www.kroo

bann

ok.co

m

ก

ค ำน ำ ชดกจกรรมภาษาไทย เรอง เสยงในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ทง ๕ ชดกจกรรม จดท าขนเพอใชเปนเครองมอส าหรบพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ในสาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย โดยการใหนกเรยนไดศกษาคนควาเนอหา และการฝกปฏบตกจกรรมไดดวยตนเองในลกษณะการเรยนรรวมกน ซงเปนการจดการเรยน การสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ โดยครผสอนใหค าแนะน าเมอนกเรยนมปญหาหรอไมเขาใจ นกเรยนสามารถตรวจสอบความร ความสามารถและทดสอบผลการเรยนไดดวยตนเอง

ชดกจกรรมภาษาไทย เรอง เสยงในภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑ ชดท ๒ เรอง เสยงสระในภาษาไทย เลมน ส าเรจลงไดดวยด เนองจากไดรบความอนเคราะหจาก นายศกดา รตนมสก ผอ านวยการสถานศกษาเชยวชาญ นายสทธพงษ ทองสราง ศกษานเทศกช านาญการพเศษ นางเสาวลกษณ หนรอด ผอ านวยการสถานศกษาช านาญการพเศษ นางวรรณ นททวโรฒ รองผอ านวยการสถานศกษาช านาญการพเศษ นายสาธต เสอทอง ครช านาญการพเศษ นางสมาล จลเพชร ครเชยวชาญ นางดนยหทย หมวกแกว ครช านาญการพเศษ นางสาวปยาณ จนาผล ครช านาญการพเศษ ทกรณาใหค าแนะน า และใหขอคดอนเปนประโยชนตอการจดท าชดกจกรรมเลมน ผจดท าจงขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ผจดท าหวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมภาษาไทยเลมน จะเปนประโยชนตอครผสอนและนกเรยนในการพฒนาการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน รวมทงเปนการสรางเจตคตทดในการเรยนวชาภาษาไทย มาลน สมพนธ

www.kroo

bann

ok.co

m

ข

สำรบญ

หนำ ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจงส าหรบคร ง ค าชแจงส าหรบนกเรยน จ ชดกจกรรมภาษาไทย ชดท ๒ เสยงสระในภาษาไทย ๑ ใบความรท ๒.๑ เรอง การออกเสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยาว ๔ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ ๗ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๒ ๘ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๓ ๙ ใบความรท ๒.๒ เรอง สระเดยว สระประสม และสระเกน ๑๐ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ ๑๔ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๒ ๑๕ ใบความรท ๒.๓ เรอง รปสระ และการใชรปสระ ๑๖ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ ๒๑ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๒ ๒๒ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๓ ๒๓ ใบความรท ๒.๔ เรอง ประโยชนและความส าคญของเสยงสระในภาษาไทย ๒๙ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ ๓๑ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๒ ๓๒ แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๓ ๓๔ แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน ๓๕ บรรณานกรม ๓๗ ภาคผนวก เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ ๓๙ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๒ ๔๐ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๓ ๔๑

www.kroo

bann

ok.co

m

ค

สำรบญ

หนำ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ ๔๒ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๒ ๔๓ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ ๔๔ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๒ ๔๕ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๓ ๔๖ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ ๕๒ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๒ ๕๓ เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๓ ๕๕ เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน ๕๖ แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนดานคณลกษณะอนพงประสงค ๕๗ เกณฑการใหคะแนนพฤตกรรมการท างานกลม แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

๕๙ ๖๐

แบบบนทกคะแนนชดกจกรรม ชดท ๒ เรอง เสยงสระในภาษาไทย ๖๑ แบบบนทกคะแนนการพฒนา ๖๓

www.kroo

bann

ok.co

m

ง

ค ำชแจงส ำหรบคร ชดกจกรรมภาษาไทย เรอง เสยงในภาษาไทย จดท าขนเพอพฒนาใหนกเรยนมความร และทกษะการเรยนร ในสาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย กล มสาระการเรยนร ภาษาไทย ช นม ธยมศ กษาปท ๑ ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑ ประกอบดวย ๕ ชดกจกรรม ดงน ชดท ๑ เรอง ก าเนดและชนดของเสยงในภาษาไทย ชดท ๒ เรอง เสยงสระในภาษาไทย ชดท ๓ เรอง เสยงพยญชนะในภาษาไทย ชดท ๔ เรอง เสยงวรรณยกตในภาษาไทย ชดท ๕ เรอง การประกอบเสยงเปนพยางคและค าในภาษาไทย ชดกจกรรมชดน จดสรางขนโดยก าหนดกจกรรมใหนกเรยนสามารถศกษาเนอหา และประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง ตามขนตอนทก าหนดไว ครจะตองท าความเขาใจลกษณะกจกรรมใหเขาใจ และศกษาแผนการจดการเรยนรอยางละเอยด ปฏบตตามแผนการจดการเรยนรทกขนตอน กอนใหนกเรยนท าแบบบนทกกจกรรม จะตองชแจง แนะน าวธการท าใหนกเรยนทราบ ขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรม ครเปนเพยงผใหค าปรกษาเมอนกเรยนมปญหา หรอเกดขอสงสย หลงจากนกเรยนปฏบตกจกรรมเสรจแลว ครจะตรวจแลวบนทกผลการเรยนร

www.kroo

bann

ok.co

m

จ

ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน ชดกจกรรมภาษาไทย เรอง เสยงในภาษาไทย ชดท ๒ เรอง เสยงสระในภาษาไทยจดท าขนเพอใหนกเรยนไดศกษาการเกดและลกษณะของเสยงสระ เสยงและรปสระในภาษาไทย ประโยชนและความส าคญของเสยงสระ โดยมสวนประกอบทส าคญ ดงน ๑. ชอชดกจกรรม ๒. เวลาทใช ๓. มาตรฐานการเรยนร ตวชวด ๔. จดประสงคการเรยนร ๕. เนอหาสาระ ๖. กจกรรม ๗. สอและแหลงการเรยนร (ใบความร/แบบบนทกกจกรรม) ๘. แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน ๙. เฉลย ๑๐. แบบบนทกคะแนนกจกรรมระหวางเรยน ๑๑. แบบบนทกคะแนนการพฒนา ๑๒. การประเมนผลการท ากจกรรม และในสวนของตวอยางหรอสถานการณ จะปรากฏอยในขนตอนการด าเนนกจกรรมการเรยนรของแผนการจดการเรยนร เพอกระตนใหนกเรยนเกดแรงจงใจในการปฏบตกจกรรมใหส าเรจลลวง การเรยนการสอนโดยใชชดกจกรรมเปนการสอนทก าหนดใหนกเรยนศกษาเปนขนตอนและเนนผเรยนเปนส าคญ ดงนน นกเรยนควรศกษามาตรฐานการเรยนร ตวชวด จดประสงคการเรยนร เวลาทใช เนอหาในใบความร และวธปฏบตกจกรรมใหเขาใจกอนปฏบตกจกรรม และจะตองปฏบตกจกรรมตามขนตอนอยางเครงครด ดวยความตงใจ ซอสตย มความสามคค และยอมรบความคดเหนของผอน มการวางแผน และรบผดชอบตองานกลมดวยกนเพอใหบรรลเปาหมายของกลม ระหวางปฏบตกจกรรมถานกเรยนมปญหา ไมเขาใจ สามารถแกปญหา หรอซกถามครผสอนไดตลอดเวลา เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมแลว สามารถตรวจค าตอบจากแบบเฉลยค าตอบทแนบมาดวยตนเอง หากผลคะแนนไมเปนทพอใจ นกเรยนสามารถกลบไปเรยนรกจกรรมใหมจนกวาจะไดผลเปนทพอใจ และสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนในชวตประจ าวนตอไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๑

ชดกจกรรมท ๒ เสยงสระในภำษำไทย รำยวชำภำษำไทย ท ๒๑๑๐๑ ชนมธยมศกษำปท ๑ เวลำ ๔ ชวโมง มำตรฐำนกำรเรยนร ท.๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษา และพลงของภาษา ภมปญญาของภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต ตวชวด ท ๔.๑ ม.๑/๑ อธบายลกษณะของเสยงในภาษาไทย จดประสงคกำรเรยนร ๑. บอกลกษณะการเกดของเสยงสระได ๒. บอกลกษณะของสระเสยงสน สระเสยงยาว สระเดยว สระประสม และสระเกนได ๓. จ าแนกค าทใชสระเสยงสน สระเสยงยาว สระเดยว สระประสม และสระเกนได ๔. บอกรปสระ และการใชรปสระแทนเสยงสระตาง ๆ ได ๕. เขยนสะกดค าโดยใชรปสระไดถกตอง ๖. ออกเสยงค าหรอขอความทประสมเสยงสระตาง ๆ ไดถกตองตามวธการออกเสยง ๗. บอกประโยชนและความส าคญของเสยงสระในภาษาไทยได เนอหำสำระ ๑. ลกษณะการเกดของเสยงสระในภาษาไทย ๒. สระเสยงสนและสระเสยงยาว ๓. สระเดยว สระประสม และสระเกน ๔. รปสระ และการใชรปสระ ๕. การอานและเขยนสะกดค าทประสมเสยงสระตาง ๆ ๖. ประโยชนและความส าคญของเสยงสระในภาษาไทย กจกรรม ๑. นกเรยนศกษาขอมลจากใบความรท ๒.๑ เรอง การออกเสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยาว ๒. นกเรยนท าแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑

www.kroo

bann

ok.co

m

๒

๓. นกเรยนศกษาขอมลจากใบความรท ๒.๒ เรอง สระเดยว สระประสม และสระเกน ๔. นกเรยนท าแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒

๕. นกเรยนศกษาขอมลจากใบความรท ๒.๓ เรอง รปสระ และการใชรปสระ ๖. นกเรยนท าแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ๗. นกเรยนศกษาขอมลจากใบความรท ๒.๔ เรอง ประโยชน และความส าคญของ เสยงสระในภาษาไทย ๘. นกเรยนท าแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ๙. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ชดกจกรรมท ๒ เรอง เสยงสระใน ภาษาไทย สอและแหลงเรยนร ๑. ใบความรท ๒.๑ เรอง การออกเสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยาว ๒. ใบความรท ๒.๒ เรอง สระเดยว สระประสม และสระเกน ๓. ใบความรท ๒.๓ เรอง รปสระ และการใชรปสระ ๔. ใบความรท ๒.๔ เรอง ประโยชนและความส าคญของเสยงสระในภาษาไทย ๕. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ เกมหาคใหหนหนอย ๖. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๒ เรอง จ าแนกค าทใชสระเสยงสน และสระเสยงยาว ๗. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๓ เรอง สมผสเสนาะในส านวนไทย ๘. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ เรอง จ าแนกสระเดยว สระประสม สระเกน ๙. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๒ เรอง สระเดยว สระประสม สระเกนในบทรอยกรอง ๑๐. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ เรอง การใชรปสระ ๑๑. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๒ เรอง วธเขยนรปสระ ๑๒. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๓ เกมปรศนาหาค า ๑๓. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ เรอง กาพยเพราะพรอง วรรคทองในวรรณคด ๑๔. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๒ เรอง ค าขวญคลองจอง มองเหนเอกลกษณ ๑๕. แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๓ เรอง เรยงรอย ถอยสมผส ๑๖. แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ชดกจกรรมท ๒ เรอง เสยงสระในภาษาไทย

www.kroo

bann

ok.co

m

๓

กำรประเมนผลกำรท ำกจกรรม ๑. ตรวจผลงานแบบบนทกกจกรรม ๑๓๒ คะแนน ๒. ประเมนการท ากจกรรมกลม ๔๘ คะแนน ๓. แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ๑๕ คะแนน เกณฑกำรผำนกำรประเมน นกเรยนศกษาความร ท าแบบบนทกกจกรรม และท าแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยนผานเกณฑรอยละ ๘๐

www.kroo

bann

ok.co

m

๔

ใบควำมรท ๒.๑ เรอง กำรออกเสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยำว

จดประสงคกำรเรยนร ๑. บอกลกษณะการเกดของเสยงสระได ๒. บอกลกษณะของสระเสยงสน สระเสยงยาวได ๓. จ าแนกค าทใชสระเสยงสน และสระเสยงยาวได ๔. บอกเสยงสระในค าหรอขอความได ๕. ออกเสยงค าทมสระเสยงสน สระเสยงยาวไดถกตอง ๖. เขยนค าทมสระเสยงสน สระเสยงยาวได ค ำชแจง ๑. นกเรยนศกษาขอมลใบความรท ๒.๑ เรอง การออกเสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยาว ๒. นกเรยนปฏบตกจกรรมในแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ – ตอนท ๓

เสยงสระ เสยงสระ คอ เสยงทเกดจากกระแสลมจากปอดผานเสนเสยง ซงเกรงตวชดกน ปดชองทางลมจนสนสะบดแลวเลยออกไปทางชองปากหรอจมก โดยทไมถกสกดกน ณ ทใดทหนงในชองทางเดนของลม แตมการใชลนและรมฝกปากกลอมเกลาเสยงใหแตกตางกนไปไดหลายเสยง เสยงสระบางเสยงนน เกดจากลนสวนหนา บางเสยงเกดจากลนสวนกลาง และบางเสยงเกดจากลนสวนหลง ซงลนจะกระดกในระดบสงต าตางกน สวนรมฝปาก บางเสยงเกดจากรมฝปากหอกลม บางเสยงเกดจากรปรมฝปากปกต บางเสยงเกดจากรปปากกวางหรอร ลกษณะส าคญของเสยงสระม ๒ อยาง คอ เปนเสยงสนสะบดหรอเสยงกอง และเปนเสยงผานออกไปโดยตรง

www.kroo

bann

ok.co

m

๕

ระดบของลนสวนตำง ๆ ในกำรเปลงเสยงสระ

อ, อ อ, ออ อ, อ เอะ, เอ เออะ, เออ โอะ, โอ แอะ, แอ อะ, อา เอาะ, ออ

การกระดกลนสวนหนาตาม การกระดกลนสวนกลางตาม การกระดกลนสวนหลงตาม ระดบตาง ๆ ระดบตาง ๆ ระดบตาง ๆ

(ทมำ : เสนย วลาวรรณ. หลกและการใชภาษา ชนมธยมศกษาปท ๑, ๒๕๔๐)

ลกษณะของรมฝปำกในกำรเปลงเสยงสระ

อ อ อ ออ เอะ เอ เออะ เออ แอะ แอ อะ อา เหยยดปดหรอเกอบปด เหยยดเปดปานกลาง เหยยดเปดกวาง

www.kroo

bann

ok.co

m

๖

อ อ โอะ โอ เอาะ ออ หอกลมปดหรอเกอบปด หอกลมเปดปานกลาง หอกลมเปดกวาง

(ทมำ : เสนย วลาวรรณ. หลกและการใชภาษา ชนมธยมศกษาปท ๑, ๒๕๔๐) เสยงสระในภาษาไทยม ๒๔ เสยง จ าแนกตามชวงเวลาในการเปลงเสยงไดดงน

สระเสยงสน และสระเสยงยำว สระแบงตามชวงเวลาในการเปลงเสยงออกเปน ๒ พวก คอ สระเสยงสน (รสสระ) และสระเสยงยาว (ทฆสระ) สระทงสองพวกนมทเกดเสยงและใชอวยวะกลอมเกลาเสยงอยางเดยวกน ตางกนทชวงเวลาในการเปลงเสยง กลาวคอ สระเสยงสนใชเวลาในการเปลงเสยงนอย สระเสยงยาวใชเวลาในการเปลงเสยงนานกวา เสยงสระ ๒๔ เสยง แบงเปนสระเสยงสน และสระเสยงยาวอยางละ ๑๒ เสยง ดงน

ท สระเสยงสน ท สระเสยงยำว ท สระเสยงสน ท สระเสยงยำว ๑. อะ ๑ อา ๗. โอะ ๗ โอ ๒. อ ๒ อ ๘. เอาะ ๘ ออ ๓. อ ๓ ออ ๙. เออะ ๙ เออ ๔. อ ๔ อ ๑๐. เอยะ ๑๐ เอย ๕. เอะ ๕ เอ ๑๑. เออะ ๑๑ เออ ๖. แอะ ๖ แอ ๑๒. อวะ ๑๒ อว

www.kroo

bann

ok.co

m

๗

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ เกมหำคใหหนหนอย

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนหาค าทมสระเสยงสน หรอเสยงยาว คกบค าทก าหนดให (ค าทจะตอบนนตองม พยญชนะตนเหมอนกบค าทก าหนดให และสะกดในมาตราเดยวกน)

๑. ปด - ........................ ๑๑. ........................ - เหต

๒. วง - ........................ ๑๒. ........................ - จอ

๓. อด - ........................ ๑๓. ........................ - วาย

๔. อด - ........................ ๑๔. ........................ - โดน

๕. หน - ........................ ๑๕. ........................ - เขน

๖. เขด - ........................ ๑๖. ........................ - ยง

๗. ต - ........................ ๑๗. ........................ - คณ

๘. ยด - ........................ ๑๘. ........................ - แค

๙. สบ - ........................ ๑๙. ........................ - ปลก

๑๐. เอน - ........................ ๒๐. ........................ - เพศ

เสยงสระสน – ยาว สามารถแยกความหมาย ของค าใหแตกตางกน

www.kroo

bann

ok.co

m

๘

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๒ จ ำแนกค ำทใชสระเสยงสน และสระเสยงยำว

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ๑. อานพระราชด ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๒. จ าแนกค าทขดเสนใตวาใชสระเสยงสน หรอสระเสยงยาว

เรามโชคดทมภาษาของตนเองแตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว ปญหาเฉพาะในดานรกษาภาษานกมหลายประการ อยางหนงตองรกษาใหบรสทธในทางออกเสยง คอ ใหออกเสยงใหถกตอง ชดเจน อกอยางหนงตองรกษาใหบรสทธในวธใช หมายความวา วธใชค ามาประกอบประโยค นบเปนปญหาทส าคญ ปญหาทสาม คอ ความร ารวยในค าของภาษาไทย ซงพวกเรานกวาไมร ารวยพอ จงตองมการบญญตศพทใหมมาใช ส าหรบค าใหมทตงขน มความจ าเปนในทางวชาการไมนอย แตบางค าทงาย ๆ กควรจะใชค าเกา ๆ ทเรามอยแลว ไมควรจะมาตงศพทใหมใหยงยาก

(พระราชด ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในการประชม ทางวชาการของชมนมภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕)

ค ำทใชสระเสยงสน ค ำทใชสระเสยงยำว ค ำทใชทงสระเสยงสน และ

สระเสยงยำว ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ............................... ...............................

www.kroo

bann

ok.co

m

๙

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๓ สมผสเสนำะในส ำนวนไทย

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จงเตมส านวนไทยตอไปน แลวขดเสนใตค าทมเสยงสระคลองจองกน บอกเสยงสระ ของค าคนน พรอมทงระบวาเปนสระเสยงสนหรอสระเสยงยาว

ท ส ำนวนไทย เสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยำว ๑. ดดส ............................. ๒. ขาวยาก ............................. ๓. ขาวเหลอ ............................. ๔. ............................. แกงรอน ๕. ............................. ขวญแขวน ๖. ............................. ผกบงโหรงเหรง ๗. ขดดวยปาก ............................. ๘. ทรพยในดน ............................. ๙. ท าคณบชาโทษ ............................. ๑๐. ............................. งอในกระดก ๑๑. ............................. ชกศกเขาบาน ๑๒. ............................. นอนคไมเหน ๑๓. ส าเนยงสอภาษา ............................. ๑๔. รกยาวใหบน ............................. ๑๕. มะพราวตนดก ............................. ๑๖. ............................. น าลดมดกนปลา ๑๗. ............................. ดเจดหน ๑๘. ............................. รกชวหามเสา ๑๙. เลอดเนอ ............................. ๒๐. ปวดเศยร .............................

* ส านวนไทยเปนภมปญญาทางภาษาของไทย ใชภาษาทงดงามไพเราะ มความหมายทลกซงกนใจ จงสมควรทจะชวยกนรกษาไวเปนสมบตของชาตสบไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๐

ใบควำมรท ๒.๒ เรอง สระเดยว สระประสม และสระเกน

จดประสงคกำรเรยนร ๑. บอกลกษณะของสระเดยว สระประสม และสระเกนได ๒. จ าแนกค าทใชสระเดยว สระประสม และสระเกนได ๓. ออกเสยงค า หรอขอความทประสมเสยงสระตาง ๆ ไดถกตองตามวธการออกเสยง ค ำชแจง ๑. นกเรยนศกษาใบความรท ๒.๒ เรอง สระเดยว สระประสม และสระเกน ๒. นกเรยนปฏบตกจกรรมในแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ – ตอนท ๒

สระเดยวและสระประสม สระเสยงสนและสระเสยงยาว ๒๔ เสยง แบงตามสวนประกอบของเสยงออกเปน สระเดยว ๑๘ เสยง และสระประสม ๖ เสยง สระเดยว คอ สระทเปลงออกมาเปนเสยงเดยว เกดจากลมผานเสนเสยง ซงมการสนสะบดแลวผานเลยไปทางชองปาก โดยไมถกกก ณ อวยวะสวนใดสวนหนง แตจะถกลนและรมฝปากกลอมเกลาเสยงในลกษณะใดลกษณะหนง

เสยงสระเดยว

ท สระเสยงสน ท สระเสยงยำว ท สระเสยงสน ท สระเสยงยำว ๑. อะ ๑. อา ๖. แอะ ๖. แอ ๒. อ ๒. อ ๗. โอะ ๗. โอ ๓. อ ๓. ออ ๘. เอาะ ๘. ออ ๔. อ ๔. อ ๙. เออะ ๙. เออ ๕. เอะ ๕. เอ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๑

จากตารางขางตนจะเหนวา สระทงหมด ๙ ค จะออกเสยง เปนสระเสยงสน ๙ เสยง ออกเปนสระเสยงยาว ๙ เสยง รวม ๑๘ เสยง ลกษณะลนและปากจะอยในทาเดมตลอด เราเรยกสระทง ๑๘ เสยงนวา สระเดยวหรอ สระแท

สระประสม คอ สระทประกอบดวยสระเดยวสองเสยง ซงในการเปลงเสยงจะใชลนและรมฝปากกลอมเกลาเสยงรวมกนสองลกษณะ สระประสมม ๓ ค แบงเปนสระเสยงสน ๓ เสยง และสระเสยงยาว ๓ เสยง แตละเสยงประกอบดวยสระเดยวสองเสยงประสมกน ดงน

เสยงสระประสม

สระเสยงสน สระเดยว สระเสยงยำว สระเดยว

เอยะ อ + อะ เอย อ + อา เออะ อ + อะ เออ ออ + อา อวะ อ + อะ อว อ + อา

เอยะ เอย ใชลนและรมฝปากท าเสยงสระ อ อ กอนแลวเปลยนเปนท าเสยงสระ อะ อา เออะ เออ ใชลนและรมฝปากท าเสยงสระ อ ออ กอนแลวเปลยนเปนท าเสยงสระ อะ อา อวะ อว ใชลนและรมฝปากท าเสยงสระ อ อ กอนแลวเปลยนเปนท าเสยงสระ อะ อา การท าเสยงสระประสมใชลนและรมฝปากเชนเดยวกบสระเดยวทประสมอย เชน สระเอยะ มวธท า เสยงอยางสระอ และสระอะ เสยงท เกดขนมลกษณะเสยงประสม เราจงเรยกว า เสยงสระประสม หรอสระเลอน

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๒

ควำมสมพนธของลนกบรมฝปำกในกำรออกเสยงสระประสม

ลกษณะของ รมฝปำก

ระดบของลน สวนของลน

หนำ กลำง หลง ปด สง อ อ อ ออ อ อ กงปด กงเปด

กลาง เอะ เอ เออะ เออ โอะ โอ

เปด ต า แอะ แอ อะ อา เอาะ ออ ดงนน เสยงสระในภาษาไทยจงมสระเดยวเสยงสน ๙ เสยง และสระเดยวเสยงยาว ๙ เสยง สระประสมเสยงสน ๓ เสยง สระประสมเสยงยาว ๓ เสยง รวมทงหมดเปน ๒๔ เสยง ส าหรบสระประสมเสยงสน เอยะ เออะ อวะ นกวชาการบางทานไมนบวาเปนเสยงในภาษาเพราะไมมค าทใชสระ ๓ เสยงนในภาษาไทยกลาง แตมใชในภาษาเมอเขยนแทนเสยงธรรมชาต ใชเขยนแทนเสยงค าทมาจากภาษาอน และมบางค าใชในภาษาถน ในทนจงนบวาเปนเสยงในภาษาไทยดวย ดงน ใชแทนเสยงธรรมชำต ใชแทนค ำทมำจำกภำษำอน - เสยงไฟในเตาแตกดงเปรยะ ๆ - เขาชอบกนขนมเปยะ - เขาสงเสยงไลไกทมาจกขาวทตาก - อวะ เชอวาชนชาตลวะเคยอาศยอยใน ทลานบานดงเชอะ ๆ ดนแดนสวรรณภมมากอนทไทยจะมาอย - ฉนสะดงตวเมอไดยนเสยงไมเรยว - ในภาษาถนเหนอมค าวา ผวะ แปลวา ผ กระทบหลงนองชายดงผวะ ๆ และค าวา เปยะ แปลวา เปยก

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๓

สระเกนหรอสระทมเสยงพยญชนะประสม

สระทม เสยงพยญชนะประสม คอ เสยงสระทม เสยงพยญชนะประสมอยดวย การออกเสยงจะออกกลมกลนระหวางเสยงสระกบเสยงพยญชนะ ซ งมท งหมด ๘ เสยง คอ อ า ไอ ใอ เอา ฤ ฤๅ ฦ ฦๅ แตเสยงสระเหลานมเสยงซ ากบสระเดยวทกลาวมาแลว จงไมนบวาเปนเสยงสระโดยตรง

สระทง ๘ เสยง มลกษณะ ดงน

อ า มเสยง อะ + /ม/ ฤ มเสยง /ร/ + อ ไอ มเสยง อะ + /ย/ ฤๅ มเสยง /ร/ + ออ ใอ มเสยง อะ + /ย/ ฦ มเสยง /ล/ + อ เอา มเสยง อะ + /ว/ ฦๅ มเสยง /ล/ + ออ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๔

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ จ ำแนกค ำทใชสระเดยว สระประสม และสระเกน

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จ าแนกค าตอไปนวาใชสระเดยว สระประสม หรอสระเกน

เพอน เปยะ เชญ ผวะ ข า สราง ใจ เขยน เรา ร า หรอ ให กลว ไกล ผก เงยบ ไหล ฐาน ถอ สง ฤกษ เยาว ครว คด สข เปลยน พรอม เรยง ไหม เดอด

ใชสระเดยว ใชสระประสม ใชสระเกน

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๕

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๒ สระเดยว สระประสม และสระเกนในบทรอยกรอง

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง เขยนค าทใชสระเดยว สระประสม และสระเกน จากบทประพนธตอไปน ๑. ถงบางเดอโอมะเดอเหลอประหลาด บงเกดชาตแมลงหวมในไส เหมอนคนพาลหวานนอกยอมขมใน อปไมยเหมอนมะเดอเหลอระอา (นราศภเขาทอง : สนทรภ) ค าทใชสระเดยว ไดแก ................................................................................................... ค าทใชสระประสม ไดแก ................................................................................................... ค าทใชสระเกน ไดแก ................................................................................................... ๒. สนมเหลกเกดแตเนอ ในตน กนกดเนอเหลกจน กรอนขร า บาปเกดแตตนคน เปนบาป บาปยอมท าโทษซ า ใสผบาปเอง (โคลงโลกนต : สมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดศร) ค าทใชสระเดยว ไดแก ................................................................................................... ค าทใชสระประสม ไดแก ................................................................................................... ค าทใชสระเกน ไดแก ...................................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๖

ใบควำมรท ๒.๓ เรอง รปสระ และกำรใชรปสระ

จดประสงคกำรเรยนร ๑. บอกชอรปสระได ๒. อธบายการใชรปสระตาง ๆ แทนเสยงสระได ๓. อธบายวธการเขยนรปสระเมอน าไปประกอบเปนพยางค หรอค าได ๔. เขยนสะกดค าโดยใชรปสระไดถกตอง ค ำชแจง ๑. นกเรยนศกษาขอมลใบความรท ๒.๓ เรอง รปสระ และการใชรปสระ ๒. นกเรยนปฏบตกจกรรมในแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ – ตอนท ๓

รปสระในภำษำไทย

ภาษาไทยมตวอกษรส าหรบใชแทนเสยงตาง ๆ ท าใหเราสามารถอานและเขยนหนงสอเพอสอความหมายไดโดยสะดวก ตวอกษรไทยทใชส าหรบแทนเสยงในภาษาไทย ม ๓ ชนด ไดแก รปสระ รปพยญชนะ และรปวรรณยกต

รปสระม ๒๑ รป มชอเรยกดงตอไปน

ท รป ชอ ท รป ชอ ๑. ะ วสรรชนย ๑๒. ใ ไมมวน ๒. ไมหนอากาศ ๑๓. ไ ไมมลาย ๓. ไมไตค ๑๔. โ ไมโอ ๔. า ลากขาง ๑๕. อ ตวออ ๕. พนทอ ๑๖. ว ตววอ ๖. ฝนทอง ๑๗. ย ตวยอ ๗. นฤคหต หรอ

หยาดน าคาง ๑๘. ฤ ตวร

๘. " ฟนหน ๑๙. ฤๅ ตวรอ ๙. ตนเหยยด ๒๐. ฦ ตวล ๑๐. ตนค ๒๑. ฦๅ ตวลอ ๑๑. เ ไมหนา

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๗

กำรใชรปสระ สระ ๒๑ รป ใชแทนเสยงสระตาง ๆ บางเสยงใชสระรปเดยว บางเสยงใชหลายรปประกอบกน ดงน

เสยงสระทใชรปสระ ๑ รป มดงน

ท เสยงสระ รปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. อะ ะ วสรรชนย ๒. อา า ลากขาง ๓. อ พนทอ ๔. อ ตนเหยยด ๕. อ ตนค ๖. เอ เ ไมหนา ๗. โอ โ ไมโอ ๘. ออ อ ตวออ ๙. อะ /ย/ สะกด ใ ไมมวน ๑๐. อะ /ย/ สะกด ไ ไมมลาย ๑๑. อ อ เออ ม /ร/ ประสม ฤ ตวร ๑๒. ออ ม /ร/ ประสม ฤๅ ตวรอ ๑๓. อ ม /ล/ ประสม ฦ ตวล ๑๔. ออ ม /ล/ ประสม ฦๅ ตวลอ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๘

เสยงสระทใชรปสระ ๒ รป มดงน

ท เสยงสระ รปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. อ พนทอ + ฝนทอง ๒. อ พนทอ + หยาดน าคาง ๓. ออ พนทอ + ฟนหน ๔. เอะ เ - ะ ไมหนา + วสรรชนย ๕. แอ แ- ไมหนา + ไมหนา ๖. อว - ว ไมหนอากาศ + ตววอ ๗. โอะ โ - ะ ไมโอ + วสรรชนย ๘. เออ เ - อ ไมหนา + ตวออ ๙. อะ /ม/ สะกด - า หยาดน าคาง + ลากขาง ๑๐. อะ /ว/ สะกด เ - า ไมหนา + ลากขาง

เสยงสระทใชรปสระ ๓ รป

ท เสยงสระ รปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. แอะ แ - ะ ไมหนา + ไมหนา + วสรรชนย

๒. อวะ - วะ ไมหนอากาศ + ตววอ + วสรรชนย

๓. เอาะ เ - าะ ไมหนา + ลากขาง + วสรรชนย

๔. เออะ เ - อะ ไมหนา + ตวออ + วสรรชนย

เสยงสระทใชรปสระ ๔ รป

ท เสยงสระ รปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. เอย เ – ย ไมหนา + พนทอ + ฝนทอง + ตวยอ

๒. เออ เ – อ ไมหนา + พนทอ + ฟนหน + ตวออ

www.kroo

bann

ok.co

m

๑๙

เสยงสระทใชรปสระ ๕ รป

ท เสยงสระ รปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. เอยะ เ – ยะ ไมหนา + พนทอ + ฝนทอง + ตวยอ + วสรรชนย ๒. เออะ เ – อะ ไมหนา + พนทอ + ฟนหน + ตวออ + วสรรชนย

วธเขยนรปสระ เสยงสระตาง ๆ ทกลาวมาขางตน มการใชรปสระแทนเสยงตงแต ๑ รป จนถงมากทสดคอ ใชรปสระ ๕ รป เมอน าไปประกอบเปนพยางคหรอค า มการใชตามรปเดมบาง เปลยนแปลงรปใหมบางหรอลดรป

วธการเขยนรปสระเมอน าไปประกอบเปนพยางค หรอ ค า มดงตอไปน ๑. คงรป คอ ตองเขยนรปใหปรากฏชด เชน กระบะ (สระอะ) โตะ (สระโอะ) เตะ (สระเอะ) แกะ (สระแอะ) บว (สระอว) ขอ (สระออ) เธอ (สระเออ) แสง (สระแอ)

๒. ลดรป คอ ไมตองเขยนรปสระใหปรากฏ หรอปรากฏแตเพยงบางสวน แตตองออกเสยงใหตรงกบรปสระทลดนน การลดรปม ๒ ลกษณะ คอ ๒.๑ ลดรปทงหมด เชน น + โอะ + ก = นก ก + ออ + ร = กร ด + โอะ + ล = ดล ณ + อะ = ณ บ + ออ + = บ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๐

๒.๒ ลดรปบำงสวน ไดแก สระทลดรปไมหมด เหลอไวแตเพยงบางสวนของรปเตมพอเปนเครองสงเกตใหรวาไมซ ากบรปอน เชน ก + เออ + ย = เกย (ลดรปตวออ เหลอแตไมหนา) ก + อว + น = กวน (ลดไมหนอากาศเหลอแตตววอ) ล + เอะ + น + = เลน (ลดวสรรชนย เหลอแตไมหนา) พ + เอะ + ชร = เพชร (ลดวสรรชนย เหลอแตไมหนา) ท + แอะ + ง + = แทง (ลดวสรรชนย เหลอแตไมหนา ๒ รป)

๓. แปลงรป คอ แปลงรปสระเดมใหเปลยนเปนอกรปหนง เชน ก + อะ + น = กน (แปลงวสรรชนย เปนไมหนอากาศ) ป + อะ + ก = ปก (แปลงวสรรชนย เปนไมหนอากาศ) ก + เอะ + ง = เกง (แปลงวสรรชนยเปนไมไตค) ข + แอะ + ง = แขง (แปลงวสรรชนย เปนไมไตค) ด + เออ + น = เดน (แปลงตวออ เปนพนทอ)

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๑

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ เรอง กำรใชรปสระ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนบอกเสยงสระของค าทก าหนดให บอกจ านวนรปสระ และชอรปสระทใช ใหถกตอง

ท ค ำ เสยงสระ รปสระ

จ ำนวนรปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. กลวย ๒. เขน ๓. เรยง ๔. แปง ๕. เจอ ๖. ตรอง ๗. เงอก ๘. วย ๙. ชล ๑๐. ธ ๑๑. นง ๑๒. ขรว ๑๓. ยก ๑๔. โตะ ๑๕. เหนอ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๒

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๒ เรอง วธเขยนรปสระ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จงจดค าตอไปนไวในชองทบอกวธเขยนรปสระใหถกตอง

วงศ เมอง เนตร กร เมน สงข เหน คน สวน มงคล สอย เรยน อนงค เกาะ เลอะ เจด กล เชญ เพม เทอญ รก โอกาส เกด เนย กงหน แขง กลว เกลอ อรชร สมพร

คงรป แปลงรป ลดรป

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

............................... ............................... ...............................

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๓

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๓ เรอง เกมปรศนำหำค ำ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ตอนท ๑ เตมค าทมเสยงสระ “อะ” ในชองสเหลยม ตามความหมายทก าหนดให ๑. การงานประจ าเกยวกบอาชพคาขาย ๒. เวลาและสถานท, ความควรไมควร ๓. ผทรเหนเหตการณหรอขอเทจจรงทใชเปน หลกฐานเครองพสจนได ๔. ตงใจท าอยางรบเรงเพอให แลวเสรจไป ๕. แตกหก หรอพงกระจดกระจาย ๖. หมดจด, ผองใส, ไมสกปรก ๗. การศกษาในทางบ ารงกายโดยวธออกก าลง ๘. ท าใหชาลง, ท าใหชาลงเพอรอ ๙. ชอไมพม มหนาม กลนแรง ใบเลกเปนฝอย ยอดและใบออนกนได ๑๐. งานทจ าตองท า

ธ

ก ศ

นฎ

ม เ ม

ย

า

ศ ษ

ช

ม

ภ จ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๔

ตอนท ๒ เตมค าทมเสยงสระ “ไอ” ในชองสเหลยม ตามความหมายทก าหนดให ๑. เมยของญาต ๒. ดวงตา ๓. เผลอไผล, สตเฟอน ๔. ชอพายหมนทมก าลงแรงจดท าให มฝนตกหนกมาก ๕. เดอยแหลมทมในกน หรอปลายหาง สตวบางชนด เชน ผง แมงปอง ๖. ใยแมงมมทตดคางอยในทตาง ๆ

ะ ภ

น

ห ล

ฝ

เ ก

ย

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๕ ๗. อ านาจสงสดของรฐเอกราชทใช ในการปกครองประเทศ ๘. เครองส ารองแหงสงของ เชน รถ เปนตน เพอเตรยมไวใชเมอเวลาจ าเปน ๙. แผนดน ๑๐. ท าเพชรพลอย หรอแกวใหเปนเหลยม หรอรปตามตองการ แลวขดเงา

ธ ต

อ ล

ผ

จ ะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๖

ตอนท ๓ เตมค าทมเสยงสระ “อ า” ในชองสเหลยมตามความหมายทก าหนดให

๑. คณความด ๒. ชอไมเถาชนดหนง ใชใบและยอด เปนผก ๓. ดราย, รายกาจ, ทารณ, เหยมโหด ๔. ชอไมตนชนดหนง ดอกสขาว บางพนธ สนวลหรอสเหลองออน กลนหอมเยน ๕. หนงสอต าราทส าคญทางศาสนาหรอ โหราศาสตร เปนตน ๖. ขาราชการ, ขาเฝา, ทปรกษา ๗. คนงาน, ลกจางทใชแรงงาน ๘. คาจางท าเครองเงน หรอทองรปพรรณ ๙. ผกพน, เกยวของ ๑๐. การเกบรวบรวมขอมลเกยวกบจ านวน ราษฎรในแตละครวเรอน

ล

ม

ป

ค ร

ม ต

ก ร

เ

พ

ส โ ค

ม

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๗

ตอนท ๔ เตมค าทใช ฤ, ฤๅ ในชองสเหลยมตามความหมายทก าหนดให พรอมทงเขยนค าอานใหถกตอง ๑. ชอเดอนท ๕ ตามสรยคต อานวา .......................................................... ๒. นกบวชพวกหนง อานวา .......................................................... ๓. เรอน โดยมาก หมายถง เรอนอนสงาผาเผย อานวา .......................................................... ๔. การกระท าหรออาการทแสดงออก อานวา .......................................................... ๕. เวลาทก าหนด หรอคาดวาจะใหผล อานวา ..........................................................

พ า

ษ

ค ห

พ ร ร

ษ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๘

๖. ชอวนท ๕ ของสปดาห อานวา .......................................................... ๗. ค าถาม อานวา .......................................................... ๘. ใจ, ความรสก อานวา .......................................................... ๙. ไมมกลนหอม ใชท ายาได อานวา .......................................................... ๑๐. ตนไม อานวา ..........................................................

พ บ

ฉ า

ท

ก ณ

พ ษ

www.kroo

bann

ok.co

m

๒๙

ใบควำมรท ๒.๔ เรอง ประโยชนและควำมส ำคญของเสยงสระในภำษำไทย

จดประสงคกำรเรยนร ๑. บอกค าทสมผสคลองจองดวยเสยงสระได ๒. บอกประโยชนและความส าคญของการมเสยงสระในภาษาไทยได ค ำชแจง ๑. นกเรยนศกษาขอมลใบความรท ๒.๔ เรอง ประโยชนและความส าคญของเสยงสระ ในภาษาไทย ๒. นกเรยนปฏบตกจกรรมในแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ – ตอนท ๓

ประโยชนและควำมส ำคญของเสยงสระในภำษำไทย

เสยงสระในภาษาไทยมความส าคญเพราะเปนองคประกอบหนงทท าใหเกดพยางค หรอค าขนในภาษาไทย ซงพยางคนนเกดจากเปลงเสยงพยญชนะ เสยงสระ และเสยงวรรณยกตตามกนอยางกระชนชดใหถกตองตามแบบอยางในภาษา จนฟงดเหมอนกบเปลงเสยงออกมาในครงเดยวกน เราเรยกวาการประสมเสยงในภาษา เกดเปนค าขนมากมายในภาษาไทย เราไดใชค าเหลานในการสอความหมายในชวตประจ าวน นอกจากนแลวยงน าไปสรางสรรคบทรอยกรอง ส านวน สภาษต ค าพงเพย ค าขวญ ค าคม บทเพลง ทมเสยงสมผสคลองจองท าใหฟงไพเราะรนห เปนความงดงามทางภาษา ซงเปนลกษณะเดนของภาษาไทย

ค ำสมผสคลองจอง

ค ำสมผสคลองจอง หมายถง พยางคทคลองจองดวยเสยงของสระ หรอเสยงของพยญชนะ หากคลองจองดวยเสยงสระ เรยกวา สมผสสระ หากคลองจองดวยเสยงพยญชนะ เรยกวา สมผสพยญชนะ

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๐

ค ำสมผสสระ คอ ค าทมเสยงสระเหมอนกน และถามตวสะกดจะตองอยในมาตราเดยวกน

ตวอยำงค ำสมผสสระในส ำนวนไทย

คนรกเทาผนหนง คนชงเทาผนเสอ

งานหลวงไมใหขาด งานราษฎรไมใหเสย

ชางตายทงตว เอาใบบวมาปด

น าพงเรอ เสอพงปา

เรอลมในหนอง ทองจะไปไหน

ตวอยำงค ำสมผสสระในค ำขวญ

รกษน าเพอสรรพชวต กอนวกฤตจะมาเยอน (ค าขวญวนสงแวดลอมโลก ป ๒๕๔๖) มคณธรรมน าใจ ใชชวตพอเพยง หลกเลยงอบายมข (ค าขวญวนเดก ป พ.ศ. ๒๕๕๐) เมองรอยเกาะ เงาะอรอย หอยใหญ ไขแดง แหลงธรรมะ (ค าขวญจงหวดสราษฎรธาน)

ตวอยำงค ำสมผสสระในบทรอยกรอง (กำพยยำน ๑๑) ขนกงจงจ าส าคญ ทงกนปนกน ร าพนมงไมในดง ไกรกรางยางยงสงระหง ตลงปลงปรงประยงค คนทรงสงกลนฝนฝาง (นราศภเขาทอง : สนทรภ) (ทมา : หนงสอเรยนวรรณคดวจกษ ม.๑, ๒๕๕๐) สมผสนอก (สมผสบงคบ) ไดแก (ส า)คญ - กน, ดง - (ระ)หง - (ประ)ยงค สมผสใน (สมผสไมบงคบ) ไดแก กง - จง, จ า - ส า(คญ), กน - ปน, ไม - ใน, กราง - ยาง, ยง - สง, ตลงปลง - ปรง, (คน)ทรง - สง, กลน - ฝน

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๑

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ เรอง กำพยเพรำะพรอง วรรคทองในวรรณคด

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง อานค าประพนธตอไปน แลวเขยนค าสมผสนอก และค าสมผสใน ลงในชองวางใหถกตอง เหนกวางยางเยองช าเลองเดน เหมอนอยางนางเชญ พระแสงส าอางขางเคยง เขาสงฝงหงสลงเรยง เรงรองกองเสยง ส าเนยงนาฟงวงเวง กลางไพรไกขนบรรเลง ฟงเสยงเพยงเพลง ซอเจงจ าเรยงเวยงวง ยงทองรองกะโตงโหงดง เพยงฆองกลองระฆง แตรสงขกงสดาลขานเสยง

(กาพยพระไชยสรยา : สนทรภ)

สมผสนอก ไดแก ........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

สมผสใน (เขยนเฉพาะสมผสสระ) ไดแก ........................................................................................................................................

........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๒

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๒ เรอง ค ำขวญคลองจอง มองเหนเอกลกษณ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ๑. นกเรยนอานค าขวญแลวทายวาเปนค าขวญจงหวดใด ๒. พจารณาค าสมผสสระระหวางวรรคไดแกค าใดบาง

๑. “ดอยสเทพเปนศร ประเพณเปนสงา บปผาชาตลวนงามตา งามล าคานครพงค” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ............................................................................................

๒. “เมองมะขามหวาน อทยานน าหนาว ศรเทพเมองเกา เขาคออนสรณ นครพอขนผาเมอง” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ............................................................................................

๓. “เมองยทธหตถ วรรณคดขนชอ เลองลอพระเครอง รงเรองเกษตรกรรม สงล าประวตศาสตร แหลงปราชญศลปน ภาษาถนชวนฟง” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ............................................................................................

๔. “คนสวยโพธาราม คนงามบานโปง เมองโองมงกร วดขนอนหนงใหญ ตนใจถ างาม ตลาดน าด าเนน เพลนคางคาวรอยลาน ยานยสกปลาด” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ............................................................................................

๕. “สมโอหวาน ขาวสารขาว ลกสาวงาม ขาวหลามหวานมน สนามจนทรงามลน พทธมณฑลคธาน พระปฐมเจดยเสยดฟา” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๓

๖. “ผลไมรสล า อตสาหกรรมกาวหนา น าปลารสเดด เกาะเสมดสวยหร สนทรภกวเอก” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

๗. “ไขมกอนดามน สวรรคเมองใต หาดทรายสทอง สองวรสตร บารมหลวงพอแชม” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

๘. “มรดกโลกล าเลศ ก าเนดลายสอไทย เลนไฟลอยกระทง ด ารงพทธศาสนา งามตาผาจก สงคโลกทองโบราณ สกการะแมยาพอขน รงอรณแหงความสข” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

๙. “เมองหญงกลา ผาไหมด หมโคราช ปราสาทหน ดนดานเกวยน” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

๑๐. “นกน าเพลนตา สมหราเพลนใจ เมองใหญสองทะเล เสนหสะพานปา ศนยการคาแดนใต” ค าขวญประจ าจงหวด .............................................................................................................. ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ...........................................................................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๔

แบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๓ เรอง เรยงรอย ถอยสมผส

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............ ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนแบงกลมเปนกลมยอย กลมละ ๒ คน ชวยกนเตมค า หรอขอความทมเสยงสมผส คลองจองใหถกตองไดความหมาย

๑. ยายพศขายผา ยายดาขายสรอย ยายนอยขายแหวน ................. ขายเสอ

๒. ลงแดงซอมรถ ................. ซอมเรอ ............ ซอมเครองบน ................. ซอมวทย

๓. พบตกนขาว .................................... .................................... ....................................

๔. นาด าชอบสเขยว .................................... .................................... ....................................

๕. นองแพรออกก าลงกาย .................................... .................................... ....................................

๖. อาตนชอบเดน .................................... .................................... ....................................

๗. ............................. .................................... .................................... ....................................

๘. ............................. .................................... .................................... ....................................

๙. ............................. .................................... .................................... ....................................

๑๐. ............................. .................................... .................................... ....................................

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๕

แบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ชดกจกรรมท ๒ เรอง เสยงสระในภำษำไทย

ค ำชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท () ลงในกระดาษค าตอบ ๑. อวยวะทใชในการกลอมเกลาลมใหเปน ๔. ถาท ารมฝปากหอกลม เปนการออกเสยงสระใด เสยงสระตาง ๆ ไดแกขอใด ก. อ ออ ก. ลน ฟน ข. อะ อา ข. ลน รมฝปาก ค. เอะ เอ ค. ฟน ปมเหงอก ง. เอาะ ออ ง. ลนไก ชองจมก ๕. ค าในขอใดใชสระเสยงสนทงหมด ๒. ขอใดไมใชลกษณะของเสยงสระ ก. สมด ดนสอ ก. ออกเสยงไดยาวนาน ข. ปากกา ยางลบ ข. มทงเสยงกอง และไมกอง ค. หนงสอ กระเปา ค. ออกเสยงตามล าพงตนเองได ง. กรรไกร ไมบรรทด ง. ออกเสยงโดยลมไมถกสกดกนเลย ๖. ขอใดใชสระเสยงยาวมากทสด ๓. ถาท ารมฝปากเหยยดออก ลนสวนหนากระดก ก. พายเรอคนละท สงขน เปนลกษณะของการออกเสยงสระใด ข. ฝนตกไมทวฟา ก. อ อ ค. ท านาบนหลงคน ข. อ อ ง. กบในกะลาครอบ ค. อะ อา ง. เอยะ เอย ๗. ขอใดเปนสระเดยวทงหมด ก. เรอใบ พกผอน ข. เดกนอย เปยกฝน ค. ทองฟา ทวทศน ง. เมฆหมอก สวยงาม

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๖

๘. ขอใดมสระประสม ๑๒. ขอใดคอวธการแปลงรปสระของค าวา ก. ใฝร สามคค “เดน” ข. อดทน พากเพยร ก. แปลงตว ออ เปนพนทอ ค. ซอสตย ประหยด ข. แปลงตว ออ เปนไมหนา ง. รอบคอบ สรางสรรค ค. แปลงไมไตคเปนพนทอ ง. แปลงวสรรชนยเปนพนทอ ๙. ขอใดมสระเกน ก. ขนเขา ล าธาร ๑๓. ค าในขอใดมเสยงสระเหมอนค าวา “กร” ข. สดชน ผอนคลาย ก. กล ค. คลอเคลย โลดแลน ข. ตน ง. ดอกหญา ฟาคราม ค. นอม ง. บลอก ๑๐. ขอใดใชรปสระเพยงรปเดยวทงหมด ก. – - - - ๑๔. ค าในขอใดเขยนสะกดผด ข. - โ – เ - - ะ ก. ใตฝน ค าภร อะหลย ค. เ - - -อ - ข. เยอใย ปราชย อ ามาตย ง. - -อ - -า ค. ผลกไส เหลวไหล อมพร ง. ส ามะโนครว อายขย หลงใหล ๑๑. สระ “เอย” ประกอบดวยรปสระกรป รปใดบาง ๑๕. ขอใดอานออกเสยงไมถกตอง ก. ๓ รป ไดแก ไมหนา พนทอ ตวยอ ก. ฤกษ อานวา เรก ข. ๓ รป ไดแก ไมหนา สระอ ตวยอ ข. พฤกษ อานวา พรก ค. ๔ รป ไดแก ไมหนา พนทอ ฝนทอง ค. ฤทย อานวา ร - ไท ตวยอ ง. ปฤจฉา อานวา ปรด - ฉา ง. ๔ รป ไดแก ไมหนา พนทอ ฟนหน ตวยอ

www.kroo

bann

ok.co

m

บรรณำนกรม

ก าชย ทองหลอ. หลกภำษำไทย. กรงเทพฯ : รวมสาสน (๑๙๙๗), ๒๕๔๗.

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยนสำระกำรเรยนร พนฐำน วรรณคดวจกษ ชนมธยมศกษำปท ๑. กรงเทพฯ : องคการคาของ สกสค., ๒๕๕๐.

จงจต นมมานนรเทพ. คมอภำษำไทย ม. ๑. กรงเทพฯ : เดอะบคส, ๒๕๔๙.

จนทรา เลศศร. แผนกำรสอน เนนกระบวนกำรรำยวชำภำษำไทย ท ๑๐๑. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน, ๒๕๔๓.

ฐะปะนย นาครทรรพ และคณะ. หนงสอเรยนภำษำไทย ม. ๑ เลม ๑. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, ๒๕๔๖.

ดวงพร หลมรตน. หนงสอเรยนภำษำไทย ม. ๑. กรงเทพฯ : แมค, ๒๕๕๑.

ประยอม ซองทอง. ไขปญหำภำษำไทย. กรงเทพฯ : ปรามด, ๒๕๔๕.

ฟองจนทร สขยง และคณะ. คมอครและแผนกำรจดกำรเรยนรสำระพนฐำน ภำษำไทย ม. ๑. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, ๒๕๔๖.

________. หนงสอเรยนภำษำไทย หลกภำษำและกำรใชภำษำ ม. ๑. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, ๒๕๕๒.

ราชบณฑตยสถาน. พจนำนกรมฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส, ๒๕๔๖.

วชาการ, กรม. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยนหลกภำษำไทย เลม ๑. พมพครงท ๑๗. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕.

________. ส ำนวนไทย. กรงเทพฯ : ศนยพฒนาหนงสอ, ๒๕๔๕.

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๘

วชาการ, กรม. กระทรวงศกษาธการ. หนงสออเทศภำษำไทย บรรทดฐำนภำษำไทย เลม ๑. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕.

สจรต เพยรชอบ และสายใจ อนทรมพรรย. วธสอนภำษำไทยระดบมธยมศกษำ. พมพครงท ๓. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, ๒๕๓๘.

เสนย วลาวรรณ. หนงสอเรยนพฒนำทกษะภำษำ เลม ๑. กรงเทพฯ : วฒนาพานช, ๒๕๔๖.

________. หนงสอเรยนภำษำไทย ท ๑๐๑ – ท ๑๐๒ หลกและกำรใชภำษำ. กรงเทพฯ : วฒนาพานช, ๒๕๔๐.

อจฉรา ชวพนธ. คมอกำรสอนภำษำไทย “กจกรรมกำรเลนประกอบกำรสอน”. พมพครงท ๒. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, ๒๕๔๕.

www.kroo

bann

ok.co

m

ภำคผนวก

www.kroo

bann

ok.co

m

๓๙

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๑ เกมหำคใหหนหนอย

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนหาค าทมสระเสยงสน หรอเสยงยาว คกบค าทก าหนดให (ค าทจะตอบนนตองม พยญชนะตนเหมอนกบค าทก าหนดให และสะกดในมาตราเดยวกน)

๑. ปด - ปาด ๑๑. เหด - เหต

๒. วง - วาง ๑๒. เจาะ - จอ

๓. อด - อฐ ๑๓. ไว - วาย

๔. อด - อด ๑๔. ดล - โดน

๕. หน - หาร, หาญ ๑๕. เขน, เขญ - เขน

๖. เขด - เขต ๑๖. ยง - ยง

๗. ต - ต ๑๗. คณ - คณ

๘. ยด - ยด ๑๘. แคะ - แค

๙. สบ - สาบ, สาป ๑๙. ปลก - ปลก

๑๐. เอน - เอน ๒๐. เพชร - เพศ

เสยงสระสน – ยาว สามารถแยกความหมาย ของค าใหแตกตางกน

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๐

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๒ จ ำแนกค ำทใชสระเสยงสน และสระเสยงยำว

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ๑. อานพระราชด ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๒. จ าแนกค าทขดเสนใตวาใชสระเสยงสน หรอสระเสยงยาว

เรามโชคดทมภาษาของตนเองแตโบราณกาล จงสมควรอยางยงทจะรกษาไว ปญหาเฉพาะในดานรกษาภาษานกมหลายประการ อยางหนงตองรกษาใหบรสทธในทางออกเสยง คอ ใหออกเสยงใหถกตอง ชดเจน อกอยางหนงตองรกษาใหบรสทธในวธใช หมายความวา วธใชค ามาประกอบประโยค นบเปนปญหาทส าคญ ปญหาทสาม คอ ความร ารวยในค าของภาษาไทย ซงพวกเรานกวาไมร ารวยพอ จงตองมการบญญตศพทใหมมาใช ส าหรบค าใหมทตงขน มความจ าเปนในทางวชาการไมนอย แตบางค าทงาย ๆ กควรจะใชค าเกา ๆ ทเรามอยแลว ไมควรจะมาตงศพทใหมใหยงยาก

(พระราชด ารสในพระบาทสมเดจพระเจาอยหวในการประชม ทางวชาการของชมนมภาษาไทย คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕)

ค ำทใชสระเสยงสน ค ำทใชสระเสยงยำว ค ำทใชทงสระเสยงสน และ

สระเสยงยำว เฉพาะ โชคด ตนเอง เปน ภาษา ปญหา

บญญต ออกเสยง รกษา ตงขน ถกตอง ประการ ศพท งาย ๆ ชดเจน หนง แลว วธ

คอ ยงยาก

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๑

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๑ ตอนท ๓ สมผสเสนำะในส ำนวนไทย

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จงเตมส านวนไทยตอไปน แลวขดเสนใตค าทมเสยงสระคลองจองกน บอกเสยงสระ ของค าคนน พรอมทงระบวาเปนสระเสยงสนหรอสระเสยงยาว

ท ส ำนวนไทย เสยงสระ สระเสยงสน สระเสยงยำว

๑. ดดส ตเปา อ

๒. ขาวยาก หมากแพง อา

๓. ขาวเหลอ เกลออม เออ

๔. ขาวแดง แกงรอน แอ

๕. อกสน ขวญแขวน อะ ๖. น าทวมทง ผกบงโหรงเหรง อ ๗. ขดดวยปาก ถากดวยตา อา

๘. ทรพยในดน สนในน า อ ๙. ท าคณบชาโทษ โปรดสตวไดบาป โอ

๑๐. คดในขอ งอในกระดก ออ

๑๑. ชกน าเขาลก ชกศกเขาบาน อ ๑๒. นอนหลบไมร นอนคไมเหน อ

๑๓. ส าเนยงสอภาษา กรยาสอสกล อา

๑๔. รกยาวใหบน รกสนใหตอ อะ ๑๕. มะพราวตนดก ยาจกตนม โอะ ๑๖. น ามาปลากนมด น าลดมดกนปลา โอะ ๑๗. ชวเจดท ดเจดหน อ

๑๘. รกดหามจว รกชวหามเสา อว

๑๙. เลอดเนอ เชอไข เออ

๒๐. ปวดเศยร เวยนเกลา เอย

* ส านวนไทยเปนภมปญญาทางภาษาของไทย ใชภาษาทงดงามไพเราะ มความหมายทลกซงกนใจ จงสมควรทจะชวยกนรกษาไวเปนสมบตของชาตสบไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๒

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๑ จ ำแนกค ำทใชสระเดยว สระประสม สระเกน

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จ าแนกค าตอไปนวาใชสระเดยว สระประสม หรอสระเกน

เพอน เปยะ เชญ ผวะ ข า สราง ใจ เขยน เรา ร า หรอ ให กลว ไกล ผก เงยบ ไหล ฐาน ถอ สง ฤกษ เยาว ครว คด สข เปลยน พรอม เรยง ไหม เดอด

ใชสระเดยว ใชสระประสม ใชสระเกน

เชญ เพอน ข า สราง เปยะ ใจ หรอ ผวะ เรา ผก เขยน ร า ฐาน กลว ให ถอ เงยบ ไกล สง ครว ไหล คด เปลยน ฤกษ สข เรยง เยาว พรอม เดอด ไหม

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๓

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๒ ตอนท ๒ สระเดยว สระประสม และสระเกนในบทรอยกรอง

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง เขยนค าทใชสระเดยว สระประสม และสระเกน จากบทประพนธตอไปน ๑. ถงบางเดอโอมะเดอเหลอประหลาด บงเกดชาตแมลงหวมในไส เหมอนคนพาลหวานนอกยอมขมใน อปไมยเหมอนมะเดอเหลอระอา (นราศภเขาทอง : สนทรภ) ค าทใชสระเดยว ไดแก ถง บาง (เดอ) โอ มะ(เดอ) ประหลาด บงเกด ชาต แมลงหว ม คน พาล หวาน นอก ยอม ขม อป (ไมย) ระอา ค าทใชสระประสม ไดแก (บาง) เดอ (มะ) เดอ เหลอ เหมอน ค าทใชสระเกน ไดแก ใน ไส (อป) ไมย ๒. สนมเหลกเกดแตเนอ ในตน กนกดเนอเหลกจน กรอนขร า บาปเกดแตตนคน เปนบาป บาปยอมท าโทษซ า ใสผบาปเอง (โคลงโลกนต : สมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาเดชาดศร) ค าทใชสระเดยว ไดแก สนม เหลก เกด แต ตน กน กด จน กรอน บาป คน เปน ยอม โทษ ผ เอง ค าทใชสระประสม ไดแก เนอ ค าทใชสระเกน ไดแก ใน ขร า ท า ซ า ใส

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๔

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๑ เรอง กำรใชรปสระ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนบอกเสยงสระของค าทก าหนดให บอกจ านวนรปสระ และชอรปสระทใช ใหถกตอง

ท ค ำ เสยงสระ รปสระ

จ ำนวนรปสระทใช ชอรปสระทใช ๑. กลวย อว ๑ รป ตววอ ๒. เขน เออ ๒ รป ไมหนา พนทอ ๓. เรยง เอย ๔ รป ไมหนา พนทอ ฝนทอง ตวยอ ๔. แปง แอ ๒ รป ไมหนา ไมหนา ๕. เจอ เออ ๒ รป ไมหนา ตวออ ๖. ตรอง ออ ๑ รป ตวออ ๗. เงอก เออ ๔ รป ไมหนา พนทอ ฟนหน ตวออ ๘. วย อะ ๑ รป ไมหนอากาศ ๙. ชล โอะ - - ๑๐. ธ อะ - - ๑๑. นง อะ ๑ รป ไมหนอากาศ ๑๒. ขรว อว ๒ รป ไมหนอากาศ ตววอ ๑๓. ยก โอะ - - ๑๔. โตะ โอะ ๒ รป ไมโอ วสรรชนย ๑๕. เหนอ เออ ๔ รป ไมหนา พนทอ ฟนหน ตวออ

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๕

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๒ เรอง วธเขยนรปสระ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง จงจดค าตอไปนไวในชองทบอกวธเขยนรปสระใหถกตอง

วงศ เมอง เนตร กร เมน สงข เหน คน สวน มงคล สอย เรยน อนงค เกาะ เลอะ เจด กล เชญ เพม เทอญ รก โอกาส เกด เนย กงหน แขง กลว เกลอ อรชร สมพร

คงรป แปลงรป ลดรป เมอง เมน วงศ เนตร สงข กร สอย เหน คน เรยน เจด สวน เกาะ เชญ มงคล เลอะ เพม อนงค เทอญ รก กล โอกาส เกด เนย กลว กงหน อรชร เกลอ แขง สมพร

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๖

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๓ ตอนท ๓ เรอง เกมปรศนำหำค ำ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ตอนท ๑ เตมค าทมเสยงสระ “อะ” ในชองสเหลยม ตามความหมายทก าหนดให ๑. การงานประจ าเกยวกบอาชพคาขาย ๒. เวลาและสถานท, ความควรไมควร ๓. ผทรเหนเหตการณหรอขอเทจจรงทใชเปน หลกฐานเครองพสจนได ๔. ตงใจท าอยางรบเรงเพอให แลวเสรจไป ๕. แตกหก หรอพงกระจดกระจาย ๖. หมดจด, ผองใส, ไมสกปรก ๗. การศกษาในทางบ ารงกายโดยวธออกก าลง ๘. ท าใหชาลง, ท าใหชาลงเพอรอ ๙. ชอไมพม มหนาม กลนแรง ใบเลกเปนฝอย ยอดและใบออนกนได ๑๐. งานทจ าตองท า

ธ ร ก จ

ก า ล เ ท ศ ะ

พ ย า นฎ

ข ะ ม ก เ ข ม น

ท ล า ย

ส ะ อ า ด

พ ล ศ ก ษ า

ช ะ ล อ

ช ะ อ ม

ภ า ร ก จ

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๗

ตอนท ๒ เตมค าทมเสยงสระ “ไอ” ในชองสเหลยม ตามความหมายทก าหนดให ๑. เมยของญาต ๒. ดวงตา ๓. เผลอไผล, สตเฟอน ๔. ชอพายหมนทมก าลงแรงจดท าให มฝนตกหนกมาก ๕. เดอยแหลมทมในกน หรอปลายหาง สตวบางชนด เชน ผง แมงปอง ๖. ใยแมงมมทตดคางอยในทตาง ๆ

6666

ส ะ ใ ภ

น ย น ต า

ห ล ง ใ ห ล

ไ ต ฝ น

เ ห ล ก ใ น

ห ย า ก ไ ย

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๘ ๗. อ านาจสงสดของรฐเอกราชทใช ในการปกครองประเทศ ๘. เครองส ารองแหงสงของ เชน รถ เปนตน เพอเตรยมไวใชเมอเวลาจ าเปน ๙. แผนดน ๑๐. ท าเพชรพลอย หรอแกวใหเปนเหลยม หรอรปตามตองการ แลวขดเงา

อ ธ ป ไ ต ย

อ ะ ไ ห ล

ไ ผ ท

เ จ ย ร ะ ไ น

www.kroo

bann

ok.co

m

๔๙

ตอนท ๓ เตมค าทมเสยงสระ “อ า” ในชองสเหลยมตามความหมายทก าหนดให

๑. คณความด ๒. ชอไมเถาชนดหนง ใชใบและยอด เปนผก ๓. ดราย, รายกาจ, ทารณ, เหยมโหด ๔. ชอไมตนชนดหนง ดอกสขาว บางพนธ สนวลหรอสเหลองออน กลนหอมเยน ๕. หนงสอต าราทส าคญทางศาสนาหรอ โหราศาสตร เปนตน ๖. ขาราชการ, ขาเฝา, ทปรกษา ๗. คนงาน, ลกจางทใชแรงงาน ๘. คาจางท าเครองเงน หรอทองรปพรรณ ๙. ผกพน, เกยวของ ๑๐. การเกบรวบรวมขอมลเกยวกบจ านวน ราษฎรในแตละครวเรอน

ต า ล ง

อ า ม ห ต

จ า ป

ค ม ภ ร

อ า ม า ต ย

ก ร ร ม ก ร

ก า เ ห น จ

ส ม พ น ธ

ส า ม ะ โ น ค ร ว

ธ ร ร ม

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๐

ตอนท ๔ เตมค าทใช ฤ, ฤๅ ในชองสเหลยมตามความหมายทก าหนดให พรอมทงเขยนค าอานใหถกตอง ๑. ชอเดอนท ๕ ตามสรยคต อานวา พรด - สะ - พา - คม ๒. นกบวชพวกหนง อานวา รอ - ส ๓. เรอน โดยมาก หมายถง เรอนอนสงาผาเผย อานวา คะ - ร - หาด ๔. การกระท าหรออาการทแสดงออก อานวา พรด - ต - ก า ๕. เวลาทก าหนด หรอคาดวาจะใหผล อานวา เรก

พ ฤ ษ ภ า ค ม

ฤ ๅ ษ

ค ฤ ห า ส น

พ ฤ ต ก ร ร ม

ฤ ก ษ

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๑

๖. ชอวนท ๕ ของสปดาห อานวา พร - หด - สะ - บอ - ด หรอ พะ - ร - หด - สะ - บอ - ด ๗. ค าถาม อานวา ปรด - ฉา ๘. ใจ, ความรสก อานวา ร - ไท ๙. ไมมกลนหอม ใชท ายาได อานวา กรด - สะ - หนา ๑๐. ตนไม อานวา พรก - สา

พ ฤ ห ส บ ด

ป ฤ จ ฉ า

ฤ ท ย

ก ฤ ษ ณ า

พ ฤ ก ษ า

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๒

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๑ เรอง กำพยเพรำะพรอง วรรคทองในวรรณคด

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง อานค าประพนธตอไปน แลวเขยนค าสมผสนอก และค าสมผสใน ลงในชองวางใหถกตอง เหนกวางยางเยองช าเลองเดน เหมอนอยางนางเชญ พระแสงส าอางขางเคยง เขาสงฝงหงสลงเรยง เรงรองกองเสยง ส าเนยงนาฟงวงเวง กลางไพรไกขนบรรเลง ฟงเสยงเพยงเพลง ซอเจงจ าเรยงเวยงวง ยงทองรองกะโตงโหงดง เพยงฆองกลองระฆง แตรสงขกงสดาลขานเสยง

(กาพยพระไชยสรยา : สนทรภ)

สมผสนอก ไดแก เดน - เชญ, เคยง - เรยง - เสยง, (วง)เวง - (บรร)เลง - เพลง, วง - ดง - (ระ)ฆง สมผสใน ไดแก กวาง - ยาง, เยอง - (ช า)เลอง, อยาง - นาง, (ส า)อาง - ขาง, สง - ฝง, หงส - ลง, รอง - กอง, ฟง - วง(เวง), ไพร - ไก, ขน - บรร(เลง), เสยง - เพยง, (จ า)เรยง - เวยง, ทอง - รอง, (กะ)โตง - โหง, ฆอง - กลอง, สงข - กง(สดาล), (กงส)ดาล - ขาน

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๓

เฉลยแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๒ เรอง ค ำขวญคลองจอง มองเหนเอกลกษณ

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ๑. นกเรยนอานค าขวญแลวทายวาเปนค าขวญจงหวดใด ๒. พจารณาค าสมผสสระระหวางวรรคไดแกค าใดบาง

๑. “ดอยสเทพเปนศร ประเพณเปนสงา บปผาชาตลวนงามตา งามล าคานครพงค” ค าขวญประจ าจงหวด เชยงใหม ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ศร - (ประเพ)ณ, (ส)งา - (บป)ผา, ตา - คา

๒. “เมองมะขามหวาน อทยานน าหนาว ศรเทพเมองเกา เขาคออนสรณ นครพอขนผาเมอง” ค าขวญประจ าจงหวด เพชรบรณ ค าสมผสระหวางวรรค ไดแก หวาน - (อท)ยาน, เกา - เขา(คอ), (อน)สรณ - (น)คร

๓. “เมองยทธหตถ วรรณคดขนชอ เลองลอพระเครอง รงเรองเกษตรกรรม สงล าประวตศาสตร แหลงปราชญศลปน ภาษาถนชวนฟง” ค าขวญประจ าจงหวด สพรรณบร ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก (ยทธหต)ถ - (วรรณค)ด, ชอ - ลอ, เครอง - เรอง, (เกษตร)กรรม - ล า, ศาสตร - ปราชญ, ศลปน - ถน

๔. “คนสวยโพธาราม คนงามบานโปง เมองโองมงกร วดขนอนหนงใหญ ตนใจถ างาม ตลาดน าด าเนน เพลนคางคาวรอยลาน ยานยสกปลาด” ค าขวญประจ าจงหวด ราชบร ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก (โพธา)ราม - งาม, โปง - โอง, (มง)กร - (ข)นอน, ใหญ - ใจ, งาม - น า, (ด า)เนน - เพลน, ลาน - ยาน

๕. “สมโอหวาน ขาวสารขาว ลกสาวงาม ขาวหลามหวานมน สนามจนทรงามลน พทธมณฑลคธาน พระปฐมเจดยเสยดฟา” ค าขวญประจ าจงหวด นครปฐม ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก หวาน - (ขาว)สาร, ขาว - สาว, งาม - (ขาว)หลาม, มน - จนทร, ลน - มณฑล, (ธา)น - (เจ)ดย

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๔

๖. “ผลไมรสล า อตสาหกรรมกาวหนา น าปลารสเดด เกาะเสมดสวยหร สนทรภกวเอก” ค าขวญประจ าจงหวด ระยอง ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ล า - (อตสาห)กรรม, หนา - ปลา, เดด - เสมด, หร - (สนทร)ภ

๗. “ไขมกอนดามน สวรรคเมองใต หาดทรายสทอง สองวรสตร บารมหลวงพอแชม” ค าขวญประจ าจงหวด ภเกต ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก (อนดา)มน - (ส)วรรค, ใต - ทราย, ทอง - สอง, (ส)ตร - (บาร)ม

๘. “มรดกโลกล าเลศ ก าเนดลายสอไทย เลนไฟลอยกระทง ด ารงพทธศาสนา งามตาผาจก สงคโลกทองโบราณ สกการะแมยาพอขน รงอรณแหงความสข” ค าขวญประจ าจงหวด สโขทย ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก เลศ - (ก า)เนด, ไทย - ไฟ, (กระ)ทง - (ด า)รง, (ศาส)นา - ตา, (พอ)ขน - (อ)รณ

๙. “เมองหญงกลา ผาไหมด หมโคราช ปราสาทหน ดนดานเกวยน” ค าขวญประจ าจงหวด นครราชสมา ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก กลา - ผา, ด - หม, (โค)ราช - (ปรา)สาท, หน - ดน

๑๐. “นกน าเพลนตา สมหราเพลนใจ เมองใหญสองทะเล เสนหสะพานปา ศนยการคาแดนใต” ค าขวญประจ าจงหวด สงขลา ค าสมผสสระระหวางวรรค ไดแก ตา - (สม)หรา, ใจ - ใหญ, (ทะ)เล - เสนห, ปา - คา

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๕

แนวค ำตอบแบบบนทกกจกรรมท ๒.๔ ตอนท ๓ เรอง เรยงรอย ถอยสมผส

ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............ ชอ – สกล ...................................................................................... ชน ............. เลขท ............

ค ำชแจง ใหนกเรยนแบงกลมเปนกลมยอย กลมละ ๒ คน ชวยกนเตมค า หรอขอความทมเสยงสมผส คลองจองใหถกตองไดความหมาย ๑. ยายพศขายผา ยายดาขายสรอย ยายนอยขายแหวน ยายแปนขายเสอ

๒. ลงแดงซอมรถ ลงมดซอมเรอ ลงเสอซอมเครองบน ลงวนซอมวทย

๓. พบตกนขาว พสาวกนขนมจน พมนกนสลด พนทกนซาละเปา

๔. นาด าชอบสเขยว น าเหมยวชอบสเหลอง นาเอองชอบสขาว นาดาวชอบสชมพ

๕. นองแพรออกก าลงกาย นองอายตปงปอง นองสองร าไทย นองไหมรองเพลง

๖. อาตนชอบเดน อาเพลนชอบวง อาตงชอบนง อาสงขชอบนอน

(หมายเหต ค าตอบอยในดลพนจของครผสอน)

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๖

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน ชดกจกรรมท ๒ เรอง เสยงสระในภำษำไทย

ขอท ค ำตอบ ๑. ข ๒. ข ๓. ก ๔. ง ๕. ง ๖. ก ๗. ค ๘. ข ๙. ก ๑๐. ข ๑๑. ค ๑๒. ก ๑๓. ค ๑๔. ก ๑๕. ง

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๗

แบบบนทกคะแนนกำรสงเกตพฤตกรรมนกเรยนดำนคณลกษณะอนพงประสงค

ท ชอ-สกล

พฤตกรรมทสงเกต

รวมคะแนน

เมตต

า มน

าใจตอผอน

ปฏบต

ตามข

อตกล

งของ

หองเร

ยน

อยอยางพอ

เพยง

มสวน

รวมในก

ารเสนอ

แนะ

ตงใจเรย

น รบ

ผดชอ

บใน

การท

างาน

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐. ๒๑. ๒๒. ๒๓. ๒๔. ๒๕. ๒๖. ๒๗. ๒๘. ๒๙. ๓๐.

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๘

ท ชอ-สกล

พฤตกรรมทสงเกต

รวมคะแนน

เมตต

า มน

าใจตอผอน

ปฏบต

ตามข

อตกล

งของ

หองเร

ยน

อยอยางพอ

เพยง

มสวน

รวมในก

ารเสนอ

แนะ

ตงใจเรย

น รบ

ผดชอ

บใน

การท

างาน

๒ ๒ ๒ ๒ ๒ ๑๐ ๓๑. ๓๒. ๓๓. ๓๔. ๓๕. ๓๖. ๓๗. ๓๘. ๓๙. ๔๐. ๔๑. ๔๒. ๔๓. ๔๔. ๔๕. ๔๖. ๔๗. ๔๘. ๔๙. ๕๐.

เกณฑกำรตดสนคณภำพ ๙ – ๑๐ คะแนน ระดบคณภาพ ๓ ดมาก ๗ – ๘ คะแนน ระดบคณภาพ ๒ ด ๕ – ๖ คะแนน ระดบคณภาพ ๑ พอใช ๐ - ๕ คะแนน ระดบคณภาพ ๐ ควรปรบปรง

เกณฑกำรผำน

ไดระดบดขนไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๕๙

เกณฑกำรใหคะแนนพฤตกรรมกำรท ำงำนกลม

ประเดนกำรประเมน ระดบคะแนน

๓ (ดมำก) ๒ (พอใช) ๑ (ตองปรบปรง) ความรวมมอในกลม สมาชกในกลมรวมมอ

ท างานอยางสม าเสมอ สมาชกในกลมใหความรวมมอ แตไมสม าเสมอ

สมาชกในกลม ไมใหความรวมมอ

การแสดงความคดเหน สมาชกในกลมแสดงความคดเหนท

สรางสรรค มคณคา

สมาชกในกลมแสดงความคดเหน

ทแปลกใหมบาง

สมาชกในกลมไมคอยแสดงความคดเหน

ความตงใจ ในการท างาน

ท างานทไดรบมอบหมายอยางตงใจ และเตมความสามารถ ผลงานมคณภาพด

ตองตกเตอน การท างานทไดรบมอบหมายบาง ผลงานมคณภาพ

คอนขางด

ไมรบผดชอบงานทไดรบมอบหมาย

ผลงานมคณภาพพอใช

กระบวนการท างาน มการวางแผนและปฏบตตามขนตอนอยางเปนระบบ

มการวางแผนแตปฏบตงานไมเปนไป

ตามขนตอน

ไมมการวางแผนทดการปฏบตงานไมเปน

ระบบ

www.kroo

bann

ok.co

m

๖๐

แบบบนทกคะแนนกำรสงเกตพฤตกรรมกำรท ำงำนกลม

กลมท/ ชอกลม

ควำมรวมมอในกลม

กำรแสดงควำมคดเหน

ควำมตงใจในกำรท ำงำน

กระบวนกำรท ำงำน

คะแนน รวม

(๓) (๓) (๓) (๓) (๑๒) ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐.

เกณฑกำรตดสนคณภำพ ๑๐ – ๑๒ คะแนน ระดบคณภาพ ๓ ดมาก ๘ – ๙ คะแนน ระดบคณภาพ ๒ ด ๖ – ๗ คะแนน ระดบคณภาพ ๑ พอใช ๐ – ๕ คะแนน ระดบคณภาพ ๐ ควรปรบปรง เกณฑกำรผำน ไดระดบดขนไป

www.kroo

bann

ok.co

m

๖๑

แบบบนทกคะแนนชดกจกรรม ชดท ๒ เรอง เสยงสระในภำษำไทย

ท ชอ-สกล

กจกรรม/คะแนน แบบ

ทดสอบ ๒.๑ ตอนท ๑

๒.๑ ตอนท ๒

๒.๑ ตอนท ๓

๒.๒ ตอนท ๑

๒.๒ ตอนท ๒

๒.๓ ตอนท ๑

๒.๓ ตอนท ๒

๒.๓ ตอนท ๓

๒.๔ ตอนท ๑

๒.๔ ตอนท ๒

๒.๔ ตอนท ๓

(๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๕) ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐. ๒๑. ๒๒. ๒๓. ๒๔. ๒๕.

www.kroo

bann

ok.co

m

๖๒

ท ชอ-สกล

กจกรรม/คะแนน แบบ

ทดสอบ ๒.๑ ตอนท ๑

๒.๑ ตอนท ๒

๒.๑ ตอนท ๓

๒.๒ ตอนท ๑

๒.๒ ตอนท ๒

๒.๓ ตอนท ๑

๒.๓ ตอนท ๒

๒.๓ ตอนท ๓

๒.๔ ตอนท ๑

๒.๔ ตอนท ๒

๒.๔ ตอนท ๓

(๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๒) (๑๕) ๒๖. ๒๗. ๒๘. ๒๙. ๓๐. ๓๑. ๓๒. ๓๓. ๓๔. ๓๕. ๓๖. ๓๗. ๓๘. ๓๙. ๔๐. ๔๑. ๔๒. ๔๓. ๔๔. ๔๕. ๔๖. ๔๗. ๔๘. ๔๙. ๕๐. รวม คา เฉลย

www.kroo

bann

ok.co

m

๖๓

แบบบนทกคะแนนกำรพฒนำ ชดกจกรรมท ๒ เรอง เสยงสระในภำษำไทย

ท ชอ-สกล

คะแนน กอนเรยน (๑๕)

คะแนน หลงเรยน (๑๕)

การพฒนา (หลงเรยน - กอนเรยน)

หมายเหต

๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐. ๒๑. ๒๒. ๒๓. ๒๔. ๒๕.

www.kroo

bann

ok.co

m

๖๔

ท ชอ-สกล

คะแนน กอนเรยน (๑๕)

คะแนน หลงเรยน (๑๕)

การพฒนา (หลงเรยน - กอนเรยน)

หมายเหต

๒๖. ๒๗. ๒๘. ๒๙. ๓๐. ๓๑. ๓๒. ๓๓. ๓๔. ๓๕. ๓๖. ๓๗. ๓๘. ๓๙. ๔๐. ๔๑. ๔๒. ๔๓. ๔๔. ๔๕. ๔๖. ๔๗. ๔๘. ๔๙. ๕๐. รวม

คาเฉลย

www.kroo

bann

ok.co

m

www.kr

ooba

nnok

.com