1)Definišite tekuća sredstva i navedite nekoliko karakterističnih pozicija tekućih sredstava u obliku stvari i obliku prava?

Obrtna sredstva u procesu proizvodnje na novi proizvod prenose cjelokupnu svoju vrijednost,gubeći,pri tome,svoj oblik i trošeći se u cjelini.Zbog ove svoje karakteristike se i nazivaju tekućom aktivom.Ova sredstva u procesu proizvodnje stalno prelaze iz jednog oblika u drugi tj.transformišu se i to:iz novčanog oblika u robni,iz robnog u proizvodni,zatim u robni,robni ponovo u novčani.I obrtna sredstva se takođe javljaju u obliku stvari,prava i novca.U obrtna sredstva u obliku stvari ubrajaju se:-materijal,-sitan inventar,-ambalaža,-auto gume,-nedovršena proizvodnja,-poluproizvodi i dijelovi,-gotovi proizvodi,-trgovačka roba i sl.Sljedeći oblici obrtnih sredstava javljaju se u vidu prava:-potraživanja od kupaca,-potraživanja iz zajedničkog poslovanja,-dati avansi,depoziti i kaucije,ostala potraživanja,i sl.U obrtna sredstva u obliku novca ubrajaju se:-novčana sredstva na žiro-računu,-gotovina u blagajni i sl. Prema kriterijumu raspoloživosti obrtna sredstva se dijele na četiri stepena raspoloživosti.Obrtna sredstva prvog stepena čine:blagajna ,žiro-račun, valute i devize, i zidvojena novčana sredstva.Obrtna sredstva drugos stepena čine: primljeni čekovi,mjenice i druge hartije od vrijednosti,potraživanja od kupaca, potraživanja iz poslovnih odnosa, i ostala potrživanja.Strukturu obrtnih sredstava trećeg stepena čine: preplaćene obaveze, dobavljači dužnici, AVR, zalihe proizvodnje, sirovina i materijala, sumnjiva i sporna potraživanja.Strukturu četvrtog stepena čine: oročeni ulozi, dugoročna potraživanja,udružena sredstva i ostali dugoročni plasmani.

2)Prikažite shematska pravila za knjiženje na računima čistog stanja i na računima rezultata!

RAČUN ČISTOG STANJA

Kao što iz njihovog naziva već može da se nasluti,računi čistog stanja karakteristični su što po svojim saldom indicioraju na čisto stanje određenog imovinskog dijela,s jedne strane,kao i obaveza s dr. strane. Shematski prikaz aktivnih računa:

D Aktivni računi P Počet. stanje OdliviPrilivi Saldo za izravnanje

Kao što shematski prikaz indicira,na lijevoj strani aktivnih računa obuhvataju se početno stanje iz aktive početnog bilansa stanja kao i svi prilivi nastali po osnovu poslovne aktivnosti preduzeća.Promet lijeve strane aktivnih računa uvijek je veči od prometa desne strane a to indicira na dugovnu prirodu salda ovih računa.Saglasno navedenom razlika lijeve i desne strabe aktivnih računa tj.saldo unosi se na manju, desnu stranu zbog izravnanja.Shematski prikaz pasivnih računa:

D Pasivni računi P Odlivi Početno stanjeSaldo za izrav. Prilivi

Na desnoj strani pasivnih računa knjiži se u prvom redu početno stanje preuzeto iz pasive početnog bilansa stanja a potom i svi prilivi.Odlivi se obuhvataju na lijevoj strani pasivnih računa.Kod pasivnih računa promet desne strane uvek je veći od prometa lijeve strane,što ukazuje na potražnu prirodu salda ovih računa.To znači da se razlika između desne i lijeve strane pasivnih računa obuhvata na lijevoj strani zbog izravnanja.

RAČUNI REZULTATA

Ovi računi strukturni su segmenti bilansa uspeha tj. Iskazuju se u vidu rashoda i prihoda.U grupu rashoda ubrajalju se:redovni rashodi,rashodi finansiranja i vanredni rashodi.Analogno njima, u grupu prihoda ubrajaju se:redovni prihodi prihodi od finansiranja i vanredni prihodi.Računi rezultata se smatraju vremenskim računima,jer se na kraju obračunskog perioda gase.

D Rashodi P D Prihodi P Prilivi Odlivi Odlivi Prilivi Saldo za izr. Saldo za izravn.

Na lijevoj strani računa rashoda obuhvataju se prilivi,a na desnoj odlivi,kao i saldo za izravljanje.U proizvodnom preduzeću računi rashoda će karakter uspješnih računa dobiti tek u fazi realizacije proizvedenih učinaka,zato što tek tada imaju uticaja na financijski rezultat.Međutim u trgovinskim preduzećima,ovi računi će steći karakter uspješnih računa u momentu nastanka,jer upravo tada oni umanjuju visinu ostvarene razlike u ceni.Prihodi,bez obzira na to kojoj vrsti pripadaju(redovni,od finansiranja ili vanredni),obuhvataju se u momentu nastanka na potražnoj strani računa prihoda.Na levoj strani računa prihoda knjiže se svi odlivi i saldo izravnanje,a na desnoj,kako smo već istakli,prilivi.

3) Račun predstavlja...

Račun predstavlja poseban dvostrani pregled kod koga se na jednoj strani(dugovnoj ili potražnoj) samostalno evidentira početno stanje i svi prilivi,dok se na drugoj strani(dugovnoj ili potražnoj) evidentiraju svi odlivi.Lijeva strana svakog računa obilježava se terminom «duguje»,dok se za desnu stranu koristi termin «potražuje».Na lijevoj strani aktive i rashoda uvijek se knjiži početno stanje,kao i sva povećanja stanja(prilivi) dok se na desnoj strani obuhvataju sva smanjenja stanja(odlivi).Što se računa tiče pasive i prihoda tiče,knjiženje je obrnuto.Naime,početno stanje i svi prilivi obuhvataju se na desnoj strani,dok se svi odlivi knjiže na lijevoj strani računa.

Shematski prikaz pravila za knjiženje na računima angažovanja sredstava: D Računi aktive P (0) Početno stanje (-)Odlivi (smanjenje stanja) (+)Prilivi (povećanje stanja)

D Računi rashoda P (+)Prilivi (povećanje stanja) (-)Odlivi (smanjenje stanja)

Shematski prikaz pravila za knjiženje na računima izvora sredstava:

D Računi pasive P (-)Odlivi (smanjenje stanja) (0)Početno stanje (+)Prilivi(povećanje stanja)

D Računi prihoda P (-)Odlivi (smanjenje stanja) (+)Prilivi(povećanje stanja)

4)Navedite osnovne karakteristike ekvivalentnih poslovnih promjena i prikažite ih shematski!

Najprije ćemo se pozabaviti ekvivalentnim poslovnim promenama.Na stanje u okviru sredstava,odnosno izvora sredstava ekvivalentne poslovne promjene utiču dvostruko,tj.na četiri različita načina.Predstavićemo ih šematski na sljedeći način:

Shematski prikaz prve kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 1 PASIVA(P) (-)Smanjenje jedne poz.aktive Bez promjene u pasivi (+)Povećanje jedne poz.aktive

Zbir bilansa nepromijenjen

Shematski prikaz druge kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 2 PASIVA(P) Bez promjene u aktivi (-)Smanjenje jedne poz.pasive (+)Povećanje jedne poz.pasive

Zbir bilansa nepromijenjen

Shematski prikaz treće kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 3 PASIVA(P) (+)Povećanje jedne poz.aktive (+)Povećanje jedne poz.pasive Zbir bilansa se povećava

Shematski prikaz četvrte kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 4 PASIVA(P) Smanjenje jedne poz.aktive (-)Smanjenje jedne poz.pasive Zbir bilansa se smanjuje

5)Definišite stalna sredstva i navedite nekoliko nekoliko karakterističnih pozicija stalnih sredstava u obliku:stvari,prava,novca!

Elementarna karakteristika osnovnih sredstava je da na novi proizvod u procesu proizvodnje prenose samo jedan dio svoje vrijednosti.Iz činjenice da ona učestvuju u više procesa proizvodnje i pri tome zadržavaju svoj prvobitni oblik,izvodi se zaključak da ona u novi proizvod ulaze svojom vrijednošću,ali ne i svojom supstancom,zbog čega se i nazivaju stalnim sredstvima.Njihov koristan vijek trajanja je duži od jedne godine.Osnovna sredstva javljaju se u obliku stvari,prava i novca.U vidu stvari tj.u materijalnom obliku osnovna sredstva služe neposredno za obavljanje osnovne djelatnosti ali ne ulaze direktno u proces proizvodnje,već omogućavaju njegovo obavljanje.Dvije kategorije osnovnih sredstava se javljaju u obliku stvari i to:-prirodna bogatstva i -sredstva za rad.Sredstva uložena u zemljišta,šume i druga prirodna bogastva,ubrajaju se u ovu prvu grupu.Oprema predstavlja najvažniju grupu druge kategorije.Tako na primjer u ovu kategoriju ubrajaju se i:pogonske,poslovne,skladišne i upravne zgrade,putevi,saobraćajnice,mašine,uređaji,oruđa za rad,postrojenja,transportna sredstva,labaratorijska oprema,krupan alat,pogonski inventar,poslovni inventar i dr.oprema.Osnovna sredstva u vidu prava pojavljuju se u nematerijalnom obliku.Ona ekonomske efekte ne stvaraju svojim fizičkim osobinama,već putem stečenog prava,po osnovu ulaganja.Tako npr.u ovu grupu osn.sred.ubrajaju se prava na:patente,licence,koncesije,model,žig,uzorak,lizing i sl.U novčani oblik osnovnih sredstava ubrajaju se:-novac namijenjen nabavci osnovnih sredstava,-avansi dati dobavljačima za osnovna sredstva i sl.

6)Definišite prosto knjigovodstvo!

Osnovna karakteristika ovog sistema knjigovodstva je što on predstavlja izolovanu evidenciju,tj.nepotpun računski sistem u kome se računi vode samo za pojedine dijelove aktive i pasive.U odnosu na prvobitno «laičko»bilježenje poslovnih promjena,prosto knjigovodstvo je predstavljalo prvi stepen modernog knjigovodstva.S obzirom na činjenicu, da u prostom knjigovodstvu ne postoji zaokruženog računarskog sistema, to upućuje na zaključak da kod obuhvatanja većine poslovnih promjena nije zastupljen princip dvojnog knjiženja, npr.iako su i izdavanje gotovih proizvoda i prijem novca kretanja izazvana realizacijom gotovih proizvoda, u prostom knjigovodstvu prijem novca knjiži se izolovano od izdavanja gotovih proizvoda.U prostom knjigovodstvu ne postoji zaokruženost računskog sistema,to nas upućuje na zaključak da kod obuhvatanja većine poslovnih promjena nije zastupljen princip dvostranog knjiženja.Upravo iz odsustva mogućnosti dvostranog knjiženja svake poslovne promjene izvodi se naredna karakteristika prostog knj.da ono nema sposobnost automatske kontrole knjiženja što pored svega predstavlja najveći nedostatak prostog knjigovodstva.Iz evidencije prostog knjigovodstva može se dobiti samo stanje onih dijelova aktive i pasive za koje se vode računi u glavnoj knjizi.Da bi preduzeće došlo do potrebnih informacija mora se izvršiti popisivanje, odnosno inventarisanje, jer je samo pomoću njega moguće doći do informacija o cjelokupnom stanju aktive i pasive.S obzirom na činjenicu da se u prostom knjigovodstvu ne vodi evidencija o računima uspjeha, tj.rashoda i prihoda, do finansijskog rezultata nije moguće doći do direktnim putem.To je bitan nedostatak ovog knjigovodstvenog sistema, i do izražaja opet dolazi inventarisanje koje omogućava da se do finasijskog rezultata dođe posrednim putem preko inventara.Prosto knigovodstvo je imalo svoj raison d’entre ali zbog njegovih nedostataka, koji su ograničili njegovu informacionu podobnost, ono danas nema nikakav praktični značaj, te se treba smatrati istorijskom fazom u razvoju dvohnog knjigovodstva.

7.)Objasnite pojmove «homogenost» i «integralnost» računa!

Osnovne pretpostavke koje moraju biti zadovoljene da bi svaki račun emitovao tačne podatke jesu homogenost i integralnost računa,pri čemu oba ova računa moraju biti istovremeno zadovoljana.Ukoliko se na račun knjiže samo one poslovne promjene koje se na jnega odnose takav račun je homogen.Drugi uslov koji istovremeno sa prethodnim mora biti zadovoljen je da na račun treba da budu proknjižene sve poslovne promjene koje se na njega odnose.Saglasno navedenom račun će biti homogen ako ja njemu obuhvaćen i neki iznos koji je inače trebalo proknjižiti na neki drugi račun.Izostavljanje knjiženja samo jednog iznosa od nekih poslovnih promjena čine račune neitegralnim.Proknjiženi odnos koji se na njega odnosi doprinjeće tome da račun „Dobavljači“ indicira na netačno stanje, a kao takav, može navesti na pogrešne zaključke, a na taj način i na donošenje pogrešnih polsovnih odluka.U stanje homogenosti račun „Dobavljači“ će se dovesti ispravljanjem, tj.storniranjem pogrešno proknjiženog iznosa.Odnosni račun neće pokazati tačno stanje ni u slučaju da se na njega nije proknjižio neki iznos, koji se inače na njega odnosio.Izostavljanjem knjiženje samo jednog iznosa od navedenih poslovnih promjena čini račun „Dobavljači“ neintegralnim.Odgovarajućim dopunskim knjiženjem ispuštenog iznosa račun će biti opet integralan i ponovo će(uz uslov da istovremeno bude i homogen)davati tačnu sliku o kretanjima i o saldima pojedinih dijelova aktive,pasive,rashoda i prihoda.

8 ) Navedite osnovne nedostatke izražavanja imovinske situacije putem sukcesivnih bilansa!

Ukoliko bi se sukcesivno, nakon svake promjene (s ciljem dobijanja slike o momentalnoj imovinskoj situaciji preduzeća) sastavljao novi bilans, došlo bi do poteškoća zbog velikog broja polslovnih promjena koje svakodnevno nastaju utičući na različite promjene na sredstvima i izvorima sredstava, i na rashodima i prihodima.Sljedeći nedostatak odnosi se na činjenicu da bilansni agregati imaju mnogo bilansnih pozicija te bi se nakon svake poslovne promjene moralo prepisivati i sve ostale bilansne pozicije na koje poslovna promjena nije ni imala uticaja.Sukcesivni bilansi nisu u mogućnosti da pruže podatke o svim povećanjima i smanjenjima,odnosno prilivima i odlivima na pojedinim bilansnim pozicijama izazvanim djelovanjem poslovnih promjena.Naime, raspoloživi su jedino podaci o dejstvu poslovnih promjena na krajnja salda pojedinih bilansnih pozicija.Tehnička struktura koja treba da omogućava da se u noj svaka pozicija iskazuje samo na jednoj strani, ne omogućava da se tekuće podvoje iznosi koji se odnose na početno stanje od onih koji se odnose na povećanje početnog stanja (prilivi)i smanjenja početnog stanje (odlivi).To se odnosi na sljedeće bilansne pozicije: Žiro-račun, Kupci, Materijal, Dobavljači, Kratkoročni krediti i Dugoročni krediti.Posljednji nedostatak sastoji se u tome da na osnovu izražavanja imovinske situacije putem sukcesivnih bilansa nije moguće na adekvatan način sagledavati protekle aktivnosti preduzeća, kao ni pravilno usmjeravanje preduzeća u budućnosti.Ovaj nedostatak proizilazi iz ograničenih sposobnosti sukcesivnih bilansa da pruža podatke o povećanjima i smanjenjima bilansnih pozicija, do kojih dovode pojedine poslovne promjene.

9)Navedite osnovne karakteristike neekvivalentnih poslovnih promjena!

Neekvivalentne poslovne promjene imaju takođe dvostrano dejstvo na bilans,ali za razliku od ekvivalentnih poslovnih promjena,ne uslovljavaju isključivo izmjenu stanja aktive tj.pasive,već dovode istovremeno i do pojave rashoda,odnosno prihoda.I ove poslovne promjene takođe se svrstavaju u četiri posebne kategorije.Predstavit’ ćemo ih shematski na sljedeći način:

Shematski prikaz pete kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 5 PASIVA(P) Neekvival.smanjenje jedne Bez promjene u pasivi

pozicije aktive Zbir aktive se smanjuje Zbir pasive se ne mijenja

Ova kategorija poslovnih promjena utiče na bilansnu sliku dvostrano i to:smanjenje stanja jedne pozicije aktive zbog nastanka rashoda(vanrednih)

Shematski prikaz šeste kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 6 PASIVA(P) Bez promjene u aktivi (-)Neekvivalentno smanjenje jedne pozicije pasive Zbir aktive se ne mijenja Zbir pasive se smanjuje

RASHODI(D) BILANS USPJEHA UZ BILANS STANJA 6 PRIHODI Nastanak prihoda (vanrednih)

Šesta kategorija poslovnih promjena utiče na neekvivalentno smanjenje pozicije pasive,izazvanog nastankom prihoda(vanrednih).

Shematski prikaz sedme kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 7 PASIVA(P) Bez promjene u aktivi (+)Neekvivalentno povećanje jedne pozicije pasive Zbir aktive se ne mijenja Zbir pasive se povećava

RASHODI(D) BILANS USPJEHA UZ BILANS STANJA 7 PRIHODI(P)

Nastanak rashoda(redovnih)

Ova kategorija poslovnih promjena utiče na neekvivalentno povećanje sdamo jedne pozicije pasive,zbog nastanka rashoda(redovnih)

Shematski prikaz osme kategorije poslovnih promjena:

AKTIVA(D) BILANS STANJA 8 PASIVA(P) (+)Neekvivalentno povećanje jedne Bez promjene u pasivi pozicije aktive Zbir aktive se povećava Zbir pasive se ne mijenja

RASHODI(D) BILANS USPJEHA UZ BILANS STANJA 8 PRIHODI(P)

Nastanak prihoda(redovnih)

Osma kategorija poslovnih promjena dovodi do neekvivalentnog povećanja,stanja jedne pozicije aktive,izazvanog nastankom prihoda(redovnih).

10.)U najvažnije interne korisnike računovodstvenih informacija ubrajaju se:

Kao korisnici računovodstvenih informacija u preduzećima zapadnih zemalja javljaju se :

- sopstvenici preduzeća- akcionari- radnički sindikati (interni korisnici)- kreditori- državni organi - javnost (eksterni kosrisnici)

Polazeći od preduzeća korisnici računovodstvenih informacija mogu imati interni i eksterni karakter,interni ako je struktura korisnika obuhvaćena unutar preduzeća,i eksterni ako je struktura van iste.Korisnik računovodstvene informacije treba da je u stanju da shvati informaciju i da usvoji činjenice o njoj.U preduzeću računovodstvene informacije se koriste za potrebe neposrednog informisanja: -direktora preduzeća-upravnog odbora-skupštine dioničara-radničkog sindikata-radnika i dr.

Nivo odlučivanja i frekventnost informisanja stoje u obrnuto proporcionalnom odnosu, što je viši nivo odlučivanja informacije mogu biti manje česte i obrnuto, što je nivo odlučivanja niži one trebaju biti češće.

Menadžementu računovodstvene informcije služekao osnova za donošnje konkretnih mjera, dispoziciju i planiranje i kao sredstvo putem kojeg će se ispitati dejstvo i efikasnost preduzetih mjera.Za donošenje svih finansijskih odluka u preduzeću osnov predstavljaju računovodstvene informacije.

11)Objasnite privremeno transformisane račune!

U praksi se može desiti slučaj da se aktivan račun privremeno transformiše u pasivan,kao i obrnuto da se pasivan račun takođe privremeno transformiše u aktivan račun.Kao eklatantne ptrimjere za pomenuto privremeno transformisanje navešćemo slučaj sa računima na kojima se evidentiraju potraživanja(na primjer Kupci) i razne obaveze(račun Dobavljači).Najprije ćemo se pozabaviti slučajem aktivno-pasivnih računa.U momentu kada se kupcima isporuiči neki imovinski dio koji oni nisu platili kupci su dužnici odnosno račun Kupci je aktivan račun.U praksi se često desi slučaj da nam kupac s ciljem obezbjeđenja stalnih isporuka uplati akontaciju tj.avans za sljedeću isporuku.Činom uplate akontacije kupac se od dužnika transformisao u povjerioca a aktivni račun kupci preuzeo osobine pasivnih računa i postao aktivno-pasivan račun.Ova pozicija bi se u bilans unijela na stranu pasive pod nazivom Kupci-povjerioci.Shematski prikaz aktivno-pasivnih računa:

D Kupci-povjerioci P (0) Početno stanje Odlivi Saldo za izravn. Primljeni avansi

U privremeno transformisane račune ubrajaju se i pasivno-aktivni računi.Tako na primjer u momentu kada dobavljači isporuče neku imovinski dio oni su povjerioci a račun dobavljači ima sva obilježja pasivnog računa.Međutim ako dobavljač od nas primi avans za narednu isporuku on prestaje biti povjerilac i postaje dobavljač-dučnik a račun dobavljači preuzima osobine aktivnih računa tj.transformiče u aktivni račun.Na stranu aktive u bilansu stanja ova pozicija bi se unijela pod nazivom Dobavljači-dužnici.Shematski prikaz pasivno-aktivnih računa:

D Dobavljači-dužnici P Odlivi Početno stanje Dati avansi Saldo za izravn.

Oba tretirana računa(kupci-povjerioci i dobavljači-dužnici)samo su privremeno transformisani.

12) Da bi se moglo izvršiti kontiranje, neophodno je respektovati određena pravila i to:Da bi se izvršilo pravilno kontiranje mora se voditi računa da stav za knjiženje može biti prost i složen a u oba slučaja ukupnost zaduženja mora biti identična ukupnosti odobrenja računa.Prostim stavom za knjiženje naziva se onaj kod koga jedan račun duguje a jedan račun potražuje.Složeni stav za kniženje ima tri varijante i to:jedan račun duguje,više računa potražuje,više računa duguje,jedan račun potražuje,više računa duguje,više računa potražuje.Da bi se mogli izvršiti pravilno kontiranje,neophodno je respektovati određena pravila.Tako npr.pri određivanju računa koji zadužuju odnosno računa koji se odobravaju prethodno je potrebno utvrditi:*na koje račune se odnosi konkretna poslovna promjena;*u koju grupu računa se ubrajaju računi koje tangira odnosna poslovna promjena (aktivi,rashodima,pasivi,prihodima);*da li konkretna poslovna promjena izaziva prilive ili odlive na tangiranim računima;*pri analizi poslovnih promjena rzonovati isključivo iz ugla preduzeća za koje se vodi knjigovodstvo.Nakon knjiženja konkretne poslovne promjene u dnevniku se ispod naziva računa unosi sažeto sa par riječi objašnjenje tj.opis poslovne promjene koja je uzrokovala knjiženje.Sve to podvlači se horizontalnom linijom,te na taj način odvajaju poslovne promjene jedne od drugih.Zbir kolone duguje u dnevniku treba da bude identičan zbiru kolone potražuje saglasno fenomenu dvostranog dejstva.

13)Teorija priliva i odliva!

Pomoću ove teorije na najcjelishodniji način može se objasniti fenomen dvostranosti svega onoga što se u knj.obuhvata.Tretirana teorija izvedena je iz Burijeve statičko-dinamičke teorije 4 niza računa.Ono po čemu se teorija priliva i odliva razlikuje od izvorne Burijeve teorije je činjenica da ona polazi od bruto bilansa ,tako da ne koristi kategoriju «smanjenje».Naime ova teorija računa prilikom svakog obuhvatanja poslovnih oromjena na računima «govori»samo o povećanju bilo priliva bilo odliva.

Shematski prikaz teorije priliva i odliva:

D Računi aktive P Prilivi Odlivi

D Računi rashoda P Prilivi Odlivi

D Računi pasive P Odlivi Prilivi D Računi prihoda P Odlivi Prilivi Kao što prezentiramo,shematski prikaz pokazuje teorija priliva i odliva bazira na bruto bilansu,tj.na prometu koji se obuhvatanjem poslovnih promjena konstantno povećava .

14)U prostom knjigovodstvu inventar ima 2 važne funkcije......

Preduzeće bi moralo u svakom momentu da zna stanje svih dijelova aktive i pasive ukoliko želi raspolagati relevantnim, informacijama o imovinskoj situaciji.Iz evidencije prostog knjigovodstva može se dobiti sano stanje onih dijelova aktive i pasive za koje se vode računi u glavnoj knjizi.Da bi preduzeće ipak došlo do tračenih informacija potrebno je izvrčiti popisivanje,odnosno inventarisanje jer se samo pomoču njega može doći do informacija o stanju ostalih dijelova aktive i pasive.Pored navedenog inventar ima još jednu važnu funkciju u prostom knjigovodstvu.Naime do financijskog rezultata u ovom knjigovodstvenom sistemu moguće je doći jedino putem inventara,dakle posrednim putem.

15) Imovinu preduzeća sačinjavaju:

Imovinu preduzeća sačinjavaju sva raspoloživa angažovana sredstva po pojavnim oblicima i funkcionalnoj namjeni s jedne strane kao i svi izvori sredstava koji idiciraju na porijeklo pribavljanja angažovanih sredstava s druge strane.Pred svakim preuzećem svakodnevno se nalazi rješavanje brojnih i komplikovanih poslovnih zadataka, koji moraju biti kvalitetativno i kvantitativno usklađeni sa raspoloživom imovinom preduzeća.Obim i struktura sredstava različiti su od preduzeća do preduzeća, a zavise najprije od djelatanosti preduzeća kao i od veličine.Veličina i struktura sredstava i njihovih izvora konkretnog preduzeća predstavljaju njegovu ekonomsku odnosno imovinsku situaciju.Svi napori finansijskog menadžmenta u preduzeću usmjereni su u pravcu uspostavljanja što povoljnije finansijske situacije.ovaj složeni poslovni zadatak nastoji se ostvariti tako sto će se angažovana sredstva i njihovi izvori kvantitativno i kvalitativno uravnotežiti sa buducnosti ciljevima i poslovima zadacima,uz minimalne troskove funkcije.Kriterijumi za klasifikaciju sredstava mogu biti različiti, a mogu se klasifikovati prema:

- pojavnom obliku- namjeni- kombinovano- s gledišta stepena ročnosti

Sredstva preduzeća prema pojavnim oblicima mogu biti- stvari- prava- novac

Sredstva preduzeća prema namjeni mogu biti:- poslovna (osnovna, obrtna, ulaganja u druga preduzeća)- vanposlovna ( sredstva zajedničke potrošnje, sredstva solidarnosti,

ostala vanposlovna sredstva)

16)Osnovna karakteristika materijalističkih teorija...

Pristalice materijalistickih teorija računa iste tumače na osnovu materijalne sadržine knjigovodstva.Sistem personifikacije računa se napušta argumentujući to činjenicom da se u knjigovodstvu ne radi uvijek o bilježenju pravnih odnosa,već o čisto realnim predmetima.Računima se obuhvata vrijednost aktive i pasive,imovine i kapitala,sredstava i izvora sredstava ili rashoda i prihoda.Prama tome mehanizam dvojnog bilježenja s materijalne strane tumaci se kao povecanje ili smanjenje aktive,pasive,imovine,kapitala,sredstava,izvora sredstava,rashoda i prihoda.Materijalisticke teorije racuna mogu se klasificirati na:

- statističke teorije racuna i- dinamicke teorije racuna.

Statisticke teorije računa polaze od ravnoteže kontrolnog sistema,dok dinamicke teorije tumacenja dvojnogknjigovodstva baziraju na neposrednjom kretanju vrijednosti obuhvaćenoj sistemom računa.Obe pomenute grupe odnose se na teoriju:jednog,dva,tri i četiri niza računa.

17)Korišćenje računovodstvenih informacija podrazumijeva...

Rezultat djelovanja računovodstvenog informacionog sistema su polsovne informacije koje za razliku od drugih informacija nazivamo računovodstvenim inforamacijama.Korišćenje rač.informacija podrazumijeva njihovo zasnivanje odnosno izražavanje na sređenim i obrađenim podacima o poslovnim podacima i poslovnim procesima.Ovo izražavanje vrši se za buduće,sadašnje i proteklo poslovanje pri čemu se buduće poslovanje vrijednosno izračava planom s predračunom,ekuće poslovanje knjigovodstvom s parcijalnim obračunima,proteklo poslovanje knjigovodstvom s kompleksnim obačunima.Računovodstvene informacije karakteriše njihova kompleksnost izražnea u obuhvatanju svih funkcija računovodstva.Računovodstvene informacije mogu biti izvorne i izvedene.I za jedne i za druge izvori su isti.Izvedene informacije dobijaju se putem raznih transformacija izvornih podataka primjenjujući pri tome određene statističke i matematičke metode. Transformacija izvornih podataka često je uslovljena kombinacijom sa drugim određenim podacima čiji izvor nije knjigovodstvo, već određene posebne evidencije koje se u pojedinim slučajevima vode, ili posebni podaci koji se dobijaju na drugi način.Prethosni izvori računovodstvenih informacija imaju isključivo interni karakter, jer se i knjigovodstvo i operativne evidencije vode u okviru preduzeća i za njegove potrebe.Za funkcionisanje preduzeća neophodni su podaci za odgovarajuće organizacije, grane, privredu,ili teritoriju radi upoređivanja sa sopstvenim podacimaOvi podaci imaju eksterni karakter,a obezbjeđuju se na bazi posenbog prikupljanja, obrade i objavljivanja.Kao eksterni izvori računovodstvenih informacija mogu se javljati i određeni drugi podaci koje preduzeće dobija po raznim osnovama, kao što su: informacije o poslovnom partneru , informacije i nalazi određenih kontrolnih organa itd.

18)Strukturu računovodstvenog informacionog sistema čine sljedeći podsistemi:

Strukturu jednog informacionog sistema preduzeća sačinjavaju odgovarajući podsistemi.Najznačajniji je računovodstveni informacioni sistem (RIS) koji djeluje i finkcioniše po principu povratne sprege, kako na integralni sistem, tako i na ostale informacione podsisteme.Bez računovodstvene funkcije proces reprodukcije se ne može bez poremećaja odvijati ali isto tako ni ona ne može egzistirati izvan njega bilo u okvirima preduzeća bilo u širim društvenim okvirima.;Ostale podsisteme poslovnog informacionog sistema sačinjavaju:*finansije*istraživanje tržišta*planski*konstrukcioni i tehnološki*operativno-tehnički*kontrolni*komercijalni*pravni*analitički i sl.Račununovodstvo ima sva obilježja informacionog sistema:

- cilj- funkcije- struktura- norme ponašanja- ulaz- izlaz- rezultat..

Računovodstveni informacioni sistem je sastavljen od određenog broja informacionih podsistema, a svaki od njih pruža operativne informacije o pojedinim djelatnostima preduzeća.

19)Definišite probni bilans!

Korisnicima računovodstvenih informacija često zatreba informacija o cjelokupnoj imovinskoj situaciji preduzeća.Da bi se dakle do informacija o imovinskoj situaciji ipak došlo neophodno je ponovno sažimanje računa u bilans.Za navedenu svrhu knjigovodstvo se služi probnim bilansom,odnosno zaključnim listom koji predstavlja tehničko sredstvo za povremeno dobijanje bilansne slike.Probni bilans je dio zaključnog lista ima izgled tabele sa sljedećim kolonama:redni broj,naziv računa,promet(par kolona za iznos i to za iznos duguje i za iznos potražuje)i saldo(sa istim kolonama).Osnovna funkcija probnog bilansa je provjera računske,odnosno fomalne ispravnosti izvršenih knjiženja na računima glavne knjige prvog stepena.To je i razumljivo, jer probni bilans predstavlja popis svih knigovodstvenih računa glavne knjige i knjige prvog stepena otvorenih u knjigovodstvenoj evidenciji, na kojima se nalazi prometProbni bilans,pored navedenog,omogućava i kontrolu ukupnosti izvršenih knjiženja.Zakonski propisi nalažu da se on sastavlja 4 puta godišnje.Za potrebe internih korisnika računovdstvenih informacija bilo bi neophodno sastavljati ga u mnogo kraćem vremenenskom intervalu zato što bi to omogućilo blagovremeno otkrivanje i ispravljanje formalno-računskih grešaka- Ključni nedostatak probnog bilansa s gledišta informisanja odnosi se na to da se na osnovu njega ne omogućava kontrola materijalne ispravnosti izvršenih knjiženja.I u slučaju pogrešnih knjiženja zbir kolona bilanse će biti identičan, tj. Neće indicirati na materijalnu ispravnost izvršenih knjiženja.Ako se na probni bilans dodaju još dva para kolona(bilans stanja i bilans uspjeha)dobija se zaključni list koji se sastavlja jednom godišnje krajem poslovne godine.

20)Navedite osnovne funkcije dnevnika!

Dnevnik se ubraja u hronološku evidenciju s obzirom na to da se knjiženje poslovnih promjena u njemu priprema hronološkim redom tj.onim redom kako su po vremenu i nastajale.Do uvođenja ove poslovne knjige u sistem dvojnog knjigovodstva došlo je zbog toga što je u praxi bilo gotovo nemoguće veliki broj poslovnih promjena direktno uknjižiti na račune.Iz navedenog proizilazi prva funkcija dnevnika tj.da se u njemu izvrše pripreme prije knjiženja poslovnih promjena na računima.Poslovne promjene obuhvaćene najprije u dnevniku mogu se u bilo koje vrijeme dalje prenositi u glavnu knjigu i sistematizovati po pojedinim knjigovdstvenim računima.S obzirom na činjenicu da je didaktički posmatarano, italijanski dnevnik je najcjelishodniji.Postupak određivanja računa koji će u vezi određene poslovne promjene biti zaduženi odnosno odobreni naziva se kontiranje.Da bi se izvršilo pravilno kontiranje, mora se voditi računa da stav za knjiženje može biti prost i složen, a u oba slučaja ukupnost zaduženja mora biti identična ukupnosti odobrenja računa.Prostim stavom za knjiženje naziva se onaj kod koga jedan račun duguje, a jedan račun potražuje.Složen stav za knjiženje ima tri varijante: jedan račun duguje više računa potražuje; više računa duguje, jedan račun potražuje i više računa duguje, više računa potražuje. Zbir prometa u dnevniku treba da bude identičan sa zbirom prometa u probnom bilansu što ukazuje na sljedeću kontrolnu funkciju dnevnika.Naime ova njegova funkcija proizilazi iz činjenice da se i u dnevniku i u glavnoj knjizi i u probnom bilansu radi o istim iznosima tj.vrijednosnim elementima.Obuhvatanje poslovnih promjena u dnevniku vrši se redom njihovog nastanka,odnosno hronološkim redom tako da se pored pripreme i kontrole može govoriti i o funkciji hronološkog obuhvatanja poslovnih promjena.Pomenućemo još i rekonstruktivnu funkciju dnevnika.Može se desiti naime da glavna knjiga bude uništena u cjelini ili pojedini njeni dijelovi slučajno ili namjerno.Međutim na osnovu dnevnika moguće je rekonstruisati glavnu knjigu!

21.) Objasnite potpune, nepotpune i korektivne račune!

Podjela na ovu grupu računa bazira na kriterijumu potpunosti salda.U potpune račune svrstavaju se oni računi koji svojim prometom i saldom iskazuju cjelinu imovinskog dijela i mogu samostalno egzistirati.To su računi: društveni kapital,nenominirani kapital,fond zajedničke potrošnje,Kupci, Dobavljači,Žiroračun...Oni računi koji svojim saldom ne prikazuju cjelinu imovinskog dijela,te zbog toga nisu u stanju samostalno egzistirati,nazivaju se nepotpunim računima.Jednu cjelinu oni predstavljaju tek u sudejstvu sa korektivnim računima.Korektivni računi imaju zadatak da koriguju stanje nepotpunih računa i to na taj način što se saldo računa korekcije dodaje ili oduzima nepotpunom računu.Prema karakteru salda,razlikuju se 2 grupe korektivnih računa i to:- korektivni računi koji uvijek imaju isključivo potražan saldo- i računi korekcije koji mogu imati i dugovni i potražni saldo.

Računi korekcije koji imaju uvek potražni saldo (služe za indirektno otpisivanje nekog sredstva)na najbolji način cemo prezentirati putem račina Ispravka vrijednosti osnovnih sredstava.Naime, na dugovnoj strani računa Osnovna sredstva iskazana je nabavna vrednost osnovnih sredstava.Aktiviranjem osnovnog sredstva njegova nabavna vrijednost počinje postepeno da se smanjuje,a odnosno smanjejne obuhvata se na potražnoj strani računa Ispravka vrijednosti osnovnih sredstava.

22.) Na visok nivo teorije 4 niza računa ukazuju posebno sljedeće činjenice:

Obzirom da se javlja kao sinteza statističkog i dinamičkog shvatanja, teorija 4 niza računa predstavlja neophodnu kariku za shvatanje razvoja savremenog RIS-a

razdvajanjem uspješnih računa u posebne nizove stvorene su pretpostavke za obračun fin.rezultata preduzeća po tzv.bruto principu,koji predstavlja neophodnu osnovu za kalkulaciju i kontrolu poslovanja

teorija 4 niza računa je knjiženjem rashoda i prihoda na posebnim računima uticala na značajno smanjenje broja mješovitih računa u sistemu knjigovodstvene evidencije

I sa gledišta obračuna troškova pomenuta teorija u skladu je sa zahtjevima modernog računovodstva.

Pomenuta teorija računa značajna je i s aspekta ustrojstva modernih kontnih planova

Znakove,plus i minus,navedena teorija koristi u kvantitativnom smislu

23.) Struktura računa aktive i pasive sačinjavaju...

Račun aktive:lijevu stranu obuhvataju poč.stanje iz aktive početnog bilansa stanja,kao i prilivi nastali po osnovu posl.aktivnosti preduzeća.Na desnoj strani odnosnih računa knjiže se svi odlivi nastali po osnovu poslovanja preduzeća.Račun pasive:Na desnoj strani pasivnih računa knjiži se poč.stanje preuzeto iz pasive poč.bilansa stanja,a potom svi prilivi.Odlivi se obuhvataju na lijevoj strani pasivnih računa.

24.) O vođenju knjiga u atinskim bankama,u jednoj svojoj besjedi Demosten kaže:

“Svi bankari ,kada im neko lice povjeri novac koji treba da bude dostavljen trećem licu,unose u svoje knjige,prije svega,ime polagača i iznos položene sume,najzad,ispisuju sa strane 'Po nalogu tog i tog'“.

25.) Prikažite shematski vrste kretanja ekonomskih promjena (centripetalno,centrifugalno, koncentrično, periferijsko kod teroije cirkulacije (materijalistička teroija dva niza računa)

Vrste kretanja ekonimskih promjena:

CENTRIPETALNO:

D AKTIVNI RAČUNI P D PASIVNI RAČUNI P

CENTRIFUGALNO:

D AKTIVNI RAČUNI P D PASIVNI RAČUNI P

KONCENTRIČNO:

D AKTIVNI RAČUNI P D AKTIVNI RAČUNI P

PERIFERIJSKO:

D PASIVNI RAČUNI P D PASIVNI RAČUNI P

26.)Teorija priliva i odliva razlikuje se od teorije 4 niza računa po...

Kao posebna varijanta teorije četiri niza računa javlja se teorija priliva i odliva,pomoću koje se na najcelishodniji način može objasniti fenomen Dvostranosti svega onoga što se u knjigovodstvu obuhvata (početno,tekuće,i zakljulno knjiženje).

Teorija privila i odliva potpuno je analogna teoriji četiri niza računa.Na ovaj zaključak upučuju sledeće činjenice:odnosna teorija polazi od ista četiri niza računa,isto tako ona bazira na dva pravila za knjiženje,i to jedno za knjiženje na računima aktive i rashoda ,a drugo na knjiženjeOno po čemu se teorija priliva i odliva razlikuje od teorije 4 niza računa je činjenica da ona polazi od bruto bilansa,tako da ne koristi kategoriju „smanjenje“.

Naime,ova teorija računa prilikom svakog obuhvatanja posl. promjena na računima „govori“ samo o povećanju,bilo priliva ili odliva.

Teorija priliva i odliva se bazira na bruto bilansu tj na prometu koji se obuhvatanjem poslovnih promena konstatno povećava,bez obzira na to kako poslovne promene utiču na karakter salda računa na kojima se vrši knjiženje.u slučaju smanjenja salda, promet na računima se povećava(promet odlivne strane računa).Sve pozitivne karakteristike koje ima Teorija četiri niza računa zadržala je i teorija priliva i odliva,što indicira da je i na osnovu nje moguće na relatino jednostavan način tumačiti dvojno knjigovodstvo.

27.) Izvori sredstava preduzeća!

Izvori sredstava preduzeća indiciraju na porijeklo sredstava kojima raspolaže preduzeće.Njihova struktura predstavlja kvalitativan i kvantitativan izraz finansijske konstrukcije preduzeća.Kod izvora sredstava posebno je interesantno nekoliko pitanja:

-i to odnos između sopstvenih i tuđih izvora sredstava, sa jedne strane, -kao i rok dospelosti tuđih sredstava, sa druge strane.Prema zahtjevima pravila finansiranja odnos između sopstvenih i tuđih sredstava treba da se kreće u relacijama 1:1 . Od brojnih klasifikacija izvora sredstava,najbitnija je ona sa gledišta namene.Izvori sredstava se dijele na : - izvore poslovnih sredstava - izvore vanposlovnih sredstava. U izvore poslovnih sredstava ubrajaju se : - obaveze za izvore po osnovu kapitala i - obaveze po osnovu dugova.Obaveze za izvore po osnovu kapitala sastoje se iz: - obaveza po osnovu društvenog kapitala,- obaveza po osnovu dioničkog kapitala,obaveze po osnovu inokosnog vlasnika-,trajnih uloga,- nenominiranog kapitala,-dugoročnih rezervisanaja.

U izvore vanposlovnih sredstava ubrajaju se: -sopstveni izvori sredstava zajedničke potrošnje za potrebe stanovanja,- sopstveni izvori sredstva zajedničke potrebe za druge potrebe, - izvori ostalih vanposlovnih namjena,- obaveze za udružena sredstva za potrebe stanovanja,- obaveze za udružena sredstva za druge potrebe,- obaveze za kredite za potrebe stanovanja,- dobavljači za sredstva zajedničke potrošnje, i - ostale obaveze van poslovnih namjena.

28.) Evolucija računovdstvenog informacionog sistema!

Dugo vremena računovodstvo se poistovjećivalo sa knjigovodstvom,što je značiloda se rač.funkcija svodila na običnog registratora,odn.evidentičara određenih zbivanja u procesu reprodukcije.Međutim,u savremenim uslovima poslovanja takav stav je neodrživ,jer se od RIS-a očekuje cjelovita i kompleksna računovodstvena informacija,što je mnogo šire od knjigovodstvenih podataka.U pogledu komponenti,odnosno sastavnih dijelova računovodstva,nema jedinstvenog gledišta,kako u domaćoj,tako ni u stranoj literaturi.Najprije se počelo razvijati knjigovodstvo,koje je do danas ostalo najvažniji dio računovodstva.sto je bilo uslovljeno prvenstveno razvojemproizvodnih snaga.Svi autori daju primat knjigovodstvu,kao osnovnoj komponenti računovodstva.Stavovi pojedinih autora su sljedeći:

Ch. Horngern:1. Planiranje za kontrolne svrhe2. Izveštavanje i interpretiranje3. Evidentiranje i konsutlovanje

K.Mellerowicz: 1.Knjigovodstvo i bilans 2.Vlastiti račun troškova 3.Statitstika i privredni plan

Dr.Franjo Krajčević:1. knjigovodstvo i bilans2. Kalkulacije3. Poslovna statistika i privredni plan

Dr.Šimun Babić1. Knjigovodstvo s bilansom 2. Pogonski obračun3. Kalkulacije cijena

29.) Sinetički i analitički računi!

Sintetički računi su zbirni računi i pripadaju glavnoj knjizi prvog stepena. Nisu svi računi glavne knjige prvog stepena sintetički.Oni su predstavnički računi za najmanje 2 analitička računa u glavnoj knjizi prvog stepena. Analitički računi predstavljaju pojedinačnu evidenciju,a vode se po količini i vrijednosti.Za svakodnevno rukovođenje preduzećem,pored podataka o opštem uvidu u vrijednost i promjene vrijednosti sredstava i izvora sredstava,kao i u ostvareni rezultat preduzeća,nužno je obezbijediti i podatke koje pružaju analitički računi.Za finansijskog rukovodioca preduzeća,koji želi preduzeti adekvatne mjere u cilju unapređenja naplate potraživanja od kupca,pored podataka o ukupnoj ,tj zbirnoj vrijednosti odnosnih potraživanja,nephodno je upoznati se i sa iznosom potraživanja od svakog pojedinog kupca.Nema ustaljenog pravila koje se tiče redoslijeda u pogledu prioriteta knjiženja.Moguće su sljedece kombinacije:-Da se najprije ,knjiži na sintetičkim računima,a potom na analitičkim-Da se poslovne promjene obuhvataju,najprije analitičkim računima,a zatim sintetičkim-Istovremeno knjiženje na računima glavne knjige drugog stepena i na računima glavne knjige prvog stepana.

30.).Zaključivanje i ponovno otvaranje poslovnih knjiga!

Postupak zaključivanja posl.knjiga nakon isteka posl.godine je sljedeći:

Prvo se stanje utvrđeno po knjigama mora svesti na stvarno stanje.Da bi se to obavilo,prethodno je potrebno izvršiti inventarisanje,a onda ovo stanje uporediti sa stanjem po knjigama.Formalni zaključak računa glavne knjige obavlja se tako što se računi pasive i prihoda zaduže za salda koja oni iskazuju,a odobre se računi aktive i rashoda za salda koja iskazuju.

Ponovno otvaranje posl.knjiga:

Dnevnik i glavna knjiga otvaraju se početkom novog poslovnog perioda na osnovu bilansa stanja u kome je iskazano stanje preduzeća krajem prethodne poslovne godine.U novoj poslovnoj godini računi uspjeha se ne otvaraju na osnovu bilansa uspjeha,jer računi rashoda i prihoda ne predstavljaju nikakvo stanje.Oni nestaju krajem poslovne godine.Na prednji način se postupa zato što računi rashoda i prihoda ne predstavljaju nikakvo stanje.Oni zato krajem poslovne godine nestaju,tj putem pozicije dobitak ili gubitak bivaju ukomponovani u bilans stanja.U slučaju ponovnog otvaranja poslovnih knjiga,potrebno je prethodno dati odgovarajući stav za knjiženje u dnevniku,koji će se potom preneti na račune glavne knjige.Knjiženje ponovnog otvaranja računa u dnevniku obilježava se sa 0, kao početno stanje preduzeća.

31.) Sljedeća sredstva razvrstajte u oblike sredstava kojim pripadaju:Oprema zajedničke potrošnje, tgovinska roba, ambalaža, transportna sredstva, koncesije, žiro račun, avansi dati dobavljačima za stalna sredstva, pogonske zgrade, lizing, uzorak, kaucije, depoziti, auto-gume, gotovina u blagajni, građevinski objekti zajedničke potrošnje, upravna zgrada, patenti, licence, potraživanja od kupaca, laboratorijska oprema,jal, pogonski inventar, polu-proizvodi, potraživanja iz zajendičkih poslovanja, potraživanja iz zajedničkog poslovanja, nedovršena proizvodnja, sitan inventar, krupan alat

Osnovna sredstva u obliku stvari:oprema zajedničke potrošnje,pogonske zgrade,građevinski objekat zajedničke potrošnje,upravna zgrada, laboratorijska oprema,transportna sredstva,krupan alat,pogonski inventar.

Osnovna sredstva u obliku prava:koncesije,lizing,uzorak,patenti,licence.

Osnovna sredstva u obliku novca:avansi dati dobavljačima za osn.sredstva.

Obrtna sredstva u obliku stvari:sitan inventar,ambalaža,autogume,nedovršena proizvodnja,poluproizvodi,trgovinska roba,materijal.

Obrtna sredstva u obliku prava:potraživanja od kupaca,potraživanja iz zajedničkog poslovanja,depoziti,kaucije.

Obrtna sredstva u obliku novca:žiroračun,gotovina u blagajni.

32.)Kritička analiza korištenja rač.informacija!

Iako je za zadovoljenje potreba preduzeća mnogo značajnija interna uloga računovodstva od njegove eksterne uloge,ipak se i u samom preduzeću onoj pravoj,internoj ulozi pridaje mnogo manji značaj.Do takvog odnosa prema internoj ulozi računovodstva dolazi uglavnom iz sljedećih razloga:

stroge zakonske sankcije propisane su samo za neizvršenje zakonskih propisa,tj.eksternih,a ne i internih obaveza preduzeća za informisanjem

fin.-računovodstvene službe pretežno su zauzete eksternim

obavezama,tako da nemaju dovoljno vremena da se posvete upravo sopstvenim potrebama i naročito

što interne potrebe najčešće nisu jasno ni utvrđene ni definisane.

S obzirom na to ,da u takvim uslovima potrebe za informisanjemu preduzećima ne mogu u potpunosti biti zadovoljene,pa za potrebe organa koji vode poslovnu politku izgrađuju se vrlo često paralelne računovodstvene informacije.Na taj način ozbiljno se ugrožava tačnost računovodstvenih informacija, jer u većini slučajeva dolazi do nepodudarnosti između računovodstvenih informacija koje se dostavljaju eksternim korisnicima i paralelnih računovodstvenih informacija rađenih za potrebe organa koji vode poslovnu politiku u preduzećima.

Računovodstveni informacioni sistem se može smatrati savremeno organizovanim ako zadovolji određene zahtjeve.

33.)Kritička ocjena materijalističkih teorija računa!

U dosadašnjim izlaganjima testirane su teorije računa koje su imale najviše uticaja na razvoj knjigovodstvenih terija, s jedne, i koje uzimaju u obzir prvenstveno materijalnu, a potom i formalnu stranu dvojnog knjigovodstva.Valjanost tretiranih teorija zavisi od toga koliko se poznatih slučajeva iz određene oblasti može pod nju podvesti.Poštujući ovaj kriterij,teoriju priliva i odliva kao varijantu teorije 4 niza računa,okvalifikovali bismo kao cjelishodniju od svih ostalih teorija računa,jer se putem nje mogu objasniti fundamentalni pojmovi u knjigovodstvu,tj.suština aktive i pasive,kao i rashoda i prihoda.

Sve ostale teorije računa,nisu u stanju na kosekvantan način objasniti suštinu bilansnih agregata,kao njihove međusobne odnose.Ostale teorije računa,predstavljaju samo posebne faze u tumačenju dvostranog obuhvatanja u knjihovodstvu.

Teorija priliva i odliva ,omogućuje da se suština i smisao dvojnog knjigovodstva prihvate na jednostavan način,zatim da se osjeti značaj dvojnog knjigovodstva,a tek onda da podstiče na daljnje zanimanje za izučavanje sistema dvojnog knjigovodstva,kao računske osnove svih ostalih dijelova računovodsvenog informacionog sistema.

34.) Kritička ocjena personalističke teorije računa!

Činjenica je da su personalističke teorije računa služile prvobitno za tumačenje dvojnog bilježenja poslovnih događaja.Ta činjenica indicira na njihov istorijski značaj.Sve do danas zadržali su se formalni tragovi takvog tumačenja koji se ogledaju u obilježavanju lijeve i desne strane terminima „duguje“ i „potražuje“, u pisanju naziva računa početnim velikim slovom, kao da se radi u licima, i sl.Personalističkim teorijama ne može se osporiti solidna didaktička vrijednost.One omogućavaju relativno lako i brzo ulaženje u elementarne principe dvojnog knjigovodstva.Ali se zato ovim teorijama mogu učiniti veoma ozbiljni prigovori koji su u velikoj mjeri devalvirali njihovu upotrebnu vrijednost.Svoje tumačenje računa i sva kretanja vrijednosti obuhvaćene knjigovodstvom personalističke teorije tretiraju isključivo kao odnose dugovanja i potraživanja, koji su zasnovani na tumačenju kreditnih odnosa, prvobitno odraženih u nerazvijenom knjigovodstvu.Prof.Simeon Babić ukazuje na nedostatke personalističke teorije računa.Osnovni ndesostatak ove teorije računa, po njemu je taj, što knjigovodstvo smatraju grafičkim izrazom pravnih odnosa među licima.Ukoliko bi se radilo samo o knjiženju pravnih odnosa, simboli personalističke teorije bili bi shvatljiviji.Osnovno pravilo knjiženja koje je proklamovala person.teorija nema univerzalan karakter,tj.ne može se uvijek dosljedno primijeniti.Personalistička teorija nije primjenljiva ni za tumačenje knjigovodstvenih akcionarskih društava,u kojima je izvršeno izdvajanje sopstvenika od preduzeća.

Nosilac prava je akcija,a ne akcionar kao vlasnik.

35.)Osnovne razlike između prostog i dvojnog knjigovodstva!

Saglasno osnovnim principima na kojima se zasniva organizacija knjigovodstvene evidencije, poznati su sljedeći sistemi knjigovodstva:

- prosto (jednostvano- dvojno - ostali sistemi knjigovodstva (kameralno i konstantno)

Osnovna karakteristika prostog knjgovodstva je što on predstavlja izolovanu evidenciju,tj. nepotpun računski sistem,u kome se računi vode samo za pojedine dijelove aktive i pasive.U odnosu na prvobitno laičko bilježenje poslovnih promjena,prosto knjigovodstvo je predstavljalo prvi stepen modernog knjigovodstva.Za obuhvatanje poslovnih promjena kod ovog sistema nije obuhvaćen princip dvostranog knjiženjaDruga karakteristika ovog knjigovodstva je da ono nema sposobnost automatske kontrole knjiženja što predstavlja najveći nedostatak prostog knjigovodstva.Iz evidencije prostog knjigovodstva može se dobiti samo stanje svih dijelova aktive i pasive za koje se vode računi u glavnoj knjizi.S obzirom na činjenicu da se u prostom knjigovodstvu ne vodi evidencija o računima uspjeha tj.rashoda i prihoda, do finasijskog rezultata nije moguće doći direktnim putem, što je bitan nedostatak prostog knjigovodstva.

Karakteristika dvojnog knjigovodstva je da se svaka poslovna promjena istovremeno obuhvata u istom iznosu na lijevu i desnu stranu jednog ili više računa.Sistem dvojnog knjigovodstva omogućava da se putem iskazanog stanja na računima u glavnoj knjizi sagleda ukupno imovinsko stanje preduzeća,u svakom momentu.Suštinsko razumijevanje i shvatanje dvojnog knjigovodstva uslovljeno je poznavanjem većeg broja ostalih naučnih disciplina.Zadatak dvojnog knjigovodstva je obezbjeđenje podataka o imovinskoj situaciji preduzeća i pojedinim dijelovima aktive.Sljedeći zadatak je da ono postaje nezaobilazno sredstvo menadžmentu preduzeća za racionalno upravljanje i rukovođenje preduzećem.Dvojno knjigovodstvo emituje čitavu masu podataka značajnih aspekata analize, planiranja, kontrole i sl.Eksternim korisnicima računovodstvenih informacija dvojno knjigovodstvo omogućava da na osnovu bilansa preduzeća steknu predstavu o njegovom finansijskom položaju, i da se osnovu njega podese svoju poslovnu politiku prema preduzeću.

36.)Osnovne karakteristike postojeće poslovne filozofije,koje umnogome danas otežavaju i proces otrježnjenja i prihvatanja nove poslovne realnosti su sljedeće i to!

Reafirmacija preduzetništva i preduzeća, kao i realizacija ideje restrukturiranja uvodi nas u novu situaciju koja podrazumijeva novu terminologiju , kategorije, tržišne filozofije, drugačije polsovno ponašanje...Ukoliko želimo stvoriti preduzeće koje je sposobno sa opstane na tržištu, neophodno je razaranje postojeće poslovne filozofije i organizacije privrede. Osnovne karakteristike koje u mnogome danas otežavju i proces otrežnjenja i prihvatanje nove poslovne relanosti su sljedeće:

- voluntarističko uređivanje uslova privređivanja od strane društveno- političkih zajednica;

- dugogodišnja dominacija filozofije izbjegavanja obučavanja,koordiniranja i kontrole radnika;

- nagomilani mentalitet oportunizma i ziheraškog ponašanja u našoj privredi;

- donošenje odluka,skoro isključivo,na osnovu intuicije;- ignorantski odnos prema menadžmentu,i sl.

37.)Navedite dvije nužne činjenice koje je nužno respektovati pri sučeljavanju sa savremenim preduzećem!

Kada je riječ o sučeljavanju sa savremenim preduzećem,neophodno je respektovati 2 veoma bitne činjenice.U prvom redu,savremeno preduzeće ima vrlo prepoznatljiv i moćan centralni organ upravljanja,čija moć bazira ili na kapitalu ili na znanju.Druga relevantna činjenica indicira,da diversifikacija i internacionalizacija poslovanja čine organizacionu strukturu savremenog preduzeća vrlo složenom.Da bi se na adekvatan način upravljalo ovakvim preduzećem, neophodno je poznavati strategiju i taktiku.Zbog toga vrhovni menadžment ima zadatak da prikuplja kapital bez obzira na nivo samostalnosti užih organizacionih dijelova preduzeća.Predominantna uloga oko prikupljnja i alokacije kapitala unutar preduzeća zapadne ekonomije dodjeljuje se centralnom organu, jer će vrh preduzeća tu ulogu bolje izvršiti nego eksterno tržište.Centralna uloga organa upravljanja jeste da planira, koordinira, i kontroliše perfomanse užih organizacionih dijelova .

38.)Navedite prepoznatljive stilove upravljanja u savremenom tržišnom okruženju!

U savremenom tržišnom okruženju prepoznatljiv je veći broj stilova upravljanja.Tako,jedan od stilova upravljanja,npr.,holding kompanijom je upravljanje sa dominantnom kontrolom kapitala.Naime,uloga centralnog organa upravljanja je prilično pasivna,jer se u razvoj strategije poslovnih jedinica vrh uključuje gotovo simbolično,čak je i kontrola pretežno globalnog karaktera.Ostali stilovi upravljanja su:-strategijsko programiranje, -strategijska kontrola,-strategijsko rizikovanje,-finansijska kontrola, -finansijsko programiranje...

39.) Pomenite najtipičnije promjene privredno-sistematsko, poslovno-organizacionog i finansijako-računovodstvenog ambijenta, koje bi trebalo da budu stimulans za kvalitativno nove pristupe određenim pitanjima restrukturiranja preduzeća!

Prva promjena se odnosi na činjenicu da će se u ulozi definisanog investitora,umjesto društvene zajednice kao imaginarnog vlasnika,sve više pojavljivati mnoštvo fizičkih i pravnih lica.Zatim,uvođenje u ekonomski ambijent poduzetničkih banaka i drugih fin.institucija,umjesto dosadašnjih, pretežno distributivnih banaka,znatno će doprinijeti finansijskom uozbiljenju i zavođenju fin.discipline. Potom,uvešće se preduzeće kao dobitno orijentisana organizacija,slobodni učesnik u tržištu roba,radne snage i kapitala i specifična kompleksna roba.Narednu promjenu predstavlja uvođenje poduzetničke uprave preduzeća sa novom upravljačkom filozofijom i novim znanjima,umjesto dosadašnje podaničke i iza samoupravnih organa skrivene uprave.Umjesto usitnjenih i pojednostavljenih privrednih subjekata,implementiraće se poslovno-organizaciono složena preduzeća sa statusom jedinstvenog pravnog lica i finansijskog entiteta,što bi predstavljalo sljedeću promjenu ambijenta.Status dobitno orjentisane organizacije ima i pravno složeno preduzeće,koje ne gubi svojstvo entiteta u smislu upravljačke kontrole uz napomenu da su načini i sredstva za ostvarivanje pomenute kontrole izuzetno složeni.I,napokon,posljednja promjena ambijenta koju ćemo pomenuti odnosi se na kvalitativno novu ponudu izvora finansiranja.

40.) Definiše preduzeće!

Novo preduzeće se može definisati kao dobitno orjentisana tečevinska organizacija,potpun tržišni subjekt,ali i tržišni objekt,tj. specifična roba koja ima vrijednost i cijenu i mora biti otvoren sistem (u našim uslovima otvorenost preduzeća je od posebnog značaja) što pored ostalog podrazumijeva otvorenost preduzeća za promjene organizacione strukture i statusa, što je bitna predpostavka uspjeha, često značajan osnov rasta, ali i uslov opstanka.

41.) Koji su modeli restrukturiranja preduzeća najprimjereniji našoj privredi?

Tržišne ekonomije nude brojne modele restrukturiranja preduzeća od kojih su za našu privredu najprimjereniji i najinteresantniji:-merdžer (spajanje),-akvizicija (kupoprodaja preduzeća ili njegovog užeg organizacionog dijela),-promjene vlasničke strukture preduzeća,-organizovanje složenih preduzeća sa statusom holdinga,-pribavljanje dodatnog kapitala emitovanjem dionica,-definisanje titulara društvenog kapitala putem podjele na zaposlene,-privlačenje udjela drugih pravnih i fizičkih lica,-nasleđivanje preduzeća i-likvidacija preduzeća ili njegovih dijelova.

Bitne su i holding kompanije koje često predstavljaju formalno-organizacionog, pravnog i finansijskog nosioca realizovanja navedenih statusnih,kontrolnih promjena.

42.) Navedite moguće oblike promjene statusa preduzeća prema t.copelandu i f.westonu!

T.Copeland i F.Weston su moguće oblike promjene statusa svrstali u četiri grupe:

1.Strukturu prve grupe promjena tj. ekspanzije preduzeća čine:

-merdžer(spajanje), -akvizicija(kupovina)preduzeća, -kupovina preduzeća neposredno od akcionara i -zajedniča ulaganja.

2.Redukcija preduzeća sastoji se iz kreiranja novih pravnih lica iz dijelova preduzeća i prodaja dijela preduzeća.

3.Kontrolu preduzeća čine:-otkup akcija, ograničavanje investiranja jednog ili grupe akcionara, -ograničavanje mogućnostri preuzimanja preduzeća i -prihvatanje spoljnog predstavnika u bordu direktora.

4.Promjenu vlasničke strukture preduzeća čine: -zamjena hartija od vrijednosti, -kupovina dijela sopstvenih akcija, -kupovina ukupne neto imovine od strane grupe investitora(reprivatizacija korporativnog preduzeća) i -preokret u finansiranju značajnim zaduživanjem kod privatne kompanije.

43.) Navedite moguće vrijednosti na kojima može biti zasnovano vrednovanje preduzeća ili njegovog užeg organizacionog dijela!

Prva mogućnost je vrednovanje preduzeća po knjigovodstvenoj vrijednosti odnosno historijskim troškovima, pri čemu se polazi od neto sopstvenog kapitala,tj.vrijednosti čiste imovine preduzeća(razlika između ukupne imovine i obaveza) na bazi redovnog trgovačkog bilansa.Na veliki značaj ove vrste vrijednosti utiče činjenica da je ona proizvod procesa vrednovanja za potrebe bilansiranja periodičnog rezultata,međutim latentne rezerve, skriveni gubitci u značajnim iznosima i neadekvatno adaptiranje poslovnih knjiga promjenama nivoa cijena, čine je neprihvatljivom metodom za vrednovanje preduzeća.

Druga mogućnost je reprodukciona vrijednost koja se bazira na pojedinačnim vrednovanjima imovinskih dijelova i obaveza i to po troškovima poslovne proizvodnje.Ovaj model je popularan kao aproksimacija gornje granice cijene koju bi ekvivalentni kupac preduzeća mogao da plati.Mnogi privrednici ovaj model prihvataju zbog povremenih ili sistematskih ađustaža bilansa, ispuštajući iz vida da zahtjevima regularnog periodičnog izvještavanja više odgovaraju informacije koje induciraju na neizmanipulisanu poslovno-finansijsku historiju i da se prilikom vrednovanja za potrebe restrukturiranjavrijednost sredstava ne može posmatrati odvojeno od njihove vrijednosti u upotrebi.

Treća mogućnost je likvidaciona vrijednost preduzeća i ovaj model je relevantan samo za odlučivanje o pitanjima diskontinuiteta. Radi se o postupku likvidacije preduzeća i vrijednosti koja se može postići prodajom svih imovinskih dijelova,kako bi se iz te vrijednosti srazmjerno izmirili povjerioci.Postoji i vrednovasnje cjeline preduzeća na osnovu budućih dobitaka koje je adekvatno za merdžer, kupoprodaju preduzeća, promjenu vlasničke strukture preduzeća i sl. modele restrukturiranja.

44.) Čitav niz faktora podsticajno djeluje na restrukturiranje u zapadnim ekonomijama.navedite ih!

Faktori koji podsticajno djeluje na restrukturiranje u zapadnim ekonomijama su:-turbulencije u tržišnim odnosima,-ubrzanje tehnološkog razvoja,-skračivanje životnog ciklusa tehnologija i skračivanje vijeka eksplotacije pojedinih programa,-opšta konkurentnost i sl.Nekoliko uslova moralo je biti zadovoljeno da bi se restrukturiranje razvilo.Prvi uslov je razvijenost tržišnog kapitala.Svi oni koji se upuštaju u akvizicije i restrukturiranje, na taj način imaju obezbjeđenu finansijsku potporu.Na tržištu kapitala su integrisani znaje, interes, kapital i sva najmodernija tehnologija sa ciljem pronalaženja kandidata za restrukturiranje.Transformacija vlasnika iz njegove uloge pasivnog posmatrača u aktvinog vlasnika, podrazumijeva drugi uslov.Do značajnog obrta došlo je kada su tzv.institucionalni investitori odlučili da ostvaruju uticaje, tj.da nadgledaju menadžment kompanijeTreći uslov može se označiti kao nemoć rukovodstva da se odupre promjenama.U situaciji kada jedna kompanija stavljena na lista za prodaju, direktori su obavezni slijediti proceduru koja obezbjeđuje profdaju uz najpovoljnije uslove, ukoliko ne žele rizikovati velike kazne.

45.) Koje su to fundamentalne promjene na kojima se mora bazirati proces transformisanja socijalističkih sistema uređivanja ekonomije?

Proces transformacije čitave ekonomije mora započeti sa fundamentalnim promjena i to:-napuštanje jednopartijske političke scene i pluralizacija te scene,-uklanjanje partijske države i uvođenje modernog koncepta države,-napuštanje svojinskog monizma i implementiranje svojinskog pluralizma,-napuštanje administrativne i voluntarističke komande ekonomije i uvođenje tržišta i sl.

S obzirom na činjenicu da zemlje sa administrativnim ekonomijama nisu u stanju same kontrolisati i voditi proces transformisanja, pojavljuje se sve veći broj institucija koje su programski usmjerene da pružaju stručne pomoći u procesu transformacije.Pri tome se prave opšte i specifične strategije koje se sastoje iz nekoliko faza.Ostvarivanje makroeknomske stabilnosti koja pretpostavlja stabilizaciju cijena i deviznog kursa je prva faza. Postepeno dolazi do uravnoteženja ponude i potražnje i liberalizacije odnosa na tržištu.Druga faza je stimulisanje razvoja privatnog sektora, i to na način da se uklanjaju prepreke slobodnoj trgovini.Razvojem liberalizacije dolazi do otvaranje novih preduzeća u privatnom sektoru, čime započinje proces privatizacije.

46.)Tek s ispunjenjem određenih preduslova može se očekivati značajnije restrukturiranje funkcije računovodstvenog i informacionog sistema u preduzeću?

Aktuelan položaj računovostvenog informacionog sistema preduzeća u tranziciji kao i gledišta njegove drugačije strukture(sadržajne i organizacione) neophodno je razmotriti u funkciji afirmisanja tržišne privrede, jačanja prisustva privatnog sektora u njoj, kao i ekonomske odgovornosti menadžmenta za upravljanje i rukovođenje korporativnim preduzećem. Značajnije restrukturiranje funkcije računovostvenog informacionog sistema u preduzeću može se očekivati tek sa ispunjenjem navedenih uslova.

47.) Centralnu i najvažniju informacionu funkciju preduzeća predstavlja...

Računovostvo(bilo da se radi o strategijskom odlučivanju, bilo da se radi o tekućem poslovanju). Tržišna privreda i slobodno preduzetništvo mogući su uz prisustvo poštenog i pouzdanog finansijskog izvještavanja koje nastaje u računovodstveno- informacionom sistemu preduzeća.

48.) Definišite savremeno računovodstvo!

Savremeno računovodstvo je osnovna informaciona djelatnost u preduzeću i o preduzeću, kao uređeni sistem poslovnih informacija koje bazira na četiri informaciona podsistema:-dvojnom knjigovostvu,-računovodstvenoj analizi,-računovodstvenom planiranju i -računovodstvenoj kontrolia sve su upučene ka brojnim interesentima( internim i eksternim).

Računovodstvu korporativnog preduzeća razgrađivanje ekonomije namežće u procesima tranzicije drugačije ekonomsko-finansijske kategorije , poslovno-finansijskih transakcija, odnosno obavezu restrukturiranja.U zavisnosti od obima i složenosti planiranja, računovodstveno planiranje se može organizovati kao poseban dio, ili kao posao računovodstvenog menadžera.U ovom podsistemu računovodstvenog informacionog sistema, prikupljaju se, sređuju i objavljuju podaci o budućim ekonomsko-finansijskim kategorijama, kao npr. Prihodi, rashodi, amortizacija, poreske obaveze, obaveze po osnovu zarada, investicije...Proizvod planiranja je konkretan finasijski plan.Da bi se utvrdila ispravnost, kao i ispostavljanje naloga za otklanjanje neispravnosti, menadžment se služi računovostvenom kontrolom.Srutukturu računovodstvne kontrole čine:

- kontrola ulazne dokumentacije - kontrola knjiga,obračuna- kontrola primjene zakonskih propisa i opštih akata preduzeća...

Predmet računovodstvene analize čine:- ispitivanje i ocjena finansijske pozicije i tezultata- korišćenje ostalih postupaka utvrđivanja odstupanja i uzroka

odtupanja, i njihovih posljedicaPosebno mjesto u računovodstvenoj analizi zauzima analiza finansijske situacije preduzeća i to: analiza strukture imovine, struktura kapitala, finasijske strukture, likvidnosti, finansijske snage, uspjeh prodaje...Računovodstvena analiza predstalja samo diošte analize poslovanja preduzeća koju menadžerski tim koristi za donošnje realnih i bitnih poslovnih odluka.

49.) U strategijskom i poslovnom odlučivanju presudno je djelovanje sljedeće četiri grupe Stockeholder-a:

Na promjene u poslovanju, u rezultatima poslovanja, ako i razvojnoj strategiji preduzeća tržišne privrede, mogu da utiču pojedinac ili određene interesne grupe tzv. Stockholder-e o kojima računovodstvo mora voditi računa.Od ključnog značaja u strategijskom i poslovnom odlučivanju presudno je djelovanje sljedećih grupa Stockholder-a:

- Akcionara(koji ulažu svoj kapital), - menadžera(koji upravljaju poslovanjem), - zaposlenih u preduzeću i - okruženje(kupci,dobavljači,banka,država).

Uticaj pomenutih Stockholdera-a računovodstveni informacioni sistem mora biti u stanju da identifikuje u vidu numeričkog inputa i outputa, odnosno u specifičnom računovodstvenom tehnologijom treba da ih transformiše u relevantne poslovne informacije neophodne za upravljanje i rukovođenje savremenim tržišnim preduzećem.

50.) U kakvim tokovima mora biti savremeno računovodstvo da bi u procesima tranzicije doprinosilo transformaciji preduzeća iz društvenog u korporativno?

Da bi u procesima tranzicije doprinosilo transformaciji preduzeća iz društvenog u korporativno savremeno računovostvo mora biti u tokovima razmatranja i oblikovanja strateških odluka o budućnosti,a stejkholderima mora biti u stanju pružiti informacije za sutra.

51.) Identifikujte centre odgovornosti u korporativnom preduzeću!

U korporativnom preduzeću najčešće je po američkoj literaturi prisutna sljedeća klasifikacija centara odgovornosti:

1.troškovni centar(strukturu ovog centra čine fabrike,pogoni,linije proizvodnje, servisi,transport,računovodstvo i sl. direktno su podređeni izvršnom direktoru ovlaštenom samo za normirane troškove a sa prihodima nema nikakve veze)

2.prihodni centar(strukturu ovog centra čine:veleprodaja,prodavnice,trgovački putnici i sl. Oni su ovlašćeni izvršnim direktorima ovlaštenim samo za stvaranje prihoda)

3.profitni centar(vrši se bilansiranje efekata pojedinačnih troškovnih i prihodnih centara odgovornosti.Ovaj hijerarhijski nivo je u direktnoj ingerenciji tzv. top menadžera)

4.investicioni centar(inveticioni centri odgovornosti predstavljaju poseban organizacioni segment koji objedinjuje i troškovne i prihodne aspekte investicionih projekata u realizaciji).

Izzmeđu pomenutih odgovornosti dolazi do uspostavljanja linija odgovornosti i linija povratnih sprega za regovanje na promjene što je karakteristika tržišne ekonomije.

Segment finansijskog(eksternog) računovodstva mora obuhvatati:- bilans stanja- račun dobitka i gubitka - bilans novčanih dobitaka

Od upravljačkog(internog) računovodstva očekuje se da obezbjedi analitiku i sintetiku pogonskog obračuna, standardne kalkulacije, predračune i analizu dstupanja.Upravo na funkcionisanju i organizacionom obliku sadržine računovodstva bazira se restrukturisanje računovodstva preduzeća u tranziciji.

52.)Čime će u predstojećem periodu,biti limitirano restrukturiranje računovodstva preduzeća u tranziciji u našoj privredi?

Restrukturiranje računovodstva preduzeća u tranziciji u našoj privredi će biti limitirano: - usporenim tempom vlasničke transformacije društvenog preduzeća,- odsustvom realnog tržišta ambijenta(naročito finansijskog tržišta)- neadekvatnim tempom reedukcije menadžera i računovodstvenih radnika preduzeća u profesionalne računovođe i revizore

Ažurnost i pouzdanost računovodstvenih informacijarazličitih stejkoldera, polazeći od izuzetno velikog broja inputa i outputa u polsovnim transakcijama savremnog preduzeća, kao i složene računovodstvne tehnologije i njihove obrade nije moguće postići bez adekvatne računarske podrške.Postupci prikupljanja podataka o preduzeću i njihovo transformisanje u poslovno-finanansijske informacije, čine tehnologiju računvodstva.Pomenute informacije nastaju na osnovu računovodstvenih standarda, algoritama i zakonskih propisa uz podršku računovodstvenog softvera.Kao i svaki proizvod ili usluga, one imaju i cijenu koštanja (troškovna komponenta) i tržišna cijena (prihodna komponenta).Veliki obim obrade podataka, kontrola, proces obrade, tačnost informacija, kao i brzinu obrade unijetih podataka ili ažurnost u zahtjevu just in time, obezbjeđuje hardverska osnova, tehnologije računovodstva.

53.) Upravljački vidik računovodstva u našim uslovima složen je uslijed nedostatka ...

U našim uslovima nedostaju softveri pogonskog knjigovodstva kalkulacija, cash flow, analiza uzrok-posljedica, uslijed čega je sužen upravljački vidik računovodstva. Pomenuti softveri nedostaju zato što je softverska podrška našeg računovodstva prevashodno ograničena na knjigovodstveni dio računovodstva uslijed nedovoljne razvijenosti svih sasdržaja računovodstvene podrške.Pomenuti softveri nedostaju zato što je softverska podrška našeg računovodstva prevashodno na knjigovodstveni do računovodstva, zbog nedovoljne razvijenosti svih sadržaja računovodstvene podrške.Uslijed usmjerenosti tehnologije računovodstva u procesima tranzicije na obradu historijskih troškova dvojnog knjigovodstva nedostaju komparativne analize, projekcije budućih finansijskih situacija, izostaje i zaostaje podrška procesima vlasničke transformacije kao neophodnosti u tržišnoj privredi.Na ovaj način odlaže se adekvatno restrukturiranje organizacije, upravljanja, marketinga, i računovodstva u preduzeću, a zatečeno stanje računovodstva u većini preduzeća može se okvaligikovati kao konzervativno i ravnodušno u odnosu na promjene koje sobom nosi tržišni način privređivanja.Jedan od faktora koji se može smatrati odgovornim za ovakvo stanje jeste neadekvatno obrazovanje i neodgovarajuća profesionalna organizovanost računovodstvenih kadrova u preduzeću.

54.) Definišite upravljačko računovodstvo!

Upravljačko računovodstvo je kompleksna centralna informaciona djelatnost oslonjena na tehniku računara, sa ekspertnim timom računovođa, koji istorijske podatke knjigovodstva, uz internu reviziju i analitičku opservaciju preobražava u informacije od značaja za oblikovanje strateških opcija preduzeća na tekući razvojni period.

55.) Navedite nužan preduslov za uspostavljanje upravljačkog računovodstva!

Uspostavljanje upravljačkog računovodstva može se reaizovati tek sa radikalnim restrukturiranjem sadašnje izuzetno sužene funkcionalne i kadrovske osnove računovodstva.

56.)Današnji menadžer mora imati aktivno znanje iz oblasti računovodstva,poslovnih finansija i revizije..zašto?

Današnji profesionalni računovođa , polazeći od činjenice da je osnovni zadatak strateškog menadžmenta identifikovanje misije i ciljeva korporativnog , kontinualno ( na neograničeni vremenski period) u uvijek u tržišnom okruženju (pod prinudom promjena i stalnih prilagođavanja uslovima konkurencije), treba pored posjedovanja računovodstvenih vještina i znanja, istovremene i simultano da bude preduzetnik , finansijski analitičar, globalni teoretičar, analitičar tržišta, vješt poslodavac, dobar komunikator, sposoban pregovarač, analitičar, specijalista za odnose sa javnošću...U savremenom preduzeću odnos računovodstva,poslovnih finansija i revizije prema menadžmentu preduzeća predstavlja proizvod historijskog razvoja preduzeća i njegovih elementarnih funkcija. U kojoj mjeri će danas postsocijalistička društva i države napraviti korjenite promjene ka razvijanju takve tržišne privrede koja će omogućiti konkurenciju vrijednosti, veću produktivnost i zarađivačku sposobnost kao i prilagođavanje zahtijeva tržišta i potrošaća takvim promjenama, u ogromnoj mjeri zavisi od aktivnog znanja menadžera iz oblasti računovodstva,poslovnih finansija i revizije. Do tog se znanja dolazi brojnim obligacijama obrazovanja, tekućim obrazovanjem uz rad, polaganjem određenih specijalističkih ispita i sl.Kadrovi koji realizuju menadžment preduzeća moraju konstantno inovirati svoja specijalistička znanja, kao i znanja iz kulture, i racionalno trebaju upravljati svojim slobodnim vremenom.

57.) Kada se i pod kojim pojmom javila nova filozofija rada, privređivanja, upravljanja resursima i rukovođenja ljudima u procesu rada?

U uslovima stalnog procesa rasta i razvoja preduzeća, prema vremenu, funkcijama, internom i eksternom okruženju i opštoj organizaciji privrednih i pravnih subjekata, menadžment peduzeća kao sistem savremene ekonomije u upravljanju resursima preduzeća, zahtjeva konstituisanje određenog oblika organizacije računovodstva kao i njihovu uslovljenost i povezanost u cjelini preduzeća i po posebnim poslovnim funkcijama preduzeća.U prvim decenijama 20. vijeka, razvoj tržišne ekonomije uveo je i novu tržišnu filozofiju, praksu i kulturu življenja i ponašanja ljudi u procesu proizvodnje,prometa i usluga.Tridesetih godina ovog vijeka javlja se pod nazivom management nova filozofija iz pomenutog sistema upravljanja i rukovođenja Iz toga je izvedena i funkcija menadžer (eng.poslovođa, direktor, upravnik, nadzornik)biznismen,rukovodilac.Engleska riječ manegement- vještina, nauka o upravljanjuU zavisnosti od toga da li se polazi od tehnike, ekonomije, prava, psihologije, pod pojmom manegement, u literaturi autori imaju različite definicije.Danas se pod ovim pojmom podrazumijeva sistem kojim se upravlja kadrovskim, materijalnim, finansijskim, informativnim, tehničkim i drugim potencijalima i resursima, zbog ostvarivanja ciljeva preduzeća, odnosno maksimiziranja dobiti, uz minimiziranje negativnih spoljnihtrašnjih uticaja.

58.) Pod pojmom ˝management˝ danas se podrazumijeva...

Eng.management vještina,nauka o upravljanju.Pod ovim pojmom u osnovi se podrazumijeva sistem kojim se upravlja kadrovskom, materijalnom, finansijskom, informativnom, tehničkom, prostornom i drugim potencijalima i resursima, zbog ostvarivanja ciljeva preduzeća,odnosno maksimiziranja dobiti uz minimiziranje negativnih spoljnih i unutrašnjih uticaja i poremećaja.Presudnu ulogu u stvaranju menadžment sistem i u njegovom razvoju od 30.-ih godina do danas imaju SAD.

59.) Navedite osnovne faktore koji su imali presudnu ulogu u stvaranju menadžment sistema u preduzeću, kompaniji, nauci, finansijama, kulturi i drugim oblastima!

Osnovni faktori koji su imali presudnu ulogu u stvaranju menadžment sistema u preduzeću, kompaniji, nauci, finansijama, kulturi i drugim oblastima su:

-visok nivo demokratskog razvoja,-visok nivo razvijenosti privrede koja se oslanja na veliki kapital,-oštra tržišna konkurentska borba (unutrašnja i spoljna),-inpozantan razvoj nauke,tehnike i tehnologije,-vrlo visok nivo naučnog i aplikativnog kadrovskog potencijala,-razvoj sistema štednje novca i njegovog aktiviranja kroz akcije i bankarski sistem u investicije i sl.

60.)Pomenite najvažnije teorije o menadžmentu!

1.Tejlorova teorija menadžmenta(postavila je sistem rukovođenja na najnižem,tj.operativnom nivou)

2.Fajolova teorija menadžmenta(je bila mnogo univerzalnija;bavila se proučavanjem principa i funkcija rukovođenja na svim nivoima,sa posebnim osvrtom na predsjednike organizacija-top management)

3.Maks Veber(je ukazivao da birokratija predstavlja nezaobilazan faktor menadžmenta)

4.Robert Oven-humanistička teorija(na radne rezultate utiču odnosi u grupi zaposlenih i zalaže se za dobre radne odnose)

5.Daglas Mek Gregor(za postizanje dobrih radnih rezultata pored stručnosti,marljivosti,kvaliteta bitna je i motivacija zaposelnih)

6.Japanska teorija(postojanje malih inovativnih grupa u kompanijama koje se međusobno povezuju i skladno djeluju)

7.Viljem Ouči-teorija Z(izvršio je približavanje i spajanje japanske i američke prakse menadžmenta-konstituisao je novi tip menadžmenta sa tipičnim zahtjevima kao što su:- za dugoročno zaposlenje, - mehanizam indirektne kontrole, - individualna odgovornost- postepeno napredovanje zaposlenih- umjereno specijalizovana profesionalna karijera- kolektivno odlučivanje

61).Navedite osnovne karakteristike japanske teorije menadžmenta!

Japanska teorija menadžmenta,osobena po postojanju malih inovativnih grupa u kompanijama koje se međusobno povezuju i skladno djeluju,dala je poseban doprinos menadžmentu.Posebnom teorijom menadžmenta (teorija Z),naučnik Viljem Ouči je izvršio približavanje i spajanje japanske i američke prakse menadžmenta.Viljem Ouči,konstituisao je novi tip menadžmenta sa tipičnim zahtjevima i to: • dugoročno zasljenje, • kolektivno odlučivanje, • individualna odgovornost, • postepeno napredovanje zaposlenih, i sl.

62).Po čemu su osobene američka i evropska,a po čemu japanska praksa menadžmenta?

Američka i evropska praksa menadžmenta osobene su po:

• kratkom zadržavanju zaposlenih u jednoj kompaniji,• individualnom odlučivanju,• individualnoj odgovornosti,• brzom napredovanju u službi,• mehanizmima direktne kontrole,• specijalizovanoj profesionalnoj kontroli i• selektivnoj brizi za zaposlene.

S druge strane,japanska praksa menadžmenta osobena je po:

• doživotnom zaposljenju,• kolektivnom odlučivanju,• kolektivnoj odgovornosti,• postepenom napredovanju na poslu,• indirektnoj kontroli,• nespecijalizovanoj profesionalnoj karijeri,i• brizi o svim ljudima kompanije.

63.)Istorijska digresija nastanka menadžmenta?

Kao stručno lice za menadžment, koga vlasnik firme angažuje, menadžer mora da ima stručno znanje i sposobnosti za planiranje, organizovanje, vođenje, koordinaciju i kontrolu.Tek na taj način menadžer steći moć, uticaj i autoritet u upravljanju i funkcionisanju organizacije.

U hijerarhiji menadžerskog položaja formirani su menadžeri na 3 nivoa.

- Menadžeri prvog nivoa (rang poslovođe),organizuju i kontrolišu posao neposrednih izvršilaca na radnom mjestu

Za ovaj nivo su bitna tehnička znanja i vještine.

- Menadžeri drugog nivoa (rang rukovodioca pogona,robne kuće, laboratorije, službe..),sarađuju sa menadžerima prvog nivoa ,daju im poslovne zadatke i organizuju poslove u pogonu kao cjelini.

- Pored tehničkih znanja i vještina potrebna su i znanja iz planiranja,organizacije i kontole efekata rada.

- Menadžeri najvišeg nivoa (direktori,generalni direktori),pored ostalih moraju posjedovati i koncepcijske sposobnosti usklađivanja

različitih resursa,znanja iz finansija. Ovaj nivo predstavlja osovinu menadžmenta preduzeća, koji je odgovoran za savremenu primjenu znanja radta i razvoja firme i svakog njenog dijela.

64. )Objasnite,u kratkim crtama,odnose između trgovine i knjigovodstva!

Knjigovodstvo svoje korjene vuče, prema švicarskom autoru Barth-u, još od perioda antike.Smatra se da je trgovina i otac i mati knjigovodstva.Istorija knjigovodstva nije vezana za proizvodnju,za komplikovane obračune,izračunavanje cijene koštanja i poslovnu politiku preduzeća.Njen razvoj prati u stopu razvoj trgovine.U periodu 12. i 13. vijeka trgovina je imala vrlo specifičan karakter koji se ogledao u uzanom asortimanu robe sa kojom se trgovalo,kao i preduzimanju čestih i rizičnih putovanja izvan granica zemlje trgovca.Kontinuitet u trgovini nije bio prisutan,kao i da je trgovina obavljana po partijama.Primarni problem za trgovca bio je u praćenju uspjeha cijele partije,tako da je za svaku partiju otvaran po jedan račun na kome je konkretna partija robe zaduživana po cijeni nabavke a odobravana po cijeni prodaje.U ovakvim uslovima do rezultata se moglo doći konačnom prodajom cijele partije,jer je račun partije imao karakter mješovitog računa.Razvoj trgovine imao je odlučan uticaj na redovnije inventarisanje.U to vrijeme (15 vijek),pojmovi dvojnog knjigovodstva,bilansa i periodičnosti bili su potpuno izgrađeni.Potreba za periodičnim izračunavanjem rezultata bila je,istovremeno,i podsticaj za usavršavanje knjigovodstvene tehnike.U početku, periodično izražavanje uspjeha i inventarisanja su zavisili od volje trgovaca i njegovih potreba.Prema nekim mišljenjima, bilans je prvobitno služio kao sredstvo za zaključak knjiga u prenosne svrhe i ispunjavao je jedan čisto knjigovodstveno-tehnički zadatak.Dakle, činjenica da periodični račun i inventarisanje postadoše redovna pojava predstavljala je osnovni preduslov za sastavljanje redovnog bilansa.

65.)Objasnite čvrstu kauzalnu vezu između računovodstva i menadžmenta!

S obzirom na to, da se računovodstvo istorijski razvijalo sa razvojem tržišne privrede i menadžmenta, od knjigovodstva trgovine,knjigovodstva proizvodnje u računovodstveni informacioni sistem u kome svaki podsistem ima svoj sadržaj, metode i proizvod izražavanja konstituisan zakonskim propisima, teorijskim uopštavanjima, savremenom praksom i kodeksima koje propisuju profesionalne organizacije računovođa, logična je veza između računovodstva i menadžmenta.Računovodstvo i menadžment susvakodnevno povezani procesi,iz kojih se formiraju podaci i informacije o poslovnim transakcijama prihoda,rashoda,novčanog toka sredstava,stanju imovine-kapitala,odnosno daju informacije o zarađivačkoj sposobnosti preduzeća,na osnovu čega se donose odgovarajuće poslovne odluke o cijenama,troškovima,obavezama i sl.

66.) U čemu se ogleda uloga računovodstva u motivaciji menadžmenta?

Uloga računovodstva u motivaciji menadžmenta,danas se posebno ističe kroz potpuno praćenje privrednih procesa po funkcijama i područjima odgovornosti menadžera za uspjeh ili neuspjeh i zaključivanje ugovora o njihovim pravima, obavezama i odgovornostima.Upravljačko rač. i drugi poslovni instrumenti su podloga za ocjenu svake aktivnosti menadžera i za donošenje odluka o njihovom radu,uspjeha u radu,povjerenja u daljem radu i poslovanju preduzeća.

67.)Objasnite sinhronu povezanost između finansijskog i upravljačkog računovodstva!

Finansijsko rač.i upravljačko rač.nisu u koliziji,već u sinhronoj povezanosti,gdje su mnoge upravljačke računovodstvene informacije u suštini finansijske rač.inf.prilagođene potrebama menadžera.Ne bi smjelo da bude poslovne odluke koja nije zasnovana na računovodstvenim informacijama.Organizacija menadžerskog računovodstva uvodi se posebno u trgovini,industriji, građevinarstvu,saobraćaju i ostalim djelatnostima.

68.) Objasnite funkciju računovodstva preduzeća u tranziciji!

Funkciju rač. u tranziciji neophodno je razlikovati od organizacije rač. u već transformisanom preduzeću.Računovodstvo preduzeća u tranziciji mora biti osposobljeno za istinit iskaz vrijednosti preduzeća,ne samo po nominalnoj,već i korigovanoj knjigovodstvenoj vrijednosti,po tržišnoj i prinosnoj vr.,uz identifikovanje latentnih rezervi i skrivenih gubitaka,projekciju novčanog toka za narednih 8-10 god.uz svaku alternativu vlasničke transformacije.

69.)Objasnite funkciju računovodstva u korporativnom preduzeću!

Funkcija rač. u korporativnom,tj.transformisanom preduzeću je modeliranje kompleksne računovodstvene funkcije,sa svim sadržajima i kao osnovne i centralne informacione djelatnosti internog(upravljačkog)rač. u preduzeću i o preduzeću,odnosno za potrebe eksternih i internih stejkholdera,sa razvijenim smislom za personifikaciju ekonomske odgovornosti.

70.)Klasifikacija računovodstva saglasno vrsti objekta čije ekonomske aktivnosti opisuje?

Prema vrsti objekta čije ekon.aktivnosti opisuje,rač. se dijeli na nekoliko širokih područja i to:• državno računovodstvo,• rač. neprofitnih organizacija,• rač. profitnih organizacija,• rač. banaka i sl.

71.)Klasifikacija rač.korporativnog preduzeća saglasno osnovnim ciljevima koje rač. treba da realizuje?

Osnovni ciljevi koje rač. preduzeća treba da realizuje,rač.korporativnog preduzeća se dijeli na:• finansijsko računovodstvo ( Financial Accounting)• upravljačko računovodstvo ( Menagement Accounting)• troškovno računovodstvo ( Cost Accounting)• računovodstvo poreza ( Tax Accounting)• internu reviziju ( Internal Auditing)

Upravljačko računovodstvo po svojoj prirodi,bitno se razlikuje od eksternog računovodstva,jer se osim podataka i informacija koje emituje finansijko računovodstvo služi i ostalim podacima i informacijama uključujući i buduće transakcije i procese.Pojam upravljackog računovodstva podrazumjeva,klasifikaciju,obradu i prikazaivanje informacija koje pomažu menadžerima pri donošenju poslovnih odluka.

Prema savremenom shvatanju računovodstva ,troškovono računovodstvo se najčešće smatra sastavnim dijelo internog računovodstva.Kao izdovjena disciplina računovodstva,troškovno računovodstvo obuhvata računovodstvene koncepte i praksu evidentiranja,mjerenja,planiranja, i prognoziranja troškova u realizaciji različitih poslovnih aktivnosti.

Sledeći ogranak računovodstva je poresko računovodstvo,koje podrazumjeva poreske evidencije i kalkulacije,saglasno Zakonu o porezima,kao i planiranje aktivnosti preduzeća s ciljem postizanja optimalnog rezultata s obzirom na poreska opterećenja.

Da bi se obezbjedila relanost i tačnost računovodstvenih izvještaja preduzima se interna revizija.

72.)Komparirajte osnovna obilježja između finansijskog i upravljačkog računovodstva!

Osnovne razlike između finasijskog i upravljačkog računovodstva

OSNOVNA OBILJEŽJAFINANSIJSKOG

RAČUNOVODSTVA

OSNOVNA OBILJEŽJAUPRAVLJAĆKOG

RAČUNOVODSTVA

Obavezno po Zakonu Nije obavezno po Zakonu

Formalizovan sadržajračunovodstvenih izvještaja

Neforamalizovan sadržajračunovodstvenih izvještaja

Bazirano na dokumentacionoj osnovi o istorijskim događajima

Bazirano na podacima izvještajima iz eksternog računovodstva

Akcenat na preciznosti informacije Akcenat na brzini informacije

Ne uzima u obzir buduće poslovne transakcije

Uzima u obzir buduće poslovne transakcije

jednoobrazno Formira se po slobodnom izboru

Usmjereno prema eksternim korisnicima i menadžerima

Usmjereno prema menadžerima, a za eksterne kosricnike i dioničare uglavnom nedostupno

Vrijeme sastavljanja računovodstvenih izvještaja propisno je Zakonom

Vrijeme sastavljanja računovodstvenih izvještaja, po potrebi

Objekat izvještavanja, preduzeće u cjelini

Objekat izvršavanja preduzeće i svi organizacioni dijelovi, proizvodnje linije, smjene, razne vrste aktivnosti,

73.)Definišite savremeni sadržaj internog računovodstva!

Savremeno računovodstvo se može definisati kao primjer određenih koncepcija, procesa,tehnika,interdisciplinskih aplikacija i specijalnih istraživanja u pribavljanju,obradi i interpretaciji istorijskiho i predpostavljenih finansijskih informacija o nekom entitetu(uključivši i uporedne podatke o perfomansama drugih entiteta).

Prezentirana definicija odgovara internog računovodstva odgovara po svojoj prirodi njegovom savremenom sadržaju-

Definicije koje su prethodile nisu bile tako obuhvatne jer su one odraz tadašnjeg stepena razvoja upravljačkog računovodstva.U službeni izvještaj o zaključcima skupa American Accounting Asociaton o menadžerskom računovodstvu uključena je definicija po kojoj menadžersko računovodstvo predstavlja primjene izvedenih koncepata i tehnika u obradi istorijskih i pretpostavljnih ekonomskih podataka za neki entitet koji pomažu menadžementu u postavljanju planova za razložene ekonomske ciljeve i donošenje racionalnih odluka s obzirom na postizanje tih ciljeva.

Nešto obuhvatniju definiciju dalo je National Association Of Accountant, 1981. godine,prema kome upravljačko računovodstvo podrazumijeva proces identifikacije, mjerenja, prikupljanja, analize, pripreme, interpretacije i komunikacije finasijskih informacija upotrebljenih za plan, razvoj i kontrolu unutar organiazcije.Potpunu definicju upravljačkog računovodstva dali su Wilson & Chua, po kojoj upravljačko računovodstvo obuhvata tehnike i procese koji uključuju pribavljanje finansijskih i nefinasijskih informacija za ljude unutar organizacije, da bi mogli donositi bolje odluke i postizati organizacionu kontrolu i efikasnost.

74.)Kroz koje 4 faze se,prema Willsonu & Chua, može posmatrati razvoj modernog upravljačkog računovodstva?

Razvoj modernog upravljačkog rač. prema Willsonu & Chua može posmatrati kroz slj.faze:• faza naučnog menadžmenta,• faza menadžerske kontrole,• faza decentralizovane menadžerske kontrole i• faza savremenog razvoja.

Razvoj naučnog menadžmenta bio je usmjeren na ustrojstvenu kontrolu,čime je iniciran i razvoj menadžerskog računovodstva prilagođenog toj potrebi.

U fazi menadžerske kontrole koja je traja od 1950 do 1960 godine,upravljačko računovodstvo je koncipirano kao osnova za donošenje menadžerskih odluka.Razvoj upravljačkog računovodstva prilagođava se potrebama menadžerske kontrole i prati menadžerske procese,uz usmerenost na iznalaženje adekvatnih modela za utvrđivanje odstupanja od planiranih perfomnasi i preduzimanja korektivnih aktivnosti.

Period od početka 60-tih do početka 70-tih godina pokriven je fazom decentralizovane menadžerske kontrole,u okviru koje počinje razvoj računovodstva odgovornosti,razvijaju se kibernetika i veliki kompujterski sistemi koji omogućavaju razvoj menadžerskog informacionog sistema.

Faza savremenog razvoja počinje početkom 70-tih godina,a bazira se na brzom razvoju računara i softvera bez ičije snažne podrške bi bilo nemoguće razvijati moetode i modele kontrole poslovanja u sklopu upravljačkog računovodstva.

75.)Objasnite fazu menadžerske kontrole!

U fazi menadžerske kontrole,koja je trajala od 1950-1960 godine upravljačko računovodstvo je koncipiralo kao osnova za donošenje menadžerskih odluka.Na zajednički sadržaj znanja iz perioda naučnog menadžmenta dodaje se prema Shillinglowu, upotrenba koncepata prosistaklih iz akademskih disciplina kao što su: ekonomika, matematika i socijalna psihologija.Informacionu osnovu upravljačkog računovodstva, u ovom periosu čine:

- podaci iz finansijakog računovodstva prilagođeni potrebama menadžera

- nezavisni podaci i informacije za internu upotrebuRazvoj upravljačkog računovodstva prilagođava se potrebama menadžerske kontrole i prati menadžerske procese , uz usmjerenost na iznalaženje adekvatnih modela za utvrđivanje odsupanja od planiranih perfomansi i preduzimanje korektivnih aktivnosti.

76.)Objasnite prvu fazu razvoja modernog upravljačkog računovodstva!

U prvoj fazi razvoja modernog upravljačkog rač. koja je trajala do sredine 20 vijeka, u fokusu interesovanja su bili proizvodni troškovi i postupci njihove racionalizacije, pri čemu je preovladavao apsorpcioni prikaz troškova.Poseban akcenat se stavljao na kontrolu troškova direktnog rada i kontrolu materijalnih troškova, na osnovu kojih je kasnije razvijena kontrola primjenom standradnih troškova Razvoj naučnog menadžementa bio je usmjeren na kontrolu, čime je indiciran razvoj menadžerskog računovodstva prilagođenog toj potrebi.

77).Objasnite fazu decentralizovane menadžerske kontrole!

Period od početka 60-tih do početka 70-tih pokriven je fazom decentralizovane menadžerske kontole u kojoj započinje razvoj računovodstva odgovornosti,razvijaju se kibernetika i veliki kompjuterski sistemi koji omogućavaju razvoj menadžerskog informacionog sistema,sa dominantnom ulogom informacija internog računovodstva.Međutim u ovoj fazi razvoja upravljačkog računovodstva,računari uspijevaju zadovoljiti tek potrebe za rešavanjem unapred strukturiranih problema zasnovanim na repetativnim informacijama.Odnosno,računri još uvjek nisu bili u stanju da zadovolje rastuće potrebe menadžera za internim informacijama.

78.)Navedite elementarne karakteristike posljednje faze u razvoju savremenog menadžerskog računovodstva!

Posljednja faza u razvoju savremenog menadžerskog računovodstva datira sa početkom 70-tih god. a bazira na brzom razvoju računara i softvera bez čije snažne podrške bi bilo skoro nemoguće razvijati metode i modele kontrole poslovanja u sklopu upravljačkog računovodstva.U to vrijeme dolazi do širenja konceptualnih smerova upravljačkog računovodstava,s jedne strane,kao i eksponecijalnog razvoja hardvera i softvera bez čega se postavljeni ciljevi ne bi mogli realizovati.Razvoj personalnih računara i softver podrške prilagođenih za individualnu upotrebu,doveo je do revolucije u mogućnostima primene modernog sadržaja upraljačkog računovodstva.Sredinom 80.-ih godina razvijaju se vještačke inteligencije i ekspertni sistemi pomoću kojih se naziru daleko veće mogućnosti u rješavanju nestrukturiranih problema pri odlučivanju ).Razvoj minijaturnih prenosivih kompjutera, početkom 90-ih godina, omogućio je menadžerima samostalnu obradu informacija , nezavisno od centralnog sistema obrade podataka.

79.)Razvoj upravljačkog računovodstva prema Scholenfeld-u?

Svoju viziju upravljačkog rač. u tri glavne dimenzije dao je Scholenfeld i to:• razvoj kvantitativnih metoda,• razvoj adaptivnih analitičkih metoda i modela za organizacione jedinice i specifične potrebe menadžerske hijerarhije i• razvoj kvalitativnih metoda.

U prvoj dimenziji razvoj upravljačkog računovodstva će se kretati u smeru uvođenja visokog stepena sofistikacije unutar tradicionalnih metoda analize,što će biti omogućeno upotrebom sve jeftinijih i moćnijih kompjuterskih tehnologija.

Druga dimenzija razvoja upravljačkog računovodstva,koja vodi u integraciju upravljačkog računovodstva i teorije sistema,bila prisutna već u prošloj deceniji,a u današnje vrijeme doživljava ekspanziju.

U trećoj dimenziji doći će do uključivanja u upravljačko računovodstvo novih disciplina kao što su ,ljudsko ponašanje,teorija verovatnoće,agencijske teorije,primena znanja iz psihologije.Kao dopunu kvantitativnim,upravljačko računovodstvo bi moglo obuhvatati i kvalitativne procene,odnosno intuitivno zasnovane odluke.

80.)Etimološko porijeklo riječi Bilans?

Riječ bilans potiče od latinskih riječi bilanx koja je satavljenja od dvije riječi: bis (dvostruki, dupli) i lanx ( tas, šolja) i libra što znači vaga sa dva tasa. Figurativno prikazano bilans čine da tasa, koji neposredno balansiraju.Etimologija upućuje,na formalno bilansno svojstvo koje bazira na računskoj jednakosti ili ravnoteži njegovih dviju strana,bez koje nema bilansa. Navešćmo nkoliko takvih primjera.»Bilans je,dakle,jedan režim invntara i u isto vrijeme kao njgovo im pokazuje(bilancija,balance),to j jedan balans tj.jedna rsta opštg izvoda svih knjižnja u prduzću ,koji pokazuj dvij kolon cifara koj trba da balansiraju».Bilans stanja predstavlja dvostrani pregled kod koga njegova lijeva strana (pasiva) iskazuje upotrebu sredstava, a desna strana (pasiva) iskazuje izvore sredstava (porijeklo).Jednakost imovine (aktive) i kapitala (pasive) indicira da je svaka obaveza konkretnog preduzeća prema okruženju (povjeriocima), koje se nalazi na strani pasive javlja kao dio tuđeg kapitala, pokrivena imovinom iskazanom na strani aktive bilansa.To ne znači da se pojedinačne obaveze preduzeća mogu vezivati za pojedinačne imovinske dijelove već da se ukupne obaveze preduzeća prema okruženju pokrivaju imovinom preduzeća.U Francuskom zakonodavstvu bilans se prvi put pominje u Zakonu o akcionarskim društvima od 1867.god.Međutim iistorija knjigovodstva pruža dokaz da s izmiđu dva odnosa pojma (inventar i bilans)ne može staviti znak jednakosti.Što se bilansa tiče etimologija riječi bilans,kao što smo vidjeli,indicira da je riječ o ravnoteži(balance),koja je rezultat potpunog obuhvatanja svih privrednih operacija i koja istovremno dokazuje matrijalnu tačnost tih operacija.S obzirom na to da se potpuno obuhvatanje svih operacija može obezbjediti samo dvojnim knjigovodstvom,jasno je da bilans predstavlja sliku operacija snimljenih u dvojnom knjigovodstvu.

81.) Između inventara i bilansa ne može se staviti znak jednakosti ! Zašto ?

Što se tiče bilansa, etimologija riječi bilans indicira da je riječ o ravnoteži koja je rezultat potpunog obuhvatanja svih privrednih operacija i koja istovremeno dokazuje materijalnu tačnost tih operacija.S obzirom na činjenicu, da se potpuno obuhvatanje svih operacija može obezbjediti samo na osnovu dvojnog knjigvodstva, jasno je da bilans predstavlja sliku operacija koje su u dvojnom knjigovodstvu. Inventar je stvarni popis postojećih imovinskih dijelova, potraživanja i obaveza, čiji rezime može, ali ne mora, da bude prezentiran u formi dvostranog pregleda. Inventar egzistira nezavisno od knjigovodstva i nije uslovljen njime.On je stvarni popis postojećih imovinskih dijelova, potraživanja i obaveza.Čak, ako je prikazan u takvoj formi nije u stanju dati automatski ravnotežu niti uspjeh poslovanja.Do ravnoteže u bilansu se dolazi svođenjem svih kretanja po pojedinačnim računima i zbirovima i njihovim sređenjim prikazivanjem u 2 kolone.Često puta i u zakonadavstu i u literaturi dolazi do miješanja pojma bilans sa pojmom inventara.Bilans je rezime inventara i u isto vrijeme to je jedan balans tj.jedna vrsta opšteg izvoda svih knjiženja u preduzeću, koji pokazuje dvije kolone cifara koje treba da se izbalansiraju.Bilans je rezime detaljnog stanja inventara, prikazanog u formi pregleda: to je krajnji rezultata i jedini raison d'entre knjigovodstva.Time je učinjen odlučan korak, jer je za osnovnu svrhu bilansa proglašeno uređivanje imovine.

Veza između knjigovodstva i inventara ostvarena je samo toliko što knjigovodstvu pruža materijal za kontrolu tačnosti obuhvatanja privrednih operacija.Zbog nerazvijenosti knjigovodstvene tehnologije,u ranijiem periodu knjigovodstvene istorije ,inventar je služio kao pomoćno sredstvo za razdvajanej mejšovitih računa na račun stanja i račun rezultata.Asociranje na ravnotežu dviju strana ukazuej i na oblik prikazvanja bilansa kao dvostranog preglda na kom figuriraju dva niza suprotnog karaktera(aktiva s jedne i pasiva s druge strane).

82.) Protumačite lijevu stranu Bilansa stanja (etimološko porijeklo riječi aktiva, sadržina aktive prema statičkom i dinamičkom shvatanju bilansa)!

Lijeva strana bilansa označava se terminom aktiva (etimološki porijeklo vodi od latinske riječi activus, activum, što znači djelatan, radan, koji radi). U knjigovodstvenom smislu radi s o dijelu bilansa čija sadržina zavisi od shvatanja glavne svrhe bilansa .

Sadržina aktive i pasive kao dijelovi bilansa,različito je u toku razvojnog puta bilansa.Pomenuta činjenica i danas,u velikoj mjeri otežava tumačenje problematike bilansiranja.Prema starijem statičkom shvatanju bilansa, sadržinu aktive predstavljaju pojedinačni imovinski dijelovi. Zatim polazeći od novijeg statičnog shvatanja, aktivu čini pregled upotrebe kapitala tj. raspored kapitala prema konkretnim oblicima. Prema dinamičkom shvatanju bilansa, sadržinu aktive čine sve 'viseće' ili 'lebdeće' pozicije koje predstavljaju odložene troškove, odnosno nekonvertirani rashodi ili potencijalna snaga, potraživanja i likvidna sredstva.S obzirom na činjnicu da je aktiva identična pasivi,ukupne obaveze prduzća neć biti pokriven imovinom samo u slučaju da j na strani aktiv iskazan gubitak veći od sopstvenog kapitala ,odnosno kad je imovina manja od obaveza (tuđg kapitala)Za označavanje pojma bilans uspjeha u svjetskoj računovodstvenoj literaturi upotrebljava s termin račun uspjeha i račun gubitka i dobitka.Bilans uspjeha se može definisati kao izdvojen i osamostaljeni dio bilansa stanja (sopstvenog kapitala),čiji je osnovni zadatak da obračunava sve rashode i prihode u posmatranom obračunskom periodu i da iskaže ostvareni periodični rezultat.

83.) Objasnite cilj bilanca sa ekonomskog i sa pravnog aspekta, prema francuskom autoru Faragi Victoru!

Prema Faragiju, posmatrano s ekonomskog aspekta, cilj bilansa je praćenje kretanja vrijednosti i iznalaženje uspjeha u preduzeću (dinamičko shvatanje). S pravnog aspekta, cilj je da se trećim licima prezentira sadašnja imovinska situacija preduzeća (statičko shvatanje).

Prema Faragiju ,samo se u sistemu dvojnog knjigovodstva može se govoriti o bilansu jer se samo u njemu moež prikazati karakter ravnotže,s obzirom na to da je to upravo etimologija njegovog imena.Sačinjavan obično svake godine , bilans pruža rezultat aktivnosti jednog društva,takav kakav on izlazi iz njegovih knjiga za čitavu godinu.To j ukupan pregled svih opracija izvršnih u toku jedne godine.Bilans treba da bude racionalno svođenje i logičan zaključak raznih kretanja nastalih na računima u glavnoj knjizi.Veza između knjigovodstva i inventara ostvarena je samo toliko što knjigovodstvu pruža materijal za kontrolu tačnosti obuhvatanja privrednih operacija.Zbog nerazvijenosti knjigovodstvene tehnologije,u ranijiem periodu knjigovodstvene istorije ,inventar je služio kao pomoćno sredstvo za razdvajanje mješovitih računa na račun stanja i račun rezultata.Asociranje na ravnotežu dviju strana ukazuje i na oblik prikazvanja bilansa kao dvostranog pregleda na kom figuriraju dva niza suprotnog karaktera(aktiva s jedne i pasiva sa druge strane. S obzirom na to da se potpuno obuhvatanje svih operacija može obezbjediti samo dvojnim knjigovodstvom,jasno je da bilans predstavlja sliku operacija snimljenih u dvojnom knjigovodstvu.

84.) Protumačite desnu stranu bilansa stanja (etimološko porijeklo riječi pasiva; sadržina pasive prema statičkom i dinamičkom shvatanju bilansa)!

Terminom pasiva (etimološki porijeklo vodi od latinske riječi passivus, pasivum, što znači koji ne radi, neaktivan, nedjelatan) označava se desna strana bilansa. Sadžina pasive je,takođe,kao i na primejru aktive,uslovlejna shvatanjm glavne svrhe bilansa.Asociranje na ravnotežu dviju strana ukazuje i na oblik prikazvanja bilansa kao dvostranog pregleda na kom figuriraju dva niza suprotnog karaktera(aktiva s jedne i pasiva sa duge strane. S obzirom na to da se potpuno obuhvatanje svih operacija može obzbejditi samo dvojnim knjigovodstvom,jasno je da bilans predstavlja sliku operacija snimljenih u dvojnom knjigovodstvu.Radi se,dakle,o dijelu bilansa koji obuhvata pregled stanja dugova,tj,obaveza(prema starijem shvatanju bilansa );Opšti pregled o izvorima kapitala ,odnosno ulaganje kapitala u preduzće prema vrsti i visini (prema novijem ,tj.razvijenom statičkom shvatanju bilansa);Sve unaprijd naplaćene prihode,buduća izdavanja (obaveze)i kapital(prema dinamičkom shvatanju bilansa)Bilans stanja ,prema tome ,predstavlja dvostrani pregled kod koga njegova lijeva strana (aktiva) iskazuje upotrebu sredstava, za razliku od njegove desne strane(pasive)koja iskazuje izvore sredstava(porijeklo).Iskazanu u sažetoj (uprošćenoj) formi dvostranog pregleda,bilans stanja izgleda ovako

AKTIVA(DUGUJE) BILANS STANJA PASIVA(POTRAŽUJE)

1.gotovina2.kratkoročna potrživanja3.Zalihe4.Dugoročna finansijska ulaganja5.Osnovna sredstva

1.Dospjele obaveze2.Kratkoročni krediti3Dugoročne obaveze4.Sopstveni kpital

Ukupna aktiva (1 do 4) Ukupna pasiva(1 do 4)

85.) Definišite bilans uspjeha!

Bilans uspjeha je izdvojeni i osamostaljeni dio bilansa stanja (sopstvenog kapitala), čiji je osnovni zadatak da obračunava sve rashode i prihode u

posmatranom obračunskom periodu, raščlanjene prema adekvatnim principima, i da iskaže ostvareni periodični rezultat(uspjeh).

86.) Glavni zadatak računovodstva u vezi sa izražavanjem rezultata?

Glavni zadatak računovodstva, u vezi sa izražavanjem rezultata, jeste alociranje troškova i prihoda odgovarajućim vremenskim periodima.

Da bi se ovaj zadatak realizovao neophodno je poslužiti se bilansom stanja i bilansom uspjeha.Bilans stanja i bilans uspjeha uvijek su u korelativnom odnosu,što, između ostalog znači da je praktično nemoguće iskazati realan rezultat, a da istovremeno ne bude i realno stanje imovine.U novije vrijeme ,praksa je proširila pomenuti pojam bilansa stavljajući pred njega kompelksnije zahtjeve .

Tako na primjer bilans je postao sredstvo za analizu finansijske situacije preduzeća,zatim polazna osnova za rad preduzća (početni bilans), potom okvirni plan za likvidaciju (likvidacioni bilans) nakon toga instrument za utvrđianje fiskalnih obaveza (poreski bilans) itd.Svi pomenuti bilansi imaju svoje specifičnosti ,u odnosu na bilans poslovanja (predmet našeg interesovanja), zbog čega se međusobno razlikuju, kako po svojim ciljvima tako i po načinu balansiranja pojedinih bilansnih pozcija.Zbog svojih posebnih ciljva ,ovi bilansi su i nazvani specijalnim bilansima.Bilans je dakle kruna ili stožer računovodstva čija pojava predpostavlja razvijen oblik poslovanja, a prije svega zaokružen sisetm knjigovodstva.Prema danas vladajućem shvatanju sadržine bilansa (tj:perma dinamičkoj koncepciji )cilj obračunavanja rashoda i prihoda je utvrđivanej onog uspejha koji se može uporediti sa uspejhom istog prduzća u predhodnom poslovnom periodu.

87.) Prikažite grafički bilans stanja, prema tumačenju dinamičke teorije bilansa!

Prema tumačenju dinamičke teorije bilanca, bilans stanja sadrži tri osnovne grupe pozicija, u aktivi i pasivi.

Aktiva Bilans stanja Pasiva

Likvidna sredstva Sopstveni kapital lebdeće lebdećeBuduća primanja pozicije još Buduća izdavanja pozicije jošBudući rashodi nedospjele za Budući prihodi nedospjele za Bilans uspjeha Bilans uspjeha

88.) Objasnite termin lebdeće pozicije.

Lebdeće pozicije predstavljaju odložene troškove, odnosno nekonvertirani rashodi ili potencijalna snaga, potraživanja i likvidna sredstva.S obzirom na činjenicu da je aktiva identična pasivi, ukupne obaveze preduzća neće biti pokrivene imovinom samo u slučaju da je na strani aktive iskazan gubitak veći od sopstvenog kapitala ,odnosno kad je imovina manja od obaveza (tuđeg kapitala)Za označavanje pojma bilans uspjeha u svjetskoj računovodstvenoj litraturi upotrebljava se termin račun uspjeha i račun gubitka i dobitka, Bilans uspjeha se može definisati kao izdvojen i osamostaljeni dio bilansa stanja (sopstvenog kapitala),čiji je osnovni zadatak da obračunava sve rashode i prihode u posmatranom obračunskom priodu i da iskaže ostvareni priodični rezultatSadržina aktive i pasive kao dijelovi bilansa, različito je u toku razvije nog puta bilansa, tumačnja.Pomenuta činjenica i danas,u velikoj mjeri otežava tumačenje problmatike bilansiranja.Tako npr.prema starijm statičkom shvatanju bilansa, sadržinu aktive predstavljaju pojedinačni imovinski dijelovi.Polazći od novijeg (razvijenog) statičkog shvatanja sadržine bilansa,aktivu čini pregled upoterbe kapitala,tj.raspored kapitala perma konkretnim oblicima.

89.)Koje sve komponente čine kompletan set finansijskih izvještaja?

Skup finansijskih izvještaja čine 4 povezana izvješća koja sumiraju finansijska sredstva,obaveze, profitabilnost, novčana transakcija nekog preduzeća:

1)Bilans. Posmatrano sa ekonomskog aspekta ,cilj bilansa je praćenje kretanja vrijednosti i iznalažnje uspjeha u preduzeću (dinamičko shvatanje).S pravnog aspkta,cilj je da se sa trećim licima prezentira sadašnja imovinska situacija preduzeća (statičko shvatanje)To j ukupan pregled svih operacija izvršnih u toku jedne godine.Bilans treba da bude racionalno svođenje i logičan zaključak raznih kretanja nastalih na računima u glavnoj knjizi.

2)račun dobitka i gubitka U novije vrijeme , praksa je proširila pomenuti pojam bilansa stavljajući pred njega kompleksnije zahtjeve .

3.) Izvještaj o vlasničkom kapitalu koji obavještava promjene u iznosu vlasnika kapitala preduzeća

4.)izvještaj o novčanim tokovima koji sumira novčane primitke i izdatke preduzeća tokom istovremenog razdoblja i u računu dobitka i gubitka.

90.) Navedite u kojim slučajevima se sredstvo klasifikuje kao

tekuće!

Obrtna sredstva u procesu proizvodnje na novi proizvod prenose cjelokupnu svoju vrijednost, gubeći pri tom, svoj oblik, trošeći se u cjelini.Zbog ove svoje karaketeristike se nazivaju i tekućom aktivom.Ova srdestva u procesu proizvodnje stalno prijelaz iz jednog oblika u drugi tj.transformišu se i to iz novčanog oblika u robni,iz robnog u proizvodni,zatim u robni,robni ponovo u novčani i tako stalno.Obrtna sredstva javljaju se u obliku :stvari,prava i novcaU obrtna sredstva u obliku stvari ubrajaju se:materijal,sitan inventar,ambalaža,auto gume,nedovršna proizvodnja,poluproizodi, gotovi proizvodi, trgovačka roba i sl.Sljedeći oblik obrtnih sredstava je u obliku prava:potraživanja od kupaca,potraživanja iz zajedničkih poslovanja,dati avansi,depoziti kaucije i ostala potraživanja i sl.Slobodna novčana sredstva preduzeće će na najbolji način iskoristiti saglasno principu rentabilnosti,ako ih plasira u poslovanj edrugih preduzeća.Ulaganja u druga preduzća mogu biti kratkoročna i dugoročna .Preduzće pored poslovnih,raspolaže i vanposlovnim sredstvima koja služe prvnestveno za podizanje standarda zaposlenih i to:zadovoljnje potreba stanovanja ,podmirivanej potreba rekracije, razonode, kulture,održavanja zdravlja i sl., Prerma tome ova sredstva nisu direktno u funkciji sticanja prihoda i dobiti preduzeća.Sredstva zajedničke potrošnje se takođe mogu pojaviti u obliku stvari (zemljište za potrbe zajdničke potrošnje, građevinski objekti zajdničke potrošnje,oprema zajdničke potrošnje i sl.)Prava (potraživanja od kupaca zajdničke potrošnje,ostala potraživanja zajdničkw potrošnje)i novca(novčana sredstva zajdničke potrošnje).Moguće ih je klasifikovati i prema namjeni na :sredstva zajdničke potrošnje za potrbe stanovanja i sredstva zajdničke potrošnje i druge potrebe (stručno obrazovanje zaposlenih,davanej novčane pomoći u slučaju bolesti ili smrti člana porodice,i za slične potrebe)

91.) Navedite u kojim slučajevima se obaveze klasifikuju kao tekuće!

Obaveze se klasifikuju kao tekuće u sljedećim slučajevima:- kad je kod izvora sredstava posebno intersantno nekoliko pitanja i

to :odnos između sopstvenih i tuđih izvora sredstava,s jedne strane ,kao i rok dospejlosti tuđih sredstava ,s druge strane.

Prema zahtjevima pravila finansiranjja,odnos između sopstvnih i tuđih sredstava treba da se kreće u relacijama 1:1.Vještina finansijskog menadžmenta preduzeća ogleda se , u najvećoj mjeri ,u održavanju optimalnog odnosa između sopstvnih i tuđih izvora sredstava,isto tako ,važno je uskladiti izvor sredstava i s gledišta ročnosti odnosno između kratkoročnih i dugoročnih izvora sredstava.Svi izvori sredstava predstavljaju pasivu bilansa stanja konkretnog preduzća.Od brojnih klasifikacija izvora sredstava ,pomenućemo onu s gledišta namjene. Respktirajući pomenuti kritrijum,izvori sredstava se dijele na:-Izvor poslovnih sredstava i -izvor vanposlovnih sredstavaU izvor poslovnih sredstava ubrajaju se: obaveze za izvore po osnovu kapitala i obaveze po osnovu dugova.Obaveze za izvore po osnovu kapitala sastoje se od:obaveze po osnovu društvenog kapitala,obaveze po osnovu dioničkog kapitala,obaveze po osnovu inokosnog kapitala, trajnog uloga ,nenominiranog kapitala,dugoročnih rezervisanja, neraspoređene dobiti iz ranijih godina.Strukturu obaveza po osnovu dugova sačinjavaju kratkoročne i dugoročne obaveze.U kratkoročne obaveze ubrajaju se:o bavez epo izdatim hartijama od vrijednosti,obaveze prema dobavljačima,primljene kaucije i depoziti, kratkoročne obaveze iz zajedničkog poslovanja, kratkoročni krediti i ostale kratkoročne obaveze.Dugoročne obavze sastoj se iz:obaveza prema povezanim preduzćima, oročnih ulaganja domaćih lica,oročnih ulaganja stranih lica,dugoročnih kredita(u zemlji i inostranstvu);prodatih obv znica,obaveza za primljene depozite i kaucije.