Bouw, installatie & inrichting voor de zorgsector

jaa

rga

ng

1 -

jUL-

aU

g-S

EP 2

013

- n03

Afgi

fteka

ntoo

r 109

9 Br

usse

l X -

P915

317

- Drie

maa

ndel

ijks t

ijdsc

hrift

- V.

U.: F

ilip

Coss

emen

t - B

ld. d

es C

anad

iens

118

- B-

7711

Dot

tigni

es

techcare©

Van

guar

d

snelheid en creativiteit zijn van groot belang bij renovatieprojecten

duurzame zorggebouwen

www.daikin.be 0800 840 22

Industriële koeling en ventilatie op uw maat

Daikin biedt u oplossingen voor industriële koeling en ventilatie op maat aan met een geoptimaliseerde e� ciëntie. Voor koeling zorgt de Daikin Inverter technologie, met free cooling en warmterecuperatie voor de vermindering van de CO2 emissie van uw productieproces. Daarnaast is een perfecte controle van temperatuur en luchtvochtigheid zeer belangrijk. Daarom biedt Daikin luchtbehandelingskasten aan in modulaire combinaties die volledig op maat kunnen aangepast worden.

INVERTER TECHNOLOGIE – OPLOSSINGEN OP MAAT – ZEER HOOG RENDEMENT

Wat uw eisen ook zijn, u kan altijd rekenen op Daikin !

www.daikin.be 0800 840 22

NEW_chiller_AHU.indd 1 29/08/2013 16:06:53

www.daikin.be 0800 840 22

Industriële koeling en ventilatie op uw maat

Daikin biedt u oplossingen voor industriële koeling en ventilatie op maat aan met een geoptimaliseerde e� ciëntie. Voor koeling zorgt de Daikin Inverter technologie, met free cooling en warmterecuperatie voor de vermindering van de CO2 emissie van uw productieproces. Daarnaast is een perfecte controle van temperatuur en luchtvochtigheid zeer belangrijk. Daarom biedt Daikin luchtbehandelingskasten aan in modulaire combinaties die volledig op maat kunnen aangepast worden.

INVERTER TECHNOLOGIE – OPLOSSINGEN OP MAAT – ZEER HOOG RENDEMENT

Wat uw eisen ook zijn, u kan altijd rekenen op Daikin !

www.daikin.be 0800 840 22

NEW_chiller_AHU.indd 1 29/08/2013 16:06:53

Periodiciteit: Driemaandelijks

Gratis verspreid naar studiebureaus en diensthoofden technische

diensten van woonzorgcentra, ziekenhuizen en OCMW’s.

Redactie: Phiip Declercq, Rudy Gunst, Colette Demil & Staf Bellens

redactie@fcomedia.be - T + 32 (0)56 77 13 10

Reclame-advies: Filip Cossement,

T +32 (0)56 77 13 10, filip.cossement@fcomedia.be

Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement,

Boulevard des Canadiens 118, B-7711 Dottignies

Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be

Version française sur simple demande

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of

openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie,

microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande

schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende

artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van

de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk.

De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van

aangeboden advertenties.

Lid van de Unie van de Uitgevers

van de Periodieke Pers

techcare inh

ou

d

04

04

28

43

10121418202224313436

47

384043

In samenwerking met

dossiersDuurzame zorggebouwen: Globale visie met oog voor detail

Overheidsopdrachten van toepassing voor alle zorginstellingen: wat kunnen we allemaal verwachten?

rePortagesSnelheid en creativiteit zijn van groot belang bij renovatieprojecten

Koper, een nieuw wapen voor de zorgsector?

‘Beter voorkomen dan genezen’ krijgt nieuwe dimensie

Testo Saveris bewaakt uw meetgegevens

Speciaal plintentape-systeem met innovatieve kleefstoftechnologie

Nieuwe ziekenhuisgroep AZ Delta voelt zich als een vis in het water

CHM Mouscron stelt well-being en kostenefficiëntie centraal

Verkoperd staal in de strijd tegen bacteriën

Ultradunne aanwezigheidsmelder voor zorgsector

Een compleet pakket toegangsautomatisering

eventsClimtachno: Seminar Grada ‘Optimale ventilatie in zorginstellingen’

PRoF themadagen: Nieuwe technieken en architectuur in de Zorg

Zorginstelling kan zelf verlies en schade voorkomen of beperken

news

© TV AAPROG - BOECKX. - BURO II & ARCHI+I

tech

ca

re

04

Duurzaamheid vergt een methodologische aanpak, anders dreig je te verzanden in een leeg begrip, benadrukken onze gespreks-partners. Voor hen start alles bij het comfort van de persoon in het gebouw. Wat dat com-fort precies inhoudt, moet duidelijk worden gedefinieerd en geëvalueerd. Wat verwacht de opdrachtgever precies? Welke conse-quenties heeft dat? Bij deze oefening komt een heel breed scala van comfortaspecten aan bod: thermisch, visueel, akoestisch, hy-grisch, gebruik multimedia …Als tweede stap wordt met behulp van risi-coanalyses de bedrijfszekerheid geverifieerd. Dat gaat om elektriciteit, hygiënische eisen, datanetwerken, brandveiligheid, communi-catie en andere voorzieningen die een im-pact kunnen hebben op de veiligheid.De derde stap behelst de energie, het thema dat klassiek met duurzaamheid wordt geas-socieerd. Hier wordt uitgegaan van de ge-kende trias energetica. Die houdt in dat eerst en vooral de energievraag zo laag mogelijk wordt gehouden. Dit kan door te kiezen voor een compacte vormgeving, afdoende te iso-leren, luchtdicht te bouwen, de oriëntatie vol uit te spelen, het glasoppervlak te bepalen, zonwering te plaatsen. De resterende ener-gievraag wordt in de mate van het mogelijke

ingevuld met hernieuwbare energie. Wat rest aan fossiele energie, wordt zo efficiënt mo-gelijk ingezet.

Conceptvorming en commissioningDit complexe kluwen samenbrengen tot een coherent verhaal waarin comfort, veilig-heid en energiezuinigheid elkaar wederzijds versterken, vergt een holistische aanpak. “In het verleden stond de afdeling engineering centraal, die berekent welke voorzieningen en debieten nodig zijn, vastlegt waar de verbruikspunten voor warmte, koelte, elek-triciteit, medisch gas en andere voorzienin-gen moeten komen en dan een zo efficiënt mogelijke link met de bronnen legt. Vandaag ligt de klemtoon op twee andere afdelingen. De eerste is E&S (Energy & Sustainability) die door middel van onder andere dynamische simulaties en haalbaarheidsstudies instaat voor studie, onafhankelijk advies en con-ceptvorming. De tweede is Commissioning die de kwaliteitsbewaking na implementatie en correcte uitvoering verzorgt. Heel con-creet zorgt die afdeling ervoor dat regelin-gen waar nodig worden bijgestuurd, dat het onderhoud correct gebeurt, dat de beoogde performantie blijvend wordt behaald, dat er geen onnodig energieverbruik is. De feed-

back uit die kwaliteitsbewaking fungeert als input voor onze toekomstige concepten, zo-dat we een spiraal van continue verbetering kunnen opbouwen.”Binnen de business unit E&S buigt een tien-tal specialisten zich over de energiestudies, energie-audits, simulaties, haalbaarheids-studies en consultancy. “Met een loutere berekening van de terugverdientijd op het niveau van installaties kom je er niet langer. Dat kun je hoogstens gebruiken om de stap te maken van een long list met mogelijke op-lossingen naar een short list. Vandaag moet je ook berekeningen maken van de interne rentevoet IRR en van de total cost of owner-ship TCO. Onderhoud, vervanging, de perso-neelskosten als die relevant zijn: je moet al die gegevens meenemen. De ideeën die in deze denktank worden geopperd, kunnen dan later tot concrete toepassingen leiden.”

Van engineering naar masterplanningDie gewijzigde rol maakt dat Ingenium van-daag dikwijls tekent voor een masterplan technieken waarvan de randvoorwaarden worden vastgelegd voor de uitwerking van de deelprojecten. “Zoals al gezegd ligt onze focus niet langer louter op engineering, maar

duurzame zorggebouwenglobale visie met oog voor detail

WZC De Zathe

tech

ca

re

05

kunnen wij een pertinente meerwaarde bie-den in het vastleggen van een strategie, in samenspraak met de bouwheer en de ar-chitect. Wat willen die bereiken met een bepaald gebouw? Welke principes moeten we vastleggen om dat te kunnen verwezen-lijken? Zijn die principes realistisch?”Dat betekent meteen dat het bureau in een zo vroeg mogelijk stadium mee aan de tafel tracht te zitten. “Het proces bepaalt mee de duurzaamheid. Alle elementen die een im-pact hebben op het gebouw en het comfort

van de gebruiker, moeten exact op elkaar worden afgestemd. Dat lukt alleen als je met alle partijen in gesprek treedt, niet als ieder-een in zijn hokje zit te werken. Dankzij onze knowhow kunnen wij bijvoorbeeld meeden-ken met de architect zodat diens ontwerp al is afgestemd op een minimale inbreng van technieken. Met de opdrachtgever kunnen we aftoetsen welke comfortklasse hij in een ziekenhuiskamer of woonzorgkamer wil, en welke consequenties die en tal van andere keuzes hebben voor de energievraag en het

Energie en duurzaamheid zijn vandaag de ordewoorden bij de bouw, renovatie of uitbreiding van een ziekenhuis, WZC of ander zorggebouw. Maar hoe pakt u dat als opdrachtgever aan? We legden de vraag voor aan ir. Nikolaas Boucquey, ing. Bram Schietgat en ing. Tom

Bruynbroeck van Ingenium. Dat multidisciplinair ingenieursbureau staat in voor de studie, het ontwerp, het toezicht op de uitvoering en de commissioning van technische gebouwuitrustingen, en beschikt over een sterke expertise in zorg.

do

ssie

r

>>>

Het nieuwe woonzorgcentrum De Zathe, een ontwerp van osararchitects nv voor het OCMW Nieuwpoort, zal onderdak bieden aan 96 bewoners die dagelijks professionele medische, verpleegkundige en sociale zorg nodig hebben. Ingenium tekent voor de studie en de opvolging van de technische uitrusting. Duurzame energie is een belangrijk aandachtspunt. Naast de water/water warmtepomp met verticale grondwarmtewisselaar die in de zomer warmte uit de bodem haalt en in de winter het gebouw koelt, wordt het gebouw uitgerust met fotovoltaïsche cellen.

WZC De Zathe

tech

ca

re

06

budget. De patiënt staat vandaag centraal. Ziekenhuizen staan steeds meer in een con-currentiepositie tegenover elkaar, wat blijkt uit de nadruk die begrippen als customer care en customer intimacy krijgen.”

Een belangrijke tool die Ingenium daarbij inzet, zijn de al vermelde dynamische simu-laties. “Wij moduleren één kamer in het soft-warepakket TRNSYS. Daarop kunnen we dan simulaties uitvoeren, bijvoorbeeld van de binnentemperatuur bij een bepaalde buiten-temperatuur, van de impact die een bepaald soort wand heeft op het temperatuursver-loop in de kamer, van de daglichttoetreding. Zo kunnen wij de architect advies geven met betrekking tot de constructie, raamopper-vlaktes, zonwering et cetera, en kunnen we tegelijkertijd de opdrachtgever aan de hand van een grafiek tonen wat de resultaten zijn

van een bepaalde constructie of techniek voor het comfort. In onze Ingenium Simulati-on Studio zijn daar vijf mensen fulltime mee bezig.”

De nieuwbouw campus voor het revalidatieziekenhuis RevAr-te in Edegem van het architectenbureau Storme Van Ranst telt 170 kamers, therapieruimtes en lokalen voor kinesi- en ergotherapie. Ingenium nam het ontwerp van de technische installaties voor HVAC, elektriciteit, sanitair, brandbestrijding, medische gassen en liften op zich. Grond-luchtwarmte-wisselaars leveren een energievriendelijke (top)koeling. Een uitgebreid netwerk van gestructureerde bekabeling biedt verschillende toepassingsmogelijkheden voor revaliderende klanten.

Het bestaande rusthuis Sint-Jozef in Lichtervelde is in fasen uitgebreid, gerenoveerd en omgedoopt tot WZC ’t Hof. In een allereerste fase werd een nieuw gebouw toegevoegd naar een ontwerp van osararchitects nv. Het omvat 75 woongelegen-heden waaronder zes voor koppels met een dementerende partner, een centrum met drie plaatsen voor kortverblijf, een lokaal dienstencentrum en een centrale keuken. Ingenium besteedde veel aandacht aan huiselijkheid, comfort en energie-efficiëntie. Grondbuizen verwarmen in de winter de ventilatielucht voor en staan in de zomer in voor topkoeling. Een zonneboiler produceert het sanitair warm water.

RevArte

RevArte RevArte

>>>

tech

ca

re

07

WZC ’t Hof WZC ’t Hof

WZC ’t Hof

tech

ca

re

08

3D-modelleringDe evolutie staat hier niet stil. “Sinds twee jaar pionieren wij met 3D-modellering. In plaats van lijnen op een plan te tekenen, werken wij met databases en een 3D-output waaruit wij diverse lijsten met betrekking tot het gebouw kunnen genereren. Deze keuze hebben wij gemaakt omdat dit volgens ons de toekomst is. Wij kunnen een ziekenhuiska-mer visualiseren en daarbij een doorsnede in 3D maken waarop alle kanalen en leidingen staan aangeduid. Het aparte van de toepas-sing is dat ze erg uitvoeringsgericht is. Onze projectverantwoordelijken moeten niet lan-ger een bundel plannen naar de werf mee-zeulen voor hun controleactiviteiten, maar zijn uitgerust met een i-Pad waarop alle plan-nen in pdf-formaat of 3D-model staan. Op die pdf-documenten kunnen ze ter plaatse hun annotaties aanbrengen en die meteen doorsturen naar de betrokken aannemer.

Het heeft veel moeite gekost om onze orga-nisatie en alle medewerkers af te stemmen op die manier van ontwerpen, maar vandaag staan wij er. De tijd die we daardoor uitspa-ren tijdens werfcontroles, kunnen we veel zinvoller besteden aan het oplossen van di-verse vragen en uitdagingen.”Uiteraard wordt de ontwikkeling van nieuwe technieken op de voet gevolgd. Geother-mische systemen zoals KWO (koude-warm-te-opslag) en BEO (boorgatenergieopslag), zonneboilers, PV-panelen, WKK, betonker-nactivering, warmtepompen: alle technolo-gieën worden al langere tijd toegepast, hetzij apart, hetzij in een of andere combinatie. Voor de uitbreiding van het Gentse Sint-Lu-cas ziekenhuis met een verpleegafdeling van 120 bedden en een restaurant, vergeleek In-genium bijvoorbeeld de maatregelen en de kostprijs om hiervan een passiefziekenhuis te maken, met de standaardoplossingen. Daar-

Het ziekenhuis AZ Groeninge in Kortrijk bouwt in stappen aan de nieuwe campus, ontworpen door Baumschlager & Eberle en osararchitects nv. Het ontwerp van alle technische installaties (HVAC, stoomproductie, sanitair, elektriciteit, beveiliging, kamersignalisatie, medische gassen, buizenpost, liften, gebouwenbeheersysteem, keuken...) en van de vaste medische uitrustingen berust bij Ingenium. Grond-lucht-warmtewisselaars koelen en verwarmen de ventilatielucht voor. In een tweede fase worden een WKK en een uitgebreid BEO-veld (boorgat-energie-opslag) geïntegreerd. Voor bouwstap 1 maakte Ingenium ook een overkoepelend onderhoudscontract op.

De vzw Gezondheidszorg Oostkust bouwt in Knokke-Heist een nieuw algemeen ziekenhuis voor circa 375 bedden, met zicht op de Zwinpolders en een nog aan te leggen golfterrein. Comfort, functionaliteit, architectuur, duurzaamheid en energiezuinigheid zijn de ordewoorden. Voor het ontwerp tekenen BURO II + ARCHI+I, Boeckx Architecture & enginee-ring en AAPROG architecten. Het gebouw zal maximaal K35 zijn, slechts 80% van het maximumenergieverbruik van een modern ziekenhuis hebben en 30% van de energievraag zelf invullen. Ingenium verzorgt de studie van de technische uitrusting. Het duurzame karaker wordt in de verschillende ontwerpfases getoetst aan de LEED-score.

© TV AAPROG - BOECKX. - BURO II & ARCHI+I

AZ Groeninge

tech

ca

re

09

uit bleek duidelijk dat de stap naar passief niet vanzelfsprekend is voor een ziekenhuis, vooral door de hoge interne warmtewinsten, zodat uiteindelijk voor de kosteneconomisch meest aangewezen lage-energieoplossing werd gekozen.

Dankzij deze brede ervaring was Ingenium ook betrokken bij de studieopdracht voor de ontwikkeling van specifieke energiepresta-tie-indicatoren voor woonzorgcentra, die sa-men met UGent, KU Leuven, OSAR architects en Daidalos Peutz in 2010 werd afgerond in opdracht van de Vlaamse overheid. Momen-teel kijkt het bureau met spanning uit naar de ontwikkeling van epb-software voor zie-kenhuizen, een maatregel die een zware im-pact zal hebben op de sector.

_____________________ www.ingenium.beRedactie: Staf Bellens & Colette Demil

Ingenium past op elk project de zogenaamde ‘whole system approach’ toe, een vierstappenaanpak die veel verder gaat dan de klassieke engineering. Als eerste stap verhoogt consultancy de energie-efficiëntie door middel van een analyse van de energievraag, een bouwfysische simulatie en de integratie van ervaring uit andere projecten. Stap 2 omvat de engineering van energiezuini-ge technische oplossingen met behoud van het comfort voor de klant. Stap 3 viseert de bewaking van het comfort en energieverbruik door commissioning van het gebouw. Als laatste stap is er ten slotte de terugkoppeling naar consultancy energie.

Ir. Nikolaas Boucquey, business unit manager healthcare expert hospitals.

Ing. Tom Bruynbroeck, project-verantwoordelijke expert care.

Ing. Bram Schietgat, project-verantwoordelijke expert hospitals.

AZ Groeninge AZ Groeninge

tech

ca

re

10

snelheid en creativiteit zijn van groot belang bij renovatieprojecten

Slim en snel handelen zijn cruciaal bij het organiseren van een

probleemloos verlopend renovatieproces zonder dat daarbij zorg wordt uitgesteld.

rePo

rta

ge

Of het nu een compleet operatiekamer com-plex betreft of alleen het vervangen van een ventilatie systeem, renovatie kan de gehele werkflow beïnvloeden.Ondanks de grote impact van een dergelij-ke proces, hoeft dit niet te betekenen dat er operaties moeten worden uitgesteld. Er zijn mogelijkheden om een tijdelijke oplossing in te huren, die ervoor zorgt dat de zorg voor de patiënt ononderbroken door kan gaan.

Vanguard werkt in heel Europa nauw samen met publieke en private zorgverleners bij het bieden van oplossingen tijdens renovatie processen of bij het tijdelijke toenemen van zorgvraag met de inzet van haar mobiele operatiekamers.

Het meest recente project was tegelijkertijd een mijlpaal voor Vanguard: niet alleen wer-den onze units voor de eerste keer in België ingezet (bij het Vivalia Hôpital Princesse Pao-la in Marche en Famenne), maar het was ook een project waarbij de meeste units tegelij-kertijd werden ingezet. Niet eerder werden er in continentaal Europa vier units bij één ziekenhuis in gebruik genomen: drie ope-

ratiekamers klasse 1 en een mobiele kliniek. De mobiele kliniek werd daarbij ingezet als steriel magazijn, kleedkamer en verslag- en ontspanningsruimte voor het operatiekamer personeel. De units zijn 5 weken in gebruik geweest en er werden onder andere pro-cedures in uitgevoerd voor gynaecologie, traumatologie, orthopedie en algemene chi-rurgie.

Alain Remacle, coördinator van het zieken-huis, verklaart: “Het innovatieve gebruik van tijdelijke faciliteiten heeft er niet alleen voor gezorgd dat essentiële dienstverlening tij-dens de renovatie ononderbroken kon wor-den voortgezet, maar ook, dat alle andere lo-gistieke processen en de efficiënte inzet van personeel, ongestoord door konden gaan. De patiëntenzorg zelf kon daarbij prioriteit nummer één blijven.”

Rob van Liefland, Vanguard’s European Market Specialist zegt: “Ons Vanguard team heeft hier een fantastische prestatie verricht. Afgezien van het aantal units, heeft dit pro-ject nog een andere mijlpaal met zich mee-gebracht: in Marche en Famenne werd de

170.000ste patiënten in één van onze units geopereerd. De samenwerking met Stöpler België, een dochteronderneming van SIMED International, en met SIMED Nederland ver-liep vlekkeloos en heeft bijgedragen tot dit grote succes.”

“We hebben onze units aan de specifieke vraagstelling van het ziekenhuis in Marche en Famenne aangepast. Onder andere heb-ben we speciale tractie-tafels geleverd en zijn onze operatiekamers vergroot tot een oppervlakte van 35m2. Hierdoor konden ook multitrauma patiënten met levensbedrei-gende verwondingen worden behandeld.”“Uiteraard zijn renovaties op zijn tijd onver-mijdelijk. Maar een reductie in operatieka-mercapaciteit is onacceptabel. De inzet van mobiele operatiekamers lost dit probleem op een betaalbare manier op. Tegelijkertijd wordt de patiënt conform de standaard van het ziekenhuis behandeld.

Tijdelijke oplossingen zoals hierboven gepre-senteerd zijn geen compromis in techniek en expertise, want de units zijn uitgerust met la-minaire flow systemen en met de modernste

tech

ca

re

11

snelheid en creativiteit zijn van groot belang bij renovatieprojecten

apparatuur. Verder beschikt Vanguard over professionele teams die de ziekenhuis teams bijstaan in de voorbereiding en uitvoering van de voorbereidende werkzaamheden. Onze laterale benadering naar de oplossing van gebouwbeheer problemen, zorgt er-voor, dat er geen langdurige onderbreking van de ziekenhuisdienstverlening ontstaat bij langdurige onderhoudsprojecten en dat

er geen verstoring ontstaat van de interne logistiek processen.

Van site inspectie, levering en installatie (wat binnen 48 uur geregeld kan worden) tot en met onderhoud en afvoer van de units, Van-guard leidt management en klinische teams door de gehele voor-planning en het inge-bruikname proces. Er steeds op gericht dat

de patiënt de best mogelijke ervaring op-doet en dat de units een naadloze oplossing zijn binnen de ziekenhuis logistiek en dienst-verlening.

Vanguard is momenteel in vijf landen ope-rationeel, met België als de meest recente nieuweling. De ervaring om units in te zetten in een nieuwe omgeving is dus groot, waar-bij de units binnen een paar dagen op be-stemming kunnen zijn. Waar dan ook, zorgt Vanguard Healthcare Solutions ervoor, dat snel en professioneel additionele capaciteit wordt geleverd, zodat ziekenhuizen en in-stellingen hun dienstverlening naar hun pa-tiënten zonder onderbreking kunnen door-zetten en zonder dat de patiënt iets van een verbouwing of onderhoudsinterval merkt.

Afgezien van een meer dan tienjarige erva-ring, de beste technologie en de passie een zo goed mogelijke oplossing te bieden, heeft Vanguard haar succes mede te danken aan haar relaties met strategische partners in alle operationele landen die ons helpen de best mogelijke oplossing te bieden en helpen te voldoen aan de lokale eisen en specifieke vraagstelling.

Renovatie programma’s kunnen een stress-volle periode inluiden, omdat er een versto-ring van het logistieke proces kan optreden tussen de verschillende ziekenhuis afdelin-gen waarmee de efficiënte patiëntenzorg in het gedrang kan komen. Een goede plan-ning van het gehele proces is een essentieel ingrediënt van een succesvol verbouwings-proces. Vanguard heeft met de inzet van haar units en haar begeleiding aangetoond, dat dit verbouwingsproces zonder ongewenst verstoringen kan worden doorlopen en dat daarbij de patiëntenzorg geleverd kan wor-den, zoals het ziekenhuis deze gewend is te leveren.

__________________www.vanguardhs.com

tech

ca

re

12

Koper, een nieuw wapen voor de zorgsector?

Het aantal kopertoepassingen in bouwpro-jecten wordt wel eens onderschat. Naast koperplaten voor dakbedekkingen worden er ook koperen buizen verwerkt in thermi-sche zonne-installaties, sanitaire installaties en installaties voor centrale verwarming en vloerverwarming. Voor elektriciteitstoepas-singen wordt er gebruik gemaakt van koper-draad. Er wordt steeds meer koper gerecy-cleerd en opnieuw gebruikt wat wijst op de duurzaamheid van het materiaal. Wereldwijd heeft de koperindustrie 26 “Copper promo-tion centers” opgericht, die het metaal en zijn toepassingen promoten, en accentueren dat koper bijdraagt tot een kwaliteitsvolle samenleving. In Europa werden 12 centra opgericht, waaronder ook Copper Benelux, gevestigd te Brussel. Paul Becquevort, direc-teur van Copper Benelux: “De voordelen van het gebruik van koper in installaties kwamen vooral in de aandacht naar aanleiding van de legionella-problematiek enkele jaren gele-den. Onderzoek heeft toen uitgewezen dat installaties met koperen buizen de bacterie-groei - waaronder legionella - onderdrukken.”

Oplossing voor ziekenhuisbacterie?Ziekenhuisopnames houden tegenwoordig meer risico’s in omwille van het risico op de zogenaamde ziekenhuisbacterie, inmiddels een ‘containerbegrip’ waaronder heel wat bacteriën thuishoren. Onder impuls van het ICA en de koperindustrie werd daarom

een vijftal jaar geleden een grootschalig onderzoek opgestart naar de antibacteriële eigenschappen van koper, meteen de aanlei-ding tot het ontstaan van het Antimicrobial Copper (AMC) of Cu+ label. Koper staat sinds eeuwen bekend omwille van zijn bactericide eigenschap, al was het materiaal op zich toen metallurgisch nog niet als dusdanig bekend. Reeds de Romeinen wisten dat koper he-lende eigenschappen bezat. In de moderne zorgsector dienen zich bovendien tal van mogelijke kopertoepassingen aan: deurk-linken, leuningen, rails van bedden, kranen, lichtschakelaars, deurplaten, leuningen, maar ook stethoscopen en zelfs pennen. Up to date informatie over AMC vindt men op: http://www.copperbenelux.org/nl/faq_391.php.

Conform aan Conditions of Use = Cu+-labelOp de website van AMC - www.antimicrobi-alcopper.org - staat er een lijst met de con-ditions of use voor kopertoepassingen in de medische wereld. Alle legeringen die het Cu+ -label hebben – er zijn er meer dan 300 -, staan er opgelijst. De klassieke legeringen betreffen in de meeste gevallen ofwel zuiver koper, ofwel een soort messing-legering. Het moet in de eerste plaats een volmateriaal be-treffen, geen coating dus. Een nieuwe deurk-link die in een reeds Cu+ gelabelde legering op de markt wordt gebracht, zal automa-

tisch het label in kwestie verkrijgen. Indien het nieuwe legeringen betreft daarentegen zullen klinische testen uitsluitsel moeten ge-ven over het al dan niet toekennen van het AMC-label. Indien bij de nieuwe legering ook binnen de 2 uur alle bacteriën zijn verdwe-nen, wordt ook aan deze legering het Cu+ label toegekend.

Ook minder infectiesBepaalde koperlegeringen kunnen bacteri-en doden maar de vraag die zich stelt is of ook het aantal infecties in ziekenhuizen hier-door afneemt. Daarom werd in de Verenigde Staten een grootschalig onderzoek – ge-financierd door de ICA en de koperindus-trie– uitgevoerd. In de Intensive Care Units van drie Amerikaanse ziekenhuizen werd een vergelijkend onderzoek uitgevoerd. In elk van de ziekenhuizen werden in 3 pati-entenkamers de bestaande roestvaststalen toepassingen (deurklinken, rails van bedden etc) behouden, terwijl in drie andere kamers alle bestaande aanraakbare oppervlakken in roestvast staal (van deurklinken tot statieven voor baxters) werden vervangen door kope-ren toepassingen. Becquevort: “Uit de studie blijkt dat het gebruik van antibacterieel koper in intensive care kamers het risico op een zie-kenhuisinfectie met 40,4% doet verminderen. Bij patiënten die hun hele verblijf in een “ka-mer met koper” verbleven - waar 6 koperen aanraakoppervlakken werden gebruikt -, was

tech

ca

re

13

Ziekenhuisopnames houden tegenwoordig steeds meer risico’s in omwille van het risico op de zogenaamde ziekenhuisbacterie. Aanraakoppervlakken in koper kunnen onder bepaalde voorwaarden de verspreiding van bacteriën verhinderen. Koper kan bacteriën doden en op

die manier een nieuw wapen worden in de zorgsector. “Het gebruik van antimicrobieel koper met Cu+ label kan het aantal ziekenhuisinfecties met meer dan 40 procent verminderen”, aldus Paul Becquevort, directeur van Copper Benelux.

rePo

rta

ge

het risico van een infectie met 69,1% vermin-derd. Het gebruik van AMC-toepassingen in de zorgsector kan onze maatschappij dus een aanzienlijke kostenbesparing opleveren.”

Vol materiaal, geen coating“Niet elke koperlegering komt dus in aan-merking voor AMC, het moet een erkende legering betreffen. Bovendien moet het om een massief materiaal gaan – geen coating. En indien het een AMC-legering betreft, mag er geen lak- of vernislaag boven liggen. Niet elke behandeling van een voorwerp – bv. het aanbrengen van een dun koperlaagje door middel van electrolyse -, komt in aanmerking voor het Cu+ label. Het voorwerp in kwestie mag wel een oppervlaktebehandeling on-dergaan, maar deze mag het koper niet dus-danig beschermen dat de koperionen er niet meer door kunnen. Je moet het koper, het metaal, als het ware kunnen blijven voelen.”

De ene kleur is de andere nietHet integreren van kopertoepassingen in een zorgomgeving vraagt ook duidelijke architecturale keuzes. De kleur van koper-toepassingen kan namelijk sterk variëren. Zuiver koper heeft een oranje tint, terwijl messing-legeringen een minder felle kleur hebben. De koperindustrie heeft de laatste jaren ook koperlegeringen ontwikkeld die antibacteri-ele eigenschappen hebben, en toch de kleur

van roestvast staal hebben, dit op vraag van de klant. Momenteel is er dus een erg geva-rieerde keuze.

Potentieel in kritische afdelingenHoe verhoudt de kostprijs van koper pro-ducten zich ten opzichte van deze vervaar-digd uit andere materialen? Becquevort: “De prijs van AMC ligt ongeveer in dezelfde lijn als deze van hoogwaardig RVS. Sommige

deurfabrikanten maken deurkrukken in vol materiaal, andere maken ze in buisvorm. Met onze AMC-toepassingen mikken we in eerste instantie op de meest kritische afdelingen in ziekenhuizen, ik denk aan patiënten op in-tensive care units, maar ook aan verzwakte residenten in woon- en zorgcentra.”

________________ www.copperbenelux.org __________ www.antimicrobialcopper.org/uk

Brugs wzc Van Zuylen is pionier in AMC In Nederland vindt het gebruik van AMC geleidelijk ingang, ook de Belgi-sche markt lijkt stilaan rijp te worden. Tot op heden zijn er in de Benelux drie AMC-toepassingen in de zorgsector. Er is de kankerafdeling van het UMC-zie-kenhuis in Groningen, en een tand-artspraktijk in Annen, waar de Duitse fabrikant FSB deurklinken in Cu+ ge-labeld massief brons implementeerde. Momenteel loopt er ook in ons land een eerste project in de zorgsector. In het kader van de renovatie van het woon- en zorgcentrum Van Zuylen in Sint-Kruis Brugge worden 60 deuren voorzien van FSB Cu+ bronzen klinken. Meteen een primeur voor ons land.

tech

ca

re

14

‘Beter voorkomen dan genezen’ krijgt nieuwe dimensie

DELABIE is een onafhankelijk familiebedrijf, met productiesites in het Franse Friville (Pi-cardie), gekend als de bakermat voor de productie van kraanwerk. Als toonaangeven-de Europese marktspeler in kraanwerk en sanitair toebehoren voor de utiliteitsbouw, en in kraanwerk voor de zorgsector en voor professionele keukens, heeft het bedrijf zijn productengamma recent uitgebreid dankzij de overname van verschillende bedrijven. Behoren eveneens tot het DELABIE-aanbod: veiligheidsgrepen, douchezitjes en sanitaire accessoires voor utiliteiten. In de lijn van haar duurzaamheidsfilosofie brengt de groep enkel producten op de markt die ergonomie, veilig-heid en absolute hygiëne combineren met een constant streven naar waterbesparing.

Legionella Sanitaire installaties zijn vaak kweekvijvers voor bacteriën. Bij slib of kalk- en roestaan-slag en bij stilstaand water aan 20 tot 46°C is het risico op Legionella groot. De gekende maatregelen om Legionella in een sanitaire installatie te verwijderen zijn op lange termijn weinig effectief. Het houden van toezicht en het installeren van preventieve maatregelen is de beste manier om openbare gebouwen te vrijwaren van deze besmetting van het

waternet. In Vlaanderen bv. zijn alle openba-re gebouwen verplicht de kwaliteit van het water op te volgen. In elk openbaar gebouw moet een proto-col worden opgezet om de temperatuur en de aanwezigheid van Legionella in het warm waternet te meten. Wanneer 1000 kolonie-vormende Légionella pneumophila eenheden per liter (UFC/L) wordt gemeten, is het alarmniveau bereikt en dienen er acties ondernomen te worden. Vergelijkbare richt-lijnen zijn van kracht in de meeste Europese landen.

Curatieve maatregelen weinig effectiefWanneer Legionella wordt vastgesteld, heb-ben de chemische of thermische curatieve behandelingen een beperkt, en zelfs volko-men inefficiënt, effect op lange termijn. De leidingen, o-ringen en afvoersystemen ver-dragen deze thermische en chemische spoe-lingen slecht. Bovendien is het moeilijk om zich ervan te verzekeren dat het totale net correct behandeld werd. De gebruiker ris-keert ernstige brandwonden of een chloor-vergiftiging, indien de installatie niet correct buiten werking werd gesteld, en hij/zij bij vergissing een aftappunt kan gebruiken.

Het risico bij de bron aanpakkenVoorzorgsmaatregelen zijn dan ook aange-wezen. Een gesloten kringloop creëren laat toe het water te laten circuleren aan meer dan 55°C. Korte aftakkingen gebruiken om elk aftappunt te voorzien, vermijdt het risico op besmetting.

In openbare gebouwen laten de richtlijnen maximum 5 meter leidingen of 3 liter wa-ter (volgens de plaatselijke wetgeving) toe aan een temperatuur voor gebruik. Om het risico op brandwonden te beperken en de gebruiker comfort te bieden, kunnen ther-mostatische PREMIX voormengers van DE-LABIE geïnstalleerd worden. Indien het koud water wordt afgesloten, wordt automatisch ook de warm watertoevoer afgesloten. Het plaatsen van een zelfsluitend systeem met automatische leegloop, zoals de Tonic-Jet of Round sproeikop van DELABIE, biedt een bijkomende zekerheid, doordat het reste-rende water in de douchekop na elk gebruik verwijderd wordt. Met het thermostatisch PREMIX douchepaneel, waarbij een automa-tische spoeling plaatsvindt van 45 sec. 24 uur na het laatste gebruik, bereikt men hetzelfde resultaat. Alle elektronische kranen van DE-LABIE zijn uitgerust met dit systeem.

tech

ca

re

15

‘Beter voorkomen dan genezen’ krijgt nieuwe dimensie

Het beheren van de ontwikkeling van bacteriën in de sanitaire installaties is een belangrijke prioriteit in onze zorginstellingen. Door de jaren is de DELABIE groep uitgegroeid tot de specialist bij uitstek in het detecteren van dergelijke problemen en het ontwikkelen van

specifieke, doelgerichte oplossingen voor legionella en andere bacteriën. Met de opstart van een 100% DELABIE filiaal en dito structuur voor de Benelux – zie ook kaderstuk - wil de groep ook op onze markt verder doorgroeien.

Kranen in strijd tegen de ziekenhuisbacterieDe ontwikkeling van bacteriën en de kwa-liteit van het water kunnen beheren, is essentieel om het aantal infecties met zie-kenhuisbacteriën te verminderen. In onze ziekenhuizen worden kranen met een spe-ciaal bestudeerd ontwerp gebruikt om de verspreiding van pathogene dragers zoals de Pseudomonas aeruginosa tegen te gaan. De biofilm van deze dragers ontwikkelt zich in de kranen en de leidingen en bevat 99,5% van de bacteriën, aanwezig in sanitaire instal-laties. Gezien het onmogelijk is de biofilm uit te roeien, is het noodzakelijk deze te beheer-sen om zo de ontwikkeling van bacteriën te beperken. Alle openbare gebouwen in de Benelux zijn verplicht de kwaliteit van het

water op te volgen, indien de gebruikspun-ten van het water toegankelijk zijn voor het publiek, en deze aerosols van warm water, besmet met Legionella, kunnen produceren. De richtlijnen met betrekking tot Legionella zijn duidelijk gedefinieerd, aangaande Pseu-domonas aeruginosas bestaan er nog geen richtlijnen. Doordat deze bacterie zowel lucht als water nodig heeft om zich te ont-wikkelen, zal ze met name de uitloop, en de binnenwanden van de kraan besmetten. Het betreft de tweede belangrijkste bacterie die aan de oorzaak ligt van ziekenhuisinfecties die leiden tot het overlijden van de patiënt.

Britse aanbevelingen tegen Pseudomonas Wat betreft het meten van het besmettings-

niveau van het water met Pseudomonas, neemt Groot-Brittannië het voortouw. Het Brits Ministerie van Gezondheid (NHS – Nati-onal Health Service) raadt een monsterafna-me aan bij de eerste druppel aan de uitloop van de kraan. Een tweede aanbeveling is een monster - minstens 2 uur (idealiter 5 uur) na het laatste gebruik van de kraan - af te ne-men en eveneens de minst gebruikte kranen te analyseren. Wanneer er geen besmetting wordt vastgesteld, raadt het NHS nieuwe tests aan elke 6 maand. Volgens het NHS-rap-port is het alarmniveau bij Pseudomonas aeruginosas vastgelegd op 1 UFC/L (=kolo-nie-vormende eenheden per liter).

Bestudeerde BIOSAFE oplossingenDe BIOSAFE oplossingen die DELABIE de

rePo

rta

ge

>>>

tech

ca

re

16

Filiaal DELABIE Benelux van start Op 1 maart 2013 is het filiaal DELABIE Benelux van start gegaan. Na 25 jaar samenwer-king hebben Luc Delabie van DELABIE, enerzijds, en Bart Defraeije van Belgian Sanitary Company (BSC), gevestigd in Brussel, anderzijds, besloten om de samenwerking een nieuwe dimensie te geven. Vanuit haar sterke positie op de markt van kranen en sani-taire toebehoren voor de utiliteitsbouw wil de DELABIE-groep ook in de Benelux verder doorgroeien. Het opstarten van het 100% Delabie filiaal gaat gepaard met het uitbou-wen van een eigen DELABIE-structuur. Na Frank Desmet - die in 2012 het team vervoeg-de als Commercieel directeur - zal het team op korte termijn verder uitgebreid worden. Ook in Nederland is er nu een tweede Technisch Commercieel vertegenwoordiger in de persoon van André Koggel.

voorbije jaren ontwikkeld heeft, om de ont-wikkeling van bacteriën in de kraan in een ziekenhuisomgeving te beheren, sluiten aan bij de aanbevelingen van NHS. Meerdere specifieke kranen werden ontworpen: de-monteerbare onderdelen in het assortiment BIOCLIP kranen laten een volledige interne reiniging en het plaatsen van aangepaste uitlopen toe. De mengkraan kan volledig demonteerbaar zijn van haar voetstuk, of enkel de uitloop ervan. Deze laatste kan in messing, in kunststof (wegwerpbaar), of met geïntegreerde BIOFIL filter uitgerust zijn, met een filtergraad van 0,1 micron om water vrij van micro-organismen te bekomen. De kra-nen en/of de uitlopen met een gladde bin-nenkant verhinderen de ontwikkeling van bacteriën en de vorming van de biofilm. Dit in tegenstelling tot de meeste kranen op de markt, waarbij het lichaam en de uitloop po-reus zijn, wat de vorming en het vasthechten van bacteriën bevordert. De elektronische kranen met automatische spoeling verhin-deren waterstagnatie, één van de belang-rijkste oorzaken van bactiënvorming in een waterleidingnet. Een automatische periodie-ke spoeling van ongeveer 45 seconden vindt plaats iedere 24 u na het laatste gebruik.

_______________________ www.delabie.nl

Health Care Concept®

Bouwen aan energiezuinige en gezonde zorgcentraPlannen om een ziekenhuis of zorgcentrum te bouwen of te renoveren? Bespaar dan niet alleen op energie, maar denk vooral ook aan de gezondheid en het comfort van patiënten en personeel. Kies daarom voor een oplossing van RENSON®. De continue toevoer van verse lucht en de gecontroleerde afvoer van vervuilde lucht (basisventilatie) zorgt voor een goede luchtkwaliteit. Buitenzonwering in combinatie met intensieve nachtventilatie (nightcooling) garandeert steeds aangename temperaturen in het volledige gebouw.

Wenst u meer informatie ? www.renson.be

TechCare_NL_0113.indd 1 20/12/12 10:32

tech

ca

re

18

“In een ziekenhuis is er constant en overal behoefte aan registratie van belangrijke pa-rameters”, vertel Jean-Pierre Van Der Kelen, bestuurder van Testo België/Luxemburg. “Denk bijvoorbeeld maar aan de bewaring van organen, de bloedbank, geneesmidde-len, onderzoeks- en ontwikkelingslaboratoria en laboratoria voor wat het medische aspect betreft, maar de bewaring van de eetwaren en de verdeling van de maaltijden kan ook maar best op een ‘veilige’ manier gebeuren. Er zal maar eens iets fout lopen. Dan kan je maar best kunnen terugvallen op een – ge-certificeerde – registratie van de meetwaar-den. Trouwens, onderzoeks- en ontwikke-lingslaboratoria zoals in ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor de registratie van om-gevingsgegevens.”

Het bewaken van temperatuur- en vochtkri-tische goederen tijdens het transport is een voorwaarde om te voldoen aan de strenge eisen. Jean-Pierre Van Der Kelen: “Dit is niet alleen het geval bij het voor de hand liggen-de transport van bloed en organen, maar ook van de maaltijden. Blijven de bereide maaltijden voedselveilig tussen het verlaten van de keuken en de verdeling in de kamers? Meestal denkt men dat dit wel het geval is, maar je kan er toch maar beter zeker van zijn! Daarnaast zijn er ook de vele data waarover de technische dienst wil beschikken, zoals m.b.t. ventilatie, koeling, zuurkasten, enz.”

Het meetsysteem testo Saveris zorgt voor de centrale documentatie van de meetreek-sen, zowel bij een vaste installatie als tijdens het transport. Niet enkel van temperatuur en vochtigheid, maar de meetwaarden van alle toestellen die via een analoogkoppeling – ook van andere fabrikanten – aan testo Saveris kunnen worden gekoppeld. Denk maar aan het meten van CO2, lichtsterkte, geluid, luchtdebiet, absolute druk,…

Maar waaruit bestaat het testo Saveris meet-systeem? “Met de verschillende componen-ten stel je het systeem samen dat perfect be-antwoordt aan de eisen van elke specifieke toepassing”, vertelt Koen Van Nieuwenhove. “ De testo Saveris base is het hart en kan, on-afhankelijk van een PC, 40.000 meetwaarden per kanaal bewaren. Op het display van de Saveris base zijn de systeemgegevens en de eventuele alarmen zichtbaar. De testo Saveris draadloze voelers – met interne en/of exter-ne temperatuur- en vochtsensoren – sturen de metingen door. Door het gebruik van een testo Saveris router kan de draadloze verbin-ding verbeterd of verlengd worden. Er kun-nen maximaal drie routers in serie worden in-geschakeld. Indien de testo Saveris converter wordt aangesloten met een ethernetstekker kan het signaal van een draadloze voeler omgezet worden in een ethernet signaal. Dit combineert de flexibiliteit van een draadloze voeler met het gebruik van het bestaande

ethernet, zelfs over lange afstand. Hierdoor kunnen verschillende locaties in één meet-systeem worden samengebracht. De testo Saveris extender zet het draadloos signaal van een transportvoeler om in een ethernet-signaal. De gegevensoverdracht tussen de voeler en de extender gebeurt automatisch wanneer de draadloze verbinding voldoen-de sterk is. Met de testo Saveris ethernet- voelers kan men het bestaande LAN-netwerk gebruiken om de gegevens over te dragen tussen de voelers en de base, ook over lan-ge afstanden. Tijdens het transport toont de testo Saveris cockpit unit de bestuurder on-onderbroken de meetwaarden en wanneer grenswaarden overschreden worden, gaat een alarm af.”

Voor de aansturing van testo Saveris zijn er drie softwarepakketten beschikbaar: Small Business Edition (SBE, enkele vaste instal-latie), Professional (PROF, vaste & mobiele installatie) en CFR-versie (vaste & mobiele in-stallatie). Voor ziekenhuizen en zorgcentra is vooral de CFR-software interessant, want ze voldoet aan de eisen van de 21 CFR part 11 van de FDA en is hierdoor validatiegeschikt.

De basisversie SBE (Small Business Edition) beschikt de gebruiker over de basisfuncties van de software: kalenderfunctie, voorstel-ling van de sondegroepen en alarmmelding. De versie PROF (Professional) biedt hierop

testo saveris bewaakt uw meetgegevens testo saveris bewaakt uw meetgegevens

tech

ca

re

19

Is er één sector waar de spreuk “meten is weten” meer betekenis heeft dan in de zorgsector? Het valt sterk te betwijfelen. Voor de vuist zou je nog kunnen antwoorden in de farmaceutica, voeding, laboratoria, clean rooms en datacenters. Maar hola, dit komt allemaal samen in een

ziekenhuis! Dus, een performant meetsysteem voor temperatuur en vochtigheid, aangevuld met alle andere mogelijke parameters, is dus – letterlijk – van levensbelang. Met het meetsysteem testo Saveris gebeurt er zonder onderbreking een automatische gegevensregistratie van de omgeving en tijdens processen of transport.

enkele interessante extra functies, zoals een Client-Server-concept (meetgegevens con-troleren door meerdere PC’s binnen een net-werk’, foto’s van machines of ruimtes kunnen opgeslagen worden als een beeld waarbij de meetwaarden onmiddellijk worden getoond op de plaats van de sonde in de kamer of aan de machine, een uitvoerig alarmma-

nagement biedt de mogelijkheid dat meer dan twee personen gelijktijdig of na elkaar gealarmeerd worden (afhankelijk van de dag van de week kan er vrij gekozen worden of een alarm verstuurd wordt via e-mail of via SMS) en een routeplanning met een kalen-derfunctie biedt een overzichtelijke presen-tatie van geplande en reeds uitgevoerde

transporten. De CFR-software is hier boven-op – naast 21 CFR Part 11 conform (validatie- geschikt) – ook nog uitgebreid met een elek-tronische handtekening, een Audit Trail en de toewijzing van de toegangsrechten tot drie gebruikersniveaus.

_________________________ www.testo.be

rePo

rta

ge

tech

ca

re

20

speciaal plintentape-systeem met innovatieve kleefstoftechnologie

Het plaatsen van plinten in ziekenhuizen en rusthuizen kan voor tal van praktische problemen zorgen. Stof, lawaai, problemen met maatstabiliteit, verkleuringen en sterke lijmgeuren kunnen patiënten, personeel en bezoekers ongemakken bezorgen.

“De installatie van PVC-plinten in projecten gebeurt meestal nog met oplosmiddel-houdende contactlijmen of spuitlijmen. Met Remur® lanceert UZIN een metaalversterkte, dubbelzijdige kleefband, die permanent aan dimensionele schommelingen weerstaat en weekmakeruittreding reduceert”, aldus Bart Leen van Unipro.

rePo

rta

ge

‘Oplosmiddelhoudende producten vermijden’Unipro-België N.V. is al meer dan 40 jaar verdeler van onder meer de UZIN-produc-ten. Het bedrijf geeft advies op maat voor ons land via een team van gespecialiseerde technisch adviseurs in de ondergrondvoor-bereiding en verlijming. “De tendens om op-losmiddelhoudende producten in de nabije toekomst zoveel mogelijk te vermijden is al ingezet in scholen, ziekenhuizen en rust-huizen, en zal de volgende jaren enkel toe-nemen. Daarom lanceert UZIN, naast haar bestaande oplosmiddelvrije contactlijmen zoals UZIN WK 222 - die niet alleen voor plinten maar ook voor andere toepassingen kunnen ingezet worden -, ook een alternatief voor opgaande PVC-(hiel) plinten, namelijk Remur®, aldus product manager Bart Leen. “Het betreft de laatste nieuwe weekmaker-bestendige en maatstabiele ontwikkeling in het SwitchTec® assortiment en sluit meteen de “gap” in de systemen van droge verlij-mingssystemen op de markt. Remur® heeft de voordelen van het snel hechten, het ‘proper’ werken, en in het bij-zonder het bedrijfszeker installeren van

PVC-plinten en profielen. Op die manier wor-den de nadelen die oplosmiddelhoudende producten met zich meebrengen, verme-den.”

Probleemstelling bij contactlijm“Weekmakers in flexible PVC-profielen en vloerbedekkingen kunnen - afhankelijk van de toepassing en het type vloerbedekking - emigreren naar de lijmen”, luidt het bij UZIN. “Bovendien kunnen door materiaal-verlies dimensionele wijzigingen in de plin-ten of vloerbedekking optreden, waardoor zich sterke interne spanningen opbouwen. Daarnaast wijzigt de weekmakermigratie de samenstelling van de lijm. Ze maakt deze soepel (week), waardoor krimp en vervor-mingen, alsook delaminatie, mogelijk zijn. Bij het gebruik van oplosmiddelhoudende con-tactlijmen bestaat ook de kans op verkleurin-gen van de PVC-plinten en profielen.”

Maatvastheid en maatstabiliteit“Remur® van UZIN is een metaalversterkte dubbelzijdige kleefband, die permanent aan dimensionele schommelingen weerstaat en weekmakeruittreding reduceert. Span-

ningen door weekmakermigratie en mate-riaalverlies worden zo vermeden. Soepele PVC-plinten behouden daardoor hun maat-vastheid, plinten gesneden uit PVC-vloer-bedekkingen behouden permanent hun maatstabiliteit. De wisselwerking tussen PVC en Remur® is met andere woorden uitgeslo-ten. Ook de typische verkleuringen die zich in contact met oplosmiddelhoudende con-tactlijmen kunnen voordoen, worden op die manier vermeden”, volgens UZIN.

ToepassingHet belangrijkste toepassingsgebied van Remur® is de installatie van PVC-hielplinten en soepele PVC-plinten bij grote bouw-projecten, vooral in de Healthcare sector. “Tijdens de verwerking treedt er geen geuroverlast op, waardoor de kleefband zonder probleem bij renovaties en lopende projecten kan ingezet worden. Remur® bevat geen schadelijke stoffen en geeft zekerheid en maatstabiliteit bij de plaatsing van de plin-ten. Het systeem zorgt voor een ‘gezond bin-nenklimaat’ tijdens en na de installatie, zowel voor de gebruiker, de eindgebruiker als de patiënt. Onze technische adviseurs zorgen

St Lucas ziekenhuis Gent St Lucas ziekenhuis Gent

tech

ca

re

21

voor een bestekbeschrijving op maat van het project, of voor een standaard bestek- beschrijving voor het oplosmiddelvrij verlij-men van plinten of voor andere vloerbedek-kingswerkzaamheden”, besluit Bart Leen.

ProjectenInmiddels zijn er reeds enkele opmerkelijke zorgprojecten waar gebruik werd gemaakt van deze Remur® metaalversterkte, dubbel-zijdige kleefband van UZIN. Zo werd recent in de ruimtes van de dienst neuropsycho-logie van het Brugse Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas toepassing gemaakt van deze innovatieve kleefband oplossing. Andere projecten in de zorgsector waar met Remur® werd gewerkt, zijn onder meer het UZ Gent, het AZ Sint-Lucas in Gent, het AZ Damiaan in Oostende, het Stedelijk Ziekenhuis in Eeklo, en ook het woon- en zorgcentrum Sint-Eliza-beth in deze laatste Oost-Vlaamse stad.

_______________________ www.unipro.be _________________________ www.uzin.be

°C

%RH

Temperatuur- envochtwaarden meten en opslaan met testo Saveris.

www.testo.be/farma

maart_Opmaak 1 13/02/2013 11:48 Pagina 1

St Jozef ziekenhuis Halle

tech

ca

re

22

nieuwe ziekenhuisgroep az delta voelt zich als een vis in het water

Het oudste gebouw van het H.-Hartzieken-huis Campus Wilgenstraat dateert al van de jaren vijftig. Het hoeft geen betoog dat in die tijdspanne van zestig jaar het ziekenhuis-gebeuren een ware medische- en facilitaire technologische omwenteling heeft mee-gemaakt. Heel die tijd werd constant hard gewerkt aan uitbreiding van ruimte en tech-nologie.

Grootste dialysecentrum in de regioAls alles volgens planning verloopt, opent AZ Delta in 2018 op het grondgebied Rum-beke-Oekene een nieuwe campus met een capaciteit van bijna 800 bedden. De vraag naar zorg stijgt onder meer door de vergrij-zing en het toenemend aantal zwaar zieken. Het ziekenhuis heeft het grootste dialysecen-trum van de regio. “Al sinds eind de jaren zeventig doen wij aan waterbehandeling: niet enkel voor de instal-laties centrale verwarming en stoom, maar ook voor de sanitaire installaties, wat leidt tot een groter comfort voor de patiënt en de werknemer, en een kleiner waterverbruik. De nieuwe installaties worden geplaatst op de meest voor de hand liggende locaties in de gebouwen: daar waar de hoofdleidingen vertrekken en op basis van de functionaliteit van de installatie in dat gebouw, of meerdere gebouwen.

Duplex- en triplex-installatieMarc Ternest: “Wij besloten om te investeren in centrale waterontharding om te besparen op het onderhoud van de sanitaire installa-

ties en de lange levensduur hiervan te ga-randeren. Naast een BWT-Alcyo duplex-in-stallatie, beschikken we ook een BWT-Alcyo triplex-installatie. Bij een uitbreiding van gebouwen en capaciteit moet je kiezen: of de bestaande installatie verzwaren, of een nieuwe installatie plaatsen. Wij hebben aan risicospreiding gedaan en kozen voor een nieuwe triplex-installatie.”

“De regelgeving die scheiding van afvalwater en regenwater vraagt, heeft ons doen beslis-sen om het regenwater te recupereren. Dit regenwater wordt gebruikt voor circa twee-honderd toiletten op niet-intensieve dien-sten. We hebben een voorraad van zowat 150 kubieke meter. Omdat het water eerst niet zo helder was, wat te wijten bleek aan de diverse types dakbedekkingen, hebben we besloten een BWT-Cillit-FV zand-actief koolfilter tussen te schakelen. Door deze in-stallatie besparen wij jaarlijks 2.225 m³ liter water ( tussen mei 2012 tot mei 2013). Het gerecupereerde regenwater gebruiken voor de douches is uiteraard uit den boze!”

Vernieuwde RO-installatieSteven Degryse: “Dankzij de installatie van de omgekeerde osmose BWT-Permaq Pico voor de vaatwastunnel, is de vaat en het bestek veel properder en mooi glanzend. Hierdoor

werd één halve werkkracht uitgespaard die normaal de vaat nog eens extra moest con-troleren. Wij dragen kwaliteit hoog in het vaandel.” “Naast de complete waterbehandelingsin-stallatie bestemd voor de dialyseafdelingen (die overigens een apart systeem met een volledig gesloten circuit vormt), hebben we recent een vernieuwde, autonome RO-instal-latie BWT-Permaq Duo laten plaatsen. Deze zorgt voor de bevoorrading van installaties op andere diensten dan de dialyse, zoals de centrale sterilisatie, de vaatwasmachines, het labo, de apotheek, enzovoort.”

“Vanaf 1 juli 2013 verandert de wetgeving voor private ziekenhuizen. Dan moeten ook wij via openbare aanbestedingen of offerte-aanvragen onze opdrachten kenbaar maken. Hierbij wordt niet enkel de prijs beoordeeld, maar wordt ook rekening gehouden met de kwaliteit van de aangeboden materialen en kennis ter zake van de installateur.”

Vervanging centrale onthardingMarc Ternest: “In het verleden deden we be-roep op een installateur uit de regio die de kennis had om onze problematiek te begrij-pen en de oplossing uit te voeren. Tevreden-heid over de knowhow en service achteraf leidde tot een verdere samenwerking. Zo

tech

ca

re

23

AZ Delta is de naam van het nieuwe ziekenhuis dat ontstaan is uit de samensmelting van het H.-Hartziekenhuis Roeselare-Menen en het Stedelijk Ziekenhuis Roeselare. Hieruit is een dynamische ziekenhuisgroep geboren die investeert in uitbreiding en moderne

technologie die ten dienste staat van patiënten en medewerkers. Een gesprek met Steven Degryse en Marc Ternest, die beiden deel uitmaken van de dienst Bouw & Ontwerp. re

Port

ag

e

leerden we in ’95, via een installateur, het merk BWT kennen. We weten dat deze wa-terbehandelaar ons altijd kan helpen met expertise en advies op het gebied van wa-terbehandeling. Onlangs beslisten we nog om tijdens de uitbreiding van het ziekenhuis in Menen de bestaande centrale ontharding te vervangen door het ultrazuinige systeem Rondomat DUO. Dit deden we omwille van de korte ‘return on investment’, dankzij de jaarlijkse besparing van 34% op het zout- en spoelwaterverbruik.”Één van de huisinstallateurs van het zieken-huis is de firma Gebr. Goddeeris uit Roese-lare. Dit familiebedrijf, met dertig personen in dienst, heeft een jarenlang opgebouwde

expertise in sanitaire installaties, c.v.-installa-ties en piping. Deze firma was met de instal-latie van de Permaq Pico toe aan zijn primeur qua installatie van waterbehandeling. Stijn Goddeeris: “BWT stond beschreven in het lastenboek, dus waren we verplicht om deze installatie te plaatsen. Zelf hadden we nog geen ervaring op gebied van plaatsing van waterbehandeling, maar het was een po-sitieve eerste ervaring. Dankzij het op maat gemaakte bijgeleverde principeschema kon-den wij de installatie eenvoudig uitvoeren.”

Bypass en aflaatkraanHet ziekenhuis had wel een speciaal verzoek. Voor elk toestel moest een bypass en een af-

laatkraan geplaatst worden. Die laten toe om een grondige onderhoudsbeurt uit te voeren op de diverse toestellen, zonder onderbre-king van de voeding. Er werd extra aandacht besteed aan de preventie van legionella. Debbie Schaessens, marketingcoördinator bij BWT: “Ook voor het ziekenhuis in Menen, voor Sint- Augustinus in Veurne en Jan Palfijn in Gent voerden wij al werken uit. Daarnaast zijn wij actief in de voedingssector, bijvoor-beeld bij Alpro en in Westvleteren. Als de klant ons vraagt om hun project te realiseren, dan doen wij er alles aan om dit perfect uit te voeren.”

_________________________ www.bwt.be

tech

ca

re

24

centre hospitalier de Mouscron stelt well-being en kostenefficiëntie centraal

Tot voor kort beschikte het Centre Hospita-lier de Mouscron (CHM) over 2 afzonderlijke sites op het grondgebied van de stad Moes-kroen: één in het centrum en één aan de rand van de stad. Tot de hergroepering van de activiteiten van het CHM op één van de bestaande sites – met name de kleinste, deze aan de rand van de stad - werd reeds beslist in 1994. Om de site aan de rand van Moes-kroen te kunnen uitbreiden diende een aan-palend terrein van het lokale OCMW te wor-den verworven. Het CHM is een ziekenhuis in privé-beheer dat meer dan 1.000 mede-werkers telt en jaarlijks ca. 10.000 patiënten opneemt. Verder vinden er op jaarbasis on-geveer 10.000 dagbehandelingen en meer dan 100.000 polikliniekbezoeken plaats. Het hoofdobjectief van de bouwheer was - door de hergroepering van het zorgaanbod – de patiënt centraal te stellen en de efficiëntie van de dienstverlening te optimaliseren. Door bepaalde diensten - onthaal, ambu-lance, nachtbewaking, patiëntenvervoer, medische diensten…. en last but not least management - samen te voegen konden aanzienlijke kostenbesparingen worden ge-

realiseerd. Aan de eigenlijke uitwerking van het project ging uitgebreid overleg met alle stakeholders vooraf, o.m. over de verkeerscir-culatie op de site, het comfort van de patiënt, de veiligheid, de hygiëne…

Overal visueel contact met de buitenwereldDit nieuwbouw-annex-renovatie project werd openbaar aanbesteed volgens de Euro-pese regels. Het lastenboek werd opgedeeld in 23 loten om de kosten van bij de aanvang beheersbaar te houden en een strakke plan-ning te kunnen respecteren. Het basisproject omvat een grootschalige sleutel-op-de-deur constructie – volledig uitgewerkt aan de hand van prefab-elementen. Om zo weinig mogelijk onnodige interferentie tussen de diverse diensten in de hand te werken, wer-den speciale toegangen voorzien voor onder meer de diensten nierdialyse en – uiteraard - spoedgevallen. Afdelingen zoals logopedie en oncologie werden zelfs in afzonderlijke bijgebouwen ondergebracht, deze laatste afdeling beschikt zelfs over eigen parkeerge-legenheid. Opmerkelijk is dat er vanuit alle

afdelingen van het ziekenhuis – eventueel via binnenramen – visueel contact is met de buitenomgeving. Het gebouw omvat zeven niveaus, elk niveau kreeg een kleur van de regenboog toebedeeld, bedoeld om een optimale, interne werking van het ziekenhuis te garanderen. Kenmerkend voor de patiën-tenkamers – met een oppervlakte van 32 m² voor 2 bedden - is de afgeschuinde ingang die een direct visueel contact tussen de verpleegster en de patiënt(en) - en ook het binnenrollen van een ziekenhuisbed in één enkele beweging – mogelijk maakt. Op de muren van de gangen en de patiëntenka-mers werden korte passages uit het oeuvre van Jacques Brel aangebracht. Efficiëntie was het sleutelwoordDe kostprijs/m² van het CHM-project ligt lager dan de door de overheid opgelegde plafondprijs. Architect Damien Van Oost van architectenbureau AAVO uit Moeskroen re-kent ons voor: “De werkzaamheden op de werf – die zo’n 37.000.000 m² beslaat - heb-ben 37 maanden geduurd. Een recordter-mijn als men er rekening mee houdt dat in

tech

ca

re

25

Het vernieuwde en uitgebreide Centre Hospitalier de Mouscron aan de rand van de Henegouwse stad nadert zijn voltooiing. Met een hergroepering van het zorgaanbod wou de bouwheer niet enkel de patiënt centraal stellen maar ook de kostenefficiëntie van

de dienstverlening optimaliseren. Met het oog op een gezond en aangenaam binnenklimaat integreerde RENSON® er energiezuinige oplossingen zoals efficiënte buitenzonwering, intensieve nachtventilatie en continue, gecontroleerde basisventilatie.

rePo

rta

ge

deze periode ook het nieuwe gebouw voor de autodialyse, het integreren van de medi-sche uitrusting en het meubilair, de studie van het radiotherapie-blok, en de aanleg van de nabije omgeving, inbegrepen zijn. Een bij-zondere uitdaging voor iedereen die aan dit project meegewerkt heeft. Mits competen-

tie, doorzettingsvermogen en respect voor mekaars werk kan men op korte termijn zeer veel realiseren. Een zeer strakke planning diende aangehouden te worden, toch is de veiligheid op de werf op geen enkel ogenblik in het gedrang gekomen. Op het vlak van energieverbruik en onderhoudskosten haalt

dit ziekenhuis bovendien de tweede beste score van ons land.”

Gezond en aangenaam binnenklimaatTemperatuur en daglicht zijn voorname pa-rameters voor het leefcomfort van een pati- >>>

tech

ca

re

26

ent. Maar luchtkwaliteit is op zijn minst even belangrijk. De binnenlucht bevat namelijk vaak schimmels, bacteriën en virussen die meestal veroorzaakt worden door slechte ventilatie en oververhitting. CO² stapelt zich op door te weinig verluchting in kamers en gangen, en leidt tot allerlei klachten bij pa-tiënten, personeel en bezoekers. Regelmatig en correct ventileren is dus belangrijk. Even de ramen openen volstaat niet, een gecon-troleerde basisventilatie is de enige efficiën-te manier. Bij het ontwerp van het nieuwe CHM-hoofdgebouw stelden de directie en het architectenbureau Van Oost het com-fort en well-being van patiënt, bezoeker en medewerker centraal. RENSON® integreerde energiezuinige oplossingen, die helpen om een gezond en aangenaam binnenklimaat te creëren: efficiënte buitenzonwering, inten-sieve nachtventilatie (nightcooling) en con-tinue, gecontroleerde basisventilatie.

Continue en gecontroleerde basisventilatieBasisventilatie garandeert een goede lucht-kwaliteit door de toevoer van verse lucht en de afvoer van de vervuilde lucht. Ventilatie-roosters type THM90 en AR75 van RENSON® zorgen voor een goede luchtkwaliteit: in de

kamers en het operatiekwartier, maar ook in de spoedafdeling, de dialyse en de logistieke en technische ruimtes. Deze ventilatieroos-ters zorgen voor de toevoer van verse lucht, terwijl de afvoer van vervuilde lucht in de badkamer gebeurt en aangesloten is op een centraal afzuigsysteem. Hoewel die toevoer-roosters in de kamers zelf geïntegreerd wor-den, is er geen tocht. Deze roosters werden ofwel horizontaal op het glas geplaatst, ofwel verticaal geïntegreerd in de deurtjes achter de roosters voor intensieve nachtventilatie. Intensieve ventilatieEr werd immers ook intensieve nachtventila-tie of nightcooling voorzien. Daarbij koelen natuurlijke luchtstromen het gebouw en de binnenlucht ’s nachts af, zonder energiever-bruik. Het debiet, nodig voor deze intensie-ve ventilatie, ligt enkele keren hoger dan bij basisventilatie. Naast elk raam in de gevel van het ziekenhuis werd dan ook een RENS-ON®-opbouwrooster type 431 met groot debiet gemonteerd. Achter deze roosters zit een deurtje, dat kan opengezet worden om zo grotere stromen verse, koele lucht bin-nen te laten. Die deurtjes worden manueel bediend, maar zouden ook automatisch ge-stuurd kunnen worden. Om insecten te we-

ren, is in ieder rooster een strak gespannen inox-gaas gemonteerd. De roosters zijn ook slagregendicht en inbraakvertragend.

Externe zonwering voor glasgevelsRENSON® zorgde eveneens voor duurzame buitenzonwering. Screens of aluminium zon-wering weren op warmere dagen de zon uit de ruimtes en voorkomt oververhitting. Toch blijft een optimale lichtinval mogelijk, want daglicht heeft een positief effect op het her-stel. De directie van het CHM wou een open gebouw met veel licht en zicht naar buiten op elke locatie in het gebouw. Door de grote glaspartijen en vele vensters in het gebouw waren directie en architect genoodzaakt om zonwering te voorzien. Aan de west- en zuid-kant werd gekozen voor zonweringsystemen met vaste aluminium lamellen met een lens-vormige doorsnede type RENSON® Icarus® 200 Quickfix®. De kamers werden voorzien van screens – in de tweede fase zelfs wind-vaste RENSON® Fixscreen® - zodat ook daar de invloed van de zon op warme dagen beperkt kan worden. Naast een functioneel aspect geven deze zonweringsystemen de gevel ook een esthetische meerwaarde. _______________________ www.renson.be

Besam SW300 ER Krachtig, slank en 180o beweging

De Besam SW300 ER heavy duty draaideurautomaat stuurt zware brandwerende deuren moeiteloos automatisch open en dicht. Dankzij de optionele Emergency uitbreiding beweegt de deur 90o in beide richtingen, hierdoor kan de deur gelijktijdig als brandcompartiment en als vluchtweg fungeren.

Brandcompartiment en vluchtweg in één Power assistance voor lichte manuele bediening Geruisloze werking 7cm slank design

www.besam.be ASSA ABLOY, the global leaderin door opening solutions

adv-168x125-180graden-techcare-kader-NL.indd 1 16-07-13 17:24

Comfort tot CareSysteem 800

Innovatieve systeemoplossingen voor generaties: Een universeel sanitairsysteem, verkrijgbaar in de materialen chroom en polyamide,maakt een brede toepasbaarheid mogelijk. Het assortiment omvat sanitaire accessoires, comfortelementen, barrièrevrije producten, wastafelsen spiegels voor een consequent doorlopende sanitaire inrichting.Voor verdere informatie is uw HEWI adviseur Didier Kistermann/Email: dkistemann@hewi.be

Opklapbare steun

Zitje

hewi.be/systeem800

tech

ca

re

28

1 juli 2013 - een belangrijke dag voor de zorginstellingenOp 1 juli 2013 is de nieuwe regelgeving overheidsopdrachten in werking getreden. De motiveringswet sloot de volledige regel-geving af met de publicatie in het Belgisch Staatsblad op 21 juni 2013. Het basiskader overheidsopdrachten voor de klassieke sectoren (waaronder de zorginstel-lingen ressorteren) is te vinden op: http://www.16procurement.be:1. Wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 20062. Wet betreffende de motivering, de infor-matie en de rechtsmiddelen inzake over-heidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 17 juni 20133. Koninklijk besluit plaatsing overheidsop-drachten klassieke sectoren van 15 juli 2011Koninklijk besluit tot bepaling van de alge-mene uitvoeringsregels van de overheidsop-drachten en van de concessies voor openba-re werken van 14 januari 2013

“Waarom zijn zorginstellingen dan wel onderworpen?” Via de nieuwe wet overheidsopdrachten van 15 juni 2006 (in werking getreden met het Ko-ninklijk besluit van 2 juni 2013 tot bepaling van de datum van inwerkingtreding van de wet overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten van 15 juni 2006 en van de koninklijke uitvoeringsbesluiten ervan. Dit Koninklijk besluit is op 5 juni 2013

gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad) stelt artikel 12, dat de ‘Overheidsopdrachten’ van toepassing zijn op aanbestedende overhe-den zoals omschreven in artikel 2, 1°. Volgens dit artikel 2,1°d worden alle perso-nen, welke ook hun vorm en aard mogen zijn, die op de datum van de beslissing om tot een opdracht over te gaan opgericht zijn met het specifieke doel te voorzien in behoeften van algemeen belang die niet van industriële of commerciële aard zijn, en rechtspersoonlijkheid hebben, en waarvan ofwel de werkzaamheden in hoofdzaak (= meer dan 50%) gefinancierd worden door de overheden of instellingen (eigen onder-lijning) (…) beschouwd als aanbestedende overheden.Hiermee worden alle zorginstellingen – en dus ook ziekenhuizen - in de brede zin van het woord geviseerd, die voor hun activitei-ten meer dan de helft worden gefinancierd (in de brede zin van het woord, zelfs via

een “betoelaging” - In het verslag van de Ka-mer van Volksvertegenwoordigers namens de commissie voor de financiën en begroting dd. 06/03/2006 antwoordt de staatssecretaris dat het begrip “financiering” in de ruimste zin van het woord moet worden geïnterpreteerd.

Dit betekent dat alle zorginstellingen de regelgeving overheidsopdrachten moeten toepassen voor alle overeenkomsten die sinds 1 juli 2013 zijn/worden afgesloten. Dit was het gevolg van het Cambridge-arrest van 3 oktober 2000 (Europees Hof van Jus-titie - C-380/98). Enkel deze die hoofdzakelijk met privé-investeringen werken, zijn vrijge-steld van deze regelgeving.

“Wat zijn deze overheidsopdrachten en wat is zo specifiek aan deze opdrachten?”Indien aanbestedende overheden overeen-komsten afsluiten met contractanten waarbij

overheidsopdrachten van toepassing voor alle zorginstellingen: wat kunnen we allemaal verwachten?

WZC De Oever © VK Architects & Engineers

tech

ca

re

29

deze laatste werken of diensten uitvoeren of goederen leveren, en daarvoor vergoed wor-den, heeft men te maken met overheidsop-drachten van werken, leveringen of diensten. Deze overheidsopdrachten worden in de zgn. CPV-lijst opgesomd, een lange lijst van alle mogelijke overheidsopdrachten. Deze CPV-lijst is een gemeenschappelijke woor-denlijst – Common Procurement Vocabulary - die door Europa specifiek voor overheids-

de regels inzake overheidsopdrachten van werken, leveringen of diensten toepassen. Maar stel nu dat een ziekenhuis beslist om deze regelgeving niet toe te passen of zelfs in de onwetendheid is dat ze de regelgeving moet toepassen voor het afsluiten van over-eenkomsten. Stelt er zich dan een probleem?

Ja, de gevolgen kunnen ernstig zijn.Alle contracten die niet afgesloten zijn in overeenstemming met de regelgeving over-heidsopdrachten kunnen ten allen tijde aan-gevochten worden met alle rechtsgevolgen van dien. Zo kan elke belanghebbende een rechtszaak inleiden in alle mogelijke vor-men. Zo zal er een schadevergoeding kun-nen geëist worden, maar een dwangbevel kan eveneens als drukkingsmiddel gebruikt worden, en zelfs de nietigheid - de zgn. onver-bindendverklaring - van de overeenkomst kan afgedwongen worden.Maar ook de contractant zelf kan ten allen tijde uit het contract stappen zonder énige verweermogelijkheid in hoofde van de zor-ginstelling.

“Wat moeten zorginstellingen hieruit besluiten?”Zorginstellingen die de overheidsopdrach-tenregelgeving moeten toepassen, moeten rekening houden met het gegeven dat de aankoopverantwoordelijken zo snel mogelijk de overheidsopdrachten in hun workflow moeten opnemen. De regelgeving overheidsopdrachten brengt niet enkel een last met zich mee. Integen-deel, de werking rond overheidsopdrachten biedt tevens transparantie bij het besteden van de in hoofdzaak overheidsgelden.

Redactie: Peter Allaertjurist met een jarenlange ervaring in de behandeling van overheidsopdrachten en is onder meer docent Overheids-opdrachten aan het Opleidingscentrum van de Federale Overheid, gastdocent aan de Antwerp Management School.

opdrachten in het leven is geroepen.Deze overheidsopdrachten onderscheiden zich echter van de overeenkomsten die men normaal kent.Door het gegeven dat de overheidsopdrach-ten uitgaan van de overheid (in de brede zin), heeft de regelgever heel wat spelregels ontwikkeld.Zo moeten de overheidsopdrachten ver-plicht volgens een bepaalde procedure afge-sloten worden. Deze procedures zijn grosso modo een aanbesteding, offerteaanvraag of onderhandelingsprocedure.Basisprincipes zoals gelijkheid, mededinging, vaste prijs, zijn fundamenteel.Het gevolg hiervan is dat in de meeste geval-len een verplichte aankondiging in het Bulle-tin der Aanbestedingen moet gebeuren en er soms ook Europees aangekondigd moet worden.Maar ook de beslissingen rond de keuze van de contractant moeten steeds gemotiveerd worden. Het opmaken van gunningsversla-gen en gemotiveerde beslissingen zijn daar-om ook verplicht. De rechten van inschrijvers die niet gekozen zijn, worden meer en meer beschermd in de nieuwe wetgeving. Een evolutie die reeds voor de nieuwe wetgeving was ingetreden. Maar ook in de uitvoering van een over-heidsopdracht beschikt de aanbestedende overheid over de mogelijkheid om tijdens de uitvoering van de opdracht (dus na het afsluiten van het contract) de voorwaarden van deze opdracht éénzijdig te wijzigen, weliswaar mits het respecteren van het voor-werp en de limieten van de opdracht.

“Wat als we deze regelgeving niet volgen?” Indien een zorginstelling, zeg maar een zie-kenhuis wordt beschouwd als aanbesteden-de overheid, moeten zij voor al hun contrac-ten die zij vanaf 1 juli wensen af te sluiten

Indien zorginstellingen zoals ziekenhuizen aankopen verrichten,

moeten zij sinds 1 juli 2013 verplicht de regelgeving overheidsopdrachten toepassen.Voor sommige zorginstellingen zoals OCMW- ziekenhuizen is deze werkwijze enigszins gekend, maar voor de vele andere ziekenhuizen zal deze verplichting aankomen als een donderslag bij heldere hemel. Basisvragen als: “wat zijn deze overheidsopdrachten?”, “waarom zijn zorginstellingen dan wel onderworpen?” en “wat als we deze regelgeving niet volgen?” duiken steeds op. In dit artikel krijgt u antwoorden op deze schijnbaar eenvoudige vragen.

do

ssie

r

tech

ca

re

31

Sinds enkele jaren is de kwaliteit van de lucht in onze gebouwen, vooral in ziekenhuizen en utiliteiten, een grote zorg. In het medische milieu is de luchtkwaliteit heel belangrijk in de strijd tegen ziekenhuisinfecties. Met haar nieuw ontwikkelde Bactefree® oplossing is

Airkan de eerste producent van luchtkanalen in ons land die gebruik maakt van in- én uitwendig verkoperd staal, dat niet enkel bacteriën doodt maar ook de verdere verspreiding ervan tegengaat.

rePo

rta

ge

verkoperd staal in de strijd tegen bacteriën

Mensen hebben steeds vaker last van diverse gezondheidsstoornissen zoals Sick Building Syndrome (SBS) – met irritaties, huidjeuk, ademhalingsproblemen… tot gevolg – en Building Related Illness (BRI). Luchtstromin-gen zorgen ervoor dat niet te verwaarlozen hoeveelheden micro-organismen doorheen gebouwen worden getransporteerd. Het contact van onder meer bacteriën en virus-sen met verzwakte, of rechtstreeks blootge-stelde, patiënten kan deze ziek(er) maken in een omgeving, net bedoeld om hem of haar te genezen. Samen met de chemische ver-ontreinigende stoffen zijn ook biologische contaminanten, zoals micro-organismen en planten, verantwoordelijk voor de indoor vervuiling van ziekenhuizen. De gevolgen van microbiële en bacteriële verontreiniging kunnen tot diverse ziektes - zoals o.m. Tuber-culose en Legionella - leiden. Ventilatiesyste-men worden steeds belangrijker in gebou-wen, tegelijkertijd vindt ook het passiefbouw concept steeds beter ingang. Passiefbouw stelt luchtdichtheid centraal en verhoogt het

aantal luchtstromingen en de hercirculatie van lucht. Indien het noodzakelijke microbio-logische onderhoud evenwel verwaarloosd wordt, hebben bacteriën en schimmels in dergelijke, gesloten omgevingen vrij spel om te groeien en zich te vermenigvuldigen.

ProjectenmarktAls producent van ronde en rechthoekige luchtkanalen biedt Airkan de installateur en de eindklant totaaloplossingen voor een goede luchtkwaliteit. Airkan werd in ’88 op-gericht door Luc Tsjoen, die inmiddels werd opgevolgd door zijn zoon Lieven. Het bedrijf is actief op de projectenmarkt, met name in de kantoren- en appartementenbouw, en ook in de zorgsector, vooral op de thuis-markt. Een derde van de omzet wordt gere-aliseerd in Frankrijk en Nederland. “Projecten worden van in het voortraject begeleid. Van zodra de installateur zijn installatieschema klaar heeft, kan hij dit doornemen en even-tueel bijsturen in overleg met onze specialis-ten. Bij de bestelling garanderen we kwaliteit

en tijdige levering op de werf. Ook de after sales – vragen bij de plaatsing op de werf, opvolging door extra opmetingen… - maakt integraal deel uit van onze klantenservice”, aldus Ulrike Lippens, Business Development Manager Airkan.

Interne contaminatie Met het Bactefree® concept lanceert Airkan een innovatieve oplossing die – in combi-natie met het gebruik van bepaalde compo-nenten zoals een absoluutfilter, en het treffen van specifieke maatregelen - het compleet weren van bacteriën nastreeft. Ulrike Lippens: “Bij controles in ziekenhui-zen en wzc merken we vaak nog bacterie-verspreiding /contaminatie van binnenuit – bv. van patiëntenkamers naar andere lei-dingnetwerken binnen het gebouw. Het aantal bacteriën en schimmels wordt deels gereduceerd. Afhankelijk van de betrokken zones hebben ziekenhuizen oplossingen ontwikkeld om deze verontreinigingen te bestrijden. Het plaatsen van een HEPA-filter

verkoperd staal in de strijd tegen bacteriën

>>>

tech

ca

re

32

bv. levert al een substantiële winst in de strijd tegen luchtverontreiniging. In de strijd tegen ziekenhuisinfecties en bacteriologische ver-ontreinigingen is preventie enkel doeltref-fend indien ook bijkomende maatregelen - zoals het ontsmettend wassen van handen, het ontsmetten van bedden, het desgeval-lend afzonderen van patiënten… - worden uitgevoerd. Met de installatie van Bactefree® kanalen wordt de bacterie- en schimmelver-spreiding verder gereduceerd.”

Koperen coating in- én uitwendig Enkele jaren geleden leidde een contact tussen Airkan en TI Strip - een afdeling van Ti Automotive en een producent van ver-koperd en vernikkeld plaatmateriaal - tot een stevig partnership op het vlak van rese-arch. Complementair aan de voorzieningen voor biologische bestrijding in de airco en ventilatie circuits hebben Airkan en TI Strip inmiddels een volledig gamma aan antibac-teriële kanalen ontwikkeld. Deze kanalen en alle toebehoren zijn vervaardigd uit een speciaal staal met een koperen coating, ge-naamd ‘Bactefree®’ – zie kaderstuk. Het nieuw ontwikkelde systeem werd onderworpen aan uitgebreide biologische tests. De eerste test op het product werd uitgevoerd door het Duitse instituut voor de volkgezond-heid in Bonn, conform de norm JIS Z 2801, dit om de antibacteriële doeltreffendheid van Bactefree® – geproduceerd door TI Strip en gebruikt door Airkan – aan te tonen. De resultaten voor de Legionella pneumophila

tonen een zeer snelle daling in het aantal nog levende bacteriën na een bepaalde con-tacttijd – tussen 0 en 120 minuten. Na 2 uur bleek het aantal bacteriën gedaald van log 3.5 naar 0.

Enkel als spore Een tweede proef onderzocht de doeltref-fendheid van Bactefree® op een bacterie - A.niger -, gekend voor haar invloed op de ziekenhuisinfecties, enerzijds, en haar weer-stand tegen koper, anderzijds. “A.niger wordt zelf gebruikt om ertsen rijk aan koper te ont-binden. De metingen op de Bactefree® stalen tonen aan dat er een daling is in het aantal bacteriën, ondanks de gekende weerstand, aangetoond door A.niger. De daling – met een factor van bijna 10 ten opzichte van het oorspronkelijke aantal bacteriën - is opmer-kelijk Zo kan Aspergillus spp. in contact met koper, bijvoorbeeld, niet voortbestaan in een vegetatieve vorm, enkel als spore. Zelfs indien deze bacterie zich in een Bactefree® kanaal neerzet, zal dit onder de vorm van een spore zijn. Dit zal elke kieming, groei en verspreiding van deze bacterie ‘ in de tweede generatie’ belemmeren, in tegenstelling tot conventioneel roestvrij en gegalvaniseerd materiaal of aluminium”, aldus Lippens.

Tweede testbatterijEen tweede batterij van tests werd uitge-voerd door de Franse analysedienst Analy-tice volgens de EPA-methode. Lippens: “De resultaten met het Airkan Bactefree® sys-

teem stroken met tests op solide koper. De bacteriën verminderen drastisch in aantal op Bactefree®, terwijl dit niet het geval is voor conventionele kanalen in gegalvaniseerd staal, aluminium en roestvrij staal. Gevaarlijke bacteriën zien hun aantal kolonies drastisch verminderen. Een voorbeeld: een gevaarlij-ke bacterie zoals de Staphylococcus aureus MRSA ziet zijn aantal kolonies verminderen van 3.700.000 naar 13.400. Dit terwijl de con-ventionele materialen een stijging in aantal kolonies met soms wel factor 10 kennen.”

Praktijktest in ziekenhuis VerviersIn april 2012 werd een eerste proefopstel-ling – voorzien van Bactefree® pulsie- én extractiekanalen - uitgewerkt in het Sint- Elizabeth-ziekenhuis van Verviers (Heusy). De keuze van deze proeflocatie was niet toe-vallig. Ulrike Lippens: “Dit ziekenhuis bevindt zich in de omgeving van de locatie waar

Bactefree® Bactefree® is een speciaal staal met een koperen coating. Zowel de binnen- als de buitenkant van de kanalen worden gecoat. Inmiddels is de oplossing ge-certificeerd voor luchtdichtheidstesten tot klasse C volgens EN 12237. “Het ko-per van Bactefree® oxideert alle aanwe-zige eiwitten, leidt tot de dood van een cel, en zal ook het DNA van de bacterie vernietigen. Het ‘slechte’ DNA dat later gerecycleerd zou kunnen worden, kan zich dus niet verspreiden”, aldus Ulrike Lippens. “Conventionele kanalen uit gegalvaniseerd staal, aluminium en RVS daarentegen, hebben na labotesten en in situ-testen geen positieve bacterie-werendheid kunnen aantonen.”

tech

ca

re

33

melflora vastgesteld in beide luchtnetten van een orde 1 tot 2. De metingen tonen aan dat – zelfs met geschikte filters – de ventila-tiekanalen op termijn verontreinigd zijn. De familie van gisten en schimmels werd even-eens geanalyseerd in de afvoerzone, een vermindering van deze werd vastgesteld in twee ordes van grootte.” Aan alles gedachtDe productie van rechthoekige luchtkanalen is altijd maatwerk en gebeurt dus manueel. “Wat de productie van onze Bactefree® pro-ducten betreft, zijn we nu nog beperkt in lengte tot 700 mm – de standaard lengte bij gegalvaniseerde platen bedraagt 1500 mm. Maar onze oplossing is dan ook in eerste in-stantie bedoeld voor specifieke, in ruimte be-perkte, omgevingen waar gebruik gemaakt wordt van luchtkanalen uit roestvrij staal en er zeer snel contaminatie kan optreden. Denk bv. aan operatiekwartieren, diensten neonatologie, cleanrooms, labo’s… Er wordt gebruik gemaakt van een speciaal verbin-dingsproduct dat ook de binnenkant van de luchtkanalen luchtdicht maakt. Om contami-natie, vervuiling en beschadiging volledig uit te sluiten worden de Bactefree® producten ook bij Airkan gepallettiseerd, vooraleer ze naar de werf vertrekken. Het monteren van deze nieuwe oplossing verschilt in wezen

niet van deze van onze andere luchtkanalen”, vertelt Ulrike Lippens.

Vragen naar resultaten in situMomenteel is Airkan in de fase aanbeland waar studiebureaus technieken en tech-nische diensten van zorginstellingen over de werking van Bactefree® worden geïnfor-meerd. “Het spreekt voor zich dat we eerst 100 procent zekerheid wilden over de doel-treffendheid van deze nieuwe oplossing. Sommige studiebureaus hadden bijvoor-beeld vragen over mogelijke elektrolyse bij het samengaan van gegalvaniseerde plaat en koper. Testen hebben inmiddels uitge-wezen dat er ook na verloop van tijd geen roestvorming optreedt. Het fabriceren van Bactefree® producten blijft uiteraard maat-werk, maar de vlotte plaatsing van de com-ponenten en het feit dat er – behalve stof- reiniging – geen onderhoud noodzakelijk is, zorgen voor een interessante prijssetting. De meeste studiebureaus zijn uiteraard geïnte-resseerd in de resultaten van de testen, die in situ - het ziekenhuis van Verviers - plaats vonden”, besluit Lippens. Inmiddels loopt er reeds een ‘Bactefree®’-offerte in het kader van een grootschalig project voor een gespeciali-seerd ziekenhuis in de Brusselse regio.

_______________________ www.airkan.be

onze partner TI Strip gevestigd is. Dit facili-teert het labo-werk in aanzienlijke mate. Het is essentieel dat de in het ziekenhuis geno-men stalen zo snel mogelijk kunnen worden geanalyseerd. Een praktijktest met Bactefree® toonde de evolutie van het aantal bacteriën na 2 uur op diverse substraten, en leverde een solide, gevalideerde oplossing af. In dit ziekenhuis werden onderdelen van recent geplaatste ventilatiekanalen vervangen door segmenten, vervaardigd uit Bactefree®. De bestaande galvakanalen werden onderwor-pen aan een bacterietest. Nadien werden de nieuwe geïnstalleerde Bactefree® kanalen onderworpen aan bacteriën en schimmel-testen – dit na 3, en na 12 maanden na de installatie van deze kanalen. Het aantal bacteriën in de extractiekanalen is opmerkelijk hoger dan in de pulsiekana-len, maar - los daarvan - is er een aanzienlijke vermindering van de bacteriën en schim-

35000

Gistenschimmels

StaphyloccocusAureus MRSA

Bactefree®

StaphyloccocusAureus MRSA

Acier inoxydable

StaphyloccocusAureus MRSA

Acier galvanisé

Totaalaerobische bacteriën

(30°C)

30000

25000

20000

15000

10000

5000

30000000

25000000

20000000

15000000

10000000

5000000

0

Verzinkte buizen

Airkan Bacteefree®0

35000

Gistenschimmels

StaphyloccocusAureus MRSA

Bactefree®

StaphyloccocusAureus MRSA

Acier inoxydable

StaphyloccocusAureus MRSA

Acier galvanisé

Totaalaerobische bacteriën

(30°C)

30000

25000

20000

15000

10000

5000

30000000

25000000

20000000

15000000

10000000

5000000

0

Verzinkte buizen

Airkan Bacteefree®0

Vergelijking van de bacteriële verontreiniging tussen verzinkte buizen en Bactefree® na 1 jaar

Evolutie aantal bacteriën na 2 uur op diverse substraten

tech

ca

re

34

SensortechniekSteinel werd in 1959 opgericht door Heinrich Wolfgang Steinel in het Duitse Herzebrock- Clarholz. De voorbije decennia heeft deze fabrikant zich verder doorontwikkeld. In-middels is de onderneming uitgegroeid van een pionier tot een toonaangevende markt- speler, onder meer op het gebied van tech-nologie en innovatie in het marktsegment lichtsturing, met inbegrip van sensortech-niek. De productiefaciliteiten bevinden zich in Duitsland, Zwitserland, Roemenië en Moldavië. De ontwikkeling en productie voor de professionele markt werden inmiddels ondergebracht onder ‘Steinel Professional’ dat enkel ‘intelligente’ producten voor pro-fessioneel gebruik op de markt brengt. Energie-efficiëntie en de toepassing van nieuwe led- en sensortechnologie nemen hierbij een voorname plaats in.

Zo goed als onzichtbaarVSA Handel uit Geel is het Belgische filiaal van de Nederlandse vakgroothandel ‘Van Spijk Agenturen’ (vandaar de afkorting VSA), gevestigd in Oirschot. Sinds 2007 verdeelt VSA Handel - onder meer - de producten van Steinel Professional in ons land. District

Manager Roland Goovaerts: “Het betreft meer bepaald de veelzijdige en systema-tisch te gebruiken bewegingsmelders, de precieze en fijngevoelige aanwezigheids-melders, de sensorlampen voor binnen en buiten gebruik, de sensorspots en de hete-luchtpistolen. In het marktsegment van de aanwezigheidsmelders heeft Steinel Profes-sional recent de ‘IR Quattro Slim’ op de markt gebracht. De IR Quattro Slim is zo goed als onzichtbaar. Het betreft een zeer platte en stijlvol ontworpen aanwezigheidsmelder. Deze innovatie blijft niet beperkt tot het werkterrein van ontwerpers en architecten. Er zijn ook tal van mogelijkheden in relatie tot de vrijwel onzichtbare sensortechniek. Dankzij de combinatie van intelligente tech-nologie met een opvallend design hangt de aanwezigheidsmelder bijna plat, en sierlijk, aan het plafond. De opbouwhoogte be-draagt amper 4 mm en maakt een vrijwel platte inbouw in het plafond mogelijk. En daarnaast is er nog het energiebesparende effect van dit toestel.”

Nieuw ontwikkelde Retina-lensDe techniek van de IR Quattro SLIM voldoet aan de vereisten voor een hedendaagse,

energiezuinige werkomgeving, en dat in combinatie met een aanzienlijk vermogen. “De nieuw ontwikkelde Retina-lens maakt - ondanks de extreem platte bouwwijze - een vierkant registratiegebied mogelijk. De IR Quattro SLIM van Steinel Professional is in verschillende varianten - COM1, COM2 (ka-naal HVAC), DIM en KNX - verkrijgbaar. Door zijn zeer nauwkeurige en verfijnde sensor-technologie reageert de aanwezigheidsmel-der op de kleinste bewegingen. Dat is vooral belangrijk voor toepassingen binnenshuis, met name bij zittende werkzaamheden – ideaal voor gebruik in kantoorruimtes.”

Zeer goed registratiebereikDe infrarood-aanwezigheidsmelder Control PRO IR Quattro SLIM van Steinel Professional kenmerkt zich vooral door zijn vierkant re-gistratiegebied en zijn ultradunne montage. Roland Goovaerts verduidelijkt: “Uiteraard is de eerste functie van dit toestel het in- en uitschakelen van licht, daarnaast kan hij op-tioneel HVAC schakelen, enkel op beweging, onafhankelijk van de schemerinstelling. Af-hankelijk van de aanwezigheid en de om-gevingslichtsterkte garandeert deze sensor een zeer goed registratiebereik: 4 x 4 meter

ultradunne aanwezigheidsmelder voor zorgsector

tech

ca

re

35

Als gespecialiseerde invoerder van onder meer verlichting, gereedschappen en opbergsystemen vertegenwoordigt de firma VSA Handel uit Geel exclusief voor ons land een aantal toonaangevende fabrikanten, waaronder Steinel Professional. Met de Control PRO

IR Quattro SLIM lanceert deze Duitse producent een innovatieve infrarood-aanwezigheidsmelder. “Door zijn speciaal ontwikkeld vierkant registratiegebied en ultradunne montage heeft dit toestel groeipotentieel in de zorgsector”, aldus Roland Goovaerts van VSA Handel.

rePo

rta

ge

aanwezigheids-, radiale en tangentiële regis-tratie. Na installatie is de ultradunne SLIM na-genoeg onzichtbaar aan het plafond.”

Technische specificaties“De technische specificaties van Control PRO IR Quattro SLIM lenen zich tot gebruik in diverse professionele omgevingen. In de zorgsector bijvoorbeeld zijn er uitgebreide toepassingsmogelijkheden. Denk aan de aanwezigheid van grote ruimtes en lange gangen in onder meer ziekenhuizen en woon- en zorgcentra”, aldus Roland Goovae-rts. “De hoogte waarop de aanwezigheids-melder bij voorkeur gemonteerd wordt, va-rieert tussen 2,5 m en 4m.

Enkele andere voorname technische spe-cificaties van deze nieuwe infrarood-aan-wezigheidsmelder: bescherming IP20, de maximale ohmse belasting bedraagt 2000W, en beschermingsklasse II is van toepassing. Uitzonderlijk bij dit soort toestellen is dat slechts 4 mm van het toestel zichtbaar is. De omgevingstemperatuur waarin het toestel wordt gemonteerd, bedraagt bij voorkeur tussen 0° en +40° Celsius, parallelschakeling is eveneens mogelijk. Het toestel beschikt

over een IQ-modus, dat betekent dat de bewegingsmelder automatisch bepaalt hoe lang de uitschakeltijd is. Bij veel beweging is er een langere uitschakeltijd, bij weinig be-weging een kortere uitschakeltijd.”

De cijfersDe schemerinstelling van deze nieuwe in-frarood-aanwezigheidsmelder van Steinel Professional kan variëren tussen 10 en 1000

lux. De afmetingen van de sensormodule bedragen 77x77x60 mm, de afmetingen van de belastingsmodule 61,3x126,5x42,5 mm. Deze ultradunne infrarood sensor is zowel beschikbaar in COM1, COM2, KNX als in DIM uitvoering, en kan enkel worden ingesteld via optionele afstandsbediening RC8.

_____________________www.vsahandel.be______________ www.steinel-professional.de

tech

ca

re

36

ASSA ABLOY Entrance Systems, ook bekend van het productmerk Besam, is een zeer complete leverancier van oplossingen op het gebied van toegangsautomatisering. De producten zorgen voor een optimale balans tussen kosten, kwaliteit en

levensduurprestaties. “De kritieke omgevingen en de 24-uurswerking van ziekenhuizen en andere zorginstellingen vereisen toegangsoplossingen op maat en toepassingsgerichte service”, is de boodschap.

rePo

rta

ge

ASSA ABLOY Entrance Systems brengt een totaalpakket aan toegangsoplossingen op de markt. Op die manier kunnen klanten te-recht bij één toeleverancier, zowel voor hun nieuwe installatie, als voor het onderhoud en de service. Diverse bekende merken ma-ken onderdeel uit van de divisie ASSA ABLOY Entrance Systems. Onder het productmerk Besam specialiseert de internationale speler zich in het marktsegment automatische deu-ren voor personenverkeer. Het betreft onder meer automatische schuifdeuren, draaideu-ren, roterende deuren en luchtgordijnen. De merken Crawford en Megadoor leveren toe-gangsoplossingen voor industriële toepassin-gen. Het gaat daarbij om sectionale overhead deuren, snelloopdeuren en laad- en lossyste-men. Albany legt zich dan weer toe op hoog-waardige performance van snelroldeuren voor speciale toepassingen in - onder andere - food, cleanroom en machineprotectie.

Toegangsoplossingen op maatASSA ABLOY Entrance Systems beschikt over productiefaciliteiten over de hele wereld, en verzorgt toepassingsgerichte service en on-derhoud voor klanten in meer dan 75 landen.

Recent lanceerde ASSA ABLOY Entrance Sys-tems het Besam ‘Automatically Green’ con-cept dat klanten helpt om inzicht te krijgen in hun mogelijke energiebesparingen. Met duidelijke illustraties en handige calculatie-tools worden de ‘groene’ voordelen van de producten en de beschikbare uitbreidingen getoond: van automatische draaideuren en schuifdeursystemen tot tourniquetdeuren.

“Voor Besam is het een permanente uitda-ging om ook de zorgsector in zijn totaliteit te laten voldoen aan de vereisten op het ge-bied van beveiliging, veiligheid en comfort. De kritieke omgevingen en de 24-uurswer-king van ziekenhuizen en andere zorginstel-lingen vereisen toegangsoplossingen op maat en toepassingsgerichte service”, aldus Louise van den Brink, Marketing Coördinator Pedestrian Door Solutions bij ASSA ABLOY Entrance Systems België.

Besam SL500 schuifdeurautomaat innoveert Innovatie is het speerpunt in het Besam con-cept van ASSA ABLOY Entrance Systems. De meest recente innovatie is de Besam SL500:

een modulair schuifdeursysteem, volledig aanpasbaar aan de behoeften van de klant. Met zijn 200 productfeatures biedt de Besam SL500 de geschikte oplossing voor uiteen-lopende situaties: druk voetgangersverkeer, zware deuren, speciale functies, specifieke vereisten op het gebied van veiligheid, com-fort, budget… Louise van den Brink: “De Besam SL500 heeft een opmerkelijk design zonder in te boeten op de deurprestaties. Het design blijft iden-tiek, ongeacht de zwaarte van de aandrij-ving. Men kan de Besam SL500 automatisch laten aanpassen aan de verkeersstromen: zo zal de deur bij aanhoudend voetgan-gersverkeer open blijven staan. In vele situ-aties speelt de open- en sluitsnelheid een belangrijke rol. Ook in geval van zwaardere deurvleugels boet de Besam SL500 niet in aan snelheid. Een snelle opening en sluiting van het schuifdeursysteem minimaliseert het energieverlies en zorgt voor een ongehin-derde doorstroom van personenverkeer.”

Modulair voor, tijdens en na installatieBehoeften en noden van bedrijven en (zorg)

een compleet pakket toegangsautomatisering een compleet pakket toegangsautomatisering

tech

ca

re

37

instellingen kunnen in de loop der tijden veranderen. Daarom is de Besam SL500 ook na installatie nog volledig aanpasbaar aan de wijzigende behoeften van de klant en wordt voorzien in diverse uitbreidingsmogelijkhe-den. Voor het upgraden van bestaande auto-matische deuren, ongeacht het merk, werd een Besam modernisatie ontwikkeld.

Besam SW300 Heavy duty draaideurautomaat Daarnaast is er ook de Besam SW300, een uit-zonderlijke heavy duty draaideurautomaat. Deze stuurt probleemloos zware deuren au-tomatisch open en dicht. Bovendien kan een Emergency uitbreiding toegevoegd worden waardoor de deur in twee richtingen te be-wegen is. Na brandalarm zal de deur zich sluiten in functie van de compartimentering. Dankzij het armsysteem, met zowel een push

als een pull werking, is de deur in beide rich-tingen handmatig te bedienen. Gedurende de paniekfunctie is de automatische werking uitgeschakeld en kan de deur enkel manueel bediend worden, waardoor een optimale, veilige vluchtweg gewaarborgd is. Dankzij het Power Assistant systeem is de deur bo-vendien zeer licht handmatig te openen.

Krachtig, geruisloos en slankZelfs met de krachtige werking van de Be-sam SW300 draaideurautomaat werkt de deur geruisloos. Dankzij de ingebouwde sluitvertraging maakt deze - zelfs bij het slui-ten - geen hinderlijk geluid. Hierdoor is deze oplossing bij uitstek geschikt voor toepassin-gen in de gezondheidszorg. Met een hoogte van slechts 7 cm heeft de Besam SW300 een slank en esthetisch aanzicht, en zijn er uit-eenlopende mogelijkheden voor montage.

Besam Pro-active care Met Besam Pro-active care streeft ASSA AB-LOY Entrance Systems naar betere perfor-mance en een langere levensduur van haar producten. Besam Pro-Active care program-ma’s omvatten twee tot vier geplande on-derhoudsbezoeken per jaar, afhankelijk van de specifieke noden en het budget van de klant. In geval van defect zorgt ASSA ABLOY Entrance Systems ervoor dat een medewer-ker binnen de twee uur ter plaatse aanwezig is, ongeacht het merk van de automatische deur.Via de PDA heeft de medewerker alle gege-vens bij de hand omtrent de melding en de historie van de betreffende installatie.

_______________________ www.besam.be_____________www.assaabloyentrance.com

tech

ca

re

38

seminar grada ‘optimale ventilatie in zorginstellingen’ tijdens vakbeurs climatechno

Op vrijdag 11 oktober ’13 organiseert GRADA INTERNATIONAL NV tijdens Climatechno, de tweejaarlijkse vakbeurs voor de HVACR sector, een seminar met als thema ‘optimale ventilatie in zorginstellingen’. Hierbij wordt aan de hand van case studies dieper ingegaan

op klantspecifieke oplossingen van ventilatieproblemen waarbij de aspecten duurzaam en onderhoudsvriendelijk (service + hygiëne) nooit veraf zijn. Opgelet: het seminar is gratis en voorbehouden aan technische diensten van zorginstellingen en aan consultancy.

even

t

Het seminar wordt geleid door Koen Van Riet, Sales Manager Benelux, en Dr. ir. Bob De Clercq, Product Development & Simulations Engineer. “Ventilatie is cruciaal voor een goe-de luchtkwaliteit in ziekenhuizen. Een goede luchtdoorstroming en thermisch comfort in de verschillende ruimtes zijn essentieel. We zullen de aanwezigen aan de hand van concrete voorbeelden in binnen- en buiten-landse ziekenhuizen laten ontdekken met hoeveel factoren er moet worden rekening gehouden om tot de ideale ventilatie-oplos-sing te komen.”

Als voorbereiding op het seminar schetsen we even GRADA INTERNATIONAL NV, met hoofdzetel én productiefaciliteiten in Loke-ren. De activiteiten zijn omvangrijk. Maar een belangrijke factor die in het oog springt en maatwerk mogelijk maakt, is het eigen be-heer van de volledige productie, incluis de gereedschapsmakerij (matrijzen) en de lakaf-werking (alle RAL-kleuren). “Hierdoor kunnen we op zeer korte tijd klantspecifieke oplos-singen ontwerpen en produceren”, aldus Koen Van Riet, sales manager Benelux. “Waar we bij GRADA INTERNATIONAL NV verder graag mee uitpakken, zijn onze drie labo’s. Vooreerst ons luchttechnisch laboratorium. Deze gebruiken we om onze prototypes

in reële omstandigheden te onderzoeken, maar ook als controle van onze productie. Het tweede labo is een geluidskamer voor akoestisch onderzoek. Luchtstromen durven wel eens voor storend geluid te zorgen. Dit kan alleen maar worden vermeden indien alle componenten van het luchtbehande-lingssysteem zodanig zijn ontworpen dat de geluidsoverlast maximaal wordt beperkt. Ui-teraard spelen roosters hier een zeer belang-rijke rol. Ons derde labo is een... virtueel labo. Hier worden numerieke simulatietechnieken (CFD of Computational Fluid Dynamics) toe-gepast om de luchtstromen in gebouwen te voorspellen en te evalueren. Hierbij worden de elementaire transportvergelijkingen voor massa, beweging en energie uitgerekend voor kleine volume-elementen waaruit de ruimte is opgebouwd. Je verkrijgt dus niet alleen de globale luchtstroom, maar ook alle details van die luchtstroom. Een CFD-stu-die zorgt voor heel wat voordelen, maar de belangrijkste zijn de kostenbesparingen en de mogelijkheid om in te grijpen in en zeer vroeg stadium van het ontwikkelingsproces.”

Het gamma van GRADA INTERNATIONAL NV omvat meer dan 22.000 producten, verdeeld over o.a. stalen en aluminium wandroosters, vloerroosters, kanaalroosters, plafondroos-

ters, wervelroosters, spleetroosters, buiten-muurroosters, ventielen, VAV-kasten (varia-ble air volume) en allerlei toebehoren, zoals aansluitplenum, kanaalkleppen, overdruk-roosters, over- en onderdrukkleppen, lucht-ventielen, zelfregelende debietkleppen en constantvolumeregelaars. Jaarlijks verwerkt de fabriek in Lokeren zo’n 250 ton alumini-um en 1.500 ton staal. Ongeveer 70% van de toestellen wordt geëxporteerd, wat bewijst dat productie in ons land nog rendabel kan zijn, zolang er maar voor een daadwerkelijke meerwaarde wordt gezorgd.

________________________ www.grada.be

OPTIMALE VENTILATIE IN ZORGINSTELLINGEN, GRADA LUCHT OP!Vrijdag 11 oktober 2013 van 10u30 tot 12u30 Climatechno Brabanthal Leuven

Exclusief voor studiebureaus en technische diensten zorginstellingen

Gratis toegang mits registratie via www.climatechno.be

ventibelventibel

wpac

ClimatechnoB Y C O O L & C O M F O R T

REFRIGERATIONVENTILATION HEAT PUMPSTHERMIC SOLAR

ClimatechnoB Y C O O L & C O M F O R T

REFRIGERATIONVENTILATION HEAT PUMPSTHERMIC SOLAR

13 & 14 OKTOBER 2011• B R A B A N T H A L L E U V E N •

13 & 14 OKTOBER 2011• BRABANTHAL LEUVEN •

Gratis toegang tot de beurs en de workshops :

Koeling & energie (UBF ACA)

Ventilatie in schoolgebouwen (Ventibel)

De warmtepomp in renovatie-projecten, tips & trics. (WPP)

wppwarmtepomp platform

registreer u nu als bezoeker op www.climatechno.be

10+11 OKTOBER 2013BRABANTHAL LEUVEN

Organisatie: FCOmedia T +32 (0)56 77 13 10

In samenwerking met de beroepsfederaties:

uw registratiecode:

258369

Climatechno_2013_297x210.indd 1 13/05/13 11:52

tech

ca

re

40

ProF themadagennieuwe technieken en architectuur in de zorg

De eerste dag werden de PRoF-awards uit-gereikt. De award voor organisatie in de zorg 2013 ging naar Jurn Verschraegen, coördi-nator bij het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen (www.dementie.be). Hij werd onderscheiden voor zijn voorbeeldige, co-ordinerende en motiverende rol binnen de organisaties die bezig zijn met de proble-matiek van de dementie bij jong tot oud. De award werd uitgereikt door professor Chan-tal Van Audenhove van het LUCAS-project (KU Leuven – centrum voor zorgonderzoek en consultancy), vorig jaar zelf PRoF-award winnaar ‘for research in medical and social healthcare’.

De PRoF-award voor research 2013 was gereserveerd voor professor Paul Lagasse, voorzitter van het IWT en van iMinds, voor zijn onophoudelijke en gedreven inzet als bruggenbouwer tussen het wetenschappe-lijk onderzoek en de maatschappij. Hij ont-ving het bij de award horende beeldje van Mario Fleurinck, CEO van Melotte en vorig PRoF-award laureaat ‘for innovation and so-cial economy’.

De PRoF-award voor innovatie 2013 werd overhandigd aan professor Wim Vanhaverbe-ke voor zijn studie van open innovatiemodel-len, waarvan het ProF-consortium een spre-kend voorbeeld is. Professor Vanhaverbeke is verbonden aan het KIZOK (Kenniscentrum voor Ondernemerschap en Innovatie) van de

Universiteit Hasselt. Hij publiceerde twee jaar geleden een rapport over open-innovatie-management in kleine en middelgrote on-dernemingen, dat eind volgend jaar als boek wordt uitgegeven. Voor de overhandiging van de award zorgde Jan Van Hecke, coördi-nator van het PRoF-open-innovatieproject.De PRoF-honorary award 2013 ten slotte werd toegekend aan Herman Van Rompuy voor zijn gedegen voorzitterschap van de Eu-ropese Raad, zijn bijdrage tot de handhaving en bevordering van de internationale vrede en vooral voor zijn authenticiteit geduren-de zijn hele loopbaan. Omdat de Europese president op het laatste ogenblik verhinderd was, gebeurde de uitreiking symbolisch door professor dokter Renaat Peleman, hoofdarts van het UZ Gent. De voorzitter van de Euro-pese Raad kwam wel virtueel langs via een videoverbinding en wees in zijn dankwoord op het belang en de uniciteit van PRoF, op het Europese Innovatiepartnerschap actief en gezond ouder worden (EIP on AHA) en op het belang van de inzet van digitale tools.

Gezondheidszorg 2040Lezingen waren er van Renaat Peleman (UZ Gent), Mario Fleurinck (Melotte), Christop-he Cousaert (VIPA), Serge Lefevere (Boeckx Architecture & Engineering), Nikolaas Bou-cquey en Tom Bruynbroeck (Ingenium), en Cor Wagenaar (TU Delft). In dit korte bestek de bijdragen van alle sprekers samenvat-ten, is natuurlijk onmogelijk, maar u kunt de

presentaties zelf inkijken op de website van PRoF (www.prof-projects.com). Een beperkt overzicht.

Professor dokter Renaat Peleman, hoofdarts van het UZ Gent, schetste de drie belang-rijkste uitdagingen voor de organisatie van de zorg: het toenemende aantal chronisch zieken, de kostenexplosie en de noodzake-lijke aanpassing van de zorgmodellen. Hoe zal de organisatie van onze gezondheidzorg evalueren? Als blik in de toekomst haalde hij de vooruitzichten voor de gezondheidszorg anno 2040 in vijf landen (China, Duitsland, Nederland, Spanje en Engeland) aan, een analyse van het World Economic Forum in samenwerking met het McKinsey & Co. Glo-bal Institute. Daaruit blijkt het cruciale belang van data en informatie, zowel voor de eigen-lijke zorgverlening als voor een efficiënte organisatie van de gezondheidszorg. Nood-zakelijk zijn verder innovatie in de zorgverle-ning gezien het zich wijzigende karakter van het fenomeen ziekte, en veel meer aandacht voor en nadruk op preventie en gezond blij-ven in plaats van opnieuw gezond worden.Daarnaast verwees professor dokter Peleman naar de in mei jongstleden gepubliceerde, gratis downloadbare paper van het McKin-sey Global Institute over de technologieën die voor een nooit gekende transformatie zullen zorgen (Disruptive technologies: Ad-vances that will transform life, business, and the global economy).

tech

ca

re

41

ProF themadagennieuwe technieken en architectuur in de zorg

even

t

Op 3 en 4 juli jongstleden organiseerde het PRoF-consortium in Poperinge

twee themadagen rond het onderwerp ‘nieuwe technieken en architectuur in de zorg’. In totaal kwamen ruim 300 geïnteresseerden luisteren naar de eminente sprekers of inspiratie opdoen tijdens de themasessies over heel diverse onderwerpen.

Virtuele prototypes en lean bouwenSerge Lefevere van Boeckx Architecture & Engineering kwam de twee dagen aan het woord. Zijn eerste lezing ging in op BIM, wat staat voor Building Information Modeling, zeg maar een virtueel prototype van het ge-bouw. Aan een virtuele 3D-voorstelling zijn databases gekoppeld met informatie over heel uiteenlopende zaken: materialen, func-ties van ruimtes, planning, prijzen … Zo wor-den ontwerp, constructie en installaties tot een geheel gebald en worden incongruen-ties en fouten op voorhand gedetecteerd. Zijn tweede lezing handelde over lean-led hospital design, een thema waarover vorig jaar het gelijknamige boek van Naida Grun-den en Charles Hagood verscheen. De term ‘lean’ komt uit de productieomgeving (lean manufacturing, lean production). De aanpak wordt ingezet met het oog op een continue procesverbetering, een verhoging van de kwaliteit, het tegengaan van verspilling en een grotere performantie tegen een lagere kost. Door te focussen op de processen die waarde toevoegen voor de patiënt en al de rest in de mate van het mogelijke te schrap-pen, kan onder andere het bouwvolume klei-ner worden, vernamen we.

Nikolaas Boucqueye en Tom Bruynbroeck van het studiebureau INGENIUM hadden het onder andere over de trends in multimedia in ziekenhuizen. Het netwerk en de installa-

ties moeten in de toekomst aan steeds meer eisen voldoen. Patiënten willen het comfort van thuis. Daarvoor brengen ze vooralsnog zelf hun devices mee; aparte bedterminals zijn voorlopig amper ingeburgerd. Een trend zijn de gezondheidsapps op de smartpho-nes, waar ook het personeel gebruik van kan maken. De vraag rijst hoe betrouwbaar die apps zijn en in hoeverre zich in de toekomst een certificering zal opdringen. Andere toe-passingen voor de medewerkers zijn tracing & tracking en het gebruik van mobiele data in het kader van bijvoorbeeld het patiënten-dossier. Bezoekers ten slotte zullen gebruik willen maken van het datanetwerk en stellen infozuilen op prijs.

Een andere trend is dat alle spraak (bv. ook alarmmelding via de smartphone) en da-taverkeer steeds meer over het IP-netwerk gaat dat niet alleen voldoende performant maar ook afdoende beveiligd moet zijn. Wat het achterliggende datacenter betreft, moet voldoende aandacht gaan naar de bedrijfs-zekerheid en de eventuele nood aan redun-dantie. Het gebruik van bepaalde normen kan helpen om tegenover elke extra vorm van zekerheid een kostprijs te stellen. Een mogelijk alternatief is de cloud, maar hier rijst eens te meer de vraag naar privacygarantie en beveiliging.

_________________ www.prof-projects.comRedactie: Colette Demil & Staf Bellens

Jurn Verschraegen. Foto PRoF - © Jochen Decostere

Paul Lagasse. Foto PRoF - © Jochen Decostere

Wim Vanhaverbeke. Foto PRoF - © Jochen Decostere

PROF ONTWIKKELT INNOVATIEVE OPLOSSINGEN ROND ZORG & WONENDoor de toenemende vergrijzing zijn de uitdagingen inzake zorg & wonen een bijzonder actueel thema. Individuele bedrijven of instanties zijn niet langer in staat om een gepast antwoord te for-muleren op een dergelijke complexe vraagstelling. Een multidisci-plinaire aanpak dringt zich op. Het fundamentele uitgangspunt is steeds de mens die centraal staat. Zo komt PRoF tot oplossingen waarin state-of-the-art technologie naadloos samengaat met comfort en huiselijkheid.Het PRoF-consoRtium nodigt u gRaag uit oP HaaR netweRkevent oP dondeRdag 3 oktobeR vanaF 16u tijdens eXPo60+ / nekkerhal mechelen. Inschrijven: http://www.supersaas.be/form/PRoF/PROFEXPO60PLUS2013_2

www.prof-projects.com

PRoF, c'est un consortium international d'utilisateurs, de fabricants, de designers, de centres de connaissances, d'établissements scolaires et d'organisations professionnelles. Cette plate-forme de recherche vouée à l'innovation ouverte aplanit toutes les cloisons

entre les différentes disciplines. Au travers de cette combinaison unique de savoir-faire, d'expérience et de compétences, PRoF étudie et approche sous différents angles des thèmes

spécifiques dans le secteur des soins et de l'hébergement.

Le consortium PRoF a le plaisir de vous inviter à son événement de réseautage au “Bar PRoF” le jeudi 3 octobre à partir de 16 h. Un événement qui vaut certainement le détour… et, en

plus, il y a un iPad à gagner! STAND N° 271 + 371Veuillez utiliser le lien ci-dessous pour vous inscrire: http://www.supersaas.be/form/PRoF/PROFEXPO60PLUS2013_2

PRoF is een internationaal consortium van gebruikers, fabrikanten, vormgevers, kenniscentra, onderwijsinstellingen en beroepsorganisaties. In dit onderzoeksplatform van open innovatie worden de schotten tussen de verschillende disciplines weggehaald. Via die unieke bundeling van knowhow, ervaring en vaardigheden bestudeert en benadert PRoF specifieke deelthema’s

uit zorg & wonen vanuit verschillende invalshoeken.

Het PRoF-consortium nodigt u graag uit op haar netwerkevent in de “PRoF Bar” op donderdag 3 oktober vanaf 16u. Het loont zeker de moeite, er is een iPad te winnen! STAND NR. 271 + 371

Graag inschrijven via onderstaande link:http://www.supersaas.be/form/PRoF/PROFEXPO60PLUS2013_2

tech

ca

re

43

H et thema van het 24e Congres – annex vakbeurs - van de VTDV in Kortrijk Xpo sloot naadloos aan bij het zo kostenefficiënt mogelijk omgaan met middelen. “Loss control is een veelomvattend begrip met vele facetten en toepassingsdomeinen, dat gerelateerd

is aan zowat alle beslissingen die wij dagelijks dienen te nemen”, aldus VTDV-voorzitter Eddy Decoster. Loss control, inderdaad, maar ‘what’s in a name?’

even

t

zorginstelling kan zelf verlies en schade voorkomen of beperken

Na de verwelkoming door de VTDV-voor-zitter verklaarde Vincent Van Quickenborne, burgemeester van de Stad Kortrijk, het 24e VTDV-congres voor geopend. Ruim 650 aan-wezigen in Kortrijk Xpo, met een opmerke-lijke opkomst vanuit de Nederlandse zuster-vereniging NVTG. Ir. Eddy Decoster over het gekozen thema: “Loss control is een veelom-vattend begrip met vele facetten en toepas-singsdomeinen, dat gerelateerd is aan zowat alle beslissingen die wij dagelijks dienen te nemen. Om het even of het nu gaat om nieuwbouw of renovatie, de aankoop van goederen of diensten, veiligheid en security, of efficiënt - preventief of curatief - technisch onderhoud… Het loont dus zeker de moeite dit alles op te nemen in het algemeen ma-nagement van de instelling, onder de noe-mer ‘Risk management’.” Om dit thema verder toe te lichten werden drie deskundige spre-kers uitgenodigd die de aandacht vestigden op de loss control problematiek en mogelijke denkpistes aanreikten om dit onderwerp te benaderen. Risk management: a never ending storyProf. Rudi Claeys had het over loss control in het breder kader van riskmanagement en

het herdefiniëren van de verzekeringstus-senkomst. “Risk management is drieledig: risk profile, risk treatment en management con-trol. Uitgaande van de structurele aanpak van riskmanagement kan de risicobeheersing worden geaccentueerd en het verzekeren beperkt tot het overdragen van de niet-be-heersbare of niet-financierbare “losses”. De impact van preventie en protectie primeert in dit geheel en wordt aangevuld met de retentie in eigen beheer via autofinanciering en acceptabele franchises. De rol van de verzekeraars en hun tussen-personen moet vanuit deze visie duidelijk opnieuw omschreven worden en op regel-matige basis herzien worden, zowel naar effi-ciëntie als naar implementatie.” De praktische toepassing van deze uitgangspunten werd door spreker gelinkt aan de nieuwe regel-geving, onder meer de nieuwe wetgeving overheidsopdrachten die toepasselijk is op ziekenhuizen en verzorgingsinstellingen. Dit mondde uit in een aantal praktische tips voor technische diensthoofden. Claeys: “Heb oog voor uw eigen toekomst, denk vooruit, ken de haalbare risico’s, draag over als het niet anders kan, en doe regelmatige nacontrole - met kennis van en respect voor de regel-geving.”

Te vaak een momentopnameDe tweede spreker was Marcel Hanssen, di-rector Risk Control & Engineering EMEA bij de Nederlandse verzekeraar AON. Hij vertolk-te zijn visie op schadelastbeheersing in de zorgsector: “Het “Loss Control” beleid in zie-kenhuizen wordt vrijwel uitsluitend bepaald door de wetgeving, waarbij de veiligheid van patiënten, personeel en omgeving als voor-naamste uitgangspunt wordt gehanteerd. Meestal zijn de continuïteit van de zorgin-stelling en het beperken van de (financiële) verliezen niet doorslaggevend voor het be-leid. Tijdens bezoeken van verzekeraars en verzekeringsmakelaars komen net deze laat-ste onderwerpen veelvuldig aan bod, met als ‘beperking’ evenwel dat het telkens slechts momentopnames betreft. Dit leidt er dan ook niet toe dat het beheersen van risico’s, ter voorkoming van schade en ter verhoging van de continuïteitsverwachting, een inte-grerend onderdeel van de bedrijfsvoering is of wordt. Bij de beoordeling van het risico kan een systeem, - waarin de risicofactoren nauwkeurig worden beschreven, de beoor-delingscriteria duidelijk zijn vastgelegd, en de standaarden voor de beheersmaatrege-len zijn opgenomen –, door alle betrokken partijen (instelling, verzekeraar, makelaar…)

zorginstelling kan zelf verlies en schade voorkomen of beperken

>>>

www.prof-projects.com

PRoF, c'est un consortium international d'utilisateurs, de fabricants, de designers, de centres de connaissances, d'établissements scolaires et d'organisations professionnelles. Cette plate-forme de recherche vouée à l'innovation ouverte aplanit toutes les cloisons

entre les différentes disciplines. Au travers de cette combinaison unique de savoir-faire, d'expérience et de compétences, PRoF étudie et approche sous différents angles des thèmes

spécifiques dans le secteur des soins et de l'hébergement.

Le consortium PRoF a le plaisir de vous inviter à son événement de réseautage au “Bar PRoF” le jeudi 3 octobre à partir de 16 h. Un événement qui vaut certainement le détour… et, en

plus, il y a un iPad à gagner! STAND N° 271 + 371Veuillez utiliser le lien ci-dessous pour vous inscrire: http://www.supersaas.be/form/PRoF/PROFEXPO60PLUS2013_2

PRoF is een internationaal consortium van gebruikers, fabrikanten, vormgevers, kenniscentra, onderwijsinstellingen en beroepsorganisaties. In dit onderzoeksplatform van open innovatie worden de schotten tussen de verschillende disciplines weggehaald. Via die unieke bundeling van knowhow, ervaring en vaardigheden bestudeert en benadert PRoF specifieke deelthema’s

uit zorg & wonen vanuit verschillende invalshoeken.

Het PRoF-consortium nodigt u graag uit op haar netwerkevent in de “PRoF Bar” op donderdag 3 oktober vanaf 16u. Het loont zeker de moeite, er is een iPad te winnen! STAND NR. 271 + 371

Graag inschrijven via onderstaande link:http://www.supersaas.be/form/PRoF/PROFEXPO60PLUS2013_2

tech

ca

re

44

te hanteren, de oplossing bieden. Pluspunt is dat ook zorgorganisaties zelf dit instrument kunnen gebruiken bij de beheersing van hun risico’s.“

Risicobeheersing@industriële ondernemingenHet thema van de laatste spreker, Veerle Ver-scheure, Bekaert Group Risk and Insurance Manager, was risicobeheersing@industriële ondernemingen. Het algemeen basis-risk management van Bekaert Group geldt als model voor alle Bekaert-vestigingen wereld-wijd, en omvat vijf soorten risico’s. Vier ervan zijn intern - zakenrisico, operationeel risico, financieel risico en bedrijfsrisico -, één ervan is van externe aard, namelijk het landgebon-den risico. Het Risk Management process bij deze groep handelt over operationele risico’s in opeenvolgende stadia: identificatie, evalu-atie, mitigatie en transfer. Elk van deze stadia werd toegelicht aan de hand van praktische voorbeelden, zowel van gebouwen (proper-ty risk management) als van aansprakelijk-heidsrisicobeheer voor productontwikkeling (liability risk management). Veerle Verscheure: “In een eerste stadium identificeren wij de risico’s – brand, overstro-ming, aardbeving… - en de soorten risico’s. Een volgende fase is de evaluatie van het ‘gewicht’ van het risico: de mogelijke impact van het risico en de kans dat het zich voor-doet. Dit kan door middel van risicokaarten, schadehistoriek en informatie van de verze-keraar. Een volgend stadium van het proces betreft mitigatie (beoordeling) en preventie. Preventie gaat uiteraard over hoe het risico kan worden vermeden. Dit kan op meerdere manieren gebeuren: door het ontwerp van de lay-out van de site aan te passen, door interne procedures, door onderhoud van het materieel… Het luik bescherming gaat over de beperking van de impact van het risico (als het risico niet te vermijden is), denk aan branddetectie en -blusapparaten. Een laatste fase in het proces is de risico-overdracht naar een derde partij, in de vorm van contractbe-heer en verzekeringen.”

tech

ca

re

45

Weten door zelf te metenVoor deze 24e editie van het VTDV-congres werd het aantal parallelsessies in de Speakers corner opgetrokken van 6 tot 9 items. Buiten-beentje - en enige niet-commerciële deelne-mer - was het AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Twee medewerkers van de Technische Dienst van dit ziekenhuis hadden het - onder de titel ‘Weten door zelf te meten’ - over een zelf ontwikkelde loss control methode. De vakgroep automatisatie van het technisch departement van het ziekenhuis ontwik-kelde een performant monitoringsysteem, gebaseerd op industriële PLC-technologie, waarbij men dus niet terugvalt op het klas-sieke gebouwbeheersysteem.

Van op de beursvloerOpmerkelijk was dat meer dan 20 procent van de exposanten voor de eerste maal deelnam. Airkan had positieve commen-taren over de voorbije VTDV-beursedities gehoord en was één van de nieuwkomers. Ulrike Lippens, Business development ma-

nager Airkan: “In het kader van de lancering van ons nieuwe gamma Bactefree hadden wij reeds in januari beslist dat een deelname aan deze editie op het ideale moment kwam. Bovendien is de deelnameprijs democratisch en gaat het om een ééndaagse beurs, de in-vestering is dus beperkt. Door het feit dat de deelnemers en leden van het congres beho-ren tot de doelgroep die wij voor ogen heb-ben, kregen we onmiddellijke feedback over ons nieuwe gamma. Studiebureaus technie-ken en specialisten technieken van de zie-kenhuizen konden zich informeren over de kwaliteit en de toepassingen van deze nieu-we oplossing. Sowieso worden er contacten gelegd die men anders nooit rechtstreeks zou kunnen realiseren, op dit vlak is deze beurs een schitterend ontmoetingsplatform. Een ‘werkpunt’ vind ik wel het netwerkmo-ment na het congres. Dit vindt plaats op het ogenblik dat de afbraak van de standen start. Voor de standhouders zelf rest er dan weinig tijd om met de VTDV-leden te kunnen napra-ten in een ontspannen sfeer.”

Laureaat Sociaal project Naar jaarlijkse traditie werd ook ditmaal een sociaal project in de organiserende provin-cie – in casu West-Vlaanderen - ondersteund met een bedrag van 2.500 euro. Laureaat 2013 werd – na beoordeling door een dele-gatie van het VTDV-bestuur – de vzw Samen-spel Arbeidszorgcentrum ‘Den Tatsevoet’ in Izegem. Het betreft een sociaal tewerkstel-lingsinitiatief waarbij personen met ernstige persoons- of maatschappijgebonden pro-blemen kunnen ingeschakeld worden in het productieproces van HACCP-conforme ma-terialen voor bakkerij- en voedingsateliers. Ditmaal werd de prijs uitgereikt door Peter Degadt, afgevaardigd bestuurder van Zorg-net Vlaanderen.

_________________________ www.vtdv.be

VTDV en Zorgnet Vlaanderen slaan de handen in elkaar Peter Degadt had het ook over de twee grote ontwikkelingen binnen de zorgsector: de doorgedreven technologie en innovatie, enerzijds, en de evolutie naar chronische zorg, anderzijds. “Technologische innovatie en vernieuwing zijn twee elementen die het wer-ken in de zorgsector zo aantrekkelijk maken. Een tweede onmiskenbare evolutie is deze naar chronische zorg. Een ouder wordende bevolking betekent mensen met meer(dere) gezondheidsproblemen, de zogenaamde multimorbiditeit. Door de nieuwe zorgtech-nologie zullen deze ouder wordende mensen langer zelfstandig kunnen functioneren en zichzelf deels monitoren. Dankzij deze nieuwe technologie zullen ze langer kunnen thuis blijven en ook regelmatig extern kunnen gemonitord worden. Dit soort ‘nieuwe assistie-ve technologie’ – nvdr een knipoog naar het PRoF-project – zal een belangrijk element van de toekomst zijn. Voor de technische diensthoofden van de zorginstellingen ligt hier een mooie combinatie van nieuwe opdrachten. Ook kwaliteit en duurzaamheid zijn be-langrijke elementen van deze toekomst. De zorg wordt complexer, maar de opdrachten van de technische diensthoofden evenzeer. Denk aan de specifieke wetgevende ont-wikkelingen op het vlak van onder meer milieu, veiligheid en brand. Daarom is het ook een goede zaak dat VTDV en Zorgnet Vlaanderen de handen in mekaar slaan. Door onze kennis en ervaring te delen kunnen we onze ondersteuning van de zorgsector naar een nog hoger niveau optillen.” De volgende editie van het VTDV-congres vindt plaats op 9 mei 2014 in de provincie Limburg, meer bepaald in Lommel. Peter Degadt, afgevaardigd bestuurder van Zorgnet Vlaanderen

Zoals steeds kan de bezoeker op EXPO60+ te-recht voor een boeiende mix van vernieuwen-de toeleveranciers, inspirerende producten en prikkelende innovaties. Daarnaast wordt er een uitgekiend gratis vormingsprogramma voorzien van meer dan 60 seminaries. Met gerenommeerde en inspirerende sprekers als Monica De Coninck, Jo Vandeurzen, Luc Van de Ven en Martine Prenen belooft het op-nieuw een boeiende driedaagse te worden. U vindt het volledige programma online.In 2013 legt EXPO60+ nog meer de focus op de verscheidenheid die de zorgmarkt zo uniek maakt. Naast alles wat zorg aanbelangt, heeft EXPO60+ nu meer dan ooit oog voor CARE & HOSPITALITY, FACILITY SERVICES, BUIL-DING PROJECTS en MANAGEMENT & IT.

Innovatie centraalInnovatie loopt als een rode draad door het ganse evenement. Zo zullen de I2C awards op vrijdag 4 oktober voor de 6de keer wor-den uitgereikt. U kan de diverse inzendingen bekijken én beoordelen in de innovatie- zone op de beurs! Uiteraard zal u ook bij onze exposanten heel wat vernieuwingen kunnen ontdekken…

PraktischWoensdag 2 oktober: 9.30 u. - 18 u.Donderdag 3 oktober: 9.30 u. - 18 u.Vrijdag 4 oktober: 9.30 u. - 17 u.Toegang gratis mits online registratie:

www.expo60plus.be

Op 2, 3 en 4 oktober vindt in de Mechelse Nekkerhal de 17de editie van de vakbeurs EXPO60+ plaats. Ook dit jaar zullen meer dan 250 toonaangevende exposanten u wegwijs maken in de meest innovatieve producten, diensten en totaalconcepten. Zowel voor de intra- als de extramurale zorg. In de zorgsector zal het er de komende jaren immers op aan komen niet harder, maar wel slimmer te werken. Enkel zo zal men de vergrijzingsgolf het hoofd kunnen bieden.

opent weldra opnieuw de deuren

even

t

opent weldra opnieuw de deuren

tech

ca

re

47

Aircotech is de exclusieve verdeler geworden van CAREL, wereldwijd gekend voor zijn geavanceerde, energiezuinige oplossingen voor de sturing van HVAC uitrus-ting en de precieze kontrole van de luchtvochtigheid. Meer specifiek staat Air-cotech in voor het ‘Climate’ gedeelte waarbij het volledige gamma bevochtigers, electroden, weerstanden, gas en ultrasoon alsook de nodige wisselstukken wor-den aangeboden. Tevens is Aircotech de partner voor complete en energiebespa-rende oplossingen die adiabatische bevochtiging combineren met koeling door verdamping. CAREL biedt innovatieve bevochtigingstoepassingen en bijhorende controle systemen voor de HVAC-markt met energiezuinigheid en zorg voor het milieu als topprioriteiten. De installateur kan de ingenieurs van Aircotech contac-teren voor verdere inlichtingen of de naverkoopdienst voor wisselstukken waar-van een groot gedeelte op voorraad ligt in België.Aircotech is verheugd een wereldspeler als CAREL te kunnen verdelen, wat onge-twijfeld nog een extra pigment zal geven aan het bestaand en toch al uitgebreid gamma van koelmachines, droge koelers, luchtcondensors, warmtepompen, luchtgroepen, rooftops en eindunits voor de HVAC-markt.

www.aircotech.be

aircotech verdeelt carel

Cretecs, het expertisecentrum voor zorg-technologie, opende een zorgdomoti-caruimte op de Campus Oostende van de KHBO – inmiddels samen met KATHO omgedoopt tot VIVES. Cretecs wil zo de mogelijkheden van zorgtechnologie ver-der bekendmaken en onder-steunen. Via het EFRO kreeg de hogeschool in 2011 een subsidie om – samen met andere instanties - een dergelijk expertisecentrum -voor o.m. zorginstellingen en bouw-professionals- op te richten dat zich richt op ‘zorgdomotica’ en ‘zorg op afstand’. “De zorgdomoticaruimte heeft tot doel te sensibiliseren, te informeren, te de-monstreren en te inspireren bij nieuwbouw of renovatieprojecten in de zorgsec-tor. Ook events inzake zorgdomotica of zorg op afstand zijn mogelijk. Elk bedrijf met een waardevol, functioneel product kan iets in de modulair opgebouwde ruimte demonstreren”, aldus Joke Dessin van Cretecs.

http://cretecs.khbo.be/zorgdomoticaruimte

cretecs: vives opent zorgdomoticaruimte in oostende

vink: Kerrock®

Kerrock is een hoogkwalitatief acrylgebonden composietmateriaal dat in Europa geprodu-ceerd wordt. Het materiaal bestaat uit 2/3 alumi-niumhydroxide en 1/3 acrylaat. Kerrock is uit zichzelf reeds een uitstekend mate-riaal voor buitengebruik doordat het zeer goed UV-bestand is. Om het product uiterst geschikt te maken voor onbeperkt buitengebruik, voegt men nog extra UV-blokkers toe. Hierdoor is Kerrock Exterior ongetwijfeld het beste wat de markt biedt op het vlak van Solid Surface materi-alen voor buitentoepassingen.Kerrock Exterior wordt toegepast als geventi-leerd gevelsysteem.

www.vink.be

new

s

tech

ca

re

48

new

s

De nieuwe collectie Print Acoustics® akoestische pane-len, ontwikkeld om storende geluiden uit de omgeving te absorberen en te reduceren, bestaan standaard uit een kern van MDF, voorzien van een print HPL (High Pressure Laminate) van Abet Laminati. Er is keuze uit meer dan 750 moderne en klassieke prints aan beide zijden. Op de rugkant wordt er een akoestisch dem-pend glasvlies voorzien. Afwerking door middel van een brandvertragende HPL (M1) en MDF (B-s2-d0), een fineer toplaag of een digitale bedrukking is mogelijk, net als lakwerk. De Print Acoustics® panelen bieden op-lossingen voor vaste of verplaatsbare scheidingswan-den, kastwanden, muurbekleding, projectbouw – denk aan ziekenhuizen, rusthuizen... De montage, met een minimum aan hulpstukken, kan met behulp van een aangepast nagelapparaat, via een eenvoudig profiel-systeem of een oplossing op maat.

www.triplaco.be

Nog meer vrijheid in vormgeving biedt HEWI vanaf oktober met een was-tafel, waarvan de lengte individueel kan worden vastgelegd. Het basismo-del heeft de ongewijzigde diepte van 415 mm en een minimale breedte van 850 mm. De wastafel kan op een totale lengte van 2800 mm worden uitgebreid. Asymmetrische uitvoeringen zijn mogelijk. Het nieuwe wasta-felmodel beschikt over handgrepen aan de voorzijde die tevens als hand-doekhouders gebruikt kunnen worden. Met de wastafels op maat kunnen precies passende oplossingen gerealiseerd worden. De fabricage is op de millimeter nauwkeurig, zodat de wastafels perfect in de sanitaire ruimte ge-installeerd kunnen worden. De wastafel van hoogwaardig mineraal gietwerk overtuigen door hun es-thetische en ergonomische vormgeving. Het voldoet aan de hoogste ei-sen voor belastbaarheid en hygiëne. Bovendien is de wastafel vanwege de vormgeving onderrijdbaar. Zo wordt een maximum aan comfort door barri-èrevrije vormgeving geboden.

www.hewi.de

recticel insulation: Powerwall® isolatie voor buitengevels nu ook beschikbaar in dikte 90 mm!

De buitengevelisolatie Powerwall® is nu ook beschikbaar in dikte 90 mm met een RD waarde van 3,75 m²K/W. Hiermee voldoet u ruim-schoots aan de huidige isolatie-eisen bij renovatie. Powerwall® isola-tie voor buitengevels maakt deel uit van het Isofinish® concept. Dit unieke concept combineert deze hoogwaardige isolatie met regel-bare gevelschroeven en een esthetische gevelafwerking naar keuze. Powerwall® heeft een uiterste goede isolatiewaarde (λD 0,024 W/mK) en is net zoals alle Recticel® isolatieproducten Keymark gecerti-ficeerd: een garantie voor de uitstekende kwaliteit!

www.recticelinsulation.be

triplacoPrint acoustics® panelen

hewi wastafels op maat

tech

ca

re

49

ciat Power’controlPower’Control is de naam van CIAT’s speciale beheer- en bewa-kingstool voor het complete energieproductiesysteem. Het is onderdeel van CIAT’s unieke warme en koude thermische ener-gie productie pakket en staat garant voor hoge prestatieniveaus onder alle omstandigheden. Power’Control houdt rekening met de specifieke, voor elke toepassing gedefinieerde, energiebe-hoeften en definieert, in real time, de juiste productiestrategieën, de beste taakverdeling en de correcte verdeling van de appara-tuur. Het bewaakt autonoom de systemen van koelmachines of warmtepompen, droge koelers, pompen en andere ondersteu-nende hydraulische uitrustingen en zorgt voor de meest effici-ente vorm van productie. Afhankelijk van de systeemcombinatie en het soort toepassing, verhoogt het de efficiency met 15 tot 30%. Power’Control is ontworpen voor toepassingen in tertiaire omgevingen, winkelcentra, ziekenhuizen, hotels en industriële koelsystemen.

www.ciat.com

eaton lanceert 5P uPs

De nieuwe Eaton 5P UPS zorgt voor betere efficiëntie, geïnte-greerde energiemonitoring en ondersteunt virtuele platformen. Deze high-ef-ficiency, line-interactive UPS is geschikt voor het beveiligen van servers, switches, routers en opslagapparatuur in dataracks en kleine datacenters, en - dankzij de naadloze integratie met Ea-ton’s Intelligent Power® software - voor virtuele omgevingen. Ook aan energiemanagement is gedacht: het intuïtieve grafi-sche display geeft eenvoudig inzicht in het energieverbruik. De 5P UPS vult de recent geïntroduceerde Eaton 5PX serie aan en biedt klanten een breed high-performance UPS-programma tot 3kVA. “Virtualisatie wordt steeds belangrijker, ook in kleine-re IT-installaties” zegt Christophe Jammes, Product Manager enkelfase UPS-systemen bij Eaton. “Onze nieuwe 5P en 5PX-se-ries lossen dit nu op door een directe integratie met virtuele platformen. De UPS-systemen bieden gebruikers ook een hoog rendement. Het grafische Lcd-display aan de voorzijde van de UPS toont de belangrijkste informatie over de status en de be-langrijkste real-time meetwaarden van het apparaat.”

www.eaton.be

ROCKWOOL en ROCKPANEL brengen, in samenwerking met ETANCO RockVent op de markt in de Benelux. Met dit totaal-pakket op basis van rotswol bieden ze oplossingen aan voor geventileerde gevelsystemen die zowel energie-efficiënt als esthetisch zijn. RockVent combineert de gevelbekleding van ROCKPANEL en de isolatie van ROCKWOOL met de innova-tieve Marcovis Eisys schroef van ETANCO. Dit innovatieve renovatiepakket staat voor een grote ontwerpvrijheid, een hoge brandveiligheid, een uitstekende thermische isolatie en duurzaam geventileerde gevels. Bovendien bieden de drie vermaarde bedrijven hun klanten een ruime waaier aan duur-zame diensten en adviezen.

www.rockvent.nl

rockvent: oplossing voor geventileerde gevelbekleding schöck:

isokorb® r, als renovatie oplossing!

Bij het renoveren en opwaarderen van bestaande gebouwen staan wooncomfort en energiebesparing de komende jaren hoog op de agenda. Bij een duurzame renovatie van gebouwen mogen kou-debruggen niet vergeten worden. Een koudebrug kan leiden tot condens- en schimmelvorming en verhoogt het risico op bouw-schade. Speciaal voor de renovatie van bestaande gebouwen is de Schöck Isokorb® R ontwikkeld. Deze constructieve koudebrug on-derbreking maakt het mogelijk bij renovaties dezelfde standaards te bereiken als bij nieuwbouw en voldoet aan de zware thermische eisen van bouwprojecten. De Passiefhuis gecertificeerde Isokorb® R is leverbaar voor zowel vrij uitkragende als door kolommen onder-steunde balkons, galerijen en luifels.

www.schock-belgie.be

tech

ca

re

50

new

s

oxypoint: Minder zuurstof meer comfortDirk Borgonjon en Philip Hendrickx van de Universiteit Antwerpen onderzochten met hun spin-off bedrijf Oxypoint de effecten van een nieuwe vorm van zuur-stoftoediening waarbij de patiënt niet continu zuurstof toegediend krijgt, maar enkel wanneer deze inademt. De techniek kan enkel toegepast worden bij patiënten die spontaan ademen omdat zij een onderdruk moe-ten creëren voor de triggering van het toestel. Het sys-teem dat gedurende vier maanden werd uitgetest op de low care verpleegafdeling cardiochirurgie UZA, en drie maanden op de dienst longziekten in het UZ Gent, biedt meer comfort aan de patiënt omdat de neus- en sinusholte minder uitdroogt en leidt eveneens tot een aanzienlijke zuurstofbesparing tot 75%. Door de ver-minderde uitdroging wordt ook bevochtiging minder relevant en zorgt dit ook voor een extra kostenreductie en minder infectierisico. Een geoptimaliseerd zuurstof-verbruik heeft dus een positieve impact op de patiënt, de zuurstoffactuur van het ziekenhuis en het milieu. Ondertussen werkt Oxypoint reeds met 3 werknemers, en zijn de gepatenteerde Oxypoint ventielen reeds op 7 ziekenhuissites in gebruik.

www.oxypoint.eu

Het Multi V Space systeem van LG is het eerste VRF systeem voor binnenop-stelling. Dit unieke concept heeft LG wereldwijd gepatenteerd. Doordat er regelmatig projecten zijn waar opstelling van de buitenunit niet mogelijk is of estetisch gezien niet verantwoord is, heeft LG het Multi V Space systeem ontworpen. Het systeem heeft de eigenschappen ruimtebesparend, ener-giezuinig, fluisterstil en flexibel in opstelling, gecombineerd in 57 patenten voor zowel constructie als toegepaste technologieën. Dit onderstreept het innovatieve karakter van het systeem. Het Multi V Space systeem lost het probleem van verminderde prestaties als gevolg van interferenties van de uitgeblazen lucht tussen de verschillende verdiepingen op door gebruik te maken van een tweezijdige uitblaasrichting (lamellen rechts en links) en een krachtige sirocco-ventilator. De statische druk en het luchtvolume van de condensorventilator in het buitendeel is in te stellen via dipswitches op de print van het buitendeel. Het Multi V Space systeem neemt 50% minder vloeroppervlakte in dan traditionele systemen.

www.lgklimaat.be

vaillant auroFlow plus

Het Vaillant-gamma energiezuinige systemen voor industriële of collec-tieve toepassingen is uitgebreid met de auroFLOW plus, een zonne-ener-giestation dat veel mogelijkheden biedt en een perfecte aanvulling vormt op de reeds bestaande zonne-energiesystemen van Vaillant. Het nieuwe leegloop systeem van Vaillant omvat, naast één of meerdere auroFLOW plus-module, ook drukloze thermische zonnepanelen auroTHERM classic 135 VD, een buffervat allSTOR plus of allSTOR exclusiv en een of meerdere ketels voor de bijverwarming. De auroFLOW plus zelf is een zonne-energie-station dat bestaat uit een pomp, een regelaar en een reservoir voor glycol-water. Het regelt de stroming, en zo de temperatuur, van het glycolwater in de thermische zonnepanelen. Het grote voordeel van de auroFLOW plus is dat het toelaat om meerdere drukloze zonnepanelen in één installatie te plaatsen. Elke auroFLOW plus module kan instaan voor 15 m² zonnepane-len, maar dankzij een extensie kan die oppervlakte uitgebreid worden tot 30m². Daar het bovendien mogelijk is om vier auroFLOW plus modules met extensies in cascade te installeren, kan eenzelfde installatie tot een maxi-mum van 120 m² zonnepanelen bevatten.

www.vaillant.be

lg: vrF-systeem voor binnenopstelling

Miele Professional Er is geen betere voor het reinigen en desinfecteren in ziekenhuizen

Compleet. Systeemoplossingen voor de onzuivere en zuivere zijde.

Flexibel. Voor kleine, grote en zeer grote hoeveelheden instrumenten en accessoires.

Innovatief. Gepatenteerd proces voor kritische reiniging.

Meer info: www.miele-professional.be of infopro@miele.be

Ad Prof Techcare A4.indd 1 3-5-2013 13:19:25