ชุดการสอนที่ 3 ต่อมไทรอยด์ (อาบ)

ชดการสอนวชาชววทยา ว32241 เรอง ระบบตอมไรทอกบฮอรโมน ชนมธยมศกษาปท 5

ชดการสอนท 3 เรอง ตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยดกบฮอรโมน

2

แบบทดสอบกอนเรยน เรอง ตอมไทรอยด และตอมพาราไทรอยด กบฮอรโมน

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวแลวเขยนค าตอบ ก ข ค ง ลงในสมด (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)

1. สมดลของแคลเซยมในเลอดเกดจากควบคมของฮอรโมน ในขอใด ก. พาราทอรโมนเทานน ข. ไทรอกซนและแคลซโทนน ค. ไทรอกซนและพาราทอรโมน ง. แคลซโทนนและพาราทอรโมน

2. ระดบแคลเซยมในเลอด ในภาวะปกตมคาเทาใด ก. 9-11 กรม/เลอด 100 มลลลตร ข. 90 - 100 กรม/เลอด 100 มลลลตร ค. 9- 11 มลลกรม/เลอด 100 ลกบาศกเซนตเมตร ง. 90- 100 มลลกรม/เลอด 100 ลกบาศกเซนตเมตร

3. ขอใดตอไปนไมใชฮอรโมนจากตอมไทรอยด ทงหมด ก. ไทรอกซน แคลซโทนน ข. ไทรอกซน พาราทอรโมน ค. แคลซโทนน พาราทอรโมน ง. พาราทอรโมน อลโดสเทอโรน

4. ฮอรโมนทมความสมพนธกบวตามนด คอขอใด ก. ไทรอกซนและแคลซโทนน ข. ไทรอกซนและพาราทอรโมน ค. แคลซโทนนและพาราทอรโมน ง. พาราทอรโมนและโกรทฮอรโมน

5. ถาระดบแคลเซยมในเลอดมากกวาในภาวะปกต รางกายจะหลงฮอรโมนชนดใด ก. ไทรอกซน ข. แคลซโทนนน ค. พาราทอรโมน ง. โกรทฮอรโมน



3

6. สงทเหมอนกนของคนทเปนโรค Cretinism และ Myxedema คอขอใด

ก. ขาดไอโอดน ข. มไอโอดนมากเกนไป ค. ขาดฮอรโมนไทรอกซน ง. มฮอรโมนไทรอกซนมากเกนไป

7. ถาขาดไทรอกซนในวยเดกจะท าใหเกดโรคใด ก. โรคเออ ข. มกซดมา ค. ครตนซม ง. เตยแคระแกรน

8. ฮอรโมนใดท าใหเกดเมเทมอรโฟซส ( metamorphosis ) ในลกออด ก. ไทรอกซน ข. แคลซโทนน ค. พาราทอรโมน ง. ถกทกขอ

9. ขอใดเปนผลทเกดจากการทตอมพาราไทรอยดสรางฮอรโมนมากเกนไป ก. กระดกบางและผงาย ข. ล าไสดดแคลเซยมนอยลง ค. แคลเซยมในเลอดลดลงมาก ง. หนวยไตดงแคลเซยมออกจากเลอด

10. อาการเหนอยงาย น าหนกเพม ทนความหนาวไมได กลามเนอออนแรง ผมและผวหนงแหง เปนอาการของโรคใด

ก. ครตนซม ข. มกซดมา ค. คอพอกเปนพษ ง. ไฮเปอรพาราไทรอยด



4

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน เรอง ตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยดกบฮอรโมน

ขอท ค าตอบ 1 ง 2 ค 3 ก 4 ค 5 ข 6 ง 7 ค 8 ก 9 ก 10 ข

ไดคะแนนนอยอย ไมเปนไรนะครบ เขาไปศกษาเนอหาในชดการสอนดวยกนครบ



5

จดประสงคการเรยนร

เพอใหนกเรยนสามารถ 1. บอกลกษณะของตอมไทรอยดและพาราไทรอยดได 2. บอกชนดและหนาทของฮอรโมนจากตอมไทรอยดและ ตอมพาราไทรอยดได 3. บอกผลของความผดปกตทเกดจากฮอรโมน จากตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยดได



6

บตรค าสงท 3.1

ลกษณะของตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยด

โปรดอานบตรค าสงใหเขาใจ แลวปฏบตตามล าดบขนตอนดวยความตงใจ 1. หวหนากลมแจกบตรทงหมดใหสมาชก ยกเวนบตรเฉลย 2. หวหนากลมใหสมาชกอานบตรค าสง พรอมกบปฏบตตามค าสง 3. สมาชกศกษาบตรเนอหาท 3.1 ใชเวลา 20 นาท 4. สมาชกอานบตรค าถามท 3.1 แลวตอบค าถามลงในสมด ใชเวลา 8 นาท 5. หวหนาอานบตรเฉลยท 3.1 นกเรยนตรวจค าตอบพรอมกน ใชเวลา 2 นาท 6. เวลาท ากจกรรมทงหมด ประมาณ 30 นาท เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอย

แลวใหทกคนเกบบตรทกใบใสในซองใหเรยบรอยและถกตอง



7

บตรเนอหาท 3.1


ตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยด

ทมา:http:// vcharkarn.com 630 × 282 (25 มนาคม 2555)

พ ๆ รหรอไมวาลกษณะของตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยดเหมอนหรอตางกนอยางไร อยากรตามมาทางนนะครบ



8



ลกษณะของตอมไทรอยด(Thyroid gland)

ตอมไทรอยด (Thyroid gland) เปนอวยวะหนงในระบบตอมไรทอ อยบรเวณ

ดานหนาของล าคอ ในสวนหนาตอลกกระเดอก หรอกระดกออนไทรอยด (Thyroid cartilage) ดานหนาของกลองเสยง ตดกบฐานของคอหอย มรปรางคลายผเสอ ประกอบดวย 2 กลบใหญ คอ กลบดานซาย และกลบดานขวา เปนตอมไรทอทมขนาดใหญทสด

ในคนปกตมน าหนกประมาณ 25 กรม แบงออกเปน 2 พและเชอมกนตรงกลาง ดวยสวนทเรยกวาคอคอดหรออสมส (isthmus)

ตอมไทรอยด สรางฮอรโมน ทสามารถดงไอโอดนจากกระแสเลอดเขาสเซลลได ตอมไทรอยด จะประกอบดวยถงหมทเปนเนอเยอเกยวพน เรยกวา ไทรอยดฟอลลเคล (thyroid follicle) ซงเปนแหลงทสรางและหลง ฮอรโมนไทรอกซน ( thyroxine ) ซงมไอโอดนเปนสวนประกอบแลวเกบไวในของเหลว ทอยตรงกลางเรยกวา คอลลอยด (colloid cell)

นอกจากนนในตอมไทรอยด ยงพบกลมเซลลทเรยกวา เซลลซ (C-cell) หรอ เซลลพาราฟอลลคลาร ( parafollicular cell ) เปนเซลลทแทรกอยในระหวางไทรอยดฟอลลเคลของตอมไทรอยด

ภาพแสดงลกษณะของตอมไทรอยด ทมา : http://www.watchawan.blogspot.com 216 × 168 (25 มนาคม 2555)



9

ลกษณะของตอมพาราไทรอยด (Parathyroid Gland) ตอมพาราไทรอยด เปนตอมไรทอประเภททจ าเปนตอชวต (Essential endocrine gland) ขนาดเลกเทาเมลดถวเขยว ฝงอยดานหลง ของตอมไทรอยดดานละ 2 ตอม รวมเปน 4 ตอม ท าหนาทผลต และหลงฮอรโมน พาราทอรโมน (Parathormone) ซงเปนสารพอลเพปไทด ประกอบดวยกรดอะมโน 84 โมเลกล ท าหนาทรวมกบแคลซโทนน และวตามนด

ภาพแสดงลกษณะของตอมพาราไทรอยด ทมา : http://www.scimath.org 300 × 449 (25 มนาคม 2555)

ภาพแสดงลกษณะของตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยด ทมา : http://www.endocrinesyst.blogspot.com 460 × 300 (25 มนาคม 2555)



10

บตรค าถามท 3.1 ลกษณะของตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยด

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกตวอกษรหนาขอความทางดานลางมาวางลงใน ของขอความทางดานบนทมความสมพนธกนใหถกตอง (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)

1. เซลลซ (C-cell) 2. อสมส (isthmus) 3. ตอมไรทอ มรปรางคลายผเสอ 4. ท าหนาทผลต และหลงฮอรโมนพาราทอรโมน 5. เปนสารพอลเพปไทด ประกอบดวยกรดอะมโน

ก. พาราทอรโมน ข. ตอมไทรอยด ค. ตอมพาราไทรอยด ง. คอคอดท าหนาทเชอมตอมไทรอยด จ. เปนเซลลทแทรกอยในระหวางไทรอยดฟอลลเคลของตอมไทรอยด



11

บตรเฉลยค าถามท 3.1


9vตอ

1. จ 2. ง 3. ข 4. ค 5. ก

ตอบถกหมดเลยใชไหมครบ เกงทสดเลย



12


ฮอรโมนจากตอมไทรอยด

โปรดอานบตรค าสงใหเขาใจ แลวปฏบตตามล าดบขนตอนดวยความตงใจ 1. หวหนากลมแจกบตรทงหมดใหสมาชก ยกเวนบตรเฉลย 2. หวหนากลมใหสมาชกอานบตรค าสง พรอมกบปฏบตตามค าสง 3. สมาชกศกษาบตรเนอหาท 3.2 ใชเวลา 20 นาท 4. สมาชกอานบตรค าถามท 3.2 แลวตอบค าถามลงในสมด ใชเวลา 8 นาท 5. หวหนาอานบตรเฉลยท 3.2 นกเรยนตรวจค าตอบพรอมกน ใชเวลา 2 นาท 6. เวลาท ากจกรรมทงหมด ประมาณ 30 นาท เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอย




13



ฮอรโมนจากตอมไทรอยด 1. ฮอรโมนไทรอกซน (Thyroxin) สรางจากไทรอยดฟอลลเคล หนาท : ควบคมเมแทบบอลซมตางๆของรางกาย เชน ทเกยวกบ การเจรญเตบโต การใชพลงงาน และ การสงเคราะหสาร เปนตน

แผนภาพแสดงการสรางไทรอกซน ทมา : http://www. pibul.ac.th 406 × 590 (25 มนาคม 2555)

พ ๆ รหรอไม ตอมไทรอยดและ ตอมพาราไทรอยดสรางฮอรโมนชนดใดบาง และฮอรโมนแตละชนดท าหนาทอะไร



14

นอกจากนไทรอกซนยงสามารถกระตนเมทามอรโฟซสของสตว สะเทนน าสะเทนบก โดยมผศกษาผลของฮอรโมนไทรอกซนกบการเกดเมทามอรโฟซส ของลกออดดงภาพ

ภาพแสดงลกษณะการเกดเมทามอรโฟซสของลกออด ทมา : http://www.vcharkarn.com 600 × 293 (25 มนาคม 2555)

2. ฮอรโมนแคลซโทนน (Calcitonin) สรางจากเซลลพาราฟอลล ควลารหรอเซลลซ สงไปท กระดก ทอหนวยไต และ ล าไสเลก มหนาท ลดระดบแคลเซยม ในเลอดใหต าลงถาในเลอดมระดบแคลเซยมสงกวาปกต (ปกตแคลเซยมในเลอด 9- 11 มลลกรม/เลอด 100 ลกบาศกเซนตเมตร) ลดการดดแคลเซยมกลบจากทอหนวยไต ลดการดดซมแคลเซยมทล าไสเลก (เพอไมใหแคลเซยมถกดดเขาสกระแสเลอด) ฮอรโมนนท างานรวมกบฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยดและวตามนด

ภาพแสดงการสรางแคลซโทนน ทมา : http:// www3.ipst.ac.th 550 × 346 (25 มนาคม 2555)



15

บตรค าถามท 3.2

ฮอรโมนจากตอมไทรอยด ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวแลวเขยนค าตอบ ก ข ค ง ลงในสมด (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)

1. ฮอรโมนไทรอกซนมผลตอลกออด อยางไร ก. ลดระดบแคลเซยม ข. เกดการเลยนแปลงรปราง ค. ลกออดมการเพมขนาดใหญขน ง. ลกออดมสผวทเขม หรอ จาง มากกวาปกต


3. แคลซโทนน ท างานรวมกบฮอรโมนชนดใด ก. พาราทอรโมน ข. ไทรอกซน ค. วตามนด ง. เมลาโทนน


5. ขอใดตอไปนไมใชหนาทของไทรอกซน ก. ลดระดบแคลเซยม ข. กระตนเมทามอรโฟซสของสตว ค. ควบคมเมแทบอลซมตางๆของรางกาย ง. ถกทกขอ



16



1. ข 2. ค 3. ก 4. ง 5. ก

ตอบถกหมดเลยใชไหมเกงมากครบ



17


ฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด

โปรดอานบตรค าสงใหเขาใจ แลวปฏบตตามล าดบขนตอนดวยความตงใจ ๑. หวหนากลมแจกบตรทงหมดใหสมาชก ยกเวนบตรเฉลย ๒. หวหนากลมใหสมาชกอานบตรค าสง พรอมกบปฏบตตามค าสง ๓. สมาชกศกษาบตรเนอหาท 3.3 ใชเวลา 20 นาท ๔. สมาชกอานบตรค าถามท 3.3 แลวตอบค าถามลงในสมด ใชเวลา 8 นาท ๕. หวหนาอานบตรเฉลยท 3.3 นกเรยนตรวจค าตอบพรอมกน ใชเวลา 2 นาท ๖. เวลาท ากจกรรมทงหมด ประมาณ 30 นาท เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอย




18




ตอมพาราไทรอยด มหนาทผลตพาราทอรโมน (PTH) หรอ พาราไทรอยดฮอรโมน ซงชวยรกษาสมดลของแคลเซยม และฟอสฟอรส ในเลอด และเนอเยอใหปกต โดยท างาน รวมกบวตามนซ วตามนด และแคลซโทนน ซงผลตจากตอมไทรอยด โดยหนาทส าคญ ประกอบไปดวย

1. กระตนการสรางเซลล osteoclasts ทท าหนาทสลายกระดก โดยวตามนด จะรวมกบพาราทอรโมน ชวยสลายแคลเซยมออกจากกระดก เพอรกษาระดบปกตของ แคลเซยมในเลอด

2. เพมการดดแคลเซยมกลบจากทอหนวยไตเขาสเลอด ท าใหการขบถาย แคลเซยมไปกบปสสาวะลดลง และมระดบแคลเซยมในเลอดเพมขน

3. กระตนใหมการสงเคราะหวตามนดเพมขน เพอท าใหมการดดซมแคลเซยม ทล าไสเลกเพมขน

4. กระตนการขบฟอสเฟตออกไปกบปสสาวะ

พ ๆ รหรอไม ตอมพาราไทรอยดสรางฮอรโมนชนดใดบาง และฮอรโมนแตละชนดท าหนาทอะไร



19

การท างานของตอมพาราไทรอยด

ตอมไทรอยดพาราไทรอยดจะท างานรวมกนกบตอมไทรอยด เพอควบคม

สมดลปรมาณของแคลเซยมในเลอด ดงน 1. ถาแคลเซยมในเลอดสง จะกระตนใหตอมไทรอยดหลงฮอรโมนแคลซโทนน

เพอลดระดบแคลเซยม 2. ถาแคลเซยมในเลอดต า จะกระตนใหตอมพาราไทรอยดหลงพาราทอรโมน

เพอเพมระดบแคลเซยม

แผนภาพแสดงการท างานของตอมพาราไทรอยด

ทมา : http:// www3.ipst.ac.th 550 × 346 (25 มนาคม 2555)



20

ภาพแสดงการท างานรวมกนของแคลซโทนนและพาราทอรโมน ทมา : http:// www3.ipst.ac.th 550 × 346 (25 มนาคม 2555)

ภาพแสดงการควบคมสมดลของแคลเซยม ทมา : http://www.watchawan.blogspot.com 726 × 315 (25 มนาคม 2555)



21


ฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวแลวเขยนค าตอบ ก ข ค ง ลงในสมด (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)




4. ขอใดตอไปนเปนฮอรโมนจากตอมพาราไทรอยด ก. แคลซโทนน ข. ไทรอกซน ค. พาราทอรโมน ง. อลโดสเทอโรน

5. ขอใดตอไปนเปนหนาทของพาทอรโมน ก. ลดระดบแคลเซยม ข. เพมระดบแคลเซยม ค. ควบคมเมแทบอลซมตางๆของรางกาย ง. ถกทกขอ



22



1. ค 2. ข 3. ง 4. ค 5. ข

ตอบถกหมดเลยใชไหมเกงมากครบ



23


ความผดปกตทเกดจากฮอรโมน

โปรดอานบตรค าสงใหเขาใจ แลวปฏบตตามล าดบขนตอนดวยความตงใจ 1. หวหนากลมแจกบตรทงหมดใหสมาชก ยกเวนบตรเฉลย 2. หวหนากลมใหสมาชกอานบตรค าสง พรอมกบปฏบตตามค าสง 3. สมาชกศกษาบตรเนอหาท 3.4 ใชเวลา 20 นาท 4. สมาชกอานบตรค าถามท 3.4 แลวตอบค าถามลงในสมด ใชเวลา 8 นาท 5. หวหนาอานบตรเฉลยท 3.4 นกเรยนตรวจค าตอบพรอมกน ใชเวลา 2 นาท 6. เวลาท ากจกรรมทงหมด ประมาณ 30 นาท เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอย แลวใหทกคนเกบบตรทกใบใสในซองใหเรยบรอยและถกตอง



24



ความผดปกตทเกดจากฮอรโมนไทรอกซน

1. การขาดฮอรโมนไทรอกซน ในเดก : การขาดไทรอกซนในทารกแรกเกดมความส าคญ ตอการเจรญเตบโตมากโดยเฉพาะการเจรญเตบโตของสมองพฒนาการ ทางดานสตปญญาดอยมาก ปญญาออน แขน ขาสน หนาและมอบวม ผวหยาบแหง ผมบาง ไมเจรญเตบโต รปรางเตยแคระซงแตกตางจากเดกทขาดโกรทฮอรโมน เรยกกลม อาการนวา โรคเออ หรอ ครทนซม (cretinism) ภาพแสดงลกษณะของเดกเออ

ทมา : http://www.widemagazine.com 250 × 250 (25 มนาคม 2555)

พ ๆ รหรอไมวาถารางกายขาดฮอรโมน ไทรอกซน และแคลซโทนน จะเปนอยางไร อยากรตามมาทางนครบ



25

ในผใหญ : จะสงผลใหอตราเมแทบอลซมลดนอยลง ท าใหออนเพลย เหนอยงาย เซองซม เคลอนไหวชา กลามเนอออนแรง รางกายออนแอ ตดเชอไดงาย หวใจเตนชา ทนหนาวไมได มคอเลสเทอรอลสงผวหนงบวมน า หนาบวม อวน ท าใหน าหนกเพม ผมและผวแหง สมองจะท างานชาลง ปฏกรยาโตตอบชา หรอถงขนความจ าเสอม ประจ าเดอนผดปกต เรยกกลมอาการดงกลาวนวา มกซดมา ( myxedema )

ภาพแสดงลกษณะของคนเปนโรคมกซดมา

ทมา : http://www.pibul.ac.th 888 × 506 (25 มนาคม 2555) ถารางกายไดรบไอโอดนไมเพยงพอจะสงผลใหมการผลตไทรอกซนไดนอย (hypothyroidism) ท าใหตอมใตสมองสวนหนาหลงไทรอยดสตมวเลตงฮอรโมน ( TSH ) เพมมากขนเพอไปกระตนตอมไทรอยดใหสรางฮอรโมนไทรอกซนเพมมากขน จนตอมไทรอยดท างานมากเกนไป ตอมจะขยายขนาดโตขนท าใหเกดเปน โรคคอพอก (simple goiter)

ภาพแสดงลกษณะของคนเปนโรคคอพอก ทมา : http://www.thaigoodview.com 226 × 306 (25 มนาคม 2555)



26

2. ถามฮอรโมนไทรอกซนมากเกนไป ในผใหญ : ถาฮอรโมนไทรอกซนผลตออกมามากเกนไป

( hyperthyroidism) จะท าใหเกดอาการทเรยกวาไทรอยดเปนพษหรอโรคคอพอก เปนพษ (toxic goiter) จะท าใหรางกายมอตราการเกดเมแทบอลซมสงกวาปกต อาการเหมอนมการสรางพลงงานหรอกระตนประสาทซมพาเทตกท างานมากเกนไป ไดแก หงดหงด นอนไมหลบ ตนเตนงาย มการเผาผลาญโปรตนมากท าใหออนเพลย เนองจากมอตราการเผาผลาญมากจงท าใหมเสนเลอดไปเลยงทผวหนงมากเพอลดอณหภม ของรางกาย ท าใหกนจ น าหนกลด มการเคลอนไหวของล าไสมาก ตวอนชนเนองจาก เสนเลอดแดงคลายตว อาจมอาการคอพอกแตไมมากและตาโปน เนองจากเนอเยอ เกยวพนหลงลกตาออนก าลงลง

ภาพแสดงลกษณะของคนเปนไทรอยดเปนพษ ทมา : http://www.medicthai.net 250 × 205 (25 มนาคม 2555)

การรกษา : ท าไดโดย กนยายบยงการสรางฮอรโมน ผาตดเอาบางสวน ของตอมออก กนไอโอดนทเปนสารกมมนตรงสเพอท าลายเซลลทสรางฮอรโมน



27

ผลของฮอรโมนไทรอกซนในสตว ท าใหมการเจรญเตบโตของสตว เชน กบ จะเจรญจากลกออดเจรญไปเปนกบโตเตมวยไดตามปกต ถาขาดฮอรโมนไทรอกซนจะท าใหลกออดไมเปลยนแปลงรปรางกลายเปนกบโตเตมวย ถามมากเกนไปกจะเจรญไปเปนกบอยางรวดเรว

ภาพแสดงผลของฮอรโมนไทรอกซนทมตอการเจรญเตบโตของกบ ทมา : http://www.myfirstbrain.com 500 × 281 (25 มนาคม 2555)

ความผดปกตของฮอรโมนแคลซโทนน

แคลซโทนน (Calcitonin) มหนาท ลดระดบแคลเซยมในเลอดใหต าลง ลดการดดแคลเซยมกลบจากทอหนวยไต (ขบแคลเซยมทงทางน าปสสาวะ) ลดการดดซม แคลเซยมทล าไสเลก (เพอไมใหแคลเซยมถกดดเขาสกระแสเลอด) ถาขาดแคลซโทนน จะท าใหในเลอดมระดบแคลเซยมสง ในกระดกจะม แคลเซยมต า ท าใหเปนโรคกระดกพรน หรอกระดกผงาย รวมทงฟนผดวย และสงผลให พาราทอรโมนท างานผดปกตดวย



28

ความผดปกตทเกดจากตอมพาราไทรอยด ความผดปกตของตอมพาราไทรอยด มทงทท างานมากและท างานนอย ผดปกต ซงทพบบอยคอพาราไทรอยดท างานมากผดปกต รวมทงอาการตอมพาราไทรอยด โตดวย จากสาเหตดงกลาว ท าใหเกดอาการผดปกตดงน

1. ไฮเปอรพาราไทรอยด (Hyperparathyroidism) เปนภาวะทตอม พาราไทรอยดผลตฮอรโมนสงผดปกต โดยไปกระตนใหมการละลายแคลเซยมและฟอสเฟต ออกจากกระดกและฟน แลวเขาสกระแสเลอดมากกวาปกต ท าใหแคลเซยมสง (Hypercalcimia) แตฟอสเฟตต า (Hypophosphatemia) ดงนนจงมแคลเซยม ปนออกมาในปสสาวะ การทแคลเซยมทถกดงออกมาจากกระดกและฟน จะท าใหกระดก เปราะบาง ฟนผ ฟนหกไดงาย อาจท าใหกลามเนอออนแรง เปลย ประสาทตอบสนอง ไดนอย และอาจเกดการสะสมแคลเซยมทไตมากเกนไป จนท าใหเปนนวในไตได นอกจากนภาวะทตอมพาราไทรอยดท างานมากผดปกต อาจเกดไดจากเนองอก ทตอมพาราไทรอยด และตอมพาราไทรอยดโตขนเอง

2. ไฮโปพาราไทรอยด (Hypoparathyroidism) เปนภาวะทมการหลง พาราทอรโมนออกมานอยกวาปกต มกเกดจากการตดตอมไทรอยด และตอมพาราไทรอยด ออกดวย สงผลใหการดดแคลเซยมกลบททอหนวยไตลดนอยลง แคลเซยมสญเสยออกไป กบน าปสสาวะ ท าใหระดบแคลเซยมในเลอดลดลง ฟอสเฟตสงขน ดงนนเมอมบาดแผล จะท าใหเลอดไหลไมหยด ระบบประสาทและกลามเนอไวตอสงเรา มอาการชาตามมอ ตามเทา เปนตะครว ชกกระตก กลามเนอเกรงทเรยกวา Tetany หรออาจถงขนปอด ท างานไมได จนเสยชวตได เมอกลามเนอขาดแคลเซยมไปเลยงจะเกดอาการเกรง มอกระตกงอ (carpal spasm) ภายใน 3 นาท เรยกอาการนวา อาการของทรโซ (Trousseau's sign) ทงน สามารถแกความผดปกตนไดดวยการลดอาหารทมฟอสเฟตสง ๆ และเสรมแคลเซยม หรอวตามนดเขาสรางกาย หรอฉด "พาราทอรโมน" และใหวตามนด ควบคกนไปดวย เพราะวตามนด จะชวยเรองการดดซมแคลเซยมทล าไสเลกใหดขน ท าใหพาราทอรโมนท างานไดดขน



29

3. ตอมพาราไทรอยดโต เกดขนโดยไมทราบสาเหต โดยกลมเสยง คอ ผปวยไตวายเรอรงทไมไดรบการฟอกไตอยางเพยงพอ ท าใหรางกายขาดวตามนด และมสารฟอสฟอรสคงอยมาก ตอมพาราไทรอยดจงตองท างานหนกและโตขนในทสด มโอกาสเปนเนองอกในตอมเดยว 85 เปอรเซนต และมโอกาสเปนทง 4 ตอม 15 เปอรเซนต

ภาพแสดงลกษณะตอมพาราไทรอยดโตผดปกต ทมา : http://www.med-ed.psu.ac.th 500 × 175 (25 มนาคม 2555)



30


ความผดปกตทเกดจากฮอรโมน ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวแลวเขยนค าตอบ ก ข ค ง ลงในสมด (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)

1. สงทเหมอนกนของคนทเปนโรค Cretinism และ Myxedema คอขอใด ก. ขาดไอโอดน ข. มไอโอดนมากเกนไป ค. ขาดฮอรโมนไทรอกซน ง. มฮอรโมนไทรอกซนมากเกนไป








31



1. ค 2. ค 3. ข 4. ก 5. ก

เกงมาก ๆ ตอบถกหมดเลยใชไหม



32

แบบทดสอบหลงเรยน เรอง ตอมไทรอยด และตอมพาราไทรอยด กบฮอรโมน

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยวแลวเขยนค าตอบ ก ข ค ง ลงในสมด (คะแนนเตม 5 คะแนน ตอบถกได 1 คะแนน ตอบผดได 0 คะแนน)








33

6. สงทเหมอนกนของคนทเปนโรค Cretinism และ Myxedema คอขอใด

ก. ขาดไอโอดน ข. มไอโอดนมากเกนไป ค. ขาดฮอรโมนไทรอกซน ง. มฮอรโมนไทรอกซนมากเกนไป








34

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน เรอง ตอมไทรอยดและตอมพาราไทรอยดกบฮอรโมน

ขอท ค าตอบ 1 ค 2 ก 3 ค 4 ข 5 ง 6 ง 7 ค 8 ข 9 ก 10 ก

ถกหมดเลย เกงมากครบ ศกษาชดตอไปเลยครบ



35

บรรณานกรม

เกษม ศรพงษ และคณะ. ชววทยา. กรงเทพฯ : ชมรมบณฑตแนะแนว, 2540. ____________. คมอเตรยมสอบ ชววทยา เลม 1 ชวงชนท 4 (ม.4- ม.6). กรงเทพฯ : ภมบณฑตการพมพ, 2537. ธนะชย ทองศรนช และคณะ. คมอชววทยา 6 ว 044. กรงเทพ ฯ : ประสานมตร, 2533. นนทยา บญเคลอบ และคณะ. พจนานกรมวทยาศาสตร ฉบบภาพประกอบ. กรงเทพ ฯ : โปรดคทฟ บค , 2541. ประพนธ พนธารา. สรปเขมชววทยาพนฐานและเพมเตมใหม . กรงเทพ ฯ : ซแอนดเอนบค. แมค, 2552. ปรชา สวรรณพนจ และ นงลกษณ สวรรณพนจ. ชววทยา ม.6 เลม 5. กรงเทพฯ: เจรญดการพมพ, 2536. สมาน แกวไวยทธ. คมอเตรยมสอบชววทยา ม.4 – 5 – 6 . กรงเทพฯ : ไทเนรมต อนเตอรโปรเกรสซฟ. 2537. สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน, โครงการ. สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน เลม 10. กรงเทพ ฯ : ไทยวฒนาพานช, 2531. สมใจ รกษาศร. ชววทยา Essential Atlas of Biology. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, 2547. สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน. กระทรวงศกษาธการ . หนงสอเรยนชววทยา เลม 3. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2548 ____________. คมอครชววทยา เลม 3. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2548. ____________. หนงสอเรยนวชาชววทยา ว044 ชนมธยมศกษาตอนปลาย พทธศกราช 2524 . กรงเทพ ฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, 2536. http://www. vcharkarn.com 630 × 282 (25 มนาคม 2555) http://www. watchawan.blogspot.com 216 × 168 (25 มนาคม 2555) http://www.scimath.org 300 × 449 (25 มนาคม 2555) http://www.endocrinesyst.blogspot.com 460 × 300 (25 มนาคม 2555) http://www. pibul.ac.th 406 × 590 (25 มนาคม 2555) http://www. vcharkarn.com 600 × 293 (25 มนาคม 2555) http:// www3.ipst.ac.th 550 × 346 (25 มนาคม 2555)



36

http://www. watchawan.blogspot.com 726 × 315 (25 มนาคม 2555) http://www. widemagazine.com 250 × 250 (25 มนาคม 2555) http://www.pibul.ac.th 888 × 506 (25 มนาคม 2555) http://www. thaigoodview.com 226 × 306 (25 มนาคม 2555) http://www. medicthai.net 250 × 205 (25 มนาคม 2555) http://www. myfirstbrain.com 500 × 281 (25 มนาคม 2555) http://www. med-ed.psu.ac.th 500 × 175 (25 มนาคม 2555)

Technology

ชุดการสอนที่ 3 ต่อมไทรอยด์ (อาบ)