Günümüzün modern imalat işletmelerinin tümünde kaçınılmaz olarak üretim planlaması işlevi vardır.Üretim sistemlerinin büyüklüğü, karmaşıklığı,işletme içi koordinasyon ve işletmenin çevreye olan bağımlılığı üretim planlamasını vazgeçilmez kılmaktadır.

Üretim ,en yalın tanımıyla yaratılan değerdir.Üretim planlama ve kontrol ise bir üretim yönetimi etkinliği olarak üretilecek ürünü belirlemek ,üretim için donanım gereğini saptamak ve ürünlerin istenen kalite ve maliyette,istenen sürede,doğru zamanlarda ve istenen miktarlarda oluşumunu sağlayacak programlama çalışmalarını kapsar.

Üretim planlamanın aşamaları şu şekilde ifade edilebilir:

1.Üretim planının kapsayacağı zaman aralığı tespit edilir.2.Ekonomik stok düzeyi hesaplanır.3.Talep tahminleri yapılır.4.Plan dönemi başındaki ve sonundaki stok düzeyleri belirlenir.5.Başlangıç ve bitiş stokları arasındaki fark bulunur .6.Planlama dönemi içinde üretilmesi gereken miktar bulunur.7.Üretilmesi gereken miktar dönem dilimlerine dağıtılır.

Üretim planlama ve kontrolü sürecinde, gelişim aşamaları açısından üç ayrı yaklaşımdan söz etmek mümkündür.Bunlar ;

1.Geleneksel Yaklaşım

2.Merkezi Üretim Planlaması

3.Hiyerarşik Üretim Planlaması

1. Geleneksel Yaklaşım

Bu yaklaşımda üretim planlaması müşteri siparişlerine göre gerçekleştirilir.Mevcut stok düzeylerine göre üretim miktarı belirleneceğinden işletme içerisinde planlama ve koordinasyon eksikliğinden dolayı yüksek stok düzeyleri ile karşılaşılabilir.

2. Merkezi Üretim Planlaması

Üretim planlama ve kontrol faaliyetlerinin belirli bölümlerde toplanarak yürütülmesi söz konusudur.Bu yaklaşımda ek siparişler uyumu zorlaşabilir.

3.Hiyerarşik Üretim Planlaması

Planlama faaliyetlerinin bölümlere ayrılarak , bölümlerin hazırladıkları planların bütünleştirilmesi ve birbirleri ile olan etkileşimi üzerine odaklanır.

Son olarak güncel yaklaşımlara göre genel anlamda üretim planlaması üç ana düzeyde gerçekleştirilir:

1.Tesis Planlama: Üretim planlamasının ilk düzeyidir.Mal ve hizmet üretmek için yapılan yatırımın fiziksel yapısının oluşturulması sürecini kapsar.

2.Süreç Planlama: Mevcut olanaklar dahilinde malzeme akış sistemi idealize edilir.

3.İşlem Planlama: Süreç planlama sonucu oluşturulan iş merkezleri ile ilgili ayrıntılı planlamalar gerçekleştirilir.

KRİZ NEDİR?

Kriz herhangi bir mal,hizmet,faktör veya döviz piyasasındaki fiyat ve miktarda kabul edilebilir bir değişme sınırının dışında gerçekleşen dalgalanmalardır.

Firmalar maliyetlerini daraltmak amacıyla ;

1.Üretimde kullandıkları ithal malları değiştirme,

2.İstihdamı daraltma ,

3.Personel ücretlerini azaltma yoluna gitmişlerdir.

Üretim artışı % 15 geriledi. Dış borç stoku 284 milyar dolar,bu stoktaki banka ve özel firmaların payı %67 oranındadır.Hane halkı borcu 2008 yılında bir önceki yıla göre % 24,faiz ödemeleri %20 artış gösterdi.2009 ocak ayında geçen seneye göre sanayi istihdamı 316.000 azaldı.

Firmalar QCD’DE (Kalite-Maliyet-Hız) sürekli rakiplerden daha iyi olmak zorundadır.Üretim kapasitesinin düşüş gösterdiği bu kriz döneminde en iyiyi,en ucuz fiyatla istenildiği zaman ve istenilen miktarda sunanlar müşteri kazanabileceklerdir.

Üretim sistemi,makine,araç-gereç,malzeme,enerji,iş gücü,zaman gibi girdileri mal ve hizmet şeklindeki çıktılara dönüştüren ve sonuçları geri bildirim kanalıyla görüntüleyen bir süreçtir.

İşletmelerin üretim faaliyetleri karşılaşılan kriz durumlarında diğer faaliyetlerde olduğu gibi zamanında tepki gösterebilmesi krizin olumsuz etkilerine cevap verilebilmesi için üretim sistemlerinin esnek bir yapıda olması gerekmektedir.Üretim sistemlerinin esnekliği;

Üretimin esnekliğine,

Üretim süreçlerinin ve faaliyetlerinin esnekliğine,

Ürün esnekliğine dayanmaktadır.

Üretimde Esneklik

Üretim esnekliği,yeni bir ürün üretimine geçebilmek için tezgahların çabuk ve masrafsız olarak ayarlanma kapasitesinin olduğu bir organizasyon şeklidir.

Üretim Süreç Esnekliği

Pazardaki değişimin üretim sürecine hızlı bir biçimde yansıtılmasını sağladığı gibi,önemli ölçüde maliyetlere katlanmadan süreçlerde değişiklikler yapılabilmesini öngörmektedir.

Ürün Esnekliği

İşletmelerin yeni ürünleri hızlı ve ucuz bir şekilde üretebilme yeteneği anlamındaki ürün yenilikçiliği ile müşterilerin ürün özelliklerine yönelik isteklerini hızlı bir şekilde karşılayabilme yeteneği anlamına gelen müşteri isteklerine duyarlılığı içermektedir.

ÇAĞDAŞ ÜRETİM SİSTEMLERİ

1.Yalın Üretim2.Tam Zamanında Üretim (JIT)3.Bilgisayar Entegre (Bütünleşik) Üretim (CIM)4.Esnek İmalat Sistemleri5.Hücresel Üretim Sistemleri6.Endüstriyel Robotlar7.Grup Teknolojisi

1.Yalın Üretim: Yalın üretim, en az kaynak kullanımıyla, en kısa zamanda en ucuz ve hatasız üretimi müşteri talebine birebir cevap verebilecek şekilde en az israfla ve tüm üretim faktörlerine en esnek şekilde kullanıp var olan potansiyellerin tümünden yararlanmaktır.

2.Tam Zamanında Üretim: Tam zamanında üretim müşterinin istediği,ihtiyaç duyulan ürünü en az miktarda malzeme,ekipman ,iş gücü ve alan kullanarak ihtiyaç duyulan zamanda ihtiyaç duyulan miktar kadar üretme tekniğidir.

3.Bilgisayar Entegre (Bütünleşik) Üretim: Bütünleşik üretim mamul,proses ve iş hedeflerinde başarı sağlamak amacıyla doğru bilgiyi gereken yere ve gerektiği zaman temin ederek üretime bilgisayar teknolojisinin uygulanması olarak tarif edilebilir.

4.Esnek İmalat Sistemleri: Fiziksel olarak bir araya kümelenmiş özgün olarak aletleriyle donanmış bir birim olarak çizelgelenmiş makinelerden oluşan küçük,özel hücrelerde malzeme,ölçü ve geometrileri bir miktar farklılık gösteren,benzer prosesleri gerektiren parçaların küçük ya da orta ölçeklerde partiler halinde imal etmek için kullanılan bir tekniktir.

5.Endüstriyel Robotlar: Genel amaçlı insana benzer özelliklere sahip programlanabilir bir makinedir.

6.Grup Teknolojisi: Üretilen ürün ve parçalar arasındaki benzerliklerden yararlanarak tasarım ve üretim aşamalarını kolaylaştırmak esasına dayanan bir yöntemdir.

7.Hücresel Üretim: Hücresel üretim,grup teknolojisinde benzer bölümlerden oluşan gruplar ya da ailelerin belirlenerek ilgili makine hücreleri bir ya da daha fazla ailenin tek bir hücre içerisinde tam olarak işlenebilecek biçimde oluşturulmasıdır.

ÖZEL SEKTÖRE TAVSİYELER

Likidite bulundurun,mümkünse borçlanmayın.

Borç tahsilat zaman dilimini azaltın.Borçlarınızı uzun döneme yayın.

Öncelikle öz kaynak kullanımında dikkat edin.

Bütçe-ciro hedeflerinizi gözden geçirin, orta vadeli hedefler belirleyin.

Maliyetleri düşürmenin yollarını arayın.

TÜKETİCİ VE ÇALIŞANLARA TAVSİYELER

Harcamaları kısılarak tasarruf edilmeli,

Çalışanlar mümkünse krize nakitte kalarak hazırlanmalı,

Bireyler kredi kartı borçlarını en aza indirmeli,

Kişiyi borca sokacak harcamalardan uzak durulmalı,

Ev ve araba gibi kişiyi uzun vadeli borçlanacak yatırımlardan kaçınılmalıdır.