บทท ๒ คดมขอโตแยงวาบทบญญตแหงกฎหมาย

ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ตามรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๖๐

มาตรา ๒๑๒

11

อ.อธคม อนทภต

2

บทบญญตในรฐธรรมนญวาดวยการสงขอโตแยงของคความในคดไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย

รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๔๐ มาตรา ๒๖๔ รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๕๐ มาตรา ๒๑๑ รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๖๐ มาตรา ๒๑๒

รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๖๐ ม.๒๑๒

3

มาตรา ๒๑๒ “ ในการทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายบงคบแกคดใด ถาศาลเหนเอง หรอคความโตแยงพรอมดวยเหตผลวา บทบญญตแหงกฎหมายนนตองดวยมาตรา ๕ และยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญต น น ใหศาลสงความเหนเชนวาน นตอศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย ในระหวางนน ใหศาลด าเนนการพจารณาตอไปได แตใหรอการพพากษาคดไว ชวคราว จนกวาจะมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ ”

รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๖๐ ม.๒๑๒

4

วรรคสอง “ในกรณทศาลรฐธรรมนญเหนวาค าโตแยงของคความตามวรรคหนง ไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ศาลรฐธรรมนญจะไมรบเรองดงกลาวไวพจารณากได

วรรคสาม “ค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหใชไดในคด ทงปวง แตไมกระทบตอค าพพากษาของศาลอนถงทสดแลว เวนแตในคดอาญาใหถอวาผซงเคยถกศาลพพากษาวากระท าความผดตามบทบญญตแหงกฎหมายทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาไมชอบดวยมาตรา ๕ นน เปนผไมเคยกระท าความผดดงกลาว หรอถาผนนยงรบโทษอยกใหปลอยตวไป แตทงนไมกอใหเกดสทธทจะเรยกรองคาชดเชยหรอคาเสยหายใดๆ ”

รฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๖๐ ม.๕

5

มาตรา ๕ “ รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ บทบญญตใดของกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบ หรอการกระท าใด ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ บทบญญตหรอการกระท านนเปนอนใชบงคบมได

เมอไมมบทบญญตของรฐธรรมนญนบงคบแกกรณใด ใหกระท าการนนหรอวนจฉยกรณนนไปตามประเพณการปกครองประเทศไทยในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข”

หลกเกณฑของมาตรา ๒๑๒

๑.เปนกรณทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายนน

บงคบแกคด

๒.มขอโตแยงวา บทบญญตแหงกฎหมายขดหรอ

แยงตอรฐธรรมนญน

๓.ยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวน ทเกยวกบบทบญญตนน

6

๔. ศาลมอ านาจพจารณาคดตอไปได แตตองรอการพพากษาคดไวกอน

๕. หากศาลรฐธรรมนญเหนวา ค าโตแยงของคความ ไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉยศาลรฐธรรมนญ มอ านาจไมรบเรองไวพจารณา

7

หลกเกณฑของมาตรา ๒๑๒

ฎ.๕๒๔๐/๒๕๔๘ อ ำนำจในกำรสงรบหรอไมรบค ำโตแยงขอคควำมตำมรฐธรรมนญ ม.๒๖๔ ว.๑ ไวพจำรณำ เปนอ ำนำจของศำลรฐธรรมนญตำม ม.๒๖๔ ว.๒ แตอ ำนำจในกำรวนจฉยวำ ค ำโตแยงของคควำมเขำหลกเกณฑทจะตองสงไปใหศำลรฐธรรมนญวนจฉยหรอไม เปนอ ำนำจของศำลยตธรรมตำม ม.๒๖๔ ว.๑ มใชวำหำกคควำมมค ำโตแยงในเรองนอยำงไรแลว ศำลยตธรรมจะตองสงเรองไปใหศำลรฐธรรมนญวนจฉยทกกรณไป (ม ฎ.๖๐๒๘-๒๕๕๓ วนจฉยท ำนองเดยวกน)

8

ขอสงเกตหากค ารองไมเขาหลกเกณฑ ศาลทพจารณาคดมอ านาจไมสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญ

(๑) ค าวา บทบญญตแหงกฎหมาย ตามความหมายของมาตรา ๒๑๒ หมายถงกฎหมายประเภทใดบาง

(๒) บทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบแกคด มลกษณะอยางไร

(๓) คดถงทสดแลวสงไปใหศาลรฐธรรมนญไดหรอไม9

หลกเกณฑขอ ๑ : เปนกรณทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายบงคบแกคด

ปญหา

ค าวา บทบญญตแหงกฎหมายตามมาตรา ๒๑๒ หมายถงกฎหมายประเภทใดบาง

(๑) กฎหมายทตราขนโดย

องคกรนตบญญตตามกระบวนการทบญญตไวในรฐธรรมนญ ไดแก พระราชบญญต และ พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญ

(๒) กฎหมายอนทฝายบรหารตรา

ขนตามกระบวนการทบญญตไว

ในรฐธรรมนญ โดยรฐธรรมนญ

บญญตใหกฎหมายนนมศกดและ

ฐานะเทยบเทากฎหมายทตราขน

โดยรฐสภา ไดแก พระราชก าหนด

10

(เทยบ:ค าวนจฉยศาลรฐธรรมนญท ๒๗/๒๕๔๔)

ปญหาขอหนง

กฎหมายทไมใชบทบญญตแหงกฎหมาย ในความหมายของมาตรา ๒๑๒ ทสงไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยได

พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวง ขอบญญตทองถน ระเบยบ ขอบงคบหรอขอบญญตอนทมผลบงคบเปนการทวไป ซงเปนนยามของค าวา กฎ ตามพ.ร.บ.จดตงศาลปกครองฯ พ.ศ. ๒๕๔๒ ม.๓

11

หมายเหต : ค ายอในเอกสารชดน ค. หมายถง ค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญค.ส.หมายถง ค าสงของศาลรฐธรรมนญ ฎ. หมายถง ค าพพากษาฎกา ค.ร. หมายถง ค าสงค ารองศาลฎกา

ตวอยางของกฎหมายทไมใชบทบญญตแหงกฎหมายในความหมายของมาตรา ๒๑๒

ประกาศธนาคารพาณชย ประกาศบรษทเงนทนฯ ประกาศธนาคารแหงประเทศไทย ประกาศกระทรวงการคลง เรองเกยวกบกำรเรยกดอกเบยเกนอตรำ (ค.๔/๒๕๔๒, ค.๑๐/๒๕๔๒)

ระเบยบ ประกาศ ขอก าหนด ของเจาหนาทผมอ านาจ เชน ระเบยบ ประกำศและขอก ำหนดเกยวกบกำรควบคมกำรผลตน ำตำลทออกโดยคณะกรรมกำรออยและน ำตำลทรำย (ค.๒๗/๒๕๔๔) ระเบยบส ำนกนำยกรฐมนตรวำดวยกำรรบฟงควำมคดเหนตอสำธำรณะโดยวธประชำพจำรณ พ.ศ.๒๕๓๘ (ค.๓/๒๕๕๔)

12

ค.๑๐/๒๕๔๒ ศาลจงหวดสงขลาสงขอโตแยงของจ าเลยทวา ประกาศก าหนดอตราดอกเบยสงสดของธนาคารพาณชย (โจทกคดน) ภายใตประกาศของธนาคารแหงประเทศไทยเพอเรยกเกบอตราดอกเบยสงสดจากจ าเลย ซงศาลจะน ามาใชบงคบแกคดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ประกาศของธนาคารแหงประเทศไทยดงกลาว มไดออกโดยองคกรทใชอ านาจนตบญญต จงไมเปนบทบญญตแหงกฎหมายตามความหมายของรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๔๐ มาตรา ๒๖๔ ศาลรฐธรรมนญไมรบวนจฉย

ขอสงเกต

หากเปนประกาศของธนาคารพาณชย ศาลรฐธรรมนญจะไมรบวนจฉยโดยใหเหตผลในท านองวา ประกาศดงกลาวมใชประกาศของทางราชการ และไมใชบทบญญตทออกโดยองคกรนตบญญต (ค.๕/๒๕๔๒, ๙/๒๕๔๒, ๔๒-๔๓ /๒๕๔๒)

13

ขอบงคบหรอค าสงของฝายปกครองหรอฝายบรหาร - ขอบงคบกระทรวงมหาดไทยวาดวยระเบยบการ

ด าเนนคดอาญา พ.ศ.๒๕๒๓ ขอ ๒.๕ (ค.๑/๒๕๔๓) - ค าสงนายกรฐมนตรและค าสงผวาราชการจงหวด

พระนครศรอยธยา เรอง ระงบกำรเพำะเลยงกงกลำด ำ(ค.๑๔-๑๕/๒๕๔๓)

- ค าสงผวาราชการจงหวดขอนแกน เรอง เพกถอนสญชำตบคคล ตำมประกำศคณะปฏวต ฉบบท ๓๓๗ (ค.๑๕/๒๕๕๑)

- ประกาศสถานการณฉกเฉนทมความรายแรง ลงวนท ๑๒ เม.ย.๒๕๕๒ และขอก าหนดทออกตามความในมาตรา ๙ แหงพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๔๘ ลงวนท ๑๒ เม.ย.๒๕๕๒ (ค. ๑๐-๑๑/๒๕๕๓)

14

- กฎ ขอบงคบและระเบยบตางๆทออกโดยอาศยอ านาจตามพระราชก าหนดการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. ๒๕๔๘ (ค.๓/๒๕๕๔)

- กฎกระทรวง เชน กฎกระทรวง ฉบบท ๔ (พ.ศ.๒๕๔๑) ทก าหนดใหผพกในโรงแรมเสยคาธรรมเนยมบ ารงองคการบรหารสวนจงหวด รอยละ ๓ ของคาเชาหองพก (ค.๔/๒๕๔๘) ยงมเชน กฎกระทรวง ฉบบท ๑๑ (พ.ศ.๒๕๓๖) ออกตามความพ.ร.บ.วทยกระจายเสยงฯ พ.ศ.๒๔๙๘ (ค.๕๖/๒๕๔๘)

- พระราชกฤษฎกา เชน พระราชกฤษฎกาออกตามความในประมวลรษฎากร ฉบบท ๓๐๙ฯ (ฎ.๙๕๗๐/๒๕๔๔, ๑๐๘๘๙/๒๕๔๖)

15

- ขอก าหนดของศาลช านญพเศษ เชน ขอก าหนดคดภาษอากร พ.ศ. ๒๕๓๙ ออกตามความในพ.ร.บ.จดตงศาลภาษฯ พ.ศ.๒๕๒๘ มาตรา ๒๐ (ค.๕๐/๒๕๔๔)

- ระเบยบทประชมใหญของศาลปกครองและศาลยตธรรม เทยบ: ค.ส.๓๙/๒๕๕๔ ซงวนจฉยวา ระเบยบทประชมใหญตลาการศาลปกครองสงสดวาดวยวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.๒๕๔๓ ขอ ๑๑๒ วรรคหนง (๓) ไมใชกฎหมายทตราขนโดยองคกรนตบญญตหรอกฎหมายอนทมฐานะเทยบเทา จงมใชกรณ ทผรองถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญนรบรองไวอนสบเนองมาจากบทบญญตแหงกฎหมาย ตามรธน.ม.๒๑๒ ว.๑ (ของ รธน.ฉบบป ๒๕๕๐) ทศาลรฐธรรมนญจะรบวนจฉย

16

ขอสงเกตกรณมขอโตแยงวา กฎ ระเบยบ หรอขอบงคบในเรองตางๆ

ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ องคกรทมอ านาจวนจฉยคอ ศาลปกครอง ตามพ.ร.บ.จดตงศาลปกครอง พ.ศ.๒๕๔๓ ม.๙ (๑) และหากศาลปกครองวนจฉยวาขดรฐธรรมนญ จะมผลเปนการเพกถอนกฎ ระเบยบ หรอขอบงคบนน ตาม ม.๗๒ แตในกรณมปญหาดงกลาวเกดขนในคดทฟองตอศาลยตธรรมวา กฎ ระเบยบ หรอขอบงคบในเรองตางๆ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ศาลยตธรรมจะตองท าอยางไร เพราะไมมกฎหมายใหศาลยตธรรมสงเรองดงกลาวไปใหศาลปกครองวนจฉย ?

ความเหนทหนง ศาลยตธรรมมอ านาจวนจฉยเอง แตค าวนจฉยมผลผกพนเฉพาะคความในคด ไมมผลเปนการเพกถอนกฎ ระเบยบหรอขอบงคบนน

ความเหนทสอง ศาลยตธรรมควรวนจฉยวาขอโตแยงดงกลาวเปนอ านาจของศาลปกครองทจะวนจฉย โจทกหรอจ าเลยจะโตแยงเขามาเปนประเดนในคดนไมได

17

มลกษณะดงน • เปนบทบญญตทเปนประเดนขอพพาทหรอขอแพชนะในคด

(ค.๔๑/๒๕๔๗, ค.๒๗/๒๕๔๖, ค.ส.๔/๒๕๕๔, ค.ส.๑๓ /๒๕๕๔ ค.๑๑/๒๕๔๔, ค.๓/๒๕๔๔, ค.๒๘/๒๕๔๖, ค.๓๔ /๒๕๔๘

• เปนกฎหมายทเกยวกบวธพจารณาในคดนน

(ค.๑๖/๒๕๔๖, ค.๑๐/๒๕๔๙, ค.๓๔-๓๕/๒๕๕๓,ค.๓๔/๒๕๔๘, ค.๑๓/๒๕๕๔, ค.๕/๒๕๕๔, ค.๕/๒๕๕๑)

18

บทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบแกคดมลกษณะอยางไร

ปญหาขอสอง

ค.๔๑/๒๕๔๗ เปนกรณกระทรวงการคลงเปนโจทกฟองขบไลผเชาทดนราชพสด ผเชาใหการตอสคดวา หนงสอมอบอ านาจทรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงมอบอ านาจใหอธบดกรมธนารกษฟองคดแทน ไมชอบดวยกฎหมายเพราะไมไดปดอาการแสตมปโจทกไมมอ านาจฟอง และจ าเลยไมไดผดสญญาเชา ศาลแพงและศาลอทธรณวนจฉยวา โจทกเปนนตบคคลโดยเปนกระทรวงในรฐบาลอากร ส าหรบการมอบอ านาจซงโจทกเปนฝายตองเสย จงเปนอนไมตองเสยตามประมวลรษฎากร มาตรา ๑๒๑หนงสอมอบอ านาจโจทกใชเปนพยานหลกฐานในคดนได และจ าเลยเปนฝายผดสญญาเชา พพากษาใหจ าเลยขนยายทรพยสนและบรวารออกไป และสงมอบทดนดงกลาวแกโจทก ใหจ าเลยช าระคาเสยหายพรอมดอกเบยจนกวาจ าเลยและบรวารจะออกจากทดนทเชา

19

แนวค าวนจฉยกรณเปนบทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบแกคด

จ ำเลยฎกำวำ หนงสอมอบอ ำนำจโจทกไมตดอำกรแสตมปตำมประมวลรษฎำกร มำตรำ ๑๒๑ จะใชรบฟงเปนพยำนหลกฐำนไมได และในระหวำงพจำรณำของศำลฎกำ จ ำเลยยนค ำรองขอใหศำลฎกำสงเรองไปยงศำลรฐธรรมนญเพอพจำรณำวนจฉยวำ กำรทประมวลรษฎำกร มำตรำ ๑๒๑ ใหสทธและยกเวนแกโจทกซงเปนหนวยงำนของรฐ ไมตองปดอำกรแสตมปในหนงสอมอบอ ำนำจ แตในขณะเดยวกนจ ำเลยตองปดอำกรแสตมป หำกไมปดไมสำมำรถรบฟงเปนพยำนหลกฐำนได เปนบทบญญตทเปนการแบงชนวรรณะ กอใหเกดความไมเทาเทยมกนในกฎหมาย จงขดตอรฐธรรมนญ มำตร ๔ มำตรำ ๕ มำตรำ ๗ มำตรำ ๒๖ ถงมำตรำ ๓๐ มำตรำ ๔๘ วรรคหนง มำตรำ ๖๐ มำตรำ ๗๕ วรรคหนง และมำตรำ ๒๓๓ ศำลฎกำจงสงเรองไปยงศำลรฐธรรมนญ

20

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ประมวลรษฎำกร มำตรำ ๑๒๑ เปนบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลจะใชบงคบแกคด และวนจฉยในเนอหำวำ มำตรำ ๑๒๑ แหงประมวลรษฎำกร ไมขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

ขอสงเกต

ประมวลรษฎำกร มำตรำ ๑๒๑ เปนบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลฎกำจะตองใชบงคบแกคด เพรำะจ ำเลยฎกำเปนประเดนขนมำวำ โจทกไมมอ ำนำจฟอง เพรำะหนงสอมอบอ ำนำจของโจทกไมตดอำกรแสตมปไมชอบดวยประมวลรษฎำกร มำตรำ ๑๒๑ และประเดนดงกลำวเปนขอแพชนะในคดน

21

ค.๒๗/๒๕๔๖ เปนกรณพนกงำนอยกำรยนค ำรองตอศำลอำญำขอใหรบทรพยสนคอเงนฝำกในบญชเงนฝำกของจ ำเลยท ๒ ในคดมเมทแอมเฟตำมนในครอบครองเพอจ ำหนำยและจ ำหนำย เงนฝำกดงกลำวคณะกรรมกำรตรวจสอบทรพยสนไดอำศยอ ำนำจตำมพ.ร.บ. มำตรกำร

ในกำรปรำบปรำมผกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มำตรำ ๒๒ อำยดไวแลว เนองจำกเปนทรพยสนทเกยวเนองกบกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด โดยขอใหทรพยดงกลำวตกเปนของกองทนปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ตำมพ.ร.บ. มำตรกำรในกำรปรำบปรำมผกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มำตรำ ๓ มำตรำ ๑๕ มำตรำ ๒๒ มำตรำ ๒๙ และมำตรำ ๓๑

22

แนวค าวนจฉยกรณไมเปนบทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบแกคด

จ ำเลยท ๒ ยนค ำรองคดคำน ศำลชนตนพจำรณำแลวมค ำสงใหรบเงนฝำกดงกลำว จ ำเลยท ๒ อทธรณ ศำลอทธรณพพำกษำยน จ ำเลยท ๒ ฎกำวำ พ.ร.บ. มาตรการในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มาตรา ๒๒ มำตรำ ๒๖ และมำตรำ ๒๙ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญมำตรำ ๒๖ มำตรำ ๓๐ มำตรำ ๓๓ และมำตรำ ๔๘

ศำลฎกำเหนวำ เปนกรณทมขอโตแยงวำบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลฎกำจะใชบงคบแกคดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ จงสงขอโตแยงดงกลำวไปเพอศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉย

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา กรณเกยวกบพ.ร.บ.มำตรกำรในกำรปรำบปรำมผกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มาตรา ๒๖ ทบญญตวำ “ กำยยดและกำรอำยดทรพยสนตำมำตรำ ๒๒ ซงกระท ำโดย

23

ชอบดวยกฎหมำย หำกกอใหเกดควำมเสยหำยแกผใด ผกระท ำไมตองรบผดใชคำสนไหมทดแทนเปนสวนตว”นน พจำรณำแลวเหนวำ เปนบทบญญตวำดวยควำมรบผดใชคำสนไหมทดแทนเปนสวนตว หำกในกำรยดหรออำยดทรพยสนตำมมำตรำ ๒๒ คณะกรรมกำรผสงยดหรออำยดทรพยสนกอใหเกดควำมเสยหำยแกผหนงผใด มไดเกยวกบประเดนทวา ทรพยสนของจ าเลยท ๒ ผรอง เปนทรพยสนทเกยวเนองกบการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดอนควรรบหรอไม พ.ร.บ. มำตรกำรในกำรปรำบปรำมผกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มำตรำ ๒๖ ดงกลำว จงมใชบทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะตองใชบงคบแกคด กรณไมตองดวยรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๖๔ วรรคหนง ศำลรฐธรรมนญไมจ ำตองวนจฉยบทบญญตมำตรำดงกลำว คงรบวนจฉยประเดนทวำ

24

พ.ร.บ. มำตรกำรในกำรปรำบปรำมผกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตดพ.ศ. ๒๕๓๔ มำตรำ ๒๒ และมำตรำ ๒๙ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๖ มำตรำ ๓๐ มำตรำ ๓๓ และมำตรำ ๔๘ หรอไมเทำนน

ขอสงเกต

เหตทศาลรฐธรรมนญเหนวา พ.ร.บ.มาตรการในการปราบปรามผกระท าความผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มาตรา ๒๖ มใชบทบญญตแหงกฎหมายทศาลจะใชบงคบคดแกคด กเนองจากคดนมประเดนทศาลอาญาจะตองวนจฉยเพยงวา ทรพยสนทขอใหรบนนเกยวเนองกบการกระท าความผดเกยวกบยาเสพตดตามหลกเกณฑทบญญตไวใน มาตรา ๒๙ หรอไม เทานน ไมมประเดนตองวนจฉยเกยวกบความรบผดใชคาสนไหมทดแทน ในกรณทมการยดหรออายดกอใหเกดความเสยหายแกผใด ตามทบญญตไวในมาตรา ๒๖ เลย บทบญญตดงกลาวจงไมใชบทบญญตแหงกฎหมายทศาลอาญาจะใชบงคบแกคด

25

ค.๑๖/๒๕๔๖ จ ำเลยถกฟองในคดควำมผดฐำนมอำวธปนและเครองกระสนปนในครอบครอง พำอำวธปนตดตวไปโดไมไดรบอนญำต และพยำยำมฆำผ อน ระหวำงพจำรณำจ ำเลยยนค ำรองขอใหศำลชนตนมค ำสงเรยกเอกสำรในส ำนวนกำรสอบสวนจำกพนกงำนอยกำรโจทกพนกงำนอยกำรแจงวำ จะสงเมอสบพยำนโจทกเสรจแลว ตำม ป.ว.อ. มำตรำ ๑๗๕ จ ำเลยจงยนรองขอใหสงเรองไปใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉยวำ ป.ว.อ. มำตรำ ๑๗๕ ทวำ “เมอโจทกสบพยำนเสรจแลว ถำเหนสมควร ศำลมอ ำนำจเรยกส ำนวนกำรสอบสวนจำกพนกงำนอยกำรมำเพอประกอบกำรวนจฉยได” ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๓๓ และมำตรำ ๖ หรอไม

26

แนวค าวนจฉยกรณเปนกฎหมายวธพจารณาความทเกยวของกบคดนน

ในประเดนทวำ ศำลรฐธรรมนญจะรบค ำรองไวพจำรณำตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๖๔ หรอไม ศำลรฐธรรมนญวนจฉยวำ แมประมวลกฎหมำยวธพจำรณำควำมอำญำ มำตรำ ๑๗๕ จะมใชบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลทพจำรณำคดจะใชบงคบแกคดโดยตรงตำมฐำนควำมผดทโจทกฟอง แตศำลทพจำรณำคดจ ำเปนตองใชประมวลกฎหมำยวธพจำรณำควำมอำญำ มำตรำ ๑๗๕ ในกำรสงเกยวกบเรองพยำนหลกฐำนกอนทศำลจะพจำรณำพพำกษำ บทบญญตประมวลกฎหมำยวธพจำรณำควำมอำญำ มำตรำ ๑๗๕ จงเปนบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลจะใชบงคบแกคด

27

ค.๑๐/๒๕๔๙ คดนจ าเลยฎกาค าสงศาลอทธรณทยนตามค าปฏเสธของศาลชนตนทสงไมรบอทธรณ ศาลชนตนมค าสงไมรบฎกา อางเหตวาคดเปนทสดแลวตามป.ว.พ.มาตรา ๒๓๖ จ าเลยอทธรณค าสงศาลชนตนทไมรบฎกา และยนค ารองตอศาลฎกาใหสงเรองไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ป.ว.พ. มาตรา ๒๓๖ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มาตรา ๓, ๔, ๒๙, ๓๐, ๒๓๓ และมาตรา ๒๗๒

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ป.ว.พ.มาตรา ๒๓๖ เปนบทบญญตแหงกฎหมายทศาลฎกาจะใชบงคบแกคด (เพราะตองใชวนจฉยวาค าสงไมรบฎกาชอบหรอไม) และยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนจงรบวนจฉยปญหาดงกลาว และวนจฉยในเนอหาวาบทบญญตดงกลาวไมขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

28

ค.๓๔-๓๕/๒๕๕๓ เปนกรณมขอโตแยงในชนบงคบคดวำ ป.ว.พ. มำตรำ ๒๘๖ วรรคหนง (๓) ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๓๐ หรอไม

ศำลรฐธรรมนญวนจฉยประเดนทวำ ค ำรองนเปนค ำรองตำมมำตรำ ๒๖๔ (เดม) หรอไม โดยวนจฉยวำ ตำมป.ว.พ. มำตรำ ๑๔๘ (๑) และมำตรำ ๓๐๒ แสดงวำ ในชนบงคบคดตำมค ำพพำกษำหรอค ำสงยงมกำรวนจฉยชขำดได ดงนน ป.ว.พ.มำตรำ ๒๘๖ วรรคหนง (๓) จงเปนบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลจะใชบงคบแกคดตำมมำตรำ ๒๖๔ วรรคหนง และคดนไมวำศำลรฐธรรมนญจะมค ำวนจฉยอยำงไร ค ำพพำกษำของศำลอนถงทสดแลวกมไดถกกระทบกระเทอนเพรำะจ ำเลยยงคงตองช ำระหนตำมค ำพพำกษำ ค ำรองดงกลำวจงเปนค ำรองตำมมำตรำ ๒๖๔ (เดม)

29

ขอสงเกต กำรโตแยงวำกฎหมำยทเกยวกบวธพจำรณำคดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ตองโตแยงในขณะทคดอยระหวางการพจารณาในขนตอนนนดวย หำกคดยงไมถงขนตอนนน ยงโตแยงไมได

ค.๓๔/๒๕๔๘ เปนกรณบรษทเงนทนฟองเรยกเงนคนจำกลกหน ขณะทคดอยระหวำงพจำรณำของศำลชนตน จ ำเลยยนค ำรองขอใหศำลชนตนสงเรองไปใหศำลรฐธรรมนญวนจฉยวำ ป.ว.พ.มำตรำ ๒๗๑ ถง ๒๙๐ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๓ และมำตรำ ๓๐ หรอไม

ศำลรฐธรรมนญวนจฉยวำ ป.ว.พ.มำตรำ ๒๗๑ ถง ๒๙๐ เปนบทบญญตทอยในหมวดวำดวยกำรบงคบคด จะใชบงคบหลงจำกศำลไดมค ำพพำกษำแลว และจะบงคบตำมค ำพพำกษำตอเมอผ รองตกเปนลกหน

30

ตำมค ำพพำกษำหรอเปนผแพคดและไมปฏบตตำมค ำพพำกษำ กรณตำมค ำรอง คดของโจทกและ ผ รองยงอยในระหวำงกำรพจำรณำของศำลชนตน ศำลชนตนยงไมไดมค ำพพำกษำใหโจทกหรอผ รองเปนฝำยชนะคด จงไมมกรณทจะตองมกำรบงคบคดตำมค ำพพำกษำหรอค ำสงเกดขน ป.ว.พ. มำตรำ ๒๗๑ ถง ๒๙๐ จงไมใชบทบญญตแหงกฎหมำยทจะใชบงคบแกคดตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๖๔ วรรคหนง อกทงค ำรองของผ รองไมแสดงเหตผลโดยชดแจงวำบทบญญตของป.ว.พ.บทมำตรำดงกลำว ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๓ และมำตรำ ๓๐ อยำงไร ศำลรฐธรรมนญไมรบวนจฉย

31

ค.๑๓/๒๕๕๔ เปนกรณพนกงำนอยกำรจงหวดนนทบรเปนโจทกฟองวำ จ ำเลยทงสองกระท ำควำมผดฐำนมเมทแอมเฟตำมนไวในครอบครองเพอจ ำหนำยโดยฝำฝนตอกฎหมำย

ระหวำงพจำรณำ จ ำเลยทงสองยนค ำรองวำ พ.ร.บ.วธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๕๐ มำตรำ ๑๘ และมำตรำ ๑๙ ทใหค ำพพำกษำหรอค ำสงของศำลอทธรณโดยเฉพำะกำรกระท ำซงเปนควำมผดเกยวกบยำเสพตดใหเปนทสด เวนแตจะไดรบอนญำตใหรบฎกำไววนจฉย ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๓๐

32

แนวค าวนจฉยกรณไมเปนกฎหมายวธพจารณาความทเกยวของกบคดนน

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา พ.ร.บ.วธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. ๒๕๕๐ มำตรำ ๑๘ และมำตรำ ๑๙ เปนบทบญญตทใชบงคบในกรณทมกำรอทธรณและฎกำค ำพพำกษำหรอค ำสงตอไปหลงจำกทศำลชนตนมค ำพพำกษำแลว จงมใชบทบญญตแหงกฎหมำยทศำลจงหวดนนทบรซงเปนศำลชนตนจะน ำมำใชบงคบแกคด ไมตองดวยเงอนไขและหลกเกณฑตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๒๑ วรรคหนง กรณไมเปนประโยชนทจะพจำรณำวนจฉยตอไป สมควรจ ำหนำยค ำรองตำมขอก ำหนดศำลรฐธรรมนญวำดวยกำรพจำรณำและมค ำวนจฉย พ.ศ. ๒๕๕๐ มำตรำ ๒๓ วรรคหนง จงมค ำสงใหจ ำหนำยค ำรอง

33

ค.๕/๒๕๕๔ เปนกรณโจทกฟองขอใหลงโทษตำมประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ ๑๕๗ และมำตรำ ๒๐๐ วรรคสอง ศำลชนตนพจำรณำแลวพพำกษำยกฟอง

ตอมำจ ำเลยยนค ำรองขอใหศำลทพจำรณำคดสงเรองไปยงศำลรฐธรรมนญเพอพจำรณำวนจฉยวำ ป.ว.อ. มำตรำ ๑๒๑ และมำตรำ ๑๔๓ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๓ วรรคสอง มำตรำ ๔ มำตรำ ๔๐ (๑) (๓) และมำตรำ ๘๑ (๑) ถง (๔)

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา เมอขอเทจจรงปรำกฏวำ ศำลชนตนมค ำพพำกษำคดนไปแลว และแมศำลจงหวดเชยงใหมจะยงมไดสงรบอทธรณกตำม แตบทบญญตแหงกฎหมำยทผ รองโตแยงกไมเกยวกบกำรพจำรณำรบหรอไมรบอทธรณแตอยำงใด จงไมมกรณทศำลชนตนจะน ำ

34

บทบญญตแหงป.ว.อ. มำตรำ ๑๒๑ และมำตรำ ๑๔๓ มำใชบงคบแกคดน อก กรณจงไมตองดวยหลกเกณฑของรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๑๑ วรรคหนง ประกอบขอก ำหนดศำลรฐธรรมนญวำดวยวธพจำรณำและกำรท ำค ำวนจฉยพ.ศ. ๒๕๕๐ ขอ ๑๗ (๑๓) จงมค ำสงไมรบค ำรองไวพจำรณำวนจฉย

ค ำวนจฉยของศำลรฐธรรมนญทนำสนใจในประเดนนยงมเชน ค ำวนจฉยท ๓/๒๕๔๔, ๑๑/๒๕๔๔ ๒๘/๒๕๔๖, ๔๑/๒๕๔๗, ๕/๒๕๕๑, ๑๑/๒๕๕๑, ๒/๒๕๕๒, ๖-๗/๒๕๕๒, ๑๐/๒๕๕๒ เปนตน

35

ขอสงเกต กรณศำลยงไดมค ำสงประทบรบฟอง กยงสงเรองไปยงศำลรฐธรรมนญได

ค.๕/๒๕๕๑ เปนกรณจ ำเลยในคดหวยบนดนยนค ำรองตอศำลฎกำแผนกคดอำญำขอใหสงเรองไปยงศำลรฐธรรมนญเพอพจำรณำวนจฉยวำ ประกำศ ค.ป.ค. ฉบบท ๓๐ เรองกำรตรวจสอบกำรกระท ำทกอใหเกดควำมเสยหำยแกรฐ ลงวนท ๓๐ กนยำยน ๒๕๔๙ และ พ.ร.บ.แกไขเพมเตมประกำศ ค.ป.ค. ฉบบท ๓๐ เรอง กำรตรวจสอบกำรกระท ำ ทกอใหเกดควำมเสยหำยแกรฐ ลงวนท ๓๐ กนยำยน ๒๕๔๙ พ.ศ. ๒๕๕๐ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐ หรอไม

36

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ประกำศ ค.ป.ค. ฉบบท ๓๐ ฯ และ พ.ร.บ. แกไขเพมเตมประกำศ ค.ป.ค. ฉบบท ๓๐ ฯ มสถำนะเปนบทบญญตแหงกฎหมำย เมอกรณตำมค ำรองมปญหำวำบทบญญตแหงกฎหมำยทงสองฉบบขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอไม และยงไมมค ำวนจฉยของศำลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนน ทงศำลฎกำแผนกคดอำญำของผด ำรงต ำแหนงทำงกำรเมองจะตองใชบทบญญตแหงกฎหมำยดงกลำวบงคบแกคดในขนตอนทจะมค ำสงประทบฟอง อนจะท ำใหผถกฟองตกเปนจ ำเลยในคดอำญำและมผลกระทบตอกำรปฏบตหนำทของผถกฟองอกดวย มเหตทจะตองสงเรองใหศำลรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๑๑ วรรคหนง จงมค ำสงใหรบค ำรองไวพจำรณำวนจฉยตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๑๑

37

ขอสงเกต

กรณบคคลอำงวำบทบญญตแหงกฎหมำยขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ เพอใหศำลสงควำมเหนของตนไปยงศำลรฐธรรมนญเพอพจำรณำวนจฉยวำบทบญญตแหงกฎหมำยนนเปนอนใชบงคบไมได กเพอไมใหน ำกฎหมำยนนมำบงคบแกคดของตน กรณจงเปนเรองทบคคลนนตองเปนคควำมในคด

ในคดอำญำทพนกงำนอยกำรเปนโจทก ผถกฟองมฐำนะเปนจ ำเลยตงแตเมอพนกงำนอยกำรยนฟองแลว (ตำงจำกในคดทรำษฎรเปนโจทกฟองเอง) ศำลฎกำแผนกคดอำญำฯ และศำลรฐธรรมนญจงเหนตรงกนวำแมศำลยงมไดประทบฟอง จ ำเลยกมสทธขอใหศำลสงขอโตแยงของตนวำบทบญญตแหงกฎหมำยขดหรอแยงตอรฐธรรมนญไปใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉยตำมมำตรำ ๒๑๑ ได

38

หลก : คดทสงไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยตามมาตรา ๒๑๒ ตองอยระหวางพจารณาของศาล คอ ยงไมถงทสด (ฎ.๖๒๓/๒๕๔๓)

ขอยกเวน : กรณมขอพพาทในชนบงคบคด(ค.๓๔-๕๓/๒๕๔๓)

39

คดถงทสดแลวสงไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยไดหรอไม

ปญหาขอสาม

หลกเกณฑขอ ๒ : เปนขอโตแยงวา บทบญญตแหงกฎหมายขดรฐธรรมนญ

ค าวา รฐธรรมนญ หมายถงรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๖๐ เทานน หากโตแยงวา บทบญญตแหงกฎหมายขดรฐธรรมนญฉบบป

๒๕๕๐ หรอปกอนหนานน ไมเขาองคประกอบ ไมตองสง (เทยบ ค าสงท ๗๘/๒๕๕๗ )

ค าสงท ๗๘/๒๕๕๗ ศาลฎกาสงขอโตแยงของจ าเลยเพอขอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา พ.ร.บ.การคาน ามนเชอเพลง พ.ศ. ๒๕๔๓ มาตรา ๖๐ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐ มาตรา ๓๙ วรรคสอง หรอไม

40

ศาลรฐธรรมนญพจารณาแลวเหนวา กอนทศาลรฐธรรมนญจะรบค ารองนไววนจฉย ไดมประกาศ ค.ส.ช. ฉบบท ๑๑/๒๕๕๗ ลงวนท ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ขอ ๑ ใหรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐สนสดลง ยกเวน หมวด ๒ และตอมาเมอวนท ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๗ มการประกาศใชบงคบรฐธรรมนญ (ฉบบชวคราว) พ.ศ.๒๕๕๗ โดยมาตรา ๔๕ วรรคหนง ไดบญญตใหศาลรฐธรรมนญมอ านาจวนจฉยวา กฎหมายใดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญน ซงหมายถงรฐธรรมนญ (ฉบบชวคราว) พ.ศ.๒๕๕๗ หรอไม เทานน มไดมบทบญญตใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายใดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐ จงมค าสงไมรบค ารองไววนจฉย

41

ปญหา :หากรฐธรรมนญฉบบกอนทอางวาบทบญญตแหงกฎหมายไปขด

มเนอหาสอดคลองกบรฐธรรมนญ ฉบบป ๒๕๖๐ ศาลรฐธรรมนญจะยงมอ านาจวนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายดงกลาวขดกบรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๖๐ หรอไม

ปญหาน เคยม ค.๒๑-๒๓/๒๕๕๑ เปนกรณขอใหวนจฉยวาบทบญญตแหงกฎหมายขดหรอแยงกบรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๔๐ ศาลรฐธรรมนญรบวนจฉย แตวนจฉยในประเดนวา บทบญญตแหงกฎหมายนนขดรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐ หรอไม โดยใหเหตผลวา รฐธรรมนญฉบบป ๒๕๔๐ ทอางวากฎหมายไปขดนน มหลกการอยางเดยวกนกบรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐แตเมอม ค.๗๘/๒๕๕๗ ออกมา ท าใหมปญหาวา ค.๒๑-๒๓/๒๕๕๑

ยงคงเปนบรรทดฐานไดหรอไม เรองนคงตองรอฟงค าวนจฉยศาลรฐธรรมนญภายหลงรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๖๐ มผลใชบงคบแลวตอไป

42

ค าวนจฉยท ๒๑ - ๒๓/๒๕๕๑ คความในคดยนค ารองตอศาลทพจารณาคดขอใหสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญเพอพจารณาวนจฉยวา ป.ว.พ.มาตรา ๓๐๙ ทว วรรคหนงและวรรคส ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญฉบบป ๒๕๔๐ หลายมาตรา

ศาลรฐธรรมนญพจารณาแลวเหนวา ในขณะทศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยค ารองทงสามค ารอง ไดมการประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐แลว การตรวจสอบความชอบดวยรฐธรรมนญของบทบญญตแหงกฎหมายใดๆ จะตองพจารณาวาบทบญญตแหงกฎหมายดงกลาวขดหรอแยงตอรฐธรรมนญฉบบทใชบงคบในขณะทศาลรฐธรรมนญมค าวนจฉย แตเนองจากบทบญญตมาตรา ๒ มาตรา ๔ มาตรา ๖

43

มาตรา ๒๖ มาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘ มาตรา ๓๐ และมาตรา ๒๗๒ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๔๐ ทผรองโตแยงวาบทบญญตแหงกฎหมายไปขดหรอแยงนน มหลกการอยางเดยวกนกบบทบญญตมาตรา ๒ มาตรา ๔ มาตรา ๖ มาตรา ๒๖ มาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘ มาตรา ๓๐ และมาตรา ๒๑๙ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ จงวนจฉย ค ารองนตามบทบญญตมาตรา ๒ มาตรา ๔ มาตรา ๖ มาตรา ๒๖มาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘ มาตรา ๓๐ และมาตรา ๒๑๙ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

หมายเหต : ม ค.๑/๒๕๕๒, ๒/๒๕๕๒, ๓/๒๕๕๒, ๑/๒๕๕๓ วนจฉยท านองเดยวกน

44

หากไมใชขอโตแยงวาบทบญญตแหงกฎหมายขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ไมใชกรณตามมาตรา ๒๑๒ ดงเชน โตแยงวา

การกระท าของบคคล ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

ค.๙/๒๕๔๓ - การคดดอกเบยของธนาคารขดตอรฐธรรมนญ

ฎ.๓๕๐๒/๒๕๔๒ – การกระท าของพนกงานสอบสวนขดรฐธรรมนญ,

ค.ร.ท ๒๕๗๔/๒๕๔๔ - การทจ าเลยไมปฏบตตามระเบยบวาดวย

หลกเกณฑและวธการสอบสวนของจ าเลยเองเปนการขดตอ

รฐธรรมนญ

ค.ร.๔๘๒๒/๒๕๔๕ – แผนฟนฟกจการขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

45

46

ค.ส.๕๒/๒๕๕๖ – การปฏบตหนาทของเจาหนาทกรมทดนและกรมทดนเกยวกบการขอออกน.ส.๓ก. ละเมดสทธสวนบคคลในการสบมรดก

ตามรฐธรรมนญ

ค.ส.๓๙/๒๕๕๖ – การยนฟองคดของพนกงานอยการตอศาลจงหวดเทง ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

ค.ร.ท ๙๐๙/๒๕๔๑ - การฟองคดของโจทกเปนการท ารายศกดศร

ความเปนมนษยของจ าเลย ขดตอรฐธรรมนญ

47

ค าสงหรอค าพพากษาของศาล ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

ค.๘/๒๕๔๑ - ค าสงของผพพากษาศาลจงหวดสตลทสงใหสงส าเนา

ค ารองใหแกโจทกเปนค าสงทขดตอรฐธรรมนญ

ค.๑๑/๒๕๔๑ - ค าพพากษาศาลฎกา ๒ ฉบบ ผพพากษาลงชอไมครบ

องคคณะเปนการขดตอรฐธรรมนญ

ค.ร.ท ๑๗๙๖/๒๕๔๒ - ค าสงศาลใหรบของกลางตามพ.ร.บ.ภาษ

สรรพสามต พ.ศ. ๒๕๒๗ ขดรฐธรรมนญ

ค.ร.ท ๑๔๔๒/๒๕๔๓ , ค.ส ๓๐/๒๕๕๓ - ค าวนจฉยหรอค าสงของ

ศาลชนตนและศาลอทธรณขดรฐธรรมนญ

48

ขอใหศาลรฐธรรมนญแปลกฎหมายหรอวนจฉยคด

ค.๘/๒๕๔๓ ขอใหพจารณาวนจฉยวา ผรองเปนผบรโภคตามรฐธรรมนญ มาตรา ๕๗ หรอไม

ค.ร.๕๑๑/๒๕๔๑ ขอใหวนจฉยวา พนกงานสอบสวนจะสอบสวนไดหรอไม โจทกมอ านาจฟองหรอไม ศาลฎกามอ านาจรบวนจฉยหรอไม

ค.ร.๑๑๑๑/๒๕๔๒ ขอใหมค าสงใหศาลอทธรณภาค ๓ รบค ารองขอรอฟนคดอาญาขนพจารณาใหมของจ าเลย

ฎ.๔๔๑๔/๒๕๔๓ ขอใหวนจฉยปญหาขอกฎหมายทศาลฎกาไมไดวนจฉย

49

ฎ. ๖๙๓๑/๒๕๔๓ ขอใหวนจฉยวา ศาลฎกามอ านาจพจารณาคดปกครองหรอไม

ฎ.๕๑๓๔/๒๕๔๕ ขอใหวนจฉยวา ศาลภาษอากรกลางมอ านาจพจารณาคดหรอไม

ค.ส.๑/๒๕๕๖ ขอใหวนจฉยวา การกระท าของเจาพนกงานและหนวยงานของรฐขดตอรฐธรรมนญหรอไม

ค.๓๒-๓๔/๒๕๔๗ ขอใหวนจฉยวา คดอยในอ านาจศาลปกครอง

หรอศาลยตธรรม

50

ขอใหวนจฉยวา กฎหมายตราขนโดยไมถกตองตามรฐธรรมนญ

ค.๓๕-๓๖/๒๕๔๔ เปนกรณคควำมในศำลลมละลำยกลำงขอใหสงเรองไปใหศำลรฐธรรมนญวนจฉยวำ พ.ร.บ.ลมละลำย (ฉบบท ๔) ทเพมเตมหมวด ๓/๑ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๙ วรรคสอง ประกอบมำตรำ ๓๓๕ (๑) เพรำะเหตมบทบญญตจ ำกดสทธเสรภำพ แตมไดระบบทบญญตแหงรฐธรรมนญทใหอ ำนำจในกำรตรำกฎหมำยดงกลำว

ศำลรฐธรรมนญวนจฉยวำ กำรตรำกฎหมำยเปนกระบวนกำรทำงนตบญญต ซงรฐธรรมนญมำตรำ ๒๖๒ (๑) บญญตใหสมำชกสภำผแทนรำษฎร สมำชกวฒสภำ หรอสมำชกของทงสองสภำรวมกนมจ ำนวนไมนอยกวำหนงในสบของจ ำนวนสมำชกเทำทมอยของทงสองสภำ ทเหนวำรำงพระรำชบญญตใดมขอควำมขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ หรอตรำขนโดยไมถกตองตำมบทบญญต

51

แหงรฐธรรมนญ เสนอควำมเหนตอประธำนสภำผแทนรำษฎร ประธำนวฒสภำหรอประธำนรฐสภำแลวแตกรณ เพอสงควำมเหนใหศำลรฐธรรมนญเพอวนจฉย ซงรฐธรรมนญไมไดใหสทธผ รองทจะโตแยงได ศำลรฐธรรมนญจงไมจ ำตองวนจฉยวำพระรำชบญญตลมละลำย (ฉบบท ๔) พ.ศ. ๒๕๔๑ ซงเพมควำมหมวด ๓/๑ ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๙ วรรคสอง ประกอบมำตรำ ๓๓๕ (๑) หรอไม

ค.๒๖-๓๔/๒๕๔๕ เปนกรณคควำมในคดขอใหศำลแพงและศำลแพงกรงเทพใตสงเรองไปใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉญวำ พระรำชก ำหนดกำรปฏรประบบสถำบนกำรเงน พ.ศ. ๒๕๔๐ ประกำศรำชกจจำนเบกษำวนท ๒๔ ตลำคม ๒๕๔๐ เปนกฎหมำยทเกยวกบกำรก ำจดสทธในทรพยสนของบคคล ตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๔๘ แตกำรตรำกฎหมำยดงกลำวไมไดอำงบทบญญตรฐธรรมนญทใหอ ำนำจในกำรตรำกฎหมำยอนเปนกำร

52

จ ำกดสทธของบคคล ของบคคล จงขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๙ วรรคหนงและวรรคสอง ประกอบมำตรำ ๔๘ เปนอนใชบงคบไมไดตำมมำตรำ ๖

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวา ค ำรองนผ รองขอใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉยตำมรฐธรรมนญ มำตรำ ๒๖๔ ซงมำตรำ ๒๖๔ บญญตใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉยในกรณทคควำมหรอศำลอำงวำบทบญญตแหงกฎหมำยทใชบงคบแกคดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ แตผ รองโตแยงเกยวกบกระบวนกำรตรำกฎหมำยไมถกตองตำมรฐธรรมนญ โดยไมไดโตแยงวำบทบญญตแหงกฎหมำยขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ดงนน ในประเดนนผ รองจงไมมสทธรองขอใหศำลรฐธรรมนญพจำรณำวนจฉยตำมมำตรำ ๒๖๔

นอกจำกนยงมค ำวนจฉยศำลรฐธรรมนญท ๘ ถง ๑๑/๒๕๔๖ ๒๘/๒๕๔๗, ๔๐/๒๕๔๗, ๙/๒๕๕๒, ๖-๗ /๒๕๕๒, ๒/๒๕๕๒ รวมทงค ำสงศำลรฐธรรมนญท ๖/๒๕๕๓, ๒๗/๒๕๕๓, ๑๑/๒๕๕๔, ๑๕/๒๕๕๓ วนจฉยท ำนองเดยวกน

53

ขอใหวนจฉยวา กฎหรอค าสงขดตอกฎหมายแมบท เชน ขอใหวนจฉย

วา กฎและค าสงทางปกครองทออกโดยคณะก.ก.ออยและน าตาล

ทราย เปนการออกเกนของเขตทพ.ร.บ.ออยและน าตาลทรายฯให

อ านาจไว (ค.๒๗/๒๕๔๔)

ขอใหวนจฉยวา กฎหมายขดตอกฎหมายระดบเดยวกน เชน ขอให

วนจฉยวา พ.ร.บ.การธนาคารพาณชย พ.ศ.๒๕๐๕ ม.๓๘ ตร

และพ.ร.ก. บรษทบรหารสนทรพย พ.ศ. ๒๕๔๑ ม.๙ ขดหรอแยงตอ

ป.พ.พ.ม.๓๐๖ หรอไม (ค.๓๘-๓๙/๒๕๔๗)

ขอใหวนจฉยวา รฐธรรมนญมาตราหนงขดตอรฐธรรมนญอกมาตราหนง เชน ขอใหวนจฉยวา รฐธรรมนญฉบบป ๒๕๕๐ มาตรา ๑๐๑(๓) ขดหรอแยงตอมาตรา ๑๒๒ หรอไม (ค.ส.๔๘/๒๕๕๖)

- ด www.constitutionalcourt.or.th- กรณศาลรฐธรรมนญในอดตเคยมค าวนจฉยวา บทบญญตแหงกฎหมายนนไมขดรฐธรรมนญฉบบเดม เชนฉบบป ๒๕๕๐ หากคความมาโตแยงอกวาขดรฐธรรมนญป ๒๕๖๐ ทมขอความตรงกนทกตวอกษร ตองสงหรอไม

ค าตอบ : ไมตองสง (เทยบ ค.๑/๒๕๕๒)

- กรณทศาลรฐธรรมนญไมรบวนจฉยเพราะเคยวนจฉยแลว เชน ค.๒๖-๒๗/๒๕๕๑, ๑/๒๕๕๓, ๕/๒๕๕๓

54

หลกเกณฑขอ ๓ : ยงไมมค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนน

เหตผล : เนองหากพจารณาคดตอไป แลวตอมาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาบทบญญตนนขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ กจะตองมการเพกถอนกระบวนพจารณา เปนการเสยเวลาแกทกฝาย และในอดตบทบญญตแหงกฎหมายทสงไปใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาขดหรอแยงตอรฐธรรมนญนอยมาก ผรางรฐธรรมนญตงแตฉบบป ๒๕๕๐ เปนตนมา จงใหศาลพจารณาคดตอไป เพยงแตใหรอการพพากษาไว เมอศาลรฐธรรมนญมค าวนจฉยแลว ศาลทพจารณาคดจะไดมค าพพากษาไดทนท ไมตองเสยเวลากลบมาสบพยานกนอก

55

หลกเกณฑขอ ๔ : ศาลมอ านาจพจารณาคดตอไปได แตตองรอการพพากษาคดไวกอน

กรณทศาลรฐธรรมนญเคยไมรบวนจฉยเชน

• ค ารองไมตรงกบความเปนจรงในคด (ค าวนจฉยท ๘/๒๕๔๑)

• กรณผรองถงแกความตายแลว (ค าวนจฉยท ๑๗/๒๕๔๔)

• ผรองขอถอนค ารองและศาลทพจารณาคดมค าสงอนญาต

แลว (ค าวนจฉยท ๑๕/๒๕๔๔,๑๖/๒๕๔๔, ) หรอมการถอนฟองคดหลกแลว (ค าวนจฉยท ๒/๒๕๕๔)

56

หลกเกณฑประการท ๕ : ศาลรฐธรรมนญมอ านาจไมรบค ารองทสงไป

• ค ารองไมไดระบวา บทบญญตแหงกฎหมายมาตราใด ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญมาตราใด และเพราะเหตใด (ค าวนจฉยฯท ๔๐-๔๙/๒๕๔๔, ๘-๑๑/๒๕๔๖, ๑๕/๒๕๕๑, ๑๐/๒๕๕๒ ค าสงฯท ๒๖/๒๕๕๓, ๑๑/๒๕๕๔, ๑๔/๒๕๕๔,๔๐/๒๕๕๖,๔๘/๒๕๕๖, )

• กรณโตแยงเชงหลกการวา กฎหมายขดตอหลกความเสมอภาคตามรฐธรรมนญ โดยไมใหเหตผลโดยชดแจง ศาลรฐธรรมนญกไมรบวนจฉยเชนกน (ค าสงฯท ๓๑/๒๕๕๕, ๓๒/๒๕๕๕)

• กฎหมายทอางวาขดถกยกเลกไปแลว โดยไมไดคงหลกการเดมตามประเดนขอโตแยงไวในกฎหมายใหม (ค าวนจฉยท ๑/๒๕๖๐, ๙/๒๕๕๓)

• กฎหมายทอางวาขดหรอแยงตอรฐธรรมนญไมไดมสวนเกยวของกบรฐธรรมนญ มาตราทอางวาขด(ค าวนจฉยท ๔๖/๒๕๔๕, ๑๖/๒๕๔๖, ๓๘-๓๙/๒๕๔๗, ๔-๒๑/๒๕๕๔, ค าสงท ๔๖/๒๕๕๒, ๑๕/๒๕๕๔)

57

ค าสงศาลชนตนทใหยกค ารองของคความทขอใหสงเรองใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยตามมาตรา ๒๑๒ เปนค าสงระหวางพจารณา อทธรณทนทไมได ( ค.ร. ๒๔๗๘/๔๔, ๒๔๔๖/๔๗, ๒๒๗๓/๔๘ )

หากมเหตใหม ยนใหมได

58

ผลของค าสงยกค ารอง

ผลของค าสงศาลรฐธรรมนญทวนจฉยวาบทบญญตแหงก.ม.ทใชบงคบแกคดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ

(ม.๒๑๒ วรรคทาย)

ค าวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหใชไดในคดทงปวง แตไมกระทบตอค าพพากษาของศาลอนถงทสดแลว (ม.๒๑๒ วรรคทาย)

59

หลกการ

ในคดอาญา ใหถอวาผซงเคยถกศาลพพากษาวากระท าความผดตามบทบญญตแหงกฎหมายทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาไมชอบดวยมาตรา ๕ นน เปนผไมเคยกระท าความผดดงกลาว หรอถาผนนยงรบโทษอยกใหปลอยตวไป

แตทงนไมกอใหเกดสทธทจะเรยกรองคาชดเชยหรอคาเสยหายใดๆ (ม.๒๑๒ วรรคทาย)

60

ขอยกเวน