ARAZİ TOPLULAŞTIRMASIÜlkemizde tarım arazileri çeşitli nedenlerle küçülmüş, parçalara bölünmüş, verimliliği, karlılığı olması gerekenden çok aşağılarda kalmıştır. İşletme büyüklüklerinin istenen değerlerin altına düşmesi, ekonomik tarım yapılmasını imkânsız hale getirmektedir. Bunu önlemenin yolu: öncelikle tarım arazilerindeki daha fazla parçalanmayı ve bozulmayı önleyici; yasal, hukuksal düzenlemeler yapmak; sonrasında da bugüne kadar oluşmuş küçülmelerin, parçalanmaların, düzensizliklerin (şekil bozuklukları gibi) iyileştirilmesidir. Bunu yapmanın yolu, arazi toplulaştırması dediğimiz çalışmanın yapılmasıdır. Arazi toplulaştırması, tarımsal arazileri niteliklerine göre sınıflandırarak, bir kişiye ait, farklı alanlardaki küçük arazi grupları yerine, o arazinin toplamını karşılayacak kadar, en az miktarda parça arazinin (mümkün olursa tek bir parçanın), o kişiye verilmesidir. Böylece iş gücünden, akaryakıttan, tarla sınırlarındaki kayıplardan kar edilmiş olur; ayrıca toprağın işlenebilme süresi ve kalitesi artar. Yapılacak diğer iyileştirme (drenaj, katkı v.b.), sulama, gübreleme ve ilaçlama gibi yatırımlar daha ucuza mal edilebilir. Arazi toplulaştırılması ile küçük arazileri birbirinden ayıran, kullanılmayan arazi şeritleri azaltılarak, bunlarında tarımda kullanılması sağlanmış olur. Arazi toplulaştırması yapmak kolay değildir. Arazi toplulaştırmasını gerçekleştirebilmek bir dizi teknik, sosyal ve ekonomik çalışmaların yapılmasını gerekmektedir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASI NEDİR?Arazi toplulaştırılması; aynı şahsa veya çiftçi ailesine ait, çeşitli nedenlerle, ekonomik üretime imkan vermeyecek biçimde veya toprak muhafaza ve zirai sulama tedbirlerinin alınmasını güçleştirecek derecede; parçalanmış, dağılmış, şekilleri bozulmuş dağınık, küçük arazi parçalarının ve hisselerinin bir araya getirilerek, muntazam şekiller halinde birleştirilmesi, bütünleştirilmesi ve işletmelerin yeniden düzenlenmesi işlemi olarak tarif edilebilir.

Arazi toplulaştırma çalışmaları şu hususları kapsamaktadır:1. Fazla parçalanmış, dağılmış arazilerin modern işletmecilik esaslarına göre birleştirilmesi.2. Tarla içi yol şebekesinin, sulama tesislerinin ve yüzey tahliye sisteminin inşası.3. Gerekli arazi tesviyesi ve toprak ıslahının yapılması.4. Köylerin yerlerinin yeniden düzenlenmesi, çevre planlanması.5. Kırsal alanın, doğal hayatın korunması ve yeşil alanların düzenlenmesi.6. Kırsal alandaki yerleşim yerleri ve toprakların, rüzgâr ve su erozyonu, sel taşkınları gibi doğal afetlerden korunması için gerekli önlemlerin alınması.7. Spor sahaları, parklar, yüzme havuzu, bayram-pazaryeri, çocuk bahçesi, okul, sağlık ocağı ve kooperatif binası gibi sosyal hizmet tesisleri için gerekli arazilerin, toplulaştırma planları içinde kamulaştırma yapılmadan temin edilmesi.8. İşletmelerin ıslahı, yeniden düzenlenmesi, verimli bir şekilde çalışmalarının temini için gerekli tedbirlerin alınması.9. Köy içi yollarının tanzimi içme suyu, kanalizasyon, elektrik, telefon gibi hizmetlerinin planlanması, iskân, arsa isteklerinin karşılanması

Arazi Toplulaştırma çalışması aşağıdaki aşamalardangeçmektedir.1. Tüm tarlaların ve çiftçilerin mülkiyet bilgilerinin teminedilmesi.2. Tapu kütüğü, kadastro paftası ve arazideki miktar ve ölçülerdeki tüm uyumsuzluklar giderilmesi.3. Hâlihazırdaki arazi kullanım durumunun, uygun tarım arazileri sınırlarının, sabit tesislerin belirlenmesi,4. Toprak karakterlerini belirten toprak haritalarının temin edilmesi veya yoksa oluşturulması.5. Teknik bir ekip ile arazi sahipleri ve mülki idarecilerin de katılımı ile kurulan derecelendirme komisyonu ile tüm arazilerin derecelendirme haritaları çıkarılır. Bu aşamada komisyon tüm arazilerin toprak haritaları ve diğer kıymetlerini de dikkate alarak her parsel için ayrı, ayrı titiz birpuanlama yapmaktadır. Derecelendirme çalışmasında amaç parsellerin birbirlerine göre kıymet faklılıklarını puanlamak suretiyle ortaya koymaktır.6. Yeni, yol, sulama ve drenaj ağına uyumlu, blok (ada) planlamasının hazırlanması.7. Arazi sahiplerinin toplulaştırma sonrasında tarlalarını nerede istediklerine ilişkin tercihlerinin alınması, Bu işlem esnasında maliklere, eski parsellerinin ve yeni blokların olduğu bir pafta gösterilerek tercihleri alınır.8. Yeni parselasyon planlaması yapılır.

Yeni parselasyon planlamasında; çiftçi tercihleri de dikkatealınarak;• Tarla içi hizmet yolu, sulama, drenaj gibi kamu ortak alanlarıiçin gerekli yerler ayrılır.• Her parselin yol ve sulama suyuna cephe alması sağlanır.• Sabit tesis içeren parseller eski sahiplerine verilir.• Tüm maliklerce önem içeren veya kötü konumdaki yerler aynısahiplerine verilir.• Büyük olan parçanın yanına diğer küçük parçalar getirilir.• Hasım ve hısım ilişkileri gözetilir.• Aynı yeri almak isteyenler arasında yukarıda sayılan hususlardoğrultusunda haksızlığa uğratılmayacak bir planlama yapılır.9. Yeni parselasyon planlaması ve yeni mülkiyet listeleri mahallinde asılmak suretiyle ilan edilir.10. Yeni planlamaya ilişkin parsel sahiplerinin itirazları varsa incelenir. Yeni yapılan planlama tekrar her kesin görebileceği şekilde ilan edilir.11. Kesinleşen yeni planlama kadastroca tescil edilerek yeni tapular oluşturulur.12. Yeni tapular ve yeni parseller, yeni parsel sahiplerine teslim edilir.

ARAZİ TOPLULAŞTIRILMASININ öNEMİ VE FAYDALARIArtan nüfus ve beslenme ihtiyacı, daha fazla tarımsal ürün elde etme gereği doğurmuştur. Toprak kaynakları sınırlı olması nedeniyle, aynı alandan daha fazla ürün elde etme imkânlarını aramamız gerekmektedir. Birim alandan sağlanan verimin artırılması; birtakım yeni buluşlar, kullanılan tohum, gübre, ilaç, sulama vb. girdilerin miktarı ve kalitesinin artırılması ve tarımsal bünye ile yakından ilgilidir. Tarımsal bünyedeki yapısal bozukluklar, verimi azaltıcı tesirlerde bulunduğu gibi, verimi artırıcı tedbirlerin alınmasını da engellemektedir. Bu nedenle tarımsal bünyeninıslah edilmesi hususu ön plana çıkmaktadır. Tarımsal bünyenin ıslahı ile alınabilecek tedbirlerin başlıcaları: Mülkiyet ve tasarruf rejiminin ıslahı, arazi ıslahı, toprak muhafaza tedbirlerininalınması, drenaj ve sulama çalışmaları gibi tedbirlerdir. Bu tedbirler demetinin tamamı geniş anlamda Arazi Toplulaştırması veya Arazi Düzenlemesi adını verdiğimiz hizmetler kapsamı dâhilinde bulunmaktadır. Arazi Toplulaştırmasının faydaları başlıklar halinde şu şekildesıralanabilir:

1. Nüfus artışı, miras, alım-satım, kiracılık, ortakçılık gibi nedenlerle ortaya çıkan arazi parçalılığı ve dağınıklılığını ortadan kaldırarak işletmelerin uygun büyüklüğe getirmektedir.2. Çok parçalı oluşun ortaya çıkardığı tarla sınırı, yol ve su arklarından doğan arazi kayıplarını azaltmaktadır.3. Küçük parsellerde, ekim esnasında tarla sınırına fazla yaklaşılmama nedeniyle doğacak ürün kayıplarını azaltmaktadır.4. Toplulaştırmadan sonra, parseller daha büyük ve şekilleri daha düzgün olduğundan, makineli tarım daha kolay yapılmakta ve giderlerde önemli oranda azalmalar olmaktadır.5. Küçük parseller bir araya getirileceği için, işletme merkezi ile parseller arasındaki uzaklık kısalmakta ve buna bağlı olarak ulaşım giderleri azaldığından; zaman, işçilik ve yakıttan tasarruf sağlanmaktadır

6. Parsel sayısı azaldığı, şekilleri düzeldiği ve büyüklükleri arttığı için; tohum, gübre, ilaç gibi tarımsal girdiler, daha uygun bir düzeyde kullanılmaktadır.7. Sulama projelerinin uygulanmasında; eski, dağınık ve şekilsiz parsellerin sınırlarına bağlı kalma zorunluluğu olmayacağından, yatırım giderlerinden tasarruf sağlanmaktadır.8. Her parselin yola ve kanala sınırı olacağından sulama ve ulaşım randımanı artmaktadır.9. Parsellerde müştereklikten doğan huzursuzluklar giderilmektedir.10. Köy sınırları sabit noktalara dayandırılarak, köyler arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır.11. Varsa, dağınık ve müşterek haldeki hazine arazisi birleştirilerek dağıtıma hazır hale getirilmektedir.12. Kırsal alana yönelik olarak: Çevre koruma, erozyonu önleme, ağaçlandırma, köy yenilemesi, her türlü yolların planlaması, köy imar planlarının yapılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması gibi tüm hizmetler; toplulaştırma projeleri ile birlikte planlanıp uygulanabilmektedir.13. Proje alanlarındaki sulama projeleri gibi kamu yatırımları için gerekli araziler, proje alanına giren parsellerden uygun şekilde kesinti yapılmak suretiyle kamulaştırma yapılmaksızın karşılanabilmektedir.

TÜRKİYENİN ARAZİ TOPLULAŞTIRMA UYGULAMALARININ DURUMUÜlkemizde, Mülga Toprak-Su teşkilatı ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü teşkilatı tarafından 1961–2003 yılları arasında toplam 445.000 hektarlık bir alanda toplulaştırma çalışması tamamlanmıştır. Ülkemizde ekonomik olarak sulanabileceği söylenen 8,5 milyon hektarlık tarım arazisinin bugün için fiilen sulanan miktarı 4,7 milyon hektardır (% 55,3). Ülkemizde, 1961 yılından itibaren başlayan, arazi toplulaştırma çalışmaları ile bu güne kadar 308.000 hektarı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünce, 137.000 hektarı da Tarım Reformu Genel Müdürlüğü olmaküzere toplam 445.000 hektar alanda arazi toplulaştırması çalışmaları tamamlanmıştır. Bu durum da; hali hazırda sulanan alanın sadece % 9 ‘unda ancak arazi toplulaştırması çalışmaları gerçekleştirilebildiğimizi göstermektedir. Yani;yapılacak daha çok işimiz var. Başarılı uygulamalar sonucunda, son yıllarda bazı projelerde toplulaştırma oranları: % 75 ‘lere kadar yükseltmiştir. Hatta bazı bölgelerde çiftçilerin bütün parsellerini tek parselde toplama fikri gittikçe yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde ilk defa arazi toplulaştırılması 1961 yılında Toprak-SuGenel Müdürlüğü tarafından 7457 sayılı kanunun ve Medeni Kanunun ilgili maddelerine dayanarak yapılmıştır. Daha sonra 1966 yılında ihtiyaç üzerine ilk Arazi Toplulaştırma tüzüğü çıkarılarak Bakanlar Kurulu kararıyla uygulanmaya konmuştur.

Arazi Toplulaştırma öncesi ve sonrası.

Tapu Siciline Müdürlüğü yönünden A.T Toplulaştırmanın uygulanacağı proje alanında bulunan parseller, tapu kütüğüne şerh verilmesi için Bölge Müdürlüğünce mahalli tapu sicil müdürlüğüne bildirilir. (Madde 24) Şerh tarihinden sonra araziyi devralan veya üzerinde bir hak iddia eden kimse, eski malikin yükümlülüklerini aynen kabul etmiş sayılır. Temliki Tasarrufların Durdurulması: Uygulama alanlarında; Bakanlar Kurulu kararının Resmi Gazetede yayımı tarihinden itibaren kamulaştırma, toplulaştırma, arazi değiştirilmesi ve dağıtım işlemlerinin tamamlanması veya tapuya tescili sonuçlandırılıncaya kadar, gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerine ait arazinin mülkiyet ve zilyetliği devir ve temlik edilemez. Bu araziler ipotek edilemez ve satış vaadine konu olamaz. Ancak bu kısıtlama süresi beş yılıaşamaz. Sulama şebekesi tamamlanıp sulamaya geçinceye kadar da aynı işlemler yapılmaz. Bu kısıtlamada ise süre beş yılı aşmaz. Kısıtlama süresi içinde tarım arazilerinin sadece T.C. Ziraat Bankası, Türkiye Zirai Donatım Kurumu ve Tarım Kredi Kooperatifleri lehine ipotek edilmesi mümkün olup, bunların dışında özel veya tüzel kişiler lehine talep edilecek ipotek işlemleri karşılanmayacaktır.

Kısıtlama Süresi İçinde Devir ve Temlik İzni Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde açıklandığı üzere, uygulama alanlarındaki tarım arazilerinin, kısıtlama süresi içerisinde devir ve temlikinin talep edilmesi halinde, ilgililerin Tarım Reformu Bölge Müdürlüğüne müracaat etmeleri ve oradan devir ve temlike izin verildiğine dair belgeyi getirmeleri istenecektir. Getirilen belgenin yetkili idarece verilip verilmediği araştırılıp müspet sonuca varıldıktan sonra, mevzuat hükümlerine göre talepler yerine getirilecek ve sonucundan ilgili idareye bilgi verilecektir. Uygulama Alanlarında İlgili Kuruluşun Tasarrufuna Geçecek Arazi Devletin hüküm ve tasarrufu veya özel mülkiyetinde olup kamu hizmetlerinde kullanılmak üzere tahsis edilmemiş arazi uygulama kararının Resmi Gazetede yayımı ile; Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin mülkiyetinde bulunan arazi ve diğer taşınmaz mallar kamulaştırma ile uygulayıcı kuruluşun tasarrufuna geçer. Toplulaştırma sonunda dağıtılan veya sahibine bırakılan tarım arazisi malikleri adına geriye kalan arazi ise hazine adına Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün talebi ile tapuya tescil edilir. Malikleri adına tescil edilen arazi bu kanun hükümleri dışında o bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara rızaen veya hükmen taksim edilemez ve ifraz işlemlerine konu olamaz. Bu husus tapu siciline şerh edilir. Düzenleme alanlarında daha önceden Kamulaştırılmış parsellerde KYPK yapılamaz. (kanal, pilon vb.)

Çayır, Mer'a ve Benzeri Arazilerin Tespit ve Tahsisi: Uygulama bölgelerinde köy ve bölge halkının mevcut hayvan varlığı ihtiyacı için müştereken kullanmaları amacıyla tasarrufuna geçmiş tarım arazisinden arazi kullanma kabiliyeti ile iklim özellikleri ve tarım arazisi üzerindeki bitki örtüsü dikkate alınarak uygun görülenleri, bu kanun ve bu kanuna göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine göre mer'a, yaylak, kışlak, çayır ve benzeri arazi olarak tespit ve tahsis etmeye, tahsisli olanların tahsis amacını değiştirmeye veya yenilemeye Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğü yetkilidir. Arazinin Tarım Dışı Amaçlarla Kullanılması: Uygulama alanlarında bulunan tarım arazisi, zorunlu sebepler olmadıkça tarım dışı amaçlarda kullanılmaz. Ancak zorunlu hallerde, uygulama alanlarındaki arazi ilgililerin müracaatı üzerine Toprak ve Tarım Reformu Genel Müdürlüğünün izni ile tarım dışı amaçlarda kullanılabilir.

Toplulaştırma İşlemlerinde Uygulama ve Tescil Yönetmeliğin 28 inci maddesine göre, Tarım Reformu Bölge Müdürlüğünce eski ve yeni mülkiyet listeleri ile uygulanan tasarruf krokileri, tapu siciline tescile esas olacak röleve ölçüleri yapılmak üzere mahalli kadastro müdürlüklerine gönderilecektir. Kadastro Müdürlüğünce, yapılacak röleve ölçümleri sonunda, projeye göre tahsis edilen taşınmaz malların zeminde aynı olması, yeni yüzölçümleri arasında farklılık bulunmaması halinde tescil için evraklar Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilir. Yapım Yöntemi Toplulaştırma sahası içine giren kadastro paftaları yüklenici tarafından sayısallaştırılır. Yapılan bu sayısallaştırmalar kadastro elemanları tarafından tapu yüzölçümleri ile karşılaştırılarak kontrol edilir. Yapılan bu kontrollerde hata sınırı içerisindekiler tapu alanı ile, hata sınırı dışında olan kadastro parsellerinde 41. madde düzeltmesi yapılması yönünde ilgililerine bildirimde bulunulur. 41. maddede Kadastro sırasında veya sonrasında yapılan işlemlerle geometrik durumları kesinleşmiş olan taşınmazlarda ölçü, sınırlandırma, tersimat ve hesaplamalardan doğan hatalar, ilgilinin müracaatı veya kadastro müdürlüğünce re’sen düzeltilir. Düzeltme, taşınmaz malikleri ile diğer hak sahiplerine tebliğ olunur. Tebliğ tarihinden başlayan otuz gün içinde düzeltmenin kaldırılması yolunda sulh hukuk mahkemesinde dava açılmadığı takdirde, yapılan düzeltme kesinleşir.Toplulaştırma işleminde, kadastro paftasının ölçeği ve açılış yöntemine bakılmaksızın, yeni pafta açılır.

Kontrol İşlemleri Kural olarak, Kontrol ölçmelerinde en az yapımındaki nitelik ve duyarlıktaki yöntemler uygulanır. – Düzenleme sahasına giren parsellerin yüzölçümleri, tahsis cetvelleri vb. belgeler, – Röleve ölçü krokileri, yüzölçümü hesapları, – Pafta, – Yer kontrol noktalarının tesis, röper, ölçü, hesap ve kanavaları, – Ada ve parsellerinin detay noktalarının konum kontrolü, Toplulaştırma sahası sınırı, kadastro paftasına işlenir, bu saha içinde kalan parsellerin tamamının düzenlemeye alınıp alınmadığı tespit edilir, Toplulaştırmaya giren parsellerin yüzölçümleri ile tahsis edilen Kamu Ortak Kullanım Payımiktarının % 10'dan fazla çıkıp çıkmadığı incelenir. Toplulaştırma nedeniyle, kapanan yol ve yol fazlalıkları, Kamu Ortak Kullanım Payı olarak öncelikle değerlendirilip değerlendirilmediği

Toplulaştırma sahasına giren bütün parsellerin yüzölçümü kontrol edilerek tahsisi cetvellerinde gösterilen yüzölçümleriyle karşılaştırılır ve doğruluğu saptanır. Ada ve parsellerin yüzölçümleri koordinatlarına göre hesaplanan yüzölçümleriyle karşılaştırılarak hata olup olmadığı varsa nedeni ve nasıl düzeltileceği araştırılır. Paftaların B.Ö.H.H.B.Ü. Yönetmeliğinde belirtilen çizim kurallarına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği kontrol edilir.

AT listelerin kontrolü AT 1 = Düzenlemeye giren Kadastro Parselleri Listesi tapu kütüğü ile aynı olmalıdır. AT6-1 = Parsel alanları AT listesi ile aynı olmalı ayırma çapı gerçek alan üzerinde olmalıparsellerin gittiği yeni ada parselleri gösteren liste olup parsellerin 1. dereceleri ile yeni gittiği ada parsellerin 1. derecelerine eşit olmalı. AT6-2 = Liste yeni ada parsel sıralı olup yeni ada parsellerin geldiği eski kadastro parsellerini gösteren listedir. Parsel alanları Yeni parsellerin sayısal durumu ile aynı olmalı. AT 7 TESCİLE ESAS LİSTE Yeni parsellerin Tapu kütüğüne işlenecek listedir yeni hisse oranları yazılı olup parsel alanları sayısal veri ile aynı olmalı. AT 8 Ana dağıtım listesi malik sıralı olup Ana dağıtım cetvelidir. Parsellerin ve maliklerin tüm eski ve yeni bilgileri yazılı olup. KYPK bu liste üzerinde hesaplanır. Tüm işlemler hisse oranlarında yapılır. Yer seçimi, nokta tesisi ve röperlerin kontrolü Tüm yeni tesis edilen noktalardan, proje alanına uygun dağılmış olan C1, C2, C3 derece noktaların %30’unun, poligon noktalarının %5’inin tesisleri veya röperleri kontrol edilir. (BÜHHBÜY madde 86)

GPS tekniğiyle sıklaştırmanın kontrolü C1, C2 ve C3 derece GPS bazlarından, her derecenin proje alanına uygun dağılmış %10’u GPS tekniğiyle yeniden ölçülür ve değerlendirilir. (BÖHHBÜY madde 87) GPS tekniğiyle poligon kontrolü; GPS tekniğiyle ölçülen poligon noktalarından proje alanına uygun dağılmış en az %5’inin GPS tekniğiyle izdüşüm koordinatları bulunur. Koordinat farkları 10 cm’yi geçemez. (BÖHHBÜY madde 88) Yersel tekniklerle yapılan sıklaştırmaların GPS ve kenar ölçmeleriyle kontrolü Yersel tekniklerle oluşturulan C3 derece noktalardan, proje alanına uygun dağılmış en az %10’unun GPS tekniğiyle izdüşüm koordinatları bulunur. İzdüşüm koordinat farkları (dx, dy) ve 10 cm'den fazla olamaz. (BÖHHBÜY madde 89)

GPS, yersel veya fotogrametrik yöntemlerle ölçülen detayların konum kontrolü GPS tekniğiyle, yersel veya fotogrametrik yöntemlerle ölçülen detay noktalarının konum doğruluklarının kontrolü aşağıdaki yöntemlerden biriyle gerçekleştirilebilir. a) Proje alanına uygun dağılmış, paftada ve arazide kesin belirli detay noktalarının en az %5’inin izdüşüm koordinatları GPS tekniğiyle bulunur. b) İzdüşüm koordinatları arasındaki farklar (dx , dy) 15 cm’yi geçemez. c) Proje alanına uygun dağılmış detay noktalarının %5’inin izdüşüm koordinatları elektronik takeometri yöntemiyle belirlenir. İzdüşüm koordinatları arasındaki farklar 15 cm’yi geçemez. (BÖHHBÜY madde 94) Çizimin kontrolü Çizimin amacına uygunluğu, pafta açımı ile yazı, çizgi ve sembollerin Ek-3'te verilen sembollere uygunluğu kontrol edilir. Değişik detay özelliği bulunan alanlarda, proje alanına uygun dağılmış paftaların en az %10'u arazideki detaylarla karşılaştırılarak, detayların tamamının paftada bulunup bulunmadığı kontrol edilir. (BÜHHBÜY madde 95)

Tapu Sicil Müdürlüğüne Devir İşlemleri Kontrolden sonra Toplulaştırma işlemiyle ilgili belgeler üç takım ve cilt halinde kontrol raporu ile birlikte tescil için bir üst yazı ile Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilir. Arazi toplulaştırmalarında yeni doğan parseller, yetkili mercilerce onanan kesinleşmiştoplulaştırma planları ile yeni maliklerini gösteren cetvellere dayanılarak hak sahipleri adına tescil edilir.(TST 29) Uygulama alanlarında çalışmalar tamamlanıp, tapuya tescil edilene kadar izin alınmadan arazinin mülkiyeti devir ve temlik edilemez, ipotek edilemez, satış vaadine konu olamaz. Mahkemeler ve icra-iflas daireleri de temlike ilişkin kararlar veremezler. Ancak bu kısıtlama 5 yılı aşamaz. Bu süre içinde sadece T.C. Ziraat Bankası, Türkiye Zirai Donatım Kurumu ve Tarım Kredi Kooperatifleri lehine ipotek yapılabilir. Tarım Reformu Bölge Müdürlüğünce eski ve yeni mülkiyet listeleri ile uygulanan tasarruf krokileri, tapu siciline tescile esas olacak büro ve arazi kontrolleri yapılmak üzere mahalli kadastro müdürlüklerine gönderilir. Kadastro müdürlüğünce, yapılacak teknik kontrollerden sonra tescil için evraklar tapu sicil müdürlüğüne gönderilir. Tapu sicil müdürlüğünce de, malikleri adına re’sen tescil işlemi yaparak, eski kütük sayfalarıusulünce kapatılıp bu sayfalardaki bütün hak ve mükellefiyetler yeni sayfalara aynen aktarılır. Toplulaştırma projesine göre tescil edilecek taşınmaz malların tapu kütüklerinin beyanlar hanesine, “Bölge için belirlenen normdan daha küçük parçalara ayrılamaz, rızaen ve hükmen

taksim edilemez” şeklinde belirtme yapılacağından, yönetmeliğin 24 üncü maddesine göre daha önce yapılmış olan belirtmenin yeni sayfalara nakledilmesine gerek bulunmamaktadır (3083 Sy.K.md.6) Yönetmeliğin 46 ve 47 maddelerine göre dağıtılan araziler ile tahsis edilen arsaların tescilleri Tarım Reformu Bölge Müdürlüğünce ilgili tapu sicil müdürlüğünden talep edildiğinde, resmi senet düzenlenmesine gerek duyulmadan re’sen tescil işlemleri yapılmalıdır.

Tescilden Sonra Yapılacak İşlemler Toplulaştırma sınırları içinde kalan kadastro paftaları ile yeni açılan paftalarının bağlantıları300-2/19 sayılı Genelge eki Yönerge'nin 17 nci maddesine uygun olarak yapılır. Değişiklik kadastro parsellerinin fen klasöründe de belirtilir. Toplulaştırma işlemiyle ilgili belgeleri içeren ciltlerin bir takımı Kadastro Müdürlüğünde arşivlenir diğer takımı ise Kadastro Müdürlüne ulaştığı tarihi takip eden ayın onuna kadar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne / Bölge Müdürlüğüne bir üst yazı ile gönderilir. Yeni açılan paftaların bir kopyası onaylanarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne gönderilir.

TOPLULAŞTIRMADA KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ İş akış programlarının yapımında tapu ve Kadastro müdürlüklerinin çalışma usul ve esaslarıgöz önüne alınmamakta, -Düzenleme alanı içerisinde kalan ve daha önceden kamulaştırma işlemi tamamlanmış, kamulaştırma ücretleri yatırılmış ancak tapu ve kadastroda tescil edilmemiş kurumlara ait yerler, -Mevzuattan kaynaklanan sorunlar Proje kapsamındaki Tescil harici yerlerin davalı olmasınedeniyle tescil edilmesinde yaşanan sorunlar, -Yol ve parsel kenarlarında daha önceden tesisleri bulunan ve kamulaştırma işlemi yapılmayan, düzenleme sonrası parsellerin içerisinde kalan pilon yeri, elektrik ve telefon direklerinin oluşturduğu yeni hukuki durum, -Dere ve dere yatakları direk düzenlemeye alınamadığından, tescili için gerekli işlem ve yazışmalar fazla zaman almakta, -Mülkiyeti davalı olan parseller düzenlemeye aynen alındığından, davanın eski kadastro parseli üzerinden sonuçlanması nedeniyle, mahkeme kararlarının tescilinde yaşanan sıkıntılar, -Yüzölçümü düzeltmelerine karşı açılan davaların, dava sonuçlanmadan düzenlemeye alınmasıile ilgili problemler, -Yeni ayrılan köy sınırlarının paftalara işlenmemiş olması, köy sınırları ile ilgili belge ve bilgi bulunmaması ve köylerin ayırımı sırasında ifraz işlemlerinin olmasından dolayı vatandaş ile sorunlar yaşanmaktadır.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ TRBM,DSI ve KM’den koordinatör sorumlular belirlenmeli,karşılaşılacak sorunların çözümü için koordinatörler sorumlu olmalı, KM ve TSM ‘de yapılan kontrollerde firma yetkilisi ve ilgili kurum temsilcileri ile eş zamanlıçalışılmalı, tespit edilen hatalar derhal düzeltilmelidir, Arazide yapılan imalatlar KM ile eşzamanlı yapılmalı, kontrol için ayrıca zaman ve başka işlem yapılmamalıdır, Yeni Ayrılan köylerin genel sınırları müdürlükler tarafından önceden kadastro paftalarına işlenmeli süreç A.T çalışmalarından önce başlatılmalı, paftalar ilgililer tarafından önceden sayısallaştırılarak , yasal sürelerden faydalanmak için yüzölçümü düzeltmeleri için süreç hemen başlatılmalıdır, Yapılacak tebligatların, oluşturulacak bir birim tarafından şekil şartları sağlanarak elden yapılması sağlanmalı, İlgili kurum temsilcileri belirli periyotlarla değerlendirme toplantıları yapmalı, önemli görülen sorunlar üst makamlara bildirilmelidir, Özellikle kurumlardan alınan veya belirlenen gerekçelerle iade edilen dosyalar resmi yazı ile yapılmalı,

Arazi Toplulaştırmasının Faydaları; Köy sınırları yol, kanal, kanalet gibi sabit hudutlara dayandırıldığından, köyler arası sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır, Tapu kütüğü, kadastro paftası ile arazideki miktar ve ölçüler arasındaki tüm uyumsuzlukların giderilmesi, Köy sınırları sabit noktalara dayandırıldığından, köyler arasındaki sınır ihtilafları ortadan kalkmaktadır, Hâlihazırdaki arazi kullanım durumu, uygun tarım arazileri sınırları, sabit tesislerin durumu güncel hale gelmektedir, Parçalı ve şekilsiz araziler bir araya getirilerek verimlilik arttırılmakta ve makineli tarıma uygun hale dönüştürülerek girdilerde tasarruf sağlanmaktadır. Müştereklikten doğan huzursuzluklar, müşterekliğe son verilebildiği için ortadan kalkmaktadır. İhtiyaç duyulan köylerde yeni köy gelişme alanları ayrılmaktadır. Köylerin yerlerinin yeniden düzenlenmesi sonucu uygun yerleşim yerleri kurulduğundan, dağınık yapılaşan mezraların önene geçilmekte, özellikle güncellenen bir kadastro ve tapu sicili oluşmaktadır.

 Arazi toplulaştırması makineli tarımın daha etkili tatbikine imkân sağlamaktadır.

Arazi toplulaştırması, Tarım Reformu hizmetlerinin alt yapısını oluşturur.

Arazi toplulaştırmanın amacı çiftçiyi toprağına bağlamaktır.

Bazı Arazi Toplulaştırma Projelerinin Özetleri

Parsel Adedi

Ortalama Parsel Yüzölçümü

Her. İşt. Ort. Parsel Adedi

Ulaşım Sis. Uzunluğu (m)

Birim Alana İsabet Eden yol (m/ha)

Yoldan Faydalanan Parsel Adedi

Projenin Yeri

Eski Yeni Eski Yeni

Toplulaştırma Oranı (%)

Eski Yeni Eski Yeni Eski Yeni Eski Yeni Balıkesir- Susurluk Kepekler

355

140

1,37

3,47

60,5

2,27

0,89

6530

22558

13

46

75 %21

140 %100

Bursa- Karacabey Çeltikçi

220

110

0,75

0,81

50

1,93

1,22

1992

5440

22,1

60,45

57 %25

110 %100

Bursa- Karacabey Beylik

1489

437

0,71

2,43

70

2,86

0,84

2050

29600

1,93

27,89

219 %15

437 %100

Bursa- Karacabey Ovaesemen

710

242

0,81

2,40

66

2,03

0,66

885

3140

1,5

5,4

134 %19

242 %100

Türkiye ve AB Ülkelerinde Tarımsal İşletme Sayılarının Yıllara Göre Değişimi

0

5000

10000

15000

20000

Türkiye 2200 3500 3900

AB 15000 8700 7800

1950 (1000 İşletme) 1980 (1000 İşletme) 1990 (1000 İşletme)

TÜRKİYE'DE TARIMSAL BÜNYETÜRKİYE'DE TARIMSAL BÜNYE

Arazinin Kullanış Biçimine Göre Dağılımı(%), (2001 yılı GTS Köy Genel Bilgi Anketi)

Çevre Korunması ve Turizm Yönündeki EtkileriÇevre Korunması ve Turizm Yönündeki Etkileri

Karacabey Sulama projesi örneği ( Toplulaştırmalı planlama)Karacabey Sulama projesi örneği ( Toplulaştırmalı planlama)

Sulama Şebekelerinde Sağladığı YararlarSulama Şebekelerinde Sağladığı Yararlar Sulama projelerinin planlama ve inşaatında kolaylıklar Sulama projelerinin planlama ve inşaatında kolaylıklar

sağlanmaktadırsağlanmaktadır

Mustafakemalpaşa Sulama projesi örneği( Toplulaştırmasız planlama)Mustafakemalpaşa Sulama projesi örneği( Toplulaştırmasız planlama)

Konya-Çumra-Karkın Sulama Proje Alanında Mevcut Durumunun Geliştirilmesi İçin Yapılan Arazi Toplulaştırma Planlamasına Göre Proje Metraj ve Maliyetlerinin Karşılaştırılması

Sulama projelerinin yatırım giderlerinde tasarruf sağlanmaktadır

Köy Yenilemesi Yönünden Faydaları Köy Yenilemesi Yönünden Faydaları

Arazi genişliğine göre tarım işletmelerinin dağılışı (1980 tarım sayımı)

Türkiye’de tarım işletmelerinin ortalama büyüklüğü ve sayısı. 1980-2001Türkiye’de tarım işletmelerinin ortalama büyüklüğü ve sayısı. 1980-2001

İşletme Büyüklüğü (ha)

İşletme Sayısı (1000 adet)

İşletme sayısı dağılımı (%)

İşletmelerin ortalama büyüklüğü (ha)

Tarım alanları dağılımı (%)

1980 1990 2001 1980 1990 2001 1980 1990 2001 1980 1990 2001 0.1-1.9 1.011 1.385 1.008 28 35 33 1 1 1 4 6 5 2.0-4.9 1.165 1.275 951 33 32 31 3 3 3 16 17 16 5.0-9.9 738 713 560 21 18 19 7 7 7 21 19 21 10.0-19.9 413 383 327 12 1 11 13 13 13 23 21 24 20.0-49.9 194 174 154 5 4 5 28 27 27 24 2 23 50.0 - - 29 37 22 1 1 1 93 109 95 12 17 11 Toplam 3.550 3.967 3.022 100 100 100 6 5,9 6,1 100 100 100

Ortalama İşle tme Büyüklüğü En Fazla Olan 10 İl

159144

131 129 123 121107 100

59

264

316

0

100

200

300

400

İşle

tme

bü

yü

klü

ğü

(d

a)

Ortalama İşle tme Büyüklüğü En Az Olan 10 İl

1821 23 23 25

29 30 31

59

17 17

0

20

40

60

80

100

İşle

tme

bü

yü

klü

ğü

(d

a)

1. Bazı İllerde Ortalama Parsel Büyüklükleri

Ortalama parça büyüklüğüOrtalama parça büyüklüğüen fazla olan illeren fazla olan iller

    

Ortalama parça büyüklüğüOrtalama parça büyüklüğüen az olan illeren az olan iller

    

1-1- DiyarbakırDiyarbakır 72,572,5 dada    1-1- ArtvinArtvin 3,03,0 dada   

2-2- ŞanlıurfaŞanlıurfa 46,246,2 dada    2-2- ZonguldakZonguldak 3,23,2 dada   

3-3- ŞırnakŞırnak 40,640,6 dada    3-3- RizeRize 3,73,7 dada   

4-4- MuşMuş 35,035,0 dada    4-4- KastamonuKastamonu 3,73,7 dada   

5-5- MardinMardin 32,832,8 dada    5-5- IspartaIsparta 4,24,2 dada   

6-6- SiirtSiirt 30,130,1 dada    6-6- KütahyaKütahya 4,44,4 dada   

7-7- BatmanBatman 28,228,2 dada    7-7- KocaeliKocaeli 4,94,9 dada   

8-8- ElazığElazığ 25,825,8 dada    8-8- SinopSinop 5,05,0 dada   

9-9- BitlisBitlis 24,924,9 dada    9-9- BoluBolu 5,05,0 dada   

10-10- AğrıAğrı 22,422,4 dada    10-10- GümüşhaneGümüşhane 5,25,2 dada   

Türkiye ortalaması 10,9 dekarTürkiye ortalaması 10,9 dekar    Türkiye ortalaması 10,9 dekarTürkiye ortalaması 10,9 dekar   

Tarım Arazilerinin Parçalanma DurumuTarım Arazilerinin Parçalanma Durumu

1952 1980 1990 2001

Parça Sayısı

İşletme Sayısı (1000 Adet)

Dağılım (%)

İşletme Sayısı (1000 Adet)

Dağılım (%)

İşletme Sayısı (1000 Adet)

Dağılım (%)

İşletme Sayısı (1000 Adet)

Dağılım (%)

1 125 6 335 10 578 14 589 19 2 - 3 515 23 930 26 1.139 29 1.119 37 4 - 5 525 23 795 22 904 23 615 20 6 - 9 596 26 790 22 760 19 485 16 10 + 513 23 700 20 586 15 214 7 Toplam 2274 100 3550 100 3967 100 3022 99

1. Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’de Tarım İşletmelerinin Durumu

ÜlkeÜlkeİşlenen Alan (1000 Ha)İşlenen Alan (1000 Ha) Tarımsal faaliyet yapan İşletme Tarımsal faaliyet yapan İşletme

sayısı (1000 Adet)sayısı (1000 Adet)Ortalama işletme büyüklüğü (Ha) Ortalama işletme büyüklüğü (Ha) Tarımda Çalışan Aktif Nüfus (%)Tarımda Çalışan Aktif Nüfus (%)

BelçikaBelçika 1.3801.380 7676 17,717,7 2,52,5

DanimarkaDanimarka 2.7392.739 7474 3737 5,75,7

AlmanyaAlmanya 17.16217.162 606606 28,128,1 33

YunanistanYunanistan 5.7415.741 819819 4,34,3 20,820,8

İspanyaİspanya 29.75629.756 1.3841.384 17,917,9 9,89,8

FransaFransa 30.21730.217 801801 35,135,1 4,84,8

İrlandaİrlanda 4.4444.444 159159 26,926,9 1212

İtalyaİtalya 17.21517.215 2.4882.488 5,95,9 7,97,9

LüksemburgLüksemburg 127127 33 42,342,3 2,82,8

HollandaHollanda 1.9771.977 120120 16,816,8 44

AvusturyaAvusturya 3.9623.962 267267 12,912,9 13,313,3

PortekizPortekiz 3.9833.983 489489 4,14,1 11,611,6

FinlandiyaFinlandiya 2.6052.605 192192 1414 8,38,3

İsveçİsveç 3.6073.607 9292 36,536,5 3,43,4

İngiltereİngiltere 15.87815.878 244244 67,167,1 2,22,2

Toplam ABToplam AB 140.553140.553 7.8157.815 16,516,5 5,45,4

TürkiyeTürkiye 23.45123.451 4.0684.068 5,95,9 4141