Socijalni aktivnosti na dnevniot - Поракаporaka.org.mk/wp-content/uploads/2015/10/Glasilo-PORAKA... · 2015-10-08 · intelektualna popre~enost - PORAKA, so sedi{te vo Skopje,

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 3 godina XXVIII

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Matilda Jovanova, korisnik na dnevniot centar - PORAKA Radovi{i u~esnik na sportsko - rekreativnite aktivnosti na RCPLIP - PORAKAMatilda Jovanova, korisnik na dnevniot centar - PORAKA Radovi{i u~esnik na sportsko - rekreativnite aktivnosti na RCPLIP - PORAKA

Socijalni aktivnosti na dnevniotcentar - PORAKA Radovi{




Blagodarenie na sorabotkata i poddr{kata od g-din Smilkovski - direktor na„Ishrana” - Bu~im, korisnicite na dnevniot centar - PORAKA Radovi{ imaa mo`nost darealiziraat poseta na manastirite vo blizina na Probi{tip.

Lesnovskiot manastir gi voodu{evi korisnicite so prekrasnataokolina i nadvore{no ureduvawe, drvjata koi se postari od 500 godini i mnogubrojnitekonaci koi se dom na pove}e bra}a monasi. Posebna ~est na korisnicite im priredijasve{tenite lica, pri~estuvaj}i gi so molitva i podaruvaj}i im na site po edna ikona odmajka Bogorodica, lan~iwa i privezoci so znakot na Lesnovskiot manastir. Potoa goposetivme i ènskiot manastir „Sv. Spiridon ûdotvorec” koj po zborovite namonahiwata koja ne pre~eka e za{titnik na site zanaet~ii. Vo ovoj manastir za golemiteverski praznici doa|aat najvisokite sve{teni lica od Makedonskata pravoslavnacrkva, a vo nego ìveat nekolku sestri monahiwi koi se zanimavaat so zemjodelie.

negovata gradba,

Po razgleduvaweto na ovoj manastir se upativme vo zoolo{kata gradina vo [tip.Za korisnicite najinteresni bea noevite i srnite i ìveali{tata na ostanatitedoma{ni ìvotni koi im se dobro poznati.

Zadovolni od prekrasnata pro{etka, upatuvame golema blagodarnost do g-dinSmilkovski {to ni ja ovozmoì ovaa poseta.

2

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost - PORAKA -

“PORAKA”Glasilo na Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost - PORAKAGlasiloto izleguva sekoi 3 meseci

Glaven i odgovoren urednik:Violeta Dimoska

Ureduva~ki odbor:Vasilka DimoskaVlado KrstovskiMaja Gacoska

Grafi~ko oblikuvawe i pe~at:Data Pons, SkopjeTira` 1.000 primerociSeptemvri 2015 g. Broj 3, god. XXVIII

Adresa na RCPLIP - PORAKA:”Orce Nikolov” br. 122, 1000 Skopje;tel.: 329 69 61; faks: 329 69 60E-mail: [email protected]: www.poraka.org.mk

Spored Ministerstvoto za kulturana RM, so odluka 07-2613/2, zaglasiloto PORAKA se pla}apovlastena dano~na stapka od 5%.

Dadenite sogleduvawa i upotrebu-vanata terminologija vo odredeninapisi od odredeni avtori ne goodrazuvaat oficijalnoto misle-we i stavovi na RCPLIP - PORAKA.

Javnata svest za licata so intelektualna popre~enost voMakedonija e na nezavidno nivo i toa pridonesuva za nivnamarginalizacija.

Licata so intelektualna popre~enost imaat potreba za pogolemapoddr{ka. I pokraj zakonskata regulativa vo Republika Makedonija kojagarantira poddr{ka i za{tita na ovaa kategorija lica, sepak ima potrebaod podigawe na javnata svest vo odnos na po~ituvawe na site nivniprava koi se garantirani so zakon i so me|unarodni konvencii, ocenuvaatpretstavnicite na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost - PORAKA, so sedi{te vo Skopje, koja inakuima svoi lokalni organizacii vo 20-ina gradovi vo Makedonija.

„Mediumite sekoga{ se klu~ni vo odnos na podigawe na javnatasvest vo odnos na pravata na licata so posebni potrebi. Na{iteistraùvawa pokaùvaat deka se u{te javnata svest za ovaa kategorijalica e na nezavidno nivo vo na{ava dràva, osobeno koga stanuva zborza licata so intelektualna popre~enost. Tokmu toa e golema ko~nicaza ostvaruvawe na pravata, da gi vidime ovie lica me|u nas vosekojdnevieto. Predrasudite pravat ovie lica se u{te da se zatvorenidoma vo ~etiri yida vo ramkite na semejstvoto”, ocenuva VasilkaDimoska, programski menaxer na RCPLIP - PORAKA.

Spored nea, vo site organizacii koi deluvaat vo na{ava zemjase prezemeni brojni aktivnosti so cel zakonskite prava na ovaakategorija lica da bidat celosno primeneti.

Vo RCPLIP - PORAKA isto taka smetaat deka i nefunkcio-niraweto na Dnevniot centar za lica so intelektualna popre~enost voDebar e rezultat na problemot so javnata svest.

„Nie barame povtorno da se otvori dnevniot centar za lica soposebni potrebi vo Debar, koj prestana da raboti pred dve godini.Roditelite se ̀ alat {to institucijata ne raboti i baraat nejzino brzootvorawe. Isto taka go imame postaveno i pra{aweto za otvorawe naposebni paralelki za licata so teòk invaliditet i barame re{enie iza toa”, istaknuva Bekim Ame, pretsedatel na Centarot za poddr{ka nalica so intelektualna popre~enost – PORAKA Debar.

Spored pretstavnicite na ovaa organizacija, instituciite iop{testvoto vo celina treba da gi re{at ovie problemi za ovie licada bidat {to podobro integrirani vo op{testvoto.

SODR@INA

2 stranaPrezemen tekst od Radio SlobodnaEvropa

3 stranaZaedni~ki podnesok do Komitetotna ON

4 stranaNabavena oprema za socijalniteservisni slu`bi

5 stranaProekt “Kon evropski vrednosti”

6 stranaU~estvo na IPA Kampeks 2015

7 i 8 stranaSportsko - rekreativni aktivnosti

9 i 10 stranaAktivnosti na EASPD i EDF

11 stranaNapis na Luk Zelderlo, Generalensekretar na EASPD

12 stranaAktivnosti na Obedineti nacii

13 stranaAktivnosti na Evropska Inkluzija

14 i 15 stranaAktivnosti na lokalniteorganizacii na RCPLIP - PORAKA

16 stranaNa{a stranicaAktivnosti na dnevniot centar -PORAKA Radovi{

Prezemen tekst od veb-stranata naRadio Slobodna Evropa, 09.09.2015 godina

Potrebna e pogolema poddr{ka zalicata so intelektualna

popre~enost

Pi{uva: Kenan Mimidinovski

3


Aktivnosti na RCPLIP - PORAKA vo sorabotka so ESE

Zaedni~ki podnesok do Komitetot na ON za ekonomski,socijalni i kulturni prava

Ve}e nekolku godini nanazad, Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost– PORAKA sorabotuva so Zdruènieto za emancipacija, solidarnost i ednakvost na ̀ enite – ESE. Odtaa sorabotka proizleze i Prira~nikot za za{tita za prava na pacienti so fokus na lica sointelektualna popre~enost, koj be{e podgotven i ispe~aten vo ramki na proektot „ôvekovi pravavo zdravstvenata za{tita” sproveduvan od ESE.

RCPLIP – PORAKA, na barawe na ESE, sevklu~i vo podgotovkata na podnesok do Komitetot zaekonomski, socijalni i kulturni prava vo odnos naMe|unarodniot pakt za ekonomski, socijalni i kulturniprava. So ovoj podnesok se istaknuvat problemitepovrzani so neostvaruvaweto na Pravoto na zdravje(~len 12 od Me|unarodniot pakt za ekonomski, socijalnii kulturni prava i Generalniot komentar br.14) napove}e ranlivi grupi: Romi, lica koi ̀ iveaat so HIV/SIDA, lica koi koristat drogi, èni, lica so retkibolesti, lica so intelektualna popre~enost i ̀ rtvina trgovija so lu|e. Podnesokot, me|u drugoto, ima zacel da pridonese vo razgleduvaweto i formulirawetona Listata na pra{awa za vreme na pred-sesijata narabotnata grupa na Komitetot vo oktomvri 2015 godina,i da se postavat pra{awa do Vladata na RM povrzaniso ispolnuvaweto na pravoto na zdravje kako {to eregulirano soglasno Paktot. Vo podgotvuvaweto, pokrajRCPLIP – PORAKA, u~estvuvaa u{te sedum gra|anskiorganizacii.

Delovite koi se odnesuvaat na pravoto na zdravje zalicata so intelektualna popre~enost, a se vklu~enivo podnesokot se slednite:

Zdravje na lica so intelektualna popre~enost

Odredena vozrasna grupa na lica sointelektualna popre~enost se soo~uva so ograni~enpristap do besplatna zdravstvena grià, tretman ilekarstva. Imeno, Zakonot za zdravstveno osiguruvawepredviduva osloboduvawe od participacija prikoristewe na zdravstveni uslugi samo za deca t.e. licaso intelektualna popre~enost do 26godi{na vozrast,no ne i potoa. Specijalizirani zdravstveni uslugi,programi i kapaciteti za deca i lica so intelektualnapopre~enost se obezbedeni samo na nacionalno nivo.Ranoto otkrivawe, procenka i tretmanot za deca sointelektualna popre~enost se vr{i vo razvojnitesovetuvali{ta vo Skopje i vo Bitola, i vo Zavodot zamentalno zdravje na deca i mladinci „Mladost” voSkopje. Zavodot za medicinska rehabilitacija vo Skopjeovozmoùva fizi~ka rehabilitacija za lica sointelektualna popre~enost. Zavodot za rehabilitacijana sluh, govor i glas vo Skopje i Bitola sproveduvarehabilitacioni programi i za deca so intelektualnapopre~enost na predu~ili{na i u~ili{na vozrast.

Licata so intelektualna popre~enost i nivniteroditeli ~estopati se soo~uvaat so neadekvatni

stavovi od strana na medicinskiot personal, osobenovo specijalisti~ko-sovetodavnite uslugi i bolnicite.57% od intervjuirani lica so intelektualnapopre~enost i nivnite roditeli ne se zadovolni odzdravstvenite uslugi.

Sistemot za procena na specifi~nite potrebina lica so pre~ki vo fizi~kiot i psihi~kiot razvoj enedovolno razvien i zastaren. Procenata(kategorizacija) se sproveduva vo nekolku regionalnikomisii, a osven toa, naodot i misleweto od procenatane vklu~uva lista na potrebi i preporaki zaponatamo{en tretman na ovie lica.

Pravilnikot za ostvaruvawe na pravo namobilnost e neprimenliv za licata so intelektualnapopre~enost i istiot nalaga koristewe na „invalidskakoli~ka” kako uslov za ostvaruvawe na ova pravo.Imeno, licata so te{ka i dlaboka intelektualnapopre~enost, kako i licata so kombiniranipopre~enosti, iako ne koristat koli~ka, ne se vosostojba da se dviàt samostojno bez pridru`nik.

Podnesokot, kako {to e ve}e spomenato, ima zacel da pridonese vo razgleduvaweto i formulirawetona Listata na pra{awa za vreme na pred-sesijata narabotnata grupa na Komitetot vo oktomvri 2015 godina,i da se postavat pra{awa do Vladata na RepublikaMakedonija povrzani so ispolnuvaweto na pravoto nazdravje kako {to e regulirano soglasno Paktot.Listata na pra{awa koja se predlaga da se postavi doVladata na RM, a se odnesuva na zdravjeto na licataso intelektualna popre~enost e slednata:- Zo{to Vladata na RM gi osloboduva od

participacija za ostvaruvawe na prava odzdravstvena za{tita samo decata/licata sointelektualna popre~enost do 26 godi{na vozrasti koi merki }e gi prezeme za da go pro{iriostvaruvaweto na ova pravo za site ostanatite licabez ogled na nivnata vozrast.

- Koi merki gi prezema dràvata so cel da se nadminenesoodvetnoto postapuvawe na zdravstveniotpersonal kon licata so intelektualna popre~enost?

- Koi merki gi prezema dràvata vo nasoka nanadminuvawe na nedostatocite na sega{niot sistemna kategorizirawe na popre~enosta?

- Koi merki gi prezema dràvata vo ovozmoùvawena pravoto na mobilnost na licata koi ne koristat„ invalidska koli~ka”?

4


Aktivnosti na RCPLIP - PORAKA

Aktivnostite na Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost -PORAKA vo ovaa oblast se naso~eni vo dva pravci: konodrùvawe na kontinutitet vo rabotata na oformenitesocijalni servisni slu`bi (socijalni klubovi i dnevnicentri) za lica so intelektualna popre~enost i konsozdavawe na uslovi za promovirawe na drugi vidovina servisni slu`bi. Vo izminatite petnaeset godini,rabotata vo socijalnite servisni slu`bi te~ekontinuirano i dava pozitivni rezultati.

Imaj}i ja vo predvid va`nosta na socijalniteservisni slu`bi, eden od glavnite prioriteti naRCPLIP – PORAKA e odrùvawe i unapreduvawe nanivnata funkcija, kako vo pogled na programskitesodrìni taka i vo pogled na nivnata opremenost sosoodvetna oprema za sproveduvawe na programskiteaktivnosti.

Izminatata godina RCPLIP – PORAKAzasileno rabote{e vo partnerstvo so Ministerstvotoza trud i socijalna politika i Gradot Skopje naoformuvaweto na nova socijalna servisna slu`ba(dneven centar vo Skopje) no, i na poddr{ka vorenovirawe i opremuvawe na ostanatite socijalniservisni slu`bi na RCPLIP – PORAKA.

Za taa cel Vladata na Republika Makedonijamu dodeli na RCPLIP – PORAKA sredstva vo iznos od500.000 denari, nameneti za nabavka na oprema zapotrebite na socijalnite servisni slu`bi na RCPLIP– PORAKA soglasno odlukata br. 42-9823/1 od21.12.2014.

Nabavena oprema za potrebite na socijalnite servisnislu`bi na RCPLIP - PORAKA

Po~nuvaj}i od 2000 godina, Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost– PORAKA e aktivn vklu~ena vo sozdavaweto na uslovi za sproveduvawe na reformskiot procesna deinstitucionalizacija vo R. Makedonija, odnosno prevencija od institucionalizacija prekuoformuvawe na socijalni servisni slu`bi za poddr{ka na licata so intelektualna popre~enosti nivnite semejstva vo mestoto na ̀ iveewe.

Po sprovedenata analiza na potrebite vosocijalnite servisni slu`bi na RCPLIP – PORAKA(dnevni centri i socijalni klubovi za lica sointelektualna popre~enost) i vo konsultacija sopretstavnici na Ministerstvoto za trud i socijalnapolitika, RCPLIP – PORAKA ja opredeli slednataprioritetna oprema za nabavka na:- 7 lenti za tr~awe nameneti za podobruvawe na

kondicijata i psihomotornata koordinacija;- 7 stati~ni velosipedi nameneti za podobruvawe na

kondicijata i psihomotornata koordinacija;- 20 desktop kompjuteri nameneti za obuka za

koristewe na kompjuteri.

Nabavenata oprema se rasporedi i se dostavi volokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA vo ~iiramki funkcioniraat socijalni servisni slu`bi.

5


Me|unarodni proekti i aktivnosti na RCPLIP - PORAKA

„Kon evropski vrednosti – licata sopopre~enost kako ramnopravni gra|ani” e naslovotna noviot evropski proekt vo koj u~estvuva RCPLIP– PORAKA. Vode~kiot partner e Asocijacijata zapromovirawe na inkluzijata (API) - Srbija, kojazaedno so organizacii od 7 zemji, me|u koi i RCPLIP– PORAKA, }e go realiziraat vo period od ednagodina.

Celta na proektot e da se pridonese za celosnaintegracija i gra|ansko u~estvo na licata sopopre~enost, vo soglasnost so evropskite vrednosti ina~ela. Specifi~nata cel e da se razvie model zaseopfatno zajaknuvawe na licata so popre~enost, soosoben fokus na licata so intelektualna popre~enost,za da moàt da prezemat aktivna uloga vo sozdavawetona inkluzivno demokratsko op{testvo i da vlijaat naprocesot na kreirawe na politiki i donesuvawe odlukina nacionalno i na evropski nivo, a koi imaat vlijanievrz nivnata dobrosostojba. Proektot crpi iskustva iznaewa od oblasta na inkluzijata i gra|anskotozajaknuvawe na licata so popre~enost {irum zemjite~lenki na EU i zemjite kandidati za ~lenstvo, so celjaknewe na demokratskoto u~estvo na site gra|anivklu~itelno i onie koi se na marginite na op{testvoto.Poto~no, proektot }e otvori prostor za razgleduvawena klu~nite uslugi i alatki za izedna~uvawe namo`nostite za najmarginaliziranite sloevi naop{testvoto da u~estvuvaat vo procesite nakreiraweto na javite politiki, implementacijata,monitoringot i evaluacijata, na ramnopravna osnovaso ostanatite gra|ani. Vsu{nost, proektot e fokusiranna organizirawe na edukativni rabotilnici, debati idijalog za i me|u licata so popre~enost vo sedum zemji(Srbija, Italija, Slovenija, Hrvatska, Crna Gora,Makedonija i Bosna i Hercegovina), vklu~uvaj}iobezbeduva~i na servisni slu`bi i zdruènija nasamozastapnici t.e. lica so popre~enost, vo vrska sopra{awa okolu samozastapuvawe, volontirawe,integracija vo vrabotuvaweto i socijalnotopretpriemni{tvo. Site tematski oblasti }e bidatrazrabotuvani niz razmena na primeri na dobrapraktika od site zemji u~esni~ki, istraùvaj}i gipotrebnite preduslovi i mo`ni pati{ta za da sekoristat dobrite praktiki od site partnerski zemji.

Inicijalnata proektna aktivnost, odnosnoprviot koordinativen sostanok na proektnite partneriso koj oficijalno zapo~na realizacijata na proektot

Kon evropski vrednosti – licata so popre~enostkako ramnopravni gra|ani

Prepoznatlivosta na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA kako lider vo oblasta na prava za lica so intelektualna popre~enost vo RepublikaMakedonija kontinuirano rezultira so novi partnerstva i zaedni~ki aktivnosti so organizacii iinstitucii ~ii programski aktivnosti imaat dopirni to~ki so onie na RCPLIP – PORAKA, kako nanacionalno taka i na me|unarodno nivo.

se realizira{e vo Trst, Italija vo periodot 4 – 6septemvri 2015 godina. Na sostanokot, vode~kiotpartner API – Srbija detalno go prezentira{eproektot, negovite celi, aktivnosti i o~ekuvanirezultati, a site proektni partneri u~estvuva vodogovoraweto za prakti~na realziacija napredvidenite moduli vo ramkite na proektot.

Samozastapuvaweto e va`na alatka zaartikulirawe na interesot i mislewata na licataosposobuvaj}i gi da govorat vo svoe ime i e klu~enpreduslov za demokratsko u~estvo na licata sointelektualna popre~enost. Toa odi nad nivoto nasekojdnevnite potrebi i uspe{no se {iri nasamozastapuvawe vo sloèniot proces kako {to ejavnoto kreirawe na politiki.

So cel licata so intelektualna popre~enostda stanat ednakvi stranki vo politi~kiot dijalogpotrebna e obuka i edukacija i za obezbeduva~ite naservisni slu`bi i za korisnicite, {to }e bideopfateno so proektot preku metodologija zasamozastapuvawe. Prvata sesija od edukativniterabotilnici za samozastapuvawe se odrà vo periodotod 18 – 20 septemvri vo Sisevac, Srbija na kojau~estvuvaa po dvajca pretstavnici od site organizaciikoi se partneri vo proektot me|u koi i pretstavniciod RCPLIP - PORAKA. Na rabotilnicata se opfatijai temite od ~ovekovite prava, so poseben osvrt na~ovekovite prava na licata so popre~enost, kako iKonvencijata na ON za pravata na licata sopopre~enost. Sepak, glavniot akcent be{e daden nasamoopredeluvaweto i samozastapuvaweto na licataso popre~enost, osobeno na licata so intelektualnapopre~enost.

6


Direkcijata za za{tita i spasuvawe naRepublika Makedonija i Upravata za civilna za{titai pomo{ vo slu~aj na katastrofi na RepublikaSlovenija organiziraa i sprovedoa me|unarodna ve`baIPA KAMPEKS 2015, koja se odrà od 16-ti do 19-tijuni 2015 godina vo Vizbegovo - Skopje, ~ija cel be{eda se utvrdi podgotvenosta i operativnata sposobnostna Republika Makedonija vo slu~aj na elementarninepogodi.

Na pokana na organizatorite, u~estvo zema iRepubli~kiot centar za poddr{ka na licaintelektualna popre~enost – PORAKA. Vo ramkite nave`bata u~estvuvaa 10 korisnici (lica sointelektualna popre~enost) na dnevniot centar naRCPLIP – PORAKA vo Skopje i 2 edukatori, odgovornilica, koi bea del od 250-te markanti t.e. evakuiranilica vo ve`bata.

Kako {to be{e dogovoreno, pristignuvaweto vokampot, a potoa i zaminuvaweto, be{e so organiziranprevoz, po {to slede{e registracijata za u~estvo,podelba na higienskiot paket i smestuvaweto vokampot, so celosna poddr{ka od personalot zadolèn


U~estvo na RCPLIP - PORAKA na me|unarodnata ve`baIPA KAMPEKS 2015

za toa. Na krajot od prviot den na ve`bata korisniciteso organiziran prevoz bea vrateni vo Skopje.

No, poradi vlo{enite vremenski uslovi votekot na vtoriot den od ve`bata, i po zaedni~kikonsultacii so organizatorite, za àl se doneseodluka korisnicite na dnevniot centar na RCPLIP –PORAKA vo Skopje da ne u~estvuvaat vo ponatamo{niotdel od ve`bata.

Prodolùvaat aktivnostite za renovirawe iadaptirawe na treta prostorija

Vo tekot na letniot period naglaseno prodolìja aktivnostite za renovirawe i adaptirawe natretata dopolnitelna prostorija na dnevniot centar za lica so intelektualna popre~enost na RCPLIP -PORAKA vo Skopje – Kapi{tec (koja ne be{e renovirana od strana na Ministerstvoto za trud i socijalnapolitika).

Aktivnostite se realiziraat vo sorabotka i so poddr{ka od organizacijata „Dobredojde” – MacedoniaWelcome Center. Imeno, sredstvata koi bea sobrani na pettiot Me|unaroden dobrotvoren bazar 2015 (odrànna 6 juni vo Gradskiot trgovski centar vo Skopje, pod pokrovitelstvo na Ambasadorot na Italija NE MasimoBeleli i Gradona~alnikot na Grad Skopje, Koce Trajanovski) se koristat za adaptirawe i renovirawe natretata prostorija vo noviot dneven centar za lica so intelektualna popre~enost - PORAKA.

Dopolnitelno, RCPLIP – PORAKA so poddr{ka od Grad Skopje raboti na postavuvawe na novaelektri~na instalacija, spu{ten plafon Armstrong i kompletna promena na krovot na dnevniot centar.


7


SPORTSKO - REKREATIVNI AKTIVNOSTIza korisnicite na dnevnite centri

na RCPLIP - PORAKA

Vo soglasnost so svojata Programa za rabota za 2015 godina, Republi~kiot centar za poddr{kana lica so intelektualna popre~enost - PORAKA vo periodot do 22-ri do 27-mi juni i od 20-ti do 25-ti septemvri 2015 godina gi organizira{e i realizira{e sportsko - rekreativniteaktivnosti za korisnicite na dnevnite centri na RCPLIP - PORAKA vo 2015 godina.

Kako rezultat na pozitivnite efekti od spro-veduvaweto na sportsko - rekreativnite aktivnostivo izminatite godini, Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA i vo 2015 godina predvide vo svojata programaza rabota organizirawe i realizirawe na dve vakvimanifestacii.

Glavnata cel na ovie aktivnosti e promocijana nova forma na vklu~uvawe na adolescentite sointelektualna popre~enost vo op{testvoto preku sporti rekreacija i pridones vo razvojot na ve{tinite zasamostojno ìveewe kaj ovie lica. Ovie aktivnostinudat mo`nosti za podobruvawe na psihofizi~katasostojba na korisnicite so intelektualna popre~enost.

Prvite sportsko - rekreativni aktivnosti vo2015 godina bea odràni vo periodot od 22-ri do 27-mijuni 2014 godina, vo Centarot za edukacija i rekreacijana kadri na Crveniot krst “Solferino” vo Struga, avtorite bea odràni na istata lokacija vo periodotod 20-ti do 25-ti septemvri 2015 godina..

Vo sportsko - rekreativnite aktivnosti beavklu~eni lica so intelektualna popre~enost -korisnici na dnevnite centri koi gi menaxira RCPLIP– PORAKA vo Skopje i Radovi{. Vo sproveduvaweto naovie aktivnosti bea vklu~eni vodi~i na timovite(personal od dnevnite centri) i odgovorni lica odRCPLIP – PORAKA.


8


Sportsko - rekreativnite aktivnosti obezbedu-vaat golem broj razli~ni mo`nosti: razvoj na ~uvstvotoi duhot za natprevaruvawe me|u adolescentite sointelektualna popre~enost; iskustvo da se bide delod sportska ekipa, pritoa ~uvstvuvaj}i go edinstvotovo ekipata; motivacija za natprevaruvawe i pobeda, noistovremeno i iskusuvawe i spravuvawe so poraz vosportskite igri.

Od druga strana, ovie aktivnosti pretsta-vuvaat dobra mo`nost za personalot od dnevnitecentri da pominuva 24 ~asa zaedno so korisnicite nadnevnite centri ovozmoùvaj}i im da go razberatritamot na ̀ iveewe i odnesuvaweto na sekoe lice sointelektualna popre~enost.

Ponatamu, nabquduvaweto na korisnicite vonova sredina, bez roditelskoto vlijanie, im nudi napersonalot novi soznanija vo odnos na mo`nitepodobruvawa vo samostojnosta i samodoverbata me|ukorisnicite i nesebi~nata poddr{ka i prijatelstvome|u niv samite, {to ne moè da se uvidi vo tekot naaktivnostite vo dnevnite centri. U{te pove}e, vakviteaktivnosti obezbeduvaat mo`nosti za podobruvawe nave{tinite za odrùvawe na li~nata higiena,ve{tinite za socijalni interakcii itn.

Sportskite aktivnosti bea podeleni vo slednitedisciplini:

- Atletika (natprevari vo tr~awe i skok vodale~ina),

- Natprevari vo mal fudbal,- Natprevari vo ko{arka,- Natprevari vo tegnewe jaè i pikado.

Rekreativniot del od programata opfati raznidru{tveni igri, crtawe, kako i zabavi so muzika itancuvawe vo ve~ernite ~asovi.Blagodarenie nadobrite vremenski uslovi, vo nekolku navrati vopopladnevnite ~asovi korisnicite imaa mo`nost dase rekreiraat na plaà.

Moè da se zaklu~i deka celite na sportsko-rekreativnite aktivnosti bea vo celost realizirani.Korisnicite na dnevnite centri bea aktivno vklu~enivo sportsko-rekreativnite sodrìni, personalot oddnevnite centri na RCPLIP – PORAKA ima{e mo`nostda uvidi va`ni informacii vo odnos na odnesuvawetona korisnicite nadvor od dnevniot centar. Toa }e bideod ogromno zna~ewe za nivnata ponatamo{na rabotavo ramkite na individualnata rabota so korisnicitei podobruvaweto na ve{tinite za samostojno ̀ iveewe.


9


Od ~lenstvoto na RCPLIP - PORAKA vo EASPD

Na 27 i 28 avgust 2015 godina, Evropskata unijaza prv pat be{e povikana od strana na Komitetot naON za ~ovekovi prava vo @eneva – ekspertski komitetza pravata na lica so popre~enost, da prezentira {toima storeno vo implementacijata na Konvencijata naON za pravata na lica so popre~enost. Ovaa Konvencijae prv me|unaroden dogovor za ~ovekovi prava koj EU vocelina go ima ratifikuvano vo 2010 godina.

Evropskata asocijacija na obezbeduva~i naservisni slu`bi za lica so popre~enost (EASPD) be{eprisutna vo @eneva i organizira{e propraten nastanza ulogata na servisnite slu`bi vo implementacijatana Konvencijata na ON za pravata na lica sopopre~enost.

Evropskata unija moè da go ima klu~ot zauspe{na implementacija na Konvencijata na ON za

pravata na lica so popre~enost

Kako del od sorabotkata so Obedinetite nacii,EASPD prisustvuva{e na vtoriot del od Konstruktiv-niot dijalog pome|u Evropskata unija i Obedinetitenacii koj se odrà vo @eneva na 27-28 avgust 2015godina. Dopolnitelno, EASPD organizira{e propratennastan za ulogata koja ja imaat servisnite slu`bi zapoddr{ka vo implementacija na Konvencijata na ON zapravata na lica so popre~enost, kako i aktivnostitekoi moè da gi prezeme Evropskata unija so celponatamo{no olesnuvawe na nivnata uloga nasprotiimplementacijata na Konvencijata na ON.

Za vreme na propratniot nastan, EASPD japovika Evropskata unija da:- donese Vtor raboten plan vo odnos na Evropskata

strategija za popre~enost za periodot 2015-2020godina i da vklu~i silna dimenzija za servisniteslu`bi za poddr{ka vo oblastite na vrabotuvawe,obrazovanie i samostojno ̀ iveewe.

- Go koristi Evropskiot semestar i preporakitespecifi~ni za zemjata za da ja implementiraKonvencijata na ON za pravata na licata sopopre~enost i da promovira pozitivni promeni voobezbeduvaweto na servisni slu`bi.

- Da go revidira sostavot na rabotnata ramka na EUza implementacija na Konvencijata postavena spored~lenot 33 od Konvencijata na ON za pravata na licataso popre~enost bidej}i vo momentot ne pretstavuvapluralisti~ko u~estvo na razli~nite gra|anskiasocijacii soglasno so Pariskite Na~ela.

Evropskata unija go prezentira{e izve{tajot vo odnosna implementacijata na Konvencijata na ON za pravata na

lica so popre~enost

Za prv pat vo istorijata, EU be{e povikana od strana na telo pri Obedinetite nacii za dogovor za~ovekovi prava da go prezentira izve{tajot za implementacija na Konvencijata, a dobi preporaki zazajaknuvawe na svojot pristap kon pravata na licata so popre~enost vo Evropa.

Za vreme na nastanot, Generalniot sekretarna EASPD, Luk Zelderlo naglasi deka „od su{tinskozna~ewe e da se ima dimenzija na socijalnainvesticija nasproti merkite za fiskalnakonsolidacija vo site EU politiki i ramki. Merkiteza {tedewe koi se primenija vo sektorot zapopre~enost imaa dramati~no vlijanie vrzfinansiraweto na {emite za li~na asistencija,razvojot na sistemite za inkluzivno obrazovanie ipristapnost do otvoreniot pazar na trudot preku merkiza poddr{ka na licata so popre~enost”.

Sabrina Feraina, dodade deka „obnoven rabotenplan za vtorata faza od implementacijata naEvropskata strategija za popre~enost moè da bidemo`nost za adresirawe na pra{awata koi beaizostaveni vo prethodniot plan, kako na primerneophodnata uloga koja ja imaat servisnite slu`bi zapoddr{ka vo ovozmoùvaweto na uìvawe na~ovekovite prava za licata so pogolemi potrebi zapoddr{ka”.

Dokolku inkluzijata na licata so popre~enostvo op{testvoto treba da se postigne, neophodno eEvropskata unija da postavi primer i da vospostaviinkluzivni pristapi, da promovira dijalog i sorabotkaso akterite vo redovnite tekovi i da ja vklu~iEvropskata strategija za popre~enostvo redovnitetekovi na site EU zakoni i aktivnosti.

EDF i negovite organizacii ~lenki, isto taka,bea prisutni vo @eneva so cel da go sledatkonstruktivniot dijalog pome|u ON i EU. Sledi nivnotoviduvawe na celiot proces koj be{e pretstaven predKomitetot, kako i za preporaki koi gi dobi EU zaimplementacijata vo naredniot period.

Preporakite od Obedineti nacii vo odnos na~ovekovi prava dadeni do EU

Komitetot na ON gi publikuva{e zavr{nitesogleduvawa i preporaki za toa kako EU moè da gipromovira i da gi za{tituva pravata na licata sopopre~enost vo Evropa vo slednite oblasti: slobodana dvièwe, nediskriminiacija, samostojno ̀ iveewe,obrazovanie, vrabotuvawe, humanitarna poddr{ka ime|unarodna sorabotka, delovna sposobnost, pristapdo pravda, sloboda i bezbednost, zdravje, u~estvo voizbori itn.

10


Aktivnosti na EASPD

EDF i ~lenkite gi pozdravuvaat preporakitedadeni do EU. Na mnogu na~ini ovie preporaki giodrazuvaat prioritetite na dvièweto za popre~enost.]e go zabeleìme ovoj den kako po~etok na eden vaènperiod. EU dobi silni preporaki so koi pravata nalicata treba da stanat vrven prioritet.

[TO E SLEDNO?

Obedinetite nacii pobaraa EU da ovozmoì povratniinformacii vo rok od edna godina vo tri oblasti:- Napredok vo sopstvenite nezavisni mehanizmi za

monitoring,- Usvojuvawe na dolgo o~ekuvaniot Evropski akt za

pristapnost,- Pregled na Deklaracijata na kompetencii – toa

zna~i deka EU treba da ja usoglasi svojata lista naoblasti na politiki na koi se odnesuvaKonvencijata.

Na Evropskata unija i sledi pregled po 4godini. Toga{ }e treba da objasni koi ~ekori seprezemeni za implementacija na dadenite preporaki.Sledniot izve{taj za napredok treba da bide podnesendo januari 2019 godina.

EDF zaedno so svoite ~lenki i partneri }eprodolì aktivno da deluva vo promovirawe naKonvencijata vo slednite ~etiri godini vrz osnova nazavr{nite sogleduvawe na ON.

„Ova e istoriski moment za nas. Licata sopopre~enost niz cela Evropska unija te{ko se pogodeniod {tedeweto, i se soo~uvaat so zgolemena siroma{tijai marginalizacija. Denes, ekspertskiot komitet na ONtoa go uvide i ovozmoì mo}en i seopfaten zbir na

preporaki do EU. Toa dava silen mandat na EU,vklu~itelno site nejzini institucii i agencii, vocelost da ja opfatat inkluzijata na licata sopopre~enost vo nivnata rabota. EU be{e svetski lidervo obvrzuvaweto kako regionalno telo kon ovaaKonvencija. Isto taka, moè da bide lider i voimplementacija na Konvencijata. Nie, kako EDF, }eprodolìme da rabotime naporno zaedno so na{ite~lenki i sojuznici za da gi promovirame ovie preporaki,a so cel 80 milioni Evropejci so popre~enost da gi~uvstvuvaat benefitite od Konvencijata direktno vrznivniot ìvot”, veli pretsedatelot na EDF, JanisVardakastanis.

Prvite sogleduvawa na EDF vo odnos napreporakite od ON do EU

Me|u zna~ajnite akcii koi ON bara Evropskata unijada gi prezeme vo slednite godini se:- Da usvoi seopfatna strategija za implementacija na

Konvencijata niz site institucii na EU i dràvi~lenki.

- Da se izgotvi srednoro~en pregled na Evropskatastrategija za popre~enost 2010-2020, i da se vklu~atpreporakite na Komitetot na ON vo toj pregled.

- Da se razgleda postoe~koto EU zakonodavstvo ipolitiki za da se obezbedi deka se vo soglasnost soKonvencijata.

- Da se pregledaat nasokite za vlijanieto naprocenata za da se vklu~at poseopfatna lista napra{awa so cel da se napravi podobra procena nausoglasenosta na novite EU instrumenti soKonvencijata na ON za pravata na lica sopopre~enost.

Obedinetite nacii, na po~etokot od septemvri,gi izdadoa svoite finalni preporaki za Evropskataunija vo odnos na napredokot posignat voobezbeduvaweto na usoglasenost so Konvencijata naON za pravata na licata so popre~enost. Komitetot naON za pravata na lica so popre~enost gi pokaà svoitezagriènosti povrzani so nedostigot na seopfatenpristap za popre~enosta vo zakonite na EU; prepora~ada se napravi celosna harmonizacija so odredbite naKonvencijata. EASPD napravi svoja procena na

[est pri~ini zo{to servisnite slu`bi za poddr{ka nalicata so popre~enost moàt da i pomognat na

Evropskata unija

Evropskata asocijacija na obezbeduva~i na servisni slu`bi za lica so popre~enost (EASPD) gipozdravuva finalnite preporaki od Obedinetite nacii do Evropskata unija vo odnos naponatamo{nite ~ekori za implementacija na Konvencijata na ON za pravata na lica so popre~enost.EASPD gi spodeluva zagriènostite na ON povrzani so potrebata od vospostavuvawe na nasoki sokonkretni reperi (ben~mark) i pokazateli za pristap do Evropskata strategija za popre~enost, nopredupreduva od opasnost od zanemaruvawe na servisnite slu`bi za poddr{ka pri kriti~nitepra{awa kako {to se samostojnoto ̀ iveewe, vrabotuvaweto ili obrazovanieto.

implementacijata na Konvencijata na ON za pravata nalicata so popre~enost istaknuvaj}i gi potrebite vosektorot od perspektiva na servisnite slu`bi zapoddr{ka. Nekolku preporaki od ON se vo soglasnostso pra{awata koi EASPD ve}e gi objavi:1. Evropska strategija za popre~enost. ON

prepora~uva EU da sprovede srednoro~na procena naEvropskata strategija za popre~enost vo sorabotkaso klu~nite ~initeli i da se vospostavat jasninasoki i konkretni reperi. EASPD smeta deka e

11


Napis na Luk Zelderlo vo magazinot na Evropskiot parlament

neophodno da se vklu~at servisnite slu`bi zapoddr{ka vo procenata i da se razvie vtor rabotenplan za Evropskata strategija za popre~enost soposilna dimenzija za socijalno investirawe za dase ovozmoì obezbeduvawe na servisni slu`bi sovisok kvalitet.

2. Strukturen dijalog. EASPD ja poddrùva prepora-kata da se postavi realen strukturen dijalog sonezavisna buxetska stapka i da se povika EU davklu~i pretstavnici od sektorot za servisni slu`biza poddr{ka. Ponatamu, EASPD ja ohrabruva EU dago koristi Evropskiot semestar kako alatka zazabrzuvawe na implementacijata na Konvecnijata nanacionalno nivo, istovremeno so zgolemuvawe nau~estvoto na gra|anskite organizacii i socijalnitepartneri.

3. Samostojno ̀ iveewe i vklu~enost vo zaednicata.EASPD se soglasuva so potrebata da se unapreduvadeinstitucionalizacijata preku zajaknuvawe namonitoringot na upotrebata na Evropskitestrukturni i investiciski fondovi i & prepora~uvana EU da objavi posebna Komunikacija za ova pra{awei da obezbedi strukturna poddr{ka za Evropskataekspertska grupa za preod od institucionalna vogrià vo mestoto na ̀ iveewe.

4. Obrazovanie. EASPD go poddrùva vklu~uvawetona pokazateli specifi~ni za popre~enosta voEvropskata strategija 2020 i dava preporaka EU da

go zajakne mandatot na Evropskata agencija zaposebni potrebi i inkluzivno obrazovanie.

5. Rabota i vrabotuvawe. ON prepora~uvaobezbeduvawe na obuka za dràvite ~lenki vo odnosna razumnoto prilagoduvawe i pristapnosta vokontekst na vrabotuvaweto za da se zgolemi stapkatana lica so popre~enost koi se vraboteni naotvoreniot pazar na trudot. EASPD se soglasuva igo brani vospostavuvaweto na agencija za poddrànovrabotuvawe za EU instituciite koi moàt daovozmoàt nasoki za dràvite ~lenki.

6. Monitoring na implementacijata na Konvencijatana ON za pravata na lica so popre~enost. ON istotaka prepora~uva deka EU treba da se trgne odnezavisnoto telo koe ja sledi implementacijata naKonvencijata – nare~eno „nezavisna rabotna ramkaza monitoring” za da se usoglasi so PariskiteNa~ela . EASPD ve}e nekolku pati naglasuva dekavakvata ramka za monitoring vo momentov nepretstavuva pluralisti~ko u~estvo na razli~nigra|anski organizacii i poradi toa ja povikuva EUda go pro{iri nejziniot sostav.

Evropskata unija ima ~etiri godini da prezema merkivo soglasnost so ovie preporaki i istite }e treba dagi podnese vo sledniot izve{taj za napredok najdocnado januari 2019 godina.

Liderite na EU treba da implementiraatposeopfaten pristap za popre~enost vo ramkite nazakonodavnata ramka na EU, veli Luk Zelderlo,Generalen sekretar na EASPD.

Obedinetite nacii neodamna gi objavija svoitefinalni preporaki do EU za ponatamo{naimplementacija na Konvencijata za pravata na licataso popre~enost. Zaklu~ocite na ON – po svojatazakonska i politi~ka ramka za procena – se jasen povikza budewe za EU i nejzinite dràvi ~lenki.

Komitetot na ON gi naglasi svoite zagriè-nosti okolu nedostigot na me|usektorski, seopfatenpristap kon popre~enosta vo ramkite na zakonskataramka, davaj}i preporaka deka EU prezema celosnaharmonizacija so odredbite na Konvencijata za pravatana licata so popre~enost.

Isto taka se prepora~a i srednoro~na procenana Evropskata strategija za popre~enost (EDS). Toa eosobeno potrebno i mora da se napravi vo sorabotka sosite ~initeli. Usvoena vo 2010 godina EDS e glavnataramka na EU za politika koja ovozmoùva nasoki zadràvite ~lenki vo odnos na implementacijata naKonvencijata na ON za pravata na licata so

popre~enost, no vo su{tina ne ja priznava vo celostulogata na servisnite slu`bi za poddr{ka, koi istotaka treba da bidat vklu~eni vo idnata evaluacija iponatamo{niot razvoj na konkretnite reperi istatistiki.

Servisnite slu`bi za poddr{ka na licata sopopre~enost vo momentot vrabotuvaat osum milionilica vo Evropa, a mnogu od niv pretstavuvaat lost zapromena vo sektorot kon pristap zasnovan na ~ovekoviprava. Sepak, ova i odr`livosta na servisi so visokkvalitet e pod zakana poradi merkite za {tedewe ibuxetskite kratewa na nacionalno nivo.

Konvencijata na ON za pravata na licata sopopre~enost ja uviduva potrebata od promocija,za{tita i obezbeduvawe na celosno i ednakvo uìvawena site ~ovekovi prava i slobodi od site lica sopopre~enost, vklu~itelno i onie koi imaat potreba odpointenzivna poddr{ka, vo site aspekti od ̀ ivotot –politi~ki, ekonomski, socijalen, kulturen i gra|anski– na ednakva osnova so drugite. Toa ne e samo za licata

Pregledot na ON vo poleto napopre~enosta treba da bide povik zabudewe za kreatorite na politiki vo

Evropskata unija

Luk ZelderloGeneralen sekretar na EASPD

12


Aktivnosti na Obedinetite nacii

so popre~enost, tuku i za vklu~enosta na op{testvotovo koe sakame da ìveeme. Toa bara eden neophodenmoment: vklu~uvawe na op{testvoto vo celina.

Nekolku od preporakite dadeni od ON preciznoukaùvaat na ovie aspekti na ìveewe kadevklu~uvaweto na op{testvoto e zadolìtelno, kakona primer pravoto na samostojno ̀ iveewe, pravoto narabota i pravoto na obrazovanie. Za site tri, EU trebada promovira obuka me|u profesionalcite i personalotvo odnos na vistinskoto zna~ewe na konvencijata,dodeka se sledi upotrebata na strukturnite iinvesticiskite fondovi koi se nameneti zaobezbeduvawe na usoglasenost so Konvencijata koga sekoristat za razvivawe na servisi za poddr{ka.

Evropskata asocijacija na obezbeduva~i naservisni slu`bi za lica so popre~enost (EASPD)zastapuva nad 11,000 organizacii koi se obezbeduva~ina servisni slu`bi niz cela Evropa. Vo momentot jazajaknuvame na{ata kros-sektorska sorabotka, sledej}igo ostavuraweto na na{ata strategija za „postignuvawe”vo 2014 godina. Dosega organiziravme dve kros-sektorski godi{nikonferencii na temite za domuvawe i vrabotuvawe i

edna za inkluzivno obrazovanie koja e vo tek.Soglasno procenite na UNESKO, 98 procenti

od decata so popre~enost vo zemjite vo razvoj neposetuvaat u~ili{te. Najnovite brojki na Eurostatpokaùvaat deka vo EU, samo edno lice so popre~enostod 10 na vozrast pome|u 15 i 64 godini u~estvuvalo vobilo kakva forma na obrazovanie i obuka. Ovie brojkipokaùvaat deka se u{te e dolg patot za re{avawe naisklu~uvaweto na licata so popre~enost.Spravuvaweto so ovie barieri treba da se postigne sosorabotka na site vklu~eni ~initeli.

Nekolku organizacii koi gi poddrùvaat licataso popre~enost ve}e razvile inkluzivni programi vosoglasnost so Konvencijata na ON za pravata na licataso popre~enost i }e gi pretstavat za vreme na{atapretstojna godi{na konferencija so naslov „Inkluzivninastavni programi: zaedno da gi razvieme”. Ovie slu~aitreba da sluàt kako inspirativni modeli za vlastitei donesuva~ite na odluki od site nivoa na upravuvawe.Evropskata unija, a i nie vo op{testvoto, imame ~etirigodini da se prezemat merki vo soglasnost sopreporakite na ON pred slednata procena vo 2019godina. Mora zaedni~ki da deluvame.

Generalniot sekretar na Obedinetite nacii gopretstavi Izve{tajot za Mileniumskite razvojni celi(MGD) za 2015 godina na 6 juli 2015 godina. Vo izve{tajotse opfateni zna~ajni poraki za preku edna milijardalica koi ìveat so popre~enost niz celiot svet.Bidej}i od dràvite ~lenki se o~ekuva da godefiniraat sledniot zbir na razvojni celi – Odr`livirazvojni celi (SDG) - ovie poraki pridonesuvaat da sepotenciraat prazninite {to mora da se razre{at votekovniot globalen obid da se unapredi inkluzivniot,pravi~niot i odr`liv razvoj, bez da se ostavi nekojpozadi, vo slednite 15 godini. Izve{tajot za MGD za2015 istaknuva kako visoko-kvalitetnite podatociras~leneti po popre~enost se klu~ni za sledewe nanapredokot i donesuvaweto odluki.

Situacijata vo odnos na Cel 2 (Postignuvawena univerzalno osnovno obrazovanie) nudi zna~ajnalekcija: studii vo zemjite pokaùvaat deka decata sopopre~enost se po~esto nadvor od u~ili{niot procesotkolku nivnite vrsnici bez popre~enost. Za da sepostigne univerzalno osnovno obrazovanie,intervenciite }e treba da se skroeni za da se opfatati onie na dnoto od ekonomskite i socijalnite skalilai da se ispolnat specifi~nite potrebi na decata –vklu~uvaj}i gi i decata so popre~enost.

Vo mnogi zemji postojat dobri praktiki so koise opfa}a ovoj predizvik, na primer vo Indija, no duri

Na~ini za pridviùvawe nanapred na Post-2015razvojnata agenda koja ja vklu~uva i popre~enosta

Klu~ni poraki povrzani so popre~enost koi proizleguvaat odIzve{tajot za mileniumskite razvojni celi za 2015 godina

i tamu pove}e od edna tretina od decata iadolescentite na vozrast od 6 do 13 godini koi imaatpopre~enost se nadvor od u~ili{tata. Sepak, zemjatapravi zna~ajni napori za da go napravi obrazovanietopoinkluzivno, kako na primer preku Aktot za pravo naobrazovanie i raspredelba na sredstva za u~ili{natainfrastruktura i obuka za nastavnicite. I pokrajogromniot napredok vo izminatite 15 godini,postignuvaweto na univerzalno osnovno obrazovanie}e bara povtorno vnimanie vo post-2015 erata iinvestirawe vo kvalitetot na obrazovanieto, kako ivo obezbeduvawe na odr`liv izvor na finansirawe{to isto taka e potrebno.

So ogled deka Mileniumskite razvojni celi }ezavr{at do krajot na 2015 godina, me|unarodnatazaednica, vladite, gra|anskoto op{testvo i drugitepartneri aktivno rabotat vo Obedinetite nacii za dase prodolì so ambicioznata post-2015 razvojnaagenda. Novata post-2015 razvojna agenda, vklu~uvaj}igo i zbirot od Odr`livi razvojni celi, se stremi dagi odrazi nau~enite lekcii od MGD, da se nadgradi nanivniot uspeh i da deluva kon prosperiteten, odr`livi pravi~en svet. Davaj}i dol`no vnimanie na temiteod popre~enosta i potrebite, angaìraweto na licataso popre~enost vo post-2015 odr`livite razvojni celi}e bide potrebno za da ne se ostavi nekoj pozadi.

13


Ne e dovolno dobro. Ovie nekolku zbora gosumiraat u~inokot na Evropskata unija vopo~ituvaweto na pravata na licata so popre~enost,kako {to be{e jasno staveno do znaewe od strana naObedinetite nacii pri razgleduvaweto na Izve{tajotza implementacijata. Komitetot na ON za pravata nalica so popre~enost gi pregleda merkite koi gi prezelaEvropskata unija za da osigura deka pravata na licataso popre~enost se razgleduvani vo site politiki irelevantni zakonski predlozi, i so zagriènostkonstatira deka vo mnogu oblasti, EU sistemski neuspeala.

Licata so popre~enost protiv svojata volja sedràt vo institucii, vrz osnova na realni ilipercepirani o{tetuvawa, naglasi Komitetot, a iprinudniot tretman, vklu~uvaj}i prisilnasterilizacija i abortus ne se ne{ta od minatoto voEvropskata unija. Licata so popre~enost sediskriminirani vo sudskite postapki, a mnogustudenti so popre~enost se li{eni od pristap dokvalitetni inkluzivno obrazovanie.

Ovie zavr{ni sogleduvawa go beleàt krajotna ednogodi{niot proces na razgleduvaweto napostignatiot napredok na EU vo implementacijata naKonvencijata na ON za pravata na lica so popre~enost.Na sekoj ~ekot, Evropskata Inkluzija postojano gi

Od ~lenstvoto na RCPLIP - PORAKA vo Evropskata Inkluzija

Evropskata unija treba da bide seriozna vo vrska sopo~ituvaweto na pravata na licata so popre~enost,

predupreduvaat Obedinetite nacii

istaknuva{e problemati~nite oblasti, bez razlikadali se povrzani so nemo`nosta na licata sointelektualna popre~enost da glasaat na EU izborite,so li{uvaweto od delovnata sposobnost, ili pak dekaènite so popre~enost nesrazmerno trpat doma{nonasilstvo ili se prisilno sterilizirani voinstituciite.

Ova se i pra{awa koi Obedinetite nacii sopravo gi naglasija, vo dokument koj najverojatno }epottikne na zna~ajni promeni vo pristapot konpopre~enosta na Evropskata unija. Obedinetite naciijasno dadoa do znaewe deka treba itno da se prezematsilni merki i deka o~ekuvaat konkretni rezultati odniv. Vo oblasta na delovnata sposobnost, na primer,Evropskata unija treba{e da obezbedi site lica sopopre~enost koi se pod staratelstvo da moàt da gipraktikuvaat site prava propi{ani vo dogovorite naEvropskata unija, vklu~itelno i pristapot do pravda,do dobra i servisni slu`bi, no i do zdravstvena grià,kako i do glasawe i do pravata na potro{uva~ite.Komitetot, isto taka, pobara od EU da gi intenziviranaporite vo istraùvawata, sobiraweto podatoci irazmena na dobri praktiki za poddràno donesuvaweodluki, vo konsultacija so organizaciite na lica sopopre~enost. Vo oblasta na obrazovanieto, Evropskataunija mora da prezeme merki za olesnuvawe napristapot do, i uìvawe, na kvalitetno inkluzivno{koluvawe za site studenti so popre~enost, i davklu~i pokazateli specifi~ni za popre~enosta voEvropskata strategija 2020 pri postignuvaweto nacelite za obrazovanie. EU vo brzo vreme }e go usvoiEvropskiot akt za pristapnost, no ne bez obezbeduvawena u~estvo na licata so popre~enost, preku nivniteorganizacii, vo razgleduvaweto na nacrt zakonot, predusvojuvaweto na finalniot tekst.

Evropskata Inkluzija vo celost gi poddrùvazavr{nite sogleduvawa na ON, i go pozdravuva jasniotfokus i silniot jazik na postavenite barawa. No tiene treba da zaprat tuka. Za sledniot period narazgleduvawe, va`no e Evropskata komisija daobezbedi poedine~ni podatoci za vlijanieto nazakonodavstvoto za delovna sposobnost na pristapotna gra|anite na EU do nivnite prava na evropsko nivo,kako i verodostojni statisti~ki informacii za toakolku evropski gra|ani bile isklu~eni od evropskiteizbori vo razli~ni dràvi ~lenki i od koi pri~ini.

Koga stanuva zbor za popre~enost, evropskiteinstitucii gi o~ekuva u{te mnogu rabota. Se nadevamedeka zavr{nite sogleduvawa }e ponudat u{te ednobudewe, otreznuva~ko soznanie deka Evropskata unijane e raj za ~ovekovite prava kako {to ~estopati seopi{uva. Topkata e sega vo nivniot dvor, a milioni licaso popre~enost gledaat i ~ekaat.

14


Aktivnosti na lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Kerami~ka rabotilnica za korisnicite na dnevniotcentar za lica so popre~nost vo Vinica

Aktivnosti naCPLIP – PORAKA Prilep

Art terapijata vo rabotata so decata sointelektualna popre~enost ne e novitet za dnevniotcentar vo Vinica. Pokraj sekojdnevnite kreativniaktivnosti, korisnicite na dnevniot centar ve}e vtoragodina se vklu~eni vo kerami~kite rabotilnici koi giorganizira Muzejot „Terakota” vo sorabotka soZdruènieto na umetnici „UM” i u~enici od OOU „GoceDel~ev” kako del od proektot koj e poddràn odMinisterstvoto za kultura i od Op{tina Vinica.

Godinava rabotilnicite se realiziraa vomesec juli, a ubavoto i toplo vreme se iskoristi i zaposeta na Gradskiot bazen vo Vinica predvidena voramkite na proektot.

- Na{ata osnovna cel be{e da ja zbliìme ovaakategorija na deca i da ja razbieme barierata kojapostoi me|u obi~nite gra|ani i tie deca, kako i da japottikneme doverbata kaj ovie deca deka moàt dadadat mnogu pove}e. Ovoj proekt na Muzejot “Terakota”}e trae 5 dena, a pokraj rabotilnici, }e ima iedukativni predavawa, poseta na lokaliteti, kako iposeta na kerami~arska rabotilnica vo Zletovo.Pogolem stepen na samospoznavawe, kreativnost,sigurnost, kako i zadovolstvo od izraboteniot produkt

e krajniot efekt koj treba da se postigne so realizaci-jata na ovaa aktivnost so ovie dolgogodi{ni ~lenovivo Dnevniot Centar vo Vinica, veli koordinatorot naproektot, Blagica Stojanova.

Izrabotkite od kerami~kata rabotilnicaplanirano e da bidat postaveni na izlo`ba po povod3-ti Dekemvri, Me|unarodniot den na licata sopopre~enost.

Na po~etokot na mesec septemvri ~lenovite nasocijalniot klub na Centarot za poddr{ka na lica sointelektualna popre~enost - PORAKA Prilep imaasredba so pretstavnici na xudo klubot „Bu{ido” iodràa eden ~as koga tie bea zapoznaeni so ve{tinitena ovaa bore~ka ve{tina.

Uviduvaj}i ja poleznosta od ovaa ve{tina,CPLIP – PORAKA Prilep vospostavi redovnasorabotka so klubot „Bu{ido” {to istovremeno }epridonesuva za podobruvawe na kondicijata kaj~lenovite i stimulirawe na psihomotornatakoordinacija.

15


Aktivnosti na lokalnite organizacii na RCPLIP - PORAKA

Poseta na KatlanovoKorisnicite na dnevniot centar – PORAKA

Skopje vo letniot period ve}e godini nanazad japosetuvaat mesnosta Katlanovo vo blizina na Skopje.Krajnata destinacija na tradicionalnata pro{etka eposeta na ku}ata na Biljana Kostova, korisnik nadenvniot centar - PORAKA Skopje, koja vo letnitemeseci prestojuva vo Katlanovo.

Dolgite pro{etki na ~istiot vozduh se ednaod glavnite pri~ini za realizacija na ovaa aktivnost.Se nadevame deka vakvite aktivnosti }e gi prodolìmei na drugi lokacii vo i okolu Skopje.

Centarot za poddr{ka na lica so intelektualnapopre~enost - PORAKA Strumica zapo~na sorealizacija na proektot „Zaedno da ja prenesemeporakata na licata so intelektualna popre~enost”, koje finansiski poddràn od op{tina Strumica, a }e sesproveduva vo partnerstvo so Republi~kiot centar zapoddr{ka na lica so intelektualna popre~enost –PORAKA i Zdruènieto za mladi „ADOLUS” odStrumica.

Glavnata cel na proektot e integracija isocijalizacija na licata so intelektualna popre~enostvo po{irokata op{testvena sredina, soglasnoindividualnite mo`nosti i sposobnosti na ovie lica,a osobeno preku nivno povrzuvawe so mladite koinemaat pre~ki vo mentalniot razvoj. Preku proektniteaktivnosti, ~lenovite na CPLIP – PORAKA Strumicazaedno so u~enici od osnovnite i srednite u~ili{ta,kako i mladi – ~lenovi na mladinski organizacii, }eostvaruvaat zaedni~ki aktivnosti i }e rabotat napribliùvawe na ovie lica do sekojdnevnite socijalni,zabavni i kulturni aktivnosti na mladite, kako izapoznavawe so obrazovnite institucii vo op{tinata,a so cel polesno zapoznavawe so istite prekumentorirawe od strana na mladite.

Vo dosega{nata realizacija na proektotsprovedeni se nekolku rabotilnici. Edna od niv erabotilnicata pod naslov „Zaedno kreirame!” koja seodrà na 20.08.2015 god. Na ovaa rabotilnica,~lenovite na CPLIP - PORAKA Strumica, zaedno so

Aktivnosti na CPLIP – PORAKA Strumica

mladincite od Mladinskiot klub pri Crven krstStrumica, izrabotuvaa zaedni~ki crteì, kolaì,bojadisuvaa glineni figuri i drugi rakotvorbi. Prekuostvaruvaweto na vakvi zaedni~ki aktivnosti seraboti na pribliùvawe na licata so intelektualnapopre~enost do sekojdnevnite socijalni, zabavni ikulturni aktivnosti na mladite.

Vo znak na blagodarnost za uspe{natasorabotka, mladincite od Crven krst Strumica nepokanija da bideme del od publikata vo emisijata„Mladite se na poteg”, organizirana od MladinskiotKlub na Op{tinskata organizacija na Crven krst –Strumica. Na 25.08.2015 godina, ~lenovite na CPLIP -PORAKA Strumica bea del od publikata, a pozavr{uvaweto na emisijata sleduva{e druèwe sosite vo studioto. Vo emisijata gostin be{e mladatamakedonska muzi~ka yvezda Bobi Mojsovski, au~estvuvaa i mladinci od Crven krst, koi zedoa delvo igrite koi gi podgotvija urednicite na emisijata.Na{ite ~lenovi, po zavr{uvawe na emisijata, sedruèa so Bobi Mojsovski i mladincite od Crven Krst.

Vtorata rabotilnica vo ramkite na proektotse sprovede vo OOU „Vidoe Podgorec” Strumica na29.09.2015 godina od 16.00 do 17.30 ~asot. Na ovaarabotilnica, ~lenovite na CPLIP - PORAKA Strumica,zaedno so u~enici od OOU „Vidoe Podgorec” Strumica,izrabotuvaa zaedni~ki crteì, kolaì, bojadisuvaasaksii za cve}e, vazni i drugi rakotvorbi.

Glasilo na Republi~kiot centar za poddr{ka na lica so intelektualna popre~enost Broj 3 godina XXVIII

CM

YB

CM

YB

CM

YB

C M Y B

C M Y B

C M Y B

C M Y B

CM

YB

Matilda Jovanova, korisnik na dnevniot centar - PORAKA Radovi{i u~esnik na sportsko - rekreativnite aktivnosti na RCPLIP - PORAKAMatilda Jovanova, korisnik na dnevniot centar - PORAKA Radovi{i u~esnik na sportsko - rekreativnite aktivnosti na RCPLIP - PORAKA





Blagodarenie na sorabotkata i poddr{kata od g-din Smilkovski - direktor na„Ishrana” - Bu~im, korisnicite na dnevniot centar - PORAKA Radovi{ imaa mo`nost darealiziraat poseta na manastirite vo blizina na Probi{tip.

Lesnovskiot manastir gi voodu{evi korisnicite so prekrasnataokolina i nadvore{no ureduvawe, drvjata koi se postari od 500 godini i mnogubrojnitekonaci koi se dom na pove}e bra}a monasi. Posebna ~est na korisnicite im priredijasve{tenite lica, pri~estuvaj}i gi so molitva i podaruvaj}i im na site po edna ikona odmajka Bogorodica, lan~iwa i privezoci so znakot na Lesnovskiot manastir. Potoa goposetivme i ènskiot manastir „Sv. Spiridon ûdotvorec” koj po zborovite namonahiwata koja ne pre~eka e za{titnik na site zanaet~ii. Vo ovoj manastir za golemiteverski praznici doa|aat najvisokite sve{teni lica od Makedonskata pravoslavnacrkva, a vo nego ìveat nekolku sestri monahiwi koi se zanimavaat so zemjodelie.

negovata gradba,

Po razgleduvaweto na ovoj manastir se upativme vo zoolo{kata gradina vo [tip.Za korisnicite najinteresni bea noevite i srnite i ìveali{tata na ostanatitedoma{ni ìvotni koi im se dobro poznati.

Zadovolni od prekrasnata pro{etka, upatuvame golema blagodarnost do g-dinSmilkovski {to ni ja ovozmoì ovaa poseta.

Documents

Socijalni aktivnosti na dnevniot - Поракаporaka.org.mk/wp-content/uploads/2015/10/Glasilo-PORAKA... · 2015-10-08 · intelektualna popre~enost - PORAKA, so sedi{te vo Skopje,