171
ตาราเรียนลูกเสือไซเบอรแ (Cyber Scout) 1 โครงการสรางลูกเสือบนเครือขายอินเตอรแเน็ต (Cyber Scout) สานักงานปลัดกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร บทที1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์ 1. ความหมายของลูกเสือโลก ลูกเสือไทยและลูกเสือไซเบอร์ 1.1 ความหมายของลูกเสือโลก ลอรแด เบเดน โพเอลลแ ได แตงหนังสือคูมือการฝึกอบรมลูกเสือข้นมาเลมหนึ่ง มีชื่อวา Scouting For Boys ซึ่งระบุวา “ลูกเสือ” มาจากคาวา “SCOUT” ซึ่งมีความหมายดังนี[1] S : Sincerity หมายถึง ความจริงใจ มีน้าใสใจจริงตอกัน C : Courtesy หมายถึง ความสุภาพออนโยน เป็นผูมีมารยาทดี O : Obedience หมายถึง การเชื่อฟใง ออนนอมถอมตน อยูในโอวาท U : Unity หมายถึง ความเป็นน้าหนึ่งใจเดียวกัน รูรักสามัคคี T : Thrifty หมายถึง ความมัธยัสถแ ใชทรัพยากรอยางประหยัด 1.2 ความหมายของลูกเสือไทย พระราชบัญญัติลูกเสือ พ.ศ. 2551 ระบุวา “ลูกเสือ” หมายความวา เด็กและเยาวชนทั้งชายและหญิง ที่สมัครเขาเป็นลูกเสือทั้งในสถานศึกษาและนอกสถานศึกษา สวนลูกเสือที่เป็นหญิงใหเรียกวา “เนตรนารี”[2] 1.3 ความหมายของลูกเสือไซเบอร์ “ลูกเสือไซเบอรแ” หมายความวา ลูกเสือและบุคลากรทางการลูกเสือตามกฎหมายลูกเสือและบุคคล ทั่วไปที่สมัครและผานการฝึกอบรมหลักสูตรลูกเสือไซเบอรแ ตามที่กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการ สื่อสารกาหนด [3] 2. ประวัติ ภูมิหลังและกิจการลูกเสือโลก ลูกเสือไทยและลูกเสือไซเบอร์ 2.1 ประวัติ ภูมิหลังและกิจการลูกเสือโลก บี -พี เกิดที่บานเลขที6 ถนนแสตนโฮป แพดดิงตั้น ลอนดอน มีชื่อเต็มวา โรเบิรแต สตีเฟนสัน สมิทธแ เบเดน -โพเอลลแ บิดาชื่อ สาธุคุณ เอ็ช.จี เบเดน -โพเอลลแ เป็นศาสตราจารยแทางวิทยาศาสตรแมีชื่อเสียงของ มหาวิทยาลัยอ฿อกซฟอรแด เสียชีวิตในปีพ.ศ. 2430 (ค.ศ. 1860) มารดาของบี -พีเป็นภรรยาคนที3 ชื่อเดิม คือ นางสาวเฮนเรียตตา เกรซ สมิทธแ เมื่อบิดาบี -พีเสียชีวิตในปี พ.ศ. 2403 (ค.ศ. 1860) เธอตองเลี้ยงลูกทั้ง 7 คน ดวยตนเอง ทั้งที่ฐานะทางการเงินไมคอยดีนัก มารดาของบี -พีเปลี่ยนนามสกุลเป็น เบเดน -โพเอลลแ ในปี พ.ศ. 2412 บี -พี ไดรับทุนการศึกษาเขาศึกษาที่โรงเรียนชารแตเตอรแเฮาสแ ซึ่งเป็นโรงเรียนประจาของเอกชนในกรุง ลอนดอน เรียนอยูที่นี่ได 2 ปี โรงเรียนก็ยายลงไปอยูที่เมืองโกดาลมิ่ง เซอรแเรยแ ทางตอนใตของลอนดอน เป็น เมืองชนบทที่เงียบสงบถูกกับนิสัยของบี -พีเป็นอยางยิ่ง คือ ไดใชชีวิตแบบเป็นลูกเสือคนหนึ่ง ไดศึกษาหา ความรูเกี่ยวกับสัตวแ ตนไม ไดเลนเรือ พักแรมในเต็นทและไดสรางสรรคแสิ่งตางๆ จากวัสดุที่มีอยูในธรรมชาติ

บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 1

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 1 วตถประสงคและบทบาทหนาทของลกเสอไซเบอร

1. ความหมายของลกเสอโลก ลกเสอไทยและลกเสอไซเบอร 1.1 ความหมายของลกเสอโลก

ลอรแด เบเดน โพเอลลแ ไดแตงหนงสอคมอการฝกอบรมลกเสอขนมาเลมหนง มชอวา Scouting For Boys ซงระบวา “ลกเสอ” มาจากค าวา “SCOUT” ซงมความหมายดงน [1]

S : Sincerity หมายถง ความจรงใจ มน าใสใจจรงตอกน C : Courtesy หมายถง ความสภาพออนโยน เปนผมมารยาทด O : Obedience หมายถง การเชอฟใง ออนนอมถอมตน อยในโอวาท U : Unity หมายถง ความเปนน าหนงใจเดยวกน รรกสามคค T : Thrifty หมายถง ความมธยสถแ ใชทรพยากรอยางประหยด 1.2 ความหมายของลกเสอไทย พระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. 2551 ระบวา “ลกเสอ” หมายความวา เดกและเยาวชนทงชายและหญง ทสมครเขาเปนลกเสอทงในสถานศกษาและนอกสถานศกษา สวนลกเสอทเปนหญงใหเรยกวา “เนตรนาร”[2] 1.3 ความหมายของลกเสอไซเบอร “ลกเสอไซเบอรแ” หมายความวา ลกเสอและบคลากรทางการลกเสอตามกฎหมายลกเสอและบคคลทวไปทสมครและผานการฝกอบรมหลกสตรลกเสอไซเบอรแ ตามทกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารก าหนด [3] 2. ประวต ภมหลงและกจการลกเสอโลก ลกเสอไทยและลกเสอไซเบอร 2.1 ประวต ภมหลงและกจการลกเสอโลก บ-พ เกดทบานเลขท 6 ถนนแสตนโฮป แพดดงตน ลอนดอน มชอเตมวา โรเบรแต สตเฟนสน สมทธแ เบเดน-โพเอลลแ บดาชอ สาธคณ เอช.จ เบเดน-โพเอลลแ เปนศาสตราจารยแทางวทยาศาสตรแมชอเสยงของมหาวทยาลยอ฿อกซฟอรแด เสยชวตในปพ.ศ. 2430 (ค.ศ. 1860) มารดาของบ-พเปนภรรยาคนท 3 ชอเดม คอ นางสาวเฮนเรยตตา เกรซ สมทธแ เมอบดาบ-พเสยชวตในป พ.ศ. 2403 (ค.ศ. 1860) เธอตองเลยงลกทง 7 คน ดวยตนเอง ทงทฐานะทางการเงนไมคอยดนก มารดาของบ-พเปลยนนามสกลเปน เบเดน-โพเอลลแ ในปพ.ศ. 2412

บ-พ ไดรบทนการศกษาเขาศกษาทโรงเรยนชารแตเตอรแเฮาสแ ซงเปนโรงเรยนประจ าของเอกชนในกรงลอนดอน เรยนอยทนได 2 ป โรงเรยนกยายลงไปอยทเมองโกดาลมง เซอรแเรยแ ทางตอนใตของลอนดอน เปนเมองชนบททเงยบสงบถกกบนสยของบ-พเปนอยางยง คอ ไดใชชวตแบบเปนลกเสอคนหนง ไดศกษาหาความรเกยวกบสตวแ ตนไม ไดเลนเรอ พกแรมในเตนทแ และไดสรางสรรคแสงตางๆ จากวสดทมอยในธรรมชาต

Page 2: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 2

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บ-พ สามารถสอบเขาเปนทหารบกในเหลาทหารมา ไดท 2 และไดท 4 ในเหลาทหารราบนบเปนความส าเรจของบ-พทเกนจากความคาดหมาย เพราะตามปกตบ-พ เรยนหนงสอไมคอยเกง และในสมยนน การสอบเขาเปนทหารมการแขงขนคอนขางสงจากลกผดมเงนทงหลาย

บ-พ เลอกเปนทหารมา ไดรบการบรรจเปนนายทหารสญญาบตรยศ “รอยตร” ในกรมทหารอสซารแท 13 ซงขณะนนประจ าอยทเมองลคเนา ประเทศอนเดย บ-พออกเดนทางไปอนเดย เมอวนท 30 ตลาคม พ.ศ. 2419 และในปพ.ศ. 2421 บ-พไดเลอนยศเปน “รอยโท” นายรอยโทบ-พไดรบค าสงใหประจ ากรมทหารในอาฟกานสถาน ซงปฏบตราชการสงครามกบชนเผาพนเมองอาฟกานสถานอย กรมทหารนมนายพนเอกเบเกอรแ รชเซลลแเปนผบงคบบญชา นายพนเอกทานนมแนวทางการฝกทหารแนวเดยวกนกบทานบ-พ คอ ไมเครงครดกบเรองระเบยบวนยมากนก แตมงเนนทจะใหทหารมความคดรเรมและมความมนใจในตนเอง

บ-พ รบหนาทเปนผสอดแนมหาขาวใหกบหนวย ซงทานสามารถปฏบตงานไดประสบผลส าเรจอยางดยง เมอสงครามสงบ ทานยายกลบมาประจ ากรมทหารอสซารแท 13 อกครงหนงทอนเดย และชวงนทานไดรจกกบมสเตอรแ เดอรแบวสแ แมคคลาเรน และในปพ.ศ. 2427 (ค.ศ. 1884) บ-พไดเลอนยศเปน “รอยเอก” ทานพมพแหนงสอเลมแรกของทาน คอ คมอการหาขาวและการสอดแนม (Reconnaissance and Scouting)

รปท 1-1 บ-พใสหมวกทรงสง

ทานเรมใชหมวกปกกวางในชวงป พ.ศ. 2427 (ค.ศ. 1884) และไดกลายเปนสญลกษณแสวนตว ของทานและกลายเปนหมวกลกเสอ ตอมา ทานไดรบค าสงใหไปเปนนายทหารคนสนทของลงของทาน คอ พลเอกเซอรแ เฮนร สมทธ ซงด ารงต าแหนงเปนผวาการอาณานคมแหลมอาฟรกา พ.ศ. 2430 (ค.ศ. 1887)

ในป พ.ศ. 2431 (ค.ศ. 1888) เกดสงครามกบชนเผาซล ซงมดนซลเปนหวหนา บ-พท าหนาทเปนนายทหารการขาวของกองก าลงทยกไปปราบกบฏซล ดวยความสามารถดานการสอดแนมหาขาวของทาน ท าใหทหารองกฤษรบชนะเผาซลไดโดยไมยากนก บ-พประทบใจในความมระเบยบวนยและความรความสามารถของนกรบเผาซลมาก ทานไดน าเอาธรรมเนยมประเพณ และเพลงปลกใจของซลมาใชในกจการลกเสอ และเมอเสรจสงคราม บ-พไดเลอนยศเปน “พนตร”

บ-พ ไดรบค าสงใหด ารงต าแหนงเลขานการฝายการทหารของลงของทาน เซอรแ เฮนร สมทธในปพ.ศ. 2433 (ค.ศ. 1890) ซงไดยายไปเปนผวาราชการเกาะมอลตา (Governer of Malta) และในปตอมากไดเลอนต าแหนงเปนนายทหารการขาวประจ าภาคพนเมดเตอรแเรเนยน และทานไดปฏบตงานดานการขาวอกหลายๆ พนทในยโรปอกดวย

Page 3: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 3

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

กรมทหารทบ-พสงกดอยไดรบค าสงใหไปปราบกบฏเผาอาซานต ในป พ.ศ. 2438 (ค.ศ. 1895) ซงมกษตรยแชอ เปรมเปหแ หนาทของบ-พ คอ คมกองก าลงชาวพนเมองสรางทางจากฝใงทะเล เพอเขาไปทเมองทมนของเผาอาซานต คอ เมองคมแมสซ งานสรางทางนยากล าบากมาก ตองถางปา สรางสะพานขามน าหลายแหง ตองใชความเปนผน าและความคดร เรมในการแกปใญหาตลอดเวลา ซ งถกกบนสยทานอยแลว บ-พ ไดรบต าแหนงเปนเสนาธการกองก าลงปราบกบฏมาทาเบลเล ในป พ.ศ. 2440 (ค.ศ.1897) ดวยความสามารถดานการขาวและการสอดแนม ท าใหกองก าลงทหารองกฤษไดรบชยชนะอยางงดงาม

จากผลงานทแลวมาและผลงานในการรบครงน บ-พไดรบการยกยองวาเปนผสอดแนมทยงใหญทสดในกองทพบกองกฤษ ไดรบเลอนยศเปน “พนเอก” และเลอนต าแหนงเปน ผบญชาการกรมแครกกนการแดท 5 บ-พรบผดชอบการฝกทหารในกรมของทานโดยตรง ทานจงไดน าเอาวธการฝกททานเคยไดทดลองฝกมาใชฝกทหารของทานมากอน คอ ทานเชอวาการเครงครดกบการฝกแถว ฝกระเบยบวนยเพยงอยางเดยวไมสามารถท าใหทหารมความคดรเรม มความเชอมนในตนเองได ทานเชอวาหากทหารมความสนกสนานกบการฝกแลวจะไดผลมากกวา ทานจงแบงทหารออกเปนกลมเลกๆ ฝกวชาการหาขาวและสอดแนมตามททานมประสบการณแมาจากการรบ ผใดผานการทดสอบกจะไดชอวาเปน ผสอดแนม (Scout) และจะไดรบเครองหมายเปนรปดอกลลล ซงปกตใชเปนเครองแสดงทศเหนอในแผนทหรอในเขมทศ บ-พไดบนทกวธการฝกทหารตามวธการของทานนไวในหนงสอ “คมอการสอดแนม” (Aids to Scouting) ซงไดรบความนยมจากเดกและเยาวชนเปนอยางสงในเวลาตอมา และกลายมาเปนตนแบบของการฝกอบรมลกเสอของทานนนเอง

รปท 1-2 หนงสอคมอการสอดแนม

เดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2442 บ-พไดรบค าสงใหเดนทางไปประจ าหนวยทหารทอาฟรกาใต เพราะขณะนนกองทพองกฤษก าลงเตรยมก าลงเพอท าสงครามกบพวกบวรแ (Boer) ซงเปนชาวฮอลนดาทอพยพไปตงถนฐานอยในอาฟรกาใต สงครามครงนรจกกนในนามวา สงครามบวรแ (Boer War) และสงครามนเองทท าให บ-พ กลายเปนวรบรษระดบชาต ชอของบ-พเปนทรจกของคนองกฤษทวๆ ไป รวมทงควนวคตอเรย พระราชนขององกฤษขณะนน

สงครามบวรแเกดขนระหวางป พ.ศ. 2442 – 2445 (ค.ศ. 1899 – 1902) เมอบ-พเดนทางมาถง อาฟรกาใต ทานกไดรบค าสงใหไปรกษาการเมองมาฟเฟกกง (Mafeking) ซงเปนเมองชายทะเลเลกๆ อยดานมหาสมทรแอตแลนตก แตเมองนเปนศนยแกลางทางการคาและเปนฐานสงก าลงบ ารงขนาดใหญของกองทพองกฤษในแถบนน ดงนนเมองนจงมความส าคญทางยทธศาสตรแพอสมควร บ-พจดการปองกนเมองมาฟเฟกกงอยางเรงรบ ยายผหญงและเดกออกจากเมองไปทๆ ปลอดภย การเตรยมการยงไมเรยบรอยด ทหารบวรแ

Page 4: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 4

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ประมาณ 9,000 คนกเขาลอมเมองมาฟเฟกกงเอาไว เมอ 13 ตลาคม พ.ศ. 2442 ในขณะทบ-พมทหารปองกนเมองเพยง 1,250 คน และยงเปนทหารทมอาวธทคอนขางลาสมย และภายในเมองยงมประชาชนเหลออยประมาณ 9,000 คนดวย เนองจากก าลงนอยกวาขาศกมาก บ-พตองใชกลอบายหลอกลอขาศกดวยวธการ ตาง ๆ เพอใหขาศกเขาใจผดวาในเมองมทหารปองกนอยจ านวนมาก เชน การท าลวดหนามปลอมรอบๆ เมอง วางทนระเบดปลอม กลางคนกใหคนถอไฟฉายทมอยเพยงดวงเดยววงไปรอบๆ เมอง เพอใหพวกทหารบวรแเขาใจผด ไมกลาโจมตตอนกลางคน บ-พออกหาขาวขาศกดวยตนเอง จงรความเคลอนไหวของขาศกตลอดเวลา และทานไดจดการฝกเดกหนมในเมองใหท าหนาทตางๆ เชน สงหนงสอ สงไปรษณยแ เปนตน โดยจดใหเดกหนมเหลานแตงเครองแบบ มผน าของตนเอง ตงชอเดกกลมนวา “กองนกเรยนทหารแหงมาฟเฟกกง” เดกเหลานเอาจรงเอาจงกบหนาทของเขามาก มความกลาหาญ ไมกลวตาย ความส าเรจในครงนเปนแรงบนดาลใจใหบ-พจดตงกองลกเสอในโอกาสตอมา

ส าหรบประชาชนมาฟเฟกกง บ-พกดแลเปนอยางด จดใหมการรวมตวท ากจกรรมตางๆ เพอสรางขวญและก าลงใจ จดใหมการปในสวนอาหาร เพอใหทกคนมอาหารรบประทานอยางทวถงตลอดเวลาทถกปดลอม บ-พสามารถรกษาเมองจากการปดลอมและโจมตของพวกบวรแไดนานถง 217 วน จนกระทงกองก าลงทหารองกฤษสงมาชวยเมอ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2443 ขาวคราวการปดลอมเมองมาฟเฟกกงและความสามารถในการปองกน ความเปนผน าของบ-พเปนทสนใจของชาวองกฤษโดยทวไป แมแตควนวคตอเรย ยงสงพระราชสาสแนมาใหก าลงใจกบบ-พ เมอกองก าลงองกฤษโจมตพวกทหารบวรแทปดลอมเมองอย เมอ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2443 นน และขาวนไปถงองกฤษ ประชาชนองกฤษมการฉลองชยชนะกนโดยทวไป รปบ-พ ปรากฏอยในหนงสอพมพแทกฉบบ บ-พกลายเปนวรบรษอยางเตมภาคภม ดวยผลงานครงน บ-พจงไดรบโปรดเกลาฯ เปน “พลตร” ด ารงต าแหนงผบงคบกรมต ารวจอาฟรกาใต (Inspector General of South African Constabulary) นบวา บ-พเปนนายพลทอายนอยทสดคนหนงของกองทพองกฤษ

ในตนป พ.ศ. 2446 บ-พกยายกลบมาประเทศองกฤษ เพอด ารงต าแหนง “ผบงคบการกรมทหารมา” ซงทานกประสบความส าเรจเปนอยางสงในการปรบปรงพฒนาวธการฝกอบรมทหารมาเสยใหมในชวงหลงจากทบ-พกลายเปนวรบรษและเปนทรจกของคนทวประเทศ ปรากฏวา หนงสอ “คมอการสอดแนม”(Aids to Scouting) ททานเขยนกอนสงครามบวรแกพลอยขายดไปดวย เปนทนยมในหมเดกและเยาวชนมาก และบางโรงเรยนกน าไปเปนคมอฝกเดกๆ ในโรงเรยน ผทใหความสนใจเปนพเศษ คอ เซอรแ วลเลยม สมทธ ผกอตงองคแกรเดกและเยาวชนทมชอเสยงในขณะนน คอ “สมาคมเดกชาย” ทานเซอรแผนจงชกชวนให บ-พมารวมงานดวย โดยตงใหเปน “รองสภานายกกตตมศกด” ของสมาคมฯ และไดขอใหบ-พจดท าแบบฝกขนมาใหม เพอใชในการฝกเดกชายในท านองเดยวกนกบการฝกผสอดแนม ซงบ-พกเหนชอบดวยและเตรยมการคนควาเพมเตมจากประสบการณแของทานตงแตบดนน

บ-พ ไดเลอนยศเปน “พลโท” ในต าแหนง “ผบญชาการกองพลนอรแธธมเบรยน” ซงเปนสวนหนงของก าลงทหารรกษาดนแดน (Territorial Army) ซงตงขนใหม มหนาทฝกทหารใหมโดยตรง ซงเปนงานท บ-พถนดอยแลว ปพ.ศ. 2450 (ค.ศ.1907) งานในต าแหนงใหมนไมหนกนก บ-พจงมเวลาวางพอทจะท าแบบฝกเดกตามทไดตกลงกนเอาไว กอนทจะท าแบบฝกหรอคมอการฝกขนมา ทานกมความรอบคอบทจะทดลองฝกเดกจรง ๆ ดกอน ดงนนในประมาณตนเดอนสงหาคม พ.ศ. 2450 ทานจงไดรวบรวมเดกชาย 20 คน ซงมภมหลงครอบครวทตางๆ กนไปอยคายพกแรมทเกาะบราวนแซ (Brownsea Island) ซงเปนเกาะเลกๆ ใกลๆ กบเมองพล (Poole) ทางตอนใตขององกฤษ การเขาคายใชเวลาประมาณ 7 วน

Page 5: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 5

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 1-3 บ-พ ในการพกแรมทเกาะบราวนแซ

บ-พ แบงเดกออกเปน 4 หมๆ ละ 5 คน ตงเดกทอาวโสในแตละหมเปน “นายหม” (Patrol Leader) ทกวนจะมการฝกอบรมกจกรรมลกเสอ สลบกบการเลนเกม การเลานทาน จากประสบการณแของตวทานเอง ซงเดกๆจะใหความสนใจมาก เพราะเดกๆ รจกชอเสยง ความเกงกลาสามารถของทานอยแลว ตอนกลางคนกมการเลนรอบกองไฟ รองเพลง และมการจดใหแตละหมท าหนาทเปนยามชวงกลางคน สลบเปลยนกนไปทกคน หมทเปนยามจะตองไปตงแคมปนอกคายใหม ตองท าอาหารกนเอง และผลดกนเขายาม ในวนสดทายบ-พเชญพอแมเดกและแขกผมเกยรตจ านวนหนงมาชมการแสดงตางๆ ของเดกทไดรบการฝกอบรมมา การเขาคายทดลองของบ-พ ในครงนประสบความส าเรจเปนอยางสง ซงทานเชอวาเหตผลหลกของความส าเรจ คอ การแบงเดกออกเปนหม โดยเดกในหมอยดวยกน กนดวยกน เลนดวยกน ท างานดวยกน ตลอดจนมหวหนาดแลรบผดชอบพวกเขากนเอง และการทเดกไดใชชวตคอนขางอสระกลางแจง ในธรรมชาตกเปนสงทถกใจเดกๆ มาก บ-พกไดน าเครองหมายลกเสอโลกมาใชประดบเครองแบบของเดกๆ ในการเขาคายครงแรกนดวย

ในตนป พ.ศ. 2451 บ-พกเขยนหนงสอ “การลกเสอส าหรบเดกชาย” โดยพมพแออกขายทละบท รวมทงสนหกบท ไดรบการตอนรบอยางกวางขวางทวประเทศ โดยเฉพาะพวกเดกๆ

รปท 1-4 หนงสอ Scouting for Boys ทแตงโดย บ-พ

ประมาณเดอนเมษายน พ.ศ. 2451 บ-พออกหนงสอรายสปดาหแ ชอ “Scout” ซงขายดมากอกเชนกน หนงสอรายสปดาหแฉบบนมสวนชวยเผยแพรกจการลกเสอออกไปสมหาชนอยางมาก การชมนมอยางเปนทางการของลกเสอครงแรก กคอ งานชมนมลกเสอทครสตล พาเลซ ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2452 มลกเสอมารวมชมนมกนประมาณ 11,000 คน กษตรยแองกฤษ คอ เอดเวดท 7 ไดทรงมพระราชโทรเลขมาแสดงความยนดกบงานชมนมครงนดวย ท าความปลมใจใหกบบ-พ และเหลาลกเสอทงหลายเปนอยางมาก

Page 6: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 6

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในป พ.ศ. 2452 น ทางหนงสอ Scout ไดจดใหมการฝกเขาคายทางทะเลขนโดยจดบนเรอฝกชอ เมอรแควร อนถอวาเปนตนก าเนดของ “ลกเสอสมทร” ตงแตบดนน หลงจากงานชมนมลกเสอทครสตลพาเลซไดไมนาน บ-พกไดรบโปรดเกลาฯ เปนเซอรแ โรเบรแต เบเดน – เพาเวลดแ โดยไดรบพระราชทานเครองราชฯ Knight Commander of the Royal Victorian Order (K.C.V.O) และ Knight Commander of the Order of the Bath (K.C.B) การฝกอบรมลกเสอของบ-พมทงผสนบสนนและผตอตาน เพราะในสมยนน วธการฝกอบรมลกเสอเปนสงทใหมมาก จะถอวาเปนการปฏวตการฝกอบรมเดกกวาได ผทตอตานเชอวา วธการของบ-พเปนวธทใชฝกทหารมากกวาฝกเดก แตความจรงบ-พเนนเสมอวาการฝกอบรมลกเสอของทาน ถงแมจะใชวธการของทหารอยบาง แตทานไมไดตองการใหเดกเปนทหารแตอยางใด ความมงประสงคแของการลกเสอ คอ ตองการใหเดกเตบโตเปนคนด เปนพลเมองดนนเอง

ประมาณเดอนพฤษภาคมป พ.ศ. 2453 กจการลกเสอเตบโตอยางรวดเรว และเรมกระจายไปในตางประเทศหลายประเทศ บ-พจ าเปนจะตองเลอกระหวางการทจะรบราชการตอไปหรอลาออก เพอมาก ากบดแลกจการลกเสอแตเพยงอยางเดยว บ-พเลอกทจะลาออกจากราชการนบวาเปนการตดสนใจทยากส าหรบทาน และนบเปนการเสยสละของทานเปนอยางยงเพราะหากทานรบราชการตอไป ทานอาจจะไดเปนใหญถงระดบผบญชาการทหารบกกได แตมการกลาวกนวากษตรยแองกฤษขณะนนทรงสนบสนนใหบ-พลาออกจากราชการเพอมาดแลกจการลกเสอ ซงอาจจะเปนไปได เมอมองยอนกลบไปนบไดวา บ-พตดสนใจไดอยางถกตอง เพราะกจการลกเสอท าใหทานอยในความทรงจ าของคนทวโลกอกนานเทานาน

ในระหวางการชมนมลกเสอทครสตลพาเลซ ในป พ.ศ. 2452 นน ปรากฏวามลกเสอหญงแอบเขามามสวนรวมชมนมดวยจ านวนหนง เมอบ-พตรวจพบทานตกใจมากเพราะในสมยนนเดกผหญงจะตองอยกบเหยาเฝาอยกบเรอน จะท าอะไรๆ แบบเดกชายไมได แตลกเสอหญงเหลานมความตงใจแนวแนทจะเปนลกเสอใหไดโดยไมเกรงกลวขอทดทานใดๆ จากพอแมและสงคม บ-พจงตกลงใจใหมลกเสอหญงไดตามค าเรยกรอง และไดขอรองใหนองสาวคนเดยวของทานชอ แอกเนส เปนผดแลกจการลกเสอหญง โดยในป พ.ศ. 2453 แอกเนสไดจดตง “สมาคมเนตรนาร” ขน มสมาชกเรมตนกวา 6,000 คน การจดตงสมาคมเนตรนารแยกตางหากจากเดกชายกเพอใหเปนทยอมรบของพอแมและสงคมในสมยนน ในปใจจบนถงแมการท ากจกรรมระหวางเดกหญงและชายจะเปนทยอมรบกนโดยทวไปแลว แตองคแกรทงสองกยงคงแยกกนอยเหมอนเดม

วนท 30 ตลาคม พ.ศ. 2455 บ-พแตงงานกบนางสาวโอเลฟ เซนทแแคล โซมสแ ซงอายเพยง 23 ป ซงบ-พรจกเปนครงแรกในเรอโดยสารระหวางเดนทางไปสหรฐอเมรกาเมอตอนตนป ถงแมทงสองคนจะอายตางกนถงสามสบกวาป ทงคกมความสขในชวตสมรสเปนอยางมาก เพราะมรสนยมในชวตทคลายกน เลด บ-พเปนก าลงส าคญของบ-พ ในงานพฒนากจการเนตรนารและกจการลกเสอ ทงคมบตรดวยกน 3 คน

สงครามโลกครงท 1 ลกเสอและเนตรนารแสดงบทบาทชวยเหลอสงคมไดจรงตามท บ-พ มงหวงทกประการ ถงแมอยในภาวะสงครามสมาชกลกเสอเพมขนจากประมาณ 1.5 แสน ในป พ.ศ. 2457 เปนเกอบ 2.0 แสนคน ในป พ.ศ. 2461

บ-พ ออกหนงสอ “คมอลกเสอส ารอง” (The Wolf Cub’s Handbook) ลกเสอส ารองถอก าเนดเปนทางการในป พ.ศ. 2459 (ค.ศ. 1916) บ-พพบวากจกรรมส าหรบลกเสอทวไปไมคอยเหมาะสมกบเดกโตหรอเดกหนม ทานจงจดท ากจกรรมขนมาใหมใหเหมาะสมกบวยของเดก จงนบวา “ลกเสอวสามญ” ถอก าเนดขนในป พ.ศ. 2461 (ค.ศ. 1918) หนงสอคมอลกเสอวสามญ ซงบ-พตงชอวา “การเดนทางสความส าเรจ”

Page 7: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 7

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(Rovering to Success) ออกมา 4 ป ใหหลง คอ ป พ.ศ. 2465 (ค.ศ. 1922)

เนองจากเลด บ-พ มความสนใจและเขารวมในกจกรรมลกเสอและเนตรนารเปนประจ า บ-พ จงสนบสนนใหทานรบภาระดแลสมาคมเนตรนารแทนนองสาวของบ-พ โดยรบต าแหนง “ประมขเนตรนาร”แตในป พ.ศ. 2473 (ค.ศ. 1930) ต าแหนงเปลยนชอเปน “ประมขเนตรนารโลก และครองต าแหนงนจนวนสดทายของชวตทาน ในปพ.ศ. 2520 (ค.ศ. 1977)

มสเตอรแ เดอรแบวสแ แมคคลาเรน (Ms. De Bois Maclaren) มอบกลเวลลแพารแค (Gilwell Park) ใหแกคณะลกเสอองกฤษ เพอใชในกจการลกเสอ ในเดอนกนยายนปเดยวกนน กมการฝกอบรมลกเสอหลกสตรวดแบดจแ ในป พ.ศ. 2462 (ค.ศ. 1919) บ-พ เชญลกเสอจากทวโลกมาชมนมทอาคารโอลมเปยในกรงลอนดอน นบวาเปน “งานชมนมลกเสอโลกครงแรก” ในชวงปลายเดอนกรกฎาคม – 7 สงหาคม พ.ศ. 2463 มลกเสอจากทวโลกราว 21 ประเทศ มารวมชมนมประมาณ 8,000 คน ในวนสดทายของงานชมนมฯ ลกเสอทกคนทรวมงาน ประกาศยกยองใหบ-พเปน “ประมขลกเสอโลก” งานชมนมครงนเปนครงแรกท บ-พตกลงใชค าวา “jamboree” ส าหรบงานชมนมลกเสอและเนตรนาร แมจะมผไมคอยเหนดวยอยบาง เพราะเปนค ามความหมายเดมไมคอยดนก (แปลวา งานเลยงทสงเสยงดงเอะอะ)

รปท 1-5 งานชมนมลกเสอโลกครงแรก

ในระหวางงานนไดมการประชมสมชชาลกเสอนานาชาต เปนครงแรกดวย ซงภายหลงเปลยนชอเปน การประชมสมชชาลกเสอโลก ขณะเดยวกนกมการจดตง “ส านกงานลกเสอนานาชาต” ซงภายหลงเปลยนชอเปน “ส านกงานลกเสอโลก” ตงอยทกรงเจนวา ประเทศสวตเซอรแแลนดแ นบไดวาในปนกจการลกเสอกลายเปนกจการระดบโลกอยางแทจรง [4] 2.2 ประวต ภมหลงและกจการลกเสอไทย

พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงพระราชด ารตงกองเสอปา วนท 16 เมษายน พ.ศ.2454 (ค.ศ. 1991) พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวเสดจประพาสหวเมองชายทะเลปใกษแใต โดยเรอพระทนงมหาจกร และทรงเรมจดชอผสมครเปนเสอปาแลว เรยกประชมในเรอพระทนง ไดโปรดเกลาฯ ใหสถาปนากองเสอปาขนโดยประกาศเปนพระบรมราชโองการ เมอวนท 1 พฤษภาคม ร.ศ. 130 (ซงตรงกบ พ.ศ. 2454, ค.ศ. 1911) นอกจากนยงมพระราชประสงคแดงตอไปน [5]

1. ปลกฝใงความจงรกภกดตอพระมหากษตรยแ 2. ปลกฝใงความรกชาตบานเมอง และนบถอพทธศาสนา

Page 8: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 8

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3. ปลกฝใงความสามคคในหมคณะ และไมท าลายซงกนและกน

ทงนไดมประกาศเปนกระแสพระราชปรารภแจงอยใน “จดหมายเหตเสอปา” เลม 1 ตอน 1 และเมอมผมาสมครเขามจ านวนมากพอ ทจะตงเปนกองรอยขนไดกองหนงแลว ควรจะใหกระท าประพาสสาบานตนเขาประจ ากอง จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเตรยมจดตงการพธถอน า ณ วดพระศรรตนศาสดาราม

รปท 1-6 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงฉายพระรปพรอมพระบรมวงศานวงศแ

รปท 1-7 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทรงฉายพระรปพรอมสมาชกเสอปารนแรก

ถายทหนาระเบยงอโบสถวดพระศรรตนศาสดาราม พ.ศ. 2454

ก าหนดวนท 6 พฤษภาคม ร.ศ.130 (พ.ศ.2454, ค.ศ. 1991) โดยมสมเดจพระมหาสมณะเจากรมพระยาวชรญาณวโรรส [6] เปนประธานเจรญพระพทธมนตแพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดทรงด ารงพระยศเปนนายกองใหญผบงคบการกองเสอปา การกระท าสตยแสาบานในพธการถอน าพเศษเสอปา เมอวนท 6 พฤษภาคม พ.ศ.2454 (ค.ศ. 1991) และสมาชกเสอปารนแรก ไดเขารวมพธจ านวน 141 คน ภายหลงสถาปนากจการเสอปาได 2 เดอน พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงมพระราชปรารภในการจดตงกองลกเสอ ซงพระราชปรารภในการจดตงกองลกเสอ ไดปรากฏอยในค าปรารภของขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอฉบบแรก ซงประกาศใชเมอวนท 1 กรกฎาคม ร.ศ.130 ดงน

พระบาทสมเดจพระปรเมนทรแมหาวชราวธ พระมงกฎเกลาเจาอยหว ผทรงด ารงพระยศเปนนายกองใหญในกองเสอปา ทรงพระราชด ารวากองเสอปาไดตงขนเปนหลกฐานแลว พอจะเปนทหวงไดวาจะเปนผลดตามพระราชประสงคแ แตผทจะเปนเสอปาตองเปนผทนบวาเปนผใหญแลว ฝายเดกชายทยงอยในปฐมวยกเปนผทสมควรจะไดรบการฝกฝนทงในสวนรางกายและในสวนใจใหมความรในทางเสอปา เพอวาเมอเตบใหญขนแลวจะไดรจกนาทซงผชายไทยทกคนควรจะประพฤตใหเปนประโยชนแแกชาตบานเมอง อนเปนทเกดเมองนอนของตน และการฝกฝนปลกใจใหคดถกเชนน ตองเรมฝกฝนเสย เมอยงเยาวแอยเปรยบเสมอนไมทยงออนจะดดไปเปนรปอยางไรกเปนไปไดงายและงดงาม แตถารอไวจนแกเสยแลว เมอจะดดกตองเขาไฟ และมกจะหกลงไดในขณะทดด ดงนฉนใดสนดานคนกฉนนน จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระบรมราชานญาตใหจดตงกองลกเสอขนตามโรงเรยนและสถานทอนสมควร

Page 9: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 9

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

กจการลกเสอของประเทศไทยไดถกสถาปนาขน มมลเหตมาจากขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอ ซงพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ให ประกาศใชขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอ เมอวนท 1 กรกฎาคม ร.ศ.130 โดยขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอนแบงออกเปน 10 หมวด บรรจความรวม 62 ขอดวยกน และมความยาวถง 42 หนากระดาษ ดงน

หมวด 1 นามและลกษณะใชขอบงคบ หมวด 2 การปกครองกลาง หมวด 3 การปกครองประจ ามณฑล หมวด 4 การปกครองลกเสอ หมวด 5 วาดวยลกเสอ หมวด 6 การรบลกเสอและเลอนขน หมวด 7 การจดและการถอนทะเบยน หมวด 8 เครองแตงตว หมวด 9 เครองประกอบเครองแตงตว หมวด 10 การเคารพ

ตงสภากรรมการกลางและผตรวจการใหญ ภายหลงทไดประกาศใชขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอแลวนน เพอใหการไดด าเนนไปดงพระราชประสงคแทปรากฏอยในขอบงคบนน จงไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหตงสภากรรมการกลางขน โดยไดทรงพระกรณาเขารบต าแหนงหนาทเปนสภานายกแหงสภากรรมการกลางดวยพระองคแเอง และไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหพระบรมวงศแเธอ กรมพระด ารงราชานภาพ และด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงมหาดไทยเปนผตรวจการใหญและเปนอปนายกดวย ตามขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอนน กบทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหพระยาบรนวราษฐแเปนเลขานการ

ขณะนนก าลงด ารงต าแหนงผรงต าแหนงเสนาบดกระทรวงธรรมการ เปนกรรมการต าแหนงผตรวจการใหญและอปนายกน ตอมาในปพ.ศ. 2457 พระเจาบรมวงศแเธอ กรมพระด ารงราชานภาพไดกราบถวายบงคมลาพกราชการไป จงไดทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหเจาพระยาพระเสดจสเรนทราธบด (ม.ร.ว. เปย มาลากล) เขารบต าแหนงแทนสบตอมา จนถงเวลาทปวยหนกจงไดทรงพระกรณาโปรดเกลา ฯ ใหพระยาไพศาลศลปศาสตรแ (รน ศยามานนทแ) อธบดกรมศกษาธการเขารบต าแหนงแทนตอมา ตงแตวนท 27พฤษภาคม พ.ศ.2457 และไดด ารงต าแหนงนตลอดมาจนสนรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

ตงสภากรรมการมณฑลกรงเทพฯ หลงจากททรงตงสภากรรมการกลาง และผตรวจการใหญแลว เพอใหกองลกเสอไดตงขนโดยเรวในมณฑลกรงเทพฯ อนเปนมณฑลราชธาน เพอทจะไดเปนตวอยางแกมณฑลอนๆ ตอไป จงไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหมสภากรรมการประจ ามณฑลกรงเทพฯ ขนในอนดบตอมา ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหเจาพระยายมราช (ปใน สขม) เสนาบดกระทรวงนครบาลในขณะนนเปนสภานายกกรรมการประจ ามณฑลกรงเทพฯ

Page 10: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 10

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 1-8 เสวกตร นายลขตสารสนอง (ชพนแ บนนาค)

ลกเสอไทยคนแรกของประเทศสยามในขณะนน คอ นายชพนแ บนนาค นกเรยนมหาดเลกหลวง ซงตอมาไดรบพระราชทานบรรดาศกดเปน นายลขตสารสนอง

กองลกเสอกองแรกของประเทศไทยไดตงขนทโรงเรยนมหาดเลกหลวง จงไดนามวา “กองลกเสอกรงเทพฯ ท 1” ปรากฏวาไดทรงเอาเปนพระราชธระในการอบรมสงสอน ตลอดจนการด าเนนงานทวๆ ไปของกองลกเสอกองนโดยตรง ทงนเพอจะใหเปนแบบอยางส าหรบโรงเรยนอนๆ หรอสถานทอนๆ ทมความประสงคแจะตงกองลกเสอขน ไดยดถอเปนบรรทดฐานในการด าเนนงานของตนตอไป ในการนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดพมพแพระบรมราโชวาททพระราชทานแกเสอปา และพระราชนพนธแแบบสงสอนขนเพอเจาหนาทจะไดน าไปอบรมสงสอนนกเรยนทสมครเปนลกเสอตอไป

รปท 1-9 ธงกองลกเสอกรงเทพ ท 1 วชราวธวทยาลย

ตอมาเมอวนท 2 กนยายน พ.ศ.2454 (ค.ศ.1911) ไดพระราชทานพระราชวโรกาสใหกองลกเสอโรงเรยนมหาดเลกหลวงไดเขาเฝาทลละอองธลพระบาท ณ สโมสรเสอปา ในโอกาสนนผก ากบไดฝกลกเสอถวายตว และไดการสอบซอมวชาลกเสอ ตามแบบทไดทรงพระราชนพนธแไวส าหรบสงสอนเสอปาและลกเสอ ในโอกาสนเองพระราชกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานนามกองลกเสอโรงเรยนมหาดเลกหลวงซงเปนกองเรมแรกทไดจดตงขนนวา “กองลกเสอหลวง” และวนท 3 กนยายนไดตามเสดจพระราชด าเนนประพาสพระราชวงสนามจนทรแ จงหวดนครปฐม และไดพระราชทานในโอกาสคราวประกอบพธถอน าพเศษของกองเสอปามณฑลนครชยศร โดยนายหมโทหลวงอภรกษแราชฤทธ อาจารยแโรงเรยนมหาดเลกหลวง เปนผรบพระราชทาน ตอมาในวนท 16 กนยายนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานธงรปพระมนแถลงสารใหเปนธงประจ ากองลกเสอหลวงกองน

ทรงวางนโยบายใหมการจดตงกองลกเสอในโรงเรยนตางๆ โรงเรยนรนแรกทมการจดตงกองลกเสอ คอ โรงเรยนมหาดเลกหลวง โรงเรยนราชวทยาลย โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย โรงเรยนเทพศรนทรแ โรงเรยนปทมคงคา มจ านวนลกเสอทงหมดใน 4 โรงเรยน (เวนโรงเรยนราชวทยาลย) ในเดอนกนยายนพ.ศ.

Page 11: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 11

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2454 (ค.ศ.1911) รวม 346 คน ตอมาไดมการจดตงกองลกเสอเพมขนในโรงเรยนตางๆ โดยล าดบตามสถตเดอนกมภาพนธแ พ.ศ.2454 (ค.ศ.1911) มกองลกเสอ 65 กอง รวมจ านวนเจาหนาทลกเสอ และลกเสอ 2,648 คน

ทรงรบกองลกเสอองกฤษ The 8th South-West London Troop ไวในพระบรมราชปถมภแและใหเปนกองลกเสอในพระองคแแหงพระเจาแผนดนกรงสยาม (The King of Siam’s Own) กบพระราชทานตราเครองหมายประจ ากองเปนรปชางเผอกยนบนพนธงสแดง ซงเปนรปคลายธงชางเดม

ตอมากองลกเสอนไดขยายตวเปนกลมและเปลยนชอใหมตามชอของต าบลทตงกลมเปน The First Balham and Tooting Scout Group (The King of Siam’s Own) โดยยงคงใชตราชางเผอกยนบนธงพนสแดงเปนตราประจ ากลมสบมา และใชอกษรยอของกลมวา K.S.O ซงยอมาจากค าวา the King of Siam’s own

รปท 1-10 ลกเสอของกองลกเสอในพระองคแแหงพระเจาแผนดนกรงสยาม

รปท 1-11 สมาชกรนแรกของ K.S.O

ผทจะเขาเปนลกเสอและเสอปาในรชสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ตองศกษาบท พระราชนพนธแ “ปลกใจเสอปา” ซงไดทรงเรมแสดงบรรยายครงแรก เมอวนท 26 พฤษภาคม ร.ศ.130 (พ.ศ.2454, ค.ศ.1911) เปนตนมา เปนบทความเรองยาวหลายตอนตดตอกน เปนพระราชนพนธแทปลกใจใหผอานส านกในหนาทแตละคน พงมตอชาตเปนอยางดยง กระทรวงธรรมการในเวลานน ไดออกประกาศใหบรรดาครอาจารยแตามสถานศกษาตางๆ ไดสนใจศกษาบทพระราชนพนธแนเปนกรณพเศษ และในเวลาตอมากไดพระราชทานบทพระราชนพนธแปลกใจ “เทศนาเสอปา” โดยแทรกหลกธรรมลงไปดวยอกชนหนงแกเสอปาและลกเสอ ซงเปนเรองยาวหลายตอนตดตอกน 17 กณฑแ

Page 12: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 12

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

นอกจากน ยงทรงมบทพระราชนพนธแอกบทหนง คอ “แบบสงสอนเสอปาและลกเสอ” เปนบทพระราชนพนธแอนเกยวดวยวชาการของลกเสอโดยตรง เปนแบบเรยนทเสอปาและลกเสอตองศกษาอยางจรงจง ประกอบดวยบทตางๆ ดงตอไปน

บทท 1 การสบขาวและการเดนทาง บทท 2 อาณตสญญาณ บทท 3 การชางและความรเบดเตลด บทท 4 - 5 การตงคายและทพกแรม บทท 6 ยามและดาน บทท 7 การพจารณาสงเกตและจดจ า บทท 8 การสะกดรอย บทท 9 การสนนษฐาน บทท 10 การแฝงกายและเกลอนรอย บทท 11 รายงานและแจงเหต บทท 12 ก าบง บทท 13 ตงรบ บทท 14 ปองกนตว บทท 15 จบผราย บทท 16 ชวยชวตและกนภย บทท 17 - 18 ปใจจบนพยาบาล

การสอบไลวชาลกเสอครงแรกพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงเหนวา กองลกเสอกรงเทพฯ ท 1 (ลกเสอหลวง) ไดรบการฝกหดจนมความรขนตนพอจะเขาประจ ากองเปนลกเสอโท ตามขอบงคบลกษณะปกครองลกเสอไดแลว จงทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหพระเจาบรมวงศแเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ซงทรงด ารงต าแหนงผตรวจการใหญและอปนายกสภากรรมการกลางโดยหนาท เปนประธานกรรมการสอบไลวชาลกเสอโทของกองลกเสอกรงเทพฯ ท 1 (ลกเสอหลวง) เปนครงแรก ในการสอบไลแมจะไดมเวลาฝกหดกนเพยงเลกนอย ยงปรากฏวามลกเสอทสามารถสอบไลผ าน ผานขนไปเปนลกเสอโทกนเปนจ านวนมาก

ส าหรบการสอบไลวชาลกเสอ ซงโดยมากมแตวชาลกเสอโททงสน ตอมาไดด าเนนเกอบไปถวนทวทกมณฑลในระยะแรกๆ นน ปรากฏตามรายงานวาหลายมณฑลลกเสอมกสอบตกในวชาวายน า แตทงนมใชความบกพรองของผฝกหด เปนดวยหาทฝกหดไดยาก มณฑลเหลาน ไดแก มณฑลนครราชสมา มณฑลสราษฎรแ และมณฑลภเกต เปนตน ซงในทองทดงกลาวนหาแหลงน าอนปราศจากสตวแรายไดยาก ตองอาศยฝกหดตามสระทขดขน กบยงมบางมณฑลทราษฎรไมเหนความจ าเปนทจะตองวายน าเปน มมณฑลมหาราษฎรแ เปนตน จงไมพยายามฝกหดใหบตรหลานวายน ากน แมจะไดรบค าแนะน าชแจงใหหดไวเพอวาเมอตองไปในทๆ อาจจะไดรบอนตรายทางน ากปรากฏวาฝกหดไมไดอยเอง เพราะตวเองกวายน ากนไมใครเปนอยแลว นคอ สวนหนงของขอขดของเกยวกบการสอบวชาลกเสอในขณะนน

Page 13: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 13

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

สวนวชาลกเสอเอกนน ปรากฏวาลกเสอชนบทไดเปรยบลกเสอในกรง ในทางหงตมอาหาร เพราะความจ าเปนในชวตประจ าวนบงคบใหตองท ากนเกอบทกคน รวมทงขนตนไมดวย จงท าใหเบาแรงผฝกหดลงไปไดมาก ซงในเรองเหลานลกเสอในกรงยงตองอาศยการฝกหดอบรมกนขนใหมเกอบทงสน

พธเขาประจ ากองครงแรก เมอพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ไดทรงทราบใตฝาละอองธลพระบาท วามลกเสอทสมควรเขาประจ ากองไดแลว จงไดทรงเปนพระราชธระฝกหด อบรม และก ากบลกเสอ ในการทจะท าพธเขาประจ ากองดวยพระองคแเองโดยใกลชด ทงนกดวยทรงมพระราชประสงคแทจะใหเปนแบบอยางอนด ส าหรบกองลกเสออนๆ ทจะประกอบพธเขาประจ ากองตอไปในภายหนาใหยดถอไวเปนแบบฉบบในการปฏบตตอไป

วนท 3 สงหาคม พ.ศ.2455 ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหลกเสอหลวงทสอบไลไดแลวนนเขากระท าพธเขาประจ ากองตอหนาพระทนง ณ พระทนงอภเศกดสต ในโอกาสนนไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหกองลกเสอตางๆ ทมอยในกรงเทพฯ ไดเขาเฝาทลละอองธลพระบาทอยในทนนดวย เพอศกษาพธเขาประจ ากองในครงน เมอพธ เขาประจ ากองครงแรกไดเสรจสนลงไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราโชวาทแกลกเสอและเจาหนาทลกเสอ ซงไดเฝาทลละอองธลพระบาทอยในทนน

ส าหรบตามหวเมองตางๆ ในครงน ในการกระท าพธรบลกเสอเขาประจ ากองกไดปรากฏวาไดจดท ากนเปนอยางดยงขาราชการฝายการปกครองชนผใหญนบตงแตอปราชและสมหเทศาภบาลลงมาไดใหความรวมมอในการนเปนอยางด โดยการมาเปนประธานในพธใหและใหโอวาทปลกใจลกเสอลวนเปนทจบใจยง พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงขยายกจการลกเสอไปตามมณฑลตางๆ โดยมพระราชกระแสด ารสสงพระเจาบรมวงศแเธอ กรมพระด ารงราชานภาพ เสนาบดกระทรวงมหาดไทย แนะน าวธการฝกหดสงสอนลกเสอขน และไดทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหสมหเทศาภบาลของแตละมณฑล เปนสภานายกกรรมการจดการลกเสอประจ ามณฑลทตนปกครองระหวาง พ.ศ.2454 – 2455 ( ค.ศ.1911-1912) ทรงจดใหมาแสดงต านานของชาตไทยกลางแจงปละ 3 คน คนละ 3 เรอง เพอใหการศกษาอบรมแกเสอปาทสนามเสอปา วธการเปนของพระองคแเองซงไมเคยมมากอนในประเทศสยาม ซงทรงเรยกวา “ต านานเสอปา” [7] 2.3 ประวต ภมหลงและกจการลกเสอไซเบอร ลกเสอไซเบอรแ (Cyber Scout) เปนค าทใชเรยกแทนผผานการฝกอบรมในโครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเทอรแเนต ของกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เรมตนจาก นายจต ไกรฤกษแ อดตรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดมนโยบายใหมการจดอบรมความรดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหกบกลมลกเสอจ านวน 200 คน ในวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 ณ สนามกฬาไทย-ญปนดนแดงในป พ.ศ. 2553 และเมอวนจนทรแท 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2554 ไดมพธลงนามบนทกขอตกลงความรวมมอระหวาง กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกบกระทรวงศกษาธการ 2.3.1 ขอปฏบตของลกเสอไซเบอร 1) ปฏบตตามกฎของลกเสอ 2) สงเสรมการใช ICT อยางสรางสรรคแ 3) สอดสองการกระท าความผดบนโลกไซเบอรแ 4) สงเสรมใหปฏบตตาม พ.ร.บ. วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550

Page 14: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 14

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2.3.2 สญลกษณของลกเสอไซเบอร

รปท 1-12 สญลกษณแของลกเสอไซเบอรแ

สญลกษณแของลกเสอไซเบอรแ จดท าขนเพอเปนการสรางตราสญลกษณแของโครงการและเพอใชในประชาสมพนธแกจกรรมตางๆ โดยองคแประกอบตางๆของตราสญลกษณแมความหมายดงน 1) ตราสญลกษณแของคณะลกเสอแหงชาตทมสเหลองทอง หมายถง ลกเสอไทย

2) วงกลมโคง ทมลกษณะเปน 3 ส ประกอบดวย 2.1) สแดง หมายถง ชาตไทยและไซเบอรแ 2.2) สขาว หมายถง ศาสนา 2.3) สน าเงน หมายถง พระมหากษตรยแผทรงเปนประมขของประเทศ

3) เมาสแสเหลอง หมายถง กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 4) แวนขยาย หมายถง การสอดสองและการดแล 5) หมวก หมายถง หมวกลกเสอ

3. สาระส าคญของการลกเสอ ค าปฏญาณ และกฎของลกเสอ 3.1 สาระส าคญของการลกเสอ 3.1.1 ขบวนการลกเสอ ขบวนการลกเสอ คอ ขบวนการเยาวชนมวตถประสงคแเพอการฝกอบรมใหการศกษาและพฒนาเยาวชนใหเปนพลเมองด โดยไมค านงถงเชอชาต ศาสนา ทงนเปนไปตามความมงประสงคแ หลกการ และวธการซงผใหก าเนดลกเสอโลกไดใหไว ขบวนการนเปนขบวนการระดบโลก มประเทศสมาชก 150 ประเทศกอปรดวย ผบงคบบญชาลกเสอและลกเสอประมาณ 28,000,000 คน

3.1.2 องคประกอบส าคญของการลกเสอ

1) ลกเสอ

2) ผบงคบบญชาลกเสอ

3) มจดมงหมายหรออดมการณแ

4) กจกรรม (โดยเฉพาะกจกรรมกลางแจง)

5) การบรหารงาน

Page 15: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 15

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3.1.3 จดหมายหรออดมการณของคณะลกเสอแหงชาต

ตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตลกเสอ (ฉบบท 3) พ.ศ. 2528 ระบวา คณะลกเสอแหงชาตมวตถประสงคแเพอพฒนาลกเสอทงทางกาย สตปใญญา จตใจและศลธรรมใหเปนพลเมองด มความรบผดชอบ ชวยสรางสรรคแสงคมใหมความเจรญกาวหนา เพอความสงบสขและความมนคงของประเทศชาต

3.1.4 หลกการส าคญของลกเสอ

1) มศาสนา

2) มความจงรกภกดตอประเทศชาตของตน

3) มความศรทธาในมตรภาพและความเปนพนองของลกเสอทวโลก

4) การบ าเพญประโยชนแตอผอน

5) การยอมรบและปฏบตตามค าปฏญาณและกฎของลกเสอ

6) การเขาเปนสมาชกดวยความสมครใจ

7) มความเปนอสระตออทธพลทางการเมอง

8) มก าหนดการพเศษส าหรบการฝกอบรมโดยอาศย

8.1) ระบบหม ระบบกลม - การทดสอบเปนขนๆ 8.2) เครองหมายวชาพเศษ – กจกรรมกลางแจง

3.1.5 วธการ วธการทจะบรรลถงจดหมายหรออดมการณแของคณะลกเสอแหงชาต คอ การจดใหมการ

ฝกอบรมทกาวหนา สนกสนาน ดงดดใจ โดยอาศยค าปฏญาณและกฎของลกเสอเปนบรรทดฐาน มผใหญเปนผคอยใหค าแนะน า นโยบายในการฝกอบรมลกเสอ ใชหลกส าคญ ดงตอไปน

1) เครองแบบลกเสอถอวาเปนเครองแบบทมเกยรต เปนเครองหมายแหงความด ดงนน ลกเสอจะตองพถพถนในการแตงเครองแบบลกเสอทถกตองและสะอาด เรยบรอยอยเสมอกบทงจะต องประพฤตด ปฏบตตนใหสมกบทไดชอวาเปนลกเสอ เพอเปนการรกษาชอเสยงของตนเองและคณะลกเสอแหงชาต สวนเจาหนาททกคนกควรแตงเครองแบบลกเสอในโอกาสอนควร และถอวาเครองแบบลกเสอเปนเครองหมายแหงความเสยสละในการทตนไดมบทบาทในการฝกอบรมเดกใหเปนพลเมองด

2) ค าปฏญาณและกฎของลกเสอ ผก ากบพงหมนฝกอบรมใหเดกเขาใจ และปฏบตตามค าปฏญาณและกฎของลกเสออยเสมอ โดยเฉพาะในเรองของความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ ความเปนพนองของลกเสอทวโลก และการกระท าความดตางๆ โดยเนนใหเหนวา ผเปนพลเมองดนนจะตองเปนผกระท าความดและใชความดนนใหเปนประโยชนแ มใชเปนคนดโดยอยเฉยๆ ไมท าอะไรเลย

3) การบ าเพญประโยชนแตอผอนเรองนเปนเรองทท าใหกจการลกเสอมชอเสยง และเปนทรจกของบคคลโดยทวไป รากฐานของคตพจนแของลกเสอทง 4 ประเภทเกยวของกบอดมการณแของลกเสอในการบ าเพญประโยชนแตอผอน

Page 16: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 16

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

“ท าดทสด” คอ การท าเพอคนอนหรอเพอสวนรวม เปนการกระท าทดทสด “จงเตรยมพรอม” คอ พรอมทจะท าความด พรอมเพอจะสราง พรอมเพอสวนรวม “มองไกล” คอ มองใหเหนเหตผล มองใหเหนคนอน มองใหเหนสวนรวม มใชมอง

แตตวเองหรอประโยชนแของตวเอง “บรการ” คอ การใหความชวยเหลอแกผอน และแกสวนรวม

นอกจากนในค าปฏญาณและกฎของลกเสอกไดระบถงการบ าเพญประโยชนแตอผอน โดยถอวาส าคญ แหลงหรอโอกาสทลกเสอจะบ าเพญประโยชนแนนควรเรมจากสงทใกลตวกอน แลวขยายใหกวางขวางออกไปตามวยและความสามารถของเดก

1) การฝกอบรมทตอเนองกนและกาวหนาสงขน

2) ระบบหม ฝกความรบผดชอบ การเปนผน า ผตาม

3) ระบบเครองหมายวชาพเศษมมากมายหลายอยาง ซงลกเสออาจเลอกเรยนเรองทตนสนใจกได และเมอไดผานการทดสอบแลวกจะไดรบเครองหมายซงน ามาประดบกบเครองแบบ เปนการเชดชเกยรตและแสดงสมรรถภาพของตนสวนหนง

4) กจกรรมโดยเฉพาะกจกรรมกลางแจง เชน เดนทางไกล อยคายพกแรม

5) การเลน (เกมตางๆ)

6) การรองเพลงและการชมนมรอบกองไฟ

3.1.6 วธการของลกเสอ

เปนระบบวธการศกษาดวยตนเอง โดยมรายละเอยด ดงน

1) ค าปฏญาณและกฎ ปใจจยอนแรกของวธการลกเสอ คอ “ค าปฏญาณและกฎ”ในค าปฏญาณนน เยาวชนแตละคนผเปนสมาชกของขบวนการลกเสอตางใหค ามนสวนตวเขาดวยจตใจอนเปนอสรเสร ทจะปฏบตตามขอบงคบทก าหนดไวในค าปฏญาณและกฎนน ทงเขายอมรบเอาไวตอหนากลมเพอนฝงของเขา เขารบวาจะปฏบตตามค าของขอบงคบนนดวยความบรสทธใจ การทเขายอมรบเชนนมผลในทางคานยมและธรรมจรยา และการยอมรบทจะด ารงชวตอยตามอดมการณแนนอยางเตมความสามารถ ค าปฏญาณและกฎจงเปนเครองมออนส าคญยงในการพฒนาเยาวชน

2) การเรยนรดวยการกระท าเปนปใจจยอนทสองของวธการลกเสอ วธนสบ เนองมาจากการศกษาภาคปฏบต ( ACTIVE EDUCATION ) วธการเรยนรดวยการกระท านไดกลายเปนวธการส าคญในการศกษาแผนปใจจบน ส าหรบทานผใหก าเนดลกเสอโลกนน ทานไดกลาวย าเสมอวา “เดกพรอมทจะท ามากกวาทจะฟใง” การเรยนรดวยการกระท านนอาจมาในรปการสงเกต การทดลอง การกระท าดวยตนเอง ก าหนดการใดทไดจดท าขนโดยไมมแนวทางทจะใหเยาวชนไดเรยนรดวยการกระท าแลว ก าหนดการนนมอาจยอมรบไดวาเปนก าหนดการของลกเสอ (SCOUT PROGRAM )

3) การเปนสมาชกในกลมเลก (ระบบหม) ปใจจยทสามของวธการลกเสอเปนทยอมรบกนแลววา การเปนสมาชกในกลมทมบคคลเทาเทยมกน ความสมพนธแ คนเคยกนยอมเกดขนตงแต

Page 17: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 17

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ระยะแรก ทกคนในกลมจะเขาใจกนเอง มความรจกซงกนและกนอยางด ทงมความรสกเปนอสระเสร การบงคบปกครองของสงคมกเกดขนเอง ทกคนปฏบตตามวตถประสงคแของกลม สงเหลานเปนบรรยากาศอนเหมาะสมส าหรบเยาวชนทจะพฒนาตนเองไปสการเปนผใหญตอไป การปฏบตงานในกลมจะใหโอกาสเยาวชนไดเรยนร ไดคนควาอยางกาวหนายอมรบความคดเหนของผอน มความรบผดชอบ เยาวชนไดฝกหดปกครองตนเองอก ดวย ในขบวนการนบทบาทของผก ากบ คอ การแนะแนวใหค าปรกษาเทานน ไมควรใชบทบาทควบคม

4) ก าหนดการทกาวหนาและเรงเราใจ เปนปใจจยทสเกยวกบก าหนดการของลกเสอ ควรจดในแงของการคนควา เพอสงเสรมการพฒนาเยาวชนตามขนตอนทละนอย มความกลมกลนกนไป เครองมออนหนงทกอใหเกดความกาวหนา คอ การทดสอบในระบบเครองหมายวชาพเศษ ก าหนดการนนควรเปนสงทเรงเราใจ และเชญชวน ก าหนดการควรประกอบดวย กจกรรมหลายอยางแตกตางกน รวมกนเขาดวยความสมดล ไดสดสวน และกจกรรมเหลานนสนองความตองการ

3.2 ค าปฏญาณและกฎของลกเสอ

ปใจจยอนแรกของวธการลกเสอ คอ “ค าปฏญาณและกฎ” ในค าปฏญาณนน เยาวชนแตละคนผเปนสมาชกของขบวนการลกเสอ ตางใหค ามนสวนตวเขาดวยจตใจอนเปนอสรเสร ทจะปฏบตตามขอบงคบทก าหนดไวในค าปฏญาณและกฎนน ทงเขายอมรบเอาไวตอหนากลมเพอนฝงของเขา เขารบวาจะปฏบตตามค าของขอบงคบนนดวยความบรสทธใจ การทเขายอมรบเชนนมผลในทางคานยม และธรรมจรยา และยอมรบทจะด ารงชวตอยตามอดมการณแนนอยางเตมความสามารถ ค าปฏญาณและกฎจงเปนเครองมออนส าคญยงในการพฒนาเยาวชน

3.2.1 ค าปฏญาณของลกเสอ

ค าปฏญาณ คอ ค ามนสญญาทลกเสอไดใหไวแกผบงคบบญชาตอหนาแถวในพธเขาประจ ากอง หรอพธการของลกเสอดวยความจรงใจหรอสมครใจ โดยมเนอความ ดงน

ดวยเกยรตของขา ขาสญญาวา ขอ 1 ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ ขอ 2 ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ 3 ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ [8]

ความหมายของค าปฏญาณ

ขอ 1 ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ ความหมาย : ลกเสอจะตองมความศรทธา เชอมนในชาต ศาสนา และ

พระมหากษตรยแของตน เคารพ เทดทนทง 3 สถาบนดวยความซอสตยแ ขอ 2 ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ความหมาย : ลกเสอจะตองประพฤตปฏบตตนใหเปนประโยชนแตอผอนในทก

Page 18: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 18

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

โอกาส ทกสถานการณแ เทาทจะท าได โดยเรมตงแตครอบครว จนถงสงคมภายนอก

ขอ 3 ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ ความหมาย : ลกเสอตองปฏบตตนตามกฎ 10 ขอของลกเสอซงเปนหลกยด

เหนยวใหลกเสอปฏบตแตสงดงาม

3.2.2 กฎของลกเสอ

กฎ คอ ขอก าหนดส าหรบเปนแนวทางใหลกเสอน าไปปฏบตในชวตประจ าวนจนเกดเปนนสยประจ าตว โดยกฎของลกเสอม 10 ขอ ดงน

ขอ 1 ลกเสอมเกยรตเชอถอได ขอ 2 ลกเสอมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ และซอตรงตอผม

พระคณ ขอ 3 ลกเสอมหนาทกระท าตนใหเปนประโยชนแและชวยเหลอผอน ขอ 4 ลกเสอเปนมตรของคนทกคนและเปนพนองกบลกเสออนทวโลก ขอ 5 ลกเสอเปนผสภาพเรยบรอย ขอ 6 ลกเสอมความเมตตากรณาตอสตวแ ขอ 7 ลกเสอเชอฟใงค าสงของบดา มารดา และผบงคบบญชาดวยความเคารพ ขอ 8 ลกเสอมใจราเรง ไมยอทอตอความยากล าบาก ขอ 9 ลกเสอเปนผมธยสถแ ขอ 10 ลกเสอประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ [9]

ความหมายของกฎลกเสอ ขอ 1 ลกเสอมเกยรตเชอถอได ความหมาย : ลกเสอจะตองยดมนในความซอสตยแ ปฏบตตามค ามนสญญา

กระท าตนใหเปนทเชอถอและไววางใจได ขอ 2 ลกเสอมความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ และซอตรงตอ ผมพระคณ ความหมาย : ลกเสอจะปกปองสถาบนชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ และยดมนในความซอสตยแ กตญโตอผมพระคณทกทาน ขอ 3 ลกเสอมหนาทกระท าตนใหเปนประโยชนแและชวยเหลอผอน ความหมาย : ลกเสอจะตองพรอมอยเสมอทจะบ าเพญประโยชนแ และเปนทพง

แกผอนได ขอ 4 ลกเสอเปนมตรของคนทกคน และเปนพนองกบลกเสออนทวโลก ความหมาย : ลกเสอจะตองมใจโอบออมอาร มความเออเฟอเผอแผแกทกคน

Page 19: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 19

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

โดยไมเลอกเชอชาต ศาสนา และปฏบตตอเขาเหมอนญาตพนอง ขอ 5 ลกเสอเปนผสภาพเรยบรอย ความหมาย : ลกเสอจะตองเปนผมกรยาวาจาสภาพ ออนโยน ออนนอม มความสมมาคารวะตอบคคลทวไป ขอ 6 ลกเสอมความเมตตากรณาตอสตวแ ความหมาย : ลกเสอจะตองมใจเมตตากรณา สงสารสตวแ ไมรงแกหรอทรมาน

สตวแ หรอเมอพบสตวแบาดเจบตองใหการชวยเหลอ ขอ 7 ลกเสอ เชอฟใงค าสงของบดา มารดาและผบงคบบญชาดวยความเคารพ ความหมาย : ลกเสอจะตองปฏบตตามค าสงสอน ค าชแนะของบดามารดา คร

อาจารยแ และผบงคบบญชาดวยความเตมใจและเคารพ ขอ 8 ลกเสอมใจราเรง ไมยอทอตอความยากล าบาก ความหมาย : ลกเสอจะตองมความราเรง ยมแยมแจมใสอยเสมอ ถงแมจะตก

อยในความยากล าบาก กจะไมแสดงอาการยอทอใหเหน ขอ 9 ลกเสอเปนผมธยสถแ ความหมาย : ลกเสอจะตองรจกประหยดทรพยแทงของตนเองและผอน ไม

สรยสราย ขอ 10 ลกเสอประพฤตชอบดวยกาย วาจา ใจ ความหมาย : ลกเสอจะตองรจกส ารวม และระวงกาย วาจา ใจ ไมใหมความ

อจฉารษยา มความบรสทธใจตอทกคน 4. ระบบหมและการฝกอบรมนายหมลกเสอ 4.1 ระบบหมลกเสอ ระบบหม ลกเสอ คอระบบการท างาน การปฏบ ตภารกจของสมาชกในหม -กอง-กลม เพอความกาวหนาของสวนรวม ดวยความเตมใจและพอใจของสมาชกทกคนทางลกเสอนน สมาชกหลายคนรวมกนเปนหม หลายหมรวมกนเปนกอง หลายกองรวมกนเปนกลม ผก ากบกลมจะรบผดชอบดแลลกเสอทกกอง ทกกลม ทกคน ผก ากบกจะดแลเพยงทกหมในกอง และลกเสอทกคนในกอง รวมทงนายหมทกคนดวย สวนนายหมจะดแลเพยงสมาชกภายในหมของตนเอง เปนการกระจายอ านาจ และแบงหนาทกนรบผดชอบ ตามระบอบประชาธปไตยโดยหมลกเสอส ารองจะม 4-5 คน หมลกเสอสามญม 6-8 คน หมลกเสอสามญรนใหญม 4-8 คนและหมลกเสอวสามญจะม 4-6 คน การทก าหนดเชนนไดก าหนดตามวยและค านงถงพลงตามกลมของชวงวยตางๆ

Page 20: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 20

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

4.2 การฝกอบรมนายหมลกเสอ เมอบคคลจ านวนหนงมารวมกนเพอประกอบกจการอยางหนงอยางใด บคคลเหลานนมความตองการใครคนหนงมาเปนหวหนาหรอผน า เพอเขาเหลานนจะไดชวยกนท างานนนใหลลวงไปสจดแหงความส าเรจผลดงทตงใจไว ตามขอบงคบลกษณะปกครอง ฯ ของคณะลกเสอแหงชาต กองลกเสอวสามญกองหนงจะมลกเสอวสามญตงแต 20 คน ถง 30 คน หรอ 10 คน ถง 60 คน อยางมาก มผก ากบคนหนง รองผก ากบ 1-2 คน ในกองลกเสอวสามญแตละกองจะแบงลกเสอออกเปนหม ๆ ละ 4 ถง 6 คน ในจ านวนนมนายหม 1 คน และรองนายหม 1 คน รวมอยดวย แตละหมเลอกใครคนหนงจากสมาชกของหมเปนนายหมหรอหวหนา บคคลทเลอกขนมาเปน นายหมนน ควรเปนบคคลทพรอมจะรบผดชอบในการบรหารธรกจของหม ระยะเวลาการเปนนายหมชวงหนงไมควรเกน 1 ป เพอทจะใหสมาชกในหมไดมโอกาสเปนนายหมเปนจ านวนหลายคน เพอเปนการฝกหดการเปนผน า แตอยางไรกตามหมอาจก าหนดเงอนไขเรองระยะเวลาเปนอยางอนกได ผทจะไดรบเลอกเปนนายหม ควรเปนผทไดผานการฝกอบรมหลกสตรนายหมลกเสอวสามญมาแลว ความรบผดชอบของนายหมลกเสอวสามญมมาก แตความสขใจทจะเกดขนจากการไดปฏบตภารกจทเพอน ๆ ไววางใจ และมอบหมายใหท านนมมากมายเชนกน

4.2.1 ภารกจของนายหมลกเสอ 1) นายหมเปนผน าของหม มหนาทบรหารและรบผดชอบธรกจตาง ๆ ของหมลกเสอวสามญ และเปนประธานในทประชมหม 2) จดและปฏบตพธการตาง ๆ เกยวกบหม 3) แบงงานและธรการใหกบสมาชกในหมโดยทวถงกน และระบงานในแตละหนาทใหชดแจง 4) ดแลใหเปนทแนชดวามาตรฐานทไดก าหนดใหสมาชกแตละคนท านน สมาชกไดปฏบตตามนนจรง และงานทแบงใหท าไดรบผลส าเรจด 5) ท าทะเบยนสมาชกของกลม แสดงความส าเรจ และความกาวหนาในการเรยนการฝกอบรมของสมาชกแตละคน 6) เปนผแทนหมไปรวมประชมในกองลกเสอวสามญ และในการประชมอน 7) สงเสรมความสามคคของหม ท าใหสมาชกในหมอยและท างานรวมกนอยางมความสงบสข และไดผลด 8) นายหมไมควรหวงความส าเรจอนดเยยมจากงานการทมอบใหสมาชกท า แตเวลาเดยวกนไมควรจะพอใจในผลงานทท าใหแลวเสรจอยางเสยไมได แตทงนพงงดเวนการกลาวต าหนตอหนาผอน ควรพดจากนสองตอสอง [10]

Page 21: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 21

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

5. บทบาทหนาทและพธการเขาประจ าหนวยของลกเสอไซเบอร 5.1 บทบาทหนาทของลกเสอไซเบอร การสรางลกเสอไซเบอรแเปนจดเรมตนของการสรางความตระหนกในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารบนโลกออนไลนแอยางรเทาทนสรางสรรคแ มคณธรรมและจรยธรรม เพอรวมกนท าหนาทดงตอไปน 1) เฝาระวงขอมลขาวสารทเปนภยตอสถาบนชาต ศาสนา และ พระมหากษตรยแ 2) เปนแบบอยางในการสงเสรมการใชงานอนเทอรแเนตอยางเหมาะสมแกเครอขายทางสงคม 3) ขยายเครอขายอาสาสมครลกเสอไซเบอรแทมจตส านกดานคณธรรมดานจรยธรรมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) อยางสรางสรรคแและสามารถปองกนตนเองจากภยในโลกออนไลนแ 4) สรางความตระหนกในการใชขอมลสารสนเทศใหเกดความมนคง 5) สามารถถายทอดองคแความรทไดสรางความเขมแขงใหกบชมชนและสงคม เพออนาคตอยางยงยน 5.2 พธการเขาประจ าหนวยของลกเสอไซเบอร พธการเขาประจ าหนวยของลกเสอไซเบอรแ ปฏบตคลายคลงกบพธเขาประจ ากองลกเสอหรอทเรยกวาพธปฏญาณตน โดยใหปฏบตดงตอไปน พธส ารวจตวเองกอนเขาประจ ากองลกเสอวสามญ เมอเตรยมลกเสอวสามญไดรบการฝกอบรมเครองหมายลกเสอโลกครบตามหลกสตรแลว ใหผก ากบลกเสอวสามญในกองนนๆ ด าเนนการจดใหเตรยมลกเสอวสามญเหลานนเขาพธประจ ากองตามล าดบขนตอนตางๆ ดงน คอ 1) จดใหมพธเขาประจ ากองในตอนกลางคน ควรจะเรมตงแตเวลา 19.30 น.เปนตนไป จนกวาจะเสรจพธเขาประจ ากองลกเสอวสามญ 2) ผเขารบการฝกอบรมซงเปรยบเสมอนลกเสอวสามญ แตงเครองแบบครบเรยบรอยเขานงททจดไว อนเปนทนงทสบายพอสมควรและสงบเงยบ 3) ประธานในพธเขาชแจงถงวตถประสงคแของการส ารวจตวเอง ใหทกคนปฏบตดวยศรทธา สงบ จรงใจ และมสมาธทแนวแน ใหถอวาเปนพธการ ไมใชเรองท าเลน ๆ หรอสนกสนาน ทกคนตองสงบและส ารวมอยางแทจรง 4) หลงจากทประธานกลาวถงวตถประสงคแในขอ 3 แลว ประธานจะกลาวปราศรยถงเกาะแกงแหงชวต ซงจะเปนตวอปสรรคขดขวางมใหการด าเนนชวตของคนเราด าเนนไปดวยด เกาะแกงแหงชวตดงกลาว คอ อบายมขตาง ๆ ไดแก สรา นาร ภาช กฬาบตร ฯลฯ 5) กองลกเสอวสามญไดเตรยมแผนการส ารวจตวเองไวลวงหนากอนแลว โดยเขยนกฎลกเสอ 10 ขอ เพยงยอๆ เชน "มเกยรต" "ประพฤตชอบ" ลงบนกอนหนทมขนาดโตหรอในกระดาษแผนโต สดแตกรณ เพอใหผพบอานงาย จ านวน 10 กอน ครบจ านวนกฎทง 10 ขอ แลวน ากอนหนหรอกระดาษตอกตดเสา ไปตงไวในปา (หากม) หรอรอบๆ สนาม โดยวางใหหางๆ กนตามล าดบกฎขอ 1-10 ระยะทางทวางใหวกวนพอสมควร (สงตางๆ ดงกลาวในขอนตองเตรยมไวกอนลวงหนาในตอนเยนของวนส ารวจตวเอง) พรอมทงก าหนดตวบคคลจ านวน 11 คน ไวประจ าจดทง 10 จด รวมทงผทจะกลาวสรปอก 1 คน อยรวมกบกฎขอท

Page 22: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 22

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

10 ทงนผประจ าตามจดทง 10 ตองมไฟฉายตดตวดวย เพอไวอานขอความซงอธบายความหมายของกฎลกเสอได และอยาลมวาตามจดตางๆ ดงกลาว ตองมตะเกยงจดตงไวเพอแสดงจด ทตงดวย เพราะลกเสอจะตองเดนผานโดยม ผก ากบน าทางไป เมอลกเสอไดฟใงเรอง "อบายมข" จบแลว 6) ผก ากบหรอรองผก ากบคนหนง จะเปนผพากองลกเสอออกเดนทางไปในระหวางความมด ซงเปรยบเสมอนผานวธทางแหงชวตลกเสอ โดยเรยกแถวลกเสอใหอย ในรปแถวตอนหม (ตอนลก) เมอเรยบรอยแลวถอไฟฉายเดนน าลกเสอไปชาๆ ทกคนอยในภาวะสงบ ไมพด ไมคยสงใดทงสน และเดนตามผน าไป เมอถงกฎขอ 1 ใหผน าแถวใหสญญาณดวยไฟฉายแกผประจ าฐาน ซงซอนตวอยไมใหลกเสอเหน อานขอความของกฎขอ 1 และค าสอนประกอบดง ๆ และชา ๆ ดวยเสยงทหนกแนน ในทามกลางความมดอนสงบเงยบนน เมอจบขอความแลวผน าแถวกน าลกเสอผานฐานตอไปตามล าดบจนครบกฎขอ 10 และแลวตอนทายสดจะมผกลาวสรปกฎทง 10 ขอ อกครงหนง 7) หลงจากการกลาวสรปแลว ผน าแถวจงน าแถวไปสลานกวางอกแหงหนง ซงมโต฿ะหมบชาตงอยพรอมแลว ผน าแถวเชญประธานจดธปเทยนบชาพระรตนตรย ผน าแถวและลกเสอยนพนมมอเสรจแลวผน าแถวมอบเทยน - ไมขดไฟ พรอมทงค าส ารวจตวเอง (ขอบงคบฯ ขอ 297) ใหลกเสอทกคน ลกเสอแตละคนเมอรบของดงกลาวแลว ใหแยกกนไปหาทนง ทจดใดจดหนงในบรเวณนน ตางคนตางนงใหหางกน เสมอนนงอยโดดเดยวแลวพจารณาตวเองตามขอความทง 21 ขอ ในแผนกระดาษค าส ารวจตวเองทไดรบแจกมา หากมขอใดทไมอาจปฏบตไดหรอยากแกการปฏบต ใหพจารณาส ารวจตวเองในขอนนนาน ๆ อกครงหนง หากยงถอปฏบตไมไดเชนเดม ลกเสอผนนมสทธเดนออกไปจากลกเสอบรเวณทส ารวจตวเองได และไมมสทธทจะเขารวมพธประจ ากองลกเสอวสามญในวนนน จนกวาลกเสอผนนจะผานการส ารวจตวเองทกขอ จงจะ เขาพธประจ ากองลกเสอวสามญไดในวนตอไป 8) เมอผน าแถวเหนวาลกเสอไดกระท าการส ารวจตวเองเรยบรอยแลวใหน าลกเสอเขาสสถานททจะประกอบพธเขาประจ ากองลกเสอวสามญ และตดแถบสามสตอไป สถานททจะประกอบพธเขาประจ ากองลกเสอวสามญ ควรจะเปนคหาลกเสอวสามญหรอพทธศาสนา หรอโบสถแ ซงเปนสถานทสงบเงยบ ตอจากนน กองลกเสอวสามญท าพธเขาประจ ากอง ตามขอบงคบคณะลกเสอแหงชาต เมอลกเสอไดตดแถบสามสเรยบรอยแลว ผก ากบกลาวใหโอวาท ลกเสอเกา (ถาม) หรอผก ากบลกเสอจบมอแสดงความยนด เปนอนเสรจพธ พธเขาประจ ากองลกเสอวสามญ ใหปฏบตดงตอไปน น าเตรยมลกเสอวสามญในเครองแบบมายนอยขางหนากองลกเสอวสามญ และอยระหวางพเลยงสองคน มโต฿ะพธซงปดวยธงชาต ผก ากบยนดานหนงของโต฿ะพธหนหนาเขาหาลกเสอทจะเขาประจ ากองแลวเรยกชอผทจะเขาพธ และถามดงน ผกบกบเรยกชอผสมคร "เจามาทนเพอทจะเขาเปนลกเสอวสามญในคณะพนองลกเสอแหงโลกอนยงใหญ หรอ" ผสมครใหม "ครบ / คะ" ผกบกบลกเสอวสามญ "ถงแมวาเจาจะมขอยงยากมาบางแลวในอดต แตบดน เจากไดตงใจทจะท าใหดทสด เพอเปนผมเกยรต มสจจะ มความซอตรงในการงานทงปวง พรอมทจะปฏบตชอบ ดวยกาย วาจา ใจ ใชหรอไม" ผสมครใหม "ใชครบ / ใชคะ"

Page 23: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 23

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผกบกบลกเสอวสามญ "เจาไดคดรอบคอบดแลวหรอวา เจาพรอมทจะเขาเปนลกเสอวสามญ" ผสมครใหม "ขาไดคดรอบคอบดแลว" ผกบกบลกเสอวสามญ "เจาเขาใจหรอไมวาค าวา "บรการ" นนหมายความวา ตลอดเวลาเจาจะตองมใจหนก แนน ตอผอนทกคนและเจาจะท าดทสดเพอชวยเหลอผอน ถงแมวาการชวยเหลอ นนไมสะดวก หรอไมเปนทพอใจ หรอไมเปนทปลอดภยแกตวเองและเจาจะไมหวง สงตอบแทนใด ๆ ในการใหบรการนน" ผสมครใหม "ขาเขาใจดแลว" ผก ากบลกเสอวสามญ ขาขอใหเจา ลางมอในอางน า เพอเปนการแสดงวา เจาไดช าระจตใจใหใสสะอาด ปราศจากขอเศราหมองทงปวง อนเปนเครองบดทอน ความกาวหนาในชวตการ เปนลกเสอวสามญของเจา เจาจะท าหรอไม ผสมครใหม กาวมาทโตะพธ ลางมอทงสอง ในอางนา หยบหนในอางนา 1 กอน เกบใส กระเปาเสอ เชดมอทผา แลวกลบไปยนทเดม ผกบกบลกเสอวสามญ "เจาเขาใจดหรอไมวา การทจะเปนลกเสอวสามญนน เจาก าลงจะรวมอยในคณะ ลกเสอทตองการจะชวยเหลอเจา ใหสามารถปฏบตตามอดมคตของเจา และเรา ขอใหเจาปฏบตตามขอบงคบและคตพจนแของเรา ในเรองการใหบรการแกผอน" ผสมครใหม "ขาเขาใจดแลว" ผกบกบลกเสอวสามญ "ถาเชนนน ขอขอใหเจากลาวค าปฏญาณของลกเสอ และพงเขาใจไดดวยวา เจา แปลความหมายของค าปฏญาณน ไมใชอยางเดก แตจะแปลอยางผใหญ" ลกเสอกาวออกมาขางหนา เอามอซายจบธง มอขวาแสดงรหส ลกเสอในกองลกเสอวสามญทกคนแสดงรหส ผสมครใหม "ดวยเกยรตของขา ขาสญญาวา" ขอ 1 ขาจะจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรยแ ขอ 2 ขาจะชวยเหลอผอนทกเมอ ขอ 3 ขาจะปฏบตตามกฎของลกเสอ ผก ากบลกเสอวสามญ "ขาฯ เชอเจาวาดวยเกยรตของเจา เจาจะปฏบตตามค าปฏญาณทเจาใหไวแลว" ผกากบลกเสอวสามญ ตดแถบทไหลแกลกเสอวสามญ [11]

Page 24: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 24

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท1

[1] สชาต กลศาสตรแเสน, ประวตลอรแด โรเบรแต เบเดน-โพเอลลแ, หนา 1-14. [2] พระราชบญญตลกเสอ พ.ศ. 2551. [3] ทประชมเชงปฏบตการเพอการจดท าแผนยทธศาสตรแและหลกสตรในการด าเนนงานโครงการสราง ลกเสอบนเครอขายอนเทอรแเนต (Cyber Scout) ประจ าปงบประมาณ 2556 ระหวางวนท 2-5 เมษายน 2556 ณ โรงแรมรามาการแเดนสแ ถ.วภาวดรงสต.

[4] สชาต กลศาสตรแเสน, ประวตลอรแด โรเบรแต เบเดน-โพเอลลแ, หนา 1-14.

[5] วรรณภา พรหมถาวร และคณะ, 2552, ประวตลกเสอไทย พ.ศ. 2454-2552, โรงพมพแลาดพราว, กรงเทพฯ, หนา 7-16.

[6] ราชกจจานเบกษา: 2453, หนา 2562.

[7] วรรณภา พรหมถาวร และคณะ, 2552, ประวตลกเสอไทย พ.ศ. 2454-2552, โรงพมพแลาดพราว, กรงเทพฯ, หนา 7-16.

[8] Thai Thip Group, 2548, ค าปฏญาณของลกเสอสามญ ลกเสอสามญรนใหญ และลกเสอวสามญ [Online], Available : http://www.thaiscouts.com/scout/rule.html [1 สงหาคม 2556].

[9] Thai Thip Group, 2548, กฎของลกเสอสามญ ลกเสอสามญรนใหญ และลกเสอวสามญ [Online],Available : http://www.thaiscouts.com/scout/rule.html [1 สงหาคม 2556].

[10] www.krutujao.com/word/039.botbaat%20visaman.doc [1 สงหาคม 2556]. [11] http://school.obec.go.th/privatechon1/scoutweb/%BE%D4%B8%D5%E0% A2%E9%D2%BB%C3%D0%A8%D3%A1%CD%A7%C5%D9%A1%E0%CA%D7%CD%CA% D2%C1%D1%AD.doc [1 สงหาคม 2556].

Page 25: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 25

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 2 คณธรรม จรยธรรมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2.1 คณธรรม จรยธรรมในการใชคอมพวเตอร เทคโนโลยสารสนเทศไดเขามามสวนเกยวของกบมนษยแทกคนไมทางตรงกทางออม ผลกระทบของเทคโนโลยสารสนเทศมทงทางบวกและทางลบ ทางบวกท าใหมนษยแมความเปนอยดชวยสงเสรมใหม ประสทธภาพในการท างาน ท าใหเกดการผลตในอตสาหกรรม สงเสรมใหเกดกาคนควาวจยสงใหม สงเสรมสขภาพและ ความเปนอยใหดขน ทางลบท าใหเกดอาชญากรรม ท าใหความสมพนธแของมนษยแเสอมถอย ท าใหเกดการเสยงภยทางดานธรกจ ธรกจในปใจจบนจ าเปนตองพงพาอาศย เทคโนโลยสารสนเทศมากขน ขอมลขาวสารของธรกจฝากไวในศนยแขอมล หากขอมลเกดการสญหาย ยอมท าใหเกดผลกระทบตอธรกจโดยตรง คอมพวเตอรแเปนอปกรณแทท างานตามค าสง การน ามาใชในทางใดจงขนอยกบผใช จรยธรรมการใชคอมพวเตอรแจงเปนเรองส าคญทจะตองปลกฝใงใหกบผใชคอมพวเตอรแ เพอใหรจกการใชงานทเหมาะสม ในเรองการใชเทคโนโลยสารสนเทศกจ าเปนตองปลกฝใงเชนเดยวกน เพอใหผใชน าไปใชงานทเปนประโยชนแเชงสรางสรรคแหรอทางบวก ปใจจบนมผใชงานอนเทอรแเนตเปนจ านวนมาก และมจ านวนเพมขนทกวน เครอขายอนเทอรแเนตเปนระบบออนไลนแทสามารถแลกเปลยนขอมลซงกนและกนได ในเครอขายยอมมผประพฤตไมดปะปนอย ซงกอใหเกดปใญหาตอสวนรวมอยเสมอ แตละเครอขายจงไดออกกฎเกณฑแการใชงานภายในเครอขาย เพอใหสมาชกในเครอขายของตนยดถอและปฏบตตาม กฎเกณฑแเหลานจะชวยใหสมาชกโดยสวนรวมไดรบประโยชนแสงสด และปองกนปใญหาทเกดจากผใชบางคนได ดงนนผใชอนเทอรแเนตทกคนจะตองเขาใจกฎเกณฑแ ขอบงคบของเครอขายทตนเองเปนสมาชก จะตองมความรบผดชอบตอตนเองและผรวมใชบรการคนอน และจะตองรบผดชอบตอการกระท าของตนเองทเขาไปขอใชบรการตางๆ บนเครอขายคอมพวเตอรแ เครอขายคอมพวเตอรแทผใชอนเทอรแเนตใชบรการอย มไดเปนเพยงเครอขายขององคแกรทผใชเปนสมาชกอยเทานน แตเปนเครอขายคอมพวเตอรแทเชอมโยงเครอข ายตางๆ จ านวนมากเขาไวดวยกน มขอมลขาวสารวงอยระหวางเครอขายมากมาย การสงขาวสารลงในเครอขายนนอาจท าใหขาวสารกระจายไปยงเครอขายอนๆ เชน การสงจดหมายอเลกทรอนกสแฉบบหนง อาจจะตองเดนทางผานเครอขายหลายเครอขายจนกวาจดหมายฉบบนนจะเดนทางถงปลายทาง ผใชอนเทอรแเนตจะตองใหความส าคญและตระหนกถงปใญหา ปรมาณขอมลขาวสารทวงอยบนเครอขาย แมผใชงานอนเทอรแเนตจะไดรบสทธจากผบรหารเครอขายใหใชบรการตางๆ บนเครอขายนนไดผใชจะตองเขาใจกฎเกณฑแตางๆ ทเครอขายนนวางไวดวย ไมพงละเมดสทธหรอกระท าการใดๆ ทจะสรางปใญหาหรอไมเคารพกฎเกณฑแทแตละเครอขายวางไว และจะตองปฏบตตาม ค าแนะน าอยางเครงครด การใชงานอนเทอรแเนตอยางสรางสรรคแและเปนประโยชนแ จะท าใหสงคมอนเทอรแเนตเปนสงคมทนาใชและเปนประโยชนแ ตอสวนรวม ผใชจะตองหลกเลยงกจกรรมบางอยางทไมควรปฏบต เชน การสงกระจายขาวลอจ านวนมากบนเครอขาย การกระจายขาวแบบสงกระจายไปยงปลายทางจ านวนมาก การสงจดหมายลกโซ เปนตน กจกรรมเหลานจะเปนผลเสยตอสวนรวม และไมเกดประโยชนแใดๆ ตอสงคมอนเทอรแเนต [1]

Page 26: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 26

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2.2 จรรยามารยาทการใชงานเครอขายสงคมออนไลน Netiquette เปนค าทมาจาก “Network Etiquette” หมายถง จรรยามารยาทของการอยรวมกนในสงคมอนเทอรแเนต หรอ Cyberspace ซงเปนพนททเปดโอกาสใหผคนเขามาแลกเปลยน สอสาร และท ากจกรรมรวมกน ชมชนใหญบางเลกบางบนอนเทอรแเนตนนกไมตางจากสงคมบนโลกแหงความเปนจรง ซงจ าเปนตองมกฎกตกา (Codes of Conduct) เพอใชเปนกลไกส าหรบการก ากบดแลพฤตกรรมและการปฏสมพนธแของสมาชก จรรยามารยาทการใชอนเทอรแเนต (Netiquette) คอ กรยาอาการทพงประพฤตปฏบตในการอยรวมกนอยางสนตในสงคม กลาวอกนยหนง คอ มารยาทอนเทอรแเนต คอ วธประพฤตตนทเหมาะสมเมอใชอนเทอรแเนต Netiquette มดงตอไปน

1. อยาลมวาเราก าลงตดตอกบคนทมตวตนอยจรง กอนสงอเมลลแหรอโพสตแขอความอะไรบนอนเทอรแเนต ตองถามตวเองกอนวา ถาเจอกนตอหนาคณจะพดแบบนกบเขาหรอไม ถาค าตอบคอไมกจงแกไขขอความนนแลวอานใหมอกครง ท าแบบนซ าๆ จนรสกวาไมล าบากใจทจะพดแบบนกบใครแลวจงคอยสง

2. การสอสารออนไลนแใหยดมาตรฐานความประพฤตเดยวกบการสอสารในชวตจรง คนสวนใหญมกจะเคารพกฎหมายเพราะกลวโดนจบ แตในโลกอนเทอรแเนตโอกาสถกจบมนอย กจะปฏบตตอกนโดยมมาตรฐานทางศลธรรมต ากวาในโลกแหงความเปนจรง ถาอยากท าอะไรผดกฎหมายใน Cyberspace สงทคณก าลงจะท านนกนาจะผดดวย

3. รวาคณอยทไหนใน Cyberspace การกระท าอะไรกตามอาจเปนเรองยอมรบไดในทแหงหนง แตถาเปนทแหงอนๆ อาจจะไมใช ลองใชเวลาสกพกสงเกตการณแกอนวา ทนนเขาคยอะไรกน ปฏบตตอกนอยางไร หรอเขาไปอานขอความเกาๆ จากนนคอยเขาไปมสวนรวมกบเขา

4. เคารพเวลาและการใช Bandwidth ปใจจบนดเหมอนคนจะมเวลานอยลงกวาทเคยเปนมามากนก เมอคณสงอเมลลแหรอโพสตแขอความลงอนเทอรแเนต รไววาคณก าลงใหคนอนเสยเวลามาอาน ดงนนเปนความรบผดชอบทคณควรแนใจกอนสงวา ขอความหรออเมลลแนนไมท าใหผรบเสยเวลา

5. ส าหรบกระดานสนทนา ผ ท เขามาอานกระดานแบบนสวนใหญน งอยหนาจอคอมพวเตอรแนานเกนไป ไมมใครชอบถาตองเสยเวลาท าทงหมดนนแลว พบวาไมเหนจะคมคากบเวลาทเสยไป หากจะสงขอมลอะไรไปใหใคร ลองถามตวเองดกอนวาเขาจ าเปนจะตองรเรองในอเมลลแนนหรอไม ถาไมกอยาสง ถาอาจจะอยากรกทบทวนกอนสง

6. ท าใหตวเองดดเวลาออนไลนแ โลกอนเทอรแเนตกเหมอนโลกแหงความเปนจรง คนทสอสารกนในนนอยากใหคนอนชอบ แตคณไมตองถกตดสนดวย สผว , สตา, สผม น าหนก, อาย หรอการแตงตวของคณ คณจะถกตดสนผานคณภาพของสงทคณเขยน ดงนนการสะกดค าใหถกและเขยนใหตรงตามหลกไวยากรณแจงเปนเรองส าคญ ควรรวาตวเองก าลงพดอะไรอย และพดอยางมเหตมผล

Page 27: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 27

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7. แบงปในความรของผเชยวชาญ จดแขงของ Cyberspace คอ มผเชยวชาญมากมายทอานค าถามบนอนเทอรแเนต และถงแมวาจะมสวนนอยมากในจ านวนนนทตอบค าถาม ความรโดยรวมของโลกกเพมขนอยด แมวามารยาทการใชอนเทอรแเนตจะมขอหามยาวเหยยด คณกมความรทเปนประโยชนแกบคนอน อยากลวทจะแบงปในในสงทคณร

8 ชวยกนควบคมสงครามการใสอารมณแ เวลาทตองการแสดงความคดเหนอยางรนแรง ควรรจกยบยงชงใจ หรอพยายามควบคมอารมณแใหมาก

9. เคารพความเปนสวนตวของผอน คณไมควรไปเปดอานอเมลลแของคนอน การไมเคารพความเปนสวนตวของผอนเปนมารยาทการใชอนเทอรแเนตทไมด

10. อยาใชอ านาจในทางไมสรางสรรคแ การรมากกวาคนอนหรอมอ านาจมากกวาไมไดแปลวา คณมสทธทจะเอาเปรยบคนอนได เชน ผดแลระบบไมควรอานอเมลลแสวนตวของคนอน

11. ใหอภยในความผดพลาดของผอน ทกคนเคยเปนมอใหมมากอน บางคนจงท าผดพลาดในแงมารยาทการใชอนเทอรแ เนต จงใจเยนเขาไว ถาคณตดสนใจจะบอกคนทท าผดมารยาทการใชอนเทอรแเนต กจงบอกอยางสภาพและเปนสวนตวดกวาไปปาวประกาศใหคนอนรบรดวย จงใหโอกาสในความไมรของคนอน การประณามวาผอนไมมมารยาทตรงๆ กมกจะเปนตวอยางของมารยาททไมดเชนกน [2]

2.3 บญญต 10 ประการในการใชอนเทอรเนต และเครอขายทางสงคม บญญต 10 ประการ เปนจรรยาบรรณทผใชอนเทอรแเนตยดถอไวเสมอนเปนแมบทของการปฏบต ผใชพงระลกและเตอนความจ าเสมอ มดงน

1) ตองไมใชคอมพวเตอรแท าราย หรอละเมดผอน 2) ตองไมรบกวนการท างานของผอน 3) ตองไมสอดแนม แกไข หรอเปดดแฟมขอมลของผอน 4) ตองไมใชคอมพวเตอรแเพอการโจรกรรมขอมลขาวสาร 5) ตองไมใชคอมพวเตอรแสรางหลกฐานทเปนเทจ 6) ตองไมคดลอกโปรแกรมของผอนทมลขสทธ 7) ตองไมละเมดการใชทรพยากรคอมพวเตอรแโดยทตนเองไมมสทธ 8) ตองไมน าเอาผลงานของผอนมาเปนของตน 9) ตองค านงถงสงทจะเกดขนกบสงคมอนตดตามมาจากการกระท าของทาน 10) ตองใชคอมพวเตอรแโดยเคารพกฎระเบยบ กตกา และมมารยาท

จรรยาบรรณเปนสงทท าใหสงคมอนเทอรแเนตเปนระเบยบ ความรบผดชอบตอสงคมเปนเรองทจะตองปลกฝใงกฎเกณฑแ ของแตละ เครอขาย จะตองมการวางระเบยบ เพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางมระบบ และเออประโยชนแซงกนและกน บางเครอขายมบทลงโทษทชดเจน เชน การปฏบตผดกฎเกณฑแของเครอขาย จะตองตดสทธการเปนผใชของเครอขาย

Page 28: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 28

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในอนาคตจะมการใชเครอขายคอมพวเตอรแเปนจ านวนมาก จรรยาบรรณจงเปนสงทชวยใหสงคมอนเทอรแเนต สงบสข หากมการละเมดอยางรนแรง กฎหมายจะเขามามบทบาทตอไป (โครงการเครอขายคอมพวเตอรแเพอโรงเรยนไทย : http://www.school.net.th/ ) 2.4 การกระตนใหเกดคณธรรม จรยธรรมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information and Communication Technology:ICT) ถอเปนหวใจส าคญในการผลกดนประเทศเขาสสงคมโลกาภวตนแ ซงมพนฐานแหงการระดมสมอง ภมปใญญาและการเรยนรอยางไมหยดนง การทเทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยคอมพวเตอรแและเทคโนโลยโทรคมนาคมในปใจจบนมการพฒนาอยางตอเนองจนท าใหเกด สภาพทเรยกวาพนทไซเบอรแ (Cyberspace) และโลกเสมอนจรง (Virtual World) นน มผลทงในดานดและดานเสย ในดานดคอ เทคโนโลยชวยใหสงคมมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว การท างานตางๆมความสะดวกและรวดเรว มความถกตองแมนย ามากขน เปนเครองมอในการศกษาหาความรเพมเตม เพราะเทคโนโลยสารสนเทศนนไดยอโลกเราใหแคบลง ทกสงทกอยางเราสามารถคนควาไดภายในเวลาไมกนาท ในดานการท างานนนมนเปนตวชวยทดเลยทเดยว เพราะมนชวยใหเราประหยดเวลาในการท างาน มนเปนสอกลางในการตดตอสอสารท าใหเราไมตองเสยเวลาในการเดนทางไปตดตอธรกจ นอกจากนมนยงมประโยชนแอกมากมายแตในดานดนนมนกยงมดานเสยประกอบอยดวยเพราะสภาพสงคมในปใจจบนทมความเปลยนแปลงอยางรวดเรว จะเหนวามปใญหาตางๆมากมายทเกดตามมาจากการใชงานอนเทอรแเนต เชน คนในสงคมไดรบผลกระทบจากอตราการจางงาน เมอมการน าเอาระบบสารสนเทศมาใชการจางงานจงลดลง ท าใหคนขาดรายได และตกงาน เกดอาชญากรรมคอมพ วเตอรแ เชน การโจรกรรมผานระบบออนไลนแ เวบไซดแลามก การลอลวงทางเพศในโลกออนไลนแ นอกจากนยงมอนตรายทางออมจากเวบไซตแอนตราย เชน เกมสแออนไลนแทอาจน าไปสการใชความรนแรงในหมเดกๆ และการไมรบผดชอบตอความผดทเกดขน เพราะยากในการสบสวน สอบสวน เนองจากโลกไซเบอรแนนมนมอยทวทกท ยากตอการควบคมใหอยในกฎระเบยบ อกทงมนยงสงผลกระทบดานภาษา เราพบวามการใชภาษาทสนกะทดรด เปนค าทใชเฉพาะกลม มการใชค าแผลง อาจสงผลตอการน าไปใชในชวตจรงๆพฤตกรรมของกลมบคคลทท าการสรางขาวสารเทจกอใหเกดความวนวายกบเวบไซตแ การฉอโกง การลอลวงทางเพศ อาชญากรรมทางธรกจ โดยผกระท าผดนนลวนแลวแตด าเนนการผานเทคโนโลยสารสนเทศ เพราะมนยากตอการตดตามของเจาหนาทรกษาความเรยบรอยบนพนทออนไลนแ ดงนนคณธรรมและจรยธรรมในการท ากจกรรมตางๆ บนพนทไซเบอรแ คอ มาตรการหนงทจะเปนปใจจยในการปองกนและแกไขปใญหาดงกลาว และเพอทจะใหเกดการพฒนาอยางเหมาะสมและยงยนตอไปได แนวทางในการกระตนใหเกดคณธรรม จรยธรรมในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 1. มาตรการทางการบรหาร หนวยงานของรฐ ตองปฏบตหนาทอยางจรงจง รวมทงตองมบคลากรทเหมาะสม และเพยงพอตอการปฏบตงาน และในขณะนทางภาครฐไดมการด าเนนนโยบายขยายการใชอนเทอรแเนตไปส สงคมระดบรากหญา หากไมมการระมดระวงและเตรยมการทดกอาจเปนการเผยแพรวฒนธรรมและ กจกรรมทไมเหมาะสมบนอนเทอรแเนตไปสรากหญาและเยาวชนในชนบท แตหากมการเตรยมการทด ต าบลอาจใชอนเทอรแเนตเปนสอในการกระจายความเจรญทางเทคโนโลยและกระจาย องคแความรใหม ๆไปสสงคมได ดงนนหนวยงานดงกลาวจะตองมการวางมาตรการทเดดขาดในการควบคมดแล พนทไซเบอรแ มนโยบายทชดเจน มประสทธภาพ

Page 29: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 29

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2. มาตรการทางกฎหมายหนวยงานทท าหนาทใน การบงคบใชกฎหมายตองมบคลากรอยางเพยงพอ เชน ส านกงานต ารวจแหงชาต นอกจากก าหนดใหการกระท าอนมชอบทงหลายบนอนเทอรแเนต เปนความผดทไมตางจากการกระท าในโลกจรงแลวยงพยายามแกไขเพมเตม กฎหมาย เพมอ านาจการสบสวนสอบสวน เพอแสวงหาพยานหลกฐานใหกบเจาพนกงานของรฐรวมทงก าหนดใหผใหบรการ อนเทอรแเนตทเกยวพนกบขอมลการใชอนเทอรแเนตทงหลายมหนาทตาม กฎหมายตองจดเกบสงมอบหรอใหความรวมมอกบเจาพนกงานเพอชวยกนน าตว ผกระท าความผดมาลงโทษ 3. มาตรการทางการ ควบคมจรรยาบรรณ จะตองมเครอขาย ทมการดแล ผประกอบอาชพและท ากจกรรมบนพนทไซเบอรแ ทสามารถท าหนาทไดอยางตอเนองและจรงจง ควรมการปองกนการชน าความคดทผดใหแกคนในสงคม การทตองมการกระตนใหเกดสมาคมและเครอขายเพอดแลกนเอง เพราะการเกบขอมล หรอแสดงขอมล เพอแสดงตวตน และความนาเชอถอในขอบเขตเรองธรกจ และพาณชยแอเลกทรอนกสแ กเพอใหสามารถยนยนตวตนของผใชอนเทอรแเนตไดอยางชดเจนยงขน และองคแกร เครอ ขาย สมาคม ของผใชอนเทอรแเนตยงสามารถชวยเหลอคนในวงการอนเตอรแเนต ชวยคนท าเวบไซตแ ใชสายสมพนธแในการใหค าปรกษาและแกไขปใญหาทเกดขน 4. มาตรการทางสงคม ตองยกระดบและพฒนาสถาบนพนฐาน เชน สถาบนครอบครวสถาบนศาสนา สถาบนทางสงคม และสถาบนทางธรกจใหมความร ความสามารถดานไอทเพยงพอทจะดแลบคคลในสถาบนของตน โดยทผน าองคแกรทางธรกจและสงคมตองมความรทาง ไอทเปนอยางด 5. มาตรการทางการศกษา ควรพฒนาการศกษาระบบสารสนเทศและความรไอทใหกวางขวาง รวมทงจดท าหลกสตรออนไลนแ ใหครอบคลมทกสาขาวชา ทงในและนอกระบบการศกษา 6. มาตรการทาง คณธรรมและจรยธรรม ไดแก การจดระบบการใหการศกษาแกผใชเทคโนโลยเหลานทางดานคณธรรมและ จรยธรรม เพอใหเขาเหลานนเขาไปชกน าโลกเสมอนจรงและการท ากจกรรมบนพนทไซ เบอรแไปในทางทถกทควร ดงนนการแกปใญหาทดทสด การสงเสรมใหประชาชนมคณธรรม จรยธรรมในการใชเทคโนโลย คอการ ด าเนนการเอาผดกบผทกระท าผดอยางจรงจง มผควบคมดและระบบใหญและระบบยอยทงหมด เพอไมใหเกดการกระท าผดขน นอกจากนตองมการสงเสรมใหคนมคณภาพเขามาใชอนเทอรแเนต และตองสรางเวบไซตแทมคณภาพใหเกดขนมากๆ รณรงคแใหผบรหารฯ อาจารยแ นกวชาการ หรอแมกะทงนกเรยน นสต นกศกษา ท าการเขยนบทความลง website webblog เหลาน จะเปนการสงเสรมผลกดนใหมเวบไซตแคณภาพ ทส าคญคอสถานศกษาตองปลกฝใงจตส านกของนกเรยนในสถาบนของตนเองใหมความร ความเขาใจในการใชงานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางถกตอง[3]

Page 30: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 30

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท 2 [1] http://home.kku.ac.th/regis/student/Unnamed%20Site%201/Untitled-6.htm [2] Arlene H. Rinaldi “The Net User Guidelines and Netiquette” Academic/Instititional Support Services, Florida Atlantic University, 1993 [3] http://pirun.kps.ku.ac.th/~b5127172/link7.html

Page 31: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 31

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 3 คอมพวเตอรและระบบเครอขายคอมพวเตอรส าหรบลกเสอไซเบอร 3.1 คอมพวเตอรและระบบเครอขายคอมพวเตอรส าหรบลกเสอไซเบอร 3.1.1 นยามของคอมพวเตอร

เครองอเลกทรอนกสแแบบอตโนมต ท าหนาทเหมอนสมองกล ใชส าหรบแกปใญหาตางๆ ทยากและซบซอนโดยวธทางคณตศาสตรแ คอมพวเตอรแจงเปนเครองจกรอเลกทรอนกสแทถกสรางขนเพอใชท างานแทนมนษยแ ในดานการคดค านวณและสามารถจ าขอมล ทงตวเลขและตวอกษรไดเพอการเรยกใชงานในครงตอไป นอกจากนยงสามารถจดการกบสญลกษณแไดดวยความเรวสง โดยปฏบตตามขนตอนของโปรแกรม คอมพวเตอรแยงมความสามารถในดานตางๆ อกมาก อาทเชน การเปรยบเทยบทางตรรกศาสตรแ การรบสงขอมล การจดเกบขอมลในตวเครองและสามารถประมวลผลจากขอมลตางๆ ได [1]

3.1.2 การรคอมพวเตอร (Computer Literacy)

คนสวนใหญเชอวาความรในวธการใชคอมพวเตอรแ โดยเฉพาะอยางยง คอ คอมพวเตอรแสวนบคคลทถอเปนทกษะพนฐานทจ าเปน เพอการประสบความส าเรจในการท าธรกจไดอยางมประสทธภาพ ทกษะในการใชคอมพวเตอรแจงเปนสงทจ าเปน

1) การรสารสนเทศ (Information Literacy)

การรสารสนเทศ (Information literacy) หมายถง รวธการสบคน การวเคราะหแและการน าขอมลมาใช เปนความสามารถในการรวบรวมขอมลจากหลายแหลง การเลอกเฉพาะวตถดบทเกยวของ และจดระเบยบเพอชวยในการตดสนใจ หรอการด าเนนการเฉพาะดาน

2) คอมพวเตอรแท างานอยางไร

ส าหรบคอมพวเตอรแ ทจะด าเนนการในวงจรการประมวลผลขอมล จะตองมรายละเอยดของชดค าสงทจะตองบอกวามนควรท าอยางไร ชดค าสงทวานเราเรยกวา โปรแกรมคอมพวเตอรแ หรอซอฟตแแวรแ กอนจะมการประมวลผลในวงจรประมวลผลขอมล โปรแกรมคอมพวเตอรแจะท าการดงขอมลเขาสระบบหนวยความจ า และโปรแกรมคอมพวเตอรแถงจะท าการประมวลผลเพอใหไดผลลพธแ หลงจากเสรจแลว จงจะท าการประมวลผลขอมลอนๆ ตอไป

3) วงจรการประมวลผลขอมล (Information Process Cycle)

เปนพนฐานในการท าความเขาใจและวธ ทคอมพวเตอรแประมวลขอมลใหเปนสารสนเทศ ในวงจรการประมวลผลขอมล ประกอบไปดวย 4 หนวยคอ หนวยรบขอมล หนวยประมวลผล หนวยแสดงผล และหนวยจดเกบขอมล

ในสามหนวยแรก หนวยรบขอมล หนวยประมวลผล หนวยแสดงผล จะท าหนาทในการแปลงขอมลเปนสารสนเทศ สวนทสจะเปนสวนจดเกบขอมลลงบนสอจดเกบอเลกทรอนกสแ [1]

Page 32: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 32

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3 - 1 องคแประกอบของระบบคอมพวเตอรแ (System Unit)

3.1.3 องคประกอบของระบบคอมพวเตอร

ขอมลจะถกประมวลผลโดยอปกรณแเฉพาะทมกจะเรยกวา คอมพวเตอรแฮารแดแวรแ อปกรณแเหลาน ประกอบดวย

1) ฮารแดแวรแ (Computer Hardware) คอ ลกษณะทางกายภาพของเครองคอมพวเตอรแ ซงหมายถง ตวเครองคอมพวเตอรแและอปกรณแรอบขาง ( peripheral ) ทเกยวของ เชน ฮารแดดสกแ เครองพมพแ เปนตน

2) สถาปใตยกรรมของระบบคอมพวเตอรแ

2.1) หนวยรบขอมล (Input Device) เครองคอมพวเตอรแจะท าการรบขอมลจากหนวยรบขอมล (Input Unit) เชน แปนพมพแ (keyboard) หรอ เมาสแ (mouse) เปนตน

2.2) หนวยระบบ (System Unit) จะประกอบไปดวย หนวยประมวลผลกลาง หนวยความจ าหลก และอปกรณแอเลกทรอนกสแอน

2.3) หนวยแสดงผล (Output Device) เครองคอมพวเตอรแจะใหผลลพธแจากการประมวลผลออกมายงหนวยแสดงผลลพธแ (Output Unit) เชน เครองพมพแ หรอจอภาพ

2.4) หนวยเกบขอมล (Secondary Storage Device) เครองคอมพวเตอรแจะท าการเกบผลลพธแจากการประมวลผลไวในหนวยเกบขอมล เพอใหสามารถน ามาใชใหมไดในอนาคต [2]

Page 33: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 33

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3 - 2 องคแประกอบของวงจรการประมวลผลขอมล

3) ซอฟตแแวรแ (Computer Software) คอมพวเตอรแฮารแดแวรแทประกอบออกมาจากโรงงานจะยงไมสามารถท างานใดๆ ไดเนองจาก ตองม ซอฟตแแวรแ (Software) ซงเปนชดค าสงหรอโปรแกรมทสงใหฮารแดแวรแท างานตางๆ ตามตองการ โดยชดค าสงหรอโปรแกรมนนจะเขยนขนมาจากภาษาคอมพวเตอรแ (Programming Language) ภาษาใดภาษาหนง และมโปรแกรมเมอรแ (Programmer) หรอนกเขยนโปรแกรมเปนผใชภาษาคอมพวเตอรแเหลานนเขยนซอฟตแแวรแตางๆ ขนมา ซอฟตแแวรแ แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

3.1) ซอฟตแแวรแระบบ (System Software) โดยสวนมากแลวจะตดตงมากบเครองคอมพวเตอรแเนองจากซอฟตแแวรแระบบเปนสวนควบคมการท างานตางๆ ของคอมพวเตอรแ เพอใหสามารถเรมตนการท างานอนๆ ทผใชตองการไดตอไป โดยมหนาทหลก คอ ใชในการจดการหนวยรบเขาและหนวยสงออก ใชในการจดการจองพนทบนหนวยความจ า (RAM) และเปนตวเชอมตอระหวางผใชกบคอมพวเตอรแ ซงซอฟตแแวรแระบบประกอบไปดวย

3.1.1) Programming Language เปนภาษาทสามารถใชควบคมก าหนดการท างานของคอมพวเตอรแ (Flow Control) ภาษาโปรแกรมกเหมอนภาษามนษยแจะตองใชวากยสมพนธแ (Syntax) และความหมาย (Semantic) เพอก าหนดโครงสรางและตความหมายตามล าดบ ในแตละภาษาจะมโครงสรางของภาษา รปแบบไวยากรณแ และค าศพทแทไมเหมอนกน แตหลกการของภาษาจะเหมอนกน เชน ตวแปรชนดตางๆ การควบคมการท างาน ฟใงกแชน เชน ภาษา Pascal, C, VB, Java เปนตน 3.1.2) ยทลตโปรแกรม (System Utility Program) ยทลตโปรแกรม คอ ซอฟตแแวรแเสรมชวยใหเครองท างานมประสทธภาพมากขน เชน ชวยในการตรวจสอบฮารแดดสกแ ชวยในการจดเกบขอมล ชวยในการส าเนาขอมล คนหาไวรส เปนตน

3.2) ซอฟตแแวรแประยกตแ (Application Software) เปนซอฟตแแวรแทเนนในการชวยการท างานตางๆ ใหกบผใช ซงแตกตางกนไปตามความตองการของผใชแตละคน ซงซอฟตแแวรแประยกตแกประกอบไปดวย

3.2.1) ซอฟตแแวรแใชงานเฉพาะ (Special purpose software) เปนซอฟตแแวรแทพฒนาขนมาเพอใชงานเฉพาะดาน ซงตองศกษารปแบบการท างานขององคแกรหรอความตองการของธรกจนนๆ ไมสามารถน าไปใชงานทวไปได ตวอยางเชน ระบบการลงทะเบยนของนกเรยน เปนตน 3.2.2) ซอฟตแแวรแส าเรจรป (General purpose software) เปนซอฟตแแวรแทสามารถน ามาประยกตแใชไดกบงานทวๆ ไปในองคแกร ซอฟตแแวรแส าเรจรปมการวางจ าหนายทวไปในทองตลาด ตวอยางเชน ไมโครซอฟทแ ออฟฟศ (Microsoft Office)

Page 34: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 34

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3 - 3 แนวคดระดบชนของระบบ (System Layer Concept)

4) บคลากร (People ware)

หมายถง เจาหนาททท างานอยในหนวยงานทใชเครองคอมพวเตอรแ ซงมหนาทและมความรบผดชอบแตกตางกน ขนอยกบความร การฝกอบรม และประสบการณแในการท างาน ส าหรบบคลากรในหนวยงานจะแบงออกได ดงน

- ผใชงาน (User) หมายถง ผใชโดยทวๆ ไปอาจเปนผใชตามบานหรอผใชในส านกงานกได ยสเซอรแไมจ าเปนตองมความรทางดานคอมพวเตอรแมากนก มกจะใชงานไดเฉพาะโปรแกรมทจ าเปนตองใชงานอยเสมอเทานน

- วศวกรคอมพวเตอรแ (Computer Engineer) หมายถง ผทจะตองมความรทางดานการบ ารงรกษาอปกรณแตางๆ ของเครองคอมพวเตอรแ และสามารถแกไข ใหคอมพวเตอรแท างานไดตลอดเวลา ดงนนวศวกรคอมพวเตอรแจะตองเปนผทมความรและเชยวชาญทางดานเทคนคและทางดานอปกรณแของคอมพวเตอรแดพอสมควร

- วศวกรระบบ (System Engineer) เปนผทจะตองมความรทางดานการบ ารง รกษาระบบตางๆ รวมไปถงการวเคราะหแ ออกแบบ พฒนา และทดสอบ ทงในดาน ฮารแดแวรแ และซอฟตแแวรแเปนอยางด อกทงยงสามารถตอบโจทยแความตองการตางๆ ขององคแกร เพอน าไปวางแผนพฒนาระบบโดยรวม

- นกเขยนโปรแกรม (System Programmer) หมายถง ผทท าหนาทในการเขยนค าสงโดยใชภาษาคอมพวเตอรแ เพอใหเครองท างานตามขนตอนทตองการและทส าคญคอ นกเขยนโปรแกรมจะตองเขาใจและมความรในหลกการตางๆ ของการเขยนโปรแกรมเปนอยางด สามารถแกไขขอบกพรองของโปรแกรมได

- วศวกรซอฟตแแวรแ (Software Engineer) หมายถง ผทท าหนาทในการวเคราะหแ ออกแบบ พฒนาและทดสอบซอฟตแแวรแเพอใชเปนแผนในการสงใหนกเขยนโปรแกรมสามารถน าไปพฒนาไดอยางถกตอง

Page 35: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 35

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- นกวเคราะหแและออกแบบระบบ (System Analyst) หมายถง ผทจะท าหนาทในการวเคราะหแระบบงาน ตลอดจนดแลและรบผดชอบระบบงานตางๆ โดยเรมตงแตการวเคราะหแและออกแบบระบบงานระบบขอมล ตลอดจนประสานงานระหวางผใชเครองกบหนวยงานคอมพวเตอรแ นกวเคราะหแระบบจะตองเปนผมความรความสามารถเกยวกบระบบงานและระบบโปรแกรมเปนอยางด มความรกวางขวางในดานตางๆ โดยเฉพาะอยางยงดานธรกจ

นอกจากนยงมบคลากรอนๆ ทเกยวของกบคอมพวเตอรแอกมาก เชน พนกงานควบคมเครอง ผดระบบ พนกงานเตรยมขอมล ผจดการฐานขอมล ฯลฯ

รปท 3 - 4 โครงสรางของพเพลแวรแ (People ware)

3.1.4 ประเภทของคอมพวเตอร

คอมพวเตอรแในปใจจบนสามารถแบงเปนประเภทตางๆ ได 4 ชนด โดยพจารณาจาก ความสามารถในการเกบขอมล และ ความเรวในการประมวลผลเปนหลก ดงตอไปน [3]

1) ซเปอรคอมพวเตอร (Super Computer) หมายถง เครองคอมพวเตอรแทใชในการประมวลผลขอมล มความสามารถในการประมวลผลสงทสด โดยจะท าการสรางขนเปนการเฉพาะเพองานดานวทยาศาสตรแทตองการการประมวลผลซบซอน และตองการความเรวสง เชน งานวจยขปนาวธ งานโครงการอวกาศสหรฐ (NASA) งานสอสารดาวเทยม หรองานพยากรณแอากาศ เปนตน

2) เมนเฟรม (Mainframe Computer) หมายถง เครองคอมพวเตอรแทมประสทธภาพรองจากซเปอรแคอมพวเตอรแ สามารถรองรบการท างานจากผใชไดจ านวนมากในเวลาเดยวกน ประมวลผลดวยความเรวสง มหนวยความจ าหลกขนาดใหญ ตลอดจนสามารถจดเกบขอมลไดเปนจ านวนมาก คอมพวเตอรแเมนเฟรม นยมใชกบองคแการขนาดใหญทมการเขาถงขอมลของผใชจ านวนมากในเวลาเดยวกน เชน คอมพวเตอรแของธนาคารทเชอมตอไปยงต ATM และสาขาของธนาคารทวประเทศ เปนตน

Page 36: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 36

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3) มนคอมพวเตอร (Mini Computer) หมายถง เครองคอมพวเตอรแขนาดเลก มสมรรถนะนอยกวาเครองเมนเฟรม คอท างานไดชา และควบคมอปกรณแรอบขางไดนอยกวาเครองเมนเฟรม แตท างานรวมกบอปกรณแประกอบรอบขางทมความเรวสงได มนคอมพวเตอรแสามารถอานเขยนขอมลไดอยางรวดเรว และจะท าการบนทกขอมลลงบนฮารแดดสกแ ( Hard disk )

4) ไมโครคอมพวเตอร (Micro Computer) หมายถง เครองประมวลผลขอมลขนาดเลก มสวนของหนวยความจ าและความเรว

ในการประมวลผลนอยทสด สามารถใชงานไดคนเดยว จงมกถกเรยกวา คอมพวเตอรแสวนบคคล ( Personal Computer : PC ) ปใจจบนไมโครคอมพวเตอรแมประสทธภาพสงกวาในสมยกอน อาจเทากบหรอมากกวาเครองเมนเฟรมในยคกอน นอกจากนนยงราคาถกลงจงเปนทนยมใชกนอยางแพรหลาย

เมอไดท าการศกษา เรยนรและท าความเขาใจใน ความหมาย หลกการท างานของคอมพวเตอรแ องคแประกอบของระบบคอมพวเตอรแ และประเภทของคอมพวเตอรแแลว กอนทจะน ามาประยกตแใชงานนน ยงตองมองคแความรและทกษะในการคดวเคราะหแเพอตดสนใจในเรองของการใชคอมพวเตอรแ และการใชสารสนเทศใหเกดประโยชนแสงสดในชวตประจ าวนอกดวย

3.1.5 องคประกอบของ Information System

การไดรบขอมลทเปนประโยชนแและทนทวงทจากการประมวลผลคอมพวเตอรแตองมมากกวาอปกรณแและซอฟตแแวรแ ยงมองคแประกอบอนทส าคญเพอใหประสบความส าเรจในการประมวลผลขอมล คอ การอบรมระบบสารสนเทศ การใหความรแกผใชงาน และเอกสารกระบวนการตาง ๆ

กระบวนการท างานหรอโพรซเยอรแ หมายถง ขนตอนทผใชจะตองท าตาม เพอใหไดงานเฉพาะอยางจากคอมพวเตอรแ ซงผใชคอมพวเตอรแทกคนตองรการท างานพนฐานของเครองคอมพวเตอรแ เพอทจะสามารถใชงานไดอยางถกตอง [4]

การใชคอมพวเตอรแปฏบตงานในสวนตางๆ นนมกจะมขนตอนทสลบซบซอน และเกยวของกบชวงเวลาตางๆ ในการปฏบตงานดวย จงตองมคมอการปฏบตงานทชดเจน เชน คมอส าหรบผควบคมเครอง (Operation Manual) คมอส าหรบผใช (User Manual) เปนตน

รปท 3 - 5 โครงสรางกระบวนการท างาน (Procedure)

Page 37: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 37

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3.1.6 การตดตอสอสารและระบบเครอขายคอมพวเตอร

การตดตอสอสารเปนการพดคยหรอสงขาวกนของมนษยแ โดยสวนใหญเปนการสอสารในระยะใกล ตอมาเมอเทคโนโลยกาวหนามากขนมการพฒนาอปการณแอเลกทรอนกสแส าหรบใชในการสอสาร ท าใหสามารถสอสารไดในระยะไกลและสะดวกรวดเรวมากยงขน ส าหรบการตดตอสอสารระหวางเครองคอมพวเตอรแหลายเครองในเวลาเดยวกนนนเรยกวาระบบเครอขาย (network)

1) รปแบบระบบการสอสารขอมล (Communications System Model)

การสอสารขอมล (Data Communications) หมายถง กระบวนการถายโอนหรอแลกเปลยนขอมลกนระหวางผสงและผรบโดยผานชองทางสอสาร เชน อปกรณแอเลกทรอนกสแ หรอคอมพวเตอรแเปนตวกลางในการสงขอมล เพอใหผสง และผรบเกดความเขาใจซงกนและกน โดยการสงขอมลนนจะแปลงขอมลเปนสญญาณ หรอรหสเสยกอนแลวจงส งไปยงผรบและเมอถงผรบกจะตองมการแปลงสญญาณนนกลบมาใหอยในรปแบบทมนษยแสามารถเขาใจได

ระบบการสอสารขอมลจะมองคแประกอบขนพนฐานดงน - เครองคอมพวเตอรแตนทาง - อปกรณแสอสารทใชในการสงขอมล - ชองทางในการตดตอสอสารทใชในการสงขอมล - อปกรณแสอสารทใชในการรบขอมล - เครองคอมพวเตอรแปลายทาง

Modem Modem

2 3 41 5

รปท 3 - 6 รปแบบพนฐานระบบการสอสารขอมล

2) สอกลางในการสอสารขอมล (Communications channel)

การสอสารทกชนดตองอาศยสอกลางในการสงผานขอมลเพอน าขอมลไปยงจดหมายปลายทาง สอกลางในการสอสารมความส าคญเพราะเปนปใจจยหนงทก าหนดประสทธภาพในการสอสาร

สอกลางทใชในการสอสารแบงเปน 2 ชนด คอ

- สอกลางแบบใชสาย เชน สายแลนแบบไมปองกนสญญาณรบกวน (UTP) สายแลนแบบปองกนสญญาณรบกวน (STP) และ สายไฟเบอรแออฟตก (fiber – optic cable) เปนตน

Page 38: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 38

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- สอกลางแบบไรสาย เชน อนฟราเรด ( Infrared : IR) ไมโครเวฟ (microwave) คลนวทย (radio- wave) และดาวเทยมสอสาร (communications satellite) เปนตน

3) รปแบบการเชอมตอเครอขาย (Line Configuration)

การสรางเสนทางการสอสารเพอสงขอมลจากอปกรณแหนงไปยงอปกรณแหนง แบงออกเปน 2 รปแบบ

- รปแบบการเชอมตอเครอขายแบบจดตอจด (point- to-point) เปนรปแบบการเชอมตอแบบพนฐาน โดยจะท าการตออปกรณแรบหรอสง 2 ชด และใชสายสอสารเพยงสายเดยว

- การเชอมตอแบบหลายจด (Multi Point) เปนรปแบบการเชอมตอโดยการใชสายสอสารเพยงสายเดยวแตท าการเชอมตอกบหลายๆ จด โดยจะมทพกเกบขอมลชวคราวกอนท าการสง และท าการรบขอมลมาเกบเรอยๆ จนเตม แลวจงท าการสงขอมลทนทหรอเมอมค าสง

Server

RouterRouter Router

Router Router

Router

รปภาพท 3 - 7 การเชอมตอแบบหลายจด (Multi Point)

3.1.7 อปกรณการสอสาร (Communications Equipment)

อปกรณแการสอสาร ท าหนาทรบสงขอมล โดยมการสงผานทางสอกลางดงทกลาวมาแลวขางตน สญญาณทสงออกไปอาจอยในรปแบบดจทล หรอแบบอนาลอก ขนอยกบอปกรณแสอกลางทใชในการเชอมตอ

อปกรณแการสอสารประเภทตางๆ ทใชกนอยในปใจจบน มดงตอไปน

1) อปกรณในการเชอมตอเครอขาย (Network Interface Card – NIC)

Page 39: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 39

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

อปกรณแในการเชอมตอเครอขาย หรอชอเรยกอกอยางหนงวา การแดแลน (LAN card) เปนอปกรณแทเชอมระหวางคอมพวเตอรแกบสายตวน าสญญาณ ท าใหคอมพวเตอรแสามารถรบและสงขอมลกบระบบเครอขายได

รปท 3 - 8 การแดแลน (LAN card)

2) HUB

เปนอปกรณแรวมสญญาณทมาจากอปกรณแรบสงหรอเครองคอมพวเตอรแหลายเครองเขาดวยกนขอมลทรบสงผานฮบจะกระจายไปยงทกสถานทตออยบนฮบนน ดงนนทกสถานจะรบสญญาณขอมลทกระจายมาไดทงหมด แตจะเลอกคดลอกเฉพาะขอมลทสงมาถงตนเทานน เชน เครอง A สงขอมลผานฮบทกระจายไปยงทกเครอง แตเครอง B เทานนทท าการคดลอกขอมลของตน

รปภาพท 3 - 5 รปแบบการท างานของฮบ

3) สวตช (Switch)

เปนอปกรณแรวมสญญาณทมาจากอปกรณแรบสงหรอคอมพวเตอรแหลายเครองเชนเดยวกบฮบ ขอแตกตางคอ การรบสงขอมลของสวตชแ จะไมกระจายไปยงทกจดเหมอนฮบ เพราะสวตชแจะรบกลมขอมลมาตรวจสอบกอนวาเปนของคอมพวเตอรแหรออปกรณแใด แลวจงน าขอมลนนสงตอไปยงคอมพวเตอรแหรออปกรณแเปาหมายใหอยางอตโนมต เชน เครอง A สงขอมลผานสวตชแ ไปยงเครอง B เทานน โดยเครองอนไมสามารถรบขอมลได

Page 40: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 40

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปภาพท 3 - 6 รปแบบการท างานของสวตชแ

4) รพตเตอร (Repeater)

เปนอปกรณแททวนและขยายสญญาณ เพอสงตอไปยงอปกรณแอน ใหไดระยะทางทยาวไกลขน

Switch SwitchRepeater

รปท 3 - 7 รปแบบการท างานของรพตเตอรแ (Repeater)

5) โมเดม (Modem)

เปนอปกรณแทแปลงสญญาณดจทลเปนสญญาณแอนะลอกและแปลงสญญาณ แอนะลอกเปนดจทลเพอใหขอมลสงผานทางสายโทรศพทแได โมเดมมหลายประเภทแบงตามลกษณะการใชงานดงน

- โมเดมแบบหมนโทรศพท (Dial-up modem) เปนโมเดมทใชตอเขากบผใหบรการอนเทอรแเนตผานทางสายโทรศพทแ การเชอมตอใชวธการหมนโทรศพทแ ตดตอไปยงผใหบรการอนเทอรแเนตความเรวในการสงผานขอมลต า ประมาณ 56 kbps ระบบการเชอมตออนเทอรแเนตผานโมเดมแบบหมนโทรศพทแ

Modem

รปท 3 - 8 รปแบบการท างานของโมเดมแบบหมนโทรศพทแ (Dial-up modem)

Page 41: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 41

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- ดจทลโมเดม (Digital modem) เปนโมเดมทใชรบและสงขอมลผานสายเชอมสญญาณแบบดจทล การเชอมตอโมเดมแบบนไมจ าเปนตองหมนโทรศพทแไปทผใหบรการอนเทอรแเนต เนองจากโมเดมจะท าการเชอมตออตโนมต สามารถสงขอมลดวยความเรวสงตงแต 128 kbps ขนไป โดยทวไปจะเปนโมเดมทตดตงภายนอก (external modem)

6) จดเชอมตอแบบไรสาย (Wireless access point)

จดเชอมตอแบบไรสาย หรอ ไวรแเลสแลน ท าหนาทคลายกบฮบของเครอขายแบบใชสายเพอใชส าหรบตดตอสอสารระหวางอปกรณแแบบไรสาย ซงขอมลจะถกสงผานทางคลนวทยความถสง

7) ซอฟตแวรทใชในการตดตอสอสาร (Communications Software)

เปนซอฟตแแวรแทใชในการตดตอสอสารกบคอมพวเตอรแเครองอนในระบบเครอขาย เพอใชในการสงขอมลในลกษณะตางๆ เชน การรบสงไปรษณยแอเลกทรอนกสแ การโอนยายแฟมขอมล การแลกเปลยนขอมลขาวสาร การประชม พดคย และสนทนาออนไลนแ หรอการคนหาขอมลตางๆ

3.1.8 เครอขายคอมพวเตอร (Communications Networks)

เครอขายคอมพวเตอรแ เปนการเชอมตอคอมพวเตอรแและอปกรณแตอพวงเขาดวยกนเพอใหสามารถใชขอมลทรพยากรรวมกนองคแกร เครอขายคอมพวเตอรแสามารถแบงออกเปนประเภทตามพนททครอบคลมการใชงานของเครอขาย ดงน

1) เครอขายเฉพาะท หรอแลน (Local Area Network: LAN)

เปนเครอขายทใชในการเชอมโยงคอมพวเตอรแและอปกรณแตางๆ ทอยในพนทเดยวกนหรอใกลเคยงกน เชน ภายในบาน ภายในส านกงาน และภายในอาคาร เปนตน [5]

Switch

รปท 3 - 13 เครอขายเฉพาะท (Local Area Network: LAN)

2) เครอขายนครหลวง หรอแมน (Metropolitan Area Network: MAN)

เปนเครอขายทใชเชอมโยงแลนทอยหางไกลออกไป เชน การเชอมตอเครอขายระหวางส านกงานทอาจอยคนละอาคารและมระยะทางไกลกน การเชอมตอเครอขายชนดนอาจใชสายไฟเบอรแ

Page 42: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 42

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ออฟตก หรอบางครงอาจใชคลนไมโครเวฟในเชอมตอ เครอขายแบบนใชในสถานศกษามชอเรยกอกอยางหนงวาเครอขายแคมปใส (Campus Area Network: CAN)

รปท 3 - 9 เครอขายนครหลวง หรอแมน (Metropolitan Area Network: MAN)

3) เครอขายวงกวาง หรอแวน (Wide Area Network: WAN)

เปนเครอขายทใชในการเชอมโยงกบเครอขายอนทอยไกลกนมาก เชน เครอขายระหวางประเทศ

รปท 3 - 10 เครอขายวงกวาง หรอแวน (Wide Area Network: WAN)

4) เครอขายอนทราเนต (intranet)

เปนระบบเครอขายคอมพวเตอรแภายในองคแกรทใชเทคโนโลยอนเทอรแเนตในการใชงานอนทราเนตจะตองใชโปรโตคอล IP เหมอนกบอนเทอรแเนต สามารถมเวบไซตแและใชเวบเบราวแเซอรแไดเชนกน รวมถงอเมล ถาเราเชอมตออนทราเนตของเรากบอนเทอรแเนต เรากสามารถใชไดทงอนเทอรแเนตและ อนทราเนตไปพรอม ๆ กน แตในการใชงานนนจะแตกตางกนดานความเรว ในการโหลดไฟลแใหญๆ จากเวบไซตแในอนทราเนตจะรวดเรวกวาการโหลดจากอนเทอรแเนตมาก ดงนนประโยชนแทจะไดรบจากอนทราเนตส าหรบองคแกรหนง คอ สามารถใชความสามารถตางๆ ทมอยในอนเทอรแเนตไดอยางเตมประสทธภาพ [15]

Page 43: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 43

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

5) เครอขายอนเทอรเนต (Internet)

เปนเครอขายคอมพวเตอรแขนาดใหญทมการเชอมตอระหวางเครอขายหลาย ๆ เครอขายทวโลก โดยใชภาษาทใชสอสารกนระหวางคอมพวเตอรแทเรยกวา โปรโตคอล ( Protocol) ผใชเครอขายนสามารถสอสารถงกนไดในหลายๆ ทาง อาทเชน อเมล เวบบอรแด และสามารถสบคนขอมลและขาวสารตางๆ รวมทงคดลอกแฟมขอมลและโปรแกรมมาใชได

3.1.9 โครงสรางการเชอมตอเครอขาย (Network Configurations)

โครงสรางการเชอมตอเครอขายคอมพวเตอรแหรออปกรณแรบสงขอมลทประกอบกนเปนเครอขายทมการเชอมโยงถงกนในรปแบบตางๆ ตามลกษณะทางกายภาพทเรยกวารปรางเครอขาย (network topology) โดยทวไปรปรางเครอขายสามารถแบงออกตามลกษณะของการเชอมตอได 3 รปแบบคอ

1) เครอขายแบบบส (Bus topology)

เปนรปแบบทมโครงสรางไมยงยาก สถานทกสถานในเครอขายจะเชอมตอเขากบสายสอสารหลกเพยงสายเดยว การจดสงวธนตองก าหนดวธการทจะไมใหทกสถานสงขอมลพรอมกนเพราะจะท าใหเกดการชนกน (collision) ของขอมล เครอขายแบบบส ไมไดรบความนยมในปใจจบน เนองจากความเสยหายทเกดขนกบบสเพยงจดเดยวกจะสงผลใหทกอปกรณแไมสามารถสอสารถงกนได

รปท 3 - 16 รปแบบการเชอมตอแบบบส (Bus topology)

2) เครอขายแบบวงแหวน (Ring topology)

เปนการเชอมแตละสถานเขาดวยกนแบบวงแหวน สญญาณขอมลจะถกสงไปในทศทางเดยวกนจนถงผรบ ซงระบบเครอขายแบบวงแหวนน สามารถรองรบจ านวนสถานไดเปนจ านวนมาก แตขอเสย คอ สถานจะตองรอจนถงรอบของตนเอง กอนทจะสามารถสงขอมลได

Page 44: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 44

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3 - 17 รปแบบการเชอมตอแบบวงแหวน (Ring topology)

3) เครอขายแบบดาว (Star topology)

เปนการเชอมตอสถานในเครอขาย โดยทกสถานจะตอเขากบจดเชอมตอ เชน สวตชแ (Switch) ซงท าหนาทเปนศนยแกลางของการเชอมตอระหวางสถานตางๆ ขอดของการเชอมตอแบบดาว คอ ถาสถานใดช ารด จะไมกระทบกบการเชอมตอของสถานอน ดงนนจงเปนทนยมใชกนในปใจจบน

รปท 3 - 11 รปแบบการเชอมตอแบบวงแหวน (Ring topology)

3.1.10 การเชอมตอทางเครอขาย (Connecting Networks)

อปกรณแการเชอมตอทางเครอขาย ทใชกนอยในปใจจบน มดงตอไปน

1) เกตเวย (Gateway)

เปนอปกรณแทท าใหเครอขายคอมพวเตอรแ 2 เครอขายหรอมากกวา ทมลกษณะไมเหมอนกนสามารถตดตอกนไดเหมอนเปนเครอขายเดยวกน เปรยบเสมอนเปนประตทางผานในการสอสารขอมลระหวางคอมพวเตอรแตางชนดกน เชน ระหวางเครองไมโครคอมพวเตอรแ ทว ๆ ไปกบเครองมนคอมพวเตอรแ หรอเมนเฟรม ซงเปนเครองคอมพวเตอรแขนาดใหญ เปนตน อปกรณแทท าหนาทเปน Gateway นนอาจจะใชคอมพวเตอรแเครองใดเครองหนงท าหนาทกได

Page 45: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 45

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3 - 12 รปแบบการท างานของเกตเวยแ (Gateway)

2) บรดจ (Bridge)

เปนอปกรณแทใชในการเชอมตอเครอขายสองเครอขายเขาดวยกน ซงดแลวคลายกบเปนสะพานเชอมสองฟากฝใงเขาดวยกน ดวยเหตนจงเรยกอปกรณแนวา “บรดจแ”

รปท 3 - 13 รปแบบการท างานของบรดจแ (Bridge)

3) เราทเตอร (Router)

เราทแเตอรแ หรอ อปกรณแจดเสนทาง เปนอปกรณแทใชงานในการเชอมโยงเครอขายหลายเครอขายเขาดวยกน

RouterSwitch

รปท 3 - 21 รปแบบการท างานของเราทแเตอรแ (Router)

3.2 อนเทอรเนตเบองตน

3.2.1 นยามของอนเทอรเนต

อนเทอรแเนต (Internet) นนยอมาจากค าวา “International Network” หรอ “Inter Connection Network” ซงหมายถง เครอขายคอมพวเตอรแขนาดใหญทเชอมโยงเครอขายคอมพวเตอรแทว

Page 46: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 46

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

โลกเขาไวดวยกน เพอใหเกดการสอสาร และการแลกเปลยนขอมลรวมกน โดยสามารถสงขอมลไดในหลายๆ รปแบบไมวาจะเปน ขอความ ภาพ หรอแมกระทงเสยง อาศยตวเชอมเครอขายภายใตมาตรฐานการเชอมโยงเดยวกน นนกคอ TCP/ IP Protocol ซงเปนขอก าหนดวธการตดตอสอสารระหวางคอมพวเตอรแในระบบเครอขาย ในโปรโตคอลนจะชวยใหคอมพวเตอรแทมฮารแดแวรแทแตกตางกนสามารถตดตอถงกนได [6]

3.2.2 หลกการท างานของอนเทอรเนต (Internet System Concept)

หลกการท างานของอนเทอรแ เนต เมอใชงานอนเทอรแเนตภายในประเทศไทย จะมองคแประกอบใหญๆ อย 2 สวนดวยกน คอ

1) ผใหบรการอนเทอรเนต (ISP)

จะมการใหบรการเชอมตอเขาสอนเทอรแเนต ใหบรการเชาพนทในการเชอมตอเครองแมขาย (Server) เขาสโครงขายความเรวสง

2) ผใหบรการวงจรเชอมตอกลาง (Internet backbone)

เปนสวนทส าคญทสดของอนเทอรแเนต ซงท าหนาทเปนกระดกสนหลง หรอแกนหลก (Backbone) ของระบบ ทใชเปนชองทางการสอสารระหวางโหนด (Node) ตางๆ ทวโลก

รปท 3 - 14 แสดงภาพรวมหลกการเชอมตออนเทอรแเนตในและตางประเทศ

3.2.3 เวลดไวดเวบ (World Wide Web : www)

เวลแดไวดแเวบ หรอเรยกกนสนๆ วา “เวบ” คอรปแบบหนงของระบบการเชอมโยงเครอขายขาวสาร ใชในการคนหาขอมลขาวสาร ซงในอนเทอรแเนตนนขอมลจะอยในรปแบบของสอผสม หรอ มลตมเดย

Page 47: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 47

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(Multimedia) ทมทงตวอกษร รปภาพ เสยง หรอภาพเคลอนไหว

รปท 3 - 23 แสดงภาพการเชอมตอเปนเครอขายอนเทอรแเนต

3.2.4 URL

URL ยอมาจากค าวา Uniform Resource Locator คอ ทอยของขอมลตางๆ ในอนเทอรแเนต เชน ทอยของไฟลแหรอเวบไซตแบนอนเทอรแเนต

รปแบบของ URL จะประกอบดวย - ชอโปรโตคอลทใช (http ซงยอมาจาก HyperText Transfer Protocol) - ชอเครองคอมพวเตอรแ และชอเครอขายยอย - ประเภทของเวบไซตแ - ไดเรคทอร - ชอไฟลแและนามสกล

3.2.5 เวบไซต Web Site

เวบไซตแ พฒนามาจากเอกสารอเลกทรอนกสแ ทใชรปแบบการเชอมโยงแบบไฮเปอรแลงกแหรอไฮเปอรแมเดย (Hyperlink/Hypermedia) ถาเปรยบเวบไซตแเปนหนงสอ เวบไซตแ จะมองคแประกอบดงน

1) โฮมเพจ (Home Page) คอหนาแรกของเวบไซตแ จะท าหนาทคลายหนาปกหนงสอ ค าน า ค าชแจงและสารบญ ดงนนในหนาโฮมเพจจงประกอบดวยชอเวบไซตแ สญลกษณแ ค าแนะน าเวบไซตแและการเชอมโยงไปยงหนาอนๆ ในเวบไซตแนนๆ [7]

2) เวบเพจ (Web Page) คอหนาของเวบทบรรจเนอหาตางๆ เหมอนเนอหาของหนงสอ แตออกแบบเปนลกษณะของเอกสารอเลกทรอนกสแทสามารถเชอมโยงไปยงหนาเอกสารตางๆ ทตองการ โดยใชรปแบบการเชอมโยงแบบไฮเปอรแลงกแหรอไฮเปอรแมเดย (Hyperlink/Hypermedia) [7]

3) เวบไซตแ (Web site) คอการรวมเอาหนาเวบเพจหลายๆ หนาไวดวยกน โดยมโฮมเพจเปนหนาปก [10]

Page 48: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 48

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3.2.6 Hypertext Link

การเชอมโยงหลายมต หรอ ไฮเปอรแลงกแ (hyperlink) นยมเรยกโดยยอวา ลงกแ (link) คอ ค าหรอวลตาง ๆ ทปรากฏอยในเอกสารขอความ ใชส าหรบเปดเอกสารอนทเชอมโยงดวยวธการคลกลงบนค าหรอวลนน โดยเฉพาะกบเวบเพจซงจะท างานบนเวบเบราวแเซอรแ ขอความทเปนลงกแมกจะปรากฏเปนสหรอรปแบบทโดดเดนกวาขอความรอบขาง ผใชงานอนเทอรแเนตสามารถคลกบนลงกแเพอเปลยนหนาไปยงเวบเพจทก าหนดไว แทนทจะพมพแในแถบทอยของเวบเบราวแเซอรแโดยตรง

3.2.7 Hypertext Markup Language

เอชทเอมแอล (HTML ยอมาจาก Hypertext Markup Language) เปนภาษามารแกอปหลกในปใจจบนทใชในการสรางเวบเพจ หรอขอมลอนทเรยกดผานทางเวบเบราวแเซอรแ ซงตวโคดจะแสดงโครงสรางของขอมล ในการแสดง หวขอ ลงกแ ยอหนา รายการ รวมถงการสรางแบบฟอรแม เชอมโยงภาพหรอวดโอดวย โครงสรางของโคดเอชทเอมแอลจะอยในลกษณะภายในวงเลบสามเหลยม [8]

3.2.8 เลขทอยไอพ (IP Address)

เลขทอยไอพ คอหมายเลขทใชในระบบเครอขาย ใชโปรโตคอลอนเทอรแเนตคลายกบหมายเลขโทรศพทแ ไอพแอดเดรสมไวเพอใหผสงใหผสงรวาเครองของผรบคอใคร และผรบสามารถรไดวาผสงคอใครเชนกน ทเครองคอมพวเตอรแ เครองเราทแเตอรแ จะมหมายเลขเฉพาะตว โดยใช เลยฐานสอง จ านวน 32 บต การเขยนจะเขยนเปน 4 ชด แตละชดจะใชเลขฐานสองจ านวน 8 บต ซงโดยทวไปแลวผคนสวนใหญจะคนเคยกบระบบเลขฐานสบ จงมกแสดงผลโดยการใชเลขฐานสบ จ านวน 4 ชด ซงแสดงถงหมายเลขเฉพาะของเครองนน [9]

3.2.9 โปรโตคอล (Protocol)

โปรโตคอล ( Protocol ) คอระเบยบวธทก าหนดขนส าหรบการสอสารขอมล โดยสามารถสงผานขอมลไปยงปลายทางไดอยางถกตอง ซงตวโปรโตคอลทนยมใชในปใจจบนคอ TCP/IP นอกจากนยงมการออกแบบโปรโตคอลตวอนๆ ขนมาใชงานอก เชน โปรโตคอล IPX/SPX,โปรโตคอล NetBEUI และ โปรโตคอล Apple Talk เปนตน

3.2.10 HTTP

เอชททพ (HyperText Transfer Protocol : HTTP) คอ โปรโตคอลในระดบชนโปรแกรมประยกตแเพอการแจกจายและการท างานรวมกนกบสารสนเทศของสอผสม ใชส าหรบการรบทรพยากรทเชอมโยงกบภายนอก ซงน าไปสการจดตงเวลดแไวดแเวบ

การพฒนาเอชททพเปนการท างานรวมกนของเวลดแไวดแเวบคอนซอรแเทยม (W3C) และคณะท างานเฉพาะกจดานวศวกรรมอนเทอรแเนต(IETF) ซงมผลงานเดนในการเผยแพรเอกสารขอความเหน(RFC) หลายชด เอกสารทส าคญทสด คอ RFC 2616(เดอนมถนายน พ.ศ. 2542) ไดก าหนด HTTP/1.1 ซงเปนรนทใชกนอยางกวางขวางในปใจจบน [10]

Page 49: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 49

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เอชททพเปนมาตรฐานในการรองขอและการตอบรบระหวางเครองลกขายกบเครองแมขาย ซงเครองลกขายคอผใชปลายทาง (end-user) และเครองแมขายคอเวบไซตแ เครองลกขายจะสรางการรองขอเอชททพผานทางเวบเบราวแเซอรแ เวบครอวแเลอรแ หรอเครองมออน ๆ ทจดวาเปน ตวแทนผใช (user agent) สวนเครองแมขายทตอบรบ ซงเกบบนทกหรอสรางทรพยากร (resource) อยางเชนไฟลแเอชทเอมแอลหรอรปภาพ จะเรยกวา เครองใหบรการตนทาง (origin server) ในระหวางตวแทนผใชกบเครองใหบรการตนทางอาจมสอกลางหลายชนด อาทพรอกซเกตเวยแและทนเนล เอชททพไมไดจ ากดวาจะตองใชชดเกณฑแวธอนเทอรแเนต(TCP/IP) เทานน แมวาจะเปนการใชงานทนยมมากทสดบนอนเทอรแเนตกตาม โดยแทจรงแลวเอชททพสามารถน าไปใชไดบนโปรโตคอลอนเทอรแเนตอน ๆ หรอบนเครอขายอนได

ปกตเครองลกขายเอชททพจะเปนผเรมสรางการรองขอกอน โดยเปดการเชอมตอดวยเกณฑแวธควบคมการขนสงขอมล (TCP) ไปยงพอรแตเฉพาะของเครองแมขาย (พอรแต 80 เปนคาปรยาย) เครองแมขายเอชททพทเปดรอรบอยทพอรแตนน จะเปดรอใหเครองลกขายสงขอความรองขอเขามา เมอไดรบการรองขอแลว เครองแมขายจะตอบรบดวยขอความสถานะอนหนง ตวอยางเชน “HTTP/1.1 200 OK” ตามดวยเนอหาของมนเองสงไปดวย เนอหานนอาจเปนแฟมขอมลทรองขอ ขอความแสดงขอผดพลาด หรอขอมลอยางอนเปนตน

3.2.11 ผใหบรการอนเทอรเนต (Internet Service Provider : ISP)

ISP คอ หนวยงานทใหบรการเชอมตอเครองคอมพวเตอรแเขากบเครอขายอนเทอรแเนตทวโลก ผทตองการใชงานอนเทอรแเนตจะตองสมครเขาเปนสมาชกของ ISP กอน ซงตองเสยคาใชจายตางๆ อตราคาบรการจะขนอยกบ ISP แตละราย ISP ในประเทศไทยทนยมใชกนมาก เชน CAT Telecom 3BB TRUE CS Loxinfo เปนตน

3.2.12 Uniform Resource Locator : URL

URL ยอมาจากค าวา Uniform Resource Locator คอ ทอยของขอมลตางๆ ในอนเทอรแเนต เชน ทอยของไฟลแหรอเวบไซตแบนอนเทอรแเนต [11]

รปแบบของ URL จะประกอบดวย - ชอโปรโตคอลทใช (http ซงยอมาจาก HyperText Transfer Protocol) - ชอเครองคอมพวเตอรแ และชอเครอขายยอย - ประเภทของเวบไซตแ - ไดเรคทอร - ชอไฟลแและนามสกล

3.2.13 Domain Name

ชอโดเมน หรอ โดเมนเนม (domain name) หมายถง ชอทใชระบลงในคอมพวเตอรแ (เชน เปนสวนหนงของทอยเวบไซตแ หรออเมลแอดเดรส) เพอไปคนหาในระบบ โดเมนเนมซสเทม เพอระบถง ไอพแอดเดรส ของชอนนๆ เปนชอทผจดทะเบยนระบใหกบผใชเพอเขามายงเวบไซตแของตน บางครงเราอาจจะใช "ทอยเวบไซตแ" แทนกได

Page 50: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 50

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- Domain Name System : DNS

เนองจากเลขทอยไอพอยในรปของชดตวเลขซงยากตอการจดจ าและอางองระหวางการใชงาน ดงนนจงก าหนดใหมระบบชอโดเมน (Domain Name System : DNS) ซงแปลงเลขทอยไอพใหเปนชอโดเมนทอยในรปของชอยอภาษาองกฤษหลายสวน คนดวยเครองหมายจด ผใชสามารถจดทะเบยนชอโดเมนส าหรบคอมพวเตอรแของตนผานผใหบรการจดทะเบยนชอโดเมนทไดรบอนญาต ซงจะท าการคนหาหมายเลขดงกลาว ในฐานขอมลแลวแจงให Host ดงกลาวทราบ ระบบ DNS แบงออกไดเปน 3 สวน คอ

- Name Resolvers

คอเครอง Client ทตองการสอบถามเลขทอยไอพ เรยกวา Resolver ซงซอฟตแแวรแทท าหนาทเปน Resolvers นนจะถกสรางมากบแอพพลเคชนหรอเปน Library ทมอยใน Client [12]

- Domain Name Space

เปนฐานขอมลของ DNS ซงมโครงสรางเปน Tree หรอเปนล าดบชน แตละโหนดคอ โดเมนโดยสามารถมโดเมนยอย (Sub Domain) ซงจะใชจดในการแบงแยก [12]

- Name Servers

เปนคอมพวเตอรแทรนโปรแกรมจดการฐานขอมลบางสวนของ DNS โดย Name Server จะตอบรบการรองขอทนท โดยการหาขอมลตวเอง หรอสงตอการรองขอไปยง Name Server อน ซงถา Name Server มขอมลของสวนโดเมนแสดงวา Server นนเปนเจาของโดเมนเรยกวา Authoritative แตถาไมมเรยกวา Non-Authoritative [12]

3.2.14 วธการจดทะเบยนโดเมนเนมในประเทศไทย

การจดทะเบยนชอโดเมน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1) การจดทะเบยนโดเมนตางประเทศ

- .com ใชท าเวบไซตแของบรษท หางรานโดยทวไป รวมทงเวบไซตแสวนตว - .net ใชท าเวบนไซตแเกยวกบระบบเนตเวรแคของคอมพวเตอรแ หรอเวบไซตแบรการอนเทอรแเนต

- .org ใชท าเวบไซตแของสวนราชการ

2) การจดทะเบยนโดเมนภายในประเทศ

- .co.th ใชท าเวบไซตแของบรษท หางรานโดยทวไป

- .or.th ใชท าเวบไซตแของสวนราชการ และชอโดเมนตองเปนชอขององคแกร หรอตว ยอของชอองคแกรนนๆ ตองใชส าเนาเอกสารทางราชการ เปนหลกฐานการจด ทะเบยน

- .ac.th ใชท าเวบไซตแของสถานศกษาตางๆ ชอของโดเมนทจดทะเบยน

Page 51: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 51

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ต อ ง เ ป น ช อ ข อ ง ส ถ าน ศ ก ษ าน น ๆ ห ร อ ช อ ย อ ข อ ง ช อ ส ถ าน ศ ก ษ า ใ ช ส า เ น า เ อ ก ส า ร ก า ร ขออนญาตกอตงสถานศกษาเปนหลกฐานการจดทะเบยน

- .go.thใชท าเวบไซตแสวนของราชการ โดยปกตจะเปนองคแกรขนาดใหญ

- .in.th ใชท าเวบไซตแของบคคลธรรมดาโดยทวไป ชอโดเมนจะใชชออะไรก ไ ด แต ต อ ง อย ภ าย ใต น โ ยบาย ชอ โด เมน ขอ ง THNIC การจด โด เมนน ใ ช ส า เ น าบ ต ร ประชาชน หรอส าเนาใบขบขเปนหลกฐานการจดทะเบยน โดยสามารถศกษารายละเอยดเพมเตมไดท www.thnic.co.th

- หลกทใชในการตงชอโดเมน

1) ความยาวของชอ Domain ตงไดไมเกน 63 ตวอกษร

2) สามารถใชตวอกษรภาษาองกฤษผสมกบตวเลข หรอ เครองหมายขด (-) ได

3) ตวอกษรภาษาองกฤษ ใชตวเลกหรอตวใหญกได

4) หามใชเครองหมายขด (-) น าหนาชอ domain

5) หามเวนวรรคในชอโดเมน 3.3 การใชประโยชนจากระบบเครอขายคอมพวเตอรและระบบอนเทอรเนต 3.3.1 การใชประโยชนจากระบบเครอขายคอมพวเตอร ระบบเครอขายคอมพวเตอรแหนงเครอขายจะมการท างานรวมกนเปนกลม ทเรยกวา กลมงาน (workgroup) แตเมอเชอมโยงหลายๆ กลมงานเขาดวยกน กจะเปนเครอขายขององคแกร และถาเชอมโยงระหวางองคแกรผานเครอขายแวน กจะไดเครอขายขนาดใหญขน การประยกตแใชงานเครอขายคอมพวเตอรแเปนไปอยางกวางขวาง และสามารถใชประโยชนแไดมากมาย ทงนเพราะระบบเครอขายคอมพวเตอรแ ท าใหเกดการเชอมโยงอปกรณแตางๆ เขาดวยกน และสอสารขอมลระหวางกนได โดยการใชประโยชนแจากระบบเครอขายคอมพวเตอรแ มดงน 1) การแลกเปลยนขอมล โดยผใชในเครอขายสามารถทจะดงขอมลจากสวนกลาง หรอขอมลจากผใชคนอนมาใชไดอยางรวดเรวและงายดาย เหมอนกบการดงขอมลมาใชจากเครองของตนเอง และนอกจากดงไฟลแขอมลมาใชแลว ยงสามารถคดลอกไฟลแไปใหผอนไดอกดวย

Page 52: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 52

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2) การใชทรพยากรรวมกน อปกรณแคอมพวเตอรแทเชอมตอกบเครอขายนน ถอวาเปนทรพยากรสวนกลางทผใชในเครอขายทกคน สามารถใชไดโดยการสงงานจากเครองคอมพวเตอรแของ ตวเองผานเครอขายไปยงอปกรณแนน เชน มเครองพมพแสวนกลางในเครอขาย เปนตน ซงท าใหประหยดคาใชจายไดดวย 3) การใชโปรแกรมรวมกน ผใชในเครอขายสามารถทจะรนโปรแกรมจาก เครองคอมพวเตอรแสวนกลาง เชน โปรแกรม Word, Excel, Power Point ได โดยไมจ าเปนจะตองจดซอโปรแกรม ส าหรบคอมพวเตอรแทกเครอง เปนการประหยดงบประมาณในการจดซอ และยงประหยดเนอทในหนวยความจ าดวย 4) การท างานประสานกนเปนอยางด กอนทเครอขายจะเปนทนยม องคแกรสวนใหญจะใชคอมพวเตอรแขนาดใหญ เชน เมนเฟรม หรอมนคอมพวเตอรแ ในการจดการงาน และขอมลทกอยางในองคแกร แตปใจจบนองคแกรสามารถกระจายงานตาง ๆ ใหกบหลาย ๆ เครอง แลวท างานประสานกน เชน การใชเครอขายในการจดการระบบงานขาย โดยใหเครองหนงท าหนาทจดการการเกยวกบใบสงซอ อกเครองหนงจดการกบระบบสนคาคงคลง 5) ตดตอสอสารสะดวก รวดเรว เครอขายนบวาเปนเครองมอทใชในการตดตอสอสาร ไดเปนอยางด ผใชสามารถแลกเปลยนขอมล กบเพอนรวมงานทอยคนละท ไดอยางสะดวก และรวดเรว 6) เรยกใชขอมลไดทกท ทกเวลา เครอขายในปใจจบนมกจะมการตดตงคอมพวเตอรแ เครองหนงเปนเซรแฟเวอรแ เพอใหผใชสามารถเขาใชเครอขายจากระยะไกล เชน จากทบาน โดยใชตดตงโมเดมเพอใชหมนโทรศพทแเชอมตอ เขากบเครองเซรแฟเวอรแ คอมพวเตอรแเครองนนกจะเปนสวนหนงของเครอขาย[3] 3.3.2 การใชประโยชนจากระบบเครอขายอนเทอรเนต อนเทอรแเนต (Internet) เปนเครอขายคอมพวเตอรแรปแบบหนง ทมผใชงานหลายสบลานคนกระจายไปทวโลก และมรปแบบการใชประโยชนแแตกตางกนไปตามความตองการของผใช อาท

1) การสบคนหาขอมลบนอนเทอรเนต (Search Engine) Search Engine คอโปรแกรมทชวยในการสบคนหาขอมล โดยเฉพาะขอมลบนอนเทอรแเนต โดยครอบคลมทงขอความ รปภาพ ภาพเคลอนไหว เพลง ซอฟตแแวรแ แผนท ขอม ลบคคล กลมขาว และอน ๆ ซงแตกตางกนไปแลวแตโปรแกรมหรอผใหบรการแตละราย ระบบคนหาขอมลสวนใหญจะคนหาขอมลจากค าส าคญ (คยแเวรแด) ทผใชปอนเขาไป จากนนจะแสดงรายการผลลพธแทคดวาผใชนาจะตองการขนมา ในปใจจบน ระบบคนหาขอมลบางตว เชน กเกล (Google) จะบนทกประวตการคนหาและการเลอกผลลพธแของผใชไวดวย และจะน าประวตทบนทกไวนนมาชวยกรองผลลพธแในการคนหาครงตอๆ ไป 2) การตดตอสอสาร 2.1) อเมล (E-Mail) อเมล เปนการสงขอความในรปแบบของจดหมายอเลกทรอนกสแจากคอมพวเตอรแเครองหนงไปยงคอมพวเตอรแอกเครองหนง โดยการสงขอความดงกลาวนน จะถกสงผานโปรแกรม

Page 53: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 53

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

คอมพวเตอรแไปยงเมลเซรแฟเวอรแ (Mail Server) ผานทางอนเทอรแเนต จากนนขอมลจะถกน าไปเกบไวในเมลลแบอกซแของผรบ 2.2) เครอขายสงคมออนไลน (Social Network) Social Network คอ แพลตฟอรแม (สภาวะแวดลอมในการท างานรวมกน) หรอเวบไซตแทมงเนนไปในการสรางและสะทอนใหเหนถงเครอขาย หรอความสมพนธแทางสงคม ในกลมคนทมความสนใจ หรอมกจกรรมรวมกน บรการเครอขายทางสงคม จะมองคแประกอบหลกทใ ชเปนตวแทนของผใชงาน เชน ขอมลสวนตว ความสมพนธแเชอมโยงระหวางแตละบคคล และบรการเสรมตางๆ ทมความหลากหลาย บรการเครอขายทางสงคมเกอบทงหมด จะใหบรการผานหนาเวบ และใหมการตอบโตกนระหวางผใชงานผานทางอนเทอรแเนต

ตวอยางเครอขายทางสงคมออนไลนแ

เฟซบก (Facebook) เปนบรการเครอขายสงคมและเวบไซตแ เปดใชงานเมอ 4 กมภาพนธแ พ.ศ. 2547 กอตงขนโดย มารแก ซกเคอรแเบรแก รวมกบเพอนรวมหองในวทยาลย จากขอมลเดอนมนาคม ค.ศ. 2012 เฟซบ฿กมผใชประจ า 901 ลานบญช ผใชสามารถสรางขอมลสวนตว เพมรายชอผใชอนในฐานะเพอนและแลกเปลยนขอความ รวมถงไดรบแจงโดยทนทเมอพวกเขาปรบปรงขอมลสวนตว นอกจากนนผใชยงสามารถรวมกลมความสนใจสวนตว จดระบบตาม สถานทท างาน โรงเรยน มหาวทยาลย หรอ อน ๆ

อนสตาแกรม (Instagram) เปนโปรแกรมแบงปในรปภาพ โดยถกคดคนและพฒนาขนมาในเดอน ตลาคม พ.ศ. 2553 โดยผใชงานสามารถถายรปและตกแตงรปภาพไดตามใจตองการ และแบงปในผาน โซเชยลเนตเวรแก โดยการตกแตงรปนนจะเนนในแนวยอนยค หรอ กลองโพลารอยดแ

ทวตเตอร (Twitter) เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแจ าพวกไมโครบลอก โดยผใชสามารถสงขอความยาวไมเกน 140 ตวอกษร วาตวเองก าลงท าอะไรอย หรอ ทวต (tweet - เสยงนกรอง) ทวตเตอรแกอตงขนโดย แจก คอรแซยแ ,บซ สโตน และ อวาน วลเลยมสแ เจาของบรษท Obvious Corp ทซานฟรานซสโก สหรฐอเมรกา เมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2549

กเกลพลส (Google+) เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแใหบรการโดยกเกล โดยเปดใหใชงานครงแรกเมอวนท 28 มถนายน พ.ศ. 2554 ผทจะเขามาทดลองใชตองไดรบเชญจากบคคลทใชอยเทานน ภายหลงในวนท 20 กนยายน พ.ศ. 2554 จงเปดใหผใชทวไปไดใชงาน

โซเชยลแคม (Socialcam) เปนโปรแกรมวดโอมอถอทางสงคมส าหรบ ไอโฟน และ แอนดรอยดแ ชวยใหผใชงานสามารถจบภาพและแบงปในวดโอออนไลนแบนมอถอรวมทงผานทาง เฟซบ฿ก ทวตเตอรแ และเครอขายทางสงคมอนๆ

ยทบ (YouTube) เปนเวบไซตแ ทใหผใชงานสามารถอปโหลดและแลกเปลยนคลปวดโอผานทางเวบไซตแ กอตงเมอ 15 กมภาพนธแ พ.ศ. 2548 โดย แชด เฮอรแลยแ, สตฟ เชง และ ยาวด คารม อดตพนกงานบรษทเพยแพอล (paypal) และมส านกงานอยท ซานบรโนในมลรฐแคลฟอรแเนย ปใจจบนยทบเปนสวนหนงของกเกล

ไลน (Line) เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแทพฒนาจากโปรแกรมสนทนาส าหรบอปกรณแพกพา ไลนแสามารถใชการตดตอแบบเสยงไดเหมอนการโทรศพทแทวไป ผานโปรแกรม

Page 54: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 54

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

โดยไมตองเสยคาบรการกบผใหบรการโทรศพทแ ในสวนของการสงขอความยงมรปภาพประกอบทนารกเปนทชนชอบของวยรนอกดวย 3.4 การรกษาความปลอดภยของระบบคอมพวเตอรและเครอขาย

ระบบเครอขายไรสายและระบบอนเทอรแเนตไดกลายมาเปนวธการสอสารหลกส าหรบผคนสมยใหม แตการรกษาความปลอดภยในระบบนยงไมไดรบการพฒนาใหดพอ ทง ๆ ทการรกษาความปลอดภยขอมลและขาวสารสวนบคคลในระบบเครอขายสมยใหมควรจะเปนเรองทตองใหความส าคญเปนอยางยง คณะวจยกลมหนงในมหาวทยาลย Carnegie-Mellon ประเทศสหรฐอเมรกาไดจดตงทมส าหรบใหความชวยเหลอผใชระบบคอมพวเตอรแชอ CERT (Computer Emergency Response Team) ขนในป พ.ศ 2532 ซงจะใหความชวยเหลอพรอมทงรวบรวมขอมลทางสถตของเหตการณแทเกยวของทางดานความปลอดภยทเกดขนในระบบอนเทอรแเนต ในปดงกลาวมเหตการณแเกดขน เพยง 132 ครงเทานน แตในป พ.ศ. 2542 เกดขนมากถง 9,859 ครง และเพยงสนเดอนเมษายนป พ.ศ. 2543 ไดมเหตการณแเกดขนแลวถง 4,266 ครง รวมตงแตป พ.ศ. 2531 ถง 2543 มเหตการณแเกยวของกบการรกษาความปลอดภยททม CERT รวบรวมไวมากกวา 30,000 ครง เหตการณแทเกดขนสวนใหญเปนผลงานของพวกแฮกเกอรแ (Hackers) ซงเปนกลมเปนบคคลทเขยนโปรแกรมขนมาเพอบกรกเขาไปในระบบเครอขายทตนเองไมไดรบอนญาตใหเขาไปใชบรการ ระบบคอมพวเตอรแของหนวยงานราชการ มหาวทยาลย และองคแกรเอกชนมกจะตกเปนเปาหมายของแฮกเกอรแ แตในชวงหลายปทผานมาน ปรากฏวาคนทวไปกกลายเปนเปาหมายของแฮกเกอรแเชนกน

การปกปองขอมลบนระบบเครอขายมความยงยากมากซงมกจะเปนอยกบชนดของสอทใช สถานทตงเทอรแมนอล และระดบการใหบรการแกผใช บางครงอาจใชการปองกนทางฮารแดแวรแบางครงใชซอฟแวรแ แตสวนใหญตองใชทงซอฟตแแวรแและฮารแดแวรแ

ระบบการรกษาความปลอดภยแบงออกเปนหลายระดบ เรยกวา ระดบการรกษาความปลอดภย (Security levels) ผทท าหนาทในการรกษาความปลอดภยโดยปกตจะมเพยงคนเดยวคอ ผจดการระบบเครอขาย (Network Administrator) จะตองไดรบอนญาตใหเขาไปใชขอมลและโปรแกรมทงหมดทมอยในระบบเครอขายได ในขณะทผใชแตละคนจะไดรบอนญาตใหใชขอมล โปรแกรม เทอรแมนอล และอปกรณแตาง ๆ ไดเทาทจ าเปนตามระดบการรกษาความปลอดภย ผใชทอยในระดบการรกษาความปลอดภยขนต าสดจะไดรบอนญาตใหใชบรการตาง ๆ นอยทสดซงเปนมาตรการการรกษาความปลอดภยทเขมงวดมากและเหมาะทจะน ามาใชในระบบเครอขายเพอปองกนไมใหผทไมไดรบอนญาต เขามาปในปวนการท างานหรอน าไวรสคอมพวเตอรแเขามาเผยแพรในระบบ

การรกษาความปลอดภยทจ าเปนส าหรบระบบเครอขายทกแบบ การรกษาความปลอดภยทางกายภาพและการใชซอฟตแแวรแ รวมทงการรกษาความปลอดภยเมอใชงานระบบอนเทอรแเนตและบนระบบเครอขายไรสาย

1) การรกษาความปลอดภยทางกายภาพ

ระบบคอมพวเตอรแยคแรก ๆ น าวธการรกษาความปลอดภยทางกายภาพ (Physical

Page 55: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 55

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

Security) มาใชงานอยางไดผลดวยการตดตองเครองเมนเฟรมคอมพวเตอรแและเครองเทอรแมนอลทงหมดไวในหองทมรวรอบขอบชด เมอไมตองการใหใชงานกปดหองและใสกญแจอยางแนนหนา เฉพาะผทมลกกญแจเทานนจงจะสามารถเขาหองนได ตอมาเมอมการเชอมตอเครองเทอรแมนอลจากสถานทอนใหสามารถใชงานเครองเมนเฟรมไดท าใหการรกษาความปลอดภยยงยากขน และการทขอมลจะตองถกสงผานสายสอสารไปยงสถานทหางไกลท าใหมความเสยงจากการถกขโมยสญญาณ (Tapping) เพมขน ในปใจจบน การใชเครองพซ โนตบ฿กและอปกรณแมอถอทเชอมตอเขากบระบบเครอขายท าใหการรกษาความปลอดภยยงทวความส าคญมากขนกวาแตกอนมาก

1.1) มาตรการควบคมการการเขามาใชระบบเครอขายทางกายภาพ

การน าเครองคอมพวเตอรแและอปกรณแเกบไวในหองทปดมดชดและใสกญแจเปนวธการรกษาความปลอดภยทางกายภาพชนดหนง วธการอนไดแกการใชเครองอานลายนวมอแทนการใชกญแจ บางแหงมการตดตงกลองโทรทศนแวงจรปดเพอควบคม การเขา -ออกพนททตองการรกษาความปลอดภย หรอการใชอปกรณแตรวจจบการเคลอนไหวในพนทและชวงเวลาทไมตองการใหใชงาน

การเลอกใชสอส าหรบการถายทอดขอมลมผลตอการรกษาความปลอดภยทางกายภาพ เชน การถายทอดขอมลโดยใชวธแพรกระจายคลนมความปลอดภยนอยกวาการถายทอดขอมลผานสอประเภทสายสอสาร (สายใยแกวน าแสงเปนสอทมความปลอดภยสงทสดในปใจจบน) คนทวไปทอยภายในเขตรศมการแพรกระจายคลนจะสามารถรบฟใงสญญาณไดและอาจน าขอมลไปใชโดยไมไดรบอนญาต ในกรณทการสงขอมลดวยคลนวทยเปนหนทางเลอกเพยงวธเดยวทมอย ขอมลจะตองถกเขารหส (Encryption) กอนทจะสงออกไป การเขารหสคอการเปลยนแปลงรปแบบขอมลซงจะกลาวถงในล าดบตอไป

องคแกรทยอมใหผใชเขาระบบผานทางระบบเครอขายโทรศพทแกจะมปใญหาในเรองความปลอดภยแมวาจะเปนสอประเภทสายสอสารกตาม การขโมยสญญาณโดยตรงดวยการแทปสาย (Tapping) คอการพวงสายสญญาณแบบเดยวกบการพวงสายโทรศพทแสามารถท าไดงายเนองจากระบบเครอขายโทรศพทแอยภายนอกการควบคมขององคแกร โปรแกรมบางอยางถกออกแบบมาส าหรบการขโมยขอมลผานระบบเครอขายโทรศพทแโดยเฉพาะ ระบบเครอขายองคแกรหลายแหงจะตดตงโมเดมไวคอยรบสญญาณการเชอมตอจากผใชภายนอกโปรแกรมทจะขโมยขอมลกจะใชโมเดมตดตอเขามา และพยายามเจาะเขาไปในระบบดวยวธการตาง ๆ

1.2) อปกรณรกษาความปลอดภยระบบเครอขายและขอมล

องคแกรทใชระบบเครอขายในการถายทอดขอมลจะตองหาวธปองกนการน าขอมลไปใชหรอการเปลยนแปลงขอมลโดยบคคลทไมไดรบอนญาต ไมวาการถายทอดขอมลจะใชสอประเภทใดกตามขอมลกอาจถกขโมยไปใชไดเสมอ เชน สายโทรศพทแอาจถกเทปสายตรงจดไหนกได หรอการใชคลนวทยในรปแบบตาง ๆ กอาจถกขโมยสญญาณไปใชไดตลอดเวลา

วธการรกษาความปลอดภยอยางหนงเรยกวา อปกรณแโทรกลบ (Call Back Unit) ซงมความสามารถในการปองกนไมใหผทไมไดรบอนญาตเขามาใชงานระบบแมวาผนนจะมชอผใชและรหสผานทถกตองกตาม อปกรณแนจะใหผใชโทรเขามาโดยใชโมเดมตามปกต แตวาผใชจะโทรเขามาเพอปอนรหสการใช

Page 56: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 56

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

งานเทานน แลวกจะตองวางโทรศพทแ อปกรณแโทรกลบจะน ารหสการใชงานไปตรวจสอบควบคกบหมายเลขโทรศพทแทผใชโทรเขามา ถารหสการใชงานถกตองและ (ขนอยกบระดบการรกษาความปลอดภย) หมายเลขโทรศพทแนนเปนหมายเลขทก าหนดใหใชลวงหนา อปกรณแโทรกลบจงจะโทรกลบไปหาผใชและอนญาตใหใชงานไดตามปกต มฉะนนกจะไมตอบกลบไป แมวาผนนจะพยายามโทรกลบมาอกกครงกตามถารหสการใชงานไมถกตองกจะไมไดรบอนญาตใหใชระบบอยด

อปกรณแโทรกลบกเหมอนกบอปกรณแแบบอน ๆ คอตองมจดออน แมวาอปกรณแนจะไมไดเพมปรมาณงานเขามาในระบบเครอขายแตการโทรกลบท าใหองคแกรกลายเปนผทจะตองจายคาบรการโทรศพทแ โดยเฉพาะถาเปนโทรศพทแทางไกลกจะยงเพมคาใชจายสงขนปใญหานอาจแกไขโดยใหทางองคแกรเกบคาบรการโทรศพทแจากผใช ปใญหาทสองคอผใชจะตองโทรมาจากสถานททมหมายเลขโทรศพทแแบบถาวร เชน ตามสถานทท างานหรอบานพกเพราะระบบนจะโทรกลบไปยงหมายเลขโทรศพทแทไดรบการก าหนดไวลวงหนาเทานน ผใชทตองเดนทางอยเสมอ เชน บคลากรฝายขาย จะไมมหมายเลขโทรศพทแทแนนอน (แตเปนกลมบคลากรทเปนเปาหมายในการโจมตจากผบกรกมากทสด) จงไมอาจน าระบบนมาใชงานไดอยางไรกตาม การน าโทรศพทแมอถอมาใชกสามารถแกปใญหานได แตอตราคาบรการโทรศพทแมอถอมกจะแพงกวาโทรศพทแปกต

2) ซอฟตแวรรกษาความปลอดภย

หลงจากการตดตองการรกษาความปลอดภยทางกายภาพไปแลว ขนตอไปคอการตดตงซอฟตแแวรแรกษาความปลอดภย (Software Security) เพอการรกษาปองกนขอมล หวขอนกลาวถงวธการทน ามาใชทวไปคอ การใชชอผใช รหสผาน และการเขารหสขอมล รวมทงการคกคามจากไวรสคอมพวเตอรแและวอรแม

2.1) ชอผใชและรหสผาน

การรกษาความปลอดภยดวยซอฟตแแวรแแบบทนยมใชมากทสดคอการก าหนดชอผใชส าหรบระบบคอมพวเตอรแ (user name) และก าหนดรหสผาน (password) ใหแกผใชทกคนผใชแตละคนควรรกษาชอผใชโดยเฉพาะอยางยงรหสไวเปนความลบอยางทสด โดยปกตรหสผานควรมความยาวไมนอยกวา 8 ตวอกษรและเลอกใชตวอกษรและสญลกษณแทยากแกการเดา การน าชอคสมรส ลก สตวแเลยงมาใช ถอวาเปนรหสผานทไมดเพราะสามารถเดาไดงายโดยคนใกลชด ในระบบทมความลบมาก ควรเปลยนรหสผานอยเสมอ

ซอฟตแแวรแระบบเครอขายสามารถน ามาใชในการตรวจสอบการใชงานของชอผใชและรหสผาน รายงานจะมขอมลเกยวกบการใชงานระบบของชอผใชแตละชอ และอาจมขอมลรายละเอยดการใชงานตาง ๆ เชน ใชงานจากเทอรแมนอลเครองใด ความพยายามในการใชชอผใชแตใชรหสผานไมถกตองหลาย ๆ ครงเปนจดทซอฟตแแวรแตองตรวจพบ เพราะอาจเปนความพยายามเขามาบกรกระบบจากบคคลภายนอกกได

การก าหนดชอผใชและรหสผานสามารถน ามาใชส าหรบโปรแกรมประยกตแแตละโปรแกรมได หมายความวา ผใชแตละคนเมอสามารถเขามาสระบบไดแลว ยงไมสามารถใชโปรแกรมบางอยางได เชน ระบบจดการฐานขอมล ซงจะก าหนดชอผใชและรหสผานขนอกชดหนงทแตกตางออกไป ท าใหผใชแตละคน

Page 57: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 57

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มสทธในการใชซอฟตแแวรแในระบบแตกตางออกไปคลายกบการซอบตรผานประตเขาไปในสวนสนก ภายในสวนสนกจะมเครองเลนมากมายทบางสวนกใหเลนไดฟร และบางสวนกตองซอบตรเพมเพอเลนเครองเลนนนตางหาก การซอบตรผานประตกเปรยบไดกบการใชชอผใชและรหสผานเพอเขาสระบบ จากนนบางโปรแกรมกสามารถใชงานไดในทนท ในขณะทโปรแกรมบางอยางจะตองซอบตรเพม คอจะตองมชอผใชและรหสผานอกชดหนงตางหาก วธการนท าใหการใชงานระบบมความยงยากซบซอนมาก คอจะตองจดจ าชอผใชและรหสผานหลายชด แตกเพมระดบความปลอดภยใหสงมากขนดวย ระบบบางระบบบงคบใหผใชตองเปลยนรหสผานเปนประจ า

2.2) การเขารหสขอมล

วธการท าใหขอมลปลอดภยทดวธหนงคอ การเขารหสขอมล (Encryption) ซงหมายถงการเปลยนขอมลจากรปแบบปกตไปเปนรปแบบอนทท าใหดเหมอนวาไมมความหมายใด ๆ ส าหรบผทไมทราบวธการแกไขหรอไมมอปกรณแทเหมาะสม ดงแสดงในรป 9.1 ขอมลพเศษชดหนง เรยกวา กญแจเขารหส (Encryption key) หรออปกรณแเขารหส (Encryption device) ถกน ามาใชในการเปลยนขอมลธรรมดา (Clear text or Plain text) ไปเปนรปแบบทแตกตางไปจากปกต เรยกวา ขอมลทเขารหส (Encrypted text or Cipher text) ซงจะถกสงเขาสระบบเครอขาย ถาขอมลนถกขโมยไปใช ผทน าขอมลไปจะไมสามารถอานขอมลเหลานไดโดยไมมกญแจถอดรหสหรออปกรณแถอดรหส เฉพาะผรบขอมลตวจรงเทานนทจะทราบวธการแปลงขอมลเขารหสกลบไปเปนขอมลปกต

รปท 3-24 กระบวนการเขาและถอดรหสขอมล

วธการเขารหสขอมลมหลกการท างานเชนเดยวกนกบการเขารหสสญญาณโทรทศนแทสงมาทางสายเคเบลหรอสงออกอากาศของบรษทยบซทางบรษทฯ จะน าสญญาณทจะสงมาเขารหสเสยกอน จากนนจงจะแพรสญญาณภาพออกไป โดยปกตคนทวไปแมวาจะมเครองรบสญญาณหรอสามารถเชอมตอเขากบสายเคเบลไดกตามจะไดรบสญญาณทเขารหสไว ท าใหไมสามารถรบชมรายการโทรทศนแไดตามปกต ในขณะทลกคาของบรษทยบซจะไดรบการตดตงอปกรณแถอดรหสสญญาณทสงมาทางอากาศหรอทางสายกตามใหกลบเปนสญญาณทสามารถรบชมไดตามปกต

ขอมลทมความส าคญทจะตองสงผานระบบเครอขายจ าเปนจะตองไดรบการเขารหสกอนทจะสงออกไปวธการเขารหสมอยหลายวธไดแก การเขารหสโดยใชกญแจรหสแบบสามาตรการเขารหสโดยใชกญแจรหสสาธารณะ และการเขารหสแบบอลปตกเคอฟ

Page 58: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 58

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2.3) การเขารหสแบบคยสมมาตร

การเขารหสแบบคยแสมมาตร (Symmetric Key Encryption) จะมกญแจรหสเพยงตวเดยว ผสงจะใชกญแจนส าหรบการเขารหสและทางผรบกจะตองใชรหสตวเดยวกนในการถอดรหส การเขารหสแบบคยแสมมาตรทเคยถกน าไปใชอยางแพรหลายในอดต เรยกวา การเขารหสแบบดอเอส (Data Encryption Standard) ไดรบการพฒนาขนมาโดยองคแกรชอ National Institute of Standards and Technology ในประเทศสหรฐอเมรกา วธการนจะแบงขอมลทจะน ามาเขารหสเปนกลม กลมละ 64 บต โดยจะเลอกขอมลมาเพยง 56 บต ส าหรบการเขารหส ผลทเกดขนนนไมเปนทนาพอใจเนองจากมประสทธภาพต ากวาทตองการนนคอสามารถใชเครองคอมพวเตอรแประสทธภาพสงมาถอดรหสโดยไมตองใชกญแจรหสไดภายใน 6 เดอน หรอนอยกวาน (ในการรกษาขอมลทมความลบมาก ระยะเวลาเพยง 6 เดอนถอวาสนมาก) ผเชยวชาญหลายคนคดวากญแจรหสขนาด 56 บต นนมความยาวนอยเกนไป อยางไรกตาม วธการนจดวามความปลอดภยเพยงพอส าหรบการน ามาใชงานบางประเภท เชน การเขารหสหมายเลขบตรเครดตเพอสงไปตรวจสอบในการช าระคาสนคาหรอบรการผานทางระบบอนเทอรแเนต แตไมสามารถน ามาใชในการท าธรกรรมโอนเงนขามบญชผานระบบอนเทอรแเนตได วธการนไดรบการรบรองจากรฐบาลประเทศสหรฐอเมรกาใหเปนวธการมาตรฐานส าหรบการเขารหสขอมลทไมจดอยในประเภททตองรกษาความลบ (Unclassified documents)

วธการดอเอสไดรบการพฒนาตอมาใหสามารถปกปองเอกสารไดดยงขน เรยกวา ทรดอเอส (Tripple DES; 3DES) ซงน าวธการแบบดอเอสมาท างานซอนกนสองชนโดยใชกญแจรหสทแตกตางกน และมความยาวรวมกนเปน 112 บต ท าใหเพมความปลอดภยมากขนในขณะทไมไดเพมปรมาณขอมลเขาสระบบเครอขายมากนก

การเขารหสแบบใชกญแจสมมาตรอกวธการหนงเรยกวา บโลฟซซแ (Blowfish) ไดรบการพฒนาขนมาตงแต พ.ศ. 2536 โดย Bruce Schneier ซงใชกญแจรหสทมความยาวตงแต 32 ถง 448 บต วธการนไมไดมการจดทะเบยนลขสทธไว ทกคนจงสามารถน ามาใชงานไดโ ดยอสระ และกลายเปนหนทางเลอกทนยมน ามาใชส าหรบผทไมชอบใชวธดอเอส

วธไอดอเอ (International Data Encryption Algorithm; IDEA) ใชกญแจรหสยาว 128 บตท าใหกลายเปนวธการทใหความปลอดภยสงมากวธหนงซงไดรบการพฒนาขนมาทเมอง Zurich ประเทศสวตเซอรแแลนดแ ปใจจบนเปนลขสทธของบรษท Ascom-Tech ประเทศสหรฐอเมรกา ซงอนญาตใหใชไดฟรส าหรบงานทไมเกยวของกบทางธรกจ เชน สถาบนการศกษาตาง ๆ

Page 59: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 59

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3-25 การท างานของคลปเปอรแชป

อปกรณแแบบหนงทไดรบการก าหนดใหเปนมาตรฐานส าหรบการใชงาน เรยกวาคลปเปอรแชป (Clipper Chip) ดงแสดงในรป 9.2 เครองคอมพวเตอรแของทางผสงและของผรบจะตองตดตงคลปเปอรแชป ลกษณะเฉพาะของชปตวนคอ จะอนญาตใหผรบทแทจรงและหนวยงานของรฐบาลกลางสหรฐสามารถถอดรหสได ท าใหกลายเปนขอโตแยงเนองจากมบรษทเอกชนจ านวนมากทไมตองการใหรฐบาลกลางฯ เขามาตรวจดขอมลของตนเองไดตามใจชอบ ชปตวนไมไดรบการพฒนาขนมาจนสมบรณแ แตกเปนตวกระตนใหเกดการพจารณาอยางกวางขวางเกยวกบการเขารหสขอมลโดยเฉพาะอยางยงเกยวกบสทธการถอดรหสขอมลโดยคนระดบตาง ๆ

2.4) การเขารหสโดยใชกญแจสาธารณะ

วธการเขารหสขอมลอกแบบหนงเรยกวา การเขารหสโดยใชกญแจสาธารณะ (Public Key Encryption) หรอ การเขารหสโดยใชกญแจแบบอสมมาตร (Asymmetric Crypto system) ซงตองใชกญแจรหสสองตว องคแกรสวนใหญทเลอกใชวธการนจะจดตงระบบพเคไอ (Public Key Infrastructure) ซงประกอบ ดวย โปรแกรมและขนตอนการท างานทเกยวของกบการเขารหสขอมล กญแจรหสตวแรกเรยกวา กญแจสาธารณะ (Public key) ซงจะแจกจายใหแกผทเกยวของกบการสอสารทกคน กญแจรหส ตวทสอง เรยกวา กญแจสวนตว (Private Key) ซงจะมอยทผรบขาวสารเทานน ขอมลทถกเขารหสแลวกจะมเพยงผรบเทานนทสามารถถอดรหสได ผสงจะไมสามารถอานขอความทเขารหสโดยใชกญแจสาธารณะได

วธการพเคไอแบบทไดรบความนยมมากทสดคอ การเขารหสแบบอารแเอสเอ (RSA) ทไดรบการพฒนาขนมาโดย Ron Rivest, Adi Shamir, และ Leonard Adleman โดยใชกญแจรหสยาว 1024

Page 60: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 60

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บตท าใหกลายเปนวธการเขารหสทถอวาปลอดภยมากทสดแบบหนงวธการนน าแนวทางการท างานของวธไอดอเอมาผสมกบการท างานของโพรโตคอลพจพ (Pretty Good Privacy) ทใชงานในการสงทตองการเขารหสและใชปกปองแฟมขอมลของผใช พจพไดรบการพฒนาขนมาโดย Phil Zimmerman ซงไดรบการน าไปใชงานอยางกวางขวางในระดบสากลส าหรบการเขารหสและถอดรหสแฟมขอมลและเปนวธการเขารหสทมความปลอดภยมากอกแบบหนง

2.5) การเขารหสโดยวธอลปตกเคอฟ

การเขารหสแบบอลปตกเคอฟ (Elliptic Curve) เปนวธการใหมส าหรบการเขารหสขอมลซงมวธการท างานเหมอนวธอารแเอสเอเกอบทกอยางยกเวนการใชวธการเรยกวา Elliptical curve discrete logarithm ส าหรบการสรางกญแจรหสขนมาใชงาน ซงมวตถประสงคแในการลดจ านวนบตของกญแจรหสลงท าใหมประสทธภาพสงขนในขณะทยงคงมความปลอดภยในระดบเดม

3) ลายเซนดจตอล

การเขารหสแบบใชกญแจสาธารณะใชลายเซนดจตอล (Digital Signature) ส าหรบการตรวจสอบความถกตองของแฟมขอมลทสงมาทางระบบเครอขายในลกษณะทผใชสามารถแนใจไดวาขอมลทปรากฏในเอกสารนนไมไดถกแกไขโดยผอนใดนอกจากเจาของเอกสารนน วตถประสงคแขอทสองคอ น ามาใชในการแสดงความเปนเจาของเอกสาร โดยปกตเอกสารอเลกทรอนกสแจะไมสามารถบอกไดวาผใดคอเจาของทแทจรง แตการใสลายเซนดจตอลเขาไปในเอกสารจะเปนเครองมอในการพสจนแความเปนเจาของเอกสารนน เนองจากลายเซนดจตอลไมสามารถปลอมแปลงไดหรอปลอมแปลงไดยากมากนนเอง

กระบวนการท างานส าหรบลายเซนดจตอลแสดงในรป 3-26 แทนทจะใชวธการเขารหสขอมลผสงจะใชกญแจสวนตวในการเขารหสขอมลแสดงตนเองเชนชอและนามสกลของผสงแลวจงสงเอกสารไปยงผรบ ซงกจะใชกญแจสาธารณะในการดวาเอกสารนนสงมาจากผใด

รป 3-26 การใชลายเซนดจตอล

ลายเซนดจตอลอกรปแบบหนงทนยมน ามาใชงานอยางกวางขวางคอ อ -ซกเนเซอรแ (e-Signature) ซงเปนลายเซนจรงของเจาของเอกสารทถกน ามาผสมเขาเปนชนเดยวกนกบเอกสาร เสมอนหนงเอกสารทพมพแบนกระดาษทจะตองมลายเซนก ากบเพอใชเปนหลกฐานทางกฎหมาย การใชอ-ชกเนเชอรแจงมกฎหมายเรยกวา Electronic Signatures in Global and National Commerce Act (e-sign) ออกมาบงคบใชใน

Page 61: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 61

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ประเทศสหรฐอเมรกาใน พ.ศ. 2543 มสาระส าคญคอ ลายเซนจะตองมลกษณะเฉพาะตวส าหรบผใชแตละคน ลายเซนจะตองสามารถถกตรวจสอบความเปนเจาของให ลายเซนจะตองอยในความควบคมของเจาของลายเซนเทานน ลายเซนจะตองตดอยกบเอกสารอยางถาวรโดยทจะตองมความผกมดกบขอมลทปรากฏใน

เอกสารนน ลายเซนจะตองถกน ามาใชโดยเจาของลายเซนดวยความตงใจในลกษณะเดยวกบการเซนเอกสาร

ดวยมอ

ลายเซนดจตอลมความส าคญตอการอยรอดของการท าธรกจผานระบบการพาณชยแอเลกทรอนกสแ บรษทหลายแหงไดพฒนาซอฟตแแวรแทสามารถสรางรปแบบทางอเลกทรอนกสแของลายเซนผใชและผสานลายเซนนนเขากบเอกสารเพอใหเปนลายเซนทถกตองตามกฎหมายได ตวอยางเชน บรษท Silanis ไดพฒนาซอฟตแแวรแส าหรบอ-ซกเนเชอรแขนมา ดงแสดงในรป 3-27 ขนตอนแรกของการท าอ-ซกเนเชอรแ คอการสรางแฟมลายเซน (Signature file) ซงบรรจขอมลภาพคอมพวเตอรแของรปลายเซนผใช ขอมลส าหรบการตรวจสอบเจาของลายเซนและกญแจรหสทงกญแจสาธารณะและกญแจสวนตวทใชส าหรบการเซนก ากบเอกสารดวยวธการทางอเลกทรอนกสแ ตวแฟมลายเซนนจะไดรบการปกปองดวยการก าหนดรหสผานพเศษทจะตองน ามาใชเพออานขอมล เอกสารทผานกระบวนการเซนทางอเลกทรอนกสแไปแลวจะสามารถตรวจสอบเจาของได และลายเซนทใสเขาไปแลวกไมสามารถลบออกได

รปท 3-27 ขนตอนแรกของการท าอ-ซกเนเชอรแ

Page 62: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 62

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ปใญหาประการหนงเกยวกบวธการนคอการปลอมลายเซนทแมวาจะยงไมเกดขนแตกอาจจะเกดขนไดในอนาคต การแกปใญหาลายเซนปลอมท าไดดวย การรบรองทางดจตอล (digital certificate; certs) ซงน าขอมลแสดงตนเองหลายรปแบบมาใชในการยนยนความเปนเจาของกญแจสาธารณะทจะน ามาใชในการเซนชอนน มาตรฐานทน ามาใชในการรบรองทางดจตอล เรยกวา มาตรฐานโอซเอสพ (Online Certificate Status Protocol) ซงเปนวธการตรวจสอบทงายและรวดเรวในการตรวจรบรองลายเซนดจตอล ถาลายเซนดจตอลเปรยบไดกบการเซนชอแลวการรบรองทางดจตอลกคอกระบวนการตรวจสอบวาคนทเซนชอนนคอเจาของลายเซนทแทจรงนนเอง

ระบบเครอขายไรสายสงขอมลออกไปทางอากาศซงมความเสยงตอการถกขโมยสญญาณไดงาย การท าใหเกดความปลอดภยขอมลจงเปนสงทส าคญทสด การเขารหสขอมลลายเซนดจตอล และการรบรองทางดจตอลจงถกน ามาใชอยางกวางขวางเพอใหมนใจไดวาขอมลทสงออกไปในอากาศนนมความปลอดภยเพยงพอ เชน บรษท Diversinet Corp ไดพฒนาซอฟตแแวรแส าหรบการพาณชยแอเลกทรอนกสแทใชงานรวมกบระบบเครอขายไรสายดงแสดงในรป 3-28

รปท 3-28 ซอฟตแแวรแส าหรบการพาณชยแอเลกทรอนกสแผานระบบเครอขายไรสาย

3.4) ชนสอสารเอสเอสแอล

ปใญหาหนงทคนทวไปมความกงวลในการใชการพาณชยแอเลกทรอนกสแคอเรองความปลอดภยของขอมล โดยเฉพาะการสงหมายเลขบตรเครดตของตนเองผานระบบอนเทอรแเนตชนสอสารเอสเอสแอล (Secure Socket Layer) จงไดรบการพฒนาขนมาเพอแกปใญหานโดยตรงเมอผใชกรอกขอมลเกยวกบการซอสนคาหรอบรการเรยบรอยและพรอมทจะสงขอมลหมายเลขบตรเครดต บราวเซอรแของผใชจะถกสลบไปอกหนาจอหนงซงจะสงเกตไดวาทอย URL นนจะเปลยนไปเปนค าทลงทายดวย “s” ซงเปนจดสงเกตไดวาขณะนเครองของผใชก าลงท างานในชนสอสารเอสเอสแอล

Page 63: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 63

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 3-29 การท างานในชนสอสารเอสเอสแอล

ซอฟตแแวรแส าหรบชนสอสารเอสเอสแอลจะตองถกตดตงทงทเครองผใชและเครองผใหบรการ รปท 3-29แสดงขนตอนการแลกเปลยนขอมลทเกดขนในชนสอสารเอสเอสแอล ทางฝใงผใชจะสงความตองการท ารายการลบไปยงเครองผใหบรการ ซอฟตแแวรแจากทงสองฝใงจะแลกเปลยนขอมลเกยวกบกญแจรหสสาธารณะระหวางกน ทายทสดขอมลหมายเลขบตรเครดตของผใชจะถกเขารหสเพอสงไปยงเครองผใหบรการ ไดโดยอตโนมตท าใหการสงขอมลลบผานระบบอนเทอรแเนตมความปลอดภยมากขน

4) ในการพจารณาเกยวกบความปลอดภย

ผบรหารระบบเครอขายและผใชระบบอนเทอรแเนตเปนประจ ามความตองการอยางหนงเหมอนกนคอ การปองกนไมใหผอนบกรกเขามาในเครองคอมพวเตอรแของตนเอง การพฒนาซอฟตแแวรแเพอการปองกนไมใหเกดการบกรกเขามาในเวบไซตแหรอบกรกเขามาในระบบเครอขายองคแกรจงมล าดบความส าคญสงสดส าหรบองคแกรทมการเชอมตอเขากบระบบอนเทอรแเนต

4.1) รปแบบการบกรกระบบคอมพวเตอร

ในชวงหลายปทผานมาน การบกรกโดยซอฟตแแวรแประเภทไวรสคอมพวเตอรแ (Computer Virus) และ หนอนคอมพวเตอรแ (Computer Worm) ไดทวความรนแรงมากขนเปนล าดบ ไวรสคอมพวเตอรแ หรอเรยกสน ๆ วา ไวรส เปนโปรแกรมทถกออกแบบมาใหท าลายระบบคอมพวเตอรแหรอระบบเครอขายทไวรสเขาไปอยในขณะนน คลายกบไวรสจรง ๆ ทเขามาท าลายระบบตาง ๆ ของรางกายมนษยแ ตวอยางของไวรสคอมพวเตอรแทรจกกนทวไปในอดต คอ ไวรสไมเคลแองเจลโล (Michelangelo Virus) ซงเรมตนระบาดในป พ.ศ. 2538 ไวรสตวนจะท าลายระบบคอมพวเตอรแเพยงหนงวนในแตละป คอวนท 5 เดอนมนาคม ซงเปนวนคลายวนเกดของไมเคลแองเจลโล สวนในวนอน ไวรสตวนจะท าเพยงแคการแพรกระจายไปตามคอมพวเตอรแเครองตาง ๆ เทานน หนอนคอมพวเตอรแ หรอเรยกวา วอรแม ไมไดท าลายระบบคอมพวเตอรแโดยตรงแตจะพยายามแพรกระจายตวเองไปสคอมพวเตอรแเครองตาง ๆ ในระบบเครอขาย อนทจรงแลว วอรแมไดรบการสรางขนมาเพอวตถประสงคแในทางสรางสรรคแ คอ เปนวธการสงขาวสารไปยงผใชทงหมดในระบบเครอขายโดยอตโนมต แตผสรางวอรแมชวงหลงไดออกแบบใหวอรแมกลายเปนเพชฌฆาต ตวอยางวอรแมทมชอเสยงในดานลบคอ วอรแมอนเทอรแเนต (Internet Worm) ซงจะแพรกระจายดวยการสรางส าเนาตวเองสงไปยงผใชในระบบเครอขายอนเทอรแเนตไปเรอย ๆ อตราการสรางส าเนาตวเองของวอรแมนสงมากจนท าใหเกดสถานะการณแเรยกวา combinatorial explosion คอ อตรา

Page 64: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 64

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การเตบโตจะเปนทวคณซงท าใหบางสวนของระบบอนเทอรแเนต ในป พ .ศ. 2541 เปนอมพาตไปชวระยะเวลาหนงโปรแกรมตอตานไวรสเชน McAfee ดงแสดงในรป 3-30 สามารถน ามาใชตรวจหาและท าลายไวรสและวอรแมไดเปนอยางด

รปท 3 – 30 เวบไซตแของโปรแกรมตอตานไวรส

นบตงแตไวรสไดท าการแนะน าตนเองใหชาวโลกไดรจกผานระบบอนเทอรแเนตท าใหเกดเปนเสมอนแรงกระตนใหมการพฒนาไวรสตวใหมออกมาอยางตอเนอง ในป พ .ศ.2543 บรษทผผลต McAfee ไดประกาศวามไวรสอยในโลกนมากกวา 53,000 ชนด เนองจากไวรสตวใหมไดถอก าเนดขนมาตลอดเวลา ผใชจ าเปนจะตองท าการปรบปรงขอมลเกยวกบไวรสอยอยางสม าเสมอผานทางบรษทผผลตโปรแกรมตอตานไวรสนน ๆ เรยกวาเปนการ Update Virus Patterns ซงจะเปนขอมลใหโปรแกรมตอตานไวรสรจกวธการท างานของไวรสตวใหม ๆ เพอทจะไดสามารถตรวจจบ ท าลาย และแกไขแฟมขอมลทตดไวรสนนใหกลบคนสสภาพเดม

วธการท างานของไวรสอกแบบหนงเรยกวา เปนการท าดโอเอส (Denial of Service DoS) ซงไมใชการท าลายระบบคอมพวเตอรแโดยตรงแบบเดยวกบวอรแม คอจะท าการเพมปรมาณงานทดเหมอนกบงานปกตจากผใชทวไปแตวามปรมาณงานสงมากใหแกเซรแฟเวอรแอยางตอเนอง จนกระทงเซรแฟเวอรแเครองนนไมสามารถจะใหบรการแกผใชจรง ๆ ไดอกตอไปและอาจจะท าใหเกดผลขางเคยงเชนท าใหอปกรณแบางสวนของเซรแฟเวอรแถกใชงานหนกจนเสยหายอยางถาวร เวบไซตแทมชอเสยงอยาง ยาฮ (Yahoo) กเคยโดนโจมตจากไวรสประเภทนจนตองปดบรการไปเปนระยะเวลาสน ๆ มาแลว

Page 65: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 65

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

4.2) โปรแกรมไฟรวอลล

ซอฟตแแวรแ ทมขดความสามารถในการตอตานไวรสอกชนดหน งเรยกวา ไฟรแวอลลแ (Firewall) ซงจะตรวจสอบขอมลทกชนดจากภายนอกทจะเขามาสระบบเครอขายขององคแกรและจะปลอยใหขอมลนนเขาสเครอขายองคแกรไดกตอเมอเปนขอมลทไดรบการอนญาตไวลวงหนามฉะนนกจะไมยอมใหหลดรอดเขามาไดเลย ในอดต ไฟรแวอลลแไดรบการออกแบบมาใหท างานกบระบบเครอขายองคแกรเทานน ดงแสดงในรปท 3-31 แตในปใจจบนผใชตามบานหรอผใชทวไปทมการเชอมตอกบระบบอนเทอรแเนตอยางสม าเสมอกสามารถน าไฟรแวอลลแไปใชงานได เชนกน ดงในรปท 3-32

รปท 3-31 ไฟรแวอลลแส าหรบเครอขายองคแกร

รปท 3-32 ไฟรแวอลลแส าหรบผใชตามบาน

Page 66: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 66

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผใชพซตามบานสามารถตดตงซอฟตแแวรแไฟรแวอลลแอยางเชน Symantec ดงในรปท 3-33 หรอ Network Ice ในรปท 3-34 เพอปองกนตนเองจากแฮกเกอรแได ผใชทมหมายเลขทอยบนระบบเครอขายแบบถาวร เชนเดยวกบองคแกรทวไปจะเปนเปาหมายการโจมตจากแฮกเกอรแไดงายกวาผใชทมการเชอมตอระบบอนเทอรแเนตชวคราว เชน การตดตอผานโมเดมโปรแกรมไฟรแวอลลแมกจะมการบนทกการตดตอผานระบบเครอขายไวอยางละเอยด เรยกวา log file ท าใหผใชสามารถตรวจสอบไดวาตนเองเคยหรอก าลงตกเปนเหยอของแฮกเกอรแหรอไม

รปท 3-33 ไฟรแวอลลแ Symantec

รปท 3-34 ไฟรแวอลลแ Network Ice

Page 67: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 67

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ระบบเครอขายองคแกรไดรบการปกปองโดยไฟรแวอลลแมานานหลายปกอนผใชตามบาน เนองจากเปนเปาหมายของการโจมตจากแฮกเกอรแจ านวนมาก ไฟรแวอลลแระดบองคแกรไดรบการพฒนาไปพอสมควรทงประเภททเปนซอฟตแแวรแและทเปนฮารแดแวรแ สวนทเปนซอฟตแแวรแนนแบงออกไดเปนสองประเภทคอ ไฟรแวอลลแระดบแพกเกต และไฟรแวอลลแระดบโปรแกรมประยกตแ

ไฟรแวอลลแระดบแพกเกต (Packet-level Firewall) จะตรวจขอมลในทกแพกเกตเพอดหมายเลขทอยบนระบบเครอขาย (Network Address) ของเจาของหรอผทสงแพกเกตและทอยของผรบ ไฟรแวอลลแจะอนญาตใหเฉพาะแพกเกตใชทอยทไดรบอนญาตเปนการลวงหนาเทานนทจะผานเขามาในระบบเครอขายองคแกรได วธการนเปนวธการปองกนขนพนฐานทอาจถกหลอกโดยวธการเรยกวา IP Spoofing คอการแกไขหมายเลขทอยบนระบบเครอขายในแพกเกตของผบกรกใหเปนทอยทถกตองซงไฟรแวอลลแจะปลอยใหแพกเกตนหลดเขามาภายในไดแพกเกตของผบกรกทผานเขามามกจะพยายามสรางรายชอผใชใหมลงในบญชรายชอผใชขององคแกร หรอแกไขรหสผานใหมใหแกรายชอผใชทมอยแลว เพอทจะไดเขามาในระบบไดสะดวกมากขนกวาเดม

วธการท างานทซบซอนและมความปลอดภยมากกวาคอ การใชไฟรแวอลลแระดบโปรแกรมประยกตแ (Application-level Firewall) ซงท าหนาทเปนตวกลางการเชอมตอระหวางระบบอนเทอรแเนตและระบบเครอขายองคแกร ผใชทตดตอมาจากภายนอกองคแกรผานระบบอนเทอรแเนตจะถกบงคบใหลงทะเบยนการใชงาน (log-in) เขาทไฟรแวอลลแโดยตรงกอนทจะสามารถเขามาใชระบบเครอขายองคแกรได รายชอผใชรวมทงรหสผานจะถกเกบรกษาและบรหารโดยไฟลแวอลลแซงจะมรายละเอยดตาง ๆ เชน รายชอโปรแกรมประยกตแทไดรบอนญาตใหใชเกบไวดวย ดงนนแมจะผใชท เปนพนกงานจรง ๆ ขององคแกรกจะสามารถใชงานไดเฉพาะโปรแกรมทไดรบอนญาตเทานน ไฟรแวอลลแนยงมความสามารถในดานอนอก เชน การปองกนไมใหผใชจากภายนอกสงส าเนาโปรแกรมซงอาจเปนไวรสเขามาในระบบเครอขายองคแกรดวย

ไฟรแวอลลแระดบโปรแกรมประยกตแไดรบการพฒนาไปเปน โปรแกรมพรอกซ (Proxy Server) เมอผใชภายในะรบบเครอขายองคแกรตดตอขอขอมลจากเวบไซตแในระบบอนเทอรแเนตโปรแกรมพรอกซจะเปลยนทอยของผใชไปเปนทอยส ารองซงเปนทอยของเครองพรอกซเองดงนนขอมลความตองการจากผใชคนใดกตามทสงออกไปยงเวบไซตแภายนอกจะใชทอยเดยวกนทงหมด ขอมลทตอบกลบมาจงถกสงมาทเครองพรอกซเพยงเครองเดยวท าใหเครองพรอกซสามารถตรวจสอบขอมลทสงออกไปและสงกลบเขามาได และสามารถเลอกวธการตอบสนองไดหลายแบบ เชน เครองพรอกซจะเกบขอมลจากเวบไซตแตาง ๆ เอาไวในระยะเวลาพอสมควร ถาผใชคนเดมหรอผใชคนใหมรองขอมลชดเดม เครองพรอกซกจะสงส าเนาทเกบไวไปใหแทน ซงจะชวยลดปรมาณขอมลทจะสงออกไปและสงกลบเขามาได หรอการปฏเสธไมใหผใชเขาไปดหรอรบขอมลจากเวบไซตแบางแหงกได ในกรณทเปนขอมลปกตเครองพรอกซซงจะเกบทอยทแทจรงของแตละแพกเกตเอาไว กจะเปลยนทอยของผรบกลบเปนทอยเดมและสงขอมลนนไปให

ความปลอดภยในระบบเครอขายมความส าคญมาก เนองจากจ านวนเหตการณแทเกยวของกบการบกรกเขามาในระบบเครอขายโดยผไมไดรบอนญาตไดเพมสงขนมาเปนล าดบแฮกเกอรแคอบคคลกลมหนงทพฒนาโปรแกรมทมเจตนาในการท าลายขอมลและระบบเครอขายและแพรกระจายโปรแกรมเหลานนไปยงทตาง ๆ ระบบเครอขายมการรกษาความปลอดภยในหลายระดบแตกตางกน ผจดการระบบเครอขายมสทธในการจดการบรหารขอมลทกชนดทกททอยในระบบเครอขาย สวนผใชทวไปจะไดรบการก าหนดสทธใน

Page 68: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 68

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การใชบรการหรอขอมลตามความจ าเปน

การรกษาความปลอดภยทางกายภาพ คอการปองกนระบบเครอขายดวยการตดตงอปกรณแทงหมดในสถานททมรวรอบขอบชดและใสกญแจในรปแบบตาง ๆ เพอกนไมใหผทไมไดรบอนญาตเขาไปใชบรการและขอมลในระบบเครอขาย การตรวจลายนวมอ การใชกลองโทรทศนแวงจรปด และเครองตรวจจบการเคลอนไหวเปนตวอยางอปกรณแน ามาใชในการปองกนทางกายภาพ ชนดของสอทใชถายทอดขอมลกมสวนชวยรกษาความปลอดภยไดในระดบทแตกตางกน สอประเภทคลนวทยมความปลอดภยในการใชงานนอยทสด ในขณะทสายใยแกวน าแสงเปนสอทมความปลอดภยสงสด อปกรณแโทรกลบน ามาใชเพมความปลอดภยในการใหบรการผใชทใชโมเดมเปนสอในการตดตอเขาสระบบเครอขาย

การรกษาความปลอดภยดวยซอฟตแแวรแมความส าคญมากในการพาณชยแอเลกทรอนกสแชอผใชและรหสผานเปนวธการปองกนแบบทงายและสะดวกทสดทสามารถใหความปลอดภยไดถาผใชเกบรกษาชอผใชและรหสผานไวเปนความลบ การเขารหสขอมลคอการเปลยนแปลงรปแบบขอมลปกตใหไปอยในรปแบบขอมลทไมทราบความหมาย แลวจงสงขอมลนนเขาสระบบเครอขาย แมวาผทไมไดรบอนญาตใหใชขอมลนนจะสามารถขโมยขอมลไปไดแตกจะไมทราบความหมายของขอมลนน การเขารหสโดยการใชกญแจสมมาตรจะมกญแจรหสเพยงชดเดยวทผสงขอมลใชในการเขารหสและผรบขอมลจะตองใชกญแจรหสเดมในการแปลงขอมลรหสกลบมาเปนขอมลปกตตวอยางวธการเขารหสแบบนไดแก ดอเอส ทรดอเอส บโลฟซซแไอดอเอ และคลปเปอรแซป เปนตน การเขารหสโดยใชกญแจสาธารณะจะมกญแจรหสสองตวคอกญแจสาธารณะและกญแจสวนตว ผสงใชกญแจสาธารณะส าหรบเขาส าหรบเขารหสขอมล สวนผรบจะตองใชกญแจสวนตวในการถอดรหสนน อารแเอสเอเปนวธการหนงทใชการท างานแบบน

ลายเซนดจตอลถกน ามาผสานเขาไปในแฟมขอมลเพอใชในการพสจนแความเปนเจาอขงแฟมขอมลนน อ-ซกเนเซอรแคอกระบวนการเซนชอดวยลายเซนดจตอลลงในแฟมขอมลอเลกทรอนกสแ การรบรองแบบดจตอลใชขอมลหลายรปแบบในการพสจนแวาผทสงแฟมขอมลมานนคอบคคลทเป นเจาของจรง ซอฟตแแวรแในชนสอสารเอสเอสแอลท างารวมกบโปรแกรมบราวเซอรแเพอรกษาความปลอดภยในการสงขอมลทมความส าคญมาใหกบผใชระบบอนเทอรแเนต

ไรรสคอมพวเตอรแคอโปรแกรมทออกแบบมาเพอการสรางความเสยหายใหกบคอมพวเตอรแ สวนวอรแมเปนโปรแกรมทไมไดสรางความเสยหายโดยตรงแตจะท าการสรางส าเนาของตวเองขนมาเปนจ านวนมาก โปรแกรมทงสองชนดนถกน าเขามาเผยแพรหรอระบาดในระบบอนเทอรแเนตและระบบคอมพวเตอรแทวโลกมานานหลายปแลว ซงกไดสรางความเสยหายขนมากมาย โปรแกรมประเภทดโอเอสกเปนอกวธ หนงทแฮกเกอรแใชในการรบกวนการท างานของระบบคอมพวเตอรแจนไมสามารถใหบรการไดตามปกต

ไฟรแวอลลแเปนซอฟตแแวรแทท าหนาทปกปองคอมพวเตอรแและระบบเครอขายจากการบกรกโดยแฮกเกอรแและผทไมไดรบอนญาต ผใชตามบานสามารถตดตงโปรแกรมประเภทนเพอปองกนการบกรกผานโมเดมหรอบรการอนเทอรแเนตผานสายเคเบลชนดตาง ๆ ได ระบบเครอขายองคแกรใชไฟรแวอลลแระดบแพกเกตในการตรวจสอบขอมลแตละแพกเกตทถกสงเขามาภายในระบบ หรอใชไฟรแวอลลแระดบโปรแกรมประยกตแแตละโปรแกรมการดดแปลงไฟรแวอลลแไปเปนพรอกซกเพอสรางหมายเลขทอยบนระบบเครอขายปลอมใหกบทกแพกเกต เมอไดรบตอบกลบมาแลวพรอกซกสามารถตรวจสอบขอมลในทกแพกเกตและสงตอไปใหผใชเฉพาะสวนทอนญาตเทานน [13]

Page 69: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 69

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

3.5 หลกการใชงานอนเทอรเนตอยางปลอดภย ในปใจจบนมผใชบรการ บนระบบเครอขายอนเทอรแเนต ไดเพมมากขนเรอยๆทวโลก เพราะเปนชองทางทสามารถตดตอสอสาร แลกเปลยนขอมลกนไดอยางรวดเรว รวมถงธรกจและพาณชยแในดานตางๆ ชวยในเรองการลดระยะเวลาและตนทนในการตดตอสอสาร แตอยางไรกตามผใชโดยทวไป ยงไมเหนความส าคญ ของการใชงานอนเทอรแเนตทปลอดภยเทาทควร เนองจากยงขาดความรในการใชงานและวธปองกน หรออาจคดวาคงไมมปใญหาอะไรมาก ในการใชงาน แตเมอเกดปใญหาขนกบตวเองแลว กท าใหตนเองเดอดรอน เราสามารถปองกนปใญหาเหลานได ดงน 1) ไมเปดเผยขอมลสวนตว ไมบอกชอนามสกลจรง ทอย เบอรแโทรศพทแ โดยเฉพาะเบอรแโทรศพทแบาน เพราะผรายสามารถใชหมายเลขโทรศพทแบานเพอโทรสอบถามทอยของเจาของบานไดจากบรการ 1133 ซงเปนบรการมาตรฐาน โจรผรายและพวกจตวปรตอาจมาดกท ารายคณได เวลาแชทกใหใชชอเลนหรอชอสมมตแทน 2) ไมสงหลกฐานสวนตวของตนเองและคนในครอบครวใหผอน เชน ส าเนาบตรประชาชน เอกสารตางๆ รวมถงรหสบตรตางๆ เชน เอทเอม บตรเครดต ฯลฯ ใหกบผอน แมแตเพอน เพราะเพอนเองกอาจถกหลอกใหมาถามจากเราอกตอหนง 3) ไมควรโอนเงนใหใครอยางเดดขาด นอกจากจะเปนญาตสนททเชอใจไดจรงๆ 4) ไมออกไปพบเพอนท รจกทางอนเทอรเนต เวนเสยแตวาไดรบอนญาตจากพอแมผปกครอง และควรมผใหญหรอเพอนไปดวยหลายๆ คน เพอปองกนการลกพาตว หรอการกระท ามดมรายตางๆ 5) ระมดระวงการซอสนคาทางอนเทอรเนต รวมถงค าโฆษณาชวนเชออนๆ เดกตองปรกษาพอแมผปกครอง โดยตองใชวจารณญาณ พจารณาความนาเชอถอของผขาย เชนดประวต ดการใหคอมเมนทแ Comment จากผซอรายกอนๆ ทเขามาเขยนไว พจารณาวธการจายเงน ฯลฯ และตองไมบอกรหสบตรเครดต และเลขทาย3หลกทอยดานหลงบตรใหแกผขาย หรอใครๆ โดยเดดขาด เพราะเปนรหสส าหรบการซอสนคาออนไลนแผานบตรเครดต คณอาจถกยกยอกเงนจากบตรเครดตจนเตมวงเงนทคณม แลวมารตวอกทกมหนบานมหาศาล นอกจากนคณผปกครองกไมควรวางกระเปาเงนทใสบตรเครดต บตรเอทเอม ฯลฯ ใหเดกหยบงายๆ เพราะค าโฆษณาลอหลอกทางเนต อาจท าใหเดกอยากซอสนคาทไมเหมาะสมบางอยาง แลวอาจมาเปดดรหสบตร เพอไปซอสนคาออนไลนแได 6) สอนใหเดกบอกพอแมผปกครองหรอคณคร ถาถกกลนแกล งทางอนเทอรเนต (Internet Bullying) เชน ไดรบอเมลแหยาบคาย การขมขจากเพอน การสงตออเมลขอความใสรายปายสรนแรง หรอถกน ารปถายไปตดตอเขากบภาพโปแลวสงไปใหเพอนทกคนด ถกแอบถายขณะท าภารกจสวนตว เปนตน ใหเดกบอกพอแม ถาเปนการกลนแกลงในหมเพอน พอแมควรแจงคณครหรอทางโรงเรยนและผปกครองของเดกคกรณใหรบทราบพฤตกรรมการกลนแกลงของเพอนนกเรยน เพราะการกลนแกลงดวยความรเทาไมถง การณแแบบน อาจท าใหเดกทถกแกลงเสยสขภาพจต ไมอยากไปโรงเรยน และมปใญหาการเรยนได ซงพอแมเองกควรจะสงเกตอาการลกๆ ดวยวาซมเศราผดปกตหรอเปลา และควรพดคยกนอยางเปดเผย สวนการกลนแกลง แบลคเมลแในกรณรนแรงควรแจงต ารวจเพอเอาโทษกบผกระท าผด 7) ไมเผลอบนทกยสเซอรเนมและพาสเวรดขณะใชเครองคอมพวเตอรสาธารณะ การใชคอมพวเตอรแทโรงเรยน ทอนเทอรแเนตคาเฟ ทบานคนอนตองระวงเวลาใสชอยสเซอรแเนมและพาสเวรแดในการ ลอคอน เขาไปในเวบไซทแ หรอเปดใชโปรแกรมตางๆ เชน เปดเชคอเมลลแ เปดใชโปรแกรมสนทนาMSN เปดดขอมลทางการเงนสวนตวผานเวบไซทแธนาคารทใหบรการออนไลนแ โดยเฉพาะอยางยง การลอคอนเขาไปยงเวบ

Page 70: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 70

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ไซทแ เพอช าระคาใชจายตางๆ ผานทางอนเทอรแเนต จะตองไมเผลอไป ตกถกทหนากลองขอความทมความหมายประมาณวา “ใหบนทก ชอผใชและพาสเวรแดของคณบนเครองคอมพวเตอรแน” อยางเดดขาด เพราะผทมาใชเครองตอจากคณ สามารถลอคอนเขาไป จากชอของคณทถกบนทกไว แลวสวมรอยเปนคณ หรอแมแตโอนเงนในบญชของคณจายคาสนคาและบรการตางๆ ทเขาตองการ ผลกคอคณอาจหมดตวและลมละลายได 8) การใชโปรแกรมสนทนาอยางปลอดภย ถาเจอเพอนทางเนตทพดจาขมข หยาบคาย ชวนคยเรองเซกซแ พยายามชวนออกไปขางนอก ใหเลกคย และควรบอกพอแมดวย รวมทงสกดกน Block ชอของเพอนคนนนๆ ไมใหเขามาคยกบเรา/ลกของเรา หรอไมใหสงอเมลแมาหาเราไดอก นอกจากนคณยงสามารถตงคาการใชงานโปรแกรมสนทนาใหเปนแบบ Private ได เชน ในโปรแกรมสนทนายอดนยมอยาง MSN Messenger สามารถตงคาใหเพอนใหมทอยากจะเขามาคยกบคณ ตองขออนญาตกอน เมอคณตอบตกลง เขาจงสงขอความมาคยโตตอบกบคณได ซงถาไมไดตงคาเอาไว ใครๆ กสามารถสงขอความมาถงคณได ซงถาผใชเปนเดก อาจไดรบขอความถามขนาดอวยวะ ขอความชวนไปมเซกสแพรอมบรรยายสรรพคณตางๆ ขอความเสนอขายเซกสแทอย ฯลฯโผลขนมาได ซงคงไมดแน ดงนนการตงคา Privacy จงเปนการ สกรนผใช และปองกนไมใหคณหรอเดก ไดรบขอความลามก ขอความเชญชวนแปลกๆ จากผใชทเราไมรจกและไมอยากจะคยดวย นอกจากน ไมควรใสขอมลสวนตว เชน ชอนามสกลจรง ทอย เบอรแโทรศพทแในขอมลสวนตวผใช ถาเคยใสไว ใหลบออกใหหมด ถงแมวาคณจะใชโปรแกรมสนทนาอนๆ เชน ICQ หรอแชทรมตามเวบไซทแวยรนอนๆ กขอใหยดหลกปฏบตเดยวกนน เพอความปลอดภย 9) ระวงการใชกลองเวบแคม ขณะทเราใชโปรแกรมสนทนา เชน MSN เราสามารถใชกลองเวบแคมเพอใหคสนทนาเหนภาพวดโอสดของเราได ถาเขาเองกมกลองเวบแคมเชนกน เรากจะเหนหนาของเขาดวย ยงถามไมโครโฟนเสยบตอกบคอม กจะสามารถพดคยออนไลนแแบบเหนภาพและเสยงไดเลย ประหยดและใชดกวาโทรศพทแโดยเฉพาะเวลาคยกบคนทอยตางประเทศ แตผใชจะตองใชอนเทอรแเนตความเรวสงเทานน จงจะสงผานภาพ และเสยงไดทน ทนาเปนหวงกคอ การใชแชทกบเพอนใหม ทเพงร จกกนทางอนเทอรแเนต เขาสามารถบนทกภาพของเราขณะพดคยกบเขา เพอเอาไปใชในทางไมดๆ ได เชน เอาไปตดตอ แลวขาย นอกจากน ถาผใชเปนเดก อาจถกมจฉาชพออนไลนแ พยายามขอใหเดกเปดเวบแคม เพอจะไดเหนภาพ/เสยง ของเดกชดๆ หลอกใหเดกเอากลองเวบแคม หนไปยงทศตางๆ ของบาน เพอเกบขอมลรายละเอยดบาน เตรยมการลกพาตว หรอ โจรกรรมได ดงนน การตดตงอปกรณแเสรม อยางกลอง และไมคแ นผปกครองควรพจารณาใหด วาสมควรหรอไม เดกโตพอทจะระมดระวงปองกนตว และไมหลงเชอพวกลอลวงออนไลนแแลวหรอยง นอกจากนการตดกลองเวบแคมทตอตดอยกบเครองคอมตลอดเวลา เพราะระหวางทคณไมไดอยหนาเครองคอมฯ แตตออนเทอรแเนตทงไว นกแครกมออาชพ พวกมจฉาชพไฮเทค สามารถลอคเขามาในเครองของคณ และสงเปดกลองเวบแคมของคณ เพอแอบบนทกภาพบานของคณ ประต หน าตาง ทางเขาออก เพอเตรยมการโจรกรรม หรอแอบถายอรยาบถของคณตอนทไมรตว แลวเอาไปขายเปนวซดประเภทแอบถายทงหลาย เรองแบบน เกดขนจรงในตางประเทศ อาจเกดขนแลวในประเทศไทย แตคงยงไมรตวกน ดงนนใหถอดกลองเวบแคมออกทกครงทไมใชคอมพวเตอรแ และถาไมมความจ าเปน กไมตองตออนเทอรแเนตทงเอาไวถงจะใชบรอดแบรนดแ(ไฮสปด)อนเทอรแเนตกตาม 10) ไมควรบนทกภาพวดโอ หรอเสยงทไมเหมาะสมบนคอมพวเตอร หรอบนมอถอ เพราะภาพ เสยง หรอวดโอนนๆ อาจรวไหลได เชนจากการแครกขอมลหรอถกดาวนแโหลดผานโปรแกรม เพยรแ

Page 71: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 71

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ท เพยรแ (P2P) และถงแมวาคณจะลบไฟลแนนออกไปจากเครองแลว สวนใดสวนหนงของไฟลแยงตกคางอย แลวอาจถกกกลบขนมาได โดยชางคอม ชางมอถอ 11) จดการกบ Junk Mail จงค เมล หรอ อเมลขยะ ปกต การใชอเมลจะมกลองจดหมายสวนตว หรอ Inbox กบ กลองจดหมายขยะ Junk mail box หรอ Bulk Mail เพอแยกแยะประเภทของอเมล เราจงตองท าความเขาใจ และเรยนรทจะคดกรองจดหมายอเลกทรอนกสแดวยตวเอง เพอกนไมใหมาปะปนกบจดหมายดๆ ซงเราอาจเผลอไปเปดอาน แลวถกสปายแวรแ แอดแวรแเกาะตดอยบนเครอง หรอแมแตถกไวรสคอมพวเตอรแเลนงาน เวลาทคณใชอเมล ถาใครทเปนเพอนหรอคนรจก ใหคณ เซฟ (Save) หรอ บนทกอเมลของเพอนคณเอาไวในสมดจดทอย(Address Book) ซงจะมอยแลวใน Inbox หรอกลองจดหมายอเลกทรอนกสแสวนตวของคณ เวลาทคณพบอเมลทมาจากคนไมรจก อเมลทมหวขอสอไปในทางลามก หรอพยายามขายสนคา ใหคณไปคลกเลอกทหนาอเมลนน แลวเลอก Block หรอสกดกน เขากจะสงอเมลมาหาเราไมไดอก แตเนองจากอเมลขยะมจ านวนมากมาจากหลายทหลากหลายชอผสงจนบางครงเวบไซตแทใหบรการอเมล ของเราเองกสกดกนไมไหว เรากตองคอยๆ เลอกทละอนแลว คลกแจงวาอเมลนเปนอเมลขยะ (Report as junk mail) ในครงตอไป อเมลแนนกจะตกไปอยใน Junk Mail Box แทน บางครงอเมลจากเพอนใหมทเปนเพอนของเราจรงๆ สงมาหาเราแตเรายงไมเคยบนทกชออเมลของเขาไวในaddress book มากอน อเมลของเพอนคนนนกจะตกไปอยในกลองจดหมายขยะปะปนกบขยะจรงๆ เราจงตองหมนเขาไปตรวจดกลองจดหมายขยะ เพอเลอกอกครงวามจดหมายดๆ หลงเขาไปอยบางหรอไม ถาม กแคบนทกชออเมลของเพอนคนนนไวในสมดจดทอย เพอทคราวตอไปเมอเพอนสงอเมลมาหากจะตรงเขากลองจดหมายหลกแทนทจะเขากลองจดหมายขยะ ปกตถาคณเปนคนทใชอเมล ควรหมนเขาไปเชคเมลแเรอยๆเพราะบางครงอเมลขยะกอาจจะท าใหพนทรบจดหมายของคณเตม ท าใหพลาดโอกาสรบขาวสารดๆ หรอขอมลส าคญจากเพอนๆ คณควรมอเมลไวใชอยางนอย 3 อเมลแแอคเคาทแ อนแรกอาจเปนอเมลงาน เอาไวตดตอธรกจเทานน ซงไมควรใหอเมลนกบคนทวไป อนทสองคออเมลไวใชตดตอกบเพอนๆ และอนท 3 ใชเวลาไปกรอกขอมลสมครสมาชก รวมรายการชงโชคตางๆ เพอกนพวกสแปมเมล ไวรสเมล แอดแวรแ สปายแวรแ ออกจากอเมลหลกทใชเปนประจ าใหมากทสด 12) จดการกบแอดแวร สปายแวรจดการกบสปายแวรแแอดแวรแทลกลอบเขามาสอดสองพฤตกรรมการใชเนตของคณ ดวยการซอโปรแกรมหรอไปดาวนแโหลดฟรโปรแกรมมาดกจบและขจดเจาแอดแวรแ สปายแวรแออกไปจากเครองของคณ ซงสามารถดาวนแโหลดโปรแกรมฟรไดท www.lavasoftusa.com/software/adaware/ www.safernetworking.org แตแคมโปรแกรมไวในเครองยงไมพอ คณตองหมนอพเดทโปรแกรมออนไลนแและสแกนเครองของคณบอยๆดว ย เพอใหเครองของคณปลอดสปาย ขอมลของคณกปลอดภย * โปรแกรมลาง แอดแวรแ และ สปายแวรแ จะใชโปรแกรมตวเดยวกน ซงบางครงเขาอาจตงชอโดยใชแคเพยงวา โปรแกรมลาง แอดแวรแ แตอนทจรง มนลบทงทง แอดแวรแ และสปายแวรแพรอมๆ กน เพราะเจาสองตวน มนคลายๆ กน 13) จดการกบไวรสคอมพวเตอร คอมพวเตอรแทกเครองจ าเปนตองมโปรแกรมสแกนดกจบและฆาไวรส ซงอนนควรจะด าเนนการทนทเมอซอเครองคอม เนองจากไวรสพฒนาเรวมาก มไวรสพนธแใหมเกดขนทกวน แมจะตดตงโปรแกรมฆาไวรสไวแลว ถาไมท าการอพเดทโปรแกรมทางอนเทอรแเนต เวลาทมไวรส

Page 72: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 72

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ตวใหมๆ แอบเขามากบอนเทอรแเนต เครองคณกอาจจะโดนท าลายได โปรแกรมตรวจจบไวรสทนยมไดแก Norton Antivirus นอรแตนแอนไทไวรส, McAfee VirusScan แมคอะฟ ไวรสสแกน, Kaspersky Anti-Virus Personal แคสเปอรแสกาย แอนไทไวรส เพอเซนนอล, Trend PC-Cillin เทรนดแ พซ ซลลน ฯลฯ ซงคณสามารถไปซอแผนโปรแกรม หรอ จะดาวนแโหลดฟรโปรแกรม (AVG Virus Scan Free Edition) มาใชกได ท http://free.grisoft.com/freeweb.php/doc/2/ นอกจากโปรแกรมเหลานจะชวยดกจบไวรสแลว ยงมโปรแกรมเสรมทเรยกวา Firewall เชน McAfree Personal Firewall Plus, Norton Personal Firewall หรอแมแตในตว WindowsXP Service Pack2 ขนไป กจะมโปรแกรมไฟรแวอล มาใหดวยซง ไฟรแวอลนท าหนาทเหมอนต ารวจจราจรออนไลนแ คอยหยดตรวจและดกจบสงแปลกปลอมทจะเขามารกรานเครองคณซงจะชวยปองกนการถกคนนอกเขามาแครกเอาขอมลจากเครองของคณได นอกจากนยงชวยสกดกนสงแปลกปลอมทอาจจะออกจากเครองของคณ เชนกรณคอมของคณตดไวรส เปนตน โดยไฟรแวอลน จะคอยตงค าถามคณเสมอเวลาคณเปดเวบไหน หรอใชโปรแกรมอะไร เพอรอฟใงค าอนญาตของคณ แลวจดบนทกเอาไววา เวบลกษณะน โปรแกรมประเภทนคณอนญาตหรอไมอนญาตใหใช นอกจากจะชวยกนพวกไวรส สแปม สปายแลวยงเปนการสกรนและปองกนการเปดเขาไปในเวบไมเหมาะสมไดทางหนง ส าหรบโปรแกรมไฟรแวอลน ยงเปนทถกเถยงกนอยวา จ าเปนตองใชจรงหรอ สามารถชวยกนเดกจากเวบไมเหมาะ สมไดจรงหรอ คณจะใชหรอไมคงตองตดสนใจกนเอาเอง แตส าหรบโปรแกรมดกจบไวรสคอมฯ เปนสงจ าเปนส าหรบคอมพวเตอรแทกเครองแนนอน 14) ใช Adult Content Filter ในโปรแกรม P2P ส าหรบผชนชอบการดาวนแโหลดผานโปรแกรมแชรแขอมล P2P ใหระวงขอมลส าคญ ไฟลแภาพ วดโอสวนตว หรออะไรทไมตองการจะเปดเผยสสาธารณะชน ควรบนทกลงซด ดวด หรอเทปไว อยาเกบไวบนเครองคอมพวเตอรแ เพราะคณอาจถกเจาะเอาขอมลเหลานไปได ส าหรบครอบครวทจ าเปนตองใชโปรแกรมดาวนแโหลด แตกไมอยากใหเดกในบานเปดใชแลวดาวนแโหลดเจอแตภาพ วดโอโป สามารถตงคากรอง เนอหาไมเหมาะสมจากการสบคนได ยกตวอยาง โปรแกรม Kazaa กาซา จะมฟใงกแชน สกรนเนอหาไมเหมาะสมออกจากการสบคนได ซงเรยกวา Family Filter แฟมล ฟลเตอรแ หรอการกรองเนอหาไมเหมาะสมส าหรบครอบครว ซงเขาไปตงคาไดใน Kazaa Media Destop Options กาซา มเดย เดสทอป ออปชนสแ 15) เซรชขอมลอยางปลอดภย ดวย Google ปใจจบนการเซรแชหรอสบคนขอมลผาน Search Engine เซรแชเอนจน อยาง Google.com เปนเสมอนหนงในกจวฎของผใชอนเทอรแเนตไปแลว แตเนองจากผลจากการสบคนนนมหลากหลายมาก และถาเดกใช กอาจเผลอเปดไปเจอเวบไซทแส าหรบผใหญ ทอาจแอบแฝงตวดวยการใชชอธรรมดาๆ หรอชอนารกๆ ชอตวการแตนตางๆได แตเราปองกนได ดวยการตงคา Google Preferences เพอให กเกล กรองเนอหา และภาพไมเหมาะสมส าหรบเดกออกไปจากผลการสบคน ซงมขนตอนงายๆ ดงน - เขาไปทหนา Google Preferences - แลวลงไปตงคาทหวขอ Safe Search Filtering - เลอกระดบความเขมงวดในการคดกรองภาพและเนอหาทไมเหมาะสมส าหรบเดกไดตามความตองการ - แลวคลก “เซฟ” (Save preferences) เพอบนทกการตงคา 16) กรองเวบไมเหมาะสมดวย Content Advisor ในอนเทอรแเนต เอกซแพลอเรอ ในโปรแกรมเวบ บราวเซอรแ อยาง อนเทอรแเนต เอกซแพลอเรอ กมการตงคา คอนเทนทแ แอดไวเซอรแ หรอฟใงกแชน การกรองเนอหาทไมเหมาะสมส าหรบเดก ซงจะท าใหเดกไมสามารถเปดเขาไปในเวบไซทแทมภาพและเนอหา

Page 73: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 73

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

โป เปลอย ภาษาหยาบคาย รนแรงได และยงมการตงพาสเวรแด หรอรหส ส าหรบผปกครอง เพอกนเดกเขาไปแกไขการตงคาของคณ ซงคณสามารถเขาไปปลดลอกไดทกเมอ ถาคณจ าเปนตองเขาเวบไซทแบางเวบไซตแ 17) POP-UP Blocker การจดการกบกลองขอความ ปอป-อพ ทเปดตวอตโนมตทนททเราเปดเวบไซทแบางเวบไซทแ ซงบอยครงจะเปนขอความ ขายสนคาส าหรบผใหญตางๆและมกจะมพวกสปายแวรแ กระโดด เขามาซอนอยในคอมของเราอกดวย การปองกน ปอป-อพ เปดตวอตโนมตท าไดงายนดเดยว ส าหรบผใชอนเทอรแเนต เอกซแพลอเรอ เขาไปท Tools เลอก Pop-up Blocker เพยงเทาน กจะไมมปอป-อพ โผลขนมากวนใจคณอก 18) ปลาวาฬ บราวเซอร (Plawan Browser ) ทางเลอกใหมในการทองเวบ อยางปลอดภย ส าหรบคนไทย ใชงานงายดวยเมนภาษาไทย พรอมดกชนนารในตว ตดขดศพทแค าไหนคลกแปลไดทนท แถมยงมระบบรกษาความปลอดภยเปนเยยม ชวยกรองเวบทมภาพ ภาษา และเนอหาไมเหมาะสม เขาไปอานรายละเอยดเพมเตม และดาวนแโหลดมาใช (ฟร) ท www.plawan.com 19) ปลาวาฬ ทลบาร (Plawan Toolbar) ส าหรบผใช ทยงคงตดใจ เวบบราวเซอรแ เดมๆ อยาง Internet Explorer แตตองการความปลอดภย สามารถดาวนแโหลดเฉพาะ Plawan toolbar เปนอปกรณแเสรม ซงสามารถตดตง และใชควบคไปกบ Internet Explorer ได โดยปลาวาฬ ทลบารแนมหนาท อ านวยความสะดวกในการ แจงชอเวบไซตแทไมเหมาะสม และแนะน าเวบไซตแทดๆ เหมาะส าหรบเยาวชน โปรแกรมสามารถตดตงไดบนคอมพวเตอรแทวไป ทใชระบบ ปฏบตการ Windows98 และ WindowsXP เขาไปอานรายละเอยดเพมเตมและดาวนแโหลดมาใช(ฟร)ท www.plawan.com นอกจากนทางกระทรวงไอซท ยงไดออกโปรแกรมตวใหม Housekeeper เฮาสแคปเปอรแ เพอชวยบลอกเวบไมเหมาะสม ชวยจ ากดเวลาการใชอนเทอรแเนตใชคอม โดยผปกครองเปนคนตงคาเอง ซงสามารถดาวนแโหลดไดท www.icthousekeeper.com

Page 74: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 74

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท 3

[1] http://www.com5dow.com/ทป-ความรทวไป/2063-สวนประกอบของคอมพวเตอรแ-และหลกการ ท างานของคอมพวเตอรแ.html (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[2] Waggoner, Shelly Cashman, 1996, Using Computers a Gateway to Information, Boyd & Fraser Pub Co.

[3] http:// www.pirun.ku.ac.th/~b4904281/page3.html (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[4] http://www.lks.ac.th/kuanjit/it002_1.htm (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[5] http://www.krusunanta.net/content/เครอขายคอมพวเตอรแ (สบคนเมอ 21 สงหาคม 2556).

[6] http://www.thaigoodview.com/node/90636 (สบคนเมอ 21 สงหาคม 2556).

[7] http://www.kmcenter.rid.go.th/kcitc/2011/index.php?option=com_content&view=artic le&id=326:2011-08-29-09-18-07&catid=60:2011-08-29-08-47-05&Itemid=31 (สบคนเมอ 21 สงหาคม 2556).

[8] http://www.th.wikipedia.org/wiki/เอชทเอมแอล (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[9] http://www.th.wikipedia.org/wiki/เลขทอยไอพ (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[10] http://www.th.wikipedia.org/wiki/เอชททพ (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[11] http://www.thaigoodview.com/node/90636 (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[12] http://www.dpu.ac.th/compcntre/page.php?id=2362 (สบคนเมอ 20 สงหาคม 2556).

[13] เชลล, การ บ, การสอสารขอมลระดบพนฐาน, กรงเทพฯ : ทอมสน, 2544.

[14] http://safenet.wetpaint.com (สบคนเมอวนท 1 สงหาคม 2556)

Page 75: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 75

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 4 ภยคกคามจากการใชงานทางอนเทอรเนต

ภยคกคามทางอนเทอรแเนตถอไดวาเปนภยอนตรายตอสงคมในปใจจบนเปนอยางมาก เพราะนอกจากภยนจะเปนการรบกวนการท างานของผทใชงานคอมพวเตอรแและอนเทอรแเนตแลว ยงสงผลเสยตอขอมลส าคญๆ ทมอย ชนดของภยคกคามทเกดขนบนอนเทอรแเนต จ าแนกไดดงน

1. มลแวร (Malware) คอความไมปกตทางโปรแกรมทสญเสยความลบทางขอมล (Confidentiality) ขอมลถกเปลยนแปลง (Integrity) สญเสยเสถยรภาพของระบบปฏบตการ (Availability) ซงมลแวรแแบงออกไดเปนหลายประเภท ดงน

1.1 ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus) คอ รหสหรอโปรแกรมทสามารถท าส าเนาตวเองและแพรกระจายสเครองอนได โดยเจาของเครองนนๆ ไมรตว ถอวาเปนสงไมพงประสงคแซงฝใงตวเองในโปรแกรมหรอไฟลแ แลวแพรกระจายจากคอมพวเตอรแเครองหนงไปยงเครองอนๆ ผานทางสอตางๆ สงส าคญคอไวรสไมสามารถแพรกระจายไดหากขาดคนกระท า เชน แบงปในไฟลแทตดไวรสหรอสงอเมลแทตดไวรส เปนตน

1.2 หนอนคอมพวเตอร (Computer Worm) เรยกสนๆ วา เวรแม เปนหนวยยอยลงมาจากไวรส มคณสมบตตางๆ เหมอนไวรสแตตางกนทเวรแมไมตองอาศยผใชงาน แตจะอาศยไฟลแหรอคณสมบตในการสงตอขอมลในคอมพวเตอรแเพอกระจายตวเอง บางทเวรแมสามารถตดตง Backdoor ทเรมตดเวรแมและสรางส าเนาตวเองได ซงผสรางเวรแมนนสามารถสงการไดจากระยะไกล ทเรยกวา Botnet โดยมเปาหมายเพอโจมตคอมพวเตอรแและเครอขาย สงทอนตรายอยางยงของเวรแมคอ สามารถจ าลองตวเองในคอมพวเตอรแเครองหนงแลวแพรกระจายตวเองออกไปไดจ านวนมาก ตวอยางเชน สามารถดกจบ username และ password และใชขอมลนเพอบกรกบญชผใชนน ท าส าเนาตวเองแลวสงตอไปยงทกรายชอทมอยในลสตแอเมล และเมอส าเนาตวเองเปนจ านวนมากจะท าใหการสงขอมลผานเครอขายชาลง เปนเหตให Web Server และเครองคอมพวเตอรแหยดท างาน

1.3 มาโทรจน (Trojan Horse) คอ โปรแกรมชนดหนงทดเหมอนมประโยชนแ แตแททจรงกอใหเกดความเสยหายเมอรนโปรแกรม หรอตดตงบนคอมพวเตอรแ ผทไดรบไฟลแโทรจนมกถกหลอกลวงใหเปดไฟลแดงกลาว โดยหลงคดวาเปนซอฟตแแวรแถกกฎหมาย หรอไฟลแจากแหลงทถกตองตามกฎหมาย เมอไฟลแถกเปดอาจสงผลลพธแหลายรปแบบ เชน สรางความร าคาญดวยการเปลยนหนาจอ สรางไอคอนทไมจ าเปน จนถงขนลบไฟลแและท าลายขอมล โทรจนตางจากไวรสและเวรแมคอโทรจนไมสามารถสรางส าเนาโดยแพรกระจายสไฟลแอน และไมสามารถจ าลองตวเองได

1.4 Backdoor แปลเปนไทยกคอประตหลง ทเปดทงไวใหบคคลอนเดนเขานอกออกในบานไดโดยงาย ซงเปนชองทางลดทเกดจากชองโหวของระบบ ท าใหผไมมสทธเขาถงระบบหรอเครองคอมพวเตอรแเพอท าการใดๆ

Page 76: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 76

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

1.5 สปายแวร (Spyware) คอ มลแวรแชนดหนงทตดตงบนเครองคอมพวเตอรแแลวท าใหลวงรขอมลของผใชงานไดโดยเจาของเครองไมรตว สามารถเฝาดการใชงานและรวบรวมขอมลสวนตวของผใชได เชน นสยการทองอนเทอรแเนต และเวบไซตแ ทเขาชม ทงยงสามารถเปลยนคาทตงไวของคอมพวเตอรแ สงผลใหความเรวในการเชอมตออนเทอรแเนตชาลง เปนตน สายแวรแทมชอคนเคยกนดคอโปรแกรม Keylogger ซงตกเปนขาวหนาหนงของหนงสอพมพแ เมอผใชดาวนแโหลดไฟลแจากอนเทอรแเนตทแฝงโปรแกรมน จะท าใหโปรแกรมเขาฝใงตวในคอมพวเตอรแสวนตว เมอผใชคอมพวเตอรแท าธรกรรมการเงนทางอนเทอรแเนต ขอมล username และ password ของบญชผใชจงถกสงตรงถงมจฉาชพ และลกลอบโอนเงนออกมาโดยเจาของตวจรงไมรตว เปนตน

2. การโจมตแบบ DoS/DDos คอการพยายามโจมตเพอท าใหเครองคอมพวเตอรแปลายทางหยดท างาน หรอสญเสยเสถยรภาพ หากเครองตนทาง(ผโจมต) มเครองเดยว เรยกวาการโจมตแบบ Denial of Service (DoS) แตหากผโจมตมมากและกระท าพรอมๆ กน จะเรยกกวาการโจมตแบบ Distributed Denial of Service (DDoS) ซงในปใจจบนการโจมตสวนใหญมกเปนการโจมตแบบ DDoS

3. BOTNET หรอ “Robot network” คอเครอขายหนรบทถอเปนสะพานเชอมภยคกคามทางเครอขายคอมพวเตอรแ ดวยมลแวรแทงหลายทกลาวในตอนตนตองการน าทางเพอตอยอดความเสยหาย และท าใหยากแตการควบคมมากขน

4. ขอมลขยะ (Spam) คอ ภยคกคามสวนใหญทเกดจากอเมลหรอเรยกวา อเมลขยะ เปนขยะออนไลนแทสงตรงถงผรบ โดยทผรบสารนนไมตองการ และสรางความเดอดรอน ร าคาญใหกบผรบได ในลกษณะของการโฆษณาสนคาหรอบรการ การชกชวนเขาไปยงเวบไซตแตางๆ ซงอาจมภยคกคามชนด phishing แฝงเขามาดวย ดวยเหตนจงควรตดตงระบบ anti-spam หรอใชบรการคดกรองอเมลของเวบไซตแทใหบรการอเมล หลายคนอาจจะสงสยวา spammer รอเมลเราไดอยางไร ค าตอบคอไดจากเวบไซตแ หองสนทนา ลสตแรายชอลกคา รวมทงไวรสชนดตางๆ ทเปนแหลงรวบรวมอเมลและถกสงตอกนไปเปนทอดๆ ซงหากจ าเปนตองเผยแพรอเมลทางอนเทอรแเนตโดยปองกนการถกคนเจอจาก Botnet สามารถท าไดโดยเปลยนวธการสะกดโดยเปลยนจาก “@” เปน “at” แทน

5. Phishing เปนค าพองเสยงกบ “fishing” หรอการตกปลาเพอใหเหยอมาตดเบด คอ กลลวงชนดหนงในโลกไซเบอรแดวยการสงขอมลผานอเมลหรอเมสเซนเจอรแ หลอกใหเหยอหลงเชอวาเปนสถาบนการ เง นหร อ องคแ กรน า เ ช อถ อ แล วท า ล ง คแ ล อ ให เ หย อ ค ลก เพ อหว ง จะ ได ข อม ลส า คญ เช น username/password, เลขทบญชธนาคาร, เลขทบตรเครดต เปนตน แตลงคแดงกลาวถกน าไปสหนาเวบเลยนแบบ หากเหยอเผลอกรอกขอมลสวนตวลงไป มจฉาชพสามารถน าขอมลไปหาประโยชนแในทางมชอบได

6. Sniffing เปนการดกขอมลทสงจากคอมพวเตอรแเครองหนงไปยงอกเครองหนงบนเครอขายในองคแกร (LAN) เปนวธการหนงทนกโจมตระบบนยมใชดกขอมลเพอแกะรหสผานบนเครอขายไรสาย (Wirdless LAN) และดกขอมล User/Password ของผอนทไมไดผานการเขารหส [1]

Page 77: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 77

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

4.1 วธสงเกตภยคกคามจากอนเทอรเนต

ปใจจบนการขยายตวของเครอขายออนไลนแเปนไปอยางรวดเรวและเตบโตอยางกวางขวางจนเรยกไดวากลายเปนศนยแรวมสนคาขนาดมหมา ส าหรบกลมนกลาออนไลนแทมงจะลวงละเมดทางเพศตอเยาว ชน เวบไซดแประเภทตางๆ ไมวาจะเปนไดอารออนไลนแ เวบหาเพอนรวมโรงเรยนหรอตางโรงเรยน เวบหาค ทเรยก วาชมชนออนไลนแ หรอการเลนแชทไลนแ 1900 กลายเปนสอรายทผกระท าผดคดมชอบตอเยาวชน ผออนดอยตอโลก เขาไปคนหาขอมลแลวกระท าการลอลวง เยาวชนของเราใหกลายเปนเหยอชนดอยางงายดาย ตามขาวเศราทไดพบ เหนจากสอตางๆ ทง TV และ หนงสอพมพแ เหตเพราะเยาวชนของเราหลงไปตดกบดก โพสตแขอมลสวนตว วธการตดตอผาน mail และโปรแกรมรปแบบตางๆ

4.1.1 แนวทางการรบมอกบภยออนไลน

1) เมอตวเราเอง หรอบคคลใกลชด ใชเวลาเลน Net มากเกนจ าเปน โดยเฉพาะชวงเยนถงดก และมกมพรธปดหนาจอหรอเปลยนหนาจอทนทททานเดนผาน

2) เมอพบวาไดมการ down load ภาพลามกไวใน computer ซงไดรบจากนกลาออนไลนแสงมากระตนเราความรสก และสรางความคนเคยทางเพศใหผรบภาพ

3) เมอพบวาตวเอง หรอบคคลใกลชด ไดรบโทรศพทแ จากบคคลทไม เคยรจกมากอนหรอมการใชโทรศพทแทางไกลไปยงหมายเลขทไมรจก

4) เมอมพสด ของขวญ จดหมายลกลบมาใหตวเรา หรอบคคลใกลชดของทาน

5) เมอตวเรา หรอบคคลใกลชด มอาการหางเหนกบกจกรรมของสมาชกในครอบครวแยกตวจากกลม หรอเกบตวอยคนเดยว [2]

4.1.2 วธปองกนภยคกคามทางอนเทอรเนต

1) การตงสตกอนเปดเครอง ตองรตวกอนเสมอวาเราอยทไหน ทนนปลอดภยเพยงใด

2) กอน login เขาใชงานคอมพวเตอรแตองมนใจวาไมมใครแอบดรหสผานของเรา

3) เมอไมไดอยหนาจอคอมพวเตอรแ ควรลอกหนาจอใหอยในสถานะทตองใสคา login 4) ตระหนกอยเสมอวาขอมลความลบและความเปนสวนตวอาจถกเปดเผยไดเสมอในโลกออนไลนแ

5) การก าหนด password ทยากแกการคาดเดา ควรมความยาวไมต ากวา 8 ตวอกษร และใชอกขระพเศษไมตรงกบความหมายในพจนานกรม เพอใหเดาไดยากมากขนและการใชงานอนเทอรแเนตทวไป เชนการ Login ระบบ e-mail, ระบบสนทนาออนไลนแ (chat), ระบบเวบไซตแทเปนสมาชกอย ทางทดควรใช password ทตางกนบางพอใหจ าได

6) การสงเกตขณะเปดเครองวามโปรแกรมไมพงประสงคแถกเรยกใชขนมาพรอมๆ กบการเปด

Page 78: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 78

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เครองหรอไม ถาสงเกตไมทนใหสงเกตระยะเวลาบธเครอง หากนานผดปกตอาจเปนไปไดวาเครองคอมพวเตอรแตดปใญหาจากไวรส หรอภยคกคามรปแบบตางๆ ได

7) การหมนตรวจสอบและอพเดท OS หรอซอฟตแแวรแทใชใหเปนปใจจบน โดยเฉพาะโปรแกรมปองกนภยในเครองคอมพวเตอรแ เชน โปรแกรมปองกนไวรส , โปรแกรมไฟรแวอลลแ และควรใชระบบปฏบตการและซอฟตแแวรแทมลขสทธถกตองตามกฎหมาย นอกจากนควรอพเดทอนเทอรแเนตเบราเซอรแใหทนสมยอยเสมอ

8) ไมลงซอฟตแแวรแมากเกนความจ าเปน

ซอฟตแแวรแทจ าเปนตองลงในเครองคอมพวเตอรแ ไดแก - อนเทอรแเนตเบราเซอรแ เพอใหเปดเวบไซตแตางๆ - อเมลเพอใชรบสงขอมลและตดตอสอสาร - โปรแกรมส าหรบงานดานเอกสาร, โปรแกรมตกแตงภาพ เสยง วดโอ - โปรแกรมปองกนไวรสคอมพวเตอรแและโปรแกรมไฟรแวอลลแ

ซอฟตแแวรแทไมควรมบนเครองคอมพวเตอรแทใชงาน ไดแก - ซอฟตแแวรแทใชในการ Crack โปรแกรม - ซอฟตแแวรแส าเรจรปทใชในการโจมตระบบ, เจาะระบบ (Hacking Tools) - โปรแกรมทเกยวกบการสแกนขอมล การดกรบขอมล (Sniffer) และอนๆ ทอยใน

รปซอฟตแแวรแส าเรจรปทไมเปนทรจก - ซอฟตแแวรแทใชหลบหลกการปองกน เชน โปรแกรมซอน IP Address

9) ไมควรเขาเวบไซตแเสยงภยเวบไซตแประเภทน ไดแก - เวบไซตแลามก อนาจาร - เวบไซตแการพนน - เวบไซตแทมหวเรอง “Free” แมกระทง Free Wi-Fi - เวบไซตแ ทใหดาวนแโหลดโปรแกรมทมการแนบไฟลแพรอมท างานในเครอง

คอมพวเตอรแ - เวบไซตแทแจก Serial Number เพอใช Crack โปรแกรม - เวบไซตแทใหดาวนแโหลดเครองมอในการเจาะระบบ

10) สงเกตความปลอดภยของเวบไซตแทใหบรการธรกรรมออนไลนแ เวบไซตแ E-Commerce ทปลอดภยควรมการท า HTTPS มใบรบรองทางอเลกทรอนกสแ และมมาตรฐานรองรบ

11) ไมเปดเผยขอมลสวนตวลงบนเวบ Social Network ชอทใชควรเปนชอเลนหรอฉายาทกลมเพอนรจก และไมควรเปดเผยขอมลดงตอไปน เลขทบตรประชาชน เบอรแโทรศพทแ หมายเลขบตรเครดต หมายเลขหนงสอเดนทาง ขอมลทางการแพทยแ ประวตการท างาน

Page 79: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 79

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

12) ศกษาถงขอกฎหมายเกยวกบการใชสออนเทอรแเนต ตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 โดยมหลกการงายๆ ทจะชวยใหสงคมออนไลนแสงบสข คอใหค านงถงใจเขาใจเรา

13) ไมหลงเชอโดยงาย อยาเชอในสงทเหน และงมงายกบขอมลบนอนเทอรแเนต ควรหมนศกษาหาความรจากเทคโนโลยอนเทอรแเนต และศกษาขอมลใหรอบดาน กอนปใกใจเชอในสงทไดรบร

4.2 กรณศกษาเกยวกบภยคกคามจากการใชงานทางอนเทอรเนต

แฮกเวบกระทรวงวฒนธรรม

รปท 3-35 ตวอยางเวบไซตแทถกแอกระบบขอมล

เวบไซตแของกระทรวงวฒนธรรม (www.m-culture.go.th) ถกแฮกระบบขอมล มการน าลงคแเวบไซตแพนนบอลมาโพสตแไว มแฮกเกอรแ ใชชอวา THE BAD PIGGIES TEAM โดยโพสตแภาพละครเหนอเมฆ 2 โดยมขอความระบวา “เอาเหนอเมฆ 2 กคนมา”

จากการระงบการถายทอดละครหลงขาวทางโทรทศนแ เขาใจวาอาจเปนการแสดงใหเหนถง การจ ากดสทธในการแสดงออกทางความคด และสงผลใหเกดกลมบคคลทไมพงพอใจกบการกระท าน ถงแมวาการแฮกเขาเวบของกระทรวงวฒนธรรม กระท าเพอเรยกรองสทธเสรภาพในการแสดงออกทางความคด แตกกอใหเกดความเสยหายตอขอมล และชอเสยงของกระทรวงวฒนธรรม ทเปนหนวยงานระดบประเทศนน เปนการกระท าทผด ไมสมควรทจะกระท า เพราะยงมวธการแสดงความคดในแบบอนๆอกหลายวธ โดยทจะไมกอใหเกดความเสยหายในดานอนๆ และการกระท านจะสงผลในทางเสยหายอนๆอกมาก เชน การถกมองวาเปนหนวยงานระดบประเทศแตมการปองกนระบบสารสนเทศทไมมความปลอดภย ขอมลใดๆทส าคญหรอเปนความลบกมความเสยง และไมปลอดภยมาก ขาดความนาเชอถอ เปนตน อกทงการกระท าในลกษณะนยงเปนการกระท าผดกฎหมายเกยวกบคอมพวเตอรแ ในการกอความเสยหายใหกบเวบไซตแ โดยการเขาระบบทผอนมการปองกนและกอความเสยหายทางขอมล ซงการแสดงออกทางความคดอาจไมผดในแงจรยธรรม แตการคกคามระบบทมการปองกนกไมใชการกระท าทมความประสงคแทดแนนอน

Page 80: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 80

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

สาเหตของปใญหาเกดจากความไมพอใจในเรองสวนบคคล ทเกดจากการระงบการถายทอดละครหลงขาวทางโทรทศนแ ของกลมบคคลทไมประสงคแด

ผมสวนรบผดชอบ ไดแก เจาหนาทผดแลเวบไซตแของกระทรวงวฒนธรรม , กลมบคคลทท าการแฮกเวบไซตแใหเกดความเสยหาย, ผบรการดานสารสนเทศ และผบรหารระดบสงของกระทรวงวฒนธรรม

วธการแกปใญหา ไดแก เพมนโยบาย มาตรการตางๆใหระบบสารสนเทศมความแขงแรง เชน การก าหนดระยะเวลาในการเปลยนพาสเวรแดของการเขาถงขอมลส าคญ หาขอบกพรอง ชองโหวจากความเสยหายครงนและพฒนาระบบเพออดชองโหว และปองกนเวบไซตแ เชน การน าระบบสมาชก เพอท าการยนยนบคคล

มการตรวจสอบ และเกบขอมลการเขาถง เพอสงเกตกลมบคคลทเขาขายเสยง หรอมพฤตกรรมทนาสงสยในการเขาเวบไซตแ [3]

Page 81: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 81

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณนานกรมประจ าบทท 4

[1] http://www.nattapon.com/2011/12/%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8 %84%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E 0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8 %97%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%99/ (สบคนเมอวนท 23 สงหาคม 2556)

[2] http://www.dkt.ac.th/kruya/50webm6/unit1/ internet/page7.htm (สบคนเมอวนท 23 สงหาคม 2556)

[3] http://news.mthai.com/general-news/213055.html (สบคนเมอวนท 23 สงหาคม 2556)

Page 82: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 82

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 5 เครอขายสงคมออนไลน

5.1 โครงสรางของเครอขายสงคมออนไลน

Social Network คอ แพลตฟอรแม (สภาวะแวดลอมในการท างานรวมกน) หรอเวบไซตแทมงเนนไปในการสรางและสะทอนใหเหนถงเครอขาย หรอความสมพนธแทางสงคม ในกลมคนทมความสนใจ หรอมกจกรรมรวมกน บรการเครอขายทางสงคม จะมองคแประกอบหลกทใชเปนตวแทนของผใชงาน เชน ขอมลสวนตว ความสมพนธแเชอมโยงระหวางแตละบคคล และบรการเสรมตางๆ ทมความหลากหลาย บรการเครอขายทางสงคมเกอบทงหมด จะใหบรการผานหนาเวบ และใหมการตอบโตกนระหวางผใชงานผานทางอนเทอรแเนต[1] ปใจจบนมเวบไซตแประเภท Social Network เกดขนจ านวนมาก ทงทมเปาหมายเชงพาณชยแ และไมแสวงหาก าไร ทก าลงไดรบความนยมอยทวทกมมโลก อาท

1) Facebook

Mark Zuckerberg กอตง Facebook เวบชมชนออนไลนแ (Social Networking Site) ทก าลงไดรบความนยมสดขดในขณะน เมอ 3 ปกอน ขณะยงเรยนอยท Harvard กอนจะลาออกกลางคน เจรญรอยตาม Bill Gates แหง Microsoft เพอเปน CEO ของเวบชมชนออนไลนแทเขากอตงขน ดวยวยเพยง 22 ป เทานน ภายในเวลาเพยง 3 ป เวบทเรมตนจากการเปนเวบชมชนออนไลนแส าหรบนกศกษามหาวทยาลย กลายเปนเวบทมผใชทลงทะเบยน 19 ลานคน ซงรวมถงขาราชการในหนวยงานรฐบาล และพนกงานบรษททตดอนดบ Fortune 500 มากกวาครงหนงของผใช เขาเวบนเปนประจ าทกวน และขณะนกลายเปนเวบทมผเขาชมมากเปนอนดบ 6 ในสหรฐ 1% ของเวลาทงหมดทใชบน Internet ถกใชในเวบ Facebook นอกจากนยงไดรบการจดอนดบเปนเวบทผใช Upload รปขนไปเกบไวมากเปนอนดบหนงของสหรฐฯ โดยมจ านวนรปทถก Upload ขนไปบนเวบ 6 ลานรปตอวน

2) Twitter

ทวตเตอรแ (Twitter) เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแจ าพวกไมโครบลอก โดยผใชสามารถสงขอความยาวไมเกน 140 ตวอกษร วาตวเองก าลงท าอะไรอย หรอ ท าการทวต (tweet - สงเสยงนกรอง) ทวตเตอรแกอตงโดยบรษท Obvious Corp เมอเดอนมนาคม ค.ศ. 2006 ทซานฟรานซสโก สหรฐอเมรกา ขอความอปเดตทสงเขาไปยงทวตเตอรแจะแสดงอยบนเวบเพจของผใชคนนนบนเวบไซตแ และผใชคนอนสามารถเลอกรบขอความเหลานทางเวบไซตแทวตเตอรแ,อเมล,เอสเอมเอส,เมสเซนเจอรแหรอผานโปรแกรมเฉพาะอยาง Twitterific Twhirl ปใจจบนทวตเตอรแมหมายเลขโทรศพทแส าหรบสงเอสเอมเอสในสามประเทศ คอ สหรฐอเมรกา แคนาดา และสหราชอาณาจกร ปใจจบนประเทศไทยเองกมบรการลกษณะนเชนกน นนคอ Noknok และ Kapook OnAir เวบไซตแแหงหนงถงกบรวบรวมบรการแบบเดยวกบทวตเตอรแไดถง 111 แหง ตวระบบซอฟตแแวรแของทวตเตอรแเดมทนนพฒนาดวย Ruby on Rails จนเมอราวสนป ป 2008 จงไดเปลยนมาใชภาษา Scala บนแพลตฟอรแมจาวา จนกระทงป 2009 ทวตเตอรแไดรบความนยมสงขนอยางมาก จนนตยสารไทมแ ฉบบวนท 15 ป 2009 ไดน าเอาทวตเตอรแขนปก และเปนเรองเดนประจ าฉบบ ภายในนตยสาร

Page 83: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 83

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทบรรณาธการกลาวถงการเปลยนแปลงการน าเสนอขาวทมทมาจากเทคโนโลยใหมอยางทวตเตอรแ โดยทวตเตอรแเปนเวบไซตแทกอตงขนโดย แจก คอรแซยแ บซ สโตน และอวาน วลเลยมสแ เมอเดอนมนาคม ป 2006

3) My Space

My Space คอ เวบบลอกททาง msn ใหผทใช msn ไดเขาไปใชบรการกน กมค าถามตออกวา เจา web blog คออะไร ส าหรบ เจา Web Blog คลายกบไดอาร โดยบลอกจะมความหลากหลายมากกวา เพราะในบลอก ผทเปนเจาของเนอทนนจะเปนผทดแลเนอหาวาจะใหเปนแนวไหน หรอวาจะเปนเนอเรองอะไร

4) Instagram

Instagram เปนโปรแกรมแบงปในรปภาพ โดยถกคดคนและพฒนาขนมาในเดอน ตลาคม พ.ศ. 2553 โดยผใชงานสามารถถายรปและตกแตงรปภาพไดตามใจตองการ และแบงปในผาน โซเชยลเนตเวรแก โดยการตกแตงรปนนจะเนนในแนวยอนยค หรอ กลองโพลารอยดแ

5) Google+

Google+ เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแใหบรการโดยกเกล โดยเปดใหใชงานครงแรกเมอวนท 28 มถนายน พ.ศ. 2554 ผทจะเขามาทดลองใชตองไดรบเชญจากบคคลทใชอยเทานน ภายหลงในวนท 20 กนยายน พ.ศ. 2554 จงเปดใหผใชทวไปไดใชงาน

6) Socialcam

Socialcam เปดตว 7 มนาคม 2554 Socialcam เปนโปรแกรมวดโอมอถอทางสงคมส าหรบ ไอโฟน และ แอนดรอยดแ ชวยใหผใชงานสามารถจบภาพและแบงปในวดโอออนไลนแบนมอถอรวมทงผานทาง เฟซบ฿ก ทวตเตอรแ และเครอขายทางสงคมอนๆ

7) YouTube

YouTube เปนเวบไซตแทใหผใชงานสามารถอปโหลดและแลกเปลยนคลปวดโอผานทางเวบไซตแ กอตงเมอ 15 กมภาพนธแ พ.ศ. 2548 โดย แชด เฮอรแลยแ, สตฟ เชง และ ยาวด คารม อดตพนกงานบรษทเพยแพอล (paypal) และมส านกงานอยท ซานบรโนในมลรฐแคลฟอรแเนย ปใจจบนยทบเปนสวนหนงของกเกล

8) Line

Line เปดตววนท 23 มถนายน 2554 เปนบรการเครอขายสงคมออนไลนแทพฒนาจากโปรแกรมสนทนาส าหรบอปกรณแพกพา ไลนแสามารถใชการตดตอแบบเสยงไดเหมอนการโทรศพทแทวไป ผานโปรแกรมโดยไมตองเสยคาบรการกบผใหบรการโทรศพทแ ในสวนของการสงขอความยงมรปภาพประกอบทนารกเปนทชนชอบของวยรนอกดวย

บรการเครอขายสงคม (Social Network Service) เปนรปแบบเวบไซตแ ในการสรางเครอขายส าหรบ

Page 84: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 84

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผใชงานในอนเทอรแเนต เขยนและอธบายความสนใจ และกจการท ไดท าและเชอมโยงกบความสนใจและกจกรรมของผอน ในบรการเครอขายสงคมมกจะประกอบไปดวยการแชท สงขอความ สงอเมล วดโอ เพลง อพโหลดรป บลอก ซงสามารถจ าแนกไดเปน 7 กลมดงน

1) Publish การเผยแพรขอมล เอกสาร หรอบทความ

2) Share การแบงปในขอมล รปภาพหรอความร

3) Discuss สงคมในการระดมความคด

4) Commerce เครอขายสงคมทเกยวกบธรกจ

5) Location การแบงปในสถานททนาสนใจ

6) Network เครอขายเพอน ธรกจ งาน

7) Game เครอขายเกมสแ

5.2 วธการปองกนภยบนเครอขายสงคมออนไลน

อนเทอรแเนตเปรยบเสมอนดาบสองคมอาจท าใหเกดประโยชนแ หรออาจเปนเครองมอในการสรางความเสยหายได เชน การโจรกรรมและภยอนตรายตางๆ แมจะไมสามารถสรางความเสยหายโดยตรงทางกายได แตกสามารถสรางความเสยหายทางทรพยแสน ชอเสยงไดไมนอย รปแบบของภยมกม รปแบบใหมอยเสมอ แตหากมสงทปองกนไมวาจะดวยเทคโนโลยและนโยบายการปองกนสวนตว กสามารถชะลอการถกอาชญากรบนโลกไซเบอรแโจมตเราได โดยมสงทควรปฏบตโดยงาย [2] ดงน

5.2.1 วธการใชงานอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารใหถกตอง

บางครงความเสยหายทเกดขนจากการใชอปกรณแเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารไมถกตอง เชน เครองคอมพวเตอรแ อปกรณแพกพา เปนตน ปใญหาสวนใหญมกจะเกดจากความประมาทของผใชงาน เชน เขาเวบไซตแทเกยวของกบธรกรรมอเลกทรอนกสแ หรอเปดอเมลลคางไวในสถานทท างานหรอสถานทสาธารณะโดยไมไดออกจากระบบ (Log Out) สงผลใหเกดความเสยหายได ผใชงานจงควรตระหนกและหาวธปองกนปใญหาดงกลาว เชน ไมความเปดเครองหรออปกรณแทมขอมลส าคญทงไวโดยไมอยทหนาจอ ไมเผลอบนทก username และ password ขณะใชเครองคอมพวเตอรแสาธารณะ หลงจากเขาอเมลลแลวไมควรลมออกจากระบบ

5.2.2 การตงรหสผาน

รหสผานเปรยบเสมอนกญแจบาน รหสผานอาจจะประกอบไปดวยตวอกษร อกขระ ไปจนถงตวเลข ถาตงรหสผานเปนวล หรอค าทสามารถคาดเดาได ถากระบวนการตงรหสผานนนไมดพอ ซ งเรยกวารหสผานทไมเขมแขง อาจท าใหมผไมประสงคแดหรอแฮคเกอรแสามารถลวงรและน าไปใชประโยชนแในทางมชอบได ดงนนสถาบนทางดานความมนคงปลอดภยไปจนถงผเชยวชาญทางดานความมนคงปลอดภย จงมการใหค าแนะน าการตงรหสผานใหยากตอการคาดเดาได

Page 85: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 85

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รหสผานทปลอดภย มลกษณะโดยการผสมผสาน ดงตอไปน (โดยตองมการผสมกนอยางนอยสามในหาขอ)

- อกขระตวเลก

- อกขระตวใหญ

- ตวเลข

- วรรคตอน

- อกษรพเศษ เชน [ ] { } # % ^ * + = _ \ | ~ < > $ . , ? ! - / : ; ( ) ฿ & @

- ตองมอยางนอย 8 ถง 15 ตวอกษร โดยทมตวอกขระผสมกน

5.2.3 การตดตงโปรแกรมปองกนไวรส (Anti-Virus Software)

ซอฟตแแวรแปองกนไวรส ( Anti-Virus Software ) ของแตละผผลตจะโฆษณาถงขอดของผลตภณฑแตวเอง ผผลตบางรายสามารถก าจดไดทงไวรสและสปายแวรแ พรอมทงมไฟรแวอล (Firewall) ในตวโปรแกรม ผผลตบางรายอาจอางถงความสามารถในการออกซกเนเจอรแ (Signature) เพอก าจดไวรสใหมๆ ผผลตบางรายอาจมใหใชงานฟร หรอเปนโอเพนซอรแซ (Open-Source) ผผลตบางรายอาจมราคาสงแตมคณสมบตมากมาย ไมวาจะเปนของผผลตใดกตาม สงทส าคญทสดในการใชงาน คอ การอพเดตซกเนเจอรแอยเสมอและท าการสแกนไวรสบอยๆ ซงเปนสงทหลายๆ คนละเลย จงเปนสาเหตหลกทท าใหยงคงมไวรสแพรระบาดเปนประจ า

การเปรยบเทยบประสทธภาพในดานตางๆ ไมวาจะเปนดานประสทธภาพ การใหความชวยเหลอเมอเกดปใญหา การอพเกรดและอพเดตซกเนเจอรแ เปนตน ซงเปนขอมลทชวยในการตดสนใจทจะเลอกซอฟตแแวรแปองกนไวรสได [11] ในการเปรยบเทยบนนจะมเกณฑแการใหคะแนนดานความงายตอการใชงาน ประสทธภาพ ความเรวในการอพเดต ความงายในการตดตง การชวยเหลอการใชงาน และคณสมบตเสรมอนๆ สามารถดขอมลเพมเตมไดท http://anti-virus-software-review.toptenreviews.com/

5.2.4 การปองกนการหลอกลวงทางโทรศพท

การหลอกลวงทางโทรศพทแหรอแก฿งคอลเซนเตอรแเพอใหเหยอหลงเชอ คนรายสวนใหญเปนชาวจนแผนดนใหญและไตหวน [10] ภายหลงพบชาวยโรป [2] ออสเตรเลย และหมประเทศเพอนบานมากขน สวนคนไทยหรอคนชาตอนทเขารวมขบวนการ เปนเพยงพนกงานรบโทรศพทแกบผเปดบญชรบเงนทไดจากการลอลวงเทานน การตงคอลเซนเตอรแม 2 รปแบบ คอ ศนยแในประเทศไทยและศนยแนอกประเทศไทย

นอกจากนนยงไดจ าแนกกลมแก฿ง “คอลเซนเตอรแ” ออกเปน 2 กลมใหญๆ ดงน คอ แก฿งคนเงนภาษ และแก฿งหนบตรเครดต

วธการปองกนการหลอกลวงทางโทรศพทแ มดงน [1] 1) ตรวจสอบหมายเลขทโทรมาวาเปนหมายเลขของทางธนาคารทใชบรการจรงหรอไม

Page 86: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 86

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2) หากเปนหมายเลขลกษณะ +56459876 ใหตองสงสยไวกอน

3) หากเปนหมายเลข “ไมโชวแเบอรแ” ใหแจงตนสายวาจะตดตอกลบไปทธนาคารเอง

4) หามบอกรายละเอยดใดๆ ทงสน ใหพยายามเปนผถามและฟใงน าเสยง สวนมากคนรายเมอถกถามถงรายละเอยดหรอทตงธนาคาร ทกรายเรมลงเล

5) หากยงสงสยใหรบวางห

6) ขอส าคญทสด หากด าเนนการไปแลวใหรบแจงเจาหนาทต ารวจใหเรวทสด เพอออกใหอายตเงนบญชของเรากบทางธนาคาร

5.3 กรณศกษาของเครอขายสงคมออนไลน

ในสอสงคมออนไลนแอยางเครอขายสงคมออนไลนแ (Social Network) จดเปนบรการออนไลนแซงอยบนพนฐานของการสรางความสมพนธแระหวางบคคลอนสะทอนถงความสนใจทคลายคลงกนหรอมความเกยวของกนในสงคม ไมวาจะเปนเฟซบ฿ค (Facebook) มายสเปซ (MySpace) ทวตเตอรแ (Twitter) หรอเวบไซตแเครอขายสงคมออนไลนแอนๆตางกมลกษณะเดนทเหมอนกนในการเปดใหสมาชกสรางแฟมประวตสวนตวเปนเสมอนอกตวตนหนงบนโลกออนไลนแเพอใชปฏสมพนธแกบสมาชกคนอนๆผานบรการชองทางการสอสารทหลากหลายบนเวบไซตแ ท าใหชวง 5 ปทผานมาจ านวนสมาชกของเครอขายสงคมออนไลนแตางๆเพมจ านวนขนอยางมหาศาล เครอขายสงคมออนไลนแทใหญทสดอยางเฟซบ฿คมรายชอสมาชกรวมทงโลกกวา 500 ลานรายชอ และมสถตรวมการใชงานจากสมาชกทกคนเปนเวลา 7 แสนลานนาทตอเดอน (สถตจากเฟซบ฿ค 2011) ในขณะทเทคโนโลยการสอสารไดรบการพฒนาอยางกาวล า สอสงคมออนไลนแกลบสงอทธพลลบตอชวตประจ าวนและความสมพนธแของคนในสงคมอยางชดเจนมากยงขนจนกลายเปนประเดนทางสงคม ททงสอ บทกฎหมาย และประชาชนเองจะตองใหความส าคญในการปองกนและแกไขปใญหาเหลาน

1) การคกคามผานสอออนไลน (Cyber Bullying) คอการคกคามหรอรงแกกนผานเทคโนโลยสารสนเทศ ทงอเมลขมขหรอแบลคเมล การสงขอความทางโทรศพทแ การขมขทางโทรศพทแ โปรแกรมออนไลนแ และชดเจนทสดคอการคกคามผานสอสงคมออนไลนแ แมวาการคกคามกนบนโลกออนไลนแจะไมใชการท ารายรางกายหรอมใครไดรบบาดเจบ แตเปนการท ารายทางอารมณแความรสกซงสามารถสรางบาดแผลทรนแรงมากในทางจตวทยาอนจะสงผลใหเกดอาการหวาดระแวง ซมเศรา หดห ไปจนถงการฆาตวตายในทสด

ส าหรบในสอสงคมออนไลนแแลว การคกคามในรปแบบนกลายเปนปใญหาทนบวนจะทวความรนแรงมากขนเรอยๆตามจ านวนของเยาวชนทเขามาเปนสมาชกของเครอขายสงคมออนไลนแทเพมมากขน เพราะเครอขายสงคมออนไลนแกลายเปนเครองมอใหมอมดใชพดวาคนอนอยางทไมสามารถท าไดตอหนาจรงๆในสภาวะนรนามโดยมสอออนไลนแเปนดงก าแพงกนระหวางผกระท าและผถกกระท า อยางไรกตามขอความวารายหรอขมขกสามารถสรางผลเสยใหกบคนทถกคกคามอยางสาหส การคกคามผานออนไลนแจะเพมจ านวนแซงการคกคามเชงกายภาพไดอยางงายดายเพราะท าไดงายทกท ทกเวลา

Page 87: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 87

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ตวอยางเชนในป 2009 เดกหญงชาวออสเตรเลยวย 14 ปกอเหตฆาตวตายหลงจากถกรงแกผานสอสงคมออนไลนแ แมของเดกหญงใหสมภาษณแกบส านกขาวเอบซ (ABC News) วาถาลกสาวของเธอไมเขาไปเหนขอความในคอมพวเตอรแวนนนกคงจะไมฆาตวตาย[3]

และกรณตวอยางอนเปนทรจกดของการคกคามผานโลกออนไลนแจนเปนเหตใหเกดการฆาตวตายของ เมแกน ไมเยอรแ (Megan Meier) ซงถกลอเลยนและวารายอยางตอเนองจากเครอขายสงคมออนไลนแจนเธอตดสนใจจบชวตตวเอง “เมแกนซงมอายเพยง 13 ปเรมไดรบขอความวารายตางๆนานจากเดกผชายทเธอเพงจะคบหาดวยบนเครอขายออนไลนแผานเวบไซตแมายสเปซ โดยขอความสดทายทสงถงเธอเขยนวาโลกคงจะดกวานถาไมมผหญงอยางเธอ ท าใหเมแกนทคดวาตนเองถกปฏเสธจากคนรกตดสนใจฆาตวตายในบานของเธอเอง” และทแยไปกวานนคอความจรงทวาแฟนของเมแกนนนเปนเพยงตวละครสมมตทถกสรางขนโดยแมของเพอนเกาของเมแกนเอง ทง 2 กรณศกษานแสดงใหเหนถงความรนแรงของการคกคามบนโลกออนไลนแซงสามารถพบไดทกทในโลกทเครอขายสงคมออนไลนแเขาถง อตราการฆาตวตายของวยรนทวโลกไมเคยสงเทานกอนทจะเกดสอสงคมออนไลนแ [4]

การตงกร฿ปบนเฟซบ฿คกสามารถใชในการคกคามผอนได ดงทเรามกจะเหนปรากฏการณแลาแมมดเกดขนแลวแมกระทงในสงคมไทยเอง ทงในกรณของสาวซวค มารแคเอเอฟ หรอเดกหญงกานธป เพราะคนสวนใหญมกลมคดไปวาแมค าพดสนๆกถอเปนการคกคามกนได เชนเมอปทแลวในออสเตรเลยมขาวการโจมตกนผานการแสดงความคดเหนระหวางผปกครองบนกร฿ปงานประกวดภาพเดกแรกเกดในเฟซบ฿ค หลายความคดเหนตอภาพของเดกทารกเขยนวารายเดกทยงไมรเรองรราวอะไรเลย

และนกเปนอกตวอยางของการคกคามผานสอออนไลนแอนเปนขอเสยหนงทยงไมมบทกฎหมายทชดเจนมารองรบปใญหานโดยตรง[5]

2) การโจรกรรมเอกลกษณบคคล ( Identity Theft) ไดกลายเปนปใญหาใหญทงในสงคมไทยและประเทศอนๆทวโลก และยงเปนอกสาเหตของการเตบโตอนรวดเรวของจ านวนสมาชกทเพมขนบนเครอขายสงคมออนไลนแ มรายงานจากกรมสถตออสเตรเลยเมอป 2008 วามประชาชนตงแตอาย 12 ปขนไปตกเปนเหยอของการโจรกรรมเอกลกษณแบคคลหรอขอมลสวนตวอนๆรวมกวา 806,000 คน เชนเดยวกบทสอมวลชนไทยรายงานขาวการโจรกรรมเอกลกษณแบคคลทเพมขนใน 5 ปทผานมาอยางตอเนอง ซงมทงในกรณของการแอบอางตมตเนเพอขดรดทรพยแสน ไปจนถงการลอลวงไปมสมพนธแเชงชสาว เปนตน

เฟซบ฿คและทวตเตอรแกเปนเวบเครอขายสงคมออนไลนแทเอออ านวยใหเกดการโจรกรรมเอกลกษณแหรอขอมลสวนบคคลไดอยางงายดายดวยเครองมอ “แกไขขอมลสวนตว” (Edit your profile) ซงจะแสดงทงชอ นามสกล ทอย เบอรแโทรศพทแ ความสนใจสวนตว อเมลลแ รายชอเพอนสนท หรอแมกระทงขอมลสวนตวมากๆอยางสถานะความสมพนธแกบคนรก ซงยงขอมลเหลานทแสดงอยบนเวบไซตแเครอขายสงคมออนไลนแมากเทาไหรกจะยงชวยใหผรายสามารถลอกเลยนเอกลกษณแและอตลกษณแของเราเพอไปแอบอางในการกออาชญากรรมไดงายขน

อกปใจจยหนงทเอออ านวยใหเกดการโจรกรรมเอกลกษณแบคคลคอเครองมอ “การตงคาความเปนสวนตว” (Privacy Setting) ซงมใหผทเปนสมาชกของเครอขายเปลยนคาการแสดงผลไมใหผอนเหนขอมลหรอขอความบางอยางทเปนเรองสวนตวหรอเราไมประสงคแจะใหคนอนรบร แตปใญหาอยทคาความเปนสวนตว

Page 88: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 88

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

นจะไมกลายเปนคาถาวร ดงนนผทใชงานเครอขายสงคมออนไลนแทไมไดระมดระวงการตงคาตวนอาจเผลอสงขอความสวนตวหรอขอความลบไปใหทงคนรก ครอบครว เพอนสนท เพอนไมสนท เพอนรวมงาน และสาธารณชนทวทกมมโลก เชนเมอเดอนตลาคมทผานมา นายเอรค เบสซง รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมของฝรงเศสตกเปนขาวออฉาวหลงจากทไดทวตขอความสวนตวถงภรรยาผานเวบไซตแทวตเตอรแแตเกดความผดพลาด เพราะขอความทสงไปกลายเปนขอความทสงไปสสาธารณะหลงจากลมตงคาความเปนสวนตว[6]

นอกจากนเครอขายสงคมออนไลนแยงสนบสนนใหสมาชกแบงปในขอมลสวนตวของตนมากจนเกนความปลอดภย จนท าใหผไมหวงดน าขอมลเหลานนยอนมาสรางภยใหกบเจาของขอมลได ยกตวอยาง โฟรแสแควรแ (FourSquare) ซงเปนเครอขายสงคมทใหสมาชกได “เชคอน” (Check-In) ตามสถานทตางๆทตวเองเดนทางไปถงเพอสะสมแตมและโลรางวล หรอใชเชคอนเพอรบสวนลดจากรานคาตางๆตามกลยทธแทางการตลาด แตการเชคอนนนกท าใหผอนรวาเราก าลงท าอะไรทไหนอยบาง เหลาหวขโมยกจะอาศยขอมลจากสอออนไลนแตรงนในการดตนทางในการขนบานเพอไปลกขโมยทรพยแสนมคาไดอยางสะดวกทนททรวาเจาของบานไมอย ดงนนเราจงไมควรใสขอมลสวนตวทมากจนเกนไปของเราลงบนเครอขายออนไลนแ

3) เครอขายสงคมออนไลนสรางปญหาทางความสมพนธของคนในสงคม ท าใหคนหางไกลกนมากขน เพราะวธการสอสารกบคนรจกและคนแปลกหนาบนอนเทอรแเนตท าใหความรสกของคนเปลยนไป ผลกระทบทางลบอกอยางหนงของเครอขายสงคมออนไลนแคอความสมพนธแของคนในสงคม แมมนจะชวยสรางสมพนธภาพใหเรากบคนทไมสนทใหรจกกนแนนแฟนไดงายขน แตคนเรามกจะมองไมเหนวาเครอขายสงคมออนไลนแนนกท าใหเราหางไกลจากคนทเราสนทดวยมากขน ดวยความเปน “เครอขายสงคม” จงท าใหสมาชกสวนใหญคดวาเพยงแคเปนสมาชกในเครอขายกเทากบเปนการเขาสงคมแลว

หนาตางแสดง “สถานะลาสด” (News Feed) ทงบนเฟซบ฿คและทวตเตอรแท าใหเรารวาญาตสนทมตรสหายของเราวาเปนอยางไรกนบางโดยอตโนมต ดงนนคนเราจะถามไถสารทกขแสขดบกนท าไมในเมอเราสามารถเชคสถานะ พรอมรปถายทบอกเลารายละเอยดของชวตเพอนผองเอาไวแลวอยางครบถวน เมอกอนเราอาจจะตองโทรศพทแหาหรอนดทานขาวเพอแลกเปลยนเรองราวกนกบเพอนๆ แตนนกไมใชกจกรรมทจ าเปนอกตอไปแลวในโลกปใจจบนทเรามเครอขายสงคมออนไลนแทคอยเชอมสมพนธแของเรากบคนสนทไวไมใหหลดหายจากกน สงทเกดขนนยงท าใหคนเรามปฏสมพนธแกนแคเพยงผวเผน เมอคนเราพบกนจงมกปลอยใหเวลาผานไปเรอยๆเพราะคดวาตวเองไดพบปะกบคนเหลานบนเครอขายออนไลนแมากอนแลว

มผลส ารวจในกลมนกศกษาอเมรกนเกยวกบความสมพนธแกบคนรอบขางผานเครอขายสงคมออนไลนแพบวา 1 ใน 7 เกดความรสกโดดเดยวหางไกลผคนมากขนเมอใชเครอขายสงคมออนไลนแ ผตอบแบบส ารวจจ านวนมากไดเหนขอความแสดงสถานะของคนใกลชดทเขาขายซมเศราหรอระบายปใญหาในใจออกมา แตมคนเพยงนดเดยวทจะโทรหาหรอไปเยยมคนใกลชดของตนเปนการสวนตวเมอเหนขอความเหลาน ซงถอเปนผลขางเคยงดานลบของสอสงคมออนไลนแแมจะไมไดเปนปใญหาตามกฎหมายกตาม[7]

4) สอสงคมออนไลนมผลกระทบทางลบตอการท างานทงของนายจาง ลกจาง และแมกระทงวาทพนกงานในอนาคต เพราะสอทเปนเครอขายสงคมออนไลนแจะคอยรบกวนการท างาน สมาธของพนกงาน ท าใหประสทธภาพในการท างานลดลง เพมมลคาตนทนของบรษท และยงเปนอนตรายตอชอเสยงอกทงความนาเชอถอของบรษท เพยงแคพนกงานบางคนลมตงคาความเปนสวนตวในทะเบยน

Page 89: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 89

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เครอขายสงคมออนไลนแกอาจตองลงเอยดวยการถกไลออกจากบรษทเพราะไปแสดงขอความทไมเหมาะสมไวกเปนได ยงไปกวานนเครอขายสงคมออนไลนแกอาจเปนภยแกคนทก าลงหางานท า เพราะทงเฟซบ฿คและมายสเปซตางกเปนแหลงขอมลชนเยยมของหลายบรษทตางๆในการสอดสองพฤตกรรมของผสมครงานเพอใชคดกรองพนกงาน แฟมประวตบนเฟซบ฿คจ านวนมากแสดงขอมลหลายๆสงทคนหางานไมอยากใหเจานายในอนาคตของตวเองรบร เวบไซตแหางานชอดงอยาง Careerbuilder.com ระบวากวา 45% ของนายจางใชเครอขายสงคมออนไลนแในการคดเลอกพนกงาน

อยางไรกตามสงทพลเมองในสงคมสามารถท าไดในการปองกนภยทมาจากสอสงคมออนไลนแกคอการรเทาทนสอ (Media Literacy) โดยตองเขาใจสภาพของสงคมสอออนไลนแวามนกเปนสงคมอกรปแบบหนงซงมทงพนทสวนตวและพนทสาธารณะ เรยนรธรรมชาตของการสอสารและการมปฏสมพนธแบนโลกออนไลนแกบชวตจรงวามความแตกตางกนอยางไร และมความระมดระวง รอบคอบในการจะแสดงความคดเหน ขอมลสวนตว หรอภาพถายตางๆลงสเครอขายออนไลนแ

และเชนเดยวกบปใญหาอนๆทเกดขนในสงคมภายนอก สาเหตของปใญหาทแทจรงของสอออนไลนแนนอยทคนในสงคมขาดจรยธรรมและศลธรรม ทงปใญหาการโจรกรรมทรพยแสนในโลกแหงความเปนจรงหรอการโจรกรรมขอมลและเอกลกษณแสวนตวบนออนไลนแ การรงแกหรอคกคามกนทโรงเรยนหรอในเครอขายสงคมออนไลนแ เหลานลวนแลวเปนเพราะคนไมค าน งถงศลธรรมอนดงามในสงคม (Codes of Ethics)

หากสมาชกในสงคมทงทางกายภาพและสงคมออนไลนแรหนาทของตวเอง มความรบผดชอบ ไมประมาท และค านงผลกระทบทจะเกดขนจากการกระท าของตน ปใญหาของสงคมไมวาจะเปนสงคมใดกตามกคงจะลดลง

Page 90: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 90

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท 5

[1] http://www.nattapon.com/2011/12/social-network/ (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[2] http://www.tistr.or.th/tistrblog/?p=567 (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[3] http://www.abc.net.au/news/2009-07-23/teens-death-highlights-cyber-bullying- trend/1363362 (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[4] http://topics.nytimes.com/topics/reference/timestopics/people/m/megan_meier/inde x.html 2011 (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[5] http://au.sports.yahoo.com/football/w-league/news/article/-/8946214/cute-baby- competition-turns-ugly/ (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[6] http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1319088974&grpid=01&catid=01 (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

[7] http://www.katonda.com/news/08/2010/1996 (สบคนเมอวนท 11 สงหาคม 2556).

Page 91: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 91

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 6 การกระท าความผดทางคอมพวเตอร การกระท าความผดทางคอมพวเตอรแ คอ การกระท าการทถอวาเปนความผดตามกฎหมายและเปนการกระท าผานหรอโดยอาศยคอมพวเตอรแในการกระท าความผด ซงมวตถประสงคแมงตอระบบคอมพวเตอรแ ขอมลของคอมพวเตอรแ หรอบคคล 6.1 ประเภทการกระท าความผดทางคอมพวเตอร

เมอพดถงภยบนโลกอนเทอรแเนตทสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของขอมลสารสนเทศ “ไวรสคอมพวเตอรแ” มบทบาทตงแตยคแรกเรมของคอมพวเตอรแจนถงปใจจบน เปนทคนเคยของคนทกเพศทกวยไมวาจะเปนผทเชยวชาญ หรอบคคลทวไป ไวรสคอมพวเตอรแเปนเพยงสวนหนงของภยคกคามทางคอมพวเตอรแ จดอยในกลม มลแวรแ (Malware หรอ Malicious Code Software) ซงสามารถจ าแนกได 2 ประเภท คอ การกระท าตอระบบคอมพวเตอรแ และ การใชคอมพวเตอรแในการกระท าความผด ดงน [1]

6.1.1 การกระท าตอระบบคอมพวเตอร

1) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 1

สปายแวรแ (Spyware), สนฟเฟอรแ (Sniffer) มผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหายคอ การสอดแนมขอมลสวนตว การแอบดกฟใง packet

2) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 2

การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses มผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ การตงเวลาใหโปรแกรมท าลายขอมลคอมพวเตอรแหรอระบบคอมพวเตอรแ, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) [1]

3) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 3

การท าสแปม (Spamming) ปกปด/ปลอมแปลงแหลงทมา ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ รบกวนการใชระบบคอมพวเตอรแตามปกต อาจถงขนท าใหเปน Zombie [1] 4) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 4

BOT หรอ Botnet ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ ผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของประเทศ หรอทางเศรษฐกจ, ความปลอดภยสาธารณะ, การบรการสาธารณะ อาจเกดสงครามขอมลขาวสาร (Information Warfare) [1]

5) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 5

Hacking Tools, Spam Tools ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหายคอ สอดแนมขอมลสวนตว, การแอบดกฟใง packet, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) [1]

6.1.2 การใชคอมพวเตอรแในการกระท าความผด

Page 92: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 92

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

6) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 6

การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses, Phishing, ยยง, หลอกลวง, ภาพลามก ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ การตงเวลาใหโปรแกรมท าลายขอมลคอมพวเตอรแหรอระบบคอมพวเตอรแ, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) หรอท าใหเกดความวนวายตอเศรษฐกจ ความมนคงของประเทศ

7) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 7

การสนบสนน สงเสรม การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses, Phishing, ยยง, หลอกลวง, ภาพลามก ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ เกดความเสยหายตอผอน

8) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 8

การตดตอภาพ ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ ผถกกระท าถกดหมน ถกเกลยดชง หรออบอาย

6.2 ชนดภยคกคามทเกดขนบนอนเทอรเนต

เมอพดถงภยบนโลกอนเทอรแเนตทสงผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของขอมลสารสนเทศ “ไวรสคอมพวเตอรแ” มบทบาทตงแตยคแรกเรมของคอมพวเตอรแจนถงปใจจบน เปนทคนเคยของคนทกเพศทกวยไมวาจะเปนผทเชยวชาญ หรอบคคลทวไป ไวรสคอมพวเตอรแเปนเพยงสวนหนงของภยคกคามทางคอมพวเตอรแ จดอยในกลม มลแวรแ (Malware หรอ Malicious Code Software) ซงสามารถจ าแนกออกไปไดอกหลากหลายรปแบบ [2]

1) ชนดภยคกคามรปแบบมลแวร (Malware)

การทจะบอกไดวาขอมลนนมความปลอดภยหรอไมจะตองท าการวเคราะหแคณสมบตทง 3 ดาน คอ ความลบ ความถกตอง และความพรอมใชงานวามอยครบหรอไม ถาขาดคณสมบตดานใดดานหนงไปแสดงวาขอมลนนไมมความปลอดภย ดงนน การรกษาความปลอดภยขอมลจงเปนการปกปองรกษาคณสมบตทง 3 ดาน ดงตอไปน

- ความลบ (Confidentiality) หมายถง การท าใหขอมลสามารถเขาถงหรอเปดเผยไดเฉพาะผทไดรบอนญาตเทานน

- ความถกตอง (Integrity) หมายถง การรกษาความคงสภาพของขอมลจากแหลงทมา หรอไมไดถกแกไขโดยผทไมไดรบอนญาต

- ความพรอมใชงาน (Availability) หมายถง การท าใหผทไดรบอนญาตสามารถเขาถงขอมลไดเมอตองการ

มลแวรแ คอ ความไมปกตทางโปรแกรม ทสญเสย CIA อยางใดอยางหนง หรอทงหมดจนเกดเปนไวรส เวรแม โทรจน สปายแวรแ แบคดอรแ และ ร฿ทคต

Page 93: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 93

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- การสญเสย C (Confidentiality) คอ สญเสยความลบทางขอมล - การสญเสย I (Integrity) คอ สญเสยความไมเปลยนแปลงของขอมล นนคอ ขอมลถก

เปลยนแปลงแกไข โดยเฉพาะสวนส าคญทเกยวโยงกบระบบภายในระบบปฏบตการ - การสญเสย A (Availability) คอ สญเสยเสถยรภาพของระบบปฏบตการ 2) ไวรสคอมพวเตอร (Computer Virus)

คอ รหสหรอโปรแกรมทสามารถท าส าเนาตวเองและแพรกระจายสเครองอนได โดยเจาของเครองนนๆ ไมรตว (หากไมตดตงโปรแกรมปองกนไวรส หรอโปรแกรมดงกลาวไมรจกไวรสชนดนนๆ) ถอเปนสงไมพงประสงคแซงฝใงตวเองในโปรแกรมหรอไฟลแ [1] แลวแพรกระจายจากคอมพวเตอรแเครองหนงไปยงเครองอนๆ ผานสอรปแบบตางๆ เชน CD, DVD, Multimedia Card, USB Drive หรอผานทางเครอขาย เชน อนเทอรแเนตระบบ LAN หรออเมล เปนตน ไวรสอาจอาศยอยในเครองคอมพวเตอรแ แตไมแสดงความผดปกตใหพบ หากผใชไมเรยกใชโปรแกรมดงกลาว สงส าคญคอไวรสไมอาจแพรกระจายไดหากขาดคนกระท า เชน แบงปในไฟลแทตดไวรส หรอสงอเมลโดยแนบไฟลแทตดไวรส เปนตน ไวรสคอมพวเตอรแมความรนแรงหลายระดบ ตงแตสรางความร าคาญใหผใชงาน จนถงท าลายฮารแดแวรแ ซอฟตแแวรแ หรอไฟลแขอมล ท าใหผใชงานคอมพวเตอรแจ าเปนตองตดตงโปรแกรมปองกนไวรส จนกลายเปนโปรแกรมส าคญส าหรบคอมพวเตอรแทกเครอง

3) หนอนคอมพวเตอร (Computer Worm)

เรยกสนๆ วา “เวรแม” เปนหนวยยอยลงมาจากไวรส สามารถท าส าเนาตวเองและแพรกระจายผานเครอขายหรออนเทอรแเนตสคอมพวเตอรแหรอเครอขายอนได เวรแมตางจากไวรสตรงทไมตองอาศยผใชงาน แตจะอาศยไฟลแหรอคณสมบตในการสงตอขอมลในคอมพวเตอรแเพอกระจายตวเอง [1] โดยสแกนเครอขายเพอหาระบบทมชองโหว โจมตชองโหวและบกรกเขาระบบเหลานนโดยอตโนมต เวรแมบางชนดสามารถตดตง Backdoor ในเครองคอมพวเตอรแทตดเวรแม และสรางส าเนาตวเองได โดยผสรางเว รแมชนดนน สามารถสงการไดจากระยะไกล เรยกวา Botnet มเปาหมายเพอโจมตสรางความเสยหายใหกบคอมพวเตอรแและเครอขาย หรอเพยงแคตองการโฆษณาสนคาหรอบรการ เวรแมถงจะเปนหนวยยอยของไวรส แตกมความรนแรงกวาไวรสมาก สงทอนตรายอยางยงของเวรแม คอ สามารถจ าลองตวเองในคอมพวเตอรแเครองหนง แลวแพรกระจายส าเนาของตวเองออกไปไดจ านวนมาก ตวอยางเชน สามารถดกจบ username และ password และใชขอมลนเพอบกรกบญชผใชนนท าส าเนาตวเองแลวสงตอไปยงทกรายชอทมอยในลสตแอเมล จากนนท าส าเนาตอ แลวสงไปยงบญชรายชอของผรบอเมลนนทกคน ทายทสดสงผลใหการรบสงขอมลผานเครอขาย (Network Bandwidth) ท าไดชาลง เปนเหตให Web Server, Network Server และเครองคอมพวเตอรแหยดท างาน

4) BOTNET หรอ “Robot Network”

คอ เครอขายหนรบทถอเปนสะพานเชอมภยคกคามทางเครอขายคอมพวเตอรแดวยมลแวรแทงหลายทกลาวในตอนตน มลแวรแตองการตวน าทางเพอตอยอดความเสยหายและท าใหยากแกการควบคมตวน าทางทวานกคอ Botnet ซงกอใหเกดภยคกคามทไมสามารถเกดขนไดเองโดยล าพง เชน Spam DoS/DDoS และ Phishing เปนตน ภยคกคามดงกลาวจะมคนควบคมอยเบองหลง เมอเครองของผ

Page 94: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 94

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รเทาไมถงการณแตดมลแวรแจะกลายเปนผแพรกระจาย Botnet ซงจะถกควบคมจากระยะไกล ผควบคมอาจเปน แฮคเกอรแ หรอกระท าการอสระโดยอตโนมตตามทตงโปรแกรมไว แหลงควบคม Botnet สวนใหญอยใน IRC (Internet Relay Chat) หองสนทนายคแรกเรม ดวยเหตผลหลก 2 ประการ คอ

1.Protocol ในการตดตอ IRC เปนแบบ UDP (User Datagram Protocol) ซงม

ความเรว และ ไมตองการความถกตองในการสอสารมากนก ท าใหเครองทตด Botnet ไมรตววาไดเชอมตอ Server IRC ทอยหางไกลออกไป

2.IRC เปนแหลงทแฮคเกอรแสวนใหญในอดตใชแลกเปลยนเทคนค รวมทงเรองราวตางๆ เปนแหลงทยากตอการควบคมและคนหาตวตนทแทจรง

5) สปายแวร (Spyware)

คอ มลแวรแชนดหนงทตดตงบนเครองคอมพวเตอรแ ท าใหลวงรขอมลของผใชงานไดโดยเจาของเครองไมรตว สปายแวรแจะท าการเฝาดการใชงานและรวบรวมขอมลสวนตวของผใชงาน อกทงยงสามารถเปลยนคาทตงไวของคอมพวเตอรแ สงผลใหความเรวในการเชอมตออนเทอรแเนตชาลง หรอหนาโฮมเพจเปลยนแปลง เปนตน สปายแวรแทมชอคนเคยกนดคอโปรแกรม Keylogger เมอผใชดาวนแโหลดไฟลแจากอนเทอรแเนตทแฝงโปรแกรม Keylogger ท าใหโปรแกรมเขามาฝใงตวในคอมพวเตอรแสวนตว เมอผใชไดใชเครองคอมพวเตอรแท าธรกรรมการเงนในเวบไซตแ E-Banking ขอมล username และ password ของบญชผใชจะถกสงตรงถงมจฉาชพ และท าการสวมรอยเปนเจาของบญช เพอลกลอบโอนเงนออกมาจากบญชโดยทเจาของนนไมรตว

6) มาโทรจน (Trojan Horse)

คอ โปรแกรมชนดหนงทดเหมอนจะมประโยชนแ แตแทจรงแลวกอใหเกดความเสยหายเมอตดตงโปรแกรมลงบนคอมพวเตอรแ ผ ทไดรบไฟลแโทรจนมกถกหลอกใหเปดไฟลแดงกลาว โดยคดวาเปนซอฟตแแวรแ หรอไฟลแจากแหลงทถกตองตามกฎหมาย เมอไฟลแถกเปดอาจเกดผลลพธแหลากหลายรปแบบ ตงแตสรางความร าคาญ เชน เปลยนหนา Desktop หรอสรางไอคอนทไมจ าเปนบนหนา Desktop จนถงขนสรางความเสยหายรนแรง ดวยการลบไฟลแและท าลายขอมลในคอมพวเตอรแ โทรจนบางชนดอาจฝใง Backdoor ไวในเครองคอมพวเตอรแ เปนเหตใหผไมประสงคแดสามารถเขาถงเครองคอมพวเตอรแนนแลวท าการลวงขอมลสวนตว และขอมลทเปนความลบ สรางความเสยหายได สงหนงทโทรจนแตกตางจากไวรสและเวรแมคอ โทรจนไมสามารถสรางส าเนาโดยแพรกระจายสไฟลแอน และไมสามารถจ าลองตวเองได

7) ประตหลง (Backdoor)

คอ ชองทางลบทเกดจากชองโหวของระบบ ท าใหผไมประสงคแดเขาถงระบบหรอเครองคอมพวเตอรแ เพอใชทรพยากรในเครองนนกระท าการใดๆ ได โดยทวไป Backdoor อาจเกดจากความตงใจของผดแลระบบ เพอสรางชองทางลดเขาสระบบเองกเปนได แตเมอไปผสมผสานกบภยคกคามอน เชน โทรจน ท าใหระบบเกดชองโหว ผไมประสงคแดสามารถเขาถงและสรางความเสยหายได

Page 95: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 95

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

8) ชนดภยคกคามรปแบบการโจมตแบบขดขวางหรอกอกวนระบบ (DoS/DDoS)

คอ การพยายามโจมตเพอท าใหเครองคอมพวเตอรแปลายทางหยดท างาน หรอสญเสยเสถยรภาพ หากเครองตนทาง (ผโจมต) มเครองเดยว เรยกวาการโจมตแบบ Denial of Service (DoS) แตหากผโจมตมมากและกระท าพรอมๆ กน ไมวาจะโดยตงใจหรอไมตงใจ จะเรยกวาการโจมตแบบ Distributed Denial of Service (DDoS) ดวยเทคโนโลยทกาวล าในปใจจบน ซงมภยคกคามมากมาย และแพรกระจายอยางรวดเรว ท าใหการโจมตสวนใหญในโลกออนไลนแ มกเปนการโจมตแบบ DDoS

9) ชนดภยคกคามรปแบบขอมลขยะ (Spam)

สวนใหญเกดจากอเมลหรอเรยกวา อเมลขยะ เปนขยะออนไลนแทสงตรงถงผรบโดยทผรบสารนนไมตองการ และสรางความเดอดรอน ร าคาญใหกบผรบในลกษณะของการโฆษณาสนคาหรอบรการ การชกชวนเขาไปยงเวบไซตแตางๆ ซงอาจมภยคกคามชนด phishing แฝงเขามาดวย ดวยเหตนจงควรตดตงระบบ anti spam หรอหากใชฟรอเมล เชน hotmail yahoo กจะมโปรแกรมคดกรองอเมลขยะในระดบหนง

10) ชนดภยคกคามรปแบบการหลอกลวงขอมล (Phishing)

เปนค าพองเสยงกบ “fishing” หรอการตกปลาเพอใหเหยอมาตดเบด คอ กลลวงชนดหนงในโลกไซเบอรแดวยการสงขอความผานอเมลลแหรอเมสเซนเจอรแ หลอกใหเหยอเชอวาเปนสถาบนการเงนหรอองคแกรนาเชอถอ เชญชวนดวยกลวธตางๆ เชน คณไดรบรางวล แลวท าลงคแหลอกใหเหยอคลก เพอหวงจะไดขอมลส าคญ เชน username / password เลขทบญชธนาคาร เลขทบตรเครดต เปนตน แตลงคแดงกลาวจะน าไปสหนาเวบไซตแเลยนแบบ หากเหยอกรอกขอมลสวนตวลงไปมจฉาชพสามารถน าไปหาประโยชนแในทางมชอบได [1]

11) ชนดภยคกคามรปแบบการดกขอมล (Sniffing)

การดกขอมลทสงจากคอมพวเตอรแเครองหนงไปยงอกเครองหนงบนเครอขายในองคแกร(Local Area Network: LAN) เปนวธการหนงทนกโจมตระบบนยมใชดกขอมล เพอแกะรหสผานบนเครอขายไรสาย (Wireless LAN) และดกขอมล Username / Password ของผอนทไมไดผานการเขารหส 6.3 แนวโนมการกระท าความผดทางคอมพวเตอร แนวโนมการกระท าความผดทางคอมพวเตอรแในป 2556 จะเกดขนกบอปกรณแพกพาเปนสวนมาก เนองจากมผใชจ านวนมากทหนไปใชอปกรณแพกพาและคลาวดแ อาชญากรกปรบตวตามไปโจมตผใชงานเหลานนเชนกน เราคาดการณแวาแพลตฟอรแมอปกรณแพกพาตางๆ และคลาวดแเซอรแวซ จะเปนเปาหมายหลกทมแนวโนมในการถกโจมตและการถกละเมดในป 2556 นคอสงทจะเกดมากขนเปนสองเทาของมลแวรแบนโทรศพทแมอถอจากป 2553-2554 เชนเดยวกบการเพมขนอยางรวดเรวของมลแวรแของ Android ในป 2555 นอกจากน อปกรณแพกพาทไมมการจดการเปนอยางดและมการเชอมตอการใชงานเขา-ออกจากระบบเครอขายองคแกรและรบขอมลอยางตอเนอง มแนวโนมวาภายหลงขอมลเหลานนจะถกเกบไวในคลาวดแอนๆ โดยมความเสยงเพมขนจากการรวไหลและการโจมตเปาหมายของอปกรณแพกพา ขณะทผใชเพมการใชแอพพลเคชนลงในโทรศพทแมอถอกรบเอามลแวรแเขามาดวย จากการช าระเงนผานโทรศพทแมอถอทเพมขน เราอาจจะเหนคนรายทใชมลแวรแในการโจรกรรมขอมล

Page 96: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 96

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การช าระเงนจากผคนทอยในโลกการซอขายสนคาออนไลนแ บางระบบการช าระเงนทใชอยางแพรหลายกบผไมเคยมประสบการณแดานเทคนค อาจมชองโหวทปลอยใหขอมลถกโจรกรรมไปได ในขณะเดยวกน เราคาดการณแการเตบโตของแอดแวรแในมอถอหรอ "ภยรายทางโทรศพทแมอถอ"ทจะสรางความร าคาญและรบกวนผใชและอาจจะเปดเผยรายละเอยดสถานท, ทอยตดตอ และระบอปกรณแทใชใหอาชญากรไซเบอรแเหน แมดแวรแ จะยองเขาไปในอปกรณแของผใชเมอพวกเขาดาวนแโหลดแอพพลเคชน - มกจะเปนการสงปอปอพขนแจงเตอนไปทแถบการแจงเตอนบนไอคอน การเปลยนแปลงการตงคาเบราวแเซอรแ และรวบรวมขอมลสวนบคคล วธการสรางกระแสเงนสดในเครอขายสงคมน ามาซงภยคกคามรปแบบใหม การเพมขนของรปแบบการสรางกระแสเงนสดผานทางแพลตฟอรแมของโซเชยลมเดยจะท าอาชญกรรมในโลกไซเบอรแใชเปนชองทางในการโจมตเหยอได ในฐานะผบรโภค เราใชโซเชยลมเดยกนอยางไววางใจมากขน เรมตงแตการแชรแขอมลสวนบคคล ใชซอเกมสแ ซอของขวญใหเพอน เครอขายเหลานเปนจดเรมตนในการใชแพลตฟอรแมเปนสอกลางในการซอขายโดยอนญาตใหสมาชกซอของขวญและสงใหเพอนฝง ซงแพลตฟอรแมเหลานนกเปนชองทางใหมทอาชกรในโลกไซเบอรแใชโจมตเหยอได ซงไซแมนเทคไดคาดการณแไววา การขโมยขอมลทเหยอใชในการซอของในโลกโซเชยลเนตเวรแก หรอลอลวงใหบอกขอมลการช าระเงน ขอมลสวนตว โดยปลอมแปลงเครอขายสงคมออนไลนแหรอโซเชยลเนตเวรแกจะเพมมากขน ซงยงรวมถงการสรางของขวญปลอม หรอสงขอความทางอเมลเพอขอทอยบานและขอมลสวนตวอนๆ อกดวย ตวอยางเชน 1) บตรของขวญจากสตารแบค ทอาชญากรทเรยกวา scammers เสแสรงวาเปนเจาของบตรก านลของสตารแบคและหลอกใหเหยอใหขอมลสวนตว อาท อเมล ทอย และทอยในการจดสงบตรก านลไปใหพรอมกบมลคาในบตรทน าไปแลกสนคาได อาชญากรประเภทนยงใชวธการใหมๆ ทจะบายเบยงการตรวจจบ เชน หลอกใหเหยอคดวาก าลงสนทนากบเจาหนาทหรอพนกงานของสตารแบคซงเปนแบรนดแทเหยอรายนนชนชอบ 2) โปรแกรมเรยกคาไถ (Ransomeware) คอ สแกรแแวรแ รปแบบใหม 3) โปรแกรมเรยกคาไถ หรอ แรนซมแวรแ (Ransomware) เปนอกหนงรปแบบของภยทตองจบตามองเพราะมแนวโนมเพมขนเรอยๆ โดยเปนการอาศยขนตอนวธการช าระเงนเพอขโมยขอมลจากเหยอเปาหมาย แรมซมแวรแ (Ransomware) เปนรปแบบหนงของโปรแกรมประสงคแราย (malicious software) ซงจะท าลายการท างานของระบบคอมพวเตอรแท าใหไมสามารถเขาอนเตอรแเนตไดและเรยกคาไถเปนขอมลสวนตวเพอใหสามารถกคนระบบใหกลบสสภาวะปกต แรนซมแวรแทพบเมอเรวๆ น จะใชวธขนภาพบนหนาจอและขอความเตอนในลกษณะทมาจากต ารวจวาตองจายคาปรบเพราะเขาเวบผดกฎหมาย มลแวรแประเภทนจะใชบรการการระบสถานทตงของเครองคอมพวเตอรแทก าลงเปดใชงานอย หลงจากท าการลอคหนาจอใหเขาใชงานอนเทอรแเนตไมได กจะสงขอความขในภาษากฎหมายทใชอยทวไปในประเทศนนๆ แรมซมแวรแ เปนการหลอกลวงทเหนอชนกวาการพยายามหลอกเหยอ เพราะมนจะพยายามบงคบใหเหยอตองยอมจ านน อาชญากรประเภทน เลยนแบบวธการจบตวประกนไปเรยกคาไถ แตท าในโลกไซเบอรแคอ อาศยหนาจอเวบไซตแทผใชก าลงท าการช าระเงนทางออนไลนแ[3]

Page 97: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 97

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

6.4 กรณศกษาเกยวกบการกระท าความผดทางคอมพวเตอร 6.4.1 กรณศกษาท 1

เมอวนท 16 ม.ค. 2556 ผสอขาวไดรบการรองเรยนจากประชาชนวาขณะนมภาพเดกนกเรยนแตงกายไมเหมาะสมถกน ามาเผยแพรผานทางอนเตอรแเนตในโลกโซเซยลเนตเวรแค และเวบไซตแเฟซบ฿ค โดยมการสงเผยแพรตอกนมาเปนจ านวนมาก รายละเอยดของภาพเปนภาพเดกสวมใสชดนกเรยนหญง 7 คน สวนใหญมการถอดเสอผาออกเหลอเพยงยกทรงนงบางยนบางโชวแหนาอก สวนอกคนสวมใสเสอชดนกเรยนคอซองแตนงถางขาโชวแกางเกงในสแดง และยงมบางคนใสเสอสายเดยวและมการแสดงทาทางกอดรดกน โดยทงหมดไดถายภาพดวยสหนายมแยมแจมใสไมละอายในสงทท า ผสอขาวไดตรวจสอบภาพดงกลาว พบวา มตนตอการสงภาพมาจากบคคลทใชชอวา Beer nirvana มผมาแสดงความคดเหนแสดงความชนชอบภาพดงกลาวอยางรวดเรว ในระยะเวลา 10 นาท มผกดชนชอบเพมขนนบพนๆราย รวมทงมการน าภาพดงกลาวไปเผยแพรแบงปในตอๆกนเปนจ านวนมาก.....[4] การกระท าความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 จากขาวขางตนเปนการโพสตแรปทไมเหมาะสมลง Internet ในระบบ Social network ทเขาถงไดงาย ซงการโพสตแรปเปนรปทมลกษณะโปเปลอย เปนรปเดกนกเรยนหญงม.ตน 7 คน โพสตแทายวยวน นงนอยหมนอย ถอวาเปนการกระท าความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 ใน มาตราตอไปน 1) มาตรา 14 (4) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแใดๆ ทมลกษณะอนลามกและขอมลคอมพวเตอรแนนประชาชนทวไปอาจเขาถงได 2) มาตรา 14 (5) ผใดเผยแพรและสงตอซงขอมลลามก ตองระวางโทษจ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 1 แสนบาท หรอทงจ าทงปรบ อกทงยงผดประมวลกฎหมายอาญาฐานหมนประมาท มาตรา 326 และ 328 โดยตองโทษจ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 2 แสนบาท

Page 98: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 98

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

6.4.2 กรณศกษาท 2 กองปราบบก จโจมคน-จบ “เวบประชาไท” หมนสถาบน (6 ม.ค.) เมอเวลา 14.00 น.พล.ต.ต.วรศกด นพสทธพร รอง ผบช.ก.พ.ต.อ.สาธต ต ชยภพ รอง ผบก.ป.พรอมก าลงเจาหนาทต ารวจกองปราบปรามน าหมายคน ศาลอาญา เลขท 183/2552 ลงวนท 5 ม.ค.2551 เขาตรวจคนภายในส านกงานเวบไซตแประชาไท เลขท 409 ชน 1 อาคาร มอส.ซอยประชาราษฎรแบ าเพญ 5 แขวงและเขตหวยขวาง หลงจากทางเจาหนาทต ารวจไดรบการรองเรยนจากทางกระทรวงเทคโน โลย สา รสน เทศและการ ส อสาร ( ไอซ ท ) ว า เ ว บ ไ ซตแหน ง สอพ มพแประชาไทออนไลนแ (www.prachatai.com) มการโพสตแขอความลกษณะหมนเบองสง ในชวงตงแตวนท 15 ต.ค. -3 พ.ย.2551 ตอเนองกน เหตเกดในพนทเขตพระราชวง เขตปทมวน และ เขตหวยขวาง ทงน จากหลกฐานททางกระทรวงไอซท มอบใหกบทางเจาหนาทพบขอความภายในเวบไซตแดงกลาวทเขาขายหมนเบองสงมากกวา 40 ขอความ จงไดรวบรวมพยานหลกฐานเพอขอหมายคน และหมายจบ นางสาวจรนช เปรมชยพร อาย 42 ป ผอ านวยการเวบไซตแประชาไท อยบานเลขท 48/282 ซอยรามค าแหง 104 แขวงและเขตสะพานสง ซงทางศาลอาญาไดอนมตหมายจบผตองหา เลขท551/2552 ลงวนท 3 ม.ค.2551 ในขอหากระท าผด พ.ร.บ.คอมพวเตอรแ พ.ศ.2550 มาตรา 14(1)(3)(5) เปนผใหบรการจงใจสนบสนน หรอยนยอมใหมการกระท าผด น าเขาสระบบคอมพวเตอรแ ซงขอมลคอมพวเตอรแปลอมไมวาทงหมด หรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรแอนเปนเทจ โดยประการทจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน , น าเขาสระบบคอมพวเตอรแ ขอมลอนเปนเทจโดยประการทจะเกดความเสยหายตอความมนคงประเทศ และเผยแพร หรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรแโดยรอยแลววาเปนขอมลคอมพแตาม (1)(3)(5) และผด พ.ร.บ.คอมพแ มาตรา 15 จากการตรวจคนภายในส านกงานเวบไซตแดงกลาว เจาหนาทไดท าการยดคอมพวเตอรแโนตบ฿กของนางสาวจรนช มาท าการตรวจสอบ พรอมกบเชญตว นางสาวจรนช ผอ.เวบไซตแประชาไท มาสอบปากค าทกองปราบปราม โดยผตองหาไดใหการปฏเสธตลอดขอกลาวหา โดยอางวาขอความดงกลาวทอยในเวบไซตแประชาไท เปนขอความของผทเขามาอานขาวสารในเวบ และเขยนไวในเวบบอรแดสาธารณะของเวบไซตแดงกลาว ซงภายหลงเจาหนาทผดแลเวบไซตแตรวจพบกไดลบขอความทมเนอหาเชงหมนเบองสงทงหมดแลว ผสอขาวรายงานวา ส าหรบกรณการตรวจคนและจบกม ผอ.เวบไซตแหนงสอพมพแประชาไทออนไลนแ ครงน ทางเจาหนาทต ารวจชดจบกมไมสามารถเปดเผยขอมลรายละเอยดเชงลกตอสอมวลชนได เนองจากเปนคดส าคญ อยางไรกตาม จากการสอบถาม นายชวส ฤกษแศรสข บรรณาธการ ใหการในเบองตน วา เขาใจวาประเดนทเจาหนาทต ารวจจบกมในครงน นาจะเกดจากการทมผเขามาโพสตแขอความในเวบบอรแด ซงมขอความเปนจ านวนมาก อาจลบไมทนจงเกดปใญหาขน การกระท าความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 จากขาวของตน เปนการกระท าความผดตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าผดเกยวกบคอมพวเตอรแ ในมาตรา 14 ระบวา ผใดกระท าความผดทระบไวดงตอไปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ ไดแก 14 (1) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแปลอม ไมวาทงหมดหรอบางสวน หรอขอมลคอมพวเตอรแอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน

Page 99: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 99

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

14 (3) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแใดๆ อนเปนความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกรหรอความผดเกยวกบการกอการรายตามประมวลกฎหมายอาญา 14 (5) เผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรแโดยรอยแลววาเปนขอมลคอมพวเตอรแตาม (1)(2)(3)(4) มาตรา 15 ระบวา ผใหบรการผใดจงใจสนบสนนหรอยนยอมใหมการกระท าความผดตามมาตรา 14 ในระบบคอมพวเตอรแทอยในความควบคมของตน ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท าความผดตามมา และ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ซงบญญตวา “ผใดหมนประมาท ดหมน หรอแสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษตรยแ พระราชน รชทายาท หรอผส าเรจราชการแทนพระองคแ ตองระวางโทษจ าคกตงแตสามป ถงสบหาป”

Page 100: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 100

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณนานกรมประจ าบทท 6

[1] http://www.slideshare.net/tasawawan2k/04-rull-12767545 (สบคนเมอวนท 10 กรกฎาคม 2556 ). [2] samtech-lms.net/Intranet_km/file_pdf/Threats.pdf (สบคนเมอวน ท 10 กรกฎาคม 2556 ). [3] http://www.ryt9.com/s/prg/1616696 (สบคนเมอวนท 10 กรกฎาคม 2556 ). [4] http://www.komchadluek.net (สบคนเมอวนท 10 กรกฎาคม 2556 ). [5] http://www.manager.co.th/Crime/ViewNews.aspx?NewsID=9520000025994 (สบคนเมอ วนท 6 สงหาคม 2556 ).

Page 101: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 101

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 7 กฎหมายเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร และกฎหมายเกยวกบโทรคมนาคม

7.1 พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 เนองจากในปใจจบนระบบคอมพวเตอรแไดเปนสวนส าคญของการประกอบกจการและการด ารงชวตของมนษยแ หากมผกระท าดวยประการใด ๆ ใหระบบคอมพวเตอรแไมสามารถท างานตามค าสงทก าหนดไว หรอท าใหการท างานผดพลาดไปจากค าสงทก าหนดไว ใชวธการใดๆ เขาลวงรขอมล แกไข หรอ ท าลายขอมลของบคคลอนในระบบคอมพวเตอรแโดยมชอบ หรอใชระบบคอมพวเตอรแเพอเผยแพรขอมลคอมพวเตอรแอนเปนเทจ หรอมลกษณะอนลามกอนาจาร ยอมกอใหเกดความเสยหาย กระทบกระเทอนตอเศรษฐกจ สงคม และความมนคงของรฐ รวมทงความสงบสขและศลธรรมอนดของประชาชน สมควรก าหนดมาตรการเพอปองกนและปราบปรามการกระท าดงกลาว จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน หรอสรปเจตนารมณแไดวา “เพอก าหนดฐานความผดและบทลงโทษ ก าหนดอ านาจเจาหนาทของพนกงานเจาหนาท และก าหนดหนาทของผใหบรการ”

7.1.1 พนกงานเจาหนาท

เพอใหการแตงตงพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 มความชดเจนและเปนไปอยางมประสทธภาพ

อาศยอ านาจตามความในมาตรา 28 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 รฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงไดก าหนดหลกเกณฑแเกยวกบคณสมบตของพนกงานเจาหนาท ดงตอไปน [1]

ขอ (1) “พนกงานเจาหนาท” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตง ตงใหปฏบ ตตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 “รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขอ (2) พนกงานเจาหนาท ตองมคณสมบต ดงตอไปน

(1) มความรและความช านาญเกยวกบระบบคอมพวเตอรแ

(2) ส าเรจการศกษาไมนอยกวาระดบปรญญาตรทางวศวกรรมศาสตรแ วทยาศาสตรแ วทยาการคอมพวเตอรแ เทคโนโลยสารสนเทศ สถตศาสตรแ นตศาสตรแ รฐศาสตรแ หรอรฐประศาสนศาสตรแ

(3) ผานการอบรมทางดานความม นคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ (Information Security) สบสวน สอบสวน และการพสจนแหลกฐานทางคอมพวเตอรแ (Computer Forensics)

Page 102: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 102

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(4) มคณสมบตอนอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

ก. รบราชการหรอเคยรบราชการไมนอยกวาสองปในต าแหนงเจาหนาทตรวจพสจนแพยานหลกฐานทเปนขอมลคอมพวเตอรแ หรอพยานหลกฐานอเลกทรอนกสแ

ข. ส าเรจการศกษาตามขอ 2 (2) ในระดบปรญญาตร และมประสบการณแทเปนประโยชนแตอการปฏบตงานตามพระราชบญญตนนบแตส าเรจการศกษาดงกลาวไมนอยกวาสป

ค. ส าเรจการศกษาตามขอ 2 (2) ในระดบปรญญาโท หรอสอบไลไดเปนเนตบณฑตตามหลกสตรของส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา และมประสบการณแทเปนประโยชนแตอการปฏบตงานตามพระราชบญญตนนบแตส าเรจการศกษาดงกลาวไมนอยกวาสามป

ง. ส าเรจการศกษาตามขอ 2 (2) ในระดบปรญญาเอก หรอมประสบการณแทเปนประโยชนแตอการปฏบตงาน ตามพระราชบญญตนนบแตส าเรจการศกษาดงกลาวไมนอยกวาสองป

จ. เปนบคคลทท างานเกยวกบความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ การตรวจพสจนแหลกฐานทางคอมพวเตอรแ หรอมประสบการณแในการด าเนนคดเกยวกบการกระท าความผดทางคอมพวเตอรแไมนอยกวาสองป

ขอ (3) ในกรณทมความจ าเปนเพอประโยชนแของทางราชการในการสบสวนและสอบสวนการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ จ าเปนตองมบคลากรซงมความร ความช านาญ หรอประสบการณแสง เพอด าเนนการสบสวนและสอบสวนการกระท าผดหรอคดเชนวานน หรอเปนบคลากรในสาขาทขาดแคลน รฐมนตรอาจยกเวนคณสมบตตามขอ 2 ไมวาทงหมด หรอบางสวนส าหรบการบรรจและแตงตงบคคลใดเปนการเฉพาะกได

ขอ (4) การแตงตงบคคลหนงบคคลใดเปนพนกงานเจาหนาท ใหแตงตงจากบคคลซงมคณสมบตตามขอ 2 หรอขอ 3 โดยบคคลดงกลาวตองผานการประเมนความรความสามารถ หรอทดสอบตามหลกสตรและหลกเกณฑแทรฐมนตรประกาศก าหนด การแตงตงบคคลใดเปนพนกงานเจาหนาทตามวรรคหนง ใหพนกงานเจาหนาท ด ารงต าแหนง

ขอ (5) พนกงานเจาหนาทตองไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน

(1) เปนบคคลลมละลาย บคคลไรความสามารถ หรอบคคลเสมอนไรความสามารถ

(2) เปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถน ผบรหารทองถน กรรมการหรอผด ารงต าแหนงทรบผดชอบในการ

Page 103: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 103

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรหารพรรคการเมอง ทปรกษาพรรคการเมอง หรอเจาหนาทในพรรคการเมอง

(3) เปนผอยระหวางถกสงใหพกราชการ หรอถกสงใหออกจากราชการไวกอน

(4) ถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ หนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจเพราะท าผดวนย หรอรฐมนตรใหออกจากการเปนพนกงานเจาหนาท เพราะมความประพฤตเ สอมเสย บกพรอง หรอไม สจรตตอหนาท หรอหยอนความสามารถ

(5) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทกระท าโดยประมาท หรอความผดลหโทษ

(6) ตองค าพพากษาหรอค าสงของศาลใหทรพยแสนตกเปนของแผนดน เพราะร ารวยผดปกตหรอมทรพยแสนเพมขนผดปกต

ขอ (6) พนกงานเจาหนาทพนจากต าแหนงเมอ

(1) ตาย

(2) ลาออก

(3) ถกจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก

(4) ขาดคณสมบต หรอมลกษณะตองหามตามขอ 5

(5) รฐมนตรใหออก เพราะมความประพฤตเสอมเสย บกพรอง หรอไมสจรตตอหนาท หรอหยอนความสามารถ

(6) ครบวาระการด ารงต าแหนง [1]

7.1.2 สงทตองปฏบตตาม

พระราชบญญตนมผลกบผใชคอมพวเตอรแและอนเทอรแเนตทวไป เพราะหากกระท าความผดจะดวยตงใจหรอไม กอาจมผลกระทบไดในสวนของผใหบรการ ซงรวมไปถงหนวยงานตางๆ ทเปดบรการอนเทอรแเนตใหแกผอน หรอกลมพนกงาน นกศกษาในองคแกรกตองมภาระหนาทหลายอยาง ในฐานะ “ผใหบรการ”

ผใชคอมพวเตอรแและอนเทอรแเนตควรจะทราบและระมดระวงในสงทผใชอนเทอรแเนตไมควรท า 9 ประการ

1. อยาบอก password ของทานแกผอน

2. อยาใหผอนยมใชเครองคอมพวเตอรแ หรอโทรศพทแเคลอนทเพอเขาอนเทอรแเนต

3. อยาตดตงระบบเครอขายไรสายในบานหรอทท างาน โดยไมใชมาตรการการตรวจสอบ

Page 104: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 104

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผใชงานและการเขารหสลบ

4. อยาเขาสระบบดวย user ID และ password ทไมใชของตนเอง

5. อยาน า user ID และ password ของผอนไปใชงานหรอเผยแพร

6. อยาสงตอซงภาพ ขอความ หรอภาพเคลอนไหวทผดกฎหมาย

7. อยากด “remember me” หรอ “remember password” ทเครองคอมพวเตอรแสาธารณะ และอยา log-in เพอท าธรกรรมทางการเงนทเครองสาธารณะ ถาหากไมมความเชยวชาญทาง computer security

8. อยาใช WiFi (Wireless LAN) ทเปดใหใชฟร โดยปราศจากการเขารหสลบขอมล

9. อยาท าผดตามมาตรา 14 ถง มาตรา16 ไมวาโดยบงเอญ หรอโดยรเทาไมถงการณแ

7.1.3 ลกษณะการกระท าความผด

ม า ต ร ก า ร ก ร ะ ท า ค ว า ม ผ ด ตามกฎหมาย

บทลงโทษ ประเภทภยคกคาม/ตวอยางการกระท าความผด

1. การเขาถงระบบคอมพวเตอรแของผอนทมมาตรการปองกนโดยมชอบ (มาตรา 5)

จ าคกไมเกน 6 เดอน ปรบไมเกน 10,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

Hack ระบบ

2. การลวงรและเปดเผยวธการเข า ถ ง ร ะบบคอมพ ว เ ตอรแ ท มมาตรการปองกนของผอนโดยมชอบ (มาตรา 6)

จ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 20,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

การบอกรหสผาน หรอวธการเขาสระบบคอมพวเตอรแของผอนใหบคคลทสามทราบ

3. การเขาถงขอมลคอมพวเตอรแของผอนทมมาตรการปองกนโดยมชอบ (มาตรา 7)

จ าคกไมเกน 2 ป หรอปรบไมเกน 40,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

การปลดลอกไฟลแขอมลทเขารหสไว

4. ดกรบขอมลคอมพวเตอรแของผอนทอยระหวางการสงในระบบคอมพวเตอรแโดยมชอบ (มาตรา 8)

จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

การ sniff

Page 105: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 105

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ม า ต ร ก า ร ก ร ะ ท า ค ว า ม ผ ด ตามกฎหมาย

บทลงโทษ ประเภทภยคกคาม/ตวอยางการกระท าความผด

5. รบกวนขอมลคอมพวเตอรแของผอนโดยมชอบ (ท าลาย แกไข เปลยนแปลงขอมล (มาตรา 9)

จ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ซอนไฟลแ ลบขอมล แกไข น าขอมลของผอนไปเขารหส

6. การรบกวน (ขดขวาง ระงบ) การท างานของระบบคอมพวเตอรแของผอนโดยมชอบ (มาตรา 10)

จ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

การท า Denial of Service

7. สแปมเมล (เปนการสงโดยปกปดแหลงทมาของการสงอเมล) (มาตรา 11)

ปรบไมเกน 100,000 บาท อ เมลเ ชญชวนท าธ รกจ ขายสนคา

8.ท าการรบกวนขอมลคอมพวเตอรแหรอระบบคอมพวเตอรแของผอนและมผลใหเกดความเสยหายกบประชาชน หรอความมนคงของประเทศ (มาตรา 12)

จ าคกตงแต 3-15 ป ปรบไมเกน 200,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ แตถาท าใหมการเสยชวตตองจ าคกตงแต 10-20 ป

รบกวนระบบคอมพว เตอรแ ทควบคมจราจร หรอการบน

9. จ าหนาย หรอเผยแพรชดค าสงทใชในการกระท าผด (ตงแตขอ 1-7)

จ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 20,000 บาท

แจกโปรแกรมทใชในการแฮค ระบบ

10. ลงขอมลคอมพวเตอรแปลอมหร อ เ ท จ และท า ให ผ อ น หร อประชาชนเสยหาย (มาตรา 14(1))

จ าคกไมเกน 5 ป หรอปรบไมเกน 100,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ลงขอมลขายสนคาโดยไมมสนคาจรง เพอใหผซอโอนเงนมาให เปนตน

11. ลงขอมลคอมพวเตอรแเทจทนาจะกอใหเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ หรอสรางความตนตระหนก (มาตรา 14(2))

เหมอนขอ 10 เขยนกระทวาจะมแผนดนไหว หรอน าทวมใหญในกรงเทพฯ

12. ลงขอมลคอมพวเตอรแทถอเปนความผดตามกฎหมายอาญา ใน

เหมอนขอ 10 สงอเมล หรอเขยนกระทขมข ทจะวางระเบดสถานทราชการ

Page 106: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 106

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ม า ต ร ก า ร ก ร ะ ท า ค ว า ม ผ ด ตามกฎหมาย

บทลงโทษ ประเภทภยคกคาม/ตวอยางการกระท าความผด

สวนความมนคงแหงราชอาณาจกรหรอการกอการราย (มาตรา 14(3))

13. ลงขอมลคอมพวเตอรแทลามก (มาตรา 14(4))

เหมอนขอ 10 ลงภาพ หรอวดโอลามกอนาจาร

14. การเผยแพร หรอสงตอขอมลตามขอ 10 - 13 (มาตรา 14(5))

เหมอนขอ 10 การสงตอขอความ ขาวลอ หรอภาพลามกไปทางอเมล

15. ผใหบรการใหการสนบสนน หรอยนยอมใหมการท าผดตามขอ 10 - 14 (มาตรา 15)

เหมอนขอ 10

16. การตดตอภาพของผอน ท าใหผถกตดตอภาพเสยหาย (มาตรา 16)

จ าคกไมเกน 3 ป หรอปรบไมเกน 60,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ

ตารางท 7.1.3 แสดงลกษณะการกระท าความผด มาตรการกระท าความผดตามกฎหมาย

7.1.4 ลกษณะการกระท าความผดในมมมองดานเทคนค

ในลกษณะการกระท าความผด จะสามารถแบงใหสอดคลองกบหมวดหมฐานความผดได เชนกน

1) การกระท าตอระบบคอมพวเตอร 1.1) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 1

สปายแวรแ (Spyware), สนฟเฟอรแ (Sniffer) มผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหายคอ การสอดแนมขอมลสวนตว การแอบดกฟใง packet [35] ซงจะเทยบไดกบฐานความผดมาตรา 5 เขาถงระบบคอมพวเตอรแ , มาตรา 6 เปดเผยมาตรการปองกนระบบ , มาตรา 7 เขาถงขอมลคอมพวเตอรแ และมาตรา 8 ดกรบขอมลคอมพวเตอรแ

1.2) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 2

การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses มผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ การตงเวลาใหโปรแกรมท าลายขอมลคอมพวเตอรแหรอระบบคอมพวเตอรแ, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 9 แกไข/เปลยนแปลงขอมลคอมพวเตอรแ,

Page 107: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 107

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มาตรา 10 รบกวน/ขดขวางระบบคอมพวเตอรแ 1.3) กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 3

การท าสแปม (Spamming) ปกปด/ปลอมแปลงแหลงทมา ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ รบกวนการใชระบบคอมพวเตอรแตามปกต อาจถงขนท าใหเปน Zombie ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 11 สแปมเมล

1.4 กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 4

BOT หรอ Botnet ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ ผลกระทบตอความมนคงปลอดภยของประเทศ หรอทางเศรษฐกจ, ความปลอดภยสาธารณะ , การบรการสาธารณะ อาจเกดสงครามขอมลขาวสาร (Information Warfare) [35] ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 12 เหตฉกรรจแ อนเกดจากการกระท าขางตน (1) แกประชาชน (2) ความมนคง

1.5 กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 5

Hacking Tools, Spam Tools ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหายคอ สอดแนมขอมลสวนตว, การแอบดกฟใง packet, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) อนเปนผลจากการเผยแพรเครองมอดงกลาว ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 13 การจ าหนายหรอเผยแพรชดค าสงไมพงประสงคแ

2) การใชคอมพวเตอรในการกระท าความผด 2.1 กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 6

การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses, Phishing, ยยง, หลอกลวง, ภาพลามก ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ การตงเวลาใหโปรแกรมท าลายขอมลคอมพวเตอรแหรอระบบคอมพวเตอรแ, การท าใหระบบคอมพวเตอรแท างานผดปกตไปจากเดม หรอหยดท างาน (Denial of Service) หรอท าใหเกดความวนวายตอเศรษฐกจ ความมนคงของประเทศ ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 14 การน าเขาสระบบคอมพวเตอรแ ซงขอมลคอมพวเตอรแปลอม/ เทจ /ภยตอความมนคง/ ลามก /หรอการสงตอขอมล (forward) นน

2.2 กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 7

การสนบสนน สงเสรม การใชชดค าสงในทางมชอบ (Malicious Code) เชน Viruses, Worms, Trojan Horses, Phishing, ยยง, หลอกลวง, ภาพลามก ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ เกดความเสยหายตอผอน ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 15 ความรบผดฐานสนบสนนการกระท าความผดของผใหบรการ จงใจสนบสนนและยนยอม

2.3 กลมตวอยางรปแบบการกระท าความผด กลมท 8

การตดตอภาพ ผลกระทบตอความมนคงปลอดภย และความเสยหาย คอ ผถกกระท าถกดหมน ถกเกลยดชง หรออบอาย ซงจะเทยบไดกบฐานความผด มาตรา 16 การตดตอภาพ เปนเหตใหถกดหมน ถกเกลยดชง หรออบอาย

Page 108: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 108

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7.1.4 ขนตอนการด าเนนคดและการจบกม

ระเบยบวาดวยการจบ ควบคม คน การท าส านวนสอบสวนและด าเนนคดกบผกระท าความผด ตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 ประกาศ ณ วนท 30 พฤศจกายน พ.ศ. 2550

อาศยอ านาจตามมาตรา 29 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 นายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ออกระเบยบไว ดงตอไปน

ขอ (1) ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบวาดวยการจบ ควบคม คน การท าส านวนสอบสวนและด าเนนคดกบผกระท าความผด ตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550”

ขอ (2) ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ (3) ในระเบยบน

“พนกงานเจาหนาท” หมายความถง ผซงรฐมนตรวาการกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารแตงตงใหปฏบตการตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550

“พนกงานสอบสวน” หมายความถง เจาพนกงานซงกฎหมายใหมอ านาจและหนาทท าการสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

“การปฏบตหนาทรวมกน” หมายความวา การทพนกงานเจาหนาทและหรอพนกงานสอบสวนไดใหความเหนหรอค าแนะน า และหรอตรวจสอบพยานหลกฐานตงแตชนเรมการสอบสวนในคด โดยใหเรมด าเนนการนบแตโอกาสแรกเทาทจะพงกระท าได

“การสอบสวนรวมกน” หมายความวา การสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาและพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550

ขอ (4) ใหพนกงานเจาหนาท หรอพนกงานสอบสวนเปนผรบค ารองทกขแหรอค ากลาวโทษ ในกรณทมการกระท าความผดเกดขน หรออาง หรอเชอวาไดเกดขนภายในเขตอ านาจของตน หรอผตองหามทอย หรอถกจบภายในเขตอ านาจของตน และเปนความผดทบญญตไวในหมวด 1 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550

ขอ (5) ในกรณทพนกงานสอบสวนไดรบค ารองทกขแ หรอค ากลาวโทษตามขอ 4 แลวใหพนกงานสอบสวนประสานงานกบพนกงานเจาหนาท เพอประโยชนแในการแสวงหาพยานหลกฐานประกอบการกระท าความผด

ขอ (6) ในการจบ ควบคม และคน เมอพนกงานเจาหนาทประสานมายงพนกงานสอบสวนผรบผดชอบแลว ใหพนกงานสอบสวนผรบผดชอบด าเนนการตามอ านาจหนาทตอไป

Page 109: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 109

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขอ (7) ใหพนกงานเจาหนาทผรบผดชอบด าเนนการแสวงหาพยานหลกฐานทเกยวของกบการกระท าความผดตามทบญญตไวในหมวด 1 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 โดยใหมการปฏบตหนาทรวมกน และการสอบสวนรวมกน และมหนาทสงมอบพยานหลกฐานทรวบรวมไดทงหมดใหกบพนกงานสอบสวนผรบผดชอบจนกวาการสอบสวนในคดนนจะเสรจสน

ขอ (8) เมอพนกงานสอบสวนผรบผดชอบในการสอบสวน เหนวาการสอบสวนเสรจสนแลวใหพนกงานสอบสวนเปนผท าความเหนในรายงานความเหนทางคด ลงลายมอชอ และสงส านวนการสอบสวนไปยงพนกงานอยการในทองททมเขตอ านาจ เพอพจารณาสงการตอไป

ขอ (9) บรรดาการใดทพนกงานเจาหนาทและหรอพนกงานสอบสวนไดด าเนนการไปแลวตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 กอนระเบยบนมผลใชบงคบใหใชระเบยบนบงคบ [11]

3.1.10 เมอพบการกระท าความผดสามารถรองเรยนไดท

- ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค

- ศนยแจดการขอรองเรยนดานพาณชยแอเลกทรอนกสแ กรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชยแ

- ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

- มลนธเพอผบรโภค

หากตองการด าเนนคดอาญา สามารถรองเรยนไดท

- กองบงคบการปราบปรามการกระท าความผดเกยวกบอาชญากรรมทางเทคโนโลย (ปอท.)

- ส านกคดเทคโนโลยและสารสนเทศ กรมสอบสวนคดพเศษ (ดเอสไอ)

- ส านกปองกนและปราบปรามการกระท าความผดทางเทคโนโลยสารสนเทศส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7.2 พระราชบญญตวาดวยธรกรรมอเลกทรอนกส พ.ศ.2544 และทแกไขเพมเตม พระราชบญญต วาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ พ.ศ. 2544 ภมพลอดลยเดช ป.ภ.ร. ใหไว ณ วนท 2 ธนวาคม พ.ศ. 2544 เปนปท 56 ในรชกาลปใจจบน มาตรา 1 พระราชบญญตนเรยกวา "พระราชบญญต วาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ พ.ศ. 2544" มาตรา 2 พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนก าหนดหนงรอยยสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

Page 110: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 110

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มาตรา 3 ในพระราชบญญตนใหใชบงคบแกธรกรรมในทางแพงและพาณชยแทด าเนนการโดยใชขอมลอเลกทรอนกสแ เวนแตธรกรรมทมพระราชกฤษฎกาก าหนดมใหน าพระราชบญญตนทงหมดหรอแตบางสวนมาใชบงคบ ความในวรรคหนงไมมผลกระทบกระเทอนถงกฎหมายหรอกฎใดทก าหนดขนเพอคมครองผบรโภค พระราชบญญตนใหใชบงคบแกธรกรรมในการด าเนนงานของรฐตามทก าหนดใน หมวด 4 มาตรา 4 ในพระราชบญญตน "ธรกรรม" หมายความวา การกระท าใด ๆ ทเกยวกบกจกรรมในทางแพงและพาณชยแ หรอในการด าเนนงานของรฐตามทก าหนด ใน หมวด 4 "อเลกทรอนกสแ" หมายความวา การประยกตแใชวธการทางอเลกทรอนกสแ ไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา หรอวธอนใดในลกษณะคลายกน และใหหมายความรวมถงการประยกตแใชวธการทางแสง วธการทางแมเหลก หรออปกรณแทเกยวของกบการประยกตแใชวธตาง ๆ เชนวานน "ธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ" หมายความวา ธรกรรมทกระท าขนโดยใชวธการทางอเลกทรอนกสแทงหมด หรอแตบางสวน "ขอความ" หมายความวา เรองราว หรอขอเทจจรง ไมวาจะปรากฏในรปแบบของตวอกษร ตวเลข เสยง ภาพ หรอรปแบบอนใดทสอความหมายไดโดยสภาพของสงนนเองหรอโดยผานวธการใด ๆ "ขอมลอเลกทรอนกสแ" หมายความวา ขอความทไดสราง สง รบ เกบรกษา หรอประมวลผลดวยวธการทางอเลกทรอนกสแ เชน วธการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสแ จดหมายอเลกทรอนกสแ โทรเลข โทรพมพแ หรอโทรสาร "ลายมอชออเลกทรอนกสแ" หมายความวา อกษร อกขระ ตวเลข เสยงหรอสญลกษณแอนใดทสรางขนใหอยในรปแบบอเลกทรอนกสแซงน ามาใชประกอบกบขอมลอเลกทรอนกสแ เพอแสดงความสมพนธแระหวางบคคลกบขอมลอเลกทรอนกสแ โดยมวตถประสงคแเพอระบตวบคคลผเปนเจาของลายมอชออเลกทรอนกสแทเกยวของกบขอมลอเลกทรอนกสแนน และเพอแสดงวาบคคลดงกลาวยอมรบขอความในขอมลอเลกทรอนกสแ "ระบบขอมล" หมายความวา กระบวนการประมวลผลดวยเครองมออเลกทรอนกสแ ส าหรบสราง สง รบ เกบรกษา หรอประมวล ผลขอมลอเลกทรอนกสแ "การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสแ" หมายความวา การสงหรอรบขอความดวยวธการทางอเลกทรอนกสแระหวางเครอง คอมพวเตอรแโดยใชมาตรฐานทก าหนดไวลวงหนา "ผสงขอมล" หมายความวา บคคลซงเปนผสงหรอสรางขอมลอเลกทรอนกสแกอนจะมการเกบรกษาขอมลเพอสงไปตามวธการ ทผนนก าหนด โดยบคคลนนอาจจะสงหรอสรางขอมลอเลกทรอนกสแดวยตนเอง หรอมการสงหรอสรางขอมลอเลกทรอนกสแในนามหรอแทนบคคลนนกได ทงน ไมรวมถงบคคลทเปนสอกลางส าหรบขอมลอเลกทรอนกสแนน "ผรบขอมล" หมายความวา บคคลซงผสงขอมลประสงคแจะส งขอมลอเลกทรอนกสแให และไดรบขอมลอเลกทรอนกสแนน ทงน ไมรวมถงบคคลทเปนสอกลางส าหรบขอมลอเลกทรอนกสแนน "บคคลทเปนสอกลาง" หมายความวา บคคลซงกระท าการในนามผอนในการสง รบ หรอเกบรกษาขอมลอเลกทรอนกสแอนใด อนหนงโดยเฉพาะ รวมถงใหบรการอนทเกยวกบขอมลอเลกทรอนกสแนน "ใบรบรอง" หมายความวา ขอมลอเลกทรอนกสแหรอการบนทกอนใด ซงยนยนความเชอมโยงระหวางเจาของลายมอชอกบขอมล ส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแ "เจาของลายมอชอ" หมายความวา ผซงถอขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแ และสรางลายมอชออเลกทรอนกสแนน ในนามตนเองหรอแทนบคคลอน

Page 111: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 111

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

"คกรณทเกยวของ" หมายความวา ผซงอาจกระท าการใด ๆ โดยขนอยกบใบรบรองหรอ ลายมอชออเลกทรอนกสแ "หนวยงานของรฐ" หมายความวา กระทรวง ทบวง กรม สวนราชการทเรยกชออยางอน และมฐานะเปนกรมราชการสวนภม ภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจทตงขนโดยพระราชบญญตหรอพระราชกฤษฎกา และใหหมายความรวมถงนตบคคล คณะบคคล หรอบคคล ซงมอ านาจ หนาทด าเนนงานของรฐไมวาในกรณใด ๆ "คณะกรรมการ" หมายความวา คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ "รฐมนตร" หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน มาตรา 5 บทบญญต มาตรา 13 ถง มาตรา 24 และบทบญญต มาตรา 26 ถง มาตรา 31 จะตกลงกนเปนอยางอนกได มาตรา 6 ใหนายกรฐมนตรรกษาการตามพระราชบญญตน 1 ธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ มาตรา 7 หามมใหปฏเสธความมผลผกพนและการบงคบใชทางกฎหมายของขอความใด เพยงเพราะเหตทขอความนนอยในรป ของขอมลอเลกทรอนกสแ มาตรา 8 ภายใตบงคบบทบญญตแหง มาตรา 9 ในกรณทกฎหมายก าหนดใหการใดตองท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ หรอ มเอกสารมาแสดง ถาไดมการจดท าขอความขนเปนขอมลอเลกทรอนกสแทสามารถเขาถงและน ากลบมาใชไดโดยความหมายไมเปลยนแปลง ใหถอวาขอ ความนนไดท าเปนหนงสอ มหลกฐานเปนหนงสอ หรอมเอกสารมาแสดงแลว มาตรา 9 ในกรณทบคคลพงลงลายมอชอในหนงสอ ใหถอวาขอมลอเลกทรอนกสแนนมการลงลายมอชอแลว ถา (1) ใชวธการทสามารถระบตวเจาของลายมอชอ และสามารถแสดงไดวาเจาของลายมอชอรบรองขอความในขอมลอเลกทรอนกสแนนวาเปนของตน และ (2) วธการดงกลาวเปนวธการทเชอถอไดโดยเหมาะสมกบวตถประสงคแของการสราง หรอสงขอมลอเลกทรอนกสแ โดยค านงถงพฤตการณแแวดลอมหรอขอตกลงของคกรณ มาตรา 10 ในกรณทกฎหมายก าหนดใหน าเสนอหรอเกบรกษาขอความใดในสภาพทเปนมาแตเดมอยางเอกสารตนฉบบ ถาไดน าเสนอหรอเกบรกษาในรปขอมลอเลกทรอนกสแตามหลกเกณฑแดงตอไปน ใหถอวาไดมการน าเสนอหรอเกบรกษาเปนเอกสาร ตนฉบบตามกฎหมายแลว (1) ขอมลอเลกทรอนกสแไดใชวธการทเชอถอไดในการรกษาความถกตอง ของขอความตงแตการสรางขอความเสรจสมบรณแ และ (2) สามารถแสดงขอความนนในภายหลงได ความถกตองของขอความตาม (1) ใหพจารณาถงความครบถวนและไมมการเปลยนแปลงใดของขอความ เวนแตการรบรอง หรอบนทกเพมเตม หรอการเปลยนแปลงใด ๆ ทอาจจะเกดขนไดตามปกตในการตดตอสอสาร การเกบรกษา หรอการแสดงขอความซงไมมผลตอความถกตองของขอความนน ในการวนจฉยความนาเชอถอของวธการรกษาความถกตองของขอความตาม (1) ใหพเคราะหแถงพฤตการณแทเกยวของทงปวง รวมทงวตถประสงคแของการสรางขอความนน มาตรา 11 หามมใหปฏเสธการรบฟใงขอมลอเลกทรอนกสแเปนพยานหลกฐาน ในกระบวนการพจารณาตามกฎหมายเพยงเพราะ เหตวาเปนขอมลอเลกทรอนกสแ

Page 112: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 112

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในการชงน าหนกพยานหลกฐานวาขอมลอเลกทรอนกสแจะเชอถอไดหรอไมเพยงใดนน ใหพเคราะหแถงความนาเชอถอของลกษณะหรอ วธการทใชสราง เกบรกษา หรอสอสารขอมลอเลกทรอนกสแ ลกษณะ หรอวธการรกษา ความครบถวน และไมมการเปลยนแปลงของขอความ ลกษณะหรอวธการ ทใชในการระบหรอแสดงตวผสงขอมล รวมทงพฤตการณแทเกยวของทงปวง มาตรา 12 ภายใตบงคบบทบญญต มาตรา 10 ในกรณทกฎหมายก าหนดใหเกบรกษาเอกสารหรอขอความใด ถาไดเกบรกษา ในรปขอมลอเลกทรอนกสแตามหลกเกณฑแดงตอไปน ใหถอวาไดมการเกบรกษาเอกสารหรอขอความตามทกฎหมายตองการแลว (1) ขอมลอเลกทรอนกสแนนสามารถเขาถงและน ากลบมาใชไดโดยความหมายไมเปลยนแปลง (2) ไดเกบรกษาขอมลอเลกทรอนกสแนนใหอยในรปแบบทเปฯอยในขณะทสราง สง หรอไดรบขอมลอเลกทรอนกสแนน หรอ อยในรปแบบทสามารถแสดงขอความทสราง สง หรอไดรบใหปรากฏอยางถกตองได และ (3) ไดเกบรกษาขอความสวนทระบถงแหลงก าเนด ตนทาง และปลายทางของขอมลอเลกทรอนกสแ ตลอดจนวนและเวลาทสงหรอ ไดรบขอความดงกลาว ถาม ความในวรรคหนง มใหใชบงคบกบขอความทใชเพยงเพอวตถประสงคแในการสงหรอรบขอมลอเลกทรอนกสแ หนวยงานของรฐทรบผดชอบในการเกบรกษาเอกสารหรอขอความใด อาจก าหนดหลกเกณฑแ รายละเอยดเพมเตมเกยวกบการ เกบรกษาเอกสารหรอขอความนนได เทาทไมขดหรอแยงกบบทบญญตในมาตราน มาตรา 13 ค าเสนอหรอค าสนองในการท าสญญา อาจท าเปนขอมลอเลกทรอนกสแกได และหามมใหปฏเสธการมผลทางกฎหมายของสญญาเพยงเพราะเหตทสญญานนไดท าค าเสนอหรอค าสนองเปนขอมลอเลกทรอนกสแ มาตรา 14 ในระหวางผสงขอมลและผรบขอมล การแสดงเจตนาหรอค าบอกกลาวอาจท าเปนขอมลอเลกทรอนกสแ มาตรา 15 บคคลใดเปนผสงขอมลไมวาจะเปนการสงโดยวธใด ใหถอวาขอมลอเลกทรอนกสแเปนของผนนในระหวางผสงขอมลและผรบขอมล ใหถอวาเปนขอมลอเลกทรอนกสแของผสงขอมล หากขอมลอเลกทรอนกสแนนไดสงโดย (1) บคคลผมอ านาจกระท าการแทนผสงขอมลเกยวกบขอมลอเลกทรอนกสแนน หรอ (2) ระบบขอมลทผสงขอมลหรอบคคลผมอ านาจกระท าการแทนผสงขอมลไดก าหนด ไวลวงหนาใหสามารถท างานไดโดยอตโนมต มาตรา 16 ผรบขอมลชอบทจะถอวาขอมลอเลกทรอนกสแเปนของผสงขอมลและชอบทจะด าเนนการไป ตามขอมลอเลกทรอนกสแนนได ถา (1) ผรบขอมลไดตรวจสอบโดยสมควรตามวธการทไดตกลงกบผสงขอมล วาขอมลอเลกทรอนกสแเปนของผสงขอมล หรอ (2) ขอมลอเลกทรอนกสแทผรบขอมลไดรบนนเกดจากการกระท าของบคคลซง ใชวธการทผสงขอมลใชในการแสดงวาขอมล อเลกทรอนกสแนนเปนของผสงขอมล ซงบคคลนนไดลวงรโดยอาศยความสมพนธแระหวางบคคลนนกบผสงขอมล หรอผมอ านาจกระท าการแทนผสงขอมล ความในวรรคหนงมใหใชบงคบ ถา (1) ในขณะนนผรบขอมลไดรบแจงจากผสงขอมลวาขอมลอเลกทรอนกสแ ทผรบขอมลไดรบนนมใชของผสงขอมล และในขณะเดยวกนผรบขอมลมเวลาพอสมควรทจะตรวจสอบขอเทจจรงตามทไดรบแจงนน หรอ

Page 113: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 113

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(2) กรณตามวรรคหนง (2) เมอผรบขอมลไดรหรอควรจะไดรวาขอมลอเลกทรอนกสแนนไมใชของผสงขอมล หากผรบขอมล ไดใชความระมดระวงตามสมควร หรอด าเนนการตามวธการทไดตกลงกนไวกอนแลว มาตรา 17 ในกรณตาม มาตรา 15 หรอ มาตรา 16 วรรคหนง ในระหวางผสงขอมลและผรบขอมล ผรบขอมล ผรบขอมลมสทธถอวาขอมลอเลกทรอนกสแทรบนนถกตองตามเจตนาของผสงขอมล และสามารถด าเนนการไปตามขอมลอเลกทรอนกสแนนได เวนแตผรบขอมลไดรหรอควรจะไดรวาขอมลอเลกทรอนกสแทไดรบนนมขอผดพลาดอนเกดจากการสง หากผรบขอมลไดใชความระมดระวงตามสมควรหรอด าเนนการ ตามวธการทไดตกลงกนไวกอนแลว มาตรา 18 ผรบขอมลชอบทจะถอวาขอมลอเลกทรอนกสแทไดรบแตละชดเปนขอมลทแยกจากกน และสามารถด าเนนการไป ตามขอมลอเลกทรอนกสแแตละชดนนได เวนแตขอมลอเลกทรอนกสแชดนนจะซ ากบขอมลอเลกทรอนกสแอกชดหนง และผรบขอมลไดรหรอควรจะไดรวาขอมลอเลกทรอ นกสแนนเปนขอมลอเลกทรอนกสแซ า หากผรบขอมลไดใชความระมดระวงตามสมควรหรอด าเนนการตามวธการทไดตกลงกนไวกอนแลว มาตรา 19 ในกรณทตองมการตอบแจงการรบขอมลอเลกทรอนกสแ ไมวาผสงขอมลไดรองขอ หรอตกลงกบผรบขอมล ไวกอนหรอขณะทสงขอมลอเลกทรอนกสแ หรอปรากฏในขอมลอเลกทรอนกสแใหเปนไปตามหลกเกณฑแดงตอไปน (1) ในกรณทผสงขอมลมไดตกลงใหตอบแจงการรบขอมลอเลกทรอนกสแในรปแบบหรอวธการใดโดยเฉพาะ การตอบ แจงการรบอาจท าไดดวยการตดตอสอสารจากผรบขอมล ไมวาโดยระบบขอมลทท างานโดยอตโนมตหรอโดยวธอนใด หรอดวยการกระท าใดๆ ของผรบขอมลซงเพยงพอจะแสดงตอผสงขอมล วาผรบขอมลไดรบขอมลอเลกทรอนกสแนนแลว (2) ในกรณทผสงขอมลก าหนดเงอนไขวาจะถอวามการสงขอมลอเลกทรอนกสแตอเมอ ไดรบการตอบแจงการรบจากผรบขอมล ใหถอวายงไมมการสงขอมลอเลกทรอนกสแจนกวาผสงขอมลจะไดรบการตอบแจงการรบแลว (3) ในกรณทผสงขอมลมไดก าหนดเงอนไขตามความใน (2) และผสงขอมลมไดรบการตอบแจงการรบนนภายในเวลาทก าหนด หรอตกลงกน หรอภายในระยะเวลาอนสมควรในกรณทมไดก าหนดหรอตกลงเวลาไว (4) ผสงขอมลอาจสงค าบอกกลาวไปยงผรบขอมลวาตนยงมไดรบการตอบแจงการรบ และก าหนดระยะเวลาอนสมควรใหผรบ ขอมลตอบแจงการรบ และ (5) หากผสงขอมลมไดรบการตอบแจงการรบภายในระยะเวลาตาม (ก) เมอผสงขอมลบอกกลาวแกผรบขอมลแลว ผสงขอมลชอบทจะถอวาขอมลอเลกทรอนกสแนนมไดมการสงเลย หรอผสงขอมลอาจใชสทธอนใดทผสงขอมลมอยได มาตรา 20 ในกรณทผสงขอมลไดรบการตอบแจงการรบจากผรบขอมล ใหสนนษฐานวา ผรบขอมลไดรบขอมลอเลกทรอนกสแ ทเกยวของแลว แตขอสนนษฐานดงกลาวมไดถอวาขอมลอเลกทรอนกสแทผรบขอมล ไดรบนนถกตองตรงกนกบขอมลอเลกทรอนกสแผสงขอมลไดสงมา มาตรา 21 ในกรณทปรากฏในการตอบแจงการรบขอมลอ เ ลกทรอนกสแนนเองวา ขอมลอเลกทรอนกสแทผรบขอมลไดรบเปนไปตามขอก าหนดทางเทคนคทผสงขอมลและผรบขอมลไดตกลง หรอระบไวในมาตรฐานซง ใชบงคบอย ใหสนนษฐานวาขอมลอเลกทรอนกสแทสงไปนน ไดเปนไปตามขอก าหนดทางเทคนคทงหมดแลว

Page 114: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 114

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มาตรา 22 การสงขอมลอเลกทรอนกสแใหถอวาไดมการสงเมอขอมลอเลกทรอนกสแนน ไดเขาสระบบขอมลทอยนอกเหนอการควบคมของผสงขอมล มาตรา 23 การรบขอมลอเลกทรอนกสแใหถอวามผลนบแตเวลาทขอมลอเลกทรอนกสแนนไดเขาสระบบขอมลของผรบขอมล หากผรบขอมลไดก าหนดระบบขอมลทประสงคแจะใชในการรบขอมลอเลกทรอนกสแไวโดยเฉพาะ ใหถอวาการรบขอมลอเลกทรอนกสแมผลนบแตเวลาทขอมลอเลกทรอนกสแนนไดเขาสระบบขอมลทผรบขอมลไดก าหนดไวนน แตถาขอมลอเลกทรอนกสแดงกลาวไดสงไปยงระบบขอมลอนของผรบขอมล ซงมใชระบบขอมลทผรบขอมลก าหนดไว ใหถอวาการรบขอมลอเลกทรอนกสแมผลนบแตเวลาทไดเรยกขอมลอเลกทรอนกสแจากระบบขอมลนน ความในมาตรานใหใชบงคบแมระบบขอมลของผรบขอมลตงอยในสถานทอกแหงหนงตางหากจากสถานททถอวาผรบขอมล ไดรบขอมลอเลกทรอนกสแตาม มาตรา 24 มาตรา 24 การสงหรอการรบขอมลอเลกทรอนกสแ ใหถอวาไดสง ณ ทท าการงานของผสงขอมล หรอไดรบ ณ ทท าการงาน ของผรบขอมล แลวแตกรณ ในกรณทผสงขอมลหรอผรบขอมลมทท าการงานหลายแหง ใหถอเอาทท าการงานทเกยวของมากทสดกบธรกรรมนนเปนทท าการงาน เพอประโยชนแตามวรรคหนง แตถาไมสามารถก าหนดไดวาธรกรรมนนเกยวของกบทท าการงานแหงใดมากทสด ใหถอเอาส านกงานใหญเปนสถานททไดรบหรอสง ขอมลอเลกทรอนกสแนน ในกรณทไมปรากฏทท าการงานของผสงขอมลหรอผรบขอมล ใหถอเอาถนทอยปกตเปนสถานททสงหรอไดรบขอมลอเลกทรอนกสแ ความในมาตรานมใหใชบงคบกบการสง และการรบขอมลอเลกทรอนกสแโดยวธการทางโทรเลข และโทรพมพแ หรอวธการสอสาร อนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา มาตรา 25 ธรกรรมทางอเลกทรอนกสแใดทไดกระท าตามวธการแบบปลอดภยทก าหนดในพระราชกฤษฎกา ใหสนนษฐานวาเปน วธการทเชอถอได :: หมวด 2 ลายมอชออเลกทรอนกส มาตรา 26 ลายมอชออเลกทรอนกสแทมลกษณะดงตอไปนใหถอวาเปนลายมอชออเลกทรอนกสแทเชอถอได (1) ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแนนไดเชอมโยงไปยงเจาของลายมอชอ โดยไมเชอมโยงไปยงบคคลอนภายใตสภาพทน ามาใช (2) ในขณะสรางลายมอชออเลกทรอนกสแนน ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแอยภายใตการควบคมของลายมอชอ โดยไมมการควบคมของบคคลอน (3) การเปลยนแปลงใด ๆ ทเกดแกลายมอชออเลกทรอนกสแ นบแต เวลาทไดสรางขน สามารถจะตรวจพบได และ (4) ในกรณทกฎหมายก าหนดใหการลงลายมอชออเลกทรอนกสแเปนไปเพอรบรองความครบถวน และไมมการเปลยนแปลงของขอความ การเปลยนแปลงใดแกขอความนนสามารถตรวจพบไดนบแตเวลาทลายมอชออเลกทรอนกสแ บทบญญตในวรรคหนง ไมเปนการจ ากดวาไมมวธการอนใดทแสดงไดวาเปนลายมอชออเลกทรอนกสแทเชอถอได หรอการแสดงพยานหลกฐานใดเกยวกบความไมนาเชอถอของลายมอชออเลกทรอนกสแ มาตรา 27 ในกรณมการใชขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแ เพอสรางลายมอชออเลกทรอนกสแทจะมผลตาม กฎหมายเจาของลายมอชอตองด าเนนการดงตอไปน

Page 115: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 115

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(1) ใชความระมดระวงตามสมควรเพอมใหมการใชขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแ โดยไมไดรบอนญาต (2) แจงใหบคคลทคาดหมายไดโดยมเหตอนควรเชอวาจะกระท าการใดโดยขนอยกบลายมอชออเลกทรอนกสแ หรอใหบรการเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกสแ ทราบโดยมชกชา เมอ (3) เจาของลายมอชอรหรอควรไดรวาขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแนน สญหาย ถกท าลาย ถกแกไข ถกเปดเผย โดยมชอบ หรอถกลวงรโดยไมสอดคลองกบวตถประสงคแ (4) เจาของลายมอชอรจากสภาพการณแทปรากฏวากรณมความเสยงมากพอทขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแ สญ หาย ถกท าลาย ถกแกไข ถกเปดเผยโดยมชอบ หรอถกลวงรโดยไมสอดคลองกบวตถประสงคแ (5) ในกรณมการออกใบรบรองสนบสนนการใชลายมอชออเลกทรอนกสแ จะตองใชความระมดระวงตามสมควรใหแนใจในความถกตอง และสมบรณแของการแสดงสาระส าคญทงหมด ซงกระท าโดยเจาของลายมอชอ เกยวกบใบรบรองนนตลอดอายใบรบรอง หรอตามทมการก าหนดในใบรบรอง มาตรา 28 ในกรณมการใหบรการออกใบรบรองเพอสนบสนนลายมอชออเลกทรอนกสแ ใหมผลทางกฎหมายเสมอนหนง ลงลายมอชอ ผใหบรการออกใบรบรองตองด าเนนการ ดงตอไปน (1) ปฏบตตามแนวนโยบายและแนวปฏบตทตนไดแสดงไว (2) ใชความระมดระวงตามสมควรใหแนใจในความถกตอง และความสมบรณแของการแสดงสาระส าคญทงหมดทตนไดกระท าเกยวกบใบรบรองนนตลอดอายใบรบรอง หรอตามทมการก าหนดในใบรบรอง (3) จดใหมวธการในการเขาถงโดยสมควร ใหคกรณทเกยวของสามารถตรวจสอบขอเทจจรงในการแสดงสาระส าคญทงหมดจาก ใบรบรองได ในเรองดงตอไปน (1) การระบผใหบรการออกใบรบรอง (2) เจาของลายมอชอซงระบในใบรบรองไดควบคมขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแในขณะมการออกใบรบรอง (3) ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแมผลใชไดในขณะหรอกอนทมการออกใบรบรอง (4) จดใหมวธการเขาถงโดยสมควร ใหคกรณทเกยวของสามารถตรวจสอบกรณดงตอไปนจากใบรบรองหรอจากวธอน (1) วธการทใชในการระบตวเจาของลายมอชอ (2) ขอจ ากดเกยวกบวตถประสงคแและคณคาทมการน าขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแหรอใบรบรอง (3) ขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสแมผลสมบรณแใชได และไมสญหาย ถกท าลาย ถกแกไข ถกเปดเผย โดยมชอบ หรอถกลวงรโดยไมสอดคลองกบวตถประสงคแ (4) ขอจ ากดเกยวกบขอบเขตความรบผดทผใหบรการออกใบรบรองไดระบไว (5) การมวธการใหเจาของลายมอชอสงค าบอกกลาวเมอมเหตตาม มาตรา 27 (2) (6) การมบรการเกยวกบการเพกถอนใบรบรองททนการ (5) ในกรณทมบรการตาม (4) (จ) บรการนนตองมวธการทใหเจาของลายมอชอสามารถแจงไดตามหลกเกณฑแทก าหนด ตาม มาตรา 27 (2) และในกรณทมบรการตาม (4) (ฉ) บรการนนตองสามารถเพกถอนใบรบรองไดทนการ

Page 116: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 116

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(6) ใหระบบ วธการ และบคลากรทเชอถอไดในการใหบรการ มาตรา 29 ในการพจารณาความเชอถอไดของระบบ วธการ และบคลากรตาม มาตรา 28 (6) ใหค านงถงกรณดงตอไปน (1) สถานภาพทางการเงน บคลากร และสนทรพยแทมอย (2) คณภาพของระบบฮารแดแวรแและซอฟตแแวรแ (3) วธการออกใบรบรอง การขอใบรบรอง และการเกบรกษาขอมลการใหบรการนน (4) การจดใหมขอมลขาวสารเกยวกบเจาของลายมอชอ ทระบในใบรบรองและผทอาจคาดหมายไดวาจะเปนคกรณทเกยวของ (5) ความสม าเสมอและขอบเขตในการตรวจสอบโดยผตรวจสอบอสระ (6) องคแกรทใหการรบรองหรอใหบรการออกใบรบรองเกยวกบการปฏบตหรอการมอยของสงทกลาวมาใน (1) ถง (5) (7) กรณใด ๆ ทคณะกรรมการประกาศก าหนด มาตรา 30 คกรณทเกยวของตองด าเนนการ ดงตอไปน (1) ด าเนนการตามสมควรในการตรวจสอบความนาเชอถอของลายมอชออเลกทรอนกสแ (2) ในกรณลายมอชออเลกทรอนกสแมใบรบรอง ตองมการด าเนนการตามสมควร ดงน (3) ตรวจสอบความสมบรณแของใบรบรอง การพกใช หรอการเพกถอนใบรบรอง และ (4) ปฏบตตามขอจ ากดใด ๆ ทเกยวกบใบรบรอง มาตรา 31 ใบรบรองหรอลายมอชออเลกทรอนกสแใหถอวามผลทางกฎหมายโดยไมตองค านงถง (1) สถานทออกใบรบรองหรอสถานทสราง หรอใชลายมอชออเลกทรอนกสแ หรอ (2) สถานทท าการงานของผออกใบรบรอง หรอเจาของลายมอชออเลกทรอนกสแ ใบรบรองทออกในตางประเทศใหมผลตามกฎหมายในประเทศ เชนเดยวกบใบรบรองทออกในประเทศ หากการออกใบรบรองดงกลาวไดใชระบบทเชอถอไดไมนอยกวาระบบทเชอถอไดตามพระราชบญญตน ลายมอชออเลกทรอนกสแทสรางหรอใชในตางประเทศใหถอวามผลตามกฎหมายในประเทศ เชนเดยวกบลายมอชออเลกทรอนกสแท สรางหรอใชในประเทศ หากการสรางหรอใชลายมอชออเลกทรอนกสแดงกลาวไดใชระบบทเชอถอไดไมนอยกวาระบบทเชอถอไดตามพระราชบญญตน ในการพจารณาวาใบรบรองหรอลายมอชออเลกทรอนกสแใดมความเชอถอไดตามวรรคสอง หรอวรรคสาม ใหค านงถงมาตร ฐานระหวางประเทศและปใจจยอน ๆ ทเกยวของประกอบดวย :: หมวด 3 ธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกส มาตรา 32 บคคลยอมมสทธประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ แตในกรณทจ าเปนเพอรกษาความมน คงทางการเงนและการพาณชยแ หรอเพอประโยชนแในการเสรมสรางความเชอถอและยอมรบในระบบลายมอชออเลกทรอนกสแ หรอเพอปองกนความเสยหายตอสาธารณชนใหมการตราพระราชกฤษฎกาก าหนดใหการประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทาง อเลกทรอนกสแใดเปนกจการทตองแจงใหทราบ ตองขนทะเบยน หรอตองไดรบใบอนญาตกอนกได ในการก าหนดใหกรณใดตองแจงใหทราบ ตองขนทะเบยน หรอตองไดรบใบอนญาตตามวรรคหนง ใหก าหนดโดยพจารณาจากความเหมาะสมในการปองกนความเสยหายตามระดบความรนแรงของผลกระทบทอาจเกดขนจากการ ประกอบธรกจนน

Page 117: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 117

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในการน จะก าหนดใหหนวยงานของรฐแหงหนงแหงใดเปนผรบผดชอบในการควบคมดแลในพระราชกฤษฎกาดงกลาวกได กอนเสนอใหตราพระราชกฤษฎกาตามวรรคหนง ตองจดใหมการรบฟใงความคดเหนของประชาชนตามความเหมาะสม และน า ขอมลทไดรบมาประกอบการพจารณา มาตรา 33 ในกรณทมพระราชกฤษฎกาก าหนดใหการประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแใดเปนกจการ ทตองแจงใหทราบ หรอตองขนทะเบยน ใหผทประสงคแจะประกอบธรกจดงกลาวตองแจง หรอขนทะเบยนตอพนกงานเจาหนาทตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกากอนเรม เพอเปนหลกฐานการแจงหรอการขนทะเบยนในวนทไดรบแจงหรอรบขนทะเบยน และใหผแจงหรอผขนทะเบยนประกอบธรกจนน ไดตง แตวนทไดรบแจงหรอรบขนทะเบยน แตถาพนกงานเจาหนาทตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกาตรวจพบในภายหลงวา การแจงหรอขนทะเบยนไมถกตอง หรอไมครบถวน ใหมอ านาจสงผแจง หรอผขนทะเบยนแกไขใหถกตองหรอครบถวนภายในเจดวนนบแตวนทไดรบค าสงดงกลาว ในการประกอบธรกจ ผแจงหรอผขนทะเบยนตามวรรคหนงตองปฏบตตามหลกเกณฑแทก าหนดในพระราชกฤษฎกาและตาม ทคณะกรรมการประกาศก าหนด ถาผแจงหรอผขนทะเบยนตามวรรคหนงไมแกไขการแจงหรอขนทะเบยนใหถกตอง หรอครบถวนตามวรรคสอง หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามหลกเกณฑแการประกอบธรกจตามวรรคสาม ใหคณะกรรมการพจารณามค าสงลงโทษปรบทางปกครอง ไมเกนหนงลานบาท โดยค านงถงความรายแรงแหงพฤตกรรมทกระท าผด และในกรณทเหนสมควรคณะกรรมการอาจมค าสงใหผนนด าเนนการใด ๆ เพอแกไข ใหถกตองหรอเหมาะสมได หลกเกณฑแในการพจารณาลงโทษปรบทางปกครองใหเปนไปตามทคณะกรรมการก าหนดและ ถาผถกลงโทษปรบทางปกครอง ไมยอมช าระคาปรบทางปกครอง ใหน าบทบญญตเกยวกบการบงคบทางปกครอง ตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองมาใชบงคบโดยอนโลม และในกรณ ไมมเจาหนาทด าเนนการบงคบตามค าสง ใหคณะกรรมการมอ านาจฟองคดตอศาลปกครองเพอบงคบช าระคาปรบ ในการน ถาศาลปกครองเหนวาค าสงใหช าระคาปรบนนชอบดวยกฎหมายกใหศาลปกครองมอ านาจพจารณาพพากษาและบงคบใหมการยด หรออายดทรพยแสนขายทอดตลาดเพอช าระคาปรบได ในกรณผกระท าผดตามวรรคสไมด าเนนการแกไขตามค าสงของคณะกรรมการหรอกระท าความผดซ าอก ใหคณะกรรมการมอ านาจออกค าสงหามมใหผนนประกอบธรกจตามทไดแจงหรอขนทะเบยนอกตอไป มาตรา 34 ในกรณทมพระราชกฤษฎกาก าหนดใหการประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแกรณใดเปน กจการทตองไดรบใบอนญาต ใหผทประสงคแจะประกอบธรกจดงกลาวยนค าขอรบใบอนญาตตอพนกงานเจาหนาทตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา คณสมบตของผขอรบใบอนญาต หลกเกณฑแและวธการขออนญาต การออกใบอนญาต การตออายใบอนญาต การคนใบ อนญาต และการสงพกใชหรอเพกถอนใบอนญาต ใหเปนไปตามหลกเกณฑแทก าหนดในพระราชกฤษฎกา ในการประกอบธรกจ ผไดรบใบอนญาตตามวรรคหนง ตองปฏบตตามหลกเกณฑแทก าหนดในพระราชกฤษฎกา ประกาศท คณะกรรมการก าหนดหรอเงอนไขในใบอนญาต ในกรณทผไดรบใบอนญาตฝาฝนหรอปฏบตไมถกตองตามหลกเกณฑแการประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแตามวรรคสาม ใหคณะกรรมการพจารณาค าสงลงโทษปรบทางปกครองไมเกนสองลานบาท โดยค านงถงความรายแรงแหงพฤตกรรมทกระท าผด และในกรณทเหนสมควรคณะกรรมการอาจมค าสงใหผนนด าเนนการใด ๆ เพอแกไขใหถกตองหรอเหมาะสมได ทงน ใหน าความใน มาตรา 33 วรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม

Page 118: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 118

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ถาผกระท าความผดตามวรรคสไมด าเนนการแกไขตามค าสงของคณะกรรมการหรอกระท าความผดซ าอก ใหคณะกรรมการ มอ านาจออกค าสงเพกถอนใบอนญาต :: หมวด 4 ธรกรรมทางอเลกทรอนกส มาตรา 35 ค าขอ การอนญาต การจดทะเบยน ค าสงทางปกครอง การช าระเงน การประกาศ หรอการด าเนนการใด ๆ ตาม กฎหมายกบหนวยงานของรฐหรอโดยหนวยงานของรฐ ถาไดกระท าในรปของขอมลอเลกทรอนกสแ ตามหลกเกณฑแและวธการทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา ใหน าพระราชบญญตนมาใชบงคบและใหถอวามผลโดยชอบดวยกฎหมายเชนเดยวกบการด าเนนการตามหลกเกณฑแและวธการท กฎหมายในเรองนนก าหนด ทงน ในพระราชกฤษฎกาอาจก าหนดใหบคคลทเกยวของตองกระท าหรองดเวนกระท าการใด ๆ หรอใหหนวยงานของรฐออกระเบยบเพอ ก าหนดรายละเอยดในบางกรณดวยกได ในการออกพระราชกฤษฎกาตามวรรคหนง พระราชกฤษฎกาดงกลาวอาจก าหนดใหผประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทาง อเลกทรอนกสแตองแจงใหทราบ ตองขนทะเบยน หรอตองไดรบใบอนญาต แลวแตกรณ กอนประกอบกจการกได ในกรณน ใหน าบทบญญตใน หมวด 3 และบทก าหนดโทษทเกยวของ มาใชบงคบโดยอนโลม :: หมวด 5 คณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส มาตรา 36 ใหมคณะกรรมการธรกรรมทางอ เ ลกทรอนกสแ ประกอบดวยร ฐมนตร วาการกระทรวงวทยาศาสตรแ เทคโนโลยและ สงแวดลอมเปนประธานกรรมการ และกรรมการซงคณะรฐมนตรแตงตงจากผทรงคณวฒ ทไดรบการสรรหาอกจ านวนสบสองคน โดยในจ านวนนเปนผทรงคณวฒ ในดานดงตอไปนดานละสองคน (1) การเงน (2) การพาณชยแอเลกทรอนกสแ (3) นตศาสตรแ (4) วทยาการคอมพวเตอรแ (5) วทยาศาสตรแหรอวศวกรรมศาสตรแ (6) สงคมศาสตรแ ทงน ผทรงคณวฒคนหนงของแตละดานตองมาจากภาคเอกชน และใหผอ านวยการศนยแเทคโนโลยอเลกทรอนกสแและ คอมพวเตอรแแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรแและเทคโนโลยแหงชาตเปนกรรมการและเลขานการ หลกเกณฑแและวธการสรรหาและการเสนอชอบคคลทเหนสมควรตอคณะรฐมนตรเพอพจารณาแตงตงเปนคณะกรรมการ ตามวรรคหนง ใหเปนไปตามระเบยบทรฐมนตรประกาศก าหนด ใหเลขานการแตงตงผชวยเลขานการอกไมเกนสองคน มาตรา 37 ใหคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ มอ านาจหนาทดงตอไปน (1) เสนอแนะตอคณะรฐมนตรเพอวางนโยบายการสงเสรมและพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ ตลอดจนการแกไขปใญหา และอปสรรคทเกยวของ (2) ตดตามดแลการประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ (3) เสนอแนะหรอใหค าปรกษาตอรฐมนตรเพอการตราพระราชกฤษฎกาตามพระราชบญญตน

Page 119: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 119

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(4) ออกระเบยบหรอประกาศเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกสแ เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน หรอตามพระราช กฤษฎกาทออกตามพระราชบญญตน (5) ปฏบตการอนใดเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน หรอกฎหมายอน ในการปฏบตตามพระราชบญญตนใหคณะกรรมการเปนเจาพนกงาน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 38 กรรมการผทรงคณวฒมวาระการด ารงต าแหนงสามป กรรมการซงพนจากต าแหนงอาจไดรบแตงตงอกได แตไมเกนสองวาระตดตอกน มาตรา 39 นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระตาม มาตรา 38 กรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนง เมอ (1) ตาย (2) ลาออก (3) คณะรฐมนตรใหออกเพราะมความประพฤตเสอมเสย บกพรอง หรอไมสจรตตอหนาท หรอหยอนความสามารถ (4) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (5) ไดรบโทษจ าคกโดยตองค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอ ความผดลหโทษ มาตรา 40 ในกรณทกรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงตาม มาตรา 39 ใหถอวาคณะกรรมการประกอบดวยกรรมการ เทาทเหลออย และใหด าเนนการแตงตงกรรมการใหมแทนภายในหกสบวนนบแตวนทกรรมการพนจากต าแหนง ใหกรรมการซงไดรบแตงตงแทนอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของผซงตนแทน มาตรา 41 การประชมคณะกรรมการตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนง ของจ านวนกรรมการทงหมดจงเปนองคแประชม ถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหคณะกรรมการเลอกกรรมการคนหนงท าหนาทประธาน ในทประชม การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากนให ประธานออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด มาตรา 42 คณะกรรมการมอ านาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอปฏบตการอยางหนงอยางใด แทนคณะกรรมการกได ใหน าความใน มาตรา 41 มาใชบงคบแกการประชมคณะอนกรรมการโดยอนโลม มาตรา 43 ใหศนยแเทคโนโลยอเลกทรอนกสแและคอมพวเตอรแแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรแและเทคโนโลย แหงชาต ท าหนาทเปนหนวยงานธรกรรมของคณะกรรมการ :: หมวด 6 บทก าหนดโทษ มาตรา 44 ผใดประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ โดยไมแจงหรอขนทะเบยนตอพนกงานเจาหนาท ตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกาตาม มาตรา 33 วรรคหนง หรอโดยฝาฝนค าสงหามการประกอบธรกจของคณะกรรมการตาม มาตรา 33 วรรคหก ตองระวางโทษจ าคกไมเกน หนงป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาทหรอทงจ าทงปรบ มาตรา 45 ผใดประกอบธรกจบรการเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแโดยไมไดรบใบอนญาต ตาม มาตรา 34 ตองระวาง โทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

Page 120: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 120

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

มาตรา 46 บรรดาความผดตามพระราชบญญตนทกระท าโดยนตบคคล ผจดการหรอผแทนนตบคคลหรอผซงมสวนรวมในการด าเนนงานของนตบคคลตองรบผดในความผดนนดวย เวนแตพสจนแไดวา ตนมไดรเหนหรอมสวนรวมในการกระท าความผดนน *หมายเหต : เหตผลในการประกาศใชพระราชบญญตฉบบน คอ โดยทการท าธรกรรมในปใจจบนมแนวโนมทจะปรบเปลยนวธการในการตดตอสอสารทอาศยการพฒนาการเทคโนโลยทางอเลกทรอนกสแซงมความสะดวก รวดเรวและมประสทธภาพ แตเนองจากการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสแดงกลาวมความแตกตางจากวธการท าธรกรรมซงมกฎหมายรองรบอยในปใจจบน เปนอยางมาก อนสงผลใหตองมการรองรบสถานะทางกฎหมายของขอมลทางอเลกทรอนกสแ ใหเสมอกบการท าเปนหนงสอ หรอหลกฐานเปน หนงสอ การรบรองวธการสงและรบขอมลอเลกทรอนกสแ การใชลายมอชออเลกทรอนกสแ ตลอดจนการรบฟใงพยานหลกฐานทเปนขอมลอเลกทรอนกสแ เพอเปนการสงเสรมการท าธรกรรม ทางอเลกทรอนกสแใหนาเชอถอ และมผลในทางกฎหมายเชนเดยวกบการท าธรกรรมโดยวธการทวไปทเคยปฏบตอยเดม ควรก าหนดใหมคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกสแท าหนาทวางนโยบายก าหนดหลกเกณฑแเพอสงเสรมการท าธรกรรมทาง อเลกทรอนกสแ ตดตามดแลการประกอบธรกจเกยวกบธรกรรมทางอเลกทรอนกสแ รวมทงมหนาทในการสงเสรมการพฒนาการทางเทคโนโลย เพอตดตามความกาวหนาของเทคโนโลย ซงมการเปลยนแปลงและพฒนาศกยภาพตลอดเวลาใหมมาตรฐานนาเชอถอ ตลอดจนเสนอแนะแนวทางแกไขปใญหาและอปสรรค ทเกยวของ อนจะเปนการสงเสรมการใหธรกรรมทางอเลกทรอนกสแทงภายในประเทศและระหวางประเทศ ดวยการมกฎหมายรองรบในลกษณะ ทเปนเอกรป และสอดคลองกบมาตรฐานทนานาประเทศยอมรบ จงจ าเปนตองตราพระราชบญญตน 7.3 กฎหมายอน ๆ ทเกยวของ

นอกจากหวขอตาง ๆ ทกลาวมา ยงมบทกฎหมายอน ๆ ทเกยวของกบพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ. 2550 ดงน

7.3.1 ความผดซงหนา ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา - มาตรา 80

การกระท าผดซงหนา ทเรยกวา ความผดซงหนานน ไดแก ความผดซงก าลงกระท า หรอพบในอาการใดซงแทบจะไมมความสงสยเลยวาเขาไดกระท าความผดมาแลวสดๆ

อยางไรกด ความผดทางอาญาดงระบไวในบญชทายประมวลกฎหมายน ใหถอวาความผดนนเปนความผดซงหนา ในกรณ ดงน

(1) เมอบคคลหนงถกไลจบดงผกระท า โดยมเสยงรองเอะอะ

(2) เมอพบบคคลหนงแทบจะทนททนใดหลงจากการกระท าผดในถนแถวใกลเคยงกบทเกดเหตนน และมสงของทไดมาจากการกระท าผด หรอมเครองมอ อาวธหรอวตถอยางอนอนสนนษฐานไดวาไดใชในการกระท าผด หรอมรองรอยพรธเหนประจกษแทเสอผาหรอเนอตวของผนน [2]

Page 121: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 121

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7.3.2 แกตววาไมรกฎหมาย ประมวลกฎหมายอาญา - มาตรา 64

บคคลจะแกตววาไมรกฎหมาย เพอใหพนจากความรบผดในทางอาญาไมได แตถาศาลเหนวา ตามสภาพและพฤตการณแ ผกระท าความผดอาจจะไมรวากฎหมายบญญตวาการกระท านนเปนความผด ศาลอาจอนญาตใหแสดงพยานหลกฐานตอศาล และถาศาลเชอวาผกระท าไมรวากฎหมายบญญตไวเชนนน ศาลจะลงโทษนอยกวาทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกได [3]

7.3.3 หมนประมาท

การหมนประมาทบคคลธรรมดา ประมวลกฎหมายอาญา - มาตรา 326

หมนประมาท ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะท าใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง ผนนกระท าความผดฐานหมนประมาท ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ [4]

ประมวลกฎหมายอาญา - มาตรา 328

หมนประมาทโดยการโฆษณา ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระท าโดยการโฆษณา ดวย เอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตรแ ภาพ หรอตวอกษรทท าใหปรากฏ ไมวาดวยวธใดๆ แผนเสยง หรอ สงบนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกอกษร กระท าโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยการปาวประกาศดวยวธอน ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป และปรบไมเกนสองแสนบาท

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 393

- หมนซงหนา

- การหมนประมาทเจาหนาทรฐ ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 136

- การหมนประมาทเจาพนกงาน ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 198

- การหมนประมาทศาล

- การหมนประมาทบคคลส าคญระดบชาต ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112

หมนพระบรมเดชานภาพ ผใดหมนประมาท ดหมน หรอแสดงความอาฆาตมาดรายพระมหากษตรยแ พระราชน รชทายาท หรอผส าเรจราชการแทนพระองคแ ตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบหาป

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 133

Page 122: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 122

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผใดใชก าลงประทษราย หรอขเขญวาจะใชก าลงประทษรายเพอ

(1) ลมลางหรอเปลยนแปลงรฐธรรมนญ

(2) ลมลางอ านาจนตบญญต อ านาจบรหาร หรออ านาจตลาการแหงรฐธรรมนญ หรอใหใชอ านาจดงกลาวแลวไมได หรอ

(3) แบงแยกราชอาณาจกรหรอยดอ านาจปกครองในสวนหน งสวนใดแหงราชอาณาจกร

ผนนกระท าความผดฐานเปนกบฏ ตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต

- การหมนประมาทบคคลส าคญของรฐตางชาต

7.3.4 ลามก อนาจาร ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 287 ผใด

(1) เพอความประสงคแแหงการคา หรอโดยการคาเพอการแจกจาย หรอเพอการแสดงอวดแกประชาชน ท าการผลต ม ไว น า เขา หรอยง ใหน า เขาในราชอาณาจกร สงออก หรอยงใหสงออกไปนอกราชอาณาจกร พาไปหรอยงใหพาไป หรอท าใหแพรหลายโดยประการใดๆ ซงเอกสาร ภาพเขยน ภาพพมพแ ภาพระบายส สงพมพแ รปภาพ ภาพโฆษณา เครองหมาย รปถาย ภาพยนตรแ แถบบนทกเสยง แถบบนทกภาพ หรอสงอนใดอนลามก

(2) ประกอบการคา หรอมสวน หรอเขาเกยวของในการคาเกยวกบวตถ หรอ สงของลามกดงกลาวแลว จายแจก หรอแสดงอวดแกประชาชน หรอใหเชา วตถหรอสงของเชนวานน

(3) เพอจะชวยการท าใหแพรหลาย หรอการคาวตถหรอสงของลามกดงกลาวแลว โฆษณา หรอไขขาวโดยประการใดๆ วามบคคลกระท าการอนเปนความผดตาม มาตราน หรอโฆษณา หรอไขขาววาวตถ หรอสงของลามกดงกลาวแลว จะหาไดจากบคคลใด หรอโดยวธใด

ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

หมายเหต

1. ค าวา “การท าใหแพรหลาย” หมายถง การท าใหแพรออกไปสสาธารณะ ท าใหบคคลอนสามารถเขาถงขอมล เปนทรรบทราบกนทวไปได ถงแมการแพรหลายน นจะเปนการเผยแพรกนแคภายในกลมปด เชน การน าภาพลามกไวในเวบไซตแทเปดรบเฉพาะสมาชกเทานนถอวาเปนการแพรหลายเชนกน (เทยบเคยงจาก ค าพพากษาฎกาท 3213/2526 น. 2533 การมวดโอเทปภาพลามกไวใหเชน หรอแลกเปลยนกบสมาชกเปนความผดฐานคาวตถลามกตามมาตรา 287 ประมวลกฎหมายอาญา)

Page 123: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 123

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2. ค าวา “ลามก” ยงเปนค าทมการถกเถยงกนอยในวงกวาง โดยยงไมสามารถระบไดชดเนองจากทศนะและอตวสยของบคคลนนแตกตางกน โดยมหลายปใจจยทเปนตวก าหนดทศนะของผมอง เชน อาย เพศ ประสบการณแ หรอบรรทดฐานของสงคม ตามจารต ประเพณในสงคมหนงในชวงเวลาหนง อยางไรกตาม มค าพพากษาฎกาไดวางบรรทดฐานไววาสงใดอาจถอไดวามลกษณะอนลามก ฎกาท 978/2492 ฎ.675 สงอนลามก คอ นาอบอายในทางเพศตอตา นาอจาดบดส ตรงกนขามกบสงทเปนศลปะอนแสดงถงความงามและฝมอของศลปน ศลปะหรอลามกพจารณาตามความรสกของวญโชนผมใชเครงตอจารตประเพณโดยไมยอมเปลยนแปลงไปตามสมยของโลก รปหญงเปลอยกาย เหนเดนชดเฉพาะกนน สวนโยนถกระบายใหลบเลอนเหนเพยงฐาน แสดงสขภาพ อนามยของการอาบแดด สอนวธเขยนสวนสดความงามของรางกาย ไมนาเกลยด

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชยแ

- มาตรา 423

ผใดกลาวหรอไขขาวแพรหลายซงขอความอนฝาฝนตอความจรง เปนทเสยหายแกชอเสยงหรอเกยรตคณของบคคลอนกด หรอเปนทเสยหายแกทางท ามาหาได หรอทางเจรญของเขาโดยประการอนกดทานวาผนนจะตองใชคาสนไหมทดแทนใหแกเขาเพอความเสยหายอยางใด ๆ อนเกดแตการนน แมทงเมอตนมไดรวาขอความนนไมจรง แตหากควรจะรได

ผใดสงขาวสารอนตนมไดรวาเปนความไมจรง หากวาตนเองหรอผรบขาวสารนนมทางไดเสยโดยชอบในการนนดวยแลว ทานวาเพยงทสงขาวสารเชนนนหาท าใหผนนตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนไม

หมวด 2 ความผดฐานเปดเผยความลบ

- มาตรา 322

ผใดเปดผนกหรอเอาจดหมาย โทรเลขหรอเอกสารใด ๆ ซงปดผนกของผอนไปเพอลวงรขอความกด เพอน าขอความในจดหมาย โทรเลข หรอเอกสารเชนวานนออกเปดเผยกด ถาการกระท านนนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

- มาตรา 323

ผใดลวงรหรอไดมาซงความลบของผอน โดยเหตทเปนเจาพนกงานผมหนาท โดยเหตทประกอบอาชพเปนแพทยแ เภสชกร คนจ าหนายยา นางผดงครรภแ ผพยาบาล นกบวช หมอความ ทนายความ หรอผสอบบญช หรอโดยเหตทเปนผชวยในการประกอบอาชพนน แลวเปดเผยความลบนนในประการทนาจะเกดความเสยหายแกผหนงผใด ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ ผรบการศกษาอบรมในอาชพดงกลาวในวรรคแรกเปดเผยความลบของผอนอนตนไดลวงร หรอไดมาในการศกษาอบรมนน ในประการทนาจะเกดความเสยหายแตผหนงผใดตองระวางโทษเชนเดยวกน

Page 124: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 124

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- มาตรา 324

ผใดโดยเหตทตนมต าแหนงหนาท วชาชพ หรออาชพอนเปนทไววางใจ ลวงร หรอไดมาซงความลบของผอนเกยวกบอตสาหกรรม การคนพบ หรอการนมตในวทยาศาสตรแ เปดเผยหรอใชความลบนน เพอประโยชนแตนเองหรอผอน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ าทงปรบ

- มาตรา 325 ความผดในหมวดนเปนความผดอนยอมความได

พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษยแ พ.ศ. 2551

- มาตรา 4

ในพระราชบญญตน “แสวงหาประโยชนแโดยมชอบ” หมายความวา การแสวงหาประโยชนแจากการคาประเวณการผลต หรอเผยแพรวตถหรอสอลามก การแสวงหาประโยชนแทางเพศในรปแบบอน การเอาคนลงเปนทาส การน าคนมาขอทาน การบงคบใชแรงงานหรอบรการ การบงคบตดอวยวะเพอการคา หรอการอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคลไมวาบคคลนนจะยนยอมหรอไมกตาม

- มาตรา 30

ในกรณทมเหตอนควรเชอไดวาเอกสารหรอขอมลขาวสารอนใดซงสงทางไปรษณยแ โทรเลข โทรศพทแ โทรสาร คอมพวเตอรแ เครองมอหรออปกรณแในการสอสาร สออเลกทรอนกสแหรอสอสารสนเทศอนใด ถกใช หรออาจถกใชเพอประโยชนแในการกระท าความผดฐานคามนษยแ พนกงานเจาหนาทซงไดรบอนมตเปนหนงสอจากผบญชาการต ารวจแหงชาต อธบดกรมสอบสวนคดพเศษหรอผวาราชการจงหวด แลวแตกรณจะยนค าขอฝายเดยวตอศาลอาญาหรอศาลจงหวดทมเขตอ านาจ เพอมค าสงอนญาตใหพนกงานเจาหนาทไดมาซงเอกสารหรอขอมลขาวสารดงกลาวกได ทงนตามหลกเกณฑแและวธการทก าหนดในขอบงคบประธานศาลฎกา

การอนญาตตามวรรคหนง ใหศาลพจารณาถงผลกระทบตอสทธสวนบคคลหรอสทธอนใดประกอบกบเหตผลและความจ าเปน ดงตอไปน

(1) มเหตอนควรเชอวามการกระท าความผด หรอจะมการกระท าความผดฐานคามนษยแ

(2) มเหตอนควรเชอวาจะไดขอมลขาวสารเกยวกบการกระท าความผดฐานคามนษยแจากการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาว

(3) ไมอาจใชวธการอนใดทเหมาะสม หรอมประสทธภาพมากกวาได

การอนญาตตามวรรคหนง ใหศาลสงอนญาตไดคราวละไมเกนเกาสบวนโดยจะก าหนดเงอนไขใดๆ กได และใหผเกยวของกบเอกสารหรอขอมลขาวสารตามค าสงดงกลาวใหความรวมมอเพอใหเปนไปตามความในมาตราน ภายหลงทมค าสงอนญาตหากปรากฏขอเทจจรงวาเหตผลความจ าเปนไมเปนไปตามทระบ หรอพฤตการณแเปลยนแปลงไปใหศาลมอ านาจเปลยนแปลงค าสงอนญาตไดตามทเหนสมควร

Page 125: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 125

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในการด าเนนการตามค าสงของศาล ใหพนกงานเจาหนาทมอ านาจรองขอใหบคคลใดชวยเหลอในการปฏบตหนาทได เมอพนกงานเจาหนาทไดด าเนนการตามทไดรบอนญาตแลว ใหพนกงานเจาหนาทบนทกรายละเอยดผลการด าเนนการนน และใหสงบนทกนนไปยงศาลทมค าสงโดยเรว

บรรดาเอกสารหรอขอมลขาวสารทไดมาตามวรรคหนง ใหเกบรกษาและใชประโยชนแในการสบสวนและใชเปนพยานหลกฐานในการด าเนนคดความผดฐานคามนษยแเทานน ทงนตามระเบยบทรฐมนตรก าหนด

- มาตรา 56

ผใดกระท าการหรอจดใหมการกระท าการดงตอไปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ

(1) บนทกภาพ แพรภาพ พมพแรป บนทกเสยง แพรเสยงหรอสงอนทสามารถแสดงวาบคคลใดเปนผเสยหายจากการกระท าความผดฐานคามนษยแ ทงนไมวาขนตอนใด ๆ

(2) โฆษณาหรอเผยแพรขอความ ซงปรากฏในทางสอบสวนของพนกงานสอบสวนหรอในทางพจารณาคดของศาลทท าใหบคคลอนร จกชอตว ชอสกลของผเสยหายจากการกระท าความผดฐานคามนษยแหรอบคคลในครอบครวผเสยหายนน ทงนไมวาโดยสอสารสนเทศประเภทใด

(3) โฆษณาหรอเผยแพรขอความ ภาพ หรอเสยง ไมวาโดยสอสารสนเทศประเภทใด เปดเผยประวต สถานทอย สถานทท างาน หรอสถานศกษาของบคคลซงเปนผเสยหายจากการกระท าความผดฐานคามนษยแ

ความในวรรคหนงมใหใชบงคบแกการกระท าทผกระท าจ าตองกระท า เพอประโยชนแของทางราชการในการคมครอง หรอชวยเหลอผเสยหาย หรอผเสยหายยนยอมโดยบรสทธใจ

พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546

- มาตรา 4

“ทารณกรรม” หมายความวา การกระท าหรอละเวนการกระท าดวยประการใดๆ จนเปนเหตใหเดกเสอมเสยเสรภาพ หรอเกดอนตรายแกรางกายหรอจตใจ การกระท าผดทางเพศตอเดกการใชเดกใหกระท าหรอประพฤตในลกษณะทนาจะเปนอนตรายแกรางกาย หรอจตใจหรอขดตอกฎหมายหรอศลธรรมอนด ทงนไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม

- มาตรา 26

ภายใตบงคบบทบญญตแหงกฎหมายอน ไมวาเดกจะยนยอมหรอไม หามมใหผใดกระท าการ ดงตอไปน

(1) กระท าหรอละเวนการกระท าอนเปนการทารณกรรมตอรางกายหรอจตใจของเดก

Page 126: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 126

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

(2) จงใจหรอละเลยไมใหสงจ าเปนแกการด ารงชวต หรอการรกษาพยาบาลแกเดกทอยในความดแลของตนจนนาจะเกดอนตรายแกรางกายหรอจตใจของเดก

(3) บงคบ ขเขญ ชกจง สงเสรม หรอยนยอมใหเดกประพฤตตนไมสมควรหรอนาจะท าใหเดกมความประพฤตเสยงตอการกระท าผด

(4) โฆษณาทางสอมวลชนหรอเผยแพรดวยประการใด เพอรบเดกหรอยกเดกใหแกบคคลอนทมใชญาตของเดก เวนแตเปนการกระท าของทางราชการหรอไดรบอนญาตจากทางราชการแลว

(5) บงคบ ขเขญ ชกจง สงเสรม ยนยอม หรอกระท าดวยประการใดใหเดกไปเปนขอทาน เดกเรรอน หรอใชเดกเปนเครองมอในการขอทานหรอการกระท าผด หรอกระท าดวยประการใดอนเปนการแสวงหาประโยชนแโดยมชอบจากเดก

(6) ใชจาง หรอวานเดกใหท างาน หรอกระท าการอนอาจเปนอนตรายแกรางกายหรอจตใจมผลกระทบตอการเจรญเตบโต หรอขดขวางตอพฒนาการของเดก

(7) บงคบ ขเขญ ใชชกจง ยยง สงเสรม หรอยนยอมใหเดกเลนกฬาหรอใหกระท าการใด เพอแสวงหาประโยชนแทางการคาอนมลกษณะเปนการขดขวางตอการเจรญเตบโตหรอพฒนาการของเดกหรอมลกษณะเปนการทารณกรรมตอเดก

(8) ใชหรอยนยอมใหเดกเลนการพนนไมวาชนดใด หรอเขาไปในสถานทเลนการพนน สถานคาประเวณ หรอสถานททหามมใหเดกเขา

(9) บงคบ ขเขญ ใชชกจง ยยง สงเสรม หรอยนยอมใหเดกแสดงหรอกระท าการอนมลกษณะลามกอนาจาร ไมวาจะเปนไปเพอใหไดมาซงคาตอบแทนหรอเพอการใด

(10) จ าหนาย แลกเปลยน หรอใหสราหรอบหรแกเดก เวนแตการปฏบตทางการแพทยแ ถาการกระท าความผดตามวรรคหนงมโทษตามกฎหมายอนทหนกกวากใหลงโทษตามกฎหมายนน

- มาตรา 27

หามมใหผใดโฆษณา หรอเผยแพรทางสอมวลชน หรอสอสารสนเทศประเภทใด ซงขอมลเกยวกบตวเดกหรอผปกครอง โดยเจตนาทจะท าใหเกดความเสยหายแกจตใจ ชอเสยง เกยรตคณ หรอสทธประโยชนแอนใดของเดก หรอเพอแสวงหาประโยชนแส าหรบตนเองหรอผอนโดยมชอบ

- มาตรา 50

หามมใหผปกครองสวสดภาพ หรอผคมครองสวสดภาพเดก เปดเผยชอตว ชอสกลภาพหรอขอมลใดๆ เกยวกบตวเดกและผปกครอง

Page 127: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 127

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ในลกษณะทนาจะเกดความเสยหายแกชอเสยง เกยรตคณหรอสทธประโยชนแอยางใดอยางหนงของเดกหรอผปกครอง บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบแกพนกงานเจาหนาท นกสงคมสงเคราะหแ นกจตวทยาและผมหนาทคมครองสวสดภาพเดกตามมาตรา 24 ซงไดลวงรขอมลดงกลาว เนองในการปฏบตหนาทของตนดวยโดยอนโลม

หามมใหผใดโฆษณา หรอเผยแพรทางสอมวลชน หรอสอสารสนเทศประเภทใดซงขอมลทเปดเผย โดยฝาฝนบทบญญตในวรรคหนงหรอวรรคสอง

7.3.5 การกอการราย

ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 135/1: ผใดกระท าการอนเปนความผดอาญา ดงตอไปน

(1) ใชก าลงประทษราย หรอกระท าการใดอนกอใหเกดอนตรายตอชวต หรออนตรายอยางรายแรงตอรางกาย หรอเสรภาพของบคคลใดๆ

(2) กระท าการใดอนกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงแกระบบการขนสงสาธารณะ ระบบโทรคมนาคม หรอโครงสรางพนฐานอนเปนประโยชนแสาธารณะ

(3) กระท าการใดอนกอใหเกดความเสยหายแกทรพยแสนของรฐหนงรฐใด หรอของบคคลใด หรอตอสงแวดลอม อนกอใหเกดหรอนาจะกอใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจอยางส าคญ

ถาการกระท านนไดกระท าโดยมความมงหมายเพอขเขญหรอบงคบรฐบาลไทย รฐบาลตางประเทศ หรอองคแการระหวางประเทศ ใหกระท าหรอไมกระท าการใดอนจะกอใหเกดความเสยหายอยางรายแรง หรอเพอสรางความปในปวนโดยใหเกดความหวาดกลวในหมประชาชน ผนนกระท าความผดฐานกอการราย ตองระวางโทษประหารชวต จ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสามปถงยสบป และปรบตงแตหกหมนบาทถงหนงลานบาท

การกระท าในการเดนขบวน ชมนม ประทวง โตแยง หรอเคลอนไหวเพอเรยกรองใหรฐชวยเหลอหรอใหไดรบความเปนธรรมอนเปนการใชเสรภาพตามรฐธรรมนญ ไมเปนการกระท าความผดฐานกอการราย

- มาตรา 135/2

(1) ผใดขเขญวาจะกระท าการกอการราย โดยมพฤตการณแอนควรเชอไดวาบคคลนนจะกระท าการตามทขเขญจรง หรอ

(2) ผใดสะสมก าลงพลหรออาวธ จดหา หรอรวบรวมทรพยแสน ใหหรอรบการฝกการกอการราย ตระเตรยมการอนใด หรอสมคบกน เพอกอการราย หรอกระท าความผดใดๆ อนเปนสวนของแผนการเพอกอการราย หรอยยงประชาชนใหเขามสวนในการกอการราย หรอรวามผจะกอการรายแลวกระท าการใดอนเปนการชวยปกปดไว

Page 128: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 128

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ผนนตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบป และปรบตงแตสหมนบาทถงสองแสนบาท

- มาตรา 135/3

ผใดเปนผสนบสนนในการกระท าความผดตามมาตรา 135/1 หรอมาตรา 135/2 ตองระวางโทษเชนเดยวกบตวการในความผดนนๆ

- มาตรา 135/4

ผใดเปนสมาชกของคณะบคคลซงมมตของ หรอประกาศภายใตคณะมนตรความมนคงแหงสหประชาชาตก าหนดใหเปนคณะบคคลทมการกระท าอนเปนการกอการราย และรฐบาลไทยไดประกาศใหความรบรองมตหรอประกาศดงกลาวดวยแลว ผนนตองระวางโทษจ าคกไมเกนเจดป และปรบไมเกนหนงแสนสหมนบาท

7.3.6 ความผดเกยวกบขอมลสวนบคคล พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540

- มาตรา 14

ขอมลขาวสารของราชการทอาจกอใหเกดความเสยหายตอสถาบนพระมหากษตรยแจะเปดเผยมได

- มาตรา 15

ขอมลขาวสารของราชการทมลกษณะอยางหนงอยางใดดงตอไปน หนวยงานของรฐ หรอเจาหนาทของรฐอาจมค าสงมใหเปดเผยกได โดยค านงถงการปฏบตหนาทตามกฎหมายของหนวยงานของรฐ ประโยชนแสาธารณะ และประโยชนแของเอกชนทเกยวของประกอบกน

(1) การ เปดเผยจะก อให เก ดความเ สยหายตอความม นคงของประ เทศ ความสมพนธแระหวางประเทศ หรอความมนคงในทางเศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ

(2) การเปดเผยจะท าใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพ หรอไมอาจส าเรจตามวตถประสงคแได ไมวาจะเกยวกบการฟองคด การปองกน การปราบปราม การทดสอบ การตรวจสอบ หรอการรแหลงทมาของขอมลขาวสารหรอไมกตาม

(3) ความเหนหรอค าแนะน าภายในหนวยงานของรฐในการด าเนนการเรองหนงเรองใด แตทงนไมรวมถงรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง หรอขอมลขาวสารทน ามาใชในการท าความเหนหรอค าแนะน าภายในดงกลาว

(4) การเปดเผยจะกอใหเกดอนตรายตอชวต หรอความปลอดภยของบคคลหนง บคคลใด

(5) รายงานการแพทยแหรอขอมลขาวสารสวนบคคล ซงการเปดเผยจะเปนการรก

Page 129: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 129

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ล าสทธสวนบคคลโดยไมสมควร

(6) ขอมลขาวสารของราชการทมกฎหมายคมครองมใหเปดเผย หรอขอมลขาวสารทมผใหมาโดยไมประสงคแ ใหทางราชการน าไปเปดเผยตอผอน

(7) กรณอนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา

ค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารของราชการจะก าหนดเงอนไขอยางใดกได แตตองระบไวดวยวาทเปดเผยไมไดเพราะเปนขอมลขาวสารประเภทใดและเพราะเหตใด และใหถอวาการมค าสงเปดเผยขอมลขาวสารของราชการเปนดลพนจ โดยเฉพาะของเจาหนาทของรฐตามล าดบสายการบงคบบญชา แตผขออาจอทธรณแตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารไดตามทก าหนดในพระราชบญญตน [4]

- มาตรา 24

หนวยงานของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของตนตอหนวยงานของรฐแหงอน หรอผอน โดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลทใหไวลวงหนาหรอในขณะนนมได เวนแตเปนการเปดเผย ดงตอไปน

(1) ตอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของตน เพอการน าไปใชตามอ านาจหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน

(2) เปนการใชขอมลตามปกตภายในวตถประสงคแของการจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลนน

(3) ตอหนวยงานของรฐทท างานดานการวางแผน หรอการสถตหรอส ามะโนตางๆ ซงมหนาทตองรกษาขอมลขาวสารสวนบคคลไวไมใหเปดเผยตอไปยงผอน

(4) เปนการใหเพอประโยชนแในการศกษาวจย โดยไมระบชอหรอสวนทท าใหรวาเปนขอมลขาวสารสวนบคคลทเกยวกบบคคลใด

(5) ตอหอจดหมายเหตแหงชาต กรมศลปากร หรอหนวยงานอนของรฐตามมาตรา 26 วรรคหนง เพอการตรวจดคณคาในการเกบรกษา

(6) ตอเจาหนาทของรฐเพอการปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน การสอบสวน หรอการฟองคด ไมวาเปนคดประเภทใดกตาม

(7) เปนการใหซงจ าเปนเพอการปองกน หรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล

(8) ตอศาลและเจาหนาทของรฐ หรอหนวยงานของรฐ หรอบคคลทมอ านาจตามกฎหมายทจะขอขอเทจจรงดงกลาว

(9) กรณอนตามทก าหนดในพระราชกฤษฎกา การเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคล

Page 130: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 130

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ตามวรรคหนง (3) (4) (5) (6) (7) (8) และ (9) ใหมการจดท าบญชแสดงการเปดเผยก ากบไวกบขอมลขาวสารนน ตามหลกเกณฑแและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

3.2.7 การละเมดสทธสวนบคคล รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550

- มาตรา 4

ศกดศรความเปนมนษยแ สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง

พระราชบญญตปองกนและปราบปรามยาเสพตด พ.ศ. 2519

- มาตรา 14 จตวา

ในกรณทมเหตอนควรเชอไดวา เอกสารหรอขอมลขาวสารอนใดซงสงทางไปรษณยแ โทรเลข โทรศพทแ โทรสาร คอมพวเตอรแ เครองมอ หรออปกรณแในการสอสารสออเลกทรอนกสแ หรอสอทางเทคโนโลยสารสนเทศใด ถกใชหรออาจถกใชเพอประโยชนแในการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด เจาพนกงานซงไดรบอนมตจากเลขาธการเปนหนงสอจะยนค าขอฝายเดยวตออธบดผพพากษาศาลอาญา เพอมค าสงอนญาตใหเจาพนกงานไดมาซงขอมลขาวสารดงกลาวได

การอนญาตตามวรรคหนง ใหอธบดผพพากษาศาลอาญา พจารณาถงผลกระทบตอสทธสวนบคคล หรอสทธอนใด ประกอบกบเหตผลและความจ าเปน ดงตอไปน

(1) มเหตอนควรเชอวามการกระท าความผด หรอจะมการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด

(2) มเหตอนควรเชอวาจะไดขอมลขาวสารเกยวกบการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดจากการเขาถงขอมลขาวสารดงกลาว

(3) ไมอาจใชวธการอนใดทเหมาะสมหรอมประสทธภาพมากกวาได

การอนญาตตามวรรคหนง ใหอธบดผพพากษาศาลอาญาสงอนญาตไดคราวละไมเกนเกาสบวนโดยก าหนดเงอนไขใดๆ กได และใหผเกยวของกบขอมลขาวสารในสงสอสารตามค าสงดงกลาว จะตองใหความรวมมอเพอใหเปนไปตามความในมาตราน ภายหลงทมค าสงอนญาต หากปรากฏขอเทจจรงวาเหตผลความจ าเปนไมเปนไปตามทระบหรอพฤตการณแเปลยนแปลงไป อธบดผพพากษาศาลอาญาอาจเปลยนแปลงค าสงอนญาตไดตามทเหนสมควร

เมอเจาพนกงานไดด าเนนการตามทไดรบอนญาตแลว ใหรายงานการด าเนนการใหอธบดผพพากษาศาลอาญาทราบ

บรรดาขอมลขาวสารทไดมาตามวรรคหนง ใหเกบรกษาและใชประโยชนแในการสบสวนและใชเปนพยานหลกฐานในการด าเนนคดเทานน ทงนตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด [5]

Page 131: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 131

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

สวนท 3 สทธและเสรภาพสวนบคคล

- มาตรา 35 สทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง ตลอดจนความเปนอยสวนตวยอมไดรบความคมครอง

การกลาวหรอไขขาวแพรหลาย ซงขอความหรอภาพไมวาดวยวธใดไปยงสาธารณชน อนเปนการละเมดหรอกระทบถงสทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตวจะกระท ามได เวนแตกรณทเปนประโยชนแตอสาธารณะ

บคคลยอมมสทธไดรบความคมครองจากการแสวงประโยชนแโดยมชอบจากขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ทงนตามทกฎหมายบญญต [6]

- มาตรา 36 บคคลยอมมเสรภาพในการสอสารถงกนโดยทางทชอบดวยกฎหมาย

การตรวจ การกก หรอการเปดเผยสงสอสารทบคคลมตดตอถงกน รวมทงการกระท าดวยประการอนใด เพอใหลวงรถงขอความในสงสอสารทงหลายทบคคลมตดตอถงกนจะกระท ามได เวนแตโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน [6]

สวนท 7 เสรภาพในการแสดงความคดเหนของบคคลและสอมวลชน

- มาตรา 45 บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การพมพแ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน

การจ ากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระท ามได เวนแตโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธ เสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง สทธในครอบครวหรอความเปนอยสวนตวของบคคลอน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกน หรอระงบความเสอมทรามทางจตใจ หรอสขภาพของประชาชน

การสงปดกจการหนงสอพมพแหรอสอมวลชนอน เพอลดรอนเสรภาพตามมาตรานจะกระท ามได

การหามหนงสอพมพแหรอสอมวลชนอนเสนอขาวสาร หรอแสดงความคดเหนทงหมดหรอบางสวน หรอการแทรกแซงดวยวธการใดๆ เพอลดรอนเสรภาพตามมาตรานจะกระท ามได เวนแตโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายซงไดตราขนตามวรรคสอง

การใหน าขาวหรอบทความไปใหเจาหนาทตรวจกอนน าไปโฆษณาในหนงสอพมพแ หรอสอมวลชนอนจะกระท ามได เวนแตจะกระท าในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงคราม แตทงนจะตองกระท าโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายซงไดตราขนตามวรรคสอง

เจาของกจการหนงสอพมพแหรอสอมวลชนอนตองเปนบคคลสญชาตไทย

การใหเงนหรอทรพยแสนอน เพออดหนนกจการหนงสอพมพแหรอสอมวลชนอนของเอกชนและรฐจะกระท ามได

- มาตรา 46 พนกงานหร อ ลกจ า งของ เอกชน ทประกอบก จการหน ง สอพ มพแ

Page 132: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 132

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศนแ หรอสอมวลชนอน ยอมมเสรภาพในการเสนอขาวและแสดงความคดเหน

ภายใตขอจ ากดตามรฐธรรมนญ โดยไมตกอยภายใตอาณตของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอเจาของกจการนน แตตองไมขดตอจรยธรรมแหงการประกอบวชาชพ และมสทธจดตงองคแกรเพอปกปองสทธ เสรภาพและความเปนธรรม รวมทงมกลไกควบคมกนเองขององคแกรวชาชพ

ขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ ในกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศนแ หรอสอมวลชนอน ยอมมเสรภาพเชนเดยวกบพนกงานหรอลกจางของเอกชนตามวรรคหนง

การกระท าใดๆ ไมวาโดยทางตรงหรอทางออมของผด ารงต าแหนงทางการเมอง เจาหนาทของรฐ หรอเจาของกจการ อนเปนการขดขวางหรอแทรกแซงการเสนอขาว หรอแสดงความคดเหนในประเดนสาธารณะของบคคลตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ใหถอวาเปนการจงใจใชอ านาจหนาทโดยมชอบและไมมผลใชบงคบ เวนแตเปนการกระท าเพอใหเปนไปตามกฎหมายหรอจรยธรรมแหงการประกอบวชาชพ

7.3.7 ความผดเกยวกบยาเสพตด พระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522

- มาตรา 4 ในพระราชบญญตน

“ยาเสพตดใหโทษ” หมายความวา สารเคมหรอวตถชนดใดๆ ซงเมอเสพเขาสรางกายไมวาจะโดยรบประทาน ดม สบ ฉด หรอดวยประการใดๆ แลวท าใหเกดผลตอรางกายและจตใจในลกษณะส าคญ เชน ตองเพมขนาดการเสพขนเปนล าดบ มอาการถอนยาเมอขาดยา มความตองการเสพทงทางรางกายและจตใจอยางรนแรงตลอดเวลา และสขภาพโดยทวไปจะทรดโทรมลง กบใหรวมตลอดถงพชหรอสวนของพชทเปนหรอใหผลผลตเปนยาเสพตดใหโทษ หรออาจใชผลตเปนยาเสพตดใหโทษและสารเคมทใชในการผลตยาเสพตดใหโทษดวย ทงนตามทรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา แตไมหมายความถง ยาสามญประจ าบานบางต ารบตามกฎหมายวาดวยยาทมยาเสพตดใหโทษผสมอย

“ผลต” หมายความวา เพาะ ปลก ท า ผสม ปรง แปรสภาพ เปลยนรป สงเคราะหแทางวทยาศาสตรแ และใหหมายความรวมตลอดถงการแบงบรรจ หรอรวมบรรจดวย

“จ าหนาย” หมายความวา ขาย จาย แจก แลกเปลยน ให

“น าเขา” หมายความวา น าหรอสงเขามาในราชอาณาจกร

“สงออก” หมายความวา น าหรอสงออกนอกราชอาณาจกร

“เสพ” หมายความวา การรบยาเสพตดใหโทษเขาสรางกายไมวาดวยวธใด

“ตดยาเสพตดใหโทษ” หมายความวา เสพเปนประจ าตดตอกนและตกอยในสภาพทจ าเปนตองพงยาเสพตดใหโทษนน โดยสามารถตรวจพบสภาพเชนวานนไดตามหลกวชาการ

“หนวยการใช” หมายความวา เมด ซอง ขวด หรอหนวยอยางอนทท าขน ซงโดยปกตส าหรบการใชเสพหนงครง

Page 133: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 133

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

“การบ าบดรกษา” หมายความวา การบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ ซงรวมตลอดถงการฟนฟสมรรถภาพและการตดตามผลหลงการบ าบดรกษาดวย

“สถานพยาบาล” หมายความวา โรงพยาบาล สถานพยาบาล สถานพกฟน หรอสถานทอนใดเฉพาะทรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษาใหเปนสถานทท าการบ าบดรกษาผตดยาเสพตดใหโทษ

“เภสชกร” หมายความวา ผประกอบวชาชพเภสชกรรมตามกฎหมายวาดวยวชาชพเภสชกรรม

“ต ารบยา” หมายความวา สตรของสงปรงไมวาจะมรปลกษณะใดทมยาเสพตดใหโทษรวมอยดวย ทงนรวมทงยาเสพตดใหโทษทมลกษณะเปนวตถส าเรจรปทางเภสชกรรม ซงพรอมทจะน าไปใชแกคนหรอสตวแได

“ขอความ” หมายความรวมถง การกระท าใหปรากฏดวยตวอกษร ภาพ ภาพยนตรแ แสง เสยง เครองหมายหรอการกระท าอยางใดๆ ทท าใหบคคลทวไปสามารถเขาใจความหมายได

“โฆษณา” หมายความรวมถง กระท าการไมวาดวยวธใดๆ ใหประชาชนเหนหรอทราบขอความเพอประโยชนแในทางการคา แตไมหมายความรวมถง เอกสารทางวชาการหรอต าราทเกยวกบการเรยนการสอน

“ผรบอนญาต” หมายความวา ผไดรบใบอนญาตตามพระราชบญญตน

“ผอนญาต” หมายความวา เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา หรอผซงไดรบมอบหมายจากเลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา

“คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการควบคมยาเสพตดใหโทษตามพระราชบญญตน

“พนกงานเจาหนาท” หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตามพระราชบญญตน

“เลขาธการ” หมายความวา เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา

“รฐมนตร” หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน

7.3.8 ทรพยสนทางปญญา

ทรพยแสนทางปใญญา หมายถง สทธทางกฎหมายทใหเจาของสทธ หรอ “ผทรงสทธ” มอยเหนอสงทเกดจากความคดสรางสรรคแทางปใญญาของมนษยแ โดยอาจแบงทรพยแสนทางปใญญาออกได 2 ประเภทหลก คอ [7]

- ทรพยแสนทางอตสาหกรรมและ

- ลขสทธ

ส าหรบทรพยแสนทางอตสาหกรรมยงแบงออกไดอก 5 ประเภท ไดแก

Page 134: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 134

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

- สทธบตร

- เครองหมายการคา

- แบบผงภมของวงจรรวม

- ความลบทางการคา

- สงบงชทางภมศาสตรแ

ประเทศไทยมกฎหมายใหความคมครองทรพยแสนทางปใญญาหลายฉบบ เชน พระราชบญญตสทธบตร พ.ศ. 2522 ซงแกไขเพมเตมมาแลวสองครงโดยพระราชบญญตสทธบตร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตสทธบตร (ฉบบท 3) พ.ศ. 2542 พระราชบญญตเครองหมายการคา พ.ศ. 2534 ซ งแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตเครองหมายการคา (ฉบบท 2) พ.ศ. 2537 พระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537 พระราชบญญตคมครองแบบผงภมของวงจรรวม พ.ศ. 2543 เปนตน

ปญหาการการละเมดลขสทธในประเทศไทย

การละเมดลขสทธถอเปนปใญหาทส าคญอกปใญหาหนง สนคาละเมดลขสทธสามารถพบเหนไดโดยทวไป ไมวาจะเปนซดเพลง วซด และดวดภาพยนตรแ ทงภาพยนตรแไทยและตางประเทศ เอกสารรายงานวชาการ รวมไปถงซอฟตแแวรแ เกม และโปรแกรมประยกตแตางๆ ซงสามารถพบเหน และหาซอสนคาละเมดลขสทธไดโดยงาย

ประเทศไทยอยในอนดบตนๆ ของประเทศทมปใญหาเรองการละเมดลขสทธ โดยในปพ.ศ. 2550 นน ประเทศไทยมการละเมดลขสทธสงสดเปนอนดบ 4 ในเอเชยแปซฟก สงผลเสยตอชอเสยงและอตสาหกรรมตางๆ ทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ

7.3.9 ความผดเกยวกบการกอการรายและตอสถาบนพระมหากษตรย พระราชบญญตการประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนแ พ.ศ. 2551

- มาตรา 37

หามมใหออกอากาศรายการทมเนอหาสาระทกอใหเกดการลมลางการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยแทรงเปนประมข หรอทมผลกระทบตอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอมการกระท าซงเขาลกษณะลามกอนาจาร หรอมผลกระทบตอการใหเกดความเสอมทรามทางจตใจ หรอสขภาพของประชาชนอยางรายแรง

ผรบใบอนญาตมหนาทตรวจสอบ และใหระงบการออกอากาศรายการทมลกษณะตามวรรคหนง หากผรบใบอนญาตไมด าเนนการใหกรรมการซงคณะกรรมการมอบหมายมอ านาจสงดวยวาจา หรอเปนหนงสอใหระงบการออกอากาศรายการนนไดทนท และใหคณะกรรมการสอบสวนขอเทจจรงกรณดงกลาวโดยพลน

ในกรณทคณะกรรมการสอบสวนแลวเหนวาการกระท าดงกลาวเกดจากการละเลยของผรบใบอนญาตจรง ใหคณะกรรมการมอ านาจสงใหผรบใบอนญาตด าเนนการแกไขตามทสมควร หรออาจพกใชหรอเพกถอนใบอนญาตกได

Page 135: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 135

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7.3.10 พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร

- มาตรา 14

ผใดกระท าความผดทระบไว ดงตอไปน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ

(1) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแปลอมไมวาทงหมด หรอบาง สวน หรอขอมลคอมพวเตอรแอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน

(2) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแอนเปนเทจ โดยประการทนาจะเกดความเสยหายตอความมนคงของประเทศ หรอกอใหเกดความตนตระหนกแกประชาชน

(3) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแใดๆ อนเปนความผดเกยวกบความมนคงแหงราชอาณาจกร หรอความผดเกยวกบการกอการร ายตามประมวลกฎหมายอาญา

(4) น าเขาสระบบคอมพวเตอรแซงขอมลคอมพวเตอรแใดๆ ทมลกษณะอนลามกและขอมลคอมพวเตอรแนนประชาชนทวไปอาจเขาถงได

(5) เผยแพรหรอสงตอซงขอมลคอมพวเตอรแโดยรอยแลววาเปนขอมลคอมพวเตอรแตาม (1) (2) (3) หรอ (4)

- มาตรา 15

ผใหบรการผใดจงใจสนบสนน หรอยนยอมใหมการกระท าความผดตามมาตรา 14 ในระบบคอมพวเตอรแทอยในความควบคมของตน ตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท าความผดตามมาตรา 14

- มาตรา 16

ผใดน าเขาสระบบคอมพวเตอรแทประชาชนทวไปอาจเขาถงไดซงขอมล คอมพวเตอรแทปรากฏเปนภาพของผอน และภาพนนเปนภาพทเกดจากการสรางขน ตดตอ เตม หรอดดแปลงดวยวธการทางอเลกทรอนกสแหรอวธการอนใด ทงนโดยประการทนาจะท าใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน ถกเกลยดชง หรอไดรบความอบอาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท าตามวรรคหนงเปนการน าเขาขอมลคอมพวเตอรแโดยสจรต ผกระท าไมมความผด ความผดตามวรรคหนงเปนความผดอนยอมความได ถาผเสยหายในความผดตามวรรคหนงตายเสยกอนรองทกขแใหบดา มารดา คสมรส หรอบตรของผเสยหายรองทกขแได และใหถอวาเปนผเสยหาย [8]

Page 136: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 136

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

7.4 กรณศกษาการบงคบใชกฎหมาย การบงคบใชกฎหมายกบมอปราบโซเชยลเนตเวรก

พ.ต.อ.นเวศนแ อาภาวศน ผก ากบการกลมงานตรวจสอบและวเคราะหแการกระท าความผดทางเทคโนโลย กองบงคบการสนบสนนทางเทคโนโลย ส านกงานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กลาวถงประเดนปใญหาเรองการบงคบใช พ.ร.บ.คอมพวเตอรแฯ กบกรณตางๆ ทเกดขนในระบบอนเทอรแเนต หรอเครอขายสงคมออนไลนแประเภทตางๆ ทก าลงมการถกเถยง วพากษแวจารณแกนอย

หากมการปฏบตตาม หรอบงคบใชกฎหมายฉบบดงกลาวอยางถกตองและจรงจงแลว กจะไมเกดประเดนปใญหาอยางทกวนน เนองจากกฎหมายฉบบนมรายละเอยดครอบคลมทงการปองกนและปราบปรามอยแลว แตการปฏบตของผทเกยวของมงเนนไปทการปราบปรามมากกวา ทงทหลกการแกไขปใญหาทเกดขนซงไดผลทดสดคอการปฏบตตามหลกการของกฎหมายดานการปองกน

นอกจากนไมวาจะเกดคดลกษณะใด สงส าคญทสด คอ การระบตวตนของผกระท าความผดใหไดเสยกอน หากมการรองเรยนในเรองการกระท าผดขอหาตางๆ ในระบบคอมพวเตอรแเขามาย งเจาหนาท แตเจาหนาทไมสามารถระบตวตนผกระท าความผดได กไมมประโยชนแ การทเจาหนาทจะสามารถระบตวผตองสงสยหรอระบตวตนของผน าขอมลเขาสระบบคอมพวเตอรแไดนน ตองมการจดเกบขอมลการใชบรการอยางถกตอง เปนระบบ และมประสทธภาพ

แตทกวนนทงเจาหนาทภาครฐและเอกชนทรบผดชอบไดบงคบใชหรอปฏบตตามกฎหมายทระบไวหรอไม ผใหบรการทงระบบคอมพวเตอรแและโทรศพทแเคลอนทมการจดเกบขอมลตามทกฎหมายก าหนดหรอไม เจาหนาททเกยวของเขาใจเจตนารมณแของกฎหมายและสามารถน ามาบงคบใชอยางมประสทธภาพหรอไม การจดเกบขอมลตามกฎกระทรวงอาจเกบมากเกนความจ าเปน และเปนภาระแกผใหบรการมากจนเกนไป ทงทสาระส าคญตาม พ.ร.บ.คอมพวเตอรแ มาตรา 26 วรรคสอง ระบวา ผใหบรการจะตองเกบรกษาขอมลของผใชบรการเทาทจ าเปนเพอใหสามารถระบตวผใชบรการ แตทกวนนผใหบรการเกบขอมลตามหลกเกณฑแของกฎกระทรวงเปนหลก โดยไมไดค านงถงตวพระราชบญญต ซงระบไวอยางชดเจนวา เกบเทาทจ าเปน แตตองระบตวตนของผใชบรการใหได

หากผใหบรการจดเกบขอมลโดยคดเฉพาะผน าขอมลเขาสระบบคอมพวเตอรแ และมเจาหนาทตรวจสอบขอมลเหลานอยางจรงจงแลว กเชอวาปใญหาการกระท าผดในระบบคอมพวเตอรแจะดขน เพราะปใญหาทกวนนเกดจากผน าขอมลเขาสระบบคอมพวเตอรแ หากเรามการจดเกบขอมลเหลานดอยแลวกจะท าใหการบงคบใชกฎหมายท าไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล

การรบเรองรองเรยนเวบไซตแทผดกฎหมาย แลวใชวธปดกนนน เปนมาตรการชวคราวเทานน ไมใชวธการแกปใญหา ซงในระยะยาวจะมผลกระทบตอการใหบรการทลาชา ผใหบรการสวนใหญจงไมคอยเหนดวย และสดทายกไมสามารถจบกมผกระท าผดมาด าเนนคดได

อยางไรกตาม พ.ต.อ.นเวศนแ กลาววา ในการบงคบใชกฎหมายเพอเขาถงเนอหาขอมลในระบบคอมพวเตอรแหรอโทรศพทแเคลอนทนน จะตองขออนมตหมายจากศาล ในสวนการตรวจสอบขอมลทวไปซ งไมใชเนอหาการตดตอสอสาร พนกงานสอบสวนสามารถใชอ านาจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความ

Page 137: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 137

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

อาญา ออกหมายเรยกเพอขอขอมลจากผทเกยวของได เชน เรยกผใหบรการมาสอบปากค าเพอใหขอมล หรอสงขอมลให แตหากตองลงลกถงเนอหากตองขอหมายศาล ซงประเดนเหลานมก าหนดไวในกฎหมายอยแลว

ทงน กรณของสอสงคมออนไลนแหรอแอพพลเคชนแชทชอดงตางๆ นน อยทผใชจะเลอกใชเปนสวนตวหรอสาธารณะ ซงผใชสามารถก าหนดได ถาไมมการแชรแออกไปกคงไมมปใญหา [9]

Page 138: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 138

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท 7

[1] 2550, “หลกเกณฑแเกยวกบคณสมบตพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตวาดวยการกระท า ความผด เกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ.๒๕๕๐”, ราชกจจานเบกษา, เลมท 124, ตอนพเศษ 102 ง, 23 สงหาคม 2550, หนา 9-11.

[2] http://www.kodmhai.com/m2/m2-3/m3-77-90.html (สบคนเมอวนท 24 มถนายน 2556).

[3] thaiconsulatechicago.org/ebook/law/criminalcode1.pdf (สบคนเมอวนท 24 มถนายน 2556).

[4] 2540, “พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ.๒๕๔๐”, ราชกจจานเบกษา, เลมท 114, ตอนท 46 ก, 10 กนยายน 2540, หนา 6.

[5] พระราชบญญตปองกนและปราบปรามยาเสพตด พ.ศ.๒๕๑๙, หนา 7-8

[6] 2550, “รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ.๒๕๕๐”, ราชกจจานเบกษา, เลมท 124, ตอนท 47 ก, 24 สงหาคม 2550, หนา 9-10.

[7] http://www.th.wikipedia.org/wiki/ทรพยแสนทางปใญญา (สบคนเมอวนท 24 มถนายน 2556).

[8] 2550, “พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรแ พ.ศ.๒๕๕๐”, ราชกจจา นเบกษา, เลมท 124, ตอนท 27 ก, 18 มถนายน 2550, หนา 7.

[9] http://www.komchadluek.net/detail/20130815 (สบคนเมอวนท 15 สงหาคม 2556).

Page 139: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 139

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 8 การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางสรางสรรค

ปใจจบนเทคโนโลยสารสนเทศเพอการสอสารมความกาวหนาไปอยางรวดเรว ถกน ามาใชแลกเปลยนขอมลอยางกวางขวาง และเปนเครองมอทมประสทธภาพ หากน าไปใชในเชงสรางสรรคแ ซงมแนวทางและหลกการในการใช ดงน

หลกการและแนวปฏบตทวไป 1) ผใชงานสงคมออนไลนแ สามารถ เผยแพร ประชาสมพนธแขอมลทเปนประโยชนแได แตตอง

แยกแยะใหชดเจนวา ขอความใดเปน “ขาวประชาสมพนธแ” “ความคดเหน” “ความคดเหนสวนบคคล” “การแลกเปลยนขาวสารสวนตว” “การเผยแพรขาวสารเรองงาน” หรออนๆ และความคดเหนดงกลาวควรค านงถงประโยชนแสาธารณะดวย

2) การเผยแพรประชาสมพนธแทประชาสมพนธแในนามของหนวยงาน ผเผยแพรตองแสดงต าแหนง หนาท สงกด ใหชดเจน เพอความนาเชอถอ และเพอใหผทตดตามสามารถใชดลพนจในการตดตามได

3) ระมดระวงการใชถอยค าและภาษา ทอาจเปนการดหมน หรอ หมนประมาทบคคลอน และควรใชภาษาใหถกตอง สภาพ สรางสรรคแ

4) งดเวนการโตตอบ ดวยความรนแรง กรณบคคลอนมความคดเหนทแตกตาง การละเวนไมโตตอบจะท าใหความขดแยงไมบานปลายจนหาทสนสดไมได

5) งดเวนการใชสอสงคมวพากษแ วจารณแ ตลอดจนแสดงความเหนทอาจสงผลกระทบได 6) ใชรปแสดงตวตนทแทจรง และงดเวนการน ารปบคคลอน รปบคคลสาธารณะ มาแสดงวาเปนรป

ของตนเอง เวนแตเปนสอสงคมในนามตวแทนบคคลอน 7) องคแกร หรอ แผนกงานทสงกด อาจใชรปสญลกษณแ เครองหมายแสดงสงกดได แตตองค านงถง

ความเหมาะสมในการใชงาน 8) ระมดระวงขอความทสงผลกระทบตอเดก สตร หรอ การละเมดสทธมนษยชน 9) การใชสอสงคมทแสดงสงกด หรอหนวยงาน ควรแจงใหผบงคบบญชาทราบกอนทกครง

หลกการสงตอขอมล 1) ควรสงขอมลขาวสารเฉพาะบคคลทรจก แสดงตวตน ต าแหนง หนาทการงาน สถานะทชดเจน

เทานน 2) ละเวนการสงขอมลทเปนขาวลอ ขาวไมปรากฏทมา หรอเปนเพยงการคาดเดา 3) งดเวนการสงตอขอความเกยวของกบสถาบนทกกรณ ยกเวน ขอความนนๆ เปนขอความท

เผยแพรจากหนวยงานทเกยวของ และมแหลงทมา เพอประโยชนแตอสาธารณะ 4) พงระลกเสมอวา การสงตอขอความทเปนเทจ หรอ ขอความทเจาของประสงคแกระจายขาว

สรางความสบสน วนวายในบานเมอง เทากบตกเปนเครองมอของบคคลเหลานน 5) ควรงดเวนการสงตอขอความเรองบคคลเสยชวต เวนเสยแตตรวจสอบขอเทจจรงแลว 6) การสงตอขอความเชญชวนไปรวมชมนม หรอ กระท ากจกรรมทางสงคมใดๆ ตองตรวจสอบ

ขอเทจจรงใหแนชดเสยกอน

Page 140: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 140

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

หลกความรบผดชอบ 1) ควรแสดงความรบผดชอบ ดวยการขอโทษ แสดงความเสยใจทนท เมอรวา มการเผยแพรขอมลท

ผดพลาดหรอกระทบตอบคคลอน 2) กรณการสงตอขอความขาวลอ หรอ ขาวเทจ ตองแกไขขอความนนโดยทนท หากสามารถ

ตรวจสอบขอเทจจรงได พงแสดงขอเทจจรงใหเปนทประจกษแ

8.1 การใชและการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางสรางสรรค

8.1.1 การประยกตแใชเทคโนโลยสารสนเทศในส านกงาน 1) งานจดเตรยมเอกสาร เชน การใชเครองประมวลผลค าหรอเครองประมวลผลเนอหา

เปนเครองมอในการจดเตรยมอปกรณแ ประกอบการใชเทคโนโลยน ไดแก เครองคอมพวเตอรแ โมเดมและชองทางการสอสาร

2) งานกระจายเอกสาร เชน ระบบเครอขายคอมพวเตอรแ เทเลเทกซแ โทรสาร ระบบการประชมทางไกล เปนตน

3) งานจดเกบและคนคนเอกสาร สามารถปฏบตได ทงระบบออนไลนแและระบบออฟไลนแ ผานระบบเครอขายคอมพวเตอรแ หรอผานเครอขาย โทรคมนาคมรปแบบอนๆ เชน ระบบงานฐานขอมล เปนตน

4) งานจดเตรยมสารสนเทศในลกษณะภาพ เทคโนโลยสารสนเทศทสามารถด าเนนงานดงกลาวนได ไดแก เครองคอมพวเตอรแ สรางภาพ (Computer Graphic Devices) เครอง Scanner โทรทศนแ และ วดทศนแ เปนตน

5) งานสอสารสนเทศดวยเสยง เชน การใชโทรศพทแ การประชมทางโทรศพทแ การบนทกขอมลเสยงโดยใช Sound Blaster เปนตน

6) งานสอสารสนเทศดวยภาพและเสยง เชน ระบบมลดมเดย ระบบการประชมทางไกลดวยภาพและเสยง เปนตน

8.1.2 การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานอตสาหกรรม 1) อตสาหกรรมการผลตภณฑแ ไดใชคอมพวเตอรแออกแบบ รถยนตแ ปฏบตการผลต เชน

การพนส การเชอมอปกรณแตางๆ เขาดวยกน ฯลฯ 2) อตสาหกรรมการพมพแ เชนระบบการพมพแอเลกทรอนกสแ (Electronic Publishing)

ในการจดเตรยมตนฉบบบรรณาธกร ตพมพแ จดเกบ และจดจ าหนาย และสามารถพมพแขอมลจากระบบไปรษณยแอเลกทรอนกสแ (E-mail) วดโอเทกซแ วสดยอสวนและเทเลเทกซแไดรวมทงการพมพแภาพโดยใชเทอรแมนลเสนอภาพ (Visual Display)

3) การประยกตแใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานการเงนและการพาณชยแ สถาบนการเงน เชน ธนาคาร ไดใชเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบของ ATM เพออ านวยความสะดวกในการฝาก ถอน โอนเงน ในสวนของงานประจ าของธนาคารตางน าคอมพวเตอรแระบบออนไลนแและออฟไลนแเขามาชวยปฏบตงาน ท าใหการเชอมโยงขอมลธนาคารเปนไปอยางสะดวกรวดเรว ทกสาขาสามารถเชอมโยงกบสาขาอนหรอส านกงานใหญ และสามารถเชอมโยงกบธนาคารอนได

Page 141: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 141

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

4) การประยกตแใชเทคโนโลยสารสนเทศในงานการบรการการสอสาร ไดแก การบรการโทรศพทแ โทรศพทแเคลอนท วทย โทรทศนแ เคเบลทว การคนคนสารสนเทศระบบออนไลนแ ดาวเทยม และโครงขายบรการสอสารรวมระบบดจตอล (ISDN) เปนตน

8.1.3 การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศกบงานดานการฝกอบรมและการศกษา 1) การใชคอมพวเตอรแชวยสอน (Computer Assisted Instruction : CAI) เชน การ

น าเอาค าอธบายบทเรยนมาบรรจไวในคอมพวเตอรแ แลวน าบทเรยนนนมาแสดงแกผเรยน

2) การศกษาทางไกล เชน การใชวทย โทรทศนแ ออกอากาศให ผเรยนศกษาเอง จนไปถงการใชระบบแพรภาพผานดาวเทยม (Direct To Home : DTH) หรอการประยกตแใชระบบประชมทางไกล (Video Teleconference)

3) เครอขายการศกษา เชน บรการ สงจดหมายอเลกทรอนกสแ ( Electronics Mail : E-mail ) การเผยแพรและคนหาขอมลในระบบเวลดแไวดแเวป

4) การใชงานในหองสมด เชน การคนหาหนงสอ การจดหนงสอ 5) การใชในหองปฏบตการ เชน การจ าลองแบบ การออกแบบวงจรไฟฟา การควบคม

การทดลอง 6) การใชในงานประจ าและงานบรหาร เชน การจดท าทะเบยนประวตนกเรยน

นกศกษา การเลอกเรยน การลงทะเบยนเรยน การแนะแนวอาชพ และการศกษาตอ ขอมลผปกครองหรอขอมลของคร

7) การประยกตแใชเทคโนโลยสารสนเทศทบาน เชน ใชคอมพวเตอรแในแสวงหาความร ใชสอสารทาง Internet ใชพมพแงานและจดเกบขอมลทส าคญ [1]

8.2 การแลกเปลยนเรยนรในสงคมออนไลน

เปนการเรยนรดวยตวเองผานเครอขายคอมพวเตอรแอนเทอรแเนต ( Internet) หรออนทราเนต (Intranet) ผเรยนจะไดเรยนตามความสามารถและความสนใจของตน โดยเนอหาของบทเรยนจะถกสงไปยงผเรยนผานเวบเบราวแเซอรแ(Web Browser) โดยผเรยน ผสอน และเพอนรวมชนเรยนทกคน สามารถตดตอ ปรกษา แลกเปลยนความคดเหนระหวางกนไดเชนเดยวกบการเรยนในชนเรยนปกต โดยอาศยเครองมอการตดตอสอสารททนสมยส าหรบทกคนทสามารถเรยนรไดทกเวลา และทกสถานท (Learn for all : anyone, anywhere and anytime) ซงการใหบรการการเรยนแบบออนไลนแ มองคแประกอบทส าคญ 4 สวน แตละสวนไดรบการออกแบบเปนอยางด เมอน ามาประกอบเขาดวยกน แลวระบบทงหมดจะตองท างานประสานกนไดอยางลงตว ดงน

1) เนอหาของบทเรยน ประกอบดวย ขอความ รปภาพ เสยง วดโอและมลตมเดยอนๆ

2) ระบบบรหารการเรยน ท าหนาทเปนศนยแกลาง ก าหนดล าดบของเนอหาในบทเรยน เราเรยกระบบนวา ระบบบรหารการเรยน (E-Learning Management System : LMS) ดงนน ระบบบรหารการเรยนจงเปนสวนทเอออ านวยใหผเรยนไดศกษาเรยนรไดดวยตนเองจนจบหลกสตร

3) การตดตอสอสาร น ารปแบบการตดตอสอสารแบบ 2 ทาง มาใชประกอบในการเรยน โดย

Page 142: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 142

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เครองมอทใชในการตดตอสอสารอาจแบงไดเปน 2 ประเภทคอ ประเภท Real-time ไดแก Chat (message, voice), White board/Text slide, Real-time Annotations, Interactive poll, Conferencing และอนๆ สวนอกแบบคอ ประเภท Non real-time ไดแก Web-board, E-mail

4) บทเรยนคอมพวเตอรแชวยสอน (Computer Assisted Instruction - CAI)

บทเรยนคอมพวเตอรแชวยสอนจะเสนอสารสนเทศทไดผานกระบวนการสราง และพจารณามาเปนอยางด โดยมเนอหาวชาหรอสารสนเทศ แบบฝกหด การทดสอบ และการใหขอมลปอนกลบใหผเรยนไดตอบสนองตอบทเรยนไดตามระดบความสามารถของตนเอง เนอหาวชาทน าเสนอจะอยในรปมลตมเดย ซงประกอบดวย อกษร รปภาพ เสยง และหรอ ทงภาพและเสยง โดยมจดมงหมายน าผเรยนไปสการเรยนรอยางมประสทธภาพ ซงอาศยการสอนทมการวางโปรแกรมไวลวงหนา เปนการใหผเรยนมโอกาสเรยนรไดดวยตนเอง และมผลยอนกลบทนทและเรยนรไปทละขนตอนอยางเหมาะสม ตามความตองการและความสามารถของตน

5) วดทศนตามอธยาศย (Video on Demand - VOD)

การจดการฐานขอมลตองอาศยโปรแกรมทท าหนาท ในการก าหนดลกษณะขอมลทจะเกบไวในฐานขอมล อ านวยความสะดวกในการบนทกขอมลลงในฐานขอมล ก าหนดผทไดรบอนญาตใหใชฐานขอมลได พรอมกบก าหนดดวยวาใหใชไดแบบใด เชน ใหอานขอมลไดอยางเดยวหรอใหแกไขขอมลไดดวย นอกจากนนยงอ านวยความสะดวกในการคนหาขอมล การแกไขปรบปรงขอมล ตลอดจนการจดท าขอมลส ารองดวย โดยอาศยโปรแกรมทเรยกวา ระบบการจดการฐานขอมล(Database Management System: DBMS) ซงโปรแกรมทไดรบความนยมในการจดการฐานขอมล ไดแก Microsoft Access, Oracle, Informix, dBase, FoxPro, และ Paradox เปนตน

6) หนงสออเลกทรอนกส (E-books )

หนงสออเลกทรอนกสแทสามารถอานไดทางอนเทอรแเนต ส าหรบเครองมอทจ าเปนตองมในการอานหนงสอประเภทนกคอ ฮารแดแวรแประเภทเครองคอมพวเตอรแหรออปกรณแอเลกทรอนกสแพกพาอนๆ พรอมทงตดตงระบบปฏบตการหรอซอฟตแแวรแทใชอานขอความตางๆ ตวอยางเชน ออแกไนเซอรแแบบพกพา พดเอ เปนตน สวนการดงขอมล E-books ซงจะอยบนเวบไซตแทใหบรการทางดานนมาอาน กจะใชวธการดาวนแโหลดผานทางอนเทอรแเนตเปนสวนใหญ

ลกษณะไฟลแของ E-books หากนกเขยนหรอส านกพมพแตองการสราง E-books จะสามารถเลอกไดสรปแบบ คอ Hyper Text Markup Language (HTML), Portable Document Format (PDF), Peanut Markup Language (PML) และ Extensive Markup Language (XML)

7) หองสมดอเลกทรอนกส (E-library)

บรการงานหองสมดระบบอตโนมต เชน

1) ระบบทสามารถใหบรการและตรวจสอบได

Page 143: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 143

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

2) ระบบบรการยม - คน ทรพยากรดวยแถบรหสบารแโคด

3) ระบบบรการสบคนขอมลทรพยากร

4) ระบบตรวจเชคสถตการใชบรการหองสมด

5) ระบบตรวจเชคสถตการยม - คนทรพยากร

6) การส ารวจทรพยากรประจ าป

7) การพมพแบารแโคดทรพยากรและสมาชก[2]

8.3 กรณศกษาเกยวกบการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางสรางสรรค

ปใจจบนดวยเทคโนโลยททนสมยประกอบกบ โทรศพทแมอถอแบบสมารแทโฟนในปใจจบนตดตง GPS Receiver มาแทบจะทกเครองแลว ท าใหเมอโทรศพทแมอถอหายหรอถกขโมยไป กสามารถตามหาไดไมยาก อยางเชนกรณ ทสงคโปรแเมอชายวย 18 ปไดขโมย iPhone จากเหยอผเคราะหแราย แตดวยบรการ Find My iPhone กท าใหต ารวจสามารถตามรอยคนรายและจบกมไดภายใน 48 ชวโมง สวนในประเทศไทย กมกรณท iPad ของชายผหนงหายไป และสามารถตามจนเจอไดดวยบรการ Find my iPhone นเชนกน และกไดกลบคนมาในทสด เราจงขอแนะน าบรการดๆฟรๆใกลตว ทจะชวยใหตามหาอปกรณแมอถอทหายไปได 2 บรการดวยกน ครอบคลมทงผใช iPhone, iPad, iPod Touch, Blackberry, Android และ Windowsmobile ซงหวงวาจะเปนประโยชนแตอทานผอานทเปนเจาของอปกรณแเหลาน

1) Find my iPhone จาก Apple

กอนหนาน ผทจะสามารถใชบรการนไดตองเปนสมาชก Mobile Me ซงเสยเงนเสยกอน แตปใจจบนนทาง Apple เปดใหใชไดแบบฟรๆกนแลวส าหรบอปกรณแ iPhone, iPad, iPod ทใชระบบปฏบตการ iOS 4.2 ขนไป ( แตส าหรบ version ทต ากวานกสามารถใชผานบรการ Mobile Me แบบเสยเงนไดอย บรการนนอกจากจะชวยใหเราสามารถหาวาเครองเราอยทไหนในตอนนแลว ยงสามารถสง ใหสงขอความใหขนทหนาจอของอปกรณแทเราตามหา, สงใหเครองสงเสยงดงขน แมจะอยใน Silent Mode กตาม, สงใหเครอง Lock และตง Password ไว หรอกรณทเราคดวาคงไมไดอปกรณแนนๆคนแลว กปองกนขอมลส าคญรวไหลดวยการสงลบขอมลทงหมดไปเลยกได

วธการตดตง

เขาไปท Settings > Mail, Contacts, Calendars >เลอก Mobile Me >ใส Apple ID ของเรา (ซงกคอ ID เดยวกนกบทเราใชใน iTune และ Appstore) ซงถาหากยงไมม Apple ID กสามารถกดสราง Free Account ได > และสงเปด “Find My iPhone” on

Page 144: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 144

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 8-1 วธการตดตง Find my iPhone

รปท 8-2 วธการตดตง Find my iPhone 2

เพยงเทาน เมอ iPhone, iPod Touch 4th Gen หรอ iPad ทเปดใชบรการ Find My iPhone ไดหายไป กสามรถตามหาไดดวยวธงายดงน (แตถาหากอปกรณแทเราตามหา ไมไดสงให “Find My iPhone” เปน “on” เอาไวกไมสามารถทจะระบต าแหนงของอปกรณแนนๆไดเมอหายไป หรอถาหากสงปดการ push หรอปดเครองไปแลว กตามหาไมไดเชนกน)

2) โปรแกรม Lookout

Lookout เปนโปรแกรมดาน backup ขอมลตาง รองรบทง Blackberry android และ windowsmobile และตองรองรบการตอ GPS ดวย (ยกเวน windowsphone7) โปรแกรมนรองรบการ backup ขอมล , การสแกนพวกไวรสมลแวรแบนมอถอ และ ตามหามอถอคณดวย GPS ผานทางหนาเวบไซตแ

Page 145: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 145

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ได เวลาเราเผลอลมมอถอไว หรอโทรศพทแมอถอหาย กเปดคอมพวเตอรแหรอโทรศพทแมอถอหรอ tablet เครองอน แลวเขาเวบไซตแ www.mylookout.com ท าการ login เขาสระบบ ดวยอเมลทคณไดสมครไว ซงกจะคลายกนกบการใชบรการตามหา iPhone, iPad, iPod Touch ใน Mobile Me จาก Apple

Page 146: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 146

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณานกรมประจ าบทท 8

[1] http://www.hpk.ac.th/hpk3/grouplearning/tecnology/songkrant/ict/technology3.htm (สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2556)

[2] http://www.pbj.ac.th/IT11/C8.htm (สบคนเมอวนท 15 กรกฎาคม 2556).

Page 147: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 147

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 9 ระบบการสอสารและการแจงภยออนไลนของลกเสอไซเบอร 9.1 ระบบขอมลสมาชก ทานทสนใจเขารวมเปนสมาชกลกเสอไซเบอรแ สามารถเขาสมครสมาชกไดท www.cyberscout.in.th

การใชงานเวบไซตแ Cyber Scout ในสวนของการสมครสมาชกสามารถเขาไดทปมสมาชก หรอเขาไดท www.cyberscout.in.th ดงรป

รปท 9-1 หนาแรกของเวบไซตแ

Page 148: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 148

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนการสมครสมาชก

หนาสมครสมาชกมอย 2 ประเภท คอ

- สมาชกแกนน า Cyber Scout

- สมาชกอาสาสมคร Cyber Scout

โดยมรายละเอยดการสมครสมาชก ดงตอไปน

การสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout

ขนตอนท 1 ใหแกนน าเลอกเมน “สมครสมาชก” ดงรป

รปท 9-2 หนาจอส าหรบสมครสมาชก

Page 149: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 149

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 2 ใหคลกเลอกท “สมาชกแกนน า Cyber Scout (ส าหรบ คร/อาจารย)” ดงรป

รปท 9-3 หนาจอส าหรบสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout

Page 150: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 150

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 3 เวบไซตแจะแสดงเงอนไขส าหรบการสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout หากสมาชกแกนน ายอมรบเงอนไขของโครงการฯ ไดใหกดปม “ตกลง”เพอเขาสหนารายละเอยดการสมคร ดงรป

รปท 9-4 หนาจอเงอนไขการสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout

Page 151: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 151

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 4 เมอเขาสหนารายละเอยดการสมครจะมหนาตาแสดงผล กรอกขอมลใหครบถวนแลวคลกท “ตกลง” ดงรป

รปท 9-5 หนาจอแสดงรายละเอยดส าหรบการสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout

Page 152: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 152

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เมอท าการสมครแกนน า Cyber Scout เรยบรอยแลว ผสมครจะไมสามารถเขาสระบบได จนกวาผดแลระบบจะท าการตรวจสอบขอมลเสรจ ผสมครจะไดรบรหสผานจาก Cyber Scout ทางอเมลของผสมคร มหนาจอดงรป

รปท 9-6 หนาจอรายละเอยดส าหรบการสมครสมาชกแกนน า Cyber Scout เสรจสน

Page 153: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 153

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

การสมครสมาชกอาสาสมคร Cyber Scout

ขนตอนท 1 ใหอาสาสมครเลอกเมน “สมครสมาชก” ดงรป

รปท 9-7 หนาจอส าหรบสมครสมาชก

Page 154: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 154

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 2 ใหคลกเลอกท “สมาชกอาสาสมคร Cyber Scout (ส าหรบ นกเรยน/บคคลทสนใจ) ดงรป

รปท 9-8 หนาจอส าหรบสมครสมาชกอาสาสมคร Cyber Scout

Page 155: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 155

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 3 เวบไซตแจะแสดงเงอนไขส าหรบการสมครสมาชกอาสาสมคร Cyber Scout ใหกดปม “ตกลง” เพอเขาสหนารายละเอยดการสมคร ดงรป

รปท 9-9 หนาจอเงอนไขการสมครสมาชกอาสาสมคร Cyber Scout

Page 156: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 156

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 4 เมอเขาสหนารายละเอยดการสมครจะมหนาตาแสดงผล กรอกขอมลใหครบถวนแลวคลกท “ตกลง” ดงรป

รปท 9-10 หนาจอแสดงรายละเอยดส าหรบการสมครสมาชก Cyber Scout

Page 157: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 157

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เมอท าการสมครอาสาสมคร Cyber Scout เรยบรอยแลว ผสมครจะไมสามารถเขาสระบบได จนกวาผดแลระบบจะท าการตรวจสอบขอมลเสรจ ผสมครจะไดรบรหสผานจาก Cyber Scout ทางอเมลล

ของผสมคร มหนาจอดงรป

รปท 9-11 หนาจอรายละเอยดส าหรบการสมครสมาชก Cyber Scout เสรจสน

Page 158: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 158

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

9.2 ระบบหลกสตรและการฝกอบรม

ขนตอนท 1 Log in เขาสระบบ

รปท 9-11 หนาจอการเขาระบบสมาชก

ขนตอนท 2 เมอเขาสระบบเรยบรอยแลว ใหเลอกเมน “ประวตการอบรมหลกสตร”

รปท 9-12 ภาพเมนประวตการอบรมหลกสตร

Login

เลอกเมนประวตการอบรมหลกสตร

Page 159: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 159

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เมอเลอกเมนประวตการอบรมหลกสตรแลวจะพบหนาตางดงภาพ หนาตางนแสดงถงขอมลหลกสตรและการฝกอบรมทกระท าอย ณ ปใจจบนและทผานมาแลว

รปท 9-13 หนาจอการอบรมหลกสตร

เมอเลอกหลกสตรทตองการพจารณาแลวจะปรากฏหนาจอรายละเอยดของหลกสตรนน ดงภาพ

รปท 9-14 หนาจอรายละเอยดหลกสตรการอบรม

Page 160: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 160

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

9.3ระบบการแลกเปลยนเรยนร เมอเขาระบบสมาชกแลว เลอกเมน “กระดานสนทนา”

รปท 9-15 หนาจอการเลอกเมนกระดานสนทนา

เมอเลอกเมนกระดานสนทนาแลวจะปรากฏหนาขอมลหองแลกเปลยนเรยนรทงหมดดงภาพ

รปท 9-16 หนาจอหวขอกระดานสนทนา

เมนกระดานสนทนา

Page 161: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 161

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เมอเลอกหวขอทตองการแลวจะปรากฏหนาจอหองสนทนาดงภาพ

รปท 9-17 กระดานสนทนาแลกเปลยนเรยนร

9.4 ระบบตดตามการขยายเครอขายอาสาสมคร

เมอ Login เขาสระบบสมาชกแลว ใหเลอกเมน “รายชอสมาชกอาสาสมคร” เพอท าการขยายเครอขายอาสาสมคร”

รปท 9-18 หนาจอเมนรายชอสมาชกอาสาสมคร

Page 162: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 162

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เมอท าการเลอกเมนรายชอสมาชกอาสาสมครแลว จะปรากฏหนาจอขอมลการขยายผลสมาชกอาสาสมคร และสามารถเพม ตอบรบการสมคร ปฏเสธการสมคร น าขอมลออกมาเปนรายงานไดในหนาจอน

รปท 9-19 หนาจอขอมลการขยายผลเครอขายอาสาสมคร

9.5 ระบบการแจงภยออนไลน

ขนตอนการแจงเหตการณแส าหรบสมาชกแกนน า Cyber Scout และสมาชกอาสาสมคร Cyber Scout

ขนตอนท 1 กรอก E-Mail และ Password โครงการ Cyber Scout แลวคลกทปม “LOGIN” ดงรป

รปท 9-20 หนาจอกรอกขอมล E-Mail และ Password

Page 163: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 163

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

หลงจากทเขาสระบบสมาชก ใชระบบแจงเหตการณแเพอรายงานเหตการณแ ดงน

ขนตอนท 2 คลกท “แจงเหตการณ” เพอเขาสเมนเหตการณแ และคลกท “แจงเหตการณใหม” ดงรป

รปท 9-21 หนาจอการเขาสการแจงเหตการณแใหม

การแจงเหตการณแใหม ใหกรอกขอมลทจ าเปน ซงประกอบดวย

- หมวดหม คอ หมวดหมทผดแลระบบตงขนเพอบางประเภทของเหตการณแทมการแจง เขามา

- หวขอ คอ ชอเหตการณแทแจงเขามา

- ลงก คอ ลงกแของเวบไซตแทมการแจงวาไมเหมาะสม หากขอมลซ าจะมการแจง เตอน

- ขอความ คอ ค าบรรยายเกยวกบลงกแหรอเวบไซตแทไมเหมาะสม

- รปภาพ คอ ภาพจากเวบไซตแทไมเหมาะสม

- วดโอ คอ วดโอจากเวบไซตแทไมเหมาะสม

Page 164: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 164

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ขนตอนท 3 เมอกรอกขอมลครบถวนแลว ใหคลกท “ตกลง” ดงรป

รปท 9-22 หนาจอรายละเอยดการกรอกขอมลเพอแจงเหตการณแ

Page 165: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 165

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

หลงจากทมการแจงเหตการณแเพอรายงานเหตการณแทไมเหมาะสม สมาชกสามารถเขาดรายละเอยดของเวบไซตแทแจงเหตการณแได ดงรป

รปท 9-23 หนาจอรวมเหตการณแทแจงทงหมด

Page 166: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 166

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บทท 10 การพฒนาหนวยลกเสอไซเบอรประจ าสถานศกษา หนวยลกเสอไซเบอรแประจ าสถานศกษา คอ สถานศกษาทไดรบการคดเลอกจากกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ใหเปนหนวยเฝาระวง ท าหนาทสอดสองดแล เพอใหสงคม รสกปลอดภยวามคนท าหนาทชวยระวงภย และท าหนาทกระจายความรความเขาใจเกยวกบภยบนอนเตอรแเนตอยางรอบดาน ทงนหนวยลกเสอไซเบอรแประจ าสถานศกษายงท าหนาทสรางอาสาสมคร Cyber Scout ทมจตส านกดานจรยธรรมและคณธรรมในการใช ICT เพอการเรยนร ICT อยางสรางสรรคแ สามารถปองกนตนเองจากภย บนโลกไซเบอรแ และสรางความปลอดภยในการใชงานบนโลกออนไลนแ 10.1 การวางแผนการพฒนาหนวยลกเสอไซเบอรประจ าสถานศกษา การวางแผนการพฒนาหนวยลกเสอไซเบอรแประจ าสถานศกษา ภายหลงจากการไดรบการจดตงจากกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศละการสอสาร คอประเดนทสถานศกษาจ าเปนตองใหความส าคญเปนล าดบตนๆ เพอเปนแนวทางในการด าเนนงานใหเปนไปตามวตถระสงคแและเปาหมายทตงไว โดยจะตองระบระยะเวลาและขนตอนการด าเนนงานทแนนอน ชดเจน ดงตวอยางตารางตอไปน ล าดบ กจกรรม ขนตอน ระยะเวลาการด าเนนงาน 1 2 3 4 5 ตารางท 10.1 ตวอยางตารางการวางแผนการพฒนาหนวยลกเสอไซเบอรแประจ าสถานศกษา 10.2 การท าโครงการและโครงงานลกเสอไซเบอรประจ าสถานศกษา

โครงการ หมายถง การวางแผนลวงหนาทจดท าขนอยางมระบบ ประกอบดวยกจกรรมยอยหลายกจกรรมทตองใชทรพยากรในการด าเนนงาน และคาดหวงทจะไดผลตอบแทนอยางคมคา แตละโครงการมเปาหมายเพอการผลตหรอการใหบรการเพอเพมพนสมรรถภาพของแผนงาน การเขยนโครงการจงเปนสวนส าคญสวนหนงของการวางแผนทจะท าใหองคแกรบรรลผลส าเรจตามเปาหมาย [1]

10.2.1 ลกษณะของโครงการทด 1) สามารถแกปใญหาขององคแกรหรอหนวยงานนน ๆ ได 2) มรายละเอยด วตถประสงคแเปาหมายตาง ๆ ชดเจน สามารถด าเนนงานได 3) รายละเอยดของโครงการตอเนองสอดคลองสมพนธแกน 4) ตอบสนองความตองการของกลมชน สงคมและประเทศชาต 5) ปฏบตแลวสอดคลองกบแผนงานหลกขององคแกร 6) ก าหนดขนอยางมขอมลความจรงและเปนขอมลทไดรบการวเคราะหแอยางรอบคอบ 7) ไดรบการสนบสนนจากผบรหารทกดาน โดยเฉพาะดานทรพยากรทจ าเปน 8) มระยะเวลาในการด าเนนงานแนนอน ระบวนเวลาเรมตนและสนสด

Page 167: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 167

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

9) สามารถตดตามประเมนผลได

10.2.2 ขนตอนการเขยนโครงการ 1) วเคราะหแปใญหาหรอความตองการ ด าเนนการโดย

- ศกษาสภาพแวดลอมเพอคนหาปใญหา

- ก าหนดสภาพแหงการหมดปใญหา

- ก าหนดแนวทางแกไข 2) เขยนโครงการ โดยมเทคนค ดงน

2.1) กอนลงมอ ตองตงค าถามและตอบค าถาม 6 W 1H

W1 = WHO หมายถง ค าถาม “ใครเปนผด าเนนโครงการ”

W2 = WHAT หมายถง ค าถาม “จะท าอะไรบาง”

W3 = WHEN หมายถง ค าถาม “จะท าเมอไหร”

W4 = WHERE หมายถง ค าถาม “จะด าเนนโครงการทไหน”

W5 = WHY หมายถง ค าถามทเกยวกบ “จะท าโครงการนไปท าไม”

W6 = TO WHOM หมายถง ค าถาม “ใครเปนผไดรบประโยชนแ”

H1 = HOW หมายถง ค าถาม “จะด าเนนโครงการอยางไร”

2.2) ศกษาเกณฑแการคดเลอกโครงการ

2.3) ลงมอเขยนโครงการ โดยใชภาษาเขยนทกระชบ สอความหมายไดชดเจน

10.2.2 รปแบบการเขยนโครงการ

การเขยนโครงการจะประกอบดวย

1) ชอโครงการ เปนการระบเพอใหทราบถงแนวทางปฏบตและการคาดหวงผลตอบแทนทสบเนองจากการปฏบตโครงการตลอดจนทศทางของการด าเนนโครงการนน

2) หลกการและเหตผล เปนการระบถงสภาพปใญหาและความจ าเปนในการจดท าโครงการขนมาเพอแกไขปใญหาดงกลาว

3) วตถประสงคโครงการ เปนการแสดงใหเหนถงสงหรอผลงานทเปนจดหมายปลายทางทตองการจะใหเกดขนจาการปฏบตงานนน การก าหนดวตถประสงคแทดจะเปนการชวยใหการก าหนดขนตอน

Page 168: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 168

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

ส าหรบปฏบตเปนอยางรดกม การก าหนดวตถประสงคแ ทดควรประกอบดวยองคแประกอบทเรยกวา “SMART”

S = Sensible (เปนไปได) วตถประสงคแทดตองมความเปนไปได

M = Measurable ( วดได) วตถประสงคแทดจะตองสามารถวดและประเมนผลได

A = Attainable (ระบสงทตองการ) วตถประสงคแทดจะตองระบสงทตองการ

ด าเนนงานอยางชดเจนและเฉพาะเจาะจงมากทสด

R = Reasonable (เปนเหตเปนผล) วตถประสงคแทดตองมความเปนเหตเปนผล

ในการปฏบตงาน

T = Time ( เวลา) วตถประสงคแทดตองมขอบเขตของเวลาทแนนอนในการ

ปฏบตงาน

4) กลมเปาหมาย ระบกลมเปาหมายและจ านวนใหชดเจน ใครคอผทจะไดรบผลดจากโครงการน จ านวนผทไดรบผลดจากโครงการน

5) สถานทด าเนนการ ระบสถานทด าเนนการโครงการ ระบพนท โดยระบหมบาน ต าบล อ าเภอ จงหวด

6) ระยะเวลาด าเนนการโครงการ เปนการก าหนดชวงเวลาการปฏบตโครงการตงแตระยะเรมตนปฏบตโครงการจนถงการสนสดโครงการนน

7) วธด าเนนการ ควรแสดงถงกจกรรมและกระบวนการปฏบ ตงานทสอดรบกบวตถประสงคแ แสดงรายละเอยดกจกรรมเพยงพอ และมก าหนดระยะเวลาของแตละกจกรรมทสมเหตสมผล และควรมกจกรรมตอเนอง หากเปนโครงการทมการฝกอบรม ดงาน จะตองมกจกรรมตอเนองทจะสงผลตอการคมครอง การสงเสรม และการสนบสนนผสงอาย และมก าหนดการการฝกอบรม หวขอทจะฝกอบรม

การเขยนวธด าเนนการ ใหแจกแจงดงน

- ขนเตรยมการ

- ขนด าเนนงาน

- กจกรรมทจะด าเนนงานตามโครงการ

Page 169: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 169

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

8) งบประมาณ งบประมาณหรอคาใชจายของโครงการนบเปนทรพยากรทส าคญตอการปฏบตโครงการ โดยทวไปมองคแประกอบ ดงน - ยอดรวมคาใชจายทงโครงการ - คาใชจายของแตละกจกรรมหรอแตละชวงเวลาพรอมทงรายละเอยดคาใชจาย

9) การประเมนโครงการ เปนกระบวนการในการเกบรวบรวมและวเคราะหแขอมลของการด าเนนโครงการและพจารณาบงชใหทราบถงจดเดนหรอจดดอยของโครงการนน

10) ผลทคาดวาจะไดรบ เปนผลทเกดขนจากการทโครงการบรรลวตถประสงคแ ผลทเกดขนจากการปฏบตโครงการ สามารถแสดงใหเหนผลทเปนประโยชนแทางตรง ทางออม 10.3 การตดตามผลการด าเนนงานลกเสอไซเบอรบนเวบไซต www.cyberscout.in.th การตดตามผลการด าเนนงานลกเสอไซเบอรแ สามารถตดตามผานระบบใน www.cyberscout.in.th โดยมขนตอนการตดตามผล ดงน

เมอLogin เขาสหนาสมาชกเรยบรอยแลว จะปรากฏเมนใหเลอกเมน “แจงเหตการณแของอาสาสมคร” เพอเขาไปพจารณาเหตการณแตางๆ ทอาสาสมครลกเสอไซเบอรแแจงมา เพอเปนการคดกรองการแจงนนๆ กอน ดงภาพ

รปท 10-1 หนาจอแสดงเมนแจงเหตการณแของอาสาสมคร

เมอเลอกเมนแจงเหตการณแของอาสาสมครแลว จะปรากฏหนาจอดงภาพ โดยแกนน าลกเสอไซเบอรแสามารถพจารณาคดกรองการแจงเหตการณแตางๆ ของอาสาสมครกอนทจะโพสตแเขาระบบ หลก โดยถาพจารณาแลววาสามารถโพสตแขนไดใหเลอกผานการอนมต แตถาหวขอไหนพจารณาแลววาไมเหมาะสมหรอเปนเทจใหเลอกไมผานการอนมต ดงรป

Page 170: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 170

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

รปท 10-2 แสดงหนาจอการพจารณาการแจงเหตการณแของอาสาสมครลกเสอไซเบอรแ

Page 171: บทที่ 1 วัตถุประสงค์และบทบาทหน้าที่ของลูกเสือไซเบอร์scout/web/doc_downloads/ตำราเรียน... ·

ต าราเรยนลกเสอไซเบอรแ(Cyber Scout) 171

โครงการสรางลกเสอบนเครอขายอนเตอรแเนต (Cyber Scout) ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

บรรณนานกรมประจ าบทท 10

[1] www.prachinburi.m-society.go.th/work/download23.doc (สบคนเมอวนท 24 สงหาคม 2556).