ราชอาณาจกรกมพชา (Kingdom of Cambodia)

1. ขอมลทวไป 1.1 ลกษณะทางภมศาสตร ทตง : 13º 00´ N 105º 00´ E ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต อาณาเขต : ทศเหนอตดประเทศไทย (เขต จ.อบลราชธาน ศรสะเกษ สรนทรและบรรมย) และ สปป.ลาว (แขวงอตตะปอและจ าปาสก) : ทศตะวนออกตดเวยดนาม (เขต จ.คอมทม เปลก การลดและกวางตด) : ทศตะวนตกตดประเทศไทย (เขต จ.สระแกว จนทบรและตราด) : ทศใตตดอาวไทย : มพรมแดนตดกบพรมแดน สปป.ลาว 541 กม. ไทย 803 กม. และเวยดนาม 1,228 กม. พนท : 181,040 ตร.กม. (พนดน 176,520 ตร.กม. พนน า 4,520 ตร.กม.) หรอม ขนาดประมาณ 1 ใน 3 ของประเทศไทย กวาง 500 กม. ยาว 450 กม. ชายฝงทะเล : 443 กม.

-2-

ภมประเทศ : กมพชามลกษณะภมประเทศคลายชาม หรออางคอ ตรงกลางเปนแองทะเลสาบ และลมแมน าโขงอนกวางขวาง มภเขาลอมรอบอย 3 ดาน ไดแก ดานตะวนออก มแนวเทอกเขาอนนมทเปนพรมแดนกบประเทศเวยดนาม ดานเหนอและ ตะวนตกเฉยงเหนอมแนวเทอกเขาพนมดงรกทเปนพรมแดนกบไทย ดานใตและ ตะวนตกเฉยงใตมแนวเทอกเขาบรรทดทเปนแนวพรมแดนกบประเทศไทย เฉพาะดานตะวนออกเฉยงใตเทานนทเปนทราบลมแมน าโขง : จดต าสด บรเวณอาวไทย 0 ม. : จดสงสด พนมอาออรล (Phnum Aoral) สงจากระดบน าทะเลปานกลาง 1,810 ม. แมน า/ทะเลสาบส าคญ : แมน าโขง ไหลจาก สปป.ลาวเขาสภาคเหนอของกมพชาแลวไหลผานเขาเขต เวยดนาม มความยาวในเขตกมพชารวม 500 กม. : แมน าทะเลสาบ เชอมระหวางแมน าโขงกบทะเลสาบ ความยาวประมาณ 130 กม. : แมน าบาสก (Bassac) เชอมตอกบแมน าทะเลสาบทหนาพระบรมมหาราชวง กรงพนมเปญ ความยาว 80 กม. : ทะเลสาบ (Tonle Sap) เปนทะเลสาบขนาดใหญ มเนอททงหมด 3,000 ตร.กม. อยหางจากกรงพนมเปญประมาณ 100 กม. ครอบคลมพนท 5 จงหวด ไดแก ก าปงธม ก าปงชะนง โพธสต พระตะบอง และเสยมเรยบ ในโตนเลสาบม ปลาชกชมกวา 300 ชนด ภมอากาศ : รอนชน มฤดฝนยาวนาน อณหภมโดยเฉลย 20-36 องศาเซลเซยส อณหภมเฉลยในกรงพนมเปญ 27 องศาเซลเซยส ฤดฝน ระหวางเดอนพฤษภาคม-ตลาคม ฤดแลง ระหวางเดอนพฤศจกายน-เมษายน เดอนเมษายนมอณหภมสงทสด เดอนมกราคมมอณหภมต าทสด เดอน ตลาคมมฝนตกชกทสด 1.2 ประชากร จ านวนประชากร : 15.4 ลานคน (2556) อนดบท 68 ของโลก รอยละ 80 อาศยในชนบท ความหนาแนนของประชากร : 78.0 คนตอ ต.ร.กม. อตราการเพมของประชากร : รอยละ 1.67 ตอป โครงสรางอาย : ประชากรชวงอาย 0-14 ป มรอยละ 31.7 (ชาย 2.42 ลานคน หญง 2.39 ลานคน) ประชากรชวงอาย 15-64 ป มรอยละ 64.4 (ชาย 4.69 ลานคน หญง 5.06 ลานคน) ประชากรชวงอาย 65 ปขนไปมรอยละ 3.9 (ชาย 0.22 ลานคน หญง 0.36 ลานคน) สดสวนประชากรชาย : หญง : 0.94

-3-

อายเฉลยของประชากร : 63.4 ป (ชาย 61.01 ป หญง 65.93 ป) อตราสวนประชากรรหนงสอ : รอยละ 73.9 เชอชาต : กมพชา รอยละ 90 เวยดนาม รอยละ 5.0 จน รอยละ 1.0 และทเหลอ รอยละ 4

เปนชนกลมนอย หรอชาวเขารวม 17 เผา ศาสนา : พทธศาสนานกายเถรวาท รอยละ 96.4 (ม 2 นกายยอย ไดแก ธรรมยตและมหานกาย โดยมสมเดจพระสงฆราช 2 องค) ศาสนาอสลาม รอยละ 2.1 (หรอเขมรจามซงม

ประมาณ 200,000 คน) และศาสนาครสต ภาษา : ภาษาราชการ ไดแก ภาษาเขมร สวนภาษาทใชงานทวไป ไดแก ภาษาองกฤษ ฝรงเศส เวยดนาม จน และไทย แรงงานในภาคตางๆ : ภาคเกษตรกรรม รอยละ 55.8 ภาคอตสาหกรรม รอยละ 16.9 ภาคบรการ รอยละ 27.3 อตราการวางงาน : รอยละ 0.2 1.3 ขอมลทวไปอนๆ กษตรย : พระบาทสมเดจพระบรมนาถนโรดมสหมน (His Majesty Preah Bat Samdech Preah Boromneath Norodom Sihamoni) เสดจขนครองราชยเมอวนท 14 ต.ค. 47 นายกรฐมนตร : สมเดจอคคมหาเสนาบดเตโชฮน เซน (Samdech Akka Moha Sena Padei Techo Hun Sen) หวหนาพรรค Cambodian People’s Party (CPP) (ด ารงต าแหนงคราวละ 5 ป) รฐมนตรอาวโสและรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย : นายซน จนทร (H.E. Mr. Sun Chanthol) ระบบการปกครอง : ระบอบประชาธปไตยแบบรฐสภา โดยมพระมหากษตรยเปนประมขภายใตรฐธรรมนญ เมองหลวง : กรงพนมเปญ (Phnom Penh) มประชากรประมาณ 1,550,000 คน เปนศนยกลางการคา การลงทนของประเทศ เขตการปกครอง : แบงเปน 1 ราชธาน (พนมเปญ) และ 23 จงหวด ไดแก กระแจะ เกาะกง กนดาล

กมปงจาม กมปงชนง กมปงธม กมปง สะปอ กมปอต ตาแกว รตนคร พระวหาร พระตะบอง โพธสต บนเตยเมยนเจย ไปรเวง มณฑลคร สตงเตรง สวายเรยง เสยมราฐ อดรมชย ไพลน แกบ และพระสหน และแตละจงหวดจะมศนยกลางการปกครอง

(อ าเภอเมอง) เรยกวา �กรง� นอกจากนยงมเมองส าคญทมฐานะเปน �กรง� อก 3 แหง คอ กรงปอยเปต (จ. บนเตยเมยเจย) กรงบาเวต (จ. สวายเรยง) และกรงสวง (จ.ก าปงจาม)

เมองส าคญ : ก าปงจาม เปนเมองทาการคา มประชากร ประมาณ 1,513,500 คน : เสยมราฐ เปนศนยกลางการทองเทยวและธรกจโรงแรม เนองจากเปนทตงของ

-4-

นครวด นครธมซงเปนสงมหศจรรยของโลก มประชากรประมาณ 662,500 คน : พระตะบอง เปนเมองกระจายสนคา มประชากรประมาณ 716,600 คน : เกาะกง เปนทตงของทาเรอจามเยยม ซงเปนเมองทาส าคญของประเทศ มประชากรประมาณ 74,400 คน : กรงพระสหนวลล (ก าปงโสม) เปนเมองทาการคาและการทองเทยว มประชากรประมาณ 900,000 คน ทรพยากรธรรมชาต : อญมณ เหลก ฟอสเฟต บอกไซต ซลคอน ถานหน แมงกานส น ามน แกส ไมสก การประมง บรเวณรอบทะเลสาบเขมร (Tonle Sap) เปนแหลงประมงน าจดทส าคญ ทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกฉยงใต การท าปาไม บรเวณเขตภเขาทางภาคเหนอ โดยลองมาตามแมน าโขง กมพชา เปนประเทศทมปาไมอดมสมบรณมากทสดหากเปรยบเทยบกบประเทศ เพอนบาน ปจจบนปาไมลดลงอยางมากหลงจากทรฐบาลเปดใหสมปทานปากบ บรษทเอกชนจากประเทศ อนโดนเซย มาเลเซย และญปน เวลา : เทากบประเทศไทย หรอ GMT +7 ชวโมง วนชาต : 9 พฤศจกายน ซงเปนวนไดรบเอกราชเมอป 2496 เวลาท างานของราชการ : จนทร-ศกร เวลา 07.30-11.30 น. และ 14.00-17.00 น. เวลาท างานของภาคธรกจ : จนทร-ศกร เวลา 08.00-16.00 น. เวลาท างานของธนาคาร : จนทร-ศกร เวลา 08.30 น-15.00 น. ปญหาพนฐาน : โครงสรางพนฐานตางๆ ปงบประมาณ : 1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 1.4 การเปนสมาชกองคกรระหวางประเทศ ACCT, APT, ARF, AsDB, ASEAN, EAS, FAO, G-77, IBRD, ICAO, ICCt, ICRM, IDA, IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO (subscriber), ITU, MIGA, NAM, OIF, OPCW, PCA, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNMIS, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO - ป 2540 กมพชากลบเขาเปนสมาชกขององคการสหประชาชาต (The United Nations : UN) อกครงหลงความวนวายทางการเมองสนสดลง 1.5 การจดท าขอตกลงทางการคา การเปนสมาชกกลมเศรษฐกจ : ASEAN WTO GMS AMBDC ACMECS - กมพชาไดเขาเปนสมาชกอาเซยน เมอวนท 30 เม.ย. 42

-5-

- วนท 11 ก.ย. 46 กมพชาเขาเปนสมาชก WTO มผลอยางสมบรณเมอวนท 13 ต.ค. 47 นบเปนสมาชกล าดบท 148 ขอตกลงการคากบประเทศไทย : ลงนามเมอวนท 20 ม.ย. 39 1.6 ระบบคมนาคม ทางรถไฟ เสนทางรถไฟเปนรางเดยวมความยาวทงสน 650 กม. แบงออกเปน 2 สายส าคญ ไดแก 1) ปอยเปต-บนเตยเมยนเจย–พระตะบอง–โพธสต-พนมเปญ ระยะทาง 386 กม. สวนใหญใชบรรทกน ามนเชอเพลงส าหรบการผลตกระแสไฟฟา ปนซเมนต ขาว 2) พนมเปญ–ตาแกว–กมปอต–สหนวลล ระยะทาง 264 กม. สวนใหญใชบรรทกไมและหน นอกจากน รฐบาลกมพชาอยระหวางการพฒนาเชอมตอเสนทางรถไฟชวงบนเตยเมยนเจย-ปอยเปต ระยะทาง 48 กม. กบทางรถไฟของไทยท อ. อรญประเทศ จ. สระแกว เพอรองรบโครงการเชอมตอเสนทางรถไฟสายสงคโปร-คนหมง (Singapore - Kunming Railways Links) ทางรถยนต กมพชาจ าแนกเสนทางรถยนตสายหลกและสายรองโดยใชตวเลขก ากบ กลาวคอ เสนทางสายหลกทออกจากกรงพนมเปญไปยงภมภาคตางๆ จะใชเลขหลกเดยว (National Road) สวนเสนทางสายรอง (Feeder Road) จะมหมายเลขแยกยอยเปน 2 หรอ 3 หลก จากหมายเลขถนนสายหลก

ถนนสายหลกของกมพชาม 7 สายนบเวยนซาย โดยแตละเสนทางตดพาดผานจงหวดตางๆ มระยะทางรวม 30,268 กม. แบงเปน เสนทางหลวง 4,695 กม. ถนนสายจงหวด 6,615 กม. และถนนสายชนบท 18,958 กม. เสนทางส าคญ ไดแก ถนนหมายเลข 1 กรงพนมเปญ-บาเวต (ชายแดนเวยดนามตอนใต) จากพนมเปญไปทางตะวนออก ผานจงหวดกนดาล ขามแมน าโขง เขาจงหวดเปรยแวง จงหวดสวายเรยง สดทางทดานพรมแดนนานาชาตบาเวต (ตดตอกบดานมอกไบของเวยดนาม) ระยะทางรวม 167 กม. (ตอไปถงนครโฮจมนหของเวยดนามอก 68 กม.) ใชเวลาเดนทาง 3–3.5 ชม. โดยญปนไดใหความชวยเหลอในการปรบปรงถนนชวงพนมเปญ-แมน าโขง และสรางสะพานคอนกรตเสรมเหลกขามแมน าโขงเสรจแลว ถนนหมายเลข 2 จากกรงพนมเปญไปทางใต ผานจงหวดกนดาล ไปสนสดทพนมเดน จงหวดตาแกว (มดานคนทองถนขามไปเวยดนามทหนาเบง) ระยะทาง 121 กม. ใชเวลาเดนทาง 1.5–2 ชม. ถนนหมายเลข 3 จากกรงพนมเปญไปทางใต เกาะตะเขบจงหวดกนดาล กบ กมปงสะปอ ผานจงหวดตาแกวเขาจงหวดกมปอต แลวเลยบชายฝงไปทางตะวนตกจนจรดทางหลวงหมายเลข 4 ในเขตสหนวลล ระยะทาง 202 กม. ใชเวลาเดนทาง 3.5–4.5 ชม.

-6-

ถนนหมายเลข 4 กรงพนมเปญ-สหนวลล จากกรงพนมเปญผานจงหวดกมปงสปอ และจงหวดเกาะกง จนจรดชายทะเลอาวไทย บรเวณทาเรอสหนวลล ระยะทาง 226 กม. เปนเสนทางขนสงสนคาทส าคญและถอเปนถนนราดยางทดทสดตลอดเสนทางของกมพชา ใชเวลาเดนทาง 3.5–4 ชม. ถนนหมายเลข 5 กรงพนมเปญ-ปอยเปต จากกรงพนมเปญไปทางตะวนตกเฉยงเหนอ ผานจงหวดกนดาล เขาจงหวดกมปงชะนง จงหวดโพธสต จงหวดพระตะบอง จงหวดบนเตยเมยนเจย และสนสดทางทดานพรมแดนนานาชาตปอยเปต-อรญประเทศ จงหวดสระแกว ระยะทางรวม 407 กม. ใชเวลาเดนทาง 5.5–7.5 ชม. ถนนหมายเลข 6 จากกรงพนมเปญขนไปทางเหนอผานเขตจงหวดกนดาล กมปงจาม เขาจงหวดกมปงธม จงหวดเสยมราฐ แลวไปบรรจบกบถนนหมายเลข 5 ทอ าเภอศรโสภณ จงหวดบนเตยเมยนเจย ระยะทางรวม 416 กม. ใชเวลาเดนทาง 6.5–8 ชม. ถนนหมายเลข 7 แยกจากถนนหมายเลข 6 ทบานเชงไพร จงหวดกมปงจามไปทางตะวนตก ผานตวจงหวด มงสชายแดนดานเวยดนามกอนเลยวขนไปทางเหนอเขาสตวจงหวดกระแจะ จงหวดสตรงแตรง ไปจนจรดดานพรมแดนนานาชาตบานโอสวาย–เวอนค า แขวงจ าปาศกด ของ สปป.ลาว ระยะทางรวม 461 กม. ใชเวลาเดนทาง 3.5-4.5 ชวโมง รฐบาลกมพชาตองพงพาความชวยเหลอจากตางประเทศ รวมถงไทย ในการปรบปรงระบบคมนาคมภายในประเทศ โดยมถนน 3 สายหลกทไทยไดใหความชวยเหลอ ไดแก

ทางหลวงหมายเลข 48 (เกาะกง-สแรอมเบล) แยกจากทางหมายเลข 4 ท กม.130 ไปทางตะวนตกจนถงจงหวดเกาะกงซงตดกบจงหวดตราดของไทย เปนการใหเงนเปลาเพอใชในการสรางสะพานคอนกรตเสรมเหลกขามแมน า 4 แหง และใหเงนกดอกเบยต าในการปรบปรงแนวถนนลกรงเดมเปนถนนราดยางตลอดเสนทาง รวมระยะทาง 148 กม. ถอเปนเสนทางทชวยสงเสรมการคา การลงทน และการทองเทยวระหวางภาคตะวนออกของไทยกบภาคใตของกมพชาและเวยดนาม ทางหลวงหมายเลข 67 แยกจากทางหลวงหมายเลข 6 ทจงหวดเสยมราฐ ขนไปทางเหนอ จนจรดดานชายแดนไทย–กมพชา (ชองสะง า อ าเภอภสงห จงหวดศรสะเกษ–อนลองเวง จงหวดอดรมชย) เปนการใหเงนกดอกเบยต าในการปรบปรงแนวถนนลกรงเดมเปนถนนราดยางตลอดสาย รวมระยะทาง 138 กม. เปนเสนทางสงเสรมการทองเทยวระหวางภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนลางของไทยกบภาคเหนอของกมพชาและจงหวดเสยมราฐ ทางหลวงหมายเลข 68 แยกจากทางหลวงหมายเลข 6 ทอ าเภอกระลน ทางตะวนตกของจงหวดเสยมราฐ ขนไปทางเหนอ จนจรดดานชายแดนไทย–กมพชา (ชองจอม จงหวดสรนทร–ส าโรง จงหวดอดรมชย) ระยะทางประมาณ 125 กม. ทางน า

1) การขนสงทางน าระหวางประเทศ - ปจจบน กมพชามทาเรอนานาชาต 3 แหง (2 แหงเปนรฐวสาหกจ) ดงน (1) ทาเรอนานาชาตสหนวลล ตงอยตดอาวไทยในสหนวลล (เดมชอจงหวดกมปงโสม) ทางตอนใตของประเทศ หางจากกรงพนมเปญ 226 กม. (ทางหลวงหมายเลข 4) มหนาทากวาง 550 เมตร สามารถรองรบเรอท

-7-

ระวาง 10,000–15,000 ตน น าลกไมเกน 8.5 เมตร ส าหรบเรอ 2–3 ล าในเวลาเดยวกน เสนทางเดนเรอส าคญ ไดแก สหรฐฯ ยโรป จน ฮองกง อนโดนเซย ญปน มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร เกาหลใต ไทย และเวยดนาม โดยสวนใหญมการขนผานสงคโปร (2) ทาเรอนานาชาตพนมเปญ อยลกเขามาประมาณ 330 กม. จากปากแมน าโขงทชายฝงทะเลจนใตของเวยดนาม และจากการทเปนทาเรอทอยในล าน า ท าใหความสามารถในการรองรบเรอในฤดแลงกบฤดน าหลากจะตางกนมาก คอ เรอระวาง 2,000 ตน กบ 5,000 ตน ตามล าดบ (3) ทาเรอออกญามอง หรอ Oknha Mong Port เปนทาเรอของเอกชน ตงอยตดอาวไทยในเขต จ.เกาะกง เหนอขนมาจากทาเรอสหนวลลประมาณ 40 กม. หรอประมาณ 180 กม. จากกรงพนมเปญ สามารถรองรบเรอระวาง 500–1,000 ตน

2) การขนสงทางน าภายในประเทศ - สวนใหญใชแมน าโขง แมน าทะเลสาบ และแมน าบาสก มความยาวรวม 1,750 กม. ในฤดฝน และลดลงเหลอ 580 กม. ในฤดแลง มทาเรอในประเทศ 7 แหง ดงน - ทาเรอในกรงพนมเปญ 2 แหง - ทาเรอกมปงจาม เปนทาเรอส าคญบนแมน าโขง หางจากกรงพนมเปญ 105 กม. - ทาเรอกระแจะ เปนทาเรอส าคญบนแมน าโขง หางจากทาเรอกมปงจาม 115 กม. - ทาเรอสตรงเตรง เปนทาเรอส าคญบนแมน าโขง หางจากทาเรอกระแจะ 115 กม. - ทาเรอเนยกเรอง เปนทาเรอส าคญบนแมน าโขง หางจากทาเรอพนมเปญ 60 กม. - ทาเรอจองคเนยะ (เสยมเรยบ) ตงอยบนแมน าโตนเลสาบหางจากกมปงชนง 190 กม. อยางไรกด การขนสงสนคาทางน าภายในประเทศยงมขอจ ากด เนองจากระดบน าในฤดฝนและฤดแลงมความแตกตางประมาณ 10 เมตร ทางอากาศ รฐบาลกมพชาสนบสนนนโยบายการเปดนานฟาเสร ในปจจบน จงมสายการบนนานาชาตเดนทางเขา-ออกทาอากาศยานกมพชามากขน โดยเปนทาอากาศยานเชงพาณชยทไดมาตรฐานสากล จ านวน 2 แหง คอ 1) ทาอากาศยานนานาชาตพนมเปญ หรอทาอากาศยานโปเชนตง 2) ทาอากาศยานนานาชาตเสยมเรยบ อยภายใตการบรหารจดการของ Cambodia Airport Services Ltd. (CAMS) ซงเปนบรษทรวมทนระหวางฝรงเศสและมาเลเซย ไดรบสมปทานในการพฒนา 25 ป

นอกจากน ยงมทาอากาศยานขนาดเลกส าหรบสายการบนภายในประเทศ 3 แหง ไดแก 1) ทาอากาศยานก าปงชนง อยทางเหนอของกรงพนมเปญ ใชในการขนสงสนคา 2) ทาอากาศยานกมปงโสม (สหนวลล) และ 3) ทาอากาศยานเกาะกง 2. การเมอง/การปกครอง 2.1 ประวตศาสตรการเมอง

-8-

กมพชามการปกครองระบบกษตรย ภายใตกฏหมายรฐธรรมนญ โดยมกษตรยสบทอดมาตงแตยคเทวราช สมยพระนคร ในป 2484 สมเดจพระนโรดมสหนทรงขนครองราชย ครนถงป 2498 ทรงสละราชสมบต แตยงคงกมอ านาจไวในฐานะนายกรฐมนตร ประมขของประเทศ และประธานาธบด ในป 2513 นายพล ลอนนอล กอรฐประหาร สมเดจพระนโรดมสหนตองเสดจลภยไปยงปกกง และไดรวมเปนพนธมตรกบคอมมวนสตเขมรแดง เมอรฐบาลเขมรแดงยดอ านาจไดในป 2518 จงทรงเสดจกลบคนสกรงพนมเปญ แตกลบถกพนธมตรกกตวไว หลงเวยดนามขบไลรฐบาลเขมรแดงออกไปในป 2522 พระองคทรงตงตนเปนประธานาธบดพลดถนของแนวรวมตอตานเวยดนาม ทรงใชเวลาสวนใหญอยในจนและเกาหลเหนอ ในเดอนพฤษภาคม 2536 หลงจากการเลอกตงทสหประชาชาตเปนผจดขน กมพชาไดกลายเปนประเทศทปกครองโดยพระมหากษตรยโดยมรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสด มสมเดจพระนโรดมสหนเปนประมขของประเทศ เจานโรดมรณฤทธผเปนโอรสเปนนายกรฐมนตรล าดบทหนง ในขณะท นายฮนเซน หวหนาคณะรฐบาลชดเกาทไดรบการสนบสนนจากเวยดนามเปนนายกรฐมนตรล าดบทสอง ในป 2540 นายฮนเซนไดกอรฐประหารตอตานนายกรฐมนตรล าดบทหนง จนอกฝายหนงตองลภยไปฝรงเศส และในทสด นายฮนเซนไดรวบรวมอ านาจไดส าเรจและน าสนตสขกลบคนสกมพชาอกครง การเมองของกมพชามเสถยรภาพมากขนภายหลงการจดตงรฐบาลผสมระหวาง 2 พรรคการเมองหลก คอ พรรคประชาชนกมพชา (Cambodian People’s Party : CPP) และพรรค FUNCINPEC (National United Front for an Independent, Neutral, Peaceful and Cooperative Cambodia) เมอวนท 15 ก.ค. 2547 ประกอบกบสมเดจกรมพระนโรดมรณฤทธ หวหนาพรรค FUNCINPEC ประกาศรวมพรรคของตนเขากบพรรค CPP เมอวนท 23 ธ.ค. 2547 สงผลใหทศทางการเมองของกมพชาเรมมเสถยรภาพมากขนเปนล าดบ

2.2 การเมองปจจบน ระบอบการปกครอง : ประชาธปไตยแบบรฐสภา มพระมหากษตรยเปนประมขภายใตรฐธรรมนญ พรรคการเมองทส าคญ : - พรรคประชาชนกมพชา (Cambodian People’s Party : CPP) - พรรคฟนซนเปค (FUNCINPEC หรอ the National United Front for an Independent, Neutral, Peaceful and Co-operative Cambodia) - พรรค CNPR (Cambodian National Rescue Party) มาจากการควบรวม 2 พรรค คอ พรรคสม รงส (Sam Rainsy Party : SRP) กบพรรคสทธมนษยชน

(Human Rights Party) เมอตนป 2556 การเลอกตง : สมาชกสภาผแทนราษฎร ครงลาสด เดอนกรกฎาคม 2556 โดยก าหนดจะม ครงถดมา ในเดอนกรกฎาคม 2561 สวนการเลอกตงสมาชกวฒสภา ครงลาสด

เมอเดอนมกราคม 2555 สภานตบญญต

สภาผแทนราษฎร ประกอบดวย สมาชก 123 คน มาจากการเลอกตงโดยระบบสดสวนตามบญชรายชอทพรรคการเมองเสนอ มวาระการด ารงต าแหนงคราวละ 5 ป

-9-

วฒสภา ประกอบดวย สมาชก 57 คน มาจากการเลอกตง (กษตรยทรงแตงตง 2 คน) ท าหนาทกลนกรองกฎหมาย ด ารงต าแหนงคราวละ 6 ป

จากการวเคราะหของ EIU (เดอนมกราคม 2557) รายงานวา พรรค CPP ซงมหวหนาพรรค คอ นาย

ฮนเซน จะยงคงเปนพรรคหลกทมอ านาจทางการเมอง โดยมพรรคคแขง คอ CNPR ซงมหวหนาพรรค คอ นายสม รงส แมวาปจจบนยงไมมความเขมแขงเทยบไดเทากบพรรค CPP แตก าลงไดรบความนยมเพมขน สงผลใหฝายรฐบาลมแนวโนมเปดกวางตอการปฏรปพรรค CPP ทงน EIU คาดการณวา ความตงเครยดทางการเมองระหวางทงสองพรรคจะยงคงมอยและอาจน าไปสความไมมเสถยรภาพทางการเมองในกมพชา 2.3 โครงสรางการบรหาร ประกอบดวยกระทรวงหลก 26 กระทรวง ไดแก 1. ส านกนายกรฐมนตร 2. กระทรวงกลาโหม 3. กระทรวงมหาดไทย 4. กระทรวงประสานงานกบรฐสภาและการปองกนการทจรตประพฤตมชอบในวงราชการ 5. กระทรวงการตางประเทศและความรวมมอระหวางประเทศ 6. กระทรวงเศรษฐกจและการคลง 7. กระทรวงขาวสาร 8. กระทรวงสาธารณสข 9. กระทรวงอตสาหกรรม เหมองแรและพลงงาน 10. กระทรวงวางแผน 11. กระทรวงพาณชย 12. กระทรวงศกษาธการ เยาวชน และการกฬา 13. กระทรวงเกษตร ปาไม และการประมง 14. กระทรวงวฒนธรรมและศลปากร 15. กระทรวงสงแวดลอม 16. กระทรวงพฒนาชนบท 17. กระทรวงแรงงานและการฝกฝนอาชพ 18. กระทรวงไปรษณยและโทรคมนาคม 19. กระทรวงศาสนา 20. กระทรวงกจการสตร 21. กระทรวงกจการสงคมและทหารผานศก 22. กระทรวงโยธาธการและการขนสง

-10-

23. กระทรวงยตธรรม 24. กระทรวงการทองเทยว 25. กระทรวงพฒนาผงเมองและการกอสราง 26. กระทรวงชลประทาน และม 2 ส านกงานอสระ (เทยบเทาทบวง) ไดแก ส านกงานการบนพลเรอนและส านกงานขาราชการพลเรอน 2.4 การแบงเขตการปกครอง แบงออกเปน 23 จงหวด (เขต : provinces; khet) แตละจงหวดจะแบงเขตปกครองภายในออกเปนอ าเภอ (srok) ต าบล (khum) กบเขตการปกครองพเศษ เรยกวา กรง (municipalities; krung) อก 1 กรง*

1. บนเตยเมยนเจย (Banteay Meanchey) 13. โอดดารเมยนเจย (Oddar Meancheay) 2. พระตะบอง (Battambang) 14. ไพลน (Pailin) 3. ก าปงจาม (Kampong Cham) 15. พนมเปญ (Phnom Penh)* 4. ก าปงชนง (Kampong Chhnang) 16. สหนวลล (Sihanoukville) (Kampong Som) 5. ก าปงสปอ (Kampong Speu) 17. พระวหาร (Preah Vihear) 6. ก าปงธม (Kampong Thom) 18. โพธสต (Pursat) 7. ก าปอต (Kampot) 19. เปรยแวง (Prey Veng) 8. กนดาล (Kandal) 20. รตนคร (Ratanakiri)

-11-

9. เกาะกง (Koh Kong) 21. เสยมเรยบ (Siem Reap) 10. แกบ (Kep) 22. สตงแตรง (Stung Treng) 11. กระแจะ (Kratié) 23. สวายเรยง (Svay Rieng) 12. มณฑลคร (Mondulkiri) 24. ตาแกว (Takéo) 2.5 นโยบายการเมอง/การปกครอง 1. กมพชามระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยโดยมพระมหากษตรยเปนประมข ทงน นบจากการเลอกตงทวไปภายใตรฐธรรมนญฉบบป 2536 การเมองของกมพชามพฒนาการอยางตอเนอง 2. ระบอบประชาธปไตยของกมพชาในปจจบนมความกาวหนาและหยงรากลกลงในสงคมของกมพชาอยางคอยเปนคอยไป ฝายตางๆ มอสระในการแสดงความเหนและด าเนนกจกรรมทางการเมองมากขน ประชาชนมความกระตอรอรนในการใชสทธออกเสยงเลอกตงทงในระดบชาตและระดบทองถน 3. รฐบาลกมพชาใหความส าคญตอการฟนฟและพฒนาประเทศ รวมถงการปฏรปในดานตางๆ ไดแก การบรหารราชการแผนดน ระบบศาลยตธรรมและกฎหมาย การทหาร เศรษฐกจและสงคม เพอใหการด าเนนงานของรฐบาลมประสทธภาพ สามารถใชงบประมาณและทรพยากรทมอยอยางจ ากดไดอยางคมคา ตลอดจนสนบสนนใหประชาชนโดยเฉพาะผทอยในพนทชนบทและหางไกลความเจรญไดรบประโยชนจากการพฒนาอยางแทจรง โดยทผานมา รฐบาลกมพชาไดด าเนนมาตรการการปฏรป อาท การลดจ านวนขาราชการ ทงฝายพลเรอนและฝายทหาร การปฏรประบบศาล การปรบปรงระเบยบและแกไขกฎหมายทลาหลงและไมเอออ านวยตอการพฒนาประเทศ การปฏรปทดนและการเรงรดการออกเอกสารสทธในการถอครองทดน การสงเสรมการศกษาและฝกฝนอาชพ การปรบเพมเงนเดอนขาราชการอยางเปนระบบ การพฒนาระบบชลประทานและโครงสรางพนฐานอนๆ โดยเฉพาะระบบคมนาคมขนสง เพอรองรบการพฒนาดานเกษตรกรรม อตสาหกรรมและการทองเทยว เปนตน 2.6 ความสมพนธดานการเมองกบไทย การสถาปนาความสมพนธทางการทต : วนท 19 ธ.ค. 2493 เอกอครราชทต ณ กรงพนมเปญ : นายวรพนธ วชราทตย อครราชทตทปรกษา (ฝายการพาณชย) : นางจรนนท วงษมงคล ทท างานอยในสถานเอกกอครราชทต ณ กรงพนมเปญ โทรศพท 0 2354 6191-3 ตอ 208, 209, 210 โทรสาร 0 2354 6191-3 ตอ 261 เอกอครราชทตกมพชาประจ าประเทศไทย : นายอง เซยน (Ung Sean) สถานเอกอครราชทต ณ กรงพนมเปญ : เลขท 196, Preah Norodom Boulevard, Sangkat Tonle Bassac, Khan Chamcar Mon, Phnom Penh หมายเลข โทรศพท (855) 23 726 306-10 (สายอตโนมต) หมายเลข โทรสาร (855) 23 726 303 E-mail : thaipnp@mfa.go.th Website : http://www.thaiembassy.org/phnompenh

-12-

สถานเอกอครราชทตกมพชาประจ าประเทศไทย : 518/4 ถนนประชาอทศ ซอยรามค าแหง 39 แขวงวงทองหลาง เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ 10310 หมายเลขโทรศพท 0 2957 5851, 0 2957 5852 หมายเลขโทรสาร 0 2957 5850 E-mail : recbkk@cscoms.com 2.7 ความรวมมอดานการเมองและความมนคงกบไทย

การส ารวจและปกปนเขตแดนทางบกไทย-กมพชา ไดมการจดตงคณะกรรมาธการเขตแดนรวมไทย-กมพชาและคณะอนกรรมการเทคนครวม เพอเปนกลไกในการก ากบดแลการส ารวจปกปนและแกไขปญหาเขตแดนทางบก โดยไทยและกมพชามพรมแดนทางบกตดตอกนประมาณ 798 กโลเมตร มหลกเขตรวม 73 หลกเขต

ความรวมมอชายแดน ไดมการจดท าความตกลงวาดวยการสญจรขามแดนไทย-กมพชา เมอป 2540 โดยมวตถประสงคเพออ านวยความสะดวกการสญจรขามแดนของประชาชนสองฝาย ซงก าหนดใหผสญจรขามแดนตองใชเอกสารเดนทางทถกตอง ไดแก หนงสอเดนทางและบตรผานแดน และสงเสรมการสญจรขามแดนทถกตอง เพอปองกนและปราบปรามอาชญากรรมในพนทชายแดน ตลอดจนอนรกษสภาพแวดลอมตามธรรมชาตในพนท

คณะกรรมการรวมดานการพฒนาพนทชายแดนและการเชอมโยงเสนทางคมนาคมไทย-กมพชา (Joint Working Group on Border Area Development and Connectivity between Thailand and Cambodia) จดตงขนเมอวนท 4 กมภาพนธ 2556 ตามความคดรเรมของนายกรฐมนตรไทยและกมพชา เพอเปนกลไกขบเคลอนยทธศาสตรการพฒนาพนทชายแดนและการเชอมโยงเสนทางคมนาคมรวมกนอยางบรณาการและเปนระบบ โดยมรองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศของไทยและกมพชาเปนประธานรวม และมรฐมนตรทเกยวของ ทงดานการเมอง เศรษฐกจ และสงคม รวมถงผวาราชการจงหวดชายแดน เปนคณะกรรมการ ครอบคลมการพฒนา 5 ดาน ไดแก

(1) การจดตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดนไทย-กมพชา : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) เปนหนวยงานหลก และมกระทรวงพาณชย และกระทรวงอตสาหกรรมรวมรบผดชอบ โดยใหพจารณาความเปนไปไดในการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษ 2 จด คอ อรญประเทศ-ปอยเปต และ จ. ตราด - จ. เกาะกง

(2) การพฒนาโครงสรางพนฐาน (รวมการพฒนาพนทชายแดน การเปดและยกระดบจดผานแดนถาวร) : กระทรวงคมนาคมเปนหนวยงานหลก และมกระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงการคลงรวมรบผดชอบ โดยใหความส าคญล าดบแรกในการปรบปรงถนนหมายเลข 5 6 และ 48 การสรางเสนทางรถไฟสวนทขาด 2 ชวง คอ ระยะทาง 6 กม. ระหวางอรญประเทศ-คลองลก และ 48 กม. ระหวางปอยเปต-ศรโสภณ รวมถงทางรถไฟเชอมระหวางคลองลก-ปอยเปต และการพฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปนในการเปดดานถาวรแหงใหมทบานหนองเอยน-สตงบท เพอใชเปนเสนทางขนสงสนคาเพยงอยางเดยว ซงจะชวยลดความแออดทดานคลองลก -ปอยเปต ทจะถกใชเปนจดผานแดนส าหรบการขามแดนของประชาชนเทานน

-13-

(3) การพฒนาสาธารณปโภคและความรวมมอดานพลงงาน : กระทรวงพลงงานเปนหนวยงานหลก และมกระทรวงมหาดไทยรวมรบผดชอบ โดยใหสองประเทศรวมกนเรงรดพฒนาอปทานพลงงานใหเพยงพอและสม าเสมอเพอสนบสนนกจกรรมทางเศรษฐกจในพนทชายแดน ทงน ในระยะสน ใหเรงรดการพฒนา 3 โครงการ คอ โครงการขายไฟฟาจากไทยไปกมพชาเพมขนจาก 80 เปน 120 เมกกะวตต โครงการพลงงานไฟฟาทผลตจากน า ทสตงเมนม และโครงการสรางโรงงานผลตพลงงานจากถานหนท จ. เกาะกง

(4) การพฒนาทรพยากรมนษย : กระทรวงสาธารณสข ส านกงานความรวมมอเพอการพฒนาระหวางประเทศ (สพร.) และกระทรวงการตางประเทศรวมกนรบผดชอบ เนนความรวมมอ 5 ดาน คอ (1) ดานสาธารณสข – สงเสรมการพฒนาบคลากรทางการแพทยในโรงพยาบาลทอยจงหวดชายแดน โดยมการจบคโรงพยาบาลคแฝด (“sister hospitals”) เพอชวยเหลอกนในการใหค าปรกษา การแลกเปลยนขอมล การฝกอบรม และการใหการสนบสนนดานอปกรณทางการแพทย รวมถงความรวมมอดานการควบคมโรค (2) ดานแรงงาน – สงเสรมการยกระดบฝมอแรงงานทศนยฝกอบรมทมอยในปอยเปต จ.บนเตยเมยนเจย (3) ทกษะดานภาษา – สนบสนนการสอนภาษาไทยและกมพชาในมหาวทยาลยและวทยาลยทอยในพนทชายแดน (4) การปราบปรามการคามนนย – โดยจดตงศนยรบและสงผานเหยอจากการคามนนษยและกลมเสยงอนๆ ทปอยเปต (5) การสานตอโครงการพฒนาชมชนน ารอง 3 โครงการ คอ โครงการการปรบปรงคณภาพชวตของคนในหมบานบนถนนหมายเลข 67 และ 48 และโครงการพฒนาศนยบรการทางการแพทย Andong Tuk ท จ. เกาะกง

(5) การสรางงานและรายไดใหแกประชาชนกมพชา : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเปนหนวยงานหลก และมกระทรวงการตางประเทศ กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงอตสาหกรรม และกระทรวงเกษตรและสหกรณรวมรบผดชอบ เพอสงเสรมกจกรรมตางๆ อาท การเพมโอกาสในการเขาถงปจจยการผลตทางการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร การสรางบรรยากาศทางการคาและการลงทน การพฒนาทรพยากรมนษยดานการผลต การสงเสรมอตสาหกรรมทใชทรพยากรธรรมชาตในทองถน รวมถงอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน และอตสาหกรรมการผลตเครองใชไฟฟาและสวนประกอบรายยอย ความรวมมอดานการทองเทยว โดยรวมกนก าหนดผลตภณฑดานการทองเทยว การออกแบบแพคเกจทวร การวางแผนดานการตลาด และการท าใหพธการดานการทองเทยวบรเวณพนทชายแดนงายขน

3. ขอมลเศรษฐกจ 3.1 ภาพรวมเศรษฐกจ กมพชาตองประสบกบภาวะสงครามภายในประเทศตอเนองยาวนานกวา 2 ทศวรรษ กอนทจะยตลงในป 2534 ท าใหเศรษฐกจของประเทศถดถอย โดยถกจดวาเปนประเทศทมระดบพฒนานอยทสด ทงน หลงจากกมพชาไดเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสงคมนยมเปนระบอบประชาธปไตย และหลงจากสงครามในประเทศ เรมสงบลง ภาวะเศรษฐกจกมพชามการพฒนาดขนตามล าดบ ท าใหมความตองการสนคาและบรการเพมขน ทงยงเปดโอกาสใหกมพชาท าการคากบตางประเทศกวางขวางขน

-14-

กมพชามนโยบายเศรษฐกจทมเปาหมายเพอพฒนาศกยภาพดานการเกษตร อตสาหกรรม และการทองเทยว โดยการสงเสรมใหมการลงทนจากตางประเทศ ในการน รฐบาลกมพชาไดก าหนดยทธศาสตรเพอเพมรายไดของรฐบาล โดยไดด าเนนมาตรการดานตางๆ เชน การปรบปรงกฎหมายดานเศรษฐกจใหเอออ านวยตอการท าธรกจของภาคเอกชน การปรบปรงสทธประโยชนทใหแกนกลงทนตางชาต การปฏรประบบการจดเกบภาษเงนได การเรงรดพฒนาโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภค โดยไดรบความชวยเหลอจากกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) ธนาคารเพอการพฒนาแหงเอเชย (ADB) และ UNDP รวมทงประเทศผบรจาคอนๆ การพฒนาเศรษฐกจของกมพชามความคบหนาอยางคอยเปนคอยไป โดยเฉพาะในชวงป 2540-2541 ซงกมพชาตองเผชญกบผลกระทบจากวกฤต เศรษฐกจในภมภาคเอเชย ทงยงมความขดแยงทางการเมองภายในประเทศ สงผลใหมนกลงทนตางประเทศสวนหนงตองถอนตวออกจากกมพชา และสงผลใหการฟนฟบรณะประเทศตองลาชาไป อยางไรกด หลงจากป 2542 สถานการณการเมองกมพชาเรมมความมนคงมากขน นบเปนปแรกทกมพชามสนตภาพอยางแทจรง เนองจากปญหาความขดแยงทางการเมองในประเทศหมดไป ทงยงเปนปทกมพชาไดเขาเปนสมาชกอาเซยน นบตงแตป 2547 อตสาหกรรมการผลตเครองนงหม การกอสราง การเกษตร และการทองเทยว เปนสาขาหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจกมพชา ท าใหมอตราการขยายตวมากกวารอยละ 6 ตอป ในชวงป 2553-55 โดยอตสาหกรรมเครองนงหมท าใหเกดการจางงานประมาณ 4 แสนคน และมสดสวนการสงออกคดเปนประมาณรอยละ 70 ของการสงออกรวม ขณะเดยวกน การส ารวจพบแหลงน ามนใตทองน าทะเลในเขตพนทของกมพชายงมศกยภาพทจะเปนแหลงรายไดส าคญของกมพชา รวมถงการท าเหมองแรทองค า เหลกและอญมณ ซงชวยดงดดความสนใจของนกลงทนตางชาต นอกจากน อตสาหกรรมการทองเทยวกมพชายงมแนวโนมขยายตวอยางตอเนอง สามารถดงดดนกทองเทยวเขามาในประเทศมากกวา 2 ลานคนตอป ตงแตป 2550 และสงขนเกนกวา 3 ลานคน ในป 2555 อยางไรกด กมพชายงถกจดเปนประเทศยากจนทสดในเอเชย เนองจากการพฒนาทางเศรษฐกจในระยะยาวตองเผชญกบความทาทายเรองการแกไขปญหาการทจรตคอรปชน ขอจ ากดดานโอกาสทางการศกษา ความไมเทาเทยมกนของรายไดของประชากร รวมถงโอกาสในการจางงานทจ ากด ท าใหมประชากรประมาณ 4 ลานคนยงมรายไดต ากวา 1.25 เหรยญสหรฐฯ ตอวน และมเดกทมอายต ากวา 5 ป ประมาณรอยละ 37 ทมภาวะขาดสารอาหาร ขณะทประชากรสวนใหญยงขาดโอกาสในการเขาถงการศกษาและการพฒนาศกยภาพดานการผลต โดยเฉพาะในพนทหางไกลทยงขาดการพฒนาโครงสรางพนฐาน ทงน รฐบาลกมพชาอยระหวางท างานรวมกบประเทศผใหความชวยเหลอและองคกรระหวางประเทศตางๆ เพอหาแนวทางในการจดการกบความตองการดานตางๆ โดยมความทาทายในชวงทศวรรษหนา คอ การปรบปรงสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจทเอออ านวยตอภาคเอกชน ซงชวยใหเกดการจางงานในประเทศ อนจะน าไปสการแกไขปญหาความไมเทาเทยมกนของรายไดของประชากร

จากการวเคราะหของ EIU (เดอนมกราคม 2557) คาดการณวา เศรษฐกจกมพชาจะมอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 7.3 ในชวงป 2557-61 โดยมแรงขบเคลอนหลกมาจากการบรโภคและการลงทนของภาคเอกชนรวมถงการพฒนาโครงสรางพนฐาน ดานการทองเทยว ในป 2556 มนกทองเทยวตางชาตเดนทางมากมพชา 4.2 ลานคน เพมขนจากปกอนรอยละ 18 สวนใหญเปนนกทองเทยวจากจน สาธารณรฐเกาหล เวยดนาม ไทย และลาว ท าใหกมพชามรายไดจากการทองเทยวประมาณ 2.6 พนลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากปกอนรอยละ 24

-15-

ในชวงทผานมา อตสาหกรรมการผลตเครองนงหมเปนสาขาทน ารายไดหลกเขาสประเทศกมพชา อยางไร กด เหตการณการประทวงของคนงานในชวงกลางเดอนมกราคม 2557 เพอเรยกรองการขนคาแรงขนต าจากปจจบนท 95 เหรยญสหรฐฯ/เดอน เปน 160 เหรยญสหรฐฯ/เดอน ซงไดถกปฏเสธโดยสมาคมผผลตเครองนงหมในกมพชา (Garment Manufacturers Association in Cambodia: GMAC) และน าไปสการสลายการประทวงทท าใหมการสญเสยชวตและการบาดเจบของคนงานจ านวนมาก อาจเปนปจจยทท าใหผผลตเครองนงหมในกมพชา ซงสวนใหญเปนผลงทนจากตางชาต มองการยายฐานการผลตจากกมพชาไปยงประเทศทมความไดเปรยบดานตนทนมากกวา เชน บงคลาเทศ และเมยนมาร นอกจากน ผลประโยชนทกมพชาไดรบตามสนธสญญา Everything But Arms Agreement (EBA) ของ EU ในการสงออกโดยไมมโควตาและภาษ อาจไดรบผลกระทบจากการรองเรยนเรองการละเมดสทธมนษยชนในโรงงานผลตน าตาลในกมพชา 3.2 ดชนเศรษฐกจ (2556) GDP : 15.6 พนลานเหรยญสหรฐฯ จ าแนกเปน ภาคเกษตรกรรม รอยละ 34.8

ภาคอตสาหกรรม รอยละ 24.5 ภาคบรการ รอยละ 40.7

รายไดเฉลยตอหว : 1,015 เหรยญสหรฐฯ อตราการเตบโตทางเศรษฐกจ : รอยละ 7.0 อตราเงนเฟอ : รอยละ 3.1 สาขาอตสาหกรรมส าคญ : ทองเทยว เครองนงหม สงทอ โรงส ประมง ไม ยางพารา ปนซเมนต

อญมณ แรธาต นกลงทนจากตางประเทศ : จน ไตหวน สหรฐฯ สาธารณรฐเกาหล สงคโปร และไทย ประเภทธรกจทมการลงทนจากตางชาต : โรงงานตดเยบเสอผา โรงงานผลตรองเทา ถงเทา ซเมนต อตสาหกรรมเกษตร กอสราง พลงงาน ทองเทยวและโรงแรม เงนลงทนจากตางประเทศ : 901.7 ลานเหรยญสหรฐฯ ทนส ารองระหวางประเทศ : 4.938 พนลานเหรยญสหรฐฯ หนตางประเทศ : 4.567 พนลานเหรยญสหรฐฯ รายไดหลกของประเทศ : การสงออกเสอผาและเครองนงหม ผลตภณฑไม ยางพารา ขาว ปลา และทองเทยว สาขาทส าคญ : ภาคเกษตร ขาว ผก ขาวโพด ยางพารา ประมง ปาไม ภาคอตสาหกรรม สงทอ เสอผาส าเรจรป อาหารแปรรป เครองดม บหร โลหะ ผลผลตจากปาไม ภาคบรการ ทองเทยว และโรงแรม ประเทศคคาส าคญ : สหรฐฯ เวยดนาม ไทย จน สงคโปร ฮองกง เยอรมน มลคาการสงออก : 6.9 พนลานเหรยญสหรฐฯ

-16-

สนคาสงออกทส าคญ : เครองนงหม ไมซง ยางพารา ขาว ปลา ใบยาสบ รองเทา ตลาดสงออกส าคญ : สหรฐฯ (รอยละ 32.6) สหราชอาณาจกร (รอยละ 8.3) เยอรมน (รอยละ 7.7)

แคนาดา (รอยละ 7.7) สงคโปร (รอยละ 6.6) เวยดนาม (รอยละ 5.7) ญปน (รอยละ 4.7) มลคาการน าเขา : 8.3 พนลานเหรยญสหรฐฯ สนคาน าเขาส าคญ : ผลตภณฑปโตรเลยม ยาสบ ทองค า วสดกอสราง เครองจกร ยานพาหนะ เภสชภณฑ แหลงน าเขาส าคญ : ไทย (รอยละ 27.1) เวยดนาม (รอยละ 20.3) จน (รอยละ 19.5)

สงคโปร (รอยละ 7.1) ฮองกง (รอยละ 5.8) สาธารณรฐเกาหล (รอยละ 4.3) สกลเงน : เรยล (RieL หรอ CR) อตราแลกเปลยน : อตราแลกเปลยน 1 เหรยญสหรฐ เทากบ 4,037 เรยล หรอประมาณ 123.46 เรยล = 1 บาท (ณ เดอนธนวาคม 2557) นกทองเทยวตางชาต : 3.58 ลานคน (ป 2555) ไดแก สาธารณรฐเกาหล (รอยละ 15.2) เวยดนาม

(รอยละ 14.4) จน (รอยละ 12.1) ลาว (รอยละ 7.4) สหรฐฯ (รอยละ 5.0) ญปน (รอยละ 4.8) ไทย (รอยละ 4.8) รสเซย (รอยละ 4.2) ฝรงเศส (รอยละ 3.6) และออสเตรเลย (รอยละ 3.3)

4. นโยบายเศรษฐกจ รฐบาลกมพชาใหความส าคญสงสดตอการก าหนดและการด าเนนงานตามยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจและสงคม เพอขจดความยากจน และยกระดบคณภาพชวตและความเปนอยของประชาชนใหดขน โดยเฉพาะในพนทชนบท โดยไดตงเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษของสหประชาชาต (Cambodia’s Millennium Development Goals : CMDGs) เพอใหประเทศมการพฒนาและความเจรญกาวหนาอยางมนคงและยงยน และไดมการจดท าแผนการพฒนาเชงยทธศาสตรแหงชาต (National Strategic Development Plan : NSDP) โดยมยทธศาสตรส าคญในการสงเสรมการคาและการลงทนระหวางประเทศ เนองจากกมพชาเปนประเทศขนาดเลก ประชาชนสวนใหญยากจน สดสวนของประชากรประมาณรอยละ 60 มอายต ากวา 24 ป จงมแนวโนมการขยายตวของแรงงานในอตราสง ขณะทการลดความยากจนจ าเปนตองขยายโอกาสการจางงานอยางรวดเรว กมพชาจงตองใหความส าคญเรองการขยายตลาดตางประเทศและกระตนการเคลอนยายเงนทน โดยเฉพาะการลงทนโดยตรงของภาคเอกชนทงในและตางประเทศ ซงมบทบาทหลกในการสนบสนนเปาหมายการกระจายสนคาและตลาดสงออก ทงน เพอเสรมสรางใหกมพชาเปนแหลงลงทนทนาสนใจ รฐบาลกมพชาไดด าเนนมาตรการตางๆ อาท การใหสทธประโยชนการลงทนทงดานภาษและทมใชภาษ การพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษ การด าเนนมาตรการดานการอ านวยความสะดวกทางการคา และการปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของใหเอออ านายตอภาคธรกจ

เพอเสรมสรางความโปรงใสและปรบปรงการเขาถงขอมลของภาครฐ รวมถงความเขมแขงในการบรหารจดการ กลไกการวางแผนและก ากบดแลการท างานของราชการใหมประสทธภาพ รฐบาลกมพชาไดออกกฎหมายวาดวยการตอตานการคอรปชน ในป 2553 และไดมการจดตงคณะกรรมาธการการตอตานการคอรปชนเพอก ากบดแล

-17-

การตรวจสอบการกระท าผด รวมถงคณะกรรมาธการวาดวยการปฏรปทางกฎหมายและดานยตธรรม และคณะกรรมาธการดานการปฏรประบบราชการ ภายใตยทธศาสตรการพฒนาสาขาการเงน ป 2549-2558 กมพชาอยระหวางการจดตงตลาดหลกทรพย โดยไดมการออกกฎหมายและกฎระเบยบทเกยวของ รวมถงการจดตงคณะกรรมการก ากบดแลตลาดหลกทรพย เพอเปนชองทางเพมเตมของภาคเอกชนในการระดมทนและการออมเงนภายในประเทศ โดย เนนเรองการเสรมสรางความโปรงใส ความนาเชอถอ การมธรรมาภบาลทด และความมประสทธภาพในการจดสรรทรพยากรทางการเงน 4.1 นโยบายการคา

รฐบาลกมพชาใหความส าคญเปนล าดบแรกในการก าหนดนโยบายการคาโดยมเปาหมายเพอสงเสรมการพฒนาและปรบปรงมาตรฐานชวตความเปนอยของประชาชน โดยมงเนนการลดความเสยงจากความผนผวนของเศรษฐกจโลก เพอปองกนและหลกเลยงผลกระทบเชนเดยวกบทเคยไดรบในชวงวกฤตเศรษฐกจโลกในป 2551-52 โดยเนนการสงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมทหลากหลายเพอกระจายสนคาและตลาดสงออก

หลงจากกมพชาไดเขาเปนสมาชก WTO เมอวนท 13 ตลาคม 2547 เปนสมาชกล าดบท 148 กมพชาไดปรบปรงนโยบายทางการคาทเกยวของใหสอดคลองกบความตกลงของ WTO ทส าคญ เชน การตราคาศลกากร ทรพยสนทางปญญา (TRIPS) อปสรรคทางเทคนคตอการคา (TBT) และมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (SPS) ทงน การเขาเปนสมาชก WTO ของกมพชาเปนปจจยส าคญทชวยผลกดนและเรงรดกระบวนการปฏรปกฎหมายภายในประเทศทเกยวของ อกทงยงสงเสรมการสรางความโปรงใสของกฎระเบยบทางการคาและการลงทน อนน าไปสการสรางสภาพแวดลอมทางธรกจทเอออ านวยตอภาคเอกชนและนกลงทนตางชาต รวมถงการเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของสนคาสงออกของกมพชา โดยเฉพาะอยางยงในการขยายการสงออกขาวเพอเปนผสงออกขาวล าดบตนของโลก

ในชวงทผานมา กมพชาเรมใหความส าคญเรองการมสวนรวมของภาคเอกชนมากขน โดยนายกรฐมนตรกมพชาไดรเรมใหมการจดเวทการประชมหารอระหวางภาครฐและภาคเอกชนระดบสง เพอเปนกลไกการหารอและแลกเปลยนขอคดเหน/ขอเสนอแนะเชงนโยบายดานตางๆ อาท การพฒนาสาขาเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร การทองเทยว SMEs กฎหมายและภาษ ธนาคารและการเงน การอ านวยความสะดวกทางการคา พลงงาน คมนาคมและโครงสรางพนฐาน

ขณะเดยวกน กระทรวงอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงานของกมพชาไดก าหนดนโยบายอตสาหกรรม (Industrial policy) มวตถประสงคเพอสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ เนนการพฒนาอตสาหกรรมเบา และการพฒนาผประกอบการดานการแปรรปสนคาเกษตรและอาหาร เพอสรางความยงยนในภาคเกษตร มาตรการส าคญทด าเนนการ เชน การปรบปรงโครงสรางพนฐานดานคมนาคมและการตดตอสอสาร การสงเสรมการลงทนของภาคเอกชนและตางชาตผานการปฏรปกรอบกฎหมายและการแปรรปรฐวสาหกจ รวมถงการสงเสรมการพฒนาเขตเศรษฐกจพเศษเพอกระตนการสงออก อยางไรกด ในปจจบน ภาคเอกชนของกมพชาสวนใหญยงเปนธรกจขนาดเลกและขนาดกลาง ในสาขาการผลตอาหาร เครองดม และใบยาสบ สวนกจการรฐวสาหกจ รฐบาลกมพชาไดรเรมกระบวนการแปรรปรฐวสาหกจนบตงแตปลายป 2532 จนถงป 2543 จ านวน 167 แหง ท าใหในปจจบนกมพชามกจการรฐวสาหกจเหลอเพยงไมกแหง เชน การประปา การไฟฟา และธนาคารเพอการพฒนาชนบท

-18-

4.1.1 มาตรการดานภาษ กมพชามการจดเกบภาษทเกยวของกบการคา ทส าคญ 4 ประเภท ไดแก ภาษศลกากร ภาษมลคาเพม ภาษเงนได และภาษสรรพสามต โดยรฐบาลกมพชามยทธศาสตรรายไดระยะกลาง คอ การลดการพงพารายไดภาษศลกากร ดวยการเสรมสรางความเขมแขงของฐานรายไดภาษภายในประเทศ ทงน รายไดจากการจดเกบภาษศลกากร ภาษมลคาเพมและภาษสรรพสามตจากการน าเขา คดเปนสดสวนรอยละ 56 ของรายไดจากภาษทงหมด ในป 2553 ลดลงจากรอยละ 70 ในป 2547 ขณะเดยวกน กมพชายงมการปรบปรงดานศลกากรใหทนสมย ครอบคลมเรองการปฏรประบบการประเมนราคาศลกากร และการปราบปรามการลกลอบท าการคาทผดกฎหมาย ทงน ภาษทเกยวของกบการคา มดงน

I. ภาษศลกากร - ส าหรบสนคาน าเขาและสงออก (1) ดานการน าเขา แบงออกเปน 4 อตรา ไดแก

- รอยละ 0 ส าหรบสนคาจ าเปน เมลดพนธและวตถดบพนฐาน - รอยละ 7 ส าหรบสนคาขนกลาง - รอยละ 15 ส าหรบเครองจกรและอปกรณ - รอยละ 35 ส าหรบสนคาฟมเฟอย รวมถงยานยนต

นอกจากน ยงมการเกบคาธรรมเนยมส าหรบใบขนสนคา ฉบบละ 3.80 เหรยญสหรฐฯ และหากเปนสนคาทมคณลกษณะเฉพาะทกฏหมายก าหนดอาจถกเรยกเกบอากรเพม (Added Tax : AT) และ/หรอ ภาษสรรพสามต โดยมลคาสนคาและภาษทงหมดตองน ามารวมค านวณเพอเสยภาษมลคาเพม (Value Added Tax : VAT) ในอตรารอยละ 10

(2) ดานการสงออก เกบจากการสนคาสงออกบางรายการ ดงน - ไมซงทตดโดยไดรบสมปทานจากรฐบาล อตรารอยละ 5 หรอ 10 (สวนไมซงทวไปหามสงออก

ตงแตป 2550) - ยางพารา อตรารอยละ 2 5 หรอ 10 - สนคาปศสตว ประมง ทราย กรวด และหนแกรนต อตรารอยละ 10

II. ภาษมลคาเพม (VAT) –เกบจากการขายสนคาและใหบรการ รวมทงการน าเขาสนคาทกรายการในอตรา

รอยละ 10 (ยกเวนกรณการซอขายทดนและของใชทางการทตและองคกรระหวางประเทศ ตลอดจนกจการทไดรบการยกเวนตามกฎหมาย เชน บรการไปรษณยสาธารณะ บรการของโรงพยาบาล คลนก รานขายยา และท าฟน รวมทงการขายสนคาเพอการบรการดงกลาว การบรการขนสงผโดยสารทรฐเปนเจาของ บรการประกนภย บรการทางการเงนเบองตนตามประกาศของกระทรวงเศรษฐกจและการคลง การน าเขาของใชสวนตวทไดรบก ารยกเวนอากรน าเขาและมมลคาไมเกนตามประกาศของกระทรวงเศรษฐกจและการคลง และกจกรรมเพอประโยชนของสาธารณะทไมแสวงหาก าไรและไดรบความเหนชอบจากกระทรวงเศรษฐกจและการคลง)

นอกจากน ยงมภาษทเกบเพมเตมในน ามนเบนซน (0.02 เหรยญสหรฐฯ/ลตร) และน ามนดเซล (0.04 เหรยญสหรฐฯ/ลตร)

-19-

III. ภาษเงนได ประกอบดวย ภาษทคดจากรายไดประเภทตางๆ ดงน

(1) ก าไรจากการประกอบธรกจ (Tax on Profit) สามารถเลอกจายใน 2 ลกษณะ คอ - แบบเหมาจาย (Estimated regime) สวนใหญเปนการประกอบการโดยบคคลธรรมดา ใน

อตรากาวหนารอยละ 0 – 20 ของเงนไดสทธ - แบบจายตามผลประกอบการจรงในบญชงบดล (Real regime) เกบจากนตบคคลทวไปใน

อตรารอยละ 20 ของก าไรสทธ ยกเวน ธรกจเกยวกบทรพยากรธรรมชาต รวมถงกจการสมปทานขดเจาะกาซและน ามนดบ ซงจะเกบในอตรารอยละ 30 ของก าไรสทธ ทงน ในการเกบภาษเงนได มการก าหนดภาระภาษขนต า ซงเปรยบเสมอนภาษลวงหนา ในอตรารอยละ 1 ของยอดขายรวมภาษทกประเภท ยกเวนภาษมลคาเพม โดยตองช าระเปนรายเดอน หากสนงวดบญชปภาษ ภาระภาษจากก าไรสทธทตองจายเมอสนงวดมากกวาภาษขนต าตามยอดขายทช าระไวแลว กใหช าระสวนทขาด หากช าระไวเกน ใหถอเปนการจายภาษเงนไดตามอตราขนต า (2) ก าไรจากธรกจทไดรบการสงเสรมการลงทน ไดรบการลดอตราภาษเหลอรอยละ 0 และ/หรอ รอยละ 9 ตลอดระยะเวลาทไดรบการสงเสรม โดยขนอยกบการพจารณาของสภาเพอการพฒนากมพชา (Council for Development of Cambodia : CDC) (3) เงนปนผล มอตราภาษเงนได ดงน - รอยละ 20 ของเงนปนผลทไดรบจากกจการทช าระภาษก าไรอตรารอยละ 0 - รอยละ 12.09 ของเงนปนผลทไดรบจากกจการทช าระภาษก าไรอตรารอยละ 9 - รอยละ 0 ของเงนปนผลทไดรบจากกจการทช าระภาษก าไรอตรารอยละ 20 ไวแลว (4) ภาษหก ณ ทจาย ผประกอบธรกจมหนาทหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละของมลคาเงนหรอสงของทไดจาย ดงน ผรบซงเปนผมถนทอยในประเทศ (พ านกในประเทศ > 182 วนในรอบ 12 เดอนของปภาษ) ใหหกภาษ ณ ทจาย ดงน - อตรารอยละ 15 -- ส าหรบคาบรการทไดจายใหแกบคคลธรรมดา รวมถงคาจดการ คาปรกษา และบรการอน -- ส าหรบคา Royalty คาใชสทธในการท าเหมอง และดอกเบยจายแกผรบซงไมใชธนาคาร หรอสถาบนออมทรพยในประเทศ - อตรารอยละ 10 ส าหรบคาเชาสงหาและอสงหารมทรพย - อตรารอยละ 6 ส าหรบดอกเบยทธนาคารพาณชยหรอสถาบนออมทรพยในประเทศจายแกบญชเงนฝากประจ า - อตรารอยละ 4 ส าหรบดอกเบยทธนาคารพาณชยหรอสถาบนออมทรพยฯ จายแกบญชเงนฝากออมทรพย หากผรบไมใชผมถนทอยในประเทศ ใหผจายหกภาษ ณ ทจาย ส าหรบเงนไดทเปนคาดอกเบย คา Royalty คาเชา และคาใชทรพยสน รวมทงคาบรการในการจดการหรอคา เทคนคตามประกาศของกระทรวง

-20-

เศรษฐกจและการคลง และเงนปนผลในอตรารอยละ 14 ของทจาย และอตรารอยละ 20 ส าหรบเงนไดประเภทเงนเดอน

IV. ภาษสรรพสามต (Specific tax) มหลายอตราขนอยกบชนดของสนคาและบรการ นอกจากน นบตงแตป 2550 ผประกอบการใหทพกแรมมภาระตองช าระภาษ Accommodation Tax ในอตรารอยละ 2 ของยอดรายได

V. อนๆ ไดแก ภาษจากการซอขายอสงหารมทรพย คาธรรมเนยม อากรแสตมป ฯลฯ

4.1.2 มาตรการทมใชภาษศลกากร (1) มาตรการหามและจ ากดการน าเขา

กมพชามการใชมาตรการหามและจ ากดการน าเขาสนคาบางชนดทมผลกระทบตอความมนคงปลอดภย สขอนามย สงแวดลอม และอตสาหกรรมภายในประเทศ ทงน ตามกฎหมายศลกากรยอย ป 2550 ไดระบรายการสนคาทถกหามและจ ากดการน าเขา 1,537 รายการ โดยมสนคาทถกหามน าเขา เชน อาวธ วตถระเบด รถยนตและเครองจกรทใชในการทหาร ทองค า เครองเงน Cannabis ตนโคคา Cannabis Resin ฝน ตนฝนแหง ยานพาหนะพวงมาลยขวา ชนสวนตวถงยานพาหนะ โบราณวตถทมอายเกน 100 ป สอลามก กากสารพษ และสนคาปลอม ส าหรบสนคาทเขาขายตองขออนญาตน าเขา ไดแก สนคาประเภทเคมภณฑ ภายใตการก ากบดแลของกระทรวงอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงาน สนคาเภสชภณฑ วสดทางการแพทย และสารเสพตตประเภทนโคตน ภายใตกระทรวงสาธารณสข และกระทรวงเกษตร ปาไม และประมง และน ามนเชอเพลง ภายใตกระทรวงพาณชยของกมพชา โดยทการขออนญาตน าเขายาและเคมภณฑ อาจใชเวลานานกวา 2 ป ตอหนงผลตภณฑ

(2) มาตรการหามและจ ากดการสงออก สนคาบางรายการถกหามสงออก ไดแก โบราณวตถ สารพษ สารเสพตดประเภทนโคตน ไมซง (ยกเวนไมทตดจากปาปลก แตตองขออนญาตสงออก) โลหะและหนมคา อาวธ ถานหน ไมฟน น ามน และพนธปลาตามทระบในรายการ CITES ซงเปนพนธทใกลสญพนธ ส าหรบสนคาทเขาขายตองขออนญาตสงออก ไดแก ไม และผลตภณฑไมจากปาธรรมชาต รวมถงสนคาเกษตรอนๆ โดยมวตถประสงคเพอควบคมปรมาณการสงออก โดยผสงออกตองยนใบสมครขออนญาตตอกระทรวงเกษตร ปาไม และประมง ซงจะใหขอเสนอแนะตอคณะรฐมนตรในการพจารณาปรมาณโควตาการสงออก โดยผสงออกทไดรบอนญาตจะไดรบการจดสรรปรมาณโควตาการสงออกทมอาย 1 ป และสามารถตออายได โดยเปนโควตาทออกใหแก Forest Administration ซงเปนเพยงหนวยงานเดยวทมอ านาจสงออกไมและผลตภณฑจากไม โดยสงออกในนามของผส งออกภาคเอกชน นอกจากน ผ ส งออกตองขออนญาตการขนสงจาก Forest Administration เพอขนสงสนคาไปยงจดสงออก สวนสนคาอนทตองขออนญาตสงออก ไดแก ยา และสารเสพตดประเภทนโคตน โดยขออนญาตจากกระทรวงสาธารณสข และกระทรวงเกษตร ปาไม และประมง

(3) มาตรการสงเสรมการสงออก

-21-

รฐบาลกมพชาไดรบความชวยเหลอจากธนาคารโลกในการจดตงกองทนการเขาถงตลาดสงออก (Export Market Access Fund: EMAF) โดยมวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอบรษทกมพชาในการเจาะตลาดตางประเทศ โดยใหความชวยเหลอ ทงดานการเงนและทางเทคนค รวมถงการใหเงนทนในการด าเนนกจกรรมทก าหนด โดยมวงเงนไมเกน 3 หมนเหรยญสหรฐฯ อาท การส ารวจตลาดตางประเทศ การปรบปรงสนคาใหตรงกบความตองการของตลาด และการจดกจกรรมสงเสรมประชาสมพนธสนคาในตลาดตางประเทศ เปนตน นอกจากน ยงมการด าเนนโครงการเพอเสรมสรางขดความสามารถในการแขงขนของสนคากมพชา เชน โครงการพฒนาโรงงานใหดขน (Better Factories Programme) ซงก าหนดใหทกโรงงาน โดยเฉพาะโรงงานผลตเครองนงหม ทตองการขอใบรบรองการสงออกจากกระทรวงพาณชยกมพชา จ าเปนตองเขารวม โดยจะมการจดตงระบบการก ากบดแลสภาพแวดลอมการท างานในโรงงานอยางสม าเสมอ ทงน โรงงานทจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชย และเปนสมาชกของสมาคมผผลตเครองนงหมของกมพชาเทานน จงจะสามารถสงออกได นอกจากน กมพชายงไดออกกฎหมายวาดวยการจดตงและการบรหารจดการเขตเศรษฐกจพเศษ (Special Economic Zones: SEZs) โดยมวตถประสงคเพอเพมการสงออกผานเขตดงกลาวทตงอยในภมภาคตางๆ ของประเทศและเพอดงดดการลงทนจากตางประเทศ โดยคณะกรรมการเขตเศรษฐกจพเศษกมพชาไดอนมตใหมการจดตง SEZ แลว รวม 22 เขต สวนใหญอยในอตสาหกรรมเครองนงหม สงทอ พลาสตก เครองใชไฟฟาในบาน และอาหารแปรรป โดยนกลงทนใน SEZs จะไดรบสทธประโยชนดานการลงทนเทยบเทากบนกลงทนทไดรบสทธประโยชนภายใตกฎหมายการลงทนของกมพชา อาท การยกเวนภาษน าเขาและภาษมลคาเพมส าหรบสนคาและวตถดบทใชในการผลต โดยมเงอนไขเพอการสงออกทงหมด

(4) มาตรการการตรวจสอบกอนน าเขา กมพชาไดก าหนดระเบยบขนตอนการตรวจสอบสนคากอนการน าเขา (Pre-shipment Inspection : PSI) ซงด าเนนการโดยบรษท Societe Generale de Surveillance S.A. หรอ SGS ส าหรบสนคาทมมลคามากกวา 5,000 เหรยญสหรฐฯ ซงมาตรการดงกลาวท าใหเกดความลาชาในการน าเขาสนคา อยางไรกด มสนคาบางรายการทไดรบยกเวนการตรวจสอบกอนการน าเขา ไดแก หนและโลหะมคา ศลปวตถ วตถระเบด และผลตภณฑทเกยวกบการระเบด กระสนดนด า อาวธยทโธปกรณ สตวมชวต หนงสอพมพ เครองใชในบานและทรพยสนสวนบคคล รวมถงยานยนตใชแลว พสดฝากสงทางไปรษณย หรอสนคาตวอยาง สงของซงรฐบาลตางชาต หรอองคกรระหวางประเทศจดสงใหแกมลนธองคกรการกศล และองคกรเพอชวยเหลอมนษยชาต สงของและวสดครภณฑ ซงน ามาเพอใชในภารกจของคณะทต สถานทต กงสล หรอสถานกงสล และองคการสหประชาชาต รวมถงตวแทนขององคการในดานตางๆ สนคาทนทกประเภทซงไดรบอนญาตใหน าเขาโดยยกเวนภาษจากสภาเพอเพอพฒนากมพชา (ไมวาสนคานนจะถกก าหนดใหเสยภาษ หรอไมกตาม) รวมถงสนคาทกประเภททรฐบาลก าหนดใหน าเขาโดยไมตองเสยภาษ เชน ปยเคม อปกรณและเครองยนตทใชดานการเกษตร เครองใชดานการศกษาและเครองกฬา ฯลฯ ทงน ส าหรบการท าการคาชายแดน ผานจดผอนปรนทางการคา มการจ ากดวงเงน ครงละไมเกน 500,000 บาท/คน/วน

(5) มาตรการดานมาตรฐาน

-22-

หนวยงานหลกทรบผดชอบ คอ สถาบนมาตรฐานกมพชา (Institute of Standards of Cambodia: ISC) อยภายใตกระทรวงอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงาน มบทบาทหนาทในฐานะเลขานการของคณะ กรรมมาธการมาตรฐานแหงชาต (National Standards Council) ในการพฒนามาตรฐานและการออกใบรบรองมาตรฐานสนคา ครอบคลมทงสนคาเกษตรและอตสาหกรรม ทงยงท าหนาทเปน National Enquiry Point (NEP) ของกมพชาตามความตกลงขององคการการคาโลก ซงปจจบน กมพชาไดพฒนามาตรฐานสนคา 71 มาตรฐาน สวนใหญเปนสนคาประเภทอาหาร เครองใชไฟฟา และเครองมอ โดยมหนวยงานทท าหนาทดานการตรวจสอบคณภาพและมาตรฐานสนคาทงน าเขาและสงออก คอ Camcontrol ซงอยภายใตกระทรวงพาณชย แมวาปจจบนกมพชายงไมไดรบการรบรองโดยองคกรระหวางประเทศ เชน ILAC (International Laboratory Accreditation Cooperation) หรอ APLAC (Asia Pacific Laboratory Accreditaiton Cooperation) แตไดเขาเปนสมาชกขององคกรระหวางประเทศทส าคญ เชน International Organization for Standardization (ISO) ตงแตป 2538, International Electrotechnical Commission (IEC) ในฐานะสมาชกสมทบ (affiliate member) และสมาชกในคณะกรรมการดานมาตรฐานและคณภาพของอาเซยน(ASEAN Consultative Committee on Standards and Quality: ACCSQ) ทงน ในกระบวนการน าเขาและสงออก Camcontrol มหนาทตรวจสอบมาตรฐานคณภาพและความปลอดภยของสนคา โดยมสนคาทเขาขายการตรวจสอบกอนการสงออก เชน เครองนงหม สนคาเกษตรแปรรป ขาว ไม และอาหารแปรรป สวนสนคาทตองตรวจสอบกอนการน าเขา เชน อาหาร เคมภณฑเพอการเกษตร ปโตรเลยม สงทอ และเครองนงหม

(6) มาตรการสขอนามยพชและสตว (Sanitary and phytosanitary measures: SPS)

กฎหมายหลกทใชเปนพนฐานส าหรบการตรวจสอบและก ากบดแลกฎระเบยบดานคณภาพ ความปลอดภยและมาตรฐานของกมพชา คอ The Law on the Management of Quality and Safety of Products and Services ซงถอเปนเครองมอหลกในการด าเนนงานของ Camcontrol และหนวยงานทเกยวของดานมาตรฐาน ทงน บทบาทและหนาทหลกของ Camcontrol คอ (1) การตรวจสอบสนคาน าเขาและสงออกรวมกบกรมศลกากร (2) การคมครองผบรโภคดานความปลอดภยของสนคา (3) การออกใบรบรองสนคาสงออกเพอใหเปนไปตามขอก าหนดของประเทศผน าเขา (4) การตรวจสอบความสอดคลองของสนคากบมาตรฐานระหวางประเทศ (5) การทบทวนดานความปลอดภยและสขอนามยของสนคาตงแตกระบวนการผลตจนถงการน ามาวางจ าหนายในตลาด (6) การใหบรการและสงอ านวยความสะดวกในการตรวจสอบสนคา และ (7) การเปนเลขานการของ National Codex Committee และ SPS National Enquiry Point

อยางไรกด ปจจบน กมพชายงไมมหนวยงานเฉพาะทรบผดชอบการด าเนนมาตรการ SPS ขณะเดยวกน ยงมความบกพรองดานโครงสรางองคกรทส าคญ คอ ความซ าซอนในการท างานระหวางหนวยงาน ขอจ ากดดานศกยภาพของบคลากรและเงนทน รวมถงการขาดกลไกในการตรวจสอบ/ก ากบดแลกระบวนการผลตและแปรรปในภาคการผลต ตลอดจนระบบการออกใบรบรองมาตรฐาน SPS ทใชผลการทดลองในหองปฏบตการเปนพนฐาน ท าใหสนคาบางสวนไมสามารถเขาถงตลาดสงออก เชน ขาว ซงประเทศผน าเขาก าหนดใหตองเปนขาวทเพาะปลกจาก

-23-

พนททปลอดจากศตรพช (pest-free areas) และปลา ซงกมพชาไมสามารถสงออกไปยงตลาดสหภาพยโรป เนองจากยงไมสามารถปฏบตตามเงอนไขของระบบและสภาพแวดลอมการผลตดาน SPS เปนตน

เพอแกไขปญหาความซ าซอนการท างานของหนวยงาน รฐบาลกมพชาไดจดตงคณะกรรมการระหวางหนวยงานทเกยวของดาน SPS ซงประกอบดวย กรมศลกากร Camcontrol กระทรวงเกษตร ปาไม และประมง กระทรวงอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงาน กระทรวงการทองเทยว และกระทรวงสขภาพ เพอพจารณาด าเนนการดานความปลอดภยของอาหาร โดยใหมการแบงบทบาทและหนาทของแตละหนวยงานทชดเจนขน เชน กระทรวงเกษตร ปาไม และประมง โดย Department of Animal Health and Production (DAHP) รบผดชอบดานการตรวจสอบสขภาพสตว และผลตภณฑจากสตว รวมทงการออกใบรบรองสขภาพสตวตามหลกการขององคการโรคระบาดสตวระหวางประเทศ (Office International des Epizooties: OIE) และใบอนญาตน าเขาสนคาประเภทสตวและผลตภณฑจากสตว The General Directorate of Agriculture (GDA) รบผดชอบการตรวจสอบสนคาน าเขาและสงออกประเภทพชและผลตภณฑจากพช และการออกใบรบรองดานสขอนามยพช Fisheries Administration รบผดชอบการการตรวจสอบและการออกใบรบรองสขภาพปลา รวมถงใบอนญาตน าเขา/สงออกปลาและผลตภณฑประมง กระทรวงอตสาหกรรม เหมองแร และพลงงาน รบผดชอบการตรวจสอบสนคาอตสาหกรรม ซงครอบคลมถงสนคาอตสาหกรรมการเกษตร และอาหาร เพอออกใบรบรองดานความปลอดภย 5. นโยบายการลงทนจากตางชาต

นบตงแตทศวรรษท 1990 การขยายตวของการลงทนจากตางชาตเปนปจจยหลกทสนบสนนใหกมพชามการพฒนาประเทศเขาสระบบตลาด ทงยงสงเสรมความมเสถยรภาพทางเศรษฐกจมหภาค โดยมหนวยงานหลกทรบผดชอบ คอ Council for the Development of Cambodia (CDC) และ Cambodian Investment Board (CIB)

5.1 สทธประโยชนพเศษดานการลงทน

เมอป 2537 รฐบาลกมพชาไดออกกฎหมายและกฎระเบยบดานการลงทน ซงระบการใหสทธประโยชนพเศษตางๆ แกนกลงทนตางชาต และตอมา ในป 2548 ไดมการทบทวนแกไขกฎหมายดงกลาว เพอเสรมสรางความโปรงใสของการใหสทธประโยชนดานการลงทน ดงน

- การยกเวนภาษเงนได ในชวงเวลาตามสตรทก าหนดโดย CDC - การยกเวนภาษน าเขาสนคาทน เชน เครองจกร อปกรณ ฯลฯ ทใชในการกอสรางธรกจ - การยกเวนภาษส าหรบสนคาสงออก - การไมมขอจ ากดในการโอนเงนก าไรจากการลงทนกลบประเทศ แตมภาษหก ณ ทจาย ในอตรารอยละ 1 - การคนภาษเงนไดทเกบจากก าไรทไดจากการกลบมาลงทนใหม - การค าประกนจากรฐบาลในการเวนคนทรพยสนจากการลงทนและการควบคมราคา - การก าหนดสดสวนของพนกงานตางชาต ไมเกนรอยละ 10 ของแรงงานทงหมด ส าหรบสาขาการลงทน กมพชาเปดใหตางชาตเขามาลงทนไดทกสาขา โดยถอหนไดถงรอยละ 100

ยกเวนสาขาทระบไวใน Negative list ซงอยแนบทายกฎหมายการลงทน นอกจากน ในเอกสารแนบทายดงกลาว ยงระบสาขาทอนญาตใหตางชาตลงทนแตไมมการใหสทธประโยชนพเศษ เชน การคาปลกและคาสง รานคาปลอดภาษ

-24-

ธรกจบนเทง (อาท รานอาหาร บาร คาสโน ฯลฯ) บรการทองเทยว การเงนและแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ กจกรรมดานสอสารและขาว บรการวชาชพ การผลตใบยาสบและผลตภณฑไม

จากนโยบายการลงทนทเปดกวางดงกลาว ท าใหการลงทนจากตางชาตในกมพชาขยายตวเพมขนอยางตอเนองในชวงป 2538-2546 สวนใหญเปนการลงทนในสาขาการผลต โดยเฉพาะโรงงานเสอผาส าเรจรป เนองจากกมพชาเปนประเทศทไดรบสทธประโยชนในการสงออกโดยไมมภาษน าเขาไปยงประเทศพฒนาแลว เชน สหรฐฯ และสหภาพยโรป ทงยงมความไดเปรยบดานคาแรงทถก

5.2 ความตกลงทวภาคดานการลงทน

ในปจจบน (ณ วนท 31 ธนวาคม 2553) กมพชาไดลงนามความตกลงวาดวยการสงเสรมและการคมครองการลงทนกบประเทศ/กลมเศรษฐกจตางๆ รวม 24 ฉบบ เชน ออสเตรเลย จน โครเอเชย ควบา ฝรงเศส เยอรมน อนโดนเซย คเวต ญปน ลาว มาเลเซย เนเธอรแลนด เกาหลเหนอ กลมโอเปค สาธารณรฐเกาหล ไทย สวตเซอรแลนด และเวยดนาม เปนตน อยางไรกด กมพชายงไมเคยจดท าความตกลงวาดวยการยกเวนการเกบภาษซอนกบประเทศใด

5.3 เขตเศรษฐกจอตสาหกรรม (Industrial Zone)

กมพชาไดพฒนาเขตเศรษฐกจอตสาหกรรม เพอรองรบนกลงทนตางชาต ทส าคญ ดงน - เขตนคมอตสาหกรรมเกาะกง (Neang Kok, Koh Kong Industrial Estate) เนอท 339.36 ตงอยท

จ. เกาะกง บรเวณบานหาดเลก จ. ตราด - เขตนคมการลงทนอตสาหกรรมซอยเซง (Souy Seng, Industrial Investment Estate) เนอท 136

เฮกตาร ตงอยท จ. เกาะกง - เขตนคมอตสาหกรรมปอยเปต (Poipet, Industrial Estate Development) เนอท 386.30

เฮกตาร ตงอยหางจากปอยเปต 10 กม. บรเวณชายแดนไทยดาน อ. อรญประเทศ จ. สระแกว - เขตเศรษฐกจพเศษ เอส เอน ซ (S.N.C. Special Economic Zone) เนอท 108 เฮกตาร ตงอยท

กรงพระสหน - เขตเศรษฐกจพเศษกมปอต (Kampot, Special Economic Zone) เนอท 145 เฮกตาร ตงอยใน จ.

กมปอต - เขตเศรษฐกจพเศษแมนแฮตตน (Manhattan Special Economic Zone) เนอท 155 เฮกตาร

ตงอยใน อ. จนเตรย จ. สวายเรยง บรเวณชายแดนกมพชา-เวยดนาม - เขตการคาและอตสาหกรรมเสรสตงฮาฟ (Stueng Hav, Free Trade Industrial) เนอท 191.25

เฮกตาร ตงอยท อ. สตงฮาฟ กรงพระสหน - เขตเศรษฐกจพเศษสหน (Sihanouk Special Estate) เนอท 70 เฮกตาร ตงอยทกรงพระสหน - เขตเศรษฐกจพเศษพนมเปญ (Phnom Penh Special Economic Zone : PPSEZ) เนอท 365

เฮกตาร ตงอยท อ. องสนอล จ. กนดาล

-25-

- เขตเศรษฐกจพเศษพนมดน (Phnom Din, Special Economic Zone) เนอท 57 เฮกตาร ตงอยท อ. ครวงศ จ. ตาแกว

- เขตเศรษฐกจพเศษอกนา มง (Oknha Mong, Special Economic Zone) เนอท 100 เฮกตาร ตงอยท อ. สแรอมเบล จ.เกาะกง

- เขตเศรษฐกจพเศษ สเว ตล (Svay Teal Special Economic Zone) เนอท 105 เฮกตาร ตงอยท จ. สวายเรยง

- เขตเศรษฐกจพเศษไทเซง บาเวต (Tai Seng Bavet, Special Economic Zone) เนอท 99 เฮกตาร ตงอยท อ. จนเตรย จ. สวายเรยง บรเวณชายแดนกมพชา-เวยดนาม

- เขตเศรษฐกจพเศษโกลเฟม ปากซน (Goldfame, Pak Sun Special Economic Zone) เนอท 80 เฮกตาร ตงอยท อ. ซาอง จ. กนดาล

- เขตเศรษฐกจพเศษทาร (Thary City, Special Economic Zone) เนอท 133.65 เฮกตาร ตงอยท อ. เมมด จ. กมปงจาม 6. ความสมพนธทางเศรษฐกจกบไทย

6.1 ความตกลงทส าคญกบไทย 1) ความตกลงวาดวยการจดต งคณะกรรมาธการรวมวาดวยความรวมมอทวภาค (Joint

Commission: JC) ไทย-กมพชา ลงนามเมอวนท 13 ม.ค. 37 มการประชมไปแลว 8 ครง ครงลาสด เมอวนท 25-26 ธ.ค. 55 ณ กรงเทพฯ 2) ความตกลงเพอการสงเสรมและคมครองการลงทน ลงนามเมอวนท 29 ม.ค. 38 3) ความตกลงวาดวยการคา ความรวมมอทางเศรษฐกจ และวชาการไทย-กมพชา ลงนามเมอวนท 20 ม.ย. 39 4) บนทกความเขาใจเพอจดตงคณะกรรมการรวมทางการคา (Joint Trade Committee: JTC) ไทย-กมพชา ลงนามเมอวนท 22 พ.ค. 43 ประชมไปแลว 4 ครง ครงลาสด เมอวนท 21-22 เม.ย. 56 ณ กรงพนมเปญ 5) ความตกลงการคาชายแดนไทย-กมพชา ลงนามเมอวนท 16 ก.พ. 49 6) บนทกการประชมการคาแบบหกบญชไทย-กมพชา ลงนามเมอวนท 16 ก.พ. 49

6.2 การคาไทยกบกมพชา

- การคารวม ในป 2556 กมพชาเปนคคาอนดบท 8 ของไทยในอาเซยนรองจากมาเลเซย สงคโปรอนโดนเซย เวยดนาม เมยนมาร ฟลปปนส และสปป.ลาว และเปนคคาอนดบท 25 ของไทยในโลก การคาของไทยกบกมพชา ในชวง 5 ปทผานมา (2552-2556) มมลคาเฉลยประมาณปละ 3,145 ลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการ

-26-

ขยายตวเฉลย รอยละ 44.5 ตอป ในชวง 8 เดอนแรกของป 2557 (ม.ค.-ส.ค.) การคารวมไทย-กมพชา มมลคา 3,344.18 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 10.36 โดยไทยเปนฝายเกนดลการคา 2,647.25 ลานเหรยญสหรฐฯ

มลคา : ลานเหรยญสหรฐฯ

ป ปรมาณการคารวม สงออก น าเขา ดลการคา มลคา

สดสวน % มลคา % มลคา %

2552 1,658.3 0.58 -22.16 1,580.6 -22.52 77.7 -13.86 1,502.87 2553 2,556.9 0.68 54.19 2,342.1 48.18 214.9 176.51 2,127.19 2554 2,869.1 0.64 12.21 2,693.2 14.99 176.0 -18.11 2,517.20 2555 4,031.7 0.85 40.52 3,778.2 40.29 249.5 41.80 3,532.67 2556 4,611.6 0.96 14.50 4,256.3 12.65 355.3 42.38 3,901.01 2557

(ม.ค.-ต.ค.) 4,182.2 1.09 11.84 3,724.7 7.78 457.5 61.35 3,267.19

หมายเหต : สดสวน = การคาสองฝายตอการคารวมของไทยทงหมด, % = % การเปลยนแปลง ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร

- การสงออก ในป 2556 กมพชาเปนตลาดสงออกอนดบท 6 ของไทยในอาเซยนรองจากมาเลเซย

สงคโปร อนโดนเซย เวยดนาม ฟลปปนส และเปนตลาดสงออกอนดบท 14 ของไทยกบโลก ในระยะ 5 ปทผานมา (2552-2556) การสงออกของไทยไปกมพชามมลคาเฉลยประมาณปละ 2,930 ลานเหรยญสหรฐฯ มอตราการขยายตวเฉลยรอยละ 42.3 ตอป ในชวง 10 เดอนแรกของป 2557 (ม.ค.-ต.ค.) ไทยมการสงออกไปยงกมพชามลคา 3,724.7 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 7.78

สนคาส าคญทไทยสงออกไปกมพชา

มลคา : ลานเหรยญสหรฐฯ รายการ 2552 2553 2554 2555 2556 2557

(ม.ค.-ต.ค.) %

57/56 1. น ามนส าเรจรป 200.0 299.6 448.7 661.9 801.6 620.6 -6.67 2. อญมณและเครองประดบ 0.3 1.1 19.7 111.0 282.3 371.7 147.37 3. น าตาลทราย 174.9 206.3 262.3 324.5 308.5 184.0 -30.65 4. เครองดม 79.0 115.5 145.7 200.3 233.4 177.7 -9.88 5. ปนซเมนต 83.8 118.9 105.5 138.4 159.4 162.7 19.20 6. ยานพาหนะอนๆ และสวนประกอบ 17.1 33.0 51.3 68.3 88.5 113.2 58.16 7. เคมภณฑ 74.1 77.3 91.6 125.4 129.2 110.1 0.63 8. เครองส าอาง สบ ผลตภณฑรกษาผว 53.2 80.1 128.1 160.2 169.6 108.8 -24.04 9. เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ 39.2 69.7 78.9 117.7 122.3 104.4 9.56 10. ผลตภณฑพลาสตก 28.9 43.3 46.2 60.7 90.3 102.2 37.88 รวม 10 รายการ 750.5 1,044.8 1,378.0 1,968.4 2,385.1 2,055.4 7.73 อนๆ 830.1 1,297.3 1,315.2 1,809.8 1,871.2 1,669.3 7.85 มลคารวม 1,580.6 2,342.1 2,693.2 3,778.2 4,256.3 3,724.7 7.78

หมายเหต : สดสวน = การคาสองฝายตอการคารวมของไทยทงหมด, % = % การเปลยนแปลง

-27-

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร - การน าเขา ในป 2556 กมพชาเปนแหลงน าเขาอนดบท 8 ของไทยในอาเซยนรองจากมาเลเซย

สงคโปรอนโดนเซย เมยนมาร เวยดนาม ฟลปปนส สปป.ลาว และเปนแหลงน าเขาอนดบท 46 ของไทยจากทวโลก ในระยะ 5 ปทผานมา (2552-2556) การน าเขาของไทยจากกมพชามมลคาเฉลยประมาณปละ 215 ลานเหรยญสหรฐฯ ในชวง 10 เดอนแรกของป 2557 (ม.ค.-ต.ค.) ไทยมการน าเขาจากกมพชามลคา 457.5 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 61.35 สนคาส าคญทไทยน าเขาจากกมพชา

มลคา : ลานเหรยญสหรฐฯ รายการ 2552 2553 2554 2555 2556

2557

(ม.ค.-ต.ค.) %

57/56 1. เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ - 1.1 2.4 18.3 67.1 149.0 212.24 2. เครองจกรกลและสวนประกอบ 0.4 1.2 1.2 0.8 60.2 73.4 86.79 3. ลวดและสายเคเบล - - - 9.4 39.6 57.4 93.64 4. ผก ผลไมและของปรงแตงจากผก ผลไม 17.2 14.4 31.7 90.2 58.5 57.0 2.08 5. สนแรโลหะอนๆ เศษโลหะและผลตภณฑ 9.5 25.0 38.4 30.3 32.8 38.8 30.86 6. เสอผาส าเรจรป 2.3 5.7 15.0 16.7 14.7 16.5 30.66 7. พชและผลตภณฑจากพช 30.0 47.6 8.8 20.4 26.0 14.8 -26.29 8. ผลตภณฑสงทออนๆ 0.3 0.1 1.5 1.6 2.7 11.0 424.96 9. รองเทา 0.1 0.1 0.5 0.8 1.4 4.8 354.25 10. เหลก เหลกกลาและผลตภณฑ 6.6 26.6 44.5 24.2 7.9 3.1 -56.12 รวม 10 รายการ 66.4 121.8 145.5 212.7 310.9 425.8 73.94 อนๆ 11.3 93.1 30.5 36.8 44.4 31.7 -18.09 มลคารวม 77.7 214.9 176.0 249.5 355.3 457.5 61.35 หมายเหต : สดสวน = การคาสองฝายตอการคารวมของไทยทงหมด, % = % การเปลยนแปลง ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยความรวมมอของกรมศลกากร การคาชายแดนไทย-กมพชา

มลคา : ลานบาท

ป การคารวม สงออก น าเขา ดลการคา 2550 37,354.2 35,293.3 2,060.9 33,232.5 2551 50,307.4 47,371.8 2,935.6 44,436.2 2552 45,373.6 42,878.7 2,494.9 40,383.8 2553 55,416.4 51,112.5 4,303.9 46,808.6 2554 63,977.4 59,065.3 4,912.1 54,153.2 2555 82,089.1 74,921.5 7,167.6 67,753.9 2556 93,836.3 84,087.9 9,748.4 74,339.5 2557

(ม.ค.-ก.ย.) 81,862.0 69,992.5 11,869.5 58,122.0

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

-28-

สนคาสงออกและน าเขาส าคญทางชายแดนไทย-กมพชา สนคาสงออกส าคญ ไดแก เครองดมทไมมแอลกอฮอล ยานพาหนะอนๆ และสวนประกอบ เครองยนตสนดาปภายในแบบลกสบ รถยนต อปกรณและสวนประกอบ น ามนเบนซน รถจกรยานยนตและสวนประกอบ ยางยานพาหนะ เครองส าอาง เครองหอมและสบ เครองดมทมแอลกอฮอล ผลตภณฑเหลกและเหลกกลา เปนตน สนคาน าเขาส าคญ ไดแก เครองรบ-สงสญญาณและอปกรณตดตง ผกและของปรงแตงจากผก เครองจกรกลอนๆ และสวนประกอบ ลวดและสายเคเบลทหมฉนวน อะลมเนยมและผลตภณฑ มอเตอรไฟฟา เครองก าเนดไฟฟาและสวนประกอบ เครองจกรทใชในอตสาหกรรมและสวนประกอบ ทองแดงและผลตภณฑ เสอผาส าเรจรป พชและผลตภณฑจากพชอนๆ เปนตน

สดสวนการคาชายแดนระหวางไทย-กมพชาตอการคาระหวางประเทศ

ป การคาระหวางประเทศ

(ลานบาท) การคาชายแดน

(ลานบาท) สดสวนการคาชายแดน

(รอยละ) 2553 81,135.03 55,416.33 68.30 2554 86,611.74 63,977.38 78.87 2555 124,705.55 82,089.07 65.89 2556 2557

(ม.ค.-ก.ย.)

139,563.37 112,873.23

93,836.31 81,862.03

67.24 72.53

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร

6.3 ปญหาและอปสรรคทางการคาของไทย 1) ขาดแคลนเงนตราตางประเทศ และยงตองการความชวยเหลอจากตางประเทศเพอบรณะประเทศ 2) ระบบการคมนาคมและสาธารณปโภคไมมประสทธภาพ ท าใหการตดตอสอสารและคมนาคมลาชา 3) มการลกลอบท าการคาผดกฎหมาย เชน การน าเขาอญมณ ไม รถยนตทถกลกขโมย และโดยเฉพาะสนคาเกษตร ชงมการลกลอบสงออกมายงไทยโดยตลอด 4) กฎระเบยบการคาไมแนนอน มการเปลยนแปลงบอย เนองจากอยในระยะการพฒนาประเทศ 5) สนคาทสงออกไปกมพชา โดยเฉพาะทผานดานชายแดน มการเกบภาษและคาธรรมเนยมใหกบดานตางๆ ในลกษณะทผดกฎหมายจ านวนมาก ท าใหตนทนสนคาเพมขน 6) การใชมาตรการทไมใชภาษ อาท การตรวจสอบสนคากอนการน าเขา ฯลฯ ท าใหตนทนการน าเขาสนคาไปยงกมพชาสงขน 7) ปญหาหลกเขตตามแนวชายแดนในบางพนท ท าใหไมสามารถพฒนาพนท เพอสนบสนนการคาผานทางชายแดน 8) กมพชายงมการบงคบใชกฎหมายทไมมประสทธภาพ 9) มการลอกเลยนและปลอมแปลงเครองหมายการคาและผลตภณฑ

-29-

10) ระบบธนาคารพาณชยยงไมเปนทนยม มการใชเงนสดในการคาทวไปคอนขางมาก 6.4 การลงทนของไทยในกมพชา

นกลงทนไทยไดเขามากมพชาตงแตกอนเปดประเทศ (ป 2535) โดยเรมจากการตดไม ท ารานอาหาร โรงแรม น าสนคาเขามาจ าหนาย และซอของเกา (เศษเหลก กระดาษ) กลบเขามาไทย ในป 2555 ไทยเขาไปลงทนในกมพชาเปนอนดบ 9 มมลคาการลงทนสะสมตงแตป 2537-55 รวม 306.23 ลานเหรยญสหรฐฯ รองจากมาเลเซย จน ไตหวน สหรฐฯ เกาหลใต เวยดนาม ฮองกง และสงคโปร สาขาทไทยลงทนมาก ไดแก ธรกจโรงแรม อตสาหกรรมเกษตร โรงสขาว ยางพารา เหมองแร เสอผาส าเรจรป และรองเทา ในป 2555 มนกลงทนไทยไดรบการสงเสรมการลงทนรวม 8 โครงการ ไดแก

(1) บรษท Crystal Rice (Kampuchea) จ ากด เปนการลงทนเพอจดตงโรงสขาวขนาดใหญพรอมทาเรอและระบบขนสงแบบครบวงจรทจงหวดกมปอต โดยเปนการลงทนของบรษท Asia Golden Rice ผสงออกขาวอนดบ 2 ของไทยรวมกบนกลงทนกมพชา (สดสวนการลงทนในโครงการระยะแรกไทยและกมพชา 70:30) เงนทนจดทะเบยน 3 ลานเหรยญสหรฐฯ

(2) บรษท Rice Mill Complex จ ากด เปนการรวมทนระหวางไทยและจน (สดสวน 75:25) เงนทนจดทะเบยน 2 ลานเหรยญสหรฐฯ

(3) โรงงานท ารองเทาของบรษท Aerosoft Summit Footwear จ ากด เปนการรวมทนระหวางไทยและกมพชา (สดสวน 49:51) เงนทนจดทะเบยน 1 ลานเหรยญสหรฐฯ

(4) โรงงานตดเยบเสอผาบรษท Trax Apparel (Cambodia) จ ากด เงนทนจดทะเบยน 1 ลานเหรยญสหรฐฯ

(5) โรงงานตดเยบเสอผาบรษท Scandinavian Textile (Cambodia) เงนทนจดทะเบยน 1 ลานเหรยญสหรฐฯ

(6) โรงงานอปกรณไฟฟาของบรษท SC Wado Component (Cambodia) จ ากด เงนทนจดทะเบยน 2 ลานเหรยญสหรฐฯ

(7) อตสาหกรรมการปลกและผลตยางพาราบรษท Data Rubber (Cambodia) จ ากด เงนทนจดทะเบยน 1 ลานเหรยญสหรฐฯ

(8) โรงงานแปรรปมนส าปะหลงบรษท Power Unity (Cambodia) Investment Co.,Ltd. เปนการรวมทนระหวางไทยและกมพชา (สดสวน 49:51) เงนทนจดทะเบยน 1 ลานเหรยญสหรฐฯ

6.5 ลทางการคาและการลงทนของไทยในกมพชา

-30-

1) สนคาไทยมความสามารถในการแขงขนสงในตลาดกมพชา เนองจากความไดเปรยบดานคณภาพของสนคา โดยเฉพาะสนคาอปโภคบรโภค ซงเปนทนยมในตลาดกมพชา ทงยงมความสะดวกในการขนสงสนคาขามพรมแดน ผานทางการคาชายแดน 2) เนองจากคาแรงในกมพชามราคาถกกวาคาแรงในไทย จงเหมาะแกการลงทนในอตสาหกรรมทใชแรงงานเขมขน เชน อตสาหกรรมเครองนงหม รองเทา อตสาหกรรมการเกษตร ฯลฯ 3) อตสาหกรรมการกอสรางในกมพชามแนวโนมขยายตว เนองจากประเทศตองการพฒนาและปรบปรงซอมแซมระบบสาธารณปโภคและโครงสรางพนฐาน ท าใหมความตองการสนคาประเภทวสดกอสราง รวมถงเครองจกร และอปกรณในการกอสราง อยางตอเนอง 4) กมพชาจดเปนประเทศพฒนานอยทสด (LDC) ซงไดรบสทธพเศษทางศลกากร (GSP) จากประเทศพฒนาแลว เชน สหภาพยโรป สหรฐฯ และญปน ในการสงออกสนคาประเภทเครองนงหม โดยไมมภาษน าเขา จงเปนโอกาสในการขยายฐานการลงทนของไทย เพอผลตและสงออกไปยงตลาดดงกลาว

สวนบรหารงานทวภาค

ส านกอาเซยน กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

ธนวาคม 2557 ทมา : ประมวลขอมลจาก

- The Economist Intelligence Unit - WTO’s Trade Policy Review, 2011, Cambodia - Department of Foreign Affairs and Trade, Australian Government

- The World Fact book, Central Intelligence Agency - Asia Regional Integration Center, Asian Development Bank

- Bank of Thailand

หมายเหต

1. ACCT: Agency for the French-Speaking Community

2. APT: ASEAN Plus Three

3. ARF: ASEAN Regional Forum

4. AsDB: Asian Development Bank

5. ASEAN : Association of Southeast Asian Nations

6. EAS: East Asia Summit

7. FAO: Food and Agriculture Organization

8. G-77: Group of 77

-31-

9. IBRD: International Bank for Reconstruction and Development

10. ICAO: International Civil Aviation Organization

11. ICCt: International Criminal Court

12. ICRM: The Institute of Certified Records Managers

13. IDA: International Development Association

14. IFAD: International Fund for Agricultural Development

15. IFC: International Finance Corporation

16. IFRCS: International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies

17. ILO: The International Labour Organization

18. IMF: International Monetary Fund

19. IMO: International Maritime Organization

20. Interpol: International Criminal Police Organization

21. IOC: International Olympic Committee

22. IOM: International Organization for Migration

23. IPU: Inter-Parliamentary Union

24. ISO (subscriber): International Organization for Standardization

25. ITU: International Telecommunication Union

26. MIGA: Multilateral Investment Guarantee Agency

27. NAM: National Association of Manufacturers

28. OIF International Organization of the French-speaking World

29. OPCW: Organization for the Prohibition of Chemical Weapons

30. PCA: The Portland Cement Association

31. UN: United Nations

32. UNCTAD: United Nations Conference on Trade and Development

33. UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization

34. UNIDO: United Nations Industrial Development Organization

35. UNMIS: United Nations Mission in Sudan

36. UNWTO: World Tourism Organization

37. UPU: Universal Postal Union

-32-

38. WCO: World Customs Organization

39. WFTU: World Federation of Trade Unions

40. WHO: World Health Organization

41. WIPO: World Intellectual Property Organization

42. WMO: World Meteorological Organization

43. WTO: World Trade Organization