UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİ ile ARAZİ UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİ ile ARAZİ ÖRTÜSÜ ve ARAZİ KULLANIMININ BELİRLENMESİÖRTÜSÜ ve ARAZİ KULLANIMININ BELİRLENMESİ

Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Su Kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi

Demir DEVECİGİLDemir DEVECİGİL

Alpaslan SAVACIAlpaslan SAVACI

Doç. Dr. D.Murat ÖZDENDoç. Dr. D.Murat ÖZDEN

UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİ ile ARAZİ UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİLERİ ile ARAZİ ÖRTÜSÜ ve ARAZİ KULLANIMININ BELİRLENMESİÖRTÜSÜ ve ARAZİ KULLANIMININ BELİRLENMESİ

Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Su Kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi

Bu çalışmayı Türkiye geneline yaymak üzere bir metodoloji

geliştirmek

UBM’NİN UZAKTAN UBM’NİN UZAKTAN ALGILAMA ALANINDAKİ ALGILAMA ALANINDAKİ

ÇALIŞMALARININ AMACI:ÇALIŞMALARININ AMACI:

ANKARA ANKARA (Ürün Deseninin Karmaşık Olduğu 48 Adet (Ürün Deseninin Karmaşık Olduğu 48 Adet

1:25,000 Ölçekli Pafta1:25,000 Ölçekli Pafta)

Pilot Çalışma AlanıPilot Çalışma Alanı:

Ulusal düzeyde yapılacak bir çalışmaya temel oluşturacak bir pilot

çalışma yapmak

TÜRKİYE’de Arazi Kullanım ve Arazi Tespiti Konusunda

Yapılmış Çalışmalar:

• 1/25,000 ve 1/100,000 ölçekli Toprak Haritaları

• 1/25,000 ve 1/100,000 ölçekli Orman Amenajman Haritaları

• Lokal ve kısıtlı büyüklükteki çalışmalar

CORINECORINE (Coordination of Information on theEnvironment)

• 1/100,000 ölçekli bir çalışmadır • TM, Spot Uydu görüntüleri ile çalışılmıştır • Görsel yorumlama teknikleri kullanılmıştır

UZAKTAN ALGILAMA bir

objeye veya alana ait bilgileri, bu

obje veya alan ile doğrudan temasta

bulunmayan bir araç tarafından elde

etme bilimidir.

UZAKTAN ALGILAMA NEDİR?UZAKTAN ALGILAMA NEDİR?

UZAKTAN ALGILAMANIN ÖNEMİUZAKTAN ALGILAMANIN ÖNEMİ

Doğal kaynak envanterlerinin güncel tutulması, bugün için ülkemizin en önemli sorunlarından biridir. Gereksinim duyulan bu sayısal bilgilerin verilecek kararlardaki etkinliği, güncellikleri ile doğru orantılıdır.

Bugün için uzaktan algılama teknik ve yöntemleri, gereksinim duyulan güncel coğrafi bilgiye kısa sürede ulaşma olanağını kullanıcılarına sunmaktadır.

• daha az emek ve iş gücü sarfedilmesi

Doğal kaynakların akılcı yönetimi, planlandırılması, çevre kirliliğinden korunması ve arındırılması, kalkınmaya yönelik çabaların ekonomik, zamanında ve çevreye en az zarar verici nitelikte gerçekleştirilebilmesi için, karar verici organların sayısal coğrafi bilgi gereksinimi her geçen gün artmaktadır.

Uydu görüntülerinin en önemli avantajları;• geniş yeryüzü alanlarına ait büyük çapta konumsal veri içermesi

• arazi çalışması ile ulaşılamayacak alanlar hakkında bilgi alınabilmesi

• çalışmada istenen detaya göre görüntü seçilebilmesi

• geleneksel yöntemlere göre daha hızlı ve ucuz olması

Uzaktan Algılama verilerinin başında Uydu Görüntüleri gelmektedir.

• periyodik olmasıdır.

PROJENİN AMACIPROJENİN AMACI

Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemlerini (CBS) kullanarak, doğal kaynakların korunması ve kullanımı ile ilgili politikaların geliştirilmesinde, yardımcı veri olarak kullanılacak Arazi Örtüsü ve Arazi Kullanımının belirlenmesi

Farklı alanlarla ilgili çalışmalarda kullanılacak Arazi Örtüsü ve Arazi Kullanım altlıklarının oluşturulması ve bunların diğer verilerle (iklim, toprak, topoğrafya v.b.) birlikte değerlendirilerek yeni verilerin üretilmesi (Erozyon Risk Haritası v.b.)

Topraksu Genel Müdürlüğü tarafından 1966-1971 yılları arasında yapılan ve daha sonra KHGM tarafından 1982-1984’ de yenilenen Arazi Kullanımı verilerinin güncelleştirilmesi ve tarım alanlarının belirlenmesi

Avrupa Birliği’ nin CORINE (Coordination of Information on the Environment) Arazi Örtüsü ve Arazi Kullanımı projesine entegre olabilecek haritalar oluşturmak ve veri tabanı hazırlamak

Uydu Görüntüleri

- Landsat 7- IRS-1C/D Pan- IKONOS

Yardımcı Veriler

- Topoğrafik Haritalar - Toprak Haritaları - Orman Amenajman Haritaları- Hava fotoğrafları- Konu ile ilgili diğer çalışmalar(CORINE, USGS)

Yardımcı Verilerin GeometrikDüzeltmesi

- 1:25,000 ölçekli topoğrafik haritalar- Toprak haritaları

- Orman Amenajman Haritaları

Görüntülerin zenginleştirilmesi

- Kontrast ayarlaması- Filtreler - Düşük frekans - Yüksek frekans- Aritmetik işlemler (Vejetasyon indeksi)- IRS-1C/D Pan ve Landsat 7 nin birleştirilmesi- Bant kombinasyonları

Görüntünün Analizleri

- Otomatik Sınıflama- Görsel Yorumlama

- Uydu görüntülerinin renk, ton, doku, desen, şekil bilgilerinedayanarak yorumlanması- Yardımcı verilerin arazi tipini belirlemede kullanımı- Sonuçların doğrulanması (hava fotoğrafları, arazi çalışmaları)

Arazi Kullanım/Örtüsü Haritasın doğruluk analizi

Verilerin CBS Ortamında Kullanılması

- Çeşitli sorgulamaların yapılması- İstatistiki sonuçlar elde edilebilmesi

Görüntülerin Geometrik Düzeltmesi

- IRS-1C/D Pan (1:25,000 ölçekli topoğrafik haritalar)

- Landsat 7 (Düzeltilen IRS Pan görüntüsü ile)

- IKONOS (GPS ile arazide ölçülen kontrol noktaları )

Arazi Kullanım/Örtüsü Haritasının oluşturulması

Akış Diyagramı

UYDU GÖRÜNTÜLERİ:UYDU GÖRÜNTÜLERİ:

• 1 Adet 30m x 30m çözünürlüklü Tam Çerçeve Landsat 7

(Mayıs, 2000)

• 1 Adet 30m x 30m çözünürlüklü Tam Çerçeve Landsat 7

(Ekim, 1999)

• 5 Adet 5m x 5m çözünürlüklü Tam Çerçeve IRS-1C/D Pan

(Ağustos, 2000)

• 1 Adet 1m x 1m çözünürlüklü Pan-Sharpened Ikonos Görüntüsü

(Ağustos, 2000)

PROJEDE KULLANILAN VERİLERPROJEDE KULLANILAN VERİLER

YARDIMCI VERİLER:YARDIMCI VERİLER:

•1/25,000 ölçekli Topoğrafik Haritalar

•1/25,000 ve 1/100,000 ölçekli Toprak Haritaları

•1/25,000 ve 1/100,000 ölçekli Orman Amenajman Haritaları

•Hava Fotoğrafları

PROJEDE KULLANILAN VERİLERPROJEDE KULLANILAN VERİLER

ÇALIŞMA ÖLÇEĞİNİN TESPİTİ

• Çalışma ölçeği 1/25,000 olarak belirlenmiştir

• En Küçük Haritalama Alanı=1.60 hektar

•ARAZİ SINIFLARININ TESPİTİ

SEVİYE 1 SEVİYE 2 SEVİYE 31.1.1Yoğun YerleşimAlanları

1.1 Yerleşim Alanları

1.1.2 Az Yoğun YerleşimAlanları

1.2 Konut Dışı KentselYapılaşma Alanları

1.3.1 Kentsel Yeşil Alanlar1.3 Kentsel Yeşil Alanlar,Parklar, Spor Alanları 1.3.2 Spor Alanları

1.4.1 Karayolları ve İlgiliKullanım Alanları1.4.2 Demiryolları ve İlgiliKullanım Alanları

1.4 Ulaşım ve Taşımacılık

1.4.3 Hava Alanları1.4.4 Limanlar

1.5 Açık Alanlar

1. Kentsel ve KırsalYapılaşma Alanları

1.6 Diğer2.1.1 Üzüm Bağı2.1.2 Antep Fıstığı2.1.3 Çay2.1.4 Zeytin2.1.5 Fındık2.1.6 Kestane2.1.7 Muz2.1.8 Turunçgiller2.1.9 Çam Fıstığı2.1.10 İncir2.1.11 Dut

2.1 Daimi / Sabit Ürünler(Permanent Crop)

2.1.12 Sera2.2.1 Tahıl2.2 Kuru Tarım2.2.2 Çayır (ekilen)

2.3 Sulu Tarım 2.3.1 Sebze2.3.2 Pirinç

2. Tarım Alanları

2.4 Diğer / Karışık TarımAlanları (Other /Hetoregenious)3.1 Orman Alanları

3.2.1. Doğal Otlak Alanları3.2.2. Çalı ve Fundalık

3.2 Mera Alanları

3.2.3. Karışık (Çalı,Fundalık, Seyrek Ağaç)3.3.1. Seyrek Bitkili Alanlar

3. Ormanlar ve DoğalAlanlar

3.3 Seyrek Bitkili ya daÇıplak Alanlar 3.3.2. Çıplak Alanlar4.1 Göller4.2 Akarsu ve Kanallar

4. Su Alanları (WaterLand)

4.3 Rezervuarlar7.1 Bataklık7.2 Sazlık

5. Sulak Alanlar

7.3 Irmak Yatağı

IRS-1C/D Pan Uydu Görüntüsünün Geometrik Düzeltmesi

Landsat-7 Uydu Görüntüsünün Geometrik Düzeltmesi

IKONOS Uydu Görüntüsünün Geometrik Düzeltmesi

IRS-1C/D Pan Uydu Görüntüleri (5 Parça)Birleştirildi (Mozaik)

Görüntülerin Zenginleştirilmesi(Kontrast Ayarı)

Görüntülerin Zenginleştirilmesi (Landsat 7 Bant Kombinasyonları)

Görüntülerin YorumlanmasındaTopoğrafik Haritalardan Faydalanılması

Uydu Görüntülerinin SayısallaştırılmasındaOrman Amenajman Haritalarından Faydalanılması

HARİTA REVİZYONU ve GÜNCELLEME

GÖRÜNTÜ ANALİZİ ve YORUMLAMA

SORGULAMA

Projenin Son Durumu: Projenin son kısmını oluşturan yorumlama ve sınıflandırma aşamasında bulunmaktayız. Projenin büyük bir bölümü bitirilmiş olup kalan kısmın tamamlanması için çalışmalarımız devam etmektedir.

Proje Süresi: 19-02-2001 tarihinde başlanmış olup 15-11-2001tarihinde bitirilmesi planlanmıştır.

Projenin Hedeflenenen Sonuçları:ULUSAL DÜZEYDE YAPILACAK BİR ÇALIŞMAYA TEMEL OLUŞTURACAK PİLOT BİR ÇALIŞMA GERÇEKLEŞTİRMEK

BU ÇALIŞMAYI TÜRKİYE GENELİNE YAYMAK ÜZERE BİR METODOLOJİ GELİŞTİRMEK

ÇALIŞMAYI HEDEFLENDİĞİ ŞEKİLDE TÜRKİYE GENELİNE YAYARAK ÜLKEMİZİN STANDART ARAZİ KULLANIM VE ARAZİ ÖRTÜSÜ BİLGİSİ (İSTATİSTİK BİLGİLER, HARİTALAR, ALTLIKLAR…) KONUSUNDAKİ ÖNEMLİ AÇIĞINI KAPATMAK

ÇALIŞMAYI AVRUPA TOPLULUĞUNA ÜYE ÜLKELERİN GERÇEKLEŞTİRDİĞİ ÖNEMLİ BİR PROJE OLAN CORİNE METODOLOJİSİNE UYUMLU HALE GETİREREK, AVRUPA TOPLULUĞUNA ENTEGRE OLMAK