91
TİROİD FİZYOLOJİSİ Prof. Dr. Nazan DOLU

Tiroid fizyolojisi (fazlası için )

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TİROİD FİZYOLOJİSİ

Prof. Dr. Nazan DOLU

Page 2: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Faringeal kese ile ilgili endodermden gelişir.

Gestasyonel yaşın 11-12. haftalarında fetal TSH uyarısı ile tiroid hormunu sentez ve salgılaması yapar.

20g

Page 3: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hücreleri

Folikül lumeniGlikoprotein yapıda

kolloid bulunur

Küboidal Folikül hücreleriTiroid hormonu

salgılar

C hücreleriKalsitonin

salgılar

Normal Tiroid

folikülleri

UyarılmışHiperplastik

Tiroid folik.

Tek katlı kübikEpitel hücreleri Kapillerler

Bazal membranApikal Memb.

Tiroidfolikülü

Depolanmış Hormon(kolloid)

Page 4: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonları (TH)

(%90) (%10) (% 1’den az)TH’nun dokudakietkisindensorumludur

Page 5: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

İyot Metabolizması TH’ları için esansiyeldir. Normalde günde minumum 150 µg alınmalı. Yiyeceklerle günde ortalama 400 µg alınır ve aynı miktar

idrarla atılır. Besinlerdeki iyot iyodüre dönüşür. İyodür tiroid bezi, tükrük bezi, gastrik bez, lakrimal bez,

meme bezi ve koryoid plesusta yoğunlaşır. Her gün 70-80 µg iyodür, 250-750 µg iyodür içeren

sirkülasyon havuzundan tiroid bezine alınır. Depolanmış iyodür, kişileri iyodür eksikliğinden 2 ay

korur.

Page 6: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )
Page 7: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Sodyum-İyodür Simportır (NIS)

Iyot, dolaşımdan tiroid hücrelerine Na ile birlikte aktif olarak, elektriksel ve kimyasal gradiente karşı alınır (iyodür tutulması veya iyodür pompası). 2 Na iyonu, doğal Na gradyanı ile taşınırken, 1 iyodür anyonu aktif taşınır.

Enerji kaynağı: Oubain ile inhibe edilen Na-K ATP az

Yüksek ESS Na+

Na pompası İle sürdürülen

Düşük Na

Kolloid

Bazal memb.NIS inhibitörleri:

Perklorat (ClO4-)

Tiyosiyanat (SCN-)

Perteknetat (TcO4-)

Nitrat (NO3-)

Page 8: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonu yapım basamakları

Pendrin

Pendrin: Na’dan bağımsız bir iyodür/klorid taşıyıcısı

Megalin

H2O2peroksidaz

Tiroglobulinorganifikasyonu

Folikül lumeni

Kolloid damlaları

Lizozomlarİyodür tuzağı

ProteazDeiyodinaz

TG reseptörü Folikülden tiroglobulin alımına aracılık eden Apikal membran molekülü

*

* İyodür hızla iyota okside olur, tirozin ile birleşir

Page 9: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroglobulinin organifikasyonu

Page 10: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonu yapım basamakları

Pendrin

Megalin

Pendrin: Na’dan bağımsız bir iyodür/klorid taşıyıcısı

Page 11: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

22. Aşağıdakilerden hangisinin sentezinde tirozin amino asidi kullanılmaz? (eylül 2007)

A) AdrenalinB) DopaC) TriiyodotironinD) SerotoninE) MelaninCevap d

Page 12: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

31-Tiroid hormonlarının (T3-T4) tiroid folliküllerinde depo şeklinin adı nedir? (eylül 1990)a) Tiroksin bağlayıcı proteinb) Tiroksin bağlayan prealbuminc) Tiroglobulind) Monoiodotironine) Diiodotironin

Cevap c

Page 13: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TİROİD HORMON SALINIMINI DÜZENLEYEN MEKANİZMALAR

Page 14: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

HİPOTALAMİK-HİPOFİZER-TİROİDAKSİSİNİN FEEDBACK REGÜLASYONU

TRH - Tirotropin serbestleştirici hormon

TSH - Tiroid stimüle edici hormon- Tirotropin

T4/T3 – Tiroid Hormonları

Page 15: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TRH (Tripeptid=Glutamil-Histidil-Prolin amid)

Tiroid salgısının devamı, TSH ve TRH arasındaki feedback’e bağlıdır.

TRH, hipotalamus median eminens sinir ucundan salınır

Ön hipofizde tirotrop ve mammotrop hücrelerde reseptörleri bulunur.

TSH ve prolaktin salınımını (Süt yapımı artar) uyarır.

Page 16: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TRH ile TSH salınımı

Hipofiz hücrelerinin zarındaki reseptörü ile birleşir.

Fosfolipaz aktivasyonu ile TSH salınımını artırır

HM Goodman, BASIC MEDICAL ENDOCRINOLOGY 3rd Ed.

HİPOFİZ-TİROTROP HÜCRESİ

Page 17: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TRH

TRH, tiroid hormon sekresyonunun soğukta artmasını, sıcakda azalmasını sağlar.

Serotonin, Dopamin, GABA, somatostatin TRH’nın salınımını bloke eder.

Page 18: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

30. Aşağıdakilerden hangisi hipofiz ön lobundan salgılanan hormonlardan bir isi değildir? (eylül 2004)A) Tiroid stimüle edici hormon B) Luteinize edici hormon C) Prolaktin D) Antidiüretik hormon E) Adrenokortikotrop hormon

cevap d

Page 19: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tirotropin (TSH, Glikoprt) Alfa alt birim LH, FSH, HcG ile benzer. Beta alt birim fonksiyonel özgüllüğü sağlar. TRH, TSH’ın biyolojik aktivitesini endoplazmik

retikulumda glikolizasyonunu değiştirerek artırır. Yarı ömrü 60 dk. Böbrek, KC’de yıkılır. Pulsatil salınır (21.00 da artar, 24.00 da en

yüksek, gün içinde azalır).

Page 20: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TSH reseptörü, Gs aracılığı ile adenil siklazı aktive eden bir serpantin reseptörüdür. cAMP üretilir.

Tiroid hücresi bazal membranında bulunur.

TSH etkilerini protein sentezine bağlı göstermektedir.

Tiroid fonksiyonunun TSH ile düzenlenmesi

Page 21: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TSH’ın etkileri

Tiroglobulin sentezi İyodür tutulum süreci T3-T4 sentezinin her aşaması Kolloidin endositozu Tiroglobulin proteolizisi Bezden T4-T3 salınımı Uzun süren TSH uyarısı sonucu tiroid bezi

büyür. Tiroidin büyümesine guatr denir.

Page 22: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TSH verilince ilk etki; 30 dakika içinde tiroglobulin proteolizisi

(kana T3 ve T4 serbestleşmesi)

TSH

Page 23: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

TSH ve tiroid hormon seviyesinin düzenleyicileri

Sempatik aktivasyon TSH salınımını bloklar. Tiroid hormonları normalin 1.75 katı olunca TSH salınımı sıfır olur

(serbest T3 ve T4 etkir) Günlük iyodür alımı 2 mg’ı geçerse hormon biyosentez

mekanizması baskılanır (Wolff-Chaikoff etkisi). Hipertiroidi tedavisinde yararlanılır.

Tiroid Hormonları oksijen kullanımı, enerji harcanması ve ısı tüketimini artırır (Aşırı karbonhidrat ile beslenmede T3 hormonu artar, uzamış açlıkta azalır)

Tiroid Hormonları enerji alınımını ve adipoz doku depolarını düzenler (Leptin seviyesindeki artma TRH ve TSH nöronlarını uyarır).

Page 24: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

19. Kanda serbest T3 düzeyi yükselmiş olan bir hastada TSH düzeyinin düşük olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? (eylül 2007)

A) Hipotalamo-hipofizer portal damarlarda tıkanıklıkB) T3 ün negatif feedback etkisiC) Total hipofizer yetmezlikD) Hipotalamus hasarıE) Yüksek Tʒ düzeyinin ön hipofizdeki hücrelere

hasar vermesiCevap b

Page 25: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının kanda taşınması ve

metabolizması

Page 26: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormon Metabolizması

0.817Yarılanma ömrü (gün)

0.04

0.20

0.12

0.28

8.0

2.0

Plazma konsant.

Total (µg /dl)

Serbest (ng/dl)

4040850Ekstrasellüler havuz (µg)

35

5

95

35

25

75

90

100

-

Günlük üretim (µg)

Tiroidden (%)

T4’den

rT3T3T4

Page 27: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonlarının Kanda Taşınması

Total T4’ün % 0.03’ü ve total T3’ün % 0.3’ü serbest durumdadır. Çoğu prtlere bağlıdır.

Tiroksin Bağlayıcı Globulin (TBG) KC’de sentezlenen bir alfa globulin glikoproteindir. Dolaşımdaki T4 ve T3’ün % 70’ini bağlar.

Tiroksin Bağlayıcı Albümin (TBA) Dolaşımdaki T4 ve T3’ün % 15-20’ini bağlar.

Tiroksin Bağlayıcı prealbumin (TBPA, transtiretin) Dolaşımdaki T4 ve T3’ün % 10-15’ini bağlar.

Lipoproteinler Dolaşımdaki T4 ve T3’ün % 3’ünü bağlar.

Östrojen ve hamilelik TBG sentezini uyarır. Bu durumda serbest T4 geçici olarak azalır. TSH’nın hipofizden salınımı artar. Sonuçta, tiroidden T4 salınımı artacaktır.

Page 28: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonlarının Metabolizması

T4, tiroid hormonlarının dominant salınan ve dolaşımda bulunan formudur.

T3’ün büyük bölümü ve rT3’ün hemen hemen tamamı dolaşımdaki T4’den türemiştir.

T4’ün T3’e dönüşümünün çoğu KC ve böbrekte oluşur.

Page 29: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonlarının Metabolizması

deiyodinaz: selenyum içerir

Page 30: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

T4’ün biyolojik etkileri T3’e dönüşüm iledir. T3, tiroid reseptörlerine T4’den 10,

rT3’den 100 kat güçlü bağlanır. Ancak T4’ün iç biyolojik etkileri de

önemlidir.

Page 31: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonu hücre içi etkileri

Page 32: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Serbest T3 ve T4, enerji gerektiren mekanizma ile taşıyıcılarına bağlanarak hücreye girer.

T4 girişi aromatik aa, serbest yağ asitleri ve karnitin ile inhibe edilir.

Page 33: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının reseptörleri (TR)

NükleusdaTRα1, TRα2, TRβ1, TRβ2TRα1, iskelet kası ve kalpTRβ1, Beyin, KC, böbrekTRβ2, hipofiz ve hipotalamus

Mitokondri Ribozom Plazma membranı

Page 34: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının reseptörleri üzerinden

Genel Etki: Çok sayıda genin nükleer transkripsiyonunu

artırır. Vücudun tüm hücrelerinde, enzim prtleri,

yapısal prtler, taşıyıcı prtler ve diğer maddelerde büyük miktarda artış olur.

Tüm vücuttaki işlevsel aktivitede genel artışa neden olur.

Page 35: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonları Hücresel Etkileri

TRE’ye

TR’ü monodimer, homodimer yada TR+retinoid reseptör molekülü olarak heterodimer yapıdadır.

Hedef DNA molekülünde Tiroid düzenleyici elementler (TRE) bulunur.

TR’lerine T3 bağlanınca, kompleks TRE’lere bağlanır ve hedef gen aktivasyonu olur.

Bunu takiben Haberci RNA artar.

Page 36: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )
Page 37: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )
Page 38: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

1. Aşağıdaki hormonlardan hangisini reseptörü hücre içinde değildir? (nisan 2005)

a)kalsitriolb)Tiroid Hormonlarıc)Kortizold)oksitosine)progesteronCevap d

Page 39: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonları hücresel metabolik aktiviteyi artırır

Mitokondri sayı ve aktivitesini artırırlar. Böylece hücresel işlevler için gerekli ATP oluşum hızı da artar.

Na-K ATPaz aktivitesini artırırlar.Na ve K’un hücre zarından taşınması artar.Enerji kullanılır ve ısı üretimi artar.

Page 40: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kalorijenik etki Oksijen kullanımı ve CO2 üretimini aşağıdaki

mekanizma ile artırır. Mitokondri hacmini ve sayısını, bölümlerini, iç membran

bileşenlerinin sayı-hacmini ve enzimlerini arttırır. Ana solunum zinciri enzim aktiviteleri (NADPH sitokrom c

redüktaz ve sitokrom oksidaz) artar. O2 kullanımına etkisi erişkin beyni, gonadlar, dalak

hariç tüm dokularda gösterilmiştir. Dinlenim O2 kullanımı

Normalde; 225-250 ml/dak. Hipotiroidide; 150 ml/dak. Hipertiroidide; 400 ml/dak

Page 41: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Bütün bunların sonucunda;

Bazal metabolik hız (BMR) artar. Hipertiroidide BMR % 60-100 artar. Tiroid hormonu hiç üretilmezse, BMR

yaklaşık normal düzeyinin yarısına iner.

Page 42: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kalorijeneze karşı sekonder etkiler Metabolik hız artınca azot atılımı artar. Besin alımı artmazsa, endojen prt ve yağ

depolarında katabolize olma ve kilo kaybı olur. Vücut sıcaklığında artma (besinle uyarılan

termogenez), Deri damarlarında vazodilatasyon, periferik

dirençte azalma

Page 43: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kalorijeneze karşı sekonder etkiler Enzimleri artırması sonunda vitamin

ihtiyacında artma KC’de karotenin A vit’e dönüşümünü

sağlar. Eksikliğinde, kanda karoten artar

(karotenemi), deride birikir (sarılık, sklera sarı değildir).

Page 44: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının büyümeye etkileri

Hem genel hem de özel etkileri vardır. Kurbağa larvalarının metamorfozunda gereklidir. Büyüme hormonunun dokulardaki etkilerini

kuvvetlendirir. İnsanda özellikle büyüme dönemindeki

çocuklarda önemlidir. Kemiklerin büyüme ve olgunlaşmasını arttırır. Hipertiroidide erken yaşta aşırı iskelet büyümesi olur.

Kemikler hızlı olgunlaşır ve epifiz kapanır. Sonuçta kısa boylu olurlar.

Hipotiroidide büyüme hızı geri kalır, cücelik olur. Ancak subperiostal kemik büyümesi devam eder ve orantısız kalınlaşan kemikler oluşur.

Page 45: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının büyümeye etkileri

Fetal hayat ve doğumdan sonraki ilk birkaç yılda beynin büyüme ve gelişimini sağlarlar.

Tiroid hormonu yetersizliği varsa ve tiroid hormon replasmanı doğumdan sonraki birkaç haftalarda yapılmazsa beyin gelişemez, geri zekalı olurlar (kretenizm).

Page 46: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonunun özgül vücut

mekanizmalarına etkileri

Page 47: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Karbonhidrat metabolizmasına etkileri Karbonhidrat metabolizmasını her yönüyleuyarır.• Hücrelerin glikoz alımında artma• Glikolizde artma• Glikoneogenezde artma• Glikozun emiliminde artma• İnsülin salgısında artmaSindirim sistemi emilimhızını artırırlar.

Page 48: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Yağ Metabolizmasına Etkileri

Yağ metabolizmasını artırır. Lipolizi uyarır (β adrenerjik reseptörlerini sayısını

artırarak) Depo yağları mobilize olur Yağ dokusunda yağ asidi sentaz enzimlerini uyarır

ve yağ dokusu oksidasyonlarını artırır. Plazma serbest yağ asidi konsantrasyonu artar. Kolesterol sentezi ↑ ancak atılımı ↑ ↑ ↑

Hipertiroidide >Kolesterol, fosfolipid ve trigliserit ↓ ↓ ↓.

Hipotiroidide >Kolesterol, fosfolipid ve trigliserit artar, KC yağlanması olur.

Page 49: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Protein metabolizması

Fizyolojik düzeylerde anabolizan, aşırı salgı durumunda katabolizan.

Protein döngüsünde görevli olan enzimleri artırır.

Protein katabolizması sonucunda idrarda potasyum, heksozamin, ürik asit atılımında artma.

Page 50: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Aralık 2010 TUS sorusu

19. Hipertiroidizmde aşağıdakilerden hangisi görülmez?A) Oksijen kullanımında artmaB) İskelet kasında protein katabolizmasında artmaC) Lipid yıkımında azalmaD) Plazma kolesterolünde azalmaE) Vitamin gereksiniminde artma

Page 51: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid Hormonlarının Kardiovasküler Sisteme etkisi

Page 52: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kardiyovasküler sisteme etkileri

Dokularda metabolizma artışı

Metabolik son ürün artışı

Damarlarda vazodilatasyon

Kan akımında artma

Kalp hızı ve debide artma

enzimatik aktivite artışı ve α- Miyozin ağır zinciri gen kodlanmasının artışı

Kalbin atım gücünde artmaTiroid hormonu çok artarsa, protein katabolizması nedeniyle kalp kasının gücü azalır.

Page 53: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Normal arteryel basınç

Ortalama arteryel basınç genellikle değişmez.

Ancak dokulardan geçen kan akımının artması nedeniyle, sistolik basınç artar, diyastolik basınç azalır.

Nabız basıncını artırır.

Page 54: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Eritropoietin sekresyonunu stimüle eder. Kan volümünü arttırır.

Sistemik vasküler rezistansın azalmasına bağlı Renin salınımı artar, Renin-anjiyotensin-aldesteron aksı devreye girer.

Renal Na reabs. artar. Plazma volümü artar.

Kan volümünü ve preloadı arttırarak sonuçta kardiyak outputu artırır.

Kardiyovasküler sisteme etkileri

Page 55: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kardiyak miyositlere (T3) etkilidir. Hücre membranında spesifik transport

proteini mevcut. T3 duyarlı genler, kalbin yapısal ve

regülatuar proteinlerini kodlar.

Kardiyovasküler sisteme etkileri

Page 56: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

T3'ün miyokardiyal kontraktiliteyi, β adrenerjik reseptör stimülasyonunu potansiyalize ederek artırdığı gösterilmiştir.

Söz konusu stimülasyon cAMP seviyelerini artırır; bu durum miyosit Ca2+ seviyelerinde ve L tipi Ca2+ kanal dansitesinde artışa yol açar.

Page 57: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

T3’ün Kardiyak miyositlere etkisi

Page 58: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Solunum Sistemine Etkileri

Tiroid hormonu, metabolik hızı artırır, O2 kullanımı, CO2 oluşumu artar.

Solunum hızı ve derinliği artar.

Page 59: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Katekolaminlere Etkileri

Beta adrenerjik reseptörlerin sayısını ve affiniteyi arttırır.

Kalp kası,

iskelet kası,

adipoz doku,

lenfositlerde Alfa adrenerjik reseptör sayısını azaltır Katekolaminlere duyarlılığı arttırır.

Page 60: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Sindirim sistemine etkileri

GIS motilitesini ve sindirim sıvılarının salgılanma hızını arttırır.

Page 61: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Açlığa hızlanmış cevap

Epinefrin, norepinefrin, glukagon, kortizol ve büyüme hormonlarının etkilerini potansiyalize eder.

Glukoneojenez, Lipoliz, Ketojenez, labil protein havuzunun proteolizisi

Büyüme hormonu ve somatomedinlerle

sinerjistik etki gösterir. Büyüme hızı artar.

Page 62: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormonlarının bifazik etkileri

Page 63: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Büyüme ve doku gelişimine etkileri

Dişlerin çıkmasını ve gelişimini sağlar. Epidermis, saç follikülleri ve tırnakların

büyümesi ve olgunlaşmasını sağlar. İskelet kasları kasılma gücü ve hızını

arttırır.

• Yüksek frekanslı kas tremorları

Page 64: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Aşırı T3 ve T4, glikoliz ve glikojenolizi artırır. Glikojen ve kreatin fosfat konsantrasyonu azalır → Kaslarda zayıflık (kas kitlesinin azalması) ve fonksiyonel kayıp

Page 65: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Sinir Sistemine Etkileri

Merkezi sinir sistemi gelişim hızında kritik önemlidir.

Beyin ve korteksinin büyümesi Aksonların proliferasyonu Dentritlerin dallanması Sinapsların oluşumu, miyelinizasyon vb.’de

görevlidir. Süksinik dehidrojenaz (*enerji üretimi),

galaktozilsialil transferaz (*miyelin oluşturma) oluşumunda rol alır.

Page 66: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Uyanıklığı ve dikkati arttırır. Hafıza ve öğrenme kapasitesini arttırır. Normal duygulanım hali için gereklidir. Periferik sinir reflekslerinin büyüklüğünü

ve hızını arttırır.

Page 67: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Santral sinir sisteminde:• Merkezi sinir sisteminde uyarıcı• Sinirlilik, anksiyete, vs.. psikonörotikeğilimler• Yorgunluğa rağmen uykusuzluk (sinaptik

uyarılmada artış) Yetişkinlerde eksikliğinde beyin kan akımı ve

glukoz metabolizmasında genel azalma (uyuşukluk, depresyon eğilimi)

Page 68: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Boşaltım Sistemine etkileri

Böbreklerde kan akımını arttırır. Glomerül filtrasyon hızını arttırır.

Page 69: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Üreme Sistemine Etkileri

Kadınlarda ovulasyon ve normal folliküler gelişim için gereklidir.

Eksikliğinde polimenore, fazlalığında oligomenore

Hamileliğin normal gelişimini sağlar. Erkekde normal spermatogenez için

gereklidir.

Page 70: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Hipertiroidi

NedenleriAşırı soğukRuhsal sıkıntıToksik guatr, tirotoksikoz, GravesTiroid AdenomuHipofiz ve hipotalamus ile ilgili durumlar

Page 71: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Bulgular

Bazalmetabolizma artışı O2 tüketiminde artma Sinirlilik Hiperfaji (Fakat kilo

kaybı) Nabız basıncında artma Ellerde tremor Vazodilatasyon Taşikardi

Islak, terli, pembe cilt Egzoftalmi Diyare Hiperaktivite İstrahat taşikardisi Atrial fibrilasyon

Page 72: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )
Page 73: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Antitiroidal ilaçlar

Tiyosiyanat, perklorat, nitrat türevleri İyodür tutulumunu azaltırlarTiroglobulin yapımı devam ederTiroglobulin iyotlanamazTH yapılamazTSH artar, GUATR

Page 74: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Antitiroidal ilaçlar (Tiyoüre türevleri)

Propiltiyourasil, Metimazol, KarbimazolPeroksidaz ve tirozin-iyot birleşmesinin

inhibisyonuTiroglobulin yapımı devam ederGUATR

Propiltiourasil periferde; T4’ün T3’e dönüşümünü inhibe eder.

Page 75: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

12-Hangisi hipertiroidizm tedavisinde kullanılır:

Metimazol (Eylül 2002) 

Page 76: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Antitiroidal ilaçlar

İyodürler Normalin 100 katı iyot kanda bulununca İyodür tutulumu azalır Tirozin iyotlanma hızı azalır Kolloidin endositozu engellenir**** Tiroid hormon salınımı azalır (Tiroid hormon sentez

ve salınımını azaltması=Wolff-Chaikoff etkisi), Tiroid bezi büyüklüğü azalır Tiroid kanlanması azalır, ameliyatlarda önemli**

Page 77: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

67. Aşağıdaki hipertiroidi tedavilerinin hangisinde hipoparatiroidi gelişme riski en yüksektir? (eylül 2007)

A) L-tiroksinB) PropranololC) MetimazolD) Radyoaktif iyotE) Total tiroidektomi

Page 78: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Hipotiroidizm

1. Kretinizm : Fötal yaşamda başlar, fiziksel ve mental gelişmede gerilik >>>>> Cüce

2. Miksödem : Erişkin tip. Tiroidektomi, tiroidit, otoimmun hast. (Hashimoto) ve radyoaktif iyod ile tedavi sırasında ortaya çıkar.Ağır tiroid yetersizliğiyle beraber subkutan ve interstisyel dokularda glikozaminoglikan toplanması ile karakterize hipotiroidi anlamına gelir

3. Basit Guatr: Diyetle iyod alım eksikliği.4. İyatrojenik Guatr: Li+, karbamazepin,

barbitürat.Şalgam ve lahana PTU gibi etkir.

Page 79: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Primer hipotiroidide gözlenen serum serbest T4 ve TSH düzeyleri aşağıdakilerden hangisinde birlikte verilmiştir? (eylül 2004)

Serbest T4 düzeyi TSH düzeyiA) Normal YüksekB) Düşük YüksekC) Yüksek YüksekD) Normal DüşükE) Düşük Düşük

Page 80: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

31. Türkiye’de aşağıdakilerden hangisi rutin yenidoğan tarama programları kapsamında yer alır? (eylül 2007)

A) Alfa-1 antitripsin eksikliğiB) Konjenital hipotiroidiC) NöroblastomD) TüberkülozE) AIDS 

Page 81: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

124. Aşağıdakilerden hangisi, konjenital hipotiroidiye neden olmaz? (eylül 2006)A) Bebekte tiroglobulin sentez defektiB) Annede endemik iyot yetersizliğiC) Bebekte otoimmün tiroiditD) Annenin gebelikte iyotlu ilaçlar kullanmasıE) Bebekte sublingual ektopik tiroid

Page 82: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Miksödem

Deride normalde kondroitin sülfirik asit, hyaluronik asit ve polisakkaritlerle birleşmiş çeşitli proteinler bulunur.

Hipotiroidide bu bileşikler birikir, su tutulması, derinin karakteristik şişmesi sonucu gode bırakmayan ödem (miksödem) olur.

Page 83: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Kretenizm

Page 84: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Hipotiroidizm bulguları

• Güçsüzlük

• Mental etkinlikte azalma

• Terlemenin azalması

• Bazal metabolizmada azalma

• Soğuğa duyarlılık

• Anemi

• Bradikardi

• Ciltte kuruma

miksödem

saçlar kalın ve serttir; çabuk dökülür

kas tonusu düşer; güçsüzlük olur

laringeal ödem nedeniyle ses kalınlaşır

plazma lipid düzeyi yükselir

Page 85: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Hipotiroidi

www.hsc.missouri.edu/~daveg/thyroid/thy_dis.html

Congenital Hypothyroidism

Juvenile Hypothyroidism

Page 86: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

40. Aşağıdakilerden hangisi kabızlığa neden olmaz? (eylül 2007)

A) Diabetes mellitusB) Hirschprung hastalığıC) HiperkalemiD) HipotiroidizmE) Kistik fibrozis

Page 87: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

47. Aşağıdakilerin hangisinde polisitemi gözlenmez? (eylül 2007)

A) Adrenal hiperplaziB) Diyabetik anne çocuğuC) MethemoglobinemiD) Fallot tetralojisiE) Hipotiroidi

Page 88: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

1. Aşağıdakilerden hangisi yüksek debili kalp yetmezliği nedenlerinden biri değildir? (nisan 2007)A) Kronik anemi B) Hipotiroidi C) Beriberi D) Paget hastalığı E) Gebelik

Page 89: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

164. Aşağıdaki tiroidektomi komplikasyonlarından hangisinin ameliyat sonrası ilk 24 saatte görülme olasılığı en düşüktür? (eylül 2006)

A) Yara hematomu B) AsfiksiC) Vokal kord paralizisi D) TrakeomalaziE) Hipotiroidi

Page 90: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Tiroid hormon preparatları

• Levotiroksin Sodyum: T4 preparatıdır.

• Liyotironin Sodyum:T3 preparatıdır.

• Liyotriks: Levotiroksin /liyotironin’nin 4:1 oranında karışımıdır.

• Protirelin: TRH preparatıdır.

Page 91: Tiroid fizyolojisi (fazlası için  )

Aşağıdaki ilaçlardan hangisi tiroid hormonu sentezini bozarak guatr yapan ilaçlardan biri değildir

Levotiroksin (nisan 2003)