzičkih oblika

- Sviranje klavirske pratnje u djelima različitih stilskih pravaca, pisanih za različite solističke instrumente i glasove


- Poznavanje, razumijevanje I analiziranje karakteristika različitih stilskih pravaca i njihovih predstavnika kroz epohe u primjerima iz literature


143

1.2.11. KAMERNA MUZIKA

1. Naziv predmeta: KAMERNA MUZIKA



T V Ukupno

I - 36 36

II - 36 36

III - 36 36

IV - 33 33

Ukupno - 141 141

V - vježbe, sviranje u kamernim ansamblima


- Upoznavanje sa djelima kamerne muzike - Osposobljavanje za sviranje u kamernom ansamblu - Oposobljavanje za timski rad


144


RAZRED: PRVI


Kamerni ansambli: Klavirski duo Gudački instrumenti i klavir: - violina i klavir - viola i klavir - violončelo i klavir - kontrabas i klavir - gitara i klavir

- Poštovanje osnovnih zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu

- Sviranje djela pisanih za klavir četvororučno ili za dva klavira (izgrađivanje balansa među izvođačima)

- Sviranje djela kamerne muzike pisane za gudačke instrumente i klavir

- Poštovanje zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu (duo) sa gudačkim instrumentima

- Sviranje djela kamerne muzike pisane za gitaru i klavir

- Poštovanje zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu sa trzačkim instrumentima



- Rad sa dva učenika - Javno izvođenje


145

RAZRED: DRUGI


Kamerni ansambli: - klavirski duo Gudački instrumenti i klavir: - violina i klavir - viola i klavir - violončelo i klavir - kontrabas i klavir - gitara i klavir - duvački instrumenti i klavir

- Poštovanje osnovnih zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu

- Sviranje djela pisanih za klavir četvororučno ili za dva klavira (izgrađivanje balansa među izvođačima)




- Poštovanje zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu (duo) sa trzačkim instrumentima

- Sviranje djela za duvačke instrumente (poznavanje fraziranja i upoznavanje sa problematikom daha kod duvačkih instrumenata)

- Poštovanje zakonitosti sviranja sa duvačkim instrumentima

- Spremnost na timski rad - Razvijanje analitičnosti, preciznosti i marlivosti


- Rad sa dva učenika - Javno izvođenje


146

RAZRED: TREĆI



- Postovanje osnovnih zakonitosti sviranja u kamernom ansamblu interpretacija djela pisanih za klavirčetvororučno ili za dva klavira (izgrađivanje balansa među izvođačima)





- Sviranje djela za duvačke instrumente (poznavanje fraziranja i upoznavanje sa problematikom daha kod duvačkih instrumenata)

- Spremnost na timski rad - Razvijanje analitičnosti, koncentracije i marljivosti


- Rad sa dva, odnosno, tri učenika

- Javno izvođenje


147


- glas i klavir - klavirski trio

- Sviranje djela pisanih za glas i klavir (poznavanje fraziranja i upoznavanje sa problematikom daha kod solo pjevača)

- Sviranje djela pisanih za klavirski trio


148

RAZRED: ČETVRTI



- Poštovanje zakonitosti sviranja u kamernim ansamblima interpretacija djela pisanih za klavir četvororučno ili za dva klavira (izgrađivanje balansa među izvođačima)





- Sviranje djela u kamernom ansamblu sa duvačkim instrumentima (poznavanje fraziranja i upoznavanje sa problematikom daha kod duvačkih instrumenata)

- Spremnost na timski rad - Spremnost za pomoć - Razvijanje analitičnosti, preciznosti i marljivosti


- Rad sa dva, odnosno, tri i više učenika

- Javno izvođenje


149


- glas i klavir - klavirski trio - nestandardni sastavi

- Sviranje djela pisanih za glas i klavir (poznavanje fraziranja i upoznavanje sa problema-tikom daha kod solo pjevača)

- Sviranje djela pisanih za klavirski trio i nestandardne sastave


RAZRED: PRVI

- Vivaldi Sonate za violinu i klavir - Teleman Šest sonatina za violinu i klavir - Koreli Sonatine za violinu i klavir - Veračini Sonate za dvije violine i basso continuo - Diabeli Sonate za gitaru i klavir - Diabeli Sonate za 4 ruke op.241 no.1 i op.54 - Brams Valceri za klavir četvororučno op.39

RAZRED: DRUGI

- Hendl Sonate za flautu i klavir br.4, 6 i 7 - Hendl Sonata za obou i klavir br.2 - Teleman Sonata za flautu i klavir - Mocart Šest sonata za violinu i klavir - Martinu Sonatina za violinu i klavir - Mac Sonata da camera (za violončelo i klavir) - Barat „Concertino orientale“ za trubu i klavir - Dvoržak Sonatina za violinu i klavir - Brams Mađarske igre (za klavir četvororučno) - Betoven Originalne kompozicije za 4 ruke - Diabeli Sonata za klavir četvororučno, op.58 br.60


150

RAZRED: TREĆI

- Kalinovski Izbor iz zbirke igara i melodija za trubu i klavir - Lekler Sonata za flautu i klavir - Fore Fantazija za flautu i klavir - Bartok Narodne pjesme za obou i klavir - Vivaldi Pastorala za klavirski trio - Hajdn Trio sonate (G-dur i fis-mol) - Monteverdi Scerzi musicali (za dvije violine i basso continuo - mogućnost kombinacije sa glasovima) - Bononcini Sedma svita za flautu, violinu i basso continuo - Dvoržak Slovenske igre za klavir četvororučno op.46 - Ravel „Moja mama guska“ (izbor)

RAZRED: ČETVRTI

- F.Bah Trio br.2 C- dur (flauta, violina i klavir) - K.F.E.Bah Sonata br.2 (flauta, violina, klavir) - Anonimus Svita d- mol (flauta, violina i basso continuo) - Pepuš Trio sonate (flauta, oboa i klavir) - Hendl Trio sonate op.2 br.1 i 2 (flauta, violončelo i basso continuo) - Štamic Trio (flauta, violina i basso continuo) - Hajdn Škotske i velške pjesme za trio i glas - Betoven Škotske pjesme za mezosopran i trio - Mendelson Sekstet in D, op.110 (violina, dvije viole, violončelo, kontrabas i klavir) - Dvoržak Bagatela op.47 (dvije violine, violončelo i klavir) - Šubert Nokturno op.148 (trio) - Fore Dolly op.56 za klavir četvororučno - Glinka Elegija (trio)




- Obavezna dva javna nastupa tokom školske godine - Obavezan ispit na kraju školske godine


151


- Uspješni javni nastupi tokom školske godine - Prelazna ocjena na ispitu na kraju školske godine


- Visoka stručna sprema: - diplomirani muzičar, sva izvođačka usmjerenja





Predmet Znanja

- Sviranje u kamernim ansamblima (sa gudačkim, duvačkim instrumentima i glasom)

Poznavanje muzičkih instrumenta - Poznavanje tehnike, tona i načina bilježenja muzičkih instrumenata

- Sviranje muzičkih formi pisanih za različite kamerne sastave

Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih muzičkih formi

- Sviranje različitih polifonih formi Polifonija - Poznavanje, definisanje i analiziranje polifonih oblika

- Sviranje kompozicija različitih stilskih pravaca


- Poznavanje, definisanje i analiziranje karakteristika različitih muzičkih stilova i njihovih predstavnika u primjerima iz literature


153

1.2.12. HORSKO PJEVANJE

1. Naziv predmeta: HORSKO PJEVANJE



T V Ukupno

I - 72 72

II - 72 72

III - 72 72

IV - 66 66

Ukupno - 282 282

V - vježbe, pjevanje u horskom ansamblu


Upoznavanje sa horskom literaturom

- Ovladavanje vokalnom tehnikom - Osposobljavanje za pjevanje u horskom ansamblu - Osposobljavanje za umjetničku interpretaciju - Osposobljavanje za timski rad


154


Razred: PRVI, DRUGI, TREĆI, ČETVRTI (predmet je programski isti za sve četiri godine)


- Upoznavanje sa osnovnim zakonitostima vokalne tehnike

- Poznavanje zakonitosti pjevanja u horu

- Upoznavanje sa djelima za ženski, mješoviti i muški hor

- duhovna muzika: * pravoslavna muzika (XII i XIII vijek, vizantijska muzika, XIX i XX vijek)

* katolička muzika (XVI - XX vijek)

- svjetovna muzika - muzika XX vijeka: * domaći autori * strani autori

- Poštovanje osnovnih zakonitosti vokalne tehnike

- Razvijanje pravilne impostacije disanja i oblikovanja vokala

- Razvijanje sposobnosti fraziranja i pravilnog uzimanja daha u pjevanju vokaliza i horskih kompozicija

- Poštovanje zakonitosti pjevanja u horskom ansamblu

- Interpretacija horskih kompozicija

- Poštovanje notnog teksta i različitih dirigentskih zahtjeva, interpretativne i vokalne prirode

- Razvijanje osjećaja za radnu disciplinu, kolektivni rad i odgovornost


- Razvijanje preciznosti i tačnosti

- Spremnost za pomoć

- Rad sa manjim grupama (po glasovima) i kolektivno

- Javni nastupi


155


Literatura za ženski hor

Duhovna muzika: - Vizantijska muzika XI, XII i XIII vijeka (anonimni kompozitori)

Pravoslavna muzika: - St. St. Mokranjac: Odlomci iz liturgije "Sv. Jovana Zlatoustog"

M. Tajčević: - IV duhovni stih

Rahmanjinov: - Bogorodice Djevo

P.I Čajkovski: - Svjati Bože

P. Česnokov: - Da ispravitsja - Tebe poem

Katolička muzika: - Stari majstori (Palestrina, Lasso, Vittoria, Festa) - Izbor djela duhovne muzike - G.B. Pergolesi: Stabat mater - W.A. Mozart: Ave verum corpus - J.S. Bach: Korali i kantate (jednostavnije) - J. Gallus: Moteti - Lukačić: Izabrane kompozicije

Svjetovna muzika: - St. St. Mokranjac: Rukoveti (jednostavnije - II, VII, VIII, IX) - složenije (III, X, XV) - Primorski napjevi - Kozar

Muzika XX vijeka: - R. Petrović „U kotarici mi majka selo donela“ - „Canticum canticorum“ - K. Babić: Razbrajalice - Tri madrigala - M. Milojević: „Muha i komarac“


156

- T. Skalovski: II rapsodija - T. Prokopijev: Kumanovke - B. Tamindžić: Rukovet za ženski hor, „Crmnički oro“, „Zavolje se dvoje mlado“

literatura za muški hor

- gregorijanski korali (po izboru) - pjevanja po Oktoihu - napjevi za muški hor - vizantijska muzika - St.St.Mokranjac: I rukovet (II, VII, IX - transponovane za muški hor) - Lambra Dimitrijević: Odabrane kompozicije (od XVI - XX vijeka)- izbor za muški hor

literatura za mješoviti hor

- J.S.Bah: Korali (po izboru) - Lambra Dimitrijević: Odabrane kompozicije (od XVI - XX vijeka)- izbor za mješoviti hor - St.Mokranjac: Rukoveti (po izboru)


- Klavir kao osnovno sredstvo - Partiture


- Provjera znanja vrši se po principu pjevanja po kvartetima (sopran I, sopran II, alt I, alt II ili sopran, alt, tenor, bas) i to kompozicije po izboru profesora (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa provjera tokom klasifikacionih perioda


- Visoka stručna sprema: - diplomirani dirigent - diplomirani kompozitor - diplomirani muzičar


157





Predmet Znanja

- Pjevanje različitih vokalnih muzičkih oblika (polifonih i homofonih)

Solfeđo - Pjevanje iz notnog teksta u jednoglasnom i višeglasnom stavu

- Pjevanje različitih vokalnih muzičkih oblika

Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje različitih vokalnih muzičkih oblika

- Pjevanje višeglasnih vokalnih polifonih formi

Polifonija - Poznavanje, definisanje, analiziranje, i interpretacija vokalnih višeglasnih formi


159

1.3. IZBORNI PREDMETI

1.3.1. TEORIJA DŽEZA

1. Naziv predmeta: TEORIJA DŽEZA



T V Ukupno

I - - -

II 36 - 36

III 36 - 36

IV 33 - 33

Ukupno 105 - 105

T - teorijska nastava, seminarski, i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)


- Poznavanje istorije i teorije džez muzike - Povezivanje teorije džez muzike sa drugim muzičkim disciplinama: harmonijom, muzičkim oblicima, naukom o

muzičkim instrumentima


160


RAZRED: DRUGI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifičnosti u izvođenju

- Poznavanje istorije džeza I dio - Prethodnici džeza - Afrički korijeni - Američko presađivanje (stapanje afričke i evropske muzičke tradicije na tlu SAD).

- Klasični bluz (Lemon Džeferson, Ledbeli, Big Bil Brunzi i drugi).

- Skot Džoplin - regtajm - Nju Orleans – rađanje klasičnog stila

- Prvi zvuci – Kreolska subkultura; prvi ulični orkestri

- Rasad iz Nju Orleansa – Oridžinel Diksilend Džez Bend, Kriol Džez Bend, Džozef King Oliver, Sidni Beše, Džimi Nun, Džoni i Bejbi Dodz, Kid Ori i drugi.

- Veliki Džeri Lord – Džeri Lord Morton i »Red Hot Pepers«, Besi Smit i novi bluz – Besi Smit, Klara Smit i Ma Rekni

- Bijela pritoka - Nju Orleans Ritam Kings

- Prvi genije – Luj Armstrong - Era svinga – sazrijevanje džez muzike

- Pojava velikog orkestra –

- Slušanje i analiziranje kompozicija karakterističnih predstavnika po pravcima i stilovima džeza

- Prepoznavanje džez stilova

- Razvijanje kritičkog odnosa prema nauci i umjetnosti

- Razvijanje analitičnosti, marljivosti, kvaliteta rada i ispunjavanja radnih obaveza


161


Flečer Henderson, Džin Goldket, Red Alen, Luis Rasel i drugi.

- Afirmacija klavira – Strajd klaviristi: Fets Voler, Erl Hajns, Džejms P. Džonson, bug i vugi...

- Dominacija saksofona – Kolman Hokins, Lester Jang, Ben Vebster, Ad Džonson, Don Bajas i drugi.

- Djuk Elington – razni orkestri, period 1923. do 1973. god. sa značajnim solistima

- Sving orkestri – Beni Gudman, Tomi i Džimi Dorsi, Beni Moten, Kaunt Bejzi, Arti Šo, Glen Miler i drugi

- Preporod diksilenda – Bank Džonson, Vajld Bil Dejvidson, Bobi Heket, Maks Kaminski, Bili Baterfild, Magsi Spenijer i drugi.

- Mali sving orkestri i vokalni džez – Roj Eldridž, Beni Karter, Bili Holidej, Sara Von, Ela Fitdžerald i drugi

- Džez u Evropi – Đango Rajnhart i drugi.

- Moderno doba džeza 1. - Bi bap pobuna – opšti dio - Čarli Parker njegov uticaj, razni ansambli

- Dizi Gilespi – mali sastavi i big bend

- Tejtum i Pauel prekrajaju


- Prepoznavanje džez stilova




162


klavir – Art Tejtum, Bad Pauel, Telonijus Monk, Oskar Piterson, Erol Garner, Bil Evans i drugi

- Čarlijevi i Dizijevi sledbenici – Kliford Braun, Fets Navaro, Soni Stit, Džej Džej Džonson i drugi.

- Majls Dejvis – razni ansambli - Modern Džez Kvartet - Pokušaj sinteze – „Third stearn“ (Treća struja) u džezu – Džon Luis, Ginter Šuler, Gil Evans, Majls Dejvis i drugi.

- Nomenklatura, terminologija, tonalitet

- Dijatonski sistem, konstrukcija durske skale, stupnjevi

- Modusi durske skale - Intervali, prosti - složeni, klasifikacija, šifre, stepeni

- Sistem pamćenja intervala - Krugovi intervala, kvintni krug, dva kruga velikih sekundi, tri kruga malih terci, četiri kruga velikih terci, (kvartnog kruga)

- Akordi tercnih struktura - dijatonski trozvuci u duru sa simbolima i obelježavanjem stupnjeva, odnosi trozvuka i skale, obrtaja trozvuka,

- Primjena nomenklature, terminologije, tonaliteta

- Konstruisanje durske skale, stupnjeva

- Primjena modusa durske skale Opažanje i intoniranje intervala, prostih - složenih, klasifikacije šifri, stepena

- Primjena sistema pamćenja intervala

- Upotrebljavanje krugova intervala, kvintntnog kruga, dva kruga velikih sekundi, tri kruga malih terci, četiri kruga velikih terci, (kvartnog kruga)

- Primjena akorada tercnih struktura- dijatonskih trozvuka u duru sa simbolima i obeležavanja stupnjeva, odnosa trozvuka i skale,


163


naziva i simbola, zadržičnog trozvuka sus4 sa obrtajima i simbolima

- Funkcionalna harmonija- istorijat

- Klasifikacija dijatonskih trozvuka

- Akordske progresije - definicija i tipovi, funkcionalna analiza akordskih progresija u duru

- Kadence - autentična i plagalna

- Konstrukcije prirodnog (paralelnog) mola i njegovih dijatonskih trozvuka sa simbolima

- Harmonski i melodijski mol i njihovi dijatonski trozvuci sa simbolima

- Četiri osnovna kvaliteta trozvuka

- Akordska progresije u molu - Kadence u molu - autentična i plagalna

- Funkcionalna analiza akordskih progresija u molu

obrtaja trozvuka, naziva i simbola, zadržičnog trozvuka sus4 sa obrtajima i simbolima

- Primjena funkcionalnih harmonija

Primjena dijatonskih trozvuka Primjena akordskih progresija - Primjena kadenci - autentične i plagalne

- Konstrukcije prirodnog (paralelnog) mola i njegovih dijatonskih trozvuka

- Primjena harmonskog i melodijskog mola

- Konstrukcija četiri osnovna kvaliteta trozvuka i njihova primena

- Primjena akordske progresije u molu

- Primjena kadenci u molu - autentične i plagalne


164

RAZRED: TREĆI


- Poznavanje istorije džeza II dio

- Moderno doba Džeza 2 - Hard bap i fanki džez – Horas Silver, Čarls Mangas, Art Blejki, Soni Rolins, Atr Farmer, Beni Golson i drugi

- Fri džez – Sesil Tejlor, Ornet Kolmen i drugi.

- Džez – Mejsija – Džon Koltejn – razni ansambli

- Gitara u džezu – Od Čarlija Kristijana do danas

- Klavir u džezu poslije 1970. god. – Keit Džeret, Herbi Hеnкок, Čik Koria, Mekoj Tarner i drugi

- Big Bend šposlije 1970. god. – Gil Evans, San Ra, Teds Džons, - Mel Luis, Don Elis, Badi Rič i drugi.

- Razni pravci poslije 1970. god. – soul džez, bosa nova, ritam i bluz, salsa, rok džez i drugi.

- Džez i ostale umjetnosti – džez na filmu, pozorištu, TV, džez i književnost i slikarstvo.

- Uvod u improvizaciju - Konstrukcija četvorozvuka- septakorada, simbola i obrtaja

- Dijatonski septakordi u duru, simboli i obrtaji, odnosi septakorada i skala,


- Prepoznavanje džez stilova - Uvodjenje u improvizaciju - Konstrukcija četvorozvuka- septakorada

- Primjena dijatonskih septakorada u duru, septakorada i skala,




165


zadržičnog dominantnog septakorda (7sus4)

- Dijatonski septakordi u sve tri vrste mola, simboli i obrtaji, zadržični septakordi (sus4)

- Šest osnovnih kvaliteta septakorda

- Osnovne funkcije dijatonskih septakorada u akordskim progresijama u duru i molu sa zamenama

- Alterovani i supstitucioni akordi, sekundarna dominante

- Tritonusna supstitucija i supstitucije po umanjenim serijama

- Nonakord sa simbolima- alterovana nona

- Netercne akordske strukture: kvartne, kvintnne, sekundne, akordi sa horizontalnom crtom – polikordi i akordi sa kosom crtom – akordi sa specifičnim basom

zadržičnog dominantnog septakorda (7sus4)

- Primjena dijatonskih septakorada u sve tri vrste mola, simbola i obrtaja, zadržičnih septakorada (sus4)

- Primjena šest osnovnih kvaliteta septakorda

- Opažanje osnovnih funkcija dijatonskih septakorada u akordskim progresijama u duru i molu sa zamenama

- Primjena alterovanih i supstitucionih akorada, sekundarne dominante

- Primjena tritonusne supstitucije i supstitucije po umanjenim serijama

- Primjena nonakorada - Primjena netercnih akordskih struktura: kvartnih, kvintnnih, sekundnih, akorada sa horizontalnom crtom – polikorda i akorada sa kosom crtom – akorada sa specifičnim basom


166

RAZRED:ČETVRTI


- Poznavanje istorije džeza III dio

- Doprinosi razvoju džeza - Ostali kontinenti – Azija, Afrika, Australija, Južna Amerika

- Latin Džez – Kuba - Značaj evropskog džeza – Francuska, Njemačka, Velika ABritanija, Italija, Švedska, Poljska, Austrija, Mađarska, Čehoslovačka, SSSR

- Džez u Jugoslaviji do 1990. god.

- Najznačajniji centri: Ljubljana – džez orkestar RTLj sa dirigentima i solistima, Zagreb – džez orkestar RTZ sa dirigentima i solistima, Beograd – džez orkestar RTB sa dirigentima i solistima

- Ostali centri: Novi Sad, Sarajevo, Skoplje

- Konstrukcije durske skale, modusa i dijatonskih četvorozvuka sa simbolima i obrtajima

- Odnosi akorada i akordskih skala, modusa u duru

- Modusi uzlaznog harmonskog mola

- Lidijska prekomerna skala


- Konstrukcija durske skale, modusa i dijatonskih četvorozvuka sa simbolima i obrtajima

- Primjena akorada i akordskih skala, modusa u duru

- Primjena modusa uzlaznog harmonskog mola

- Primjena lidijske prekomerne skale


- Razvijanje kritičkog odnosa prema nauci i umjetnostii

- Rad sa grupom od 7- 10 učenika


167


- Harmonski mol - Umanjena skala - Cijelostrepena skala - Prekomjerna skala - Bebop skala - Pentatonska skala - Blues skala - Sintetičke skale - Elementi melodije - Analiza i razvoj melodije, rad sa melodijom i principi improvizacije - tipovi

- Funkcije septakorada i njihovih zamjena u duru i sve tri vrste mola

- Tritonusna supstitucija i supstitucije po umanjenim serijama

- Varljiva - deceptivna kadenca - Akordska progresija II- V - I - Povratna progresija - turnaround

- Akordski obrasci i principi akordskih progresija

- Modulacija - pojam, tipovi funkcionalna analiza - harmonskog ritma

- Kontrapunktska obrada statične harmonije

- Hromatizam u improvizaciji

- Primjena harmonskog mola - Primjena umanjene skale - Primjena cijelostrepene skale - Primjena prekomjerne skale - Primjena bebop skale - Primjena pentatonske skale - Primjena blues skale - Primjena sintetičkih skala - Primjena elemenata melodije - Primjena razvoja melodije i principa improvizacije

- Primjena septakorada i njihovih zamjena u duru i sve tri vrste mola

- Primjena tritonusne supstitucije i supstitucije po umanjenim serijama

- Primjena varljive - deceptivne kadence

- Primjena akordske progresije II - V - I

- Primjena povratne progresije - turnaround

- Primjena akordskih obrazaca i principa akordskih progresija

- Primjena modulacija - Primjena kontrapunktske obrade statične harmonije

- Primjena hromatizma u improvizaciji


168


- Džejms Linkoln Kolijer: Istorija Džeza (Nolit, Beograd 1989.god.) - Miloš Krstić: Vek džeza (Beograd 2003. god.) - Igor Bril: Praktični kurs džez improvizacije


- CD player sa zvučnicima - Video rikorder i TV.


- Pismena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu)




- Visoka stručna sprema: - diplomirani džez muzičar - diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike




169



Predmet Znanja

Džez klavir - Bluz forma i rhytm changes - Improvizacija - Modusi - Džez simboli i šifre - Intervali i akordi sa obrtajima - Akordske progresije u džez improvizaciji- Transpozicija - Džez skale u improvizaciji - Džez standardi

Solfeđo - Intoniranje intervala i akorada sa obrtajima

- Melodijsko-ritmički diktati (pismeni i usmeni)

- Melodijske i ritmičke vežbe - Harmonske veze (funkcije)

Harmonija - Horski četvoroglasni stav

Muzički oblici - Dvodjelna i trodjelna pjesma (vrste)

- Nomenklatura, terminologija, tonalitet - Dur-mol sistem - Durske i molske skale - Modusi - Intervali, akordi i njihovi obrtaji - Kvintni i kvartni krug - Kadence - Princip improvizacije - Akordske šifre - Vrste skala - Modulacije - Hromatika - Akordske progresije - Džez simboli i šifre

Polifonija - Starocrkvene ljestvice - modusi


171

1.3.2. DŽEZ KLAVIR

1. Naziv predmeta: DŽEZ KLAVIR



T V Ukupno

I - - -

II - 36 36

III - 36 36

IV - 33 33

Ukupno - 105 105

V - vježbe, sviranje džez muzike na klaviru


- Ovladavanje vještinom sviranja na klaviru i praktična primjena znanja iz teorije džez muzike na instrument - Osposobljavanje za sviranje džez formi na klaviru


172


RAZRED: DRUGI


- Blues forma i rhytm changes - Priprema za improvizaciju - Modusi durske skale - Modusi molske skale – priro-dni, melodijski i harmonski. Prosti akordi u uskom slogu

- Akordi sa upoznavanjem nomenklatura i čitanja džez simbola

- Bluz forma i rhytm changes - Džez standardi koji su već izaranžirani za klavir

- Analiziranje i ovladavanje sviranja blues forme i rhytm changes

- Priprema za improvizaciju - Analiziranje i sviranje modusa durske skale, početak sviranja bluesa kao forme bez progresija

- Analiziranje i sviranje modusa molske skale - prirodni, melodijski i harmonski

- Sviranje prostih akorada u uskom slogu

- Odvojeno i paralelno sviranje lijevom i desnom rukom - sekunda, terca, kvarta, kvinta i oktava

- Sviranje akorada sa upoznavanjem nomenklatura i čitanja džez simbola

- Početak spajanja lijeve i desne ruke , odnosno, basa u lijevoj ruci i prostih akorada uskog sloga u desnoj ruci (primjeri - jednostavniji džez standardi)

- Analiziranje i savlađivanje sviranja bluz forme i uvođenje rhytm changes

- Sviranje džez standarda koji su već izaranžirani za klavir

- Razvijanje marljivosti, kvaliteta rada i ispunjavanje radnih obaveza


- Razvijanje kritičkog odnosa prema umjetnosti

- Individualna nastava - Workshop (klavirska radionica koju vode profesori - gosti)


173

RAZRED: TREĆI


- Džez standardi - Triolski filing - Trileri i predudari - Akordski obrtaji - Načini interpretacije melodije u džezu - artikulacija i akcentovanje

- Blues forma i alterovane skale - Memorisanje kompozicija

- Analiziranje i sviranje džez standarda putem improvizacije

- Postizanje triolskog filinga prilikom sviranja i triolskog poimanja interpretacije

- Postizanje sposobnosti sviranja pratnje lijevom rukom

- Početak sviranja u triolskom filingu

- Sviranje skala u triolskom filingu

- Sviranje tema u triolskom filingu

- Primjena akorada u triolskom filingu

- Početak rada na primjeni trilera i predudara

- Početak sviranja - primjene akordskih obrtaja

- Interpretacija melodije u džezu - artikulacija i akcentovanje

- Analiziranje i proširivanje blues forme i postepena primjena alterovanih skala

- Vježbanje memorisanja kompozicija

- Razvijanje marljivosti, kvaliteta rada i ispunjavanja radnih obaveza

- Sposobnost snalaženja u složenim situacijama

- Razvijanje kreativnosti - Razvijanje kritičkog odnosa prema umjetnosti



174


- Brža tempa u pratnji - Akordska obrada durske i molske porodice sa džez progresijama

- Improvizacija - Blue tonovi - Blues u različitim tonalitetima - Transpozicija džez standarda

- Vježbanje bržih tempa u pratnji

- Analiziranje akordske obrade durske i molske porodice sa džez progresijama

- Vježbanje improvizacije - Vježbanje blue tonova - Sviranje bluesa u različitim tonalitetima

- Sviranje transponovanih džez standarda


175

RAZRED: ČETVRTI


- Improvizacija solo dionica - Džez skale u improvizaciji - Blok improvizacije - Upoznavanje različitih tempa (balada, fast, medijum, džez valcer, afro kuban, bossa nova...)

- Vježbanje solo dionica - Blues i blues skale - Atonalna i alterovana sola kroz paterne drugih muzičkih žanrova - latin, rok, soul, fjužn...

- Skokovi sa uskih na široke akordske slogove i obrnuto

- Sinhronizacije lijeve i desne ruke (akcenat na akordsku pratnju)

- Značajni džez pijanisti - Džez standardi

- Sviranje solo dionica putem improvizacije

- Sviranje džez skala u improvizaciji

- Sviranje blok improvizacije - Analiziranje različitih tempa (balada, fast, medijum, džez valcer, afro kuban, bossa nova...)

- Početak sviranja solo dionica - Sviranje bluesa i skale - Analiziranje i sviranje atonalnih i alterovanih sola kroz paterne drugih muzičkih žanrova- latin, rok, soul, fjužn...

- Vježbanje skokova sa uskih na široke akordske slogove i obrnuto

- Vježbanje sinhronizacija lijeve i desne ruke (akcenat na akordsku pratnju)

- Slušanje značajnih džez pijanista

- Analiziranje i sviranje džez standarda

- Razvijanje marljivosti, kvaliteta rada i ispunjavanja radnih obaveza


- Razvijanje kritičkog odnosa prema umjetnosti



176


- Oskar Piterson: Džez etide, vježbe i menueti (zbirka) - Milenko Prodanović: Bluz forme i akordske progresije - Clar Flea (Dragiša Buha): 557 džez standarda - Anđelko Duplančić: Brazil - 200 songs - Igor Bril: Praktični kurs džez improvizacije - M. Blam & M. Prodanović & M. Karlović: Minus One, vol. 1 - 4


- CD- ovi iz MINUS ONE kolekcije (Blam, Prodanović i Karlović i kolekcija ABERSLOD) - CD player sa zvučnicima


- 2 javna nastupa u toku polugodišta - Godisnji ispit


- Uspješno savladavanje nastavnog plana i programa; - 2 javna nastupa tokom svakog polugodišta; - Pozitivna ocjena na godišnjem ispitu.


- Visoka stručna sprema: - diplomirani džez klavirista - diplomirani klavirista sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike - diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike


- Program za izuzetno nadarene učenike


177

- Individualna nastava - Nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika - Obezbijediti posebne materijalno – tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima



Predmet Znanja

Teorija džeza - Nomenklatura, terminologija, tonalitet - Dur-mol sistem - Durske i molske skale - Modusi - Intervali, akordi i njihovi obrtaji - Kvintni i kvartni krug - Kadence - Princip improvizacije - Akordske šifre - Vrste skala - Modulacije - Hromatika - Akordske progresije - Džez simboli i šifre

Solfeđo - Intoniranje intervala i akorada sa obrtajima

- Melodijsko-ritmički diktati (pismeni i usmeni)

- Melodijske i ritmičke vježbe - Harmonske veze (funkcije)

Harmonija - Horski četvoroglasni stav

Muzički oblici - Dvodjelna i trodjelna pjesma (vrste)

- Bluz forma i rhytm changes - Improvizacija - Modusi - Džez simboli i šifre - Intervali i akordi sa obrtajima - Skordske progresije u džez improvizaciji - Transpozicija - Džez skale u improvizaciji - Džez standardi

Polifonija - Starocrkvene ljestvice - modusi


179

1.3.3. MUZIČKA ANIMACIJA

1. Naziv predmeta: MUZIČKA ANIMACIJA



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III 30 42 72

IV 20 46 66

Ukupno 50 88 134

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe i drugi oblici nastave kod kojih se odjeljenje dijeli na manje grupe


- Upoznavanje osnovnih ciljeva animacije u širem, kao i muzičke animacije u užem smislu - Sagledavanje osnovnih smjernica animacije kroz organizivanje, kreiranje i planiranje muzičkog života - Osposobljavanje za samostalno sprovođenje akcija organizovanja muzičkog života kroz raznovrsna predavanja,

muzičke priredbe, radio emisije, časopis.


180


RAZRED: TREĆI


- Poznavanje pojma animacije - Animacija kao neophodan oblik posredovanja između ljudi i umjetnosti

- Animacija kao obrazovno-kulturna aktivnost 1) samoobrazovanje 2) rad s publikom 3) razvijanje komunikacije,

socijabilnosti - Područja djelovanja muzičkog animatora (organizacija muzičke omladine, organizacija muzičkog života u školama)

- Faze procesa animacije: 1) proces otkrivanja

problema (sociokulturološko istraživanje);

2) proces stvaranja grupe, uspostavljanja komunikacije;

3) stvaralački proces (rad na jednom kolektivnom ostvarenju);

4) dalji život ostvarenja - animacija putem tog dijela

- Preciziranje jasnih odrednica za realizaciju umjetničkog programa koji je osmišljen

- Razvijanje snalažljivosti i efikasnosti

- Razvijanje kreativnosti - Spremnost i sposobnost za saradnju

- Spremnost za timski rad, razvijane preciznosti, odgovornosti i pozitivne identifikacije sa predmetom

- Projekat treba izvesti na terenu, izvan učionice radi postizanja samosatlnosti, ali u slučaju objektivnih poteškoća koje mogu da se jave u finalnoj realizaciji projekta – sprovesti diskusiju sa kritičkim osvrtom na rad grupe


181


- Oblici kulturne animacije: - Animacija - priprema, preanimacija

- Edukativna animacija - Stvaralačka animacija - Svečarska animacija - Lanac oblika animacije - Metod animacije:

- paternalistički - direktivni - učesnički

- Stvaralačke radionice

- Planiranje programa i unaprijed određjivanje ciljne grupe kojoj je koncert namijenjen

- Poznaje proces vođenja muzičkih priredbi

- Poznavanje načina popularisanja projekta u medijima

- Poznaje posao novinara - saradnika

- Poznavanje i uočavanje problema u muzičkom životu sredine, proces stvaranja grupe i uspostavljanje komunikacije sa potencijalnim konzumentima

- Vođenje muzičkih priredbi - Piše najave koncerta, osvrte, prikaze i intervjue

- Osmišljavanje projekta u svojoj školi, mjestu stanovanja, a zatim formiranje grupe koja će realizovati projekat namije-njen određenoj ciljnoj grupi

- Poznavanje proces oblikovanja umjetničkog projekta u okviru grupe, precizirajući jasne odrednice za realizaciju

- Kreiranje umjetničkog projekta u okviru grupe, i njegovo realizovanje

- Poznavanje i navođenje različitih tipova animacija muzičke priredbe, kao i načina vođenja programa

- Upotrebljavanje različitih tipova animacije muzičke priredbe


182


- Kombinovanje i upotrebljavanje različitih mogućnosti vođenja koncerta sa ili bez mikrofona, u školskoj sredini ili u manjim domovima kulture

- Vođenje programa, primjenjujući korekcije u intenzitetu glasa, brzini govora, kontaktu sa publikom, stavu i načinu improvizacije


183

RAZRED: ČETVRTI


- Poznaje animaciju u medijima - animator na radiju - animator muzički saradnik - animator na televiziji (kao voditelj i kao urednik)

- Poznaje i demonstrira vještine pisane animacije: odgovara na šest pitanja – ko? šta? kada? gdje? zašto? kako?

- Upoznaje se sa stilom i formom pisane animacije - naslov i podnaslov - sadržaj teksta - stil i forma

- Imenuje, povezuje i demostrira pripremu teksta za štampanje - objasniti šlajfnu - objasniti pojam pune stranice

- napraviti špigl - priprema teksta za prelom - štampanje

- Preispituje, modelira, kreira i ostvaruje animaciju na radiju i televiziji

- Pronalazi sličnosti i razlike u pristupima animaciji u medijima, kao i u pisanoj animaciji te se kritički odredjuje prema istim

- Razvrstavanje, analiziranje i pristupanje izradi pisane animacije

- Pripremanje teksta za štampanje

- Razvijanje snalažljivosti i efikasnosti

- Razvijanje kreativnosti - Spremnost i sposobnost za saradnju

- Spremnost za timski rad - Razvijane preciznosti, odgovornosti i pozitivne identifikacije sa predmetom

- Projekat treba da se izvede na terenu, izvan učionice, radi postizanja samostalnosti, ali u slučaju objektivnih teškoća, na času sprovesti diskusiju sa kritičkim osvrtom na samostalni i timski rad

- Poznaje marketing i menadžment u kulturi: - istraživanje i poznavanje

- Primjenjuje različite tehnike menadžmenta i marketinga u kulturi, primjenjujući različite


184


kulturnih potreba - kulturnih navika

- Modeli projekta u kulturi: 1) Osnovni oblici 2) Kompleksni oblici 3) Mas-medijski projekti u

kulturi 4) Novi oblici difuzije kulture

tehnike istraživanja tržišta putem opažanja, uporedjivanja, analiziranja povezivanja i prognoziranja


- Milena Dragićević–Šešić i Branimir Stojković: Kultura, menadžment, animacija, marketing - Marina Marković: Poslovna komunikacija - Dejvid Reg: Odnosi s medijima - Kit Digl: Marketing umetnosti - Alison Baverstok: Marketing u izdavaštvu - Tijana Mandić: Komunikologija - Snežana Nikolajević: Muzika kao dogadjaj - Ana Kotevska, Jasmina Zec, Jasminka Dokmanović, Bojana Žižić: Kontakt

Dodatna literatura:

- Martin Šingler, SindinViringa: Radio - Dejvid Mek Kvin: Televizija - Đovani Gocini: Istorija novinarstva - Endrju Bojd: Novinarstvo u elektronskim medijima


- Mogućnost izodjenja radio emisija (mala radio stanica), kompjuteri za štampanje časopisa, mikrofoni za vježbe vodjenja programa


185


- Pismena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Usmena provjera znanja (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Praktična vježba - Seminarski rad - Godišnji ispit (Ispit se sastoji iz pismenog i usmenog dijela, kao i prikaza jednog timskog rada)


- Uradjeni seminarski radovi i jedan timski rad - Pozitivna ocjena na godišnjem ispitu


- Diplomirani muzičar svih usmjerenja, završen kurs iz medija, iskustvo u radu na medijima i organizaciji muzičkog života.




186



Predmet Znanja

Istorija muzike sa upoznavanjem muzičke literature

- Poznavanje karakteristika muzičkih stilova i njihovih glavnih predstavnika

Muzički oblici - Poznavanje istorijata muzičkih oblika, žanrova, kao i analize muzičkog djela

Polifonija - Razvoj najznačajnijih polifonih oblika i

njihovih tehnika

- Pojam animacije kao neophodan oblik posredovanja između ljudi i umjetnosti. Poznavanje područja djelovanja muzičkog animatora, proces vodjenja muzičkih priredbi, popularisanje projekta u medijima. Pisanje najava, osvrta i prikaza koncerata.

- Poznavanje animacije u različitim medijima i primenjivanje kroz projekat koji treba da se izvede na terenu, izvan učionice

Poznavanje muzičkih instrumenata - Razvoj muzičkih instrumenata i njihovih karakteristika. Primjena instrumenata, kako u različitim kamernim sastavima, tako i u orkestru


187

1.3.4. OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM

1. Naziv predmeta: OSNOVI KOMPONOVANJA SA ARANŽIRANJEM



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III 36 36 72

IV 33 33 66

Ukupno 69 69 138

T - teorijska nastava, seminarski drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju koje se dijeli na grupe (do 10 učenika)

V - vježbe, komponovanje i analiza muzičkih formi


- Sticanje osnovnih znanja u domenu stvaranja jednostavnih muzičko- formalnih struktura - Upoznavanje tehničko- tehnološkog pristupa rješavanja standardnih oblika (prije svega male formalne cjeline),

kao i otvorenih i nestandardnih oblika koji predstavljaju slobodno kreirane cjeline


188


RAZRED: TREĆI

Informativni ciljevi Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi Specifični oblici izvođenja

- Evidencija osnovnih pojmova kompozicije uopšte

- Slušanje i razumijevanje različitih vrsta muzike

- Motivacija (kategorija personalnog razvoja)

- Rad u manjim grupama i individualni rad (kombinovano)

- Opis pojmova - Ispitivanje, razvrstavanje i analizairanje različitih vrsta muzike (globalno i u osnovnim podjelama)

- Razvijanje kvalitetnog i savjesnog odnosa prema radu

- Istorijsko lociranje - Analiza pojmova posmatranih kroz istorijski parametar

- Ispitivanje tehničko–tehnološkog faktora jednostavnih muzičko- formalnih cjelina

- Osnovne vrijednosne ocjene sa stanovišta primjerenih estetskih kategorija (na osnovama praktičnog iskustva)

- Uočavanje osnovnih principa izgradnje dvodjelnih i trodjelnih formi

- Savladavanje postupka izgradnje dvodjelnih formalnih struktura

- Melodijsko-harmonsko-ritmički parametri u dvodjelnoj strukturi

- Analiza vokalnih i instrumentalnih dvodjelnih oblika

- Tehnike komponovanja


189

RAZRED: ČETVRTI


- Analiza trodjelnih formi - Tehnologija trodjelnog oblika (mala i velika trodjelna pjesma)

- Modeli izgradnje male trodjelne pjesme i njene najosnovnije karakteristike

- Ovladavanje malom trodjelnom formom

- Samopouzdanje (vjera u ono što se radi)

- Komunikativnost (razmjena iskustava i polemika o dostignutim dometima)

- Produktivnost (racionalno iskorišćeno vrijeme na obradi pojedinih parametara i procjena njihove upotrebljivosti u muzičkoj formi)

- Rad u manjim grupama i individualno (kombinovano)

- Prezentacija ostvarenih projekata (javno i uživo ili u demo varijanti)

- Ostale formalne strukture (sonata, simfonija, fantazija, koncert, kantata, opera, balet itd) – samo informativno

- Kritičke procjene trodjelnih formalnih struktura iz ugla istorijskog naslijeđa a posebno stanovišta modernog pristupa valorizovanja djela (jednostavnim podkategorijama)

- Definisanje svih relevantnih muzičkih parametara i njihova uloga u muzičkom djelu: melodija, harmonija, ritam, metrika, boja, faktura, struktura, itd.

- Raznovrsni sastavi


- C. Kohoutek: Tehnika komponovanja u muzici XX veka - D. Despić: Muzički instrumenti - A. Obradović: Orkestracija


190


- Kompjuteri (određene konfiguracije) - Hardver: Procesor P4 (2, 4 Ghz) RAM 512 MB, zvučna kartica: 24 bit (audiodigit 2 - 5.1) i digidisain pro tools - Softver: Finale 2003 (coda music) SF 6.0 Stainberg Reason 2.5 Giga studio Pro tools


- Usmeno - Pismeno (izrada projekta)


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Pismeni zahtjevi:

- Izrada male dvodjelne forme (III godina) - Izrada male trodjelne forme (IV godina)


- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor




191



Predmet Znanja

- Evidencija osnovnih pojmova Kompozicije uopšte

- Opis pojmova

Teorija muzike sa osnovama harmonije - Evidencija osnovnih pojmova Teorije muzike ima direktno upliva u domen determinisanja ukupnog korpusa osnovnog tumačenja muzičkog jezika uopšte.Ona predstavlja početni pojmovnik koji je, u stvari, početni kurs u kome se sagledava obim i koncept sveukupne muzičke umjetnosti.Veći broj pojmova se detaljnije prezentuje u domenu Kompozicije.

- Opis pojmova iz oblasti Teorije muzike izučava samo najosnovnije kategorije pojmova bez značajnije obrade istih, za razliku od predmeta Kompozicija sa aranžiranjem.

- Melodijsko- harmonsko- ritmički parametri u dvodjelnoj strukturi

Harmonija - Harmonski parametar u dvodjelnoj strukturi muzičko formalne cjeline kao osnovne male muzičke forme podrazumijeva jednostavni koncept harmonskih obrta i oni, defacto, predstavljaju model u kome se harmonski parametr indetifikuje kao nosilac kreiranja muzičke ideje.

- Iz predmeta Harmonija se preuzimaju znanja iz domena funkcionalnih značenja harmonskih struktura, karakteristike njihovih veza (obrta) i specifične odlike i pojedini izuzeci koji iskoračuju iz okvira dursko- molskog tonalnog sistema.


192


Predmet Znanja

- Melodijsko-harmonsko-ritmički parametri u dvodelnoj strukturi

Polifonija - Melodija u muzičkoj umjetnosti je lider u domenu svih relevantnih parametara i razumije se, ima dominantnu ulogu u gradnji muzičke cjeline.Predmet Osnovi Komponovanja sa aranžiranjem preuzima osnovne definicije koje se obrađuju u predmetu Polifonija.One se prije svega odnose na pojedinosti tipa: odnosa izgradnje same melodijske strukture u osnovnim modelima, zatim, međusobnih odnosa istovremenog zvučanja (dvoglas, troglas i četvoroglas) sa elementima starih kontrapunktskih tehnika i koordinacije melodijskih i harmonskih parametara (horizontalno i vertikalno prožimanje).

- Uočavanje osnovnih principa izgradnje dvodjelnih i trodjelnih formalnih struktura

Muzički oblici - Muzički oblik je jedina disciplina koja se analitički bavi problemom muzičke forme u programu koji je zastupljen na ovom nivou obrazovanja. Osnova izučavanja forme leži u činjenici da su male i složene forme dvodjelnog i trodjelnog tipa polazni modeli koji su osnova za kasnija znanja iz ove oblasti. Podudarnost pojedinih znanja nisu slučajna i ona se dopunjuju, sa napomenom, da se znanja iz ove grupe u složenijim konstelacijama izučavaju u predmetu Osnovi komponovanja sa aranžiranjem.

- Analiza vokalnih i instrumentalnih dvodjelnih oblika

Poznavanje muzičkih instrumenata - Poznavanje muzičkih instrumenata ima za cilj pored spoznaje tehničko-tehnološkog momenta i njihovo pravilno razumijevanje u kontekstu muzičke


193


Predmet Znanja

primjene, s jedne strane, i njihovu jasnu dinstikciju u smislu konačnog estetsko-istorijskog definisanja. Analiza instrumentalnih dvodjelnih oblika sa specifične strane izučava aspekt muzičkih instrumenata i njihovu primjenu i ulogu u datoj konstelaciji.

- Definisanje svih relevantnih muzičkih parametara i njihova uloga u muzičkom dijelu: melodija, harmonija, ritam, metrika, boja, faktura, struktura, itd.

Etnomuzikologija - Izučavanje izvornog muzičkog materijala sa aspekta lokalnog ili svetskog stanovišta je jedna od osnovnih tačaka u konačnom razumijevanju cjelokupne umjetnosti o muzici.Ona generiše istorijski aspekt sa modernim saznanjima o datoj umjetnosti.Bez tog saznanja ne možemo računati na sveukupno definisanje značenja i funkciju muzike danas.Traženje odgovora na pitanje o ulozi parametara u muzici kao što su: melodija, harmonija, ritam, metrika, boja itd.se ne mogu iznaći bez relevantne analize sa aspekta Muzičkog folklora.Oni se u Osnovama kompozicije sa aranžiranjem posmatraju i iz ovog ugla, jer tradicionalna muzička umjetnost predstavlja bazični koncept iz koga se nastavljaju i razvijaju novi koncepti, sve do zapadno-evropskog modernog modela.


195

1.3.5. KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI

1 Naziv predmeta: KOMPJUTERSKI AUDIO I GRAFIČKI PROGRAMI



T V Ukupno

I - 72 72

II - 72 72

III - 72 72

IV - 66 66

Ukupno - 282 282

V - vježbe, rad na kompjuteru sa audio i grafičkim programima


- Upoznavanje sistema funkcionisanja kompjuterskih audio i grafičkih programa u najosnovnijim parametrima, a posebno sa stanovišta muzičkog idioma i njegove fundamentalne primjene u ovoj oblasti

- Ovladavanje najbitnijim aplikacijama koje omogućavaju grafičku (u muzičkom smislu) tj. pisanu muziku u notnim simbolima, midi komunikaciju unutar kompjuterskog sistema (softversko-hardverska) i van njega (externo hardversko-softverska)

- Ovladavanje osnovnim audio relacijama - Dizajniranje jednostavnih zvučnih struktura


196

4. Sadržaji/ Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi

RAZRED: PRVI


- Osnovni pojmovi i funkcionisanje kompjuterskog sistema

- Principi i funkcije programa – finale

- Snalažljivost u datim složenim zadacima, kao i razumijevanje postavljanje problematike

- Rad u manjim grupama i individualni rad (kombinovano)

- Evidencija pojmova grafičkog notnog programa

- Osnovni alati, njihove opcije i konkretna primjena grafičkih simbola u skladu sa opštim notografskim pravilima

- Traženje dodatnih rješenja i pokušaj iznalaženja alternativnih opcija, koji bi imali za cilj potvrdu razumijevanja datih funkcija

- Opis osnovnih funkcija u programu finale (coda music)

- Organizovanje jednostavnih dokumenata sa više linija i njihovo uobličavanje sa svim funkcionalnim opcijama


197

RAZRED: DRUGI


- Pojmovi muzičkog digitalnog povezivanja parametara

- Funkcionisanje MIDI - ja u programu FINALE, kako u povezivanju internih, tako i eksternih parametara.


- Rad u manjim grupama i individualno (kombinovano)

- Opis osnovnih MIDI funkcija - Interni i eksterni ton generatori- sintetizatori i sempleri i njihova MIDI komunikacija sa softverom FINALE

- Preciznost u sprovođenju višeslojne automatizacije

- Evidentiranje internih i eksternih opcija

- Automatizacija artikulacionog paketa i interaktivna kontrola

- Automatizacija artikulacionog paketa i interaktivna kontrola

- Mogućnost višeslojnog upravljanja svim parametrima perko FINALA


198

RAZRED: TREĆI


- Opis funkcija ostalih muzičkih sekvencera (Steinberg, Reason i dr)

- Upravljačke funkcije ostalih sekvencera

- Istovjetni principi sa programom Finale

- Inicijativa i prilagodljivost prema mnogobrojnim mogućnostima mogućih rješenja

- Individualni rad

- Specifikacija audio opcija Sound Forge 6.0

- Dekodovanje i mnogobrojni standardi Midi fajlova

- Transponovanje MIDI podataka u Audio standarde

- Procesiranje vitalnih alata u Audio režimu

- Sound Forge i njegove mnogobrojne funkcije


199

RAZRED: ČETVRTI


- Evidencija pojmova multichanel recording audio paketa PRO TOOLS

- Obrada PRO Tools parametara - Funkcionisanje višekanalnog rekordera

- Naslojavanje, montiranje i editovanje audio sekvenci

- Odnos osnovnog audio signala i mnogobrojnih parametara Efekt Procesora

- Master audio snimak i njegovo lagerovanje

- Efikasnost i produktivnost u radu

- Preciznost u radu - Kritički odnos prema mogućim greškama

- Individualni rad - Prezentacija ostvarenih projekata (javno i uživo ili u demo varijanti)


- Koreišćenje Help menia pomenutih softvera


- Kompjuteri (određene konfiguracije) - Hardver: Procesor P4 (2, 4Gz) RAM 512 MB, zvučna kartica: 24 bit (audiodigi 2- 5.1) i digidisain pro tools - Softver: Finale 2003 (coda music) SF 6.0 Stainberg Reason 2.5 Giga studio Pro tools


- Pismeno (izrada projekata) - Praktično (demonstracija projekata)


- Izrada partiture (I godina) - Izrada kompletnog midi postavke interne i eksterne komunikacije (II god.) - Midi podaci transportovani u audio codecs (III god.) - Višekanalne audio sekvence svedene na dvokanalni MASTER zapis (IV god.)


200


- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor


- Program za izuzetno nadarene učenike - Individualna nastava - Nivo povečanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika - Obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima



Predmet Znanja

- Osnovni alati, njihove opcije i konkretna primjena grafičkih simbola u skladu sa opštim notografskim pravilima

- Organizovanje jednostavnih dokumenata sa više linija i njihovo uobličavanje sa svim funkcionalnim opcijama

Osnovi komponovanja sa aranžiranjem

- Notografski arsenal predstavlja skup svih mogućih notnih i grafičkih oznaka koji su upotrebni znaci raspoznavanja posebnog muzičkog govora. Od klasičnih do modernih oblika pisana komunikacija je jedini neposredni oblik arhiviranja kreiranog muzičkog djela, izuzimajući modernu video- audio digitalno-kodirani znak koji predstavlja još sigurniji arhivski podatak. Kompozicija definiše cjelokupnu paletu znakovnih mogućnosti i svrstava ih u kategorije njihovih značenja i funkcija. Cilj je jednostavan: prepoznati znak, odrediti njegovu funkciju u sistemu komunikacije i adekvatna upotreba istog.


201


Predmet Znanja

- Procesiranje vitalnih alata u AUDIO režimu

- Naslojavanje, montiranje i editovanje audio sekvenci

- Odnos osnovnog audio signala i mnogobrojnih parametara EFEKT PROCESORA

Fizika - Ažuriranje audio signala i njegovo procesiranje u današnjem značenju tog pojma, znači jednu kompleksnu i višeslojnu operaciju, koja se ne može zamisliti bez osnovnog znanja iz domena akustike i elektro-akustike. Zakonitosti proizilaze iz prirodnih konstelacija koje se prenose na nivo digitalizovanog automatizovanog procesiranja zvuka.

- Efekti tipa: reverberacije, dileya, chorusa, phazer, flanger ili parametri kao što su equilazeri, modulatori, ditheri, SPL de-esseri, compressori, generatori its. bazirani su na prepoznatljivim akustičkim zakonitostima.Njihova uloga u modernom dizajniranju zvuka je nezaobilazna kategorija. Mnogobrojne savremene tehnološke inovacije koje su stekle svoje mjesto u domenu jednog novog oblikovanja zvuka daju potpuno novu dimenziju i u kreiranju novog estetskog pogleda na muziku danas. Ta činjenica se nikako ne smije zapostaviti, ukoliko se želi držati korak sa savremenim svijetom. Mladi muzičari se moraju opremiti u tom smislu novim znanjima, koja bi u sadejstvu sa pretpostavljenim talentom dali rezultate na nivou opšteg evropskog i svjetskog standarda.


203

1.3.6. POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA

1. Naziv predmeta: POZNAVANJE HARMONSKIH STILOVA



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III - - -

IV 22 44 66

Ukupno 22 44 66


V - vježbe, harmonska analiza primjera iz literature


- Upoznavanje harmonskih stilova muzičkih epoha (od modalnog višeglasja do savremenih pravaca XX vijeka) - Upoznavanje karakteristika muzičkog jezika različitih muzičkih pravaca


204


RAZRED: ČETVRTI


- Harmonsko mišljenje modalnog višeglasja (srednjevjekovno i renesansno višeglasje)

- Harmonski stil baroka: - rani barok - pozni barok

- Harmonski stil rokokoa - Harmonski stil klasike:

- rana klasika - razvijeni klasični stil - bečki klasičari

- Uočavanje i identifikacija harmonskih sredstava u notnom tekstu (funkcije, akordski oblici, vanakordski tonovi)

- Definisanje uobičajenih alterovanih akorada

- Analiziranje smjera i načina tonalnih promjena

- Analiziranje baroknog homofonog sloga i harmonske polifonije

- Uočavanje sličnosti i razlika u harmonskom jeziku u različitim fazama razvoja klasičnog stila

- Upoređivanje harmonskih sredstava klasičnog i baroknog stila

- Razvijanje pozitivnog odnosa prema predmetu



- Rad sa manjim grupama do 10 učenika

- Harmonski stil romantike - harmonija ranih romantičara

- harmonija zrelog i poznog romantizma

- Harmonske osobenosti nacionalnih škola - Rusija - Češka - Muzika nordijskih zemalja

- Uočavanje i identifikacija harmonskih sredstava u notnom tekstu (funkcije, akordski oblici, vanakordski tonovi)

- Definisanje sistema vantonalnih akorada i uočavanje sredstava proširenog tonaliteta

- Uočavanje sličnosti i razlika


205


- Mađarska - Srbija i Crna Gora

- Harmonski jezik impresionizma

- Stilski smjerovi XX vijeka:

* proširena koncepcija tonalnosti

* atonalnost i dodekafonija * savremene harmonske teorije

harmonskog jezika ranog, zrelog i poznog romantizma

- Uočavanje i definisanje osobenosti harmonskog jezika nacionalnih škola

- Upoređivanje harmonskih sredstava klasike i romantike

- Uočavanje novih sazvučja i odnosa među akordima u impresionizmu

- Uočavanje i definisanje različitih vidova kompozicione tehnike u XX vijeku

- Definisanje osobenosti stilova XX vijeka (atonalnost, bitonalnost, politonalnost)

- Uočavanje novih sazvučja i slaganje akorada


- Vlastimir Peričić: Kratak pregled razvitka harmonskih stilova - Dejan Despić: Harmonija sa harmonskom analizom I, II - Dejan Despić: Harmonska analiza - Pol Hindemit: Tehnika tonskog sloga - Ctirad Kohoutek: Tehnika komponovanja u muzici XX vijeka - Dragutin Čolić: Razvoj teorija harmonskog mišljenja


- Klavir kao osnovno sredstvo - Partiture


206


- Usmena provjera najmanje jednom u klasifikacionom periodu - Pismena provjera znanja u formi analitičkih zadataka (analize kraćih kompozicija i odlomaka iz literature)

najmanje jednom u klasifikacionom periodu




- Visoka stručna sprema: - diplomirani kompozitor - diplomirani muzikolog - diplomirani dirigent - diplomirani muzičar





Predmet Znanja

- Upotreba harmonskih sredstava u različitim stilskim epohama

Harmonija - Harmonska sredstva klasične harmonije

- Upotreba harmonskih sredstavau različitim stilskim epohama


- Poznavanje, razumijevanje karakteristika različitih muzičkih stilova kroz epohe.


207

1.3.7. OSNOVE DIRIGOVANJA

1. Naziv predmeta: OSNOVE DIRIGOVANJA



T V Ukupno

I - - -

II - - -

III - - -

IV 22 44 66

Ukupno 22 - 66

T - teorijska nastava, seminarski rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe, analiza, dirigovanje i sviranje horskih i orkestarskih partitura


- Upoznavanje osnovnih elemenata tehnike dirigovanja - Upoznavanje osnova horskog dirigovanja - Upoznavanje osnova orkestarskog dirigovanja - Osposobljavanje za čitanje i sviranje horskih i orkestarskih partitura - Osposobljavanje za dirigovanje jednostavnijih djela horske i orkestarske muzike


208


RAZRED: ČETVRTI


Istorijski pregled dirigovanja (heironomija; Lully; Janovka; C. M. Weber; C.W. Gluck) Stav dirigenta držanje tijela, položaj i pokret ruku i izraz lica Tehnika dirigovanja

- Primjena manuelne tehnike: (pripremni pokret, taktiranje prostih i složenih taktova, karakterističnih ritmičkih figura, sinkopa, kontrtana, punktiranih ritmova; taktiranje u zavisnosti od metra i tempa izvođenja (sažimanje više jedinica na jedan potez - battutta, i dijeljenje jedinice brojanja -pododjela; korona na svim taktovim djelovima; predtakt i uzmah; završetak kompozicije)

- Primjenjivanje odgovarajuće manuelne tehnike na primjerima iz literature

- Poštovanje svih zahtjeva koje postavlja određeni muzički tekst

- Sugestivnost pri dirigovanju muzičkih djela

- Razvijanje preciznosti, analitičnosti i strpljivosti u radu

- Spremnost za timski rad i sposobnost za saradnju

- Spremnost za pomoć - Sticanje sigurnosti i samopouzdanja



209


Pristup dirigenta horskoj kompoziciji - Poznavanje principa čitanja i sviranja horske partiture;

- Poznavanje principa rada sa horskim ansamblom

Pristup dirigenta orkestarskoj kompoziciji - Poznavanje principa čitanja i sviranja orkestarske partiture

- Poznavanje načina rada sa instrumentalnim ansamblom

- Analiziranje horske kompozicije sa aspekta dirigenta, definisanje i uočavanje linije dirigentskog glasa;

- Čitanje, praćenje i dirigovanje horskih djela (uz audio snimak); sviranje horskih partitura

- Analiziranje orkestarske kompozicije sa aspekta dirigenta, definisanje i uočavanje linije dirigentskog glasa;

- Čitanje, praćenje i dirigovanje orkestarskih djela (uz audio snimak); sviranje orkestarskih partitura;

- Definisanje i uočavanje linije dirigentskog glasa;

- Identifikacija problema tehničke, i izvođačke prirode


- Lambra Dimitrijević: Zbirka kanona i pjesmica

Literatura za orkestarsko dirigovanje

- A. Corelli: Kvintet za gudače d mol - J. S. Bah: Svita za flautu i gudače h mol - A. Vivaldi: Koncert za 2 violine i kamerni sastav a mol


210

- L. Sorkočević: Šest simfonija za 2 oboe, 2 horne i gudački orkestar - Ž. Brkanović: Končertino za gudače - B. Tamindžić: Igre iz Crnogorske svite za gudački sastav


- klavir kao osnovno sredstvo - horske i orkestarske partiture - CD player


- dirigovanje i sviranje partitura (najmanje jednom u klasifikacionom periodu)


- Pozitivna ocjena na kraju školske godine koja je izvedena iz ocjena sa provjera tokom klasifikacionih perioda


- Visoka stručna sprema: - diplomirani dirigent - diplomirani muzičar


- program za izuzetno nadarene učenike - individualna nastava - nivo povećanih zahtjeva od 30% - 100% u zavisnosti od procjene nastavnika - obezbijediti posebne materijalno - tehničke uslove za rad sa ovakvim učenicima


211



Predmet Znanja

- Čitanje, praćenje orkestarskih i horskih partitura

Solfeđo - Čitanje muzičkih tekstova, pjevanje u jednoglasnom i višeglasnom stavu

- Čitanje, praćenje i razumijevanje orkestarske partiture

Poznavanje muzičkih instrumenata - Poznavanje tehnike, tona i načina bilježenja muzičkih instrumenata

- Dirigovanje različitih muzičkih formi Muzički oblici - Poznavanje, definisanje i analiziranje

muzičkih formi

- Dirigovanje polifonih muzičkih formi Polifonija - Poznavanje, analiziranje i analiziranje polifonih muzičkih formi

- Dirigovanje kompozicija pisanih za horski ansambl

Horsko pjevanje - Pjevanje kompozicija različitih stilova i muzičkih formi


213

1.3.8. ISTORIJA UMJETNOSTI

1. Naziv predmeta: ISTORIJA UMJETNOSTI



T V Ukupno

I 72 - 72

II 72 - 72

III 72 - 72

IV 66 - 66

Ukupno 282 - 282

T - teorijska nastava, seminarski, projektni rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju


- Sposobnost zapažanja vrijednosti umjetničkog djela i njegovo kritičko prosuđivanje; - Izgrađivanje pozitivnog odnosa prema umjetnosti i kulturi; - Poznavanje podjele istorije umjetnosti; - Upoređivanje karakteristika pravaca i stilova; - Poznavanje uslova za nastanak pojedinih civilizacija; - Upoznavanje istorijskih faktora koji su doveli do različitih umjetničkih pojava; - Upoznavanje stilskih karakteristika; - Upoznavanje estetskih, filozofskih i etičkih problema koji su doveli do stvaranja oblikovnog izraza;


214

- Upoznavanje kanona u arhitekturi, skulpturi, slikarstvu imajući u vidu društvene trendove toga doba; - Upoređivanje umjetničkih djela, upoznavanje anatomske i geometrijske karakteristike figura; - Upoznavanje zakonitosti boja koje preovladavaju u određenom stilu; - Upoznavanje stilova i stvaranje mogućnosti za eksperimentisanje.


RAZRED: PRVI


Praistorija - Nabrajanje, opisivanje, ilustrovanje i analiziranje umjetnosti - Paleolita - Mezolita - Neolita - Metalnog doba u Evropi i kod nas

- Razlikovanje na primjerima

- Podjela praistorije (Lasko, Altamira)

- Pećinsko slikarstvo - Dolmeni, menhiri, kromlesi - Grnčarstvo, vajarstvo - Nabrajanje praistorijskih nalazišta kod nas

- Oruđa, oružja, nakit Umjetnost starog vijeka - Nabrajanje, opisivanje, ilustrovanje, upoređivanje i analiziranje umjetnosti - Mesopotamije - Sumerska - Asirska - Persijska

- Razlikovanje arhitekture, vajarstva, primijenjene umjetnosti, slikarstva, reljefa, pečata, pisma Mesopotamskog naroda

Umjetnost starog Egipta - Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje umjetnosti - Starog carstva - Srednjeg carstva - Novog carstva - Saiskog perioda

- Interpretiranje na primjerima, pronalaženje sličnosti i razlika sa susjednim civilizacijama na djelima - Arhitekture (mastabe, piramide, egipatski stub,

- Motivisanost, zalaganje i efikasnost Marljivost, analitičnost, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne ekskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija


215


civilizacije i uslove za nastanak egipatske umjetnosti

hramovi, grobnice) - Skulptura (reljefi, sfinge) - Slikarstvo - Pismo - Primjenjena umjetnost (sarkofazi, zlatarstvo, posuđe, nakit)

Antička umjetnost - Nabrajanje, opisivanje, ilustrovanje i analiziranje Egejske umjetnosti - Kikladska - Minojska - Mikenska

- Razlikovanje, interpretiranje

- Arhitekture - Vajarstva - Slikarstva - Grnčarije - Primijenjene umjetnosti u umjetnosti Egeja

- Upoređivanje literarnih izvora i arheoloških otkrića (Ilijada, Odiseja, Troja)

Antička Grčka umjetnost - Opisivanje, iliustrovanje i analiziranje djela Antičke Grčke umjetnosti kroz tri perioda - Arhajski - Klasični - Helenistički

- Predstavljanje stilova u arhitekturi - Dorski - Jonski - Korinski

- Opisivanje važnog slikarstva - Geometriskog stila - Crno - figuralnog stila - Crveno - figuralnog stila

- Analiziranje arhitektonskih stilova, definisanje karakteristika i njihovo međusobno upoređivanje

- Definisanje karakteristika važnog slikarstva

- Motivisanost, zalaganje i efikasnost. Marljivost, analitičnost, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne ekskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udzbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija


216


Etrurska umjetnost - Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela Etrurske arhitekture i urbanizma - Vajarstvo - Slikarstvo - Primijenjena umjetnost

- Upoređivanje sa Grčkim, elemenata Etrurske arhitekture i urbanizma (hramovi, grobnice, putevi) povezivanje sličnosti u vajarstvu i slikarstvu (skulptura, sarkofazi, urne), obrazlaganje simbolike

Umjetnost starog Rima - Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela Rimske arhitekture i urbanizma - slikarstvo - vajarstvo

- Rimska umjetnost kod nas

- Upoređivanje sa Grčkim i Etrurskim, elemenata Rimske arhitekture i urbanizma, slikarstva i vajarstva, analiziranje i pronalaženje sličnosti i razlika

- Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna orijentacija prema zanimanju.



217

RAZRED: DRUGI


Ranohrišćanska umjetnost - Predstavljanje osnove hrišćanstva, veze između kasnoantičke i ranohrišćanske umjetnosti

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela - Arhitekture - Slikarstva - Vajarstva - Simbolike

- Definisanje elemenata

- Arhitekture (katakombe, hramovi)

- Slikarstva (freska i mozaika)- Ikonografije i simbolike

Vizantiska umjetnost - Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela Vizantijske - Arhitekture (kupola) - Slikarstva

- Informisanje o Raveni kao središtu Vizantiske umjetnosti na zapadu - zlatnom Justinijanovom dobu

- drugom zlatnom dobu - uticaju Vizantije kod nas - ikonoklazmi - ikonama

- Definisanje karakteristika Vizantijske arhitekture, upoređivanje sa Ranohrišćanskom i pronalaženje razlika



Islamska umjetnost - Upoznavanje sa osnovama religije

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje - arhitekture - iluminacije

- Identifikovanje karakteristika Islamske - arhitekture - iluminacije - minijature - slikarstva

- Motivisanost, spremnost na saradnju, zalaganje i efikasnost. Marljivost, analitičnost, pozitivna orijentacija prema zanimanju

- Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne ekskurzije, posjete bibliotekama i korišćenje


218


- minijature - slikarstva - sitne plastike - primijenjene umjetnosti - Islamske umjetnosti kod nas

- sitne plastike - primijenjene umjetnosti

Romanika - Informisanje o predromaničkom periodu, seobi naroda i Karolinškoj renesansi

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje arhitekture (svodovi) skulpture Romantike kod nas

- Upoređivanje elemenata arhitekture Ranohrišćanske sa Romaničkom umjetnosti, povezanost arhitekture i skulpture

literature, korišćenje udžbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija

Gotika - Upoznavanje sa Gotikom u

- Francuskoj - Njemačkoj - Engleskoj - Italiji

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela - arhitekture (prelomljeni luk, kontrafore)

- vitraža - slikarstva - skulpture - ilustracije - Gotike kod nas

- Upoređivanje elemenata Gotičke i Romaničke arhitekture i vajarstva i uočavanje razloga nastanka vitraža

Srednjovjekovna umjetnost na Balkanu - Upoznavanje sa kratkom istorijom Balkanskih naroda

- Nabrajanje, analiziranje i

- Analiziranje djela srednjovjekovne umjetnosti na području Balkana.

- Motivisanost, zalaganje i efikasnost. Marljivost, analitičnost, pozitivna orijentacija prema zanimanju.



219


ilustrovanje djela nastalih nakon seobe južnoslovenskih naroda

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje stilova u - arhitekturi - slikarstvu - ikonopisu - minijaturi

Prepoznavanje karakteristika Raške, Srpsko - Vizantijske i Moravske škole u arhitekturi

- Pronalaženje uticaja Vizantije na slikarstvo ikonopis

Renesansa - Renasansa u Italiji i Holandiji - Opisivanje i obrazlaganje pojave renesanse, definisanje pojmova humanizma i renesanse

- Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje djela i njihovih autora

- Određivanje osobina rano - renesansne umjetnosti i upoređivanje sa osobinama predhodnih perioda

- Razlikovanje autora, određivanje osobina njihovih djela

Visoka Renesansa u Italiji i Njemačkoj - Upoznavanje sa osnovama visoke Renesanse kroz - arhitekturu - slikarstvo - vajarstvo

- Upoznavanje sa djelima Renesanse kod nas

- Određivanje osobina i utemeljivanje na primjeru arhitekture, slikarstva, skulpture

- Razlikovanje autora i analiziranje njihovih djela

- Preispitivanje uticaja Evropske Renesanse na umjetnost kod nas

Manirizam - Upoznavanje sa osobenostima Manirizma kroz - arhitekturu - slikarstvo - vajarstvo

- Poznavanje karakteristika Manirizma




220

RAZRED: TREĆI


Barok - Upoznavanje sa osobenostima i terminologijom Baroka

- Upoređivanje Baroka u - Italiji - Španiji - Flandriji - Holandiji - Francuskoj - Engleskoj

kroz djela slikarstva, vajarstva, arhitekture i njihovih autora - Upoznavanje sa Barokom kod nas

- Uočavanje razlika i obrazlaganje na konkretnim primjerima različitih pristupa u interpretaciji Barokne umjetnosti

- Pronalaženje primjera Barokne umjetnosti kod nas

Rokoko - Opisivanje nastanka Rokokoa

- Određivanje osobina ovog pravca u Francuskoj i Italiji i navođenje sličnosti i razlika.

- Razlikovanje autora i analiziranje njihovih djela

- Snalažljivost, prilagodljivost, motivisanost, zalaganje i efikasnost. Marljivost, pozitivna orijentacija prema zanimanju


Neoklasicizam - Opisivanje pravca kroz analizu djela - arhitekture - slikarstva - vajarstva

- Pronalaženje Neoklasicističke osnove u antičkoj umjetnosti

Romantizam - Opisivanje Romantičke senzibilnosti i autonomije duha slikarstva 19. vijeka

- Obrazlaganje povezanosti književnosti i slikarstva

- Na osnovu konkretnih primjera određivanje osobenosti i karakteristika autora i njihovih djela u slikarstvu




221


- Upoznavanje sa Romantizmom kod nas

Realizam - Upoznavanje sa pojavom Realizma i uslovima za nastanak - kartikature - kritike - plakata

- Upoznavanje sa pojavom Realizma kod nas

- Određivanje osobina djela i autora na osnovu upoređivanja sa djelima iz predhodnih perioda

Impresionizam - Definisanje pojma Impresionozma.

- Imenovanje i analiziranje autora i njihovih djela u svijetu i kod nas

- Na osnovu konkretnih primjera određivanje osobina Impresionističkog slikarstva i prepoznavanje autora i karakteristika njihovih djela

Postimresionizam - Navođenje uslova za nastanak, ukazivanje na reakciju protiv Impresionizma.

- Ukazivanje na značaj i uticaj Postimpresionizma na razvoj umjetnosti u svijetu i kod nas

- Analiziranje elemenata slikarstva i vajarstva i razlikovanje autora i njihovih djela




222

RAZRED: ČETVRTI


Art Nova - Prikazivanje doba u kome je nastao pravac Art nova. Opisivanje umjetničkogi pokreta

- Određivanje osobina stila, razlikovanje autora i osobina njihovih djela

Moderna arhitektura - Povezijivanje moderne arhitekture prije prvog svjetskog rata sa arhitekturom posle drugog svjetskog rata, internacionalnim stilom, postmodernizmom, dekonstruktivizmom

- Informisanje o modernoj arhitekturi kod nas

- Upoznavanje sa - Bauhausom modernom školom za arhitekturu i oblikovanje, i ukazivanje na njen uticaj na savremene tokove u umjetnosti.

- Čikaškom školom konstruktivizma

- Futurizmom - Češkim kubizmom - Nacional i real socijalizmom

- Nabrajanje i razlikovanje stilova moderne arhitekture u svijetu i njihovih predstavnika



Umjetnost dvadesetog vijeka - Opisivanje, ilustrovanje i analiziranje slikarstva i vajarstva kod - Fovizma - Ekspresionizma

- Upoređujivanje pravaca u slikarstvu i vajarstvu, grupa, prestavnika i njihovih djela


Posjeta likovnim galerijama i muzejima, istraživanje preko interneta, stručne ekskurzije, posjete


223


- Kubizma - Futurizma - Dadaizma - Metafizičke škole - Nadrealizma - Apstraktne umjetnosti

- Upoznavanje se sa grupama u okviru pravca, predstavnicima i njihovim djelima u svijetu i kod nas

Umjetnost nakon drugog svjetskog rata - Upoznavanje sa osnovama umjetničkih pokreta i njihovim prestavnicima koji su nastali u drugoj polovini dvadesetog vijeka u svijetu i kod nas

- Nabrajanje umjetničkih pokreta koji su nastali nakon drugog svjetskog rata, njihovih prestavnika i osnovnih karakteristika

bibliotekama i korišćenje literature, korišćenje udzbenika, fotografija, slajdova i reprodukcija


- Jenson: Istorija umjetnosti - Dj.Piskeli: Opsta istorija umjetnosti


- Prostorija koja se može po potrebi zamračiti, episok, epidijaskop, grafoskop, slajdovi, projektor, reprodukcije, adekvatna biblioteka, TV, video, računar, CD- rom.


- Usmeno (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Pismeno (najmanje jednom u klasifikacionom periodu) - Izrada seminarskih radova.


224




- Visoka stručna sprema: - Završen fakultet Istorije umjetnosti

- dipl. Istoričar umjetnosti - Završen fakultet Likovnih umjetnosti.

- diplomirani Slikar. - diplomirani Grafičar. - diplomirani Vajar.





Predmet Znanja

- Istorijski razvoj umjetnosti, slikarstva, vajarstva, arhitekture i primijenje umjetnosti. Karakteristike i razlikovanje umjetničkih stilova i poznavanje svaralaštva najznačajnijih predstavnika stilskih pravaca


- Istorijski razvoj muzičke umjetnosti. Karakteristike I razlikovanje muzičkih stilova, poznavanje stvaralaštva najznačajnih predstavnika stilskih pravaca


225

2. ISPITNI KATALOG

2.1. ISTORIJA MUZIKE SA UPOZNAVANJEM MUZIČKE LITERATURE

1. Muzika u prvobitnoj društvenoj zajednici. 2. Muzika starih vanevropskih civilizacija. 3. Muzika antičke Grčke. 4. Muzika antičkog Rima. 5. Muzička kultura u Crnoj Gori od praistorije do pojave hrišćanstva. 6. Muzička kultura srednjeg vijeka. 7. Muzika u periodu ranog hrišćanstva. 8. Muzika Vizantije. 9. Gregorijanski koral. 10. Deformacija gregorijanskog korala. 11. Razvoj notacije i teorije. 12. Muzička kultura u Crnoj Gori u ranom srednjem vijeku od pojave hrišćanstva do XII vijeka. 13. Rani višeglasni oblici. 14. Ars Antiqua 15. Ars Nova 16. Svjetovna jednoglasna muzika u srednjem vijeku. 17. Franko - flamanska škola. 18. Renesansa 19. Venecijanska škola. 20. Rimska škola. 21. Razvoj madrigala. 22. Pojava instrumentalne muzike, instrumentalne dionice u vokalnim formama od XIII vijeka. 23. Barok. 24. Rani barok. 25. Razvoj opere u Italiji, Francuskoj, Njemačkoj i Engleskoj. 26. Opera u Italiji. 27. Opera u Francuskoj. 28. Pojava opere u Engleskoj. 29. Glukova reforma opere. 30. Vokalno - instrumentalna muzika XVII vijeka. 31. Srednji barok - rađanje instrumentalnog stila.


226

32. Zreli barok. 33. J.S.Bah. 34. G.F.Hendl. 35. Pretklasicizam u muzici (rokoko). 36. Opšte karakteristike klasicizma. 37. Jozef Hajdn - tvorac klasičnog stila. 38. W.A.Mocart. 39. L.van Betoven. 40. Opšte karakteristike romantizma. 41. Rani romantizam 42. Razvoj opere u romantizmu. 43. Zreli romantizam. 44. Programska muzika. 45. Eduard Hanslik i muzika druge polovine XIX vijeka. 46. Simptom povratka na klasični model. 47. Put ka muzici XX vijeka. 48. Solo pjesma druge polovine XIX vijeka. 49. Ruska muzika druge polovine XIX vijeka. 50. Norveška i finska muzika. 51. Češka muzika. 52. Muzička kultura na južnoslovenskom prostoru do I svetskog rata. 53. Muzička kultura u Crnoj Gori u XIX vijeku do 1918.godine. 54. Muzička drama. 55. Stilske karakteristika impresionizma. 56. Klod Debisi. 57. Moris Ravel. 58. Aleksandar Skrjabin. 59. Stilske karakteristike ekspresionizma. 60. Druga bečka škola. 61. Folklorni ekspresionizam. 62. Neoklasicizam. 63. Muzika u Rusiji- Sovjetskom Savezu u XX vijeku. 64. Muzika na južnoslovenskom području u XX vijeku. 65. Muzička kultura u Crnoj Gori između dva svjetska rata I poslije 1945. godine. 66. Muzika u Francuskoj, Italiji i Njemačkoj prije i poslije II svjetskog rata.


227

67. Češka moderna. 68. Integralni serijalizam i Mesijan. 69. Aleatorika. 70. Poljska škola (Lutoslavski - Penderecki). 71. Elektronska muzika. 72. Tendencija razvoja muyzke u drugoj polovini XX vijeka u Evropi i Americi. 73. Džez muzika.

2.2. HARMONIJA

1. Objasni i napiši primjere vezivanja kvintno srodnih kvintakorada. 2. Objasni i napiši primjere vezivanja nesrodnih kvintakorada. 3. Objasni i napiši primjere vezivanja tercno srodnih kvintakorada. 4. Objasni i napiši primjere vezivanja nesrodnih kvintakorada koji odstupaju od opšteg pravila. 5. Harmonizuj karakterističnim harmonskim obrtima prirodni mol. 6. Harmonizuj karakterističnim harmonskim obrtima melodijski mol. 7. Objasni sekstakorde glavnih stupnjeva i napiši karakteristične veze. 8. Objasni sekstakorde sporednih stupnjeva i napiši karakteristične veze. 9. Objasni i napiši primjere obrtajnog, prolaznog, skretničnog, i zadrzičnog kvartsekstakorda. 10. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajuce trozvuke ( kvintakordi, sekstakordi, kvartsekstakordi). 11. Objasni i napiši primjer zadržice kao vanakordskog tona. 12. Objasni i napiši primjer prolaznice kao vanakordskog tona. 13. Objasni i napiši primjer skretnice kao vanakordskog tona. 14. Objasni i napiši primjer anticipacije kao vanakordskog tona. 15. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći različite vanakordske tonove. 16. Prepoznaj i označi u notnom primjeru vrste vanakordskih tonova. 17. Objasni i napiši dominantni septakord sa razrješenjima. 18. Objasni i napiši obrtaje dominantnog septakorda sa razrješenjima. 21. Objasni i napiši septakord drugog stupnja i obrtaje sa odgovarajućim razrješenjima. 22. Objasni i napiši septakord sedmog stupnja i obrtaje sa odgovarajućim razrješenjem. 23. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajuće trozvuke i četvorozvuke 24. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći glavne septakorde i njihove obrtaje. 25. Prepoznaj i označi u notnom primjeru glavne septakorde i obrtaje. 26. Objasni i napiši karakteristične primjere sporednih septakorada sa odgovarajućim razrješenjima. 27. Objasni i napiši primjere dominantnog nonakorda i obrtaja sa odgovarajućim razrješenjima.


228

28. Objasni i napiši akorde sa povišenim četvrtim stupnjem uz odgovarajuća razrješenja. 29. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa povišenim četvrtim stupnjem. 30. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa povišenim četvrtim stupnjem. 31. Objasni i napiši akorde sa povišenim drugim stupnjem uz odgovarajuća razrješenja. 32. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa povišenim drugim stupnjem. 33. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa povišenim drugim stupnjem. 34. Objasni i napiši alterovane akorde sa sniženim drugim stupnjem sa odgovarajućim razrješenjima. 35. Napiši harmonizaciju zadate melodije sa sniženim drugim stupnjem. 36. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju sa sniženim drugim stupnjem. 37. Prepoznaj i označi u notnom primjeru alterovane akorde. 38. Objasni alterovane akorde dijatonskog i hromatskog tipa, njihove razlike i mnogostranost. 39. Objasni vantonalne dominante i vantonalni sedmi stupanj i napiši primjere sa odgovarajućim razrješenjima. 40. Objasni vantonalne subdominante i vantonalni drugi stupanj sa odgovarajućim razrješenjima. 41. Objasni tonalitete prve grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke akorde. 42. Objasni tonalitete druge grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke akorde. 43. Objasni tonalitete treće grupe dijatonske modulacije i navedi zajedničke akorde. 44. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeci odgovarajuci način dijatonske modulacije. 45. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajući način dijatonske modulacije. 46. Prepoznaj i označi u notnom primjeru mjesto i sredstvo dijatonske modulacije. 47. Objasni princip moduliranja u tonalitete četvrte grupe. 48. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću promjene sklopa trozvuka dijatonskog tipa. 49. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću promjene sklopa četvorozvuka dijatonskog i

hromatskog tipa. 50. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću preznačenja alterovanih akorada dijatponskog tipa. 51. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću preznačenja alterovanih akorada hromatskog tipa. 52. Objasni i napiši primjer hromatske modulacije pomoću tercne srodnosti. 53. Prepoznaj i označi u notnom tekstu hromatsku modulaciju. 54. Harmonizuj na klaviru melodiju koristeci odgovarajući način hromatske modulacije. 55. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajući način hromatske modulacije. 56. Objasni i napiši primjer enharmonske modulacije pomoću enharmonizma umanjenog septakorda. 57. Objasni i napiši primjer enharmonske modulacije pomoću enharmonizma prekomjernog trozvuka. 58. Objasni i napiši primjer enharmonske modulacije pomoću enharmonizma male septime. 59. Harmonizuj na klaviru zadatu melodiju koristeći odgovarajući način enharmonske modulacije 60. Napiši harmonizaciju zadate melodije koristeći odgovarajuci način enharmonske modulacije. 61. Prepoznaj i označi u notnom tekstu enharmonsku modulaciju.


229

2.3. POLIFONIJA

1. Objasni specifičnost polifonog načina komponovanja (vokalni stav) i prepoznaj u zadatom primjeru; 2. Objasni zakonitosti formiranja vokalne kontrapunktske melodije tipa "cantus firmus" i prepoznaj u zadatom

primjeru; 3. Objasni zakonotisti formiranja vokalne kontrapunktske melodije tipa "floridus" i prepoznaj u zadatom

primjeru; 4. Objasni princip izrade vokalnog polifonog stava na modalnoj osnovi (počeci, kadence, odnos glasovi -

sazvučja) i prepoznaj u zadatom primjeru; 5. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u dvoglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom

primjeru; 6. Objasni tretman melodijske disonance u vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru; 7. Objasni tretman disonantnih sazvučja u dvoglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom

primjeru; 8. Objasni princip izrade slobodnog dvoglasnog vokalnog polifonog stava i prepoznaj u zadatom primjeru; 9. Objasni imitaciju i način primjene u dvoglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru; 10. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u višeglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom

primjeru; 11. Objasni tretman disonantnih sazvučja u višeglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom

primjeru; 12. Objasni princip izrade višeglasnog vokalnog polifonog stava tipa kombinacije 2 floridusa sa cantus firmusom i

prepoznaj u zadatom primjeru; 13. Objasni princip izrade slobodnog višeglasnog vokalnog polifonog stava i prepoznaj u zadatom primjeru; 14. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u višeglasnom vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u

zadatom primjeru; 15. Objasni tretman teksta u vokalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru; 16. Objasni formu kanona (specifičnosti, način izrade, vrste) i prepoznaj u zadatom primjeru; 17. Objasni formu madrigala (specifičnosti, princip izrade) i prepoznaj u zadatom primjeru; 18. Objasni formu moteta (specifičnosti, princip izrade) i prepoznaj u zadatom primjeru; 19. Objasni specifičnost polifonog načina komponovanja (instrumentalni stav) i prepoznaj u zadatom primjeru; 20. Objasni zakonitosti formiranja instrumentalne kontrapunktske melodije i prepoznaj u zadatom primjeru; 21. Objasni princip izrade instrumentalnog polifonog stava na tonalnoj-dursko/molskoj osnovi (harmonska

sredstva, odnos glasovi - sazvučja) i prepoznaj u zadatom primjeru;


230

22. Objasni tretman konsonantnih sazvučja u dvoglasnom instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru;

23. Objasni tretman melodijske disonance u instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom primjeru; 24. Objasni tretman disonantnih sazvučja u dvoglasnom instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u zadatom

primjeru; 25. Objasni tretman disonantnih sazvučja (akordske disonance) u višeglasnom instrumentalnom polifonom stavu i

prepoznaj u zadatom primjeru; 26. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u dvoglasnom instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u

zadatom primjeru; 27. Objasni imitaciju, njen značaj i način primjene u višeglasnom instrumentalnom polifonom stavu i prepoznaj u

zadatom primjeru; 28. Objasni dvostruki obrtajni kontrapunkt (princip izrade, primjenu) i prepoznaj u zadatom primjeru; 29. Objasni dvoglasnu sekvencu i njen značaj u instrumentalnim polifonim formama (princip izrade, vrste,

primjenu) i prepoznaj u zadatom primjeru; 30. Objasni formu dvoglasne invencije (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u zadatom primjeru; 31. Objasni formu dvoglasne invencije (ekspoziciju) i prepoznaj u zadatom primjeru; 32. Objasni formu dvoglasne invencije (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 33. Objasni formu dvoglasne invencije (završni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 34. Objasni formu troglasne invencije (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u zadatom primjeru; 35. Objasni formu troglasne invencije (ekspoziciju) i prepoznaj u zadatom primjeru; 36. Objasni formu troglasne invencije (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 37. Objasni formu troglasne invencije (završni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 38. Objasni međustav u invenciji (značaj sekvence) i prepoznaj u zadatom primjeru; 39. Objasni formu fuge (oblik i tonalni plan) i prepoznaj u zadatom primjeru; 40. Objasni odnos teme i odgovora u fugi i prepoznaj u zadatom primjeru; 41. Objasni pojam kontrasubjekta u fugi i prepoznaj u zadatom primjeru; 42. Objasni formu fuge (ekspozicija) i prepoznaj u zadatom primjeru; 43. Objasni formu fuge (razvojni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 44. Objasni formu fuge (završni dio) i prepoznaj u zadatom primjeru; 45. Objasni međustav u fugi (značaj sekvence) i prepoznaj u zadatom primjeru; 46. Objasni trostruki obrtajni kontrapunkt (princip izrade, primjenu) i prepoznaj u zadatom primjeru; 47. Objasni višeglasnu sekvencu i njen značaj u instrumentalnim polifonim formama (princip izrade, vrste,

primjenu) i prepoznaj u zadatom primjeru; 48. U zadatom primjeru barokne svite prepoznaj i objasni primjenu polifone tehnike; 49. U zadatom primjeru tokate prepoznaj i objasni primjenu polifone tehnike;


231

50. U zadatom primjeru fantazije prepoznaj i objasni primjenu polifone tehnike; 51. U zadatom primjeru preludijuma prepoznaj i objasni primjenu polifone tehnike; 52. U zadatom primjeru polifonih varijacija prepoznaj i objasni primjenu polifone tehnike;

2.4. MUZIČKI OBLICI

1. Objasni i definiši motiv i analiziraj na zadatom primjeru. 2. Objasni i definiši figuru i pasaž i analiziraj na zadatom primjeru. 3. Objasni i definiši dvotakt ( sadržaj dvotakta, ulogu metra u izgradnji dvotakta, tematski sadržaj dvotakta) i

analiziraj na zadatom primjeru. 4. Objasni razliku između ponovljenog dvotakta i male rečenice ( 2+2 ) i analiziraj na zadatom primjeru. 5. Objasni rad sa motivom i analiziraj na zadatom primjeru. 6. Objasni jednotakt i četvorotakt u ulozi osnovne metričko- formalne cjeline, odnosno dvotakta i analiziraj na

zadatom primjeru. 7. Objasni korespodentne dvotakte. 8. Objasni i definiši rečenicu ( konstruktivni faktori koji oblikuju rečenicu, ritam, melodiju, metar, harmoniju,

vrstu, strukturu i tematski sadržaj rečenice) i analiziraj na zadatom primjeru. 9. Objasni i definiši period ( vrste perioda, harmonske završetke rečenica u periodu, minimum sličnosti i

minimum razlike rečenica u periodu) i analiziraj na zadatom primjeru. 10. Objasni razliku između perioda, niza rečenica i ponovljene rečenice i analiziraj na zadatom primjeru. 11. Objasni ulogu pojedinih komponenti muzike u obliku ( metar, ritam i melodija, harmonija, dinamika, agogika,

tempo). 12. Objasni i definiši oblik male dvodjelne pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 13. Objasni i definiši prelazni oblik između dvodjelne i trodjelne pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 14. Objasni i definiši oblik male trodjelne pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 15. Objasni i definiši oblik složene trodjelne pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 16. Objasni i definiši prividno petodjelni oblik pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 17. Objasni i definiši petodjelni oblik pjesme i analiziraj na zadatom primjeru. 18. Istorijat ronda, njegov nastanak i vrste. 19. Objasni Kuprenov rondo i analiziraj na zadatom primjeru. 20. Objasni klasični rondo i analiziraj na zadatom primjeru. 21. Objasni izuzetke u obliku ronda i analiziraj na zadatom primjeru. 22. Istorijat varijacija, princip variranja, organizaciju varijacionog toka, broj varijacija, završetak varijacija i

analiziraj na zadatom primjeru. 23. Istorijat svite.


232

24. Objasni tip barokne- Bahove svite i navedi tipove svite i analiziraj na zadatom primjeru. 25. Objasni i definiši noviju svitu i analiziraj na zadatom primjeru. 26. Karakteristike sonatnog oblika od baroknog dvodjela do klasičnog sonatnog oblika. 27. Objasni klasični sonatni oblik i analiziraj na zadatom primjeru. 28. Objasni sonatni rondo i analiziraj na zadatom primjeru. 29. Navedi i objasni ciklične forme. 30. Navedi i objasni vokalno- instrumentalne forme. 31. Navedi i objasni barokne tipove sonata. 32. Objasni raspored stavova u sonatnom ciklusu i analiziraj na zadatom primjeru. 33. Istorijat i razvoj koncerta. 34. Objasni barokni koncert i vrste baroknog koncerta i analiziraj na zadatom primjeru. 35. Objasni klasični koncert i analiziraj na zadatom primjeru. 36. Objasni koncert u romantizmu i analiziraj na zadatom primjeru. 37. Objasni načine međusobnog povezivanja stavova u sonatnom ciklusu i analiziraj na zadatom primjeru. 38. Navedi i objasni slobodne instrumentalne oblike i analiziraj na zadatom primjeru. 39. Objasni solo pjesmu - strofičnu, variranu strofičnu i prokomponovanu strofičnu pjesmu i analiziraj na zadatom

primjeru. 40. Objasni rečitativ i tipove rečitativa i analiziraj na zadatom primjeru. 41. Objasni i definiši ariozo i ariju, navedi razliku između njih i analiziraj na zadatom primjeru. 42. Navedi i objasni vokalno- instrumentalne forme. 43. Karakteristike Baroknih vokalno- instrumentalnih oblika. 44. Objasni Rekvijem i Opelo i navedi primjere. 45. Objasni sličnosti i razlike između Mise i Liturgije.

2.5. KLAVIR

- Koncertna etida - Preludij i fuga - Sonata - Jedno djelo iz epohe romanrizma - Jedno djelo autora dvadesetog vijeka - Jedno djelo crnogorskog ili srpskog autora

Napomena: Učenik svira jedno djelo od ponuđenih po svom izboru.

Preporučenu literaturu pogledati u zahtjevima godišnjeg ispita za četvrti razred.


233

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

R. br. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

1. Istorija muzike sa upoznavanjem muzičke literature usmeno, praktičan rad

2. Teorija muzike sa osnovama harmonije usmeno, pismeno

3. Harmonija usmeno, pismeno

4. Polifonija usmeno, pismeno

5. Muzički oblici usmeno, pismeno

6. Poznavanje muzičkih instrumenata usmeno, pismeno

7. Etnomuzikologija usmeno, pismeno

8. Instrument - Klavir praktičan rad

9. Korepeticija i čitanje s lista praktičan rad

10. Solfeđo usmeno, pismeno

11. Kamerna muzika praktičan rad

12. Horsko pjevanje usmeno

13. Teorija Đeza usmeno, pismeno

14. Džez klavir praktičan rad

15. Muzička animacija usmeno, pismeno i praktičan rad

16. Osnovi komponovanja sa aranžiranjem usmeno, pismeno


234

R. br. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

17. Kompjuterski audio i grafički programi pismeno i praktičan rad

18. Poznavanje harmonskih stilova usmeno, pismeno

19. Osnove dirigovanja praktičan rad

20. Istorija umjetnosti usmeno, pismeno i praktičan rad

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA

Obrazovanje se završava stručnim ispitom, koji obuhvata:

- Ispit iz maternjeg jezika - Ispit iz stranog jezika - Ispit iz jednog stručno - teorijskog predmeta:

- Istorija muzike sa poznavanjem muzičke literature, - Muzički oblici, - Harmonija, - Polifonija

- Klavir (jedno djelo po izboru)

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA:

U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama škola izrađuje nacrt individualnog programa uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. Individualni program omogućava izvođenje nastave koji je prilagođen tako da učenici mogu dostići propisani stručni standard u svim predmetima.

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH

Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako, da:


235

- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja, škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti;

- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima nego uslovi, koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja odrazovnog programa za odrasle;

- provjeravanje znanja izvodi se putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni obrazovnim programom

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

R. broj Predmeti Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

1. Istorija muzike sa upoznavanjem muzičke literature

- Diplomirani muzikolog - Diplomirani kompozitor - Diplomirani dirigent - Diplomirani etnomuzikolog - Diplomirani muzičar

2. Teorija muzike sa osnovama harmonije - Diplomirani muzičar - Diplomirani kompozitor - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzikolog - Diplomirani etnomuzikolog

3. Harmonija - Diplomirani kompozitor - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzikolog - Diplomirani etnomuzikolog - Diplomirani muzičar

4. Polifonija - Diplomirani kompozitor - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzikolog - Diplomirani etnomuzikolog - Diplomirani muzičar


236


5. Muzički oblici - Fakultet muzičkih umjetnosti - diplomirani muzikolog - diplomirani etnomuzikolog - diplomirani kompozitor - diplomirani dirigent - diplomirani muzičar

6. Poznavanje muzičkih instrumenata - Diplomirani kompozitor - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzikolog - Diplomirani etnomuzikolog - Diplomirani muzičar

7. Etnomuzikologija - Diplomirani etnomuzikolog - Diplomirani muzikolog - Diplomirani kompozitor

8. Solfeđo - Diplomirani muzičar

9. Instrument - Klavir - Diplomirani klavirista

10. Korepeticija i čitanje s lista - Diplomirani muzičar - klavirista (korepetitor)

11. Kamerna muzika - Diplomirani muzičar: sva izvođačka usmjerenja

12. Horsko pjevanje - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzičar

13. Teorija džeza - Diplomirani džez muzičar - Diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike

14. Džez klavir - Diplomirani džez klavirista

- Diplomirani klavirista sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike- Diplomirani muzičar sa dokumentovanim radom u oblasti džez muzike

15. Muzička animacija - Diplomirani muzičar svih usmjerenja, završen kurs iz medija, iskustvo u radu na medijima i organizaciji muzičkog života

16. Osnovi komponovanja sa aranžiranjem - Diplomirani kompozitor


237


17. Kompjuterski audio i grafički programi - Diplomirani kompozitor

18.

Poznavanje harmonskih stilova - Diplomirani kompozitor - Diplomirani muzikolog - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzičar

19. Osnove dirigovanja - Diplomirani dirigent - Diplomirani muzičar

20.

Istorija umjetnosti - Završen fakultet Istorije umjetnosti: - diplomirani Istoričar umjetnosti

- Završen fakultet Likovnih umjetnosti: - diplomirani Slikar - diplomirani Grafičar - diplomirani Vajar

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA

- Školski oblik.


238

Kataloge znanja za obrazovni program MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA uradili su:

Mira Popović koordinator Komisije za muzičku umjetnost

Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Vesna Ivanović Radio - televizija Crne Gore

Sandra Garčević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Zoja Đurović Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Jelena Mihaljević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Senad Gačević Muzička akademija - Cetinje

Miroslav Štatkić Muzička akademija - Cetinje

Miloš Krstić Muzička škola "Stanković" - Beograd

Tatjana Vojnov Muzička škola "Stanković" - Beograd

Anka Asanović Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Ilija Milošević Muzička škola - Kotor

Zorka Milivojević Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Seda Vukašinović Muzička akademija - Cetinje

Vili Ferdinandi Muzička škola "Vasa Pavić - Podgorica

Mihailo Lazarević Muzička škola - Kotor


239

Obrazovni program MUZIČKI IZVOĐAČ – KLAVIRISTA / MUZIČKA IZVOĐAČICA – KLAVIRISTKINJA

usvojen je na XVII sjednici Savjeta za stručno obrazovanje održanoj 09.06.2004. godine.

Documents

REPUBLIKA CRNA GORA OBRAZOVNI PROGRAM - … · T - teorijska nastava, seminarski rad i drugi oblici nastave za sve učenike u odjeljenju V - vježbe, analiza,