View
269
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Prezentacja pochodzi ze szkolenia wprowadzającego do Obywatelskiego Monitoringu Funduszu Korkowego. Odbyło się ono w Miedzeszynie w dniach 29 listopada - 1 grudnia 2013 r. W prezentacji opisane zostały strategie działań profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w społecznościach lokalnych. Zawarto informacje o dokumentach regulujących te kwestie. Opisano również największe problemy związane z używaniem alkoholu wraz z podaniem statystyk. Autorka: Agnieszka Czerkawska – mgr socjologii, współpracownik Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wieloletni koordynator gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, gminnego programu przeciwdziałania narkomanii oraz systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wieloletni członek gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, ekspert Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ds. lokalnych i regionalnych programów, certyfikowany specjalista w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, certyfikowany specjalista w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w społecznościach lokalnych. Realizator wielu szkoleń dla gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przedstawicieli różnorodnych instytucji i organizacji z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii, przeciwdziałania przemocy w rodzinie a także realizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Współzałożyciel Fundacji Wspierania i Rozwoju Młodzieży ADYS, członek Zarządu Fundacji.
Citation preview
Profilaktyka i rozwiązywanie problemów alkoholowych w społecznościach lokalnych
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
www.siecobywatelska.pl
AGNIESZKA CZERKAWSKASzkolenie dla uczestników obywatelskiego Monitoringu Funduszu Korkowego
Podstawy prawne polskiego systemu rozwiązywania problemów alkoholowych określa
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
www.siecobywatelska.pl
Polski system rozwiązywania problemów alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Na poziomie Państwa Dokument
Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
„Realizator”
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Na poziomie województwaDokument
Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Realizator
Regionalny ośrodek polityki społecznej lub inna jednostka wskazana w programie
W celu realizacji programu zarząd województwa może powołać pełnomocnika
Źródło finansowania
z zezwoleń na obrót hurtowy napojami alkoholowymi
www.siecobywatelska.pl
Na poziomie gminyDokument
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Realizator
ośrodek pomocy społecznej lub inna jednostka wskazana w programie
W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent) może powołać pełnomocnika
Źródło finansowania
z zezwoleń na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Inne dokumenty
Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2011-2015
Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Strategia rozwiązywania problemów społecznych
Uchwała rady gminy w sprawie gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Uchwała rady gminy w sprawie liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży
Uchwała rady gminy w sprawie zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Art. 41
Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów
alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy
do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują:
www.siecobywatelska.pl
Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych,
www.siecobywatelska.pl
Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych,
Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed Sądem w charakterze oskarżyciela publicznego,
Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.
www.siecobywatelska.pl
Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych, stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę gminy. Program jest
realizowany przez ośrodek pomocy społecznej, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub inną jednostkę wskazaną w
programie. W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać pełnomocnika.
www.siecobywatelska.pl
Art. 182
Dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 181 oraz dochody
z opłat określonych w art. 111 wykorzystywane będą na realizację gminnych programów
profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz Gminnych Programów, o których mowa w art. 10 ust. 2
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, i nie mogą być przeznaczane na inne cele
www.siecobywatelska.pl
Wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) powołują gminne
komisje rozwiązywaniaproblemów alkoholowych,
w szczególności inicjujące działania w zakresie określonym w w art.
41 ust. 1 (…)
W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych
www.siecobywatelska.pl
Zadania gminnej komisji:
inicjowanie działań w zakresie określonym w art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego
www.siecobywatelska.pl
wydawanie opinii dotyczących wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych
dokonywanie kontroli punktów sprzedaży napojów
alkoholowych w zakresie przestrzegania zasad
i warunków korzystania z zezwolenia
www.siecobywatelska.pl
Zadanie Komisji - inicjowanie działań w zakresie określonym w art. 41 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Realizacja powyższego zadania może odbywać się poprzez przygotowanie przez komisję wstępnego projektu gminnego
programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
Natomiast:
Komisja NIE JEST realizatorem gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
tym bardziej NIE JEST dysponentem środków finansowych
www.siecobywatelska.pl
Problem VI Narodowego Programu
Pogarszająca się jakość działań podejmowanych przez gminy w ramach
gminnych programów oraz wydatkowanie środków finansowych na zadania
niezwiązane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
(naruszenie art. 182 ustawy)
www.siecobywatelska.pl
Co oznacza niska jakość gminnych programów?
Finansowanie zadań niezwiązanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych
Finansowanie zadań niezgodnych z aktualną wiedzą na temat ich skuteczności
www.siecobywatelska.pl
Jakie są m.in. przyczyny pogarszającej się jakości gminnych programów…
Brak wiedzy radnych w zakresie skutecznych strategii rozwiązywania problemów alkoholowych,
Naciski ze strony lokalnych decydentów w sprawie ujmowania zadań niezwiązanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych a przewidzianych do realizacji przez gminę w ramach innych ustaw niż ustawa o wychowaniu w trzeźwości,
Brak wystarczającego przygotowania członków gminnej komisji, które powinno uwzględniać interdyscyplinarną wiedzę z zakresu budowania gminnych programów
www.siecobywatelska.pl
Istotny wpływ na rozpowszechnienie problemów alkoholowych mają:
Niewystarczająca wiedza i szkodliwe postawy społeczne wobec problemów alkoholowych
Zbyt duża dostępność i promocja napojów alkoholowych
Ryzykowne wzory picia i wysoki poziom spożycia alkoholu
www.siecobywatelska.pl
Najczęstsze problemy związane z przygotowaniem i realizacją programów/działań:
Brak diagnozy problemów, zasobów i potrzeb
Niespójność, brak celów, brak rezultatów
Brak wiedzy merytorycznej
Brak myślenia systemowego, ekonomicznego
Brak sprawdzania skuteczności/efektywności działań
www.siecobywatelska.pl
DIAGNOZA
PROBLEMÓW (i przyczyn ich występowania)
ZASOBÓW
POTRZEB
www.siecobywatelska.pl
Nowoczesna wiedza
Dotycząca danego problemu
Przyczyn i korelacji jego występowania
Skutecznych (sprawdzonych) sposobów (zasobów) zapobiegania, zmniejszania, rozwiązywania
www.siecobywatelska.pl
Ewaluacja
To nie sprawozdanie zawierające dane liczbowe ale to przede wszystkim diagnoza i wnioski:
co udało się zrealizować czy osiągnęliśmy założone cele
co zmieniło się z perspektywy ludzi, którym pomagamy a co z perspektywy osób realizujących
www.siecobywatelska.pl
Interdyscyplinarność
Obszarów (problemów, zasobów, rozwiązań)
Ale również twórców a następnie realizatorów
www.siecobywatelska.pl
FORMY FINANSOWANIA I DOFINANSOWANIA REALIZACJI
ZADAŃ GMINY
Wybór zależy od:
zadań zapisanych w programie
realizatorów
www.siecobywatelska.pl
Wydatkowanie środków finansowych:
w myśl przepisów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
w myśl ustawy Prawo zamówień publicznych,
poprzez dokonywanie zmian w układzie wykonawczym budżetu gminy,
przepisy dotyczące działalności podmiotów leczniczych,
poprzez zabezpieczenie środków finansowych na realizację zadań przez dysponenta środków budżetowych
www.siecobywatelska.pl
Problemy związane z używaniem alkoholu
www.siecobywatelska.pl
Picie alkoholu deklaruje w Polsce ponad 80 %
osób dorosłych
ok 30 % pije alkohol ryzykownie i szkodliwie
a 3,3 % jest uzależnionych od
alkoholu
www.siecobywatelska.pl
Suma szkód powodowana przez osoby nieuzależnione jest
większa niż suma szkód powodowanych przez alkoholików
CZYLI
Najwięcej problemów związanych z alkoholem powodują
osoby nieuzależnione od alkoholu i to one stanowią
największa grupę w całej populacji
www.siecobywatelska.pl
Dlatego celem działań jest zmniejszanie różnych problemów powodowanych przez alkohol w całej
populacji a nie tylko w grupie podwyższonego ryzyka
Dlatego w systemowym podejściu mówimy o
profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych
nie o przeciwdziałaniu uzależnieniom/przeciwdziałaniu alkoholizmowi
www.siecobywatelska.pl
Wzory używania alkoholu
Abstynencja
Picie o niskim ryzyku szkód
Picie ryzykowne
Picie szkodliwe
Zespół uzależnienie od alkoholu
www.siecobywatelska.pl
Picie ryzykowne ma miejsce, gdy dana osoba zaczyna pić:
Zbyt wiele Coraz częściej
W nieodpowiednich sytuacjach
www.siecobywatelska.pl
Picie szkodliwe
Picie zbyt dużych ilości alkoholu
Występowanie problemów zdrowotnych, fizycznych, psychicznych, psychologicznych
Zaniedbywanie obowiązków
Problemy w funkcjonowaniu społecznym
Łamanie prawa
www.siecobywatelska.pl
Uzależnienie od alkoholu
Jest następstwem długotrwałego szkodliwego spożywania alkoholu, w którym picie uzyskuje zdecydowane pierwszeństwo przed zachowaniami,
które wcześniej były dla osoby pijącej ważniejsze
Występuje:
Silna potrzeba („głód”) lub poczucie przymusu picia alkoholu,
Trudności w:
- powstrzymywaniu się od picia,- kontrolowaniu długości,- kontrolowaniu ilości wypijanego alkoholu,
Obecność fizjologicznych objawów zespołu odstawienia (abstynencyjnego) występujących przy próbach przerwania lub ograniczenia picia alkoholu albo przyjmowanie substancji o podobnym działaniu, w celu złagodzenia lub uniknięcia objawów abstynencyjnych
www.siecobywatelska.pl
Występowanie zjawiska tolerancji, polegającego na konieczności przyjmowania coraz większych dawek alkoholu, w celu uzyskania efektu uzyskiwanego poprzednio przy pomocy dawek mniejszych,
Postępujące zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań na rzecz zdobywania alkoholu, picia oraz odwracania następstw picia alkoholu,
Picie alkoholu pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek z piciem alkoholu.
www.siecobywatelska.pl
Uzależnienie od alkoholu jest chorobą chroniczną, postępującą i potencjalnie śmiertelną.
Nie jest możliwe całkowite jej wyleczenie, a jedynie zahamowanie
narastania jej objawów i szkód z nią związanych
W świetle nowoczesnej wiedzy uzależnienie od alkoholu jest chorobą wieloczynnikową,
bio-psycho-społeczną, uszkadzającą funkcjonowanie człowieka w sferze somatycznej, psychologicznej,
społecznej i duchowej.
www.siecobywatelska.pl
Pomoc osobom z problemem alkoholowym i ich osobom bliskim
Podmioty Lecznicze Punkty Konsultacyjne Gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych Stowarzyszenia trzeźwościowe, kluby abstynenckie, grupy samopomocowe Programy edukacyjne, rehabilitacyjne Świetlice socjoterapeutyczne, programy socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym
www.siecobywatelska.pl
Działania dla osób z problemem alkoholowym
Działania interwencyjno – motywacyjne
Działania lecznicze (terapeutyczne)
Działania rehabilitacyjne (wspierające zdrowienie)
www.siecobywatelska.pl
Działania lecznicze (terapeutyczne) zastrzeżone są wyłącznie dla podmiotów leczniczych
ROZPORZĄDZENIEMINISTRA ZDROWIA
z dnia 25 czerwca 2012 r.
w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów podmiotów leczniczych wykonujących świadczenia stacjonarne i
całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami
publicznymi i organizacjami społecznymi
www.siecobywatelska.pl
System lecznictwa odwykowego:
Poradnia terapii uzależnienia od alkoholu i współuzależnienia;
Poradnia leczenia uzależnień;
Całodobowy oddział terapii uzależnienia od alkoholu;
Całodobowy oddział leczenia uzależnień;
Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu;
Dzienny oddział leczenia uzależnień;
Oddział leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych;
Hostel dla osób uzależnionych od alkoholu.
www.siecobywatelska.pl
Profilaktyka …..
... to działanie rozwijające i wspierające zdolności do wszechstronnego,
konstruktywnego rozwoju we wszystkich sferach życia, zapobiegające niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi
www.siecobywatelska.pl
Profilaktyka to również
Wspomaganie człowieka w różnym wieku w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu,
To ograniczanie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowy styl życia,
To inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu.
www.siecobywatelska.pl
Najczęstsze problemy związane z realizacją działań profilaktycznych
Programy przypadkowe, bez diagnozy, określenia celów i
efektów, dostosowane do grupy docelowej
Programy o niesprawdzonej skuteczności
Realizacja profilaktyki poprzez prelekcje, pogadanki,
konkursy, teatry, zajęcia sportowe,
Brak dobrze przygotowanych realizatorów
Niewielki zakres działań dla osób dorosłych
Brak dostosowania do zmieniającego się profilu odbiorcy
www.siecobywatelska.pl
Udział sportu w profilaktyce
Sport nie może być samodzielną i jedyną strategią profilaktyczną
Wpływ aktywności sportowej na ograniczenie używania substancji psychoaktywnych odbiega
od powszechnych przekonań na ten temat
www.siecobywatelska.pl
Środowisko:
Rodzinne
Szkoły/PracyRówieśnicze
www.siecobywatelska.pl
Strategia profilaktyczna
to sposób postępowania, który ma na celu redukowanie wpływu czynników ryzyka i lub
wzmacnianie czynników chroniących
www.siecobywatelska.pl
Strategie wiodące:
Rozwijanie umiejętności życiowych
Edukacja normatywna
Praca z rodzicami
Budowanie więzi ze szkołą
Wsparcie osób znaczących
Strategie uzupełniające:
Edukacja (przekaz informacji)
Alternatywy (zagospodarowanie czasu wolnego)
Nauka odmawiania
www.siecobywatelska.pl
Dobry program profilaktyczny uwzględnia:
Adekwatność do potrzeb
Aktualną wiedzę teoretyczną
Adekwatność metod
Dobrą jakość realizacji
Logikę celów, działań i rezultatów
Dowody na skuteczność
www.siecobywatelska.pl
System wsparcia w procesie zdrowienia
www.siecobywatelska.pl
Funkcjonowanie w sferze społecznej
Pełnienie ról
Wykonywanie obowiązków
Umiejętności (spędzanie czasu)
Nawiązywanie relacji
www.siecobywatelska.pl
Problemy z rozróżnieniem:
Grupa samopomocowa (AA)
Klub abstynenta
Stowarzyszenie abstynenckie
www.siecobywatelska.pl
Ruch AA (Anonimowi Alkoholicy)
Z jego odgałęzieniami: Al-Anon (wspólnota rodzin i bliskich osób z problemem alkoholowym), Al-Ateen (wspólnota dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym).Ruch AA jest całkowicie pozaformalną, dobrowolną i nieprofesjonalną wspólnotą trzeźwościową. Jedynym celem członków wspólnoty jest utrzymanie własnej trzeźwości i pomaganie tym, którzy zwracają się po pomoc w jej osiągnięciu. Ruch nie jest związany z żadną grupą interesu, nie jest przypisany do żadnego wyznania religijnego. Wspólnota AA realizuje program Dwunastu Kroków, który jest sugestią i podpowiedzią jak zdrowieć, natomiast swą działalność opiera na Dwunastu Tradycjach, które gwarantują jedność wspólnoty.Zgodnie z ideami funkcjonowania wspólnoty AA, Al-Anon czy Al-Ateen, udzielanie jakichkolwiek dotacji z zewnątrz na rzecz jej działań, programów lub bezpośrednio jej członków jest niedozwolone, ponieważ narusza jej zasady ideowe oraz obowiązujące przepisy prawa. Możliwe jest natomiast nieodpłatne udostępnianie lokalu należącego na przykład do gminy na spotkania członków wspólnoty.
www.siecobywatelska.pl
Klub Abstynenta
Nazwy tej, często niesłusznie używa się zamiennie z nazwą Stowarzyszenie Abstynenckie. W wielu przypadkach stowarzyszenia trzeźwościowe prowadzą Kluby Abstynenckie czy często powstają na pierwotnej bazie Klubu. W istocie jednak Klub Abstynenta jest wspólnotą nieformalną choć w dużej mierze ustrukturyzowaną. Jest miejscem gdzie prowadzone są różnorodne działania wspierające trzeźwość jego członków, ich rodzin, a także propagujące tę ideę dla i w społeczności lokalnej. Są miejscem spotkań i wspólnego spędzania czasu, zarówno członków Klubu jak i osób z zewnątrz. Kluby często posiadają określone formy i reguły członkostwa, regulaminy czy strukturę organizacyjną. Jednak to nie czyni ich tym samym organizacją pozarządową. Klub jest miejscem, gdzie prowadzone są różnorodne działania rehabilitacyjne wspierające trzeźwość jego członków i niwelujące skutki wykluczenia społecznego. Ale również miejscem propagującym ideę abstynencji dla i w społeczności lokalnej, miejscem zdrowej i trzeźwej rekreacji, zarówno członków Klubu jak i osób z zewnątrz. Kluby często posiadają określone formy i reguły członkostwa, regulaminy czy określoną strukturę organizacyjną. Jednak w myśl obowiązujących przepisów nie są organizacjami pozarządowymi.
www.siecobywatelska.pl
Stowarzyszenie Abstynenckie/Trzeźwościowe
Stowarzyszenie jest podstawową formą organizacyjno-prawną przewidzianą w celu realizacji konstytucyjnego prawa swobody zrzeszania się. Po spełnieniu wymogów formalno-prawnych i wpisaniu do rejestru zyskuje osobowość prawną i staje się podmiotem formalnym.Działalność stowarzyszenia opiera się na ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 roku „Prawo o stowarzyszeniach”, która określa, iż jest ono dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych, które samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Każde stowarzyszenie posiada własne obszary działalności zapisane w statucie.Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków a do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników.
www.siecobywatelska.pl
Działania
Trzeźwościowe (w tym rehabilitacyjne)
Pomocowe (w tym interwencyjne)
Na rzecz promowania abstynencji i zdrowego stylu życia
Kulturalno – towarzyskie
Ukierunkowane na dzieci i młodzież
Na rzecz i ze społecznością lokalną
Z innymi organizacjami i instytucjami
Promocyjne
www.siecobywatelska.pl
www.siecobywatelska.pl
Dziękujemy za uwagę.Zapraszamy ponownie. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
Sieć Obywatelska Watchdog Polskaul. Ursynowska 22/202-605 Warszawa