ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bolyum L Ihap 12

Hunyo 21, 2019

www.phi l ippinerevolution. info

Tibuok-kusog nga makigbisog aron tapuson ang salot nga tiranikongpaghari ni Duterte sa labing dali nga panahon. Matag higayon nganagpakabuhong siya sa gahum, labaw nga nagkabug-at ang palas-a-

non ug pag-antus sa katawhan.Ilalum sa iyang magtulo ka tuig

na nga paghari, labaw nga mikun-hod ang panginabuhian sa kataw-han ug pagkahagba sa ekonomiya.Migrabe ang disempleyo, mibug-atang palas-anong buhis ug misakaang presyo, samtang nagpabilingnalansang ang suhulan ug ubos angkita sa katawhan. Migrabe angproblema sa droga, ug ang gubyer-no mismo niya ang numero unongsindikato karon.

Sa pikas bahin, padayon angpagdaku sa bahandi ni Duterte ugsa iyang mga kaalyado nga buruk-rata-kapitalista ug oligarko gikan samga kontrata sa gubyerno ug pag-

Tibuok-kusog ngamakigbisog aron tapusonang tiranya ni Duterte!

EDITORYAL

kawkaw sa bahandi sa nasud. Na-gasunud-sunod siya sa mga diktasa mga langyawng gahum ug gina-surender ang nasudnong soberanyaug patrimonya.

Mikaylap ang gahum ni Dutertesa tibuok nasud. Gigamit niya angtibuok armadong kusog ug rekursosa estado alang sa pagpanumpo ugpagpanglingla. Ginapahilum niyaang iyang mga kritiko, mga aktibis-ta, abugado ug midya. Ginasumpoang pagsukol sa katawhan. Walay-hunong ang mga pagpamatay, pag-pangatake sa tibuok komunidad,pagpangaresto ug pagbilanggo.

"4 ka armas...," sundi sa panid 3"Tapuson..," sundi sa panid 2

4 ka armas,

nakumpiska sa

BHB-Samar

UPAT KA ARMAS ang nakum-piska sa Bagong Hukbong Bayan(BHB)-Northern Samar humanang malampuson nga reyd sadetatsment sa Alpha Company,63rd IB sa Sityo Little Lanubi,Barangay Lanubi (EJ Dulay),Lao-ang, Northern Samar niad-tong Mayo 21, alas-4 sa buntag.Gipabusikaran sa BHB ug gipa-buthan ang detatsment. Na-kumpiska sa maong reyd angtulo ka ripleng R4, usa ka pisto-la, mga magasin, bala ug ubanpang himan-militar. Tulo kasundalo, lakip ang duha ka upi-syal ang patay sulod sa 30-mi-nuto nga panagsangka. Gisalu-dohan usab sa BHB si Ka Yulonga namartir sa opensiba.

Ang 63rd IB ang usa sa mgabatalyon ng gigamit sa pagpanu-

Edisyong Bisaya

Hunyo 21 , 2019 ANG BAYAN2

Ang Ang Bayan ginamantala duha ka hugna matag bulan

sa Komite Sentral sa Partido Komunista ng Pi l ipinas

Bolyum L Ihap 12 | Hunyo 21, 2019

Unod

Ang Ang Bayan ginapagawas sa

pinulongang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray ug Ingles.

Nagadawat ang Ang Bayan og mga

kontribusyon sa porma sa mga

artikulo ug bal ita. Ginaawhag usab

ang mga tigbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

fb.com/groups/phrevolutionnewsroom

cppinformationbureau@gmail.com

Editoryal: Tibuok-kusog nga makigbisogaron tapuson ang tiranya ni Duterte! 14 ka armas, nakumpiska sa BHB-Samar 1Duterte, talawan sa China ug US 3Nagpakabuhong nga mga burukrata 32nd IB: Mga berdugo 48 ka pagpagmatay sulod sa 7 ka adlaw 5Tawong-midya, iligal nga giaresto 6Demolisyon sa ngalan sa negosyo 6Panawagang imbestigasyon sa UNHRC 6Mga pakanang kontra-mag-uuma 7Pagbalaod sa kontraktwalisasyon 7Pakanang neoliberal sa edukasyon 8Kahimtang sa mga magtutudlo 9Mga problema sa transportasyon 9Pribatisasyon sa Clark Airport 10Makadigwa nga korapsyon 10

Gikontrol ni Duterte ang tibuokburukrasya, armadong pwersa ugtanang sangay sa gubyerno. Arontaas nga panahong makalikay saiyang mga kriminal nga tulubagon,ambisyon niyang palanaton pa anggahum ug ang pribilehiyong naang-kon niya ug sa iyang pamilya ugkaalyado lapas sa 2022.

Unsaman kakusog ang gahum niDuterte, dili kanus-a man mapukanang tinguha sa katawhan nga mo-lingkawas sa tiranya ug pasismo. Dilihingpit nga mapahilum sa ilang sing-git alang sa hustisya ug demokrasya.

Katungod sa katawhang Pilipinonga batukan ug palagputon ang usaka gubyerno nga nagayatak sa ilangkomun nga interes ug walay hunongnga nagapanumpo kanila. Sama sagihimong pagpalagpot sa rehimengMarcos (1986) ug Estrada (2001),walay laing kinahanglang buhatonkundili ang palagputon ang bangis,kawatan, paantus ug traydor ngarehimeng Duterte.

Sa katawhang Pilipino: palig-o-non ang determinasyon aron atuba-

ngon ang mahago nga pakigbisogbatok sa pasistang rehimen ug tul-iron ang dagan sa kasaysayan sanasud. Kung maghiusa ug usa kahan-ay nga magmartsa ang kataw-han, mamahimo silang usa ka dilimabuntog nga pulitikanhong pwersaug pwersa sa kausaban.

Tukuron ang organisadong ku-sog sa katawhan. Ibuka ang mata satinuod nga kahimtang sa nasud.Tangtangon ang taptap sa mga ba-kak ug pagpanglingla ni Duterte.Magpursige nga kaplagon, sabtonug ibutyag ang tinuod nga kahim-tang sa nasud, ang kawalay demok-rasya ug kawalay kagawasan, angpaghari sa pipila ka oligarko, mgaburukrata-kapitalista ug pasista, ugang pagpangdaugdaug ug pagpahi-mulos nila sa masang kabus.

Hatagag-pagtagad ang mgahisgutanang pangkatawhan ugpanggubyerno. Isalikway ang ka-walay pagpakabana. Ilambigit ugpuntingon ang ugat sa inadlaw-ad-law nga mga problema ug yangongo.Mahimong magtutuon sa kasaysa-yan, pulitika ug ekonomiya.

"Tapuson..," gikan sa panid 1 "4 ka armas...," gikan sa panid 1Hugot nga maghiusa. Iwaksiang pag-iya-iya. Ang kaayuhan sausa nakalambigit sa kaayuhan satanan. Itugyan ang tanan aron tu-kuron ug palapdon ang mga orga-nisasyon sa masa. Pakusgon o tu-kuron ang mga unyon sa mga pab-rika. Tukuron ug palapdon anglain-laing organisasyong masa nganaghiusa sa mayorya o labing dag-han sa mga eskwelahan, upisina ugkomunidad.

Hiniusang molihok ug ipadayagang mga yangongo sa mga hisgu-tang lokal, pangsektor ug pangka-tawhan. Makigbisog alang saumento sa suhulan ug katungod samga mamumuo, aron paubsan angabang sa yuta o interes sa pautangug makatarunganong presyo sa hu-may o uban pang produkto, batoksa pagsaka sa matrikula o pagtali-kod sa estado sa edukasyon, batoksa demolisyon, batok sa mga dilimakatarunganong mga balayronon,ug uban pang hinanali nga pangayo.Isumpay kini sa mas dagkung his-gutanang nasudnon ug ilambigit sapakigbisog aron tapuson ang tira-nikong paghari ni Duterte.

Tahas sa mga aktibistang masanga pukawon, organisahon ug pali-hukon ang gatusan ka libong ka-tawhan sa kasyudaran ug kabani-kanhan. Mahimong makina sa ma-lukpanong pagtuon ug pagpropa-ganda sa masa. Panguluhan angmga diskusyon, mamulong sa mgatigum, manghatag og mga polyetosa kalsada ug mamintal o mangdikitsa pader og mga panawagan. Kum-binsehon ang tanan nga hiniusangmolihok ug mosukol. Ihatod sa ma-sa ang mensahe ug mga panawagansa Partido.

Pugos nga ginasiak-siak ni Du-terte ang katawhan aron padayonsiya nga makabansiwag ug makahariang mga hungog nga sama niya ugsa iyang mga alipures ug kakunsabo.Kung organisado o hiniusang moli-hok ang milyun-milyong katawhan,walay gahum nga makapakgang sailang paghukum nga palagputon siDuterte, iasdang ang kausaban ugitakda ang kapalaran sa nasud.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2019 3

Duterte, talawan sa China ug US

Hingpit nga pagpanalaw sa China ang gipakita ni Rodrigo Duterte sa pag-barog sa soberanong interes sa Pilipinas kalabot sa insidente sa Recto

Bank niadtong Hunyo 9. Kusog ang panawagan nga papanubagon ang China sapagbangga ug pagbiya sa usa ka trawler (bangka sa pagpangisda) niini sa masgamay nga bangkang pangpangisda nga adunay sakay nga 22 ka Pilipino.

Hinuon, giusab lang ni Duterteang palusot sa China nga "simplengaksidente sa dagat" lang ang nahi-tabo. Gitabunan niya ang mas bug-at nga kamatuuran nga usa kabangka sa China ang nangisda sulodsa kadagatan sa Pilipinas.

Ang insidente sa Recto Bankpamatuod sa nagkagrabeng aro-gansya sa China sa mga paglapasniini ug pagkawkaw sa kadagatansa Pilipinas. Ang maong walay-tulu-bagon sa China resulta sa pag-asalulipon ni Duterte sa China ug ka-pakyas nga panalipdan ang sobera-nong mga katungod ug balaod saPilipinas.

Talawan si Duterte tungod kaygibayaran siya sa China. Nahadloksiya nga mawala ang gisuhol ngaminilyong dolyar ug uban pang pa-bor nga nadawat niya ug sa iyangmga kakunsabo bugti sa mga pa-bug-at ug dautan nga pautang gi-kan sa China.

Sa pikas bahin, walay-reklamoug masunuron si Duterte atuba-ngan sa kasaba ug hulga sa inter-bensyong militar sa US. Gipahi-muslan sa US ang insidente saRecto Bank ug nagdeklara ngapwede kuno niining "ipalagsik ba-lik" ang Mutual Defense Treaty.Human niini, gianunsyo sa US ngaipalawig niini sa South China Seaang USS Stratton, usa ka CoastGuard cutter, aron protektahankuno ang teritoryo sa Pilipinas.Ginapakusog sa US ang hulga saarmadong komprontasyon o gyerasa China kung asa gamit sa US angPilipinas isip lunsaranan.

Gawas sa mga pasilidad-militarnga gitukod sa US sa lain-laing ba-hin sa Pilipinas, nagbaton usab kinisa presensya sa kasadpang bahinsa kadagatan sa Pilipinas. Tumongniining magpakitag-hilas sa kusog-militar sa mga ruta sa pamatigayonsa South China Sea.

long sa Marawi. Sa dihang gibaliksa Northern Samar, nagsilbi kiningpwersang pangseguridad sa pri-badong kontraktor nga naghimoog kalsada sa lugar.

Human sa opensiba, gikanyonsa militar ang barangay ug gihulgaang mga residente.

Quezon. Giambus niadtongHunyo 13 sa usa ka yunit saBHB-Quezon ang dili moubos sa30 ka elemento sa 85th IB nganagpatrulya sa Sityo Tanauan,Barangay Villa Nacaob, Lopez,Quezon. Duha ka sundalo angnapatay human girakrakan sanakaposisyon nga mga Pulangmanggugubat.

Lakip ang nagapatrulyang yu-nit sa operasyong paggukod sa85th IB sa usa ka yunit sa BHBnga miatake sa ilang tropa niad-tong Hunyo 11 sa Sityo Bunga saparehong barangay. NiadtongHunyo 7 pa nagsugod ang opera-syong kombat sa maong batalyonsa lugar. Kapin 200 ka tropa saAFP-PNP-CAFGU ang utingkay satulo ka lungsod sa Quezon (Lopez,Macalelon, Catanauan) ug mi-langkub sa 16 ka barangay.

"4 ka armas...," gikan sa panid 1

Nagpakatagbaw nga mga burukrata

Dili lamang si Rodrigo Duterte ang adunay dili-mapatin-aw nga pagdakusa bahandi samtang nakalingkod sa gubyerno. Niadtong 2018, misaka

ang bahandi sa 15 upisyal sa iyang gabinete sigon sa gisumite nilang State-ment on Assets, Liabilities and Net Worth o SALN. Pito ka kongresistausab—kadaghanan kaalyado sa nakalingkod nga rehimen—ang nakitaan sapagsaka sa bahandi sulod lamang sa usa ka tuig nga pagpangatungdanan.

Sa gabinete, nagpabiling pinakaa-dunahan si Mark Villar, kalihim sa De-partment of Public Works andHighways, nga nagdeklara sa kanti-dad nga P1.408 bilyon. Pinakadakuusab ang pagsaka sa bahandi niAlfonso Cusi, kalihim sa Departmentof Energy, nga nagdeklara og P29 mil-yong dugang sa kanhi niyang bahandinga P1.356 bilyon niadtong 2017.

Sa Ubos nga Kapunungan, pi-nakadaku ang pasaka sa bahandi sanegosyanteng si Delphine Lee sa

partidong Agri Party. Midaku angiyang bahandi og 400% gikan P50milyon ngadto sa P254 milyonniadtong 2018. Ingonman, masdaku pa gihapon ang pasaka sabahandi sa burgesya kumpradornga si Michael Romero sa partidong1-Pacman. Nadugangan ang ba-handi ni Romero og P567 milyongikan P7.291 bilyon sa 2017 ngadtosa P7.858 bilyon niadtong 2018.Gigamit sa maong mga burukratangang sistemang party list para ip-

westo ang kaugalingon sa Kongresoug manghakop og dagkung pang-publikong kontrata.

Hunyo 21 , 2019 ANG BAYAN4

2nd IB: Berdugo sa Masbate ug Albay

Mokabat sa 1,000 residente gikan sa walo ka barangay sa Cawayan, Mas-bate ang nagprotesta atubangan sa munisipyo niadtong Hunyo 3-8. Gi-

kundena nila ang grabeng militarisasyon ug giduso nga palayason ang mga sun-dalo sa 2nd IB nga miokupa sa ilang mga komunidad gikan pa niadtong Mayo 20.

Matud sa Kilusang Magbubukidng Masbate (KMM), midaghan angihap sa paglapas sa 2nd IB sa katu-ngod-tawo ug pagguba sa pangina-buhian sa mga mag-uuma.

Niadtong Mayo 22, pugos ngagisulod sa mga elemento sa 2nd IBang kabalayan ug gikulata ang mgamyembro sa KMM. Gikawat usabang P12,400 nga kwarta ni Rosema-rie Erero, myembro sa KMM, ug pu-gos nga giaresto ang iyang igsuonnga si Nilo Erero Jr.. Gidagit ug pu-gos usab nga gipatrabaho ang mgamag-uuma nga silang Danilo Lan-dao, Arnel Punay, Jovanie Impas,Bobby Baybayon, Ondo Rondina,Tong-tong Pianar, Titing Delos Re-yes, Ondoy Pianar ug Boy-boy Sare.

Gawas niini, 11 ka mag-uumaang pugos nga gipagiya sa opera-syon. Gibaharan usab nga pagapat-yon ang kanhing barangay kagawadnga si Danilo Cunel ug gibawalanang mga residente sa Barangay Da-lipe nga mosulod-gawas sa ilang ba-rangay.

Dugang ang maong mga kaso sataas nga listahan sa mga krimen sa2nd IB sa katawhan sa Bicol. Gikansa mga mangilngig nga pagpatayngadto sa pagpanulis, nagsabwagog teror ang maong berdugong ba-talyon sa Masbate ug Albay niiningmilabayng kapin napulo ka tuig. Gi-panguluhan kini karon ni Lt. Col.John Oliver F. Gabun ug nakabasesa Barangay Bacolod, Milagros,Masbate.

Mamamatay-taoSukad 2010, dili moubos sa 41

ka sibilyang biktima sa pagpamataysa 2nd IB, ug unom ang biktima sabigong pagpatay ang nataho. Halostanan sa mga biktima ang gibansa-gang mga myembro o tigsuporta sarebolusyonaryong kalihukan.Baynte sa mga pagpamatay ang

nahitabo sa Masbate sulod sa mi-labayng ulahing tulo ka tuig.

Tataw sa mga krimen sa 2nd IBang pagpatay sa duha ka bata ugilang lola niadtong Abril 2017 saMasbate. Walay puas nga gipa-buthan sa mga sundalo, sapagpangulo ni Lt. Karlito JohnCabillo, ang balay sa mga bik-tima sa Barangay Panan-awan,Cawayan, Masbate. Namatay si LitaVillamor Pepito, 70, ug ang manag-suon nga Reden ug Rechillen Luna,9 ug 11 anyos. Samaron usab angasawa ni Pepito nga si Paoling.

Niadtong 2018, sukad Agosto26 hangtud Setyembre 7, pito kasibilyan ang gipatay sa mga berdu-go. Lima sa mga biktima ang mgaresidente sa magkasikbit nga ba-rangay sa mga lungsod sa SanJacinto, San Fernando ug Monreal.Pipila ka kabalayan usab ang gisu-nog sa mga sundalo.

Mangilngig nga mga pagpatayusab ang gipatuman sa 2nd IB saAlbay sa dihang nakadestino pa ki-ni sa prubinsya gikan 2006-2016.Duha sa mga biktima niini ang gi-pugutan og ulo, usa ang gisunog ugusa pa ang gilaslasan og liog. Duhausab ka masaker ang gipatumanniini sa prubinsya.

Tigpangatake sa mga kabatan-onanDili luwas ang mga bata ug ka-

batan-onan sa lain-laing krimen saberdugong batalyon. Gawas sa ma-nagsuon nga Luna, duha ka lainpang kabatan-onan ang biktima sapagpamusil sa 2nd IB sa Pioduran,Albay niadtong Abril 2012. Usa angnamatay ug usa ang samaron sa di-hang gipabuthan sila sa mga sun-dalo. Motambong lang unta sa bayleang maghigala.

Sa dihang gimasaker sa 2nd IBang pamilyang Lotino sa Daraga,Albay niadtong Oktubre 2010, lakip

sa napatay ang usa ka menor deedad, samtang grabeng kahadlokusab ang gibunga sa mga berdugosa tulo ka bata nga nakaluwas sapagpamatay. Sa mga barangay ngaginaokupa sa 2nd IB, ginagamit nilaang mga bata isip mga taming. SaGuinobatan, Albay, nataho ang mgakaso kung asa mga menor-de-edadang ginahimong giya sa mga sundalosa ilang operasyon.

TulisanSa Barangay San Jose sa Uson,

Masbate, human gikawatan ang mgaresidente niadtong Setyembre 2017,subling nangawat ang mga sundaloniadtong Agosto 2018 sa mga giali-mahang hayop, kahimanan ug kwartasa pipila ka residente.

Sa Barangay Talisay sa San Fer-nando, Masbate, tulo ka beses usabnga gikawatan sa mga sundalo angmga residente niadtong Mayo 2018.Gipanguluhan usab ni Lt. Col. Gabunang krimen. Pugos niyang gipatam-bong ang mga residente sa usa kapanagtapok, samtang ginalimas saiyang mga ginsakpan ang mga kabta-gan sa mga residente. Lakip sa gitahosa mga residente nga gikuha sa 2ndIB ang walo ka bangkang pangisda ugmga pukot, bugas, mga gialimahanghayop, lima ka generator ug mga ga-mit sa pag-uma. Usa ka adlaw ayhaniini, upat ka motorsiklo usab ang gi-kawat sa mga sundalo. Dili moubos sa35 ang biktima sa 12 ka kaso sa pag-

"Berdugo..," sundi sa panid 5

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2019 5

8 ka pagpamataysulod sa 7 ka adlaw

Sulod sa usa ka semana, walo ka aktibista ug mag-uuma ang gipatay sa mga armadong elemento sa

estado. Lain-laing insidente usab sa pagpangharas ugpagpanghadlok ang nasinati sa mga sibilyan sa uban pangbahin sa nasud.

pangawat sa 2nd IB.Kaylap ang pagpanulis sa 2nd

IB bisan niadtong nakadestino pakini sa Albay. Naila ang maong mgadetatsment isip mga tigpasiugda saholdapan. Ginauban sa mga sunda-lo sa ilang pagpanulis ang mga rek-rut sa Barangay Intelligence Net-work, ug nag-unang ginatarget angmga hatungang pwersa nga gidu-dahang nagasuporta sa rebolusyo-naryong kalihukan. Aduna usaynataho nga usa ka kaso sa pang-panglugos ang mga holdaper sa2nd IB.

Kaguliyang sa mga komunidadSa mga barangay nga giokupa

sa 2nd IB, pugos nga ginapatraba-ho ang mga residente aron mag-tukod og mga tulda sa militar,ginapagwardya ug ginaparonda.Kaylap usab ang pagpanghadlok ugpagpanghulga sa mga ginasuspet-sahang myembro o tigsuporta sarebolusyonaryong kalihukan.

Sukad 2010-2015, giokupa uggisamok sa mga operasyong "peaceand development" sa 2nd IB angmga barangay sa ikaduha ug ikatu-long distrito sa Albay. Sa Masbate,grabe ang mga krimen niini sa ka-tawhan sa una ug ikaduhangdistrito.

Dugang pa sa mga nataho ngakaso niini ang iligal nga pag-arestoug detensyon sa 39 ka sibilyan, li-ma ka biktima sa tortyur ug pag-pangdagmal, ug pagpamig-ot sawalo ka sibilyan.

Unang nadestino ang 2nd IB saBicol niadtong 1986, ug nagbalhin-balhin sa mga prubinsya sa rehi-yon. Human nagpailaum sa "sub-ling-pagbansay" niadtong 2006,migrabe ang mga krimen sa batal-yon sa dihang gibalhin kini gikanSorsogon padulong sa Albay. Dinhigipatuman sa 2nd IB ang brutalnga mga kampanyang Oplan Ban-tay Laya 1 ug 2 hangtud Oplan Ba-yanihan. Gibalhin usab sa Masbateang mga berdugo niadtong 2016ug didto gipadayon ang ilang mgakrimen."Berdugo..," sundi sa panid 5

"Berdugo..," gikan sa panid 4

Duha ka istap sa Karapatan-Sorsogon ang gipusil-patay niad-tong Hunyo 14 sa buntag. Nakasa-kay sa usa ka traysikel silang RyanHubilla ug Nelly Bagasala, 69, sadihang gipusil sila sa duha ka ar-madong lalaki sa Phase 2, Seab-reeze Homes Subdivision, BarangayCabid-an, Sorsogon City.

Pipila ka dekada na nga tigpa-nalipud sa katungod-tawo si Baga-sala. Miatubang na siya sa walayhunong nga pagpangdaut ug Red-tagging gikan sa militar. Pipila kabeses na usab gisubaybayan ug gi-pig-ot silang Hubilla ug Bagasala samilabayng mga bulan.

Pagka-ugma, gipusil-patay usabang kanhing lider sa Bayan-Bikolnga si Nephtali Morada sa Bara-ngay San Isidro, Naga City.

Ayha niini, magkasunod nga gi-patay niadtong Hunyo 9 ug 10 angmga mag-uuma nga silang ArnieEspinilla sa Barangay Liong, ugSando Alcovindaz sa Barangay Bue-navista, parehong lungsod sa SanFernando, Masbate. Gipatay sila sagrupo ni Sgt. Chalas, lider sa Peaceand Development Team sa 2nd IBnga nagalangkob sa mga baryo saTalisay, Altavista, Buenavista, Ca-nelas, Del Rosario ug Progreso. Gi-panasanginlang mga myembro saBagong Hukbong Bayan ang duha.

Niadtong Hunyo 14 sa gabii,giadtoan sa mga sundalo ang balayni Pizo Cabug sa Barangay Bue-navista ug gipusil siya hangtud na-matay. Myembro si Cabug sa Mas-bate People’s Organization.

Atubangan sa sunud-sunod ngapagpamatay sa mga tigpanalipud sakatungod-tawo sa Bicol ug uban ba-hin sa nasud, nagprotesta ang ma-kabat sa unom ka libo sa Naga Cityniadtong Hunyo 19. Gitawag kining

"Kilos Bikolano laban sa Tiraniya."Nagprotesta usab ang mga myembrosa Karapatan atubangan sa De-partment of National Defense saQuezon City niadtong Hunyo 17.

Sa Bukidnon, gipusil ug napataysa mga elemento sa estado si NonoyPalma atubangan sa iyang balay saSityo Malambago, Barangay Hala-pitan, San Fernando, niadtongHunyo 16. Myembro si Palma saKASAMA, prubinsyal nga balangaysa Kilusang Magbubukid ng Pilipi-nas. Naila ang usa sa tulo ka mipusilkaniya nga mga myembro sa para-militar nga Alamara.

Gipusil-patay usab si FelipeDacaldacal, myembro sa NationalFederation of Sugar Workers niad-tong Hunyo 9 sa gabii sa Sityo Dita,Barangay Pinapugasan, EscalanteCity, Negros Occidental.

Pagpatay sa wala nay ikasukolGipatay nga wala nay ikasukol

sa 31st IB si Edwin "Ka Dupax" De-matera, kumander sa Bagong Huk-bong Bayan (BHB)-Sorsogon niad-tong Hunyo 12. Gipusil siya humangikulata sa gawas sa iyang balay saBarangay Incarizan, Magallanes,Sorsogon. Anaa sa lugar si Dema-tera aron temporaryong magpa-ayosa nanghubag niyang tiil.

Human gipusil, gisulod sa mgasundalo ang iyang balay ug gikum-piska ang gamit sa mga bisita saiyang pamilya. Iligal usab nilanggiaresto si Jemuel Non Saturay uggidala sa Camp Escudero sa Sorso-gon City. Gipasanginlan siyangmyembro sa BHB ug gipagawas ngaadunay pusil nga kalibre .38.

Gipanguluhan ni Lt. Col. RandyN. Espino ang 31st IB nga nakabasesa Barangay Rangas, Juban, Sorso-

"8 ka pagpamatay...," sundi sa panid 6

Hunyo 21 , 2019 ANG BAYAN6

Tawong-midya, iligal nga giaresto

DUNGAN-DUNGAN NGA PAGKUNDENA ang misugat sa arbitraryong pag-a-resto ug detensyon sa iladong tigmantala nga si Fidelina Margarita Valle samga myembro sa Criminal Investigation and Detection Group Region 9niadtong Hunyo 9.

Nagpaabot si Valle sa iyangbyahe sa Laguindingan Airport saMisamis Oriental pauli sa DavaoCity sa dihang giaresto siya. Gide-tine siya sulod sa 12 ka oras pi-naagi sa mandamyento batok sausa ka Elsa Renton alyas TinaMaglaya ug Fidelina MargaritaValle. Giakusahan siya sa pagpa-tay, pagpanunog, sulayng pagpa-tay, ug pagguba sa kahimanan sagubyerno.

Matud sa pamilya ni Valle, angpag-aresto kaniya tin-aw nga pag-

pamig-ot ug pagpanghadlok tu-ngod sa iyang adbokasiya ug ba-ruganan batok sa tiranya ni Rod-rigo Duterte. Napugos ang PNPnga buhian siya human ang ma-lukpanong pagkundina. Nangata-rungan pa ang PNP nga “nasay-pan” lamang nila si Valle ug kuno-hay nangayo og dispensa. Walakini gidawat sa pamilyang Valle,ug nagsaad nga magpasaka og ka-so batok sa CIDG.

Kasamtangang kolumnista samantalaang Davao Today si Valle.

PKP, misuporta sa panawagang imbestigasyon sa UNHRC

"8 ka pagpatay..," gikan sa panid 5

NAGPADAYAG ANG PARTIDO Komunista ng Pilipinas (PKP) sa pagsuportasa panawagan sa United Nations Human Rights Commission (UNHRC) ngamaglunsad og imbestigasyon kalabot sa nagkagrabeng kahimtang sa katu-ngod-tawo sa nasud ilalum sa rehimeng Duterte.

Kampuhan sa mga bakwit, gibungkag

GIBUNGKAG SA MGA pulis ang kampuhan sa mga bakwit nga Lumad tapadkapitolyo sa Cagayan de Oro City niadtong Hunyo 18. Kapin usa ka tuig nanga mibakwit dinhi ang mga Lumad gikan sa Sityo Kamansi, Barangay Bang-lay, Lagonglong, Misamis Oriental tungod sa pagkampo sa militar sa ilangkomunidad. Pagahatag-dalan sa okupasyon sa mga sundalo ang dagkungkumpanyang geothermal ug mina sa Mt. Balatucan, lakip ang Balatucan-Ba-lingasag Geothermal Prospect.

DEMOLISYON. Lima ka indibidwal ang nasamdan, usa kanila ang kriti-kal, sa gipahigayong demolisyon sa pamilyang Villar sa kabalayan sa SityoMalipay III, Barangay Molino IV sa Bacoor, Cavite, niadtong Hunyo 18. Gi-paguba sa mga Villar ang mga balay aron magtukod og mga imprastrukturasa lugar.

Niadtong Hunyo 10, giguba sa 55 ka giusang mga elemento sa SWAT uglokal nga gubyerno ang kabalayan sa Sityo Kawayanan, Titus Street sa Ba-rangay San Agustin, Novaliches, Quezon City. Pipila ka dekada na nga nani-muyo sa lugar ang mga residente apan gipalayas lang aron hatagag-dalanang pagtukod sa proyektong "Bistekville" sa lokal nga gubyerno.

gon. Nadestino ang maong batal-yon sa Camarines Norte nga bahinniadtong dekada 1990. Inilipat si-la sa Sorsogon niadtong 2011 ugnakapakat sa prubinsya hagtud sakasamtangan.

Duguang rekordSubay sa mga nataho sa Ang

Bayan, sukad 2014 aduna nay 18ka biktima sa pagpamatay ang31st IB. Naila usab ang batalyonsa mga iligal nga pagpangaresto,pagpangawat, ug pugos nga pag-sulod sa balay sa mga sibilyan.Daghan na usab ang natahong ka-so sa pagpamatay sa mga hors decombat ang batalyon.

Usa sa pinakalinuug nga kasoang walay-kaluoy nga pagrakrakansa balay sa pamilya ni Garduqueniadtong Mayo 2014 sa Matnog,Sorsogon. Giakusahang mgamyembro sa BHB ang magtiayongElias ug Cynthia.

Gipusil ug napatay si Elias sam-tang samaron ang iyang asawa. Nai-go usab ang ilang usa ka tuig ngaanak. Siyam ka oras nga gipasagdansa mga sundalo ang samarong mag-inahan ug gipugngan ang mga taga-baryo nga motabang kanila.

Ang berdugong batalyon usabang mipatay kang Teodoro "TayTudoy" Escanilla, 63, tigpamabasa Karapatan-Sorsogon, niadtongAgosto 2015. Gipusil siya sa iyangbalay sa Barangay Tagdon,Barcelona sa Sorsogon.

Gawas sa malukpanong pagpa-matay, gikalambigitan usab sa mgapwersang pangseguridad sa estadoang mga kaso sa iligal nga pagpa-ngaresto, pagpasaka sa gama-ga-mang kaso, iligal nga pagpangha-ras, pagpanghulga, armadong pag-pangatake sa mga komunidad, pag-

pangatake sa mga komunidad sakabanikanhan, blokeyo sa pagkaonug ekonomiya, ug uban pa.

Matud niini, kinahanglan usabnga ipailalum sa kritikal nga imbes-tigasyon ang gyera "kontra droga"ug ang direktibang "kontra-insur-hensya" ni Duterte aron "tapuson

ang lokal nga komunistang arma-dong pagsukol" ug ang mga sang-kap niini lakip ang balaod militar saMindanao, Memorandum Order 30,Oplan Kapayapaan, Oplan Sauronug Oplan Kapanatagan. Angayanlamang nga imbestigahan, ibutyagug kundenahon ang maong gra-beng mga pagpangabuso ug ipadu-ngog sa tibuok kalibutan ang pana-wagang hustisya sa katawhang Pi-lipino," panak-op sa PKP.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2019 7

SOT: Pagbalaod sa kontraktwalisasyon

End ENDO, nawong nimo. Kini ang mensahe sa rehimeng US-Duterte samga mamumuo human iratsada sa Kongreso ang pag-apruba sa Security

of Tenure (kasegurohan sa trabaho o SOT) Bill ayha magsira ang ika-17 ngaKongreso.

Sa sinugdanan pa lamang satermino ni Duterte, kanunay na ni-yang ginasulti ang saad nga ibasuraang kontraktwalisasyon. Niadtong2017 ug 2018, gisulayan niyang pa-sunuron ang mga mamumuo pinaagisa pagpagula og mga kamanduannga kunohay nagaduso sa regulari-sasyon sa mga mamumuo apan saaktwal labaw lang nagpalig-on samga iskema sa kontraktwalisasyon.Lakip dinhi ang Department of La-bor and Employment Order 174niadtong 2017 ug Executive Order51 niadtong 2018 nga parehong gi-basura sa mga grupo sa pamuo.

Timaan sa kawalay-hinungdansa duha ka kamanduan, gipasa niDuterte ang tulubagon aron tapu-son ang kontraktwalisasyon saKongreso.

Kawalay kaseguruhanSukwahi sa pangalan niini, ang

pinal nga gisumiteng sugyot bala-udnong SOT sa Kongreso walay ti-nguhang hatagan og kaseguruhansa trabaho ang mga mamumuo.Dili pagtapus ang katuyuan niinikundili ligalisasyon sa kontraktwa-lisasyon. Mas grabe pa kini sa mgakamanduan sa DOLE ug kamandu-

ang ehekutibo ni Duterte tungodkay mas daling bawion ang mgakamanduan kumpara sa usa ka na-sumite na nga balaod.

Sama sa nauna na nga mga ka-manduan, gitugutan sa SOT ang joboutsourcing (o pagkuha sa mga ma-mumuo sa mga ahensya sa pamauo).Sama sa laing porma sa kontraktwa-lisasyon, ginaabswelto niini ang mgakapitalista gikan sa ilang ligal ngaobligasyon sa mga mamumuo ug gi-napasa kini sa mga kontraktor o mgaahensya. Nag-unang tumong niini ngamapaubos ang gasto sa mga kapita-lista sa kusog-pamuo ug ihikaw samga mamumuo ang ilang mga katu-ngod sa trabaho.

Matud niini, ang mga trabahong dili pwedeng i-outsource mao

Programa sa yuta ni Duterte:

Rekonsentrasyon, dili distribusyon

Malaking kalokohan ang kunwa'y pamamahagi ni Rodrigo Duterte ng mgapampublikong lupa sa mga magsasaka.

Luyo niini, ginaratsada sa De-partment of Agrarian Reform (DAR)ang reklasipikasyon ug kumbersyonsa mga yutang agrikultural. Hinu-ngong ang ginapanghinambog niDuterte nga "distribusyon sa yuta"samtang gipaspasan sa iyang gub-yerno ang rekonsentrasyon niini sakamot sa dagkung agalong yutaanug burgesya-kumprador.

Gikan Abril hangtud Mayo nii-ning tuiga, sunud-sunod ang pagpa-gula sa DAR og mga administrati-bong kamanduan aron ipalighot angreklasipikasyon sa yutang agrikul-tural ug kumbersyon niini ngadto sa"residensyal, komersyal ug in-dustriyal nga kapuslanan." Gawassa "pagpasimple" sa mga proseso,nagmugna ang DAR og espesyal ngakomite alang sa pagpapaspas sakumbersyon sa yuta ug pagtanyagog mga eksempsyon o paglibre saComprehensive Agrarian ReformProgram (CARP).

Sumpay kini sa kamanduangehekutibo ni Duterte nga nagbutangsa awtoridad sa presidente ang pag-apruba sa mga proyektong rekla-masyon sa yuta sa mga baybayon sadagkung syudad. Target sa maongkamanduan ang pagpapaspas sareklamasyon ug pagkonsentra sapresidente sa mga benepisyon gikansa pagtukod sa mga komersyal ngaestablisimento ug airport sa maongmga yuta.

Nagsilbing inisyal nga mgalakang ang maong mga kamanduansa National Land Use Act, prayori-dad nga sugyot balaodnon sa rehi-meng Duterte, nga mag-usab sa kla-sipikasyon sa yuta, partikular sa mgayutang agrikultural ug kalasangan,subay sa dugay na nga duso sa mgareal estate developer, dagkung kum-panyang agribisnes ug uban pangdagkung kapitalista. Ilalum niini,malukpanong ilugon ang mga yutangagrikultural gikan sa mga mag-uuma

ug nasudnong minorya aron tukuronang mga kalsada, airport, subdibi-syon, bilding, dam, plantang pang-enerhiya ug uban pang dagkungimprastruktura ilalum sa iyangprogramang Build, Build, Build. Saiyang pagratsada, tinguha usab niDuterte nga papaspason ang aplika-syon alang sa kumbersyon sa yutamula 26-36 ka bulan ngadto sa 30 kaadlaw na lang.

Matud sa datos sa estado, gikan1988 hangtud 2016, mokabat na sa98,000 ektarya (susama ka daku satibuok Metro Manila ug Cebu) samga yutang agrikultural ang gi-kumbert alang sa residensyal, ko-mersyal ug industriyal nga kapus-lanan. Wala pa nalakip dinhi angmga aplikasyon nga wala pa naap-rubahan, mga yuta nga gireklasipikasa mga lokal nga gubyerno ug kad-tong iligal nga gikumbert. Dakungbahin niini ang anaa sa Luzon(80%), kadaghanan sa mga rehiyonsa Calabarzon (Southern Tagalog)ug Central Luzon.

"SOT...," sundi sa panid 8

Hunyo 21 , 2019 ANG BAYAN8

CMO 20: Pakanang neoliberal sa edukasyon

Dismayado ang mga akademiko ug eksperto sa pagpalig-on sa KorteSuprema niadtong Hunyo 11 sa kamanduan sa Commission on Higher

Education (CHEd) nga nagtangtang sa Filipino, Panitikan ug Konstitusyonisip rekisitong mga asignatura sa pangkolehiyong kurikulum. Nakapai-lalum ang kamanduan sa CHEd Memorandum Order Number 20 (CMO20) nga gipagawas niadto pang 2015 sa panahon sa rehimeng US-Aquino. Kabahin ang CMO 20 sa serye sa mga neoliberal nga lakangsa natad sa edukasyon.

Ayha pa kini, napatuman na angprogramang K-12 nga nagdugang ogduha ka tuig sa hayskul para sa tek-nikal-bokasyunal nga pagtuon ugnaglimita sa mga estudyante ngamakakolehiyo. Ang maong repormasa elementarya ug sekundaryangedukasyon ay nakapokus sa pagban-say sa kabatan-onang Pilipino sigonsa panginahanglan sa mga lokal uglangyawng kumpanya alang sa bara-to, masulundon ug adunay uboshangtud igong katakus na kusog-pa-muo.

Partikular sa edukasyong pang-kolehiyo, gituyo ang pagpasigpit sakurikulum, pagtangtang sa mga as-peto (less multifaceted) ug pagpu-kos niini sa teknikal, syentipiko,propesyunal ug kultural-ideolohikalnga pagbansay aron magsilbi samga panginahanglan sa pangkalibu-tang sistemang kapitalista. Sa susa-mang gambalay ginasalikway sa es-tado ang pagtuon sa Filipino, Pani-tikan ug Konstitusyon sa kolehiyo,mga asignaturang walay silbi saneoliberal nga gambalay. Sa nanga-gi, ang maong mga asignatura maoynaghatag-dalan aron makatudloang mga akademikong patriyotikosa progresibo ug makinasudnon nga

panglantaw.Matud pa sa grupong

Tanggol Wika, ang nasud-nong pinulongan o Filipinousa ka "mahinungdanongpangkulturang muhon alangsa nasudnong identidad...nga nagsilbing medyum sakomunikasyon tali sa mgaetno-lingwistikal nga grupoug hut-ong" ilabina sa nasudnga adunay kinaiyang bulag-bulag nga pulo. Naghatag-dalan kinisa panaghiusa ug pag-angkon oggahum sa katawhan.

Matud usab sa mga propesor saUniversity of the Philippines, mahi-nungdanon ang pinulongang Filipinoug Panitikan sa "pagpalalum sapagkamatukion, pagkamamugnaon,gawasnon ug malingkawasnong ka-takus sa mga estudyante ug kataw-han." Matud nila, dili pagbalik-ba-lik, kundili pagpalalum sa teorya,praktika ug kapuslanan sa kurso ugkaabag kini sa pag-umol sa kahi-matngong Pilipino.

Ginasalamin sa CMO 20 angkawalay-interes sa reaksyunaryongestado nga palambuon ang patriyo-tiko ug nasudnong kultura ug iden-tidad sa mga Pilipino. Walay lugar o

kantidad sa gitakda nining direk-syon sa edukasyon ang pagpalambosa usa ka mabayanihong kulturangnasudnon. Gipasagdan niining mo-patigbabaw ang lanyawng interesug impluwensya aron iuyon angpanglasa sa mga Pilipino, ilabinaang kabatan-onan, sa pagkawili salangyawng mga produkto, lakip angmga produktong pangkultura, ugtabunan ang ilang obhetibong ka-gustuhan alang sa nagkinaugali-ngong nasud.

Kinahanglan sa katawhang Pili-pino nga ibutyag dili lang ang CMO20 kundili lakip na usab ang lain-la-ing neoliberal nga reporma sa edu-kasyon ug ipakigbisog ang tinuodnga patriyotiko, syentipiko ug ma-kamasang sistema sa edukasyon.

kadtong aduna lay direkta nga adunay kalambigitansa nag-unang negosyo sa kumpanya.

Pananglitan, sa dagkung mall, pwedeng ingnon sakapitalista nga dili nila direktang ginaempleyo angilang mga saleslady kung ipangatarungan nila nga angnag-una nilang negosyo mao ang pagpaabang sa ko-mersyal nga espasyo ug dili ang pagbaligya sa mgaprodukto. Kanhi na nga ginagamit sa dagkung burge-sya-kumprador ang maong hinungdan aron ipabilingkontraktwal ang ilang mga mamumuo sulod sa hilabi-

"SOT...," gikan sa panid 7han ka taas nga panahon.

Wala usay kalainan ang maong sugyot balaudnonsa reklamo sa nagtunhay na nga sistema, kung asanagpadala kunuhay ang DOLE sa mga inspektor samga kumpanyang gireklamong tigpatuman sakontraktwalisasyon. Sa halos tanang kaso nga gipai-lalum sa inspeksyon, kanunay ginalabanan sa DOLEang mga kapitalista. Dili katingalahan nga mipasarang maong sugyot balaudnon sa Kongreso ug luag ngagidawat sa mga kapitalista.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2019 9

Mga problema sa transportasyon

Lain-laing problema sa transportasyon ang adlaw-adlaw nga ginaantussa katawhang Pilipino ilabina sa nasudnong kabisera. Pinakalutaw dinhi

ang mga problema sa trapik, kapiot sa mga kalsada ug kawalay igong pang-publikong sistema sa transportasyon nga nagbunga og dagkung kakulangonsa ilang kita. Labaw pa kining gipagrabe sa mga pakana sa mga nakalingkodsa poder, nga sa kasagaran nagasunod lamang sa kapritso sa dakung kapi-talista.

Matud sa usa ka pagtuon niad-tong 2012, natanggong sa abereydsnga usa ka oras ug unom ka minutomatag adlaw ang usa ka pasahero saMetro Manila tungod sa trapik.Katugbang kini sa 16 ka adlaw sa usaka tuig. Gibanabana nga mawalakaniya ang kapin P100,000 ngapwede niyang kitaon sa parehongpanahon. Tungod niini, gipakaingonnga nawad-an og P2.4 bilyon kadaadlaw ang ekonomiya sa nasudtungod sa trapik. Sa pangkinatibuk-an, mokabat sa 2% hangtud 5% ang

nawala sa gross domestic producttungod niini.

Labaw kining gipagrabe sa pag-daghan sa mga pribadong sakyanansa dalan bunga sa ubos kaayongpautang sa mga bangko alang sapagpalit og mga kotse. Gibanabananga sa panahon sa rush hour, o orassa tingsulod ug tinggawas sa mgaempleyado ug mamumuo, doble angihap sa mga sakyanan kumpara sakapasidad sa mga kalsada. Tungodniini, kapin doble ang gitas-on sapanahong gigahin sa mga komyuter

sa byahe.Samtang hilabihan usab ka ku-

lang ang mga moda sa pampubli-kong transportasyon. Sa unom kasistema sa tren sa Metro Manilanga adunay gitas-ong 246 kilomet-ro, kapin 100% na ang congestion osobra sa mga pasahero kumpara sakapasidad sa mga bagon niini.

Tungod niini, daghan sa mga pa-sahero ang tumatangkilik sa ubanpang moda sa transportasyon samasa pribadong van ug FX (o UVExpress), ug uban pa. Pinakaulahidinhi ang sistema sa ride-sharing opamasahe sa mga pribadong kotse omotorsiklo nga gidumalahan sa dag-kung kumpanya sama sa Grab ugAngkas. Daku ang pagsalig sa mgapasahero sa maong mga moda sa

Alaot nga kahimtang sa mga magtutudlo

Subling mitataw ang makaluluoy nga kahimtang sa mga magtutudlo sa di-hang mikaylap sa social media niadtong unang semana sa Hunyo ang lit-

rato sa usa ka kanhing kubeta nga gihimong upisina sa duha ka magtutudlo.Gibutyag sa maong litrato ang kanhi na nilang giantus nga kawad-on sa pasi-lidad, gamit sa pagtudlo ug uban pang panginahanglan sa mga magtutudlo uguban pang mga mamumuo sa sektor sa edukasyon.

Tungod sa kakulangon sa pondo,kasagaran maggikan pa sa ilang mgabulsa ang gamit sa pagtudlo samasa tsok. Apan labaw pa ang ilangnahiagom sa ubos nga sweldo ngaginapugos sa estado, ug bisan sailang kalihim nga si Leonor Briones,nga "paigo na."

Hilabihan ka kulang nga sweldoSiyam ka beses na nga nagsaad

si Duterte nga patas-an ang sweldosa mga magtutudlo sukad pa niad-tong panahon sa iyang pagpangam-panya. Apan taman lang kini sa saad,ug giuna pa gali niya ang pagdugangsa suhul sa mga pulis ug sundalo. Gi-patas-an usab niya ang kaugalingonniyang sweldo og halos 200%.

Sa kasamtangan, mokabat la-mang ang binulan nga suhul sa mgamagtutudlo og P20,000 ngadto saP22,000 matag bulan. Kung kula-

ngan pa kini sa buhis, mga utang uguban pang balayrunon, kasagarangmoubos ngadto sa P5,000 nalangang ilang sweldo. Mulo sa mgamagtutudlo, halos katunga sa ilangsweldo pambayad sa tubig ug kur-yente. Unsaman ang mabilin, gina-paigo nalang nila sa mga galastosansa balay sama sa tambal ug pagka-on. Tungod kay kulang, kasagarangnatukmod usab sila nga mangutangsa Government Service InsuranceSystem (GSIS), mga institusyon sapautang ug mga usurero.

Sa datos sa Department ofEducation, misaka sa P18 bilyon angpangkinatibuk-ang utang sa mgamagtutudlo sulod lamang sa duha katuig—gikan P301 bilyon niadtong2017 ngadto sa P319 bilyon karongtuiga. Halos katunga niini (P157.4bilyon) ang utang sa GSIS samtangP162 bilyon usab gikan sa mga priba-

dong institusyon. Wala pa dinhi angilang mga giutang gikan sa mga usu-rero. Sa kaso sa pautang gikan saGSIS ug mga pribadong institusyon,awtomatikong ginakaltasan angsweldo sa magtutudlo nga adunayutang hangtud sa mabayaran na kini.

Dugay na nga panawagan saACT Teachers Party nga patas-anang sweldo sa mga entry-level (bag-ong sulod) nga mga magtutudlongadto sa P30,000 kada bulan. Sabanabana sa grupo, kini ang pai-gong sweldo alang sa usa ka pamil-yang adunay lima ka myembro.

Sigon sa kalkulasyon sa IbonFoundation, kinahanglan lamang ipa-tuman ang 30% nga buhis sa mga mi-kita og P50 milyon pataas aron ma-katigum sa idugang sa sweldo sa mgamagtutudlo. Makatigum ang maonglakang og hangtud P400 bilyon kadatuig, mas taas pa sa gibanabanangP150 bilyon nga gikinahanglan alangsa P10,000/bulan nga dugang sweldo.Ang maong lakang moapekto lamangsa 38,000 pinakaadunahang indibid-wal o 0.04% sa populasyon sa nasud,matud pa sa institusyon.

"Transportasyon...," sundan sa pahina 10

Hunyo 21 , 2019 ANG BAYAN10

Kinsa ang makapahimulos sapribatisasyon sa Clark Airport?

Binilyong pisong pondo ug mga kikbak ang napahimuslan karon sa mgadagkung burgesyang kumprador ug burukrata-kapitalista sa pagpatu-

man sa engrandeng mga proyektong pang-imprastruktura sa rehimeng US-Duterte. Lakip niini ang Clark International Airport Expansion Project saprubinsya sa Pampanga, usa sa mga mayor nga proyekto ilalum sa progra-mang Build, Build, Build ni Duterte.Maki-negosyong proyekto

Gihimong hinungdan ni Duterteang kapiot ug ang nagasaka ngademand sa Ninoy Aquino Interna-tional Airport (NAIA) sa nasudnongkabisera aron idusp ang pagtukodsa bag-ong 82,000-ektaryang ter-minal sa Clark. Gibanabana ngaaduna kiniy kapasidad nga serbisyu-han ang dugang nga walo milyongpasahero kada tuig.

Para kuno resolbahon ang na-hisgutang problema, gitugyan sa re-himen niadtong Disyembre 2017 saMegawide Construction Corporation(MGC) ug kasosyo niining kumpan-yang Indian nga GMR Infrastructu-re Ltd. ang P9.36 bilyon pangpubli-kong kontrata alang sa ekspansyonsa airport sa Clark. Gipatuman kinisa gambalay sa "hybrid" o kanhingpublic-private-partnership (PPP)nga nagpasabot nga direktang pas-anon sa katawhan ang gastos alangsa maong proyekto nga sa kaduga-yan pangwartahan lamang sa mgalokal ug langyawng kapitalista.

Gamit ang badyet sa BasesConversion and Development Aut-hority (BCDA), kasamtangan na ngaginatukod sa konsorsyum angmaong imprastruktura. Sa pinakau-

lahing taho sa gubyerno, 59% na sabag-ong terminal ang natukod ugnakatakdang mahuman sa 2020.Gipanag-iyahan ang MGC sa kapi-talistang si Edgar Saavedra, ika-35sa pinakaadunahang indibidwal sanasud nga nagdeklara og $245 mil-yong kantidad sa bahandi (networth) niadtong 2018. Kaabin niyasa kumpanya si Michael Cosiquien,ika-36 sa pinakaadunahan nga nag-deklara usab og $240 milyon.

Labaw pa nga ginapadaku sagrandyosong programang pang-imprastruktura sa rehimen ang bul-sa ng duha ka kapitalista. Sa pang-kinatibuk-an, lima ka proyektongPPP ang kasamtangang gidumala-han ug gipangwartahan sa MGC.Ang konsorsyum nga GMR-MGCusab ang gitanyagan og P17.52 bil-yong kontrata sa rehimeng AquinoIII niadtong 2010 alang sa susa-mang proyekto sa Mactan-CebuInternational Airport.

Giratsadang pribatisasyonHuman maggahin og binilyon

alang sa ekspansyon sa airport ugbisan wala pa nahuman angkonstruksyon, giratsada usab niDuterte ang pagbaligya sa pagdu-

mala sa operasyon ug pagmantinesa tibuok airport aron labaw pangseguruhon ang kita sa pribadongmga korporasyon. Subay kini sadikta sa International Finance Cor-poration (IFC), ang ahensya saWorld Bank nga direktang namuhu-nan sa mga pribadong kumpanya,nga naggambalay sa kontrata alangsa pribatisasyon sa airport.

Niadtong Disyembre, gitugyansa gubyerno ang kontrata sa LuzonInternational Premiere AirportDevelopment Corp. (LIPAD), usa kakonsorsyum nga gipangulohan samagparyente nga mga burgesya-komprador nga silang JosephineGotianun-Yap sa Filinvest ug LanceGokongwei sa JG Summit. Paga-sugdan ang operasyon ilalum sapribadong konsorsyum karongHulyo 21.

Ang Filinvest nga adunay pina-kadakung bahin sa konsorsyum(42.5%) ang gipangulohan ni Jo-sephine Gotianun-Yap. Anak siya niMercedes Gotianun, ika-17 nga pi-nakaadunahang indibidwal sa na-sud nga nagdeklara og $1.15 bil-yong kantidad sa bahandi niadtongmiaging tuig. Ang mga Gotianunang nanag-iya sa Filinvest nga no-toryus sa pagkumbert sa mga yu-tang agrikultural ngadto sa mgasubdibisyon.

Ang JG Summit usab nga adu-nay pinakadakung bahin sa konsor-

ilang pang-inadlaw-adlaw nga pagkomyut. Busa daku angilang disgusto sa mga palisiya sa nakalingkod nga rehimennga nagpabug-at, imbes nga magpagaan sa ilang byahe.

Lakip sa maong mga palisiya ang regulasyon sa LandTransportation and Franchise Regulatory Board nga ili-mita sa mga terminal ang pagsakay ug pagnaog sa mgapasahero sa UV Express. Ingonman ang regulasyon saMetro Manila Development Authority (MMDA) nga iba-wal ang mga pangprubinsya nga bus sa EDSA, ang dalannga nagasumpay sa daghang syudad sa Metro Manila,aron ilimita sila sa mga gilangaw nga terminal sa isig ki-

"Clark...," sundi sa panid 11

"Transportasyon...," gikan sa panid 9 lid sa Kamaynilaan. Ang maong mga pakana ang paantusug dugang gastos sa daghang pasahero. Peligroso usabkini ilabina sa mga tigulang ug mga adunay kabilinggannga molaom sa direktang transportasyon.

Ang nagapadayon ug nagkagrabeng problema satransportasyon usa ka dakung kapakyasan sa rehimengDuterte nga seryosong ipatuman ang pangmasangtransportasyon alang sa kapuslanan sa katawhan. Angmga lakang sa rehimeng Duterte nagsilbi lamang sa inte-res sa dagkung kapitalista ilabina ang mga kumpanya salangis, dagkung bangko, nagamugna og mga kotse ugpribadong sakyanan.

ANG BAYAN Hunyo 21 , 2019 11

Makadigwa nga pagpanglimbong ug korapsyon

syum (33%) ang kasamtangang gi-dumalahan ni Lance Gokongwei.Anak siya ni John Gokongwei Jr.,ang ikatulong pinakaadunahang in-dibidwal sa nasud nga nagdeklarausab og $4.4 bilyong kantidad sabahandi. Ang mga Gokongwei angnanag-iya sa Robinsons ug Univer-sal Robina Corporation nga notor-yus sa malukpanong pagpatuman sakontraktwalisasyon.

Seguradong ang maong kontra-ta sa pribatisasyon pagapangwar-tahan lang sa mga kapitalista. Ila-lum niini, gawasnon silang maka-takda sa nagasaka nga singil sa mgaserbisyo sa airport. Lakip sa pwedenilang kuhaan og kita ang terminalfee ug parking fee nga kasagarangginasingil sa mga pasahero.

Kung magpahamtang ang kon-sorsyum og P300 nga terminal feekada pasahero, sa bag-ong terminalpa lang mamahimo na kining maka-angkon og mokabat sa P2.4 bilyonkada tuig. Gawas pa kini sa kantidadnga pwede niining kawkawon gikansa pagpaningil sa aircraft parking uglanding fee sa mga kumpanya saeroplano, ug renta sa mga negosyoug establisimentong nagaabang sapwesto sa airport.

Dugang pa dinhi, makakuha

Niining Hunyo, mibutho ang balita sa korapsyon sulod sa PhilippineHealth Insurance Corp. (PhilHealth). Mismong si Harry Roque, kanhing

tigpamaba ni Rodrigo Duterte, ang nagbutyag nga nakawatan sa gatusan kabilyong piso ang PhilHealth.

Lakip dinhi ang sobrang pagba-yad sa mga ospital, pananglitan nii-ni mao ang "upcasing" o paglista sakasagarang ubo isip pulmonya, pag-doble sa mga listahan ug resibo.Usa sa mitawtaw ang pagkubra saWellness Dialysis Center, usa ka os-pital sa mga adunay sakit sa bato(kidney), sa pondo gikan PhilHealthalang sa mga gama-gama o kahanamatay na nga mga pasyente.

Matud sa mga taho, sukad lang2013, nawad-an ang PhilHealth ogP154 bilyon. Dakung bahin niini o

P102 bilyon ang gikawat sa pinaagisa sobrang pagsingil, mga bogus napagpatambal, ug pekeng mga pa-syente.

Isip tubag, gipaluwat kunuhayni Duterte sa pwesto ang nagulo saPhilHealth nga si Roy Ferrer ug angkaabag nga mga upisyal. Ang tinu-od, gusto lamang niya nga pulihan siFerrer. Mitunga na ang pangalan niRet. Brig. Gen. Ricardo Morales, bi-san og dili siya kwalipikadong ma-ngulo sa institusyon. Ang pondo saPhilHealth direktang ginakaltas sa

suhul sa mga mamumuo pareho sapribado ug pangpublikong sektor.Tungod sa kadaku niini, usa kini sapinakamapuslanon nga pwesto saburukrasya sibil.

Matag karon-ug-unya, gipatun-hay ni Duterte ang mga kaso sa ko-rapsyon sa iyang gubyerno aronipagawas nga limpyo ang iyangpaghari. Dili aron hinloan ang bu-rukrasya sa mga tiwali kundili aronhatagag-katarungan ang pagpuli-puli sa iyang mga alipures sa pusi-syon, ipiton o tangtangon kadtongmga dili nagasubay sa iyang plano,ug ipwesto ang mga gusto niyangupisyal militar sa gibakanteng mgapwesto.

"Clark...," sundi sa panid 11

usab ang opereytor og mga insenti-bo ilalum sa Build-Operate-Transfer Law, lakip ang eksemp-syon sa pagbayad og buwis sulod saupat hangtud unom ka tuig.

Sa tanang ginansyahon niini,obligado lang ang opereytor ngamagbayad og P1 bilyon kada tuig saBCDA sulod sa napulo ka tuig isipbayad sa gubyerno.

Samtang perwisyo usab ang bu-nga sa pribatisasyon sa mga emple-yado sa s. Wala pa gihapoy kasegu-ruhan ang mga mamumuong regularsa mahimong istatus nila pagsulod

sa bag-ong opereytor bisan pa ognalakip kini sa kontrata nga maka-dawat sila sa "separation incentivepackage" ug subling i-eempleyo.Walay imik bisan ang NationalConciliation and Mediation Boardsa dihang gipangutana sa mga ma-mumuo kung i-empleyo pa ba sila sabag-ong opereytor sama sa nahis-gutan sa kontrata. Dugang pa dinhi,wala pa gihapon giaprubahan niDuterte ang "separation incentivepackage" nga dapat na untang ma-dawat sa apektadong mga mamu-muo.

"Clark...," mula sa pahina 10

ka tuig