Embed Size (px)
DESCRIPTION
Priracnik za dobivanje na b dozvoli
Citation preview
ПРАКТИЧЕН ВОДИЧ ЗАИЗДАВАЊЕ НА Б-ДОЗВОЛИЗА ИНТЕГРИРАНОСПРЕЧУВАЊЕ И КОНТРОЛАНА ЗАГАДУВАЊЕТО (ИСКЗ)
JУ
ЛИ
20
09
Тел. +389 (0)2 30 99 033Факс: +389 (0)2 30 61 994
ул. Женевска бб, п.фах 32,1000 Скопје, Република Македонија
P R A K T I ^ E N V O D A ^
za izdavawe B-dozvoli
za integrirano spre~uvawe
i kontrola na zagaduvaweto (ISKZ)
Juli 2009 godina
2
Sodr`ina Lista na akronimi 3 1 Zakonodavstvo za izdavawe B-dozvoli 4 1.1 Zakon za `ivotnata sredina 4 1.2 Podzakonska regulativa 9 1.2.1 Uredba za ISKZ 9 1.2.2 Pravilnici za dobivawe / izdavawe B-dozvoli 13 1.2.2.1 Pravilnik za integrirana ekolo{ka B-dozvola 13 1.2.2.2 Pravilnik za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan 14 1.2.3 Uredbi za visina na nadomest {to go pla}aat operatorite 15 1.2.3.1 Uredba za visina na nadomest za integrirana ekolo{ka B-dozvola 15 1.2.3.2 Uredba za visina na nadomest za B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan 18 1.3 Kontrola i inspekciski nadzor 21 2 Postapki za izdavawe B-dozvola 22 2.1 Postapka za izdavawe integrirana ekolo{ka B-dozvola (novi instalacii) 22 2.1.1 Podnesuvawe barawe 22 2.1.2 Sodr`ina na barawe 22 2.1.3 Procesirawe barawe 28 2.1.4 U~estvo na javnosta 28 2.1.5 Izdavawe dozvola 28 2.1.6 Sodr`ina na integrirana ekolo{ka B-dozvola 29 2.1.7 Izmenuvawe i prenesuvawe na integrirana ekolo{ka B-dozvola, uslovi za
prestanok na aktivnosta i uslovi za odzemawe integrirana ekolo{ka B-dozvola 31 2.1.7.1 Izmenuvawe na integrirana ekolo{ka B-dozvola 31 2.1.7.2 Prenesuvawe na integrirana ekolo{ka B-dozvola 32 2.1.7.3 Uslovi za prestanok na aktivnosta 33 2.1.7.4 Odzemawe dozvola 33 2.1.7.5 Prestanok na dozvola 33 2.1.8 Registar na dozvoli 34 2.1.8.1 Sodr`ina na registarot 34 2.2 Postapka za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (postojni
instalacii) 37 2.2.1 Podnesuvawe barawe 37 2.2.2 Sodr`ina na barawe 37 2.2.3 Procesirawe barawe 39 2.2.4 U~estvo na javnosta 40 2.2.5 Izdavawe dozvola 41 2.2.5.1 Pregovori 41 2.2.5.2 Sodr`ina na dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan 41 2.2.5.3 Objavuvawe 44 2.2.6 Registar na dozvoli 44 2.2.6.1 Sodr`ina na registarot 44 Prilog 1 - Generalni preporaki za izdavawe na B-dozvola za ISKZ 47 Prilog 2 - Analiza na pilot-barawa za B-dozvoli za ISKZ (prezentacii vo e-format) 54 KOLOFON 55
3
Lista na akronimi
B-dozvola integrirana ekolo{ka B-dozvola /
B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan
BPK Biolo{ka potro{uva~ka na kislorod
ELS Edinica(i) na lokalna samouprava
HPK Hemiska potro{uva~ka na kislorod
ISKZ Integrirano spre~uvawe i kontrola na zagaduvawe
M@SPP Ministerstvo za `ivotna sredina i za prostorno planirawe
NDT Najdobra dostapna tehnika
OV@S Ocena na vlijanieto vrz `ivotnata sredina
OP Operativen plan
SO@S Strate{ka ocena na `ivotnata sredina
4
1 Zakonodavstvo za izdavawe B-dozvoli
1.1 Zakon za `ivotnata sredina Voved Zakonot za `ivotnata sredina (Sl. vesnik na RM br.53/2005, 81/05 i 24/2007) go prenesuva t.n. horizontalno zakonodavstvo za `ivotna sredina na Evropskata unija. Zakonot gi sodr`i osnovnite principi i postapki za integrirano upravuvawe na `ivotnata sredina, osobeno:
• planirawe na za{titata na `ivotnata sredina
• strate{ka ocena na `ivotnata sredina (SO@S) od opredeleni strate{ki, planski i programski dokumenti
• ocena na vlijanieto vrz `ivotnata sredina (OV@S) od opredeleni proekti
• re`im na ekolo{ki dozvoli i na dozvoli za usoglasuvawe za integrirano spre~uvawe i kontrola na zagaduvaweto (ISKZ)
• pristap do informacii od oblasta na `ivotnata sredina
• nadzor i informativen sistem na `ivotnata sredina
• finansirawe na aktivnostite vo oblasta na `ivotnata sredina
• nadzor vo sproveduvawe na zakonskite odredbi. Zakonot gi ureduva pravata i dol`nostite na Republika Makedonija, na Vladata i na edinicite na lokalna samouprava (ELS), kako i pravata i dol`nostite na pravnite i na fizi~kite lica, vo obezbeduvaweto uslovi za za{tita na `ivotnata sredina. Odredbite na ovoj zakon se primenuvaat na mediumite na `ivotnata sredina:
• po~vata, vodata i vozduhot, kako i na oblastite na `ivotnata sredina:
• prirodata (vklu~itelno biolo{ka raznovidnost i prirodni bogatstva), otpadot, bu~avata, vibraciite, jonizira~koto i nejonizira~koto zra~ewe, klimata, ozonskata obvivka, mirizbata i site drugi elementi {to pretstavuvaat nedeliva celina od `ivotnata sredina.
Merkite i aktivnostite za za{tita i za unapreduvawe na `ivotnata sredina se od javen interes. Vladata na Republika Makedonija, odnosno ELS e dol`na da sproveduva merki za za{tita na `ivotnata sredina, no i da obezbeduva finansiski sredstva za nivna realizacija. Na~elata za upravuvawe na `ivotnata sredina se jasno i precizno utvrdeni vo Zakonot. Tie vospostavuvaat transparentni i univerzalni pravila pri utvrduvaweto na nivoto i na kvalitetot na upravuvawe na `ivotnata sredina, kako na nacionalno, taka i na lokalno nivo. Na~ela od osobeno zna~ewe za re`imot na ISKZ:
(i) Na~eloto zagaduva~ot pla}a, spored koe zagaduva~ot e dol`en da gi nadomesti tro{ocite za otstranuvawe na opasnosta od zagaduvawe na
5
`ivotnata sredina, da gi podnese tro{ocite za sanacija i da plati pravi~en nadomest za {tetata pri~ineta vrz `ivotnata sredina, kako i da ja dovede `ivotnata sredina, vo najgolema mo`na mera, vo sostojba kako pred o{tetuvaweto.
(ii) Na~eloto korisnikot pla}a, spored koe korisnikot na prirodnite bogatstva e dol`en da gi nadomesti tro{ocite za obezbeduvawe na odr`liviot razvoj, kako i za sanacija na degradacijata na mediumite i na oddelnite oblasti na `ivotnata sredina, koja nastanala so koristewe na prirodnite bogatstva.
(iii) Na~eloto na vnimatelnost, spored koe dokolku postoi osnovano somnevawe deka odredena aktivnost mo`e da predizvika {tetni posledici vrz `ivotnata sredina, se prezemaat neophodni merki za za{tita pred da stane dostapen nau~niot dokaz deka takvi {tetni posledici bi mo`ele da nastanat.
(iv) Na~eloto na u~estvo na javnosta i pristap do informacii, spored koe organite na dr`avnata vlast i organite na ELS se dol`ni da gi obezbedat site potrebni merki i da propi{at postapki so koi se obezbeduva ostvaruvawe na pravoto na pristap do informaciite i u~estvo na javnosta vo donesuvaweto na odlukite {to se odnesuvaat na sostojbata na `ivotnata sredina, kako i da obezbedat izjasnuvawe na javnosta vo postapkata za donesuvawe na tie odluki.
(v) Na~eloto na po~isto proizvodstvo, spored koe so cel da se namalat rizicite za `ivotot i za zdravjeto na lu|eto i za `ivotnata sredina, kako i da se zgolemi ekonomskata i ekolo{kata efikasnost, se poddr`uva primenata na seopfatna strategija za za{tita na `ivotnata sredina i toa vo pogled na surovinite, proizvodstvenite procesi, proizvodite i uslugite.
(vi) Za{titna klauzula, spored koja zaradi za{titata na `ivotot i na zdravjeto na lu|eto, organite na dr`avnata vlast i organite na ELS, vo soglasnost so zakonot, imaat pravo i obvrska da prezemaat merki i aktivnosti {to se odnesuvaat na privremena i trajna zabrana za vr{ewe opredeleni dejnosti ili promet na opredeleni proizvodi.
Integrirano spre~uvawe i kontrola na zagaduvaweto - ISKZ Integrirano spre~uvawe i kontrola na zagaduvaweto (ISKZ) e re`im na izdavawe ekolo{ki dozvoli na odredeni vidovi industriski aktivnosti (metalurgija, energetika, industrija na minerali, hemiska industrija, itn.), vklu~uvaj}i aktivnosti vo domenot na intenzivnoto zemjodelstvo i upravuvaweto otpad. Celta na ovoj proces e preku INTEGRALEN PRISTAP, t.e. so edna dozvola, celokupno da se opfatat i reguliraat vlijanijata vrz `ivotnata sredina, koi se rezultat na industriskite aktivnosti. ISKZ ovozmo`uva:
minimizirawe i kontrola na emisiite na zagaduvawe na mediumite na `ivotnata sredina (vozduhot, vodata i po~vata)
odr`livo upravuvawe na otpadot
minimizirawe i kontrola na emisiite na bu~ava i na vibracii, i
energetska efikasnost. Vo odnos na ISKZ, zna~ajni se slednive definicii:
6
• Instalacija e nepodvi`na tehni~ka edinica kade {to se vr{i edna ili pove}e propi{ani aktivnosti i aktivnosti {to se neposredno povrzani so niv, a koi bi mo`ele da imaat efekt vrz emisiite i vrz zagaduvaweto.
• Postojnata instalacija e instalacija {to e operativna, odnosno raboti pred 1 juli 2007 godina.
• Operator e sekoe pravno ili fizi~ko lice {to vr{i profesionalna aktivnost i/ili vr{i aktivnosti preku instalacijata i/ili ja kontrolira, ili lice na koe mu se dovereni ili delegirani ovlastuvawa za donesuvawe ekonomski odluki vo odnos na aktivnosta ili tehni~koto rabotewe, vklu~uvaj}i go i nositelot na dozvolata ili ovlastuvawe za takvata aktivnost, odnosno liceto {to e zadol`eno da registrira ili alarmira za aktivnosta.
• Dozvola e toj del od pi{anata odluka ili celata pi{ana odluka (ili nekolku takvi odluki) so koja se dava ovlastuvawe za rabota na celata instalacija ili na del od instalacijata, a {to e predmet na odredeni uslovi so koi se garantira deka instalacijata e usoglasena so barawata utvrdeni so zakonskata regulativa. Dozvolata mo`e da opfa}a edna ili pove}e instalacii ili delovi od instalacii na istata lokacija, so koi raboti istiot operator.
• NDT - najdobra dostapna tehnika:
√ Najdobri vo dostignuvawe na visoko nivo na za{tita na `ivotnata sredina.
√ Dostapni za primena vo odnos na tehnolo{kite i na ekonomskite uslovi, pri toa imaj}i gi predvid nedostatocite i prednostite, odnosno tro{ocite i pridobivkite za `ivotnata sredina.
√ Tehnika, vo smisla na primeneta tehnologija, proektirawe i izgradba.
Materijata za izdavawe na dozvoli za ISKZ e propi{ana vo slednive glavi na Zakonot:
√ Glava XII - Integrirani ekolo{ki dozvoli za rabotewe na instalacii {to vlijaat vrz `ivotnata sredina
√ Glava XIV - Dozvoli za usoglasuvawe so operativni planovi Vidovite aktivnosti (instalacii) {to se dol`ni da obezbedat ekolo{ka dozvola se propi{ani vo prilozite na sledniov podzakonski akt:
• Uredba za opredeluvawe na aktivnostite na instalaciite za koi se izdava dozvola za ISKZ, odnosno dozvola za usoglasuvawe so operativen plan i vremenski raspored za podnesuvawe barawe za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (Sl. vesnik na RM br.89/05) - Uredba za ISKZ.
Pokraj toa, ovaa uredba go definira vremenskiot raspored za podnesuvawe barawe za dozvola za postojnite instalacii, t.n. Dozvola za usoglasuvawe so operativen plan. Vo zavisnost od goleminata na instalaciite, vo prilozite na ovaa uredba e izvr{ena gradacija na dva vida dozvoli: (i) integrirana A-dozvola (prilog 1 na Uredbata) i (ii) integrirana B-dozvola (prilog 2 na Uredbata), kako za novite, taka i za postojnite instalacii.
7
Postojnite instalacii podnesuvaat barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan vo vremenskiot interval od {est meseci opredelen posebno za sekoj industriski sektor, po~nuvaj}i od 1. 1. 2006 godina, zaklu~no do 31.12.2008 godina, no najdocna do 31 dekemvri 2009 godina. Operatorot na instalacija {to po~nuva so rabota pred 31 dekemvri 2009 godina mo`e da re{i da podnese barawe za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan. Celosno usoglasuvawe na site sektori so barawata na zakonodavstvoto e predvideno do 2014 godina. Nadle`en organ za izdavawe ekolo{ki dozvoli za novite i za postojnite instalacii za aktivnosti vo prilogot 2 od Uredbata, t.e. integrirani ekolo{ki B-dozvoli e gradona~alnikot na op{tinata na ~ie{to podra~je se nao|a instalacijata. Isklu~ok se instalaciite {to se nao|aat vo za{titeno podra~je (pri {to za izdavaweto na dozvolata re{ava M@SPP). Postapkata za izdavawe dozvoli ja sproveduva op{tinskata administracija ili zaedni~ka administracija formirana od dve ili pove}e op{tini. Vo sporedba so A-instalaciite, B-instalaciite imaat pomal kapacitet i obem, {to rezultira so pomal potencijal na zagaduvawe. Ottuka, nivnoto zna~ewe ima lokalen karakter. Postapkata za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola e propi{ana vo Pravilnikot za postapkata za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola (Sl. vesnik br.04/06). Postapkata za dobivawe dozvola za usoglasuvawe e propi{ana vo Pravilnikot za postapkata za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (Sl. vesnik br. 04/06). Operatorite na instalaciite se dol`ni da pla}aat nadomest:
• pri podnesuvawe barawe za dobivawe / izdavawe B-dozvola
• za poseduvawe B-dozvola, koj se pla}a godi{no, i
• za redoven nadzor na instalacijata, vo soglasnost so uslovite vo dozvolata. Visinata na nadomestot e propi{ana vo slednive uredbi:
• Uredba za visinata na nadomestot {to go pla}aat operatorite na instalaciite {to vr{at aktivnosti za integrirana ekolo{ka B-dozvola (Sl. vesnik na RM br.117/07)
• Uredba za visinata na nadomestot {to go pla}aat operatorite na instalaciite {to vr{at aktivnosti za koi se izdava dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (Sl. vesnik na RM br.117/07)
8
Pre
gled
na
zako
nod
avst
voto
za
IS
KZ
Z
AK
ON
ZA
@
IV
OT
NA
TA
SR
ED
IN
A
√ Gl
ava
XII -
Int
egri
rani
ek
olo{
ki d
ozvo
li
za
rabo
tew
e na
ins
tal
acii
{
to v
lij
aat
vrz
`iv
otna
ta
sred
ina
√ Gl
ava
XIV
- D
ozvo
li
za
usog
las
uvaw
e so
ope
rati
vni
plan
ovi
P
OD
ZA
KO
NS
KA
RE
GU
LA
TI
VA
Po
stap
ka
za i
zdav
awe
Int
egri
rana
ek
olo{
ka B
-d
ozvo
la
(nov
i in
stal
acii
)
Pra
vil
nik
za p
osta
pkat
a za
dob
ivaw
e in
tegr
iran
a ek
olo{
ka B
-doz
vol
a (S
l. v
esni
k br
.04/
06)
B-d
ozvo
la
za
usog
las
uvaw
e so
op
erat
iven
pl
an
(pos
tojn
i in
stal
acii
)
Pra
vil
nik
za p
osta
pkat
a za
izd
avaw
e d
ozvo
la
za
usog
las
uvaw
e so
op
erat
iven
pl
an (
Sl
. ve
snik
br.
04/0
6)
Ur
eduv
awe Vid
akt
ivno
sti
/ V
rem
ensk
i ra
spor
ed
za p
odne
suva
we
bara
we
(pos
tojn
i in
stal
acii
)
Nad
omes
t
Ure
dba
za
opre
del
uvaw
e na
akt
ivno
stit
e na
ins
tal
acii
te z
a ko
i se
izd
ava
doz
vol
a za
IS
KZ
, od
nosn
o d
ozvo
la
za
usog
las
uvaw
e so
ope
rati
ven
plan
i
vrem
ensk
i ra
spor
ed z
a po
dne
suva
we
bara
we
za d
ozvo
la
za u
sogl
asuv
awe
so
oper
ativ
en p
lan
(S
l. v
esni
k na
RM
br.
89/0
5)
√ U
red
ba z
a vi
sina
ta n
a na
dom
esto
t {
to
go p
la}
aat
oper
ator
ite
na
inst
alac
iite
{to
vr{
at a
ktiv
nost
i za
in
tegr
iran
a ek
olo{
ka B
-doz
vol
a (S
l.
vesn
ik n
a R
M b
r.11
7/07
)
√ U
red
ba z
a vi
sina
ta n
a na
dom
esto
t {
to
go p
la}
aat
oper
ator
ite
na
inst
alac
iite
{to
vr{
at a
ktiv
nost
i za
ko
i se
izd
ava
doz
vol
a za
us
ogl
asuv
awe
so o
pera
tive
n pl
an
(Sl
. ve
snik
na
RM
br.
117/
07)
9
1.2 Podzakonska regulativa
1.2.1 Uredba za ISKZ Uredbata za ISKZ (Sl. vesnik na RM br.89/05):
gi opredeluva aktivnostite na instalaciite za koi se izdava dozvola za ISKZ, odnosno dozvola za usoglasuvawe so operativen plan
go opredeluva vremenskiot raspored za podnesuvawe barawe za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (postojni instalacii).
Aktivnosti za koi e potrebna B-dozvola Vo tabelata 1 e daden pregled na vidovite aktivnosti, vklu~itelno i sektorite na koi im pripa|aat, koi se opfateni so re`imot na izdavawe B-dozvoli. Pokraj vidot na aktivnosta, i obemot (goleminata) na instalacijata e kriterium spored koj se utvrduva dali odredena instalacija vleguva vo ovoj re`im. Obemot (goleminata) na aktivnosta se utvrduva spored soodveten prag vo vid na instaliran proizvodstven kapacitet ili vid na surovina / drug materijal {to se koristi vo procesot na proizvodstvo.
10
Tab
ela
1/1
- P
regl
ed n
a ak
tivn
osti
te z
a ko
i e
potr
ebna
B-d
ozvo
la
Sek
tor
V
id
na
akti
vn
ost
V
id
na
pr
ag
Pr
ag /
Ran
g
1.
EN
ER
GE
TI
KA
1.
1 S
ogor
uva~
ka i
nsta
lac
ija
topl
insk
i vl
ez
10 -
50
MW
2.
1 O
brab
otka
na
fer
omet
ali
so n
anes
uvaw
e za
{ti
ten
slo
j od
ras
top
en m
etal
vl
ez n
a su
rov
~el
ik
0,5
- 2
t/~a
s
2.2
Lea
rnic
a za
fer
omet
ali
proi
zvod
stve
n ka
paci
tet
2 -
20 t
/den
ka
paci
tet
na t
opew
e
a) o
lov
o / k
adm
ium
: 0,
2 -
4 t/
den
2.
3 I
nsta
lac
ii z
a to
pew
e /
leg
iraw
e na
obo
eni
mat
erij
ali
b) d
rugi
met
ali:
2
- 20
t/d
en
2.
Pro
izvo
dst
vo /
pr
erab
otka
na
M
ET
AL
I
2.4
Pov
r{in
ska
obra
botk
a na
m
etal
i
na
plas
ti~n
i m
ater
ijal
i so
el
ektr
olit
ski
/ he
mis
ki p
roce
s
vol
umen
na
pr
oces
en(n
i)
reze
rvoa
r(i)
5
- 30
m3
3.1
Pro
izvo
dst
vo n
a:
kapa
cite
t na
pe~
ka
(i) c
emen
ten
klin
ker
rota
cisk
a pe
~ka:
<
500
t/d
en
(ii)
var
rota
cisk
a / d
ruga
pe~
ka:
10 -
50
t/d
en
3.2
Isk
opuv
awe,
d
robe
we,
m
elew
e,
seew
e,
zagr
evaw
e m
iner
alni
sur
ovin
i /
/
3.3
Nep
odvi
`ni
bet
onsk
i ba
zi
kapa
cite
t na
sil
os z
a be
ton
*)
> 5
0 m
3 3.
4 P
roiz
vod
stvo
na
stak
lo
/ s. v
lak
no
kapa
cite
t na
top
ewe
1 -
20 t
/den
3.
5 T
opew
e m
iner
. mat
erii
/ vl
akna
ka
paci
tet
na t
opew
e 1
- 20
t/d
en
3.6
Pro
izvo
dst
vo
na
kera
mi~
ki
proi
zvod
i so
pe
~ew
e pr
oizv
odst
ven
kapa
cite
t 5
- 75
t/d
en
3.
Ind
ustr
ija
na
MI
NE
RA
LI
3.7
Nan
esuv
awe
glaz
ura
so i
spar
eni
sol
i vr
z po
rcel
an i
ker
amik
a /
/
*) O
vaa
for
mul
acij
a vo
ure
dba
ta e
nes
ood
vetn
a, o
d p
ri~i
na {
to o
voj v
id t
ehno
log
ija
vkl
u~uv
a si
los
(i)
za c
emen
t.
11
Tab
ela
1/2
- P
regl
ed n
a ak
tivn
osti
te z
a ko
i e
potr
ebna
B-d
ozvo
la
Sek
tor
V
id
na
akti
vn
ost
V
id
na
pr
ag
Pr
ag /
Ran
g
4 H
EM
IS
KA
in
dus
trij
a S
e~ew
e po
liu
reta
nska
pe
na
/ po
liu
reta
nski
el
asto
mer
so
zagr
eana
`ic
a /
/
(i)
Ins
tal
acii
za
dep
onir
awe,
rec
ikl
iraw
e il
i so
goru
vaw
e op
asen
otp
ad
kapa
cite
t
< 1
0 t/
den
(ii)
Sog
oruv
awe
kom
unal
en o
tpad
ka
paci
tet
< 3
t/~
as
5 P
osta
puva
we
so O
TP
AD
(ii
i) D
epon
iraw
e ne
opas
en o
tpad
ka
paci
tet
< 5
0 t/
den
6.
1 P
roiz
vod
stvo
na
hart
ija
i na
kar
ton
proi
zvod
stve
n ka
paci
tet
5 -
20 t
/den
6.2
Pre
thod
na o
brab
otka
il
i bo
ewe
vlak
na i
li
tkae
nina
ka
paci
tet
na o
brab
otka
1
- 10
t/d
en
6.3
[ta
vew
e su
rova
ko`
a i
ko`
a ka
paci
tet
na o
brab
otka
0,
5 -
12 t
/den
go
tov
proi
zvod
6.
4 P
roiz
vod
stvo
na
hran
a
(a
) K
lan
ici
proi
zvod
stve
n ka
paci
tet
5 -
50 t
/den
(t
rupo
vi)
(b)
Obr
abot
ka i
pre
rabo
tka
nam
enet
i za
hra
na:
- `iv
otin
ski
suro
vini
(os
ven
ml
eko)
- ras
tite
lni
sur
ovin
i
proi
zvod
stve
n ka
paci
tet
(got
ovi
proi
zvod
i)
pros
e~no
na
kvar
tal
na o
snov
a:
5- 7
5 t/
den
30
30
0 t/
den
(v
) O
brab
otka
i p
rera
botk
a na
ml
eko
kol
i~es
tvo
na v
lez
no m
lek
o pr
ose~
no n
a go
di{
na o
snov
a:
20 -
200
t/d
en
6.5
Dep
onir
awe
i re
cikl
iraw
e `
ivot
insk
i tr
upov
i / `
. otp
ad
kapa
cite
t na
obr
abot
ka
2 -
10 t
/den
6.6
Int
enzi
vno
`iv
inar
stvo
il
i sv
iwar
stvo
kapa
cite
t:
mes
ta z
a `
ivin
a:
mes
ta z
a go
ewe
sviw
i (>
30
kg):
m
esta
za
mat
oric
i:
5.00
0 -
40.0
00
100
- 2.
000
50 -
750
6 D
rugi
dej
nost
i
6.7
Pov
r{in
ska
obra
botk
a na
m
ater
ijal
i,
pred
met
i il
i pr
oizv
odi
vo
koi
se
kori
stat
or
gans
ki r
astv
oruv
a~i
potr
o{uv
a~ka
na
or
gans
ki
rast
voru
va~i
10
- 1
50 k
g/~a
s
12
Vremenski raspored za dostavuvawe barawe za dobivawe B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan Postojnite instalacii podnesuvaat barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan vo vremenski interval od {est meseci posebno opredelen vo uredbata, za sekoj industriski sektor, po~nuvaj}i od 1. 1. 2006 godina, zaklu~no do 31. 12. 2008 godina. Vo tabelata 2 e daden pregled na vremenskiot raspored za razli~nite vidovi aktivnosti, vklu~itelno i sektorite na koi im pripa|aat. Tabela 2 - Vremenski raspored za dostavuvawe barawe za dobivawe B-dozvola za
usoglasuvawe so OP
Vremenski interval (2006) 1.1.2006 - 1.7.2006 godina 1.7.2006 - 31.12.2006 godina
Vid aktivnost Metalurgija Energetika
Vremenski interval (2007) 1.1.2007 - 1.7.2007 godina 1.7.2007 - 31.12.2007 godina
Vid aktivnost Industrija na minerali Hemiska industrija
Vremenski interval (2008) 1.1.2008 - 1.7.2008 godina 1.7.2008 - 31.12.2008 godina
Vid aktivnost Drugi aktivnosti: • Proizvodstvo na hartija; • Tekstilna industrija; • @ivinarstvo i
sviwarstvo; • drugo.
Postapuvawe so otpad
13
1.2.2 Pravilnici za dobivawe / izdavawe B-dozvoli Podzakonskite akti / pravilnicite, se odnesuvaat na:
• postapkata za dobivawe integrirani ekolo{ki B-dozvoli, za novi instalacii, i
• postapkata za izdavawe B-dozvoli za usoglasuvawe so operativen plan, za postojni instalacii.
1.2.2.1 Pravilnik za integrirana ekolo{ka B-dozvola Pravilnikot se odnesuva na novi instalacii, i gi propi{uva:
√ postapkata za izdavawe, izmena, celosen ili delumen prenos na integriranata ekolo{ka B-dozvola, uslovite za prestanok na aktivnosta i uslovite za odzemawe i prestanok na dozvolata
√ formata i sodr`inata na baraweto kako i na~inot na koj se podnesuva baraweto za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola i potrebnata dokumentacija {to se prilo`uva kon baraweto
√ formata i sodr`inata na integrirana ekolo{ka B-dozvola
√ forma, sodr`ina i na~in na vodewe na registarot na integrirani ekolo{ki B-dozvoli, kako i na~inot na dostavuvawe na podatocite za upis vo registarot
√ na~inot i postapkata za vr{ewe uvid vo instalacijata i vo nejzinata rabota zaradi utvrduvawe na ispolnuvaweto na barawata utvrdeni so integriranata ekolo{ka B-dozvola.
Sostavni delovi na pravilnikot se tri obrasci, dadeni vo prilozi:
• Forma na barawe za integrirana ekolo{ka B-dozvola;
• Forma na integrirana ekolo{ka B-dozvola i
• Forma na barawe za prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola.
14
1.2.2.2 Pravilnik za dozvola za usoglasuvawe so operativen plan Pravilnikot se odnesuva na postojni A-instalacii i na B-instalacii, i gi propi{uva:
√ formata, sodr`inata i na~inot na dostavuvawe na baraweto za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan i dokumentacijata {to se prilo`uva kon baraweto
√ sodr`inata na operativniot plan
√ sodr`inata na dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan
√ postapkata za pregovarawe i za postignuvawe soglasnost za sodr`inata na operativniot plan i za rokot za realizacija na operativniot plan, i
√ na~inot na vodewe, kako i na~inot i postapkata na koj se dostavuvaat podatocite za registarot.
Sostavni delovi na pravilnikot se pet obrasci, dadeni vo prilozi:
• Forma na barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 1 od Uredbata za ISKZ (A-instalacii)
• Forma na barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 2 od Uredbata za ISKZ (B-instalacii)
• Forma na sodr`ina na operativen plan
• Forma na dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 1 od Uredbata za ISKZ (A-instalacii)
• Forma na dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 2 od Uredbata za ISKZ (B-instalacii).
15
1.2.3 Uredbi za visina na nadomest {to go pla}aat operatorite
1.2.3.1 Uredba za visina na nadomest za integrirana ekolo{ka B-dozvola
Operatorite na instalaciite se dol`ni da pla}aat nadomest:
• pri podnesuvawe barawe za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola
• pri podnesuvawe barawe za izmena ili prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola
• za poseduvawe integrirana ekolo{ka B-dozvola, koj se pla}a godi{no, i
• za redoven nadzor na instalacijata, vo soglasnost so uslovite vo dozvolata. Sredstvata dobieni od nadomestot se upla}aat na posebna buxetska smetka, kako prihod na buxetot na op{tinata, a se koristat za pokrivawe na tro{ocite za dobivawe, prenos ili za izmeni i za kontrola na dozvolata. Opredeluvawe na visinata na nadomestot se vr{i vrz osnova na slednive parametri:
(1) povr{inata {to ja zafa}a instalacijata vo hektari
(2) brojot na mestata na instalacijata od koi se ispu{taat emisii vo `ivotnata sredina (to~ki na emisija)
(3) vidot na emisiite, i
(4) goleminata na emisiite. Visinata na nadomestot po sekoj od navedenite parametri, utvrdena vo Uredbata za sekoj industriski sektor posebno, e pogolema od 300 denari, a pomala od 3.000 denari. Presmetka na nadomest za podnesuvawe barawe / poseduvawe dozvola Nadomestot pri podnesuvawe barawe za dobivawe dozvola se presmetuva po slednava formula:
√ N = P(ha)*A + ∑(ET)i*B Nadomest za poseduvawe dozvola se presmetuva po slednava formula:
√ N = P(ha)*A + ∑(ET)i*B + ∑Ci + D Parametrite vo gornite formuli go imaat slednovo zna~ewe:
• N - nadomest vo denari
• P(ha) - povr{ina na instalacijata
• A - nadomest po hektar povr{ina
• ET - glavni to~ki na emisija
• B - nadomest po to~ka na emisija
• Ci - nadomest za sekoj poseben vid emisija
• D - nadomest za golemina na emisija
16
Visinata na nadomestot A; B; C i D e utvrdena vo prilozite na Uredbata i e dadena vo slednive tabeli. Tabela 3/1 - Pregled na nadomest za podnesuvawe barawe / poseduvawe dozvola (po sektor):
spored (1) povr{ina na instalacija (A) i (2) spored to~ki na emisija (B) nadomest [denari] nadomest A [denari] Nadomest B [denari] Sektori (povr{ina na instalacija) (to~ki na emisija)
Energetika 350 650 Metali (`elezo i ~elik) 300 450 Metali (oboeni) 300 400 Industrija na minerali 300 350 Hemiska industrija 300 350 Cvrst otpad 300 300 Drugo 300 250
Tabela 3/2 - Pregled na nadomest po vid na zagaduva~ka supstancija (C) Vid na emisija
Zagaduva~ka supstancija nadomest C [denari]
1. SO2 2.000 2. NOx 2.000 3. CO 2.000 4. Isparlivi organski soedinenija 3.000 5. Metali i nivni soedinenija 2.300 6. Prav 1.800 7. Azbest (suspendirani ~esti~ki i vlakna) 3.000 8. Hlor i negovi soedinenija 2.500 9. Fluor i negovi soedinenija 2.500 10. Te{ki metali i nivni soedinenija 3.000 11. Cijanidi 3.000 12. Supstancii i preparati {to imaat kancerogeni i mutageni svojstva 3.000 13. Polihlorirani dibenzodioksini i polihrorini dibenzofurani 3.000 14. Organohalogeni soedinenija 3.000 15. Organofosforni soedinenija 3.000 16. Organotinski soedinenija 3.000 17. Biocidi i proizvodi za za{tita na rastenija 3.000 18. Perzistentni jaglenovodorodi i perzistentni i bioakumulativni
toksi~ni organski supstancii 3.000
19. Materijali vo suspenzija 1.500 20. Supstancii {to pottiknuvaat eutrofikacija (nitrati, fosfati i
dr.) 2.500
21. Supstancii {to vlijaat nepovolno na bilansot na kislorodot vo voda (HPK, BPK i dr.) 2.500
Tabela 3/3 - Pregled na nadomest po golemina na emisija (D) Opis nadomest D
(na~in na presmetuvawe) Za sekoj procent (p) na nadminuvawe na koj bilo vid emisija: D = (1+ p/100)*C Za sekoj procent (p) na namaluvawe na koj bilo vid emisija: D = (1 - p/100)*C
17
Presmetka na drug nadomest Visinata na nadomestot pri podnesuvawe barawe za izmena ili za prenos na dozvola iznesuva 30 procenti od visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe dozvola. Visinata na godi{niot nadomest za redoven inspekciski nadzor iznesuva 10 procenti od visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe dozvola. Namaluvawe na visinata na nadomestot Vo slu~aj koga operatorot na instalacijata vovel ISO 14001 sistem za upravuvawe na `ivotnata sredina ili {ema za upravuvawe na `ivotnata sredina i revizija (EMAS/EMAS), visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe integrirana ekolo{ka B-dozvola se namaluva za 15 procenti.
18
1.2.3.2 Uredba za visina na nadomest za B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan
Operatorite na instalaciite se dol`ni da pla}aat nadomest:
• pri podnesuvawe barawe za izdavawe B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan
• pri podnesuvawe barawe za izmena na B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan
• za poseduvawe B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan, koj se pla}a godi{no
• pri zatvorawe na instalacijata, i
• za redoven nadzor na instalacijata, vo soglasnost so uslovite vo dozvolata.
Sredstvata dobieni od nadomestot se upla}aat na posebna buxetska smetka, kako prihod na buxetot na op{tinata, a se koristat za pokrivawe na tro{ocite za dobivawe, prenos ili za izmeni i kontrola na dozvolata. Opredeluvawe na visinata na nadomest se vr{i vrz osnova na slednive parametri:
(1) povr{inata {to ja zafa}a instalacijata vo hektari
(2) brojot na mestata na instalacijata od koi se ispu{taat emisii vo `ivotnata sredina (to~ki na emisija)
(3) vidot na emisiite, i
(4) goleminata na emisiite. Visinata na nadomestot po sekoj od navedenite parametri, utvrden vo Uredbata za sekoj industriski sektor posebno, e pogolem od 200 denari, a pomal od 7.000 denari. Presmetka na nadomest za podnesuvawe barawe / poseduvawe dozvola Nadomestot pri podnesuvawe barawe za dobivawe dozvola se presmetuva po slednava formula:
√ N = P(ha)*A + ∑(ET)i*B Nadomest za poseduvawe dozvola se presmetuva po slednava formula:
√ N = P(ha)*A + ∑(ET)i*B + ∑Ci + D Parametrite vo gornite formuli go imaat slednovo zna~ewe:
• N - nadomest vo denari
• P(ha) - povr{ina na instalacijata
• A - nadomest po hektar povr{ina
• ET - glavni to~ki na emisija
• B - nadomest po to~ka na emisija
• Ci - nadomest za sekoj poseben vid emisija
• D - nadomest za golemina na emisija
19
Visinata na nadomestot A; B; C i D e utvrdena vo prilozite na Uredbata i e dadena vo slednive tabeli. Tabela 4/1 - Pregled na nadomest za podnesuvawe barawe / poseduvawe dozvola (po sektor):
spored (1) povr{ina na instalacija (A) i (2) spored to~ki na emisija (B) nadomest [denari] nadomest A [denari] Nadomest B [denari] Sektori (povr{ina na instalacija) (to~ki na emisija)
Energetika 200 650 Metali (`elezo i ~elik) 200 450 Metali (oboeni) 200 400 Industrija na minerali 200 350 Hemiska industrija 200 350 Cvrst otpad 200 300 Drugo 200 250
Tabela 4/2 - Pregled na nadomest po vid na zagaduva~ka supstancija (C) Vid na emisija
Zagaduva~ka supstancija nadomest C [denari]
1. SO2 5.000 2. NOx 5.000 3. CO 5.000 4. Isparlivi organski soedinenija 7.000 5. Metali i nivni soedinenija 6.000 6. Prav 4.000 7. Azbest (suspendirani ~esti~ki i vlakna) 7.000 8. Hlor i negovi soedinenija 6.500 9. Fluor i negovi soedinenija 6.500 10. Te{ki metali i nivni soedinenija 7.000 11. Cijanidi 7.000 12. Supstancii i preparati {to imaat kancerogeni i mutageni svojstva 7.000 13. Polihlorirani dibenzodioksini i polihrorini dibenzofurani 7.000 14. Organohalogeni soedinenija 7.000 15. Organofosforni soedinenija 7.000 16. Organotinski soedinenija 7.000 17. Biocidi i proizvodi za za{tita na rastenija 7.000 18. Perzistentni jaglenovodorodi i perzistentni i bioakumulativni
toksi~ni organski supstancii 7.000
19. Materijali vo suspenzija 3.000 20. Supstancii {to pottiknuvaat eutrofikacija (nitrati, fosfati i
dr.) 6.500
21. Supstancii {to vlijaat nepovolno na bilansot na kislorodot vo voda (HPK, BPK i dr.) 6.500
Tabela 4/3 - Pregled na nadomest po golemina na emisija (D) Opis nadomest D
(na~in na presmetuvawe) Za sekoj procent (p) na nadminuvawe na koj bilo vid emisija: D = (1+ p/100)*C Za sekoj procent (p) na namaluvawe na koj bilo vid emisija: D = (1 - p/100)*C
20
Presmetka na drug nadomest Visinata na nadomestot pri podnesuvawe barawe za izmena na dozvola iznesuva 30 procenti od visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe dozvola. Visinata na nadomestot pri zatvorawe na instalacijata iznesuva 50 procenti od visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe dozvola. Visinata na godi{niot nadomest za redoven inspekciski nadzor iznesuva 10 procenti od visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe dozvola. Namaluvawe na visinata na nadomestot Vo slu~aj koga operatorot na instalacijata vovel ISO 14001 sistem za upravuvawe na `ivotnata sredina ili {ema za upravuvawe na `ivotnata sredina i revizija (EMAS/EMAS), visinata na godi{niot nadomest za poseduvawe B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan se namaluva za 20 procenti.
21
1.3 Kontrola i inspekciski nadzor
Inspekciski nadzor nad primenata na zakonskite odredbi vo delot na izdavawe B-dozvoli vr{at ovlasteni inspektori za `ivotna sredina na ELS. Vo delovnite prostorii, instalaciite, objektite, kako i na sredstvata i na opremata za vr{ewe dejnost / aktivnost za koi e potrebno B-dozvola, ovlasteniot inspektor za `ivotna sredina e ovlasten da vr{i inspekciski nadzor vo sekoe vreme i na samoto mesto, bez prethodna najava. Vo vr{eweto inspekciski nadzor od svojot delokrug ovlasteniot inspektor ima pravo:
• da utvrdi dali se vr{i nadzor vo soglasnost so uslovite sodr`ani vo dozvolata
• da utvrdi dali e podneseno barawe i/ili dali instalacijata ima integrirana ekolo{ka B-dozvola
• da izvr{i uvid i kontrola dali operaciite vo instalacijata se sproveduvaat vo soglasnost so uslovite utvrdeni vo integriranata ekolo{ka B-dozvola
• da utvrdi dali e dostaveno barawe za dobivawe B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan vo propi{aniot rok
• da utvrdi dali e dobiena B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan i da izvr{i uvid i kontrola dali operaciite vo instalacijata se sproveduvaat vo soglasnost so uslovite utvrdeni vo dozvolata i vo operativniot plan
• da utvrdi dali emisiite na supstanciite opredeleni vo B-dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan se ispu{taat vo soglasnost so opredelenite vrednosti
• da izvr{i uvid i kontrola vo na~inot na sproveduvawe na oddelni fazi od operativnite planovi i da utvrdi dali se sproveduvaat vo utvrdenite rokovi za realizacija na dozvolite za usoglasuvawe
• da utvrdi dali e podneseno izvestuvawe za realizacijata na operativnite planovi i za ispolnuvaweto na obvrskite od operativniot plan i dali e toa storeno vo opredeleniot rok.
Pri vr{ewe inspekciski nadzor, ovlasteniot inspektor so re{enie:
• }e go zadol`i pravnoto ili fizi~koto lice {to ne podnelo barawe za dobivawe dozvola da go stori toa vo rok od najmnogu 90 dena
• }e ja ograni~i ili zabrani rabotata na pravnoto ili na fizi~koto lice {to ne podnelo barawe za dobivawe dozvola vo traewe od 30 dena, rok vo koj treba da se otstranat pri~inite za nastanatata sostojba
• }e ja ograni~i ili zabrani rabotata na pravnoto ili na fizi~koto lice {to ne gi ispolnuva uslovite predvideni vo dozvolite najmnogu do 30 dena, rok vo koj treba da se otstranat pri~inite za nastanatata sostojba
• }e ja ograni~i ili zabrani rabotata na pravnoto ili na fizi~koto lice {to ispu{ta emisii vo `ivotnata sredina pogolemi od tie {to se propi{ani so zakon ili propis donesen vrz osnova na zakon, i/ili emisii utvrdeni so dozvolite najmnogu do 30 dena, rok vo koj treba da se otstranat pri~inite za nastanatata sostojba
22
2 Postapki za izdavawe B-dozvola
2.1 Postapka za izdavawe integrirana ekolo{ka B-dozvola (novi instalacii)
Postapkata za dobivawe integrirani ekolo{ki B-dozvoli se odnesuva na novi instalacii i na tie B-instalacii {to gi ispolnile uslovite od dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan.1 Postapkata e definirana so pravilnik za postapkata za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola, koj gi propi{uva slednive obrasci:
• Forma na barawe za integrirana ekolo{ka B-dozvola
• Forma na integrirana ekolo{ka B-dozvola, i
• Forma na barawe za prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola.
2.1.1 Podnesuvawe barawe Baraweto se podnesuva od strana na operatorot i toj garantira za verodostojnosta na iznesenite podatoci. Baraweto se dostavuva do:
• Gradona~alnikot na op{tinata na ~ija{to teritorija }e se vr{i aktivnosta, odnosno do gradona~alnikot na Grad Skopje.
• Dokolku instalacijata za koja se bara integrirana ekolo{ka B-dozvola bide smestena vo za{titeno podra~je, baraweto se dostavuva do nadle`niot organ na centralno nivo, odnosno Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe.
• Vo slu~ai koga lokacijata na instalacijata se prostira na teritorijata na 2 ili pove}e op{tini, baraweto se dostavuva do gradona~alnikot na op{tinata kade {to se nao|a pogolemiot del od instalacijata.
Operatorot na instalacijata go dostavuva baraweto vo tri originalni primeroci, vo pe~atena i vo elektronska forma, vo obrazecot daden vo prilogot 1 od pravilnikot.
2.1.2 Sodr`ina na barawe Potrebnite informacii se dadeni vo 15 poglavja. Iznesenite podatoci vo prilozite treba da bidat obrazlo`eni i potvrdeni so tabelarni prikazi i prilozi, kako i so dopolnitelna dokumentacija, koja se vnesuva vo dodatocite na baraweto, koi imaat jasna vrska so to~kite/prilozite, ~ii{to tvrdewa gi potkrepuvaat ili objasnuvaat.
1 Toa se postojni instalacii, koi dobile B-dozvola za usoglasuvawe so operativen plan i gi ispolnile uslovite od nea. Iako kraen rok za ispolnuvawe na uslovite dadeni vo operativnite planovi e 2014 godina, i pred istekot na toj rok, dokolku se ispolnat uslovite od operativnite planovi, operatorite mo`at da apliciraat za B-dozvola za ISKZ.
23
Site odgovori, informacii itn. treba da bidat dadeni vo mestata nazna~eni vo formularot na baraweto (osven ako e navedeno poinaku), zaedno so pridru`nite informacii dadeni vo prilog. Site poglavja od baraweto za ISKZ mo`e da ne se su{tinski za site aktivnosti / instalacii. Sepak, baratelot treba vnimatelno da go razgleda baraweto i da gi obezbedi site su{tinski informacii. Site pra{awa od baraweto treba da bidat odgovoreni. Dokolku za nekoe pra{awe se smeta deka e nesu{tinsko za odredena instalacija, toa treba da bide jasno nazna~eno. Treba da se izbegnuva upotreba na kratenki. Odredeni stranici od baraweto mo`e da se udvojuvaat po potreba, no treba da bide soodvetno ozna~eni. Baraweto sodr`i:
1. Op{ti informacii - (Podatoci za operatorot, odnosno podnositelot na baraweto). Ova poglavje sodr`i podatoci za operatorot i toa: ime na kompanijata (kako {to e registrirano vo sud, va`e~ka na denot na podnesuvawe na baraweto); praven status, sopstvenost na kompanijata i na zemji{teto; adresa na lokacijata i po{tenska adresa (dokolku e poinakva od adresata na koja se nao|a kompanijata); broj na vraboteni; ovlasten pretstavnik (koj }e garantira za verodostojnosta na iznesenite podatoci); kategorijata na industriskite aktivnosti {to se predmet na baraweto (se vnesuvaat {ifrite na aktivnostite, vo soglasnost so prilog 2 od Uredbata na ISKZ), a dokolku instalacijata vklu~uva pove}e aktivnosti {to se predmet na ISKZ, treba da se nazna~i {ifrata na glavnata aktivnosta, potoa se redat {ifrite za sekoja aktivnost posebno, jasno prika`ani, i proektiraniot kapacitet. Vo ova poglavje, isto taka, se dava podatok za vidot na baraweto (nova instalacija, postojna, izmena na instalacijata, prestanok so rabota) i podatok za organot nadle`en za izdavawe na integriranata ekolo{ka B-dozvola.
2. Opis na tehni~ki aktivnosti - (Podatoci i opis na instalacijata, nejzinite tehni~ki aktivnosti). Vo poglavjeto se opi{uva postrojkata / instalacijata, metodite {to }e se primenuvaat, procesite, pomo{nite procesi, sistemite za namaluvaweto i tretman na zagaduvaweto i iskoristuvawe na otpadot, postapkite za rabota na postrojkata, vklu~uvaj}i i kopii od planovi, crte`i ili mapi, (terenski planovi i mapi na lokacijata, dijagrami na postapkite za rabota). Se dava kratka istorija za lokacijata. Se zemaat predvid istoriskite planovi i zapisi za lokacijata, koi poso~uvaat na eventualni izmeni na lokacijata i se dostavuvaat su{tinski podatoci. Treba da se vklu~at detali za poznati istoriski incidenti, sudski sporovi i sl.
3. Upravuvawe i kontrola. Ovde, operatorot dava opis na organizacijata na rabotewe vo instalacijata, so poseben osvrt na nivniot odnos kon `ivotnata sredina. Se prilo`uvaat organizaciski {emi i drugi su{tinski podatoci. Osobeno e bitno da se navede liceto odgovorno za pra{awata od `ivotnata sredina. Isto taka, se dava potvrda za stru~nosta na personalot vo instalacijata, a mo`e da se iznesat podatoci za sistemot za upravuvawe na `ivotnata sredina, dokolku postoi takov (so sertifikat ili ne), dobrovolni dogovori, dodelena ekobele{ka i sl.
4. Surovini i pomo{ni materijali i energija upotrebeni ili proizvedeni vo instalacijata. Vo poglavjeto treba da bide prilo`ena lista na surovini, me|uproizvodi i proizvedeni produkti vklu~uvaj}i gi site drugi materijali, na pr. hemikalii za ~istewe upotrebeni vo procesot, hemikalii za tretman na otpadna voda ili voda za ladewe, dodatoci za vodata koristena vo kotli, itn. Listata vklu~uva i informacii za toksi~nosta i informacii za
24
vlijanieto na `ivotnata sredina. Se davaat podatoci i za koristenite goriva i energija vo procesite. Vo poglavjeto treba da se opfatat i informacii za koli~inite na surovini i na pomo{ni materijali {to naj~esto se skladiraat na lokacijata, kako i koli~inite {to se koristat godi{no. Tabelata, koja e dadena vo ova poglavje, uredno se popolnuva so site barani podatoci. Vo slu~aj koga surovinata se sostoi od pogolem broj supstancii i ne mo`e soodvetno da se klasifikuva vo soglasnost so tabelata, toga{ sekoja od komponentite na hemiskata supstancija treba da se navede i razlo`i vo tabelata. Dokolku ima golem broj surovini ili materii {to u~estvuvaat vo proizvodniot proces, se dava prioritet na iznesuvawe na tie {to imaat potencijal za zagaduvawe na nekoj od trite mediumi na `ivotnata sredina, pri eventualno nesoodvetno rakuvawe. Osobeno vnimanie treba da se posveti na materijalite i na proizvodite {to se sostojat od ili sodr`at opasni supstancii. Opasnata priroda na supstanciite treba da bide opi{ana so upotreba na sistemot za klasifikacija i za ozna~uvawe daden vo poslednite verzii na direktivite na EU za klasifikacija i za ozna~uvawe opasni supstancii. Vo tabelite da se koristat frazite "R" i "S", so cel da se opi{e stepenot na rizik i bezbednosta na soodvetnite supstancii. Ovie frazi mo`e da se najdat vo dokumentite {to gi opi{uvaat soodvetnite supstancii i materijali, vo svetot poznati kako Material Safety Data sheets (MSDS), koi gi izdavaat proizvoditelite na soodvetnite supstancii. Mo`e da bidat prilo`eni i samite MSDS listi. Dopolnitelno vo ova poglavje treba da se obezbedat detali za lokacijata, uslovite na skladirawe (pokrieni ili mesta pod klu~ i sl.), sistemite za oddeluvawe, transportot na materijali vo ramkite na lokacijata, prenosot na cvrsti, te~ni materijali i talog preku cevki, vozila ili transportni sistemi. Mapi, crte`i i sliki se po`elna dopolnitelna dokumentacija.
5. Cvrst i te~en otpad. Poglavjeto se odnesuva na sevkupniot sozdaden otpad, koj treba da se kategorizira kako opasen ili neopasen otpad vo soglasnost so Zakonot za upravuvawe otpad. Treba da se navedat detali za site otpadni materijali prifateni ili sozdadeni na lokacijata vklu~uvaj}i vid, opis i priroda na otpadot, kako i nivnite izvori na sozdavawe. Pri popolnuvawe na ova poglavje treba da se zeme predvid listata na otpadi (Sl. vesnik na RM br.100/05), spored koja na sekoj otpaden materijal treba da mu se dodeli soodveten kod. Da se presmetaat koli~estvata sozdaden otpad na mese~na ili na godi{na osnova i da se vnesat vo tabelite. Sekoja sezonska varijacija treba da bide opi{ana. Za sekoj otpaden materijal treba da se izvr{i procena za negova povtorna upotreba, prerabotka i reciklirawe i da se prilo`at soodvetnite rezultati. Uredno da se popolni tabelata dadena vo poglavjeto so vklu~uvawe na celiot otpad {to se sozdava, prifa}a za povtorno iskoristuvawe ili tretira vo ramkite na instalacijata. Treba da bidat opi{ani vo detali site objekti za ~uvawe cvrst i te~en otpad, postapkite za skladirawe otpad. Vo slu~aite koga otpadot se skladira nadvor od lokacijata, treba da bidat prika`ani detali za transportot, kako i za trajnoto deponirawe. Pritoa se potrebni informacii za: ime na prezema~ot na otpadot; metod na krajno skladirawe na otpadot; lokacija na krajnoto skladirawe. Vo slu~aite koga otpadot se izvezuva treba da se obezbedat detali za prenesuva~ot i za krajniot prezema~ na otpadot, zaedno so detali za dozvolata na prezema~ot i ime na nadle`niot organ vo zemjata na prezema~ot. Dokolku otpadot se skladira vo ramki na lokacijata, treba da se podnese celiot operativen plan za deponirawe, zemaj}i go vo predvid Zakonot za upravuvawe otpad.
25
6. Emisii vo atmosfera. Se prilo`uva lista, odnosno se popolnuva dadenata tabela na site to~ki na izvori na emisii vo atmosferata, vklu~uvaj}i i detali za kotelot (dokolku go ima) i za negovite emisii. Za kotli so mo}nost pogolema od 250 kW se popolnuva posebna tabela, dodeka malite kotli se isklu~eni. Neophodna e ocena na site emisii, bez razlika dali se raboti za to~ki ili za difuzni izvori, poradi nivniot potencijal da predizvikaat neprijatnosti nadvor od lokacijata i da pridonesat vo nadminuvaweto na standardite za `ivotna sredina. Se opi{uvaat site izvori na fugna emisija, kako na primer skladirawe na otvoreno. Mora da postoi kontrola na fugnite emisii. Tehnikata {to se koristi za kontrola mora da bidat detalni i da vklu~at: istekuvawa od zaptivki na ventili, pumpi i prirabnici; zagubi od vetreewe i tretirawe na skladirani te~nosti; emisii od prav od skladirawe na cvrsti materijali na otvoreno; aktivnosti na tovarawe i na istovarawe; aktivnosti za ~istewe i emisii od tretman na otpadni vodi (na pr. isparlivi organski soedinenija). Site izvori na emisija (oxaci, otvori na ventilacija i sl.) treba da se otkrijat i lociraat na razmeren plan / mapa. Numeriraweto / ozna~uvaweto na to~kite na emisija treba da bide logi~no, ednostavno i da bide ednopodrugo. Aplikantite se sovetuvaat da gi sporedat nivnite emisii so tie od soodvetnite upatstva za NDT i da dostavat obrazlo`enie za sekoe otstapuvawe od vrednostite na NDT.
7. Emisii vo povr{inski vodi i vo kanalizacija. Baratelot treba da navede za sekoj izvor na emisija posebno dali se emituvaat supstancii navedeni vo prilogot 2 od dodatokot na upatstvoto. Potrebno e da se dadat detali za supstanciite prisutni vo site emisii, vo soglasnost so tabelite III do VIII od Uredbata za klasifikacija na vodite (Sl. vesnik na RM br. 18/99). Pritoa, treba da se vklu~at site istekuvawa na povr{inski vodi, zaedno so atmosferskite vodi {to se ispu{taat vo povr{inskite vodi. Baraweto treba da vklu~i i podatoci za prezemenite merki za za{tita na kvalitetot na povr{inskite vodi, t.e. receptorot kade {to se ispu{ta kanalizacijata. Da se dadat detali za emisiite na supstancii dadeni vo tabelite III do VIII od Uredbata za klasifikacija na vodite, vo slu~aj koga ima verojatnost deka koncentraciite na supstancijata }e ja nadminat klasata na receptorot. Da se oceni vlijanieto na ispu{tenata otpadna voda vo receptorot. Kon baraweto da se prilo`i mapa ili skica na site to~ki na ispu{tawe otpadni vodi. Vo tabelite od baraweto da se obezbedat podatoci za site emisii vo kanalizacija. Operatorot na kanalizacijata }e predlo`i grani~ni vrednosti za emisija na izlevaweto vo kanalizacija, vedna{ na po~etokot.
8. Emisii vo po~va. Vo poglavjeto se opi{uvaat postapkite za spre~uvawe ili namaluvawe na vlezot na zagaduva~ki materii vo podzemnite vodi i na povr{inata na po~vata. Potrebno e da se prilo`at podatoci za poznato zagaduvawe na po~vata i na podzemnite vodi, za istorisko ili momentno zagaduvawe na samata lokacija ili podzemno zagaduvawe.
9. Zemjodelski i farmerski aktivnosti. Vo slu~aj na otpad od zemjodelski aktivnosti ili za zemjodelski nameni, vo tabela treba da se opi{at prirodata i kvalitetot na supstancijata (zemjodelski i nezemjodelski otpad), {to treba da se rasfrla na zemji{te (izlevawe, talog, pepel), kako i predlo`enite koli~estva, periodi i na~in na primena (na pr. ispu{tawe od cevki, rezervoari).
10. Bu~ava, vibracii i nejonizira~ko zra~ewe. Se otkrivaat site glavni izvori na bu~ava na lokacijata i se iznesuvaat vo baraweto. Se otkrivaat site aktivnosti, procesi ili specifi~na oprema {to mo`e da predizvika bu~ava
26
so vlijanie nadvor od granicite na lokacijata. Za site golemi izvori na bu~ava se potrebni slednive detali: lokacija na ozna~enite to~ki vo granicite na lokacijata i nadvor od nea; nivo na intenzitet na zvukot ili nivo na zvu~en pritisok na 1 metar ili nivo na zvuk na aktivnosta na ozna~eno rastojanie; vremetraewe i slu~ajnost na nastanuvawe, na dnevno / no}no nivo, postojano ili naizmeni~no. Treba da se otkrijat izvorite na vibracii {to imaat vlijanie vrz `ivotnata sredina nadvor od granicite na lokacijata i da se prilo`at rezultati od merewata ili izvr{enite presmetki. Site izvori treba da bidat prika`ani na soodvetna mapa. Dokolku ima podatoci od merewa i presmetki, treba da bidat izlo`eni.
11. To~ki na nadzor i zemawe primeroci. Se opi{uva nadzorot na emisii za voda, vozduh i za bu~ava i procesot na zemawe primeroci. Site mesta na nadzor i zemawe primeroci treba da se otkrijat i obele`at na razmerna mapa na lokacijata, koja treba da se prilo`i kon baraweto (mo`e da bide del od samiot prilog ili kako dopolnuvawe, povrzano so prilogot). Nekoi od tie lokacii direktno }e se odnesuvaat na to~kite na emisija (na pr. na oxak), drugi }e bidat vo blizina na ~uvstvitelni receptori (na pr. merewe na bu~ava vo rezidencijalni mesta), a drugite }e bidat smesteni na mesta kade {to mo`e da se vr{i nadzor na vlijanieto vrz ambientalnite uslovi (na pr. manometar pred i po pravecot na dvi`ewe na pravta, dup~ewa za nadzor sprotivno na tekot i po tekot na podzemnite vodi, nadzor na mesta {to se sprotivno na tekot i po tekot od re~nata struja itn.). Neophodno e da se prilo`at mapi za site to~ki na zemawe primeroci i to~ki na nadzor.
12. Programa za podobruvawe. Operatorite, koi podnesuvaat barawe za integrirana ekolo{ka B-dozvola prilo`uvaat predlog-programa za podobruvawe na rabotata na instalacijata i za za{titata na `ivotnata sredina. Predlog-programata opfa}a informacii za site merki i proceduri, koi se ve}e vo funkcija ili }e se sproveduvaat, za spre~uvawe incidenti pri odvivaweto na aktivnosta, kako i namaluvawe na minimum na efektite pri slu~ajna pojava na emisii i incidentni situacii. Informacijata, isto taka, treba da vklu~i postapki za reagirawe pri pojava na slu~ajni emisii i itni situacii, koi se pojavuvaat nadvor od normalnite rabotni ~asovi t.e. no}no vreme, vo vikendi i na praznici. Merkite za spre~uvawe zagaduvawe, me|u drugoto, mo`e da vklu~at i informacii za: skladiraweto na site surovini, proizvodi i otpad; postapkite vo slu~aj na istekuvawa ili za itno namaluvawe na posledicite; tretman na povr{ini, sistemi za sobirawe; crte`i so drena`i na site otpadni vodni, cevkovodi, kanalizacija; mesto za prifa}awe nekontrolirani istekuvawa ili sistem za sobirawe kontrolirani istekuvawa; zagaduvawe od nekontrolirani istekuvawa vodi iskoristeni za gasewe po`ar ili atmosferski vodi; transport na materijali vo granici na lokacijata. Pri ova treba da se vnimava da nema udvojuvawe na informaciite {to se sodr`ani vo prethodnite poglavja.
13. Spre~uvawe havarii i reagirawe vo itni slu~ai. Vo poglavjeto se opi{uvaat postojnite ili predlo`enite merki, vklu~uvaj}i gi procedurite za itni slu~ai, so cel namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina od emisiite nastanati pri nesre}i ili istekuvawe. Isto taka, se naveduvaat prezemenite merki za odgovor vo itni slu~ai nadvor od voobi~aenoto rabotno vreme, t.e. no}no vreme, za vikendi i za praznici. Se opi{uvaat postapkite vo slu~aj na uslovi poinakvi od voobi~aenite, vklu~uvaj}i pu{tawe na opremata vo rabota, istekuvawa, defekti ili kratkotrajni prekini.
14. Remedijacija, prestanok so rabota, povtorno po~nuvawe so rabota i gri`a po prestanok na aktivnostite. Se opi{uvaat postojnite ili predlo`enite merki za namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina, po delumen ili celosen
27
prestanok na aktivnosta, vklu~uvaj}i otstranuvawe na site {tetni supstancii. Vo slu~aj na celosen ili delumen prestanok so rabota na del na aktivnosta, potrebni se detali za postapkite {to treba da se prezemat so cel da se namalat na minimum kratkoro~nite i dolgoro~nite efekti od aktivnosta vrz `ivotnata sredina. Da se podnesat detali za uslovite za prestanokot so rabota i prikaz na obezbeduvawe ili otstranuvawe na materijalite, otpadot, po~vata, postrojkata ili opremata {to e zagadena od lokacijata {to mo`e da predizvika zagaduvawe na `ivotnata sredina i toa vo forma na dokumentiran plan za upravuvawe talog. Planot za upravuvawe talog treba da opi{e kako lokacijata }e bide dovedena vo zadovolitelna sostojba vo slu~aj na celosen prestanok na aktivnosta. Planot za upravuvawe talog treba da se bazira na ocena na rizicite zemaj}i gi predvid postojnite uslovi na lokacijata, istoriskoto zagaduvawe i rizicite {to proizleguvaat od aktivnosta od rabotniot vek na instalacijata. Planot, kako minimum, treba dade opis na: sostojba na lokacijata podgotvena za povtorna upotreba; kontrola na preostanatite materijali na lokacijata; planiranoto ras~istuvawe i ~istewe na objektite i na tehni~kite postrojki; opsegot na demolirawe; upravuvawe na grade`niot otpad, odnosno otpadot od demolirawe; remedijacija na zagadenata po~va i odr`uvawe i pregled na planot vo tekot na operativniot `ivot na instalacijata. Baratelot e dol`en da obrazlo`i kako planot za upravuvawe talog }e bide finansiski pokrien. Vo slu~aj na skladirawe otpad na deponija vo ramki na instalacijata, kandidatot e dol`en da se povika na Aneks III od Direktivata za deponii 1999/31/EC.
15. Rezime bez tehni~ki detali. Se dava pregled na celokupnoto barawe bez tehni~kite detali. Pregledot treba da gi otkrie site pozna~ajni vlijanija vrz `ivotnata sredina, povrzani so izveduvaweto na aktivnosta / aktivnostite, da gi opi{e predlo`enite merki za namaluvawe na vlijanijata. Ovoj opis, isto taka, treba da gi poso~i i normalnite operativni ~asovi i denovi vo nedelata na poso~enata aktivnost.
16. Izjava. Najmalku edna kopija od baraweto treba da sodr`i originalen potpis i pe~at od generalen direktor ili lice so ekvivalentna funkcija. So izjavata operatorot garantira za verodostojnosta na podatocite vneseni vo baraweto.
Doverlivi informacii Operatorot mo`e da gi naglasi dokumentite ili nivni delovi {to gi smeta za doverlivi, a se odnesuvaat na trgovski i na industriski informacii. Operatorot gi obrazlo`uva pri~inite za doverlivost na dokumentite pred nadle`niot organ. Dokumentite i obrazlo`enieto na pri~inite za doverlivost na dokumentite operatorot gi dostavuva zaedno so baraweto za izdavawe dozvola, vo poseben plik so zabele{ka opredelena vo soglasnost so propisite za pristap do informacii. Dokumentacijata {to sodr`i doverlivi informacii vo vrska so instalacijata se dava na uvid na javnosta samo po prethodna pismena soglasnost od operatorot.
28
2.1.3 Procesirawe barawe Dostavenoto barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan vo ELS se zaveduva so arhivski broj i se dostavuva do liceto odgovorno za ISKZ. Ova lice proveruva dali baraweto e dostaveno vo potrebniot broj i forma na kopii, dali postoi usoglasenost so sektorite i so {ifrite od prilogot 2 na Uredbata za ISKZ i dali baraweto e vo forma i sodr`ina propi{ana so pravilnikot. Se prepora~uva baraweto da bide dostaveno do ovlasten inspektor za `ivotna sredina. Odgovornoto lice i ovlasteniot inspektor zaedno2 vr{at uvid na lokacijata na koja e ili }e se nao|a instalacijata zaradi utvrduvawe na fakti~kata sostojba i zaradi proverka na navedenoto vo baraweto. Od uvidot vo lokacijata inspektorot pravi zapisnik so zaklu~oci, koi se zemaat predvid od strana na ovlastenoto lice, kako pri ocena za celosnosta na baraweto, taka i vo fazata na draftuvaweto na dozvolata. Od uvidot vo baraweto i od posetata na lokacijata se otkriva potrebata za dopolnuvawe na baraweto ili se konstatira deka gi sodr`i site potrebni podatoci za draftuvawe na dozvolata. Ako se uvidat nedostatoci vo baraweto, se dostavuva dopis do operatorot da go dopolni vo odreden rok.
2.1.4 U~estvo na javnosta Vo procesot na izdavawe integrirani ekolo{ki B-dozvoli u~estvoto na javnosta ne e eksplicitno opfateno vo Zakonot. ELS }e treba da re{at kako }e se sprovedat obvrskite za u~estvo na javnosta, propi{ani vo Zakonot za `ivotnata sredina. Vsu{nost, ELS treba da najdat na~in da gi informiraat gra|anite vo nivnata op{tina deka e dostaveno barawe za odredena instalacija, no i da gi informiraat okolu toa kako i kade mo`at dobijat soodvetni informacii i dokumenti.
2.1.5 Izdavawe dozvola
• Integriranata ekolo{ka B-dozvola se izdava vo rok od 60 dena od denot na podnesuvawe celosno barawe3.
• Integrirana ekolo{ka B-dozvola nema da se izdade dokolku prethodno ne se izdadeni drugite dozvoli povrzani so koristewe i so eksploatacija na prirodni bogatstva ili dozvoli za ispu{tawa vo `ivotnata sredina.
• Uslovite i merkite, utvrdeni vo drugite dozvoli, soodvetno se vgraduvaat vo integriranata ekolo{ka B-dozvola.
2 So ogled na faktot {to procesot na izdavawe B-dozvola za ISKZ vklu~uva sorabotka me|u nadle`nite slu`bi vo op{tinata, a so cel da se razgledaat i opfatat site mo`ni elementi potrebni za postavuvawe na uslovite vo nea, se prepora~uva prviot uvid na lokacijata da se realizira zaedno. 3 Pod celosno barawe se podrazbira barawe {to e pregledano od odgovornoto lice vo ELS i gi sodr`i site potrebni informacii.
29
• Integriranata ekolo{ka B-dozvola ja potpi{uva gradona~alnikot na op{tinata ili lice ovlasteno od nego.
• Integriranata ekolo{ka B-dozvola ima va`nost od 7 godini.
• Integriranata ekolo{ka B-dozvola gi propi{uva uslovite pod koi }e raboti edna instalacija.
• Kvalitetot na integriranata ekolo{ka B-dozvola vo golema mera zavisi od kvalitetot na podatocite vo baraweto i od sorabotkata me|u operatorot i regulatorot / op{tinata.
2.1.6 Sodr`ina na integrirana ekolo{ka B-dozvola Integriranata ekolo{ka B-dozvola gi sodr`i slednive podatoci: 1. Podatoci za instalacijata za koja se izdava dozvolata
Se definira i opi{uva aktivnosta za koja se izdava dozvolata i granicata na aktivnosta, odnosno kapacitetot na instalacijata, usoglaseno so sektorskite odredbi od prilog 2 na Uredbata za ISKZ. Operatorot se ovlastuva da ja izveduva aktivnosta i / ili povrzani aktivnosti navedeni vo ovaa to~ka. Se definiraat i granicite na lokacijata za koja se izdava dozvolata. Dokolku ima potreba se propi{uvaat merki, koi operatorot treba da gi prezeme vo odreden rok za instalacijata, koja e predmet na izdavawe dozvola, da po~ne so rabota.
2. Rabota na instalacijata
Vo ovoj del, regulatorot (ELS) gi definira uslovite pod koi }e raboti instalacijata i toa vo odnos na: tehnikata so koja }e se upravuva i kontrolira instalacijata; surovinite {to }e se koristat vo proizvodnite procesi, vklu~uvaj}i ja i vodata; rakuvaweto, sobiraweto, prerabotkata i skladiraweto na otpadot; spre~uvawe i kontrola na havarii. Isto taka, se odreduvaat i dopolnitelni uslovi vo odnos na: kako, kade i so koja frekvencija }e se izvr{uva nadzorot, kako i uslovite za prestanok so rabota.
3. Dokumentacija.
Dokumentacijata }e sodr`i podatoci za:
• Sekoja neispravnost, defekt ili prestanok na rabotata na postrojkata, opremata ili na tehnikata (vklu~uvaj}i i kratkotrajni i dolgotrajni merki za popravka) {to mo`e da ima, imalo ili }e ima vlijanie na karakteristikite za `ivotnata sredina, {to se odnesuvaat na instalacijata za koja se izdava dozvolata. Ovie zapisi }e bidat ~uvani vo dnevnik voden za taa cel.
• Celiot sproveden nadzor i zemaweto primeroci i site proceni i oceni napraveni na osnova na tie podatoci.
Dokumentacijata }e bide dostapna za inspekcija od strana na nadle`niot organ vo koe bilo pristojno vreme.
Kopija od koj bilo specificiran ili drug dokument }e mu bide dostaven na nadle`niot organ na negovo barawe i bez nadomest.
30
Operatorot na instalacijata za koja se izdava dozvolata }e napravi zapisnik, dokolku postojat `albi ili tvrdewa za nejzino vlijanie vrz `ivotnata sredina. Vo zapisnikot treba da stoi datum i vreme na `albata, kako i kratko rezime, dokolku imalo kakva bilo istraga po taa osnova, i rezultati od nea. Takvite zapisi treba da bidat ~uvani vo dnevnik voden za taa cel.
4. Redovni izve{tai
Site izve{tai i izvestuvawa {to gi bara dozvolata operatorot }e gi ispra}a do ELS. Izve{taite }e se odnesuvaat na parametrite vo odnos na navedeni to~ki na emisija. Vo dozvolata }e se preciziraat rokovite na pra}awe redovni izve{tai.
5. Izvestuvawa
Operatorot }e go izvesti nadle`niot organ bez odlo`uvawe vo slednive slu~ai:
• koga }e zabele`i emisija na nekoja supstancija, koja ja nadminuva granicata ili kriteriumot na ovaa dozvola, navedena vo vrska so taa supstancija
• koga }e zabele`i fugitivna emisija {to predizvikala ili mo`e da predizvika zagaduvawe, osven ako emitiranata koli~ina e mnogu mala i ne mo`e da predizvika zagaduvawe
• koga }e zabele`i nekakva neispravnost, defekt ili prestanok na rabotata na postrojkata ili na tehnikata, {to predizvikalo ili ima potencijal da predizvika zagaduvawe, i
• kakvo bilo nesakano dejstvo {to predizvikalo ili ima potencijal da predizvika zagaduvawe.
Operatorot }e dade pismeno izvestuvawe kolku {to e mo`no pobrzo za sekoj od slednive slu~ai:
• postojan prestanok na rabotata na koj bilo del ili na celata instalacija za koja se izdava dozvolata
• prestanok na rabotata na nekoj del ili na celata instalacija za koja se izdava dozvolata, so mo`nost da bide podolg od 1 godina, i
• povtorno po~nuvawe so rabotata na nekoj del ili na celata instalacija za koj se izdava dozvolata.
Operatorot }e dade pismeno izvestuvawe vo rok od 14 dena pred nivnoto pojavuvawe, za slednive raboti:
• kakva bilo promena na trgovskoto ime na operatorot, registarsko ime ili adresa na registrirana kancelarija;
• promena na podatocite za holding-kompanijata na operatorot (vklu~uvaj}i i podatoci za holding-kompanijata koga operatorot stanuva del od nea);
• za aktivnosti koga operatorot odi vo ste~aj, sklu~uva dobrovolen dogovor ili e o{teten.
6. Emisii
Vo dozvolata se odreduvaat tipot na emisii {to se o~ekuvaat od instalacijata i grani~nite vrednosti i se naveduvaat vo dadena tabela. Se
31
zabranuva pre~ekoruvawe na emisiite vo vozduh za parametrite i to~kite na emisija i jasno se definiraat vremenskite periodi na emisija, koi mora da se vo soglasnost so tie od programata za podobruvawe, koja e prifatena so dozvolata. Vo dozvolata jasno }e bidat definirani parametrite na koi }e se vr{i nadzor i negovata frekvencija. Posebno se razgleduvaat emisiite vo: po~va, povr{inski vodi, kanalizacii, vozduh, emisija na toplina, emisii na bu~ava i vibracii. Vo dozvolata jasno se opi{uva dali instalacijata ima sopstvena pre~istitelna stanica i, vo takov slu~aj, se propi{uvaat uslovi pod koi }e raboti. Vo sprotiven slu~aj, vo dozvolata se propi{uvaat uslovi pod koi otpadnata voda }e se prenesuva do pre~istitelna stanica, {to vo golema mera zavisi od kapacitetot i vidot na tretman na otpadnite vodi usvoen vo nea.
7. Uslovi nadvor od lokacijata
Vo dozvolata se naveduvaat uslovite nadvor od lokacijata, koi ne smeat da pretrpat promeni so raboteweto na instalacijata ili, pak, dokolku ima mo`nosti za vlijanie na nasobrano zagaduvawe, se predlagaat merki za namaluvawe na grani~nite vrednosti na emisiite.
8. Programa za podobruvawa
Vo dozvolata se bele`at site aktivnosti za podobruvawe sodr`ani vo programata za podobruvawe i dokolku ima potreba od dopolnuvawe, vo soglasnost so operatorot, takvi merki i obvrski se definiraat vo dozvolata, kako i vremeto na nivno realizirawe.
9. Dogovor za promeni vo pi{ana forma
Del od dozvolata mo`e da bide i dogovor za mo`ni promeni, koi mora precizno da bidat nazna~eni i opi{ani. Operatorot vo pismena forma mora da ja informira op{tinata za sekoja specificirana promena i da napravi procena na mo`nite vlijanija, kako rizik po `ivotnata sredina od instalacijata za koja se izdava dozvolata. Promenata mo`e da se realizira samo po pismenoto izvestuvawe za nea od strana na operatorot. Po~nuvaj}i od toj datum, operatorot }e ja upravuva instalacijata vo soglasnost so taa promena i za sekoj su{tinski dokument {to se odnesuva na toa dozvolata }e mora da se dopolnuva.
10. Dopolnuvawa
Site vidovi izvestuvawa }e bidat del od dozvolata, vo tabeli i vo parametri. Del od niv }e bidat prezemeni od samoto barawe, dokolku ima takvi, a del }e bidat dopolnitelno obezbedeni. Vo dopolnuvawata }e ima podatoci i od izvr{eni merewa / nadzor.
2.1.7 Izmena i prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola, uslovi za prestanok na aktivnosta i uslovi za odzemawe integrirana ekolo{ka B-dozvola
2.1.7.1 Izmena na integrirana ekolo{ka B-dozvola
• Integriranata ekolo{ka B-dozvola mo`e da se izmeni po slu`bena dol`nost, ili na barawe na nositelot na dozvolata, vo slu~aj na planirana promena vo
32
rabotata na instalacijata ili promena na aktivnosta {to se vr{i vo instalacijata.
• Nositelot na dozvolata go izvestuva nadle`niot organ za sekoja planirana izmena na instalacijata ili na aktivnosta {to se vr{i preku instalacijata za koja se izdava integrirana ekolo{ka B-dozvola.
• Izvestuvaweto sodr`i informacii za obemot i za na~inot na koj se izvr{uvaat planiranite promeni vo raboteweto na instalacijata, kako i za vlijanieto na promenite vrz `ivotnata sredina.
• Baraweto za izmena na dozvolata se dostavuva do nadle`niot organ {to ja izdava dozvolata.
• Kon baraweto za izmena na dozvolata se prilo`uva tehni~ka dokumentacija, koja gi sodr`i pri~inite i podatocite za nastanatite promeni i drugi potrebni podatoci.
• Nadle`niot organ, vrz osnova na baraweto za izmena na dozvolata, donesuva re{enie za izmena na dozvolata vodej}i smetka za:
(i) podatocite i informaciite sodr`ani vo baraweto za izmena na dozvolata i podatocite i informaciite prilo`eni kon baraweto;
(ii) rezultatite od ocenata na vlijanijata vrz `ivotnata sredina dokolku e sprovedena;
(iii) standardite i grani~nite vrednosti za emisii vo `ivotnata sredina.
• Dokolku se utvrdi deka so izveduvaweto na izmenata vo raboteweto na instalacijata nema da se nadmine nivoto na negativnoto vlijanie vrz `ivotnata sredina se donesuva re{enie za izmena na dozvolata.
• Dokolku izmenata e zna~itelna, se sproveduva postapkata za izdavawe dozvola.
• Dokolku nadle`niot organ utvrdi deka zaradi za{tita na `ivotot i na zdravjeto na lu|eto i na `ivotnata sredina, kako i zaradi promeni vo propisite od oblasta na `ivotnata sredina {to mo`at da vlijaat vrz raboteweto na instalacijata e potrebna izmena na integriranata ekolo{ka B-dozvola, donesuva re{enie za nejzina izmena vo koe e opredelen rokot vo koj nositelot na dozvolata se prisposobuva na izmenite na integriranata ekolo{ka B-dozvola.
• Napravenite izmeni se zapi{uvaat vo registarot na integrirani ekolo{ki B-dozvoli.
2.1.7.2 Prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola Nadle`niot organ, po barawe na nositelot na integrirana ekolo{ka B-dozvola mo`e integriranata ekolo{ka B-dozvola da ja prenese celosno ili delumno na treto lice, dokolku so prenosot:
• ne se menuvaat sodr`inata i uslovite utvrdeni vo dozvolata;
• ne se naru{uva ostvaruvaweto na javniot interes utvrden so zakon; i
• ne se naru{uvaat uslovite za vr{ewe na dejnosta. Prenosot na dozvolata mo`e da se izvr{i dokolku tretoto lice ima: finansiska sposobnost da ja upravuva instalacijata (bonitet); dovolno stru~en i tehni~ki kapacitet za upravuvawe na instalacijata i da ne mu e izre~ena sankcija za prekr{ok ili krivi~no delo protiv `ivotnata sredina, odnosno za drug soodveten
33
prekr{ok ili krivi~no delo, koe mo`e da vlijae vrz upravuvaweto na instalacijata. Baraweto za prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola i donesenoto re{enie se zapi{uvaat vo registarot na integrirani ekolo{ki B-dozvoli. Baraweto za prenos na integrirana ekolo{ka B-dozvola se dostavuva vo forma utvrdena vo obrazec daden vo prilog 3 od pravilnikot za izdavawe integrirana ekolo{ka B-dozvola.
2.1.7.3 Uslovi za prestanok na aktivnosta Operatorot, vo soglasnost so uslovite utvrdeni vo integriranata ekolo{ka B-dozvola, obezbeduva prestanok na aktivnosta na instalacijata. Za namerata da prestane so aktivnosta, operatorot go izvestuva nadle`niot organ (ELS) pri {to dostavuva plan za prestanok na aktivnosta so vremenski raspored za izvr{uvawe na uslovite utvrdeni vo integriranata ekolo{ka B-dozvola. Dokolku operatorot prestane so aktivnosta bez da dostavi plan za prestanok na aktivnosta, aktivnostite {to se utvrdeni vo integriranata ekolo{ka B-dozvola kako uslovi za prestanok na aktivnosta }e gi izvr{i nadle`niot organ (ELS), no na smetka na operatorot.
2.1.7.4 Odzemawe dozvola Integriranata ekolo{ka B-dozvolata se odzema dokolku:
• aktivnostite se vr{at sprotivno na uslovite utvrdeni so dozvolata;
• nositelot na dozvolata ne go platil utvrdeniot nadomest;
• na nositelot na dozvolata so pravosilna sudska odluka mu e izre~ena merka za bezbednost zabrana na vr{ewe dejnost povrzana so vr{ewe na dejnosta {to se vr{i preku instalacijata;
• operatorot pove}e od tripati gi prekr{il uslovite utvrdeni vo dozvolata, {to e utvrdeno so pravosilni re{enija na nadle`niot organ za vr{ewe inspekciski nadzor vrz instalacijata.
Za po~nuvawe na postapkata za odzemawe na dozvolata se izvestuva nositelot na dozvolata i mu se opredeluva rok, ne podolg od 30 dena, za otstranuvawe na pri~inata za po~nuvawe na postapka. Ako vo opredeleniot rok ne se otstranat pri~inite, dozvolata se odzema. Toa se zapi{uva vo registarot na integrirani ekolo{ki B-dozvoli.
2.1.7.5 Prestanok na dozvola Integriranata ekolo{ka B-dozvola prestanuva dokolku:
• iste~e rokot na va`nosta na dozvolata
• korisnikot se otka`al od pravata utvrdeni so dozvolata
• ne se po~ne so izgradba, rekonstrukcija ili dogradba na objektite i na postrojkite od dozvolata vo rok od najmalku dve godini od denot na izdavaweto na dozvolata
34
• ne se zavr{at rabotite i aktivnostite za izgradba, odr`uvawe, eksploatacija, izmenuvawe, pro{iruvawe, rehabilitacija ili zatvarawe izgradeni objekti vo rokot opredelen so dozvolata
• aktivnosta, bez opravdani pri~ini, ne se vr{i neprekinato vo period od dve godini vo tekot na vremetraeweto na dozvolata;
• se odzeme dozvolata
• izdadenata dozvola ne e vo soglasnost so izmenite i dopolnuvawata na propisite za za{tita na `ivotnata sredina
• dojde do likvidacija na nositelot na dozvolata. Prestanokot na dozvolata se zapi{uva vo registarot na integrirani ekolo{ki B-dozvoli.
2.1.8 Registar na dozvoli ELS se dol`ni da vodat registar na izdadeni dozvoli. Registarot se vodi vo forma na tvrda ukori~ena kniga vo format A4 sostavena od pove}e listovi me|usebno povrzani i numerirani. Knigata e so sini korici i na prednata strana ima natpis “Registar na integrirani ekolo{ki B-dozvoli”.
2.1.8.1 Sodr`ina na registarot Registarot se vodi na na~in na koj se ovozmo`uva ~uvawe i a`urirawe na podatocite za:
• baraweto za izdavawe integrirana ekolo{ka B-dozvola, za dokumentacijata prilo`ena kon baraweto, vklu~uvaj}i i re{enie i podatoci za dopolnuvawe na baraweto
• mislewata i komentarite dobieni od postapuvawe so baraweto za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola, so obrazlo`enie koi od mislewata i stavovite dostaveni od javnosta se zemeni predvid, a koi ne se, kako i pri~inite za nivnoto neprifa}awe
• re{enieto so koe se otfrla baraweto za integrirana ekolo{ka B-dozvola
• zaklu~okot od vr{ewe na uvidot vo instalacijata i nejzinata rabota zaradi utvrduvawe na ispolnuvaweto na barawata utvrdeni so integriranata ekolo{ka B-dozvola
• primerok od izdadena integrirana ekolo{ka B-dozvola
• zapisnici, re{enija i drugi pismeni dokumenti, koi se odnesuvaat na instalacijata, doneseni vo postapka za vr{ewe inspekciski nadzor
• rezultati od nadzorot sproveduvan vo soglasnost so dozvolata
• barawe za izmena i re{enie za izmena na dozvolata
• barawe za prenos i re{enie za prenos na dozvolata
• re{enieto za odzemawe na dozvolata
35
• izvestuvaweto za namerata za prestanok na rabota na instalacijata i za planot so merki za remedijacija za lokacijata na koja se nao|a instalacijata, kako i re{enieto doneseno od M@SPP vo vrska so prestanokot so rabotana instalacijata
• site pismeni dokumenti vo tekot na postapkata za izdavawe na dozvolata
• site `albi izjaveni vo tekot na postapkata.
36
2.
1.9
Gr
afi
~ki
pr
ik
az n
a p
ost
apk
ata
37
2.2 Postapka za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan (postojni instalacii)
Postapkata za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan se odnesuva na site postojni instalacii {to podle`at na re`imot za ISKZ, nezavisno dali se kategorizirani kako A-instalacii ili kako B-instalacii. Postapkata e regulirana so pravilnik za postapkata za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan, koj gi propi{uva slednive obrasci, su{tinski za B-instalacii:
• Forma na barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 2 od Uredbata za ISKZ (B-instalacii)
• Forma na sodr`ina na operativen plan
• Forma na dozvola za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnost od prilog 2 od Uredbata za ISKZ (B-instalacii).
2.2.1 Podnesuvawe barawe Baraweto se podnesuva od strana na operatorot i toj garantira za verodostojnosta na iznesenite podatoci. Baraweto se dostavuva do:
• Gradona~alnikot na op{tinata na ~ija{to teritorija se nao|a instalacijata, odnosno do gradona~alnikot na Grad Skopje za instalaciite {to se nao|aat na teritorija na Grad Skopje.
• Dokolku instalacijata se nao|a vo za{titeno podra~je, baraweto za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan operatorot go dostavuva do Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe, nezavisno od dejnosta {to ja vr{i ili od proektiraniot kapacitet na instalacijata.
• Dokolku instalacijata se nao|a na podra~je na dve ili pove}e op{tini, operatorot e dol`en baraweto za dobivawe dozvola da go dostavi do gradona~alnikot na op{tinata na ~ie{to podra~je se nao|a pogolemiot del od instalacijata. Ova se odnesuva na tehnolo{ko povrzani delovi od instalacijata, a ne na celosno nezavisni pogoni.
Vremenskiot raspored za dostavuvawe na barawata e utvrden so Uredbata za ISKZ. Operatorot na instalacijata go dostavuva baraweto vo tri originalni primeroci vo pe~atena i vo elektronska forma, vo obrazecot daden vo prilogot 2 od pravilnikot.
2.2.2 Sodr`ina na barawe Sodr`inata na baraweto e detaqno propi{ana vo obrazecot na baraweto, koj vklu~uva detali i kratki upatstva za negovo popolnuvawe. Obrazecot se sostoi od 15 poglavja i toa:
1. Op{ti informacii - (Podatoci za operatorot, odnosno podnositelot na baraweto). Vo ova poglavje se davaat informacii kako ime i sopstvenost na kompanijata, praven status, godina na osnovawe, broj na vraboteni,
38
instaliran kapacitet na instalacijata, sopstvenost na zemji{teto i ovlasten pretstavnik na instalacijata. Podatocite vo ova poglavje treba da bidat dadeni taka kako {to e registrirana kompanijata vo vreme koga se podnesuva baraweto. Vo prilog se podnesuvaat kopii od dokumentite so koi se potvrduvaat navedenite podatoci. Kategorijata na industriski aktivnosti {to se predmet na baraweto se ozna~uva vo soglasnost so {ifrite na aktivnostite od prilogot 2 na Uredbata za ISKZ. Dokolku instalacijata vklu~uva pove}e aktivnosti {to se predmet na ISKZ, treba da se ozna~i {ifrata za sekoja aktivnost, pri {to {ifrite treba da bidat jasno oddeleni edna od druga.
2. Opis na tehni~ki aktivnosti - (Podatoci i opis na tehni~ki delovi na instalacijata). Vo ova poglavje od operatorot se bara da dade opis na postrojkata, metodite, procesite i pomo{nite procesi, sistemite za namaluvaweto i tretman na zagaduvaweto i iskoristuvawe na otpadot, kako i opis na postapkite za rabota na postrojkata. Vo prilog na baraweto operatorot treba da prilo`i kopii od planovi, crte`i ili mapi od postrojkata, mapi na lokacijata, kako i dijagrami na postapkite za rabota.
3. Upravuvawe i kontrola. Operatorot e dol`en da dade opis na upravuvaweto vo instalacijata i da prilo`i organizaciski {emi i drugi su{tinski podatoci so koi e definirana odgovornosta. Osobeno e va`no da bide navedeno liceto odgovorno za pra{awata od `ivotnata sredina.
4. Surovini i pomo{ni materijali i energija upotrebeni ili proizvedeni vo instalacijata. Vo ova poglavje operatorot e dol`en da prilo`i lista na surovini i goriva {to se koristat vo instalacijata, kako i spisok na me|uproizvodi i gotovi proizvodi. Vo slu~aj materijalot i / ili proizvodot da vklu~uva opasni ili karakteristi~ni supstancii, potrebno e da se dadat detali za sekoja supstancija (MSDS listi).
5. Cvrst i te~en otpad. Potrebno e da se navede celiot otpad {to se sozdava, prifa}a za povtorno iskoristuvawe ili {to se tretira vo ramkite na instalacijata. Pritoa, izrabotuva~ot na baraweto treba da gi sledi barawata navedeni vo obrazecot na baraweto.
6. Emisii vo atmosferata. Se prilo`uva lista na site to~ki na izvori na emisii vo atmosferata, vklu~uvaj}i i detali na kotlite i na emisiite od niv. Isto taka, potrebno e da se opi{at site izvori na fugna emisija, kako na primer: skladirawe na otvoreno, prav od pogonite i sli~no.
7. Emisii vo povr{inski vodi i vo kanalizacija. Baratelot treba da navede podatoci za emituvanite supstancii za sekoj izvor na emisija posebno. Pritoa, vo ova poglavje treba da se vklu~at site istekuvawa na povr{inski vodi, zaedno so atmosferskite vodi {to se ispu{taat vo povr{inskite vodi.
8. Emisii vo po~va. Potrebno e da se prilo`at podatoci za poznato zagaduvawe na po~vata i na podzemnite vodi za istorisko ili za momentno zagaduvawe na samata lokacija ili za podzemno zagaduvawe. Isto taka, potrebno e da se opi{at postapkite za spre~uvawe ili za namaluvawe na vlezot na zagaduva~ki materii vo po~vata i vo podzemnite vodi.
9. Zemjodelski i farmerski aktivnosti. Dokolku vo instalacijata se javuva otpad od zemjodelski aktivnosti i / ili za zemjodelski nameni, potrebno e da se opi{at prirodata i kvalitetot na supstancijata (zemjodelski i nezemjodelski otpad) {to se rasfrla na zemji{te (izlevawe, talog, pepel).
10. Bu~ava, vibracii i nejonizira~ko zra~ewe. Vo ova poglavje operatorot naveduva lista na izvori na bu~ava, vibracii ili na nejonizira~ko zra~ewe (ventilacija, kompresori, pumpi, oprema), nivna mestopolo`ba na lokacijata
39
(ozna~eni na lokaciska mapa) i periodi na rabota, kako i izmereni nivoa na ambientna bu~ava.
11. To~ki na nadzor na emisii i zemawe primeroci. Vo ova poglavje operatorot dava opis na nadzorot i na procesot na zemawe primeroci i predlaga na~ini na nadzor na emisii za voda, vozduh i za bu~ava. Site to~ki na nadzor treba da se detalno opi{ani i pretstaveni na mapa
12. Operativen plan. Vo ova poglavje operatorot prilo`uva operativen predlog-plan. Toj gi vklu~uva merkite i re{enijata, kako i rokovite za postignuvawe na uslovite za dobivawe dozvola, vklu~itelno i finansiskite sredstva za realizacija na planot.
13. Spre~uvawe havarii i reagirawe vo itni slu~ai. Operatorot gi naveduva postojnite ili predlo`enite merki, vklu~uvaj}i gi procedurite za itni slu~ai, so cel namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina od emisiite nastanati pri nesre}i. Isto taka, gi naveduva i prezemenite merki za odgovor vo itni slu~ai nadvor od voobi~aenoto rabotewe i gi opi{uva postapkite vo slu~aj na uslovi poinakvi od voobi~aenite (pu{tawe na opremata vo rabota, istekuvawa, defekti ili kratkotrajni prekini).
14. Remedijacija, prestanok so rabota, povtorno po~nuvawe so rabota i gri`a po prestanok na aktivnostite. Vo ova poglavje operatorot gi opi{uva postojnite ili predlo`enite merki za namaluvawe na vlijanieto vrz `ivotnata sredina po delumen ili celosen prestanok na aktivnosta na instalacijata.
15. Rezime bez tehni~ki detali. Operatorot dava celosen pregled bez tehni~ki detali. Pregledot treba da gi otkrie site pozna~ajni vlijanija vrz `ivotnata sredina povrzani so izveduvaweto na aktivnosta / aktivnostite i da gi opi{e postojnite ili predlo`enite merki za namaluvawe na vlijanijata vrz `ivotnata sredina.
16. Izjava. Vistinitosta i kompletnosta na dostavenite podatoci vo baraweto se potvrduva so izjava od ovlastenoto lice na instalacijata.
Doverlivi informacii
Operatorot mo`e da gi naglasi dokumentite ili nivnite delovi za koi smeta deka se doverlivi trgovski i industriski informacii. Pri toa operatorot na nadle`niot organ treba da mu gi obrazlo`i pri~inite za doverlivost. Dokumentite {to operatorot gi smeta za doverlivi operatorot gi dostavuva kon baraweto za izdavawe dozvola, vo poseben plik, so posebna bele{ka. Regulatorot e dol`en dokumentacijata {to sodr`i doverlivi trgovski i industriski informacii vo vrska so instalacijata da ja dava na uvid na javnosta samo po prethodna pismena soglasnost na operatorot.
2.2.3 Procesirawe barawe Dostavenoto barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan vo ELS se zaveduva so arhivski broj i se dostavuva do liceto odgovorno za ISKZ. Odgovornoto lice proveruva dali baraweto formalno gi zadovoluva uslovite da bide primeno. Ovaa prva proverka se o~ekuva da dade pozitivni odgovori na slednive pra{awa:
1. Dali se dostaveni tri originalni kopii od baraweto vo elektronska i vo pe~atena forma?
40
2. Dali instalacijata potpa|a pod re`imot na Uredbata za ISKZ?
3. Dali baraweto e popolneto vo baranata forma?
Slednata faza e evaluacija na tehni~kata dokumentacija. Ovaa faza treba da potvrdi deka baraweto gi sodr`i site elementi predvideni so pravilnikot za postapkata za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan Vo tek na evaluacijata na tehni~kata dokumentacija odgovornite lica (ovlasten inspektor i odgovorno lice vo op{tinata {to ja vodi postapkata) izleguvaat na teren i vr{at uvid vo instalacijata. Dokolku se potrebni dopolnuvawa, odgovornoto lice gi bara od operatorot vo pi{ana forma i go zadol`uva operatorot vo opredelen rok da gi dostavi baranite dopolnuvawa. Koga dostavenoto barawe go zadovoluva obemot i kvalitetot na su{tinski podatoci, toa se objavuva i se po~nuva so podgotovka za pregovori.
2.2.4 U~estvo na javnosta Po dobivawe celosno barawe4, ELS se dol`ni da go objavat vo najmalku eden dneven vesnik dostapen na celata teritorija na Republika Makedonija. Objavuvaweto se vr{i vo rok od sedum dena od denot na priemot na celosnoto barawe i sodr`i informacii kade javnosta mo`e da ima pristap do baraweto za da go razgleda i / ili da dade mislewe. Zasegnatata javnost, vo rok od 30 dena od objavuvaweto na baraweto, ima pravo da dostavi mislewa / komentari do ELS. Javna rasprava
Nezavisno od barawata na javnosta, ELS mo`at da organiziraat javna
rasprava vo rok ne podolg od 25 dena od denot na objavuvaweto na baraweto, ili
ELS se dol`ni vo rok od 20 dena od denot na objavuvawe na baraweto da organiziraat javna rasprava koga do niv e dostaveno barawe za odr`uvawe na rasprava, i toa:
od strana na najmalku edno zdru`enie na gra|ani za za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina registrirano na podra~jeto na edinicata na lokalna samouprava, kade {to se nao|a instalacijata; ili
koga barawe za javna rasprava barale pove}e od 10 procenti od gra|anite {to dostavile mislewa ili komentari po objavenoto barawe.
4 Pod celosno barawe se podrazbira barawe {to e pregledano od odgovornoto lice vo ELS i gi sodr`i site potrebni informacii za po~nuvawe pregovori.
41
2.2.5 Izdavawe dozvola
2.2.5.1 Pregovori Postapkata za izdavawe na dozvolata se odviva po pat na pregovori me|u operatorot na instalacijata i nadle`niot organ vo ELS. Celta na ovie pregovori e da se postigne soglasnost za:
sodr`inata na operativniot plan, i
rokot za negova realizacija. Postapkata za pregovarawe po~nuva vedna{ po dobivaweto celosno barawe so odluka na gradona~alnikot na ELS. Odlukata gi utvrduva ~lenovite na pregovara~kiot tim za sekoe barawe poedine~no. Vo odlukata, nadle`niot organ za vodewe na pregovorite za sekoe barawe poedine~no ja utvrduva listata na pra{awa i obemot do koj mo`e da se pregovara so operatorot na instalacijata, i toa osobeno vo vrska so:
finansiskiot plan za realizacija na operativniot plan
grani~nite vrednosti na emisii
oddelni fazi na sproveduvawe na operativniot plan, i
vremenskiot raspored za realizacija. Po donesuvawe na odlukata, nadle`niot organ za vodewe na pregovorite (ELS) do operatorot dostavuva pokana za prv sostanok za pregovarawe. Interesite na instalacijata gi zastapuva nejzino ovlasteno lice. Operatorot e dol`en na prviot sostanok za pregovarawe da dostavi dokument do ELS so koj go doka`uva svojstvoto na pregovara~ot. Dokolku vo tekot na pregovorite pretstavnicite na ELS utvrdat deka opredeleni pra{awa se vo nadle`nost na drug organ, odnosno organi, tie }e ja zaprat postapkata za pregovarawe i }e dostavat izvestuvawe za toa so cel da ovozmo`at drugiot organ da se izjasni vo vrska so pra{awata od negovata nadle`nost. Za sekoj odr`an sostanok se vodi zapisnik, koj go potpi{uvaat u~esnicite vo pregovorite. Soglasnosta vo vrska so operativniot plan treba da se postigne vo rok od edna godina od podnesuvawe na baraweto. Vo sprotivno, ELS e dol`na da go izvesti Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe, koe vo rok od 30 dena od dobivaweto na izvestuvaweto formira komisija za operativni planovi, koja treba da donese odluka vo rok od dva meseca po priemot na potrebnite podatoci.
2.2.5.2 Sodr`ina na dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan Dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan gi sodr`i slednive podatoci:
42
1. Podatoci za instalacijata za koja se izdava dozvolata, prezemeni od baraweto.
2. Rabota na instalacijata:
Tehnika na upravuvawe i na kontrola
Surovini (vklu~uvaj}i i voda)
Rakuvawe i sobirawe na otpadot
Prerabotka i skladirawe na otpad
Spre~uvawe i kontrola na havarii
Nadzor
Prestanok so rabota
Instalacii so pove}e operatori 3. Dokumentacija
Dozvolata go obvrzuva operatorot da ~uva dokumentacija {to }e sodr`i podatoci za:
sekoja neispravnost, defekt ili prestanok na rabotata na postrojkata, opremata (vklu~uvaj}i kratkotrajni i dolgotrajni merki za popravka) {to mo`e da ima vlijanie na karakteristikite za `ivotnata sredina {to se odnesuvaat na instalacijata za koja se izdava dozvolata. Ovie zapisi }e bidat ~uvani vo dnevnik voden za taa cel;
celiot sproveden nadzor i zemaweto primeroci i site proceni i oceni napraveni na osnova na tie podatoci.
Dokumentacijata }e bide dostapna za inspekcija od strana na nadle`niot organ vo koe bilo pristojno vreme.
Operatorot e dol`en nazna~enata i drugata dokumentacija da gi ~uva najmalku pet godini, vklu~uvaj}i go i prestanokot so rabota na instalacijata.
4. Redovni izve{tai
Dozvolata go obvrzuva operatorot da dostavuva do ELS redovni izve{tai za rabotata na instalacijata i za emisii vo `ivotnata sredina.
5. Izvestuvawa
Operatorot }e go izvesti nadle`niot organ bez odlo`uvawe:
koga }e zabele`i emisija na nekoja supstancija {to ja nadminuva granicata ili kriteriumot na dozvolata;
koga }e zabele`i fugna emisija {to predizvikala ili mo`e da predizvika zagaduvawe;
koga }e zabele`i nekakva neispravnost, defekt ili prestanok na rabotata na postrojkata ili na tehnikata, {to predizvikalo ili ima potencijal da predizvika zagaduvawe;
Operatorot }e dade pismeno izvestuvawe kolku {to e mo`no pobrzo za sekoe od slednive pojavi:
postojan prestanok na rabotata na del ili na celata instalacija za koja se izdava dozvolata;
43
prestanok na rabotata na del ili na celata instalacija za koja se izdava dozvolata, so mo`nost da bide podolgo od 1 godina; i
povtorno po~nuvawe so rabotata na nekoj del ili na celata instalacija.
Operatorot }e dade pismeno izvestuvawe vo rok od 14 dena pred nivnoto pojavuvawe za slednive raboti:
kakva bilo promena na trgovskoto ime na operatorot, registarsko ime ili adresata na registrirana kancelarija;
promena na podatocite za holding-kompanijata na operatorot (vklu~uvaj}i i podatoci za holding-kompanijata koga operatorot stanuva del od nea);
za aktivnosti koga operatorot odi vo ste~aj sklu~uva dobrovolen dogovor ili e o{teten.
6. Emisii
Dozvolata gi sodr`i grani~nite vrednosti na emisii vo site mediumi na `ivotnata sredina, kako i uslovite i vremenskiot raspored vo koi se vr{i emisija na polutanti vo `ivotnata sredina. Vo dozvolata se jasno navedeni karakteristikite na koi }e se vr{i nadzor, na~inot i frekvencijata na nadzorot.
7. Prenos do pre~istitelna stanica za otpadni vodi
Dokolku vo instalacijata ne postoi pre~istitelna stanica i otpadnite vodi se predavaat na drug operator, toga{ vo dozvolata jasno se navedeni uslovite pod koi se vr{i prenesuvaweto do pre~istitelna stanica.
8. Uslovi nadvor od lokacijata
Vo dozvolata se navedeni uslovite nadvor od lokacijata, koi mo`at da imaat vlijanie vrz rabotata na instalacijata ili imaat nasobrano vlijanie vrz `ivotnata sredina.
9. Operativen plan
Operativniot plan e sostaven del od dozvolata za usoglasuvawe. Toj gi vklu~uva merkite i re{enijata, kako i rokovite za postignuvawe na uslovite za dobivawe integrirana ekolo{ka dozvola, vklu~itelno i finansiskite sredstva za realizacija na planot.
Kone~nata sodr`ina na operativniot plan se opredeluva vo opi{anata postapka na pregovarawe. Sodr`inata na operativniot plan e utvrdena so obrazec.
Rokot za realizacija na operativniot plan, kako i rokovite za realizacija na oddelnite fazi gi utvrduva gradona~alnikot na ELS.
10. Dogovor za promeni vo pi{ana forma
Dozvolata go obvrzuva operatorot da gi izvesti nadle`nite vo ELS za site promeni vo instalacijata {to se del od dozvolata za usoglasuvawe so operativen plan. Promenite podle`at na procena na vlijanieto vrz `ivotnata sredina.
44
11. Dopolnuvawa
Del od podatocite se prezemaat od dostavenoto barawe za dobivawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan, a del od uslovite vo dozvolata se dogovoreni vo tek na pregovorite.
2.2.5.3 Objavuvawe Vo rok od deset dena od denot na izdavaweto na dozvolata, ELS se dol`ni vo najmalku eden dneven vesnik dostapen na celata teritorija na Republika Makedonija da objavat deka e izdadena dozvola za usoglasuvawe so operativen plan. Objavata treba da sodr`i informacii kade mo`e da se dobie na uvid dozvolata so operativniot plan.
2.2.6 Registar na dozvoli ELS se dol`ni da vodat registar na izdadeni dozvoli. Registarot se vodi vo forma na tvrda ukori~ena kniga vo format A4 sostavena od pove}e listovi me|usebno povrzani i numerirani. Knigata e so kafeni korici i na prednata strana ima napis “Registar na dozvoli za usoglasuvawe so operativen plan za instalacii {to vr{at aktivnosti od prilog 2 od Uredbata”.
2.2.6.1 Sodr`ina na registarot Registarot se vodi na na~in na koj se ovozmo`uva ~uvawe i a`urirawe na podatocite za:
• baraweto za izdavawe dozvola:
dokumentacijata prilo`ena kon baraweto
re{enieto i podatocite za dopolnuvawe na baraweto
• mislewata i komentarite dobieni od postapuvawe so baraweto za dobivawe dozvola:
podatoci za mislewata i komentari dobieni od objavuvaweto na baraweto
zapisnicite za javnata rasprava vo vrska so baraweto
obrazlo`enie koi od mislewata i stavovite dostaveni od javnosta se zemeni predvid, a koi ne se, kako i pri~inite za nivnoto neprifa}awe
• re{enieto so koe se otfrla baraweto za izdavawe dozvola
• zaklu~okot od vr{ewe na uvidot vo instalacijata i nejzinata rabota zaradi utvrduvawe na ispolnuvaweto na barawata utvrdeni so dozvolata
• primerok od dozvolata
• objavuvaweto na dozvolata i na mislewata i zabele{kite dobieni po objavuvawe na dozvolata,
45
• izve{tai, zapisnici i re{enija {to se odnesuvaat na instalacijata doneseni vo postapka za vr{ewe inspekciski nadzor vrz instalacijata
• rezultati od nadzorot sproveduvan vo soglasnost so zadol`itelnite uslovi vo dozvolata
• barawe za izmena i re{enie za izmenite na dozvolata
• barawe za prenos i re{enie za prenos na dozvolata
• re{enieto za odzemawe na dozvolata
• izvestuvaweto za namerata za prestanok na rabota na instalacijata i za planot so merki za remedijacija
• drugi pi{ani dokumenti od tekot na postapkata za izdavawe, prenos ili izmena na dozvola, vklu~uvaj}i i `albi izjaveni vo tekot na postapkata.
46
2.
2.7
Gr
afi
~ki
pr
ik
azi
na
po
stap
kat
a
47
Prilog 1 - Generalni preporaki za izdavawe B-dozvola za ISKZ
48
[to pretstavuva dozvolata za ISKZ? Integriranata ekolo{ka dozvola, nezavisno dali se raboti za nova ili za postojna instalacija, pretstavuva dogovor me|u operatorot i nadle`niot organ {to go izrabotuva dogovorot. So integriranata ekolo{ka dozvola nadle`niot organ mu dava pravo na operatorot da raboti, no i gi propi{uva uslovite pod koi e dozvolena rabotata. Dozvolata mora da sodr`i jasno opredeleni uslovi, koi se zadol`itelni i mo`at da poslu`at vo eventualni sudski sporovi. Pri izdavawe na dozvolata posebno e va`en integriraniot pristap, {to pretstavuva obedinuvawe na mo`ni vlijanija vrz site mediumi na `ivotnata sredina.
Kandidatite se sovetuvaat da gi sporedat svoite emisii so tie od soodvetnite upatstva za NDT i da dostavat silno obrazlo`enie za sekoe otstapuvawe od vrednostite na NDT. [to ovozmo`uva dozvolata za ISKZ?
Dozvolata za ISKZ ovozmo`uva kontrola nad instalacijata vo celost i potvrduva deka dokolku se sledat uslovite propi{ani vo dozvolata, instalacijata ne predizvikuva zna~itelno zagaduvawe na `ivotnata sredina.
So dozvolata za ISKZ operatorot se obvrzuva da ja primenuva hierarhijata na upravuvawe otpad.
Vozduh
Voda
Bu~ava
Po~vi Otpad
Koristewe na energija
Koristewe nasurovini
Plan za vonredni sostojbi
Upravuvawe
Monitoring
49
Dozvolata za ISKZ go obvrzuva operatorot efikasno da ja koristi energijata.
Dozvolata za ISKZ go obvrzuva operatorot da prezema merki za spre~uvawe na havarii, ili za ubla`uvawe na posledicite od niv.
Po prestanok na aktivnostite na instalacijata, dozvolata za ISKZ go obvrzuva operatorot da prezeme merki za remedijacija na lokacijata i za doveduvawe na `ivotnata sredina vo zadovolitelna sostojba.
So dozvolata za ISKZ na postojnite instalacii se dava mo`nost vo odreden vremenski rok da gi postignat baranite uslovi.
Dozvolata za ISKZ go obvrzuva operatorot da pomaga pri inspekciski nadzor.
Dozvolata za ISKZ go obvrzuva operatorot da vr{i sopstven nadzor, da izvestuva za rezultatite i da í ovozmo`i na javnosta pristap do dobienite podatoci.
Uslovi vo dozvolata za ISKZ Uslovite vo dozvolata treba da bidat nedvosmisleni, jasni i primenlivi, so razumni napori i sredstva. Vidovi uslovi:
Tehni~ki uslovi - {to i kade da se instalira
Uslovi na rabota - kako da se odviva procesot
Uslovi na emisii - kako i kade da se kontrolira vlijanieto vrz `ivotnata sredina.
So uslovite dadeni vo dozvolata treba da se navedat rabotite {to regulatorot pretpostavuva deka }e bidat va`ni vo procesot na pregovarawe so kompanijata:
Grani~ni vrednosti na emisija (bazirani na MDK vo pravilnici i drugi podzakonski akti)
Potrebni dopolnitelni tehni~ki merki
Neophoden nadzor
Merki vo slu~aj na posebni okolnosti (po~nuvawe, zapirawe, defekti vo instalacijata...)
Drugi uslovi (vo zavisnost od karakterot na instalacijata i na lokacijata) Primer: Uslovi povrzani so nadzor na vozduh
Jasno definirajte grani~ni vrednosti {to se baziraat na MDK za soodvetnite supstancii / parametri
Definirajte metodi na kontrola i jasni granici na merewata (preciznost na merewata)
Definirajte to~ki na nadzor i periodi (frekvencija) na zemawe primeroci
Definirajte gi metodite na zemawe primeroci
50
Definirajte koi operacii i / ili postapki se prezemaat za vreme na zemawe primeroci
Uslovite treba da ovozmo`uvaat kontrolata da bide izvodliva so razumni napori i sredstva.
[to se toa NDT - Najdobra dostapna tehnika?
• Najdobra vo dostignuvawe na visoko nivo na za{tita na `ivotnata sredina.
• Dostapna za primena vo odnos na tehnolo{kite i ekonomski uslovi, pri toa imaj}i gi predvid nedostatocite i prednostite, odnosno tro{ocite i pridobivkite za `ivotnata sredina.
• Tehnika, vo smisla na primeneta tehnologija, proektirawe i izgradba. NDT- ne e zadol`itelna, no se prepora~uva! NDT e podvi`na cel! So razvojot na naukata se razviva nova tehnologija, koja ima pomalo negativno vlijanie vrz `ivotnata sredina. Spored toa, NDT vo vreme na izdavawe na dozvolata ne mora da zna~i i NDT vo vremeto predvideno za nejzino dostignuvawe. Ovoj proces e pretstaven na sledniov grafikon. So crvena linija e pretstaven procesot na usoglasuvawe na tehnologijata vo instalacijata {to ima dobieno dozvola za ISKZ, a so sina linija e pretstavena NDT za dadeniot sektor.
Tehni~ki opcii za postignuvawe na grani~nite vrednosti definirani so uslovite vo dozvolata za ISKZ Postojat dve grupi tehni~ki mo`nosti za postignuvawe na grani~nite vrednosti: 1. Re{enija vklu~eni vo procesot. Toa se tehni~ki ili operativni re{enija vo samiot
proces na proizvodstvo (na izvorot na sozdavawe polutanti), napraveni so cel da se spre~at ili namalat emisiite. So ovie re{enija se pravat podobruvawa vo
Godini 0 1 2 3 4 5 6 7
Ek
ol
o{
ki
per
fo
rm
ansi
51
procesot so koi voobi~aeno ima pogolema ekonomska isplatlivost vo proizvodstvoto i istovremeno se podobruvaat karakteristikite vo odnos na `ivotnata sredina - dvojna dobivka. Re{enijata za podobruvawe, koi se vklu~eni vo procesot, se osnova na strategijata na po~isto proizvodstvo.
Primeri za re{enija vklu~eni vo procesot:
• Separator za masla so ured za recirkulirawe maslo
• Uredi za recirkulacija na voda
• Uredi za podobro iskoristuvawe na surovini i na energija 2. Re{enija po zavr{uvaweto na procesot (End of pipe). Toa se tehni~ki re{enija na
krajot na procesnite linii (na mestata na koj ima ispu{tawe polutanti) i se odnesuvaat edinstveno na namaluvawe na emisiite vo `ivotnata sredina.
Primeri za re{enija na krajot od procesot:
• Sistemi za tretman na otpadni vodi
• Sistemi za tretman na otpadni gasovi (filtri)
• Deponii za bezbedno skladirawe otpad
So primenata na re{enijata vklu~eni vo procesot ne se namaluva ulogata na re{enijata po zavr{uvaweto na procesot, no se namaluvaat nivnite kapaciteti i tro{ocite za realizacija. Operativen plan (OP) Zo{to e potrebno usoglasuvawe so operativen plan? Usoglasuvawe so operativen plan e potrebno za da se prodol`i vremenskiot rok vo koj instalaciite se dol`ni da gi postignat grani~nite vrednosti i za da se namali finansiskiot tovar vrz niv. Sodr`ina na operativniot plan:
√ merki, fazni re{enija i rokovi za postignuvawe na uslovite za dobivawe integrirana ekolo{ka dozvola
√ uslovi za rabota na instalacijata
√ raspored za realizacija na planot, po oddelni fazi
√ nadzor i na~in na izvestuvawe
√ prikaz na finansiskite sredstva potrebni za realizacija na sekoja od fazite na operativniot plan i prikaz na vkupnite potrebni sredstva za realizacija na planot
√ vrednosti na emisiite za vreme na realizacija na oddelnite fazi na planot
√ pokazateli za potro{uva~ka na surovini, energija, prirodni bogatstva, voda i drugi materijali po oddelni fazi na planot.
52
Pregovori za OP Generalno, pregovorite se odnesuvaat na usoglasuvawe na opciite - sporeduvawe na tehnikata od aspekt na za{tita na `ivotnata sredina, pri {to se pravi ekolo{ka i ekonomska procena.
1. Ekolo{ka procena
Emisii od pogolemi razmeri i emisii na opasni supstancii
Bu~ava, vibracii, toplina (ako se seriozni)
Surovina, energija, voda, otpad, havarii
2. Ekonomska procena
Investicii
Tro{oci na rabota, vklu~uvaj}i gi site za{tedi Pri evaluacijata, neophoden e objektiven priod, odnosno postignuvaweto na grani~nite vrednosti za odredeni emisii pretstavuva obvrska za site instalacii, nezavisno od iska`anite zagubi vo oddelni slu~ai. Nau~eni lekcii za ISKZ
Vo pove}eto slu~ai postoi nedostig od podatoci za opis na emisiite. Potrebno e regulatorot da insistira na celosni barawa.
Bez soodvetni podatoci, nadle`nite organi }e treba da napravat konzervativni pretpostavki, t.e. da se pretpostavi najlo{oto.
Sobiraweto podatoci e obvrska na baratelot. Vo odredeni slu~ai mo`e da bide potrebno da se bara kompanija nadvor od Makedonija za vr{ewe na nekoi specifi~ni merewa.
Tro{ocite za sobirawe podatoci (dopolnitelni merewa) }e gi zamenat nepotrebnite tro{oci za prisposobuvawa vo instalacijata.
Vo dozvolata e potrebno jasno da se definiraat odgovornostite na tie {to obezbeduvaat uslugi, na pr. postrojki za tretman na otpadni vodi, koi opslu`uvaat pove}e kompanii.
Dozvolata treba da gi regulira emisiite kon pre~istitelnata stanica na na~in {to }e obezbedi prifa}awe na ovie emisii bez naru{uvawe na nejzinata dozvola za ispu{tawe.
Iskustvata vo drugite zemji poka`uvaat deka e podobro:
ako se ostvari dobra sorabotka me|u regulatorot i operatorot za da se iskoristat pridobivkite od ISKZ;
ako se realiziraat diskusii pred podnesuvaweto na baraweto za dozvola;
ako se primenuvaat upatstva (dadeni vo obrascite na barawata, odnosno dozvolata) i/ili se koristat sektorski upatstva;
53
ako se anga`iraat konsultanti, no nositeli na procesot ostanuvaat operatorot i ELS.
Kratko rezime - Generalni preporaki za izdavawe B-dozvola za ISKZ
Barawe:
• Baraweto za ISKZ go izrabotuva operatorot ili konsultant anga`iran od strana na operatorot.
• Baraweto vo ELS go podnesuva operatorot.
• Baraweto se podnesuva vo soodvetna forma dadena kako prilog na pravilnikot za postapkata za izdavawe dozvola za usoglasuvawe so operativen plan, odnosno pravilnik za postapkata za dobivawe integrirana ekolo{ka B-dozvola.
• Za to~nosta na podatocite so izjava garantira generalen direktor na instalacijata ili lice so ekvivalentna funkcija.
Dozvola:
• Preduslov za dobro podgotvena dozvola e dobro (celosno) podneseno barawe.
• Pri izdavawe na dozvolata posebno e va`en integriraniot pristap, {to pretstavuva obedinuvawe na mo`ni vlijanija vrz site mediumi na `ivotnata sredina.
• B-dozvola za ISKZ pretstavuva dogovor me|u operatorot i nadle`niot organ {to go izrabotuva dogovorot.
• So B-dozvolata za ISKZ nadle`niot organ mu dava pravo na operatorot da raboti, no i gi propi{uva uslovite pod koi e dozvolena rabotata.
• Dozvolata mora da sodr`i jasno opredeleni uslovi {to se zadol`itelni i mo`at da poslu`at vo eventualni sudski sporovi.
• B-dozvolata za ISKZ e dostapna na javnosta.
54
Prilog 2 - Analiza na pilot-barawa za B-dozvoli za ISKZ (izneseni vo e-format) Prilogot e dostapen vo elektronski format i e sostaven del od prira~nikot. Toj vklu~uva analiza na slednive pilot-barawa: Barawe ISKZ sektor
@eleznik a.d., D.Hisar / metali 2.2 Proizvodstvo / prerabotka na metali
TCG a.d. (learnica), Ohrid / metali 2.2 Proizvodstvo / prerabotka na metali
Zdravje - Radovo, Kumanovo / mlekarnica 6.4 Obrabotka / prerabotka na mleko
Kamenolom Javorica - GD Granit, D.Kapija /
mineralni surovini
3.2 Industrija na mineralni surovini
(iskopuvawe, drobewe, melewe, seewe,
zagrevawe)
Opalit d.o.o., ^e{inovo-Oble{evo /
mineralni surovini
3.2 Industrija na mineralni surovini
(iskopuvawe, drobewe, melewe, seewe,
zagrevawe)
Makedonija a.d., Strumica /
proizvodstvo na sanitarna keramika
3.6 Industrija na mineralni surovini
(proizvodstvo na kerami~ki proizvodi)
Sahem hromos a.d./
industrija za boi i za lakovi
6.7 Povr{inska obrabotka na materijali,
predmeti ili na proizvodi vo koi se koristat
organski rastvoruva~i
Toplifikacija a.d., Skopje /
sogoruva~ka instalacija (energetika) 1.1 Energetika
55
KOLOFON Издавач: Заедница на единиците на локалната самоуправа на Република Македонија - ЗЕЛС За издавачот: Душица Перишиќ, Извршен директор на ЗЕЛС Превод на албански јазик: Печати:PRINTCENTAR Proekt : Zasiluvawe na kapacitetite na ELS - integrirani ekolo{ki B-dozvoli Avtori : K. Siderovski, M. Spirovska i N. Bakreska - Kormu{oska Директор na proekt : Душица Перишиќ Раководител на проект : Ардита Дема Koordinator vo ZELS : Ivana Serafimova Datum : Juli 2009 godina
CIP - Каталогизација во публикација Народна и универзитетска библиотека “Св. Климент Охридски”, Скопје 502.34 (497.7) (036) СИДЕРОВСКИ, Константин
Практичен водач за издавање на Б-дозволи за интегрирано спречување и контрола на загадувањето (ИСКЗ) / : [автори Константин Сидеровски, Наташа бакреска Кормушоска, Менка Спировска] – Скопје : Заедница на единиците на локалната самоуправа на Република Македонија – ЗЕЛС, 2009. – 54 стр. ; 22 см. ISBN 978-9989-186-38-7 1. Бакреска Кормушоска, Наташа [автор] 2. Спировска, Менка [автор] а) Екологија – Б-интегрирана дозвола – Македонија - Водичи COBISS.MK-ID 78938890
