การรบรองคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย

บรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม

โดย

นางสาวนนทนช พศทธกล

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาภมสถาปตยกรรม

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

การรบรองคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย

บรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม

โดย

นางสาวนนทนช พศทธกล

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาภมสถาปตยกรรม

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2554

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

PERCEPTION OF THAI TOURISTS THROUGH PHYSICAL ELEMENTS:

CASE STUDY THAPAE ROAD, CHIANG MAI

By

Nuntanut Pisuttakoon

An Independent Study Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

MASTER OF LANDSCAPE ARCHITECTURE

Department of Urban Design and Planning

Graduate School

SILPAKORN UNIVERSITY

2011

บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร อนมตใหการคนควาอสระเรอง “การรบร

องคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย บรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม”

เสนอโดย นางสาวนนทนช พศทธกล เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญา

ภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภมสถาปตยกรรม

……...........................................................

(ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาการคนควาอสระ

รองศาสตราจารย ดร.ชยสทธ ดานกตตกล

คณะกรรมการตรวจสอบการคนควาอสระ

.................................................... ประธานกรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร. รจโรจน อนามบตร)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร. สนนาถ ศกลรตนเมธ)

............/......................../..............

.................................................... กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร. ชยสทธ ดานกตตกล)

............/......................../..............

ง

53060205 : สาขาวชาภมสถาปตยกรรม

คาสาคญ : การรบร / จนตภาพ / นกทองเทยวชาวไทย / ถนนทาแพ

นนทนช พศทธกล: การรบรองคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทยบรเวณ

ยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม. อาจารยทปรกษาคนควาอสระ: รศ.ดร.ชยสทธ ดานกตตกล.93 หนา.

การคนควาอสระครงนมวตถประสงคเพอทาการศกษาการรบรองคประกอบหลกทาง

จนตภาพของนกทองเทยวชาวไทยเพอเสนอแนะรปแบบทางกายภาพทเหมาะสมในการปรบปรง

สภาพแวดลอมทเปนอปสรรคตอการรบรทางจนตภาพบรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม การ

วจยครงนไดทาการศกษาในสองระดบคอ ระดบขอมลเบองตนจากการศกษาทบทวนเอกสารทมการ

ตพมพ และการสารวจภาคสนามโดยใชแผนทบนทกขอมลดานการใชประโยชนทดน ความสงและ

ความหนาแนนของอาคาร และความสาคญของสถาปตยกรรมทเกยวของในพนทกรณศกษา

ประกอบกบแบบสอบถามแผนทจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย ผลการศกษาพบวา 1 อาชพ การศกษา และรายไดไมมนยสาคญตอผลการประเมนจากแบบสอบถามแต

สมพนธกบวตถประสงคของการทองเทยว และตาแหนงของการแจกแบบสอบถาม

2 ความแตกตางของอาย และเพศ มผลตอความแตกตางในการรบรคอฝายหญงให

ความสาคญจากการเรมจดจาสถานททตวเองมสวนรวมหรอเปนแหลงนดพบในขณะทฝายชายให

ความสาคญกบการเรมจดจาเสนทางในการเดนทางเปนหลก

3 ภาพจนตภาพทเดนชดของบรเวณถนนทาแพตามลาดบ 10 อนดบแรกคอ แมนาปง

ยานตลาดวโรรส สะพานนวรฐ ประตทาแพ ถนนทาแพ ยานไนทบาซาร ถนนชางคลาน จวนผวา

ราชการ โรงแรม IMM และSTARBUCK ตามลาดบ

4 อปสรรคตอการรบรของนกทองเทยวชาวไทยไดมประเดนทสอดคลองไปในทศทาง

เดยวกนคอ การขาดสญญาณชแนะ การละเลยคณคาของมรดกทางวฒนธรรม และบรรยากาศของ

บรเวณพนทศกษายงไมสงเสรมการเดนเทา

ภาควชาการออกแบบและวางผงชมชนเมอง บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2554

ลายมอชออาจารยทปรกษาการคนควาอสระ ........................................

จ

53060205 : MAJOR : LANDSCAPE ARCHITECTURE

KEY WORD : PERCEPTION / IMAGE CITY / THAI TOURISTS / PHYSICAL ELEMENTS

NUNTANUT PISUTTAKOON : PERCEPTION OF THAI TOURISTS THROUGH

PHYSICAL ELEMENTS: CASE STUDY THAPAE ROAD, CHIANG MAI. INDEPENDENT

STUDY ADVISOR : ASST. PROF.CHAIYASIT DANKITTIKUL, D.E.D. 93 pp.

The purpose of this research was to study the recognitions of the physical elements in

concept image city of Thai tourists. For the offering ways to improve the physical elements that

obstruct the recognitions of Thapae road, Chiang Mai. The research studied in two levels: the

literature reviews that gather data arranged in database and by fieldwork survey using the

observation form that noted the Land use, Height of building and the valued data and significance

of building in Thapae road.

The results of the study were:

1 Jobs occupation, educations and incomes come to nothing in this study but related to the

purpose of Tourism and the location of questionnaire.

2 The different of ages and genders related to the cognition. Female see landmark, districts

that participate in as important while Male see paths, how to get this location as important.

3 The Physical elements that stand out in 10 arrange are Ping river, Nawarat bridge, Thapae

gate, Thapae road, Night bazaar district, Chang Klan road, The governor’s house, IMM hotel and

Starbuck.

4 The obstruction of recognitions of Thai tourists point in the same way that no cue, abandon

of the cultural heritage, non-identity of building, bad sidewalk corridors. Department of Urban Design and Planning Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2011 Independent Study Advisor's signature ........................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระเรอง การรบรองคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย

บรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหมฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด ดวยความกรณาอยางสงจาก

รองศาสตราจารย ดร.ชยสทธ ดานกตตกล อาจารยทปรกษาการคนควาอสระรวมทงคณะกรรมการ

ตรวจสอบการคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย ดร.รจโรจน อนามบตร ประธานกรรมการ และ

อาจารย ดร.สนนาถ ศกลรตนเมธ ทกรณาใหคาแนะนา ตรวจสอบปรบปรงแกไขขอบกพรองอน

เปนประโยชนแกการคนควา ผศกษามความซาบซงในความกรณาของทานเปนอยางยง และขอ

กราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน

ขอกราบพระคณคณพอ คณแม ผสนบสนน และคอยใหกาลงใจเสมอมา ขอบคณ

คณาจารยคณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากรทกทาน ทประสทธประสาทวชาในดาน

ตางๆ ขอขอบคณพๆ เพอนๆทชวยแจกแบบสอบถาม ชวยรวบรวมขอมล ความหวงใย รวมจนถง

การแนะนา และกาลงใจจากบคคลมากมาย ทาใหการศกษาในครงนสาเรจลลวงดวยด

ช

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................. จ

กตตกรรมประกาศ ....................................................................................................................... ฉ

สารบญตาราง .............................................................................................................................. ญ

สารบญแผนภม ............................................................................................................................ ฎ

สารบญภาพ ................................................................................................................................. ฏ

บทท

1 บทนา ................................................................................................................................. 1

1.1 ความเปนมา และความสาคญของปญหา ..................................................................... 1

1.2 วตถประสงคของการศกษา ......................................................................................... 1

1.3 ประเดนคาถามในการศกษา ........................................................................................ 2

1.4 ขอบเขตของการศกษา ................................................................................................. 2

1.4.1 ขอบเขตในการกาหนดกลมเปาหมาย ........................................................... 2

1.4.2 ขอบเขตดานพนท .......................................................................................... 2

1.4.3 ขอบเขตดานเนอหา ....................................................................................... 3

1.5 ขนตอนการวจย ........................................................................................................... 4

1.5.1 กาหนดหวขอศกษา และวางแผนโครงงานวจย ............................................ 4

1.5.2 ขนตอนการเกบขอมล ................................................................................... 4

1.5.3 ออกแบบการวจย ........................................................................................... 5

1.5.4 ขนตอนการวเคราะห ..................................................................................... 7

1.5.5 ขนตอนการสรป และขอเสนอแนะ ............................................................... 7

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ........................................................................................ 7

1.7 คานยามศพทเฉพาะ.................................................................................................... 7

2 การศกษาขอมลเบองตน และทบทวนเอกสารทเกยวของ ................................................. 9

2.1 จตวทยาของการรบร .................................................................................................. 9

2.1.1 มนษยกบการรบร ........................................................................................ 9

2.1.2 กระบวนการของการรบร ............................................................................ 10

ซ

2.1.3 อทธพลทมผลตอการรบร.............................................................................. 10

2.2 จตวทยาเกสตลต (Gestalt’s Theory) .......................................................................... 11

2.3 ทฤษฎการรบรทางทศนาการ ..................................................................................... 13

2.3.1 การจดระเบยบในการรบร ............................................................................. 13

2.3.2 การรบรความลก ............................................................................................ 14

2.3.3 ความคงทของการรบร .................................................................................. 15

2.3.4 มายาทางทศนาการ ........................................................................................ 16

2.4 การศกษาของเควน ลนช (Kelvin Lynch) เกยวกบจนตภาพของเมอง ...................... 17

2.4.1 เสนทาง (Paths) ............................................................................................. 17

2.4.2 เสนขอบ (Edges) ........................................................................................... 17

2.4.3 ยาน (Districts)............................................................................................... 17

2.4.4 ชมทาง (Nodes) ............................................................................................. 17

2.4.5 ทหมายตา (Landmarks) ................................................................................ 17

2.5 งานวจยทเกยวของ.................................................................................................... 19

2.5.1 การอนรกษทศนทรพยากรในเมองเชยงใหม ................................................ 19

2.5.2 การศกษาการจดหมวดหมของสงทรบรจากสภาพแวดลอมทางกายภาพ .... 20

2.6 สรป .......................................................................................................................... 21

3 บรบทของพนทศกษา ........................................................................................................ 23

3.1 ขอมลทวไปของจงหวดเชยงใหม ............................................................................. 23

3.1.1 ลกษณะภมประเทศ ....................................................................................... 24

3.3.2 แหลงนา......................................................................................................... 25

3.3.3 ประชากร ....................................................................................................... 26

3.2 ขอมลทวไปของกาแพงเมองเชยงใหม ..................................................................... 27

3.3 ขอมลทวไปของนกทองเทยวจงหวดเชยงใหม ........................................................ 30

3.3.1 สถตนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาตของจงหวดเชยงใหม................. 30

3.3.2 ลกษณะพฤตกรรมการเดนทาง...................................................................... 31

3.3.3 ฤดกาลทองเทยวจงหวดเชยงใหม ................................................................. 32

3.4 บรบทของพนทศกษา ............................................................................................. 33

3.4.1 ความเปนมาของพนท ................................................................................... 33

ฌ

3.4.2 ทตง และสภาพทวไปของพนทศกษา ........................................................... 36

3.4.3 ลกษณะของสถาปตยกรรม และสงปลกสรางในพนทศกษา ........................ 36

3.4.4 ลกษณะของพชพรรณภายในพนทศกษา ...................................................... 47

3.4.5 ลกษณะการใชทดนภายในพนทศกษา .......................................................... 48

4 การประมวลผล และวเคราะหแบบสอบถาม .................................................................... 56

4.1 ผลจากการวเคราะหแบบสอบถาม .......................................................................... 56

4.1.1 ขอมลสวนตว ................................................................................................ 56

4.1.2 การรบรองคประกอบทางจนตภาพ และการจดกลมในการรบร .................. 61

4.1.3 ขอมลวดตวแปรในดานการรบร และความคดเหน ....................................... 66

4.2 ผลการวเคราะหโดยรวมทง 4 กลมเปาหมาย .......................................................... 71

4.2.1 ขอมลสวนตว ................................................................................................ 71

4.2.2 การรบรองคประกอบทางจนตภาพ และการจดกลมในการรบร .................. 72

4.2.3 ขอมลวดตวแปรในดานการรบร และความคดเหน ....................................... 72

4.3 สรปสงทพบจากการวเคราะหในเชงปรมาณ .......................................................... 73

5 สรป สงเคราะห และขอเสนอแนะ .................................................................................. 75

5.1 บทสรปผลการศกษา ............................................................................................... 75

5.2 สงเคราะหขอมล ..................................................................................................... 77

5.3 เสนอแนะแนวทางการศกษา................................................................................... 79

5.4 ปญหา และอปสรรคทพบในการศกษา .................................................................. 84

5.5 ขอเสนอแนะในการศกษาตอไป ............................................................................. 85

บรรณานกรม ............................................................................................................................... 86

ภาคผนวก .................................................................................................................................... 88

ประวตผวจย ................................................................................................................................ 93

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 ลาดบขนตอนของการศกษา ............................................................................................ 8

2 จานวนนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ.2547-2551) ................................. 30

3 จานวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต

(ปพ.ศ.2547-2551) ........................................................................................................... 31

4 คาใชจายเฉลยตอคนตอวน (บาท) ของผเยยมเยอนชาวไทย และชาวตางชาต

(ปพ.ศ.2547-2551) ........................................................................................................... 32

5 การใชประโยชนทดนบรเวณสองฟากถนนทาแพ ........................................................... 48

6 สดสวนเพศเทยบกบชวงอายของกลมตวอยาง ................................................................ 56

7 สดสวนอาชพของกลมตวอยาง ........................................................................................ 57

8 สดสวนรายไดเฉลยของกลมตวอยางกบบรเวณพนทแจกแบบสอบถาม ........................ 58

9 สดสวนการศกษาของกลมตวอยาง.................................................................................. 58

10 สดสวนทอยของกลมตวอยาง ......................................................................................... 59

11 สดสวนวตถประสงคในการเดนทางระหวางชวงอายของกลมตวอยาง .......................... 60

12 ความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพในแตละชวงอาย ................................ 60

ฎ

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

1 รายละเอยดของกระบวนการรบร กระบวนการเรยนร และ

กระบวนการทางพฤตกรรม............................................................................................. 12

2 สดสวนรายไดของมวลรวมจงหวดนอกเหนอจากภาคการเกษตร (ป2552) .................... 27

3 จานวนนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ.2547-2551) ................................. 30

4 จานวนวนพกเฉลยนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต .............................................. 31

5 คาใชจายเฉลยตอคนตอวน (บาท) ของผเยยมเยอนชาวไทย และชาวตางชาต

(ปพ.ศ.2547-2551) .......................................................................................................... 32

6 ลาดบความเปนมาของพนทถนนทาแพ ........................................................................... 36

7 ลาดบปทมการกอสรางศาสนสถานตงแตสมยพญามงรายจนถงปจจบน........................ 40

8 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณสองฟากถนนทาแพ ....................................... 49

9 สดสวนเพศของเทยบกบชวงอายของกลมตวอยาง ......................................................... 57

10 การเปรยบเทยบอาชพของแตละกลมตวอยาง ................................................................. 57

11 การเปรยบเทยบรายไดเฉลยของกลมตวอยางในบรเวณพนทศกษา ............................... 58

12 การเปรยบเทยบการศกษาของแตละกลมตวอยาง ........................................................... 59

13 การเปรยบเทยบทอยของกลมตวอยาง ............................................................................. 59

14 วตถประสงคในการเดนทางเปรยบเทยบระหวางชวงอายของกลมตวอยาง ................... 60

15 ความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพในแตละชวงอาย ................................ 61

16 สดสวนความหนาแนนของการใชพนทชวงหวมมถนนทาแพ และ

ชวงกลางถนนทาแพเทยบกบชวงอายของกลมผใชงานทงเพศหญงและชาย ................. 74

ฏ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1 พนทศกษาระดบจงหวด จงหวดเชยงใหม ....................................................................... 3

2 พนทศกษาระดบพนทชมชนทาแพเชยงใหม .................................................................. 4

3 สญญาณชแนะเอกนยนในการรบรความลก .................................................................... 14

4 ขนาดของวตถทปรากฎบนเรตนาตามสดสวนทสมพนธกบระยะหาง ........................... 15

5 ตวอยางมายาทศนาการการเปรยบเทยบขนาด ................................................................. 16

6 องคประกอบหลก 5 ประเภทในการอางองจนตภาพของเมอง........................................ 18

7 แผนทประเทศไทยแสดงพนทจงหวดเชยงใหม .............................................................. 23

8 แผนทจงหวดเชยงใหมแสดงอาณาเขตตดตอกบพนทจงหวดเชยงใหม .......................... 24

9 ลกษณะภมประเทศโดยรวมของพนทจงหวดเชยงใหม .................................................. 25

10 ลาดบพฒนาการเปลยนแปลงของกาแพงเมองเชยงใหม ................................................. 29

11 ตาแหนงสถาปตยกรรมแบบพมาบนถนนทาแพ ............................................................. 33

12 ถนนทาแพยานคาขายในอดต .......................................................................................... 34

13 สภาพการคาขายบนถนนทาแพถายโดยมชชนนารชาวอเมรกน(ปพ.ศ.2440-2450) ...... 34

14 ถนนทาแพบรเวณหนาวดอปคตเมอลงมาจากสะพานนวรฐเมอครงในอดต .................. 35

15 วดบปผาราม .................................................................................................................... 37

16 วดแสนฝาง ...................................................................................................................... 38

17 วดอปคต .......................................................................................................................... 38

18 วดมหาวน ........................................................................................................................ 39

19 วดเชตวน ......................................................................................................................... 39

20 อาคารตกแถวไมสองชน และหนงชนตามลาดบทอยในพนท ........................................ 40

21 อาคารไมฉลลวดลายขนมปงขง ...................................................................................... 41

22 อาคารเหลยวยงงวนในอดต และปจจบน ........................................................................ 41

23 อาคารกตพานชในอดต และปจจบน ............................................................................... 41

24 อาคารรตนผล .................................................................................................................. 42

25 อาคารเกาสแยกอปคต ..................................................................................................... 42

26 อาคารกงปนกงไมใกลธนาคารธนชาต ........................................................................... 43

27 อาคารทางการเงนทขนกระจายตวอยบนนนทาแพ ......................................................... 43

ฐ

28 อาคารตนตราภณฑเกา ................................................................................................... 44

29 อาคารพาณชยกรรมหลงชวง พ.ศ. 2510 บรเวณถนนทาแพในรปแบบตางๆ ............... 44

30 ความสงของอาคารทพบบนถนนทาแพ ........................................................................ 45

31 อาคารไมทพบบนถนนทาแพ ........................................................................................ 45

32 ความสงของอาคารทพบบนถนนทาแพ ........................................................................ 46

33 อาคารทใชโทนสขาวและโทนสทหลากหลายไมเปนระเบยบ ...................................... 47

34 ขบวนแหของชาง (หลงพ.ศ.2453) โดยมตนมะฮอกกานปลกอยรมขางทาง ................ 47

35 พชพรรณทพบบรเวณพนทเชงสะพานนวรฐ และบรเวณพทธสถาน ........................... 48

36 พชพรรณทพบบรเวณลานเอนกประสงคประตทาแพ................................................... 48

37 การใชประโยชนทดนบนถนนทาแพ ............................................................................ 50

38 การใชประโยชนอาคารบนถนนทาแพ .......................................................................... 51

39 การใชประโยชนอาคารประเภทรองรบนกทองเทยวบนถนนทาแพ ............................. 52

40 การใชประโยชนอาคารประเภทเครองประดบ เครองแตงกาย

บนถนนทาแพ ................................................................................................................ 53

41 การใชประโยชนอาคารประเภทอาคารสานกงานบนถนนทาแพ .................................. 54

42 การใชประโยชนอาคารประเภทอนๆบนถนนทาแพ ..................................................... 55

43 จนตภาพของถนนทาแพในปจจบน .............................................................................. 77

44 จนตภาพของถนนทาแพทนกทองเทยวรบร .................................................................. 78

45 จนตภาพของถนนทาแพทนกทองเทยวไมสามารถรบรได ........................................... 78

46 จนตภาพของถนนทาแพหลงการปรบปรงสภาพทางกายภาพ ...................................... 79

47 แนวทางการปรบปรงทางกายภาพ (1) ........................................................................... 82

48 แนวทางการปรบปรงทางกายภาพ (2) ........................................................................... 82

49 แนวทางการปรบปรงทางกายภาพ (3) ........................................................................... 83

1

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ยานทาแพเปนยานการคาขายเกาแกซงอยทางดานทศตะวนออกของกาแพงเมอง

เชยงใหม ซงมการรจกอยางแพรหลายมาตงแตในอดต ผานขามหวงเวลากวา 100 ป จากยานรานคา

และทอยอาศยของชาวพมา และชาวตองส ในสมยตอมาไดกลายเปนยานพอคาชาวจนตลอดสาย ใน

ปจจบนไดกลายมาเปนถนนสายสาคญทางดานการทองเทยวแหงหนงของเมองเชยงใหมซงม

สถาปตยกรรมเพอการพาณชยกรรมทสวยงามหลายหลง ทงรปแบบอาคารไมฉลลวดลายขนมปงขง

ทเกาแกกวา 80 ป อาคารสถาปตยกรรมแบบยโรปลวดลายปนปน รวมทงรานคาแบบไมสองชนท

เกาแกสองขางทาง นอกจากนนบรเวณถนนทาแพยงมวดพมาทสรางมาเมอหลายรอยปจานวนหลาย

วดตลอดแนวถนน เรมตงแตวดอปคต วดแสนฝาง วดบพพาราม และวดเชตวน อนเปนการหลอม

รวมระหวางสถาปตยกรรมและกจกรรมทผานขามเวลามาจนถงปจจบน

แตเนองจากกาลเวลา และการใชประโยชนทดนทเปลยนแปลงไปภายหลงการพฒนา

ของเมอง จากพนทยานพาณชยกรรม เรมมการเปลยนแปลงพนทเพอการรองรบนกทองเทยว เพม

มากขนทาใหการรบรทางจนตภาพของความเปนยานประวตศาสตรทเคยหลอมรวมเปนอนหนงอน

เดยว เรมไมเดนชด ดวยความตระหนกถงคณคาในมรดกทางสถาปตยกรรม จงสมควรอยางยงทตอง

ทาการศกษาการรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพบรเวณถนนทาแพของนกทองเทยวชาวไทย

เพอนาไปสขอเสนอแนะรปแบบทางกายภาพทเหมาะสมสอดคลองกบนกทองเทยวชาวไทยผใช

สอยพนทในลาดบตอไป

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาการรบรองคประกอบทางจนตภาพบรเวณแนวถนนทาแพของนกทองเทยวชาวไทย

1.2.2 เพอศกษาปญหาและอปสรรคของนกทองเทยวชาวไทยทสงผลตอการรบรองคประกอบทาง

จนตภาพ

1.2.3 เพอเสนอแนะรปแบบทางกายภาพทเหมาะสมในการปรบปรงสภาพแวดลอมจนตภาพ

2

1.3 ประเดนคาถามในการวจย

1.3.1 องคประกอบทางจนตภาพทนกทองเทยวชาวไทยรบรไดคออะไร

1.3.2 ปญหาและอปสรรคของลกษณะทางกายภาพทมผลตอการรบรทางจนตภาพบรเวณถนนทาแพ

ของนกทองเทยวชาวไทยไดแกอะไรบาง

1.3.3 แนวทางในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพ เพอบรรเทาปญหา และอปสรรคทสงผลตอการ

รบรความเปนยานประวตศาสตรทเหมาะสมควรเปนอยางไร

1.4 ขอบเขตของการวจย

1.4.1 ขอบเขตในการกาหนดกลมเปาหมาย

โดยยดถอขอบเขตนกทองเทยวชาวไทยตามเกณฑอายทสานกงานสถตอางถงในการ

สารวจพฤตกรรมของการเดนทางทองเทยวชาวไทย (สานกงานสถตแหงชาต, 2544) คออาย 15 ป

ขนไปประกอบกบผลการศกษาของงานวจยพฤตกรรมการทองเทยวไทยในภาคเหนอของนกเทยว

ชาวไทย (จรสนนท สทธเจรญ, 2550: ง.) ทอางถงวาโดยสวนใหญอายของนกทองเทยวชาวไทยคอ

อาย 21-40 ป จงกาหนดกลมเปาหมายของนกทองเทยวโดยแบงชวงอาย และการศกษาเปน 4 กลม

ดงนเนองจากการรบรของแตละบคคล มผลในเรองของประสบการณอนเปนปจจยทสาคญตอ

ทฤษฎการรบร โดยจะไมแยกเพศ การศกษา ฐานะทางสงคม เศรษฐกจ อาชพ ยกเวนเพยงตรวจสอบ

วามนยสาคญสงผลถงการประเมนเบองตนหรอไม

- ชวงอาย 15-20 ป

- ชวงอาย 21-30 ป

- ชวงอาย 31-40 ป

- ชวงอาย 41 ปขนไป

1.4.2 ขอบเขตดานพนท

ไดเลอกพนทยานชมชนทาแพซงอยภายในเขตเทศบาลเมองเชยงใหม จงหวดเชยงใหม

ตามแนวถนนทาแพ ระหวางถนนชางคลาน มาทางประตเมองทาแพ ในระยะทสามารถมองเหนได

จากรมสองฝงถนนตลอดระยะทางประมาณ 1 กโลเมตร

3

ภาพท 1 พนทศกษาระดบจงหวด จงหวดเชยงใหม

ทมา: เชยงรายพนธแท [ออนไลน], 2554

1.4.2 ขอบเขตดานเนอหา

ศกษาขอมลของจากเอกสารทางวชาการทเชอถอได และจากผเชยวชาญทเกยวของ ใน

เรองทฤษฎทสนบสนน ในแงของความหมายของการรบร ปจจยการรบร ทฤษฎการรบร การรบร

ทางจนตภาพของเมอง งานวจย งานวทยานพนธทเกยวของ และการคนควาทางอนเตอรเนต

แนวทางการศกษาเนน การรบรจนตภาพของถนนทาแพของนกทองเทยวชาวไทยโดย

ใชแบบสอบถามเพอศกษาการแกปญหา/อปสรรคทางกายภาพเปนหลกโดยผคดวจยไมคดแทนกลม

ประชากร และไมยดตดกบความคนเคยของผวจยเอง

4

ภาพท 2 พนทศกษาระดบพนทชมชนทาแพเชยงใหม

ทมา: เชยงใหม [ออนไลน], 2554

1.5 ขนตอนของการวจย

1.5.1 กาหนดหวขอศกษา และวางแผนโครงงานวจย

1.5.2 ขนตอนการเกบขอมล

ศกษาขอมลเบองตน และทบทวนเอกสารทเกยวของ

หนงสอ ผลงานวจย และงานวทยานพนธทเกยวของรวมทงการคนควาทางอนเตอรเนต

เพอทาความเขาใจเกยวกบความหมายของการรบร ปจจยการรบร ทฤษฎการรบร การรบรจนตภาพ

ของเมอง

5

ศกษาสภาพปจจบนทางกายภาพของถนนทาแพในลกษณะจนตภาพของเมอง

โครงสรางหลกทางจนตภาพไดแก เสนทาง (Paths) ขอบเขต (Edges) ยาน (Districts)

ชมทางหรอชมชนทรวมกจกรรม (Nodes) สงสาคญ หรอเอกลกษณท เดนชด (Landmarks)

องคประกอบทางกายภาพ และเอกสารอนๆทเกยวของ

1.5.3 ออกแบบการวจย โดยกาหนดขอบเขตทางดานเนอหา นยามตวแปร การกาหนดกลมเปาหมาย

และแบบสอบถาม

การกาหนดกลมเปาหมาย

กลมเปาหมายในการวจยเปนนกทองเทยวชาวไทยทเนนศกษาการแบงชวงอาย

ออกเปน 4 กลมดงน

1 ชวงอาย 15-20 ป

2 ชวงอาย 21-30 ป

3 ชวงอาย 31-40 ป

4 ชวงอาย 41 ปขนไป

โดยเลอกกลมตวอยางจากพนทภายในบรเวณพนทศกษาโดยแบงเปน

บรเวณชวงหวมมถนนทาแพ (ประตทาแพ) 40 ตวอยาง

ชวงกลางของถนนทาแพ (วดบพพาราม) 40 ตวอยาง

รวมแบบสอบถามในบรเวณพนทศกษาทงสน 80 ตวอยาง

โดยมการวธการเลอกกลมตวอยางโดยวธการเลอกโดยใชหลกทฤษฎความนาจะเปน (Probability

Sampling) โดยใชวธการสมแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling) โดยทาการเลอก

กลมตวอยางโดยวธสมตวอยางแบบชวงชน (Stratified Random Sampling) คอการเลอกพนทในการ

แจกแบบสอบถาม ไดแก ชวงกลางของถนนทาแพ (วดบพพาราม) และบรเวณชวงหวมมถนนทาแพ

(ประตทาแพ) แลวจงใชวธการแจกแบบสอบถามโดยการเลอกกลมตวอยางแบบเผอญ (Accidental

Sampling) กบผใชพนทชวงกลางของถนนทาแพ และบรเวณชวงหวมมถนนทาแพ โดยใชการแจก

แบบสอบถามดวยการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) กบกลมนกทองเทยวชาวไทย

ทมชวงอาย 15-20 ป, 21-30 ป, 31-40 ป และ40 ปขนไป

การกาหนดแบบสอบถาม

จากแบบสอบถามจานวน 80 ชดแบงออกเปน 2 กลมตวอยางไดแก

พนทชวงกลางของถนนทาแพ (วดแสนฝาง) 40 ตวอยาง

และบรเวณชวงหวมมถนนทาแพ (ประตทาแพ) 40 ตวอยาง

6

รวมแบบสอบถามในบรเวณพนทศกษาทงสน 80 ตวอยางโดยมโครงสรางในแบบสอบถามทงสน

ประกอบดวย 3 หมวดคอ

หมวดท 1 ขอมลสวนตว

เปนการถามเกยวกบขอมลสวนตวในดานเพศ อาย อาชพ ระดบการศกษา ภมลาเนา

วตถประสงคในการเดนทาง และความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพ เพอตองการ

ทราบขอมลพนฐานของกลมตวอยาง ทราบถงพฤตกรรมของนกทองเทยวในการเขามาใชพนท

ศกษาวามวตถประสงคในการเขามาเพออะไร พกระยะเวลานานเพยงใด และมความถในการเดน

ทางเขามาในพนทศกษาบอยเพยงใด

หมวดท 2 การรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพ

ในการวดการรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพ ใชการใหบคคลทเปนกลมตวอยาง

เตมชอสถานท ทเปนองคประกอบของโครงสรางเมองในบรเวณนนในโครงแผนทจนตภาพโดยให

ใสหมายเลขไวประกอบกบสถานททเตมลงไปโดยไลเรยงลาดบตงแตสถานทแรกทจาไดจนถง

สถานทสดทายเพอนาขอมลทไดในการวเคราะห

แผนทจนตภาพกาหนดจากกาหนดขอบเขตของพนททศกษาและกาหนดองคประกอบ

ทางจนตภาพของเมอง โดยอาศยลกษณะทางจนตภาพของเควน ลนช (Kelvin Lynch: 1918-1984)

คอ เสนทาง ขอบเขต ยาน ชมทางหรอชมชนทรวมกจกรรมและสงสาคญหรอเอกลกษณทเดนชด

โดยยกตวอยางในแตละหวขอในถนนทาแพ

โดยขอมลทไดจากการวเคราะหในหมวดการรบรองคประกอบทางจนตภาพมดงน

- ความชดเจนของสญญาณชแนะในการรบรสภาพแวดลอมทางกายภาพทเปนองคประกอบหลก

ทางจนตภาพ โดยวดจากลาดบท 1-10 ของสถานททบคคลเรมจาไดแตละกลมตวอยาง ทาใหเรา

ทราบไดวาองคประกอบหลกทางจนตภาพทนกทองเทยวชาวไทยรบรไดบรเวณถนนทาแพคออะไร

- ความชดเจนของจนตภาพในแตละกลมตวอยาง โดยวดจากจานวนองคประกอบของโครงสราง

เมองทกลมตวอยางจาได และพจารณาวากลมตวอยางสามารถใสองคประกอบของโครงสรางเมอง

ไดชดเจนและถกตอง ทาใหเราทราบวาการรบรของกลมประชากรในแตละชวงกลมเปาหมายมการ

จดจาองคประกอบทางจนตภาพแตกตางกนหรอไม

หมวดท 3 ขอมลวดตวแปรในดานการรบรและความคดเหน

โดยการสมภาษณกลมตวอยาง หลงจากการสารวจ แผนท เพอสอบถามถงสภาพทาง

กายภาพของถนนทาแพ และตรวจสอบวาปญหาทสงผลใหกลมตวอยางไมสามารถจาองคประกอบ

หลกของการรบรทางจนตภาพของถนนทาแพคออะไร มขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทาง

กายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรคในการรบรอยางไร เพอนามาสการวเคราะหในสวนตอไป

7

1.5.4 ขนตอนการวเคราะห

- สรปขอมลจากแบบสอบถามโดยรวมทกกลมเปาหมายและสงทพบจากแบบสอบถามโดยการ

อางองเชงสถตเชงปรมาณ

- ศกษาความสมพนธระหวางขอมลทไดกบกลมเปาหมาย กบโครงสรางในแบบสอบถาม

- จดหมวดหม ปญหา/อปสรรค ขอเสนอแนะทไดจากแบบสอบถาม

1.5.5 ขนตอนการสงเคราะห

- สรปขอมลจากการศกษาสภาพปจจบนทางกายภาพของถนนทาแพในลกษณะจนตภาพของเมอง

รวมกบ ขอมลจากแบบสอบถามในหมวดท 2 (การรบรองคประกอบทางจนตภาพ) เพอนามา

เปรยบเทยบระหวางจนตภาพของถนนทาแพในปจจบน กบจนตภาพของถนนทาแพทนกทองเทยว

รบร

- นาขอมลทไดมาเปรยบเทยบเพอนามาสการเสนอแนะขอมล เพอปรบปรงสภาพแวดลอมทาง

กายภาพจากการรบรองคประกอบทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทย

1.5.6 ขนตอนการสรปและขอเสนอแนะ

-ผลสรปการวจย เสนอแนะแนวทางของการปรบลกษณะทางภายภาพของถนนทาแพโดยปรกษา

รวมกบผเชยวชาญ

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.6.1 การศกษานไดเปนการศกษาการรบรบรเวณยานถนนทาแพ เพอแนะแนวทางการปรบปรง

ลกษณะทางกายภาพทตอบสนองกบผใชงาน โดยจะเปนประโยชนแกหนวยงานทรบผดชอบตอ

การพฒนาภมทศนเมองเชน เทศบาลนครเชยงใหม

1.6.2 ผทสนใจสามารถใชเปนตวอยางการศกษา ซงจะเปนประโยชนตอการหาแนวทางการ

ปรบปรงพนทอน หรอเพอเปนขอมลประกอบการออกแบบพนททาแพในอนาคต

1.7 คานยามศพทเฉพาะ

1.7.1 องคประกอบทางจนตภาพ (Five Elements of City Image) คอสงทปรากฏในจตแทน

สภาพแวดลอมกายภาพภายนอกในสวนทมความเดนชดเปนสวนหนงในระบบมโนทศนโดยเฉพาะ

จากสภาพแวดลอมกายภาพทมเอกลกษณโดยมองคประกอบหลก 5 ประเภทดวยกนคอ เสนทาง

ขอบเขต ยาน ชมทางหรอชมชนทรวมกจกรรม และสงสาคญหรอเอกลกษณทเดนชดทหมายตา

1.7.2 นกทองเทยวชาวไทย คอนกทองเทยวทมอายตงแต 15 ปขนไป เดนทางเขามาทองเทยวพนท

ถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม ซงยนดใหขอมล และตอบคาถามแกผวจย

8

ตารางท 1 ลาดบขนตอนของการศกษา

ศกษาขอมลเบองตนและทบทวนเอกสารทเกยวของ

ออกแบบการวจย

ศกษาสภาพปจจบนทางกายภาพของถนนทาแพ

กาหนดกลมเปาหมายและสถานทเกบขอมลภาคสนาม

สรางแบบสอบถาม

สมภาษณกลมตวอยาง

การวเคราะหตรวจสอบในเชงคณภาพ

ผลสรปโดยรวมทกกลมเปาหมายและสงทพบจากการวเคราะห

ในเชงปรมาณ

การสงเคราะหขอมล

สรปและขอเสนอแนะ

กาหนดหวขอศกษาและวางแผนโครงงานวจย

9

บทท 2

การศกษาขอมลเบองตน และทบทวนเอกสารทเกยวของ

2.1 จตวทยาของการรบร

2.1.1 มนษยกบการรบร

กระบวนการรบรสภาพแวดลอมเกดจากการทมนษยถกเราดวยสงแวดลอม (ในทนจะ

รวมถงบคคล สตว สงของ กจกรรมอนเกดจากสงเหลาน ปรากฎการณธรรมชาตตางๆ และรวมไป

ถงสงทไมมตวตน เชน คาพด ภาษา หลกศลธรรม ขนบธรรมเนยมและประเพณในสงคม สงเหลาน

จดเปนสงเรา ททกคนจะตองเขาเกยวของดวย ไมวาในเวลาใดเวลาหนง หรอตลอดเวลา) โดยจะเกด

ความรสกจากการสมผสผานอวยวะสมผสอยางใดอยางหนงในจานวนอวยวะรบสมผส 7 อยาง ( ห

ตา จมก ลน ผวกาย) แตความรสกเหลานนไมมความหมายในตวของมนเอง ผรบสมผสตองแปล

ความหมายของมนโดยอาศยผาประสบการณเดม การแปลความหมายของความรสกจากการสมผส

ดงกลาวเรยกวา “การรบร” (จาเนยร, 2516: 1)

กระบวนการรบร คอการสมผสทมความหมาย(Sensation) การรบรเปนการแปลหรอ

ตความสมผสทไดรบออกเปนสงหนงสงใดทมความหมาย ซงจาเปนทจะตองใชประสบการณเดม

หรอความรเดม

กระบวนการร คอ กระบวนการทเกยวของกบกระบวนการทางจตทรวมการเรยนร

การจา และการคด กระบวนการทางจตดงกลาวยอมรวมถงการพฒนาดวย กระบวนการรจงเปน

กระบวนการทางปญญาพรอมกน ในกระบวนการรบร และกระบวนการรนเกดการตอบสนอง

ทางดานอารมณ เกดเปนกระบวนการทางดานอารมณ ซงกระบวนการรบร กระบวนการร และ

กระบวนการทางอารมณเปนพฤตกรรมภายใน (Covert Behavior)

เปนทเขาใจโดยทวไปของนกทฤษฎทางจตวทยาในปจจบนวา “กระบวนการร”คอ

กระบวนการตางๆทเกยวของกบการรทแทรกอยระหวางการเขามาของพลงงานภายนอกในปจจบน

และในอดต กบพฤตกรรมตอบสนองทงหลายของมนษยในปจจบน และในอนาคตกระบวนการ

ตางๆทวานนไดแกการรสก การรบร การเกดจนตภาพ การจา การระลก การเกดความรสกทาง

อารมณ การใชเหตผลในการแกปญหา การประเมนและการตดสนใจ นนคอกระบวนการรบร เปน

การยอยของกระบวนการร ประเดนอยทวาสงทอยในโครงสรางของการรบร (Cognitive Structure)

10

หรอทปรากฎเปนระบบมโนทศน (Conceptual System) นนมอทธพลตอการรบรเสมอ บคคลจะทา

การเลอกสงทรบรเขามาตามอทธพลของประสบการณในอดต ทาใหเกดสภาพการเรยนรเกยวกบสง

ตางๆ ในโลกในลกษณะเฉพาะ ดงนนจงกลาวไดวากระบวนการรบรเปนระบบยอยของการเรยนร

และขนอยกบกระบวนการรดวย

2.1.2 กระบวนของการรบรจะเกดขนตองประกอบดวย

- อาการสมผส หมายถงอาการทอวยวะรบสมผส รบสงเรา หรอสงเราผานเขามากระทบกบอวยวะ

รบสมผสตางๆเพอทาใหคนเรารสภาวะแวดลอม

- การแปลความหมายจากอาการสมผสซงเปนสวนสาคญทจะชวยทาใหการแปลความหมายสามารถ

แปลไดถกตองโดยอาศยจาก สตปญญา การสงเกตพจารณา ความสนใจ ความตงใจ และคณภาพของ

จตใจในขณะนน

- ความรเดมหรอประสบการณเดม ไดแกความคด ความร และการกระทาไดเคยปรากฎแกผนน

มาแลวในอดตมความสาคญมากสาหรบชวยในการตความหมายหรอแปลความหมายของอาการ

สมผสไดโดยแจมชด (วมลสทธ, 2541: 7-9.)

2.1.3 อทธพลทมตอการรบร

สงทมอทธพลตอการรบรของมนษยมมากมายหลายประการแตพอสรปไดเปนสอง

ประการ คอประการแรกไดแกบทบาทอทธพลภายในอนไดแกคณสมบตภายในของผรบร เชน ความ

ตองการหรอแรงขบ คณคา ความสนใจ และประสบการณเดม อกประการหนงคอบทบาทของ

อทธพลสงคมภายนอกซงไดแก ความยดมน ความเชอถอ คาบอกเลา คาแนะนา คาสอนทไดรบตอๆ

กนมา ทงหมดนมอทธพลททาใหการรบรทบคคลมตอเรองราว เหตการณภาวะแวดลอมตางๆมความ

แตกตางกนสงเราอนเปนตนเหตใหเกดการรบรนนแบงออกเปนสองประเภทดวยกน คอสงเราทม

โครงราง และแบบแผน การรบรของบคคลตอสงเราเหลาน เปนการรบรตามคณสมบตทเปนจรงของ

สงเรานนๆ สวนสงเราทไมมโครงราง และแบบแผนหรอสงเราทมลกษณะกากวม ดไดเปนสองนย

ขนไป คนเรามกรบรและตความหมายใหกบสงเราดงกลาวน โดยใชความตองการ คณคา ทศนคต

บคลกภาพของตนเปนเครองกาหนดในการรบรทกคราวไป

การรบรของคนเราเปนการเลอกเฟนหรอเลอกสรรสงเรา ทตรงกบความตองการ และ

ความสนใจของตน ความใสใจหรอตงใจตอสงหนงสงใดโดยเฉพาะเปนเหตใหคนเราเกดการรบรท

ละเอยดแจมชดขน อยางไรกดอทธพลภายในตวบคคลและสภาวะการณของคณสมบตของสงเรา

ภายนอกกมอทธพลทกอใหเกดความใสใจทมผลตอการรบรของคนเรา

การเตรยมพรอมในการรบรในเรองหนงเรองใด ยอมทาใหบคคลสามารถคาดการณ

ลวงหนาในสงทจะเกดขน และเตรยมพรอมสาหรบตวเองอยางเตมทในการแสดงพฤตกรรมใด

11

พฤตกรรมหนงออกมา ความตองการ ความรสกในคณคา ตลอดจนบคลกของบคคลยอมมอทธพลตอ

การรบรของคนเราเปนอนมากและมผลททาใหการรบรของคนเราแตกตางกนไป

กลวธทชวยใหบคคลระบายความในใจออกมาเปนวธการเพอตองการทราบเกยวกบ

ความตองการ ความนกคด ความปรารถนา และจนตนาการของบคคลทแอบแฝงซอนเรนเอาไวให

ปรากฎออกมา ดวยการใหบรรยายเกยวกบภาพตางๆทมลกษณะกากวม มองไดหลายแงเพอทสง

เหลานจะไดรบการวเคราะหออกมาในรปแบบของพฤตกรรม ความประพฤต และบคลกภาพตอไป

(จาเนยร, 2516: 167-168)

2.2 จตวทยาเกสตลต (Gestalt’s Theory)

เปนแนวความคดของนกวชาการชาวเยอรมน กลมจตวทยาเกสตลต ในการลดทอน

ปญหาทซบซอนโดยเรมจากความสนใจในการศกษาการรบรเชงทศนาการของการเคลอนไหว

(Visual Perception of Movement) ทสนใจศกษาการรบรของมนษย และกระบวนการรอนๆ

(วมลสทธ, 2541: 38-40) คาวา “Gestalt” มความหมายทานองเดยวกบคาวา “Configuration” ใน

ภาษาองกฤษ แมจะไมใชคาแปลโดยตรงกตาม จงอาจหมายถงการศกษาเกยวกบโครงรปหรอ

รปลกษณในการรบรโดยมหลกมลฐานทางทฤษฎทวา ในการรบร บคคลมแนวโนมทจะรบรสง

ตางๆ ในภาวะทไดทาใหงายลงหรอทไดลดความซบซอนลง จากการศกษาการรบรทางทศนาการ

จากรปเขยนเชงเรขา และพรอมหลกการนททฤษฏเกสตลตไดพยายามชใหเหนถงแนวโนมของการ

เหนการความแตกตางระหวางภาพกบพน (Figure and Ground) โดยทวไป เรามกเหนภาพเปนวตถ

แยกจากพน เฉพาะกรณเทานนทเราจะเหนกลบกนดวยคอ เหนพนเปนภาพทมความสาคญไดดวย

และดวยหลกการของทฤษฎเกสตลตดงกลาวทาใหเรามองเหนสงตางๆ ในโลกอยางทเปนอย

แตหลกการทสาคญทสดทมอทธพลตอการศกษาทางจตวทยา คอการททฤษฎเกสตลต

ใหความสาคญความเปนทงหมด โดยมคากลาวทสาคญคอ “ทงหมดยอมมากกวาผลรวมของ

สมพนธทเกดขนในการรบรนน ไมไดมาจากการพจารณาสวนประกอบแตละสวน ดงนนในการ

วเคราะหทแยกศกษาสวนประกอบแตละสวนเพอหวงทจะศกษาผลรวมทงหมด จงเปนการขดตอ

หลกการของทฤษฎเกสตลตดงกลาว โดยเนนการรบรทมตอสงเราทงหมด

12

แผนภมท 1 รายละเอยดของกระบวนการรบร กระบวนการเรยนร และกระบวนการทางพฤตกรรม

ทมา: วมลสทธ หรยางกร, 2541: 8.

การตอบสนองทมการ

เคลอนไหว(พฤตกรรม

ประสบการณในอดตของ

บคคลและอทธพลทาง

วฒนธรรมของสงคมผาน

สภาพแวดลอมภายนอกตว

สงเรา

การ

ผานระบบสมผสทง 7

สงท

กระบวนการ

การตความทาความเขาใจ

สงทร การตอบสนองทางดานจตและ

อารมณ (พฤตกรรมภายใน)

สะสมเปนสวนหนงของ

ระบบมโนทศน

ผานระบบตอบสนอง

กระบวนการ

กระบวนการเกด

พฤตกรรมใน

13

2.3 ทฤษฎการรบรทางทศนาการ

โดยทวไปเปนทฤษฎเกยวกบการรบรทางทศนาการ แมวาการรบรสภาพแวดลอมใน

ชวตประจาวนจะเกยวของกบการรบรทางดานอนๆดวย แตการรบรทางทศนาการนนมความสาคญ

และมบทบาทมากทสดตอการเกดพฤตกรรมในสภาพแวดลอม ซงเรารบรทงทางดานปรภม และ

ทางดานเวลาผานทางทศนาการ เชนเราเหนสสน และรปราง 3 มตของสงตางๆ เราเหนสงตางๆ

ตอเนองกนไปในปรภม เราเหนการเคลอนไหว และการเปลยนแปลงทเกดขนทสมพนธกบเวลา

ฯลฯ

ประเดนสาคญๆท เปนหลกมลฐานของการรบรท เกยวของกบสภาพแวดลอม

โดยเฉพาะไดแก

2.3.1 การจดระเบยบในการรบร (Organization in Perception) การทเรารบรสงตางๆในสงรอบตว

หรอสภาพแวดลอมได สามารถแยกสงหนงออกจากอกสงหนงได เพราะวามการจดระเบยบขนใน

กระบวนการรบร หลกการสาคญของการจดระเบยบในการรบรทเปนหลกการของจตวทยาเกสตลต

ไดแก

ภาพและพน (Figure and Ground) เราเหนเปนภาพเปนรปขนมา เพราะภาพนนตดกบ

พน พนทาใหภายลอยเดน เสนขอบทรางภาพ ตลอดจนส และความหยาบ ละเอยด ทแตกตางกน

ระหวางภาพกบพน มสวนสาคญในการกาหนดความชดเจนของภาพ และพน ในกรณทภาพเปนสง

ทเราเขาใจความหมายหรอ คนเคย แตกเปนไปไดวาเราอาจเหนในลกษณะสลบกน คอเหนพนเปน

ภาพ และภาพเปนพนได ซงการรบรในลกษณะทเปนภาพ ดวยความสาคญของการรบรในลกษณะ

ภาพ และพนน นกจตวทยาเกสตลตไดพยายามคนหาสาเหตททาใหเกดการรบรในลกษณะเชนนน

สาเหตบางประการทสาคญ คอหลกความสมบรณและการรวมกลม

ความสมบรณ (Goodness) การรบรเปนภาพนนมสวนหนงมาจากแนวโนมทบคคล

พยายามเหนสงตางๆเปนสงทงายและชดเจนเปนทเขาใจไดซงหมายถงแนวโนมทจะรบรสงตางๆ

ในลกษณะทสมบรณ จากการศกษารปเขยนเชงเรขาโดยบคคลมแนวโนมทจะเหนเปนภาพท

สมบรณโดยการปด (Closure) หรอการประสานสวนของภาพใหเกดความสมบรณขนในภาพ ซง

เปนไปตามอทธพลทางประสบการณในอดตของบคคล

การรวมกลม หรอการจดกระสวนในการรบร (Perceptual Grouping or Patterning)

การเหนภาพแยกจากพนมสวนเกดจากการทองคประกอบตางๆ ของโครงสรางเกดการรวมกลมกน

การรวมกลมนอาจเกดจากการทองคประกอบตางๆ มความคลายคลงกน ความใกลชดหรอ

ตอเนองกนเปนโครงรปแบบหนง

14

2.3.2 การรบรความลก (Depth Perception) เราสามารถแยกไดวาสงใดอยใกล สงใดอยไกลทงทตาม

ขอเทจจรงแลว สงทปรากฎบนเรตนาทมลกษณะเกอบแบนนนไมนาทจะทาใหเรารบรความลกได

แตการทเราเหนเปนลกษณะสามมต และรสกในความลกจงตองมสญญาณชแนะทเปนขาวสารอยาง

เพยงพอททาใหรบรความลกได อาจแยกสญญาณชแนะนออกเปน 2 ประเภทดวยกนคอ

สญญาณชแนะทวนยน (Binocular Cue) เปนสญญาณหนงททาใหเราเหนความลกได

เนองมาจากการทเราใชตาทงสองขางพรอมๆ กนซงไมไดอยตาแหนงเดยวกน ดงนนภาพทปรากฎ

บนเรตนาจงมความแตกตางกนเลกนอย ความแตกตางกนของภาพบนเรตนานเปนสญญาณชแนะ

ทวนยน ทมสวนชวยใหเราเหนความลกได แตกยงมสญญาณชแนะอนๆอกมากททาใหรบรความลก

ไดเมอใชตาเพยงขางเดยว สญญาณชแนะเอกนยน (Monocular Cue) เราอาจรบรความลาไดดวยตา

เพยงขางเดยวเชนกน แมวาอาจเคลอนไปบางจากเมอใชตาทงสองขาง ซงสญญาณทเกดจากการรบร

ดวยตาเพยงขางเดยวทมสวนชวยใหรบรความลกไดแก การซอนกน (ทาใหเขาใจไดวาสงแรกนนอย

ใกลกวา) ทศนยภาพ (อนเกดจากขนาด เสน ระนาบทางนอน ความหยาบละเอยด ความชดเจน แสง

และเงา การเคลอนไหว)

ภาพท 3 สญญาณชแนะเอกนยนในการรบรความลก ก)การซอนกน ข)ขนาด ค)ทศนยภาพของเสน ง)ระนาบทางนอน จ)ความ

หยาบละเอยด ฉ)แสงและเงา

ทมา: วมลสทธ หรยางกร, 2541: 56.

15

2.3.3 ความคงทของการรบร (Perceptual Constancy) สงตางๆทเรารบรมกปรากฏเปนสงนนๆเสมอ

มความคงทวาเปนสงเดมเสมอไมวาเราจะเปลยนตาแหนงเปลยนแสงสวางบนสงนน เรามแนวโนม

ทจะเหนสงนนเปนสงเดม

ความคงททางวตถ การทเรามแนวโนมในการรบรสงตางๆในลกษณะคงท เพราะเกด

การรบรความคงทในประการสาคญของวตถดงน

ความคงทของขนาด เรามแนวโนมทจะรบรขนาดของสงตางๆเปนขนาดคงทโดยไม

เกยวกบระยะหางของสงนนๆจากตา แตทงนยงขนอยกบความคนเคยของวตถแมในกรณทไม

ปรากฎมสญญาณบอกระยะหางกตาม เชนการทเดกเลกๆพยายามจะควาเอาดวงจนทรมาเปนของ

เลนของตน โดยทไมรวาดวงจนทรคออะไร อยหางไกลเทาใด และมแนวโนมทจะรบรจากภาพดวง

จนทรบนเรตนา

ภาพท 4 ขนาดของวตถทปรากฎบนเรตนาตามสดสวนทสมพนธกบระยะหาง

ทมา: วมลสทธ หรยางกร, 2541: 57

ความคงทของรปราง เรามแนวโนมทจะรบรรปรางของสงตางๆเปนรปรางของสงนนๆ

ทเราเหนในชวตประจาวน อาจเปนการงายทจะอธบายการรบรความคงทของรปรางวา เปนเพราะ

เรารมากอนวาสงทรบรนนแทจรงมรปรางอยางไร และเกดมการปรบรปรางทปรากฎเปนภาพบน

เรตนากบรปรางทแทจรง แตอยางไรก ตามประสบการณทมมากอนหนา อาจมสวนชวยใหเกดการ

รบรสงตางๆแตคงไมใชเหตผลทงหมด เพราะเรารบรความคงทของรปรางของสงทเราไมคนเคย

ดวยเชนเดยวกน

ความคงทของแสงสวาง เรามแนวโนมทจะรบรความคงทของความสวางของสงตาง ๆ

โดยพจารณาความสมพนธของความสวางระหวางสงตางๆกบสงแวดลอมขางเคยง

ความคงทของส เรามแนวโนมทจะเหนสงตางๆทคนเคย ยงคงมสเดมไมวาจะอยในท

สวางมากหรอในทสลว ซงการทบคคลรถงลกษณะของแสงสองสวางและสของสงแวดลอมยอมม

สวนชวยใหเกดการรบรสในลกษณะคงทดวย แตทสาคญคอประสบการณทบคคลมตอสของสง

16

ตางๆ

ความคงททางตาแหนง เรารบรสงตางๆในตาแหนงทตงทปรากฎอยกบททงๆ ทเราเหน

สงตางๆมการเปลยนแปลงไปมากมายขณะทเราเคลอนทไปมาเชน เรารบรวาอางลางหนาอยสงคงท

เทากนทงๆทภาพทปรากฎบนเรตนาเปลยนแปลงไปทกขณะประสบการณในอดตยอมมสวนสาคญ

ทาใหเรารบรความคงทของตาแหนงของสงตางๆ

2.3.4 มายาทางทศนาการ (Visual Illusion) การรบรสงตางๆในชวตประจาวนโดยทวไปมความ

สอดคลองกบปรากฎการณจรง ทาใหเกดการรบร และเกดพฤตกรรมในสภาพแวดลอมไดอยาง

ถกตองเปปกต แตบางครงการรบรอาจเกดความคลาดเคลอนไปจากสภาพจรงได โดยเฉพาะอยางยง

การรบรทางทศนาการภาพลวงตาทเกดในลกษณะตางๆ มกจะสามารถอธบายไดดวยหลกการทาง

ทศนยภาพ (Perspective) เชน

ภาพท 5 ตวอยางมายาทศนาการการเปรยบเทยบขนาด (ภาพท 2.11 และภาพท2.12) การเปรยบเทยบความลกหรอระยะทาง

(ภาพท 2.13ก)

ทมา: วมลสทธ หรยางกร, 2541: 61

ภาพลวงตาอาจเกดขนในลกษณะอนๆอกมากมายและอาจกลาวไดวาการลวงเกดจาก

อทธพลของสภาวะแวดลอมทอยใกลเคยง (ภาพท 2.13ข) อาจเกดการรบรทไมสอดคลองกบสภาพ

ทเปนจรงได เพราะการรบรไมไดจากดอยเพยงทสงเฉพาะทตองการรบรเทานน แตคงไดรบอทธพล

จากสภาวะแวดลอมดวย (วมลสทธ, 2541: 49-62)

17

2.4 การศกษาของเควน ลนช (Kelvin Lynch: 1981-1984) เกยวกบจนตภาพของเมอง

ในการศกษาของเควน ลนช นกผงเมองชาวอเมรกน สวนประกอบทสาคญในระบบ

มโนทศนของเมองซงเควน ลนชเรยกรวมกนวา “Image” นนมอยดวยกน 3 ประการอนไดแก

เอกลกษณโครงสราง และความหมาย สวนประกอบทง 3 นตางมความสมพนธตอกนอยางใกลชด

แตการศกษาของเควน ลนชใหความสนใจเฉพาะสวนทเปนเอกลกษณ และโครงสราง เพราะเนน

ความสาคญของการจดระเบยบในสภาพแวดลอมกายภาพเพอใหเกดความเขาใจได และสามารถทา

ใหเกดจนตภาพได (Imageability) การเกดจนตภาพยอมหมายความวามการเกบสะสมขาวปรากฎ

เปนรองรอยในความจา โดยเฉพาะอยางยง ขาวสารจากสภาพแวดลอมกายภาพทมเอกลกษณ จาก

การวเคราะหผลของการศกษาดงกลาว จากองคประกอบทปรากฎซากน(วมลสทธ, 2541: 157)

เควน ลนชไดเสนอวาในจนตภาพของเมองมองคประกอบหลก 5 ประเภทดวยกนคอ

2.4.1 เสนทาง เปนชองทางทบคคลใชสญจรไปมา องคประกอบนเปนองคประกอบทเดนชดทสด

ผคนจะสามารถจดจาไดมากทสดในจนตภาพของเขาในขณะทเคลอนไหวผานเสนทาง เพราะเกด

ความสมพนธกบองคประกอบอนๆของเมองตามทางสญจร

2.4.2 เสนขอบ เปนองคประกอบทมลกษณะเปนเสนทกาหนดขอบเขตของบรเวณซงเปนไดทง

ลกษณะ 2 มตและ 3 มต มความแตกตางจากเสนทางเพราะขอบเปรยบเสมอนกบการกน การขวาง

หรอจดสภาวะ 2 สภาวะใหออกจากกน ลกษณะทางกายภาพของขอบเขตไดแก ชายหาด เสนทาง

รถไฟทตดผาน ขอบของทดนทถกพฒนาเปนโครงการตางๆ หรอกาแพงเปนตน

2.4.3 ยาน เปนบรเวณทมขนาดปานกลางหรอขนาดใหญซงเปนสวนหนงของเมอง มเอกลกษณะ

ของบรเวณอนเกดจากลกษณะเฉพาะรวมกนของบรเวณ การทมลกษณะเชนนจะกอใหเกดความ

แตกตางระหวางภายในยานและภายนอกซงสามารถนามาเปนขอจดจาของผสงเกตได

2.4.4 ชมทาง เปนจดศนยรวมของเสนทาง อาจเปนสถานทซงมกจกรรมเกดขนอยางหนาแนนเปน

จดศนยรวม เปนจดเปลยนถายการสญจร เปนสถานทบอกลกษณะหรอเปนเอกลกษณของยาน ชม

ทางจงสมพนธกบเสนทางเพราะเปนทซงเสนทางพบกน

2.4.5 ทหมายตา เปนสงสาคญหรอสงทเปนเอกลกษณเดนชด แตแตกตางจากลกษณะของชมทาง

ตรงททหมายตาไมสามารถใหผคนผานเขาไปได อนไดแก อาคารสาคญ ปายสญลกษณ รวมจนถง

ลกษณะทางภมประเทศทโดดเดน โดยอาจใชองคประกอบดงกลาวเปนจดอางองในการบอกทศทาง

เชน ยอดโบสถทปรากฎในระยะไกล

องคประกอบทง 5 ประเภทดงกลาว มกจะปรากฎในจนตภาพรวมกนเควน ลนชพบวา

สภาพแวดลอมของบางเมองทมการจดระเบยบทดกวา ทาใหเกดจนตภาพไดชดเจนกวา เพราะเกด

ความเขาใจไดงายกวา องคประกอบทง 5 ประเภทไดแกยานกอตวขนโดยการรวมตวกนของชมทาง

18

หรอชมชนทรวมกจกรรม และถกจากดตกรอบดวยเสนขอบ โดยมเสนทางเปนโครงขายภายในและ

มจดอางองตางๆโดยการใชสงสาคญทเดนชดเปนทหมายตา โดยปกตแลวองคประกอบทงหลายจะ

ซอนเหลอมกน ฉะนนหากวเคราะหความแตกตางกนขององคประกอบใดองคประกอบหนง ผลท

ไดจงมกจะตองมองเปนภาพรวม

องคประกอบทง 5 ประเภทจงมประโยชนตอการศกษาเปรยบเทยบสภาพแวดลอมทาง

กายภาพระหวางเมองตางๆ และมอทธพลอยางมากตอการศกษาจนตภาพของเมองอนๆในภายตอมา

(แปลเมอง,2544 : 20-27.)

ภาพท 6 องคประกอบหลก 5 ประเภทในการอางองจนตภาพของเมอง

ทมา: แปลเมอง, 2544: 21.

19

2.5 งานวจยทเกยวของ

จากการศกษารายงานวจยทเกยวของกบการรบรของนกทองเทยวชาวไทยทางผศกษา

ไดศกษางานวจยทเกยวของเพอวตถประสงคในการสอดคลอง และเกดประโยชนแกทกฝายซงใน

เรองน (ปญญวจน, 2545) ไดมจดประสงค และบทสรปดงน

2.5.1 การอนรกษทศนทรพยากรในเมองเชยงใหม โดยมวตถประสงคหลกคอ

- เพอประเมนคณคาของทศนยภาพทางดานภมทศนชมชน สถาปตยกรรม และมรดกทางวฒนธรรม

ภายในพนทกรณศกษา

- เพอศกษาสภาพปญหา และปจจยทกอใหเกดปญหามลทศนขนภายในพนทกรณศกษา

- เพอศกษาความคดเหนของประชาชน นกวชาการ และเจาหนาทผเกยวของทมผลตอการอนรกษ

ทรพยากร และการจดการปญหามลทศนภายในพนทกรณศกษา

- เพอเสนอแนะแนวทางในการอนรกษทศนทรพยากร และแนวทางในการจดการปญหามลทศนท

เกดขนภายในพนทกรณศกษา

โดยผวจยไดใชการศกษาในเชงคณภาพ โดยการเกบรวบรวมขอมลจากการศกษา

เอกสารงานวจยทเกยวของ การสงเกตการณภายในพนท และการใชแบบนาสมภาษณแบบม

โครงสรางสอบถามความคดเหนของกลมตวอยาง 3 กลมคอ กลมประชาชน กลมนกวชาการ และ

กลมเจาหนาทผเกยวของผลของการศกษาสามารถสรปไดดงตอไปน

ลกษณะทวไปของประชากรกลมตวอยางในการเกบรวบรวมขอมลจานวน 120 คน

สวนใหญเปนเพศหญงมอายระหวาง 20-40 ป มระดบการศกษาสงสดในระดบอนปรญญาหรอ

ปรญญาตร ลกษณะของการศกษา และการประกอบอาชพสวนใหญไมเกยวของกบงานดานภมทศน

และสวนมากมความเขาใจเกยวกบปญหามลทศนอยในระดบปานกลาง

กลมตวอยางสวนใหญมความคดเหนวาทศนยภาพภายในพนทศกษาไมมความสวยงาม

สาเหตสาคญประการหนงเนองจากปญหามลทศนทเกดขนในพนททาใหคณคาของทศนยภาพ

ภายในพนทกรณศกษานอยลง

สาหรบสงทกอใหเกดปญหามลทศนมากทสดคอระบบสาธารณปโภคและปายโฆษณา

ทไมเปนระเบยบ โดยกลมตวอยางสวนใหญเหนดวยทจะใหมการปรบปรงสภาพทางภมทศนทดขน

ตามแนวทางทนาเสนอ คอ

-รปแบบของสถาปตยกรรม และสงกอสรางควรใชรปแบบทเปนเอกลกษณสามารถสอ

ใหเหนถงภมปญญาเกยวกบฝมอในเชงชางไม ตอเนองกนทางดานรปแบบ และขนาดทปรากฎ

ความสงของอาคารไมควรมากไปกวา 2-3 ชนสงกอสรางทเปนของใหมควรมรปแบบทกลมกลน

- รปแบบขององคประกอบภมทศนชมชนภายในพนทกรณศกษาควรมความสอดคลอง

20

กลมกลนกบกจกรรมทจะเกดขนภายในชมชนเพอสอใหเหนถงจตวญญาณของเมองนนๆ ทาใหเกด

เอกลกษณเฉพาะ เพอใหเมองมลกษณะทางสนทรยภาพทด

-ลกษณะของวสดพชพรรณทใชภายในพนทกรณศกษา โดยการรณรงคสงเสรมใหม

การปลกตนไมในเขตเมองจานวนมาก เพอชวยปดบงสงทไมนาด ควบคมการ มองเหน ชวยนาทศ

ทางการมองของสายตา เปนไมทองถนทาใหมการดแลรกษาทงายโดยควรสรางเอกลกษณใหเกดขน

ในพนทนนดวย โดยการปลกตนไมชนดเดยวกนเปนกลมใหญ หรอปลกเปนแนวยาวตลอดสองฝง

ถนนเพอใหเกดความรสกเปนหนงเดยวกน เมอถามถงปจจยทกอใหเกดปญหามลทศนกลมตวอยาง

ตอบวาเกดจากความเหนแกตวของคนในชมชนมากทสด ดงนนแนวทางในการแกไขปญหามลทศน

ทเกดขนจงควรแกไขดวยการปลกฝงจตสานกของคนในชมชนกอนเปนอนดบแรกเมอคนภายใน

ชมชนมจตสานกตอการอนรกษสภาพภมทศนของชมชนแลวปญหามลทศนในขตชมชนเมองกจะ

คอยๆหมดไป ซงจะสงผลใหทศนทรพยากรของเมองเชยงใหมกลบมามคณคาอกครงหนง

โดยการศกษาการรบรทางจนตภาพไดศกษารายงานการวจย (ชวนะ, 2545) เพอใช

อางองวธการดาเนนการโครงการและแบบสอบถาม

2.5.2 การศกษาการจดหมวดหมของสงทรบรจากสภาพแวดลอมทางกายภาพ โดยการวจยครงนเปน

การหาความสมพนธระหวางการจดหมวดหมของสงทรบรจากสภาพแวดลอมทางกายภาพบรเวณ

ถนนราชดาเนน กบการจาลกษณะโครงสรางของเมองในรปองคประกอบหลกทางจนตภาพ

กลมตวอยางเปนกลมขาราชการ พนกงาน และนกเรยนทมสถานททางานหรอสถานท

เรยนอยบรเวณถนนราชดาเนน และกลมผทเคยเขามาใชพนทบรเวณถนนราชดาเนนจานวนบรเวณ

ศกษาทงสน 80 ตวอยาง โดยแบงเปนพนทราชดาเนนใน 20 ตวอยางพนทราชดาเนนกลาง 20

ตวอยาง พนทราชดาเนนนอก 20 ตวอยาง และภายนอกพนทศกษาอกจานวน 20 ตวอยาง จากนนได

นาขอมลมาวเคราะหโดยใชการเปรยบเทยบสดสวนของแตละกลมตวอยาง

ผลการวจยพบวาในการจาโครงสรางของเมองบรเวณแนวถนนราชดาเนนการจด

หมวดหมในการจาโครงสรางของเมอง เปนสวนหนงในสงทชวยจาโดยใหมการเกดจนตภาพ และ

สญญาณชแนะขององคประกอบในสภาพแวดลอมทางภาพ เปนสวนรวมในการชวยการจดจา

โครงสรางเมอง โดยทบรเวณทมสญญาณชแนะขององคประกอบชดเจนจะเกดการจดหมวดหมของ

สภาพแวดลอมขนภายในจตใจในรปของการเกดจนตภาพซงทาใหกายภาพในจตมความชดเจน

ยงขน ซงการศกษาบรเวณแนวถนนราชดาเนนแสดงใหเหนถงลกษณะของเมองบรเวณทมการจด

หมวดหมในการเรยนรสภาพแวดลอมทางกายภาพ ตามหลกของการจดระเบยบการรบร โดยจะเกด

ขนกบทกกลมตวอยางแตจะชดเจนมากขนหรอนอยขนอยกบระยะเวลา และความถในการเขามาใช

พนท ในองคประกอบโครงสรางเมองบางอยาง การจาไดจะเกดขนทงในกลมตวอยางภายในพนท

21

ศกษา และกลมตวอยางภายนอกพนทศกษา ซงจะนาไปสการเกดจนตภาพสาธารณะของพนทได

โดยผลการวจยสามารถจาแนกการเกบขอมลออกไดเปน 3 ลกษณะคอ

-การจาเฉพาะองคประกอบโครงสรางเมอง ซงเปนการจาเฉพาะองคประกอบทม

เอกลกษณโดดเดนสวนใหญจะตองประกอบดวย 2 สวนคอ เอกลกษณในดานรปรางและรปทรงท

ตางจากสภาพแวดลอม และเอกลกษณในดานความทรงจาของผทสามารถนกถงไดอยางเดนชดสวน

ใหญจะปรากฎอยในความทรงจาของผทเขามาในพนทบางครงคราว ไมสามารถจาองคประกอบ

ยอยไดหรอไมไดอยางชดเจน

- จาในรปของกลมองคประกอบโครงสรางเมอง เปนการจาโดยมลกษณะการจดกลม

โดยมความสมพนธกนระหวางองคประกอบทมเอกลกษณทชดเจนมาก และองคประกอบทม

เอกลกษณชดเจนรองลงมาจาในลกษณะนเปนการจาสวนใหญของกลมคนในพนทจะสามารถจดจา

องคประกอบไดมากและชดเจน หากแตละองคประกอบมความสมพนธกนในดานความหมายและ

การใชงาน

- การจาทศทางโดยอางองจากองคประกอบโครงสรางเมอง โดยสวนใหญจะอางองจาก

องคประกอบโครงสรางเมอง โดยมองคประกอบยอยชวยใหมความชดเจนยงขน การจาทศทางโดย

การอางองจากองคประกอบทเกดขนทงในกลมผอยในพนทและผอยนอกพนทแตผทอยในพนทจะ

จาไดแมนยากวา

2.6 สรป

ในการศกษาทฤษฎและหลกการในบทนมความสมพนธเกยวเนองกนโดยตลอดโดย

เรมจากการศกษาจตวทยาของการรบร จากการรบสงเราผานประสาทสมผสซงในการวจยครงนจะ

มงเนนประสาทสมผสทางดานสายตา จงนาทฤษฎของการรบรทางทศนาการ ทงหลกของจตวทยา

เกสตลต ทมงเนนการรบรแบบองครวม (ทงหมดยอมมากกวาผลรวมขององคประกอบ) ซงเนนการ

ตความเปนจนตภาพ (ภาพทปรากฎในจตใจ แทนสภาพแวดลอมกายภาพภายนอก ซงจากการศกษา

ของเควน ลนชมองคประกอบหลก 5 ประการอนไดแก เสนทาง ขอบเขต ยาน ชมทางหรอชมชนท

รวมกจกรรม สงสาคญหรอเอกลกษณทเดนชดทหมายตา แลวนาสงทไดจากการเรยนรมาประกอบ

กบ สตปญญา การสงเกต พจารณาความสนใจ ความรเดม ฯลฯ

เพอใหไดมาซงคาตอบของคาถามการวจย จงไดทาการศกษางานวจยทเกยวของผาน

งานวจย “การอนรกษทศนทรพยากรในเมองเชยงใหม : กรณศกษาพนทบรเวณถนนราชดาเนน

ถนนทาแพและถนนเจรญเมอง” เพอทาใหเขาใจถงปญหาของพนท และขอเสนอแนะแนวทางใน

การปรบปรงภมทศนเบองตนของกลมประชาชนเจาของพนทรวมกบนกวชาการ ประกอบกบ

การศกษาการวางแผนโครงงานวจยของ“การศกษาการจดหมวดหมของสงทรบรจากสภาพแวดลอม

22

ทางกายภาพบรเวณถนนราชดาเนนทมความสมพนธกบการจาลกษณะโครงสรางของเมองใน

รปแบบขององคประกอบหลกทางจนตภาพ” เพอทาความเขาใจในการแยกองคประกอบหลกทาง

จนตภาพของบรบทพนทศกษา และสามารถนาความรทไดมาออกแบบสอบถามสาหรบการวจย

“การรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพบรเวณแนวถนนทาแพของนกทองเทยวชาวไทย” ตอไป

23

บทท 3

บรบทของพนทศกษา

ในการศกษาการรบรองคประกอบทางจนตภาพของพนทนนผศกษาจะอางองขอมลซง

ครอบคลมในระดบกวางของจงหวด และในระดบของพนทกรณศกษาททาการวจย เพอใหทราบถง

ความสมพนธ ความเชอมโยงกนในแตละดานของขอมลซงมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 ขอมลทวไป จงหวดเชยงใหม

จงหวดเชยงใหมตงอยทางภาคเหนอของประเทศ ครอบคลมพนทประมาณ 20,107

ตารางกโลเมตร หรอใหญเปนอนดบท 2 ของประเทศและมจานวนประชากรประมาณ 1.63 ลานคน

มากเปนอนดบท 5 ของประเทศ แบงการปกครองออกเปน 25 อาเภอ

จงหวดเชยงใหมเปนจงหวดทมการพฒนาในระดบสง มศกยภาพในการพฒนา และ

เตบโตอยางรวดเรวทงทางดานการทองเทยว เศรษฐกจ และการลงทน จนเปนเมองเศรษฐกจทใหญ

ทสดในภาคเหนอรองจากกรงเทพมหานคร

ภาพท 7 แผนทประเทศไทยแสดงพนทจงหวดเชยงใหม

ทมา: เชยงใหม [ออนไลน], 2554

24

3.1.1 ลกษณะภมประเทศ

จงหวดเชยงใหม (สานกงานจงหวดเชยงใหม, 2555) ตงอยทางทศเหนอของประเทศ

ไทยเสนรงท 16 องศาเหนอและเสนแวงท 99 องศาตะวนออก มความสงจากระดบนาทะเลประมาณ

1,027 ฟต (310เมตร) ซงหางจากกรงเทพมหานคร 696 กโลเมตร มพนทประมาณ 20,107.057

ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 12,566,910 ไรใหญเปนอนดบ 1 ของภาคเหนอ และใหญเปนอนดบ

2 ของประเทศ

ภาพท 8 แผนทจงหวดเชยงใหมแสดงอาณาเขตตดตอกบพนทจงหวดเชยงใหม

ทมา : สานกงานจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

อาณาเขตตดตอ

-ทศเหนอ รฐฉานของสหภาพพมา โดยมดอยผปนนาของดอยคา ดอยปกกลาง ดอยหลกแตง ดอยถา

ปอง ดอยถวย ดอยผาวอกแ ละดอยอางขางอนเปนสวนหนงของทวเขาแดนลาวเปนเสนกนอาณา

เขต

- ทศใต อาเภอสามเงา อาเภอแมระมาด และอาเภอทาสองยาง (จงหวดตาก) มรองนาแมตน และดอย

ผปนนา ดอยเรยม ดอยหลวงเปนเสนกนอาณาเขต

-ทศตะวนออก อาเภอแมฟาหลวง อาเภอเมองเชยงราย อาเภอแมสรวย อาเภอเวยงปาเปา (จงหวด

เชยงราย) อาเภอเมองปาน อาเภอเมองลาปาง (จงหวดลาปาง) อาเภอบานธ อาเภอเมองลาพน อาเภอ

ปาซาง อาเภอเวยงหนองลอง อาเภอบานโฮ งและอาเภอล (จงหวดลาพน) สวนทตดจงหวดเชยงราย

และลาปางมรองนาลกของแมนากก สนปนนา ดอยซาง ดอยหลมขาว ดอยแมววนอย ดอยวงผาและ

25

ดอยแมโต เปนเสนกนอาณาเขตสวนทตดจงหวดลาพนมดอยขนหวยหละ ดอยชางสงและรองนา

แมปงเปนเสนกนอาณาเขต

-ทศตะวนตก อาเภอปาย อาเภอเมองแมฮองสอน อาเภอขนยวม อาเภอแมลานอย อาเภอแมสะเรยง

และอาเภอสบเมย(จงหวดแมฮองสอน) มดอยผปนนา ดอยกวแดง ดอยแปรเมอง ดอยแมยะ ดอยอง

เกต ดอยแมสรนทร ดอยขนยวม ดอยหลวงและรองแมรด แมออย และดอยผปนนาดอยขนแมตน

เปนเสนกนอาณาเขต

พนทภเขา

สวนใหญอยทางทศเหนอและทศตะวนตกของจงหวดคดเปนพนทประมาณ 80% ของพนทจงหวด

เปนพนทปาตนนาลาธารไมเหมาะสมตอการเพาะปลก

พนทราบลมนาและทราบเชงเขา

กระจายอยทวไประหวางหบเขาทอดตวในแนวเหนอ-ใต ไดแกทราบลมนาปง ลมนาฝาง ลมนาแม

งด เปนพนททมความอดมสมบรณเหมาะสมตอการเกษตร

ภาพท 9 ลกษณะภมประเทศโดยรวมของพนทจงหวดเชยงใหม

ทมา: จงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

3.1.2 แหลงนา

จงหวดเชยงใหมมแมนาสาคญคอแมนาปงซงมความยาวกวา 600 กโลเมตร โดยตนนา

26

เกดจากภเขาในเขต อ.เชยงดาว และยงมแหลงนาขนาดใหญ 2 แหงคอเขอนแมกวง อดมธารา อาเภอ

ดอยสะเกด และเขอนแมงดสมบรณชล อาเภอแมแตง และยงแบงตามพนทลมนาดงน

ลมนาตอนบน

เปนลมนาทสาคญทสดในภาคเหนอตอนบนเปนตนกาเนดของแมนาปง มพนท 25,355.9 ตร.กม.

สภาพภมประเทศเปนเทอกเขาสลบซบซอนมความลาดชนสงวางตวแนวเหนอ-ใต พนทสวนใหญ

เสยงตอแผนดนถลมและการชะลางพงทลายของดนสง ลกษณะภมอากาศเปนแบบสะวนนา คอม

ฤดฝนสลบกบฤดแลงอยางชดเจน และยงมลมนายอยอก 14 ลมนายอย แมนาทสาคญ ไดแก แมนา

ปง แมแตง แมกวง แมงด แมแจม แมขาน และแมตน

ลมนากก

มแมนากกเปนแมนาสายหลก มตนกาเนดจากภเขาในประเทศพมา ไหลผานเมองกก เมองสาด

ประเทศพมา เขาเขตประเทศไทยทชองนากก อาเภอแมอาย จงหวดเชยงใหม แลวไหลเขาสจงหวด

เชยงราย กอนจะไหลลงสแมนาโขงครอบคลมพนท 2,773 ตร.กม.

ลมนาฝาง

มแมนาฝางเปนแมนาสายหลก ซงมตนกาเนดมาจากดอยขนหวยฝางและดอยหวโททางตอนใตของ

อาเภอไชยปราการไหลลงสแมนากกมความยาวลานาประมาณ 70 กโลเมตร ครอบคลมพนท

1,984.5 ตร.กม. ในอาเภอไชยปราการ ฝาง และแมอาย

3.1.3 ประชากร

จานวนประชากร

จงหวดเชยงใหมมประชากรรวมทงสน 1,682,382 คน แยกเปนชาย 821,031 คน หญง

861,351 คน ความหนาแนนเฉลย 84 คน/ตร.กม.(ขอมล ณ วนท 10 มกราคม 2555) โดยมจานวน

ประชากรหนาแนน 3 อนดบไดแก อาเภอเมอง อาเภอสารภและอาเภอสอยดาว

ศาสนา

ประชากรจงหวดเชยงใหมมผนบถอ ศาสนาพทธ 91.80% ศาสนาอสลาม 1.17%

ศาสนาครสต 5.60% ศาสนาพราหมณ ฮนด ซกส 0.02% ศาสนาอน ๆ 1.41% โดยมสานกสงฆ 471

แหงโบสถครสต 356 แหง มสยด 13 แหงและโบสถพราหมณ 3 แหง

ภาษาราชการ

ทใชในจงหวดเชยงใหมใชภาษาไทยเปนหลกและมภาษาทองถนซงเรยกวา “ภาษาคา

เมอง” ซงแตละทองถนของภาคเหนอมลกษณะของภาษาทคลายๆกน จะแตกตางกนเฉพาะสาเนยง

และศพทบางคา

27

อาชพ

ประชากรสวนใหญนอกจากภาคการเกษตร จะทางานทางดานบรการอสงหารมทรพย

การศกษา เกษตรกรรมฯ การขายสง ขายปลก ตวกลางทางการเงน บรหารราชการ และอนๆ โดยม

รายไดประชากรตอหวเฉลย 79,971 บาท/คน/ป

แผนภมท 2 สดสวนรายไดของมวลรวมจงหวดนอกเหนอจากภาคการเกษตร (ป2552)

ทมา : สานกงานจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

ประชาชนกลมนอย

ในจงหวด มจานวน 64,505 คน กระจายตามอาเภอตาง ๆ ใน 16 อาเภอ โดยแยกเปน

บคคลบนพนทสง อดตทหารจนคณะชาต จนฮออพยพ จนฮออสระ ผพลดถนสญชาตพมา และผ

หลบหนเขาเมองจากพมา (มถนทอยถาวร) ผหลบหนเขาเมองจากพมา ไทยลอชมชนบนพนทสงท

เปนชาวเขา ชมชนบนพนทสงทไมใชชาวเขา บตรของชนกลมนอยกลมตางๆ อาเภอทมประชากร

ชนกลมนอยมากทสด ไดแก อาเภอฝาง รองลงมาไดแก อาเภอเชยงดาว อาเภอแมอาย และอาเภอ

เวยงแหง

3.2 ขอมลทวไปของกาแพงเมองเชยงใหม

จากการกอสรางเมองลานนาในคตจกรวาลจงมการจดทากาแพงเมองออกเปน 2 สวน

คอ กาแพงเมองชนใน กาแพงเมองนดานกาแพงทงสไมสตรงตามทศทง 4 นกจะมการเฉยงนอยๆตว

กาแพงสงประมาณ 8 ศอกมลกปอมรอบกาแพง ตวกาแพงหนาประมาณ 5 ศอกมลกปอมลอมรอบ

กาแพงตวกาแพงหนาประมาณ 5 ศอก มคลอมรอบกาแพงเมองโดยมนาในคทไหลมาจากหวยแกว

ดอยสเทพ เอามาใชในเมอง สาหรบประตเมองในกาแพงเมองชนในม 5 แหงประกอบดวย ประต

28

หวเวยง ประตชางเรอก ประตเชยงใหม ประตแสนปง และประตสวนดอกซงนบวามความสาคญ

กวากาแพงเมองชนนอก เมอพจารณาจากการใชสอยพนทพบวาภายในกาแพงเมองชนในเปน

ศนยกลางของการปกครองเพราะเปนทอยของกษตรย และเจานาย สญชาตทกาหนดใหอยไดคอ

เฉพาะคนไทยญวณเทานน และเปนทตงของวดสาคญหลายแหง เชน วดพระสงค วดเจดยหลวง วด

เชยงมน ดานถนนภายในกาแพงเมองมลกษณะตดตรงเปนเรขาคณต

กาแพงเมองชนนอก สรางเปนรปพระจนทรเสยวซงโอบลอมกาแพงชนในโดยลกษณะ

กาแพงชนนอกจะคบแคบ และคดเคยวไมเปนระเบยบ ซงสะทอนเปนพนทซงไมสาคญมากนก โดย

เรมจากแจงศรภมดานทศตะวนออกเฉยงเหนอเลยบลานาแมขาลงมาดานทศตะวนออกและทศใต

บรรจบกบกาแพงชนใรแจงกเฮองดานทศตะวนตกเฉยงใต กาแพงชนนอกมประตเรยงราย 5 แหง

คอประตชางมอย ประตทาแพ ประตหลายแคง ประตขวกอม และประตไหยาหรอหายยา ทงน

บรเวณระหวางกาแพงเมองชนในและชนนอกจะเปนทอยของชางและพอคา เปนกลมชาตพนธ

หลากหลายเชน เขน ฮอ มอญ พมา ไทใหญ และไทยญวณหรอคนเมอง

โดยมยคสมยของการเปลยนแปลงกาแพงเมองเชยงใหมตามลาดบดงน

1 สมยพญามงราย

2 สมยพระเจาตโลกราช

3 สมยพระเมองแกว

4 สมยพระเจากาวละ

ประตทาแพ อยทางดานตะวนออกของเมอง บรเวณหนาวดแสนฝาง ทมชอวาทาแพ

เพราะเปนทางออกสแมนาปง ประตนในสมยพระเจาอนทวชยานนท เรยกวาประตทาแพชนนอก

เพอใหคกบประตทาแพชนใน หรอประตชางเรอกเดม ตอมาประตทาแพชนนอกคอยๆสลายลง

เพราะความเจรญเตบโตของบานเมอง ชอของประตทาแพชนนอกหายไป ดงนนชอประตทาแพจง

เหลอแคประตเดยวในทสด คนรนหลงจงเรยกประตทาแพชนในวา ประตทาแพ (เผดมเกยรต, 2548:

7-11.)

29

4 สมยพระเจากาวละ

ภาพท 10 ลาดบพฒนาการเปลยนแปลง

ของกาแพงเมองเชยงใหม

ทมา: เผดมเกยรต สขกนต, 2548), 12-15.

3 ขอมลทวไปของนกทองเทยวจงหวดเชยงใหม

-สรางเมองโดยการกอกาแพงดนลอมรอบเมอง

-สวนตรงกลางเปนทตงตาหนกและวดสาคญ

สมยพระเจาตโลกราช

-ยายพระราชวงไปทางตะวนออกเฉยงเหนอของ

เมอง

-เจาะกาแพงเมองและสรางสะพานขามคเมอง

เพอตดตอกบภายใน โดยใหชอวาประตศรภม

และ สะพานศรภมในป พ.ศ.2008

สมยพญามงราย

สมยพระเมองแกว

-ทรงโปรดใหรอปราสาทบานศรภม

-ทรงสรางกาแพงเมองชนใน กอดวยอฐ กาแพง

ชนนอกนนกอดวยดน พ.ศ.2061

สมยพระเจากาวละ

-บรณะซอมแซมกาแพงและคเมอง

ทงหมดทงชนในและชนนอกโดยเรม

ตงแตแจงศรภมเวยนขวาตามลาดบ

โดยใชเวลาบรณะ พ.ศ.2363-2365

30

3.3 ขอมลทวไปของนกทองเทยวจงหวดเชยงใหม

เชยงใหมนบเปนศนยกลางของจงหวดในภาคเหนอ โดยเฉพาะเรองการทองเทยว ทม

ชอเสยงเปนทรจกและไดรบความสนใจจากนกทองเทยวทงชาวไทยและตางประเทศ เนองจากความ

พรอมของแหลงทองเทยว ทงทางดานธรรมชาตอนงดงาม ดานศลปวฒนธรรมและประเพณของ

ชาวเชยงใหมทเปนเอกลกษณนาประทบใจและความพรงพรอมในเรองสถานทพกและบรการดาน

การทองเทยวตางๆจงเปนทดงดดคนมาทองเทยวนบลานคนในแตละป

3.3.1 สถตนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาตของจงหวดเชยงใหม

ตารางท 2 จานวนนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

แผนภมท 3 จานวนนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

31

3.3.2 ลกษณะพฤตกรรมการเดนทาง

การเดนทางเขามาทองเทยวในจงหวดเชยงใหม (เทศบาลนครเชยงใหม[ออนไลน],

2555) ของนกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางชาตม 2 ลกษณะ คอ การเดนทางมาทองเทยวดวย

ตนเองและการใชบรการจากบรษทนาเทยว โดยทพกสาหรบนกทองเทยว นกทศนาจร และผมา

เยอน ประกอบดวย โรงแรม เกสทเฮาส บงกะโล รสอรท บานญาต/เพอน ทพกในอทยานแหงชาต

ตางๆ บานรบรองของทางราชการและเอกชนอนๆ เปนตน

โดยมจานวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวไทยเฉลย (พ.ศ.2547-2551) ประมาณ 3

วนและคาใชจายเฉลยตอหวตอวนประมาณ 2550 บาท

จานวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวตางชาตประมาณ 4 วน คาใชจายเฉลยตอ

หวตอวนประมาณ 2550 บาท

ตารางท 3 จานวนวนพกเฉลยของนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

แผนภมท 4 จานวนวนพกเฉลยนกทองเทยวชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

32

ตารางท 4 คาใชจายเฉลยตอคนตอวน (บาท) ของผเยยมเยอนชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

แผนภมท 5 คาใชจายเฉลยตอคนตอวน (บาท) ของผเยยมเยอนชาวไทย และชาวตางชาต (ปพ.ศ. 2547-2551)

ทมา: ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม [ออนไลน], 2555

3.3.3 ฤดกาลทองเทยวจงหวดเชยงใหม

ชวงฤดการทองเทยวแตละปของเชยงใหมมอย 2 ชวงดวยกน คอ

1 ชวงสงกรานตในเดอนเมษายน

2 ชวงสนปตงแต พฤศจกายน - มกราคม ซงเปนชวงทเหมาะสมสาหรบการทองเทยวในตวจงหวด

เชยงใหม เพอสมผสความหนาวเยนจากธรรมชาต

33

3.4 บรบทของพนทศกษา

3.4.1 ความเปนมาของพนท

หากมองยอนไปในอดต ในกาแพงเมองเชยงใหมปนยานทพกอาศยของเจาหลวง

เชยงใหมและเจานายฝายเหนอทเปนญาตพนอง ถดไปนอกกาแพงเมองทางดานทศตะวนออกจะ

เปนยานคาขายของชาวพมา และชาวไทยใหญซงมาตงรกรากอยนานมากแลว โดยจะขายสนคาทมา

จากทางเหนอของไทยเลยไปทางแถบมณฑลยนนานของจน ซงจะมการกระจกตวอยางหนาแนน

บรเวณสแยกอปคต ในปจจบนยงสามารถพบเหนอาคารสถานทบางแหงทเปนสถาปตยกรรมแบบ

พมาทสวยงาม และสรางขนมาหลายรอยปจานวนมากมายในพนทเชน วดเชตวน วดบพพาราม

วดมหาวน วดอปคต และวดแสนฝาง เปนตน(อน, 2549: 1.)

ภาพท 11 ตาแหนงสถาปตยกรรมแบบพมาบนถนนทาแพ

ทมา: เชยงใหม [ออนไลน], 2554

34

ภาพท 12 ถนนทาแพยานคาขายในอดต

ทมา: บญเสรม, 2554: 62.

ภาพท 13 สภาพการคาขายบนถนนทาแพถายโดยมชชนนารชาวอเมรกน ปพ.ศ.2440-2450

ทมา: บญเสรม, 2554: 65.

35

ภาพท 14 ถนนทาแพบรเวณหนาวดอปคตเมอลงมาจากสะพานนวรฐเมอครงในอดต

ทมา: อน, 2549: หนาปก.

ในยคเดยวกนหากขามแมนาปงไปทางฝงตะวนออกบรเวณยานวดเกตการามกเปนทอย

อาศยของชาวจนทอพยพมาตงรกรากประกอบอาชพคาขายโดยนาสนคาจากกรงเทพฯมาจาหนาย

ในเมองเชยงใหม โดยขนสงทางเรอกนอยางหนาแนน ซงในขณะนนทางรถไฟยงมาไมถงเชยงใหม

แตในบรเวณถนนทาแพยงเปนยานการคาทมความสาคญเชนเดม บานเรอนในบรเวณสแยกอปคต

สวนใหญเปลยนมาเปนชมชนของชาวจน

หลงเปลยนแปลงการปกครองในชวง พ.ศ.2475 ยานการคาสาคญจะอยทบรเวณตลาด

วโรรส ยานวชชยานนท ยานชางมอยและยานทาแพ โดยบรเวณยานชางมอยจะเปนยานของพอคา

ชาวอนเดย สวนบนถนนทาแพจะมกลมพอคาสญชาตตางๆเปดทาการคาขายอยซงจะมทงชาว

อนเดย ชาวพมา-ไทยใหญและชาวจน

ในปจจบนถนนทาแพยงคงเปนยานการคาทมความสาคญอยเชนในอดตแตความ

ชดเจนในเรองของยานการคาทแบงเปนสญชาตตางๆ ไดหมดไป สองฝงถนน ท าแพสว นใหญถ ก

สรางเปนอาคารพาณชย สาหรบสนคาทจาหนายสวนมากเปนสนคาประเภทของทระลกหรอของ

ฝากสาหรบนกทองเทยว รปแบบของสนคาทวางขายอยในแตละรานกจะไมแตกตางกนมากนก

36

สาหรบสถานบนเทงทเคยตงอยบนถนนทาแพกไดถกปรบเปลยนไปทาธรกจประเภทอนๆ ตาม

ความเหมาะสมกบสภาพพนท

แผนภมท 6 ลาดบความเปนมาของพนทถนนทาแพ

3.4.2 ทตง และสภาพทวไปของพนทศกษา

ถนนทาแพ เปนถนนแนวแกนหลกทางทศตะวนออกของเมองเชยงใหมซงเปนถนน

แนวการคาหลกดงเดมของจงหวดเชยงใหม ทาใหพนทบรเวณนมศกยภาพสงในเชงการประกอบ

ธรกจและการคาขาย โดยมดานตนทางตดกบเชงสะพานนวรฐ ดานปลายทางบรรจบกบขวงประต

ทาแพและถนนราชดาเนนและมเสนทางเชอมโยงกบถนนลอยเคราะห ถนนคชสาร ถนนชางคลาน

และถนนเจรญประเทศ โดยมความยาวตลอดชวงถนนประมาณ 1.4 กโลเมตร มความกวางประมาณ

8 เมตร มชองทางเดนรถ 3ชองทาง ระบบการจราจรของถนนทาแพสวนใหญสามารถเดนรถไดทาง

เดยว

สภาพของการจราจรบนถนนทาแพสวนใหญมความแออดไปดวยยานพาหนะประเภท

ตางๆเกอบตลอดเวลาแตเนองจากปญหาการขาดแคลนพนทจอดรถ จงมการจอดรถอยรมถนนเกอบ

ตลอดทงสายจนทาใหความกวางของถนนลดนอยลงและสงผลใหเกดการจราจรตดขดขนบางใน

ชวงเวลา

3.4.3 ลกษณะของสถาปตยกรรม และสงปลกสรางภายในพนทศกษา

ยคสมยของสถาปตยกรรมในบรเวณพนทถนนทาแพ แบงคราวๆออกเปนสามยคคอ ศาสนสถาน

สถาปตยกรรมเพอการพาณชยกรรมเกาแกในพนท ยานการเงน

- ศาสนสถาน บรเวณถนนทาแพมวดพมาทสรางขนมาเมอหลายรอยปจานวนหลายวดซงวดเหลาน

ลวนมประวตความเปนมาทนาสนใจและมสถาปตยกรรมทสวยงามมากมายดงน

วดบปผาราม(พ.ศ.2039)

เปนวดคเมองเชยงใหม พระเมองแกวกษตรยราชวงศมงรายโปรดสรางขนในบรเวณท

เปนราชอทยานของพระเจาตโลกราช เมอนครเชยงใหมฟนฟบานเมองเจาหลวงเชยงใหม และอาณา

ประชาราษฎรไดบรณะวดใหเจรญรงเรองสบมาราวป พ.ศ. 2362 เจาหลวงธรรมลงกาโปรดใหสราง

พ.ศ.2510 พ.ศ.2475-2500 พ.ศ.2440-2475 พ.ศ.2347-2440

37

วหารหลงเลก เครองไมศลปะลานนา สวนวหารหลงใหญพระเจากวโลรสสรยวงศโปรดใหสรางใน

พ.ศ. 2539 มการสรางหอ มณเฑยรธรรมเพอถวายเปนราชกศลในวโรกาสทพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราชทรงครองราชยครบ 50 ปดานหลงวหารยงมเจดยทรงพมาอกหลง

หนงทควรคาาแกการชมอยางยง

ภาพท 15 วดบปผาราม

ทมา : chalee, [ออนไลน], 2555

วดแสนฝาง (พ.ศ.2119)

เปนวดเกาแก แหงหนงของเมองเชยงใหมปจจบนสงกดคณะสงฆมหานกายตาม

ตานาน เลาวาวดแสนฝางสรางขนในสมยพระญาแสนภ กษตรยราชวงศมงรายและคงอยจนกระทง

ถงสมยพระญากาวละ โดยวดแหงนไดรบความอปถมภดวยดจากเจานครเชยงใหมทกพระองค ดง

ปรากฏหลกฐานอยในแผนจารกไมสกในวด ซงตดอยทหอพระไตรปฎกวา ชอวดแสนฝางแตเดม

เรยกกนวา “วดแสนฝง” โดยทมาของชอน คอการทพระเจาแสนภทรงมพระราชประสงคจะฝากฝง

ขมพระราชทรพยของพระองคไวกบพทธศาสนาตามอยางพระเจาปและพระราชบดาอกทงพระองค

ทรงมพระราชดารทจะฝงพระราชทรพยเหลานนไวในทรกราง วางเปลาใกล ๆ แมนาสายเลกหาง

จากแมนาระมงคพอประมาณ เมอ พระเจาแสนภทรงตดสนพระทยสละราชทรพยสวนพระองค เพอ

สรางวดขนเปนการฝากพระราชศรทธาและพระราชสมบตของพระองคไวในพระพทธศาสนาแลว

สถานทแหงนนจงไดชอวา “วดแสนฝง” โดยคาวา “แสน” มาจากชอของพระเจาแสนภและคาวา

“ฝง” คอการบรจาคพระราชทรพยของพระองค ดวยเหตนจงไดชอวา “วดแสนฝง” หรอ “วดแสน

ฝาง” มาตราบเทาทกวนน(oknation, [ออนไลน], 2555)

38

ภาพท 16 วดแสนฝาง

ทมา: oknation, [ออนไลน], 2555

วดอปคต (พ.ศ.2300)

ในอดตวดอปคต จะม 2 วดคอวดอปคตไทย และวดอปคตมาน (พมา) อยตดกน

เนองจากหลวงโยนการพจตร มความเลอมใสในพทธศาสนาจงมความประสงคจะใหพระพมามา

ประจาอยเพอจะไดทาบญไดสะดวกจงขอแบงพนทวดอปคตไทยสรางวดอปคตนกายสงฆพมาขน

แยกออกมา โดยมการกอสรางกฏพระ พระวหาร และนมนตพระพมามาอยอาศย ตอมาชาวพมาใน

เมองเชยงใหมนอยลงทาใหวดอปคตพมาเสอมโทรมลง วดอปคตมานไดยกเลกไปจงมการรวมวด

อปคตทงสองเขาเปนวดเดยวกน (ประวตวดอปคต, [ออนไลน],2555)

ภาพท 17 วดอปคต

ทมา: ประวตวดอปคต [ออนไลน], 2555

วดมหาวน (พ.ศ.2410)

ตามความหมายของชอแปลวาปาไมใหญ สถาปตยกรรมประกอบดวยเจดยแบบพมา

องคระฆงประดบลวดลายปนปน ฐานสเหลยมยอมมประดบลวดลาย มซมประจาทศทงสทศ และ

39

ไดทาการบรณะซอมแซมในป พ.ศ.2565 วหารแบบพมา อโบสถทรงพนเมองลานนา หอไตรสอง

ชนเครองบนไมมหลงคาซอนชน มการแกะสลกและลวดลายฉลสวยงาม (ประวตวดมหาวน,

[ออนไลน],2555)

ภาพท 18 วดมหาวน

ทมา : วดมหาวน, [ออนไลน], 2555

วดเชตวน (พ.ศ.2466)

วดเชตวนมนามเหมอนกบ "เชตวน" อารามในประเทศอนเดย ทพระพทธเจาประทบ

อยนานกวาอารามอนๆ ในสมยทพระองคดารงพระ ชนมชพสาหรบวดเชตวนนหมายถง วดทอยใน

ปาเลกๆ ตงอยถนนทาแพ ซงตรงขามวดมหาวน ซงหมายถง วดทตงอยในปาใหญนกโบราณคด

สนนษฐานวา วดสองแหงนสรางขนพรอมกน ตามคาเลาสบตอกนวา "วดมหาวนผเปนพสราง วดเช

ตวนผเปนนองสราง"สนนษฐานวาสรางขนในสมยพมาปกครอง มอายนานหลายรอยป ทรงไดรบ

พระราชทานวสงสมา เมอพ.ศ.2466 สมยกรงรตนโกสนทรตอมาพระสงฆผกพนธสมาครองวหาร

ไมมอโบสถตางหากเพราะเนอทบรเวณคบแคบ (ประวตวดเชตวน, [ออนไลน], 2555)

ภาพท 19 วดเชตวน

ทมา : ประวตวดเชตวน, [ออนไลน], 2555

40

แผนภมท 7 ลาดบปทมการกอสรางศาสนสถานตงแตสมยพญามงรายจนถงปจจบน

- สถาปตยกรรมเพอการพาณชยกรรมเกาแก ในพนทมอายเฉลยอยทประมาณ 80-90 ปแบงออกเปน

ยคอาคารไมบานไม

เปนยคแรกของอาคารบนถนนทาแพโดยสวนใหญเปนทอยอาศยประกอบกบกจการ

คาขายเลกนอยซงยงมหลงเหลอใหเหนบาง เชน รานแหลมทองเปนตกแถวไมสองชน รานนวดspa

เปนบานไม 1 ชนและมอาคารบานไมขนมปงขงเกาแกทสรางขนในป 2548 คอรานชาระมงคซง

ไดรบรางวลอนรกษศลปะสถาปตยกรรมดเดนประจาป 2547 และรางวลอาคารอนรกษดเดน

ประเภทอาคารเกาเมอวนท 4 พ.ย. 2547

ยคอาคารพาณชยกรรม (ชวงราวป พ.ศ. 2475)

ชวงยคเปลยนแปลงการปกครองบานเรอนเรมมการปรบตวไปตามการใชงานอาคาร

บานเมองเดมถกรอเปนอาคารพาณชยกออฐฉาบปน เปนหองแถวสาหรบประโยชนทางการคาซงม

อาคารเกาแกทตงอยในพนทเชนอาคารเหลยวยงงวนเกา หรอบานทาแพปจจบนซงเปดเปนทงสวน

ขายของ และโรงแรมบตก

ภาพท 20 อาคารตกแถวไมสองชน และหนงชนตามลาดบทอยในพนท

41

ภาพท 21 อาคารไมฉลลวดลายขนมปงขง

ภาพท 22 อาคารเหลยวยงงวนในอดต และปจจบน

ทมา : ยานถนนทาแพ, [ออนไลน], 2555

ภาพท 23 อาคารกตพานชในอดต และปจจบน

ทมา: อน, 2549:74.

42

ภาพท 24 อาคารรตนผล

ภาพท 25 อาคารเกาสแยกอปคต

43

ภาพท 26 อาคารกงปนกงไมใกลธนาคารธนชาต

ยคยานการเงน (ชวงราวป พ.ศ.2510)

ชวงยคเปลยนแปลงยานทาแพกลายเปนยานกจกรรมการเงน ซงธนาคารแตละแหงสง

ตวแทนมาซอทดนในราคาสงจากเจาของเดมและเรมมสถาปตยกรรมอาคารพาณชยกรรมสมยใหม

เพมขนมาในพนทมการสรางหางรานทเปนสถาปตยกรรมสมยใหมขนในพนทซงยงคงเหนไดใน

ปจจบน

ภาพท 27 อาคารทางการเงนทขนกระจายตวอยบนนนทาแพ

44

ภาพท 28 อาคารตนตราภณฑเกา

การใชรปทรงของอาคารบรเวณถนนทาแพนอกเหนอจากราชการและวดสวนใหญเปน

ทรงสเหลยมในรปแบบของตกแถว โดยมทรงจว ทรงเพง และทรงปนหยาปลกแทรกประปรายใน

พนท

ภาพท 29 อาคารพาณชยกรรมหลงชวง พ.ศ. 2510 บรเวณถนนทาแพในรปแบบตางๆ

45

ความหนาแนนของอาคารและความสงของอาคาร โดยรวมตลอดถนนทาแพคอนขาง

กระจายตวเนองจากมพนทเปดโลงของศาสนสถาน และพนทเปดโลงของธนาคารชวยเสรมพนท

เปดโลง แตจะมความหนาแนนของอาคารกระจกตวบรเวณประตทาแพ และชวงระหวางวดบ

ปผารามจนถงวดอปคต ทจะมอาคารพาณชยเกาะตวกนอยางหนาแนน

โดยความสงของอาคารในพนทจะเฉลยอยทความสง 2-3 ชน โดยพบอาคารทสง 1 ชน

และ 4 ชนแทรกบางประปราย แตโดยสวนใหญอาคารความสง 1 ชนจะเปนอาคารศาสนสถาน และ

มความสงอาคารตงแต 3-4 ชนหรอ 4 ชนขนไปจะกระจกตวระหวางวดบปผารามจนถงวดอปคตทา

ใหมลกษณะความสงของอาคารตลอดถนนทาแพมลกษณะสงๆตาๆ ขาดความตอเนองกน

ภาพท 30 ความสงของอาคารทพบบนถนนทาแพ

วสดทใชในการกอสรางอาคารสวนใหญเปนคอนกรต มอาคารไมแตเดมบางประปราย

ภาพท 31 อาคารไมทพบบนถนนทาแพ

46

47

ทงนการเลอกใชสของอาคารบรเวณถนนทาแพมความแตกตางของสอยมาก โทนส

หลากหลายและไมเปนระเบยบ แตโดยสวนใหญพบวาสทใชทาภายนอกตวอาคารมกเปนสขาว

ภาพท 33 อาคารทใชโทนสขาวและโทนสทหลากหลายไมเปนระเบยบ

3.4.4 ลกษณะของพชพรรณภายในพนทศกษา

ในปพ.ศ. 2455 ถนนทาแพทรมถนนมตนมะฮอกกานปลกไวทงสองขางทางแต

เนองจากตองปกเสาโทรศพทจงตองตดตนมะฮอกกานออกทางดานหนงเมอพ.ศ.2453

ภาพท 34 ขบวนแหของชาง (หลงพ.ศ.2453) โดยมตนมะฮอกกานปลกอยรมขางทาง ทมา: บญเสรม, 2554: 56.

48

พชพรรณทพบเปนกลมใหญจะอยในบรเวณพนทเชงสะพานนวรฐ บรเวณพทธสถาน

และบรเวณลานเอนกประสงคประตทาแพ พนธไมทปลกอยบรเวณรมถนนสวนใหญไดแก ประด

และตนอนทนล ซงสภาพภมทศนโดยรวมของถนนทาแพยงคงขาดความรมรนจากพนธไม

ภาพท 35 พชพรรณทพบบรเวณพนทเชงสะพานนวรฐและบรเวณพทธสถาน

ภาพท 36 พชพรรณทพบบรเวณลานเอนกประสงคประตทาแพ

3.4.5 ลกษณะการใชทดนภายในพนทศกษา

จากการเกบรวบรวมขอมลลกษณะการใชทดนภายในพนทกรณศกษาตลอดสองขาง

ทางของถนนทาแพโดยอางองจากพนทคลมดน พบวาพนทบรเวณถนนทาแพจะถกใชเพอการ

พาณชยกรรมมากทสดคอรอยละ 45.7 ของพนทโดยมพนทเวนวาง (นบรวมพนท Open Space ของ

สวน ศาสนสถานดวย) รองลงมาคอรอยละ 35.3 พนทศาสนสถานรอยละ 9.5 เปนพนทพกอาศย

รอยละ 5.4 และเปนพนทราชการรอยละ 4.2

การใชประโยชนทดน พนทตารางเมตร เปอรเซนต

พนทพาณชยกรรม 57272.6 45.7

พนทเวนวาง 44332.4 35.3

พนทศาสนสถาน 11862.2 9.5

พนทบานพกอาศย 6720.7 5.4

พนทราชการ 5260.7 4.2

รวมพนท 125448.7 100.0

ตารางท 5 การใชประโยชนทดนบรเวณสองฟากถนนทาแพ

49

แผนภมท 8 เปรยบเทยบการใชประโยชนทดนบรเวณสองฟากถนนทาแพ

พนทตารางเมตร

พนทพาณชยกรรม

พนทเวนวาง

พนทวด

พนทบานพกอาศย

พนทราชการ

50

51

52

53

54

55

56

บทท 4

การประมวลผล และวเคราะหแบบสอบถาม

จากแบบสอบถามจานวน 80 ชดแบงพนทแจกแบบสอบถามออกเปน 2 พนทไดแกพนท

ชวงกลางของถนนทาแพ (วดแสนฝาง) และบรเวณชวงหวมมถนนทาแพ (ประตทาแพ)โดยม

กลมเปาหมายเปนนกทองเทยวชาวไทยทเนนศกษาการแบงชวงอาย เปน 4 กลมดงนชวงอาย 15-20

ป, ชวงอาย 21-30 ป, ชวงอาย 31-40 ปและชวงอาย 40 ปขนไปสามารถสรปผลจากแบบสอบถามได

ดงน

4.1 ผลจากการวเคราะหแบบสอบถาม

4.1.1 ขอมลสวนตว

เปนการถามเกยวกบขอมลสวนตวในดานเพศ อาย อาชพ รายไดเฉลยตอเดอน ระดบ

การศกษา ภมลาเนา วตถประสงคในการเดนทาง และความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนน

ทาแพเพอตองการทราบขอมลพนฐานของกลมตวอยาง และพฤตกรรมในการเขามาใชพนทศกษา

วามวตถประสงคในการเขามาเพออะไร มความถแคไหนในการเดนทางเขามายงบรเวณพนทศกษา

เพศ

เพศของผตอบแบบสอบถามรวมทงหมด 80 ตวอยางมปรมาณแตกตางกนอยางเหนไดชด

คอเพศหญงในอตราสวนรอยละ 69 และเพศชายรอยละ 31

อาย

ชวงอายของกลมตวอยางสวนใหญอยในวยทางาน คอในชวงอาย 21-30 ปซงมอตรา

สวนรวมรอยละ 52 รองลงมาไดแกชวงอาย 40 ปขนไปมอตราสวนรอยละ 24 ชวงอาย 15-20 ปม

อตราสวนรวมรอยละ 18 และนอยทสดอตราสวนรอยละ 7 คอชวงอาย 31-40 ป

อาย

เพศ

15-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 40 ปขนไป รวมทกชวงอาย

เพศชาย 9 % 13 % 1 % 9 % 31 %

เพศหญง 9 % 39 % 6 % 15 % 69 %

ตารางท 6 สดสวนเพศเทยบกบชวงอายของกลมตวอยาง

57

แผนภมท 9 สดสวนเพศเทยบกบชวงอายของกลมตวอยาง

อาชพ

อาชพของกลมผตอบแบบสอบถามสวนใหญประกอบอาชพนกเรยน นกศกษารอยละ

38รองลงมาไดแก พนกงานบรษทรอยละ 26 ประกอบธรกจสวนตวรอยละ 15 รบราชการรอยละ 13

แมบานรอยละ 5 ทเหลอคอพนกงานรฐวสาหกจ ยงไมประกอบอาชพ อนๆ รอยละ 1 ตามลาดบ

อาชพ พนท พนทชวงกลางถนนทาแพ(%) พนทชวงหวมมถนนทาแพ(%) รวมทกบรเวณ(%)

นกเรยน/นกศกษา 8 30 38

พนกงานบรษท 15 11 26

ประกอบธรกจสวนตว 6 9 15

รบราชการ 9 4 13

แมบาน 3 3 5

พนกงานรฐวสาหกจ 0 1 1

ยงไมประกอบอาชพ 0 1 1

อนๆ 0 1 1

ตารางท 7 สดสวนอาชพของกลมตวอยาง

แผนภมท 10 การเปรยบเทยบอาชพของแตละกลมตวอยาง

58

รายได

รายไดเฉลยของกลมตวอยางสวนใหญมรายไดเฉลยอยทตากวา 10,000 บาทรอยละ 38

รองลงมาไดแก รายไดเฉลย 10,000-19,999 รอยละ33 รายไดเฉลย 30,000 บาทขนไปรอยละ 19

และรายไดเฉลย 20,000-29,999 รอยละ 11

รายไดเฉลย พนทชวงกลางถนนทาแพ(%) พนทชวงหวมมถนนทาแพ(%) รวมทกบรเวณ(%)

ตากวา 10,000 9 29 38

10,000-19,999 18 15 33

20,000-29,999 8 4 11

30,000 บาทขนไป 6 13 19

ตารางท 8 สดสวนรายไดเฉลยของกลมตวอยางกบบรเวณพนทแจกแบบสอบถาม

แผนภมท 11 การเปรยบเทยบรายไดเฉลยของกลมตวอยางในบรเวณพนทศกษา

การศกษา

ระดบการศกษาของกลมตวอยางสวนใหญ มระดบการศกษาในระดบอนปรญญาตร

ปรญญาตรคดเปนรอยละ 58 รองลงมาไดแก มธยมศกษาตอนปลายรอยละ 21 ปรญญาโทรอยละ 16

ประถมศกษารอยละ 4และนอยทสดไดแกรอยละ 1 ในระดบมธยมศกษาตอนตน

การศกษา พนทชวงกลางถนนทาแพ(%) พนทชวงหวมมถนนทาแพ(%) รวมทกบรเวณ(%)

อนปรญญา-ปรญญาตร 28 30 58

มธยมศกษาตอนปลาย 6 15 21

ปรญญาโทขนไป 5 11 16

ประถมศกษา 1 3 4

มธยมศกษาตอนตน 0 1 1

ตารางท 9 สดสวนการศกษาของกลมตวอยาง

59

แผนภมท 12 การเปรยบเทยบการศกษาของแตละกลมตวอยาง

ทอย

ทพกอาศยของผตอบแบบสอบถามสวนใหญพกอาศยอยในตางจงหวดรอยละ 58

เรยงลาดบตามภมภาคคอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลางและภาคใต รองลงมาพก

อาศยในกรงเทพมหานครรอยละ 43

การศกษา พนทชวงกลางถนนทาแพ(%) พนทชวงหวมมถนนทาแพ(%) รวมทกบรเวณ(%)

ตางจงหวด 21 36 58

กรงเทพ 19 24 43

ตารางท 10 แสดงสดสวนทอยของกลมตวอยาง

แผนภมท 13 การเปรยบเทยบทอยของกลมตวอยาง

วตถประสงคในการเดนทาง

วตถประสงคในการเดนทางเขามายงพนทศกษาของกลมตวอยางสวนใหญเดนทางเขา

มาเพอทองเทยวรอยละ 44 รองลงมาคอ ชอปปงรอยละ33 เพอผานตอไปยงบรเวณอนๆรอยละ 19

0

10

20

30

40

50

60

70

พนทชวงกลางถนนทาแพ(%)

พนทชวงหวมมถนนทาแพ(%)

รวมทกบรเวณ(%)

60

และอนๆรอยละ 4 โดยไดระบไววาเปนการไหวพระ 9 วดโดยทในชวงอาย 31-40 ปและ40 ปขนไป

จะนยมการชอปปงมากกวาการทองเทยว

วตถประสงค อาย 15-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 40 ปขนไป ทกชวงอาย

ทองเทยว 13 26 2 13 54

ชอปปง 3 19 3 15 40

เพอผานตอไปยงบรเวณอนๆ 2 17 3 1 23

อนๆ 1 1 0 3 5

ตารางท 11 สดสวนวตถประสงคในการเดนทางระหวางชวงอายของกลมตวอยาง

แผนภมท 14 วตถประสงคในการเดนทางเปรยบเทยบระหวางชวงอายของกลมตวอยาง

ความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพ

ในการเดนทางเขามายงพนทศกษาของกลมตวอยางสวนใหญ กลมตวอยางสวนใหญม

พฤตกรรมการเดนทางเขามาเปนครงแรกรอยละ 24 ซงเปนอตราสวนทใกลเคยงกบการเดนทางเขา

มา 1-3 เดอนตอครงและ 12 เดอนตอครงซงมรอยละ 23 รองลงมาเปนการเดนทางเขามาในพนท 4-6

เดอนตอครงรอยละ6 การเดนทางเขามาในพนท 10-12 เดอนตอครงรอยละ 4 และการเดนทางเขามา

ในพนท 7-9เดอนตอครงรอยละ 1

ความถ อาย 15-20 ป 21-30 ป 31-40 ป 40 ปขนไป

นอยกวา 1 เดอนตอครง 5 10 - 1

1-3 เดอนตอครง - 13 1 4

4-6 เดอนตอครง - 3 1 1

7-9 เดอนตอครง - 1 - 1

10-12 เดอนตอครง - 2 - 1

มากกวา 12 เดอนตอครง 6 4 1 7

มาเปนครงแรก 3 7 3 6

ตารางท 12 ความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพในแตละชวงอาย

61

แผนภมท 15 ความถในการเดนทางเขามายงบรเวณถนนทาแพในแตละชวงอาย

4.1.2 การรบรองคประกอบทางจนตภาพ และการจดกลมในการรบร

ในการวดการรบรองคประกอบทางจนตภาพ ใชแบบสอบถามโดยใหบคคลทเปนกลม

ตวอยางเตมชอสถานท ทเปนองคประกอบของโครงสรางเมองในบรเวณนนในโครงแผนท (แผนท

จนตภาพ) โดยใหใสหมายเลขไวประกอบกบสถานท ทเตมลงไปไลเรยงลาดบตงแตสถานทแรกท

จาไดจนถงสถานทสดทายเพอนาขอมลทไดในการวเคราะหโดยขอมลทไดจากการวเคราะหใน

หมวดการรบรองคประกอบทางจนตภาพมดงน

-ความชดเจนของสญญาณชแนะในการรบรสภาพแวดลอมทางกายภาพทเปนองคประกอบหลกทาง

จนตภาพ โดยวดจากลาดบท 1-10 ของสถานททบคคลเรมจาไดในแตละกลมตวอยาง

-ความชดเจนของจนตภาพในแตละกลมตวอยาง โดยวดจากจานวนองคประกอบของโครงสราง

เมองทกลมตวอยางจาได และพจารณาวากลมตวอยางสามารถใสองคประกอบของโครงสรางเมอง

ไดชดเจนและถกตอง

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมชวงอาย 15-20 ปทงเพศหญง

และชาย

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางชวงอาย

15-20 ปทงเพศหญง และชายพบวามความแตกตางกนทางดานลกษณะการจาแผนทจนตภาพอยาง

เหนไดชดกลาวคอ

ฝายหญงใหความสาคญกบการเรมจดจาจากสถานททตวเองมสวนรวมหรอเปนแหลง

นดพบความเปนยาน รองลงมาคอจดหมายตา และเสนทางตามลาดบโดยโรงแรม IMM เปน

องคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมากทสดคดเปนอตราสวนรอยละ 17รองลงมาไดแก

62

Starbuck รอยละ15 ประตทาแพรอยละ 14 แมนาปงรอยละ 12 ยานตลาด วโรรสรอยละ 11 ยาน

ไนทบาซารและสะพานนวรฐรอยละ 8 กาดดอกไมรอยละ6 และนอยทสดคอ ถนนชางคลาน และ

วดอปคตคอรอยละ 4

ในขณะทฝายชายใหความสาคญกบการเรมจดจาจากเสนทางเปนหลกคอจดจาเสนทาง

ในการเดนทางโดยทางฝายชายจะจาเสนทาง หรอสถานทตรงเชงสะพานนวรฐซงเปนจดเรมตนของ

ถนนทาแพไดดมากกวาฝายหญง รองลงมาคอจดจาจากจดหมายตาและแหลงนดพบหรอความเปน

ยาน

แมนาปงเปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมากทสดคดเปนอตราสวนรอย

ละ 18 รองลงมาไดแก ถนนทาแพและสะพานนวรฐ แตละแหงรอยละ 15 ประตทาแพรอยละ 14

ถนนชางคลานรอยละ 11 ยานตลาดวโรรสรอยละ 9ยานไนทบาซาร และจวนผวาราชการรอยละ 6

นอยทสดคอพทธสถานเชยงใหมและโรงเรยนคาเทยงรอยละ 3

หญง 15-20 ป ชาย 15-20 ป

1 โรงแรม IMM 17% 1 แมนาปง 18%

2 Starbuck 15% 2 ถนนทาแพ 15%

3 ประตทาแพ 14% 3 สะพานนวรฐ 15%

4 แมนาปง 12% 4 ประตทาแพ 14%

5 ยานตลาดวโรรส 11% 5 ถนนชางคลาน 11%

6 ยานไนทบาซาร 8% 6 ยานตลาดวโรรส 9%

7 สะพานนวรฐ 8% 7 ยานไนทบาซาร 6%

8 กาดดอกไม 6% 8 จวนผวาราชการ 6%

9 ถนนชางคลาน 4% 9 พทธสถานเชยงใหม 3%

10 วดอปคต 4% 10 โรงเรยนคาเทยง 3%

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมชวงอาย 21-30 ปทงเพศหญง

และชาย

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางชวงอาย

21-30 ปทงเพศหญงและชายพบวาองคประกอบทางจนตภาพหลกลาดบ 1-6 มความใกลเคยงกนแต

ในขณะทลาดบ 7-10 ฝายหญงจะจดจาองคประกอบทางจนตภาพทางดานเสนทางและความยาน

มากกวา แตฝายชายจะจดจาและใหความสาคญกบสถานททตวเองมสวนรวม หรอเปนแหลงนดพบ

มากกวา

ทางดานฝายหญง แมนาปง เปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมากทสดคด

63

เปนอตราสวนรอยละ 17 รองลงมาไดแก ยานตลาดวโรรสและประตทาแพคอรอยละ 16

สะพานนวรฐรอยละ 14 ยานไนทบาซารรอยละ 10 ถนนทาแพและถนนชางคลานรอยละ 7 จวนผวา

ราชการรอยละ 6 นอยทสดคอกาดดอกไมและตรอกเหลาโจวรอยละ 4

ทางดานฝายชาย ประตทาแพ เปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมากทสด

คดเปนอตราสวนรอยละ 19 รองลงมาคอแมนาปงรอยละ 15 สะพานนวรฐรอยละ 14 ถนนทาแพ

รอยละ 10 ยานตลาดวโรรส รอยละ 9 ยานไนทบาซารและอาคาร AIS รอยละ 8 Starbuck รอยละ 7

โรงแรม IMM รอยละ 6และสะพานแมขารอยละ 5

หญง 21-30 ป ชาย 21-30 ป

1 แมนาปง 17% 1 ประตทาแพ 19%

2 ยานตลาดวโรรส 16% 2 แมนาปง 15%

3 ประตทาแพ 6% 3 สะพานนวรฐ 14%

4 สะพานนวรฐ 14% 4 ถนนทาแพ 10%

5 ยานไนทบาซาร 10% 5 ยานตลาดวโรรส 9%

6 ถนนทาแพ 7% 6 ยานไนทบาซาร 8%

7 ถนนชางคลาน 7% 7 อาคาร AIS 8%

8 จวนผวาราชการ 6% 8 Starbuck 7%

9 กาดดอกไม 4% 9 โรงแรม IMM 6%

10 ตรอกเหลาโจว 4% 10 สะพานแมขา 5%

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมชวงอาย 31-40 ปทงเพศหญง

และชาย

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางชวงอาย

31-40 ปทงเพศหญงและชายพบวาองคประกอบทางจนตภาพของฝายหญงประกอบไปดวยเสนทาง

ยานและจดหมายตาในขณะทเพศชายจะเรมจากจดทเปนจดหมายตาและสถานทรอบโรงแรมทพก

ตามมาดวยยานแตในทนเนองจากผทาแบบสอบถามของเพศชายชวงอาย 31-40 ปมเพยงคนเดยว

จากแบบสอบถามทงหมด 80 ชดจงอาจมการคลาดเคลอนของขอมลของกลมตวอยางชายชวงอาย

31-40 ปได

ทางดานฝายหญง แมนาปง เปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมากทสดคด

เปนอตราสวนรอยละ 20 รองลงมาไดแกยานตลาดวโรรสรอยละ 17 ประตทาแพรอยละ 13

สะพานนวรฐรอยละ 11 ยานไนทบาซารรอยละ 9 ถนนทาแพรอยละ 6 จวนผวาราชการรอยละ 5

กาดดอกไมและโรงแรม IMM รอยละ 4และนอยทสดไดแกวดอปคตรอยละ 3

64

ทางดานฝายชาย โรงแรมทาแพอนน เปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจน

มากทสดคดเปนอตราสวนรอยละ 20 รองลงมาคอสะพานแมขารอยละ 16 ประตทาแพรอยละ 14

สะพานนวรฐรอยละ 12 ตรอกเหลาโจวรอยละ 10 และนอยทสดคอยานตลาดวโรรสรอยละ 8

หญง 31-40 ป ชาย 31-40 ป

1 แมนาปง 20% 1 โรงแรมทาแพอนน 20%

2 ยานตลาดวโรรส 17% 2 สะพานแมขา 18%

3 ประตทาแพ 13% 3 ธนาคารกรงศรอยธยา 16%

4 สะพานนวรฐ 11% 4 ประตทาแพ 14%

5 ยานไนทบาซาร 9% 5 สะพานนวรฐ 12%

6 ถนนทาแพ 6% 6 ตรอกเหลาโจว 10%

7 จวนผวาราชการ 5% 7 ยานตลาดวโรรส 8%

8 กาดดอกไม 4%

9 โรงแรม IMM 4%

10 วดอปคต 3%

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมชวงอาย 41 ปขนไปทงเพศ

หญงและชาย

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางชวงอาย

41 ปขนไปทงเพศหญงและชายพบวาฝายหญงเรมจดจาตามลาดบจากยาน เสนทางและจดหมายตา

ทอยใกลกบทางฝงเชงสะพานนวรฐไดมากกวา ในขณะทฝายชายเรมจดจาจากการจดจากลมของ

จดหมายตา เสนทาง ยานและจดนดพบทอยทางประตทาแพ ซงจะจดจาและใหความสาคญกบ

สถานททตวเองมสวนรวมมากกวาฝายหญง

ทางดานฝายหญง ยานตลาดวโรรส เปนองคประกอบทางจนตภาพทมความชดเจนมาก

ทสดคดเปนอตราสวนรอยละ 19 รองลงมาไดแก แมนาปงและสะพานนวรฐรอยละ 15 ถนนทาแพ

รอยละ 11 ยานไนทบาซารรอยละ 10 ประตทาแพรอยละ 7 ถนนชางคลานและจวนผวาราชการรอย

ละ 5 และนอยทสดคอกาดดอกไมและตรอกเหลาโจวรอยละ 4

ทางดานฝายชาย สะพานนวรฐ แมนาปงและถนนทาแพเปนองคประกอบทางจนตภาพ

ทมความชดเจนมากทสดคดเปนอตราสวนรอยละ 13 รองลงมาคอยานตลาดวโรรสรอยละ10 ยาน

ไนทบาซารรอยละ 9 ประตทาแพรอยละ 8 วดอปคตรอยละ 5 นอยทสดคอถนนชางคลานและ

โรงแรม IMM รอยละ 4

65

หญง 41 ปขนไป ชาย 41 ปขนไป

1 ยานตลาดวโรรส 19% 1 สะพานนวรฐ 13%

2 แมนาปง 15% 2 แมนาปง 13%

3 สะพานนวรฐ 15% 3 ถนนทาแพ 13%

4 ถนนทาแพ 11% 4 ยานตลาดวโรรส 10%

5 ยานไนทบาซาร 10% 5 ยานไนทบาซาร 9%

6 ประตทาแพ 7% 6 ประตทาแพ 8%

7 ถนนชางคลาน 5% 7 วดอปคต 5%

8 จวนผวาราชการ 5% 8 ถนนชางคลาน 4%

9 ตรอกเหลาโจว 4% 9 โรงแรม IMM 4%

10 กาดดอกไม 4% 10 โรงแรมรงเรอง 4%

ความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางทกชวงอาย

จากความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางทก

ชวงอายและทกพนทททาการแจกแบบสอบถามพบวา 10 อนดบแรกทมความชดเจนไดแก แมนาปง

รอยละ 19 ยานตลาดวโรรส และสะพานนวรฐรอยละ 15 ประตทาแพรอยละ 11 ถนนทาแพรอยละ

10 ยานไนทบาซารรอยละ 7 ถนนชางคลาน และจวนผวาราชการรอยละ 5 นอยทสดคอโรงแรม

IMM และ Starbuck รอยละ 4 (จากกลมตวอยางทงหมด)

1 แมนาปง 19%

2 ยานตลาดวโรรส 15%

3 สะพานนวรฐ 15%

4 ประตทาแพ 11%

5 ถนนทาแพ 10%

6 ยานไนทบาซาร 7%

7 ถนนชางคลาน 5%

8 จวนผวาราชการ 5%

9 โรงแรม IMM 4%

10 Starbuck 4%

66

4.1.3 ขอมลวดตวแปรในดานการรบร และความคดเหน

ขอมลกลมเปาหมายชวงอาย 15-20 ปพบวาสภาพทางกายภาพของถนนทาแพ

-ไมไดบงบอกถงความเปนเอกลกษณของถนนทาแพ

-สามารถเชอมตอไปยงยานตลาดวโรรส ไนทบาซารซงเปนยานทสามารถใชเปนจดหมาย

ตาได

-ลกษณะสงปลกสรางปลกชด และมลกษณะใกลเคยงกนจนไมสามารถจาแนกได

-มตรอกซอยเยอะ ทาใหหลงทศทางไดงาย

-ใชเปนเสนทางผานเพอไปยงทอนมากกวาเขามาใชพนทศกษาโดยตรง

ปญหาและอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาได

-ไมไดเปนแหลงนดพบ และสถานททมสวนรวม

-ไมมกจกรรมทนาสนใจ

-ไมมทจอดรถ

- เปนถนนทมทางเดนรถทางเดยวตองสนใจการขบรถไมมเวลาดดานขาง

-ไมมจดหมายตา

-ตกสงบงอาคารเกาแก ทาใหไมสงเกตสงปลกสรางรอบขาง

-ทางเทาแคบทาใหไมนาเดน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรค

-มการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรม และการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ

ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอกทาง

-มการอนรกษตกเกา และปรบปรงทศนยภาพใหเปนเอกลกษณ

-เพมพนทสเขยว ปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถเดนไดสะดวก

-เพมพนทเปดโลงเพอใหมจดพกสายตาระหวางชวงถนน

-ทาจดหมายตา ทแสดงถงความเปนเอกลกษณของสถานทชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกต

ไดงาย

67

ขอมลกลมเปาหมายชวงอาย 21-30 ปพบวา

สภาพทางกายภาพของถนนทาแพ

-ไมไดบงบอกถงความเปนเอกลกษณของถนนทาแพและคาวาถนนสายวฒนธรรม

-สามารถเชอมตอไปยงยานตลาดวโรรส ไนทบาซารซงเปนยานทสามารถใชเปนจดหมาย

ตาได

-ลกษณะสงปลกสรางปลกชด และมลกษณะใกลเคยงกนจนไมสามารถจาแนกได

-มตรอกซอยเยอะ ทาใหหลงทศทางไดงาย

-ใชเปนเสนทางผานเพอไปยงทอนมากกวาเขามาใชพนทศกษาโดยตรง

ปญหาและอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาได

-สงปลกสรางไมมเอกลกษณ ไมเปนระเบยบ

-ตกสงบงอาคารเกาแก ทาใหไมสงเกตสงปลกสรางรอบขาง

-ไมมจดหมายตา

-ไมมการประชาสมพนธเรองแผนท ปายบอกทาง

-มลทศนจากปายโฆษณา ทบดบงปายสาคญและขนาดทใหญเกนไป

-การจราจรหนาแนน รถวงเรวรสกวาเปนอนตรายทาใหไมอยากเดนบนทางเทา

-ทางเทาแคบทาใหไมนาเดน

-มกจกรรมทไมเหมาะสมกบสถานทเชน ผบ บาร ทเปดใกลกบประตทาแพซงเปน

โบราณสถานทสาคญซงไมเหมาะสมกบภาพลกษณความเปนยานเมองเกา

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรค

-มการอนรกษตกเกา และปรบปรงทศนยภาพใหเปนเอกลกษณโดยเนนทางประตเมอง

ทาแพใหชดเจนกวาน

-มการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรมและการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ

ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอกทางโดยควรจะใหขอมลเปนระยะทาประกอบดวย

มสองภาษาและควบคมเรองขนาดของปายโฆษณาเพอลดปญหามลทศนจากปาย

- มศนยการใหบรการขอมลนกทองเทยว

-ทาจดหมายตา ทแสดงถงความเปนเอกลกษณของสถานทชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกต

ไดงาย

-เพมพนทสเขยว ปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถเดนไดสะดวก

-เพมพนทเปดโลง เพอใหมจดพกสายตาระหวางชวงถนน

68

-จดกลมรวมรานทมลกษณะเดยวกนเขาดวยกนเชนโซนธนาคาร โซนรองรบนกทองเทยว

และไมอยากใหมกจกรรม เชน ผบ บาร บนถนนเสนน

ขอมลกลมเปาหมายชวงอาย 31-40 ปพบวา

สภาพทางกายภาพของถนนทาแพ

-ไมไดบงบอกถงความเปนเอกลกษณของถนนทาแพและคาวาถนนสายวฒนธรรม

-ลกษณะสงปลกสรางปลกชดและมลกษณะใกลเคยงกนจนไมสามารถจาแนกได

-ใชเปนเสนทางผานเพอไปยงทอนมากกวาเขามาใชพนทศกษาโดยตรง

ปญหาและอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาได

-สงปลกสรางไมมเอกลกษณ ไมเปนระเบยบ

-การจราจรหนาแนน รถวงเรวรสกวาเปนอนตรายทาใหไมอยากเดนบนทางเทา

-ทางเทาแคบทาใหไมนาเดน อยากใหถอนพวกอปกรณอานวยความสะดวกทไมใชแลว

เชน ตโทรศพททเสยแลวออกเพราะเกะกะทาใหเดนไดไมสะดวก

-ไมมทจอดรถ

-รสกถงความไมปลอดภยหากเดนชวงเยน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรค

-ทาจดหมายตา ทแสดงถงความเปนเอกลกษณของสถานทชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกต

ไดงาย

- มการอนรกษตกเกาและปรบปรงทศนยภาพของอาคารโดยรวมใหเปนเอกลกษณ ม

ลกษณะการใชส ทใกลเคยงกน

- เพมพนทสเขยว ปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถเดนไดสะดวกและเพมพนทนงพก

ระหวางทาง

- มการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรมและการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ

ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอ กทางโดยควรจะใหขอมลเปนระยะทา ง

ประกอบดวย มสองภาษาและควบคมเรองขนาดของปายโฆษณาเพอลดปญหามล ทศนจาก

ปาย

- มศนยการใหบรการขอมลนกทองเทยว

- เพมขนสงมวลชนชวงเวลาดกในชวงทมกจกรรมถนนคนเดนเพอสงเสรมกจกรรมถนน

คนเดนและลดการใชรถ

- เพมพนทเปดโลง เพอใหมจดพกสายตาระหวางชวงถนน

69

ขอมลกลมเปาหมายชวงอาย 41 ปขนไปพบวา

สภาพทางกายภาพของถนนทาแพ

-ยงสามารถสงเกตลกษณะของอาคารเกาอยบาง

-สามารถเชอมตอไปยงยานตลาดวโรรส ไนทบาซารซงเปนยานทสามารถใชเปนจดหมาย

ตาได

-ใชเปนเสนทางผานเพอไปยงทอนมากกวาเขามาใชพนทศกษาโดยตรง

ปญหาและอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาได

-สงปลกสรางไมมเอกลกษณ ไมเปนระเบยบ

-การจราจรหนาแนน รถวงเรวรสกวาเปนอนตรายทาใหไมอยากเดนบนทางเทา สญญาณ

จราจรไมเพยงพอ

-ไมมการประชาสมพนธเรองแผนท ปายบอกทาง

-ทางเทาแคบทาใหไมนาเดน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรค

- มการอนรกษตกเกาและปรบปรงทศนยภาพใหเปนเอกลกษณโดยเนนทางประตเมอง

ทาแพใหชดเจนกวาน

- มการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรมและการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ

ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอกทางโดยควรจะใหขอมลเปนระยะทาง

ประกอบดวย มสองภาษา จดตกแตงทางระนาบสงเมอมงานเทศกาล

- ทาจดหมายตา ทแสดงถงความเปนเอกลกษณของสถานทชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกต

ไดงาย

- เพมพนทสเขยว ปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถเดนไดสะดวก

- จดกลมรวมรานทมลกษณะเดยวกนเขาดวยกนเชนโซนธนาคาร โซนรองรบนกทองเทยว

และไมอยากใหมกจกรรม เชน ผบ บาร บนถนนเสนน

ขอมลกลมเปาหมายทกกลมชวงอายพบวา

สภาพทางกายภาพของถนนทาแพ

-ยงสามารถสงเกตลกษณะของอาคารเกาอยบาง แตยงไมเพยงพอทจะบงบอกถงความ

เปนเอกลกษณของถนนทาแพและคาวาถนนสายวฒนธรรม

-สามารถเชอมตอไปยงยานตลาดวโรรส ไนทบาซารซงเปนยานทสามารถใชเปนจดหมาย

ตาได

70

-ลกษณะสงปลกสรางปลกชด และมลกษณะใกลเคยงกนจนไมสามารถจาแนกได

-มตรอกซอยเยอะ ทาใหหลงทศทางไดงาย

-ใชเปนเสนทางผานเพอไปยงทอนมากกวาเขามาใชพนทศกษาโดยตรง

ปญหาและอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาได

-สงปลกสรางไมมเอกลกษณ ไมเปนระเบยบ

-ตกสงบงอาคารเกาแก ทาใหไมสงเกตสงปลกสรางรอบขาง

-ไมมทจอดรถ

-ไมมจดหมายตา

-ไมมการประชาสมพนธเรองแผนท ปายบอกทาง

-มลทศนจากปายโฆษณา ทบดบงปายสาคญและขนาดทใหญจนเกนไป

-การจราจรหนาแนน สญญาณจราจรไมเพยงพอ รถวงเรวรสกวาเปนอนตรายทาใหไม

อยากเดนบนทางเทา

-ทางเทาแคบทาใหไมนาเดนอยากใหถอนพวกอปกรณอานวยความสะดวกทไมใชแลว

เชน ตโทรศพททเสยแลวออกเพราะเกะกะทาใหเดนไดไมสะดวก

-มกจกรรมทไมเหมาะสมกบสถานท เชน ผบ บาร ทเปดใกลกบประตทาแพซงเปนโบราณ

สถานทสาคญซงไมเหมาะสมกบภาพลกษณความเปนยานเมองเกา

-รสกถงความไมปลอดภยหากเดนชวงเยน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรค

-มการอนรกษตกเกา และปรบปรงทศนยภาพใหเปนเอกลกษณโดยเนนทางประตเมอง

ทาแพใหชดเจนกวาน

- มการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรมและการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ

ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอกทางโดยควรจะใหขอมลเปนระยะทาง

ประกอบดวย มสองภาษาและควบคมเรองขนาดของปายโฆษณาเพอลดปญหามลทศนจาก

ปาย

- มศนยการใหบรการขอมลนกทองเทยว

-ทาจดหมายตา ทแสดงถงความเปนเอกลกษณของสถานทชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกต

ไดงาย

-เพมพนทสเขยว ปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถเดนไดสะดวก เพมพนทนงพก ระหวาง

ทาง

71

-เพมพนทเปดโลง เพอใหมจดพกสายตาระหวางชวงถนน-จดกลมรวมรานทมลกษณะ

เดยวกนเขาดวยกนเชนโซนธนาคาร โซนรองรบนกทองเทยวแลไมอยากใหมกจกรรมเชน

ผบ บาร บนถนนเสนน

-เพมขนสงมวลชนชวงเวลาดกในชวงทมกจกรรมถนนคนเดนเพอสงเสรมกจกรรมถนน

คนเดนและลดการใชรถ

4.2 ผลการวเคราะหโดยรวมทง 4 กลมเปาหมาย

หลงจากทนาแบบสอบถามทงหมดมาแยกประมวลผลทางสถตแตละกลมเปาหมาย

แลว กอาจทบทวนผลการวเคราะหทง 4 กลมในภาพรวมตามลาดบโครงสรางของแบบสอบถามจาก

สวนท 1 ถงสวนท 3 ดงตอไปน

4.2.1 ขอมลสวนตว

จานวนผทตอบแบบสอบถามของแตละกลมเปาหมายมความแตกตางกนอยางเหนได

ชดทง 4 กลมคอ เพศของผตอบแบบสอบถามรวมทงหมด 80 ตวอยางมปรมาณแตกตางกนอ ย า ง

เหนไดชดคอเพศหญงในอตราสวนรอยละ 69 และเพศชายรอยละ 31 ชวงอายของกลมตวอยางสวน

ใหญอยในวยทางาน คอในชวงอาย 21-30 ป (รอยละ 52) รองลงมาไดแกชวงอาย 40 ปขนไปม (รอย

ละ 24) ชวงอาย 15-20 ปม (รอยละ 18)และนอยทสดคอชวงอาย 10-18 ป (รอยละ 7)

อาชพของกลมผตอบแบบสอบถามสวนใหญประกอบอาชพนกเรยน นกศกษา (รอยละ

38) รองลงมาไดแก พนกงานบรษท (รอยละ 26) ประกอบธรกจสวนตว (รอยละ 15) รบราชการ

(รอยละ 13) แมบาน (รอยละ 5) ทเหลอคอพนกงานรฐวสาหกจ ยงไมประกอบอาชพ อนๆ (รอยละ

1) ตามลาดบ

รายไดเฉลยของกลมตวอยางสวนใหญมรายไดเฉลยอยทตากวา 10,000 บาท (รอยละ

38) รองลงมาไดแก รายไดเฉลย 10,000-19,999 (รอยละ33) รายไดเฉลย 30,000 บาทขนไป (รอยละ

19) และรายไดเฉลย 20,000-29,999 (รอยละ 11)

ระดบการศกษาของกลมตวอยางสวนใหญ มระดบการศกษาในระดบอนปรญญาตร-

ปรญญาตรคดเปน (รอยละ 58) รองลงมาไดแก มธยมศกษาตอนปลาย (รอยละ 21) ปรญญาโท

(รอยละ 16) ประถมศกษา (รอยละ 4) และนอยทสดไดแก (รอยละ 1) ในระดบมธยมศกษาตอนตน

ทพกอาศยของผตอบแบบสอบถามสวนใหญพกอาศยอยในตางจงหวด (รอยละ 58)

เรยงลาดบตามภมภาคคอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต รองลงมาพก

อาศยในกรงเทพมหานคร(รอยละ 43)

72

ในการเดนทางเขามายงพนทศกษาของกลมตวอยางสวนใหญ กลมตวอยางมสวนใหญ

พฤตกรรมการเดนทางเขามาเปนครงแรก(รอยละ 24) ซงเปนอตราสวนทใกลเคยงกบการเดน

ทางเขามา 1-3 เดอนตอครง และ 12 เดอนตอครง(รอยละ 23) รองลงมาเปนการเดนทางเขามาใน

พนท 4-6 เดอนตอครง(รอยละ6) การ เดนทางเขามาในพนท 10-12 เดอนตอครง(รอยละ 4) และ

การเดนทางเขามาในพนท 7-9 เดอนตอครง(รอยละ 1)

4.2.2 การรบรองคประกอบทางจนตภาพ และการจดกลมในการรบร

จากความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยางทก

ชวงอายและทกพนทททาการแจกแบบสอบถามพบวา 10 อนดบแรกทมความชดเจนไดแก แมนาปง

รอยละ 19 ยานตลาดวโรรส และสะพานนวรฐรอยละ 15 ประตทาแพ รอยละ 11 ถนนทาแพรอยละ

10 ยานไนทบาซารรอยละ 7 ถนนชางคลาน และจวนผวาราชการรอยละ 5 นอยทสดคอโรงแรม

IMMและStarbuck รอยละ 4 (จากกลมตวอยางทงหมด)

4.2.3 ขอมลวดตวแปรในดานการรบร และความคดเหน

สภาพทางกายภาพของถนนทาแพ ยงสามารถสงเกตลกษณะของอาคารปลกสรางเกา

อยบางแตไมสามารถบงบอกถงความเปนเอกลกษณของถนนทาแพ และคาวาถนนสายวฒนธรรม

และเนองจากลกษณะของการเดนรถแบบทางเดยวขนาด 3 เลนซงมตรอกซอกซอยระหวางถนน

หลกคอนขางเยอะทาให หลงทศทางไดงายประกอบกบสามารถเชอมตอไปยงยานตลาดวโรรส

และไนทบาซารซงเปนยานทใชเปนจดหมายตาหลกมากกวาทาใหมการใชถนนเสนนเปนเสนทาง

ผานไปยงทอนมากกวาเขามาใชบรเวณพนทศกษาโดยตรง

ปญหา และอปสรรคททาใหไมสามารถจดจาแผนทจนตภาพได เกดเนองจากลกษณะ

ของสงปลกสราง ไมมเอกลกษณไมเปนระเบยบ มความสงทบดบงอาคารสาคญรอบขางไมม

สญญาณชแนะ เชน แผนท ปายบอกทาง หรอบางทปายโฆษณามขนาดใหญบดบงปายทสาคญทใช

ในการเดนทางทาใหเกดการหลงทศไดงายและดวยการจราจรทหนาแนน สญญาณชแนะจากจราจร

ไมวาจะเปนปายบอกทศทางการเดนรถ หรอสญญาณไฟแดงไมเพยงพอ รถจงวงเรว ประกอบกบ

ขนาดทางเทาทแคบอยแลวและStreet Furniture ทกดขวางทางเดนหากจะเดนตรงทางเทาบางทตอง

ไปเดนตรงเสนถนน มดวงโคมทสองสวางชวงเยน ตลอดทงเสนแตดวยกจกรรมทเกดเฉพาะตรง

ชวงหวมมประตทาแพ ทาใหผเดนถนนรสกถงอนตราย และไมอยากเดน

ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพเพอแกไขปญหาและอปสรรคอยาก

ใหมศนยการใหบรการขอมลนกทองเทยว รวมถงการประชาสมพนธขอมลทงทางดานกจกรรม

และการใหขอมลของพนทเชน ปายชอ ปายประวตความเปนมา หรอแผนทบอกทางโดยควรจะให

ขอมลเปนระยะทางประกอบดวย มสองภาษา และควบคมเรองขนาดของปายโฆษณาเพอลดปญหา

73

มลทศนจากปายจดตกแตงทางระนาบสงเมอมงาน เทศกาล เพอเปนจดหมายตา ทแสดงถงความ

เปนเอกลกษณของสถานท หรอทาซมประตชวงแยกถนนใหญเพอใหสงเกตไดงายเพมพนทเปด

โลงพนทสเขยว เพอใหมจดพกสายตาระหวางชวงถนนเพม หรอปรบปรงระบบทางเทาใหสามารถ

เดนไดสะดวก เพมพนทนงพกระหวางทาง ขนสงมวลชนชวงเวลาดกในชวงทมกจกรรมถนนคน

เดนเพอสงเสรมกจกรรมถนนคนเดน ลดการใชรถยนตสวนตว มการจดกลมรวมรานทมลกษณะ

เดยวกนเขาดวยกนเชนโซนธนาคาร โซนรองรบนกทองเทยวแลไมอยากใหมกจกรรม เชน ผบ บาร

บนถนนเสนน

4.3 สรปสงทพบจากการวเคราะหในเชงปรมาณ

ผลการวเคราะหขอมลเบองตนทาใหพบขอสรปตอไปน

4.3.1 พบวา เพศ และอาย มผลตอการประเมนการรบรองคประกอบทางจนตภาพของถนนทาแพ

เพราะแสดงความแตกตางใหเหนอยางชดเจน ทงจากจานวนผทาแบบสอบถาม และจากผลการ

ประเมนความชดเจนขององคประกอบหลกทางจนตภาพในการรบรจากกลมตวอยาง

4.3.2 กลมตวอยางผใชงานถนนทาแพสวนใหญเปนเพศหญงซงมสดสวนประมาณ 70 เปอรเซนต

จากจานวนผตอบแบบสอบถามทงหมด 80 ชด

4.3.3 กลมตวอยางผใชงานถนนทาแพสวนใหญอาย 21-30 ปซงมสดสวนประมาณ 50 เปอรเซนต

จากจานวนผตอบแบบสอบถามทงหมด 80 ชด

4.3.4 อาชพ รายได การศกษา ไมมนยสาคญตอผลการประเมนการรบรองคประกอบทางจนตภาพ

เพราะไมแสดงความแตกตางใหเหนอยางชดเจน แตสมพนธกบวตถประสงคของการทองเทยว และ

ตาแหนงของการแจกแบบสอบถาม

4.3.5 พบวากลมตวอยางชวงอาย 15-20 ปจะมความหนาแนนทตรงหวมมของถนนทาแพมากกวา

ชวงกลางของถนนทาแพในขณะทกลมตวอยางอนจะมการกระจายตวทคอนขางใกลเคยงกน

4.3.6 พบวาการรบรองคประกอบทางจนตภาพของกลมตวอยางทกชวงอายและทกพนทททาการ

แจกแบบสอบถาม ไมสามารถรบรศาสนสถานในบรเวณถนนทาแพไดเลยซงผดแผกไปจากความ

คาดหมาย มเพยงกลมเปาหมายหญงชวงอาย 31-40 ปและชาย 41 ปขนไปทจดจาได รอยละ 10และ

รอยละ 5 ตามลาดบ

74

แผนภมท 16 สดสวนความหนาแนนของการใชพนทชวงหวมมถนนทาแพและชวงกลางถนนทาแพเทยบกบชวงอายของกลม

ผใชงานทงเพศหญงและชาย

4.3.7 การประเมนลกษณะของสภาพทางกายภาพของถนนทาแพจากการสมภาษณ

พบวากลมเปาหมายมการเหนปญหา และอปสรรคทคลายคลงกนสบเนองจากขอจากด

ของแบบสอบถามทจาเปนตองใชขอความอยางกะทดรดทาใหไมสามารถอธบายความหมายของทก

คาถามไดอยางละเอยดถถวน บางคาตอบจงตองการคาอธบาย เหตผล หรอรายละเอยดปลกยอย

เพมเตม ผวจยจงดาเนนการนาขอสรปทพบจากการวเคราะหขอมลในเชงปรมาณไปสอบถามกบ

ผเชยวชาญกอนทจะพจารณาสรปเปนขอเสนอแนะตามวตถประสงค และขนตอนการวจยตอไป

75

บทท 5

สรป สงเคราะห และขอเสนอแนะ

5.1 บทสรปผลการศกษา

นบจากอดตยานทาแพเปนยานการคาขายเกาแกของเชยงใหม ซงมการรจกกนอยาง

แพรหลายมาตงแตในอดต ผานขามหวงเวลากวา 100 ป จากยานรานคา และทอยอาศยของชาวพมา

กลายเปนยานพอคาชาวจน ปจจบนกลายเปนถนนสายสาคญในดานการทองเทยวแหงหนงของเมอง

เชยงใหมซงมสถาปตยกรรมเพอการพาณชยกรรมทสวยงาม และอาคารทางศาสนสถานหลายหลง

นอกจากนนบรเวณถนนทาแพยงมวดพมาทสรางมาเมอหลายรอยป อนเปนการหลอมรวมระหวาง

สถาปตยกรรม และกจกรรมทผานขามเวลามาจนถงปจจบน แตเนองจากกาลเวลา และการใช

ประโยชนทดนทเปลยนแปลงไปภายหลงการพฒนาของเมอง จากพนทยานพาณชยกรรม เรมมการ

เปลยนแปลงพนทเพอการรองรบนกทองเทยว เพมมากขนทาใหการรบรทางจนตภาพของความเปน

ยานประวตศาสตรทเคยหลอมรวมเปนอนหนงอนเดยว เรมไมเดนชดจากปญหาดงกลาวจงนาไปส

โครงการคนควาอสระซงองคประกอบของการศกษามขนตอนดงน (1) สภาพทางกายภาพของถนน

ทาแพปจจบน (2) ประสบการณ และพฤตกรรมของผใชสอยพนท (3) การรบรทางจนตภาพของ

นกทองเทยวชาวไทย (4) ปญหา/อปสรรคททาใหนกทองเทยวไมสามารถจดจาแผนททางจนตภาพ

ได (5) ขอเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพของถนนทาแพ โดยคาดวาผลท

ไดรบจากการศกษานจะปนประโยชนตอหนวยงานทรบผดชอบตอการพฒนาภมทศนเมอง โดย

ศกษาขอมลจากการรบรของนกทองเทยวชาวไทยผเปนใชงานพนท เพอเปนแนวทางการปรบปรง

พนททาแพในอนาคต หรอเพอเปนขอมลประกอบการออกแบบพนทอน

กอนเรมกระบวนการเกบขอมลไดมการทบทวนเอกสารทเกยวของพบวากระบวนการ

รของมนษยนน ถกควบคมดวยปจจยจากการแปลความหมาย ซงการทมนษยจะแปลความหมายได

ถกตอง ตองอาศยสตปญญา และอกปจจยหลกทสาคญคอความรเดมหรอประสบการณเดมอนไดแก

ความคด ความรและการกระทาทไดเคยปรากฎแกผนนมาแลวในอดต นอกจากนยงพบผลงานวจยท

มลกษณะคลายคลงกนแตเปนการสอบถามคนในพนทเทานน

76

ผลจากการทบทวนเอกสารทเกยวของทาใหแนวทางการวจยครงนหนไปเนนเรองการ

ตอบสนองความตองการ และปญหา/อปสรรคของกลมผใชงานพนทจรง (นกทองเทยวชาวไทย)

เปนศนยกลาง เรมดวยการสงเกตการณภาคสนามถนนทาแพ เกบรวบรวมประวตขอมลบรบทพนท

ศกษาในลกษณะทางจนตภาพของเมอง นาผลทไดรบมาประกอบกบขอมลของนกทองเทยวชาว

ไทยทเขามาทองเทยวในเชยงใหม เพอกาหนดชวงอายของกลมเปาหมาย เพอออกแบบจดทา

แบบสอบถามโดยแจกการแจกแบบสอบถามจานวน 80 ชดออกเปน 2 บรเวณพนทศกษาคอบรเวณ

ชวงหวมมถนนทาแพ (ประตทาแพ) และชวงกลางของถนนทาแพ (วดบพพาราม) แลวจงใชวธการ

แจกแบบสอบถามโดยการเลอกกลมตวอยางแบบเผอญกบกลมเปาหมาย 4 กลมคอ นกทองเทยว

ชาวไทย ชวงอาย15-20 ป, 21-30 ป, 31-40 ป และ 40ปขนไปและใชวธเกบขอมลดวยการสมภาษณ

ประกอบกบการกรอกแบบสอบถาม

จากการประมวลผลและวเคราะหขอมลจากแบบสอบถามในเชงสถตพบวามผตอบ

แบบสอบถามทเปนหญงมากกวาชาย (สดสวนรอยละ69 และเพศชายรอยละ 31) สวนใหญมอาย

21-30 ป (รอยละ 52) เปนนกศกษาถง(รอยละ 38) และมรายไดเฉลยอยทตากวา 10,000 บาท (รอย

ละ 38) ซงผตอบแบบสอบถามสวนใหญมาจากตางจงหวดโดยมอตราสวนทมากทสดคอภาคเหนอ

และมพฤตกรรมการเดนทางเขามาเปนครงแรกในพนท (รอยละ 24) ซงมอตราสวนใกลเคยงกบการ

เดนทางเขามา 1-3 เดอนตอครง(รอยละ 23)

อยางไรกตามผลสรปในภาพรวมคอ อาชพ การศกษาและรายไดไมมนยสาคญตอผล

การประเมนแตสมพนธกบวตถประสงคของการทองเทยว และตาแหนงของการแจกแบบสอบถาม

สวนความแตกตางของอาย และเพศมผลตอความแตกตางในการรบรองคประกอบ

หลกทางจนตภาพโดยฝายหญงใหความสาคญกบการเรมจดจาจากสถานททตวเองมสวนรวม หรอ

เปนแหลงนดพบ ความเปนยาน รองลงมาคอจดหมายตาท และเสนทางตามลาดบ ในขณะทฝายชาย

ใหความสาคญกบการเรมจดจาจากเสนทางเปนหลกคอจดจาเสนทางในการเดนทางโดยทางฝายชาย

จะจาเสนทาง หรอสถานทตรงเชงสะพานนวรฐซงเปนจดเรมตนของถนนทาแพไดดมากกวาฝาย

หญง รองลงมาคอจดจาจากจดหมายตา และแหลงนดพบหรอความเปนยาน

ภาพจนตภาพของเมองทเดนชด 10 อนดบแรกของยานทาแพทมความชดเจนใน

มโนภาพของนกทองเทยวคอ แมนาปง (รอยละ19) ยานตลาดวโรรส และสะพานนวรฐรอยละ 15

ประตทาแพ รอยละ 11 ถนนทาแพรอยละ 10 ยานไนทบาซารรอยละ 7 ถนนชางคลาน และจวนผวา

ราชการรอยละ 5 นอยทสดคอโรงแรม IMM) และ Starbuck (รอยละ 4) จากกลมตวอยางทงหมด

แตสงทคาดไมถงคอการทกลมตวอยางไมสามารถรบรถงศาสนสถานไดเลย มเพยงกลมเปาหมาย

หญงชวงอาย 31-40 ป และชาย 41 ปขนไปทจดจาได รอยละ 10 และรอยละ 5 ตามลาดบ

77

กระนนกตามพบวาทกกลมเปาหมายและบางกลมเปาหมายไดกลาวถงปญหา/อปสรรค

บางประเดนทสอดคลองไปในทางเดยวกน จงสรปปญหา/ อปสรรคโดยการวเคราะหภาพรวมของ

ทกกลมไดดงน (1) ไมมสญญาณชแนะ เชน แผนท ปายบอกทาง จดหมายตา ปายจราจร และปญหา

จากปายโฆษณาบดบงปายทบอกขอมล (2) การละเลยคณคาของมรดกทางวฒนธรรมทาใหสภาพ

ทางกายภาพโดยรวมของถนนทาแพไมสงเสรมจนตภาพในพนท (3) ลกษณะของสงปลกสรางทไม

มเอกลกษณ ไมเปนระเบยบ ไมมการควบคมความสง (4) ทางเทาแคบ อปกรณทอานวยความ

สะดวกทไมไดใชงานเกะกะขวางทาง (5) บรรยากาศของบรเวณพนทศกษายงไมสงเสรมการเดน

เทา

5.2 สงเคราะหขอมล

ดงจะเหนไดวาองคประกอบทง 5 ประเภทอนไดแก เสนทาง ขอบเขต ยาน ชมทาง

และเอกลกษณ อยรวมกนเปนองครวมมไดแยกจากกน และประสานกนอยางซบซอนซงแผนท

ดงกลาวไมไดเปนสภาพทปรากฎจรง แตมความสาคญเพยงพอทจะกอใหเกดจนตภาพได

โดยเสนทางหลกทปรากฏในจนตภาพของถนนทาแพไดแก ถนนทาแพ ถนนชางคลาน

ถนนชยภม และถนนคชสาร ขอบเขตของถนนทาแพ ไดแก คเมอง คลองแมขา และแมนาปง โดยม

ยานตลาดวโรรส ยานกาดดอกไม และยานไนทบาซารเปนชมชนทรวมกจกรรมทางการคาขายไว

ทงนนอกจากองคประกอบ 5 ประเภทถนนทาแพยงมสถาปตยกรรมทมคณคาหลาย

ดานทงทางศาสนา และทางพาณชยกรรมซงกระจายอยตลอดชวงความยาวถนน

78

โดยภาพจนตภาพของเมองทเดนชด 10 อนดบแรกในมโนภาพของนกทองเทยวคอ

แมนาปง ยานตลาดวโรรส สะพานนวรฐ ประตทาแพ ถนนทาแพ ยานไนทบาซาร ถนนชางคลาน

จวนผวาราชการโรงแรม IMM และStarbuck

แตเมอเปรยบเทยบกบจนตภาพของถนนทาแพในปจจบน (รปท 43) กบขอมลทสรป

จากแบบสอบถามในหมวดท 2 (การรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพ) พบวานกทองเทยวชาว

ไทยไมสามารถรบรไดถงจนตภาพ (ภาพท 45) ดงตอไปน

- เสนทางรองทเชอมระหวางยานตลาดวโรรส และระหวางถนนทาแพ

- สถาปตยกรรมทมคณคาทางพาณชยกรรม

79

- สถาปตยกรรมทมคณคาทางศาสนาเชน วดแสนฝาง วดบปผาราม วดเชตวน และวด

มหาวน

ทงนจนตภาพทนกทองเทยวไมสามารถรบรได สอดคลองกบลกษณะทางกายภาพท

นกทองเทยวไดกลาวถงปญหา/ อปสรรคของการรบรวา ไมมแผนท ปายบอกทาง หรอจดหมายตา

รวมจนถงลกษณะของสงปลกสรางทไมมการควบคมความสง ทาใหเกดบรเวณมมอบของสายตา

บดบงอาคารทมคณคาทาใหไมสามารถรบรไดถงจนตภาพของพนทเทาทควรจะเปน (รปท 45)

5.3 เสนอแนะแนวทางการศกษา

เมอถงขนตอนเสนอแนะแนวทางการขจดหรอบรรเทาปญหา/อปสรรคไดพบวาสาเหต

สวนใหญของปญหา/อปสรรคททาใหนกทองเทยวไมสามารถรบรจนตภาพของถนนทาแพ รวม

เปนขอเสนอแนะหลกคอ

1 การขาดสญญาณชแนะ

2 การละเลยคณคาของมรดกทางวฒนธรรม

3 การสรางบรรยากาศในการเดนเทา

ในหวขอท 1 การขาดสญญาณชแนะ ไดเสนอแนะใหมการกาหนดปายทมลกษณะ

เฉพาะสอถงเอกลกษณของพนทถนนทาแพโดยมรายละเอยดชดเจนทง ชอของสถานทและชอซอย

โดยมการจดทาแบบสองภาษาและมขนาดตวอกษรทมองเหนไดงาย ตาแหนงในการตดตงปายท

สามารถมองเหนไดชดเจน โดยอาจมการบอกเตอนของสญญาณชแนะเปนระยะทางกอนจะถง

สถานทสาคญ หรอรายละเอยดความเปนมาของสถานทซงจะทาใหนกทองเทยวสามารถรบรได

รวมจนถงควบคมขนาดของปาย

80

โดยกาหนดตาแหนงการตดตงปาย หรอซมประตทบรเวณชมทาง ซงเปนการเชอมตอ

กนระหวางชมทางท 1 (ถนนทาแพและถนนคชสาร) ชมทางท 2 (ถนนทาแพและถนนกาแพงดน)

ชมทางท 3 (เชงสะพานนวรฐและถนนทาแพ) เพอใหเกดความชดเจนของสญญาณชแนะเปนลาดบ

ทนกทองเทยวจะจดจาเปนจดหมายตาสาหรบการเชอมตอเสนทางรอง

จดถดไปเปนปากทางของตรอกเหลาโจว เพอสรางสญญาณชแนะและเพมศกยภาพใน

การเชอมตอของเสนทางรอง (ถนนวชยานนท) ทเชอมระหวางเสนทางหลก (ถนนทาแพ) และยาน

ตลาดวโรรส ใหชดเจนมากยงขน

ในหวขอท 2 การละเลยคณคาของมรดกทางวฒนธรรมไดเสนอแนะใหมการดาเนน

การปรบปรงสภาพของอาคารเกาตามระบบการลงทะเบยนโบราณสถานซงสถาปตยกรรมบนถนน

ทาแพสามารถแบงออกได 4 ประเภทดงน

1 โบราณสถานซงไดรบการขนทะเบยนโดยศลปากรไดแกอาคารและสงกอสรางทขน

ทะเบยนโบราณสถานโดยกรมศลปากร โดยคลอบคลมถงอาคาร อนสาวรย ศาลเจา สะพานและ

สงกอสรางอนๆซงมคณคาทางดานศลปะ ประวตศาสตร โบราณคด ตามเกณฑของกรมศลปากร

โดยจะไดรบการคมครอง และควบคมการกอสราง ตอเตมหรอดดแปลงตามพระราชบญญต

โบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑสถานแหงชาต พ.ศ.2504 และแกไขเพมเตม

พ.ศ.2535 ในทนไดแก ประตทาแพ

ซงเหมาะสมกบการอนรกษประเภทการซอมแซมหรอ การปฎสงขรณ (Restoration)

เปนการซอมแซมอาคารใหกลบคนสสภาพเดม โดยการสรางทดแทนของเดมทสญหายไปใน

ชวงเวลาหนง และรอถอนสวนทเพมเตมหรอตอเตมใหมในชวงอกเวลาหนงออกจนมสภาพเหมอน

อาคารเดมเมอแรกสราง

2 อาคารทมคณคาในการอนรกษสง ไดแกอาคารหรอสงกอสรางทพบการสารวจวาม

คณคาในหลายดานอยในระดบสง เชน ในดานอาย รปแบบทางสถาปตยกรรม เทคนคฝมอ ความ

เกยวเนองกบประวตศาสตร ความสาคญตอชมชน ความผกพนทางดานศาสนาความเชอ หรอเปน

สงทถอสญลกษณ เอกลกษณของชมชน และลกษณะเดนของพนท และยงคงสบทอดคณคา

ความสาคญนนมาไดจวบจนปจจบนในระดบสงในแงของ สภาพทางเทคนค (Technical Condition)

และความแทดงเดม (Authenticity) อาท ศาสนสถานเกาแก ทอยคชมชน ตาหนกเกาของวงในอดต

กลมอาคารเกาขนาดใหญ เปนตน นอกจากนยงรวมถงอาคารทเปนภมสญลกษณ (Local Landmark)

เกาแก ของพนทหรอชมชนทสาคญดวย ในทนไดแกวดแสนฝาง วดบปผาราม วดเชตวน วดมหาวน

ซงเหมาะสมกบการอนรกษประเภทการการสงวนรกษา (Conservation) เปนการสงวน

รกษาทรพยากรใหสามารถใชประโยชนไดนานตอไปอกในอนาคต

81

3 อาคารทมคณคาในการอนรกษกลาง ไดแกอาคารหรอสงกอสรางทพบการสารวจวา

มคณคาในหลายดาน หรอไมวาจะเปนดานใดดานหนงในระดบกลาง เชน ในดานอาย รปแบบทาง

สถาปตยกรรม เทคนคฝมอ ความเกยวเนองกบประวตศาสตร ความสาคญตอชมชน ความผกพน

ทางดานศาสนา ความเชอ หรอเปนสงทถอสญลกษณ เอกลกษณของชมชน และลกษณะเดนของ

พนท และยงคงสบทอดคณคาความสาคญนนมาไดจวบจนปจจบนในระดบกลางในแงของสภาพ

ทางเทคนค และความแทดงเดม สามารถปรบปรงใหกลบมาในสภาพเดมไดโดยงาย ในทนไดแก

อาคารไมฉลลวดลายขนมปงขง อาคารเหลยวยงงวน อาคารกตพานช อาคารรตนผล และอาคารเกา

ตรงสแยกวดอปคต

ซงเหมาะสมกบการอนรกษประเภทการฟนฟและบรณะปรบปรงใหม (Rehabilitation

and Renovation) การฟนฟบรณะและปรบปรงใหมเปนการซอมแซมอาคารเดมใหอยในสภาพด

และสามารถใชประโยชนไดอก อาจเปลยนแปลงภายในเพอใหสามารถรองรบความตองการใน

ปจจบน

4 อาคารทมคณคาในการอนรกษนอย ไดแกอาคารหรอสงกอสรางทพบการสารวจวาม

คณคาในหลายดานหรอดานใดดานหนงในระดบนอยถงปานกลาง เชน ในดานอาย รปแบบทาง

สถาปตยกรรม เทคนคฝมอ ความเกยวเนองกบประวตศาสตร ความสาคญตอชมชน ความผกพน

ทางดานศาสนา ความเชอ หรอเปนสงทถอสญลกษณ เอกลกษณของชมชนและลกษณะเดนของ

พนท และยงคงสบทอดคณคาความสาคญนนมาไดจวบจนปจจบนในระดบกลา งในแงของ สภาพ

ทางเทคนค และความแทดงเดมสามารถปรบปรงใหกลบมาในสภาพเดมไดแมจาเปนจะตองมการ

ดาเนนการอยในระดบสง และยงรวมถง อาคารหรอสงกอสรางทสรางขนใหมแตมคณลกษณะทด

กลมกลนกบพนท ในทนไดแกเรอนไมชนเดยว และสองชนดงเดมในชมชน ซงเหมาะสมกบการ

อนรกษประเภทการฟนฟบรณะปรบปรงใหม หรอการสงวนรกษา (สานกผงเมอง, 2547: 27-28.)

นอกจากการปรบปรงสภาพของอาคารเกาตามระบบการลงทะเบยนโบราณสถานแลว

ยงไดเสนอแนะเพมเตมถงการจดวางองคประกอบตางๆ ไมใหมสงกดขวางมมมองท (1) เขาสตว

ประตทาแพเพราะ ประตทาแพเปนเอกลกษณทสาคญของพนท มการปลกไมยนตนบรเวณดานหนา

อาคารโรงแรมบรเวณหวมมถนนทาแพเพอใชตนไมเปนฉากปดบงมมมองไมใหเหนตวอาคารมม

ความสงจนขมความสาคญของพนทมความสาคญทางประวตศาสตร เพอเนนแนวแกนสายตาสลาน

ประตทาแพ

82

มมมองท (2) เปนมมมองบรเวณสแยกวดแสงฝาง ซงจากดความสงของอาคารรอบ

บรเวณศาสนสถาน การเปดพนทโลงระหวางถนน ทางเดนเทาเพอใหผใชงานเกดปฎสมพนธ

ระหวางพนทศาสนสถาน หรอเพมพนทสเขยวบรเวณสวนพนทสาคญทางดานหนาของศาสนสถาน

เพอจดพกผอนสายตาระหวางถนน เพอสงเสรมการรบรทางจนตภาพของพนทเพมมากยงขน

มมมองท (3) เปนมมมองจากเชงสะพานนวรฐ ซงเนนในเรองพนทสเขยวซงเพมเตม

จากทมอย เดม รวมจนถง การเปดพนทโลงบรเวณหวมมถนน และมการสรางอาคารท เปน

เอกลกษณทางสายตาขนบรเวณหวมมของถนนทาแพเพอใหนกทองเทยวทเดนทางเขามาในพนท

รสกถงการมาถงพนทศกษา โดยมจดประสงคเพอใหบรการขอมลแกนกทองเทยวชาวไทยและชาว

ตางประเทศเสมอนประตสการทองเทยวถนนสายวฒนธรรมประจาเมองเชยงใหม

83

นอกจากนทางผวจยไดอางองขอมลจาก Attributes of Good Sidewalk Corridors (City of

Portland Office of Transportation Engineering and Development Pedestrain Transportation

Program, [online], 2555) เพอเสนอแนะขอมลสาหรบสงเสรมบรรยากาศทางเดนเทาไดอย 5 ขอคอ

(1) Accessibility ความสามารถในการเขาถงไดงายของทกเพศวย (2) Adequate Travel Width ม

ความกวางของทางเทาในขนาดทเหมาะสมสามารถเดนสวนกนไดโดยสะดวก (3) Safety คนเดน

เทารสกไดถงความสะดวกและปลอดภย จากการสญจรโดยไมตองกงวลจากรถยนตทสญจรไปมา

(4) Continuity เปนทางสญจรทเดนไดอยางตอเนองไมทาใหผใชงานตองเดนออกนอกเสนทางโดย

ไมจาเปน (5) Landscaping ลกษณะของพรรณไมท เลอกมาปลกบรเวณทางเดนเทาตองมความ

เหมาะสมกบการใชงาน สามารถสรางบรรยากาศจลภาค (Micro Climate) ทรมรน ทาใหเกดความ

สบายตา และสบายใจแกผใชงาน (6) Social Space มพนททเออใหเกดปฎสมพนธกนระหวาง

ผใชงาน เชนพนทนงคอย พนทนดพบ (7) Quality of Space ทางเดนเทาควรสอถง เอกลกษณของ

พนททงทางดานเศรษฐกจ และความเปนชมชนของพนทศกษา

โดยอาจกลาวไดวาการสงเสรมบรรยากาศของทางเดนเทาในถนนทาแพควรมการเพม

ทางลาดเพออานวยความสะดวกแกทกเพศวย มการจดระเบยบของสงอานวยความสะดวกใหเรยง

เปนแนวเพอสรางการเดนทสะดวกและตอเนองมากยงขน มแนวรวหรอลกษณะของการปลกตนไม

พมเตย ไมยนตนเพอสรางบรรยากาศใหเกดความรมรนเพอสงเสรมการเดนเทา โดยเลอกใชพนธไม

ทองถนเพราะจดหาไดงาย มราคาถก มความทนทานตอสภาพแวดลอมสงกวาตนไมจากตางถน ทา

ใหมการดแลรกษาทงายและการเจรญเจบโตกจะเปนไปไดดเพราะมความเคยชนตอสภาพภมอากาศ

อยแลวโดยลกษณะของการปลกตนไมในแตละพนทโดยการปลกตนไมชนดเดยวกนเปนกลมใหญ

หรอปลกเปนแนวยาวตลอดสองฝงถนนจะทาใหพนทเกดเอกลกษณขนในพนท และเกดความรสก

เปนอนหนงเดยวกน รวมจนถงแนวเชอมตอระหวางทางเดนรถและทางเดนเทาโดยมพนทนงพก

84

คอยทเออตอการเกดปฎสมพนธกนระหวางผใชสอย โดยมลกษณะการเลอกใชวสด และการสราง

บรรยากาศทสอถงความเปนถนนวฒนธรรมของยานทาแพ

ขอเสนอแนะดงกลาวหากนาไปใชเสรมกบขอเสนอแนะทางกายภาพทเหมาะสมใน

การปรบปรงสภาพแวดลอมทางจนตภาพ เชอวาจะชวยลดปญหา/อปสรรคทสาคญของการรบร

จนตภาพของถนนทาแพโดยนกทองเทยวชาวไทยตอไป

5.4 ปญหา และอปสรรคทพบในการศกษาวจย

5.4.1 การสรางแบบสอบถามเพอเกบขอมลทาไดยากและขาดความสมบรณ เชนผตอบแบบสอบปฎ

เสธการตอบแบบสอบถามทนท เพราะรสกเหมอนถกทดสอบความจา และผตอบแบบสอบถาม

สวนใหญไมมประสบการณอานขอมลจากแผนทมากอนทาใหการตอบแบบสอบถามเปนไปไดยาก

5.4.2 มแบบสอบถามเสยเนองจากผตอบมเวลาทาไมนานนกและโดยสวนมากไมชอบเสนอความ

คดเหนในการสอบถามแบบสอบถามผทาวจยจงเนนสถานททกลมตวอยางมเวลาในการทาเชน มา

นงบรเวณลานประตทาแพ มานงในวดบพพาราม รานกาแฟขางถนนทาแพ และMcdonald ทอยตด

กบลานประตทาแพ

5.4.3 การแจกแบบสอบถามตางๆบางกลมเปาหมายยงกระจายไดไมเพยงพอ เนองจากการสมแบบ

ชวงชน โดยมการเลอกพนทในการแจกแบบสอบถาม และการเลอกกลมตวอยางแบบเผอญ ซง

กระบวนการในการสมกลมตวอยางไมสามารถระบไดถงความแตกตางของชวงนยสาคญทางสถต

กลาวคอ มใชการนบจานวนผใชงานพนททงหมดแตเปนการวดจากกลมตวอยางทใหความรวมมอ

ในการทาแบบสอบถามเทานน เชนกลมเปาหมายอาย 31-40 ปเพศชายมผตอบแบบสอบถามแค

เพยงคนเดยว เหลานเองอาจทาใหการประมวลสถตขอมลเชงปรมาณของผเขามาใชพนทอาจ

คลาดเคลอนได

5.4.4 การวดขอมลเชงสถตททาไดยากเนองจากไมสามารถประเมนผลแผนททางจตเปนตวเลขได

เนองจากเปนสถตเชงคณภาพ จงใชอตราสวนรอยละจากลาดบการเรยงสถานท ทผตอบตอบ

แบบสอบถามโดยการถวงคาคะแนนเรยงลาดบจากลาดบทจาไดเปนสาคญ ในการศกษาครงตอไป

การสอบถามแบบสอบถามทางดานจนตภาพของพนท ในสวนของชอสถานทศกษาตางๆ ผวจยควร

จดหมวดหมของสถานทตามจนตภาพของเมองอยางชดเจนแยกเปน เสนทาง ขอบเขตของพนท

ยาน ชมทางชมชน สงสาคญหรอสญลกษณทเดนชด เพอเปนการงายตอการรวบรวมขอมลศกษา

เพอวเคราะหในลาดบตอไป

85

5.5 ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยขนตอไป

ผทาการวจยพบประเดนทนาสนใจในการศกษาตอเนองหลายประเดนเชน

5.5.1 ความหมายในดานการใชงานและในดานอารมณทมผลในการจาโครงสรางเมองจากการศกษา

พบวาความหมายของสถานทไมวาจะเปนดานการใชงาน หรอดานอารมณมผลตอการจามากใน

กลมนกทองเทยวชาวไทย เชน โรงแรม IMM เนองจากม Mcdonald ทเปนเหมอนจดนดพบของ

นกทองเทยว ตลาดวโรรส และไนทบาซาร

5.5.2 ขอบเขต อทธพลขององคประกอบ โครงสรางเมองทมเอกลกษณชดเจนทสงผลตอการจา

องคประกอบยอยภายในตวเมองยกตวอยาง เชน แมนาปง มขอบเขตอทธพลททาใหเกดการเรม

จดจาสถานทรอบๆเชน จวนผวาราชการ สะพานนวรฐ วดอปคต ไดซงขอบเขตนจะเกดในรศม

เทาใดและเปนผลมาจากอะไร

86

บรรณานกรม

จงหวดเชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 16 มกราคม 2555, เขาถงไดจาก

http://th.wikipedia.org/wiki/จงหวดเชยงใหม

จรสนนท สทธเจรญ. “พฤตกรรมการทองเทยวในภาคเหนอของนกทองเทยวชาวไทย.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม, 2550.

จาเนยร ชวงโชต. จตวทยาการรบรและเรยนร. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา, 2516.

เชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 30 สงหาคม 2554, เขาถงไดจาก http:// www.googleearth.com

ฐานขอมลการคาการลงทนจงหวดเชยงใหม. สถตนกทองเทยวในประเทศและตางประเทศ.

[ออนไลน], เขาถงเมอ 29 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก

http://www.tisccm.moc.go.th/group7_1_view2.php

เทศบาลนครเชยงใหม. ขอมลดานเศรษฐกจของเทศบาลนครเชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ

29 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก http://www.cmcity.go.th/aboutus/economic.php

บญเสรม สาตราภย, เชยงใหมในความทรงจา. เชยงใหม: Chao, 2554. (พมพในงานนทรรศการ

ภาพถาย Chiang Mai Now & Then 2554).

แปลเมอง บทความเรยบเรยงเกยวกบชมชนเมอง. กรงเทพฯ: ม.ป.พ., 2544.

ประวตวดอปคต. [ออนไลน], เขาถงเมอ 31 มกราคม 2555. เขาถงไดจาก

http://www.upacoot.com/page01.html

เผดมเกยรต สขกนต. “การเปลยนแปลงตามชวงเวลาบนพนทประวตศาสตร กรณศกษา

กาแพงเมอง เชยงใหม.” การศกษารายบคคลในทางสถาปตยกรรมศาสตร

สาขาสถาปตยกรรมศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2548.

ยานถนนทาแพ. [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2555, เขาถงไดจาก

http://muslimchiangmai.net/index.php?topic=2422.0

วดมหาวนจงหวดเชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 31 มกราคม 2555, เขาถงไดจาก

http://www.comingthailand.com/chiangmai/wat-mahawan.html

วมลสทธ หรยางกล. พฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541.

สานกงานสถตแหงชาต. บทสรปสาหรบผบรหารการสารวจพฤตกรรมการทองเทยวของชาวไทย

พ.ศ.2554. [ออนไลน], เขาถงเมอ 23 ธนวาคม 2554. เขาถงไดจาก

http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/theme_2-3-5.html

87

สานกงานจงหวดเชยงใหม. บรรยายสรปจงหวดเชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 16 มกราคม 2555.

เขาถงไดจาก http://www.chiangmai.go.th/meet_file/sarupCM.pdf

สานกผงเมองกรงเทพมหานคร. แผนทชมชนกรงรตนโกสนทร. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.,

2549.

อน เหนหาด. ทาแพตะวา. หนงสอชดสงคมเมองเชยงใหม เลม14. เชยงใหม: นพบรการพมพ, 2549.

วดบปผาราม ทาแพ เชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 31 มกราคม 2555, เขาถงไดจาก

http://www.klongdigital.com/webboard3/55402.html

Chalee. วดบปผาราม ทาแพ เชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 31 มกราคม 2555, เขาถงไดจาก

http://www.klongdigital.com/webboard3/55402.html

City of Portland Office of Transportation Engineering and Development Pedestrain

Transportation Program, Portland Pedestrian Design Guide. เขาถงเมอ

24 กมภาพนธ 2555. [ออนไลน], เขาถงไดจาก

http://www.portlandonline.com/transportation/index.cfm?c=34778&a=61759

Oknation. เจดยพมาทวดแสนฝาง จ.เชยงใหม. [ออนไลน], เขาถงเมอ 31 มกราคม 2555.

เขาถงไดจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=24710

88

ภาคผนวก

89

แบบสอบถาม

เรองการรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพของนกทองเทยวชาวไทยบรเวณยานถนนทาแพ จงหวดเชยงใหม

คาชแจง จดมงหมายของแบบสอบถามนเพอสารวจการจดจาลกษณะโครงสรางองคประกอบหลกของสงทอย

รอบตว (เชน สงกอสราง ถนน ลาคลอง ตนไม ฯลฯ) บรเวณแนวถนนทาแพเพอนาผลทไดไปศกษาในดานการ

รบรสงทอยรอบตวภายในเมอง

หมวด 1: เปนขอมลสวนตว

หมวด 2: เปนขอมลวดตวแปรในดาน การรบร ความคดเหน

คาแนะนาในการตอบแบบสอบถาม

1 เขยนเครองหมาย ในชองสเหลยมหนาขอทถกเลอก

2 หากตองการเปลยนขอทถกเลอก แกไขใหมโดย

3 กรณาตอบใหครบทกขอ

หมวด 1: ขอมลสวนตว

1 เพศ 1 ชาย 2 หญง

2 อาย 1 15-20 ป 2 21-30 ป

3 31-40 ป 4 41 ปขนไป

3 อาชพ 1 รบราชการ 2 พนกงานรฐวสาหกจ 3 พนกงาน

บรษท 4 นกเรยน/นกศกษา 5 ประกอบธรกจสวนตว 6 แมบาน

7 ยงไมประกอบอาชพ 8 อนๆ (โปรดระบ) ..........................................................

4 รายไดเฉลยตอเดอน 1 ตากวา 10,000 บาท 2 10,000-19,999 บาท

3 20,000-29,999 บาท 4 30,000 บาทขนไป

5 การศกษา 1 ประถมศกษา 2 มธยมศกษาตอนตน 3 มธยมศกษาตอนปลาย

4 อนปรญญา-ปรญญาตร 5 ปรญญาโทขนไป

6 ทอย 1 กรงเทพมหานคร โปรดระบเขต.......................................................................................

2 ตางจงหวด โปรดระบจงหวด.................................................................................

90

7 ทานเดนทางเขามาบรเวณถนนทาแพดวยวดถประสงคใดบาง (เลอกตอบไดมากกวา 1 ขอ)

1 ทองเทยว 2 ชอปปง

3 เพอผานตอไปยงบรเวณอน 4 อนๆ (โปรดระบ)...................................................

8 ทานเดนทางเขามาบรเวณถนนทาแพบอยเพยงใด

1 นอยกวา 1 เดอน 2 1-3 เดอน 3 4-6 เดอน

4 7-9 เดอน 5 10-12 เดอน 6 มากกวา 12 เดอน

7 มาเปนครงแรก

หมวด 2: การรบรองคประกอบหลกทางจนตภาพ (ภาพทปรากฏในจตแทนสภาพแวดลอมภายนอก) และการจด

กลมในการรบร

1 ใหทานจาสถานทแลวนาไปใสในแผนททอยหนาตอไป โดยใสหมายเลข ไลเรยงลาดบ 1,2,3 … ไปเรอยๆ

พรอมเขยนชอสถานทไวดานหลงหมายเลข เรมจากสถานทจาตาแหนงได (อานๆผานๆเทยวเดยว และทาเทาทจา

ได โดยหามเปดกลบมาดอก)

สะพานนวรฐ, แมนาปง, จวนผวาราชการ ,พทธสถานเชยงใหม, ยานตลาดวโรรส, กาดดอกไม,

โรงเรยนคาเทยง, ถนนทาแพ, วดอปคต, สแยกวดอปคต, ตกเกาสแยกอปคต, ถนนวชยานนท,

ธนาคารธนชาต, ถนนชางคลาน, ยานไนทบาซาร, บานทาแพ, รตนผล, บรแสควร, ตนตราภณฑเกา,

ถนนขวงสเมร, ตรอกเหลาโจว, ตกกตพานช, โรงแรม small, ธนาคารกรงเทพ, สะพานแมขา,

โรงแรมทาแพอนน, ชาระมงค(บานขนมปงขง), วมลทาแพ, วดแสนฝาง, ธนาคารกรงศรอยธยา,

วดบปผาราม, อาคารAIS, ฝาย, ถนนชางมอยตดใหม, Orient Thai, สานกงานควบคมความประพฤต,

ธนาคารนครหลวงไทย, ธนาคารกสกร, ธนาคารออมสน, ธนาคารธนชาต, วดเชตวน, โรงแรมรงเรอง

, วดมหาวน, โรงแรม Mo room, แหนมปายน, โรงแรม IMM, Air Asia, Star Buck, ประตทาแพ,

ถนนชยภม

91

ใสหมายเลข ไลเรยงลาดบ 1, 2, 3 .... พรอมเขยนชอสถานทไวดานหลงหมายเลข เรมจากสถานททจาตาแหนงได

92

1 ลกษณะองคประกอบเมอง ของถนนทาแพ หมวดใด ทสงเสรมใหทานสามารถจดจาถนนทาแพได (เรยง

ตามลาดบจากมากไปนอย)

1 เสนทาง เชน ถนน แมนา โปรดระบ.......................................................................................

2 ขอบเขตของพนท โปรดระบ..................................................................................................

3 ยาน ความเปนเอกลกษณของพนท โปรดระบ........................................................................

4 ชมทางชมชน หรอทรวมกจกรรม โปรดระบ..........................................................................

5 สงสาคญหรอสญลกษณทเดนชด ทหมายตา โปรดระบ..........................................................

6 อนๆ (โปรดระบ) ....................................................................................................................

2 สภาพทางกายภาพของถนนทาแพปจจบน ชวยสงเสรมใหทานสามารถจดจา แผนทจนตภาพหรอไม

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

3 ปญหา และอปสรรค ทางกายภาพของถนนทาแพททาใหทานไมสามารถจดจาสถานทดงกลาวได

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

4 ขอเสนอแนะในการปรบปรงลกษณะทางกายภาพของถนนทาแพเพอสงเสรมการจดจาสถานทดงกลาว

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................

จบแบบสอบถาม

ขอขอบพระคณทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

93

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวนนทนช พศทธกล

ทอย 199/41 ถนนชางคลาน ตาบลชางคลาน อาเภอเมอง

จงหวดเชยงใหม 50100 โทรศพท (053) 272021

E-mail archifern@gmail.com

วน เดอน ป เกด 6 เมษายน พ.ศ.2530

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2553 สาเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

พ.ศ. 2553 ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต

หลกสตรภมสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต

ภาควชาออกแบบและวางผงชมชนเมอง

คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร