Wykład VIIWykład VII

Zaburzenia Zaburzenia psychiczne związane z psychiczne związane z nadużywaniem

nadużywaniem substancji substancji

psychoaktywnychpsychoaktywnych

Andrzej Czernikiewicz

Mity związane z alkoholizmem

0Alkoholicy piją codziennie0Alkoholicy łatwo się upijają0Klin to zwykła rzecz0Jeśli nie piję przez jakiś czas - nie jestem

alkoholikiem0Tylko wódka uzależnia - piwo to nie alkohol0Po leczeniu można pić w sposób kontrolowany0Picie alkoholu jest korzystne dla zdrowia - w

niektórych sytuacjach0Są grupy ludzi, zawody w których nie ma

alkoholików

2

Zespoły związane z używaniem i nadużywaniem alkoholu:

01.    Intoksykacja alkoholowa (upicie proste)02.    Upicie atypowe03.    Zespół abstynencyjny po alkoholu04.    Majaczenie drżenne (DT)05.    Halucynoza alkoholowa06.    Alkoholowe zaburzenie amnestyczne07.    Otępienie alkoholowe08.    Nadużywanie alkoholu09.    Zespół uzależnienia od alkoholu (ZUA)

3

4

Związek stężenia alkoholu ze stanem psychicznym

0.1% Łagodne upicie, pogorszenie zdolności do sądzenia, opóźnienie czasu reakcji, relaksacja, odhamowanie

0.2% Umiarkowana intoksykacja, bełkotliwa mowa, rumień twarzy, oczopląs, nudności, zmiany nastroju, wrogość, agresywność, ; poziom alkoholemii dobrze tolerowany przez większość alkoholików

0.3% Znacząca intoksykacja, rozkojarzenie mowy, stupor, zaburzenia koordynacji ruchowej, wymioty (większość osób funkcjonujących przy tym stężeniu alkoholu to alkoholicy)

0.4% Stupor, sen, lub śpiączka

> 0.5% Zagrożenie życia

Kryteria diagnostyczne upicia alkoholowego

0A.   Wypicie alkoholu w ostatnim czasie.0B.   Znaczące zaburzenia zachowania związane z

wypiciem alkoholu .0C.   Co najmniej jeden z poniższych objawów

występujących bezpośrednio po wypiciu alkoholu:0  1)   bełkotliwa mowa 0 2)   zaburzenia koordynacji ruchowej0 3)   zaburzenia równowagi0 4)   oczopląs0 5)   zaburzenia uwagi lub pamięci0 6)   stupor lub śpiączka

5

Kryteria diagnostyczne upicia atypowego

0 A.   Znaczące zmiany zachowania, nietypowe dla ilości wypitego alkoholu

0 B.   Zachowanie nietypowe dla danej osoby.0 C.   Brak innych zaburzeń psychicznych.

6

Kryteria diagnostyczne alkoholowego zespołu abstynencyjnego

0 A.   Zaprzestanie lub redukcja intensywnego i długiego picia.0 B.   Dwa lub więcej z podanych niżej objawów w kilka godzin lub dni po

wystąpieniu kryterium A:0  0 1)   autonomiczna nadaktywność (pocenie się lub tachykardia)0 2)   drżenie rąk0 3)   zaburzenia snu0 4)   nudności lub wymioty0 5)   przejściowe złudzenia0 6)   pobudzenie0 7)   lęk0 8)   napady drgawkowe

7

Majaczenie drżenne

0 Zwykle 1-3 doby po zaprzestaniu picia0 Zwykle trwa do tygodnia0 Okres predeliryjny0 Nasilanie zaburzeń w nocy0 Żywe omamy wzrokowe0 Zaburzenia orientacji allopsychicznej

8

9

Cechy zespołów abstynencyjnych 

1 6-8 godzin

drżenie

2 24 godzin

halucynoza

3 7-48 godzin

Alkoholowe napady drgawkowe

4 3-5 dni Majaczenie drżenne

Kryteria diagnostyczne halucynozy alkoholowej

0  0 A.   Rozwój żywych halucynacji słuchowych w ciągu

pierwszych 48 godzin po zaprzestaniu lub redukcji picia.0 B.   Reagowanie na groźby zawarte w halucynacjach

słuchowych.0 C.   Brak zaburzeń świadomości

10

Charakterystyka napadów drgawkowych alkoholowych

0                  znane jako “rum fits”0                  pojawiają się w odstępie 7-48 godzin po

redukcji lub zaprzestaniu picia0                  1/3 rozwija w następnej dobie DT0                  napady uogólnione, krótkie0                 zaburzenia świadomości po napadzie (nie

mylić z DT)

11

Cechy encefalopatii Wernicke’go:

0 Oftalmoplegia0 Ataksja0 Zaburzenia świadomości lub pamięci0 Choroba rozwija się z powodu niedoboru tiaminy0 Zaburzenia pamięci na pierwszym tle > psychoza

Korsakowa

12

Psychoza Korsakowa

0 Niedobór tiaminy0 Obustronne uszkodzenie hippokampa0 Konfabulacje0 Zaburzenia pamięci krótkoterminowej0 Dezorientacja allopsychiczna0 Zaburzenia w identyfikacji osób

13

Czy w ciągu ostatnich dwu tygodni cierpiałaś (eś)?

0 1.      Uwag bliskich Panu (i) osób o Pana(i) nadmiernym piciu alkoholu.

0 2.      Picia alkoholu po to, aby dojść do formy.0 3.      Drżenia, pocenia się, lub niepokoju w sytuacji

trzeźwienia po nadużyciu alkoholu.0 4.      Nadmiernego , lub słabo kontrolowanego picia

alkoholu.

14

15

J. Uzależnienie od alkoholu. F.10.2.Pacjent w okresie ostatniego roku miał co najmniej 3 sytuacje w czasie których w

ciągu 3 godzin wypił co najmniej 3 drinki (J1)... W okresie ostatniego rokuW okresie ostatniego roku (J2) (J2) ... ...

Pił po to, żeby dojść do formy...Pił po to, żeby dojść do formy...

W czasie trzeźwienia miał drżenie, pocił się, odczuwał niepokój, lub pił, W czasie trzeźwienia miał drżenie, pocił się, odczuwał niepokój, lub pił, aby tego uniknąć ...aby tego uniknąć ...

Gdy pił, wypijał więcej, niż początkowo planował ...Gdy pił, wypijał więcej, niż początkowo planował ...

Usiłował zmniejszyć picie alkoholu, lub zaprzestać picia ...Usiłował zmniejszyć picie alkoholu, lub zaprzestać picia ...

W dnie, w które pił, sprawy związane z piciem i trzeźwieniem zajmowały W dnie, w które pił, sprawy związane z piciem i trzeźwieniem zajmowały mu więcej, niż 2 godziny ...mu więcej, niż 2 godziny ...

Z powodu picia poświęcał innym sprawom mniej czasu ...Z powodu picia poświęcał innym sprawom mniej czasu ...

Kontynuował picie, pomimo świadomości, o jego negatywnych skutkach ...Kontynuował picie, pomimo świadomości, o jego negatywnych skutkach ...

Jeśli J1 Jeśli J1 taktak i co najmniej z J2 3 razy i co najmniej z J2 3 razy taktak to rozpoznanie – to rozpoznanie – uzależnienie od uzależnienie od alkoholu...alkoholu...

CAGE

01)   Has you ever felt the need to Cut down on his drinking?

02)   Is he Annoyed by criticism of his drinking?03)   Has he had Guilty feeling about drinking?04)   Has he ever taken a morning Eye opener?

0Four yea – diagnosis = alcohol dependency

16

Diagnostyka uzależnienia od alkoholu

17

0 objawy abstynencyjne, zaburzenia somatyczne, ciągi, „przerwy w życiorysie”

0 niemożność zaprzestania picia, picie poranne, picie wynalazków

0 konflikty z prawem, bójki, kłopoty w pracy

0 otoczenie badanego uważa, iż pije on za dużo

* ZUA - > 2 pozytywne odpowiedzi

0 Czy miałeś kiedykolwiek potrzebę zaprzestania picia?

0 Czy denerwuje cię gdy inni mówią o twoim piciu?

0 Czy masz poczucie winy z powodu picia alkoholu?

0 Czy stosujesz klina?

MAST

0 Czy uważasz się za normalnie pijącego?0 Czy przyjaciele i rodzina uważają cię za takiego?0 Czy uczestniczyłeś w spotkaniu AA? (5)0 Czy straciłeś przyjaciela z powodu alkoholu?0 Czy z powodu alkoholu miałeś kłopoty w pracy?0 Czy opuściłeś dom lub pracę na co najmniej 2 dni z powodu alkoholu?0 Czy miałeś objawy Dts, lub słyszałeś głosy? (5)0 Czy prosiłeś kogoś o pomoc z powodu nadmiernego picia?0 Czy byłeś kiedyś w szpitalu w stanie nietrzeźwości?0 Czy byłeś w IW lub prowadziłeś pod wpływem alkoholu?

Cut-off >5

18

Trzy fazy tolerancji na alkohol

19

Złe i dobre pytania o problemy alkoholowe

20

0Jak tam u Pana z alkoholem?

0Jak często pije Pan wódkę?

21

Złe i dobre pytania o problemy alkoholowe

Jak często pije Pan alkohol?

Jak długo w ciągu ostatniego roku w ogóle Pan nie pił?

22

Złe i dobre pytania o problemy alkoholowe

Jak leczy Pan kaca?

Co najlepsze na klina?

23

Złe i dobre pytania o problemy alkoholowe

Czy uważa się Pan za osobę nadmiernie pijącą?

Czy Pana żona uważa , że za dużo Pan pije?

Dobre pytanie

0Czy wymiotuje Pan po alkoholu?

24

25

Dobre pytanie

Jak często urywa się Panu film?

Kim jest alkoholik?

0„Osobą, która nie ma wyboru

0Z kim0Gdzie 0Ile wypić”

26

Badania laboratoryjne wskazujące na uzależnienie od alkoholu

 0 > 30 j. GGT0 MCV podwyższony0 Podwyższony poziom SGOT0 Podwyższony poziom lipidów

27

28

Ilościowa utrata kontroli

Wzrost tolerancji

Głód alkoholu

Sytuacyjna utrata kontroli

Jakościowa utrata kontroli

Piciorys

29

0 Pierwszy raz0 Pierwsze świadome upicie0 Preferowane alkohole0 Tolerancja 0 Klinowanie0 Zespół abstynencyjny0 Urwania się filmu0 Utrata odruchu wymiotnego0 Ciągi

0 Suche okresy0 Utrata kontroli – jakiej?0 Preferowane sytuacje picia0 Konflikty z prawem0 Funkcjonowanie w rolach0 Skutki somatyczne0 Psychozy0 Próby terapii0 Wgląd

Inne zaburzenia psychiczne związane z ZUA

0 Alkoholowy zespół urojeniowy0 Depresja alkoholowa0 Wtórny zespół lęku panicznego

30

34

Mity związane z narkomanią

Jedno użycie to jeszcze nie uzależnienie Miękkie lepsze od twardych Każdy kiedyś brał

Czy w ciągu ostatnich dwu tygodni cierpiałaś (eś)?

01.      Uwag bliskich Panu (i) osób o Pana (i) nadmiernym przyjmowaniu leków. Jakich?......................................................................................................................

02.      Brania leków po to, aby dojść do formy.03.      Nadmiernego, słabo kontrolowanego

używania leków.04.      Drżenia, pocenia się, lub niepokoju w

sytuacji po nadużyciu leku.

35

36

K. Uzależnienie od środków psychoaktywnych. F.11-19.2.

(BDA-F.13.2)

W okresie ostatniego rokuW okresie ostatniego roku pacjent użył pacjent użył więcej niż raz środek z listy podanej niżej, więcej niż raz środek z listy podanej niżej, aby poczuć się lepiej, lub zmienić aby poczuć się lepiej, lub zmienić nastrój ...nastrój ...

Lista: benzodiazepiny, barbiturany, Lista: benzodiazepiny, barbiturany, haszysz i pochodne, amfetamina i haszysz i pochodne, amfetamina i pochodne, kokaina, opiaty, pochodne, kokaina, opiaty, psychodysleptyki, „kleje”, sterydy, inne psychodysleptyki, „kleje”, sterydy, inne (zaznacz grupę, wyszczególnij środki i ich (zaznacz grupę, wyszczególnij środki i ich zwykłe dawki):zwykłe dawki):

37

W okresie ostatniego roku ...

Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...

W czasie abstynencji miał drżenie, pocił się, odczuwał W czasie abstynencji miał drżenie, pocił się, odczuwał niepokój, lub brał środki psychoaktywne, aby tego niepokój, lub brał środki psychoaktywne, aby tego uniknąć ...uniknąć ...

Gdy brał środki psychoaktywne, używał ich więcej, niż Gdy brał środki psychoaktywne, używał ich więcej, niż początkowo planował ...początkowo planował ...

Usiłował zmniejszyć ich używanie, lub zaprzestać brania ...Usiłował zmniejszyć ich używanie, lub zaprzestać brania ...

W dnie, w które brał środki psychoaktywne, sprawy W dnie, w które brał środki psychoaktywne, sprawy związane z ich braniem i dochodzeniem do siebie związane z ich braniem i dochodzeniem do siebie zajmowały mu więcej, niż 2 godziny ...zajmowały mu więcej, niż 2 godziny ...

Z powodu używania środków poświęcał innym sprawom Z powodu używania środków poświęcał innym sprawom mniej czasu ...mniej czasu ...

Kontynuował branie, pomimo świadomości, o jego Kontynuował branie, pomimo świadomości, o jego negatywnych skutkach ...negatywnych skutkach ...

Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...Brał środki psychoaktywne po to, żeby dojść do formy...

Benzodiazepiny: clonazepam, lorafen, rudotel, signopam, estazolam ...

0 Najbardziej dostępne – po alkoholu0 Uzależnienie fizyczne i psychiczne0 Rosnąca tolerancja0 Odstawienie groźne dla życia0 Tolerancja krzyżowa z alkoholem0 Zamienniki dla innych substancji psychoaktywnych

38

Benzo

0 Objawy po przyjęciu Zachowanie - spowolnienie, czasami spadek ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, obniżenie napięcia mięśni szkieletowych.

Objawy zespołu abstynencyjnego Niepokój, lęk, poty, łzawienie, dreszcze, nudności, wymioty, drżenia i kurcze mięśniowe, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, napady drgawkowe, zaburzenia psychotyczne.

39

Barbiturany : cyklobarbital, luminal ...

0 Uzależnienie fizyczne i psychiczne0 Rosnąca tolerancja0 Odstawienie groźne dla życia0 Tolerancja krzyżowa z alkoholem

40

Barbiturany

0 Objawy po przyjęciu Źrenice - początkowo zwężenie, a później rozszerzenie. Zachowanie - niewyraźna mowa, wielomówność, niezborność ruchowa, spowolnienie, senność, niewielki spadek ciśnienia krwi, zwolnienie tętna.

Objawy zespołu abstynencyjnego Niepokój, lęk, poty, łzawienie, drżenie mięśniowe, nudności, jadłowstręt, napady drgawkowe, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, zaburzenia świadomości, wahania ciśnienia krwi.

41

Haszysz i pochodne: marihuana, hasz ...

0 Uzależnienie psychiczne0 Zwykle traktowane jako niegroźne0 Czynniki kryminogenny0 W niektórych krajach traktowane jako „dozwolone

narkotyki” 0 Dowiedzione uszkodzenie materiału genetycznego

42

Kanabinoidy

0 Objawy po przyjęciu Zachowanie - zaburzenia koordynacji ruchowej, euforia, chichot, "gadulstwo" , ataki kaszlu, zaburzenia snu, przekrwienie gałek ocznych, obrzęk powiek, słodkawa woń oddechu, pocenie się, suchość śluzówek jamy ustnej, przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi.

Objawy zespołu abstynencyjnego "Głód" psychiczny narkotyku, drażliwość, lęk, spadek łaknienia, zaburzenia snu, niewielki wzrost ciepłoty ciała, dreszcze.

43

Amfetamina i pochodne

0 Uzależnienie psychiczne0 Zachowania agresywne0 Objawy abstynencyjne - depresja

44

Kokaina

0 Uzależnienie psychiczne0 Możliwość uzależnienia fizycznego0 Zachowania agresywne

45

Amfetamina, kokaina

0 Objawy po przyjęciu Źrenice - rozszerzenie. Zachowanie - zwiększony napęd i euforia, niepokój ruchowy, "gadulstwo", bezsenność, szybki oddech, czerwony nos pokryty krostkami (po zażyciu kokainy), przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi.

Objawy zespołu abstynencyjnego "Głód" psychiczny, lęk, uczucie zmęczenia, znużenia, apatii, depresja z niepokojem i myślami samobójczymi, początkowo bezsenność, a później nadmierna senność.

46

Opiaty: kompot, hera

0 Uzależnienie fizyczne i psychiczne0 Wzrost tolerancji0 Skutki pośrednie0 Najpopularniejsze

47

Opiaty

0 Objawy po przyjęciu Źrenice - zwężenie źrenic oraz "szklane oczy", brak lub osłabienie reakcji na światło. Zachowanie - niepokój ruchowy lub spowolnienie i senność, bladość skóry, podsychanie śluzówek, obniżenie ciśnienia krwi i ciepłoty ciała, zaparcia.

Objawy zespołu abstynencyjnego Rozszerzenie źrenic, "gęsia skórka", nadmierna potliwość, łzawienie, wysięk z nosa, ziewanie, kichanie, nudności, wymioty, wzrost tętna, ciśnienia i ciepłoty ciała, niepokój, drażliwość, "głód" narkotyku

48

Psychodysleptyki: LSD, extase, grzybki ...

0 Uzależnienie psychiczne0 Stała tolerancja0 „złe odloty”

49

Kleje

0 Uszkodzenie OUN0 Początek uzależnień0 Pierwsze i ostatnie użycie

50

Sterydy

0 Zaburzenie rozwoju psychobiologicznego0 Zachowania agresywne0 Psychozy

51

Inne uzależnienia

0 Od hazardu0 Od seksu0 Od pracy0 Od terapeuty

52

„„Nadużywanie Nadużywanie

jakiejś substancjijakiejś substancji

nie powinno być dowodem przeciwko jej używaniu”

EMERGENCY EMERGENCY PSYCHIATRYPSYCHIATRY

55

Schemat szybkiej sedacji – I.Schemat szybkiej sedacji – I.

HALOPERIDOL – DOM. 2.5 MG – 5 MG

30’ – 60’

HALOPERIDOL – DOM. 2.5 MG – 5 MG

SEDACJA LUB HALOPERIDOL –20-30 MG

30’ – 60’

56

Schemat szybkiej sedacji – II.

PROMAZYNA – DOM. 50 MG – 100 MG

60’

PROMAZYNA – DOM. 50 MG – 100 MG

SEDACJA LUB PROMAZYNA 200 – 300

60’

57

Schemat szybkiej sedacji – III.

CLOPIXOL ACUPHASE – DOM. 50 MG – 100 MG

24-48 H

CLOPIXOL ACUPHASE – DOM. 50 MG – 100 MG

CLOPIXOL DEPOT

24-48 H

58

ZASADY POSTĘPOWANIA Z ZASADY POSTĘPOWANIA Z PACJENTEM AGRESYWNYMPACJENTEM AGRESYWNYM

Przyczyny agresjiPrzyczyny agresji Eskalacja agresji – od słownej do czynnejEskalacja agresji – od słownej do czynnej Unikanie zachowań prowokującychUnikanie zachowań prowokujących Możliwość ucieczkiMożliwość ucieczki ZdecydowanieZdecydowanie Liczba > siłaLiczba > siła Sedacja farmakologiczna > unieruchomienieSedacja farmakologiczna > unieruchomienie Ochrona pacjentaOchrona pacjenta