E KO 205 : MİKRO İKTİSAT I DERS 1

Preview:

DESCRIPTION

E KO 205 : MİKRO İKTİSAT I DERS 1. Konu: Tüketici Davranışları ( Consumer Behavior ). Bu Derste Tartışılacak Konular. Tüketici Tercihleri (Consumer Choice) Bütçe Kısıtı, Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri ( Marginal Utility and Consumer Choices ) - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

EKO 205: MİKRO İKTİSAT IDERS 1

Konu: Tüketici Davranışları (Consumer Behavior)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 2

Bu Derste Tartışılacak Konular

Tüketici Tercihleri (Consumer Choice)

Bütçe Kısıtı, Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri (Marginal Utility and Consumer Choices)

Fiyat Endeksleri (Cost-of-Living Indexes)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 3

Tüketici Davranışları (Consumer Behavior)

Tüketici Davranışları Genellikle Üç Aşamada İncelenir.

1) Tüketici tercihleri * Tüketici bir malı neden ve nasıl diğerine tercih eder.

2) Bütçe Kısıtı

* Tüketiciler sınırlı bir gelire sahiptir.

3) Tüketici tercihlerini belirlemek için bütçe doğrusu ve farksızlık eğrilerini birleştiriyoruz.

* Tüketici faydasının maksimum yapmak için hangi mal bileşimlerini satın alacaktır?

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 4

Tüketici Tercihleri

Bir mal sepeti bir veya daha fazla mal bileşimidir.

Bir mal demeti farklı mal bileşimine sahip diğer mal demetine tercih edilebilir.

Mal SepetleriMal Sepetleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 5

Tüketici Tercihleri

Üç Temel Varsayım

1) Tamlık (Completeness).

2) Geçişlilik (Transitivity)

3) Doyumsuzluk (Non-satiation)

Mal DemetleriMal Demetleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 6

Tüketici Tercihleri

A 20 30

B 10 50

D 40 20

E 30 40

G 10 20

H 10 40

Mal Demeti Gıda Miktarı Giyecek Miktarı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 7

Tüketici Tercihleri

Farksızlık Eğrileri (Indifference curves) tüketiciye aynı tatmin (fayda) düzeyini sağlayan mal demetlerinin bileşimidir.

Farksızlık EğrileriFarksızlık Eğrileri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 8

Tüketici A demetinimavi bölgedeki tüm

demetlere tercih ederken,pembe alandaki tümdemetler A demetine

tercih edilir.

Tüketici Tercihleri

Gıda(Kg/hafta)

10

20

30

40

10 20 30 40

Giyim(adet/hafta)

50

G

A

EH

B

D

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 9

U1

B,A, ve D noktalarının bileşimibireye aynı fayda düzeyini sağlar•E demeti U1’e tercih edilir.•U1 ise H ve G’ye tercih edilir.

Tüketici Tercihleri

Gıda(kg/hafta)

10

20

30

40

10 20 30 40

Giyim(adet/hafta)

50

G

D

A

EH

B

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 10

Tüketici Tercihleri

Farksızlık Eğrileri (Indifference Curves)Farksızlık Eğrileri sol yukarıdan sağ aşağıya

doğru uzanırlar (negatif eğimlidirler).Pozitif eğimli olsalardı doyumsuzluk (çoğu

her zaman aza tercih etme) varsayımı ihlal edilmiş olur.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 11

Tüketici Tercihleri

Farksızlık EğrileriFarksızlık eğrisinin sağında ve üzerinde yer

alan tüm mal demetleri, farksızlık eğrisinin üzerinde yer alan tüm mal demetlerine tercih edilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 12

Tüketici Tercihleri

Farksızlık Paftası (haritası) iki mal bileşiminden oluşan tüm mal demetlerini gösteren farksızlık eğrileri ailesine farksızlık paftası veya haritası adı verilir.Farksızlık paftasında yer alan her bir farksızlık

eğrisi bireyin farksız olduğu mal bileşimlerini göstermektedir.

Farksızlık PaftasıFarksızlık Paftası

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 13

Tüketici Tercihleri

Farksızlık Eğrileri Son olarak, farksızlık eğrileri kesişmezler.

Kesişecek olurlarsa doyumsuzluk (daha çoğu daha aza tercih etme) varsayımı ihlal edilmiş olur.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 14

U2

U3

Tüketici Tercihleri

Gıda(adet/hafta)

Giyim(adet/hafta)

U1

AB

D

A Mal demeti B maldemetine tercih edilir.B mal demeti D’ye tercih edilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 15

U1U2

Tüketici Tercihleri

Gıda(adet/hafta)

Giyim(adet/hafta)

A

D

B

Tüketici A, B ve D arasında farksız olmalıdır. Bununlabirlikte, B mal demeti D’ye göre her iki maldan daha çok mal içermektedir.

Farksızlık EğrileriKesişmezler

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 16

A

B

D

EG-1

-6

1

1

-4

-21

1

Gözlem: Bir birim gıda elde etmek içinverilmeye razı olunan giyecek miktarı 6 birimden 1’e düşmektedir.

Tüketici Tercihleri

Gıda(adet/hafta)

Giyim

2 3 4 51

2

4

6

8

10

12

14

16

Soru: Bu ilişki giyim elde etmek için vazgeçilecek gıdamiktarı için geçerli mi?

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 17

Tüketici Tercihleri

Marjinal ikame oranı (marginal rate of substitution, MRS) bir maldan bir birim elde etmek için bireyin diğer maldan vermeye razı olacağı miktarı ölçer.MRS, farksızlık eğrisinin eğimi ile ölçülür.

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 18

Tüketici Tercihleri

Gıda(adet/hafta)

Giyim

2 3 4 51

2

4

6

8

10

12

14

16 A

B

D

EG

-6

1

1

11

-4

-2-1

MRS = 6

MRS = 2

FCMRS

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 19

Tüketici Tercihleri

Şu anda varsayımlarımıza bir dördüncüsünü ekliyoruz:

Bir farksızlık eğrisi boyunca azalan marjinal ikame oranı söz konusudur.

AB için MRS=6 iken DE için MRS=2 olduğunu anımsayalım.

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 20

Tüketici Tercihleri

Soru

İlk üç varsayımı sıralayınız?

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 21

Tüketici Tercihleri

Farksızlık eğrileri orijine dışbükeydir. Bunun nedeni birey bir maldan daha çok tükettikçe aynı maldan daha fazla elde etmek için diğer maldan vermeye razı olacağı miktar azalacaktır.

Yani tüketici daha dengeli mal demetlerini diğerlerine tercih eder.

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 22

Tüketici Tercihleri

Tam İkame ve Tam TamamlayıcılıkMarjinal ikame oranı sabit ise bu iki mal tam

(mükemmel) tamamlayıcı mallardır (perfect substitutes).

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 23

Tüketici Tercihleri

Tam İkame ve Tam Tamamlayıcılık Farksızlık eğrileri köşegen ise bu iki mal tam

(mükemmel) tamamlayıcı mallardır (perfect complements).

Marjinal İkame OranıMarjinal İkame Oranı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 24

Tüketici Tercihleri

Portakal Suyu(bardak)

Elma suyu

(bardak)

2 3 41

1

2

3

4

0

Tamİkame

Tamİkame

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 25

Tüketici Tercihleri

Sağ Tek

SolTek

2 3 41

1

2

3

4

0

TamTamamlayıcı

TamTamamlayıcı

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 26

Tüketici Tercihleri

Kötü Mallar (BADS)Azı çoğa tercih edilen mallara kötü mallar adı

verilir.

ÖrneklerHava kirliliği

Asbestos

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 27

Tüketici Tercihleri

Kötü mallara ilişkin düşünceniz nedir?Tüketici tercihleri teorisinde kötü mallar nasıl

dikkate alınabilir?

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 28

Tüketici Tercihleri

Otomobil sektöründeki uzmanlar düzenli olarak yeni bir modeli ne zaman piyasaya sunacaklarına ve model geliştirmek için ne kadar yatırım yapacaklarına karar vermek durumundadırlar?

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 29

Tüketici Tercihleri

Tüketici Tercihleri teorisi bu konuda da bize yardımcı olur.

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 30

Tüketici Tercihleri

Bu tip tüketiciler, küçük performans artışları için,

stilden önemli ölçüde vazgeçmeye razıdırlar.

Modelstil

Performans

Tüketici A:Yüksek MRS

Tüketici A:Yüksek MRS

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 31

Tüketici Tercihleri

Bu tüketiciler dahagüzel bir stil için,

önemli ölçüde performanstan

vazgeçmeyerazıdırlar.

Stil

Performans

Tüketici B:düşük MRS

Tüketici B:düşük MRS

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 32

Tüketici Tercihleri

Ne düşünüyorsunuz?

Tüketici tercihlerini nasıl belirleyebiliriz?

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 33

Tüketici Tercihleri

Son dönemde otomobil talebine ilişkin yapılan bir araştırmaya göre; ABD’de son 30 yılda tüketiciler performans yerine stili tercih etmektedirler.

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 34

Tüketici Tercihleri

Japonya’dan otomobil ithalatının artması

1970’ler ve 1980’lerde

Her yıl yerli üreticiler 15% oranında stil değişimine gidiyorlardı

İthal otomobiller için bu oran 23% tür.

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek(I)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 35

Tüketici Tercihleri

FaydaFayda (Utility): Verilen mal demetinden

tüketicinin elde ettiği tatminin sayısal bir ölçüsü olarak tanımlanabilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 36

Tüketici Tercihleri

FaydaBir T-Shirt satın almak yerine 2 mikro iktisat

kitabı alıyorsanız; Mikro iktisat sizi T-shirtten daha çok mutlu ediyor demektir. Bu durumda mikroiktisat kitabının size daha çok fayda sağladığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 37

Tüketici Tercihleri

Fayda Fonksiyonları (Utility Functions)

Varsayımlar: Gıda (F) ve Giyim (C) için fayda fonksiyonu şöyle olsun: U(F,C) = F + 2C

Mal Demetleri: F birim C birim U(F,C) = F + 2C A 8 3 8 + 2(3) = 14 B 6 4 6 + 2(4) = 14 C 4 4 4 + 2(4) = 12 Tüketici A ve B arasında farksızdır.

Tüketici A & B’yi C’ye tercih eder.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 38

Tüketici Tercihleri

Gıda(adet/hafta)10 155

5

10

15

0

Giyim

U1 = 25

U2 = 50 (U1’e tercih edilir)

U3 = 100 (U2’ye tercih edilir)A

B

C

U = FC iseMal Demeti U = FC

C 25 = 2.5(10)A 25 = 5(5)B 25 = 10(2.5)

Fayda Fonksiyonları & Farksızlık EğrileriFayda Fonksiyonları & Farksızlık Eğrileri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 39

Tüketici Tercihleri

Ordinal ve Kardinal FaydaOrdinal Fayda Fonksiyonu: mal demetlerini en

çok arzu edilenden en aza doğru sıralar, ancak bir demetin diğerinden ne kadar çok tercih edildiği hakkında bir şey söylemez.

Kardinal Fayda Fonksiyonu(Cardinal Utility Function): bu fayda fonksiyonu bir mal demetinin diğerine göre ne kadar arzu edildiğini tanımlar.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 40

Tüketici Tercihleri

Ordinal ve Kardinal SıralamaFaydanın ölçü birimi önemli değildir, sıralama

önemlidir.

Dolayısıyla, ordinal sıralama bireylerin nasıl karar aldıklarını açıklamak için yeterlidir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 41

Bütçe Kısıtı (Budget Constraint)

Tercihler tek başına tüketici davranışlarını açıklamaya yetmez.

Bütçe kısıtı: Tüketici faydasını maksimize etmeye çalışırken bir kısıtla karşılaşır. Bu kısıt tüketicinin geliridir. Tüketicinin geliri ve malların fiyatları verili iken tüketicinin satın alabileceği mal bileşimlerinin geometrik yeri bütçe doğrusu olarak tanımlanır.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 42

Bütçe Kısıtı

Bütçe DoğrusuBütçe doğrusu tüketicinin mevcut geliri ile

satın alabileceği mal bileşimlerini gösterir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 43

Bütçe Kısıtı

Bütçe DoğrusuF satın alınan gıda miktarını ve C satın alınan

giyecek malları miktarını göstersin:

Gıda mallarının fiyatı = Pf ve giyeceklerin fiyatı = Pc olsun;

Bu durumda, Pf *F , gıda mallarına yapılan harcamaları gösterirken, Pc *C giyecek için yapılan toplam harcama miktarını gösterecektir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 44

Bütçe Kısıtı

Bu durumda bütçe doğrusu şöyle yazılabilir:

ICPFP CF

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 45

Budget Constraints

A 0 40 $80

B 20 30 $80

D 40 20 $80

E 60 10 $80

G 80 0 $80

Mal Demetleri Gıda (F) Giyim (C) Toplam HarcamaPf = ($1) Pc = ($2) PfF + PcC = I

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 46

Bütçe Doğrusu F + 2C = $80

CF/PPFC - 2

1- / Slope

10

20

(I/PC) = 40

Bütçe Kısıtı

Gıda(adet/hafta)40 60 80 = (I/PF)20

10

20

30

0

A

B

D

E

G

GiyimPc = $2 Pf = $1 I = $80

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 47

Bütçe Kısıtı

Bütçe DoğrusuBütçe doğrusu üzerinde hareket ettikçe tüketici

bir mal için daha çok harcama yaparken, diğeri için daha az harcama yapar.

Doğrunun eğimi bize gıda ve giyecek mallarının göreli maliyetlerinin bir ölçüsünü verir.

Eğim iki malın fiyatları oranının negatifine eşittir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 48

Bütçe Kısıtı

Bütçe Doğrusu (Budget Line)Doğrunun eğimi bize harcanan para miktarı

değişmeden, bir malın diğeri yerine ikame edilebilme oranını vermektedir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 49

Bütçe Kısıtı

Bütçe Doğrusu

Dikey kesen bize (I/PC), I geliri ile satın alınabilecek maksimum C miktarını ifade eder.

Yatay kesen (I/PF), I geliri ile satın alınabilecek maksimum F malı miktarını verir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 50

Bütçe Kısıtı

Gelir ve Fiyatların DeğişmesiGelirin Değişmesi

Gelirin artması bütçe doğrusunun dışa doğru paralel kaymasına yol açar (çünkü fiyatlar sabit).

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 51

Budget Constraints

Gelir ve Fiyat Değişmelerinin EtkileriGelirin Değişmesi

Gelirde bir düşme bütçe doğrusunu içe doğru paralel kaydırır (fiyatlar sabit)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 52

Bütçe Kısıtı

Gıda

Giyim

80 120 16040

20

40

60

80

0

Gelirde bir artışbütçe doğrusunu içe doğru kaydırır

(I = $160)L2

(I = $80)

L1

L3

(I =$40)

Gelirde bir düşme bütçe doğrusunu içe doğru kaydırır

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 53

Bütçe Kısıtı

Gelir ve Fiyat Değişmelerinin EtkileriFiyat Değişimleri (Price Changes)

Bir malın fiyatı değişirse, bütçe doğrusu döner (eğim değişir)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 54

Budget Constraints

Gıda

Giyim

80 120 16040

40

(PF = 1)

L1

Gıda malları fiyatı$2’a yükselirse

bütçe doğrusunun eğimi dikleşir ve

doğru içe doğru döner

L3

(PF = 2)(PF = 1/2)

L2

Gıda malları fiyatı0,50 cent olursabütçe doğrusunun eğimi azalır ve doğru içe dışa döner

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 55

Bütçe Kısıtı

Gelir ve Fiyat Değişmelerinin EtkileriFiyat Değişimleri (Price Changes)

Fiyatlar, fiyat oranı değişmeyecek biçimde bir değişiklik gösterirse bütçe doğrusunun eğimi değişmez.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 56

Tüketici Dengesi

Tüketici gelir kısıtı altında faydasını maksimize edecek mal bileşimini tercih edecektir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 57

Tüketici Dengesi

Faydayı Maksimum Yapan Mal Demeti İki Koşulu Yerine Getirmelidir:

1) Bütçe doğrusu üzerinde yer almalıdır.

2) Tüketiciye en çok tercih edilen mal bileşimini sağlamalıdır.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 58

Farksızlık Eğrisinin Eğimini Hatırlayalım:

Tüketici Dengesi

F

CMRS

C

F

P

PSlope

Bütçe Doğrusunun eğimi ise:

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 59

Tüketici Dengesi

Dolayısıyla, dengenin sağlandığı noktada aşağıdaki eşitlik geçerli olacaktır:

C

F

P

PMRS

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 60

Tüketici Dengesi

Tüketicinin faydasını marjinal ikame oranı, malların fiyatları oranına eşit olduğu noktada maksimum yaptığı söylenebilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 61

Tüketici Dengesi

Gıda

Giyim

40 8020

20

30

40

0

U1

B

Bütçe Doğrusu

Pc = $2 Pf = $1 I = $80

B noktasında fayda Max. değildir çünküMRS (-(-10/10) = 1

büyüktür ½ (fiyatlar oranı).

-10C

+10F

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 62

Tüketici Dengesi

Bütçe Doğrusu

U3

D D mal demeti, bu bütçe kısıtı altında satın

alınamaz.

Pc = $2 Pf = $1 I = $80

Gıda

Giyim

40 8020

20

30

40

0

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 63

U2

Tüketici Dengesi

Pc = $2 Pf = $1 I = $80

Bütçe Doğrusu

A

A noktasında bütçe doğrusu ve farksızlık

eğrisi birbirine teğettir. Ulaşılabilecek

maksimum fayda düzeyi budur.

A noktasında:MRS =Pf/Pc = .5

Gıda

Giyim

40 8020

20

30

40

0

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 64

Tüketici Dengesi

İki tüketici grubu düşünelim, her biri otomobil stili ve performansı için $10,000 harcamayı arzu ettiklerini varsayalım.

Her bir grup farklı tercihlere sahip olsun.

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 65

Tüketici Dengesi

Herhangi bir grubun bütçe doğrusu ile farksızlık eğrisinin teğet olduğu noktayı kullanarak otomobil şirketleri bir üretim ve pazarlama planı hazırlayabilirler.

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 66

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)

stil

Performans$10,000

$10,000

$3,000

Bu tüketici grubuKüçük performans artışı

İçin önemli ölçüde stilden Vazgeçmeye razı görünüyor

$7,000

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 67

Yeni Otomobiller Dizayn Etmek (II)

Stil

$10,000

$10,000

$3,000

Bu tüketici grubuküçük stil iyileşmesinekarşılık önemli ölçüdeperformanstan vazgeçmeye razı görünüyor

$7,000

Performans

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 68

Tüketici Dengesi

Köşe çözümü (corner solution) tüketici bir maldan çok miktarda satın alıp diğer maldan hiç satın almazsa ortaya çıkar. Bu durum farksızlık eğrileri eksenlere teğet

olduğunda ortaya çıkar.

MRS fiyat oranlarına (PA/PB) eşit değildir.

Köşe ÇözümüKöşe Çözümü

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 69

Köşe Çözümü

Dondurma

Eskimo

B

A

U2 U3U1

B noktasında köşeçözümü ortaya çıkmaktadır

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 70

Tüketici Dengesi

Köşe ÇözümüB noktasında, MRS> bütçe doğrusunun eğimi

(fiyatlar oranı).

Tüketici dondurma elde etmek için elindeki tüm eskimoları vermeye razı.

Böylece, verecek eskimo kalmıyor!

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 71

Tüketici Dengesi

Köşe ÇözümüKöşe çözümünde marjinal ikame oranı fiyatlar

oranına eşit olmak durumunda değildir.

Kısaca:

eskimodondurma PPMRS /

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 72

Marjinal Fayda (Marginal utility) bir maldan ek bir birim tüketildiğinde tüketicinin elde ettiği ek fayda miktarına denir.

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

Marjinal FaydaMarjinal Fayda

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 73

ÖrnekTükettiğimiz gıda miktarı 0’dan 1’e

yükseldiğinde marjinal fayda 9 olabilir.

1’den 2’ye MU= 7

2’den 3’e MU=5

Gözlem: Marjinal fayda azalmaktadır

Marjinal FaydaMarjinal Fayda

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 74

Azalan marjinal fayda ilkesi (the principle of diminishing marginal utility) bir maldan tüketilen miktarlar arttıkça yapılan ek tüketimler bireyin faydasına giderek daha düşük katkılar sağlar.

Azalan Marjinal Fayda İlkesiAzalan Marjinal Fayda İlkesi

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 75

Marjinal Fayda ve Farksızlık EğrisiFarksızlık eğrisi üzerinde hareket ettiğimizde,

birinci maldan (gıda, F) tükettiğimiz miktar arttıkça elde edilen ek fayda; diğer maldan (giyim, C) vazgeçilen miktarın getirdiği fayda kaybını karşılamalıdır.

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 76

Formel olarak:

C)( MUF) (MU CF 0

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 77

Yeniden düzenlersek:

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

CF MUMUFC //

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 78

Çünkü:

CF/MU MUMRS

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

CF MUMUFC //

C for F of MRSFC /

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 79

Tüketiciler faydalarını maksimize ettiklerinde:

CF/P PMRS

CFC F /P P /MUMU

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

MRS aynı zamanda malların marjinal faydaları oranına eşit olduğu için şu ifadeyi yazabiliriz:

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 80

Bu ifade bize fayda maksimizasyonu için gerekli şartı verecektir:

CCFF PMUPMU //

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 81

Toplam fayda, gelir her tüm mallar için harcanan son para biriminin ($, YTL vs) sağladığı ek fayda eşit olduğunda maksimum olur.

Bu ilke eş-marjinallik ilkesi olarak bilinir (equal marginal principle).

Marjinal Fayda ve Tüketici Tercihleri

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 82

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) tüketim mallarından oluşan tipik bir mal demetinin maliyetinin baz yılı maliyetine oranı biçiminde hesaplanır.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 83

Hayat Pahalılığı Endeksleri Cost-of-Living Indexes

ÖrnekŞirin ile Aslı benzer (aynı) tercihlere sahip iki

kardeştir.

Şirin 2000 yılında üniversiteye başladığında bütçesi 500 YTL idi.

Aslı 2005 yılında üniversiteye başladı ve ailesi ona satın alma gücü olarak Şirin’e verilen miktara eşit para vereceklerini söylemişlerdir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 84

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Kitap fiyatları 20/kitap 100/kitap

Kitap Sayısı 15 6

Yiyecek Fiyatları 2.00/kg. 2.20/kg

Yiyecek Miktarı 100 300

Harcamalar 500 1,260

2000 (Şirin) 2005 (Aslı)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 85

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Aynı fayda düzeyini elde etmek için Aslı’nın harcamaları: 1,260 = 300 kg Gıda x 2.20/kg. + 6 kitap x 100/kitap

Şirin’in Harcamaları

500 = 100 kg Gıda x 2.00/kg. + 15 kitap x 20/kitap

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 86

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Aslı için aynı fayda düzeyini yakalamak ancak 760 YTL fazla vermek ile mümkün olur.

Bu durumda ideal yaşam pahalılığı endeksi (ideal cost-of-living index)=1,260/500 = 2.52 veya yüzde olarak 252 olacaktır.

Bunun anlamı, geçen süre içinde yaşam yüzde 152 daha pahalı hale gelmiştir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 87

Aslı’nın Şirin’le aynı fayda düzeyini elde etmesi,

Fiyatlar yükseldiği için,B noktasının temsil ettiği

mal demetini satın almayaolanak verecek kadar geliri

(bütçesi) artmalıdır.

l2

B

l1

U1

A

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Gıda(kg/dönem)

Kitaplar(dönem)

450

25

20

15

10

5

0 60050 100 200 250 300 350 400 550500

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 88

Hayat Pahalılığı Endeksleri

İdeal yaşam standardı endeksi (ideal cost of living index) kısaca belli bir fayda düzeyini elde etmek için baz yılına (2000) kıyasla cari yıldaki (2005) maliyetini gösterir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 89

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Bu basit hesaplamaları ekonomi genelinde yapmak, büyük ölçüde bilgi toplanmasını gerektirir.

Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) gibi Fiyat endeksleri (Price indexes), baz yılı için sabit bir mal sepeti kullanır.Buna Laspeyres fiyat endeksi adı verilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 90

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Laspeyres endeksi:Tüketicinin baz yılında seçtiği mal sepetini satın

almak için cari yılda satın almak için gerekli olan para miktarının, aynı mal demetini baz yılı fiyatlarıyla satın almak için gerekli para miktarına bölünmesiyle elde edilir.

Laspeyres EndeksiLaspeyres Endeksi

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 91

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Aslı’nın Laspeyres hayat pahalılığı endeksini hesaplayalım:

Satın alınan miktarları ablasının 2000 yılında satın aldığı miktarlar olarak sabit tutarak ve fiyatları cari fiyatlarla yani 2005 fiyatlarıyla harcamaları: 1,720= (100 x 2.20 + 15 x 100)

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 92

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Bu durumda yaşam maliyetleri için uyarlanma 1,220 YTL olmaktadır.

Laspeyres endeksi: 1,720/500 = 344.

Bu endeks yaşam pahalılığındaki gerçek artışı abartmaktadır.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 93

l2

Laspeyres endeksini kullandığımızdabütçe doğrusu I2 den I3 ‘e kaymaktadır

l3B

l1

U1

A

Cost-of-Living Indexes

Gıda(kg/dönem)

kitaplar(dönem)

450

25

20

15

10

5

0 60050 100 200 250 300 350 400 550500

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 94

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Sizce

Laspeyres endeksi yaşam pahalılığındaki artışı her zaman olduğundan fazla mı gösterir?

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 95

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Evet!Laspeyres endeksi fiyatlar değiştikçe tüketicilerin

buna tepki vermediğini ve aynı miktarları satın almaya devam ettiklerini varsaydığı için yaşam pahalılığını olduğundan fazla gösterir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 96

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Evet!Tüketici göreli olarak daha ucuz hale gelen

mallardan satın aldığı miktarları arttırarak ve pahalı hale gelen mallardan satın aldığı miktarları azaltarak aynı fayda düzeyini aynı mal demetini satın almadan elde edebilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 97

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Paasche EndeksiAlternatif olan bu endeks cari yıldaki mal

demetini cari fiyatlarla satın almak için gerekli harcamaların, aynı mal demetini baz yılı fiyatlarıyla satın almak için gerekli harcamalara bölerek elde edilir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 98

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Her iki endeks baz yılı ve cari yıl fiyatlarını kullanır.

Bununla birlikte, Laspeyres endeksi baz yılı tüketim miktarlarını baz alır. Paasche endeksi cari yılın tüketim miktarlarını baz alır (Ft ve Ct)

Bu İki Endeksin KarşılaştırılmasıBu İki Endeksin Karşılaştırılması

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 99

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Laspeyres ve Paasche endeksleri aşağıdaki denklemlerle ifade edilebilir:

bCbbFb

bCtbFt

CPFP

CPFP LI

tCbtFb

tCttFt

CPFP

CPFP PI

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 100

Hayat Pahalılığı Endeksleri

İki tip ürün tükettiğimizi kabul edelim:

Yiyecek (F) ve Giyecek (C)

Endeksleri KarşılaştırmaEndeksleri Karşılaştırma

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 101

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Verilenler :

PFt & PCt cari yıl fiyatlarını

PFb & PCb baz yılı fiyatlarını

Ft & Ct cari yıldaki miktarları

Fb & Cb baz yılındaki miktarları

ifade etmektedir.

Endeksleri KarşılaştırmaEndeksleri Karşılaştırma

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 102

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Şirin (2000)

Cari fiyatlarla, baz yılında satın alınan miktarların maliyeti = 1,720 (100 kg x 2.20/kg + 15 kitap x 100/kitap)

Aynı mal sepetinin baz yılı fiyatlarıyla maliyeti = 500 (100 kg x 2.00/kg + 15 kitap x 20/kitap)

Endeksleri Karşılaştırma Endeksleri Karşılaştırma

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 103

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Şirin (2000)

Endeksleri KarşılaştırmaEndeksleri Karşılaştırma

344500

7201

$

,$LI

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 104

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Şirin (2000)

Cari yıldaki mal demetini cari fiyatlarla satın almanın maliyeti = 1,260 = (300 kg x 2.20/kg + 6 kitap x 100/kitap)

Aynı mal sepetinin (cari yıl) baz yılı fiyatlarıyla maliyeti = 720 = (300 kg x 2/kg + 6 kitap x 20/kitap)

Endeksleri KarşılaştırmaEndeksleri Karşılaştırma

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 105

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Şirin (2000)

Endeksleri KarşılaştırmaEndeksleri Karşılaştırma

175720

2601

YTL

YTL,PI

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 106

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Paasche endeksi de bireyin cari yıldaki mal demetini baz yılında satın alacağını varsayarak yaşam pahalılığını olduğundan küçük gösterme eğilimi taşır.

Paasche EndeksiPaasche Endeksi

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 107

Hayat Pahalılığı Endeksleri

1995 yılından itibaren gelişmiş ülkelerden başlayarak hükümetler reel GSYİH hesaplarından zincir ağırlıklı (chain-weighted) fiyat endeksleri kullanmaya başlamışlardır.Bu yöntem fiyatların hızlı değişmesi ve uzun

dönem karşılaştırmalarda ağırlıkların değişmesi sonucu ortaya çıkan sorunları aşmak için geliştirilmiştir.

EKO 205 Mikro İktisat I: Ders 1 Tüketici Davranışları Slayt 108

Hayat Pahalılığı Endeksleri

Sıra Sizde!

Hükümetin, emeklilerin gelirlerini yaşam pahalılığının olumsuz etkilerinden korumak için TÜFE endeksini (Laspeyres) kullanmaya karar vermesi nasıl etkiler yaratır?

TÜFE’nin Yanlı OlmasıTÜFE’nin Yanlı Olması

Recommended