เรอง ระบบไหลเวยน

อาจารย รภทร เอกนธเศรษฐ

สารบญ

หนา

ค าน า 1

สารบญ 2

จดประสงค 3

เลอด 4-5

หวใจ 5-8

หลอดเลอด 8 ความดนเลอด 9-10

ระบบน าเหลอง 10-12

ระบบภมคมกน 12-13

ภาคผนวก 14-17

แหลงทมา 18

จดประสงคการเรยนร

• ผเรยนอธบายความหมายของค าวา พลาสมาและฮโมโกลบนได

• ผเรยนอธบายสวนประกอบตลอดจนหนาทของเลอดและเซลลเมดเลอดได

• ผเรยนอธบายระบบทางเดนของเลอดผานเขาออกหวใจได

• ผเรยนสรปเกยวกบการหมนเวยนของเลอดและอวยวะทเกยวของได

• ผเรยนอธบายความส าคญของความดนเลอดในรางกายได

• ผเรยนอธบายปจจยทมผลตอความดนเลอดได

• ผเรยนสรปปจจยและการท ากจกรรมทมผลตอการเตนของชพจรได

• ผเรยนอธบายและบงช สวนประกอบของระบบน าเหลองได

• ผเรยนอธบายกลไกก าจดสงแปลกปลอมทรางกายสรางข นได

• ผเรยนบอกลกษณะแตกตางของคมภมกนทรางกายสรางข นเองและภมคมกนทรบมาได

• ผเรยนสรปเกยวกบระบบน าเหลองและภมคมกนได

4

เลอด (Blood)

ประกอบดวย 2 สวน คอ สวนทเปนของเหลว 55 เปอรเซนต ซงเรยกวา

“ น าเลอดหรอพลาสมา (plasma)” และสวนทเปนของแขงม 45 เปอรเซนต

ซงไดแก เซลลเมดเลอดและเกลดเลอด

1. น ำเลอดหรอพลำสมำ

ประกอบดวยน าประมาณ 91 เปอรเซนต ท าหนาทล าเลยงเอนไซม ฮอรโมน แกส แรธาต วตามนและ

สารอาหารประเภทตางๆทผานการยอยอาหารมาแลวไปใหเซลลและรบของเสยจากเซลล เชน ยเรย

แกสคารบอนไดออกไซด น า สงไปก าจดออกนอกรางกาย

2. เซลลเมดเลอด ประกอบดวย

2.1 เซลลเมดเลอดแดง (red blood cell)

มลกษณะคอนขางกลมตรงกลางจะเวาเขาหากน ( คลายขนมโดนท ) เนองจากไมมนวเคลยสองคประกอบสวนใหญเปนสารประเภทโปรตนทเรยกวา “ ฮโมโกลบน ” ซงมสมบตในการรวมตวกบแกสตางๆ ไดด เชน แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด

หนำท แลกเปลยนแกส โดยจะล าเลยงแกสออกซเจน ไปยงสวนตางๆ ของรางกาย และล าเลยงแกสคารบอนไดออกไซดจากสวนตางๆ ของรางกายกลบไปทปอด

แหลงสรำงเมดเลอดแดง คอ ไขกระดก ผชายจะมเซลลเมดเลอดแดงมากกวาผหญง เซลลเมดเลอดแดงมอายประมาณ 110-120 วน หลงจากน นจะถกน าไปท าลายทตบและมาม

2.2 เซลลเมดเลอดขำว (white blood cell)

มลกษณะคอนขางกลม ไมมสและมนวเคลยส เมดเลอดขาวในรางกายมอยดวยกนหลายชนด

หนาท ท าลายเช อโรคหรอสารแปลกปลอมทเขามาสรางกาย

แหลงทสรางเมดเลอดขาว คอ มาม ไขกระดก และตอมน าเหลอง มอายประมาณ 7-14 วน

5

3. เกลดเลอดหรอแผนเลอด (blood pletelet)

ไมใชเซลลแตเปนช นสวนของเซลลซงมรปรางกลมรและแบนเกลดเลอดมอายประมาณ 4 วน

หนาท ชวยใหเลอดแขงตวเมอมการไหลของเลอดจากหลอดเลอดออกสภายนอก

หวใจ (Heart)

ท าหนาท สบฉดเลอดไปยงสวนตางๆของรางกายโดยท าใหเกดความดนเลอดในหลอดเลอดแดงเพอใหเลอดเคลอนทไปยงอวยวะสวนตางๆ ของรางกายไดทวถง

หวใจ ในการศกษาเรองการไหลเวยน การรหนาทของหวใจโดย ละเอยดน นนบวามความส าคญมากทสด เพราะหวใจเปนเสมอน สบทสบน าออกไปตามหลอดเลอด การไหลเวยนจงคงอยได หวใจเปนอวยวะกลวงซงประกอบดวยกลามเน อพเศษตางจาก กลามเน อชนดอนคอ บบตวอยไดเองตลอดเวลา นบวาเปนหนาท ซงหนกทสดในรางกาย

หวใจแบงออกไดเปน ๒ สวน คอ

๑. กลามเน อหวใจ (cardiac muscle) เปนสวนหนงซงหดตวเพอ สงเลอดออกไป

๒. ระบบสอน า (conduction system) เปนระบบสอน าซงม คณสมบตอยระหวางกลามเน อและประสาทท าหนาทน าค าสงไปยงสวนตาง ๆ ของหวใจ เพอใหท างานเปนจงหวะและพรอมเพรยงกน

การท างานของล นหวใจ (heart valve) มใชเปนการปดเปด อยางงายๆ เทาน น สวนตางๆ แตละสวน คอ หองหวใจแตละหองยง ตองท างานสมพนธกน และรวมกนท างานกบล นหวใจอกดวย ล นหวใจท าหนาท เปดใหเลอดผานไป และปดก นไมใหเลอดไหลยอนทางกลบทเกา แบงไดเปน ๒ พวก คอ

๑. ล นอะตรโอเวนตรคลาร (atriventricular valve) ก นระ หวางเอเตรยมกบเวนตรเคล ล นทอยทางซกซายม ๒ กลบ เรยกวา ล นไบคส ปด (bicuspid) หรอ ล นไมตรล (miral valve) และทอยทางซกขวาม ๓ กลบ

6

เรยกวา ล นไตรคสปด (tricuspidvalve) ล นน มกลามเน อท เรยกวา คอรดเทนดน (chordae tendinar) ท าหนาทชวยดงและก นไม ใหล นเปดยอนทาง

๒. ล นเออรตก (aortic valve) และ ล นพลมอนาร (pulmonary valve) เปนล นทก นระหวางหวใจกบหลอดเลอด

การปดและเปดของล นหวใจข นอยกบความแตกตางระหวางความดนสองขางล นหวใจเปนส าคญ เชน การท างานของล นอะตรโอเวนตรคลาร เมอ ถงระยะเอเตรยลซสโตล (atrial systole) ล นจะอยในสภาพทอยกง กลางระหวางเปดและปด คอ เลอดทไหลจากเอเตรยมลงไปยงเวนตรเคลจะ ท าใหล นเปดสวนกระแส

ไหลวนของเลอดทไหลลงไปในเวนตรเคลจะมสวน ชวยดนล นข นมาใหปด แตเมอเอเตรยมหยดบบตวแลวจะท าใหชวยดนล นข นมา ใหปด แตเมอเอเตรยมหยดบบตวแลวจะท าใหล นปด เพราะแรงของกระแส ไหลวน แตตอมาเมอความดนของเวนตรเคลมากพอและยงเวนตรเคลบบตว ล นจะโปงข นไปทางดานเอเตรยม แตกยงปดสนทอย ท งน เพราะม คอรด เทนดนยดไว ถาล นปดไมสนท เลอดไหลยอนกลบข นไปไดเรยกวาล นหวใจรว (regurgitaion) หรอมสาเหตใดกตามทท าใหรของล นเลกไป เลอด ไหลลงไมสะดวกเรยกวา ล นหวใจตบ (stenosis)

หวใจ เปนอวยวะกลามเน อซงสบเลอดทวหลอดเลอดไปยงสวนตาง ๆ ของรางกายโดยการหดตวเปนจงหวะซ า ๆ พบในสตวทกชนดทมระบบไหลเวยน ซงรวมสตวมกระดกสนหลงดวย

-หวใจสตวมกระดกสนหลงน นประกอบดวยกลามเน อหวใจและเน อเยอเกยวพนเปนหลก กลามเน อหวใจเปนกลามเน อลายทอยนอกเหนออ านาจจตใจ พบเฉพาะทหวใจ และท าใหหวใจสามารถสบเลอดได

-หวใจมนษยปกตเตน 72 คร งตอนาท ซงจะเตนประมาณ 2,500 ลานคร งในชวงอายเฉลย 66 ป และสบเลอดประมาณ 4.7-5.7 ลตรตอนาท หนกประมาณ 250 ถง 300 กรมในหญง และ 300 ถง 350 กรมในชาย

ผนงของหวใจประกอบดวยเน อเยอสำมช น ไดแก

-เยอหมหวใจช นใน (Epicardium) เปนช นทตดกบเยอหมหวใจดานทตดกบหวใจ (Visceral layer of pericardium) ประกอบดวยเน อเยอเกยวพนทเหนยวและแขงแรง

-กลามเน อหวใจ (Myocardium) เปนช นทหนาทสด ประกอบดวยกลามเน อหวใจเกอบท งหมด

-เยอบหวใจ (Endocardium) เปนช นบาง ๆ ทเจรญมาจากเซลลเยอบหลอดเลอด

7

หองหวใจ หวใจจะถกแบงออกเปนสหอง (heart chambers) และทศทางการไหลของเลอดเขาสแตละหองจะถกควบคมโดยล นหวใจ (cardiac valves) ท าใหเลอดไมไหลยอนเมอมการบบตวและคลายตว ในทน จะกลาวถงหองของหวใจตามล าดบของการไหลของเลอดภายในหวใจ

หวใจหองบนขวำ

หวใจหองบนขวา (Right atrium) มหนาทรบเลอดทมาจากทอเลอดด าบน (superior vena cava) ซงรบเลอดมาจากรางกายสวนบน และทอเลอดด าลาง (Inferior vena cava) รบเลอดมาจากรางกายชวงลาง ผนงของหวใจหองน คอนขางบาง โดยเฉพาะทางดานทตดกบหวใจหองบนซาย จะมรอยบมทเรยกวา ฟอซซา โอวาเล (ละตน: FOSSA OVALE) ซงเปนทางเชอมระหวางหวใจหองบนสองหองระหวางทยงเปนตวออนในครรภ เลอดจากหวใจหองบนขวาจะไหลเขาสหวใจหองลางขวา ผานทางล นหวใจไทรคสปด (Tricuspid valve)

หวใจหองลำงขวำ

หวใจหองลางขวา (Right ventricle) จะอยทางดานหนาสดของหวใจ และพ นผวทางดานหลงของหวใจหองน จะตดกบกะบงลม หวใจหองลางขวาท าหนาทรบเลอดจากหวใจหองบนขวา แลวสงออกไปยงปอด ผานล นหวใจพลโมนาร (pulmonary valve) และหลอดเลอดแดงปอด (pulmonary arteries) ทผนงของหวใจหองทจะมแนวของกลามเน อหวใจทสานตอกน และมเอนเลก ๆ ทควบคมล นหวใจไทรคสปด ซงเรยกวา คอรด เทนดน (chordae tendinae) ซงท าหนาทยดล นหวใจไทรคสปดไมใหตลบข นไปทางหวใจหองบนขวาระหวางการบบตวของหวใจหองลาง ดงน นจงปองกนไมใหเลอดไหลยอนกลบ

หวใจหองบนซำย

หวใจหองบนซาย (Left atrium) มขนาดเลกทสดในหองหวใจท งสหอง และวางตวอยทางดานหลงสด โดยหวใจหองน จะรบเลอดทไดรบออกซเจนจากปอดผานทางหลอดเลอดด าปอด (pulmonary veins) และจงสงผานใหหวใจหองลางซายทางล นหวใจไมทรล (Mitral valve)

หวใจหองลำงซำย

หวใจหองลางซาย (Left ventricle) จดวามขนาดใหญทสดและมผนงหนาทสด ท าหนาทหลกในการสบฉดเลอดไปยงทวท งรางกายผานทางล นหวใจเอออรตก (Aortic valve) และหลอดเลอดแดงใหญเอออรตา (Aorta)

8

วงจรกำรไหลเวยนเลอด

เรมจากหวใจหองบนซายรบเลอดทมปรมาณออกซเจนสงจากปอดแลวบบตวดนผานล นหวใจลงสหวใจหองลางซายแลวบบตวดนเลอดไปยงสวนตางๆของรางกายและเปลยนเปนเลอดทมคารบอนไดออกไซดสง

หรอเลอดด าไหลผานหลอดเลอดด าหวใจหองบนขวาแลวบบตวดนผานล นหวใจลงสหองลางขวา แลวกลบเขาสปอดเพอแลกเปลยนแกสคารบอนไดออกไซดใหเปนแกสออกซเจน เปนวฎจกรการหมนเวยนเลอดในรางกายเชนน ตลอดไป

หลอดเลอด

ท าหนาทล าเลยงเลอดจากหวใจไปยงอวยวะสวนตางๆ ทวรางกาย และเปนเสนทางใหเลอดจากอวยวะตางๆ

ทวรางกายกลบเขาสหวใจ

หลอดเลอดในรำงกำยม 3 ชนด

1. หลอดเลอดแดง (artery) เปนหลอดเลอดทน าเลอดดจากหวใจไปสเซลลตางๆ ของรางกายหลอดเลอดแดงมผนงหนาแขงแรง และไมมล นก นภายใน เลอดทอยในหลอดเลอดแดงเปนเลอดทมปรมาณแกสออกซเจนสงหรอเรยกวา “ เลอดแดง ”ยกเวนหลอดเลอดแดงทน าเลอดออกจากหวใจไปยงปอดภายในเปนเลอดทมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดมากหรอเรยกวา “ เลอดด า ”

2. หลอดเลอดด า (vein) เปนหลอดเลอดทน าเลอดด าจากสวนตางๆ ของรางกายเขาสหวใจหลอดเลอดดมผนงบางกวาหลอดเลอดแดง มล นก นภายในเพอปองกนเลอดไหลยอนกลบ เลอดทไหลอยภายในหลอดเลอดจะเปนเลอดทมปรมาณแกสออกซเจนต า ยกเวนหลอดเลอดด าทน าเลอดจากปอดเขาสหวใจ จะเปนเลอดแดง

3. หลอดเลอดฝอย (capillary) เปนหลอดเลอดทเชอมตอระหวาวหลอดเลอดแดงและหลอดเลอดด าสานเปนรางแหแทรกอยตามเน อเยอตางๆ ของรางกาย มขนาดเลกและละเอยดเปนฝอยและมผนงบางมากเปนแหลงทมการแลกเปลยนแกสและสารตางๆ ระหวางเลอดกบเซลล

9

ควำมดนเลอด ( blood pressure)

หมายถงความดนในหลอดเลอดแดงเปนสวนใหญเกดจากบบตวของหวใจ

ทดนเลอดใหไหลไปตามหลอดเลอดความดนของหลอดเลอดแดงทอยใกลหวใจจะมความดนสงกวาหลอดเลอดแดงทอยไกลหวใจ สวนในหลอดเลอดด าจะมความดนต ากวาหลอดเลอดแดงเสมอความดนเลอดมหนวยวดเปนมลลเมตรปรอท (mmHg) เปนตวเลข 2 คาคอ

-คาความดนเลอดขณะหวใจบบตว และคาความดนเลอดขณะหวใจคลายตว เชน 120/80 มลลเมตรปรอท

คาตวเลข 120 แสดงคาความดนเลอดขณะหวใจบบตวใหเลอดออกจากหวใจ เรยกวา ความดนระยะหวใจบบตว (Systolic Pressure)

-สวนตวเลข 80 แสดงความดนเลอดขณะหวใจคลายตว เพอรบเลอดเขาสหวใจ เรยกวา ความดนระยะหวใจคลายตว (Diastolic Pressure)

เครองมอวดความดนเลอดเรยกวา “ มาตรความดนเลอด จะใชคกบสเตตโตสโคป (stetoscope)'' โดยจะวดความดนทหลอดเลอดแดงปกตความดนเลอดสงสดขณะหวใจบบตวใหเลอดออกจากหวใจมคา 100 + อาย และความดนเลอดขณะหวใจรบเลอดไมควรเกน 90 มลลเมตรปรอท ถาเกนจะเปนโรคความดนเลอดสง ซงมสาเหตหลายประการ เชน หลอดเลอดตบตน คอเลสเตอรอลในเลอดสง โกรธงายหรอเครยดอยเปนประจ า พบมากในผสงอายหรอผทมจตใจอยในสภาวะเครยด นอกจากน ยงเกดจากอารมณโกรธท าใหรางกายผลตสารชนดหนงออกมา ซงสารน จะมผลตอการบบตวของหวใจโดยตรง

ชพจร หมายถง การหดตวและการคลายตวของหลอดเลอดแดง ซงตรงกบจงหวะการเตนของหวใจคนปกตหวใจเตน

เฉลยประมาณ 72 คร งตอนาท การเตนของชพจรแตละคนจะแตกตางกนปกตอตราการเตนของชพจรในเพศชายจะสงกวาเพศหญง

ปจจยทมผลตอความดนเลอด มดงน

1.อาย ผสงอายมความดนเลอดสงกวาเดก

2.เพศ เพศชายมความดนเลอดสงกวาเพศหญง ยกเวนเพศหญงทใกลหมดประจ าเดอนจะมความดนเลอด

คอนขางสง

10

3.ขนาดของรางกาย คนทมรางกายขนาดใหญมกมความดนเลอดสงกวาคนทมรางกายขนาดเลก

4.อารมณ ผทมอารมณเครยด วตกกงวล โกรธหรอตกใจงายท าใหความดนเลอดสงกวาคนทอารมณปกต

5.คนท างานหนกและการออกก าลงกาย ท าใหมความดนเลอดสง

ระบบน ำเหลอง

ระบบน าเหลองเปนระบบล าเลยงสารตาง ๆ ใหกลบเขาสเสนเลอด โดยเฉพาะสารอาหารพวกกรดไขมนทดดซมจากล าไสเลก ระบบน าเหลองจะไมมอวยวะส าหรบสบฉดไปยงสวนตาง ๆ ประกอบไปดวย น าเหลอง ( Lymph ) ทอน าเหลอง ( Lymph vessel ) และอวยวะน าเหลอง ( Lymphatic organ )

น ำเหลอง ( Lymph ) สวนประกอบของน าเหลองคลายกบในเลอดแตไมมเมดเลอดแดง เปนของเหลวทซมผานผนงเสนเลอดฝอยออกมาอยระหวางเซลลหรอรอบ ๆ เซลล เพอหลอเล ยงเซลล ในน าเหลองจะมโปรตน โมเลกลเลก เชน อลบมน และสารทมโมเลกลเลก ๆ เชน กาซ น า น าตาลกลโคส

ทอน ำเหลอง ( Lymph vessel ) เปนทอตนมอยทวรางกายมขนาดตาง ๆ กน มลกษณะคลายเสนเลอดเวน คอมล นก นปองกนการไหลกลบของน าเหลอง

น าเหลองไหลไปตามทอน าเหลอง โดยอาศยปจจย 3 ประการ คอ

- การหดและคลายตวของกลามเน อทจะไปกดหรอคลายทอน าเหลอง

- ความแตกตางระหวางความดนไฮโดรสเตตก ซงทอน าเหลองขนาดเลกมมากกวา ทอน าเหลองขนาดใหญ

- การหายใจเขา ซงไปมผลขยายทรวงอกและลดความดนท าใหทอน าเหลองขยายตว

ทอน าเหลองขนาดใหญม 2 ทอทส าคญคอ

- ทอน าเหลองทอราซก (Thoracic duct ) เปนทอน าเหลองขนาดใหญทสด ท าหนาทรบ น าเหลองจากสวนตางๆของรางกาย ยกเวนทรวงอกขวาแขนขวาและสวนขวาของหวกบ คอ เขาเสนเลอดเวน แลวเขาสเวยนาคาวากอนเขาสหวใจ อยทางซายของล าตว

11

- ทอน าเหลองทางดานขวาของล าตว ( Right lymphatic duct ) รบน าเหลองจากทรวง อกขวาแขนขวา และสวนขวาของหวกบคอเขาเสนเลอดเวน แลวเขาสเวยนาคาวา เขาสหวใจ จากน นน าเหลองท อยในทอน าเหลอง จะเขาหวใจปนกบเลอดเพอล าเลยงสารตางๆตอไป

อวยวะน ำเหลอง ( Lymph organ ) อวยวะน าเหลองเปนศนยกลางในการผลตเซลลทใชในการตอตานเช อโรคหรอสงแปลก ปลอมประกอบดวย ตอมน าเหลอง ตอมทอนซล มาม ตอมไทมส และเน อเยอน าเหลองทอยทล าไส

- ตอมน าเหลอง ( Lymph node ) พบอยระหวางทางเดนของทอน าเหลองทวไปในราง กายลกษณะเปนรปไข กลม หรอร เสนผานศนยกลางประมาณ 1.5 มลลเมตร จะมทอน าเหลองเขาและทอน า เหลองออกภายในเตมไปดวยเมดเลอดขาวชนดโฟไซต ตอมน าเหลองจะท าหนาทกรองน าเหลองใหสะอาดท าลาย แบคทเรย และท าลายเมดเลอดขาวทอยในวยชรา

- ตอมทอนซล ( Thonsil gland ) เปนกลมของตอมน าเหลองมอย 3 คคทส าคญอย รอบๆหลอดอาหาร ภายในตอมทอนซลจะมลมโฟไซตท าลายจลนทรยทผานมาในอากาศไมใหเขาสหลอดอาหารและ กลองเสยงถาตอมทอนซลตดเช อจะมอาการบวมข น เรยกวา ตอมทอนซลอกเสบ

- มาม ( spleen ) เปนอวยวะน าเหลองทใหญทสด มเสนเลอดมาเล ยงมากมายไมมทอน า เหลองเลย สามารถยดหดได นมมสมวง อยใกลๆกบกระเพาะอาหารใตกระบงลมดานซาย รปรางคลายเมลดถว ภายในจะมลมโฟไซตอยมากมาย มามมหนาทสรางเมดเลอดในระยะเอมบรโอในคนทคลอดแลวมามท าหนาท

1. ท าลายเมดเลอดแดงทหมดอายแลว

2. สรางเมดเลอดขาว พวกลมโฟไซต และโมโนไซตซงท าหนาทปองกนสงแปลกปลอมและเช อโรคทเขา ไปในกระแสเลอด

3. สรางแอนตบอด

4. ในสภาพผดปกต สามารถสรางเมดเลอดแดงได เชน มะเรงเมดเลอด

- ตอมไทมส ( Thymus gland ) เปนตอมทมขนาดใหญตอนอายนอย และถาอายมากจะเลก ลงและฝอในทสด เปนตอมไรทออยตรงทรวงอกรอบเสนเลอดใหญของหวใจ ท าหนาทสรางเซลลเมดเลอดขาวชนด ลมโฟไซต T มหนาทตอตานเช อโรคและสารแปลกปลอมเขาสรางกาย รวมท งการตานอวยวะทปลกถายจาก

12

ผอนดวยสารตางๆในเซลลจะถกล าเลยงกลบเขาสหลอดเลอดดวยระบบน าเหลองโดยสมพนธกบการไหลของเลอดในหลอดเลอดฝอย

ระบบน าเหลองมสวนประกอบ ดงน

1. อวยวะน าเหลอง เปนศนยกลางผลตเซลลตอตานสงแปลกปลอม ไดแก ตอมน าเหลอง ตอมทอนซล มาม และตอมไทมส มหนาทผลตสารตอตานเช อโรค และสงแปลกปลอมทเขาสรางกาย

2. ทอน าเหลอง (lymph vessel) มหนาทน าน าเหลองเขาสหลอดเลอดด าในระบบหมนเวยนของเลอด

3. น าเหลอง (lymph) มลกษณะเปนของเหลวใสอาบอยรอบๆ เซลล สามารถซมผานเขาออกผนงหลอดเลอดฝอยได มหนาทเปนตวกลางแลกเปลยนสารระหวางหลอดเลอดฝอยกบเซลลได

ระบบภมคมกน

ระบบภมคมกนของมนษยมอยทวรางกายเปรยบเหมอนกองทพทหารทปองกนประเทศ ประกอบดวย ตอมน าเหลอง (เปนทอยของเซลลเมดเลอดขาว) คอ หนวยทหาร และทอน าเหลอง ทภายในจะเปน น าเหลอง และเซลลเมดเลอดขาว เชอมตอระหวางตอมน าเหลองดวยกนเอง และเชอมตอเขากบเสนเลอด คอ เสนทางเดนทพของทหาร มาม ไขกระดก ตอมทอนซล Payer’s patch ทอยตามเยอบทางเดนอาหาร เปนทต งฐานทพของทหาร สงแปลกปลอมตางๆรวมท งจลชพกอโรคจะผานเขาสตอมน าเหลองจากต าแหนงทเขาสรางกาย เขาสตอมน าเหลองเฉพาะท และผานทางเสนเลอดและทอน าเหลองกระจายไปทวรางกายรางกายของคนเราทมสภาพภมคมกนสงแปลกปลอมทอาจกอใหเกดโรคไดรางกายซงมกลไกก าจดสงแปลกปลอมตามธรรมชาต ดงน

1.เหงอเปนสารทรางกายขบจากตอมเหงอออกมาทบรเวณผวหนงทวรางกายสามารถปองกนการเจรญเตบโต

ของแบคทเรย และปองกนไมใหเช อโรคเขาสรางกายทางผวหนง

2.น าตาและน าลาย ชวยท าลายเช อแบคทเรยบางชนดได

3.ขนจมกและน าเมอกในจมก ชวยปองกนฝนละอองและเช อโรคทเขาสรางกายทางลมหายใจ

4.เซลลเมดเลอดขาวทอยในเซลลรางกายและทอน าเหลอง สรางสารตอตานเช อโรคทเรยกวา “ แอนตบอด

(Antibody)” เพอท าลายเช อโรคทเขาสรางกาย

13

ระบบภมคมกนโรคทรางกายสรางข นเพอตอตานเฉพาะโรค ทเขาสรางกายน นสรางได 2 ลกษณะ ดงน

1. ภมคมกนทรางกายสรางข นเอง เปนวธการกระตนใหรางกายสรางภมคมกนจากสงแปลกปลอมหรอเช อโรค เชน การฉดวคซนคมกนโรคอหวาตกโรค เปนการกระตนใหรางกายสรางแอนตบอด เพอท าลายเช ออหวาตกโรคทจะเขาสรางกาย เปนตน

2. ภมคมกนทรบมา เปนวธการใหแอนตบอดแกรางกายโดยตรง เพอใหเกดภมคมกนทนท เ ชน การฉดเซรมแกพษง ใชฉดเมอถกงกด จะเกดภมคมกนทนท

14

ภำคผนวก

หวใจ

15

กำรไหลเวยนเลอดภำยในหวใจ

กำรไหลเวยนเลอดไปทวรำงกำย

16

17

หลอดเลอด

ระบบน ำเหลอง

18

แหลงทมำ

อางอง

http://www.med.cmu.ac.th/dept/vascular/human/lesson/lesson2.php#heart

https://th.wikipedia.org/wiki/หวใจ

http://cms576.bps.in.th/group1/immune-system

https://sites.google.com/site/sksirilak9/rabb