1.3.6 แรงดนในระบบการสงละจายไฟฟา

แรงดนไฟฟาทผลตออกมาจากเครองก าเนดไฟฟาจะถกแปลงแรงดนใหสงขนทลานไกไฟฟาเปนพกดแรงดน 115 - 765 กโลโวลต และถกสงไปยงสายสงไฟฟาตอไป ความไดเปรยบของการสงก าลง ไฟฟาทแรงดนสงมาก ๆ คอสามารถสงก าลงไฟฟาไดเปนเมกะโวลต-แอมแปร

การเลอกระดบแรงดนไฟฟาจะตองค านงถงการขยายตวของระบบไฟฟาในอนาคต การพจารณาใชระบบสงไฟฟาทมดนสงกวายอมมความสามารถในการสงพลงงานไฟฟาไดมากกวา

แรงดนไฟฟาเพมเปน 2 เทา ความสามารถในการสงพลงงานไฟฟาจะเพมสงเปน 4 เทา

ระดบแรงดนไฟฟามาตรฐานสากลตามมาตรฐานนานาชาต (IEC) ดงน 60 , 69 , 100 , 115 , 120 , 138 , 150 , 161 , 220 , 230 , 275 , 345 , 380 , 500 และ 700 กโลโวลต

การเพมระดบแรงดนไฟฟา ขนแรกควรเลอกระดบแรงดน ไฟฟาทสงกวา เดมประมาณ 2 เทา

กระแสสลบ กระแสตรง ขนาดโหลด (MW) แรงดนไฟฟา (kV) ขนาดโหลด (MW) แรงดนไฟฟา (kV)

300 – 1,000 362 200 – 500 ± 250

400 – 1,200 420 400 – 1,000 ± 300 800 – 2,000 550 800 – 1,600 ± 400

2,000 – 4,000 800 2,000 – 4,000 ± 600 4,000 – 8,000 1,200 4,000 – 8,000 ± 800

8,000 – 12,000 1,600 8,000 – 12,000 ± 1,200

ขนาดแรงดนทเหมาะสมส าหรบการสงก าลงไฟฟา ดงน

มาตรฐานแรงดนสายสงไฟฟาของประเทศสหรฐอเมรกา ( ANSI) แรงดนระหวางสายเฟสกบสายเฟส มดงน 69 , 115 , 138 , 161 , 230 , 345 , 500 และ 765 กโลโวลต แรงดนสายสงทสงกวา 230 กโลโวลต เรยกวา แรงสงพเศษ รวมทง 765 กโลโวลต ดวย ถาแรงดนไฟฟามากกวานเรยกวา แรงสงยง

แรงดนไฟฟาบนสายสงไฟฟาถกแปลงใหต าลงครงแรกทสถานไฟฟายอยตนทางลดลงเหลอ 34.5 – 138 กโลโวลต

ล าดบถดไปแรงดนไฟฟาบนสายสงจะถกลดระดบลงอกทสถานไฟฟายอยระบบจ าหนาย พกดแรงดนระหวาง 4 – 34.5 กโลโวลต

มาตรฐานของสถาบนวศวกรรมไฟฟาและวศวกรรมอเลกทรอนกสนานาชาต ( IEEE) พกดแรงดนการสงจายก าลงไฟฟา แบงเปน 4 ระดบ ดงน

1. ระบบไฟฟาแรงสงพเศษ ( EHV ) ใชในกรณทโรงไฟฟาตงอยหางไกลจากศนยกลางโหลดมาก ๆ แรงดนบนสายสงไฟฟาไมเกน 800 กโลโวลต และสามารถสงก าลงไฟฟาไดไกลถง 1,000 กโลเมตร

2. ระบบไฟฟาแรงสง (HV) ใชเปนตวเชอมโยงสถานไฟฟายอยตนทางกบโรงไฟฟาผานลานไกไฟฟา แรงดนไมเกน 230 กโลโวลต

3. ระบบไฟฟาแรงดนปานกลาง (MV) ส าหรบประเทศไทยระบบนถอวาเปนศนยกลางโหลดของการไฟฟานครหลวง และการไฟฟาสวนภมภาคทจายก าลงไฟฟาไปยงระบบจ าหนายอน ๆ พกดแรงดน ไฟฟา 2.4 – 69 กโลโวลต ใชจายก าลงไฟฟาใหกบศนยกลางโหลดทเปนชมชนขนาดใหญ อาคารสง ศนยการคา วทยาลย และมหาวทยาลย เปนตน

4. ระบบไฟฟาแรงดนต า (LV) เปนระบบไฟฟาทใชในอาคาร สงปลกสราง โรงงาน และทพกอาศย สายไฟฟาทใชเปนชนดมฉนวนหม

แรงดนในระบบการสงและจายไฟฟาในประเทศไทย

1. การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ปจจบนสวนใหญเปนระบบสงก าลงไฟฟาพาดสายในอากาศบนเสาไฟฟา ประกอบดวยระบบ 500 กโลโวลต 3 เฟส 3 สาย ระบบ 230 กโลโวลต 3 เฟส 3 สาย ระบบ 115 กโลโวลต 3 เฟส 3 สาย และ ระบบ 69 กโลโวลต 3 เฟส 3 สาย

2. การไฟฟานครหลวง (กฟน.) ซอไฟฟามาจากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ทระดบแรงดน 69 กโลโวลต 115 กโลโวลต และ 230 กโลโวลต

ระบบสงก าลงไฟฟายอยทการไฟฟานครหลวงสงจายในพนทประกอบดวยระบบสายสงแรงสง 230 กโลโวลต 115 กโลโวลต และ 69 กโลโวลต

สวนระบบจ าหนายมสถานไฟฟายอยอยหลายแหงเพอทจะ แปลงแรงดนไฟฟาจาก 69 กโลโวลต หรอ 115 กโลโวลต เปนระดบแรงดน 12 กโลโวลต หรอ 24 กโลโวลต

ในสวนของระบบจ าหนายแรงต าประกอบดวย ระบบ 1 เฟส 2 สาย 240 โวลต ระบบ 3 เฟส 3 สาย 416 โวลต และระบบ 3 เฟส 4 สาย 416 / 240 โวลต

416 V

416 V

416 V

12 kV หรอ 24 kV

3. การไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) ซอไฟฟามาจากการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.)

หรอซอจากการไฟฟานครหลวงทอยใกลเขตจ าหนาย เชน ทจงหวดปทมธาน หรอซอจากการพลงงานแหงชาต ซงการพลงงานแหงชาตไดสรางเขอน และโรงจกรพลงน าขนาด 1,000 กโลวตต เพอจายไฟฟาใหกบจงหวดแมฮองสอน และจงหวดใกลเคยง ระบบการสงและจายไฟฟาประกอบดวย ระบบสายสงแรงสง 230 กโลโวลต 115 กโลโวลต 69 กโลโวลต และระบบจ าหนายแรงสง 22 กโลโวลต

หนวยงานในจงหวดเชยงรายทรบแรงดนไฟฟาพกด

115,000 โวลต / 22,000 โวลต - 400 / 230 โวลต คอ

ระบบจ าหนายไฟฟาแรงสง 22 กโลโวลต 3 เฟส 3 สาย

นอกจากนยงมระบบจ าหนายแรงสง 33 กโลโวลต ซงมสายปองกนฟาผาพาดไวดานบนสายสงทง 3 เฟส และระบบสายสง 1 เฟส ตลอดแนวสายสงไฟฟาอกดวย

มาตรฐานแรงดนไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาค

ระดบแรงดนไฟฟา จายไฟฟาปกต จายไฟฟากรณฉกเฉน

ระบบไฟฟาแรงสง ± 𝟓 % ของระดบแรงดน ไฟฟา

± 𝟏𝟎 % ของระดบแรงดน ไฟฟา

ระบบไฟฟาแรงต า ± 10 % ของระดบแรงดน ไฟฟา

± 𝟏𝟎 % ของระดบแรงดน ไฟฟา

ระบบจ าหนายแรงดนต าของการไฟฟาสวนภมภาค แรงดนไฟฟาถกจายออกมาจากหมอแปลงประกอบดวยระบบ 1 เฟส 2 สาย 230 โวลต ระบบ 1 เฟส 3 สาย 230 / 460 โวลต และระบบ 3 เฟส 4 สาย 400 / 230 โวลต

หมอแปลงระบบ

จ าหนาย 1 เฟส

หมอแปลงระบบ

จ าหนาย 1 เฟส

แรงดนต ำ 3 เฟส 4 สำย แรงดนสง 3 เฟส

หมอแปลงระบบจ าหนาย 3 เฟส

หนวยงาน หางสรรพสนคา สถานประกอบการ และอาคารทรบแรงดนไฟฟาพกด 22,000 โวลต - 400 / 230 โวลต คอ

1.3.7 การบ ารงรกษาระบบสงและจายไฟฟา สามารถด าเนน การได ดงน

แบบดบไฟปฏบตงาน ขอควรปฏบตกอนการปฏบตงาน ดงน

1. ปลดอปกรณหรอสวตชตดตอนออกใหหมดทกสาย ทงดานตนทางและปลายทางของจดปฏบตงาน

2. แขวนปาย “ อนตราย หามสบสวตชเดดขาด ชางไฟฟาก าลงปฏบตงาน ” ทอปกรณนนพรอมทงลอกกญแจบรเวณและอปกรณทสามารถลอกไดเสมอ

3. ตรวจสอบใหแนใจวาไดดบไฟและไมมแรงดนไฟฟาทจดปฏบตงานโดยใชเครองตรวจสอบแรงดนในสาย

4. ตอลงดนแลวลดวงจรสายไฟฟาและเครองมอเขาดวยกนทกสายทตนถดจากเสาทท างานไป 1 ตน ทงสองดานของเสาตนทท างานเพอความปลอดภย

5. ถาสายไฟฟาอนทอยใกล มแรงดนไฟฟาอย ใหเพมความระมดระวงการเหนยวน าไฟฟาในสายทจะปฏบตงาน ควรใชฉนวนครอบสายสงจายไฟฟาไวกอน

6. ในขณะปฏบตงาน ถาเกดฝนตก ฟาแลบ ฟาคะนองควรหยดปฏบตงานทนท

แบบไมดบไฟปฏบตงาน

เนองจากการปฏบตแบบไมดบไฟ เปนงานอนตรายและมความเสยงสง ผปฏบตงานจ าเปนตองมความร ความช านาญ ไดรบการฝกฝนและอบรมมาเปนอยางด เปนผทมสขภาพรางกายแขงแรงสมบรณ

สงส าคญคอผปฏบตงานตองผานการอบรมหลกสตรการท างานแบบไมดบไฟมากอน

งานตรวจสอบประจ าสายสง

ตรวจสายสงเปนประจ าตามระยะเวลาทก าหนดอยางตอเนอง เชน การตรวจประจ าเดอน ตรวจประจ าทกสามเดอน หรอตรวจประจ าป แบงเปน 3 สวน ดงน

1. การตรวจสภาพเขตเดนสายสงไฟฟา โดยการเดนตรวจจากเสาตนหนงไปยงเสาอกตนหนงจนครบ

ขอก าหนดแนวเสาไฟฟา 20 เ มตร จากเขตทดนชาวบาน

แนวเสาไฟฟาชวคราวใหม หาง 3 เมตร จากเขตทดนชาวบาน

1.5 ตรวจสภาพทางน าทเกดขนและไหลเขามาในเขตเดนสายไฟฟา โดยเฉพาะทางน าทมโอกาสเขาใกลกดเซาะเสาอนจะกอใหเกดเสาลมได 2. การตรวจสภาพเสาไฟฟา 2.1 เสาไม

2.2 เสาคอนกรต

เหตการณตอไปนตองยายเสาคอนกรต

2.3 เสาโครงเหลก