การสมมนาเชงปฏบตการการสมมนาเชงปฏบตการเรอง เรอง

““การจดการความร และการสรางองคกรการจดการความร และการสรางองคกรแหงการเรยนรแหงการเรยนร””

(Knowledge Management & (Knowledge Management & Learning Organization)Learning Organization)

โดยดร . ประพนธ ผาสขยด

(prapon@kmi.or.th)The Knowledge Management

Institute สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม

(สคส.)

ภาพรวมของกำาหนดการวนแรก (LO) 9.00 - 9.40: Session 1 - เกรนนำา ทำาความรจกกน 9.40 - 10.30: Session 2 - ชวยกนนยาม ใหความหมาย LO10.45 - 12.00: Session 3 - จากการเรยนร นำาสผลลพธทตองการ13.00 - 16.00: Session 4 - รวมสรางปจจย ลองใชประเมนตนเองวนทสอง (KM) 9.00 - 12.00: Session 5 - แนวคด และการประยกตใช KM13.00 - 14.30: Session 6 - ทดลองแลกเปลยนเรยนร (S&L)14.45 - 16.00: Session 7 - สรางคลงความร ปทางส CoPs

เกรนนำาเกรนนำา•เปนสมมนาทเนนการปฏบตจรง•ใชกจกรรมกลมสลบการบรรยาย•ภายใตบรรยากาศทเปนมตรเปน

กนเอง• ฝกรบฟงผอน รจกชนชม และให

กำาลงใจ• ปลอยตวตามสบาย ทำาใจใหวาง

““ ใหเตอนตวเองวา ใหเตอนตวเองวา ... ... ”ไมไดมาทำางาน”ไมไดมาทำางานการเรยนรจะเกดขนไดภายใตบรรยากาศทไมเครงเครยดการเรยนรจะเกดขนไดภายใตบรรยากาศทไมเครงเครยด

พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการ บรหารกจการบานเมองทด บรหารกจการบานเมองทด

พพ..ศศ. 2546. 2546

หมวด 3 มาตรา 11

“ สวนราชการมหนาทพฒนาความรในสวนราชการเพอใหมลกษณะเปนองคการแหงการเรยนรอยาง

สมำาเสมอ โดยตองรบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความร ในดานตางๆ เพอนำามาประยกตใชในการปฏบตราชการไดอยางถกตอง รวดเรว

และเหมาะสม กบสถานการณ รวมทงตองสงเสรมและพฒนาความรความสามารถ สรางวสยทศน

และปรบเปลยนทศนคตของขาราชการในสงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพและมการเรยนรรวมกน ทงน เพอประโยชนในการปฏบตราชการของ

สวนราชการใหสอดคลองกบการบรหารราชการใหเกดผลสมฤทธ ”ตามพระราชกฤษฎกาน

CM

IM KMInformation

ManagementKnowledge

Management

ChangeManagement

LO LO ตาม ตาม Model Model ของ ของ Peter M. Peter M. SengeSenge

Systems Thinking

Shared Vision Team Learning

Personal Mastery Mental Models

Dialogue

LO LO ตาม ตาม Model Model ของ ของ Michael J. Michael J. MarquardtMarquardt

Learning

Organization People

Knowledge Technology

บนไดสขนสการเรยนร บนไดสขนสการเรยนร (Learning)(Learning)

ไมรไมร ไมช vs. ไมร แลวช

1

รบรแตอาจไมไดนำาไปใช

2

เลยนร รบมา ทำาเลยนแบบ

3

เรยนร เลยนแบบ พฒนาตอยอด

4

นำ�เสนอแนวคดโดย ดร . ประพนธ ผ�สขยด สถ�บนสงเสรมก�รจดก�รคว�มรเพอสงคม (สคส .) 19 ธ.ค . 47

Learning TopicsLearning Topics Topic No. 1: Topic No. 1: ทำาอยางไรใหคนในองคกรใฝทำาอยางไรใหคนในองคกรใฝ

เรยนรอยตลอดเวลา เรยนรอยตลอดเวลา (Personal Mastery)(Personal Mastery) Topic No. 2: Topic No. 2: ทำาอยางไรใหทมงาน ทำาอยางไรใหทมงาน ((คนในคนใน

กลม ในหนวยงานกลม ในหนวยงาน ) ) มการเรยนรรวมกน มการเรยนรรวมกน (Team (Team Learning)Learning)

Topic No. 3: Topic No. 3: ทำาอยางไรใหเกดการเรยนรทวทำาอยางไรใหเกดการเรยนรทวทงองคกร ทงองคกร (Organizational Learning)(Organizational Learning)

From Learning to ActionFrom Learning to Action อยาทำาแบบ อยาทำาแบบ NATO (No Action, Talk NATO (No Action, Talk Only)Only)

อยาทำาแคเพอ อยาทำาแคเพอ BB (Being Busy)BB (Being Busy)“Nothing is easier than being busy, nothing is more difficult than being effective.”

-Alex Mackinsey “ ” เพยงแค ดยงๆ

ไมไดหมายความวาเกด“ ”ประสทธผล

ประเดนการประเมนผลการปฏบตราชการ

มตท 1 มตท 2 มตท 3 มตท 4

ประสทธผลตามยทธศาสตร

คณภาพการใหบรการ

ประสทธภาพการปฏบตราชการ

การพฒนาองคกร

• การจดการสารสนเทศ (Information Management) 5%• การบรหารความร (Knowledge Management) 5%• การบรหารการเปลยนแปลง (Change Management) 10%

60 %10 % 10 %

20 %

ประสทธผล (Effectiveness) เปนคนละเรองกบ ประสทธภาพ (Efficiency)

(โปรดพลก)

อานขอความตอไปนและประเมนวาหนวยงานของทานมการดำาเนนการตอไปนอยในระดบใด (ใสเครองหมาย ลงในชองทเลอก)

1 = ไมมเลย 2 = มนอยมาก 3 = มระดบปานกลาง 4 = มในระดบทด 5 = มในระดบทดมาก

1. เปดโอกาสใหเรยนรอยางตอเนอง (Provide continuous learning oppourtunities) 1 2 3 4 5

1( ) คนในหนวยงานมการหยบยกขอผดพลาดมาอภปรายเพอเรยนรแกไข

(2 ) คนในหนวยงานมการชวยเหลอซงกนและกนมการเรยนรรวมกน (3 ) หนวยงานสนบสนนใหคนในหนวยงานไดเรยนรโดยจดสรรงบ

ประมาณและใหทรพยากรทตองการ (4 ) หนวยงานสนบสนนใหคนในหนวยงานไดเรยนรโดยใหเวลาท

ตองการ (5 ) คนในหนวยงานมองปญหาทเกดขนวาเปนโอกาสในการเรยนร (6 ) คนในหนวยงานไดรบรางวล / คำาชมเชย สำาหรบการเรยนรทเกดขน

2 . สงเสรมการตงคำาถามและการสนทนา (Promote inquiry and dialogue) 1 2 3 4 5

1( ) คนในหนวยงานให () อยางเปดใจและจรงใจ

2( ) คนในหนวยงานเปดใจรบฟงผอนกอนทจะพดแสดงความเหน

3( ) คนในหนวยงานสามารถตงคำาถาม ทำาไม ไดกบคนทกคนและ“ ”ทกระดบ (ตำาแหนง)

4( ) คนในหนวยงานเมอแสดงความคดเหนกจะถามความเหนจากผอนดวย

5( ) คนในหนวยงานใหความเคารพตอความคดเหนและการปฏบตของผอน

ก�ก�ก�กกกก

เปาหมายสการเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization)ปจจยสเปาหมาย ระดบท 1 ระดบท 2 ระดบท 3 ระดบท 4 ระดบท 5

1. บรรยากาศทสงเสรมการเรยนรและการปรกษาหารอระหวางกน( Learning

opportunities and dialogue)

2 . ความรวมมอและการเรยนรรวมกน( Collaboration

and teamlearning)

3 ระบบ (ชองทาง ) รบความรและกระบวนการแลกเปลยนเรยนร (Systems to

capture & share

knowledge) 4 การมอบอำานาจ

ตดสนใจและภาวะผนำาทสงเสรมการเรยนร

(Leadership and

empowerment) 5 . ความเชอมโยง

และการปฏสมพนธกบปจจยแวดลอม

(Connect and interact with its

environment)

ปจจยสเปาหมาย 1. บรรยากาศทสงเสรมการเรยนรและการ

ปรกษาหารอระหวางกน( Learning opportunities and dialogue)

2 . ความรวมมอและการเรยนรรวมกน( Collaboration and team learning)

3 ระบบ (ชองทาง ) รบความรและกระบวนการแลกเปลยนเรยนร (Systems to capture & share knowledge)

4 การมอบอำานาจตดสนใจและภาวะผนำาทสงเสรมการเรยนร

(Leadership and empowerment) 5 . ความเชอมโยงและการปฏสมพนธกบปจจย

แวดลอม (Connect and interact with its

environment)

แนวคดเรองแนวคดเรอง KMKM

เรยนร/ยกระดบ

รวบรวม/จดเกบ นำาไปปรบใช

เขาถง/ตความ

ความรเดนชดExplicit

Knowledge

ความรซอนเรน

TacitKnowledge

สราง/ยกระดบ

มใจ/แบงปน

เรยนรรวมกน

เนน “2T”Tool & Technology

เนน “2P”Process & People

create/leverage

care & share

access/validate

capture& learn

store apply/utilize

KM KM สวนใหญ ไปสวนใหญ ไป““ผดผดทาง”ทาง”

ใหความสำาคญใหความสำาคญกบกบ““2P”2P”People & ProcessesPeople & Processes

ใหความสำาคญกบ ใหความสำาคญกบ ““2T”2T” Tool & Tool & TechnologyTechnology

อยาลมวาตอง สมดล“ ”

สวนหว สวนตามองวากำาลงจะไปทางไหน

“ ตองตอบไดวา ทำา KM ”ไปเพออะไร

KnowledgeVision

KnowledgeSharing

“ ”สวนกลางลำาตว สวนทเปน หวใจใหความสำาคญกบการแลกเปลยนเรยนร

ชวยเหลอ เกอกลซงกนและกน(Share & Learn)

KnowledgeAssets

สวนหาง สรางคลงความร เชอมโยงเครอขาย ประยกตใช ICT

“ ” สะบดหาง สรางพลงจาก CoPs

KM Model “ปลาท”• Knowledge Vision (KV)• Knowledge Sharing (KS)• Knowledge Assets (KA)

KV KS KA

แนวทางหนง ทจะชวยให“ ”ไมไปผดทาง

12.การตดตามเครองชวดสำาคญ11.การทบทวนการใชทรพยากร10.การทบทวนการใชขอมลวชาการ

9.การทบทวนความสมบรณของการบนทกเวชระเบยน

8. การทบทวนการดแลผปวยจากเหตการณสำาคญ7.การปองกนและเฝาระวงความคลาดเคลอนทางยา6.การปองกนและเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล5.การคนหาและปองกนความเสยง4.การทบทวนการตรวจรกษาโดยผชำานาญกวา3. การทบทวนการสงตอ/ขอยาย/ปฏเสธการรกษา

2. การทบทวนความคดเหน/คำารองเรยนของ ผรบบรการ

1. การทบทวนขณะดแลผปวย

ดเยยม (ระดบ5)

ดมาก (ระดบ4)

ด( ระดบ3)

พอใช(ระดบ2)

เรมตน(ระดบ 1)

Knowledge Vision“เพอพฒนาคณภาพและไดรบการรบรองมาตรฐานโรงพยาบาล (HA)”

ปจจย/องคประกอบ

มแนวทางการปฏบตเพอปองกนการตดเชอในโรงพยาบาลมระบบการเกบขอมลการตดเชอในหนวยงาน

ระดบ 1 -

มคณะกรรมการ IC, ม ICN, ระบบการเกบรวบรวมขอมลทเหมาะสมและเปนไปในทางเดยวกนมมาตรการการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาลเดยวกน

ระดบ 2 -

มการนำาขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะห หาสาเหตและวางแผนแกไข และมการปฏบตตามมาตรการทกำาหนด

ระดบ 3 -

มการประเมนผลประสทธภาพของการปองกนระดบ 4 -

มการเชอมโยงการปองกนการตดเชอกบระบบอนๆ ในโรงพยาบาล

ระดบ 5 -

องคประกอบท 6: การปองกนและเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล

 

เรมตน ( ระดบ

1)

พอใช

(ระดบ2)

ด

( ระดบ3)

ดมาก (ระดบ4)

ดเยยม (ระดบ5)

1. การทบทวนขณะดแลผปวย          2. การทบทวนความคดเหน/คำารอง

เรยนของ ผรบบรการ          3. การทบทวนการสงตอ/ขอยาย/ปฏเสธการรกษา          4. การทบทวนการตรวจรกษาโดยผชำานาญกวา          5. การคนหาและปองกนความเสยง          6. การปองกนและเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล          7. การปองกนและเฝาระวงความคลาดเคลอนทางยา          8. การทบทวนการดแลผปวยจากเหตการณสำาคญ          9. การทบทวนความสมบรณของการบนทกเวชระเบยน          10. การทบทวนการใชขอมลวชาการ          11. การทบทวนการใชทรพยากร          12. การตดตามเครองชวดสำาคญ          

กรอบแนวคดการประเมนตนเองตามบนไดขนท 1 ส HA( Self Assessment Framework for HA)

ร.พ . ท 1

ระดบปจจบนของ รพ.ท 1 และรพ.อนๆ

1

2

3

4

5

Leve

l

1

2

3

4

5

Leve

lระดบทแตกตางของแตละองคประกอบ

1

2

3

4

5

ก�รทบทวน

ขณะดแลผปวย

ก�รทบทวน

คว�มคดเหน/ค

ำ� รองเร

ยนของผรบ

บรก�ร

ก�รทบทวน

ก�รสงต

อ/ขอย�ย/ปฏเสธก

�รรกษ�

ก�รทบทวน

ก�รตรวจ

รกษ�โ ด

ยผชำ�น�ญ

กว�

ก�รคนห�แ

ละ ปองก

นคว�มเสยง

ก�รปองก

นและ เฝ�ระ

วงก�รต

ดเชอใ นโ รง

พย�บ�ล

ก�รปองก

นและ เฝ�ระ

วงคล�ม

คล�ดเคลอนท�งย

�

ก�รทบทวน

ก�รดแลผปวย

จ�กเหตก�รณ

สำ� คญ

ก�รทบทวน

คว�มสมบรณ

ของก�รบ

นทกเวชระ เ

บยน

ก�รทบทวน

ก�รใชขอมลวช

�ก�ร

ก�รทบทวน

ก�รใชทรพ

ย�กร

ก�รตดต�ม

เครองช

วดสำ� ค

ญ

Leve

l

แสดงระดบปจจบนของ รพ . ท 1 เมอเทยบกบกลม“ธารปญญา”

สวนหว สวนตามองวากำาลงจะไปทางไหน

“ ตองตอบไดวา ทำา KM ”ไปเพออะไร

KnowledgeVision (KV)

KnowledgeSharing (KS)

“ ”สวนกลางลำาตว สวนทเปน หวใจใหความสำาคญกบการแลกเปลยนเรยนร

ชวยเหลอ เกอกลซงกนและกน(Share & Learn)

จาก KV ส KS

1

2

3

4

5

ก�รทบทวน

ขณะดแลผปวย

ก�รทบทวน

คว�มคดเหน/ค

ำ� รองเร

ยนของผรบ

บรก�ร

ก�รทบทวน

ก�รสงต

อ/ขอย�ย

/ปฏเสธก�รรกษ�

ก�รทบทวน

ก�รตรวจ

รกษ�โ ด

ยผชำ�น�ญ

กว�

ก�รคนห�แ

ละ ปองก

นคว�มเสยง

ก�รปองก

นและ เฝ�ระ

วงก�รต

ดเชอใ นโ รง

พย�บ�ล

ก�รปองก

นและ เฝ�ระ

วงคล�ม

คล�ดเคลอนท�งย

�

ก�รทบทวน

ก�รดแลผปวย

จ�กเหตก�รณ

สำ� คญ

ก�รทบทวน

คว�มสมบรณ

ของก�รบ

นทกเวชระ เ

บยน

ก�รทบทวน

ก�รใชขอมลวช

�ก�ร

ก�รทบทวน

ก�รใชทรพ

ย�กร

ก�รตดต�ม

เครองช

วดสำ� ค

ญ

Leve

lชองวาง (Gap) ระหวางระดบทเปนเปาหมาย (Target) กบระดบปจจบน (Current)

ในเรองการปองกนและเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล

Current

Target

6. การปองกนและเฝาระวงการตดเชอในโรงพยาบาล

GAP ( = Target minus Current)

5

4

3

2

1

0 1 2 3 4

LEVEL

ร.พ.1

ร.พ.4

ร.พ.7

ร.พ.3

ร.พ.5, 9ร.พ.2, 8

ร.พ.6

ร.พ.10, 11

พรอมให

ใฝร

Care & Share / Give & Grow

การจดการความร การจดการความสมพนธ

Share & ShineShare & Shine

Learn - Care - Share - ShineLearn - Care - Share - Shine

สวนหว สวนตามองวากำาลงจะไปทางไหน

“ ตองตอบไดวา ทำา KM ”ไปเพออะไร

KnowledgeVision (KV)

KnowledgeSharing (KS)

“ ”สวนกลางลำาตว สวนทเปน หวใจใหความสำาคญกบการแลกเปลยนเรยนร

ชวยเหลอ เกอกลซงกนและกน(Share & Learn)

KnowledgeAssets (KA)

สวนหาง สรางคลงความร เชอมโยงเครอขาย ประยกตใช ICT

“ ” สะบดหาง สรางพลงจาก CoPs

จาก KS ส KA

สบเรองสำาคญทสดทจะตองรหารายละเอยดเพมเตมไดจากทไหน

เอามาปรบใชไดอยางไรควรปรกษาใคร

เพม เพม เพม เพม สรปเพม สรป

บทเรยน

ขมความร (Knowledge Asset) เรอง……..

•

•

•

•

•

•

ประเดน/หลกการ

แหลงขอมล/บคคล

โทร. ...

“ ““ “

เรองเลา &คำาพด

“เราทดลองวธ …”การใหม

..... เปน ขมความร (Knowledge Assets) ทมบรบท และรายละเอยด ตามกาละและเทศะทตองการความรนน

ขมทรพยความร เรอง ..........................คำาแนะนำา/ประเดน

ความรทไดตวอยางประสบการณ/เรอง

เลา แหลงขอมล /

สอบถาม

KnowledgeAssets (KA)Knowledge

Vision (KV)

สวนหว สวนตามองวากำาลงจะไปทางไหน

ตองตอบไดวา “ทำา KM ไปเพออะไร”

KnowledgeSharing (KS)

สวนกลางลำาตว สวนทเปน “หวใจ”ใหความสำาคญกบการแลกเปลยนเรยนรชวยเหลอ เกอกลซงกนและกน (Share & Learn)

สวนหาง สรางคลงความรเชอมโยงเครอขาย ประยกตใช ICT สราง CoPs ทมพลง ดจดงปลา“ ”สะบดหาง

KnowledgePractitionersCKO

Knowledge Facilitators

“ ”คณกจ

“ ”คณอำานวย

“ ”คณเออChiefKnowledgeOfficer

““Wilson, what exactly is a ‘knowledge Wilson, what exactly is a ‘knowledge worker,’ and do we have any on staff?”worker,’ and do we have any on staff?”

You know you’re a knowledge worker You know you’re a knowledge worker if…if…

• 80% of your time is spent doing things 80% of your time is spent doing things that "aren't your job" that "aren't your job"

• "It's not my job" is no longer a reasonable "It's not my job" is no longer a reasonable excuse excuse

• Your mother doesn't understand what you Your mother doesn't understand what you do do

• Your boss doesn't understand what you do Your boss doesn't understand what you do • You don't understand what you do You don't understand what you do

กำาหนดเปาหมายของ

งานงานบรรลเปา

หมาย

Model 3 มต ของ สคส . (ดดแปลงจากหนงสอ Learning to Fly)

จดเกบปรบปรงคลงความร (ภายใน)

คนหา

แลกเปลยนเรยนรยกระดบความร

ใช

ความรจากภายนอก

เลอก

ควา

ความร

งาน

คน + วฒนธรรม

องคกร

KM Strategy LeadershipBehaviours

Networking Learning before, during and after

Capturing knowledge

Level 5 Clearly identified Intellectual

assets.KM strategy is embedded in the business strategy.Framework and tools enable learning before, during and after.

Leaders recognise the link between KM and performanceThe right attitudes exist to share and use others’ know-how. Leaders reinforce the right behaviour and act as role models.

Clearly defined roles and responsibilities.Networks and CoPs have a clear purpose, some have clear deliverables other develop capability in the organisation. Networks meet annually.

Prompts for learning built into business processes.People routinely find out who knows and talk with them.Common language, templates and guidelines lead to effective sharing.

Knowledge is easy to get to, easy to retrieve. Relevant knowledge is pushed to you.It is constantly refreshed and distilled.Networks act as guardians of the knowledge.

Level 4

Discussions ongoing about organisation’s Intellectual assets.A KM strategy exists but is not linked to business results. A clear framework and set of tools for learning is widely communicated and understood.

KM is everyone’s responsibility; a few jobs are dedicated to managing knowledge. “Knowledge sharing is power.” Leaders set expectations by “asking the right questions”, and rewarding the right behaviours.

Networks are organised around business needs. Networks have a clear governance document.Supportive technology is in place and is well used.

Learning before, during and after is the way we do things around here.“Customers” and partners participate in review sessions.

Just-in-time-knowledge is current and easily accessible.One individual distils and refreshes it, though many contribute. That individual acts as the owner.

Level 3

There is no framework or articulated KM strategy.Some job descriptions include knowledge capture, sharing and distillation.People are using a number of tools to help with learning and sharing.

KM is viewed as the responsibility of a specialist team. Some leaders talk the talk, but don't always walk the walk!

People are networking to get results.Networks are created

People can easily find out what the company knows. Examples of sharing and using are recognised.Peers are helping peers across organisational boundaries.

Networks take responsibility for the knowledge, collects their subjects knowledge in one place in a common format.Searching before doing is encouraged. Little or no distillation.

Level 2 Most people say sharing

know-how is important to the organisations success.People are using some tools to help with learning and sharing

Some managers give people the time to share and learn, but there is little visible support from the top.

Ad hoc networking to help individuals who know each other.

People learn before doing and programme review sessions.They capture what they learn for others to access. In practice few do access it.

Teams capture lessons learned after a project.Teams look for knowledge before starting a project.Access to lots of knowledge, though not summarised.

Level 1 A few people express that

know-how is important to the organisation. Isolated people with a passion for KM begin to talk and share how difficult it is.

KM viewed as a management fad. Leaders are sceptical as to the benefits.Leaders think networking leads to lack of accountability."Knowledge is power"

Knowledge hoarders seem to get rewarded.

People are conscious of the need to learn from what they do but rarely get the time.Sharing is for the benefit of the team.

Some individuals take the time to capture their lessons in any number of cupboards and databases. They are rarely refreshed, few contribute, even fewer search.

Ignorance (อวชชา)

“Tacit Knowledge”

“Explicit Knowledge” “Implicit Knowledge”

*KM Modelระดบปจเจก

ไมรไมร วา

รร วา

รร อะไร ไมรไมร อะไร

Hidden Area We know

more than we can tell

(Polanyi)

Unknown AreaKnown Area

Blind Area

1

2

3

4

Learn

Action

Open-up

* นำาเสนอแนวคดโดย ดร . ประพนธ ผาสขยด สถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม (สคส.)

ตองการรายละเอยดเพมเตม หาไดจากหนงสอเลมนครบ!

สนใจขอเขยนของผมเขาไปดไดทสนใจขอเขยนของผมเขาไปดไดท::http://prapon-sharing.blogspot.com

หรอท หรอท website website ของ สคสของ สคส..www.kmi.or.th