การค้าสินค้าและ การอํานวยความสะดวกทางการค้าtdri.or.th/wp-content/uploads/2012/11/paper_2_CI_Ye2012.pdf ·

26 พฤศจกายน 2555 ณ หองบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร บ โรงแรมเซนทาราแกรนด เซนทรลเวลด 1

การสมมนาวชาการประจาป 2555

“ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน: มายาคต ความเปนจรง โอกาสและความทาทาย”

(ASEAN Economic Community: Myths, Reality, Potentials and Challenges)

หวขอท 2.

การคาสนคาและ

การอานวยความสะดวกทางการคา

โดย

เชษฐา อนทรวทกษ

สเมธ องกตตกล

ณฐวฒ ลกษณาปญญากล

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

รวมจดโดย

มลนธชยพฒนา

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

สภาหอการคาแหงประเทศไทย

สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

และ

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย


การคาสนคาและ

การอานวยความสะดวกทางการคา

เชษฐา อนทรวทกษ

สเมธ องกตตกล

ณฐวฒ ลกษณาปญญากล

1. บทนา

บทความนมวตถประสงคเพอนาเสนอและวเคราะหประเดนสาคญ (issues) ในเรองเกยวกบ

การคาสนคาและการอานวยความสะดวกทางการคาภายในภมภาคอาเซยน โดยเราจะทาการวเคราะห

ในสามประเดนหลกคอ เรองการลดภาษศลกากร (tariff reduction) เรองการขจดอปสรรคทางการคาท

ไมใชภาษ (elimination of non-tariff measures) และเรองการอานวยความสะดวกทางการคาและการ

ขนสง (trade and transport facilitation) โดยเรามองวาประเดนเหลานมความสาคญเปนอยางมากตอ

การคาสนคา (trade in goods) ของไทยและเราควรใหความสาคญเปนพเศษ กลาวอกนยหนงคอ เราคด

วาประเดนเหลานเปน “ความเปนจรง (Reality)” และเปน “ความทาทาย (Challenges)” ทไทยตองเผชญ

และควรมการเตรยมความพรอมเพอใหไทยสามารถไดรบประโยชนสงสดจากการเขารวมประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community)

เนอหาในตอนท 2 จะเปนการวเคราะหเรองการลดภาษศลกากร โดยประเดนหลกทเราตองการ

นาเสนอคอ ภาษศลกากรของประเทศในอาเซยนสวนใหญไดลดเปนศนยหมดแลวตงแตป 2553 ภาษท

ยงหลงเหลออยในปจจบน (2555) เปนภาษนาเขาของประเทศ CLMV เปนหลก โดยภาษของประเทศ

เหลานมกาหนดทจะลดเปนศนยภายในป 2558 ประโยชนดานการประหยดภาษทไทยควรจะไดรบสวน

ใหญจงนาจะเกดขนไปแลว อยางไรกตามในตอนนเราจะนาเสนอดวยวาแมการลดภาษของประเทศใน

อาเซยนจะเกดขนแลวเปนสวนมากแต “การใชสทธประโยชนดานภาษศลกากร” ของผประกอบการไทย

ยงไมสงนกและไทยจะสามารถประหยดภาษไดอกมากหากเรากระตนใหมการใชสทธประโยชนอยาง

เตมท เนอหาในตอนท 3 เปนการนาเสนอภาพความเปนจรงของอปสรรคทางการคาทไมใชภาษของ

ประเทศในอาเซยน ประเดนหลกทเราตองการนาเสนอในสวนนคอมาตรการเหลานถกนามาใช

คอนขางมากและจะมนยสาคญตอการคาสนคาเปนอยางยง กลาวอกนยหนงคอแมวาภาษของประเทศใน

อาเซยนจะเปนศนยเกอบหมดแลวแตมาตรการทไมใชภาษเหลานยงคงอย และนาจะเปนอปสรรคตอ

การคาสนคาไมนอยไปกวามาตรการดานภาษ เนอหาในตอนท 4 ซงเปนประเดนหลกของบทความนคอ

การนาเสนอแนวความคด สถานะ แนวโนม และประเดนทางนโยบายทสาคญเกยวกบการอานวยความ

2 การสมมนาวชาการประจาป 2555 เรอง “ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน: มายาคต ความเปนจรง โอกาสและความทาทาย”

สะดวกทางการคาและการขนสง โดยประเดนหลกในสวนนคอการเนนใหเหนความสาคญของการอานวย

ความสะดวกทางการคา โดยเฉพาะระบบ National Single Window ซงอาจมการยกระดบไปสการเปน

ASEAN Single Window ในอนาคต รวมถงความสาคญของการเชอมโยงการขนสงทางบกระหวาง

ประเทศไทย ประเทศ CLMV และจนตอนใต เนอหาในตอนท 5 จะเปนการประมาณการผลกระทบท

นาจะเกดขนกบเศรษฐกจไทย โดยเปรยบเทยบสามกรณคอ กรณแรกคอการลดภาษนาเขาของประเทศ

CLMV เปนศนยหมดทกรายการสนคา กรณทสองคอการการการปรบปรงการขนสงทางบกระหวาง

ประเทศไทย ประเทศ CLMV และจนตอนใต และ กรณทสามคอการปรบปรงกระบวนการศลกากรของ

ประเทศไทยและประเทศในอาเซยน โดยเฉพาะอยางยง การปรบใหกระบวนการศลกากรเปนระบบ

National Single Window ซงจะสงผลมากตอการลดคาขนสงระหวางประเทศอาเซยนดวยกนเองและ

ประเทศอาเซยนกบประเทศอนๆ นอกภมภาค การวเคราหในสวนนจะใชแบบจาลอง Global Trade

Analysis Project (GTAP) เปนเครองมอในการวเคราะห ประเดนหลกทเราตองการนาเสนอในสวนนคอ

ประโยชนทไทยจะไดรบจากการการการปรบปรงการขนสงทางบกและกระบวนการศลกากรมนยสาคญ

ไมยงหยอนไปกวาประโยชนทไทยจะไดรบจากการลดภาษของประเทศ CLMV เนอหาในตอนท 6 ซง

เปนตอนสดทาย จะเปนการสรปประเดนและขอเสนอแนะทางนโยบาย

2. การลดอตราภาษศลกากร

2.1 มงสการเปนตลาดและฐานการผลตรวมกน: การเคลอนยายสนคาอยางเสรภายในอาเซยน

ภายในป 2558

0อาเซยนเปนกลมประเทศคคาทมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรมของไทย

โดยมมลคาการคาระหวางกนเพมขนมาโดยตลอด จนในปจจบน อาเซยนไดเปนประเทศคคาอนดบหนง

ของไทย 0

เพอใหเกดเขตการคาเสรอาเซยน ในการประชมสดยอดผนาอาเซยนครงท 13 ระหวางวนท 19-

22 พฤศจกายน 2550 ไดมการลงนามในปฏญญาวาดวยแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

(ASEAN Economic Community: AEC) โดยมเอกสารประกอบคอแผนการดาเนนงาน (AEC Blueprint)

และตารางเวลาดาเนนงาน (strategic schedule) แผนงานดงกลาวมเปาหมายทจะจดตงประชาคม

เศรษฐกจอาเซยนใหเสรจสนภายในป 2558

การเปดเสรทางการคาตามความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area:

AFTA) เปนอกประเดนหนงทมความสาคญตอผประกอบการในประเทศไทยและคคา เนองจากความตก

ลงชวยเพมโอกาสใหแกผประกอบการสามารถขยายตลาดไปสตลาดระดบภมภาคทมประชากรมากถง

580 ลานคน และสามารถจดหาแหลงวตถดบ แหลงพลงงาน แรงงาน และทนทมอยภายในภมภาค จน

นาไปสการมขดความสามารถในการแขงขนทสงขนได

Anderson and van Wincoop (2004) ใชแบบจาลองทางเศรษฐศาสตรเพอประมาณการตนทน

ในการคาสนคาระหวางประเทศวาเกดจากตนทนดานใดบาง การศกษาพบวา กาแพงภาษศลกากร

มาตรการทางการคาทไมใชภาษ คาเสยโอกาสระหวางการรอนาของออกจากดานศลกากร และคาขนสง


สนคาคดเปนตนทนทเพมขนจากตนทนการผลตสนคาอกคดเปนอตราเทยบเทากบอตราภาษศลกากรท

ระดบรอยละ 281

Duval and Utoktham (2011) ไดประมาณการตนทนในการคาสนคาระหวางประเทศทอยใน

ภมภาคเดยวกน (intra-regional trade cost) พบวา (ดภาพท 2) ตนทนในการคาสนคาระหวางกนเองใน

อาเซยนซงมอตราเทยบเทากบอตราภาษศลกากรทระดบรอยละ 53 อยในระดบตากวาในหลายๆ ภมภาค

อยางไรกตาม ในสภาพการแขงขนของโลกทเปลยนแปลงไป ยทธศาสตรการมงไปสการเปนตลาดเดยว

และฐานการผลตรวมภายใตแผนงานการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน จะสามารถชวยลดตนทนใน

การคาสนคาระหวางประเทศใหแกทงผประกอบการและหนวยงานภาครฐทเกยวของไดอกมาก

(ดภาพท 1)

จากงานศกษาทผานมาดงกลาว จะเหนวาตนทนการคาสนคาทงดานภาษศลกากร อปสรรค

ทางการคาทไมใชภาษ และประสทธภาพในการขนสงสนคามนยสาคญตอการคาระหวางประเทศเปน

อยางมาก เราจงจะทาการศกษาในประเดนเหลานในรายละเอยดในบทความฉบบน

ภาพท 1 ตนทนเฉลยในการคาสนคาระหวางประเทศ

ทมา: Anderson and van Wincoop (2004)

1 เชน หากตนทนในการผลตสนคาอยท 100 บาท ตนทนดงกลาวจะมคารวม 28 บาท ทาใหสนคานนมตนทนรวม 128 บาท

คาขนสง 11%

คาเสยโอกาสระหวางรอเคลยรของ 9%

ใชเงนตราตางสกลกน 14%

ภาษและมาตรการทไมใชภาษ 8%

ใชภาษาตางกน 7%

ตนทนเฉลยในการคาสนคาระหวางประเทศ (รอยละเทยบเทาภาษ)


ภาพท 2 ตนทนในการคาสนคากนเองภายในภมภาคตางๆ (รอยละเทยบเทาภาษ)

หมายเหต: เอเซยตะวนออกนบรวมมองโกเลยดวย

ทมา: Duval and Utoktham (2011)

ภาพท 3 พฒนาการของความรวมมอทางเศรษฐกจภายในอาเซยนในประเดนการคาสนคา

50 53 59 61

113138

ตนทนในการคาสนคากนเองภายในภมภาคตางๆ (รอยละเทยบเทาภาษ)

•ลดภาษศลกากรลงเหลอรอยละ 0 หรออยในระดบทประเทศสมาชก

พอใจ•ลดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ

•ปรบปรงกฎวาดวยแหลงกาเนดสนคา•ตรวจสนคาจดเดยว ครงเดยว

(SWI + SSI)•พฒนาโครงสรางพนฐาน

โดยเฉพาะระบบคมนาคมขนสงและโลจสตกส

•ทยอยลดภาษศลกากรลงเหลอรอยละ 0-5

•พฒนาโครงการความรวมมอทางอตสาหกรรม (AICO)

•ตกลง MRA• ใชระบบพกดศลกากร

เดยวกน (AHTN) และ

ASEAN Green Lane

•ทยอยลดภาษศลกากรโดยสมครใจ และ

แลกเปลยนระหวางสนคากบสนคา

• เรมมโครงการความรวมมอทางอตสาหกรรม (AIP, AIC, AIJV, BBC)

ASEAN PTA

(2520)

AFTA

(2535)

AEC

(2550)


2.2 การลดอตราภาษศลกากร

2.2.1 สาระสาคญของความตกลงการคาเสรอาเซยนเกยวกบการลดอตราภาษศลกากร

ทผานมา ประเทศสมาชกอาเซยนพยายามตกลงกนในการยกเลกหรอลดอตราภาษศลกากรผาน

กรอบเจรจาหลายกรอบ ไมวาจะเปนความตกลงวาดวยสทธพเศษทางการคาอาเซยน (ASEAN

Preferential Trading Arrangements: ASEAN PTA) ความตกลงวาดวยอตราภาษพเศษทเทากน

สาหรบเขตการคาเสรอาเซยน (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme

for the ASEAN Free Trade Area: CEPT) โครงการความรวมมอดานอตสาหกรรมของอาเซยน

(ASEAN Industrial Cooperation Scheme: AICO) กรอบความตกลงดานอเลกทรอนกสของอาเซยน

(e-ASEAN Framework Agreement) กรอบความตกลงวาดวยสนคาสาคญซงจะชวยเรงรดความ

รวมมอดานสนคาและบรการ 11 สาขา (Framework Agreement for the Integration of the Priority

Sectors) แมวากรอบเจรจาตางๆ ดงกลาวมเนอหาสาระทแตกตางกน แตกมวตถประสงคเดยวกนคอ

เพอตองการยกเลกหรอลดอตราภาษศลกากรของสนคาทคาขายระหวางกนลงใหมากทสด

ในป 2552 ประเทศสมาชกอาเซยนไดรวมกนลงนามในความตกลงอกฉบบหนงทมชอวา ความ

ตกลงการคาสนคาของอาเซยน (ASEAN Trade in Goods Agreement: ATIGA) ซงเปนความตกลงท

ไดนาเนอหาสาระจากความตกลงตางๆ ทเดมเคยอยกนอยางกระจดกระจายเขามาอยรวมกนภายใต

บทบญญต (article) ทเกยวของตามการจดแบงโครงสรางทชดเจนขน เนองจากประเทศสมาชกบาง

ประเทศไมสามารถใหสตยาบนไดตามทเคยกาหนดไวในเบองตน ความตกลง ATIGA จงมผลบงคบใช

ครบสมบรณกบทกประเทศภาคเมอวนท 17 พฤษภาคม 2553 ซงลาชากวากาหนดการณเลกนอย

ภายใตความตกลง ATIGA ประเทศสมาชกอาเซยนมขอผกพนในการยกเลกหรอลดอตราภาษ

ศลกากรของสนคาในบญชรายการตางๆ ดงตอไปน

• สาหรบสนคาทวไป ซงเคยอยในบญชรายการสนคาปกต (inclusion list: IL) ภายใตความ

ตกลง CEPT ประเทศสมาชกอาเซยนเดม 6 ประเทศ อนไดแก บรไน อนโดนเซย มาเลเซย

ฟลปปนส สงคโปร และไทย ตองยกเลกอตราภาษศลกากรภายในป 2553 สวนประเทศ

สมาชกอาเซยนใหม 4 ประเทศ อนไดแก กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ตองยกเลก

อตราภาษศลกากรภายในป 2558 โดยอาจมสนคาจานวนหนงไมเกนรอยละ 7 ของสนคา

ทงหมด ทผอนผนไดจนถงป 2561

• สาหรบสนคาทอยในบญชรายการสนคาทมความออนไหว (sensitive list: SL) ประเทศ

สมาชกอาเซยนทงหมดจะตองลดอตราภาษศลกากรลงเหลอไมเกนรอยละ 5 โดยประเทศ

สมาชกอาเซยนเดมตองลดใหไดภายในป 2553 ในขณะทประเทศเวยดนาม ลาว พมา และ

กมพชา ตองลดใหไดภายในป 2556 2558 2558 และ 2560 ตามลาดบ

• สาหรบสนคาทอยในบญชรายการสนคาทมความออนไหวสง (highly sensitive list: HSL)

ประเทศสมาชกอาเซยนเดมจะตองลดอตราภาษศลกากรลงจนอยในระดบทประเทศสมาชก

อนพอใจใหไดภายในป 2558 สวนประเทศสมาชกอาเซยนใหมยงไมมสนคาในบญชน


จากการวเคราะหขอมลอตราภาษศลกากรในป 2554 ซงเปนขอมลลาสดทมการเผยแพร พบวา

สถานะการลดอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนสาหรบสนคาในบญชรายการ

สนคาตางๆ เปนดงตอไปน

• สาหรบสนคาสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยนเดม

o สนคาปกต (IL): อตราภาษศลกากรเหลอรอยละ 0 แลว

o สนคาทมความออนไหว (SL): อตราภาษศลกากรไมเกนรอยละ 5 แลว

o สนคาทมความออนไหวสง (HSL): อตราภาษศลกากรลดลงอยในระดบทสมาชก

ยอมรบได

o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (GEL): เทากบอตรา MFN

• สาหรบสนคาสงออกไปประเทศสมาชกอาเซยนใหม

o สนคาปกต (IL): อตราภาษศลกากรทยอยลดลงเรอยๆ แตยงไมเหลอรอยละ 0

ทงหมด เนองจากยงไมถงกาหนด

o สนคาทมความออนไหว (SL): อตราภาษศลกากรยงแทบไมมการเปลยนแปลง

เนองจากยงไมถงกาหนด

o สนคาทอยนอกรายการลดภาษ (GEL): เทากบอตรา MFN

• สาหรบสนคานาเขาจากประเทศสมาชกอาเซยนทง 9 ประเทศ

o สนคาปกต (IL): อตราภาษศลกากร 0% แลว

o สนคาทมความออนไหว (SL): อตราภาษศลกากรไมเกน 5% แลว

โดยสรปแลว ประเทศสมาชกอาเซยนเดมทง 6 ประเทศไดทาการลดอตราภาษศลกากรตาม

กาหนดการทไดผกพนไวแลว (ดภาพท 4 ประกอบ) แมจะยงมสนคาทมความออนไหวสงบางรายการ

อนไดแก ขาวและนาตาล ทจะตองมการตดตามดวาประเทศสมาชกอาเซยนเดมไดดาเนนการตามขอ

ผกพนไดหรอไม (ดตารางท 1 ประกอบ)

ในขณะเดยวกนแมวาประเทศสมาชกอาเซยนใหม 4 ประเทศไดทยอยลดอตราภาษศลกากร

สาหรบสนคาทวไปลงตามลาดบแลว แตการดาเนนการลดอตราภาษศลกากรทผานมายงมความ

คบหนาไมมากนกเมอเทยบกบขอผกพนทจะตองแลวเสรจในป 2558 โดยเฉพาะอยางยงประเทศกมพชา

และเมยนมารทยงมสนคาทมอตราภาษศลกากรเปนรอยละ 0 คดเปนสดสวนการคาในระดบตามาก (ด

ภาพท 5 ประกอบ) ตวอยางสนคาทยงมอตราภาษศลกากรอยในระดบสงซงควรมการตดตามวา

ประเทศสมาชกอาเซยนใหมจะสามารถลดอตราภาษศลกากรไดทนตามขอผกพนหรอไม เชน

มอเตอรไซคและรถยนตทเวยดนามเกบภาษศลกากรทอตรารอยละ 90 และ 60 ตามลาดบ เฟอรนเจอร

ทกมพชาเกบภาษศลกากรทอตรารอยละ 35% (ดตารางท 2 ประกอบ)


ภาพท 4 สดสวนมลคาสนคาทประเทศสมาชกอาเซยนเดมยกเลกการเกบอตราภาษศลกากรภายใต

ความตกลงการคาเสรอาเซยน ในชวงป 2544 ถง 2554

ภาพท 5 สดสวนมลคาสนคาทประเทศสมาชกอาเซยนใหมยกเลกการเกบอตราภาษศลกากรภายใต

ความตกลงการคาเสรอาเซยน ในชวงป 2544 ถง 2554

สดสวนมลคาสนคาทมภาษเปน 0% (รอยละ)

0

25

50

75

100

2544 2546 2548 2550 2552 2554

สงคโปร

บรไน

มาเลเซย

ไทย

อนโดนเซย

ฟลปปนส

สดสวนมลคาสนคาทมภาษเปน 0% (รอยละ)

0

25

50

75

100

2544 2546 2548 2550 2552 2554

ลาว

เวยดนาม

กมพชา

เมยนมาร


ตารางท 1 สนคาทมความออนไหวและสนคาทมความออนไหวสงของประเทศสมาชกอาเซยนเดม

ประเทศ สนคาออนไหว ทภาษยงไมเปน 0% สนคาออนไหวสง ทภาษยงไมเปน 0%

มาเลเซย สตวมชวต (5%)

หม ไก (5%)

ไข (5%)

พชบางชนด (5%)

ผลไมบางชนด (5%)

ยาสบ (5%)

ขาว (20%)

อนโดนเซย ไมม นาตาล (40%)

ขาว (25%)

ฟลปปนส สตวมชวต (5%)

หม ไก (5%)

มนสาปะหลง (5%)

ขาวโพด (5%)

ขาว (40%)

นาตาล (38%)

ไทย ไมตดดอก (5%)

มนฝรง (5%)

กาแฟ (5%)

มะพราวแหง (5%)

ไมม

บรไน ชา กาแฟ (5%) ไมม

สงคโปร ไมม ไมม

ตารางท 2 ตวอยางสนคาทประเทศสมาชกอาเซยนใหมยงเกบภาษศลกากรอยในระดบสง

ประเทศ สนคาออนไหว ทภาษยงไมเปน 0%

เวยดนาม มอเตอรไซต (90%)

รถยนต (60%)

ขาว (30%)

กมพชา เฟอรนเจอร (35%)

รถยนต (20%)

เครองสาอาง (20%)

พมา ไฟแชก (20%)

เฟอรนเจอร (15%)

ลาว รถยนต (30%)

ผกผลไมบางชนด (13%)

หมายเหต: ขอมลอตราภาษศลกากรป 2554


2.2.2 ความเปนจรง โอกาส และความทาทายในการใชประโยชนดานภาษศลกากร

การลดอตราภาษศลกากรลงภายใตความตกลงการคาเสรทาใหผนาเขาสนคาไดรบประโยชน

จากการทตนสามารถประหยดคาใชจายดานภาษศลกากรได (tariff saving) ในขณะเดยวกนผสงออก

สนคากไดรบประโยชนจากการทสนคาของตนไดรบแตมตอ (margin of preference) จนมราคาทตากวา

สนคาของคแขง และอาจทาใหสามารถขายสนคาไดในปรมาณทสงขนได

ยกตวอยางเชน สมมตวารถยนตรนหนงทผลตในประเทศไทยและประเทศจนมราคาเรมตนท 1

ลานบาทเทากน ประเทศอนโดนเซยเกบภาษศลกากรสาหรบรถยนตรนดงกลาวกบประเทศสมาชก

องคการการคาโลก (most favoured nation rate: MFN rate) ทอตรารอยละ 50 แตเกบกบประเทศ

สมาชกอาเซยนทอตรารอยละ 0 หากผสงออกในไทยใชประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยน

จะทาใหสนคาของตนไดรบแตมตอรอยละ 50 และมราคาตากวาสนคาจากจน 5 แสนบาทตอคน ดวย

มลคาภาษศลกากรทประหยดไดถง 5 แสนบาทตอคนน ผนาเขาในประเทศอนโดนเซยกอาจสงสนคา

จากผสงออกในไทยมากขน

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2555) ไดทาการศกษาวา ในป 2554 ผสงออกและผนา

เขาในไทยไดใชประโยชนจากการลดอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรฉบบตางๆ ซง

รวมทงความตกลงการคาเสรอาเซยน มากนอยเพยงใด2

การศกษาดงกลาวยงพบวา หากมอตราการใชสทธประโยชนเตมทรอยละ 100 ผประกอบการจะ

ไดรบประโยชนจากการประหยดภาษศลกากรเพมขนอกประมาณเทาตว โดยผสงออกในไทยจะไดรบ

ประโยชนรวมจาก 75, 579 ลานบาทเปน 141,004 ลานบาท ในขณะทผนาเขาในไทยจะไดรบประโยชน

รวมจาก 33,709 ลานบาทเปน 45,294 ลานบาท ตารางท 3 และ 4 สรปตวอยางสนคาสงออกและ

นาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนจากการประหยดภาษศลกากรไดอก

การศกษาดงกลาวพบวา ผสงออกในไทยม

อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนรอยละ 42.8 ทาใหผนาเขาสนคาไทยท

อยในประเทศสมาชกอาเซยนประหยดภาษศลกากรไดเปนมลคารวม 75, 579 ลานบาท โดยสนคากลม

ยานยนตเปนสนคาทไดรบประโยชนมากทสด (29,617 ลานบาท) รองลงมาเปนสนคากลมอาหาร

(7,342 ลานบาท) (ดภาพท 6 ประกอบ) ในขณะทผนาเขาในไทยมอตราการใชสทธประโยชนภายใต

ความตกลงการคาเสรอาเซยนรอยละ 44.7 ทาใหผนาเขาประหยดภาษศลกากรไดเปนมลคารวม

33,709 ลานบาท โดยสนคาทไดรบประโยชนมากทสดยงคงเปนสนคากลมอาหาร (6,735 ลานบาท)

และกลมยานยนต (6,298 ลานบาท) ตามลาดบ (ดภาพท 7 ประกอบ)

อยางไรกตาม อตราการใชสทธประโยชนภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนในอนาคตอาจจะ

เพมสงขนไดไมงายนก (ดภาพท 9 ประกอบ) สวนหนงเนองจากแตมตอดานภาษศลกากรสาหรบสนคา

หลก 3 กลมทมอตราภาษศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนเปนรอยละ 0 อยแลว อนไดแก

สนคาสงออกไปยงประเทศสมาชกอาเซยนเดม สนคานาเขามาจากประเทศสมาชกอาเซยนเดม และ

2 ในทางวชาการ ประโยชนทผประกอบการไดรบจากการลดอตราภาษศลกากรควรวดจากสวสดการ (welfare) ทเปลยนแปลงไป แต

เนองจากการขาดขอมลททนสมย เชน โครงสรางอตสาหกรรมของประเทศ ทาใหการศกษาดงกลาวใช “มลคาการประหยดภาษศลกากร”

เปนตวชวดแทน


สนคานาเขามาจากประเทศสมาชกอาเซยนใหม จะไมเพมขนอกหากอตราภาษ MFN ไมเพมขน เมอ

แตมตอทไดรบไมคมกบตนทนในการปฏบตตามขนตอนการขอใชสทธประโยชน (compliance cost)

ผประกอบการกอาจเลอกทจะไมขอใชสทธประโยชนในทสด

นอกจากประเดนแตมตอดานภาษศลกากรทอาจจะไมจงใจผประกอบการมากพอแลว

ผประกอบการในไทย ไมวาจะเปนขนาดใหญ ขนาดกลาง หรอขนาดยอม ยงเผชญกบปญหาและ

อปสรรคทขดขวางการใชประโยชนตางๆ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2554) ไดทาการ

สารวจวาปญหาและอปสรรคใดมความรนแรงมากทสด โดยใหผสงออกในไทยใหระดบความรนแรง

ตงแต 0 (ไมเปนปญหาเลย) ถง 4 (เปนปญหามากทสด) พบวา (ดภาพท 9 ประกอบ)

• ปญหาทมระดบความรนแรงสงทสดคอปญหาเจาหนาทมดลยพนจในการตรวจสอบเอกสาร

แตกตางกน ทาใหในบางครงถกปฏเสธการออกใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (C/O) (ระดบ

ความรนแรง 3.09) รองลงมาเปนปญหากระบวนการพจารณาตรวจโครงสรางตนทนใช

เวลานาน (ระดบความรนแรง 2.55) และปญหาการรอใบตราสงสนคาทางเรอ (bill of

lading: B/L) หรอใบตราสงสนคาทางอากาศ (air waybill: AWB) อยางเปนทางการเพอใช

เปนเอกสารประกอบในการยนขอใบ C/O ทาใหใบ C/O ถงลกคาชา (ระดบความรนแรง

2.45) ตามลาดบ

• ผสงออกทตอบแบบสอบถามสวนใหญไมคอยมปญหามากนกในการปรบระบบการบรหาร

จดการภายในองคกร เชน ไมคอยมปญหาในการปรบเปลยนแหลงวตถดบ/กระบวนการผลต

และระบบบญช (ทง 2 ปญหามระดบความรนแรงเทากนท 1.45) และยงไมคอยมความ

ยงยากในการจดสรรพนกงานมารบผดชอบ (ระดบความรนแรง 1.64) นอกจากน ผสงออก

กลมนยงมความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน และไมคอยมปญหาในการ

เขาถงขอมล (ทง 2 ปญหามระดบความรนแรงเทากนท 1.36) อยางไรกตาม จากการ

สมภาษณผประกอบการทปฏเสธทจะตอบแบบสอบถามกลบมา พบวา ผประกอบการ

เหลานซงสวนใหญเปนผประกอบการขนาดเลกลวนมปญหาในการเขาถงขอมลและการขาด

ความรความเขาใจเกยวกบขนตอนการขอใชประโยชน

• ปญหาทมระดบความรนแรงสงทสด 3 ปญหาแรกสะทอนใหเหนวา ในมมมองของผสงออก

กระบวนการขอใชสทธประโยชนทยงยากและการไมไดรบการอานวยความสะดวกเทาทควร

เปนปญหาทหนวยงานทเกยวของควรใหความสาคญเปนพเศษ


ภาพท 6 มลคาภาษศลกากรทผนาเขาในประเทศอาเซยนประหยดไดจากการนาเขาสนคาไทย

ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนในป 2554

ทมา: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2555)

ภาพท 7 มลคาภาษศลกากรทผนาเขาในไทยประหยดไดจากการนาเขาสนคาจากประเทศอาเซยน

ภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนในป 2554


การใชสทธประโยชนภาษปจจบนหากใชสทธฯ เตมท

30

7

5

5

4

4

4

2

2

2

37

18

9

9

8

12

7

5

2

5

ยานยนต

อาหาร

พลาสตก

เครองจกรกล

เครองใชไฟฟา

ชนสวนยานยนต

ยาง

เคมภณฑ

กระดาษ

เหลก/เหลกกลา

หนวย: พนลานบาท

7

6

4

4

3

2

1

1

1

1

7

7

5

4

3

2

2

2

1

1

อาหาร

ยานยนต

ชนสวนยานยนต

เกษตร

อเลกทรอนกส

เคมภณฑ

เครองจกรกล

เครองใชไฟฟา

พลาสตก

สงทอ

หนวย: พนลานบาท

การใชสทธประโยชนภาษปจจบนหากใชสทธฯ เตมท


ภาพท 8 อตราการใชสทธประโยชนของผสงออกและผนาเขาในไทย ในชวงป 2548 ถง 2554


ภาพท 9 ระดบความรนแรงของปญหาและอปสรรคทขดขวางการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสร


อตราการใชสทธประโยชน (รอยละ)

45.6 42.7

42.3 44.1 45.7

42.042.8

48.8 51.3

39.1 37.440.8

48.344.7

2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554

นาเขา

สงออก

0 1 2 3 4

ดลยพนจเจาหนาท

การตรวจตนทนนาน

การรอใบ B/L หรอ AWB

การออก C/O นาน

กงวลการถกตรวจสอบภายหลง

ซพพลายเออรใหเอกสารชา

การเผยแพรขอมลตนทน/ราคา F.O.B.

เอกสารจากซพพลายเออรใชไมได

กระบวนการยงยาก

ฟอรม C/O กรอกยาก

เอกสารตรวจตนทนกรอกยาก

ตความพกด

จดสรรพนกงาน

ปรบเปลยนการผลต

ปรบเปลยนบญช

ไมรขนตอน

การเขาถงขอมล

ไมรวาม FTA กบคคา

ระดบความรนแรงของอปสรรค


ตารางท 3 สนคาสงออกทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลงการคาเสรอาเซยนไดอกสงสด 5 อนดบแรกในป 2554

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

คคา

มลคาการสงออก

ทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.)

อตราการใช

สทธฯ (%)

แตมตอ

ภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถ

ประหยดไดอก(ลบ.)

1 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ LAO 16,123.2 0.0 0.0 15.0 2,418.5

2 870899 ชนสวนยานยนตอนๆ MYS 8,973.5 313.6 11.6 30.0 2,378.5

3 271019 นามนปโตรเลยมอนๆ MYS 32,951.9 13.1 0.8 5.0 1,634.5

4 871120 มอเตอรไซค ความจกระบอกสบ 50-250 ซซ VIE 1,607.4 0.0 0.0 85.0 1,366.3

5 400599 ยางคอมพาวด MYS 4,931.8 0.0 0.0 25.0 1,232.9


ตารางท 4 สนคานาเขาทยงสามารถเกบเกยวประโยชนดานภาษศลกากรจากความตกลงการคาเสรอาเซยนไดอกสงสด 5 อนดบแรกในป 2554

อนดบ HS2007 สนคา ประเทศ

คคา

มลคาการนาเขา

ทงหมด (ลบ.)

มลคาภาษท

ประหยดได (ลบ.)

อตราการใช

สทธฯ (%)

แตมตอ

ภาษ(%)

มลคาภาษทสามารถ

ประหยดไดอก(ลบ.)

1 94060094 อาคารสาเรจรป INA 3,333.3 0.0 0.0 20 666.7

2 87084029* กระปกเกยรทประกอบแลว PHI 5,661.1 1,348.9 79.4 30 349.4

3 48115920* กระดาษและกระดาษแขงหมทงสองดานดวยแผน

พลาสตกใส และบภายในดวยฟอยลอลมเนยม ใช

สาหรบทาภาชนะบรรจผลตภณฑอาหารทเปน

ของเหลว

SGP 6,724.8 0.0 0.0 5 336.2

4 71131990* เครองเพชรพลอยและรปพรรณและสวนประกอบ

ทาดวยโลหะมคาอนๆ

MYS 1,551.4 0.7 0.2 20 309.6

5 89052000* แทนเจาะหรอแทนผลตแบบลอยนาหรอแบบใตนา INA 24,847.9 0.0 0.0 1 248.5


หมายเหต: INA คอ อนโดนเซย LAO คอ ลาว MYS คอ มาเลเซย PHI คอ ฟลปปนส SGP คอ สงคโปร VIE คอ เวยดนาม


3. การขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ (non-tariff barriers)

3.1 สาระสาคญของความตกลงการคาเสรอาเซยนเกยวกบการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ

นอกจากภาษศลกากรแลว มาตรการทางการคาทไมใชภาษ (non-tariff measures: NTMs) กม

สวนสาคญทเพมตนทนในการคาสนคาระหวางประเทศใหแกทงผประกอบการและหนวยงานภาครฐ

เพอใหการเจรจาเพอแกไขปญหาทเกดจากการบงคบใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษเปนทเขาใจ

ตรงกน การประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (United Nations Conferences on

Trade and Development: UNCTAD) ไดแบงมาตรการทางการคาทไมใชภาษเปน 7 กลมหลก ไดแก

• มาตรการกงภาษ (para-tariff measure) เปนมาตรการทสงผลใหตนทนการนาเขาสงขน

โดยใชหลกเกณฑการปฏบตคลายกบมาตรการภาษ ไดแก ค าธรรมเนยมพเศษดานศลกากร

(customs surcharge) ค าธรรมเนยมอนๆ (additional charges) ภาษภายในสาหรบสนคา

นาเขา (internal taxes and charges levied on imports) และกฎระเบยบเกยวกบการ

ประเมนราคาทางศลกากร (decreed customs valuation)

• มาตรการควบคมราคา (price control measure) เปนมาตรการควบคมการนาเขา เพอรกษา

ระดบราคาสนคาในประเทศใหมเสถยรภาพ เนองจากสนคานาเขามราคาตากวา หรอการผน

ผวนของราคาสนคาในประเทศหรอราคาตลาดทขาดเสถยรภาพ รวมทงแกไขปญหาความ

สญเสยอนเกดจากการคาทไมเปนธรรม เชน การทมตลาดของสนคานาเขา เปนตน

• มาตรการทางการเงน (finance control measure) เปนมาตรการทใชกาหนดระเบยบทาง

การเงน เพอควบคมการนาเขาสตลาดภายในประเทศ ซงมผลตอตนทนการนาเขาสนคา

คลายกบมาตรการภาษ เชน การกาหนดใหจายเงนลวงหนาตามมลคาสนคานาเขา กาหนด

เงนคาประกน กาหนดใหชาระคาภาษลวงหนา เปนตน

• มาตรการจดทะเบยน (automatic licensing measure) เปนมาตรการทเปนระเบยบปฏบต

ซงใชในการตดตามสนคานาเขา โดยไมเกยวของกบขอหามตางๆ และอาจนามาปรบใชกบ

มาตรการสงแวดลอม หรอความเสยหายจากการคาทไมเปนธรรม

• มาตรการควบคมปรมาณ (quantity control measure) เปนมาตรการทตองการลดปรมาณ

นาเขาของสนคาบางชนด จากแหลงนาเขาทงหมดหรอเฉพาะแหง โดยการงดออก

ใบอนญาตกาหนดโควตานาเขา หรอกาหนดขอหามตางๆ เปนตน

• มาตรการผกขาด (monopolistic measure) เปนมาตรการทกอใหเกดสถานการณการ

ผกขาด โดยกาหนดใหสทธนาเขาเฉพาะราย หรอเฉพาะกลมเศรษฐกจหรอกลมสงคม หรอ

ดวยเหตผลทางดานเศรษฐกจ

• มาตรการทางเทคนค (technical measure) เปนมาตรการควบคมลกษณะของสนคา เชน

คณภาพ ความปลอดภย หรอขนาดของสนคา รวมทงการอนมตจากหนวยงานทเกยวของ

เชน ฉลาก การทดสอบและวธการทดสอบ บรรจภณฑ เครองหมายการคา และกฎระเบยบ


เกยวกบเทคนคสาหรบสนคาพเศษ เชน สนคาทออนไหวงาย หรอสนคาทเกยวของกบ

สขอนามยของคนและสตว เปนตน

แมวามาตรการทางการคาทไมใชภาษจะเพมตนทนในการคาสนคาระหวางประเทศ แตบาง

มาตรการยงมความจาเปนตองบงคบใชดวยเหตผลหลายประการหรอมหลกฐานทางวทยาศาสตรรบรอง

อยางแนชด เชน เพอปองกนไมใหผบรโภคไดรบอนตรายจากสนคานนๆ ในกรณนประเทศทบงคบใช

มาตรการนนมสทธชอบธรรมเตมทในการบงคบใช หากมาตรการใดมลกษณะทไมโปรงใส (non-

transparent) และเลอกปฏบต (discriminatory) มาตรการนนจะถกจดเปนมาตรการทางการคาทไมใช

ภาษหลก (core NTMs) ทเปนอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ (non-tariff barriers: NTBs)

นอกจากการเจรจาระดบพหภาคแลว ประเทศสมาชกอาเซยนยงไดพยายามทจะลดการบงคบใช

อปสรรคทางการคาทไมใชภาษในการเจรจาระดบภมภาคดวย โดยในความตกลง CEPT ทประเทศ

สมาชกอาเซยนไดรวมกนลงนามเมอป 2535 มการระบใหประเทศสมาชกจะตองขจดมาตรการควบคม

ปรมาณ (ในความตกลงใชคาวา quantitative restrictions) ทงหมดทนททสนคาทเกยวของกบการบงคบ

ใชมาตรการนนไดรบการลดภาษศลกากรลงภายใตความตกลง CEPT และตองขจดอปสรรคทางการคา

ทไมใชภาษลกษณะอนๆ ภายใน 5 ป หลงจากการลดภาษตามความตกลง CEPT อยางไรกตาม การ

ดาเนนการดงกลาวยงไมเปนไปตามเปาหมายนก ดงนนเมอมการจดทาแผนงานดาเนนการไปส

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC Blueprint) ประเทศภาคจงไดเพมความชดเจนในการขจดอปสรรค

ทางการคาทไมใชภาษตามแนวทางดงตอไปน

• ยดตามขอผกพนทจะไมเพมรวมทงลดจานวนเอนทบ และใหมผลทนท

• ยกเลก NTBs ทงหมดภายในป 2553 สาหรบประเทศสมาชกอาเซยนเดม 5 ประเทศ ป

2555 สาหรบฟลปปนส และป 2558 (โดยใหยดหยนไดถงป 2561 สาหรบสนคาทมความ

ออนไหว) สาหรบประเทศสมาชกอาเซยนใหม

• เพมความโปรงใส โดยการปฏบตตามพธสารวาดวยกระบวนการจดแจง และใหจดตงกลไก

การเฝาระวงทมประสทธภาพ

• เพมความโปรงใสของการบงคบใช NTMs อนๆ ทยงไมถอเปน NTBs

• ดาเนนงานในสวนทเปนไปไดเพอใหมหลกเกณฑและกฎระเบยบระดบภมภาคทสอดคลอง

กบหลกปฏบตทดในระดบสากล

3.2 ความเปนจรง โอกาส และความทาทายในการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ

ในการดาเนนงานตามแนวทางดงกลาว ประเทศสมาชกอาเซยนทงหมดมแผนทจะรวมกนสราง

ฐานขอมลทเกบรวบรวมขอมลของแตละประเทศเกยวกบมาตรการทางการคาทไมใชภาษทงหมดทบงคบ

ใชกบสนคาทกรายการใหแลวเสรจภายในวนท 30 มถนายน 2547 และกาหนดหลกเกณฑทชดเจน

สาหรบใชในการพจารณาวามาตรการใดเขาขายวาเปนอปสรรคทางการคาทไมใชภาษใหแลวเสรจภายใน

วนท 30 มถนายน 2548 นอกจากจะลาชากวาแผนแลว การดาเนนการดงกลาวยงไมสามารถนาไปส


การขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ รวมทงไมมการปรบปรงมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไมเลอก

ปฏบตใหมมาตรฐานเดยวกน ทงนเนองจากพบปญหาและอปสรรคตางๆ เชน (ดภาพท 10 ประกอบ)

• หนวยงานในประเทศทบงคบใชมาตรการไมทาการจดแจง

• ผสงออกทไดรบผลกระทบจากมาตรการไมแจง และ/หรอ ไมรวาจะแจงทหนวยงานใด

• หลกเกณฑทใชในการพจารณามาตรการทางการคาทไมใชภาษสาหรบสนคากลมตางๆ ม

ความแตกตางกน

• คณะกรรมการประสานงานด านการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee on

ASEAN Trade in Goods Agreement: CCA) ซงเปนหนวยงานหลกทมหนาทระบวา

มาตรการใดเปนอปสรรคทางการคา มทรพยากร ตลอดจนความรความเชยวชาญไม

เพยงพอ

• หนวยงานทบงคบใชมาตรการไมปฏบตตามความเหนของ CCA

• ยงไมมการกาหนดมาตรฐานทเปนสากลรวมกน ทาใหมาตรการทถงแมจะโปรงใสและไม

เลอกปฏบตเพมตนทนใหแกผมสวนไดเสยมากเกนความจาเปน

• ขาดกลไกการเฝาระวงทมประสทธภาพ

• ไมมการเผยแพรขอมลททนสมยวาในปจจบนมมาตรการใดทถกขจดแลว หรอยงคงบงคบใช

อย หรอเพงมการบงคบใช

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551) ไดทาการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทาง

การคาทไมใชภาษของอาเซยนทรวบรวมเสรจในป 2547 โดยไดรบความอนเคราะหขอมลจากสานกงาน

เศรษฐกจอตสาหกรรม3

• ประเทศสมาชกอาเซยนบงคบใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษรวมทงหมด 1,925

มาตรการ โดยเปนมาตรการทอยในกลองเขยว ซงมความโปรงใสและไมเลอกปฏบตจง

สามารถบงคบใชตอไปได 996 มาตรการ (รอยละ 51.7) กลองแดง ซงมความไมโปรงใสและ

เลอกปฏบตจงตองถกขจดใหหมดไปตามเปาหมายทกาหนดไว 502 มาตรการ (รอยละ

26.1) และกลองเหลอง ทยงไมชดเจนรอการชแจงเพมเตมจากประเทศผบงคบใชมาตรการ

427 มาตรการ (รอยละ 22.2) หากสมมตวาในทสดแลวมาตรการทอยในกลองเหลองถกจด

ใหอยในกลองแดงทงหมด อาจสรปไดวา มาตรการทางการคาทไมใชภาษทบงคบใชโดย

ประเทศสมาชกอาเซยนโดยภาพรวมเปนอปสรรคทางการคาถงเกอบครงหนง

และพบวา

• มาตรการทอยในกลองแดงสวนใหญเปนมาตรการควบคม (รอยละ 67.1 ของจานวน

มาตรการทอยในกลองแดงทงหมด) รองลงมาเปนมาตรการทางเทคนค (รอยละ 28.9) สวน

มาตรการประเภทอนๆ มใชไมมากนก

3 แมวาจะเปนขอมลในเบองตนเนองจากในขณะนนฐานขอมลดงกลาวอยในระหวางกระบวนการตรวจสอบและยนยนความถกตองเหมาะสม

โดยประเทศสมาชกอาเซยน แตการวเคราะหฐานขอมลดงกลาวทาใหเหนภาพของการใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษในประเทศ

สมาชกอาเซยนเมอป 2546-2547 ไดดพอสมควร


• สาขาการผลตทถกกระทบจากมาตรการทอยในกลองแดงมากคอกลมเครองจกรกล สนคา

เกษตร ยานยนต เคมภณฑ และเหลก และสนคาบางรายการไดรบผลกระทบจากหลาย

มาตรการ

• ประเทศทบงคบใชมาตรการทอยในกลองแดงทกระทบจานวนสนคานาเขามากทสด คอ

อนโดนเซย (3,136 รายการทรหสพกดศลกากร 6 หลก) รองลงมาคอบรไน (1,948

รายการ) มาเลเซย (1,091 รายการ) และลาว (406 รายการ) ในขณะทไทยใชมาตรการ

เหลานกระทบสนคานาเขาจากตางประเทศเพยง 140 รายการ

• อนโดนเซยใชมาตรการทอยในกลองแดงมากทสดในกลมสนคาเครองจกรกล (ใบอนญาต

นาเขา) และคอมพวเตอร (การจากดการนาเขา) สาหรบบรไนใชกบสนคาเกษตร (มาตรการ

ทางเทคนคและใบอนญาตนาเขา) และเครองจกรกล (การจากดการนาเขา) เปนสวนใหญ

มาเลเซยใชกบสนคากลมเครองจกรกล ยานยนตและเหลก (ใบอนญาตนาเขา) ในขณะท

ไทยใชกบสนคาเกษตร

ตอมา Ando and Obashi (2010) ไดทาการวเคราะหฐานขอมลมาตรการทางการคาทไมใชภาษ

ของอาเซยนทรวบรวมเสรจในป 2552 และไดขอสรปทคลายกบการศกษาของสถาบนวจยเพอการพฒนา

ประเทศไทย (2551) โดยพบวา

• ประเทศทบงคบใชมาตรการควบคมปรมาณ4

• สาขาการผลตทถ กกระทบจากมาตรการควบคมปรมาณมากคอกล ม เคมภณฑ

เครองจกรกล และอาหาร และสนคาบางรายการไดรบผลกระทบจากหลายมาตรการ

ทกระทบจานวนสนคานาเขามากทสด คอ

เมยนมาร (รอยละ 100 ของจานวนสนคาทรหสพกดศลกากร 6 หลก) รองลงมาคอ

อนโดนเซย (รอยละ 45) มาเลเซย (รอยละ 36) และบรไน (รอยละ 29) ในขณะทไทยใช

มาตรการเหลานกระทบสนคานาเขาจากตางประเทศเพยงรอยละ 4 (ดภาพท 11 ประกอบ)

จากการวเคราะหเปรยบเทยบฐานขอมลมาตรการทางการคาทไมใชภาษของอาเซยนทรวบรวม

เสรจในป 2547 กบในป 2552 คณะผวจยพบวา (ดตารางท 5 ประกอบ)

• ในชวงป 2547 ถงป 2552 มาเลเซยและไทยไมมการขจดอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ

ใดๆ เลย ในขณะทอนโดนเซยมการยกเลกกฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผ

นาเขาทลงทะเบยน สาหรบนม (HS 04) ผก (HS 07) ผลไม (HS 08) เครองมอชาง (HS

8202, 8203, 8204, 8205, 8206) และยกเลกกฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะ

ผผลตในประเทศทลงทะเบยน สาหรบเหลกและเหลกกลา (HS 72)

• อนโดนเซยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทบงคบใหผสงออกสนคาทตางประเทศ

จะตองใชตราสารเครดต(letter of credit: L/C) ทออกโดยธนาคารอนโดนเซย สาหรบกาแฟ

(HS 0901) นามนปาลม (HS 1511) โกโก (HS 1801, 1802, 1803, 1804, 1805) สนแรบาง

ชนด (HS 2601, 2603, 2604, 2606) ถานหน (HS 2701) ยางธรรมชาต (HS 4001)

4 ซงเปนความหมายทแคบกวาการศกษาโดยสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย (2551)


มาตรการใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการในประเทศทผลตนาตาล (HS 17, 2940) และ

รองเทา (HS 64)

• มาเลเซยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทหามการนาเขารถยนตทใชแลว (HS

8703, 8708, 8711) และมาตรการใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการภาคบรการในประเทศ

• ไทยออกกฎระเบยบเพมเตม เชน กฎระเบยบทอนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบาง

ราย สาหรบนามนปาลม (HS 1511) นามนมะพราว (HS 151321, 151329) กฎระเบยบท

บงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบหนออน หนแกรนต (HS 6802)

นอกจากประเดนทอปสรรคทางการคาทไมใชภาษจะมแนวโนมเพมมากขนเรอยๆ โดยเฉพาะ

อยางยงในชวงทเกดภาวะวกฤตเศรษฐกจกระจายไปทวโลกแลว อปสรรคเดมทมอยยงไมไดถกขจดไป

เนองจากหนวยงานทบงคบใชมาตรการนนยงไมยอมปฏบตตามความเหนของ CCA เชน (ดตารางท 6

ประกอบ)

• มาตรการทบงคบใชในประเทศอนโดนเซย:

o กฎระเบยบททาใหเกดการผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ สาหรบเบยรและสรา

(2203, 2204, 2205, 2207, 2208) นามนปโตรเลยม (2710)

o กฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผนาเขาทลงทะเบยน และไมไดรบการ

คดคานจากผผลตในประเทศกรณทรถร นนนผลตไดในประเทศ สาหรบรถยนต

(8702, 8703, 8704)

o กฎระเบยบทอนญาตใหมการนาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน สาหรบ

เกลอ (2501) พลาสตก (39)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองลงทะเบยนสนคากบ อย. ซงใชเวลาในการพจารณานาน

กวา 3 เดอน สาหรบนาตาลดบทไดจากออย (170111)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการตรวจสอบสนคากอนโหลด สาหรบเครองจกรกลทใช

แลว (85)

• มาตรการทบงคบใชในประเทศมาเลเซย

o กฎระเบยบททาใหเกดการผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ สาหรบขาว (1006)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบเหลกและ

เหลกกลา (72) เคมภณฑหลายรายการ (29) ชนสวนเครองจกรกลหลายรายการ

(84) อเลกทรอนกสหลายรายการ (85) มอเตอรไซค (8711)

o กฎระเบยบทบงคบใหนาเขาไดเฉพาะสนคาทผานการทดสอบจากหองปฏบตการ

ทดสอบในมาเลเซยเทานน สาหรบหมวกกนนอค (650610)

o กฎระเบยบทจากดโควตานาเขา สาหรบนาตาลดบ (1701)


• มาตรการทบงคบใชในประเทศไทย

o อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย สาหรบนามนปาลม (1511) นามน

มะพราว (151321, 151329)

o กฎระเบยบทบงคบใหตองมการขออนญาตแบบไมอตโนมต สาหรบนามน

ปโตรเลยม (271011, 271019) ยา (300420, 300440, 300490)

o กฎระเบยบทไมชดเจนวาตองมการขออนญาตแบบอตโนมตหรอไม สาหรบนา

สบปะรด (200941) ปลาปน (230120)

o กฎระเบยบทหามการนาเขาจากฟลปปนส สาหรบขาวกลอง (100620) เนอมะพราว

แหง (120300)

ภาพท 10 แนวทางการขจดมาตรการทางการคาทไมใชภาษของอาเซยนและปญหาทพบ

1. รวบรวม NTMs ทงหมด• หนวยงานฝงนาเขาทบงคบใช NTMs ไมทาการจดแจง• ผสงออกไมแจง/ไมรวาจะแจงหนวยงานใด

2. ระบวา NTMs ใดเปนอปสรรค (NTBs)• CCA ซงมหนาทระบวา NTMs ใดเปน NTBs มทรพยากร ความรความ

เชยวชาญไมเพยงพอ

3. ยกเลก NTBs / ปรบปรงให NTMs มมาตรฐานเดยวกน• หนวยงานทบงคบใช NTMs ไมปฏบตตามความเหนของ CCA• ขาดกลไกการเฝาระวงทมประสทธภาพ• ยงไมมการกาหนดมาตรฐานกลางรวมกน• ไมมการเผยแพรขอมลททนสมย


ภาพท 11 สดสวนจานวนสนคาทไดรบผลกระทบจากการบงคบใชมาตรการทางการคาทไมใชภาษจาก

ฐานขอมลของสานกงานเลขาธการอาเซยนป 2552

ทมา: Ando and Obashi (2010)

ตารางท 5 อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทถกขจดไปและทเพงมการบงคบใชในชวงป 2547 ถงป 2552

ประเทศ อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทถกขจดไป อปสรรคทางการคาทไมใชภาษทเพงบงคบใช

อนโดนเซย • ยกเลก การนาเขาไดเฉพาะผนาเขาท

ลงทะเบยน: นม (04) ผก (07) ผลไม (08)

เครองมอชาง (8202, 8203, 8204, 8205,

8206)

• ยกเลก นาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศท

ลงทะเบยน: เหลก/เหลกกลา (72)

• ผสงออกตองใช L/C ทออกโดยธนาคาร

อนโดนเซย: กาแฟ (0901) นามนปาลม (1511)

โกโก (1801, 1802, 1803, 1804, 1805) สนแร

บางชนด (2601, 2603, 2604, 2606) ถานหน

(2701) ยางธรรมชาต (4001)

• ใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการในประเทศ:

นาตาล (17, 2940) รองเทา (64)

มาเลเซย • ไมม NTBs ทถกยกเลกในชวงป 2547-

2552

• หามนาเขา: รถยนตใชแลว (8703, 8708,

8711)

• ใหเงนชวยเหลอแกผประกอบการภาคบรการใน

ประเทศ

ไทย • ไมม NTBs ทถกยกเลกในชวงป 2547-

2552

• อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย:

นามนปาลม (1511) นามนมะพราว (151321,

151329)

• ขออนญาตแบบไมอตโนมต: หนออน

หนแกรนต (6802)

หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอรหสพกดศลกากร

ทมา: วเคราะหจากฐานขอมลทรวบรวมโดยสานกงานเลขาธการอาเซยน และ Global Trade Alert

100

45

3629

22 21

5 4 40

8

100

21

32

14 14

100

94

20

เมยนมาร อนโดนเซย มาเลเซย บรไน เวยดนาม สงคโปร ฟลปปนส ไทย กมพชา ลาว

สดสวนสนคาทมการใช NTMs อยางนอย 1 มาตรการ (รอยละ)

ทมการควบคมปรมาณ

การนาเขา (core NTMs)

ทมการควบคมดานอนๆ

(non-core NTMs)


ตารางท 6 ตวอยางอปสรรคทางการคาทไมใชภาษทยงมการบงคบใชอย ทงทควรไดรบการขจดไป

ประเทศ มาตรการ

อนโดนเซย • ผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ: เบยรและสรา (2203, 2204, 2205, 2207, 2208) นามน

ปโตรเลยม (2710)

• นาเขาไดเฉพาะผนาเขาทลงทะเบยน และไมไดรบการคดคานจากผผลตในประเทศกรณทรถรน

นนผลตไดในประเทศ: รถยนต (8702, 8703, 8704)

• นาเขาไดเฉพาะผผลตในประเทศทลงทะเบยน: เกลอ (2501) พลาสตก (39)

• รอลงทะเบยนสนคากบ อย. นานกวา 3 เดอน: นาตาลดบทไดจากออย (170111)

• ตรวจสอบสนคากอนโหลด: เครองจกรกลทใชแลว (85)

มาเลเซย • ผกขาดการนาเขาโดยรฐวสาหกจ: ขาว (1006)

• ขออนญาตแบบไมอตโนมต: เหลก/เหลกกลา (72) เคมภณฑหลายรายการ (29) ชนสวน

เครองจกรกลหลายรายการ (84) อเลกทรอนกสหลายรายการ (85) มอเตอรไซค (8711)

• นาเขาไดเฉพาะสนคาทผานการทดสอบจากแลบในมาเลเซย: หมวกกนนอค (650610)

• จากดโควตานาเขา: นาตาลดบ (1701)

ไทย • อนญาตใหนาเขาไดโดยผประกอบการบางราย: นามนปาลม (1511) นามนมะพราว (151321,

151329)

• ขออนญาตแบบไมอตโนมต: นามนปโตรเลยม (271011, 271019) ยา (300420, 300440,

300490)

• ไมชดเจนวาเปนการขออนญาตแบบอตโนมตหรอไม: นาสบปะรด (200941) ปลาปน (230120)

• หามนาเขาจากฟลปปนส: ขาวกลอง (100620) เนอมะพราวแหง (120300)

หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอรหสพกดศลกากร

ทมา: วเคราะหจากฐานขอมลทรวบรวมโดยสานกงานเลขาธการอาเซยน และ Global Trade Alert

4. การอานวยความสะดวกดานการคาและการขนสง (trade and transport

facitlitation)

4.1 แนวคดการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง

การเชอมโยงระบบเศรษฐกจระหวางประเทศ สรางประโยชนทางเศรษฐกจหลายดาน โดยเฉพาะ

การททาใหประสทธภาพในการผลตเพมสงขน ในอดต การคาระหวางประเทศ มขอจากดเรองภาษนาเขา

และระเบยบพธการศลกากรตางๆ ทาใหการคาระหวางประเทศ จากดอยทการขนสงทางทะเล ซงมคา

ขนสงทตา และการขนสงในแตละเทยวมปรมาณมาก ผนาเขาและสงออกอาศยการประหยดจากขนาด

ของการผานพธการศลกากรของสนคาในแตละครง เนองจากการนาเขาสนคาปรมาณนอย จะทาให

คาใชจายดานพธการศลกากรไมคมกบเวลาและคาใชจายทเกดขน อยางไรกด ภาพการคาระหวาง

ประเทศไดเปลยนไปในชวงทศวรรษทผานมา รฐบาลของประเทศตางๆ มการเจรจากรอบทวภาคหรอพห

ภาคของการคาและบรการ ทาใหอปสรรคดานอตราภาษเรมลดลง และไดมแรงผลกดนดานการอานวย

ความสะดวกทางการคา ทาใหการนาเขาและสงออก ลดระยะเวลาและคาใชจายลงมาก


การเชอมโยงดานการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสงในระบบเศรษฐกจยค

โลกาภวฒนไดทวความสาคญตอการสรางศกยภาพการแขงขนและการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะในยคท

ราคานามนทสงขนมาอยางตอเนอง การบรณาการหวงโซอปทาน (Supply Chain) จงเปนจดเรมตนของ

ความจาเปนในการสรางความสามารถในการเคลอนยายสนคาขามพรมแดนใหมความรวดเรว เชอถอได

และมตนทนทประหยด ทผานมา ลกษณะการพฒนาในเสนทางการขนสงโลจสตกสระหวางประเทศไทย

กบประเทศเพอนบานเปนการพฒนาทมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานทางกายภาพโดยมไดให

ความสาคญกบการพฒนาเชงพนทเทาทควร เนองจากการพฒนาทผานมายงขาดการแบงปน

ผลประโยชนรวมกน (Sharing the Benefits) ระหวางประเทศตางๆ ทเกยวของอยางเหมาะสม จงสงผล

ใหการพฒนาทผานมายงไมไดนาไปสความสาเรจในการผลกดนนโยบายตามเปาหมายทกาหนดไว

ฉะนนมตของการพฒนาการขนสงและโลจสตกสระหวางประเทศตอไปจงจาเปนตองพจารณาในลกษณะ

การรวมกลมเศรษฐกจ (Regional Economic Integration) มากขน โดยเนนการผลกดนยทธศาสตร

เชอมโยงโครงขายคมนาคมทรองรบการพฒนาดานการผลต อตสาหกรรม การทองเทยว การคาและการ

ลงทน โดยยทธศาสตรดงกลาวจะชวยผลกดนใหมการพฒนาระบบขนสงและโลจสตกสไดอยางด ใน

ขณะเดยวกน ภาครฐและภาคเอกชนจะตองคานงถงการบรหารหวงโซอปทาน (Supply Chain) อยางม

ประสทธภาพ ลดตนทน และสรางมลคาเพมใหกบหวงโซคณคา (Value Chain) ตลอดเสนทางเศรษฐกจ

(Economic corridor) พรอมกบสรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานในการพฒนาฐานการผลต การ

พฒนาอตสาหกรรมหรอการพฒนาเชงพนทในลกษณะทมการแบงปนผลประโยชนรวมกนระหวาง

ประเทศเพอนบาน

การผลกดนใหมการพฒนารวมกนใหประสบความสาเรจจงมใชเพยงการพฒนาโครงสรางพนฐาน

เทานน หากแตตองผลกดนการพฒนาโดยมงเนนการพฒนาในลกษณะการสรางเครอขายพนธมตรทาง

ธรกจระหวางประเทศเพอนบาน เพอใหเกดการบรหารจดการธรกจตงแตตนนาจนปลายนาอยางม

ประสทธภาพและกอใหเกดสรางมลคาเพม ตามหลกการบรหารหวงโซอปทานและหวงโซคณคา อนจะ

เปนการกระตนใหเกดกจกรรมทางเศรษฐกจ ตลอดแนวเสนทางเศรษฐกจระหวางประเทศไทยกบ

ประเทศเพอนบาน ซงจะชวยลดการขนสงเทยวเปลา รวมถงลดตนทนการขนสงและโลจสตกส อนจะ

เปนสวนหนงของการเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยและประเทศเพอนบานไดอก

ทางหนงดวย นอกจากนทงประเทศไทยและประเทศเพอนบานยงจะไดประโยชนรวมกนจากการ

ขยายตวของการคาขามพรมแดนทขยายตวสงขน การกระจายความเจรญจากการพฒนาไปสภมภาคและ

พนทชายแดน สรางความยงยนในการพฒนา

แนวคดของการเชอมโยงระบบเศรษฐกจของภมภาคทนาสนใจคองานศกษาของ ERIA (2009)

ไดนาเสนอแนวคด โดยใชหลกทฤษฎดานการวางแผนภาค (Regional Planning Theory) ทาการศกษา

การพฒนาเสนทางเศรษฐกจแมโขง-อนเดย (Mekong-India Economic Corridor) ซงวางกรอบแนวการ

พฒนาระเบยงเศรษฐกจ ไวเปน 4 สวนหลก ไดแก

• ธญพขอนๆ wth Pole คอ ศนยกลางทางเศรษฐกจหลก ซงเปนพนททมกจกรรมทาง

เศรษฐกจหลกของประเทศ


• ธญพขอนๆwth Node คอ ศนยกลางทางเศรษฐกจในสวนภมภาค ซงเปนพนททมศกยภาพ

สง ทมการพฒนาในระดบภาค และพรอมทจะพฒนาเปนศนยกลางทางเศรษฐกจหลกตอไป

• Transport Linkages คอ ระบบขนสงทเชอมตอระหวางเมองหลก ซงจะลดตนทนการขนสง

ระหวางเมองและดงดดการลงทนโรงงานและหนวยการผลตตางๆ ในเสนทางเศรษฐกจ

• Support Infrastructure คอ โครงสรางพนฐานทเพมศกยภาพของทรพยากรมนษย ไดแก

โครงสรางพนฐานดานสงคม เชน โรงเรยนหรอสถานฝกอาชพ โรงพยาบาล ฯลฯ ซงจะลด

ตนทนการผลตและทาใหพนทมศกยภาพในการพฒนาในระยะยาว

พฒนาการของเมองสวนใหญ เปนการพฒนาทเมองศนยกลางเศรษฐกจหลก ทมความพรอมดาน

โครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคตางๆ และจะเชอมโยงกบเมองศนยกลางเศรษฐกจหลกในภมภาค

อนผานทางระบบขนสงเชอมตอ ซงเมองศนยกลางเศรษฐกจหลกมกจะเปนเมองทาทมความสาคญ และ

การพฒนาสวนใหญมกละเลยความสาคญของเมองศนยกลางทางเศรษฐกจในสวนภมภาค และถาเปน

เสนทางการขนสงขามแดนทางบกนน เมองศนยกลางเศรษฐกจชายแดนมกไมไดรบความสนใจในการ

พฒนาเทาทควร อยางไรกด งานวจยของ ERIA (2009) น ใหแนวคดทสาคญ คอทฤษฎการแบงแยก

หนวยผลต (Fragmentation theory) ซงกลาวไววา กระบวนการผลตในอดต มการรวมตวอยในท

เดยวกน แตมกประสบปญหาเรองความแออดของหนวยการผลต และการขาดแคลนทรพยากรตางๆ เชน

ทรพยากรมนษย ทาใหบรษทตางๆ เรมมการแบงแยกหนวยการผลตไปตามจดตางๆ ทมโครงสรา

พนฐานดานการขนสงทการเชอมตอกนด ซงแนวคดนเปนสวนสาคญในการพฒนาเสนทางขนสงใน

ปจจบนใหเปนเสนทางเศรษฐกจทสมบรณได

ในสวนของการเคลอนยายสนคานน จาเปนตองพจารณาถงการเชอมโยงโครงสรางพนฐาน

(Physical Connectivity) และการเชอมโยงดานกฎระเบยบ (Institutional Connectivity) โดยพจารณา

การเคลอนยายสนคาขามพรมแดน จะพบวาการเคลอนยายสนคาขามพรมแดนดวยการขนสงทางบกม

ลกษณะทแตกตางจากการเคลอนยายสนคาทางอากาศและทางทะเลอยางเหนไดชด ซงการเคลอนยาย

สนคาทางบก มกจะมดานผานแดนตงอยทพรมแดนของประเทศทงสอง โดยทจะมยานพาหนะ (เชน

รถบรรทก) บรรทกสนคาขามแดนไปมา และอาจจะมการขนถายสนคาในกรณทยานพาหนะไมสามารถ

ดาเนนการขนสงในประเทศอนได ซงขอตกลงดานการขนสงทางบก จะเนนมากในเรองของการอานวย

ความสะดวกใหยานพาหนะวงผานพรมแดนได โดยไมตองมการขนถายสนคา ซงจะชวยใหลดตนทนดาน

การขนสงไดมากขน ในขณะทการขนสงระหวางประเทศโดยทางนา และทางอากาศ จะเปนการขนสงท

ตองอาศยทาเรอหรอทาอากาศยาน ในการขนถายสนคาอยแลว ทาใหประสทธภาพของการขนสง

ระหวางประเทศ อยทประสทธภาพของทาเรอหรอทาอากาศยาน และพธการศลการกรททานนๆ

ความสาคญของการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง เปนสงจาเปนทตองพจารณา

ควบคกน โดยทการพฒนาโครงสรางพนฐานเพอรองรบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ตองพจารณา

รปแบบการขนสงทเกยวของ เพอปรบปรงและพฒนาใหตรงกบเปาหมายในการลดตนทนดานการนาเขา

และสงออก เพอใหการเคลอนยายของสนคาเปนไปอยางสะดวก คลองตว และเพมศกยภาพการแขงขน

ของประเทศไทย และภมภาคอาเซยน


4.2 การอานวยความสะดวกทางการคา

4.2.1 การอานวยความสะดวกทางการคาของอาเซยน

การอานวยความสะดวกทางการคาถกระบวาเปนปจจยสาคญในการพฒนาประชาคมเศรษฐกจ

อาเซยน โดยทการเคลอนยายสนคาโดยเสรภายใตฐานการผลตเดยวของอาซยน จาเปนตองมการ

พฒนาการอานวยความสะดวกทางการคาใหมประสทธภาพมากย งขน ภายใตแมแบบการจดการ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC Blueprint ซงมรายละเอยดเกยวกบการอานวยความสะดวกทาง

การคาดงน

• การอานวยความสะดวกทางการคา – การพฒนากระบวนการและพธการศลกากรและการสงผาน

ขอมลทเกยวของ ทเขาใจงาย มการประสานกนและมมาตรฐานเดยวกน

• การเชอมโยงระบบศลกากร – มการเชอมโยงระบบศลกากร ทงในเชงโครงสรางระบบศลกากร

พกดศลกากร มลคาสนคาและการพสจนถนกาเนดสนคา ระบบ ASEAN e-Customs พฒนา

ศกยภาพ และลดชองวางของการพฒนาระบบศลกากรในประเทศสมาชก รวมถงการนาวธ

บรหารจดการความเสยงในการตรวจสอบสนคามาใช

• ASEAN Single Window – พฒนาระบบ Single Window ในแตละประเทศ ใหมการนาสงขอมล

และการอนมตการนาเขาหรอการสงออกเพยงทเดยวในพธการศลกากร และเชอมโยงระบบ

Single Window นใหเปน ASEAN Single Window (ASW)

จากรายงานของ ERIA (2012) ระบถงความกาวหนาของการเชอมโยงระบบศลกากร และการ

พฒนาระบบ National Single Window (NSW) ในแตละประเทศ โดยประเทศ อนโดนเซย มาเลเซย

ฟลปปนส และไทย ไดมการทดลองใชจรงในทกประเทศ และคาดวาจะใชไดอยางเตมรปแบบภายในป

2558 ในขณะทประเทศบรไน และเวยดนามอยในขนการพฒนาระบบ แตคาดวาจะสามารถทดลองใชจรง

ไดภายในป 2558 โดยทประเทศกมพชา ลาว และพมา ยงอยในขนเรมตนของการพฒนาระบบ NSW

และคาดวาจะไมสามารถดาเนนการแลวเสรจภายในป 2558 สวนระบบ ASW นนกอยในขนตอนการ

ทดลองใน 7 ประเทศ และคาดวาจะมการใชงานไดบางสวนภายในป 2558

4.2.2 แนวโนมของการอานวยความสะดวกทางการคาของประเทศของไทย

ในอดต ประเทศไทยยงใชระบบเอกสารในการนาเขาสงออก ซงการประมวลผลเอกสารนน

คอนขางสนเปลองเวลาและมคาใชจายสง แตดวยพฒนาการของเทคโนโลยขอมลขาวสาร จงมการนา

ระบบ อเลกทรอนกสctronic Data Interchange (EDI) มาใชในการเปลยนแปลงขอมลธรกรรมใหอยในรป

ของขอมลเชงอเลกทรอนกสทไมใชกระดาษ นอกจากน EDI ยงมประโยชนในกระบวนการดานภาษดวย

โดยกรมศลกากรไดนาระบบ EDI เขามาใชในป 2540 ซงรฐบาลไทยไดจดตงบรษท เทรดสยาม จากด

(TradeSiam Company Limited) ในปเดยวกน ซงเปนบรษททมเจาของรวมกนระหวางหนวยงานรฐและ

เอกชน บรษทเทรดสยามจะเปน gateway ในการใหบรการดาน EDI แกหนวยงานทงภาครฐและเอกชน

และตอมากรมศลกากรไดเรมนาระบบการศลกากรอเลกทรอนกส (E-customs) เขามาใชในเดอน


มกราคม ป 2548 และนามาใชอยางเตมรปแบบในป 2550 สงผลใหเกดการลดการใชเอกสารกระดาษลง

ทงททาอากาศยานและทาเรอ ซงจากรายงาน Doing Business ของ World Bank พบวาการทาธรกจ

ของการคาขามพรมแดนในตารางท 7 แสดงใหเหนวา มการพฒนาดานกระบวนการศลกากร ทงในดาน

เอกสารและเวลาในการนาเขาและสงออก รวมถงมตนทนในการนาเขาและสงออกทลดลงอยางเหนไดชด

ระหวางป 2550-2552 สงผลใหอนดบของการคาขามพรมแดนของไทยดขนจากอนดบท 103 ในป 2550

มาอยท 10 ในป 2552 และรกษาอนดบทดนไดมาโดยตลอดนบแตนน ยกเวนในป 2555 ทมอนดบลดลง

มาเลกนอย

ตารางท 7 ขอมลการคาขามพรมแดน

2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555

เอกสารดานการสงออก (จานวน) 9 9 7 4 4 4 5

เวลาทใชในการสงออก (วน) 23 24 17 14 14 14 14

ตนทนดานการสงออก (US$ / ตคอนเทนเนอร) n.a. 848 615 625 625 625 625

เอกสารดานการนาเขา (จานวน) 14 12 9 3 3 3 5

เวลาทใชในการนาเขา (วน) 25 22 14 13 13 13 13

ตนทนดานการนาเขา (US$ /ตคอนเทนเนอร) n.a. 1,042 786 795 795 795 750

อนดบของการคาขามพรมแดน n.a. 103 50 10 12 12 17

ทมา: World Bank Doing Business

ตนทนดานการนาเขาและสงออก สะทอนใหเหนถงประสทธภาพของพธการศลกากรของประเทศ

ไทย การพฒนาระบบศลกากรใหมประสทธภาพมากยงขน จะสงผลใหตนทนในการนาเขาและสงออก

สนคาตาลง รวมถงระยะเวลาในการนาเขาและสงออกนอยลง ซงจะทาใหขดความสามารถในการแขงขน

ของประเทศสงขน การพฒนาระบบศลกากรของประเทศไทยในชวงป 2551-2552 จากการพฒนาระบบ

E-Customs ทาใหตนทนการนาเขาและสงออกสนคาของประเทศไทยลดลงอยางชดเจน ซงการพฒนา

ระบบศลกากรในอนาคต นนคอ NSW และ ASW จะทาใหตนทนการนาเขาและสงออกสนคาลดลงไดอก

ซงจะทาใหการคาระหวางประเทศมความสะดวกมากยงขน

4.2.3 การพฒนา National Single Window ของไทย

การพฒนา National Single Window (NSW) นน จาเปนตองมหนวยงานทเกยวของกบการ

นาเขาและสงออกสนคา เขามามสวนรวมในการพฒนาระบบเปนจานวนมาก ซงปจจบนมหนวยงานกวา

30 แหงทเกยวของกบ NSW ซงเปนหนวยงานทอยภายใตสงกดของกระทรวงการคลง, กระทรวง

คมนาคม, กระทรวงพาณชย, กระทรวงเกษตรและสหกรณ, และกระทรวงสาธารณสข อยางไรกตาม

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดจดทาแผนยทธศาสตรการพฒนา

ระบบโลจสตกสของประเทศไทย พ.ศ. 2550-2554 ซงกาหนดใหหนวยงานทมสวนรวมใน NSW เพมเตม

ไดแก กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย และกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดย

กาหนดใหกระทรวงการคลงเปนหนวยงานหลกในการจดทาโครงการ NSW


การขบเคลอนนโยบายการพฒนาระบบ NSW มการผลกดนผานทาง คณะกรรมการพฒนาระบบ

การบรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศ (กบส.) ซงมนายกรฐมนตร เปนประธานกรรมการ

เพอทาหนาทกาหนดนโยบาย ยทธศาสตร และแนวทางการดาเนนการเกยวกบการพฒนาระบบการ

บรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศ ใหสามารถบรณาการไดอยางเปนระบบ และม

ประสทธภาพอยางตอเนอง โดยทคณะกรรมการ กบส. ไดแตงตงคณะอนกรรมการการเชอมโยงขอมล

แบบบรณาการสาหรบการนาเขา การสงออกและโลจสตกส เมอวนท 30 กรกฎาคม 2553 โดยม

เลขาธการนายกรฐมนตร เปนทปรกษา และปลดกระทรวงการคลง เปนประธานอนกรรมการ เพอทาหนาท

1) จดทาแผนปฏบตการและบรณาการแผนงาน โครงการ และกรอบแผนงบประมาณ เพอการพฒนา

ระบบ National Single Window (NSW) ของประเทศ 2) พจารณาและใหขอเสนอแนะหรอดาเนนการ

ปรบแกกฎระเบยบ ขอบงคบ และกฎหมายทเปนอปสรรคตอการพฒนาระบบ NSW ตามทเหมาะสม

3) กากบ ดแล ตดตามประเมนผลการดาเนนงาน และรายงานความกาวหนาตอคณะกรรมการพฒนาระบบ

การบรหารจดการขนสงสนคาและบรการของประเทศทก 6 เดอน 4) แตงตงคณะทางาน เพอชวยเหลอ

หรอปฏบตงานไดตามความเหมาะสม และ 5) ปฏบตงานอนๆ ตามทคณะกรรมการ กบส. มอบหมาย

แมวาโครงการดงกลาวจะไดรบการสนบสนนจากภาครฐอยางเตมท แตการนาไปใชและการ

รวมมอระหวางกระทรวงนนยงเปนไดไมดเทาทควร ถงแมวามกรมศลกากรเปนหนวยงานหลกและเปนผ

ประสานงาน แตมขอจากดในการนาไปใชกบเครอขายขอมลขาวสารของรฐบาล (Government

Information Network: GIN) ทมอย เนองจากเจาหนาททเกยวของนนไมไดมความเชอมโยงกบ GIN

ดงนน การเชอมโยงทางอเลกทรอนกสเขากบกรมศลกากรตองกระทาทงดานของเทคโนโลยสารสนเทศ

ขนพนฐาน และการวางระเบยบทางดานกฎหมาย ทงน คณะอนกรรมการทางดานการบรณาการขอมล

ทางดานการนาเขาและสงออกและการขนสงทตระหนกถงขอจากดในการนาโครงการ NSW ไปใช จงได

แตงตงคณะทางานเพอศกษาขอจากดทางดานกฎหมายและแนวทางการแกไขในการนาโครงการ NSW

ไปใปฏบตจรง ในป 2553 โดยมสานกงานคณะกรรมการอยการเปนแกนนาในคณะทางานดงกลาว

อยางไรกตาม คณะอนกรรมการไดจดตงคณะทางานอก 1 ชดทมกรมศลกากรเปนแกนนาในป 2554

เพอพจารณาขอจากดทางดานกฎหมายและกาหนดแนวทางแกไข จะเหนไดวาโครงการ NSW นน ตอง

เผชญกบปญหาความยงยากในการประสานงานระหวางหนวยงานทหลากหลายในการนาระบบไปปรบใช

ใหสอดคลองกน

นอกจากน ทางดานงบประมาณของโครงการ NSW ยงคงมปญหา ถงแมวากรมศลกากรมการ

จดสรรงบประมาณใหกบบางหนวยงานทนาระบบ NSW ไปใช เนองจากมบางหนวยงานทจดสรร

งบประมาณดวยตวเอง จงไมไดมแผนดานงบประมาณทสอดคลองกน เพราะตองขนอยกบนโยบายของ

แตละหนวยงาน ทงนบางหนวยงานคดวาโครงการ NSW ไมใชงานหลกของหนวยงาน จงมอบหนาทให

กรมศลกากรเปนเปนผนาไปใช ดงนน จงเกดปญหาทางดานการประสานงานกนระหวางหนวยงานรฐบาล

4.2.4 ประเดนเชงนโยบายของการอานวยความสะดวกทางการคา

การอานวยความสะดวกทางการคา เปนปจจยสาคญททาใหการเชอมโยงระบบเศรษฐกจม

ประสทธภาพมากยงขน ประเดนสาคญของการยกพฒนาการอานวยความสะดวกทางการคา คอการ


พฒนาระบบศลกากรทมประสทธภาพ โดยทการพฒนาของประเทศไทย ไดมการพฒนาระบบ E-

Customs และการเรมทดลองระบบ NSW มาใชงาน ทาใหตนทนในการนาเขาสงออกของประเทศไทย

ตาลงอยางเหนไดชด

การยกระดบการพฒนา NSW และ ASW ในอนาคต จะหมายถงการลดตนทนในการเคลอนยาย

สนคาระหวางประเทศสมาชกอาเซยน โดยเฉพาะอยางยงการขนสงทตองมการผานทาเรอ หรอทาอากาศ

ยาน ซงเดมมตนทนในการนาเขาและสงออกสง รวมถงเวลาทใชในพธการศลกากรทใชเวลามาก ทาให

การสรางฐานการผลตในประเทศสมาชกอาเซยนไมเปนทดงดดในการลงทน แตถามการพฒนาระบบ

NSW และ ASW ในอนาคต การเคลอนยายสนคาทาไดสะดวกขน ตนทนตาลง ทาใหเกดการไหลเวยน

ของสนคาไดสะดวกขน ซงจะกระตนการคาและการลงทนในภมภาคได

4.3 การอานวยความสะดวกทางการขนสง

4.3.1 กรอบความตกลงระหวางประเทศวาดวยการขนสง

การเชอมโยงระบบเศรษฐกจของภมภาคอาเซยน ไดมขอตกลงเกยวกบการเชอมโยงระบบการ

คมนาคมและขนสงของอาเซยน ประกอบไปดวยขอตกลงทเกยวกบการพฒนาโครงสรางพนฐาน และ

ขอตกลงทเกยวกบดานกฎระเบยบและกฎหมายเพอใหเกดการเชอมโยงกนในภาคการขนสง ดงสรปใน

ตารางท 8

ตารางท 8 กรอบการพฒนาโครงสรางพนฐาน กฎระเบยบและกฎหมายดานการขนสงของประชาคม

เศรษฐกจอาเซยน

กรอบการพฒนาโครงสรางพนฐาน กรอบขอตกลงเกยวกบกฎระเบยบและกฎหมาย

• Singapore-Kunming Rail Link

• ASEAN Highway Network

• Road Safety

• ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of Goods in Transit (AFAFGIT)

• ASEAN Framework Agreement on Multimodal Transport (AFAMT)

• ASEAN Framework Agreement on the Facilitation on Interstate Transport (AFAFIST)

• Roadmap for Integrated and Competitive Maritime Transport in ASEAN

• Roadmap for Integration of the Air Travel Sector

• ASEAN Single Aviation Market

ทมา: Pupphavesa et al. (2009) based on ASEAN Secretariat Information.

บทบาทของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เนนบทบาทดานการพฒนาดานการเชอมโยงดาน

กฎหมายและกฎระเบยบ ซงจะทาใหเกดการขยายตวของกจกรรมทางเศรษฐกจมากขน โดยการลด

ขอจากดและกดกนทางการคาระหวางกน เพอเสรมสรางประสทธภาพของกระบวนการผลตในแตละ

ประเทศใหเขมแขง จะเหนไดวา กรอบความตกลงดานการขนสง เนนดานการพฒนากฎระเบยบและ

กฎหมาย เพอเอออานวยใหเกดการแขงขนมากยงขน โดยกรอบความตกลงทจะสงผลกระทบตอประเทศ

ไทย ในการขนสงทางบก มอยสามกรอบหลก ไดแก 1) กรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวย

ความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดน (ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of


Goods in Transit: AFAFGIT) 2) กรอบความตกลงวาดวยการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (ASEAN

Framework Agreement on Multimodal Transport: AFAMT) และ 3) กรอบความตกลงอาเซยนวาดวย

การอานวยความสะดวกในการขนสงสนคาขามแดน (ASEAN Framework Agreement on the

Facilitation of Inter-State Transport: AFAFIST)

นอกจากน ในกรอบการตกลงอนภมภาคลมนาโขง ซงมประเทศไทย ลาว เวยดนาม กมพชา

พมา และจนรวมอยในขอตกลงดงกลาว ไดมขอตกลงดานการขนสงขามแดน ซงเปนแนวคดรเรมของ

ธนาคารพฒนาเอเชย (ADB) ทจะสรางเสนทางเศรษฐกจ (Economic Corridor) ระหวางประเทศลมนา

โขง โดยรเรมขอตกลงการขนสงขามแดน (Cการบนเทงและบรการสนทนาการs Border Transport

Agreement หรอ CBTA) ซงทาใหการขนสงสนคาขามแดนมความสะดวก ลดทงระยะเวลาและคาใชจาย

ในการขนสงสนคาขามแดน โดยรายละเอยดเกยวกบกรอบการตกลงน จะกลาวในหวขอตอไป

ประเดนสาคญอกสวนหนงคอรปแบบการขนสงของการคาระหวางประเทศ จากขอมลปรมาณ

การขนสงสสนคานาเขาและสงออก ดงแสดงในตารางท 9 พบวาการขนสงทางบกเปนการขนสงสนคาทม

ปรมาณและนาหนกมากกวาการขนสงทางอากาศแตกลบพบวามลคาการขนสงสนคาทางถนนกลบตา

กวาการขนสงทางอากาศ แสดงใหเหนวาแมลกษณะภมประเทศของประเทศคคาจะมอาณาเขตตดตอกน

ทางบก แตหากชนดสนคาดงกลาวมมลคาสง หรอเปนสนคาเกษตรทเนาเสยไดซงตองใชเวลาในการ

ขนสงอยางรวดเรวจะทาใหผประกอบการเลอกรปแบบการขนสงทางอากาศมากกวาทางบก แตหากเปน

สนคาทมนาหนกมากสวนใหญมกใชการขนสงทางทะเล

ตารางท 9 ปรมาณและมลคาสนคานาเขาและสงออกแบงตามรปแบบการขนสงตงแต ป พ.ศ. 2547-2552

ป พ.ศ. มลคานาเขา (ลานบาท) ปรมาณนาเขา (พนตน)

ทางทะเล ทางบก ทางอากาศ อนๆ ทางทะเล ทางบก ทางอากาศ อนๆ

2547 2,547,825 102,379 1,107,574 2,476 89,476 3,261 490 1

2548 3,201,678 130,920 1,359,192 2,580 107,905 3,428 914 1

2549 3,306,484 151,331 1,395,707 2,209 100,136 3,218 744 1

2550 3,285,716 186,529 1,323,611 76,270 101,822 3,548 253 8,481

2551 4,194,744 262,966 1,436,110 62,739 99,370 7,737 241 6,200

2552 3,085,635 283,230 1,222,787 6,943 90,720 12,142 206 0

ป พ.ศ. มลคาสงออก (ลานบาท) ปรมาณสงออก (พนตน)

ทางทะเล ทางบก ทางอากาศ อนๆ ทางทะเล ทางบก ทางอากาศ อนๆ

2547 2,555,664 241,969 1,076,479 700 78,422 7,096 401 0

2548 2,919,223 264,424 1,252,057 595 75,622 8,608 444 0

2549 3,230,003 320,213 1,385,537 498 80,959 8,170 963 0

2550 3,477,441 318,847 1,450,737 451 109,238 8,877 460 1

2551 3,950,855 384,157 1,485,887 13,291 93,970 8,372 418 2

2552 3,370,534 346,760 1,459,151 9,100 91,717 9,122 397 0

หมายเหต: มลคาและปรมาณการนาเขาในรปแบบอนๆของป พ.ศ. 2551-2552 เปนมลคาจากการขนสงทางไปรษณย

รวมกบการขนสงโดยวธอนๆ


จากขอมลขางตนแสดงใหเหนวามลคาและปรมาณการนาเขาและสงออกแบงตามรปแบบการ

ขนสง ตงแตป พ.ศ. 2547-2552 มการขนสงทง 3 รปแบบมแนวโนมเพมขนเรอยๆ มการขนสงทางบก

เพมขนเรอยๆ โดยการขนสงหลกยงคงเปนการขนสงทางทะเล เนองจากสามารถขนสงสนคาทมนาหนก

มากได แตใชระยะเวลานานในการขนสง และไมสามารถขนสงไปยงประเทศทไมมภมประเทศตดทะเลได

สาหรบการขนสงทางบกพบวามแนวโนมเพมสงขน อาจเนองมาจากการมกรอบความตกลงใน

การขนสงตางๆ กบประเทศเพอนบาน ดงนนอนมานไดวามลคาและปรมาณการนาเขาและสงออกทางบก

ทเพมขนสวนใหญมาจากการคาขายกบประเทศเพอนบานทมอาณาเขตทางบกตดตอกบไทย

4.3.2 กรอบความตกลงระหวางประเทศวาดวยการขนสงทางบก

กรอบความตกลงระหวางประเทศวาดวยการขนสง ทสาคญประกอบไปดวยขอตกลง 3 สวน

ไดแกขอตกลงวาดวยการขนสงภายในภมภาคอาเซยน ซงมสวนทเกยวของกบการขนสงทางบกไดแก

กรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวยความสะดวกในการขนสงสนคาผานแดน (ASEAN

Framework Agreement on the Facilitation of Goods in Transit: AFAFGIT) กรอบความตกลง

อาเซยนวาดวยการขนสงตอเนองหลายรปแบบ (ASEAN Framework Agreement on Multimodal

Transport: AFAMT) และ กรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการอานวยความสะดวกในการขนสงสนคา

ขามแดน ASEAN Framework Agreement on the Facilitation of Inter-State Transport: AFAFIST)

และขอตกลงทสาคญอกสวนหนง ซงอยนอกเหนอจากขอตกลงของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ไดแก

ความตกลงการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมนาโขง (Cการบนเทงและบรการสนทนาการs

Border Transport Agreement: CBTA)

อยางไรกด ความกาวหนาของปฏบตตามขอตกลง AFAFGIT และ AFAFIST ยงมความคบหนา

ไปไดไมมากนก ซงในสวนของ AFAFGIT นนอยในขนการจดทาพธสารแนบทายกรอบความตกลง

ในขณะท AFAFIST ยงอยในขนตอนการใหสตยาบนของประเทศสมาชก

สวนทมความกาวหนาไปมากกวาคอกรอบความตกลง CBTA ซงเปนกรอบความตกลงทรเรม

โดยธนาคารเพอการพฒนาเอเชย (Asian Development Bank: ADB) ซงใหความสาคญกบการพฒนา

ระเบยงเศรษฐกจ ในอนภมภาคลมแมนาโขง ซงแนวระเบยงเศรษฐกจทสาคญ คอระเบยงเศรษฐกจเหนอ

ใต จากมลฑลยนนาน ประเทศจน มายงประเทศไทยและเชอมโยงไปสงสงคโปร และระเบยงเศรฐษกจ

ตะวนออกตะวนตก จากซงเปนการเชอมโยงพนทดานตะวนออกจากเวยดนาม ผานลาว เขาสไทย และ

ไปสพมา หรออาจเรยกไดวาเปนเสนทางเชอมโยงระหวางทะเลจนใตกบทะเลอนดามน

ถาพจารณาเชงเปรยบเทยบ ถงแมวากรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการขนสงทงสามฉบบ จะ

มการพฒนามาควบคกบ AEC Blueprint แตกรอบความตกลง CBTA ทได ADB เปนผผลกดนหลก ทา

ใหความกาวหนาของ CBTA มมากกวากรอบความตกลงอาเซยนวาดวยการขนสงทงสามฉบบ และ

เนอหาของขอตกลงทงสองชด กมประเดนสวนใหญคลายคลงกน ซงอาจแบงไดเปน 3 หวขอหลกไดแก


1. ประเดนวาดวยโครงสรางพนฐาน – เปนการกาหนดการใชงานโครงสรางพนฐาน เสนทาง

และจดผานพรมแดน

2. ประเดนวาดวยยานพาหนะ – เปนการกาหนดมาตรฐานของยานพาหนะ รวมถงการ

กฎเกณฑการนาเขายานพาหนะชวคราว

3. ประเดนวาดวยการประกอบการขนสง – เปนการกาหนดหลกเกณฑของผประกอบการท

สามารถรบจางขนสงผานแดน รวมถงจานวนรถบรรทกทอนญาตใหใชได

4. ประเดนวาดวยพธการศลกากร – เปนการกาหนดกฎเกณฑในการผานพธการศลกากร

สาหรบสนคาผานแดน

ถงแมวาปจจบน มการทดลองใชขอตกลง CBTA ในการขนสงขามแดนบางแลว แตในทางปฏบต

ยงพบวามปญหาและอปสรรคอยพอสมควร โดยประเดนปญหาทเกดขน ไดแก

• ผลประโยชนทางเศรษฐกจของการใชขอตกลงยงไมชดเจน โดยเฉพาะประเทศทเปน

ทางผาน เนองจากประเทศทเปนทางผานของการขนสงสนคา ยงไมระบบการจดเกบคาใช

โครงสรางพนฐาน (ถนน) อยางชดเจน ทาใหประเทศดงกลาว อาจจะไมใหความรวมมอใน

การพฒนาเสนทางมากนก เนองจากผลกระทบทางลบทมากบการขนสงมมาก

• นโยบายและการปฏบตยงไมชดเจน นโยบายจากสวนกลางทสงการมายงหนวยงานปฏบต

ยงขาดแนวทางการปฏบต และทรพยากรทเพยงพอในการดาเนนงาน

• กฎระเบยบดานการขนสงทแตกตางกน

ประเดนหลกทจาเปนตองมการพจารณา คอรปแบบของการอนญาตใหมการขนสงขามแดน ซง

ปจจบนใชระบบโควตา ซงไมสะทอนถงการใชงานจรง และขาดการแบงปนผลประโยชนทชดเจน ทาให

ประเทศทมสวนเกยวของ ไมกระตอลอลนในการดาเนนงานเทาทควร รปแบบการชวยเหลอดาน

งบประมาณเพอบารงรกษาโครงสรางพนฐาน เปนสงจาเปนทตองพจารณา เพอใหการใชประโยชนจาก

ขอตกลงดงกลาวมความเปนธรรมมากยงขน

4.3.3 กรอบความตกลงระหวางประเทศวาดวยการขนสงทางอากาศ

นโยบายของ ASEAN ในดานการขนสงทางอากาศ อยภายใตกรอบนโยบายความรวมมอ

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community หรอ AEC) และแผนแมบทวาดวยความ

เชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN Connectivity) โดยทแผนงานการรวมกลม

สาขาการบน (Roadmap for Integration of Air Travel Sector: RIATS) ไดแก

1) ความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรบรการขนสงสนคาทางอากาศ – ASEAN

Multilateral Agreement on the Full Liberalisation of Air Freight Services (MAFLAFS)

2) ความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยบรการเดนอากาศ – ASEAN Multilateral Agreement

on Air Services (MAAS)

3) ความตกลงพหภาคอาเซยนวาดวยการเปดเสรอยางเตมทของบรการขนสงผโดยสารทาง

อากาศ – ASEAN Multilateral Agreement on the Full Liberalisation of Passenger Air

Services (MAFLPAS)


ทงน แผนแมบทวาดวยความเชอมโยงระหวางกนในอาเซยน (Master Plan on ASEAN

Connectivity) เปนเครองบงชวาประชาคมอาเซยนควรสรางความเขมแขงใหกบอตสาหกรรมการบนดวย

การจดตงตลาดการบนรวมอาเซยน (ASEAN Single Aviation Market: ASAM) เพอใหสอดคลองกบ

ความสาคญของการขนสงทางอากาศทขยายตวอยางรวดเรวและการปรบเปลยนโครงสรางของตลาดการ

บนทวโลกทกาลงเพมขน นอกจากน การขยายตวอยางรวดเรวของสายการบนตนทนตา (Low Cost

Carriers: LCCs) เปนการอานวยความสะดวกใหกบภาคการทองเทยวภายในภมภาคอาเซยนซงจะสงผล

ใหเกดการเพมขนของการเชอมโยงกนระหวางผคนในภมภาค (People-to-People Connectivity)

แผนงานการรวมกลมสาขาการบน (Roadmap for Integration of Air Travel Sector : RIATS) ไดระบ

ลาดบเวลาในการจดตง ASAM ไวดงน

1. ตรวจสอบและดาเนนงานตาม MAFLAFS และขอตกลงท 1 และ 2 ใน MAFLAFS โดยทนท

เพอสนบสนนการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ภายในป 2558 (กาหนดการของ

คณะรฐมนตรดานการขนสงของอาเซยน ระบใหเปนวนท 28 ธนวาคม พ.ศ. 2558)

2. ตรวจสอบและดาเนนงานตาม MAAS และขอตกลงท 1 ถง 6 ใน MAAS โดยทนท เพอ

สนบสนนการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ภายในป 2558 (คณะรฐมนตรดานการ

ขนสงของอาเซยน ระบให กาหนดการของในการตรวจสอบและดาเนนงานตามขอตกลงท 5

และ 6 ใน MAAS เปนวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2551 และ 31 ธนวาคม พ.ศ. 2553

ตามลาดบ)

3. ลงนามใน MAFLPAS ภายในปพ.ศ. 2553 และตรวจสอบและดาเนนงานตาม MAFLPAS

และขอตกลงใน MAFLPAS โดยทนท เพอสนบสนนการจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ภายในปพ.ศ. 2558 (กาหนดการในการดาเนนงานตามขอตกลงท 1 และ 2 คอวนท 30

มถนายน พ.ศ. 2553 และ 31 มถนายน พ.ศ. 2556 ตามลาดบ)

4. จดทาขอตกลงทางดานการขนสงทางอากาศ (Air Transport Agreement (ATA)) รวมกบ

ประเทศจน ภายในป 2553, อนเดย และสาธารณรฐเกาหล, และประเทศอนทมความเปนไป

ได ภายในป 2558 และพจารณาโอกาสในการขยายตวไปยงประเทศอนภายหลงจากนน

5. จดทาแผนงานตลาดการบนรวมอาเซยน (ASEAN Single Aviation Market (ASAM)

Roadmap) และดาเนนงานตามแผนการทวางไวภายในป 2554 และนามาพฒนาเปน

ASAM ภายในป 2558

โดยทความคบหนาในการดาเนนงานตามแผนการจดทาความตกลงในกรอบความรวมมอ AEC

(AEC Blueprint) ตามแผนงานการรวมกลมสาขาการบน (Roadmap for Integration of Air Travel

Sector: RIATS) ซงประกอบไปดวยขอตกลง 3 ขอตกลงขางตน หนวยงานทรบผดชอบของประเทศไทย

คอกรมการบนพลเรอน และกระทรวงคมนาคม โดยในประเทศไทยทกขอตกลงผานการใหสตยาบนแลว

ยกเวนขอตกลง MAFLPAS ซงยงไมมการใหสตยาบน แตไดรบการอนมตจากหนวยงานทเกยวของแลว


4.4 สรปประเดนเชงนโยบายของการการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง

ประเดนเชงนโยบายของการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง แบงออกเปน 3

ประเดนหลก โดยทประเดนแรกเกยวของกบการอานวยความสะดวกทางการคา และอก 2 ประเดน

เกยวของกบการอานวยความสะดวกทางการขนสง โดยมประเดนดงน

ในสวนของการอานวยความสะดวกทางการคา ภาครฐควรเรงใหมการพฒนาระบบ NSW และ

ASW ภายใตแผนงานของ AEC อยางชดเจน โดยเฉพาะการพฒนาบคคลากรดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ในหนวยงานทเกยวของกบ NSW และมการบรณาการงบประมาณในการพฒนาระบบ NSW ใหชดเจน

ในสวนของการอานวยความสะดวกทางการขนสงน น ควรกาหนดแนวทางการแบงปน

ผลประโยชนอยางชดเจน เพอผลกดนการเชอมโยงการขนสงทางบก รปแบบการแบงปนผลประโยชน ใน

ระยะแรก อาจจะอยในรปของการชวยเหลอดานงบประมาณเพอบารงรกษาโครงสรางพนฐาน และใน

ระยะยาว ควรมการพฒนารปแบบการเกบคาใชโครงสรางพนฐานอยางเปนระบบ โดยการเกบคา

โครงสรางพนฐานน ตงอยบนพนฐานของการใชงานเปนหลก (User Pay Principle) ซงอาจจะอยในรป

ของภาษรถยนตประจาป (เฉพาะยานพาหนะทใชขนสงขามแดน) หรอการเกบคาผานทางยานพาหนะท

ใชทาง เปนตน

นอกจากน การขนสงทางบก เปนรปแบบการขนสงทมตนทนทางสงคมสง การทมการเชอมโยง

ระบบเศรษฐกจและมการขนสงสนคาทงภายในประเทศและตางประเทศ เกดเปนโครงขายการผลตใน

ระดบภมภาค ซงถาตนทนการขนสงทางบกในปจจบนทตากวาความเปนจรง รวมถงการใหเงนอดหนน

นามนเชอเพลงในรปแบบตางๆ นนหมายถงการใหเงนอดหนนแกการขนสงสนคาของตางประเทศ ซง

ประเดนน จาเปนตองมการพจารณาเชงนโยบายตอไป

5. ผลกระทบตอเศรษฐกจไทยจากการลดภาษของประเทศ CLV5

5.1 วตถประสงคและแนวทางในการวเคราะห

และ

การปรบปรงการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง

การวเคราะหในตอนนมวตถประสงคเพอประมาณการและเปรยบเทยบผลกระทบทนาจะเกดขน

ตอเศรษฐกจไทยในสามสถาณการณจาลอง (ในตอนตอไปบางครงจะเรยกวา simulation) สถานการณ

แรกคอการลดภาษนาเขาของประเทศ CLV เปนศนยหมดทกรายการสนคา (ตอไปจะเรยกวา “การลด

ภาษ CLV เปนศนย”) สถานการณทสองคอการปรบปรงการขนสงทางบกระหวางประเทศไทย ประเทศ

CLV และจนตอนใต (ตอไปจะเรยกวา “การปรบปรงขนสงทางบก”) และสถานการณทสามคอการ

ปรบปรงกระบวนการศลกากรของประเทศไทยและประเทศในอาเซยน โดยเฉพาะอยางยงการปรบให

5 เนองจากฐานขอมล GTAP ไมมขอมลประเทศพมา จงไมสามารถ shock การลดภาษของประเทศนได ในฐานขอมล GTAP ป 2007 ทใช

มแต “Rest of South-East Asia” ซงไมมความชดเจนวาหมายถงประเทศใด ในทนจงใช CLV แทนประเทศกมพชา ลาว เวยดนาม โดยไมม

พมา


กระบวนการศลกากรเปนระบบ National Single Window ซงจะสงผลมากตอการลดคาขนสงระหวาง

ประเทศอาเซยนดวยกนเองและประเทศอาเซยนกบประเทศอนๆ นอกภมภาค โดยเฉพาะอยางยงการลด

คาขนสงทางเรอ (ดเหตผลดานลาง และตอไปจะเรยกสถาณการณนวา “National Single Window”

หรอ NSW) การวเคราหในสวนนจะใชแบบจาลอง Global Trade Analysis Project (GTAP) ฐานขอมลป

2007 (ปลาสดของฐานขอมล GTAP) เปนเครองมอในการวเคราะห โดยเราจะนาเสนอผลกระทบใน

ภาพรวมและผลกระทบตอภาคการผลตอยางคราวๆ แลวจะทาการวเคราะหเชงลกในแงของโอกาสใน

การสงออกและการนาเขาของไทย เราคดวาการวเคราะหในประเดนหลงนนาจะเปนมตใหมของการ

นาเสนอผลการวเคราะหดวยแบบจาลองลกษณะ Computable General Equilibrium (CGE) อยางเชน

GTAP กลาวคอเราจะไมเนนการวเคราะหผลกระทบรายสาขาการผลต (sector) มากนก แตจะเนนการ

วเคราะหเปนราย “ประเดน” ซงนาจะทาใหเราเขาใจกลไกการสงผาน (transmission mechanism) ของ

ผลกระทบจาก simulation ทงสามกรณไดดกวา

สาหรบแนวทางในการวเคราะหสถานการณ “การลดภาษ CLV เปนศนย” จะเปนการ

“shock”6

ในสถานการณ “การปรบปรงขนสงทางบก” เราไดทาการ shock คาขนสงทางบกระหวาง

ประเทศไทย CLV และจน6

7 โดยคาท shock จะเปนคาคาดการณวาการปรบปรงการขนสงทางบกระหวาง

ประเทศเหลานอยางเชนการปรบปรงการขนสงทางบกภายใตกรอบ Greater Mekong Subregion

(GMS)/Cross Border Transport Agreement (CBTA) จะทาใหคาใชจายในการขนสงทางบกลดลงก %

ของคาใชจายเดม โดยใชขอมลคาใชจายในการขนสงสนคาของแบบจาลอง GTAP ป 2007 เปนฐานกอน

การ shock ตารางท 10 แสดงคา shock การขนสงทางบกทใช

อตราภาษนาเขาของประเทศ CLV จากอตราปจจบนใหเปนศนยแลวดผลกระทบตอตวแปรทาง

เศรษฐกจทสาคญตางๆ ใน simulation น เราไดทาการวเคราะหเพมเตมวาประโยชนทไทยนาจะไดรบ

จากการลดภาษของประเทศอาเซยนเดม (ไทย มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร ฟลปปนส) ตงแตเรมตง

เขตการคาเสร ASEAN Free Trade Agreement (AFTA) มมากนอยเพยงใด เพอเปรยบเทยบกบกรณ

การลดภาษของประเทศ CLV ทกาลงจะเกดขนในป 2558 (ตอไปจะเรยกวา simulation “การลดภาษ

อาเซยนเดม”) แนวคดในการทา simulation แรกนจะเปนเชนเดยวกบการวเคราะหผลจากการลดภาษ

นาเขาทวไปกลาวคอ ทาใหผสงออกสามารถสงสนคาไปขายไดในราคาทถกลงคอมความสามารถในการ

แขงขนดานราคาทดข น

6 การ “shock” คอการเปลยนคาตวแปรภายนอก (exogenous variables) ในแบบจาลองแลวดผลกระทบทเกดขนกบตวแปรภายใน

(endogenous variables) ในกรณนเราเปลยนคาตวแปรอตราภาษของประเทศ CLV จากอตราปจจบน (2555) ใหเปนศนย (สงทจะเกดขน

ในป 2558) 7 ความเปนจรงควรเปนจนตอนใต แตเนองจากฐานขอมล GTAP ทใชยงไมสามารถแยกจนออกเปนภมภาคตางๆ จงตองใช ประเทศจน

โดยรวมเปนตวแทน


ตารางท 10 คา shock ของการขนสงทางบกทใชสาหรบสถานการณ “การปรบปรงขนสงทางบก”

Shocks

(% การเปลยนแปลงของคาใชจายการขนสงทางบก)

การปรบปรงการขนสงทางบกระหวางไทยกบจน -49.9

การปรบปรงการขนสงทางบกระหวางไทยกบ CLV -39.4

การปรบปรงการขนสงทางบกระหวางจนกบ CLV -58.6

คา shock ทใชนามาจาก Banonyong (2007) ซงไดทาการประมาณการคาขนสงทนาจะลดลง

หากมการดาเนนการตามกรอบ GMS ทงนหากการขนสงทางบกระหวางประเทศทงสามมหลายเสนทาง

เชนการขนสงระหวางจนกบไทยอาจใชเสนทาง R3E R3W หรอทางเรอโดยแมนาโขง (ตามฐานขอมล

GTAP นบเปนทางบก) จะใชคาขนสงทนาจะลดลงเฉลยของทงสามเสนทาง แนวคดในการทา simulation

ในกรณนคอคาขนสงทางบกทลดลงนาจะเปนเสมอนการทผสงออกสามารถสงสนคาไปขายไดในราคาท

ถกลง

สาหรบสถานการณ “National Single Window” เรามองวาการปรบปรงกระบวนการศลกากร

โดยเฉพาะอยางยงการใชระบบ National Single Window (NSW) นาจะสงผลตอการลดตนทนการขนสง

ทางเรอเปนหลก 7

8 จากการสมภาษณผประกอบการ เราพบวาคาขนสงทางเรอในปจจบนมราคาคอนขาง

ตา คาใชจายสวนใหญเปนเรองของกระบวนการศลกากรในฝ งสงออกและนาเขาของประเทศคคาเปน

หลก แตเนองจากขอมลตนทนการขนสงทางเรอทแบงเปนตอนๆ (คาใชจายตอนผานดานศลกากรสงออก

คา shippingคาใชจายตอนผานดานศลกากรนาเขา) มจากดมาก เราจงอาศยขอมลจากฐานขอมล

Doing business ของ World bank ซงไดประมาณคาใชจายตอนผานดานศลกากรขาสงออกและนาเขา

ของแตละประเทศในปตางๆ (ไมรวมคา shipping) เราพบวาคาใชจายของประเทศไทยและฟลปปนส

ลดลงอยางชดเจนระหวางป 2007 กบป 2008 ซงนาจะเกดจากการประยกตใชระบบ e-customs เราจง

ใชสดสวนการลดลงของคาใชจายระหวางสองปนเปนตวแทน (proxy) ของคาใชจายทนาจะลดลงจากการ

ใชระบบ NSW ตารางท 11 แสดง % การลดลงของคาขนสงทางเรอระหวางประเทศตางๆ ทเราใชในการ

shock แบบจาลอง เราสามารถอานคาไดอยางเชน “คา shock ของการขนสงทางเรอจากไทยไป

ฟลปปนสคอ คาใชจายในการขนสงทางเรอลดลง 20.8%” จากตารางจะเหนวาการขนสงกบประเทศทม

กระบวนการศลกากรทคอนขางดอยแลวเชนสงคโปรจะไมสามารถลดคาใชจายลงไดอกมากนก และการ

ขนสงกบประเทศอนๆ นอกภมภาคอาเซยน คาใชจายจะลดลงไมมากเทากบคาขนสงระหวางประเทศ

อาเซยนดวยกนเอง เนองจากในกรณเหลาน สดสวนของคา shipping ทางเรอจะคอนขางสงทาใหการ

ปรบปรงกระบวนการศลกากรชวยลดตนทนการขนสงทางเรอไดไมมากนก แนวคดในการทา simulation

ในกรณนจะคลายกบกรณ “การปรบปรงขนสงทางบก” คอคาขนสงทางเรอทลดลงเปนเสมอนการทผ

สงออกสามารถสงสนคาไปขายไดในราคาทถกลง

8 โปรดสงเกตวาการใชระบบ NSW จะสงผลตอการขนสงทางบกดวย ซงในเรองน ในรายงานของ Banonyong (2007) ทเราใชในการ

ประมาณการคาใชจายในการขนสงทางบก ไดเผอคาใชจายทตอนผานดานตางๆ ทนาจะลดลงไวแลว


ตารางท 11 คา shock ของคาขนสงทางเรอทใชสาหรบสถานการณ “National Single Window” สงออก

นาเขา--> กมพชา ลาว เวยดนาม ไทย มาเลเซย อนโดนเซย สงคโปร ฟลปปนส

ประเทศอนๆ

นอก ASEAN

กมพชา 0.0 -15.0 -15.0 -14.7 -10.0 -9.2 -8.3 -18.3 -6.7

ลาว -18.3 0.0 -18.3 -18.1 -13.3 -12.6 -11.7 -21.6 -10.0

เวยดนาม -15.0 -15.0 0.0 -14.7 -10.0 -9.2 -8.3 -18.3 -6.7

ไทย -17.5 -17.5 -17.5 0.0 -12.5 -11.7 -10.8 -20.8 -9.1

มาเลเซย -11.7 -11.7 -11.7 -11.5 0.0 -6.0 -5.1 -15.0 -3.4

อนโดนเซย -11.7 -11.7 -11.7 -11.4 -6.7 0.0 -5.0 -15.0 -3.3

สงคโปร -10.0 -10.0 -10.0 -9.8 -5.0 -4.2 0.0 -13.3 -1.7

ฟลปปนส -18.3 -18.3 -18.3 -18.1 -13.3 -12.6 -11.7 0.0 -10.0

ประเทศอนๆ

นอก ASEAN -8.3 -8.3 -8.3 -8.1 -3.3 -2.6 -1.7 -11.7 0.0

5.2 ผลกระทบในภาพรวม

ตารางท 12 แสดงผลของการ simulation ทงสามกรณ ในภาพรวมผลของการทประเทศ CLV

ลดภาษนาเขา การปรบปรงการขนสงทางบก และ NSW จะทาใหเศรษฐกจของประเทศไทย ประเทศใน

อาเซยนและประเทศคคาทสาคญของไทยเกดการขยายตว โดยประเทศไทยจะไดประโยชนในแงของ

welfare เพมขนมากทสด (4,418 ลานดอลลารสหรฐ) รองลงมาเปน CLV (2,963 ลานดอลลารสหรฐ)

โดยประเทศ CLV จะมการขยายตวของ GDP มากทสด ประมาณ 3.5% ประเทศไทยรองลองมาทระดบ

1.6% ประเทศมาเลยเซย สงคโปร ฟลปปนส จะไดประโยชนพอควรจาก NSW เนองจากประเทศเหลาน

มการคาขายทางทะเลคอนขางมาก ประเทศคคาทสาคญของไทย เชน จน ญปน สหรฐฯ อย จะได

ประโยชนบางจากการคาขายกบประเทศในเอเซยทเพมสงขน ทกประเทศจะมการคาขายระหวางกนมาก

ขน โดยการนาเขาจะเพมสงกวาการสงออก

ตารางท 12 ผลของการการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก และ NSW ตอไทย

ประเทศในอาเซยนและประเทศคคาทสาคญของไทย (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน) Welfare

(million $US change)

Real GDP Real export Real import

ไทย 4,418 1.612 2.199 3.044

CLV 2,963 3.453 8.606 10.204

มาเลยเซย 977 0.373 0.585 0.844

อนโดนเซย 635 0.089 0.117 0.372

สงคโปร 419 0.182 0.330 0.437

ฟลปปนส 268 0.146 0.109 0.221

จน 989 0.019 0.064 0.120

ญป น 499 0.012 0.010 0.038

สหรฐอเมรกา 550 0.004 0.020 0.024

อย 32 0.003 -0.006 -0.009


ตารางท 13 แสดงผลกระทบตอประเทศไทย ผลจากการ simulation พบวา NSW จะสงผลตอ

การเพม GDP มากทสด รองลงมาเปนการลดภาษ CLV เปนศนยและการปรบปรงการขนสงทางบก ทงน

เนองจากไทยยงใชการขนสงสนคาทางเรอเปนหลก การปรบปรงประสทธภาพการขนสงทางเรอโดยการ

ใชระบบ NSW จงสงผลตอเศรษฐกจไทยมากเปนพเศษ การบรโภค การลงทน การสงออกและนาเขา

และสวสดการ (welfare) มการเปลยนแปลงในลกษณะเดยวกน ผลตอระดบราคาผบรโภค และราคา

สนคาขนกลาง (สนคาทใชเปนวตถดบ) มไมสงนก (อยางไรกตาม เราพบวาสนคาขนกลางหลายๆ รายการ

ทนาเขาจากประเทศคคาของไทย มราคาถกลง ดการวเคราะหในระดบภาคการผลตดานลาง) ผลตอ

ดลการคาเปนบวกแมวาสดสวนการสงออกจะเพมขนนอยกวาการนาเขาเนองจากไทยสงออกมากกวา

นาเขา อตราคาจางแรงงานเพมขนประมาณ 2% โดยอตราผลตอบแทนของทนเพมขนไมมากนก

เนองจาก capital stock ในประเทศเพมขน เปนทนาสงเกตวาประโยชนทไทยนาจะไดรบจากการลดภาษ

CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก และ NSW เมอเทยบกบประโยชนทไทยไดรบจากการลด

ภาษของประเทศอาเซยนเดม (simulation เพมเตม) แมจะนอยกวาแตกมนยสาคญมาก โดยเฉพาะอยาง

ยงเมอพจารณาวา การลดภาษของประเทศอาเซยนเดมไดถกดาเนนการมาเปนระยะเวลาเกอบ 20 ป แต

ประโยชนจาก การลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก และ NSW นาจะเกดกบประเทศ

ไทยไดในเวลาทไมนานนก หากเราสามารถขจดอปสรรคตางๆ อยางทไดกลาวมาในรายงานฉบบนได

(โปรดสงเกตวา การเตบโตของ GDP ภายใต simulation เพมเตมนนสงกวา การเตบโตของ GDP ภายใต

simulation ของ การลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก, NSW แต welfare กลบตา

กวา ทงนเกดจากขนาดเศรษฐกจไทยชวงเรมตนของการลดภาษของประเทศอาเซยนเดม ยงมขนาดเลก)

ตารางท 13 ผลกระทบตอตวแปรเศรษฐกจมหภาคบางตวสาหรบประเทศไทย (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

ผลรวม

การลดภาษ

CLV เปนศนย

(Simulation 1)

การปรบปรง

การขนสง

ทางบก

(Simulation 2)


กระบวนการ

ศลกากร (National

Single Window)

(Simulation 3)

การลดภาษของ

อาเซยนเดม

(simulation

เพมเตม)

GDP (มลคาแทจรง) 1.61 0.49 0.29 0.83 2.29

การบรโภค (มลคาแทจรง) 2.06 0.63 0.34 1.09 1.63

การลงทน (มลคาแทจรง) 2.53 0.73 0.46 1.33 3.87

คาใชจายภาครบ (มลคาแทจรง) 1.17 0.36 0.19 0.62 0.29

การสงออก (มลคาแทจรง) 2.2 0.85 0.4 0.95 6.83

การนาเขา (มลคาแทจรง) 3.04 1.13 0.52 1.39 6.96

ดชนเงนเฟอผบรโภค 0.51 0.21 -0.05 0.35 -0.57

ราคาสนคาข นกลาง 0.35 0.16 -0.06 0.24 -0.50

Terms of trade 0.83 0.24 0.11 0.48 -0.77

ดลการคา (ลาน ดอลลาร สหรฐ) 799.29 264.49 88.35 446.45 -494.90

คาจางปจจยการผลต

แรงงานไรฝมอ 2.27 0.72 0.25 1.29 2.00

แรงงานมฝมอ 2.35 0.76 0.29 1.30 1.76

ทน 0.33 0.19 -0.09 0.23 -1.17

สวสดการ (ลาน ดอลลารสหรฐ) 4,418.26 1,339.51 736.38 2,342.32 2,274.73


ตารางท 14 ไดทาการแยกแยะ (decompose) ผลทเกดขนกบ GDP วาเกดจากอทธพลของการ

บรโภค การลงทน การใชจายภาครฐ การสงออก และการนาเขา จะเหนวาการสงออกและนาเขาสงผลตอการ

เปลยนแปลงของ GDP มากทสด การวเคราะหในตอนตอไปจะเปนการเจาะลกในสองประเดนน โดยจะ

นาเสนอผลกระทบตอภาคการผลตโดยรวมกอน

ตารางท 14 อทธพล (contribution) ตอการเปลยนแปลง GDP

อทธพลตอการเปลยนแปลง GDP (%)

การบรโภค 68.2

การลงทน 40.2

คาใชจายภาครฐ 9.0

การสงออก 101.3

การนาเขา -118.6

รวม 100.0

5.3 ผลกระทบตอภาคการผลตโดยรวม8

9

ตารางท 15 แสดงผลกระทบตอผลผลตและราคาของภาคการผลตตางๆ จะเหนวาในภาพรวม

ผลของการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก, และ NSW สงผลใหการผลตขยายตว

ในอตสาหกรรมสวนใหญโดยเฉพาะอยางยง ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ, แรธาตอนๆ, อปกรณขนสง

อนๆ, นมและผลตภณฑจากนม, ผลตภณฑจากไม, นามนทไดจากพช สตว, ปโตรเลยม, ฯลฯ ทงนม

เพยงบางอตสาหกรรมทมการหดตวเลกนอยเชน พชอนๆ, เสนใยทไดจากพช, อเลกทรอนกส, ขาวสาล

เปนทนาสงเกตวาภาคบรการบางภาคมการขยายตวเชนการผลตและขนสงกาซ, การผลตไฟฟา, การ

กอสราง, ทอยอาศย ตารางท 15 ยงไดแสดงดวยวาผลผลตทขยายตวของภาคการผลตตาง ๆ นนเกด

จากผลของการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก, หรอ NSW มากกวากน จะเหนวา

ในภาพรวม NSW สงผลตอการเพมผลผลตมากทสด เมอเราพจารณาเฉพาะภาคการผลตทมผลผลตใน

25 อนดบแรกของไทย (ผลผลตมากกวา 6,500 ลานดอลลารตอป) จะเหลอเพยง 5 ภาคคอ ผลตภณฑ

จากแรธาตอนๆ, ปโตรเลยม, ยานยนตและชนสวน, การผลตและขนสงกาซ, ผลตภณฑจากโลหะ โดย

ภาคการผลตทมการคาระหวางประเทศ (tradable sectors) คอจะมเพยง 4 ภาคคอ ผลตภณฑจากแร

ธาตอนๆ, ปโตรเลยม, ยานยนตและชนสวน, ผลตภณฑจากโลหะ ภาคการผลตเหลานจะเกดการ

ขยายตวเนองจากการสงออกเปนหลก

เมอเราดผลตอราคาสนคาในตารางท 15 จะเหนวาราคาสนคาสวนใหญจะสงขนเนองจากมการ

ขยายตวของเศรษฐกจโดยรวม ซงนาจะมผลทาใหการสงออกของไทยลดลง แตผลปรากฏวาการสงออก

ในหลายภาคเพมขนทงนเนองจากการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบกและ NSW

ลวนสงผลใหสนคาจากไทยมราคาถกลงในตลาดตางประเทศและมความสามารถในการแขงขนสงขน

9 การแบงภาคการผลตของ GTAP และคาแปลเปนภาษาไทยทใชในบทความน ดในภาคผนวก


เมอเราเลอกเฉพาะภาคการผลตทมการขยายตวมากกวา 2% มาวเคราะหตอดงแสดงในตารางท

16 จะเหนวาการขยายตวของผลผลตของภาคเหลานเกดจากอทธพล (contribution) จากการขยายตว

ของการสงออกมากกวาอทธพลจากการขยายตวของเศรษฐกจในประเทศ (ซงกสอดคลองกบตารางท 15

ทแสดงวาภาคการผลตเหลานมการสงออกเพมขนคอนขางมาก) ทงนยกเวนภาค แรธาตอนๆ, ออย บต,

การปาไม, นานมดบ, และภาคบรการเชนการผลตและขนสงกาซ, การผลตไฟฟา, การกอสราง, ทอย

อาศย (ซงมการสงออกนอยมากหรอไมมเลยอยแลว) ซงการขยายตวถกขบดน (driven) จากการ

ขยายตวของเศรษฐกจในประเทศเปนหลก

ตารางท 15 ผลกระทบตอผลผลต ราคา และการสงออกรายสาขาการผลตไทย (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน) ผลผลต ภาษนาเขา

CLV

เปนศนย



ทางบก



ศลกากร

ราคา การสงออก

ขาวเปลอก -0.27 -0.39 0.41 -0.29 1.60 -11.11

ขาวสาล -2.55 -1.09 0.16 -1.61 0.89 -3.07

ธญพชอนๆ 0.26 -0.20 0.41 0.05 1.74 -0.25

ผก ผลไม -0.07 0.07 -0.72 0.58 1.58 -1.17

เมลดพชทมนามน 1.50 0.58 1.05 -0.13 1.77 6.37

ออย บต 4.28 5.16 0.21 -1.09 2.76 -13.70

เสนใยทไดจากพช -1.72 -0.50 0.29 -1.52 1.11 -2.57

พชอนๆ -1.12 -0.69 0.06 -0.50 1.43 -2.56

ปศสตว 0.96 0.34 0.32 0.30 2.53 -5.46

ผลตภณฑอนๆ จากสตว 0.39 -1.23 0.31 1.30 1.49 -1.36

นานมดบ 2.81 1.61 0.53 0.91 2.91 -18.91

ขนแกะ ไหม 0.09 -0.09 0.27 -0.09 1.91 -69.25

การปาไม 2.99 0.01 0.64 2.34 2.65 -9.30

การประมง 0.58 0.02 0.21 0.35 1.67 -2.47

เนอวว ควาย แกะ แพะ มา 0.97 0.35 0.31 0.31 1.90 -1.27

เนอสตวอนๆ 0.03 -2.21 0.34 2.52 1.26 -2.48

นมและผลตภณฑจากนม 5.18 4.64 0.70 -0.15 0.93 37.71

เครองดมและยาสบ 1.57 0.60 0.32 0.66 0.62 4.91

นามนทไดจากพช สตว 5.10 0.97 1.77 2.36 0.43 20.51

ขาวสาร -0.09 -0.37 0.42 -0.14 1.44 -1.13

นาตาล 4.29 5.18 0.21 -1.10 1.30 6.23

อาหารอนๆ 0.55 -0.16 0.45 0.25 0.67 0.70

สงทอ 0.72 0.04 0.29 0.40 0.49 3.35

เครองนงหม -0.12 -0.54 0.37 0.06 0.55 -2.97

เครองหนง 0.69 0.25 0.34 0.09 0.53 0.31

ผลตภณฑจากไม 5.14 -0.42 1.40 4.17 0.67 9.32

กระดาษและสงพมพ 1.52 -0.20 0.56 1.16 0.39 3.58

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 1.67 -0.33 0.31 1.69 0.43 2.83

อเลกทรอนกส -1.97 -1.19 0.36 -1.15 0.31 -2.05

เครองจกรกลอนๆ 0.44 -0.19 0.57 0.06 0.33 0.40

สนคาอตสาหกรรมอนๆ -0.55 -0.59 0.42 -0.39 0.44 -2.17


ผลผลต ภาษนาเขา

CLV

เปนศนย



ทางบก



ศลกากร

ราคา การสงออก

ขาวเปลอก -0.27 -0.39 0.41 -0.29 1.60 -11.11

ยานยนตและชนสวน 2.62 1.43 0.37 0.82 0.29 3.26

อปกรณขนสงอนๆ 6.27 6.04 0.28 -0.05 0.51 14.19

ปโตรเลยม 5.04 3.76 0.08 1.20 -0.11 18.60

ถานหน -0.55 -0.19 0.09 -0.45 -0.36 26.62

นามนดบ -0.05 0.09 0.01 -0.15 0.78 -5.91

กาซธรรมชาต 0.14 0.09 0.04 0.01 1.17 -59.67

แรธาตอนๆ 7.74 3.30 0.04 4.40 4.01 -1.83

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 25.95 13.25 -0.65 13.34 0.70 92.48

เหลกและเหลกกลา -0.06 -0.23 -0.12 0.29 0.42 1.64

โลหะอนๆ 2.65 -1.78 0.25 4.18 -0.19 2.72

ผลตภณฑจากโลหะ 2.13 0.63 0.12 1.38 0.33 4.22

การกอสราง 2.34 0.66 0.46 1.22 0.69 -2.58

การคาปลก/คาสง 1.40 0.32 0.36 0.72 0.81 -3.02

บรการขนสงทางบก 0.71 0.14 0.19 0.39 0.36 -1.36

บรการขนสงทางนา 0.35 0.17 0.10 0.09 0.36 -1.36

บรการขนสงทางอากาศ -0.75 -0.43 0.03 -0.36 0.53 -1.88

การผลตและขนสงกาซ 2.45 0.81 0.27 1.38 0.82 -4.45

การสอสาร 1.18 0.35 0.26 0.57 0.85 -3.19

บรการดานการเงนอนๆ 1.80 0.57 0.28 0.95 0.93 -3.49

บรการประกนภย 0.27 0.00 0.20 0.06 1.03 -3.86

การบนเทงและบรการสนทนา

การ

0.72 0.19 0.24 0.29 0.79 -2.98

บรการธรกจอนๆ -0.17 -0.10 0.15 -0.22 0.88 -3.29

การผลตไฟฟา 2.43 0.82 0.27 1.33 0.57 -0.08

การผลตนา 1.45 0.41 0.29 0.75 0.93 -5.05

บรการชมชน/การแพทย/

การศกษา

0.87 0.27 0.15 0.45 1.71 -6.24

ทอยอาศย 2.33 0.70 0.39 1.24 0.36 2.33

ตารางท 16 ภาคการผลตทมการขยายตวคอนขางสงไทย (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน) ผลผลต อทธพลจากการขยายตวของเศรษฐกจภายใน (%) อทธพลจากการสงออก (%)

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 25.95 10.0 90.0

แรธาตอนๆ 7.74 103.0 -3.0

อปกรณขนสงอนๆ 6.27 15.8 84.2

นมและผลตภณฑจากนม 5.18 13.1 86.9

ผลตภณฑจากไม 5.14 12.8 87.2

นามนทไดจากพช สตว 5.10 26.1 73.9

ปโตรเลยม 5.04 23.2 76.8

นาตาล 4.29 21.2 78.8


ผลผลต อทธพลจากการขยายตวของเศรษฐกจภายใน (%) อทธพลจากการสงออก (%)

ออย บต 4.28 100.0 0.0

การปาไม 2.99 120.4 -20.4

นานมดบ 2.81 100.0 0.0

โลหะอนๆ 2.65 2.4 97.6

ยานยนตและชนสวน 2.62 46.1 53.9

การผลตและขนสงกาซ 2.45 839.0 -739.0

การผลตไฟฟา 2.43 100.0 0.0

การกอสราง 2.34 102.6 -2.6

ทอยอาศย 2.33 100.0 0.0

ผลตภณฑจากโลหะ 2.13 21.9 78.1

5.4 การวเคราหเชงลกเรองผลกระทบตอการสงออก

ตารางท 17 แสดงผลกระทบตอการสงออกของไทยไปยงประเทศอาเซยนและประเทศคคาท

สาคญของไทย ในภาพรวมหลงจากมการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก, NSW

มลคาการสงออกของไทยไปประเทศ CLV จะเพมขนมาก ประมาณ 77.5% มลคาการสงออกไปมาเลเซย

เพมประมาณ 2% โดยการสงออกไปประเทศอนๆ ในอาเซยนไมเปลยนแปลงมากนก9

10 การสงออกไปจน

และญปนเพมขนเลกนอย เนองจากการลดคาขนสงทางเรอ (จาก NSW) และทางบก (จากการปรบปรง

การขนสงทางบก) ทนาสนใจคอ หลงจากการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบกและ

NSW ไทยจะสงออกไปยงประเทศในภมภาคอาเซยนมากขนและสงออกไปอเมรกาและยโรปลดลง ทงน

สาเหตเกดจากราคาสนคาไทยทสงไปขายในตลาดอาเซยนลดลงคอนขางมาก (เนองจากการลดคาขนสง

ทางบก, การลดคาขนสงทางเรอและการปรบภาษนาเขาของ CLV เปนศนย) ในขณะทราคาสนคาทสงไป

ขายในอเมรกาและยโรปมราคาสงขน แมวาจะมการลดคาขนสงทางเรอ (จาก NSW) บาง (ดคา shock

ในตารางท 11) แตกไมเพยงพอทจะทดแทนกบราคาสนคาในประเทศไทยทปรบตวสงขนเนองจากการ

ขยายตวทางเศรษฐกจภายใน (ดราคาสนคาในประเทศจากตารางท 15)

10 การสงออกไปประเทศ “เอเชย ตอ.เฉยงใตทเหลอ” เพมขนแตเนองจากฐานขอมล GTAP ทใชไมไดระบชดวาเปนประเทศอะไรจงจะไม

วเคราะหในทน


ตารางท 17 การเปลยนแปลงของมลคาการสงออกของไทยไปยงประเทศตางๆ กอนและหลงสถานการณ

สมมต (ลาน $US) มลคาการสงออกกอน

simulation

มลคาการสงออกหลง

simulation

การเปลยนแปลง

(%)

CLV 6,960 12,353 77.5

มาเลเซย 8,338 8,501 2.0

อนโนนเซย 5,218 5,209 -0.2

สงคโปร 4,097 4,062 -0.9

ฟลปปนส 2,790 2,757 -1.2

เอเชย ตอ.เฉยงใตทเหลอ 1,121 1,235 10.2

รวมประเทศอาเซยนเดม 27,403 32,883 20.0

จน 22,678 22,880 0.9

ญป น 18,682 18,701 0.1

สหรฐอเมรกา 24,868 24,700 -0.7

สหภาพยโรป 32,171 31,584 -1.8

จากตารางท 17 จะเหนวาการสงออกของไทยไปประเทศอาเซยนเดม (จะใชคานแทน มาเลเซย

อนโดนเซย สงคโปร ฟลปปนส) และ CLV นาจะเพมขนมากเปนพเศษ เราจงไดทาการวเคราะหการ

สงออกของไทยไปยงตลาดเหลานเพอใหเราสามารถเขาใจมากขนถงอทธพลของ การลดภาษ CLV เปน

ศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก และ NSW ทมตอการสงออก

5.4.1 กรณการสงออกไทยไปยงประเทศอาเซยนเดม

ในกรณการสงออกไทยไปยงประเทศอาเซยนเดม ตารางท 18 แสดงสนคาสงออกหลกๆ (สนคา

ทมมลคาการสงออกมากกวา 100 ลาน ดอลลารตอป) จากประเทศไทยไปยงประเทศอาเซยนเดม โดย

เลอกสนคาทนาจะมการสงออกเพมขนมากทสดจากการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสง

ทางบกและ NSW ตารางท 18 ยงไดแสดง % การสงออกทเพมขนโดยไดทาการแยกแยะ (decompose)

วาการสงออกทเพมขนนนเกดจากการลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบกหรอ NSW

อะไรเปนปจจยหลกมากกวากน จะเหนวาการสงออกโดยรวมทเพมขนนนสวนใหญเกดจาก NSW

มากกวาการปรบปรงการขนสงทางบก และ การลดภาษ CLV เปนศนย ซงกนาจะเปนเชนนนเนองจาก

ไทยใชการขนสงทางทะเลเปนหลกในการสงออกสนคาเหลานไปประเทศอาเซยนเดม


ตารางท 18 ผลกระทบตอการสงออกสนคาหลกๆ จากประเทศไทยไปประเทศอาเซยนเดม

จากการจาลองสถานการณทงสาม (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

การสงออก

รวม



การปรบปรงการ

ขนสงทางบก

National Single

Window

นามนทไดจากพช สตว 9.8 -1.6 0.7 10.7

ผลตภณฑจากไม 8.4 -2.7 1.8 9.3

โลหะอนๆ 4.2 -1.5 0.1 5.6

กระดาษและสงพมพ 3.9 -0.7 0.6 4.0

ผลตภณฑจากโลหะ 2.5 -1.1 0.5 3.1

ขาวสาร 2.0 -0.3 2.2 0.1

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 1.9 -1.3 0.3 2.8

เหลกและเหลกกลา 1.3 -1.1 0.2 2.2

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 1.3 -1.5 0.1 2.6

อาหารอนๆ 0.9 -0.6 0.5 0.9

ผก ผลไม 0.7 -1.0 1.2 0.5

นาตาล 0.2 -1.4 0.0 1.5

สงทอ 0.2 -1.5 0.7 1.0

ยานยนตและชนสวน 0.1 -0.3 0.2 0.2

ตารางท 19 เปนการวเคราะหวา สนคาเหลานสวนใหญทสงออกไดมากขนนนเกดจากความ

ไดเปรยบดานราคา (สนคาสงออกจากไทยถกลง: Price effect) หรอการขยายตวทางเศรษฐกจของ

ประเทศอาเซยนเดม (ซงทาใหมการนาเขามากขน: Income effect) จะเหนวาสนคาสวนใหญสงออก

ไดมากขนเนองจากราคาของไทยถกลงมากกวาการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศอาเซยนเดม ทงน

ยกเวน ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ, อาหารอนๆ, ผก ผลไม, นาตาล, สงทอ, และ ยานยนตและชนสวน ท

การขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศอาเซยนเดมกระตนใหเกดการนาเขาจากไทยมากกวาผลดาน

ราคา


ตารางท 19 การแยกแยะ (decompose) ปจจยทสงผลตอการสงออกสนคาหลกๆ ทไทยสงไปประเทศ

อาเซยนเดม

การสงออกทเปลยนไป Income effect price effect

นามนทไดจากพช สตว 9.3 1.4 7.9


โลหะอนๆ 4.1 0.2 3.9

กระดาษและสงพมพ 3.8 1.2 2.6


ขาวสาร 2.0 -0.9 2.9

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 1.9 0.6 1.3

เหลกและเหลกกลา 1.3 0.5 0.8

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 1.3 1.0 0.2

อาหารอนๆ 0.9 0.7 0.2

ผก ผลไม 0.7 1.7 -0.9

นาตาล 0.3 1.2 -0.9

สงทอ 0.2 1.0 -0.9

ยานยนตและชนสวน 0.1 0.6 -0.5

เมอเราวเคราะหราคาสนคาไทยทสงไปขายในตลาดเหลาน ตารางท 20 แสดงวาราคาสนคาไทย

ทลดลงนนสวนใหญเกดจาก NSW เปนหลก เนองจากเราใชการขนสงทางทะเลเปนหลกในการสงสนคา

เหลานไปประเทศอาเซยนเดมอยางทไดกลาวไปแลว ทนาสนใจคอ การปรบปรงการขนสงทางบกสงผล

ใหสนคาทสงไปขายในประเทศอาเซยนเดมมราคาถกลง ซงโดยตรรกะพนฐานไมนาจะเกยวของกน

ประเดนนเกดขนเนองจากไทยสามารถนาเขาสนคาทเปนวตถดบไดถกลงจากประเทศจนและ CLV จาก

การปรบปรงการขนสงทางบก ซงทาใหอตสาหกรรมปลายนาทใชวตถดบเหลานสามารถสงออกไปขายท

อน (รวมทงทประเทศอาเซยนเดม) ไดในราคาทถกลง ตารางท 21 แสดงสนคาตนนาทตองนาเขาของ

อตสาหกรรมเหลาน (เลอกเฉพาะตวทตองนาเขามากเปนพเศษ) ซงเมอเราไปดวาอตสาหกรรมตนนา

เหลานเราสามารถนาเขามาดวยราคาทถกลงมากนอยเพยงใดและปจจยอะไรเปนตวผลกดนใหราคา

นาเขาถกลง จะเหนวาการปรบปรงการขนสงทางบกเปนปจจยสาคญประการหนงททาใหราคานาเขา

สนคาเหลานถกลง (ดตารางท 30 และการวเคราะหดานลาง)


ตารางท 20 ผลกระทบตอราคาสนคาสงออกหลกๆ จากประเทศไทยไปประเทศอาเซยนเดมจากการ

จาลองสถานการณทงสาม (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

ผลตอราคารวม

(% เปลยนแปลงจากฐาน)





National Single

Window

นามนทไดจากพช สตว -1.3 0.3 -0.1 -1.5

ผลตภณฑจากไม -1.2 0.4 -0.3 -1.3

โลหะอนๆ -0.6 0.2 0.0 -0.7

กระดาษและสงพมพ -0.6 0.2 -0.1 -0.7

ผลตภณฑจากโลหะ -0.4 0.2 -0.1 -0.5

ขาวสาร 0.5 0.2 -0.1 0.3

เคมภณฑ ยาง พลาสตก -0.3 0.2 -0.1 -0.5

เหลกและเหลกกลา -0.4 0.2 0.0 -0.5

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ -0.3 0.3 0.0 -0.5

อาหารอนๆ -0.1 0.2 -0.1 -0.2

ผก ผลไม -0.3 0.3 -0.3 -0.4

นาตาล -0.1 0.4 0.0 -0.5

สงทอ 0.0 0.2 -0.1 -0.2

ยานยนตและชนสวน 0.0 0.1 -0.1 0.0

ตารางท 21 อตสาหกรรมตนนาของภาคการผลตทการสงออกจากไทยไปประเทศอาเซยนเดมเพมขนมาก

ภาคการผลต สนคาวตถดบ (อตสาหกรรมตนนา) ทตองนาเขาเปนมลคาสง

ยานยนตและชนสวน ยานยนตและชนสวน, เครองจกรกลอนๆ, เหลกและเหลกกลา, เคมภณฑ ยาง พลาสตก,

โลหะอนๆ

เคมภณฑ ยาง พลาสตก เคมภณฑ ยาง พลาสตก, สงทอ, ปโตรเลยม

อาหารอนๆ อาหารอนๆ, นามนทไดจากพช สตว

ผลตภณฑจากโลหะ เหลกและเหลกกลา, โลหะอนๆ, เคมภณฑ ยาง พลาสตก

สงทอ สงทอ, เสนใยทไดจากพช, เคมภณฑ ยาง พลาสตก

กระดาษและสงพมพ กระดาษและสงพมพ, เคมภณฑ ยาง พลาสตก

โลหะอนๆ แรธาตอนๆ , โลหะอนๆ

เหลกและเหลกกลา เหลกและเหลกกลา, เคมภณฑ ยาง พลาสตก

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ เคมภณฑ ยาง พลาสตก, ถานหน

หากเราทาการวเคราะหเรองราคาใหลกขน โดยศกษาวาราคาสนคาไทยทสงไปขายในประเทศ

อาเซยนเดม มราคาเปลยนแปลงเนองจากขนตอนไหนของ “หวงโชราคา” ภาพท 12 แสดงตวอยางของ

“หวงโซราคา” เรมตงแตสนคาสงออกจากไทยซงสงออกทราคา FOB ตอมาตองมการขนสงไปยงประเทศ

นาเขา คาใชจายในสวนนจะตองถกนาไปคดเปนราคาทสงขนจากราคา FOB (ขอเรยกราคาทสงขน

เนองจากคาใชจายในการขนสงนวา p_transport) ซงเมอนาไปรวมกบ ราคา FOB จะได ราคา CIF ของ


ประเทศผนาเขา หากประเทศผนาเขามภาษขาเขา (ขอเรยกราคาสวนเพมนวา p_tariff) ตองนาราคาท

เพมขนเนองจากภาษขาเขาไปรวมกบราคา CIF เพอใหไดราคาทจะขายในประเทศผนาเขาจรงๆ

(เรยกวาราคา p_import)

ภาพท 12 ”หวงโซราคา” ของสนคาสงออกจากไทย

ตารางท 22 ทาการวเคราะห “หวงโซราคา” ดงกลาว โดยทาการแยกแยะวาราคาสนคาจากไทย

ทสงไปขายทประเทศอาเซยนเดมนนถกลงเนองจากราคา fob ในประเทศไทยมการเปลยนแปลงหรอเกด

จากราคาคาขนสงทถกลงมากกวากน (p_tariff เปนศนยอยแลวเนองจากภาษนาเขาของประเทศ

ประเทศอาเซยนเดมเปนศนยอยแลว) เราจะเหนวาราคาทถกลงนนเกดจากผลของตนทนการขนสงทถก

ลงเปนหลก ซงกสอดคลองกบการวเคราะหผลในยอหนากอนทระบวาผลจาก NSW สงผลมากทสดตอ

การลดราคาสนคาสงออกจากไทยไปประเทศอาเซยนเดม (NSW สงผลโดยตรงตอการลดคาขนสงสนคา

ทางเรอไปประเทศอาเซยนเดม)

ตารางท 22 การวเคราะห “หวงโซราคา” ของบางอตสาหกรรมทการสงออกจากไทยไปประเทศอาเซยน

เดมเพมขนมาก


(% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

อทธพล

จากราคา FOB

อทธพลจาก

คาขนสง

นามนทไดจากพช สตว -1.3 0.3 -1.7

ผลตภณฑจากไม -1.2 0.5 -1.7

โลหะอนๆ -0.6 -0.3 -0.3

กระดาษและสงพมพ -0.6 0.3 -0.9

ปโตรเลยม -0.9 -0.1 -0.8

ผลตภณฑจากโลหะ -0.4 0.2 -0.6

ขาวสาร 0.5 1.2 -0.7

เคมภณฑ ยาง พลาสตก -0.3 0.3 -0.7

เหลกและเหลกกลา -0.4 0.3 -0.7

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ -0.3 0.5 -0.7

อาหารอนๆ -0.1 0.5 -0.7

ผก ผลไม -0.3 1.1 -1.4

นาตาล -0.1 0.9 -1.1

สงทอ 0.0 0.4 -0.4

ยานยนตและชนสวน 0.0 0.2 -0.2

p_transp

p_CIF = p_fob + p_trans

p_tariff

p_import = p_CIF + p_tariff

ราคาสนคา

FOB จากไทย


5.4.2 กรณการสงออกไทยไปยงประเทศ CLV

หากเราทาการวเคราะหในทานองเดยวกนในกรณของการสงออกจากไทยไป CLV ตารางท 23

แสดงสนคาสงออกหลกๆ (มมลคาการสงออกมากกวาปละ 100 ลาน $US) ของไทยไป CLV จะเหนวา

การลดภาษ CLV เปนศนย เปนปจจยหลกทผลกดนใหเกดการเพมการสงออกสนคาเหลาน โดยการ

ปรบปรงการขนสงทางบกและ NSW สงผลบางเลกนอย ซงกสอดคลองกบตรรกะทวา ภาษนาเขาของ

CLV ในสนคาหลายๆ รายการยงสงอย (อยางเชนภาษของยานยนตและชนสวน 16%, เครองดมและยาสบ

24%, อปกรณขนสงอนๆ 9%) การลดภาษจงสงผลตอการเพมการสงออกมากกวาการปรบปรงดานการ

ขนสง (ผานการปรบปรงการขนสงทางบกและ NSW)

ตารางท 23 ผลกระทบตอการสงออกสนคาหลกๆ จากประเทศไทยไปประเทศ CLV จากการจาลอง

สถานการณทงสาม (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

การสงออกรวม การลดภาษ CLV

เปนศนย


การขนสงทางบก

National Single

Window

เครองดมและยาสบ 43.2 36.5 3.3 3.4

อาหารอนๆ 28.4 20.2 6.2 2.0

สงทอ 47.6 38.7 4.2 4.7

ผลตภณฑจากไม 83.6 67.2 11.7 4.7

กระดาษและสงพมพ 14.4 -0.9 9.7 5.6

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 29.2 26.9 -0.8 3.2

เครองจกรกลอนๆ 32.1 27.8 2.4 1.9

ยานยนตและชนสวน 109.3 106.6 0.8 1.9

อปกรณขนสงอนๆ 116.3 113.8 0.0 2.5

ปโตรเลยม 63.1 59.7 -1.2 4.5

เหลกและเหลกกลา 10.4 10.1 -4.5 4.8

ผลตภณฑจากโลหะ 44.3 42.8 -3.1 4.6

ตารางท 24 แสดงวาการสงออกทมากขนนนเกดจากอทธพลของราคาทถกลง (substitution

effect) เปนหลกมากกวาการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ CLV (Income effect) ยกเวนสนคา

เครองดมและยาสบ, กระดาษและสงพมพและเหลก/เหลกกลา ทการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ

CLV สงผลตอการเพมการสงออกของไทยมากกวาราคาจากไทยทถกลง


ตารางท 24 การแยกแยะ (decompose) ปจจยทสงผลตอการสงออกสนคาหลกๆ ทไทยสงไปประเทศ CLV

การสงออกรวม อทธพลจากรายไดทเพมขน อทธพลจากราคาทถกลง

(Income effect) (Substitution effect)

เครองดมและยาสบ 33.6 17.9 15.6

อาหารอนๆ 24.4 9.1 15.3

สงทอ 38.7 13.5 25.3


กระดาษและสงพมพ 13.5 7.9 5.7

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 25.2 6.6 18.5

เครองจกรกลอนๆ 27.5 6.5 21.0

ยานยนตและชนสวน 67.2 8.4 58.8

อปกรณขนสงอนๆ 73.6 9.5 64.1

เหลกและเหลกกลา 10.1 7.6 2.5


ตารางท 25 แสดงราคาสนคาไทยเหลานทสงไปขายใน CLV จะเหนวาสอดคลองกบขอสงเกตท

กลาวไป คอ การลดภาษ CLV เปนศนย สงผลตอการลดราคาสนคาจากไทยมากกวา การปรบปรงการ

ขนสงทางบกและ NSW

ตารางท 25 ผลกระทบตอราคาสนคาสงออกหลกๆ จากประเทศไทยไปประเทศ CLV จากการจาลอง

สถานการณทงสาม (% เปลยนแปลงจากกรณฐาน)


(% เปลยนแปลงจากฐาน)





National

Single Window

เครองดมและยาสบ -22.8 -20.8 -1.0 -0.9

อาหารอนๆ -8.0 -6.1 -1.7 -0.2

สงทอ -5.6 -4.0 -1.1 -0.5

ผลตภณฑจากไม -11.1 -8.0 -2.7 -0.4

กระดาษและสงพมพ -5.1 -1.9 -2.1 -1.1

เคมภณฑ ยาง พลาสตก -5.0 -3.9 -0.6 -0.5

เครองจกรกลอนๆ -3.9 -3.3 -0.5 -0.1

ยานยนตและชนสวน -15.8 -15.1 -0.6 -0.1

อปกรณขนสงอนๆ -9.5 -9.3 -0.1 0.0

เหลกและเหลกกลา -2.8 -1.5 -0.4 -0.9

ผลตภณฑจากโลหะ -6.3 -5.1 -0.7 -0.5

โดยหากเราทาการแยกแยะ (decompose) ราคาทสงไปขายยง CLV ตาม “หวงโซราคา” เพอด

วาราคาทเปลยนไปเกดจากปจจยดานภาษ (CLV ปรบภาษเปนศนย) หรอเกดจากการทราคาสนคาเหลาน

ในไทยเปลยนแปลง หรอเกดจากการเปลยนแปลงคาขนสง ตารางท 26 แสดงผลการวเคราะหดงกลาว

จะเหนวาสนคาสวนใหญมราคาลดลงเนองจากภาษ CLV ลดลง โดยอทธพลของคาใชจายในการขนสงม


ผลรองลงมา มสนคาบางประเภททอทธพลของคาขนสงมผลมากกวาอทธพลจากภาษ สนคาเหลานไดแก

ผลตภณฑจากไม, กระดาษและสงพมพ, เหลกและเหลกกลา สนคาเหลานจะมสดสวนคาขนสงคอนขาง

สง อทธพลจากคาขนสงจงมมากกวาผลจากการลดภาษ

ตารางท 26 การวเคราะห “หวงโซราคา” ของบางอตสาหกรรมทการสงออกจากไทยไปประเทศ CLV

เพมขนมาก

ผลตอราคารวม ลดภาษ CLV ราคาในไทยเปลยนแปลง คาขนสง

เครองดมและยาสบ -23.6 -19.3 0.6 -4.9

อาหารอนๆ -8.2 -5.4 0.6 -3.4

สงทอ -5.6 -2.7 0.5 -3.3

ผลตภณฑจากไม -11.4 -4.7 0.6 -7.3

กระดาษและสงพมพ -5.2 -2.2 0.3 -3.3

เคมภณฑ ยาง พลาสตก -5.1 -3.1 0.4 -2.4

เครองจกรกลอนๆ -3.9 -2.9 0.3 -1.4

ยานยนตและชนสวน -16.1 -13.9 0.3 -2.5

อปกรณขนสงอนๆ -9.6 -8.2 0.5 -1.9

ปโตรเลยม -15.7 -12.6 -0.1 -3.0

เหลกและเหลกกลา -2.8 -1.2 0.4 -2.0

ผลตภณฑจากโลหะ -6.4 -3.7 0.3 -2.9

5.5 การวเคราะหเชงลกเรองผลกระทบตอการนาเขา

จากการวเคราะหในตอนท 5.2 จะเหนวานอกจากการสงออกแลว การนาเขายงเปนปจจยสาคญ

อกประการหนงทผลกดน (drive) GDP (ดตารางท 14) การนาเขาสนคานนนอกจากการนาเขาเพอ

บรโภคแลว (การบรโภคทเพมขนตามตารางท 13 นนสวนหนงเกดจากการนาเขาสนคาเพอบรโภค

เนองจากสนคานาเขามราคาถกลง) ยงมการนาเขาเพอใชเปนวตถดบ (สนคาขนกลาง) ในการผลตใน

อตสาหกรรมปลายนาดวย คณะผวจยพบวา การลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก

และ NSW สงผลตอราคาสนคาขนกลางทนาเขาเพอการผลตคอนขางมาก โดยหากเราเรมวเคราะหโดยด

จากตารางท 27 จะเหนวาโดยภาพรวมไทยนาเขาเพมขนในเกอบทกรายการสนคา โดยผลจาก NSW

สงผลตอการเพมการนาเขามากทสด ผลจากการปรบปรงการขนสงทางบกและการลดภาษ CLV สงผล

รองลงมา ทงนหากเราเลอกเฉพาะสนคาทมการนาเขาเพมขนมากทสด กลาวคอมการนาเขาเพมมากขน

ตงแต 5% ขนไป ไทยตองนาเขาสนคาเหลานมากกวา 1,000 ลาน ดอลลารตอป และภาคการผลตไทย

ตองใชสนคาเหลานเปนวตถดบในการผลตในสดสวนมากกวา 20% ขนไป จะเหนวามสนคาสามรายการ


คอ แรธาตอนๆ , นามนดบ, สงทอ ทเขาขายน (แสดงเนนโดยใชแถบคาด)10

11 การลดภาษ CLV, การ

ปรบปรงการขนสงทางบกและ NSW จะชวยใหผผลตสามารถนาเขาสนคาเหลานในราคาทถกลง

ตารางท 27 ผลกระทบตอการนาเขาสนคาของประเทศไทยจากการจาลองสถานการณทงสาม (%

เปลยนแปลงจากกรณฐาน)

ผลรวม ภาษนาเขา CLV

เปนศนย



การปรบปรงกระบวนการ

ศลกากร

ขาวเปลอก 7.15 0.71 0.29 6.15

ขาวสาล 0.73 -0.03 0.44 0.33

ธญพชอนๆ 3.62 -0.10 2.12 1.60

ผก ผลไม 16.35 0.93 11.39 4.03

เมลดพชทมนามน 6.08 1.14 1.61 3.33

ออย บต 2.69 0.57 0.36 1.75

เสนใยทไดจากพช 1.23 0.23 0.25 0.74

พชอนๆ 5.58 0.41 1.13 4.02

ปศสตว 5.31 0.86 0.48 3.97

ผลตภณฑอนๆ จากสตว 1.74 0.40 0.39 0.90

นานมดบ 8.90 2.63 0.63 5.65

ขนแกะ ไหม 13.33 2.40 0.41 10.52

การปาไม 9.40 0.94 1.93 6.52

การประมง 3.37 0.27 0.82 2.27

เนอวว ควาย แกะ แพะ มา 3.40 0.87 0.42 2.11

เนอสตวอนๆ 3.84 0.86 0.35 2.62

นมและผลตภณฑจากนม 4.43 1.84 0.47 2.12

เครองดมและยาสบ 2.27 0.64 0.31 1.32

นามนทไดจากพช สตว 1.07 0.13 0.14 0.75

ขาวสาร 5.49 0.79 0.92 3.78

นาตาล 7.57 1.82 0.72 5.03

อาหารอนๆ 2.40 0.29 1.02 1.09

สงทอ 4.94 0.64 2.23 2.07

เครองนงหม 6.25 1.35 2.27 2.64

เครองหนง 3.97 0.94 1.28 1.76

ผลตภณฑจากไม 8.11 0.82 3.90 3.39

กระดาษและสงพมพ 2.98 0.38 0.87 1.72

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 3.14 0.59 0.53 2.02

อเลกทรอนกส -0.43 -0.48 0.38 -0.33

11

ในบทความนจะไมวเคราะหการนาเขานามนดบ เนองจากกลไกการซอขายน ามนดบในตลาดโลกนาจะไมสามารถอธบายโดยใชแบบจาลอง

ทวไปอยาง GTAP ไดดพอ


ผลรวม ภาษนาเขา CLV

เปนศนย



การปรบปรงกระบวนการ

ศลกากร

เครองจกรกลอนๆ 2.39 0.65 0.58 1.16

สนคาอตสาหกรรมอนๆ 2.32 0.46 0.60 1.26

ยานยนตและชนสวน 3.03 1.49 0.39 1.15

อปกรณขนสงอนๆ 3.84 1.85 0.48 1.52

ปโตรเลยม 1.86 0.63 0.15 1.07

ถานหน 9.38 4.08 0.28 5.03

นามนดบ 5.72 4.07 0.11 1.53

กาซธรรมชาต 4.30 2.29 0.32 1.69

แรธาตอนๆ 5.97 -0.01 0.26 5.71

ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 7.80 1.55 3.51 2.75

เหลกและเหลกกลา 2.57 0.86 0.42 1.29

โลหะอนๆ 1.02 0.06 0.38 0.58

ผลตภณฑจากโลหะ 3.58 0.90 1.17 1.50

ตารางท 28 แสดงสนคานาเขาของไทยทนาจะมการนาเขาเพมขนมาก โดยวเคราะหวาการ

นาเขาทเพมขนนนเกดจากการนาเขาเพอผลต (ใชเปนสนคาขนกลางหรอวตถดบในอตสาหกรรมปลาย

นา) หรอเพอบรโภคโดยประชาชน/รฐบาล จะเหนวาการนาเขาทเพมขนของสนคาสวนใหญเปนการ

นาเขาเพอผลต ยกเวน ผกผลไม เครองนงหม และขาวสารซงเปนการนาเขาเพอบรโภคเปนหลก

ตารางท 28 การวเคราะหวาสนคาทมการนาเขาเพมขนมากถกนาไปใชเพอการบรโภคหรอเพอการผลต

(% เปลยนแปลงจากกรณฐาน) การนาเขาท

เพมขน อทธพลจากการนาเขาเพอผลต

อทธพลจากการนาเขาเพอบรโภคโดยประชาชน

อทธพลจากการนาเขาเพอบรโภคโดยรฐบาล

ผก ผลไม 16.35 8.02 8.33 0.00 ขนแกะ ไหม 13.33 13.32 0.01 0.00 การปาไม 9.40 8.89 0.51 0.00 ถานหน 9.38 9.38 0.00 0.00 นานมดบ 8.90 8.73 0.17 0.00 ผลตภณฑจากไม 8.11 7.54 0.57 0.00 ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ 7.80 6.97 0.83 0.00 นาตาล 7.57 6.76 0.81 0.00 ขาวเปลอก 7.15 6.18 0.23 0.74 เครองนงหม 6.25 0.02 6.23 0.00 เมลดพชทมนามน 6.08 5.85 0.23 0.00 แรธาตอนๆ 5.97 5.97 0.00 0.00 นามนดบ 5.72 5.72 0.00 0.00 พชอนๆ 5.58 5.21 0.37 0.00 ขาวสาร 5.49 2.75 2.74 0.00 ปศสตว 5.31 5.31 0.00 0.00 สงทอ 4.94 4.43 0.51 0.00


ตารางท 29 เลอกแสดงสนคาทเปนวตถดบนาเขาทสาคญของไทย (มมลคานาเขามากกวาปละ

1,000 ลาน $US และใชสนคานาเขาเหลานเปนวตถดบในสดสวนมากกวา 20% ของมลคาวตถดบ

ทงหมด) จะเหนวาสนคาหลายๆตวมบทบาทมากในอตสาหกรรมปลายนาเชนการนาเขาเหลกและ

เหลกกลาถอเปนวตถดบนาเขาทใชในอตสาหกรรมปลายนาหลายอตสาหกรรมและใชในสดสวนท

คอนขางมาก เชน ยานยนตและชนสวน (ใชวตถดบเหลก/เหลกกลา 22%), ผลตภณฑจากโลหะ (19%),

เหลกและเหลกกลา (16%), อเลกทรอนกส (15%), การกอสราง (13%), เครองจกรกลอนๆ (11%)

ตารางท 29 สนคานาเขาทใชเปนวตถดบทสาคญของไทย และการใชสนคาเหลานในอตสาหกรรมปลายนา มลคาการนาเขา

(ลานดอลลารสหรฐ)

ใชเปนวตถดบนาเขา

ในสดสวน (% ของ

วตถดบทงหมด)

อตสาหกรรมปลายนา

ทใชวตถดบนาเขาเหลานคอนขางมาก

อาหารอนๆ 2,260 34.78 อาหารอนๆ , การคาปลก/คาสง

สงทอ 2,268 22.79 สงทอ, เครองนงหม

กระดาษและสงพมพ 1,346 25.08 กระดาษและสงพมพ, บรการธรกจอนๆ

เคมภณฑ ยาง พลาสตก 19,268 54.74 เคมภณฑ ยาง พลาสตก, อเลกทรอนกส

อเลกทรอนกส 18,882 74.24 อเลกทรอนกส

เครองจกรกลอนๆ 21,990 58.67 เครองจกรกลอนๆ, ยานยนตและชนสวน

สนคาอตสาหกรรมอนๆ 2,124 40.79 สนคาอตสาหกรรมอนๆ, อเลกทรอนกส

ยานยนตและชนสวน 6,677 31.61 ยานยนตและชนสวน

อปกรณขนสงอนๆ 2,029 54.22 อปกรณขนสงอนๆ, บรการขนสงทางอากาศ

แรธาตอนๆ 1,352 31.94 โลหะอนๆ, ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ,

เคมภณฑ ยาง พลาสตก

เหลกและเหลกกลา 7,703 57.14 ยานยนตและชนสวน, ผลตภณฑจากโลหะ,

เหลกและเหลกกลา, อเลกทรอนกส, การ

กอสราง, เครองจกรกลอนๆ

โลหะอนๆ 7,444 98.14 สนคาอตสาหกรรมอนๆ, เครองจกรกลอนๆ,

ผลตภณฑจากโลหะ, ยานยนตและชนสวน,

อเลกทรอนกส, โลหะอนๆ, การกอสราง

ผลตภณฑจากโลหะ 2,505 38.38 เครองจกรกลอนๆ, การกอสราง, ยานยนตและ

ชนสวน

ตารางท 30 แสดงราคานาเขาสนคาทสาคญเหลานของไทย โดยไดวเคราะหวาผลของการ

เปลยนแปลงราคานาเขานนเกดจาก การลดภาษ CLV เปนศนย, การปรบปรงการขนสงทางบก, หรอ

NSW ในสดสวนเทาใด จะเหนวาสนคาสวนใหญไดรบอทธพลจากการปรบปรงการขนสงทางบก และ

NSW เปนหลกในการผลกดนใหราคาสนคาเหลานถกลง ทงนเนองจากการนาเขาสนคาเหลานของไทย

เปนการนาเขาจากจน ญปน สหรฐ เปนสวนมาก การทการปรบปรงการขนสงทางบก NSW สามารถลด

คาขนสงทางบกและทางเรอลงไดยอมสงผลตอการลดราคาสนคานาเขาเปนอยางมาก


ตารางท 30 ผลกระทบตอราคาสนคานาเขาหลกๆ ของประเทศไทยจากการจาลองสถานการณทงสาม

(% เปลยนแปลงจากกรณฐาน) และประเทศหลกทไทยนาเขาสนคาเหลาน ผลรวมตอราคา

นาเขาของไทย

ภาษนาเขา CLV

เปนศนย




กระบวนการศลกากร

ประเทศหลกท

ไทยนาเขา

อาหารอนๆ -0.84 -0.02 -0.71 -0.11 Chn

สงทอ -1.10 -0.05 -0.79 -0.26 Chn

กระดาษและสงพมพ -0.71 -0.02 -0.41 -0.29 EU25

เคมภณฑ ยาง พลาสตก -0.48 -0.01 -0.22 -0.26 Jpn

อเลกทรอนกส -0.08 -0.01 -0.06 -0.02 Chn

เครองจกรกลอนๆ -0.24 -0.01 -0.15 -0.09 Jpn

สนคาอตสาหกรรมอนๆ -0.29 -0.02 -0.16 -0.11 Ind

ยานยนตและชนสวน -0.19 -0.02 -0.08 -0.09 Jpn

อปกรณขนสงอนๆ -0.15 -0.02 -0.07 -0.06 EU25

แรธาตอนๆ -2.41 -0.12 -0.05 -2.24 Restofworld

เหลกและเหลกกลา -0.58 -0.04 -0.18 -0.36 Jpn

โลหะอนๆ -0.17 -0.04 -0.06 -0.07 Aus

ผลตภณฑจากโลหะ -0.64 -0.03 -0.42 -0.19 Jpn

ทงนหากเราวเคราะหราคานาเขาสนคาจากประเทศเหลานจะเพอแยกแยะวาราคานาเขาทถกลง

นนเกดจากปจจยราคาสนคาในประเทศผสงออกเหลานนเปลยนแปลงหรอเกดจากคาขนสงทถกลง

ตารางท 31 แสดงวาคาขนสงทลดลงสงผลตอราคานาเขาจากจน ญปน อย และออสเตรเลยเปนอยาง

มาก ทงนมเพยงบางอตสาหกรรมทราคาในประเทศผสงออกเหลานมการปรบตวลดลงอยแลวจงสงผลให

ราคานาเขาของไทยถกลง เชน อเลกทรอนกส, โลหะอนๆ ในญปน และ อเลกทรอนกส ในอย

ตารางท 31 การวเคราะห “หวงโซราคา” ของสนคาตนนาบางตวทไทยนาเขาจากจน ญปน อย และ

ออสเตรเลย การนาเขาจากจน

ผลรวมตอราคานาเขา อทธพลจากราคาในจน อทธพลจากการลดคาขนสง

อาหารอนๆ -5.26 0.0 -5.3 สงทอ -2.56 0.0 -2.6 กระดาษและสงพมพ -4.32 0.0 -4.3 เคมภณฑ ยาง พลาสตก -2.46 0.0 -2.5 อเลกทรอนกส -0.24 0.0 -0.2 เครองจกรกลอนๆ -1.12 0.0 -1.1 สนคาอตสาหกรรมอนๆ -1.61 0.0 -1.6 ยานยนตและชนสวน -1.89 0.0 -1.9 อปกรณขนสงอนๆ -1.36 0.0 -1.4 แรธาตอนๆ -1.91 0.0 -1.9 เหลกและเหลกกลา -1.88 0.0 -1.9 โลหะอนๆ -0.50 0.0 -0.5 ผลตภณฑจากโลหะ -2.80 0.0 -2.8


การนาเขาจากญป น

ผลรวมตอราคานาเขา อทธพลจากราคาในญป น อทธพลจากการลดคาขนสง

อาหารอนๆ -0.12 0.00 -0.11 สงทอ -0.14 -0.01 -0.13 กระดาษและสงพมพ -0.27 -0.01 -0.26 เคมภณฑ ยาง พลาสตก -0.25 -0.01 -0.24 อเลกทรอนกส -0.03 -0.01 -0.02 เครองจกรกลอนๆ -0.10 -0.02 -0.08 สนคาอตสาหกรรมอนๆ -0.20 -0.02 -0.18 ยานยนตและชนสวน -0.13 -0.02 -0.11 อปกรณขนสงอนๆ -0.22 -0.02 -0.20 แรธาตอนๆ -1.74 -0.05 -1.69 เหลกและเหลกกลา -0.45 -0.08 -0.37 โลหะอนๆ -0.21 -0.13 -0.08 ผลตภณฑจากโลหะ -0.17 -0.03 -0.15

การนาเขาจากอย

ผลรวมตอราคานาเขา อทธพลจากราคาในอย อทธพลจากการลดคาขนสง

อาหารอนๆ -0.13 -0.01 -0.12 สงทอ -0.14 -0.02 -0.12 กระดาษและสงพมพ -0.22 -0.02 -0.21 เคมภณฑ ยาง พลาสตก -0.20 -0.01 -0.19 อเลกทรอนกส -0.03 -0.02 -0.02 เครองจกรกลอนๆ -0.10 -0.02 -0.08 สนคาอตสาหกรรมอนๆ -0.07 -0.02 -0.06 ยานยนตและชนสวน -0.13 -0.02 -0.11 อปกรณขนสงอนๆ -0.05 -0.02 -0.03 แรธาตอนๆ -0.27 -0.03 -0.23 เหลกและเหลกกลา -0.27 -0.02 -0.26 โลหะอนๆ -0.08 -0.02 -0.06 ผลตภณฑจากโลหะ -0.17 -0.02 -0.15

6.บทสรปและขอเสนอแนะทางนโยบาย

การลดภาษศลกากรของประเทศในอาเซยนสวนใหญไดเกดขนไปแลว กลาวคอภาษนาเขาของ

ประเทศอาเซยนเดมสาหรบสนคาทอยใน inclusion list ไดลดเปนศนยหมดแลวตงแตป 2553 ภาษท

เหลออยจะเปนภาษของประเทศอาเซยนใหม (CLMV) เปนหลก ซงมกาหนดทจะลดภาษของสนคาทอย

ใน inclusion list ใหเปนศนยในป 2558 ผลกระทบของการลดภาษทเกดกบไทยจงนาจะเกดขนแลวเปน

สวนใหญ อยางไรกตามเราพบวา “การใชสทธประโยชนดานภาษ” ของผประกอบการไทยยงอยในระดบ

ตา (40-50%) หากเราสามารถกระตนใหมการใชสทธอยางเตมท ประเทศไทยจะสามารถประหยดภาษได

เพมขนเปนอยางมาก เพอใหผประกอบการภาคเอกชนในไทยสามารถใชประโยชนจากการลดภาษ

ศลกากรภายใตความตกลงการคาเสรอาเซยนไดมากขน หนวยงานภาครฐควรดาเนนการดงตอไปน

• ควรเพมประสทธภาพในกระบวนการพจารณาการใชสทธประโยชน

• ควรใหขอมล คาปรกษา รวมทงจดทาคมอการใชสทธประโยชนแกผประกอบการในประเดนตางๆ


นอกจากน จากการประมาณการโดยใชแบบจาลอง เราพบวาภาษนาเขาของประเทศกมพชา

ลาว เวยดนาม สาหรบสนคาหลกๆ ทไทยสงออกไปประเทศเหลานยงอยในอตราคอนขางสงและการลด

ภาษสนคาเหลานเปนศนยจะสงผลอยางมนยสาคญตอการสงออกสนคาเหลานไปยงประเทศกมพชา ลาว

เวยดนามมาก หนวยงานของรฐจงควรผลกดนใหประเทศกมพชา ลาว เวยดนามลดภาษศลกากรใหได

ตามกาหนด

สาหรบประเดนอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ เราพบวาอปสรรคเหลานถกใชคอนขางมากใน

กลมประเทศอาเซยนและนาจะมนยสาคญตอการจากดการคาสนคาระหวางประเทศสมาชก กลาวอกนย

หนงคอแมวาอปสรรคดานภาษของประเทศสมาชกอาเซยนจะถกลดไปเกอบหมดแลว แตอปสรรคทไมใช

ภาษยงคงอยและควรไดรบความสนใจจากทกฝายใหมากขน โดยเรามขอเสนอแนะเพอขจดอปสรรคทาง

การคาทไมใชภาษดงตอไปน

• ควรผลกดนใหประเทศสมาชกยกเลกอปสรรคทางการคาทไมใชภาษทคณะกรรมการ

ประสานงานด านการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee on ASEAN

Trade in Goods Agreement) เคยไดระบไว

• ควรสนบสนนใหมการกาหนดมาตรฐานระดบสากลทจะหนวยงานในประเทศสมาชกอาเซยน

สามารถนามาใชรวมกนไดในการตรวจสอบสนคา รวมทงมาตรฐานความปลอดภยและ

สขอนามยของสนคา

• ควรวางกลไกการเฝาระวงการบงคบใชอปสรรคทางการคาทไมใชภาษ ในกรณทสนคาไทย

ถกกดกนการเขาสตลาด

สาหรบประเดนเรองการอานวยความสะดวกทางการคาและการขนสง จากผลการประมาณการ

จากแบบจาลอง เราพบวาหากไทยสามารถปรบปรงในเรองดงกลาวได ผลกระทบทเกดตอเศรษฐกจไทย

ในทางบวกจะมคอนขางมาก (มากกวาสองเทาของผลเชงบวกทนาจะเกดขนจากการทประเทศกมพชา

ลาว เวยดนามลดภาษจะลดภาษเปนศนย) โดยในฝ งสงออกเราจะสามารถเพมการสงออกไปยงประเทศ

ตางๆ ในอาเซยนไดอยางมนยสาคญ และในฝ งนาเขา ไทยจะสามารถนาเขาสนคาทเปนวตถดบไดใน

ราคาทถกลง ซงจะทาใหอตสาหกรรมปลายนาทใชวตถดบเหลานมความสามารถในการแขงขนสงขน

ในสวนของการอานวยความสะดวกทางการคา เราพบวาพธการศลกากรเปนสวนทมความสาคญ

มากทสด ตนทนในการนาเขาสงออกสนคา ตองผานพธการศลกากรซงมตนทนการนาเขาสงออกทสง

การพฒนาระบบศลกากรทผานมาของประเทศไทย ไดลดตนทนการนาเขาสงออกไดสวนหนงแลว

อยางไรกด ระบบ NSW ซงกาลงดาเนนการอยในปจจบน จะชวยใหตนทนดานการนาเขาสงออกลดลงได

อก ซงผลของการพฒนา NSW ดงกลาวจะทาใหตนทนของการประกอบธรกจในประเทศไทยตาลง และ

เปนทดงดดใหมการลงทนภายในประเทศเพมมากขน ดงนนการเรงพฒนา NSW จงเปนนโยบายท

จาเปนตองปฏบตอยางเรงดวน


ในสวนของการอานวยความสะดวกทางการขนสงนน เราพบวาการขนสงทางถนนจะเปนปจจย

หลกในการเชอมโยงโครงขายการผลตของประเทศไทยกบประเทศอนในอาเซยน กรอบความตกลงใน

ปจจบนทมความคบหนามากคอกรอบความตกลงวาดวยการขนสงขามพรมแดนในอนภมภาคลมแมนา

โขง (GMS-CBTA) โดยทการเชอมโยงการขนสงทางบกน สามารถทาไดถามการกาหนดแนวทางการ

ชวยเหลอประเทศทไมไดประโยชนจากการเปนทางผานของสนคา ซงอาจจะอยในรปของการชวยเหลอ

ดานงบประมาณของประเทศไทยในการบารงรกษาโครงสรางพนฐาน หรอใหความชวยเหลอในดานอน

ทงความชวยเหลอดานการเงน และความชวยเหลอดานเทคนค แตในระยะยาว ควรมการพฒนารปแบบ

การเกบคาใชโครงสรางพนฐานอยางเปนระบบ โดยการเกบคาโครงสรางพนฐานน ตงอยบนพนฐานของ

การใชงานเปนหลก (User Pay Principle) ซงอาจจะอยในรปของภาษรถยนตประจาป (เฉพาะ

ยานพาหนะทใชขนสงขามแดน) หรอการเกบคาผานทางยานพาหนะทใชทาง เปนตน


บรรณานกรม

ภาษาองกฤษ

Anderson, J.E. and van Wincoop, E. 2004. “Trade Costs.” Journal of Economic Literature 42(3):

691-751.

Ando, M. and Obashi, A. 2010. “The pervasiveness of non-tariff measures in ASEAN:evidences

from the inventory approach.W In Mikic C. and Wermelinger, W. (ed.) Rising non-tariff

protectionism and crisis recovery. Bangkok: United Nations publication.

Duval, Y. and Utoktham, C. 2011. Intraregional trade costs in Asia: A primer. UNESCAP Trade

and Investment Division, Staff Working Paper 01/10.

ERIA. 2009. Mekong-India Economic Corridor Development – Concept Paper.

Ruth Banomyong. 2007. Logistic Development Study of the Greater Mekong Subregion North

South Economic Corridor, Asian Development Bank.

Wisarn Pupphavesa, Santi Chaisawatsuk, Sastra Sudsaward, and Sumet Ongkittikul. 2009.

“Competition policy, infrastructure, and intellectual property rights.” In Michael G.

Plummer and Chia Siow Yue, eds., Realizing the ASEAN Economic Community: A

Comprehensive Assessment.

ภาษาไทย

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2551. การแสวงหาผลประโยชนจากขอตกลงการเปดเสร (ระยะ

ท 2). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม.

__________. 2554. โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวาง

ประเทศของไทย (ระยะท 2). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม.

__________. 2555. โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสาหกรรม ภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวาง

ประเทศของไทย (ระยะท 3). รายงานนาเสนอตอสานกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม.


ภาคผนวก

การแบงภาคการผลตของ GTAP และคาแปลเปนภาษาไทยทใชในบทความน

รหสยอ (ใชใน GTAP) ความหมาย คาแปลเปนไทยทใชในบทความน

1 pdr Paddy rice ขาวเปลอก

2 wht Wheat ขาวสาล

3 gro Other cereal grains ธญพชอนๆ

4 v_f Vegetables, fruit, nuts ผก ผลไม

5 osd Oil seeds เมลดพชทมนามน

6 c_b Sugar cane, sugar beet ออย บต

7 pfb Plant-based fibers เสนใยทไดจากพช

8 ocr Other crops พชอนๆ

9 ctl Cattle, sheep, goats, horses ปศสตว

10 oap Other animal products ผลตภณฑอนๆ จากสตว

11 rmk Raw milk นานมดบ

12 wol Wool, silk-worm cocoons ขนแกะ ไหม

13 frs Forestry การปาไม

14 fsh Fishing การประมง

15 cmt Meat:cattle,sheep,goats,horse เนอวว ควาย แกะ แพะ มา

16 omt Other meat products เนอสตวอนๆ

17 MIL Dairy products นมและผลตภณฑจากนม

18 B_T Beverages and tobacco products เครองดมและยาสบ

19 vol Vegetable oils and fats นามนทไดจากพช สตว

20 pcr Processed rice ขาวสาร

21 sgr Sugar นาตาล

22 ofd Other food products อาหารอนๆ

23 TEX Textiles สงทอ

24 WAP Wearing apparel เครองนงหม

25 LEA Leather products เครองหนง

26 LUM Wood products ผลตภณฑจากไม

27 PPP Paper products, publishing กระดาษและสงพมพ

28 CRP Chemical, rubber, plastic เคมภณฑ ยาง พลาสตก

29 ELE Electronic equipment อเลกทรอนกส

30 OME Other machinery and equipment เครองจกรกลอนๆ

31 OMF Other manufactures สนคาอตสาหกรรมอนๆ

32 MVH Motor vehicles and parts ยานยนตและชนสวน

33 OTN Other transport equipment อปกรณขนสงอนๆ

34 P_C Petroleum, coal products ปโตรเลยม

35 COA Coal ถานหน

36 OIL Oil นามนดบ


รหสยอ (ใชใน GTAP) ความหมาย คาแปลเปนไทยทใชในบทความน

37 GAS Gas กาซธรรมชาต

38 OMN Other minerals แรธาตอน ๆ

39 NMM Other mineral products ผลตภณฑจากแรธาตอนๆ

40 I_S Ferrous metals เหลกและเหลกกลา

41 NFM Other metals โลหะอนๆ

42 FMP Metal products ผลตภณฑจากโลหะ

43 CNS Construction การกอสราง

44 TRD Trade การคาปลก/คาสง

45 OTP Other transport บรการขนสงทางบก

46 WTP Sea transport บรการขนสงทางนา

47 ATP Air transport บรการขนสงทางอากาศ

48 GDT Gas manufactures, distribution การผลตและขนสงกาซ

49 CMN Communication การสอสาร

50 ofi Other financial services บรการดานการเงนอนๆ

51 isr Insurance บรการประกนภย

52 ROS Recreation and other services การบนเทงและบรการสนทนาการ

53 OBS Other business services บรการธรกจอนๆ

54 ELY Electricity การผลตไฟฟา

55 WTR Water การผลตนา

56 OSG PubAd/Defence/Health/Educ บรการชมชน/การแพทย/การศกษา

57 DWE Dwellings ทอยอาศย

Documents

การค้าสินค้าและ การอํานวยความสะดวกทางการค้าtdri.or.th/wp-content/uploads/2012/11/paper_2_CI_Ye2012.pdf ·