คำนำ

ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน หรอ JTEPA (เจเทปปา) ไดมการดำเนนการมาครบรอบ 1 ป ในวนท 1 พฤศจกายน 2551

และเมอวนท 4 พฤศจกายน 2551 ทผานมา กระทรวงการตางประเทศรวมกบหนวยงานทงภาครฐและเอกชน จงไดจดงานสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ ขนมา เพอรบฟงขอคดเหนจากภาคเอกชนถงโอกาสและผลกระทบจากการบงคบใช JTEPA โดยเฉพาะอยางยงในภาคการเกษตร ซงมผแทนจากสหกรณการเกษตรและผประกอบการสงออกสนคาเกษตรแปรรป เขารวมเปนวทยากรในการสมมนาครงนดวย

ในพธเปดการสมมนา นายสมพงษ อมรววฒน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ ในฐานะทดำรงตำแหนงประธานคณะกรรมการกำกบการดำเนนการตามความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย-ญปน ไดกลาวเปดงานวา JTEPA ยงเปรยบเสมอนเดกทกำลงหดเดน จงตองการการประคบประคองจากทกภาคสวนทเกยวของ รวมทงตองการขอคดเหนจากภาคเอกชนเพอทำการปรบปรงแกไขในขอบกพรอง และเตรยมไวสำหรบไทยกบญปนทจะมานงทบทวนขอตกลงในอก 9 ปขางหนา

นอกจากการสมมนาดงกลาวแลว กระทรวงการตางประเทศยงไดรวมกบคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร จดการอภปรายเวทสาธารณะเรอง ”การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA„ ครงท 1 ขนเมอวนท 24 กมภาพนธ 2552 ทงน กเพอใหความรกบประชาชนเรองโอกาสและความเปนไปไดในการไปทำงานในญปน ดานการดแลผสงอายและพนกงานสปาของไทย และเพอเปนการปฏบตตามมาตรา 190 วรรค 2 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 อกดวย

หนงสอเลมน มจดประสงคเพอเผยแพรขอมล ผลการสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ และผลการอภปรายเวทสาธารณะ ”การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA„ ครงท 1 โดยละเอยดทสด เพอใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลไดอยาง ทวถง และนำสาระตาง ๆ ของเวททงสองไปใชประโยชนตอไป

สารบญ

คำนำ

การสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ 1

คำกลาวพธเปดการสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ 2

กำหนดการ การสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ 5

ภาค 1 : ภาคการคา 7

ภาค 2 : ภาคการลงทน 37

ภาค 3 : ภาคเกษตร-ความปลอดภยทางอาหาร 47

ภาค 4 : ภาคเกษตร-สหกรณ 67

การอภปรายเวทสาธารณะ ”การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA„ ครงท 1 82

คำกลาวพธเปดการอภปรายเวทสาธารณะ ครงท 1 83

กำหนดการ การอภปรายเวทสาธารณะ ครงท 1 86

ภาค 1 : การใหขอมลโดยภาครฐ 88

ภาค 2 : การอภปรายโดยผมสวนไดสวนเสย 110

การสมมนา “1 ปกบ JTEPA”

�

คำกลาวพธเปดการสมมนา “1 ปกบ JTEPA”โดยนายสมพงษ อมรววฒน รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศณ หอง Grand Ballroom โรงแรม Grand Millennium Sukhumvit

วนท 4 พฤศจกายน 2551 เวลา 09.00 - 09.10 น.

ทานวทยากรผทรงคณวฒ ทานผเขารวมการสมมนา

เมอวาน ไทยกบญปนไดจดประชมคณะกรรมการรวม หรอ Joint Committee ในเรองหนสวนเศรษฐกจ กไดชวยกนตรวจสอบ จบชพจรกนวา ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย - ญปนหรอ ”เจเทปปา„ ทใชกนมา 1 ป คบหนา ตดขดอะไรกนบาง เปรยบไดกบเดกท เรมหดเดน ตองคอยดแล เปนการคยกนตามกรอบ ตามกลไกของภาครฐ

ผมเหนวา กเปนโอกาสทดทจะดงภาคเอกชนเขามา จงไดขอใหจดสมมนานขนใหตอเนองกบการประชมคณะกรรมการรวม ใหภาครฐกบเอกชนมาคยกน มาชวยกนทำงาน

เพราะทานคอ ผใชประโยชนจากความตกลง เปน “หองเครอง” ทจะขบเคลอนผลประโยชน ของประเทศชาตไปขางหนา ผมไมอยากให “เจเทปปา” ทเจรจากนมาเกอบ 5 ป เปนเพยงความตกลง หนาๆ ทไมมใครเขาใจ ใชประโยชนไมเตมเมดเตมหนวย ซงจะเปนเรองทนาเสยดายมาก

วนน จงอยากใหทานทงหลายไดมาฟง มาชวยกนคด มาชวยกนแลกเปลยนขอมล ไดคยกนอยางเปดอก

สงทผมอยากใหเกดขนหลงการสมมนาในวนน คอ ทานทเกยวของ ผประกอบการ ผสงออก ไดเหนภาพชดเจนยงขนวาจะใชประโยชนอยางไรจาก “เจเทปปา” มการบานอะไร ขอตดขด ของใจอยางไร กขอใหชวยกนฝากภาครฐไปผลกดน ไปเจรจาตอ ตามกรอบความตกลง กขอใหแลกเปลยนกน ผลและมมมองของการสมมนาในวนน ผมกจะขอใหทำสรปเสนอรฐบาล ใหรฐมนตรทเกยวของไดทราบ

ขอออกตววา ผมคอนขางใหมกบเรองเจเทปปา แตเปนเรองทผมสนใจมาก โดยเฉพาะอยางยงในฐานะทผมเปนประธานคณะกรรมการกำกบการดำเนนการตามความตกลงฉบบน ตองดแลกลไก คณะทำงานยอยอก 19 คณะ ซงกเรยกไดวา ดแลโดยตรง

และเมอเหนตวเลขเศรษฐกจระหวางไทยกบญปนแลว ผมอยากจะถายทอดใหทานทงหลายได เหนภาพ เปนการเรยก ”นำยอย„ กอนการสมมนา

�

ญปนเปนประเทศเศรษฐกจใหญอนดบ 2 ของโลก และเปนคคาอนดบ 1 ของไทย คดเปนประมาณรอยละ 15.90 ของมลคาการคาทงหมด

10 เดอนหลงจาก ”เจเทปปา„ มผลใชบงคบ คอ จากเมอ 1 พฤศจกายนปทแลวถงประมาณ เดอนกนยายนปน มลคาการคารวมประมาณ 1.48 ลานลานบาท เพมขนจากปกอนหนาประมาณรอยละ 18.95 สนคาไทยสงออกไปญปนกเพมขนรอยละ 14.38 และมลคาการนำเขาเพมขนรอยละ 21.94

จรงอยหากดแตเพยงตวเลขการคาในภาพรวม ไทยยงขาดดลการคากบญปน

แตเมอจำแนกมลคาการคาจากการใชสทธภายใต “เจเทปปา” ไทยไดดลจากญปนอยถง 114,254.43 ลานบาท ซงแสดงวา “เจเทปปา” ใหประโยชนกบผประกอบการไทย

ในดานการลงทนกเชนเดยวกน ญปนเปนนกลงทนอนดบ 1 ของไทย คดเปนรอยละ 37.25 ของการลงทนจากตางประเทศทงหมด โดย 11 เดอนภายหลงจากท ”เจเทปปา„ มผลใชบงคบ มลคา การลงทนรวม 128,563 ลานบาท กระโดดขนจากปกอนหนาถงรอยละ 27.41

ถงแมเศรษฐกจโลกจะอยในชวงภาวะถดถอย แตจากตวเลขทผมไดกลาวไปแลว ทำใหเรามนใจไดในระดบหนงวา การจดทำความตกลง ”เจเทปปา„ ระหวางกนไดกอใหเกดการขยายตวทงภาคการคา และการลงทนเปนอยางมาก

รฐบาลตระหนกถงความสำคญของการใชประโยชนภายใต ”เจเทปปา„ เปนอยางด จงไดตง คณะทำงานยอยทผมเรยนใหทราบไปแลว 19 คณะ ครอบคลมสาขาความรวมมอตาง ๆ อยางครบถวนตามขอบทความตกลง

เชน เรองการคาสนคา / การคาบรการ / การเสรมสรางบรรยากาศการลงทน / การเกษตร / SME / พลงงาน วทยาศาสตร สงแวดลอม / ICT / การเคลอนยายคน / การทองเทยว

คณะทำงานตาง ๆ หรอเรยกกนเปนทางการวา คณะอนกรรมการทง 19 คณะ ภายใตการกำกบดแลของกระทรวงการตางประเทศ กจะทำหนาทเหมอนเปนกลไกตรวจสอบใหการใชประโยชนจาก ”เจเทปปา„ เปนไปอยางเตมท

สงทผมเนนใหความสำคญ และกฝากใหทานรองปลดจรยวฒนผลกดนกบญปนคอ จะทำอยางไรทจะใหทงสองฝายเขาเกยร 5 เดนหนาเรองความรวมมอเพอสงเสรมการคาและการลงทนใน 7 สาขา

คอ เรองยานยนต เรองสงทอ เรองครวไทยสโลก เรองเหลก เรองเศรษฐกจสรางมลคา เรองหนสวนภาครฐและเอกชน และเรองการอนรกษพลงงาน

�

ฝากไปแลววา ใหมาคยกนอยางนอยปละครง อะไรทสญญากนไววาจะชวยกนรวมมอ กตองเดนหนา

อกเรองหนงทไดพดเปดประเดนไวเมอวานนคอ เรามปญหาเทคนคในสนคาบางตวท ไมสามารถใชประโยชนดานสทธพเศษทางภาษภายใต “เจเทปปา” กบอกใหญปนมาหารอเพอชวยกนหาทางออก เขาเองกมปญหาเรองสนคาบางตวทขลกขลก กไดมการหยบยกไวเชนกน

ความรวมมอดานการเกษตรกเปนอกสาขาหนงทรฐบาลใหความสำคญเปนอยางสง โดยเฉพาะชวตความเปนอยของเกษตรกร ซงเปนประชากรหลกของประเทศ

รฐบาลตระหนกถงเรองมาตรการความปลอดภยดานอาหาร หรอ Food Safety เพอให ผประกอบการสามารถผลตสนคาไดตรงตามเกณฑทญปนกำหนด ยกตวอยางเชน ไกสดแชแขง ซงไทยไดยกเวนภาษเหลอ 8.5% ภายใน 5 ป แตกตดเรองปญหาไขหวดนก จงตองผลกดนใหคยกนกบฝายญปนในเวท Food Safety เปนการเฉพาะ เราตองสรางมาตรฐาน สรางความมนใจในสนคาไทย ควบคกนไป และกเพอใหไทยสามารถเปดตลาดสนคาเกษตรใหม ๆ เชน สมโอ รวมทงการสรางความมนใจใหกบผบรโภคญปนในสนคาทชาวญปนนยมชมชอบ เชน มะมวงและมงคด อกทงรฐบาลยงได สงเสรมใหมความรวมมอระหวางสหกรณของทงสองประเทศ ใหมการคาขายระหวางกนมากยงขน

ทงหมดทผมเรยนมาน กลวนเปนเรองทรฐบาล กระทรวงการตางประเทศ และหนวยงานภาครฐทงหมดไมไดนงนอนใจ ตองการผลกดนให ”เจเทปปา„ กอประโยชนอยางกวางขวางตอสงคมไทย ตอเศรษฐกจไทย

จงขอฝากใหทกทานในทน ชวยกนคดวา ”เจเทปปา„ ซงเรยกไดวา เปนความตกลงทางเศรษฐกจ ทสมบรณทสดฉบบหนงทไทยเคยมมา จะสามารถสรางประโยชนใหกบธรกจของทานไดอยางไร

สดทายน ผมมความมนใจวา วทยากรผทรงคณวฒทกทานทเราไดเชญมาอย ณ ทน จะสามารถถายทอดความร ความเขาใจ และประสบการณในสาขาตาง ๆ ทมความเชยวชาญใหทานทงหลายไดอยางเตมท

และขอขอบคณทกทานทไดสละเวลามารวมการสมมนาในวนน

กรมเอเชยตะวนออก 4 พฤศจกายน 2551

�

กำหนดการการสมมนา “1 ปกบ JTEPA”

4 พฤศจกายน 2551 ณ โรงแรม Grand Millennium Sukhumvit08.30 - 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 - 09.15 น. พธเปดการสมมนา ”1 ปกบ JTEPA„ โดย รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ ในฐานะประธาน คณะกรรมการกำกบการดำเนนการตามความตกลงหนสวนเศรษฐกจ ไทย - ญปน สถานท หอง Grand Ballroom ชน 4 09.15 - 10.30 น. ”1 ปกบ JTEPA„: ภาพรวมการคา นางวไลวรรณ ทบวงศศร ผเชยวชาญระดบ 9 กรมการคาตางประเทศ ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย รองประธาน TDRI นายวระชย วงศบญสน กรรมการสภาหอการคาฯ นายไพบลย พลสวรรณา รองประธานสภาอตสาหกรรมฯ ผศ. ดร.กตต ประเสรฐสข ผดำเนนรายการ สถานท หอง Grand Ballroom ชน 4 10.30 – 10.45 น. รบประทานอาหารวาง 10.45 – 12.00 น. ”1 ปกบ JTEPA„: ภาพรวมการลงทน ดร.บงกช อนโรจน ผอำนวยการสำนกการตลาดเพอการลงทน BOI ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย รองประธาน TDRI ผศ. ดร.กตต ประเสรฐสข ผดำเนนรายการ สถานท หอง Grand Ballroom ชน 4 12.00 – 12.30 น. ถาม - ตอบ 12.30 - 13.30 น. อาหารกลางวนสำหรบผรวมสมมนา สถานท หอง Main Dinning Terra Roku ชน 6 13.30 - 14.45 น. ”1 ปกบ JTEPA„: การคาสนคาเกษตร และ Food Safety ดร.รงสต ภศรภญโญ ผแทนสำนกงานเศรษฐกจการเกษตร

คณนฤมล สงวนวงศ ผแทนสำนกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต คณอาทร พบลธนพฒนา กรรมการสมาคมอาหารแชเยอกแขงไทย คณไพชยนต เออทวกล ประธานกรรมการบรษท สวฟท จำกด) รศ.ดร. ศรพร วชชวลค ผดำเนนรายการ สถานท หอง Grand Ballroom ชน 4

14.45 – 15.00 น. รบประทานอาหารวาง 15.00 - 16.30 น. สมมนา (ตอ) นายจตรกร สามประดษฐ รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ คณอาคม คงกะเรยน กรรมการสหกรณการเกษตรทายาง จำกด คณศรชย จนทรนาค กรรมการสหกรณการเกษตรบานลาด จำกด คณชชชย ไพศาล กรรมการกลมเกษตรกรทำสวนทงคาวด ผดำเนนรายการ (รศ.ดร. ศรพร วชชวลค) สถานท หอง Grand Ballroom ชน 4 16.30 - 17.00 น. ถาม - ตอบ 17.00 น. ปดการสมมนา

กองเอเชยตะวนออก 4 4 พฤศจกายน 2551

�

ภาคการคา

ดร.กตต ประเสรฐสข : คำถามแรก อยากจะทราบถงในเรองของภาพรวมการคาไทย - ญปน ไมวาจะเปนการคาดานอตสาหกรรมกด ภาคเกษตรกรรมกด วาเปนอยางไรบางนะครบ โดยเฉพาะสนคาสงออกทไทยเราสงออกไปญปน โดยเฉพาะ 5 อนดบแรกทเราสงญปนเปนอยางไรบาง เรากจะไดทราบตรงนนนะครบ

คณวไลวรรณ ทบวงศศร : คะ ถาจะพดเรองน ญปนเปนประเทศคคาทสำคญอนดบหนงของไทย มมลคาการคาระหวางกนในป 2550 50,227 ลาน เหรยญสหรฐ เราสงออกไปญปน ในป 2550 น 19,400 ลานเหรยญสหรฐ นำเขา 30,783 ลานเหรยญสหรฐ การนำเขาเรานำเขาสนคาประเภททนคอนขางเยอะ แลวกสนคาทวตถดบมาใชในอตสาหกรรมตอเนอง เราจะดวาเราขาดทนเพมขนไหม JTEPA มสวนทำใหการขาดทนลดลง - เพมขนไหม กไมใชทงหมด เพราะวา ทาง JTEPA ทำใหมมลคาการคาระหวางกนเพมขน มลคาการคาขยายตว 18% ในป 2550 ขาดดลกเพมขนเพราะวาเรานำเขาสนคาประเภทสนคาทน กบสนคาวตถดบในอตสาหกรรมตอเนอง สนคาสงออกทสำคญของเรา ไดแกสนคาจำพวกแผงวงจรไฟฟา ยางแผนรมควน นำมนเชอเพลง สนคาจำพวกเนอไกปรงแตง และกจะมกรอบประตททำดวยอะลมเนยม มาดสนคานำเขาทสำคญ เปนพวกวงจร

�

สวนประกอบของอเลกทรอนกส สวนประกอบรถยนต เหลกและเหลกกลา พวกเครองยนตและผลตภณฑพลาสตก ถาดกนแลวสนคาสวนใหญทนำเขาจากญปน มกเปนสนคาอตสาหกรรม สวนสนคาทเราสงออกกเปนสนคากลมอตสาหกรรมบาง สนคาเกษตรและกสนคาเกษตรแปรรป กเรยนทานแคนกอนสำหรบภาพรวมทวไปของการสงออกและนำเขาของญปนในป 2550

ดร.กตตฯ : มคำถามขออนญาตถามวาอตราการเพมขนของการคาเพมขน 18% แตในสวนของสงออกและนำเขาอตราการเพมขนเปนอยางไร

คณวไลวรรณฯ : การสงออกเพมขน 17% นำเขาเพมขน 19% นำเขาและ สงออกเพมขน 18.4% สนคาทสงออกสวนใหญในปน 7 เดอน ถงเดอนกรกฎาน นะคะ กยงเปนสนคาทเราสงออกพวกนำมนเชอเพลง พวกไก ยางรมควน เหมอนเดม ไมไดเปลยนแปลงจากปทแลว

ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย : เปนประเดนทพดกนเยอะนะครบ คนกตงขอสงเกตวา ทำ FTA แลวมกขาดดลการคา อนนในฐานะนกวชาการอยากแสดงความคดเหนแชรดวยนะครบวา ไมแปลกทจะขาดดลการคา เพราะประเทศทเราเคยทำมาคาขายกขาดดลอยแลว ถาเราไปทำ FTA ดวยกจะขาดดลการคาเพมขนซงเปนสงทคาดคดตงแตตนอยแลว และในทำนองเดยวกน ถาประเทศไหนเราไดดลการคาคอ เราเกนดลถาเราไปทำFTAตางฝายตางลดกำแพงภาษซงกนและกน เรากจะยงไดดลเยอะขน อนนเปนเรองธรรมดา การขาดดลการคาไมถอวาเปนบาป ไมไดทำความผดอะไร ถาไมไดไปขาดดลกบทกประเทศจนขาดดลตอเนองแบบเรอรง ถายงงนกไมด เปนบาปอนตรายตอสถานะการเงนการคลงของประเทศและกจะมวกฤตการณเศรษฐกจได แตถาเกดขาดดลกบประเทศหนงโดยการนำเขาสนคาถกมา แลวนำสนคานนมาผลตสนคาอนสงออกไป ถาเปนอยางนถอเปนเรองปกตมากสำหรบประเทศทตองยกระดบอตสาหกรรมขนมา กรณของไทยกบญปนกเปน แบบเดยวกน กยนยนในสงทคณวลยวรรณฯ ไดพดไปวา เราไดนำเขาสนคาทเปนเครองจกรเครองกล เพราะฉะนนเปนเรองธรรมดา เราสงรถยนตออกไปมากขน แตเราเอาตวถงรถยนตเขามา ดงนนเปนเรองปกต

ดร.กตตฯ : งนตอไปขอฟงความคดเหนของทางภาคเอกชนนะครบ ในสวนของสภาหอการคาและกสภาอตสาหกรรม เอาในเรองของการสงออกกอนนะ

�

ครบวา อยางเชนการครอบคลมของ JTEPA ในเรองของสนคาทเราสงออกไป ไมวาจะเปนประโยชนตางๆ หรอวาแตมตอทเราไดจาก JTEPA นะครบ ภาคเอกชนม มมมองหรอวาความคดความเหนอยางไรในชวง 1 ปทผานมานะครบ ขออนญาตเรมจากสภาอตสาหกรรมกอนนะครบ

คณไพบลย พลสวรรณา : กขอบอกวาแตมตอในเชงตวเลขกคง ไมชดเจนนะครบ จะพดบวกหรอลบกอยทใครอยในอตสาหกรรมไหน และกจะเขาขางตวเองถาตวเองไดผลบวก กจะตอตานเมอตวเองไดผลลบ เอาอยางน นะครบ JTEPA ตองมองภาพรวมนะครบ อตสาหกรรมบางอยางในประเทศไทย มความเขมแขง และกไดประโยชน เพราะวาญปนไมมและกตองการ และกอตสาหกรรมไทยตองพงพาญปนกนอยเหมอนกน เหมอนอยางท ดร.สมเกยรตฯ พดไปแลว กตองบอกวาชอบท ดร.สมเกยรตฯ พดวาไมเปนบาปถาขาดดลการคาสรางงานได และมการถายทอดเทคโนโลย เปนสงทเรามงหวงมาก โดยเฉพาะญปน ทานรฐมนตรไดบอกแลววาญปนเปนประเทศทมการบรโภคเปนอนดบ 2 ของโลก แลวถามวา วนน แฮมเบอรเกอร Crisis มนเปนพษ แตญปนซามไรเบอรเกอรยง ไมเปนไร ถาเราสามารถผลกตรงนออกไปกเปนประเดนของประเทศชาตในแงของเศรษฐกจ การทำ JTEPA กเปนผลบวกถามองแยกภาพใหออก อยามองวาขาดดล เกนดลเทาไหร

ดร.กตตฯ : ขอไปทางสภาหอนะครบ ในประเดนเดยวกนนะครบ ในเรองของการสงออกของไทยไปยงญปน ไมวาจะเปนการครอบคลมรายการสนคาทอยใน JTEPA กด หรอวาแตมตอทเราไดนะครบ

คณวระชย วงศบญสน : กอนอนนจรงๆ แลวจะตองบอกวาคนทตอบคำถามนไดดทสดตองเปน ดร.สมเกยรตฯ นะครบ ตะกทมขอมลบอกวาการนำเขาเพมขน 10-15% เรองการสงออกเพมขน 16% ถาดโดยรวมเปอรเซนตกไมมาก แตวาเปอรเซนตของการนำเขาซงเรากไดนำเขามากอยแลวนน เพราะฉะนนเปอรเซนตกมากกวา ปรมาณนำเขากมากกวา ทนสงทเราพดคยกนมากอนหนานโดยตลอดกคอวา ถาเกดเรานำเขาอยแลวน เราตองนำเขามากขน แตวาเรามการสรางมลคาเพมจากการนำเขามากขนหรอไม และกมงานวจยซงกอนหนานกบอกวาการทำกบญปน นจะทำให GDP ของเราเตบโตขน ถงแมวาจะทำใหเราขาดดลการคามากขน ผมกฝาก

10

ให ดร.สมเกยรตฯ วจยวา ทเคยไดทำนายไวมนเปนอยางนนมย แลวถาไมเปนมนเปนเพราะมตวแปรอยางอนอยางไรทควบคมไมไดมาทำใหมนไมเปนหรอไม อยางเรองของการสงออกทเพมขนน ผมคดวาใน 1 ปทผานมาน ตวเลขเหลานยงใชเปน ตววดอะไรไมไดมาก เพราะวาเวลาททำ FTA กบประเทศตางๆ น กลมทจะไดประโยชนเลยทนทกคอ กลมทคาขายกนอยแลวกอนนะ ซงในตวนนมนจะไมไดมผลกระทบโดยทางกวางคอมนไปทางลกมากกวาในทางกวางทนเราจะทำยงไงครบใหคนทยงไมไดคาขายกบญปนนไดไปใชประโยชนจากการทไปทำ FTA ดวยกหมายความวาใหไปทางกวางมากขน เปนผลทจะทำให GDP โต การทำใหมลคาการคาเพมขนนมนจะมผลกระทบตอการขาดดลเพมขน อนนนเปนทางลก แตจะทำไงใหมนเกดทางกวางขนเปนโจทยททางภาครฐและกผทเกยวของตองดำเนนการ นะครบ ในสวนท 2 กคอวา ทเราเคยไดขอ comment ทพดนไมไดหมายความวา การทำขอตกลงนไมด แตกคดวามบางเรองทนาจะไดมการปรบปรงนะครบ อนนนจะตองไปหาขอมลวาเปนอยางนนจรงมย เชน เรองปลาทนา ทบอกวาแหลงกำเนดนเราทำไมไดนะครบ แลวเรากจะไปใชประโยชนจากสทธตรงนนไมเตมท ในตอนนนทาง TDRI แลวก ดร.สมเกยรตฯ กมทำอยแลวนะครบวาอตราภาษนจงใจ แหลงกำเนดสนคานมปญหาบาง ในรอบ 1 ทผานมานผมวาตองมการเจาะลกๆ วาปลาทนาทเรา ไมไดแหลงกำเนดเพราะเรอประมงไมใชของไทยอะไรตางๆ จรงๆ แลวขนาดของปญหามนใหญขนาดไหน รวมถงเรองอนดวย เพราะวาทาง TDRI ไดศกษาไวแลววาเรองเหลานนาจะเปนปญหา ซงจะตองเอามาเปนการบาน เปนโจทยใหผเกยวของ ไมวาจะเปน กระทรวงการตางประเทศ หรอกระทรวงพาณชย คนทเกยวของในการเจรจาไดเอากลบมาขนเปนตวเจรจาใหมเมอครบ 5 ป ทนเรากตองไปทำการบานใหมนลกๆ นะครบวา เราเจรจาทผานมาน เราไดยอมแลวทจะทำตาม ทยอมไปกอนแลวกไปทำการบานมาแลววามนมปญหาจรงๆ ถาเกดวาเราจะทำ FTA ไทย - ญปน เพอวา ใหเกดประโยชนจรงๆ กบทง 2 ฝาย ปญหา อปสรรคเหลานนกควรไดรบการแกไข แตวนน 1 ปทผานมาน เรากตองเรมตนทจะตงโจทยแลวกหาคำตอบเพอใหไปเปดโตะเจรจาเมอครบ 5 ป เพอใหทง 2 ฝายไดปรบวธเจรจาเพอเกดประโยชนกบทง 2 ฝายมากขน ผมคดวาอนนเปนประเดนสำคญ

ดร.กตตฯ : ครบขอบคณครบ ขอกลบมาททาน ดร.สมเกยรตฯ นะครบ ในเรองของประเดนเดยวกน ในเรองของการสงออก

11

ดร.สมเกยรตฯ : ตามททาง TDRI ไดทำวจยใหสำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรม เรากไดพยายามอธบายเรองทมนซบซอน พยายามอธบายใหชาวบานเขาใจวา ความตกลงการคานตองดอะไรนะครบ ผมกขอเปรยบเทยบเกยวกบการ ขดบอนะครบ เดยวนศพทขดบอลอปลานใชเยอะนะครบ กระทรวงการคลงกบอกวาทฤษฎตองเตมนำในบอ อนนคนละบอกนนะครบ บอ JTEPA หรอวาบอการคาเสรทพดนเปนอยางนนะครบ เราอยากจะไดนำเยอะใชมยครบ เอาบอเกบนำนเอานำไปใชเหมอนกบการใชประโยชนจาก FTA นะครบ เราจะตองขดบอใหมนหนากวาง ปากบอมนกวาง ตรงนกวางแคไหน เราจะตองขดบอใหลกลงไปใหลกทสดเราจะไดนำเยอะๆ นะครบ เมอฝนตกลงมากไดเกบนำ แลวประเดนสดทาย พอมนำขนมาแลวเราตกนำไปใชไดแคไหน อนนเรามวธอนเปรยบเทยบวาเราใชประโยชนจาก JTEPA ไดแคไหน

ประเดนแรกกคอ ปากบอไดกวางแคไหน อนนเปนเรองของการเจรจานนเราไดความครอบคลมของปรมาณสนคาอย 30% คอพดวามสนคา 100 รายการ ม 30 รายการทมาเปดลดภาษกนนะครบ ตรงนคอปากบอมนกวางขนาดนนะครบ กวาง 30 เปอรเซนตนะครบ บอลกแคไหนนะครบกคอสนคาทเอามาลดภาษกนน เราไดลดภาษมากหรอนอยนะครบ ตรงนขดบอลงไปไดประมาณ 7.8% เพราะฉะนนนำในบอนเรากจะไดสดสวนอยประมาณ เรยกไดวาคาขายกน 100 บาท นเรา 30 กวาเปอรเซนตคณดวย 7.8% กจะเหลอประมาณ 1.7% คอพดงายๆ วา ถาเราใชนำในบอนซงมอยเตมบอ ขดไปแลวลกขนาดน กวางขนาดนใชเตมทกวางเตมท เราสงออกไปญปนน 100 บาท เราจะไดลดภาษกลบมา 1.7 บาท ถาใชเตมบอ แตวาปญหากคอเราไมไดใชเตมทกวนน เราใชไดเพยง 56% เปนตวเลขทกรมการคาตางประเทศกทำไดเทากน เราใชเกนครงนดหนอย เพราะฉะนนนเราสงไปญปนน แทนทเราจะประหยดได 1.7 บาทเรากประหยดได 95 สตางค ประหยดไดไมถงบาท ตวเลขสงออกไป 100 บาทไดภาษกลบมาเกอบหนงบาทนเยอะมย ถาดตวเลขนเหมอนไมเยอะ แตถาดตวเลขทเราคาขายกบญปนน ถานำในบอ 1% นคดเปนเงนเทาไหร ตอเดอนนประมาณเดอนละ 15 ลานดอลลารสหรฐ ภาษทญปนลดใหเรานะครบ คดตอปกตองขอประทานโทษทตองเดา เพราะวาตวเลขมนยงไมไดมาทบตอถงปหนา ไดตวเลขมาแคไมกเดอนเพราะวามนเพงครบหนงปเมอตนเดอนนนะครบ แตถาประมาณแบบตอยอดเอาปหนงจะประหยดภาษไดประมาณ 6 พนลานบาท บอทเราขดกนนนะครบ

12

ทกวนนนใชกน และปหนงกจะชวยผสงออกของเรา ชวยคณไพบลยฯ ชวย คณวระชยฯ และเพอนๆ ในวงการอตสาหกรรมสงไปลดภาษใหเราประมาณ 6 พนลานบาท แลวญปนกมาขดบอในประเทศไทยดวยเหมอนกน บอญปนนนกวางกวาเราแตลกนอยกวา แตรวมแลวเบดเสรจญปนจะประหยดภาษปละ 4 พนลานบาท เราประหยดภาษปละ 6 พนลานบาท นกเปนตวเลขคราวๆ

ดร.กตตฯ : ขออนญาตถามตอนดนงเรองของการขดบอทวา 30% คอ ครอบคลมสนคาเพยงสามสบจาก...

ดร.สมเกยรตฯ : โดยมลคา ไมใชจำนวนรายการนะครบ คอจำนวนรายการม 100 รายการ ไมใชวา 30 รายการลดภาษ แตหมายความวา 100 บาทหรอ 100 รอยดอลลาร เอา 30% มาลดภาษกนนะครบ

ดร.กตตฯ : แลวยอด GDP โตเทาไหรไมทราบ ทาง TDRI ไดศกษาไหมครบ

ดร.สมเกยรตฯ : GDP โตเทาไหร มนเปนอยางนนะครบเวลาฟงตวเลข GDP กบ FTA น ตอนแรกๆ ผมกไดเคยผลตตวเลขอยเหมอนกน แตพอศกษาไปสกพกนง ผมกเลกพดตวเลขพวกนนะครบ แตตวเลขพวกน ถาพดกนกบญปนกจะอยแถวๆประมาณหนง 1.5% คอ เปรยบเทยบวาถาไทยไมม FTA กบญปน กบไทยม FTA กบญปน GDP ไทยจะโต 1.5% ทนคนจะเขาใจกนคลาดเคลอนเยอะ เพราะวา 1.5% นไมใชตอป ไมใชวาปนไทยจะโต 4 แลวไปทำ FTA แลวไปบวกกบ 1.5 จะโตเปน 5.5 ไมใชนะครบ ไมไดมผลใหญโตขนาดนน ผล 1.5 นจะเปนผลเมอปฏบตตามขอตกลงเรยบรอยแลว คอ ผสงออกปรบตวแลว ผนำเขาปรบตวแลว นกลงทนปรบตวแลว ผลจะอยประมาณเทานน เพราะฉะนนถาใชเวลาปรบตว 5 ป แตละปกใช 1.5 หาร 5 กได 0.3 ถาปรบตว 10 ปกลบลงไปเหลอ 0.15 ตอป ทนตวเลขอยางนน จบตองเหนไดทนทมย มนกจะตรวจวดยาก เพราะวาแตละปกจะเกดเหตการณสารพด โดยเฉพาะปนนเกดเหตการณเผาหลอกในอเมรกา ปหนาเผาจรง ปตอไปฌาปนกจอะไรกวาไปนะครบ ซงตวเลขทเราควรจะเหนกนนกควรจะเพมขนมนจงไมสามารถดดวยตาหรอดดวยตวเลขตรงๆ มนจงเปนเพยงตวเลขในเชง การศกษาเทานนนะครบ หรอเปรยบเทยบอกตวนงนะครบ ตวนเปนตวทชดเจนเลย การทญปนลดภาษใหเราในสนคาบางตว ลดเฉลยประมาณ 7-8% ทวาน พอไป

13

สมภาษณผนำเขาญปนนเคาจะคดวาสนคาไทยลดลงไป 7.8 หรอ 8% หรอเปลาน คำตอบมนไมไดออกมาแบบนน ปทผานมาคาเงนของไทยมบางชวงทแขงขนทำใหไปหกลางผลของราคาสนคาทเราจะถกลงไดทนท การเปรยบเทยบตองเปรยบเทยบสภาวะททกอยางเหมอนกนหมดแลวมสวนนทมนตางออกไป ถาอยางนนนของเรากจะถกลงในสายตาของเคาประมาณ 7-8% ถาอยางนนนมนกนาสนใจสำหรบ บางอตสาหกรรมทมารจนมนตำๆ กจะเกบเกยวตกตวงนำในบอไดมากกวา บางอตสาหกรรม

ดร.กตตฯ : อนทจรงแลวญปนกทำ EPA หรอ FTA กบหลายประเทศ เทาทวเคราะหกนแลวน FTA ของไทยเมอเทยบกบ FTA ทญปนทำกบประเทศ ใกลเคยงของเราน เชน มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เราขดบอไดลกกวาเคามย หรอวากวางกวาเคามย ขอถามผบรรยายหรอทางกระทรวงพาณชยนะครบถาจะมขอมลนะครบ

ดร.สมเกยรตฯ : ขอเปดฉากสนๆ กอนกแลวกนนะครบ มนมประเดนกนเยอะนะครบ ลดภาษของเราบางชวงลดไดมากกวามาเลเซย แตพอไปชวงนงญปนลดเราชากวากม แตโดยเฉลยแลวไปถงสกปท 10 นไมคอยแตกตางกน แตถาถามวาในบรรดา FTA ทญปนทำกบประเทศตางๆ อนไหนสำคญทสด คำตอบททางญปนไดไปสำรวจกนเองนนกคอ JTEPA JTEPA กคอตวทผประกอบการญปนททำอตสาหกรรมเหนวาสำคญทสด สำคญมากกวาความตกลงอยาง AFTA หรอ Japan-Malaysia ดวยซำ เพราะฉะนนถอวาเปนตวทสำคญนะครบ

คณวไลวรรณฯ : ขอเสรมทาน ดร.สมเกยรตฯ นะคะวา ญปนใหความสำคญกบการทำ FTA JTEPA ระหวางไทยกบญปน เพราะวาขนาดเราเปน ประเทศเลกๆ เองกยงใหความสำคญ แลวกผประกอบการ ไมวาจะเปนผสงออกของญปนทสงไปประเทศญปน ทอยเมองไทยทลงทนในประเทศไทย หรอแมแตผนำเขาในญปนเองกใหความสำคญ ใหความสนใจในเรองการใชประโยชนจาก JTEPA เราจะสงเกตไดจากทางผประกอบการผนำเขาสงทอของญปนไดเชญเจาหนาทของกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย ไปใหความรเกยวกบเรองกฎแหลงกำเนดสนคาสงทอ ตงแต Chapter 50 – 63 กแลวแต ใหไปใหความรวาตองทำอยางไรถงจะ

14

ผลตอยางไรถงจะไดกฎแหลงกำเนดสนคา และสามารถลดภาษได โดยเคาออก คาใชจายใหทงหมดเลยคะ ไมตองมคาใชจายจากรฐบาลไทยแตอยางใด แลวกเรองอญมณกเหมอนกน เคากเชญมาใหไปใหขอมลเรองของแหลงกำเนดสนคา นกเปนขอมลสนบสนน ทาน ดร.สมเกยรตฯ วาจรงๆ แลวผประกอบการญปนไมวาจะอยทตรงญปนหรอวาอยทเมองไทยกใหความสนใจในเรองของ JTEPA

ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ ขอไปทางภาคเอกชนบางนะครบในเรองของการ ไดเปรยบเสยเปรยบกบ FTA ประเทศอน มขอมลเพอนฝงในวงการวาไดเปรยบ เสยเปรยบอยางไรบาง

คณไพบลยฯ : ผมอยากเรยนวาจะไมพดเรองตวเลขนะครบ ทานแนกวาเยอะ ทนความไดเปรยบเสยเปรยบตองบอกวาญปนมการลงทนในไทย โดยคน ญปนน 7,000 กวาบรษท สงทญปนพยายามจะทำคอ ทำใหประเทศไทยเปนฐานของอาเซยนนะครบ ใน 10 ประเทศทงหมด ยกเวนสงคโปร บรไนฯ แลวฐานของประเทศไทยเปนฐานทญปนจอง ตงความมงหวงสงมาก JTEPA ททาง ดร.สมเกยรตฯ มองวาญปนมองไทยกเพราะวาเราดอตสาหกรรมหลก ทเราเปน Champion เปนยอด มาตลอดเลย เรองสงทอ สงทอเราไมไดเปรยบในเรองสงทอระดบลาง แตเราพฒนาสงทอ Brand name เราจงไมไดพฒนาภายใต Brand ของเคา แตเราพฒนาเรอง เหลานโดยการนำเทคโนโลยทางตะวนตกมาเยอะมาก ญปนตองพงพาสงทอจากจน จากอาเซยน โดยเฉพาะไทย เพราะฉะนนในเรองของสงทอเราไดเปรยบในเรองของสนคาทญปนตองการ ในขณะเดยวกนสนคาอาหาร ประเทศไทยเปนครวของโลก เรามความสำเรจ ญปนพงการนำเขาอาหาร 65% ของทงหมด ผลตเอง 35% ใน 65 %

15

น Highlight แลว นำเขาจากจน 85% เกดอะไรขนกบเมลามน เกดอะไรขนกบ เกยวซา งน JTEPA จะสรางผลตอไปจากน หลงจากทผานมามนมอยแลว แลว เกยวกบอตสาหกรรมไก อาหารทะเล ผก ผลไม JTEPA กำลงจะเปดในดานสนคาเกษตรมากขน ประเทศไทยเปนทซงญปนมาสรางฐานอยทนในทก brand ไทยเปนทพของญปนทจะนำเขาวตถดบจากประเทศอาเซยน แลวมาสรางและผลตสำเรจรปทไทย เพราะฉะนน เราไมใชตนนำ กลางนำ หรอปลายนำ เรามโอกาสเขาไปทดแทนอตสาหกรรมญปนทไมสามารถแขงขนหรอมแรงงานมากพอ ประเทศไทยไดเปรยบตรงนแหละครบ นคออตสาหกรรมทมองเหนชดเจนวาเราได อตสาหกรรมเหลก เราไดรบการถายทอดเยอะมาก แตกมตวลบอยเหมอนกน ซงเดยวผมจะไดพดตอไปวาเหลกตรงน JTEPA เราไดประโยชนจรงรปลาว หรอเราไดบางสวน เดยวจะ ขยายความกน ตามท ดร.สมเกยรตฯ เนนแลววาอยางนอยๆ เรากไดเรยนรเรอง เหลาน ยงมอตสาหกรรมรองเทาเรากมโอกาสโต เดยวทางสภาหอฯ ทจะรจรงเรองตรงน ทางอตสาหกรรมรองเทากมโอกาสโตไดดวย อนๆ ทจะตามมาอก ผมพดประเดนเพราะวาวนท 17 เดอนน ไทยจะมการประชมรวมระหวางกกร. และ Keidanren ไทยเปนเจาภาพ มการเรมใชขอเสนอในสวนของ JTEPA มาใชใน ภาคเอกชน คยกนแลว ทน เราอยากเหนผลการดำเนนการทกอเกดผลประโยชน งน crisis เบอรเกอรกจะสงเสรมใหญปนเหนไทยเปนศนยกลางอาเซยน ทงหมดกจะผลกดนสไทย ไทยกจะไดประโยชนมากกวาท 1 ปผานมา จากนไปอก 4 ปขางหนา กอยางท รมว. พดเมอเชาวา ปหนาพดในเรองเดยวกนเราไดประโยชนมากกวาเดม

ดร.กตตฯ : เทาทฟงด อตสาหกรรมทเราเขมแขงอยแลวนเรากไมได เสยเปรยบประเทศเพอนบานท เคาทำ FTA กบญปนเหมอนกน ไมวาจะเปน ในเรองของสงทอ อาหาร ยานยนต ขอเชญสภาหอการคานะครบ ถามเรองเสรมในเรองนนะครบ ไมวาจะเปนในเรองของรองเทากดหรอวาภาคสงออก หรอวาภาคอตสาหกรรมทเรามความเขมแขงนะครบ

คณวระชยฯ : อนนกตองขออนญาตพดจากโพย กเทาทดตามโพยทเคาทำใหผมกจะมเรองสบปะรดทไทยมโควตานอยกวาฟลปปนส แตเทาท เขยนกของฟลปปนสนจะเปนสบปะรดขนาดเลก ของเราสบปะรดเฉยๆ แตโควตานอยกวากนเยอะ ของเรา 100 ตนในปหนา กจะเพมเปน 300 ตนใน 5 ป สวนฟลปปนส

16

กจะเปนโควตาปลอดภาษ 1,000 ตนในปหนา อนนกจะเปนอนเดยวทเหน อนนคอ ดวาเมอเปรยบเทยบกน สวนเรองความตกลง ความรวมมอน เนองจากทางมาเลเซย กบทางฟลปปนสยงไมไดเปดเผยรายละเอยดนะครบ ของเรากเลยยงเปรยบไมได โดยทวไปเทาทดแลวนกจะเปนเรองสบปะรดเรองเดยว ถาถามในเชงเปรยบเทยบ จรงๆ มนเปรยบเทยบกนไมได ไมควรเปรยบเทยบวาไทยทำกบญปน แลวฟลปปนสทำกบญปน แลวเราไดเปรยบ เสยเปรยบเคามย ผมวามนไมเกยว มนเปรยบเทยบกนไมได เพราะวาแตละประเทศมความแตกตาง ความตองการไมเหมอนกน นาจะตองดประเดนวาใชประโยชนมากขนไดอยางไร ตามทดร.สมเกยรตฯ ทำขอมล ตองทำขอมลพวกนออกมาใหละเอยด แลวกใหเขาถงทางอตสาหกรรม เพอจะไดเพม ความสามารถในการปรบตว เพอจะไดนำไปเปนทาทในการเจรจา ถาเราปรบตวไมไดจรงๆ อยางไรกด ผมวาการใชประโยชนในกรอบของ JTEPA ทสง 50 กวาเปอรเซนตนผมวามนคอนขางมากในความรสกผม ในปเดยวน ทงน พบวาจรงๆ แลว ถาพดอยางนนเรานาจะดใจ ถาคดจรงๆ คนททำใหมากคอญปน ไมใชไทย เพราะวาถาเกดเปนผสงออกไทย หรอผประกอบการไทย นกธรกจไทยนไปใชประโยชนกนมาก 55.85% น ในกรอบอนนมนกคงตองใกลเคยง แตวารสกวา JTEPA นจะนำโดงเมอไปเทยบกบออสเตรเลย นวซแลนด หรออนๆ ทงๆ ทจรงๆ แลว ความสามารถใน การเจรจาหรอการใหขอมลการเตรยมการเจรจา คอกระบวนการกอนเจรจา และเจรจานมนเหมอนกน ทน หลงการเจรจานผลทไดออกมาตางกน ตองไปดวาทำไม สงท TDRI ทำวามปญหา อปสรรค ผมวามนใกลเคยงกนในเรองของกรอบตางๆ เรองของลดภาษนอยไปหรอกฎแหลงกำเนด ผมวามนเปนแคสมมตฐาน ผมเปนคนตงสมมตฐานให ดร.สมเกยรตฯ อยเสมอ ซงเรองนเปนเรองสำคญ กหมายความวา ความรวมมอดานตางๆ น ทเมอกทางคณวไลวรรณฯ ไดพดเรองของสงทอ ทางญปนดแลหมด แตทางอดตนายกสงทอบอกวาทางเรากนาจะมงบมง เพราะวาเวลาทเราใหเคาเปนฝายดแลกหมายความวาเคาตองการทำอะไรเคาไดทำ แตเราอยากทำเราไมไดทำ เพราะเราไมมงบประมาณ กทางอดตนายกสงทอไดเปรยเอาไวนะครบ ผมเคยไปตงคำถามวา ถาจะมเงนเพอใชประโยชนจากการคาเสรน เหมอนเงนเพอใชประโยชน คอ แทนทจะเปนเงนบรรเทาผลกระทบน มนตองเอามาใชใหเกดประโยชนใหเตมท เพราะวาการทเราจะไดมาซงประโยชนจากขอตกลงเจรจานบางครงเราตองไปแลก เพราะฉะนนนถาเราไมไดไปใชประโยชนเตมทจากผลของการ

1�

เจรจาน เชน ความรวมมอตางๆ ถาเกดความรวมมอ 7 ดาน ไมวาจะเปนครวไทย ครวโลก หรออะไรตางๆ น ถาเราไดมการตงงบประมาณ ใหภาคทางเอกชนรวมมอกบหนวยงานหลกเพอไปใชประโยชนจากความรวมมอ แลวกไปใชประโยชนจากการเจรจาดานอนๆ นใหเตมเมดเตมหนวย อยางบอกวาง บอลกน แลวกใชไป 55% หรอ 1.17 ใชไปแค 0.95 น ตรงนเปนรายได เหนชดๆ จาก 4 พนลาน เพมขนใหเตมท มนกจะกลายเปนประมาณ 7-8 พนลาน ทเราประหยดภาษได อนนนกคอความสามารถในการแขงขนในเชงเปรยบเทยบกบประเทศอนทไดมาฟรๆ อนนนเปนแคจดเรมตน มนยงมปจจยตางๆ ทเปนตวคณอกเยอะแยะ ทตรงนผมคดวาเปนจดทจะตองพจารณาวาถาเราเอาเงนมาทำใหมนเกดการใชประโยชนเตมท แลวไมใชไปตอใหเคา คอ JTEPA นผมหลบตาพดวา เปนเพราะญปน ททำใหผลออกมาคอนขางนารก คอนขางดด สวนทเราตองเสยนนเสยแน แตทเราจะไดมาซงประโยชนจรงๆ อนน มนยาก แลวกถาตองจายเงนดวย เพอไปใหมนไดน บางททางเอกชนกคงบอกวาดแลธรกจเดมกยงไมรอดอยแลว แลวใหไปทำเพมเตมน เหมอนธรกจรองเทานททาน ไพบลยฯ บอกนจรงอยทมการยกเลกโควตารองเทา สำหรบรองเทาหนง แลวกลดภาษอก 7 ป แตวาราคาตนทนหรอวาความสามารถทางตนทนเราเมอเทยบกบจน เวยดนาม หรอกมพชาทเคามขอไดเปรยบในเรองรองเทาน บวกกบทเราตองเพมใสเขาไปเพอจะไปใชประโยชนตรงน มนอาจจะไมคม กอยเฉยไป รกษาตลาดเดมไปกอน แลวกยงมตลาดใหมทอยากใหไปบก ไปเจาะดกวากนอกเยอะแยะ กทงไวแคนกอน

ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ กคอวาทางญปนมความแอคทฟทจะชวยเราใหไดใชประโยชน กมการจดงบประมาณฝกอบรมใหเราดวยใชมยครบ อนนขอถามกระทรวงพาณชยในสวนของ FTA กบญปน เมอเทยบกบประเทศอนนเราไดใชประโยชนมากกวาประเทศอน

คณวไลวรรณฯ : การใชมากกวาประเทศอนคงไมนะคะ ออสเตรเลยมากกวา ออสเตรเลยน 69 - 70% ทเราใชประโยชนของออสเตรเลย ของญปนนก 55% เมอกนททางคณวระชยฯ ไดพดถงเรองสบปะรด ทวาทางเราไดแค 100 ตน แต ทานทราบมยคะ 100 ตนนทางเราไมสามารถสงออกไดเลย เพราะวาญปนเคากำหนดไววาสบปะรดของเราทจะตองสงไปนผลละ 900 กรมหรอ 9 ขด แตสบปะรดของเราน มนเกนเปน 1.2 - 1.3 กโล และททานวระชยฯ พดวาฟลปปนสไดมากกวาเพราะวา

1�

จรงๆ แลวฟลปปนสเคากเปนตลาดทสงสบปะรดไปขายทญปนอยแลว ประมาณ 1.5 แสนตน ไปเปนเจาตลาด แตในสวนของเราทเคาใหโควตาเรามา ปรากฏวาโควตาทใหมากใชประโยชนไมไดเพราะวาในพกดนนมนแคผลละ 900 กรม ขณะนทาง กรมการคาตางประเทศไดตดตามขอมลตรงน เพราะวาสบปะรดของเราทวๆ ไป นอกจากพแล ทานเคยไปทเชยงรายกจะมผลเลกๆ แตไมไดเปนเชงพาณชย เราไมสามารถสงสบปะรดไดแมแตผลเดยวไปญปน สำหรบความตกลงน กกำลงดอยวาจะยกขนเจรจาวาจะขยายเปน 1.2 กโลตอผล

ดร.กตตฯ : ตวนเปนตวทรฐบาลญปนกำหนดหรอทางเอกชนกำหนด

คณวไลวรรณฯ : คอตวนเปนตวทรฐบาลญปนแถมมาให แถมมาในการเจรจา จำไมไดวาแลกกนดวยสนคาเกษตรหรออะไร แลวเรากไมไดยกตวนขนมา แลวกทางญปนบอก เอา ใหโควตาละกน แตวาใหแลวเรากยงใชประโยชนไมได

คณไพบลยฯ : ขออนญาตครบ สบปะรดน ทนเปนตวอยางนะครบวาตอนเจรจาตกลง JTEPA แรกเรม ม FTA หลายสวนดวยกน เอกชนภาคสวนน พวกเรานนอยใจครบ สวนรฐธรรมนญป 2550 เขยนนเปนขอคดแลวละวา ตอไปนการทำการคาระหวางประเทศผลประโยชนทงหมด ผมวารฐขบดนนโยบาย ราชการดแลตามคำสงหรอนโยบาย แตเอกชนมสวนไดเสย อยางกรณสบปะรดทบอกวาจะยกเจรจา ตองถามอตสาหกรรมสบปะรดกอนนะครบวาตลาดญปน รวมทงทสหรฐอเมรกาทำเรองยกเวนสบปะรดไปแลว สบปะรดไทยเกง ครอบครองทวโลก เราถงไมเคยงอสหรฐฯ ทนตองถามวาจะไปญปน แลวจะเอาผลใหญขน ตองถาม ภาคเกษตรกรรมดวยวาพรอมจะปลกหรอเปลา หรอเคาจะทำสเปคกบญปนไดมย บางทผลประโยชนทเราจะตามตวอกษรทกรายการแลวเราจะสญเสยบางสง ผมวา ขอใหประชาชนมสวนรวมดวยเถอะครบ

คณวไลวรรณฯ : ขอเรยนเพมอกนดนงนะคะ เมอกยงไมตอบเรองวาเรามเงนหรอเปลา ทางญปนเคามเงน เรามเงนใหมย ทานวระชยฯ ทจรงทานทราบด ทานกเปนกรรมการบรหารเงนกองทนอยดวยนะคะ กระทรวงพาณชยมกองทนชวยเหลอเพอการปรบตวสำหรบผทไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคานะคะ ทน การเปดเสรทางการคากมผไดผลประโยชน คอไดลดภาษ เราไดแตมตอจากการขายสนคา แตมบางสวนทตองปรบตวเพราะมสนคาเขามาขายแขงขน ทางรฐบาลกได

1�

จดตงกองทนขนมา ชอวากองทนชวยเหลอเพอการปรบตวสำหรบผไดรบผลกระทบจากการเปดเสรทางการคา แลวกมโครงการหนงทเราไดชวยเหลอไปแลว โครงการพฒนาสนคาสงทอไทยใหตรงกบความตองการของตลาดญปน กจะไดเชญ ผเชยวชาญญปนดานสงทอจากญปนมาใหความรเกยวกบการพฒนาคณภาพของสนคาสงทอ จนกระทงดวารสนยมของผบรโภคในญปนนเปนอยางไรดวย เราไดใหเงนไปแลวประมาณ 8 ลานบาท ขอประชาสมพนธ ปนมเงนในสวนของกองทนเพอการปรบตว ขณะนมเงนอย 160 ลานบาท แตถาจะเสนอขอเงน ทานตองเขยนกรอบวาทานไดผลกระทบจากการเปดเสรทางการคากรอบใด กระทบอยางไร การจางงานลดลง สวนแบงการตลาดทสงไปนอยลง หรอวาไดรบผลกระทบวาแขงขนไมได มของทะลกเขามา ตองพสจน โดยวาทานทำอยางไรกบโครงการน จะพฒนาบคลากร จะสงเสรมการขายกได เขยนเปนโครงการเขามาคะ ทางกระทรวงพาณชยกจะพจารณาใหความชวยเหลอ ในคณะกรรมการนอกจากจะมฝายราชการ กจะมทางสภาหอการคาและสภาอตสาหกรรมรวมเปนคณะกรรมการดวย

ดร.กตตฯ : ในสวนนนจะเปนคอกองทนนเนนชวยเหลอผเสยประโยชนจาก FTA มากกวาใชมยครบ สดสวนนดจากตรงไหนนะครบ

คณวไลวรรณฯ : อนนกมทางภาคเอกชนไดเสนอวา ผทไดประโยชนควรจะสงเสรมไปบกตลาดเพมขนดมย ทางคณะกรรมการสวนใหญกบอกวา ตอนนให ชวยเหลอผไดรบผลกระทบกอน สวนผทไดรบประโยชนอาจจะเปนเฟสตอไป

ดร.สมเกยรตฯ : คอจรงๆ แลวผไดรบประโยชนกไดอยแลว คำถามกคอจะอำนวยความสะดวกใหมากขนหรอไม ผมวามวธคดหลายวธ คงขนอยกบมาตรการททางรฐจะใหนะครบ ถาใชมาตรการอดหนนเรองการเงน ผมวาไมจำเปน แตถาไปอดหนนบางเรอง เชน ไปทำตลาด ไปกบกรมสงเสรมการสงออก พาไปโรดโชว เชญญปนมาประเทศไทย คอ ใชแบบทเรยกภาษาองกฤษวาอนคายนาจะไปได

ดร.กตตฯ : ทผานมาอตราการใชกองทนเปนอยางไร 160 ลานนตอป หรอวา...

คณวไลวรรณฯ : คอขอเลาใหนดนงนะคะ กองทนของกระทรวงพาณชยนกอตงเมอป 2550 นะคะ มต ครม. เมอ 8 พ.ค. 2550 ในปแรก ป 50 น ทางสำนก งบประมาณกบอกใหทวงกระทรวงพาณชยเจยดเงนงบประมาณของตนเอง 40 ลาน

20

มาใชในการน แตวาเงนกมาชาหนอยกเลยยกยอดมาเปนป 2551 ในป 2551 ขอ งบประมาณ 500 ลาน ทางสำนกงบทานกใหมา 100 ลาน ทนเมอรวมกบของเดมกจะเปน 140 ลาน เมอปทแลวมโครงการทไดรบอนมต 10 โครงการ คอ โครงการทเสนอมาครงแรกประมาณ 21 โครงการ มลคาน 285 ลาน แตสวนใหญอยางทเรยน จะเปนการใชประโยชน คอ ขยายตลาด หรออะไรอยางน ไปใชประโยชนจากความตกลงเลยไมเขาขาย ทเขาขายแรกๆ อนมต 2 โครงการ เครองใชไฟฟากบโครงการเรองโรดแมพของเครองหนง สวนในป 2551 มประมาณ 6-7 โครงการ ขณะนป 2552 เรากของบประมาณอกได 100 ลาน ขอไป 500 กได 100 เชนเดม ทนกมเหลอมาจากป 2551 มอยอกประมาณ 60 ลาน รวมแลวกม 160 ลาน ถาผประกอบการท ไดรบผลกระทบ เรากศกษามาแลววาผไดรบผลกระทบมอยหลายภาคสวน ไมวาจะเปนอตสาหกรรมยาง อตสาหกรรมสมนไพร อาหาร โคเนอ โคนม กทกๆ FTA นะคะ ถาผประกอบการไมมาขอความชวยเหลอ ตอไปเขาใจวา สำนกงบประมาณกจะพจารณาดวาอตราการใชจายของเราเปนอยางไร กองทนนกอาจจะไดนอยลงถาไมมใครเดอดรอน กตองมทกภาคสวนเขาไปขอรบความชวยเหลอ ทางเรากจะพจารณาด

ดร.กตตฯ : ทผานมาอตราสวนของผขอความชวยเหลอภาคเกษตรมมากมยครบ

คณวไลวรรณฯ : ภาคเกษตรจรงๆ แลว ถาเกษตรเพยวๆ นกมกองทนเพอการปรบตวของเกษตร กมนะคะ เพอเพมขดความสามารถของการแขงขน ถาจะมาถงกระทรวงพาณชยกตองเชอมโยงไปถงการตลาดใหไดแลวกเปนเกษตรแปรรป เชน โคเนอกมาขอนะคะ กตองพฒนาผลตภณฑเพอการตลาด อาจจะเปนการตดแตง เนอโคออกไปจำหนาย อาจจะปลานำจด กอาจจะตองเลยงแลวกมาแปรรปเปนอาหารแปรรป แลวถงจะมาขอทางเราได เคากมมาขอนะคะ ทางสนคาพวกปลาปนกมาขอ

ดร .กตตฯ : ตรงนคงเปนโจทยวาจะบรหารกองทนนอยางไรใหมประสทธภาพ

คณวระชยฯ : กองทนนตงแตเรมตน ผมกมสวนเขาไป แตวากองทนนใชจรงยาก ในความเขาใจพอสมควร โดยเฉพาะเราใชคำวาผไดรบผลกระทบ ถาไดรบ ผลกระทบปบนระดบการผลตเพอการสงออกเคานกไมไดรบผลกระทบโดยตรง สวนนงกคอ value chain supply บอกวาไดรบผลกระทบ ถามวามคนทเขาใจในเรองของการเจรจา สวนนงกบอกวาถานำเขาถาเปดเสรกไดรบผลกระทบ กจะพด

21

ถงกนตลอด นกคอเหตทเคาไมเขาใจ ไมตรงประเดนทจะขอ สวนถาขอไปแลวกมเรองความซบซอนพอสมควรในการเขยนตามโครงรางทจะขอเงนรฐบาล ไมใช ความงายนะครบ อนนนคอ ผมอยากขออนญาตเรยนวา ถาอยางนนนทางภาคของกระทรวงพาณชยจะดตรงนวา ทำอยางไรทจะเปดโอกาสสำหรบผทไดรบผลกระทบตรงๆ ซงไมใชภาคผลตเลยนะ แตเปนภาคการคามากกวาทเคาจะกระทบจาก JTEPA หรอ FTA ทงหมด สวนทเคามาขอในแงทวาสนบสนนอยางกรณสงทอนจรงๆ ในเรองนมนใช ยกตวอยางเชน ญปน เราจะสงเกตนะครบวาผลไมญปนเขามาเยอะมากเลยตอนน ถามวาเงนจากรฐบาลโดยตรงเลยมย แตเคาจะผานไปทางเจโทร ผานไปทางหนวยงานภาคเอกชนทเปนสภา สมาคมของเคา เคาทำไดเกงกวา ของเราไมมเลย นคอจดบอดของเรา

ดร.กตตฯ : ชวยขยายนดนงไดมยครบวา supply chain ไดรบผลกระทบ ตวอยางเชน อตสาหกรรมพวกไหน อยางไร

คณวระชยฯ : ในสนคาเกษตรนคอตวอยาง กรณท JTEPA เปดขนมา มสนคาภาคสนคาอาหารทะเล พอบอกวาเราจะขยายภาคการสงออกในมลคาสนคาอาหารทะเล การจบสนคาสตวทะเลเราลดนอย ดวยปญหาการอนรกษสงแวดลอม ดวยปญหาผดกฎหมายกมเยอะ มนตองนำเขาวตถดบบางสวน พอนำเขากจะม ผรองเรยนตรงนวาทำใหสนคาทเราผลตในนราคาตกตำ คอ ไมพยายามแยกตรงนวา นำเขาไมไดเพอการขายในประเทศหลก แตกตรวมเขาไป อนนแหละคอทผมพดถง ขออนญาตเพมเตม ทพดนไมใชเพราะวาเปนกรรมการอยดวยนะครบ แตวาพดเพราะเหนใจ เพราะวาตงแตมสวนรวมเขาไปเรมรางกฎระเบยบ แลวกฟงแลว ไมเขาใจนะครบ กบอกวาถาเกดวามขดขอจำกดวาจะตองมผลกระทบถงจะมายนขอความชวยเหลอได แลวยงตองสารพดในขอจำกด อยางเรองของ supply chain น จะขอยกตวอยางสนๆ ชดๆ เลย รองเทานไดรบผลกระทบโดยตรงจากการลดภาษ แตวาอปกรณสงของ หรอ packaging ดวยกได คอ ถารองเทานมนไมไดผลตในประเทศไทย มนนำเขามาอก ทนไอคนททำ packaging รองเทานมนกตองไดรบ ผลกระทบดวย แตในกรณนมนไมมใน supply chain คอคนทอยในบวงโซทงหมดทมนมผลกระทบตอเนองนไปขอใชเงนไมได เรากมาทำความเขาใจวา ทำไมถาเกดผมจะตองไปเปนกรรมการอนมตเงนน เปนขาราชการ ถาไมเขยนใหมนเปะๆ น มนก

22

อนตรายนะ เพราะวามนจะตองมเยอะแยะไปหมด เพราะฉะนนน เมอสกครนผม ไมไดลมนะวามกองทนน แตเมอสกครนผมทวงวาควรจะมกองทนเพอการใชประโยชน คอ กองทนเพอบรรเทาผลกระทบนกหวงวาวนขางหนา ตอนนกเรมมการศกษา แลวกเรมมนโยบายทเปนรปธรรมมากขน คอ เรมตนตอนนอยาไปโทษเลย ผมกพยายามใหสมาคมการคาตางๆ มาเขยนโครงการเพอไปขอ เขยนไป 7 สมาคมนยงไมไดสกอนนงเลย กไมไดวาอะไรเพราะวามนเปนการเรมตน แตเรากตองอยาทอนะ เขยนมนเขาไป จนกระทงกฎระเบยบตางๆ นมนลงตว กไดศกษามาแลววา ขนตอน กระบวนการ คมออะไรตางๆ นานานมนเปนอยางไร ขนาดของงบประมาณนประมาณเทาไหร กควรตองทำตอไป แตเมอผเรยกรองน เรยกรองวาไดรบผลกระทบมนมอยแลว อยางนอยถงมนไมไดสมบรณเลอเลศประเสรฐศรแตมนกม แตการท เราจะตงกองทนขนมาเพอไปใชประโยชนนผมวามนกเปนเรองสำคญ ถาจะเหนแบบ ดร.สมเกยรตฯ วา อนคายมากอนกยงดกวาไมมเลย หรอจะไปทำอยางอนอยางไรน คอ ถามนไมมนมนกไมมคนคด พอมนไมมคนคด มนกไมมคนทำ แลวกตะกทผมพดเรองเปรยบเทยบนผมบอกแลววาจรงๆ มนไมควรเปรยบเทยบ ถาเกดถามนกจะบอกวาทเราเหนวามนตางกนคอตรงน ไอตวสบปะรดนจรงๆ แลวเรากรวาเราไมม เคาใหเรา เราไมมไอลกเลกๆ เราไมม เมอกผมกยำไปแลวสบปะรดลกเลกๆ นกไมเปนไร อนนนกเปนกระบวนการ วนนเราทำไดแคนในเรองการเจรจาการคาเสรนผมวาเราทำไดดมาก ความรวมมอกนระหวางภาครฐ เอกชน แลวกภาคสวนตางๆ น โดยสวนตวนผมคดวาทำไดดมาก แมกระทงไมมรฐธรรมนญมาตรา 190 เรากทำไปแลว เพราะฉะนนน ความรวมมอเราตางๆ เหลานนมนจะตองมตอไป ในแงของผมคดวาเราตอง positive thinking น ตองตอวากนใหนอยลง รวมมอมากขน โดยทในภาครฐน ตองดงภาคทางสงคมใหมนมากขน ตางคนตางทำหนาทของตวเอง อยาวากน บางครงผมกรสกวา อยาไปมองวาทางนกธรกจนเหนแกตว แลวกจะตองผลกดนมนใหได อนนนนเปนหนาทของทางธรกจใชมยครบน แตการดแลสงคมนไมใชเรา ไมสนใจ แตเหมอนเปนหนาทของทาน ทานทรดกวาเรา ทางเอนจโอนจะรดทางสงคมมากกวาเรา ทานกทำตรงนน เรากสนใจสงแวดลอม แตเรากสนใจเรองปากทองมากกวา สรปกคอ 1 ป JTEPA ทผานมาน ผมคดวาประเดนนงทนาสนใจทผมกยงยำอยวา JTEPA ประสบความสำเรจได ทเคาถามผมนเปนเพราะวาอยทความสมพนธ ทนถาเกดตวนเปนจรงน เรากอยาเปนชาวนารอฟา รอฝน เรากตองทำอยางไรกตาม

23

เราตองทำใหเคามาสนใจเราดวย นเปนสงทตองศกษานะ ถาทานดอยางออสเตรเลยนถาทานบอกวาดกวา อนนผมไมเถยงนะ ไมเถยงอะไรเลย กไปดวาทำไมออสเตรเลยถงประสบความสำเรจไดดกวา แลวกเอามาเปนบทเรยนเพอทำใหมนเกดประโยชนใหมากขน อนนน เราไปขยายดใหกระจางเลย ตวนกวชาการนไปดเลยวา การใชประโยชนทมนด จะทำอยางไรใหมนดกวาน ควรจะมกองทนเพอใชประโยชนมย จะเปนอนคาย อนแคช หรอเปนการศกษา หรอจะทำอะไรนมนตองมคนเรมตนตรงนนะครบ แลวการทเราไมรวมศนยน หรอไมบรณาการน สมมตกองทนเพอบรรเทา ผลกระทบไปอยทกระทรวงพาณชย กองทนเพอใชประโยชนไปอยทกระทรวงอตสาหกรรม ผมวาเรองนเปนเรองทไมด คอ กองทนบรรเทาผลกระทบน ผมกเคยบอก ขอพดอกครงหนงวา เวลาคนยนเขามาเรากจะพจารณาดวาไมสงผลกระทบ แลวกบอกวาไมได เพราะวามนไมมผลกระทบ เรากหยดความคดของเราอยแคนนเลย จรงๆ แลวน โอเค มนอาจจะไมมผลกระทบโดยตรงเลย ไมเขาขายกฎระเบยบ ซงเราใหไมได เพราะวาถาใหไปเรากตดคก แตเรากนาจะมคำแนะนำ ถงแมมนจะเปนปญหา แตมนไมใชผลกระทบจากการเจรจาการคาเสร แตถามวามนเปนปญหาหรอไม หรอวาเปนขอสนใจทจะทำใหมการปรบปรงนมนเปนนะครบ แลวการทคนมานงคด แลวหาคนเขยน paper ขนมานมนไมใชเรองงายอยแลว แตเราปฏเสธแลวเรากทง paper นนไปอยางไรเยอใยน ผมวามนสญเสย ไมไดจะวาทานนะ เพราะหนาททานมแคนน ผมอยากรวบรวมขยะเหลานนมาทหอการคาเลยนะครบ แลวเดยวจะเชญอาจารยมาชวยกนด วาไอพวกนนจะมาทำนโยบายแหงชาตไดมย เพอการพฒนาเศรษฐกจตอไป เพราะวาเรองนมนไมเกยวกบเรา มนเกยวกบประเทศอน ถาเกดวา JTEPA 1 ปทผานมามนไมไดเปนอยางทผมฟนธง มนกไมไดมประโยชนอะไร มนกตองรวาอะไรททำใหมนมประโยชนมากขนาดน แลวทำอยางไรใหมนมประโยชนมากกวาน ถกมยครบ อนนนเราตองมาคดกน เวลามาขอเงนกองทนแลวถกปฏเสธวามนใชไมได วามนไมเขากฎระเบยบ แตมนไมควรทงไปเฉยๆ กฝากอาจารยสมเกยรตฯ ไปชวยเกบขยะมาด

ดร.สมเกยรตฯ : ผมคดวามนมผลกระทบ กคอเปดเสรการคา ลดภาษนำเขาผมวาใหเคา แลวใหเคานำสนคาเขามา สนคาในประเทศกไดรบผลกระทบ อนนคอผลกระทบโดยตรง ผลกระทบกนทพดเรอง supply chain พดกนงายๆ กคอ ผลกระทบโดยออม กคอ คนทผลตสนคาแขงกบสนคานำเขาเดอดรอน คนท

24

สงออกใหกบคนทแขงกบสนคานำเขากเดอดรอนตามไปดวย คงตองฝากทาง ผ เกยวของนะครบวามนจะมวธการลดความเสยหายไดรเปลา ทนประเดนท คณวระชยฯ ยกขนมาทผมคดวาเปนเรองสำคญมากๆ แลวกไมอยากใหหายไป กคอเรองทผมคดวากอนทเราม FTA ม JTEPA นเรามกระบวนการทคอนขาง บรณาการพอสมควร อยางนอยทสดกคอ เรามสำนกงานเขตการคาเสร JTEPA อยภายใตกระทรวงการตางประเทศ ซงรวมศนยขอมล รวมถงประเดนในการทเราตองเจรจาตอรองกบญปน ไมวาผลบรรลของ JTEPA ไดมากไดนอยอยางทเราคยกนวนน สงหนงทหายไปแลวสำคญ เราไมมหนวยงานทมหนาทในการรวมศนยขอมลเพอตดตามและเรงรดการใชประโยชน ผมวาเรานาเสยดายมากๆ นะครบวา ไหนๆ กเจรจาไดขนาดน การใชประโยชนกไมไดขเหร กรณของออสเตรเลยนดเหมอนจะใชประโยชนไดมากกวา แตถาไปดรายสนคา ผมคดวารายสนคาของ AFTA หรอวาไทย - ออสเตรเลย FTA แลวนะครบ จะมตวสนคาไมกกลม กจะมยานยนตแลวกมสงทอนดหนอย แตถามาดของ JTEPA การใชประโยชนเกดขนหลากหลาย sector มากกวา แตในขณะเดยวกนกพบปญหาทเกดขนในแหลงกำเนดบางตวยงแขงเกนไปทจะได เชน อาหารสตว อาหารแมว อยางนเปนตน แหลงกำเนดสนคาเราไมไดทงทเรากผลตสนคาเหลานอย บางตว อยางสบปะรด บอกวาลดภาษแลว แตวาเรากไมได มนคงตองดกนทรายละเอยด วามนเปนกฎระเบยบทฝงญปน ขอสงเกตกมหลายตว ตวหนงรฐบาลญปนไมไดตงใจจะใหอยแลว เปนการของแถมกนเพอใหดดอยางนหรอเปลา อนทสองเปนเรองของตลาดในญปนเองทมลกษณะอยางนน คอ ตลาด Supermarket ถาจะเอาอะไรไปขายขนาดตองไดมาตรฐานจรงๆ เชน ไทยเคยปลกหวหอม ครงนงประเทศไทยในภาคเหนอเคยปลกหวหอม หอมหวใหญน สงไปขายทญปนแลวทงอยในจงหวดทปลกนเปนภเขาดวยเหตผลอะไร ดวยเหตผลกคอ เสนผาศนยกลางไมไดตามสเปคทกำหนด เพราะวาเวลาสงไปขายตามหางสรรพสนคา ตาม Supermarket น ขนาดมนตองเปะๆ เลย กรณสบปะรดนนเปนแบบนนหรอเปลา มนกจะมโจทย มความสงสยอยจำนวนมากทถาเราทำความเขาใจไดนะครบเรากจะมขอมลซงไปเรงรดการใชประโยชนไดดขน อนนรวมถงโครงการความรวมมอตางๆ ทมอยมากมาย ใน JTEPA บางโครงการกเดนหนาไปไดด บางโครงการกมปญหาคนใชประโยชน บางทกเปนบรษทลกของบรษทญปนในประเทศไทย การเอาขอมล เหลานมารวบรวมเปนระบบ แลวตดตามตอเนองเหมอนกบตอนทจะมการเจรจากน ตรงนจะเปนประโยชน แลว 5 ปน JTEPA กจะทบทวนนะครบ เหลออก 4 ปนะครบ

25

ทความตกลงบงคบใช อก 4 ปขางหนานเรากขนโตะเจรจากบญปนอก ถงตอนนนเราจะเรยกรองอะไร เราจะเตรยมการอยางไร ตรงนนผมคดวาเปนประเดนสำคญทจะตองทำการบานลวงหนานะครบ

คณวไลวรรณฯ : กเดยวจะลมนะคะ ทอาจารยบอกวาเราไมบรณาการกนหลงจากทเจรจาแลวนะคะ ความจรงแลวกระทรวงการตางประเทศกยงเปนเจาภาพหลกอยในการบรณาการการตดตามการใชประโยชนจาก JTEPA เรามคณะอนกรรมการตดตามการใชประโยชน 19 คณะนะคะอาจารย แลวกคณะกรรมการ ชดใหญกคอ รฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศเปนประธานอย ไมวาจะเปน ปญหาการคาสนคา การคาไรกระดาษ อนๆ กมอย

ดร.สมเกยรตฯ : อกทครบคณวไลวรรณ มนมคณะจรง คณะกรรมการกำกบการดำเนนการตามความตกลงทาง JTEPA นำโดยทานรฐมนตรนพดล ปทมะ ถาไปอานดคำสงทานนะครบ สำนกเลขาไมคอยเคลยร คอ คณะกรรมการของรฐมอยมากมายตงเลยไมยาก คำสงกคอ ถาสำนกเลขาไมแขง กรรมการไม work แลวก สวนท 2 นะครบ ดคำสงทาน ใหรายงานคณะกรรมการอยางนอยปละ 1 ครง 4 ปกหมดแลวนะครบ ถาเกดดตามตวหนงสอ เหตการณมนเปลยนแปลงไปมากแลว ถาเกดไปศกษาดโครงการความรวมมอตางๆ ทมนไมสามารถดำเนนการในประเทศไดนะครบ เชน ในสาขาเหลกเราอยากเรยกรองตรงน ญปนกอยากเรยกรองเราในสาขาอน เชนในสาขายานยนตตองมการเอาขอมลขามสาขามาแลกกน เพราะฉะนนโครงสรางทางอนฯ มนมประโยชนอย แตถาสำนกเลขาไมแขงไมเปนปกไมเปนแผนผมคดวาแกปญหาไมได

คณวไลวรรณฯ : คะทางเลขานงจดอยพอดเลย อยขางหนาเราน อกเรองนงททานบอกวา 21 โครงการททานวระชยฯ ฝากไววาเราทงขยะไปหรอยง การใชประโยชนจาก FTA แตเราดแตผลกระทบ จะฝากมาดแตวาเรายงไมไดทงนะคะ จะสามารถนำมาพลกด เรยกผเสนอโครงการเขามาดวา คณตองปรบตรงนนะ คณกเขาขายนะ ยกตวอยางเชน ยา สนคายา คงไมไดกระทบจาก JTEPA แตกระทบจาก FTA ของ AFTA เคากทำ ยานเคาไปทำขอตกลง MRA กบอาเซยนกตองจดขนทะเบยน เปนผประกอบการยานลำบาก ผประกอบการกไมทราบวาจะจดอยางไร ทาง อย. นทานกใหเอกสารมาหนงปก กยงทำความเขาใจไมได เรากตองใหความชวยเหลอ

26

นกยกตวอยางวา คอตองพสจนใหไดวาทานไดผลกระทบ หรอวาขนทะเบยนยากบหนวยงานของทเคากำหนดไมได กไมสามารถจะขายไปทางอาเซยนได คนอนกขายเขามา แทนทเราซงเคยเปนผสงออกยาไปอาเซยนเปนอนดบหนง นเรากยกตวอยางใหเหนวา เปนหลายๆ สวนทเราไดใหความชวยเหลอนะคะ เรากจะสามารถหยบโครงการททานวานมาใชประโยชนแลวกดวาควรจะเขยนแบบไหนใหเขาขายทจะใหความชวยเหลอไดนะคะ

ดร.กตตฯ : งนประเดนขนตอนในการใชประโยชนจากขอตกลง JTEPA ไมทราบวา ขนตอนนยงยากมากนอยเพยงใด เคยมนกวชาการบอกวา เราเคยสง สนคาใหญๆ น มชนสวนเยอะ เราตองพสจนเรองของแหลงกำเนดสนคาใหไดทกชน มนยงยากมากขนาดไหนครบ

คณวไลวรรณฯ : อนนอนทจรงถาถามทางกรมการคาตางประเทศกเหมอนเขาขางตวเองนะคะ แตถาถามทานไพบลยน ตองถามวาเวลาทานไปขอเรองสงออกน มนลำบากมย หรอวามความยงยากมย แตถาเทยบกนแลว จะเรยนใหทราบวาของเรานออกหนงสอรบรอง C/O นะคะ แหลงกำเนดสนคา หรอหนงสอรบรองเอาไปลดภาษ นถาออกทางอนเตอรเนต 30 นาทนะคะ ในขณะทของทางญปน อนนนดฉนไปบรรยายของ JETRO กถามเคาเหมอนกน ของญปนนกประมาณ 2 อาทตย เดยวนพฒนาแลวกเหลออาทตยกวาๆ แลวคาใชจายของญปนนกชดละ 2,000 เยน แลวกรายการทเพมขนอกประมาณ 500 เยน กคาใชจายสง ทำใหผประกอบการทผสงออกของญปนทจะสงมาประเทศไทยไมอยากทจะขอฟอรม JTEPA เพราะวาคาใชจาย แลวกยงยาก ตองไปตรวจโรงงาน ตองอะไรมากมาย อนนนกเปนสวนหนงททำให ผประกอบการ หรอวาผนำเขาของเรานไมคอยไดประโยชน คอ ไมสามารถนำฟอรมนนมาลดภาษได อนนกเปนทางฝงญปน แตอยางไรกตองถามทานผประกอบการวา คณไพบลยฯ คณวระชยฯ ทานจะวาอยางไร สำหรบกรมการคาตางประเทศทมโครงการเหลาน

คณวระชยฯ : ตองขอชมนะครบ โดยมบรษททยงไมไดรบความเปนธรรมครบ เพราะตงแตตนเรารวา วธการตองทำอยางไร ระบบ IT นตองบอกวาเยยมมาก มการลงคกนได ทนถาถามวา JTEPA มงหวงแตผซอเทานนไมได SME ตางๆ นตองไดประโยชน ถามองทางฝงผซอในญปน ผซอในญปนสวนใหญกพอๆ กบเรานะ คอ

2�

สวนใหญตองบอกเคาดวยซำไป แตถาเรามองกลบกนวา ผขายในญปนจะรเรองมากกวาผซอในญปน เพราะฉะนนหลกเกณฑนตองมองวารฐบาลเขาฉลาดในการใชครบ เคากระตนผสงออกเคาใหรวธการจดการ JTEPA กบไทยวาใหประโยชนอยางไร แตผนำเขาเคาไมพดใหผนำเขาฟง เคาไมบอกดวยซำไปวามอยางน จะมสกกคนทจะเขาใจ บรษทใหญรหมดครบ ผเขารวมสมมนารหมดครบ แตสมมนานพอหรอยง การใหขอมลความรเหลานเพยงพอหรอยง หนาหนงสอพมพทเขยน กระทรวงพาณชย กระทรวงการตางประเทศตองเขยนหนาหนงสอพมพตดกนเลยครบวา ทำอยางไรหลงจากน SME นทำอะไรไดบาง

ดร.สม เกยรตฯ : แนนอนในสวนของหนวยงานทเกยวของ ไมวาจะสภาพฒนฯ สภาหอการคาฯ สภาอตสาหกรรมฯ เอง พยายามทำการบานอย แนนอนวายงมคนไมรอยจำนวนหนง ยกตวอยางเชน มบางราย บางบรษททคดวาตวเอง ไมใชผผลตแลวตวเองเปนทมผสงออกทไมซอของจากผผลตจะไมสามารถไปขอ c/o ได อยางนกม ซงอนนเปนความเขาใจผด บางรายเขาใจวาถาไปเปดเผยตนทนเพอขอใบ c/o สงออก เดยวสรรพากรกจะมาแอบดตนทนของบรษทนะครบ แลวจะไปเกบภาษเพม อยางนกมคนเขาใจผดนะครบ เพราะฉะนนกมอกหลายเรองทถงแมวาทกรมการคาตางประเทศ กระทรวงพาณชย หรอกระทรวงการตางประเทศเอง สภาอตสาหกรรมฯ สภาหอการคาฯ เองกตองพยายามมกจกรรมพวกนอย แตของพวกนไมเคยได 100 เปอรเซนต ตองทำเรอยๆ ตองทำตอเนอง

ดร.กตตฯ : เออ ประเดนตอไปนะครบในเรองของการนำเขาบางแลวกน นะครบ เมอกเราเนนสงออกซะเยอะ ไมทราบวามภาคอตสาหกรรมใดทไดรบ ผลกระทบจากการนำเขาบางมยครบ อยางเชนเหลกกด อะไรกด ทางภาคเอกชน มตวอยางมยครบ

คณไพบลยฯ : เหลกมนรองเสยงดงนะครบ เพราะวาใน JTEPA ทเขยนไว เปดโอกาสใหเหลกนมสทธประโยชนทางภาษ สวนมากในประเทศไทยทพดกนวาอตสาหกรรมรถยนตญปนกตองการสงเทคโนโลยเหลาน รวมทงผลตภณฑทเราผลตขนไดในประเทศไทย กเปนอกหนงอปสรรคทเราเรยกวา Q11 โปรแกรม Q11 จรงๆ จะกลายเปนอปสรรคตามประโยคทเขยนวา ผมสทธทจะนำเขา ทจะละเวนภาษ เสยภาษตำลง ตองเปนผประกอบการอตสาหกรรมรถยนตนนกปดโอกาสบรษทอน

2�

ซงไมไดผลตรถยนต ตรงนเปนอปสรรคอนหนงทเคารองเรยนกน ถาถามวาเออประโยชนกบบรษทผลตรถยนตญปนโดยตรงหรอเปลา ไมใช เพราะเรามภาคสวนทเกยวของกบอตสาหกรรมรถยนตมากมายทจะตดตอกน รวมทงอตสาหกรรมรถยนตสรางเงอนไขในการสงออก สวนอยางอนยงบรรเทาอย ทางญปนกเลงตวเหลก ในการนำเขาในเมองไทยมากกวาสนคาตวอนนะครบ

ดร.กตตฯ : ซงตรงนมนกตองเนนเรองของความรวมมอ ซงทางญปนกสญญาวาจะใหความรวมมอ การพฒนาเทคโนโลยตางๆ ไมวาจะเปนรถยนตกด เหลกกด พฒนาทรพยากรมนษยนะครบ ในสวนนไมทราบวามการดำเนนการคบหนาไปอยางไรบางครบ

คณไพบลยฯ : อนนผมวาเปนหนาทของกระทรวงพาณชย กระทรวงการตางประเทศไปเปดโตะเจรจา ผมวาตองไปกระตนเคาตรงนแหละ ไมวาจะเปนเรองของ สงแวดลอม เราตองพงพา ประเทศไทยอยในการคาตางประเทศ กเปนเรอง สงแวดลอม เรองพลงงาน ทเราตองประหยดกน ถาเราจะใชประโยชนของสทธทาง JTEPA ทเราผกพนกนไว ตองไปกระตนเคา คอ ผมวามนเปนสทธทเราพงได ตรงนเคาตองถายทอดใหเรามากกวาน

ดร.กตตฯ : เทาททราบทางญปนกจะบอกวาถาเปนความรวมมอลกษณะนตองใหเอกชนนำ รฐไมมหนาท

ดร.สมเกยรตฯ : คอตอบใหกบคำถามทแลวนะครบ คำถามทแลวทวามsector ไหนทมไดรบความเดอดรอนจาก JTEPA บางหรอยง ตอบวาเทาทไดขอมลมา จากการทำวจยใหสำนกงานเศรษฐกจอตสาหกรรมนะครบ ยงไมพบชดเจนวามอตสาหกรรมใดทไดรบเอฟเฟคทแลวในดานลบ ถาจะมอตสาหกรรมเหลกนนกคอการทเหลกตางประเทศเขามานทำใหอำนาจการตอรองของผผลตในประเทศทจะขายใหบรษทรถยนต หรอขายใหกบผผลตสนคาตางๆ แตเดมนจะปรบราคาไดงายขน อำนาจการตอรองนลดลงไปบาง แตยงไมถงกบถกตตลาด sector เหลกนะครบ sector อนกยงไมไดมวาไดรบผลกระทบอะไร แตทขาดหายไปกคอโครงการความรวมมอซงตอนแรกนฝงไทยมนอกมนใจ มความหวงวานาจะไดประโยชนมากกวาทเปนอย ผลกคอ ถาด Agreement หลาย sector นาจะมปญหา ยกตวอยาง เชน

2�

สวนสดทายทคณไพบลยพดนะครบ คอ เรองของการถายทอดเทคโนโลย ซงผมเชอวาโดยธรรมชาตเปนเรองยาก ทจะถายทอดเทคโนโลยลาสดให เพราะถอวาเปนหวใจของการแขงขน ถาเราเปนคแขงเคาผมวาไมมทางไดรบการถายทอด แตมเทคโนโลยหลายตว เชน เทคโนโลยสงแวดลอม ในอตสาหกรรมเหลก อตสาหกรรมยานยนต หลายๆ อตสาหกรรม การถายทอดเทคโนโลยเรองสงแวดลอม เชน เทคโนโลยการประหยดพลงงาน ยงไมใชตวหวใจ อยางพวกนนยงมโอกาสทจะถายทอดเทคโนโลยกนได แตปญหาทเราประสบหลายครงกคอ ญปนพยายามถายทอดเทคโนโลยใหแตกบบรษทญปนดวยกน เชน ตองเปนคนของบรษทลกในประเทศไทยจงจะเขารวมโครงการได ของพวกนนยงเปนสงทฝงไทยกบฝงญปนยงมแกปทตางกนพอสมควร เจรจากนทไรกเปนเรองทกท ยงคยกนไมคอยได ปรบคลนไมคอยตรงกน ซงผมวาประเดนอยางนโดยธรรมชาตเกดขนจากการออกแบบการเจรจา JTEPA การลดภาษของสนคา การเปดบรการตางๆ มนจบลงเมอมการเซนสญญา แลวมนกจบอยตรงนน เพราะวามนชดเจน แตความรวมมอนนมนเปนของทตองสงมอบหลงจากเจรจากน เพราะฉะนนจดนเปนจดทวาผลประโยชนไมตรงกน ผลประโยชนไมรวมกน การถายทอดเทคโนโลยเปนเรองยาก แตถาผลประโยชนตรงกนเมอไหร มนจะเกดขนทนทโดยไมตองมผลบงคบเลย ตวอยางทเปนรปธรรมนะครบ อยางกรณของสาขาเหลก สาขาเหลกนเปนสาขาทมนอยในจดสำคญทผผลตโรงงานถลงเหลกของญปนรายใหญจะมาลงทนประเทศไทยกนงาย ซงมหลายรายอยากเขามา มนกมปญหาอยทฝงไทยดวยนะครบวาโครงการขนาดใหญขนาดนของฝงไทยน ตอนนไปทำทไหนกยงมปญหากบชมชน ไมสามารถสรางความยอมรบได ถาสามารถสรางความยอมรบได คาดกนวา ถาเศรษฐกจของโลกอยในภาวะปกต ไมไดเกดวกฤตการณแฮมเบอรเกอร

30

นะครบนาจะมโรงเหลกรายใหญมาอดหนนประเทศไทย ถามโรงเหลกรายใหญมาลงทนในประเทศไทยนะครบ สงทเกดขนอตโนมตเลยนะครบ กคอ การถายทอดเทคโนโลยทเกยวของกบการทำเหลก ตองมาแน เพราะไมงนมาตงโรงงานแลว ผลตไมไดนตายนะครบ แตถาเกดไมมโครงการอยางนนมา การลงทนไมมา ถามวาญปนจะมแรงจงใจถายทอดเทคโนโลยใหกบประเทศไทย โดยเฉพาะโรงงานทไมใชของบรษทลกญปนหรอไม คำตอบกคอคงมไมเยอะ เพราะฉะนนจดนแหละครบ เปนจดทเราตองเกบขอมลเยอะๆ นะครบวา ตอนนยงมประเดนอะไรทคงคาง เรายงเกดประโยชนไมได และเราควรจะใชในการตอรองกบญปน ซงญปนกยงตองการตอรองเรองเหลานกบไทย เชน ในสวนของอตสาหกรรมเหลกเอง ญปนกตองการโควตาเพมขน แตถาไปดการใชโควตา ญปนกยงใชโควตาไมเตม เพราะฉะนนถามสำนกเลขาทเขมแขง ตดตามประมวลผลพวกนอยางตอเนองน จะชวยสรางอำนาจการตอรองของประเทศไทย ผมยงยนยนในประเดนนนะครบ

คณวระชยฯ : คอ จรงๆ JTEPA กคงไมใชวาเคาหวงเทคโนโลย ไมอยากถายทอด แตบางสงบางอยางในเรองของเทคโนโลย ทเคามนเคาจะไดประโยชนในกลมอตสาหกรรม กรณไมไดเรยกรองมาเลยครบ ยกกะบมาเลย บงคบใหเราทำดวย จายเงนมาอกตางหาก อยางปนโครงการทงปนเคาจายเงนมาเรยบรอย ผาน JETRO ผานสำนกงานของประเทศไทย กไดประโยชน เพราะวาตองเชอมอาเซยนทงหมด ในขณะเดยวกน เคาใชเราเปนฐานในการสงสนคาไปยงโลก ไปยงอเมรกา ปรากฏวา นนะเปนขอทไมตองเรยกรองจาก JTEPA เคามาเอง อนนเปนสวนนงทวา เคารจกจม รจกใช ก...แนนอนครบ

ดร.กตตฯ : ครบ กเวลากเรมลวงเลย ขออนญาตใหแตละทานนะครบ ชวยสรปสนๆ แลวกเปดใหถามคำถามสก 2-3 คำถามนะครบ ขอเรมจากทางดาน คณวระชย ในสวนของ JTEPA บวกหรอลบกได ประเดนทอยากจะฝากไวนะครบ

คณวระชยฯ : สรปกคอวา 1 ป JTEPA น ผมคดวาทอาจารยสมเกยรตฯ กไดพดไปแลววา นาจะไดมการทบทวนเพอจะไดเปนบทเรยน กอาจจะไมพดวาเปนบทเรยน เพอจะไดมาเปนจดแขงของเราในอนาคตวาเราจะเกบเกยวการทำประโยชนจากการทำการคาเสรใหไดมากกวานไดอยางไร แลวกมปญหาอปสรรคอะไรทมนเกดขน ทจะตองนำกลบเขาไปในโตะเจรจา อยางทมน เออ ทเปน ทปฏเสธไมได คอเราจะ

31

ตองมขอมลทจะไปขนโตะเจรจาทปฏเสธไมไดวาจะตองมการปรบปรงแกไข อนนเปนประเดนทสำคญ ประเดนทสองกคอวา เราจะบรณาการการคาเสร ทเราอาจจะตองแยกกนคด แตตองไมแยกกนทำ แลวกทางภาคเอกชนนอยาไดทอถอยเพราะวา เรามนจะทอถอยกบการทมนเรมตนนนะครบ ทางราชการเองกยงไมรจะทำยงไง แลวราชการกมขอจำกดมาก ซงถาเราเปนราชการเรากตองจำกดตวเองใหปลอดภยนะครบ เพราะฉะนนกอยาเพงทอถอย กทำไปนะ ทผมพดวาเคาเอาไปโดนทงหมดน ผมกรวาไมไดโยนทงนะฮะ แตพดใหมนดนาเกรงขาม วนหลงจะไดเอามาใชใหม อนนกคอสงทเราตองทำ ตองฝกฝนทำ เราเขามาสระบบการคาเสรทแทจรงน ผมวาเราเพงเรมตน

คณไพบลยฯ : ผมคดวาสงทพดถง JTEPA พวกเราจะพงประเดนไปในสวนของการลดภาษตางๆ เพราะคดวาถาเราไดลดภาษจากญปนแลวน จะทำใหขดความสามารถทแทจรง จรงๆ แลวไมใช ญปนเปนประเทศเศรษฐกจทวถชวตเคา ดทคณคาไมไดดทราคาเปนหลก ถามวาเคาไดสนคาเหลานนมาแลวเคาไดประโยชนกบตวเองมย เคาใชประโยชนสงสด value คมคามย ไมเหมอนกบคนไทยนะครบ ซอเคาถก แถมไดเปนแถม เพราะฉะนนประเดน JTEPA ทเกดขนทงหมด 1 ปทผานมาแลว กตองทบทวนวาถาอยางนนอตสาหกรรมทเราสงเคาไป สวนหนงทเราไดลดภาษนมนกระตนจรงหรอ แลวเราเขาไปสความตองการของคณภาพทเนนกนจรงๆ หรอไม อนนเปนสงทจำเปนอยางยง ขณะเดยวกนในตอนนโลกาภวตนบงคบญปนวา เคาตองดแลสงแวดลอม เคาตองมสวนรบผดชอบตอสงแวดลอม แลวกอยางเรองของสงคม ageing society ของเคา สงหนงทแนชดเลย JTEPA จะนำประเทศไทยมโอกาสสงมากในอตสาหกรรมทกแขนง ดวยปญหากำลงซอทมมากขน เคากำลงไปสความสบายของเศรษฐกจทจะซอสนคาทไมตองทำ แลวกความคดแบบอเมรกนทจะเอาเงนมากกวา อนนเปนจดหนงทเคาเลงไทยใหเปนศนยกลางอาเซยน เราจงไดประโยชนจากตรงน เรองหลายๆ อยางกตาม คดวาคงจะตองไปเจรจาในขวบปท 2 การใชประโยชนอยางไร การใชประโยชนจากอาเซยนและญปน 11 ประเทศ เราจะคาบสวนตางๆ ไดหรอไม ตองศกษาอยางถองแท ถากฎเดมไมไดประโยชนกคอเปนอปสรรค

คณว ไลวรรณฯ : คะ ก JTEPA กมทงผไดรบประโยชนและผไดรบ ผลกระทบนะคะ กระทรวงพาณชยกดแลทง 2 ฝาย กผไดรบประโยชนกดแล

32

ผลประโยชนนะคะ แลวกเยยวยาผไดรบผลกระทบนะคะ มปญหา ขอสงสย โทร. ไปทสายดวน กรมการคาตางประเทศไดนะคะ สอบถามเพมเตมโทร. 1385 ตอบ ทกคำถามดานการคาตางประเทศคะ

คณสมเกยรตฯ : สมกบเปนกองสงเสรมสทธประโยชนจรงๆ เลยนะครบ โฆษณาใหเลขหมายฮอตไลน ผมไมมเลขหมายใหทานนะครบ แตขอสรปแบบสนๆ นะครบ ตรงน สวนภาษเปนสวนทจบตองได ใชประโยชนไดดพอสมควรนะครบ แตเปนสวนท อยางทคณไพบลยวาเปนสวนทไมยงยนดวยเหตผลหลายๆ เรองนะครบ ญปนกำลงจะลดภาษใหกบประเทศอนดวย ทมการตกลงการคาเสรกนนะครบ และประเทศไทย หากเมอเขาไปสตลาดแลวไมสามารถรกษาฐานทเจาะเขาไปไดกจะไมมประโยชน เรองนไมเกยวของกบเรองของคณภาพของสนคาอยางทคณไพบลยพดไว เรองทสอง สวนทไมใชมาตรการทางภาษนะครบ คอ พวกมาตรการทางเทคนคตางๆ ยกตวอยาง เชน มการกระทำขอตกลง MRA นะครบ ระหวางอตสาหกรรมสนคาไฟฟานะครบ เครองใชไฟฟา สวนนเปนสวนทกำลงดำเนนการอย ยงไมออกมาเปนรปธรรมชดเจน แตวากมแนวโนมไปไดนะครบ อกสวนหนงเปนเรองของความ รวมมอ สวนนเปนเรองทคอนขางนาเปนหวงนะครบวา ประโยชนทไทยจะไดยงไม ผลดอกออกผล และความเขาใจของ 2 ฝายยงไมคอยตรงกนนะครบ ในสวนของดานลบนะครบ ผลกระทบดานลบกพบวายงไมเจอตวอยางชดๆ ทพบวามสาขาใดทไดรบผลกระทบจนเดอดรอนอยางทเคยมการตงขอสงเกตกน และเรองสดทายนะครบ ความเปนหวงกนวา เมอม JTEPA แลวทางฝายญปนจะใชไทยเปนฐานในการทงสงทคดวาเปนขยะมพษ ตรงนนผมไดดขอมลแลวพบวา สวนนไมนาจะเปนจรงทมเหตการณอยางนนเกดขน เคยมการนำเขาสนคาใชแลวนะครบ ซงไมเหมอนกบขยะนะครบ สนคาใชแลว คอ second hand food มการนำเขาไมกรายการ เทาทเหนมเพยง 2 รายการใหญๆ รายการแรกกคอ เอาตแชใชแลวมาใชตอในนคมอตสาหกรรม และรายการทสองกคอ เอาพวกระบบโทรศพทมาใชตอ ประมาณ 6-7 หมนชนนะครบ มลคานอยมาก ไมใชมสวนของขยะมพษทกงวลกนนะครบ เพราะฉะนนโดยรวมกคอ ขาวดกมเหนในสวนของการลดภาษ สวนทไมใชภาษกยงมใหเหนแตยงไมเสรจสน สวนของความรวมมอกยงนาเปนหวง ยงไมเหนไดชดนะครบ สวนทวตกกงวลกนมากๆ ในเรองของขยะนนยงไมถอวาเปนปญหานะครบ

33

ดร.กตตฯ : ในตอนนใครขอเปดเวทใหทานผมเกยรตไดถาม เรามเวลา ไมมากนกไดเพยง 2-3 คำถาม เชญครบ มมยครบ มคำถามมยครบ ขอเรยนเชญ สนๆ นะครบในสวนของคำถาม

ผถาม : สวสดคะ ทานวทยากรทกทาน และผเขารวมสมมนา ดฉนมาจาก FTA watch นะคะ เพราะฉะนนมอย 2 คำถาม คำถามแรกเกยวกบประเดนทอาจารยสมเกยรตพดไปกอนจะถงในสวนของตอนทายนะคะ อาจารยไดพดถงในเรองของการคาขยะ นเปนประเดนทเราคอนขางกงวลนะคะ แลวกจากการศกษาของอาจารยพบวาไมไดมการนำเขามากขนแตอยางใด อนนน อยากจะถามเพมเตมวา ทไมไดมการนำเขาเพมขนนเฉพาะในการใชสทธประโยชนจาก FTA หรอเปลา หรอ อาจารยไดรวมถงการนำเขาทเพมขนนอกเหนอกรณของ FTA ดวย เพราะวาเทาททราบนเรองของสนคามอสองหรอวาขยะบางสวนนภาษอาจจะตำลงแลว แลวกจากการททานวทยากรบางทานไดพดไปในเรองของการใชประโยชนกนทมความยงยากซบซอน งนคำถามกคอวา ทานอาจารยไดดรปแบบของการคาขาย หรอวาแรงจงใจทเปลยนแปลงไปหรอเปลา คอรวมถงไมไดดเฉพาะการใชประโยชนภายใต JTEPA อนนนเปนคำถามแรก คำถามทสอง อาจจะถามไปทางกระทรวงพาณชยแลวกกระทรวงการตางประเทศดวยนะคะซงทานบอกวาเปนผบรณาการ เรองของการคาขยะ หรอเรองของอะไรทจะสงผลกระทบตอสงแวดลอม ดฉนจำไดวากระทรวงไดบอกวาจะตองมสวนของมาตรการภายหลงจากทม FTA นะคะ อนนไมทราบวา หลงจากทผานมาแลว 1 ปนทางกระทรวงไดดำเนนการอยางไรบางเกยวกบกรณน เพราะวาปญหาดานความปลอดภยนจะมผลมากขนในอนาคตนะคะ ในเรองของนมทนำเขาจากจน อนนเปนเรองของอาหารทเราเหนชดเจนนะคะ อนนเรองของการนำเขาสนคามอสองเขามาใชน คอตามปกตน การทคนเคาทงของนกจะเปนเรองวาของ สงนนไมด มเทคโนโลยใหมทสะอาดกวา แลวเรานำของตรงนนกลบมาใชน จะมปญหาในเรองของสารพษทจะรวไหลออกมา หรอวาเรองของความปลอดภยของคนทจะใชของนนตอไปหรอเปลานะคะ ทนมาตรการตรงนมนยงไง แลวกเราไดเรมประชมตรงนแลวหรอยง อนท 2 เปนประเดนของความคดเหนสวนตวมากกวานะคะ เวลาเราพดถงเรองของการถายทอดเทคโนโลยน คอจรงๆ แลวดฉนกเหนวา มความจำเปนทเราจะตองมการอพเกรดเทคโนโลยของเรา แตวาเวลาทางอาจารยพดถงเรองของการสงเสรมการลงทน เรองของโรงงานผลตเหลกทอาจจะตองมการสงเสรมให

34

เขามาเพมขน คอดฉนคดวาพวกเราเอง ไมวาจะเปนภาครฐ ภาคเอกชน หรอแมกระทงภาคทางสงคม ภาควชาการน อาจจะตองคดใหรอบคอบมากกวานนดนง คอ เรองของการถายทอดเทคโนโลยนเรามขอตกลงนแลวเราจะไดถายทอดเทคโนโลย อยางโรงงานผลตรถยนตน เรากเปนฐานการผลตรถยนตมานานแสนนานมาก แตปจจบนนผผลตรถยนตของประเทศไทยกตวเทคโนโลยหลกทเปนหวใจกยงไมไดรบการถายทอด แลวกเรากำลงเดนซำรอยหรอเปลา เรองของเทคโนโลยทสะอาดเทาทดฉนไดฟงการสมมนานกทราบวาตวบรษทกยงซอเทคโนโลยจากญปน เพราะฉะนนนอยากจะใหพวกเราทกคนน ชวยกนคดวาในการดำเนนกลยทธกน ในการดำเนนนโยบายตางประเทศอาจจะตองระวงเรองนนะคะ คอ ไมใชคดวาพอเราไปทำแลวเราจะไดรบการถายทอดเทคโนโลยอยางงายๆ

ดร.กตตฯ : ครบขอบคณครบ ขอเรยนเชญทาน ดร.สมเกยรตฯ แลวกทางกระทรวงพาณชยสนๆ นะครบ

ดร.สมเกยรตฯ : สนๆ นะครบ ประเดนแรก คอ เรองตวอยาง 2 ตวอยางทยกไปทบอกเปนสนคาใชแลวนะครบ ตวนนเปนตวทใชสทธประโยชน ผมเลอกตวทใชสทธประโยชนเพราะวาเปนตวทจะบอกวาของเรานจะเกยวของกบ JTEPA หรอ ไม ตวทไมใชสทธประโยชนกมขอมลซงไดทำมา มบางรายการซงลดลง บางรายการซงเพมขน แตของเหลานเพมหรอลดลงจะไมไดเกยวกบ JTEPA เปนการเพมหรอ ลดลงดวยปจจยอน เพราะวาถาใช JTEPA กคอตองมาขอสทธพเศษ ประเดนทผมพยายามจะสอสาร และยงเหนวาไมสามารถจะสอสารใหหลายทานเขาใจ อยางทผมอยากใหเขาใจไดกคอ ภาษศลกากรไมใชเครองมอสำหรบสงแวดลอมนะครบ คอเครองมอมนมหลายอยาง มนมคอน มนมกรรไกร มนมอยางอนนะครบใหเลอกนะครบ จะใชอะไรตตะปกตองใชคอนนะครบ ตดกระดาษกใชกรรไกร ผมกำลงจะบอกวาภาษศลกากรไมไดเปนเครองมอทดในการคมครองสงแวดลอม ความหมายกคอถาเราจะใชดแลสงแวดลอมตองใชอยางอน ยกตวอยางเชน ถาจะใชภาษกจะไมใชภาษศลกากร ตองเปนภาษสรรพสามต ยกตวอยางนะครบวาทำไมตองเปนอยางนน กเพราะวา การใชภาษศลกากร เปนการบอกวาของทมาจากตางประเทศเทานนทเปนเปาหมายของเรา ถาเราไปคดวาเราจะรกษาสงแวดลอมดวยการเกบภาษศลกากรกแปลวาเรากำลงจะบอกวาขยะถาอยในประเทศไทย ถาเปนขยะมพษ เราปลอดภย แต

35

ถาเปนขยะนำเขาจากตางประเทศไมวาจะเปนประเทศไหน เราจะไมใหคณเขาดวยราคาอยางนเพราะวามนเปนของมพษ กคอบอกวาของมพษในประเทศกบของมพษตางประเทศมนตางกน ซงในความเหนของผมกคอ นกสงแวดลอมไมควรจะมองวามนเปนปญหาอยางงน เพราะวาขยะทไหนกเปนปญหาเหมอนกน ถาเปนขยะมพษ มนกตองเลอกและปฏบตดวยวธเดยวกน เครองมอทเหมาะสมกวาในการจดการกบ สงแวดลอมภาคประเทศกคอมาตรฐานความปลอดภย ตรงนตองทำใหเขมงวด แลวจะเปนตวทแกปญหาในระยะยาวไดอยางแทจรง ไมวาจะมการตกลงการคาเสรหรอวาไมมนะครบ อนนรวมถงเรองความปลอดภยทคณยกขนมาดวยนะครบวา การทำการตกลงการคาเสร หรอแมกระทงไมมความตกลงการคาเสร แตการคาระหวางประเทศนำมาซงความเสยงในเรองของความปลอดภยในหลายๆ อยาง กรณของจนเหนไดชดเจนวาสนคาราคาถกทเขามาไมไดเปนหลกประกนวาจะมความปลอดภย เพราะฉะนนกลไกในการตรวจสอบความปลอดภยโดยเฉพาะอาหาร ความปลอดภยทางเทคนคของสนคาทมความเสยง เครองใชไฟฟาททำใหเกดไฟใหมอะไรตางๆ เปนของทตองใหความสำคญเปนพเศษ ประเดนท 2 เรองของการลงทน กบการถายทอดทางเทคโนโลย เรองนคงตองใชเวลาอธบายกนพอสมควร แตประเดนทผมพยายามสอสาร ผมไมไดชวาประเทศไทยควรจะเอาโรงเหลกเขามาเพอจะไดเทคโนโลย สงทผมพด ผมบอกวาการทจะมาจงใจการถายทอดเทคโนโลยไมเปนประเดน ถาเกดญปนเขามาลงทน แตญปนสมควรจะมาลงทนโรงเหลกในประเทศไทยหรอไม เปนคำตอบทภาคสวนตางๆ ไมวาจะเปนประชาชนในพนท รฐบาล เอกชน วชาการ ประชาสงคม ตองชวยกนหาคำตอบ ประเดนอกเรองกคอ มกจะมการเขาใจกนวาตางชาตไมมแรงจงใจถายทอดเทคโนโลยแทบทกกรณ ซงจากการศกษาสงคมหลายๆ เรองพบวา จะมเฉพาะเทคโนโลยทเปนหวใจของเคาเทานนทเคาไมอยากถายทอด แตเทคโนโลยหลายตว บรษทขามชาตอยากถายทอดนะครบ เพราะวาการถายทอดเทคโนโลย พดงายๆ กคอการขายเทคโนโลย แลวไดสตางคกลบไป มตวอยางมากมายทไปออกฟวคยกบโรงงานแลวเคาบอกวาเคาอยากถายทอดเทคโนโลย บางอยางใหกบวศวกรไทย เพราะวาถาเกดทำได แลวเคาผลตในประเทศไทย สำหรบเคามนถกกวา แลวเคาไดขายเทคโนโลยไดดวยสวนน แตประเดนทเจอซำแลวซำอก กคอฝงไทยไมพรอมทจะรบการถายทอดเทคโนโลย เพราะไมมความพรอมเรองวศวกร ไมมความพรอมเรองชางเทคนค

36

คณวไลวรรณฯ : สนๆ นะคะ ทานถามวาเรารองรบเรองขยะมพษทจะเขามา กมเกณฑงายๆ กคอเราเปด FTA กบจนมง พวกสนคาเครองใชไฟฟาเขามาเยอะ ใช 2 วนอาจจะเสย เรากตองคำนงถง เพราะวากระทรวงพาณชยเองกมสำนก มกองเกยวกบมาตรการทางการคา นอกจากเราดประเทศเราแลว เรากตองดมาตรการ ตางประเทศ ไมวาจะเปนยโรป สหรฐอเมรกา หรอประเทศทพฒนาแลว เคากงวลเรองการคมครองผบรโภค ตองศกษามาตรการของตางประเทศมาปรบใชแลวกเตอนผประกอบการทจะตองสงไปยงประเทศนนๆ ทจะตองปฏบตตามกฎของประเทศ ทเจรญแลว เรากมแนวทางทจะปองกนผบรโภคของเรา ทงเรา กระทรวงเกษตรฯ กระทรวงอตสาหกรรม กระทรวงพาณชยกบรณาการในการทำมาตรการขนมา มาตรการทเกดขน หรอจะเกดขน ผไดรบผลกระทบจะมอยหลายภาคสวนกอยระหวางทกำลงศกษาขอมล และสำหรบมาตรการเรายงมไมครบถวน เราไมไดทอดทงนะคะ

ดร.กตตฯ : กมสกหนงคำถามทงทายนะครบ มมยครบ ถาไมมกขอจบในชวงแรกเพยงเทานนะครบ ทานผมเกยรตคงจะเหนดวยกบผมนะครบวาเปนมาตรฐานทดทเรามการพดคยกนในหลายภาคสวนวาจะดำเนนการในสวนของJTEPA อยางไรเพอใหไดประโยชนสงสดกบประเทศของเรา จากนไปในขนตอนใหการปฏบตนมผลจรง

37

ดร.กตต ประเสรฐสข : ภาพรวมการลงทนทญปนมองเราเปนอยางไร หลงจากทม JTEPA 1 ป

ดร.บงกช อนโรจน : ในยคตางๆ ในการลงทนของญปน เราใชนโยบายของ BOI โดยในยคเรมแรกคอ ยคทดแทนการนำเขา การลงทนของญปนยงมนอย อตสาหกรรมทญปนเขามาลงทนม 3 อยาง คอ สงทอ รถยนต และเครองใชไฟฟา โดยบรษทญปนรวมทนกบบรษทไทยแลวผลตเครองใชไฟฟาตางๆ รวมถงประกอบรถยนต และพวกสงทอ ถดมาใน ยคสงเสรมการสงออก ตงแตป พ.ศ. 2520 ซงเปนชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 3 ซงตอนนนรฐบาลหนมาสงเสรมการผลตเพอสงออก โดยการลงทนของญปนทเขามาเรมมเขามาแลว มบรษททผลตอเลกทรอนกสเพอสงออกของญปนเรมเขามาในไทย แตการลงทนจากญปนทเขามาสงมาก ในยค Plaza accord เปนยคทมการประชมของแบงกชาตและรฐมนตรคลงของประเทศหลกของโลก ซงตกลงกนททำใหคาเงนดอลลารออนลง จงทำใหเงนเยนของญปนแขงคาสงอยางไมเคยมมากอน เกดการลงทนทไหลทะลกออกมาภายนอก และญปนกเลอกไทยซงเหมาะสมมเสถยรภาพทางสงคม การเมอง อตสาหกรรมทเปด เศรษฐกจภายในมโอกาสขยายตว การลงทนจากญปนลดตำลงมาในชวงป ค.ศ. 2000

ภาคการลงทน

38

เหตผลประการหนงเกดจากการลงทนอมตวในลอตแรกและสาธารณปโภคของไทยรองรบไมพอ นอกจากนในป พ.ศ. 2535 เหตการณพฤษภาทมฬ ทำใหนกลงทนญปนหวนไหวมาก การลงทนของญปนจงลดลงไป แตหลงจากนน การลงทนจากญปน เพมขนอกครงในยค Supporting industry ซง BOI เหนความสำคญวาจะให ตางชาตมาผลตในเมองไทยเพยงประกอบผลตภณฑขนสดทายอยางเดยวไมพอ จำเปนตองหนนใหมาประกอบชนสวนในไทยดวย เพอลดการนำเขาและสรางฐานของอตสาหกรรมของไทยใหแขงแกรง เหตผลทการลงทนเพมขน คอนโยบายเปดเสรของในยคของทานนายกรฐมนตรอานนทฯ ซงเปดเสรใหธรกจมการแขงขนกนเสร มากขน ทำใหตางชาตตอบสนองเขามาลงทน ซงกรวมถงญปนดวย โดยเขามาลงทนในชนสวนโลหะ ชนสวนอเลกทรอนกส ชนสวนพลาสตกทใชในอตสาหกรรมในปรมาณมาก พอมาถงป 2540 ทเราเกดวกฤตเศรษฐกจ ชวงนนการลงทนกเรมถดถอยลงมาจนกระทงเมอเราฟนตวเมอ พ.ศ. 2544-2545 การลงทนกเพมขนมาอก ในแงของการลงทนญปน ในวกฤตกมโอกาส การลงทนญปนขยายตวในอตสาหกรรมยานยนต เพอผลตและจำหนายในไทย เพราะตลาดบานเราโตมาก โดยกอนป 2540 เตบโต 6 แสนคนตอป เมอเกดวกฤตเศรษฐกจการขยายตวกลดลง แตบรษทญปนลงทนในโรงงานตางๆ ไปแลว ทำใหญปนตองหนไปสงออก และเปดชองของการ สงออกใหไทย ดงนนตงแต พ.ศ. 2544–2545 อตสาหกรรมรถยนตเราเรมโตขนเพราะญปนนำการผลตทลงทนไปแลวในไทยกลบไปสงออกใหมากขน ทำใหเกดเปนยคการลงทนใหมเรยกวายคเพมขดความสามารถ ซงใหความสำคญกบ R&D ดวย บรษทรถยนตญปน เชน โตโยตา ฮอนดา เรมมาตง R&D Center ในไทยดวย กจะเหนวาอตสาหกรรมเราลงรากปกฐานทแนนหนาขน แตถามวา JTEPA มผลอะไรไหมกบแนวโนมการลงทนของญปน ตามสถตการลงทนญปน ตงแต พ.ย. 2550 ถง ต.ค. 2551 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอนหนา จะเหนวา กลมของ Metal Product ซงรวมในกลมของชนสวนยานยนต ตวเลขยงใชไดอย สำหรบยานยนตเมอชวงตนป 2551 และปลายป 2550 มโครงการซงญปนมาลงทนทไดรบการอนมตรวมอยดวย ทำใหตวเลขอตสาหกรรมยานยนตสงขน แตถาเทยบตวเลขโดยรวมแลว ไมมอะไรทเพมขนมาเปนพเศษ สรปไดวา JTEPA ไมไดชวยใหเกดการสงเสรมการลงทนของญปนเพมมากขนเปนพเศษ แตการทเราลงนาม FTA กบญปน ทำใหญปนเกดความมนใจวาไทยและรฐบาลไทยใหความสำคญและใหคำมนสญญากบรฐบาลญปน ทจะยดแนวทางเศรษฐกจเสรและใหความสำคญกบบรษทญปน กลาวคอ สรางความ

39

เชอมนกบนกลงทนตางชาตในภาพรวม แตไมไดเกดโครงการอะไรขนมาเปนพเศษ จะขนอยกบนโยบายอตสาหกรรมของรฐบาลไทยเปนหลก„

ดร.สมเกยรต ตงกจวานชย : ภาพรวมการลงทนของญปนมาไทย ตลอดเวลา 30 กวาปทผานมา เมอรวมตว Stock ซงบวกตวเลขทไหลเขามาแตละปโดย ไมคดคาเสอมถอย อยทประมาณ 8 แสนกวาลานบาท ขณะทตวเลขของอเมรกาอยท 2 แสนกวาลานนดหนอย ซงญปนมาเปนอนดบ 1 โดยตวเลข 6 แสนลานบาท จาก 8 แสนลานบาท อยท 6-7 ปหลง เหตผลทมาทไปกอยางทคณบงกชอธบาย ถาถามวา JTEPA มผลไหม ปรากฏวาผลตอการลงทนดานภาษของ JTEPA ไมชดเจน สวนในสาขาบรการ ญปนไดเรยกรองใหเราเปดเสรใหเปนพเศษมากขน ไดแก บรการ หลงการขาย บรการซอมบำรง โดยถาจะมาลงทน กมวธทเดนไดอยแลว คอไปขอคณะกรรมการประกอบธรกจคนตางดาว บางสวนกมนอมน เชน ธรกจทตางชาต ทำไมได กจะเหนบรษทญปนมาทำธรกจนนอย เชน ใหสนเชอรถยนต เพราะฉะนนในมมอยางนเอง JTEPA กไมทำใหญปนเขามาในไทย ถาดการตอบสนองของบรษทขามชาตของญปนแลว จะเหนวา คอนขางสนใจ JTEPA แตความสนใจยงไมแปรสการตดสนใจลงทน เนองจากมปจจยหลายอยางทตองด เชน แตละความตกลงมผลจากการ Implement อยางไร และในแตละสาขากม Life cycle ของมน เชน สาขายานยนต รถยนตกมเปนรนๆ พอ Major change ทนง กมาลงทนกนใหมทนง โครงการใหญ 17 -18 โครงการในอตสาหกรรมยานยนต ญปนกลงทนไปแลว รวมถง Eco-car ซงญปนคดคน ซงโครงการเหลาน ไมไดเกยวกบ JTEPA โดยตวมนเองเลย แตสงทนาแปลกใจกคอ ม FTA ตวอนททำใหญปนลงทนในไทยโดยรปธรรม ซงม 2 ตวคอ FTA อาเซยน – อนเดย ซงญปนอยากเขาตลาดอนเดย แตตลาดอนเดยเขายาก ทำใหในบางอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมยานยนต ญปนมองวา ถามาลงทนในไทยแลวไทยนำไปขายอนเดย กถอเปนโอกาส ตวท 2 คอ FTA ทอาเซยนกำลงเจรจากบสหภาพยโรป ญปนอยากขายสนคาอเลกทรอนกสใหกบสหภาพยโรป แตยโรปเกบภาษแพง และยโรปกบญปนไมไดมความสมพนธพเศษทางการคากน ญปนกมองวาจะใชไทยและอาเซยนเปนฐานเพอขายสนคาใหยโรป มากขน เพราะฉะนนกเปนเรองแปลกทวา FTA อนทำใหญปนมาลงทนในไทย แต JTEPA ยงไมเหนผลโดยตรงในเรองการลงทน

40

ดร.กตตฯ : เรากไดรบทราบภาพรวมการลงทนของญปนตงแตอดตจน มาถงผลกระทบของ JTEPA ซงยงไมเหนผลชดเจนนก อยางไรกตาม JTEPA กเพมความเชอมนความมนใจของผประกอบการญปนเกยวกบบรรยากาศการลงทนในไทย คราวนทผานมาคดวาเราเนนการพฒนา SME ไมทราบวาในสวนนนการลงทนจากญปนมแนวโนมเปนอยางไรบางครบ

ดร.บงกชฯ : ในสวนของ BOI เราไมเนน SME เทาใดนก อาจจะเปนจดท ผประกอบการไทยตำหนวารฐบาลไทยไมเหลยวแล ไมเอาใจใส แตจรงๆ แลวถาจะพดใหถกตอง เพราะวาเงอนไขในการขอรบการสงเสรมการลงทน BOI กำหนดไวตำ มลคาการลงทนขนตำ 1 ลานบาท ไมรวมคาทดนและเงนทนหมนเวยน กยงมกจการบางประเภททเหนวาเปน SME จรงๆ เชน การประดษฐของตกแตงของทระลก BOI กลดใหเหลอ 5 แสนบาท คอมมาตรการพเศษแตไมจงใจ SME ไทยมากนก เพราะวา SME ไทยตองการความชวยเหลอจากรฐบาลในดานของเงนก รวมถงเทคโนโลยการผลต การปรบปรงผลตภณฑและการหาตลาดเพอสงออก ในแงนนโดยภาพรวม BOI กไมไดเนนนโยบายตอ SME เปนพเศษ แตถานโยบายรฐบาลในอนาคตมการเปลยนแปลง อาจมนโยบายพเศษตอ SME

ในแงของญปน ในเรองของชนสวนรถยนต ชนสวนโลหะตางๆ ทใชกบรถยนตและผลตภณฑอเลกทรอนกส รวมถงชนสวนไฟฟาอเลกทรอนกสตางๆ กจะเปน SME ญปนทเขามาลงทน เพยงแตในแงของ BOI เราเกบสถตไดคอนขางยากในเรอง SME ทำใหการวเคราะหจดนยงไมชดเจนเทาใดนก แตจากการประเมนของหอการคาญปน มสมาชกทจดทะเบยนเฉพาะในกรงเทพฯ 1,300 กวาบรษท แตจากการประเมนของธนาคารญปน บอกวามบรษททลงทนในไทยประมาณ 7,000 ราย แตเปนตวเลขของบรษทใหญไปจนถงบรษทเลก แตคาดวาขณะนนาจะม SME ญปน

41

ทมาลงทนในไทยประมาณ 2,000-3,000 บรษท โดยนโยบาย BOI ทจะเจาะ SME ญปน คอตองการ SME ทมเทคโนโลยสง โดยพยายามดง SME ญปนทมเทคโนโลยสง มาจากจดสำคญของญปน เชน อำเภอโอตะ ในโตเกยว และนครโอซากา„

ดร.กตตฯ : ญปนแสดงความสนใจมากนอยเพยงใด อยาง โอตะกด โอซากากด เขาจะไปเวยดนามหรออยทไทยครบ...

ดร.บงกชฯ : ดฉนมองวามาไทยจะงายกวาสำหรบ SME ญปน เพราะ SME ญปนจะมาลงทนอยโดดๆ ไมได เวยดนามเปนตลาดใหมและอตสาหกรรมสนบสนนกยงไมมาก ฉะนนบรษท SME จะตองเกาะกลมกนมา และจะมสมาคมตางๆ คอยใหความชวยเหลอ แตในไทยมบรษทญปนอยแลวจำนวนมาก มเครอขาย จงงายสำหรบบรษท SME ญปนทจะมาลงทนในไทย แตคาทดนของเราตองไมสงเกนไป เพราะSME ไมไดมเงนหนา ในแงนนเรากจะจดใหมนคม เพอทจะไดอยในททมบรษท ญปนอยกระจกตวกนอย ซงนาอนใจกวา ไดยนวา มบางนคมอตสาหกรรมทถกสรางใหสำหรบบรษทในอำเภอโอตะทจะมาลงในไทย เขาพยายามนำใหมาอยในทเดยวกน และอาจจะแชรบรการบางอยางรวมกน เชน การทำบญช SME ญปนเนนการผลตทสามารถใชเทคโนโลยญปนซงมเอกลกษณและความโดดเดน แตการบรหารจดการอนๆ ในบรษท เขากอยากจะ Outsource ใหมบรษทอนมาชวยสนบสนน ดงนน การดง SME จากญปนเขามาจงไมงาย เพราะจะตองมมาตรการอนๆ และใหบรการกบ SME ญปนดวย สรปแลว SME ญปนมเทคโนโลยทเราอยากได แตหากจะดงเขามา เรากตองดแลเขาเพมมากขนดวย

ดร.กตตฯ : มขอเสนอเรอง SME ไหมครบ

ดร.สมเกยรตฯ : กตกาการสงเสรมการลงทนของ BOI ไมเลอกปฏบตกบ SME งบมาลานเดยวกสงเสรมการลงทนไดแลว แตเขาใจวา KPI หรอมาตรวดของโบนสจะไมไดขนอยกบวาปนทำยอดไดทะลเปาไดหรอเปลา เพราะฉะนน ตรงนอาจจะเปนจดทวาถาลงแรงเหนอยเทากนดงธรกจเลกหรอธรกจใหญ แนนอนวาดงธรกจใหญไดเปาดกวาเมอพดในมมของคนททำการตลาด แตเหตผลหลกทเขาเลอกมาไทยกคงเปนอยางท ดร.บงกชพดไว แตไมไดพดคำนออกมากคอ Cluster เมอยานยนตมา ผประกอบรถยนตมา ผผลตทสงใหผประกอบรถยนตกตองตามมา กมาเปนขนๆ กนไป โดยธรรมชาตแลวกทยอยมากนหลายระลอกแลว ในรอบ 7 - 8 ปทผานมากมา

42

อยางชดเจน ดงนน JTEPA คงจะเขามาเพมตวนไมเยอะ ผลทอาจจะเยอะกวา JTEPA ดวยซำม 2 ตวคอ 1. วกฤตการณการเงนโลก ตวนจะมปญหาวา บรษทตางๆ จะลงเลทจะออกตางประเทศมากยงขนเพราะมความเสยง และถาจะมาลงทนในประเทศตางๆ กตองดวาตลาดนนอมตวแลวหรอยง กรณท 2 คอ เรองการเมองท สงผลกบนกลงทนญปนแลว คอวกฤตการณทางการเมองในปจจบนซงลากยาวมาก ประกอบกบปจจยพนฐานของไทย ซงตอนหลงๆ ออนลง เทยบกบประเทศตางๆ ในโลก ไปด Survey ท JBIC (ธนาคารเพอความรวมมอระหวางประเทศแหงญปน) ททำมาเปน 10 ป เกยวกบอนดบของประเทศทบรษทญปนอยากจะลงทน แตไหน แตไรไทยอยอนดบ 2 หรออนดบ 3 โดยจนเปนอนดบ 1 มาตลอด แมเหตการณทเกดขนในปสองปทผานมา ทงความไมปลอดภยอาหาร ความไมปลอดภยในเรองตางๆ เดยวจนกขนภาษแบบไมมปไมมขลย ทำใหจนคงหมดเสนหไปเยอะเหมอนกน แตจนนาจะยงมาเปนอนดบ 1 แตทมาเปนอนดบ 2 ซงแซงไทยมาคออนเดย เพราะอนเดยตลาดใหญมาก อนดบ 3 กคอเวยดนาม แตกอนไทยเคยอยหนาเวยดนาม ตอนนถาเทยบในสายตาญปนแลว ไทยถกเวยดนามแซงแลว สำหรบการลงทนในระยะ 5-6 ปขางหนา ประเทศไหนนาลงทน อนนกเปนเรองของปจจยพนฐานวา คาแรงของไทยกสงขน ตลาดในไทยแขงขนกนเยอะ ถาจะมาลงทนขายในไทยกตองดวามใครอยในตลาด แนนอนวาไทยมความพรอมมากกวาในเรองของโครงสรางทางกายภาพ เรามทาเรอ นคมอตสาหกรรม ระบบไฟฟา ระบบโทรคมนาคมดกวา แตวาโครงสรางกายภาพมนตามกนทนไมคอยยากเทาไหร แลวถาไปดเวยดนามจะเหนวา ตอนนเขาทำไฮเวย ทาเรอ รถไฟฟา และจะทำโนนทำนไปหมด สวนทยงไลทนกนยาก คอโครงสรางทางสงคม เชนเมองไทยมความเปนเมองอย ถงไปอยระยอง พทยา ชลบรแหลมฉบง กมความเปนเมองอย มโครงสรางทอยงายอยสบาย เวยดนามไมไดเปนอยางนน จะหาบานดๆ ทหางายอยสบาย กยงมไมเหมอนเมองไทย ตลาดมนยงไมพฒนาขนาดนน แตอกสกพกโครงสรางสงคมกจะตามมา กจะเหลอโครงสรางทเปนนามธรรม กคอกฎระเบยบ กฎหมาย นโยบายของรฐ ซงแตไหนแตไร จดนเปนจดขายของไทย แตวาวกฤตการณทางการเมองในรอบทลากยาวมารอบ 10 - 20 ป มนเรมทำใหความไมมนใจเรมมากขนเรอยๆ และมผลตอการลงทน„

ดร .กตตฯ : ณ จดนมการพดกนมากมายวา เวยดนามจะแซงไทย จะดงดดการลงทนไป ในแงนงเรากม Cluster ของเราอยททำให SME ตามมา เราอยากให BOI ชวย confirm สถานะในเรองฐานการผลตของญปน ยงไงญปนกคง

43

ไมไปไหนในเรองของยานยนต เปาหมายอะไรบางททำใหญปนปกฐานในไทยแน หรออตสาหกรรมทควรระวงวาเขาจะจากไป

ดร.บงกชฯ : การทเหตการณเมอวนท 7 ตลาคม 2551 ทมผเสยชวต กอนหนานนกมการประทวงท BOI เมอไดคยกบประธานหอการคาญปน กไดรบคำตอบคอ เหตการณครงนสนคลอนความเชอมนของญปนในแงทวา เขาเคยเชอวาเหตการณจบเรว ถงแมวามปฏวต เขากเชอวาไมมการเสยเลอดเสยเนอ ไมม ผเสยชวต การประทวงตางๆ กเปนไปดวยความสงบ แตพอครงน มผเสยชวต กทำใหเขารสกไมเชอมนขนมา มความอดอดใจพอสมควร แตวาถามวาจะมผลโดยทนทกบการลงทนของญปนหรอไม ญปนกอธบายวาเวลาทบรษทจะลงทน เขาจะวางแผนมากอนหนาแลว 3 - 5 ป และกจะเดนหนา ยกเวนกรณทเกดเหตการณทรนแรงจรงๆ ถงจะระงบ เพราะฉะนนเมอเรามเหตการณเรมประทวงตงแต พ.ค. 51 เปนตนมา สงทเขาวางแผนตดสนใจไวแลว ยงเดนหนาอย แตทชะลอหรอชะงกไป คอ รายใหมทยงไมไดเขามา จากตวเลขของ BOI การลงทนจากญปนในไทย เปนการขยายกจการของบรษททลงทนอยแลวรอยละ 60 สวนอกรอยละ 40 เปนการลงทนของบรษทใหม ซงรายทกำลงดไทยเปรยบเทยบกบทอนหรอแคยงศกษาลทางกอาจจะชะลอไปกอน แตถาถามวาญปนจะปดโรงงานรถยนต โรงงานไฟฟาอเลกทรอนกส ตางๆ และยายฐานไปทอนหรอเปลา หอการคาบอกวาทำไมได เพราะเปนสงทลงทนไปแลว และเขาลงทนในไทยมาก ถามองยอนดอดต กอนเกดวกฤตเศรษฐกจ ตอนนนโรงงานรถยนตจะขยายตวเพอเตรยมรองรบตลาดรถยนตในไทย พอเกดวกฤต คนไมซอรถยนต ตองลดการผลตลง แตโตโยตากยงจายเงนเดอนเหมอนเดม แตไมมโอท แลวผลดกนไปทำงานแทน เปนทมาของการทบรษทญปนหาชองทาง การสงออกให ในแงนในเหตการณปจจบน สงทนากงวลกคอ อตสาหกรรมอเลกทรอนกสทตองใชแรงงานมาก และคาแรงเราไมถกแลว ยงชวงตนปน (2551) ทคาเงนบาทแขงขนไป บรษทอเลกทรอนกสญปนกประสบปญหามาก เพราะบรษทญปนตอนนถกตตลาดโดยเครองใชไฟฟาจากเกาหลและจนดวย ดงนนการแขงขนจงสง ทำใหอาจจะมบางสวนทเขาอยากลดตนทนการผลต แต BOI กไมอนญาตใหใชแรงงานตางดาว บรษทญปนกเคยสอบถามวาเปนวธลดตนทนการผลตไดเหมอนกนถาเราชวยสนบสนน อตสาหกรรมทญปนลงทนในไทยกไมใชอตสาหกรรมไฮเทคทงหมดเสยทเดยว สำหรบนาโนเทคโนโลย เรากไมใชจะมอยเสยทเดยว ซงไมชาไมนานเทคโนโลยพวกนกลาสมยและตองตายจากไป กตองขนอยกบนโยบายรฐบาลวา

44

จะมนโยบายอตสาหกรรมทจะปรบโครงสรางอตสาหกรรมของเราใหสามารถ ยกระดบและทนตอเหตการณ เพอดงใหเกดการลงทนจากตางชาตและจากคนไทยดวย

ดร.กตตฯ : ตอไปเรองของความรวมมอ เรากมความรวมมอกบญปนหลายดาน ในดานของการลงทนมความคบหนาอยางไรบางครบ

ดร.สมเกยรตฯ : ใน JTEPA มบทเรองความรวมมอในดานการสรางสภาพแวดลอมทางธรกจ ซงอาจจะมผลทำใหการลงทนและทำธรกจไดงายขน ผมเขาใจวาความคบหนาในสวนนคงคลายกบในสวนอนๆ ของ JTEPA คอยงอยระหวางการดำเนนการ คงเปนโจทยทยาวเพราะมหลายเรอง เรองของการปรบสภาพแวดลอมทางการคา มหลายนโยบายในประเทศทกระทบความเชอมนนกลงทนดวย เชน กฎหมายการประกอบธรกจกบตางดาว ซงเรองเทมาเสก ทำใหเกดความรสกวาเรา ไมควรใหตางชาตมาถอหนในกจการบรการและกจการตางๆ ในไทย ตรงนเองมผลตอไมเฉพาะกบนกลงทนญปน แตรวมไปถงจากทงยโรป อเมรกา และจากทกๆ ท เขาอยากรวาไทยยงเปนประเทศทเปดบานตอนรบนกลงทนหรอเปลา หรอวา BOI เชญมาลงทน แตพอมาถงดนมยามคอยยนอยหนาประต คอยคน จะใหเขาบานอยางถกตอง หามโนนหามน เปนนโยบายทเขาสบสนวาสญญาณทเราสงไปยงนกลงทนเปนอยางไร ตอมากคอกฎหมายคาปลก ทปจจบนกกลบมาเปนประเดน ซงเปนความขดแยงของกลมผลประโยชนในไทย ทงกลมหางสรรพสนคาและกลมคาปลก รายใหญ ซงเปนกลมทเปนซพพลายเออรทผลตสนคาทไปปอนหางเหลานนแลว ผลประโยชนไมตรงกน และมเรองของโชหวยรายยอยดวย มนเปนสวนทอรงตงนง กน ตวนกเปนอกตวนงทสงสญญาณ ญปนไมไดมตลาดขายปลกท Active เหมอนไทย แตสงเหลานทเปนภาพรวมซงสงสญญาณวาคณตอนรบนกลงทนตางชาตหรอเปลา สำหรบความคบหนานน กมหลายเรองทญปน Complaint มาตอเนอง ทสำคญคอเรองพธการศลกากร มการออกรายงานเปนเรองเปนราวใหญโต ปญหาคอ ความไมแนนอนของการ Classify สนคาจากญปนทเขามาในไทย ซงฝายญปนเชอวาเปนดลยพนจของเจาหนาททแตกตางกน หรอมเรองของความลาชา ถาเราไปดการผลตในแบบ Cluster เดยวนมนเปน Concept แบบ Just in Time ไมมใครมา Stock ของไวลวงหนาเพราะตนทนสง วธกคอเอาของเขามา แลวเอาของเหลาน เขาโรงงานแลวประกอบทนท และขายทนทเลย การทของไปตดทดานศลกากรจงเปนเรองเดอดรอนมาก ถาชนสวนไมมาไลนการผลตตองหยดไปเลย นอกจากนกมอก

45

เรองหนงซงไมใชตวกายภาพ นนคอ เรองของกฎระเบยบศลกากร เปนสวนท Complaint กนพอสมควร แลวพอม JTEPA กจะเกด Issue ใหม ทเกดขนกบพธการศลกากร เรองหนงคอ Pre-invoicing ยกตวอยาง ตอนนไทยเปนศนยกลางยานยนตของอาเซยน แตบางชนเรายงผลตอยนอกประเทศ แลวถาเกดมนเขาประเทศนน เวลาสงไปประเทศทสาม ใบสงของมาจากประเทศทผลตสนคา แตใบเรยกเกบเงนและใบทเขาดานศลกากรมาจากอกประเทศหนงทเปน Exporter ถาสองตวนมนไมตรงกนกมปญหา ซงถาเราแกปญหา Pre-invoicing ไมได เราจะหวงเปนศนยกลางในภมภาคไดยาก และจะมปญหาอก 2-3 เรองทญปน Complaint เชน เรองการนำเหลกเขามา และดนำหนก 2 แบบ คอแบบ Gross Weight กบ Net Weight ซงเปนเรองเทคนค และยงมปญหาจปาถะอกพอสมควร แตนาจะเปนโจทยทแกไมยาก

ดร.กตตฯ : เกยวกบ Incoming Investment การลงทนทจะเขามาในแงของเราทจะออกไปลงทนในญปน ไมทราบวามการศกษาอยางไรบางกบ JTEPA

ดร.บงกชฯ : เรองนเปนโจทยท Classic ของไทย เวลาไปลงทนทไหนกมขอเรยกรองทไมมาก เชน นวดกบสปา เปดรานอาหาร ซงกมรานอาหารไทยเปดเตมไปหมดอยแลว เปนธรรมชาตของประเทศทไมใชประเทศสงออก มนยากทจะบอกวาเราจะไปลงทนในตางประเทศได แมวา BOI จะพยายามสนบสนนอยางเตมทแตวาปจจยหลายอยางยงไมเออ จะมกเชน โคคา เอมเค ซงเทยบไมไดกบการลงทนของญปนทมาไทย

ดร.กตตฯ : อนน BOI มการสนบสนนภายนอกประเทศดวยใชไหมครบ

ดร.บงกชฯ : การพฒนาอตสาหกรรมในไทย ยงพงพาตางประเทศมาก แตในขณะทอตสาหกรรมของเราเองยงไมมความแขงแกรงเทาทควร แตถามวาประเดนสญชาตมความสำคญมากนอยแคไหนในการพฒนาอตสาหกรรม เจาะจงไหมทเราตองเนนเฉพาะคนไทยเทานน หรอเราไปใชมาตรการอนๆ เชนการกระจายรายได มาตรการอนเพอสรางผลประโยชนอยางเทาเทยมกนไดมากกวา แตดฉนมองวารฐบาลตองเขามามองเรองนโยบายอตสาหกรรม ใหความสำคญใหมนเปนตวทชวยในการสรางงาน ซงเปนเรองพนฐานมากเลย แลวเรองเงอนไขถายทอดเทคโนโลยตามมาทหลงอกทหนง แลวจงเปนเรองทเราจะสรางมลคาเพมอยางไรจากการลงทน

46

ตางประเทศ ในตอนนวกฤตการเงนโลกมนมผลกระทบททำให BOI คำนงถงเรองการจางงาน คอจะมนโยบายอยางไรใหคนมงานทำกอน แตโดยภาพรวมนโยบายมนกมการปรบตลอด ภาครฐบาลกตองมนโยบายทสอดคลองกบสถานการณทปรบเปลยนใหได มความยดหยนได ไมวาจะเนนเรองของการลงทนตางชาต หรอเรองของการลงทนของคนไทยกตาม เพอใหเกดประโยชน และมความเทาเทยมกน

ดร.สมเกยรตฯ : ประเดนสำคญทคดวาควรคยกนระหวางคนไทยดวยกน ซงบางทหลากหลายความคด หลากหลายผลประโยชน คอเราจะมความเหนรวมกน ทจะดงการลงทนตางประเทศมาไดอยางไร เปนประเดนใหมซงทกวนนประเทศเกดใหมไมวาจะยโรปตะวนออกหรออเมรกาใต หรอประเทศปดอยางบราซล หรอรสเซย อนเดย จน ประเทศเหลานอยากดงดดนกลงทนตางประเทศมาทงสน ปจจยพนฐานทแขงกนได มนกคลายๆ กน เชน แรงงานราคาถก โครงสรางพนฐานทด ทกประเทศลวนสงเสรมการลงทนเหมอนกน ถาไปเปดวารสาร นตยสารเกยวของกบเศรษฐกจ มนจะมหลายประเทศลงโฆษณาดงดดการลงทนเตมไปหมด คำถามกคอถาเราคดวาการลงทนจำเปนตอการพฒนาเศรษฐกจ พฒนาอตสาหกรรมของไทยแลว แตสญญาณทสงไปตางประเทศไมชดเจน เปนธรรมชาตทนกลงทนตางประเทศไปทไหน เขาจะออนหวานตอประเทศทเจาบานปฏบตตอเขา บางครงบรษทถกสรรพากรตรวจ เขาจะคดวาถกหมายหวเปนพเศษเพยงเพราะเขาเปนบรษทตางชาต แลวมขาวรายทออกมาจากรฐซงมผลกระทบเชน ออกกฎหมายวาไมเอาตางชาตแลว จะเอาเทคโนโลย แตหามวศวกรเขาเขามาทำงาน ซงขดแยงกนเอง ถาคนไมมาแลวเทคโนโลยจะถายทอดไดอยางไร เพราะไมไดซอเทคโนโลยมาเปน Text book ดงนนนโยบายตองเปนเอกภาพ

ดร.กตตฯ : ผมขอทำการสรป ประเดนแรก คอ JTEPA อาจจะไมมผลโดยตรงกบการลงทนจากญปนในขณะน แตเปนการเพมความเชอมนใหกบญปนในภาพรวม อยางไรกตามการลงทนจะเพมหรอไม กมปจจยทเกยวเนอง เชน FTA กบประเทศอน เชน อาเซยนหรออย สญญาณทสงไปตางชาต เชนเรองชาตนยมมากเกนไป ทำใหตางชาตเกดการหวนไหว ดงนน เราตองมเอกภาพทางนโยบาย รวมถงนโยบายอตสาหกรรมของรฐ ควรตองมแนวคดใหมๆ สถานการณเปลยนแปลงไป ในประเทศกตองการการสงเสรม เพอแยงชงการลงทนจากญปน กตองมาคดกนใหมในชวงน

47

ดร.ศรพร วชชวลค : มาตรฐานอาหารเกษตรและอาหารของญปนซง สงมาก คำถามคอวาเมอเราทำขอตกลง JTEPA แลว สงเหลานนเออประโยชนใหประเทศของเราอยางไรบาง ทงเกษตรกรและผประกอบการ

ดร.รงสต ภศรภญโญ : ขอคยเรองภาพรวมการคาสนคาเกษตรกอนเพราะทกคนคดวาสนคาเกษตรนาจะไดประโยชนมากทสด เรามาดกอนวาจรงหรอไม กอนทจะม JTEPA ขอมลยอนหลง 3 ปทผานมา ไทยสงออกสนคาเกษตรไปญปน ปละประมาณ 9 หมนกวาลานบาท ขณะทนำเขา 7 พนกวาลานบาทไทย ไดเปรยบดลการคาปละประมาณ 8 หมนกวาลานบาท สนคาเกษตรทสรางรายไดใหกบประเทศไทยอนดบหนง คอ สนคาแปรรปจากเนอสตว สตวนำ กลมนสงออกไปปละ 3 หมนกวาลานบาท สดสวนการสงออกประมาณรอยละ 40 สนคารองลงมาคอ พวกสตวนำ ไทยสงออกไปปละประมาณ 3 หมนกวาลานบาท สดสวนอยทรอยละ 24 กลมท 3 คอ พวกผกผลไม ทงสดและแปรรป เราสงออกปละประมาณ 8 พนกวาลานบาท สดสวนการสงออกอยทประมาณรอยละ 10 ตามลงมากจะมสนคาอตสาหกรรมอาหารสตว สนคานำตาล ขนมททำจากนำตาล พวกซอสตางๆ เมอมาดสนคานำเขาจากญปน ไทยเรานำเขาสนคาจากญปนประเภทสตวนำ จำพวกปลาทนา สดสวนการนำเขาอยท

ภาคเกษตร-ความปลอดภยทางอาหาร (Food Safety)

48

ประมาณรอยละ 68 รองลงมาคอพวกซอสปรงแตงตางๆ สดสวนประมาณ 10% ทเหลอกจะเปนพวกผก ผลไม นคอภาพรวมกอนทำ JTEPA เหนไดวาเราไดดลการคามาก คราวนพอทำ JTEPA จากขอมลสถตเรานบเมอตนปน (ม.ค. - ก.ย.) เปรยบเทยบกนระหวางกอนม JTEPA และหลงม JTEPA วาไทยไดประโยชนหรอไม โดยดมวลรวมของสนคาทสงออกเพมมากขน ในสวนของสนคาแปรรปจาก เนอสตว สตวนำ ตอนท 16 พบวาหลงจากม JTEPA เราสงออกไดมากกวา 3 หมนกวาลานบาทคดเปนอตราทเพมขนรอยละ 36 ในกลมท 2 คอ กลมสตวนำ สดสวนเราเพมไมมากเพยงรอยละ 6 เขาใจวาเพราะภาษตำอยแลว เชน กงประมาณรอยละ 1 ซงตำอยแลว สวนในกลมของผกพบวามอตราลดลงไปรอยละ 4 เขาใจวาญปนเนนเรองมาตรฐานสนคาทสงมาก อาจจะมสารพษตกคางในพช ผกสด ทำใหรอยละตำลง สวนผลไมสดของเราเพมขนรอยละ 1 สำหรบพวกสนคาผกผลไมแปรรปเพมขนประมาณรอยละ 14 พวกอาหารสตวเพมขน รอยละ 10 สนคานำตาลเพมขนรอยละ 58 โดยภาพรวมสนคาเกษตรทง 24 ตอน ไมนบรวมยางพารา โดยเฉพาะพวกสนคาเกษตรและอาหารเพมขนประมาณรอยละ 24 ไทยไดประโยชนตรงน

เรามามองสนคาในดานนำเขา พบวาไทยนำเขาสนคาประเภทสตวนำ เพมขนประมาณรอยละ 36 ในสวนนเพราะเรานำสนคาสวนนมาเปนวตถดบในการผลตสนคาอาหารตอไป สวนของซอสทนำเขา เพมขนรอยละ 36 และมพวกผกตางๆ ทนำเขาเพมขนบางแตมลคาไมมากนก ฉะนนจงสรปไดวาหลงม JTEPA สนคาการเกษตรของเราไดประโยชนเพราะมมลคาเพมขน ตวทบงชกคอวาเราดจากการใชประโยชนจาก JTEPA ใบสงออกสนคาจากกรมการคาตางประเทศ พบวาการใชประโยชนจาก JTEPA 100 สวน จะเปนการใชประโยชนของสนคาเกษตรประมาณ 40 สวนของทงหมด ตวอยางสนคาทมการใชประโยชนจาก JTEPA ลำดบแรกคอ ไกปรงแตง กอนม JTEPA เรามภาษอยทรอยละ 6 หลงจากม JTEPA ในปแรกภาษเหลอรอยละ 5.5 มการใชประโยชนจากสนคาตวนรอยละ 100 ลำดบท 2 พวกปลา กอนม JTEPA ภาษ รอยละ 3.5 หลงม JTEPA ในปแรกเหลอรอยละ 2.9 มการใชประโยชนรอยละ 100 กงปรงแตง ภาษอยประมาณรอยละ 4.5 - 5.3 หลงม JTEPA เหลอรอยละ 0 ใชประโยชนจาก JTEPA รอยละ 79 กงกลาดำภาษอยทรอยละ 1 หลงม JTEPA ภาษอยทรอยละ 0 มการใชประโยชนรอยละ 87 พอสรปไดวา เราไดประโยชนจาก JTEPA จรง

49

ดร.ศรพรฯ : เราไดเหนภาพรวมตวเลขขนตนแลว เราไดประโยชน แตทเราเหนตวเลขสงออกเพมขนนน ยงไมตรงกบคำถามทวา ประโยชนลงไปถงผผลตจรงหรอไม สงนคอภาพรวม กอนทจะไปถงตรงนนคงตองถามมาตรการมาตรฐานในการสงออกเพราะเปนปญหากบผสงออกดวย ทางผอช. คดวามปญหาอะไรหรอไม

คณนฤมล สงวนวงศ : ในสวนของมาตรฐานสนคาเกษตร ประเทศญปนเปนหวงและใหความสำคญกบความปลอดภยของอาหารคอนขางมาก ไมแตกตางกบประเทศทเปนเกาะอนๆ เชน ออสเตรเลย นวซแลนด ประเทศเหลานจะใหความสนใจมาก ฉะนนกฎระเบยบจงเขมงวด อยางทดร.รงสตไดกลาววาสนคาทสงออกตดลบเปนประเภทผกสด อาจจะมผลกระทบสวนหนงมาจาก positive list ทเรมใชตงแต 30 พฤศจกายน 49 โดยเพมขนจาก 500 รายการเปน 759 รายการและมรายละเอยดเยอะมาก มาตรฐานฉบบน ไมไดกำหนดตายตว ณ วนทนนเลย แตจะมการปรบคาเหลานตลอดเวลาซงหมายความวา ผประกอบการหรอผผลตตองตดตามความกาวหนาของขอมลทมการอพเดทตลอดเวลา ทำใหตองมการลงทนในเรองการตดตาม สงนคอตวอยางเดยวทเปนคาสารเคมตกคางยงไมรวมถงโรคพช โรคแมลงตางๆ ถาจะแบงสนคาสงออก สนคาเกษตรกแบงได 3 หมวด สนคาปศสตว สนคาของเราปจจบนนกคอไก ซงตอนนตดเรองไขหวดนกอย แตเราพงหมดไขหวดนก ไปเมอเดอนเมษายน กำลงรอผเชยวชาญเขามาตรวจโรงงาน สวนใหญกจะสงออก ไกปรงสกไดรอยละ 100 เรองโรคพชกตดไป เหลอแตคาสารเคมตกคางทจะสงออกในสนคาแตละชนด จะมอยเทานสำหรบสวนของปศสตว สวนหมกยงมโรคปากเปอยเทาเปอยซงเปนเงอนไขตามกตกาสากลของ OAE ซงเรายงไมสามารถสงออกสดได หมวดประมงนาจะงายทสด จะมแตเรองแบคทเรย เชออโคลาย จลนทรย แตจะนอย จะตองไมมเกน 1 แสนตวตอกรม จงไมคอยเปนปญหา หมวดทนาเปนหวงทสดจะเปนผกเพราะผกมเปน 100 ชนด จะมใน list ทเคาระบไว มอะไรบางทตองประเมนความเสยง อยางมงคดใชเวลา 8 ปในการเปดตลาด แตสนคาทจะสงออกมจำนวนจำกด ทสงออกไดทงหมดกจะมมะมวงทสงออกได 5 สายพนธ มมะพราว ทเรยน ฝรง คนญปนตองการมะพราวจากไทย แตถาเปนสบปะรดหรอมะละกอ เราจะสของฟลปปนสไมไดเพราะระยะทางใกลกวา เวลาคดพจารณา ตองดเรองพวกนเกยวของดวย เรองผก ของไทยเรายงตดอยในลสตของการกกกนทตรวจพบสารเคมตกคาง

50

อย 22 รายการ นคอสถานการณของสนคาสงออกไทย ณ ขณะน ถามวามาตรการญปนมปญหาหรอไม แตถาเราคอยๆ ทำความเขาใจ แจงขอมล คอยศกษา แตสำหรบผทเขามาใหมหรอตองการเขามาลงทน จะมขอมลทตองศกษาเยอะมาก ถาทานใดสนใจโทร. มาสอบถามได สวนคำถามทวา เปด JTEPA แลวผลประโยชนจะไดกบผผลตหรอไมนน ขอเรยนวาความตกลงนมบทหนงทเกยวกบ Food Safety โดยบอกวาความรวมมอในสาขานประกอบดวยอะไรบาง กจะเหมอนๆ กน มลำดบ

หวงโซอาหาร มความรวมมอระหวางบคคล ทงในดานเทคโนโลย การประเมน ความเสยง แตถามวาวาระทเราจะผลกดน เราจะผลกดนอะไรบาง ขอเรยนสถานะวา ขณะนคณะอนกรรมการพเศษความปลอดภยอาหารยงไมไดประชมกน แตไดเสนอวาระประชมใหทางญปนแลว จะครอบคลมในเรองสนคา ไก สมโอ พรกหวาน และ หาทางออกใหผก ผลไมทตดลตสอยทง 22 ตววาจะหาทางออกอยางไร อกเรองหนงจะเปนเรองการถายทอดความร Technology Transfer เปนสแนวทางหลก สวนทถามวาจะถงเกษตรกรโดยตรงหรอไมนน ตองยอมรบวาปจจบนการสงออกจะสงออกโดยบรษทใหญๆ เปน Contract Farming จะมหลายชง ซงชงตอๆ กนไป ซงม หลายปจจยทจะตองนำมาดดวย

ดร.ศรพรฯ : อนทจรงเรามคำถามทวา ญปนตงมาตรฐานสนคาสงเกนจรงหรอไม แตเอาไวกอน คดวาเราอยากฟงทางผประกอบการวาหลงจากทม JTEPA แลวชวยใหการสงออกของเราดขนมากนอยแคไหน และมผลระยะยาวกบการ

51

สงออกหรอไม จากการทเราไดรบสทธประโยชนอนๆ รวมทงในเชงของความรตางๆ เพมขนหรอไมอยางไร ขอเรมทผกและผลไมกอนเพราะเราสงออกมาก

คณไพชยนต เออทวกล : ถาจะพดถงสทธประโยชนทไดรบทเหนเปน รปธรรมสำหรบเรา มอยขอเดยวกคอการลดหยอนภาษ อยางมนฝรง ลดหยอนภาษไป 3% แตจรงๆ แลวบรษททสงเขาไปในญปนเปนระยะเวลานานกอนทจะม JTEPA และผมไมแปลกใจวา ทำไมยอดรวมของผกผลไมจงนอยลง แตผมอยากถามวทยากรวาลดลงในแงปรมาณหรอคณคา ซงสงนกคงไมเปนอะไร แตคงตองมองลกลงไป ในแงของการทจะสงออกไปญปน ทกคนกทราบดวาญปนเวลารบประทานอาหารไมใชเรองของคณภาพเพยงอยางเดยว แตคนญปนรบประทานอาหารทางสายตาดวย ฉะนนขอกำหนด/สเปคของเขาทมาจากผบรโภค เขาจะเขมมาก อยางขอกำหนดของกระเจยบ ถาไมตรงหรอไมไดเหลยมกตกเกรด ทงๆ ทเปนของด มคณภาพและปลอดภย เพราะฉะนนทงหมด อปสรรคมแนแตผมอยากจะเรยนวาถาทำใหถกตองแลว เราไมมปญหา ในการทเราจะเขาไปในตลาดญปน สำหรบสงทเขาอนมต อปสรรคทจะสงออกหรอจะเพมมลคาในการสงออกไปญปนขนอยกบขอจำกดอนๆ เพราะเปนประเภททเกยวกบอาหาร อยางททานผอ.พด เขาอนญาตใหใชได บางตวเทานนเอง เพราะฉะนนทเราใชชอวาการคาเสร เปนการชกนำความรสกไปในทางทผด มองไปในทางทผด ทจรงแลวไมไดเสร เพราะทงหมดมขอกำหนด อยางผกบง เขาหามนำเขา แตฝกทองญปนเขาไมรบจากประเทศไทย แตรบจากประเทศอน มะมวง อาชอช เขารบจากออสเตรเลย แตไมรบจากประเทศไทย เพราะฉะนนใน รปแบบ ซงเอกชนจะไมมโอกาสเขาไปตอรองหรอจดการเรองพวกนได ตองขนอยกบ ภาครฐ ซงเรากตองทนกบเหตการณ ถาเราจะขยายปรมาณและคณภาพ จำเปนเหลอเกนทเราจะตองขยายตวพวกนออกไปใหได และอยางทบอก มงคดใชเวลา 8 ปกวาจะเปดตลาดได เพราะฉะนนขนอยกบการมองของเราดวย และเราตองมขอมลขาวสาร มากกวาน การมองตองอยาไปมองวาเปนการกดกนทางการคาอยางเดยว และอยาไปมองวาทงหมดนนคอมาตรฐานคณภาพอยางเดยว มทงสองอยางรวมกนเราตองแยกใหออก และเปนหนาทของหนวยงานรฐทจะตองตอรอง ขยายประเภทของสนคาทจะนำเขาได อยางนอยทสดญปนใหประเทศอนเขาได กควรใหประเทศไทยเขาได แตถาเกยวกบเรองโรค แมลง จะเปนเรองทเราตองจดการภายในและเปนอปสรรคอกขอหนงททำใหปรมาณลดลง ในสนคาทเรานำเขาได เรามคแขงทเปนประเทศอนอก

52

เยอะมากทงจน เวยดนาม ฟลปปนส และไตหวน เพราะฉะนนการทเขาตรวจเจอ สารพษตกคาง ตรวจเจอโรคแมลงหรอการปนเปอน เขากระงบ จรงๆ แลวเปนหนาทของเราในแงของภาครฐทจะตองไปเจรจากบเขาให Black list เฉพาะราย ไมใชบอกวา Products of Thailand จบ ไมใหเขา หรอวาใหตรวจสอบรอยละ 100 พบวาททำอยางน อยางเชนหนอไมฝรงทเจออยน จะไมจบเพราะบานเราไมมการควบคมมาตรฐานการสงออก หรอบรษทผสงออกเรายงขาดขอนมาก เคยปรกษากบทางผใหญทานกบอกวา เปนการคาเสร ใครอยากทำทำได แตประเทศเสยหายชาง สงนเปนขอหนง เวลาผมพดถงมลคาทลดลง มาตรฐานทเขมงวดขนเรอยๆ แตขณะเดยวกน ถามองอกทางในแงการกดกนทางการคา เรากไปตอรองทางนนอยางเดยว แตจรงๆ แลวเราตองมองยอนกลบมาดตวเราวา ในประเทศเรา ผผลตผประกอบการสามารถสงออกของทเขาตองการไดอยางไรหรอไม ถาสามารถสงออกไดเทาทผานมา เราไมเคยมอปสรรค แตสงนถาภาครฐหรอเอกชนประสานรวมมอกนและกแยกเรองทจะทำใหด เรากมการปรบปรงและพฒนาวธการของเรา เพอทจะไดมาตรฐานทเขาตองการ ผมคดวาทงหมดนยงขยายไดอกเยอะมาก แตผมไมแปลกใจวามลคาหรอปรมาณลดลง และตอไปกคงจะลดลงไปเรอยๆ พดถงผกผลไมขอไวแคนกอน ถามอะไรจะถามกยนด

ดร.ศรพรฯ : รสกวาทางภาคเอกชนจะทงปญหาใหญไวใหภาครฐตอบ จรงๆ เรามคำถามแบบททางภาคเอกชนจะถามภาครฐดวยเชนกนแตขณะเดยวกนเรามคำถามเกยวกบภาคเอกชนดวย จากการททำวจยมาบางสวนเทาทคยกบบรษทนำเขาญปน มคำถามสองคำถามในกรณของการนำเขาจากประเทศไทยไป การทเราไมสามารถขยายตลาดได เปนเพราะสวนหนงคอความสมำเสมอของ Supply เราไมพอดวยหรอไม ปญหาในเชงคณภาพอาจมอยสวนหนง แตในเชงของปรมาณวาเรา มปญหาไหม

คณไพชยนตฯ : จรงๆ แลวจะเรยกวามปญหากไมได อยทในแงการ สงออกไปตางประเทศ ไมวาจะประเทศใดกตามจำเปนทจะตองมพนฐาน คณภาพ ความปลอดภย อกอยางทจะตองมคอ Service คอจะตองสงใหเขาอยางสมำเสมอ ถาทำไมไดโอกาสทจะอยในตลาดมนอยมาก เรยกวาวาสายสมพนธทดทจะสงซอจะมนอยมาก อกขอหนงทกำลงมาแรงมากๆ ทบานเราเพงจดประเดนมาพดกนคอ CHR

53

เรอง Fair Trading ซงลกคาถอวาเรองคณภาพเรองความปลอดภยเปนเรอง Basic ซงตองม ถาไมมกเลกพดกนเลย แลวทตามมาเปนเรองสำคญเลยกคอ Service แตถามทงหมด 3 ขอน เขาจะเลอกซอจากคนทม CHR ไมใชเปนการสรางภาพเพราะเขาสงเจาหนาทมาตรวจ ตรวจลกลงไป เพราะฉะนนถาพดถงในเรองนถาจะอยในตลาดไดยงยน กตองจด Service ใหด ปรมาณทขนๆ ลงๆ ขนอยกบอากาศของบานเรา ถาวางแผนการผลตใหดกจะสามารถแกปญหาได

ดร.ศรพรฯ : ไปทสนคาแชแขง สถานการณดขนหรอวาเราไมไดอะไรเพมขนมากนก?

คณอาทร พบลธนพฒนา : เกยวกบสนคาอาหารทะเล จะเปนกงเปน สวนใหญ เปนกงขาวสงไปญปน JTEPA ตอนแรกทรางกนสำหรบไปเจรจาทผมเขารวมประชมทมกระทรวงพาณชยและหลายๆ ฝายทงหอการคาและกระทรวงอตสาหกรรม กคยกนกบลกคา ลกคาญปนกถามวาอะไรเหรอไมเหนรจก การประชาสมพนธเรอง JTEPA ทางบานเราดกวาเยอะ ญปนไมรเลยวาตองทำอยางไร แบบฟอรมกรอกอยางไร เราตองเตรยมให เขากบอกวาทผานมาไมเหนตองเดอดรอนเพราะ Tax ไมหนกหนาเทาไหร กอยกนได 3-40 ป แตเปนสงทดทมขนมา เรากแจงใหเขาทราบวาเรองเอกสารตองเปลยน หลงๆ เขาใชเวลาแค 2 อาทตย รเรองมากกวาเรา ผนำเขาใชเวลาแค 2 อาทตย แตเราคยกนเปนป คลมเครอๆ อย ทางญปนใชเวลา 2 อาทตยเขาเคลยร เขารวาเขาตองการอะไร พกดเขาคออะไร อยางทกวนนเรองพกดกยงเปนขอโตแยงกนอย สงไปสงมา แกกนอยกยงไมเคลยรในดานพกดกนอย แตวาบอกวาทำไม ทงทคนอนคอนขางจะไปไดด สงขนกเปอรเซนตๆ แตยอดทเปนกง ไมขนเทาไหรเลย แตวาสาเหตคอมฟาใสกอนมฝนมา JTEPA เปนประตดวงทเปดให ทกคนเหนโอกาสเขามา แตถงเวลานนเคราะหซำกรรมซดเนองจากเศรษฐกจญปน กแยดวย อยางเชนเบนโตะคอชดอาหารทะเล กจะมกงชบขนมหนงชน เปนอะไรทใหดมชาตตระกลขนมากตองมหนงชน พอ JTEPA ขนมา Importer กจะไดเปรยบ ผบรโภคอย 3-5% คอไมตองจายภาษ ไมแนใจวา Transfer ไปทผบรโภคหรอเปลาเพราะกยงหนงชนเหมอนเดม คอผลจะไมเยอะ ขนาดทวา 10 บาทเหลอ 1 บาทไมใชอยางนน อกอยางหนงคอญปนมกฎระเบยบท Tough อยแลว ทำใหผสงออกแขยงผนำเขากหวาดกลว สำหรบสนคาประมง คอเขาตงไวสงมาก จะดกวายโรป แตวา

54

ลกคาจะเผอเซฟไวกอนเชน TPC ใหสนคาทปรงสก 1 แสน แตลกคาบอกวาขอ 1 หมน จะเซฟไปทำไมไมรเปน 10 เทา แตกตองเอาไวกอน นคอสงทเรยกวา Standard ทไมสามารถเจรญเตบโตไดตามทเราตองการ JTEPA เปนสงทด เปนความรวมมอระหวางสองประเทศ แตวา Standard ของญปนทำใหเราไมสามารถโตไดตามทเราหรอททกคนคดเอาไว ญปนซอสนคาท Image ถาสนคายหอน ตดตลาดเมอไหร ยงไงกตองซอ อนทสองกคอญปนซอของทตา ถาดดมชาตตระกลกจะซอ แตวากตองม Packaging ทสวย กรรมวธถกตองและม Information ใหกบผซออยางชดเจน ระบอยางละเอยด และสดทายกคอถาเราปฏบตตามขอ เรยกรองเขาได เราจะมความยงยน ฉะนน JTEPA เปนสงทด แตถาเราไมรจก Apply เขากบตลาดญปนได JTEPA กจะไมมความหมายเลย

ดร.ศรพรฯ : กอนจะใหทางราชการ respond ตอภาคเอกชน มคำถามทคดวาหลายทานกอยากทราบดวย คอเรา debate กนเรองมาตรฐานคณภาพสนคา จากทางเอกชนทง 2 ทานไมแนใจวาเราเขาใจถกหรอไมทในดานหนงทมาตรฐานคณภาพสนคาเปนอปสรรคทางการคา แตในขณะเดยวกนเหมอนจะกระตนใหผผลตปรบปรงคณภาพสนคาใหดขน หมายความวาเอาเขาจรงแลว เราไมจำเปนตองสงไปญปนกไดถา someday เราสามารถทำคณภาพสนคาเราใหด เราสง wherever ไดเพราะฉะนนในทสดแลวมาตรฐานคณภาพสนคาทสงของญปนนตกลงเปนอะไรกนแน ขอฝากไวกอน ตอนนขอใหทางราชการ respond ททางผประกอบการถามเมอคร

ดร.รงสตฯ : อยากจะใหนกถงในเรองคณภาพของสนคาสกนดหนง อยางกรณสนคาผก ทงปรมาณและมลคาลดลง สวนหนงเปนเรองของคณภาพ อกประการหนงทไดรบรายงานจากทญปนคอปจจบนคนญปนนยมทานสนคาทผลตไดภายในประเทศถงรอยละ 80 เพราะเขามนใจในเรองของความปลอดภยและความสดใหมของสนคาทเขาชอบมากกวา อยางทเราสงออกไปญปนบางทอาจจะขนสงไมทนทางเครองบนจะ ตองรอการตรวจเชค ตองใชเวลา 3 - 4 วนหรอบางครงกวาจะถงตลาด ตรงนทำใหเขาไมมนใจ เขายอมซอในประเทศมากกวา สนคาประเภทผกผลไมจงตองเนนในเรองของคณภาพใหมาก ซงกระทรวงเกษตรฯ ใหความสนใจในเรองนมาตลอด บรรจไวในแผนของกระทรวงเลย เรองการผลตสนคาทไดมาตรฐานและมคณภาพ ในป 51 เราไดงบประมาณ 6 พนลานบาททจะทำยทธศาสตร

55

เกยวกบเกษตรอนทรยทปลอดภยและสงเสรมใหเกษตรกรพยายามทจะพฒนาสนคาของตนใหมความปลอดภยมากขน ซงหนวยงานตางๆ ของกระทรวงฯ รวมมอกบเกษตรกร อบรมแนะนำ คาดวา การควบคมคณภาพสนคาและการผลตสนคาใหตรงกบความตองการของตลาดญปนเปนไปไดมากขน ในอนาคตคดวาเราจะผลกดนการผลตสนคาทงปรมาณและมลคาใหสงออกไดมากขน เพราะเปาหมายของเราคอเปนครวของโลก เปนนโยบายท รมว. เกษตรใหความสำคญมาก

คณนฤมลฯ : ถาเราถามวาตลาดญปนมมาตรฐานสงจรงหรอไม เราตองมาดกอนวาเงอนไขทเขาตง สมมตวาเราเปนคนขาย เรากตองไปศกษาตลาดกอนวา เปนไปไดหรอไมทเราจะขายในตลาดน ถาเราสไมไหวเราจะไปตลาดอนไหม แตตองเรยนวาขณะนเขามมาตรฐานเปนตวขนตำ ตองยอมรบวาทกตลาดนใชมาตรฐานสากลนเปนตวขนตำ ถามวามาตรฐานญปนเปนไปตามมาตรฐานนนไหม เขามทงตว ทขนตำและบางตวทขนสงกวา ตวทขนสงกวาเขาทำไดเพราะมหลกฐานทางวทยาศาสตรและขอตกลงทเขาสามารถปกปองคนของเขาไดในการบรโภค ซงกไมผด เพราะเขาทำเรองไปท WTO เปดใหเขาคดเหน เปนไปไดไหม คดเหนอยางไร มขอมลสนบสนนไหม ถามขอมลเขารบไดกมการปรบเปลยนตามทมขอคดเหน เปนกระบวนการอยางมขนตอน กลบมาทตวเราวามาตรฐานทเขาตงขณะนถาเราสงออกผกผลไมมาตรฐานเหลานเราทำไดไหม มเกษตรกรทมสนคาพอทจะสงไดไหม สามารถควบคมเรองสารเคมไดไหม เนองจากวาอยามองแตตลาดญปนอยางเดยว ถาภาษหมดไปทกประเทศจะมมาตรการเหลานมากขน หลงจากนกจะมเรองระบบ Traceability ขนมา ขณะทปจจบนเปนเรองของการสมครใจ อนาคตมองไดเลยวาเปนเรองของการบงคบแนนอน ใหขอมลไดเลยถาหลายทานยงไมคดยงไมศกษา แตถาลองศกษาด ในสวนของ มกอช. ตอนนทำไกดไลน เรอง Traceability ออกมาแลว แตวาเปนแคแนวทาง ตองไปพฒนาอก สามารถสอบถามเราได อกเรองหนงทจะตามมาของญปนอาจจะเกยวของกบสนคาประมงเปนสวนใหญ คอเรอง food allergen ตอนนมขอมลการศกษาออกมาแลววา Jelly fish จะมเรองของการกอภมแพมากขนในสำหรบแตละชวงอาย เพราะฉะนนสงเหลานเราไมรวามาตรการนเปนการกดกนในอนาคตหรอไม ถามวาเขาผดไหมทปกปองสขภาพชวตของคนเรา แมกระทงไมตองสงออก แคคนไทยเรารบประทานกตองเปนหวงเปนกงวลในเรองนเหมอนกน สงเหลานมองวาในการสงออกหรอบรโภคในประเทศกตองมกฎกตกาทเกยวของ แต

56

ถาเรารบไดเรามความปลอดภยในการบรโภค เขามความปลอดภยในการบรโภคแลว เขากมนใจในสนคาเรา อยางททงสองทานไดเรยนแลว วาถาเขามนใจในตวสนคาของเราแลวเขากจะเปนลกคาทอยกบเราอยางยาวนานและเขามอำนาจในการซอทสง ฉะนนเขายอมจายแพงเพอใหไดสนคาทมคณภาพคอนขางด

คณไพชยนตฯ : เวลานทตลาดญปนหนมาเปน Localization คอซอของ พนเมองมากขน แตไมไดหมายความวาโอกาสเราจำกด ถาพดถงโอกาส กฎระเบยบเหลานจรงๆ แลวถาเราดใหด แลวเราคดบวก พวกนเปนโอกาสทจะเขาไปขยาย Market share สวนแบงตลาดทงมลคาและปรมาณ เวลานทจนโดนเรองความปลอดภยดานอาหารเวลาน ลกคาญปนเปลยนทซอจากจนเขามาหาเราและเขามาหาคนทเรารจกมากเหลอเกน สวนหนงกคอยงมปญหาเรองราคา สดทายถาคณทำไดมคณภาพปลอดภยสมำเสมอ ความสมำเสมอตองม ถามสงนถงราคาจะสงกวาเขากซอ ยกตวอยางเชน แตกอนเราไมเคยทำ Spinach หรอปวยเลงแชแขงเลย แตเดยวนตองปลกทเปนพนๆ ตนแตละปเพอทจะทำแชแขงทงๆ ทราคาสงกวาจน เพราะฉะนนนถามองอปสรรคเหลาน ทงหมดผมมองวามนเปนโอกาสสำหรบประเทศไทย ทงหมดกลบมาอยทเราวาเราจดการภายในบานเราไดหรอไม แตประเภททเขาหามนำเขาตองแก และวธการทพดไววาอยางหนอไมฝรงถาเขาแบนเรา หมายถงวา 100% ซงใชเวลาสามวนคาใชจายกบคณภาพมนจะเสอมลง ขณะทฟลปปนสคอยจองอยตลอด ตลาดไทยลดเมอไรฟลปปนสเขาแทรกเลย เขาไดเปรยบเรองตนทนการผลตอยแลวแตทเราขายไดเพราะคณภาพเราดกวามาก แตพอเกดปญหาเขาแทรกทนท สงนเปนเรองเรงดวน เราตองไมคอยใหเขาเปนคนเสนอ ทางภาครฐของเราตองเสนอแกไข เขามสทธทจะหามนำเขาแตควรจะหามปรบบรษทหรอวาผสงออกทมปญหา ไมควรทจะหามผลผลตจากไทยทงหมด และเราตองยอนกลบมาทวธการจดการภายในของเรา ในการควบคมผสงออกใหไดมาตรฐาน ถาสงออกญปนไดกสงออกทอนได อยาไปคดวาญปนรกษากฎระเบยบหรอรกษาความเขมงวดอยางเดยว ทกแหงในโลกกเดนมาทางนทงนน ถาเราไมปรบตวกคงจะโทษใครไมได

ดร.ศรพรฯ : เหนดวยวาเรามโอกาสมากในญปนท food self-sufficiency rate เขาตำสดในประเทศพฒนาแลวทงหมด ตอนนอยทรอยละ 40 คดจาก calorie base กระทรวงเกษตรญปนประกาศนโยบายชดเจนวาจะเพมไปทรอยละ 45 ผานมา

57

ประมาณ 2-3 ปแลวยงขนไมได แตคดวาประเดนทเสนอมามสองประเดนคอทำอยางไรในอนาคตเราถงจะเจรจาใหชนดของสนคาทหามนำเขาอยขณะนเปดได ชนดทหามนำเขาเปนการเลอกปฏบตหรอไม เพราะฉะนนอาจจะตองคดวาถาทำ JTEPA กนแลว หรอมขอตกลงการคาเสรกบอาเซยนแลวในอนาคตจะชวยหรอไม ชนดของสนคาเราตองการขยายชนด ประเดนทสองคอในกระบวนการทมการหามนำเขา ทำอยางไรจงจะหามนำเขาเฉพาะบรษททมปญหา คอตอนนเขาใช country base คอเจอบรษทไหนกตามใชชอประเทศไทยคอหยดนำเขาทงหมด ซงมผล ทกทานกทราบวาถาถกกก 2 วนกจบ ตอใหปลอยออกมากขายไมไดแลว ตอไปทอาหารแชแขงวา ประเดนมาตรฐานเปนอปสรรคหรอไม และมประเดนทอยากฝากภาครฐหรอไม

คณอาทรฯ : ประเดนทเปนอปสรรคมพวกกฎระเบยบตางๆ แตไมใชระหวางรฐตอรฐ แตเปนผนำเขาเอง เปนลกคาทจะการนตสนคาวากนแลวทองเสยมาจากไหน และตอง taste วากงมาจากบอไหน และบอนนเลยงดวยอะไร แลวมาวเคราะหวามนม effect อะไร คอคนทเปนผขายอยากจะการนตแกผซอ มาตรฐานญปนจกจกและยาก แตวาเปน certificate อยางหนง ซงถาเราสงไปญปนได วนหนงลกคายโรปกมาซอจากเราเพราะเราขายญปนได ถาม HACCP HACCP กคอบรรพบรษของ ISO ถาม HACCP แลวมขนตอนการ QA ญปนเปนชาตแรกๆ ทใช QA QAคอจะเชค ทกขนตอน ไมมระบบไหนในโลกทรดกมเทาระบบนแลว อกเรองหนงเปน allergen

58

ททางภาครฐบอกวา allergen จากอเมรกาคอจะม case ทเดน ทแพ peanut butter แลวเสยชวต วนหนงพาลกชายไปกนไอตมกปอนไอตมใหลกกนโดยทไมทราบวา คณแมหาม อก 2 นาท ลกชายปากเปนครฑ เพราะแพถวเหลองทผสมอยในไอตมนน คณหมอบอกวา ถาใหทานอกชอน ลกจะหายใจไมออกเพราะทำใหหลอดลมพอง ตองเอาตะเกยบมาแทงทคอหอย ถาไมเจอกบตวกไมรสก คนไทยมสวนผสมอะไรกใสไปกอน แตพอเกดกบตวเองเพงรวาเวรกรรมมจรง สงทเขาเปนหวงคอสงทเขาตองใหทำมน make sense คอเราใหบตรหลานเรากนเองใหคนทบานเรากน ถาเกดเหตการณขนเราจะ trace กลบไปไดไหม ผมวาปญหาของญปนกคอเปนอะไรท ไมสนสด การพฒนาของเขาจะพฒนาไปเรอยๆ ปญหาคอเราตามเขาไมทน ผมยอมรบวา ในฝายสนคาประมง กรมประมงเราตามญปนทนทกกาว แตวาหนวยงานอนของเราตามญปนไมทน ขอฝากไววาสนคาเราทสงออกไปมมาตรฐานดเยยม เปนแชมปมา 10 กวาสมย แตสนคานำเขาเราเอาอะไรมากไดงายเหลอเกน

ดร.ศรพรฯ : เปนคำถามทดมาก เปนประเดนทเรา debate เยอะเหมอนกนโดยเฉพาะทางวชาการในระยะหลง คอทางภาควชาการทตอบทางภาครฐคอทางภาคเอกชนวงไปทาง standard สากล การปกปองผบรโภคภายในเปนหนาททภาครฐตองดแลเรา ในฐานะทเปนผบรโภคเปนคำถามทเราถามเหมอนกนวา standard ผบรโภคคออะไร รวมทง standard สนคาทสงออกดวยในแงทวามความตางไหมระหวางสนคาสงออกกบสนคาภายใน ขอฝากไวกอน ประเดนสำคญทอยากใหภาครฐตอบคอวาเราจะเจรจาในเรองชนดของสนคาทหามนำเขาจากญปนหรอไม ในอนาคตเราม ชองทางอะไรหรอไม

คณนฤมลฯ : ประเดนทวาทางญปนจะเปดเขาไดหรอไมได ญปนจะม list วาสนคาทอยใน list ถาจะเขาญปนตองมการประเมนความเสยง เพราะฉะนนสนคา ทเปนผกผลไมทไมไดอยใน list เหลานกสามารถสงออกได โดยไปขอใบแนบ อยางผลไมกกรมวชาการฯ list เหลานจะมมากทดฉนกมอย ถาใครสนใจกมาดได ถามวามโอกาสทจะเปดไหม คำถามกคอทำไมเราเปดสมโอกบพรกหวาน ในบางประเทศอาจจะไมไดบอกวาจะเปด ณ จดหนง เวลาภาคเอกชนตองการใหเราเปด เราประสานงานกบกรมวชาการเกษตรในการเตรยมขอมลในดานการวจย ไปขอเปดตลาดสกหนงปครง ซงชวงนเปนชวงแลกเปลยนขอมลระหวางกนอย ดวาสามารถสงเขาญปนได

59

โดยทไมม treatment หรอม treatment อยางมงคด สงทจะทำคออบไอนำคอ heat treatment ท 47 องศา 20 นาทกอนการสงออก สงนคอการประเมนความเสยง แต ไมไดหมายความวาตอนนสงได 6 ชนดกสงได 6 ชนด ขอบอกผประกอบการวา มกอช. ไมสามารถบอกไดวาเราจะเปดโนนเปดน เพราะเราไมใชผปฏบตและไมใช ผสงออก เพราะฉะนนอยากจะขอขอมลจากทกทานเพราะเราคงไมทำแคปน อยากทำยทธศาสตรวามองไปอก 5 ปเราจะทำอะไร เราอยากจะสงออกอะไร เราตองกลบไปคยกบคนทกรมฯ วามขอมลของแมลงวนบางตว ชนดนจะเปดกอนไหม คงไมบอกวา ปหนาจะประชมกบญปนแลวจะเปดอะไร อยากไดขอมลของทกทานเพราะวา เหมาะสมทสด ไมมอะไรดกวาในสวนของผลประโยชนของประเทศ ในสวนทสอง ทบอกวาหนอไมฝรงถกกกรอยละ 100 เปน 1 ใน 22 รายการทโดนอยในขณะน ถามวาเปนไปไดไหมทกกเฉพาะบรษททมปญหา มสองเคสทเกดขนเมอป 49-50 กรณเมดแมงลก เจอแอฟลาทอกซน แตกระบเปนรายบรษททสงไปขณะนน อกรายคอมะมวงทสงออก บรษทญปนนำเขาไป 14 บรษท เจอ 1 บรษททมปญหา เจอสารโคปโคนาโซนทใชในการปองกนเชอรา 1 จดกวา วธการใชคอเรามการใชผดรปแบบจรงๆ สารนใชฉดปองกนเชอราทงไว 48 ชวโมงกสลายไปกบอากาศแลวแตสงทเจอ คอเกษตรกรนำผามาชบโคปโคนาโซนมาลบผลมะมวงแลวลงกลอง ตรวจเทาไหรกเจอแนนอน กเปนปญหาในการปฏบตเขาตงกฎระเบยบไวถกตอง เราตองมาดวาเปนไปตาม Instruction หรอคำทใชหรอไม มฉะนนเหตการณทเจรจาแลวขณะนนแทนทจะถกแบนทงประเทศกแบนเปนบรษทเดยว 22 รายการนกไมไดนงนอนใจ อยใน agenda ท มกอช. สงไปใหญปนแลว ขณะนทเตรยมแลวมขอมลเบองตนคอ กลวยหอม เพราะกลวยหอมทบานลาด เราทำตลาดมาระยะหนงแลวเมอตนปทผานมา มการสงออกไปแลว เขามการตรวจรอยละ 100 แลวเราเสยโอกาส ความเชอมนทเสยไปเราตองใชเวลา เราตองไปทบทวนระบบใหม เพราะเดมทกลวยหอมทองไมตองจดทะเบยนกบกรมวชาการเกษตรในการสงออก แตตอนนสถานการณเปนแบบน เราตองยอมรบวาเราเสนอ control measure ใหเกดความมนใจในระดบหนง คงตองมการจดทะเบยนผสงออกกลวยหอม จะเรยนทกทานวาสงเหลานอาจจะตองขยายไปยงสนคาตวอนดวยเพอความมนใจ เราภาครฐกขอเปนเครองมอตวหนง ทสามารถตอรองเขาไดในเบองตน แลวกสงททางทานประมงไดบอกวาเรอง traceability เปนของภาคเอกชน แตวาเวลาทแจงเขาจะแจงมาทภาครฐ อยาง

60

agreement นเรากเปน contact point ตองมการประสานงานในเรองเหลาน เพมเตมเลกนอยในเรอง food allergen กลบไปดสถตขณะน ในเดก ปจจบนนแพเยอะมาก นมบางชนดตองทานนมชนดพเศษ อาจเปน indicator ตวหนงทวาการ รบประทานอาหารในปจจบนตองตระหนกถงคนในประเทศมากขน บางเรองถา หลกเลยงไดหาสนคาทมนใจดกวา ขณะนเรามนโยบายใหมาตรฐานตว Q คงจะ เขมขนขน อยางนอยเปนการการนตวามาตรฐานตว Q ดในระดบหนง แตไมได บอกวาดทสดในขณะน แตทเรารคอเจอสนคาทมตว Q แลวจะมความปลอดภยในระดบเบองตนได

ดร.รงสตฯ : จรงแลวเรองมาตรฐานคณภาพสนคาเปนเรองของ มกอช. แตอยากจะเพมของการเจรจาสนคาตวใดหามไมหาม เราจะมกลไกภายใต JTEPA ผานคณะอนกรรมาการดาน SPS ไมวาจะเปน issue ใดๆ หรอขอหวงใยของเอกชนสงมาทกระทรวงเกษตรฯ เรากจด forum ขนเพอนำทมไปเจรจากบญปน ไมวาจะเปนประเดนทกอยางเกยวกบญปน แตการแกปญหาบางอยางอาจตองใชเวลา

ดร.ศรพรฯ : เอาเขาจรงแลวดเหมอนภาคเอกชนจะม demand วา เราอยากสงอนนไปจะไดไหม ซงไมไดอยในลสต เสรจแลวกมาคยกบภาครฐ ภาครฐกมาเตรยม infrastructure สำหรบการสงออก ปญหาทหลายๆ ทานเคยถามมาแลว คอญปนจะเปนตลาดพเศษ มกำลงซอสง และสนใจเรองสขภาพมาก อยางเชน สนคา organic สนคา fair trade ทตอนน popular มากในยโรป มอนาคตทสดใสประมาณไหน สองกคอเรามความสามารถในเรองของ supply คณภาพมาตรฐานทเพยงพอทจะสงหรอไม ถามองในแงของผประกอบการรายใหญ เพราะมองแบบผประกอบการรายยอยจะเปนอกวธ

คณอาธรฯ : ม 2 levels ของสนคาทจะขาย สวนหนงเปนสนคาททานทวๆ ไป อก level หนงคอเฉพาะกลม ททำทวๆ ไป คอ ถาเราสามารถทำตาม standard เขาได หรอวา keep quality และ keep price ราคาไมขนลงมากและคณภาพสมำเสมอ และตอนนเปนไปไดวาสงทคนไทยจะเพม volume ไดเนองจากวาจนและเวยดนามมปญหาคอในตวกงจะพบสารทมไบโอตก เมองไทยสามารถผานไดใน ตอนน แตวาในตอนนจนกบเวยดนามกมหนากมตาแกปญหากนอย ในตอนนเราตองตกตวง ทำสนคาทมคณภาพดใหนานทสดเทาทจะนานได สอง เราตองไปขางหนา

61

ไมใชวาเราจะ enjoy today พรงนตองเตรยมอะไร เชน เมนใหมๆ standard แปลกๆ ทคนอนทำไมได เชน เรอง organic สนคาอนทรยทงหลายทเปนสงทเฉพาะกลมมากๆ จรงๆ ญปนมคนแกมากและมเดกนอย ทกงขายไมไดเพราะวยรนกนแตแฮมเบอรเกอร ทานไกคาราเกะ พวกกงพวกปลาเปนของลาสมย มกลนคาว ตองทานพวกไรสไรกลน แตถาเราจะเจาะตลาดตอนนเราจะเจาะสนคาคนแก เมออาทตยทแลวมคนมาคยวาจะทำสนคาเกยวกบคนแกในบานพกคนชรา/โรงพยาบาลทานกน กคอวาเอาสารอาหารทกอยางมาบดรวมกน และกนำมา form ใหคนทานไดเลย หรอวาเปนอะไรกแลวแตทเพอสขภาพหรออะไรกแลวแตทคอเลสเตอรอลสง คนญปน คอเลสเตอรอลสงมาก ทงดมเหลา/สบบหร และกมอาหารพวกนทเราไปเตมตางๆ เชน วตามน กเปนชองทางตางๆ ทเราทำได นนคอการกาวไปขางหนา แตวาทกวนน ทเราตองพงระวงไวคอเวยดนามกบจนกำลงแกตวอย รฐบาลเขาใสเงนมากในการแกไขปญหาน เพราะตลาดญปนเปน margin อยเทยบตลาดกบยโรปหรออเมรกา เขายงพอจายไดเพอสนคาทตองการ แตอเมรกากบยโรปอาจจะมใบสง แตเขาจายไดเทานในราคาตลาด แตญปนพอจายไดในเชงของ demand ในตลาดของเขา เพราะฉะนนยงมอนาคตในตลาดญปน แตวาปรมาณไมหวอหวา แตวามตของตลาดทจะกระจายเพมตอไปยงพอมอนาคต

คณไพชยนตฯ : ในแงของเกษตรอนทรยและการปรบคณภาพขนไป ผมคดวาเราไมมทางเลอก ในแงมวลรวมของประเทศ ตนทนการผลตเราสงกวาจนในสนคาทวๆ ไปและสนคาเกษตรดวย สงกวาเวยดนาม เพราะฉะนนทเรามตนทนสงกวา เชน ขณะนเราขายขาวเกรดตำสเวยดนามไมได เขาถกกวาเราตองหน ไปทำขาวหอมมะล ไปทำขาวทเกรดสงขน สงนเปนสจธรรม เหมอนรองเทา แรกๆ กอตาล แลวมา เมองไทยแลวกหนไปเวยดนาม ไปกมพชา เปนธรรมดา เพราะฉะนนเราจะตองทำการพฒนาคณภาพ ถาพดถงการทำเกษตรอนทรย โอกาสทจะไดรบความสนใจ หรอการพจารณาจากลกคามสงและจากประสบการณเรา เราไมคดวาการทำเกษตรอนทรยจะตองขายในราคาทแพงกวาของทใช จรงๆ แลวถาทำใหด เราเขาใจตนทนของสนคาบางประเทศททำเกษตรอนทรยจะลดตำลงกวาทใชยาเคมหรอปยเคมในแปลงเกษตร เพราะฉะนนถาตอบตรงๆ กคอวาไมมทางเลอก ตองไป แลวไมใชไปแลวไปหยด ตองพฒนาตอเนองไปเรอยๆ ตองหนเขาไป ไมใหเขาตามทน อยาคดวามคณภาพทดมความปลอดภยแลวพอ วนนงเขากตามเราทน ถาวนนเราม และถงเวลานนตนทนเขา

62

ถกกวาเรากคงไมมโอกาสทจะขยายตลาดหรอแขงขนในตลาด เพราะฉะนนเปนเรอง dynamic มองในรปของ static หรอพอใจในรปของสงทเราทำสำเรจแลว ผานมาสบปแลวแลวคดจะทำอยางเดม ผมวาอนาคตคงไมม ตอบไดเลยวาไมมทางเลย อกเรองทอยากจะฝากไวคอ บางอยาง อยาง positive list บางคนคดวาเปนอปสรรค แตจรงๆ แลว positive list ชวยมาก เพราะนอก positive list คอ 0.01 หมด จรงๆ แลวกรมวชาการฯ ควรใหญปนเพม positive list เราตองไปศกษาวาในบานเรายงตองใชสารเคมประเภทไหนซงไมไดอยใน positive list แตเราตองผลกดนใหอยใน positive list และดวย fabric paper ทเราจะไปโตเถยงตกลงกน เพราะไมใช 0.01 อยามองวา positive list เปนลบเปนบวก ถาไมม positive list และทงหมดเปน 0.01 คงจะเปนอกคาหนงเลย อกเรองหนงทอยากจะฝากทกทานและฝากหนวยงานของรฐ ผมวาเรามเวลาไมมากนกในการแกไขกฎระเบยบและควบคมมาตรฐานสนคาทสงออก ถาทำแบบธระไมใช ประเทศไทยเปนเสรใครอยากจะสงกสง ใครอยากจะคากคา ตลาดเราจะโดนทำลายหมด สมมตผมอยากจะทำลายตลาดในประเทศไทย เรองมงคดหรอหนอไมฝรงหรอกง ผมกมาตงบรษทในไทย สงของท ไมดออกไป ถงบรษทโดนปดกไมเปนไร ผมไมแนใจวาสงนเกดขนแลวหรอยงในปจจบน ตลาดทเรยนซงเราเคยครองตลาดมากอนหนาน ตอนนพดถงทเรยนไทย ผบรโภคสวนใหญกคงจะเบนหนาหน เพราะวาคนตางชาตทเขามาจะเปนทงไตหวน ฮองกงตางๆ เขาหวกระเปาเขามาเชาหองแถว แลวเหมาสวนซอ และกดตลาด ถาทางโนนราคาด เขากสงตดทงสวน คณภาพดไมดไมเปนไรสงไปกอน เอากำไรแลวกไป ถาเราปลอยใหเปนแบบน ผกอการรายไมตองเอาระเบดมา ใชเงนไมกสบลานบาท

63

สามารถทำลายธรกจสงออกของไทยไดทงหมด และผมเชอวาอาจจะมมอปนรบจางอยแลวกได เพราะฉะนนเรองททานนงนอนใจแลวบอกวาการคาเสรใครอยากคากคา

ดร.รงสตฯ : เนองจากทางภาคเอกชน 2 ทานเหนดวยวาเกษตรอนทรย สามารถทำเปน listed market และเปนเรองทหลกเลยงไมได ซงกตรงกบแนวทางการพฒนาการเกษตรของกระทรวงเกษตรฯ อยแลว เรองใหความสำคญเรองเกษตรอนทรยเปนลำดบแรกเลย ทไดกลาวในเบองตนวาไดเงนงบประมาณมาเกอบพนลานบาททจะพฒนาเกษตรอนทรยทงพช สตว ประมง ทกอยางใหสามารถเปนทตองการของตางประเทศอยแลว

คณนฤมลฯ : สวนตวเหนดวยกบทงสองทานวาในสถานการณญปนขณะนนาจะเปนโอกาสทดของผสงออกไทย เนองจากจนมปญหาตงแต เกยวซา จนกระทงพบเมลามนในไกทอดสงญปน นาจะเปนอกโอกาสทเราไดเหมอนกน แตตองไมละเลย จรงๆ วาตองเปนไปตามมาตรฐานของเขา ไมเชนนนเราอาจจะตองมปญหาดวยเชนกน ในขณะนกขอเรยนเปนขอมลวา ไดรบขอมลจากสำนกทปรกษาการเกษตรทโตเกยวสงมาวาสงท เกดขนในญปนเกยวกบสถานการณดานอาหารวา ญปนไดออก guideline มา ทานสามารถเปดไดจากเวบไซตของ มกอช. เปนขอมลทพงเขามาเมอเดอนมถนายน สวนในเรองของ organic เหนดวยวาตอง listed market เทานน คนไทยบอกวาขาวหอมมะลกบ organic ไมไดตางกน ทำไมตองจายมากกวา อนนตองสำหรบ listed market อยางเดยว การผลตในประเทศขณะน รอยละ 96% สงออกรอยละ 4 สวนใหญเปนประเภทของคนกรงเทพฯ เพราะเนนเรอง life style ตองการเนนสขภาพมากกวารอยละ 96 ทสงออกสวนใหญเปน organic ในขณะนญปนสงออกไดเพยงจำนวนหนง สงทดร.รงสตไดเนนตรงนคอเรองของปญหาการลดใชสารเคมในแปลงปลกพชผก organic เปนอกชองทางหนงสำหรบผทจะเลอกในการทจะลดใชสารเคม เพราะตวทานใชกกอใหเกดปญหาสขภาพทานเองอก อกสวนหนง มกอช. จะทำการเทยบระบบมาตรฐานในการทจะใช แจซ mark และ organic แจซ mark กำลงอยในชวงของการดำเนนการ เรยนเปนขอมลใหทราบเผอทานใดสนใจสงสนคา organic ไป

คณอาธรฯ : ขอเสรมวา ตอนนสนคา organic นาจะเปนสนคาทหวอหวาในตลาด แตเปนสนคาทจบตองยากมากทสด ในเวลานกรมประมง กระทรวงเกษตรฯ อยากจะเนนสนคา organics เนองจากเชยวชาญเรอง science แตวาจรงๆ แลวจบ

64

ตองยากเพราะวาอยางทสำนกงานมาตรฐานคยวาดกวายงไง เราเรยนทกเวทวา organic ตลอด แตเราไมมการ communication เลยวาดวายงไง อยากฝากไวอกเรองหนงทจบตองไดวา การพฒนาผลตภณฑทางดาน packaging ดานการแปรรปใหสะดวกทจะนำไปประกอบอาหารไดงายขน นเปนอก angle หนงทวาจะพอทำไดอย organic กใชวาไมสนบสนน ยงสนบสนนอย แตวาเจอคำถามทวาตางกนอยางไร

คณนฤมลฯ : จรงๆ แลวขณะนถามวา organic ทกคนรจกไหม จรงๆ แลว organic คออะไร เพราะวาทกวนนในตลาดเราไปดคำวาผกปลอดสารพษ ผกไร สารพษ แลวก organic คำถามงายๆ อยางนยงเขาใจไมตรงกนเลย ทกคนตองเขาใจกอนวา organic คออะไร และมเงอนไขวาจะตองไมใชสารเคมเลย ถามวาเปนมาตรฐานบงคบไหม ตอบไดเลยวาไมจำเปนตองบงคบโดยกฎระเบยบ เพราะมนบงคบในตวเองอยแลว ตอนนสงทกระทรวงเกษตรฯ ไดทำไปในยทธศาสตรกคอ เรองขาวอนทรยในภาคอสาน อกรปแบบหนงทจะทำใหรอดคอ การรวมกลมของเกษตรกรผปลก

ผแทนจากกระทรวงสาธารณสข : จะขอ share ขอมลทรบทราบจากทเราทำงาน พอดไดมโอกาสไปอบรมทญปนเรอง food safety progressive making and management ไดไปเรยนรเกยวกบระบบทญปนดแล จรงๆ แลวญปนคอนขางเอาใจใส เขานำเขาผกปวยเลงแลวปรากฏวาเจอยาฆาแมลงสง เขาจะตองทำลายทงและจะตองรบเพราะเขาจะจดเลยงทำใหเสยชอเสยงได สงทนำเขาไปจากเราไมไดมาตรฐานและยงอนตรายดวย ทำใหเขาตองรบขวนขวายหาวตถดบนนอยางทนท ทนควน ประเดนทสอง ปทแลวหรอตนปนกมเรองของขาวโพดฝกออนทเราสงไป ตอนแรกไดขาววาไมไดสงญปน แตเปนผลมาจากทมคนปวยพบซกกอราซอนไน ทเดนมารกและออสเตรเลยแจงกลบมา ตอมาพบวามสงญปนดวย จรงๆ แลวนเจอบรษทหนง ขอมลเวลาสงไปเจอทประเทศหนงเขาจะแจงไปองคการอนามยโลก ซงจะมศนยกลางทเรยกวา international food safety emergency alert ตรงนเขาจะแจงขอมลไปประเทศตางๆ และสอบถามมายงประเทศไทยดวยวาใหสบสวนวาสนคาตวนสงไปประเทศใดบาง ถามสงไปแลวเกดมผปวยขนมา ขอให recall สนคาหรอสตอกเลย ตรงนจะสรางชอเสยงใหกบประเทศวา เราซอสตยและโปรงใส มจรยธรรมทจะ protect ผบรโภคทงในประเทศและตางประเทศดวย ขอเสนอวา

65

นาทจะ register ผลตภณฑทเราสงออกและให trace back กลบไดวามาจากไหนทนททเกดเหตการณขน ทางกระทรวงสาธารณสขกขอความรวมมอไปยงองคการอนามยโลกวาขอใหแจงประเทศเหลานนวา ตอนนเราสบสวนไดแลววามาจากโรงงานไหนจงหวดไหน บอกเฉพาะสถานทนน ไมใชแความาจากประเทศไทย ญปน sensitive มาก ทงๆ ทบอกไปแลววามาจากจงหวดไหน เขายงสตอกสนคาของเราไวทกรายการทเปนขาวโพดจากไทย ไมใชเฉพาะขาวโพดฝกออนสดเทานน แตเปน ขาวโพดกระปอง ถกอยางถกแบนหมด ทำใหกระทบไปยาวเสยหายเปนมลคาหลายลานบาท ญปนจะมการปรบเปลยนอยตลอดเวลา ทงองคกรทดแลดวย เดมทม Department of food medication กเปลยนเปน Department of food safety ชวงทเราเรมม มกอช. ชวงนนเขากเรมปรบองคกรเขาแลว แลวเขากม food safety commission ซงขนอยกบ cabinet office เรยกประชมทนททนควนทเกดกรณเกยวซา เขาสงผเชยวชาญจากญปนไปประจำอยทจนเพอไปทำเรองนโดยเฉพาะ จะมองเหนวาญปนจะตนตวอยตลอดเวลา การจดทำมาตรฐานจะเปนอสระ ไมทำตามอะไรทกำหนดไวแลวและเชอทกอยางตามนน แตเขาจะมนกวจยของเขาเอง และเขากจะเสนอความเหนทางวชาการซงองคกรกฟงความเหนของญปน บางครงมาตรฐานกสงอยางทเราคยกน ซงองคกรกฟง อกเรองหนงคอเรองของ organic สงทจะตองระมดระวงนอกจากเรองของยาฆาแมลงแลว ยงอาจจะมเรองเชอจลนทรย ซงเราเจอพวก herb ทสงไปยโรป ท EU เขาตกลบเมอ 2 ปทแลว อยางกรณทขาวโพดฝกออนเพราะวาในตว packing house แตละตวทเอามารวบรวมไมถกสขลกษณะ ตรงนเปนเรองทจะตองระมดระวง ในกระบวนการเราจะตองเขาไปตดตาม อกเรองหนงคอ packaging ตอนนกระแสในเรองของ food safety แผกระจายมากทงโลก ในเรองของ packaging ของเรากนาจะมปญหาอยบางแตวายงไมมใครหยบขนมา หรอไมตรวจเจอเทาไร

ผแทนสมาคมผเลยงไกเนอเพอการสงออก : อยากจะสอบถามเรอง ไขหวดนก ไดทราบขาววาเมอตนปทผานมา เราปลอด 90 วนไปแลว เพราะฉะนน รมว. กระทรวงเกษตรฯ บนไปเจรจาขอใหญปนมการเปดเจรจาการคาไกสดแชแขงแตหลงจากทกลบมากยงไมสามารถเปดการคาได เนองจากตองมาเจรจาเรองความปลอดภย ทาง food safety ของ JTEPA อยากถามวาจะเรมเจรจาเมอไร เพราะนบจากททาน รมว. ไปกประมาณ 9 เดอนแลว จรงๆ แลวเงอนไขทญปนระงบไกสด

66

สงออกจากประเทศไทย เพราะพบปญหาไขหวดนก ญปนกอางตามหลกของ OAE ซงเรากเปนประเทศผผลตทอยในกฎเกณฑ ถาระงบเรากหยดการสงออก แลวกมาปฏบตโดยกระทรวงเกษตรฯ โดยกรมปศสตวออกเรองมาตรฐานฟารมและ implement กบทงประเทศ ทกวนนทกฟารมเพอการสงออกไดปรบระบบจนเปนฟารมทปลอดภย กอนจะสงไกเขาโรงงาน กเกบตวอยาง ตรวจ lab ซงปลอดไขหวดนกมา ผล lab ทยนยนมา 4 ปแลว นาจะเปนสงทยนยนระบบของประเทศเราไดวามนคงและแนนอน ถาวนนเราเจรจากบญปน เรองทชดเจนใน OAE แลวและปลอดภยแลว เรานาจะเจรจาเลยเพอใหเกดการคาการสงออกได

คณนฤมลฯ : จรงๆ แลวเรองของการ request ผเชยวชาญมาตรวจ หลงจากทเราปลอดไขหวดนก เราปลอดไขหวดนกเมอ 25 เมษายน หลงจากนนตามกฎของ OAE จะตอง 45 วนถงจะสงออกได หลงจากนนกจะม schedule ทจะม ผเชยวชาญจากญปนมาตรวจประมาณกลางเดอนกรกฎา แตวาเขาขอเลอนไป ตอนนกกำลง reschedule กนดอกท เมอวานนกไดมการ request เรองนเขาไปแลว สวนอกคำถามหนงเรองคณะกรรมการ food safety จะประชมไดเมอไรนน ขณะนตามหนงสอทเราสงไปอยางเปนทางการผานทางกระทรวงการตางประเทศ ขอกลางเดอนพฤศจกายน แตวาทางญปนบอกวาเนองจาก agenda ทเราสงไป มสวนทเกยวของกบกระทรวงสาธารณสขและหนวยงานอนทเกยวของ เขาตองสงเชญประชมและขอขอคดเหนของฝายไทย รวมทงสง agenda ของญปนมาใหเราดวย ขณะนดเวลาทำการแลวคงเปนประมาณมกราคมปหนา

67

ดร.ศรพร วชชวลค : ภาคเกษตรเปนภาคทคาดหวงวาจะไดรบประโยชนมากทสดจากการทำขอตกลงการคาเสร เออ เมอสกคร ตวแทนจากฝายกจการตวแทนจากภาคเอกชน กไดยนยนสงนนอยพอสมควร กคอวา JTEPA ชวยทำใหการสงออกเพมมากขน ทำใหเราปรบปรงแลวกเรยนรอะไรตางๆ ไดเพมมากขน นะคะ มาตรฐานญปนอยางทเราทราบกนเปนมาตรฐานสง แตถาเราสงออกไปได ทอนเรากสงได เพราะฉะนนในแงหนงเรากไดเรยนรแลว กไดประโยชนจาก JTEPA นะคะ อกสวนหนงของ JTEPA ทเปนอะไรทแตกตางอยางทไดเรยนเมอสกคร คอวา มสวนของความรวมมอภาคเกษตร และความรวมมอภาคเกษตรสวนนนเราคอนขางมนใจ แลวกอยากเหนประโยชนทจะเกดขนในอนาคต โดยเฉพาะ section น คนทไดรบประโยชนจากการทำขอตกลงอยางชดเจน นนกคอ เกษตรกรของเรานเองคะ ภายใตขอตกลงของ JTEPA นมสวนหนงทพดถงความรวมมอโดยตรงระหวางสหกรณตอสหกรณนะคะ หลายทานทราบแลววาสหกรณของญปนนเปนสหกรณท เขมแขงมากนะคะ เราไดเรยนรหลายอยางจากสหกรณของญปน ทนบายนเราจะคยกนวาจากความคาดหวงนน 1 ปผานไปแลวเกดอะไรขนบาง

ภาคเกษตร-สหกรณ

68

คณจตรกร สามประดษฐ (รองอธบดกรมสงเสรมสหกรณ) : กอนอนตองขอบพระคณทางกระทรวงการตางประเทศนะครบทใหโอกาสกรมสงเสรมสหกรณและกสหกรณกลมเกษตรกรไดมาอยบนเวทแหงนในวนนนะครบ เรองของสหกรณนะครบ ในประเทศไทยไดกำเนดมา 92 ป อยากจะกราบเรยนนะครบวา ภายใน 92 ป กเรมตนจากทน 3,000 กวาบาท ปจจบนสหกรณมทนในการดำเนนงานประมาณ 1 ลานบาทนะครบ ประมาณนน แลวกถายงสภาวะเศรษฐกจในปจจบนเปนเชนนเรากยงเปนหวง ถาระบบสหกรณพงนะครบ 1 ลานลานพงน ประเทศชาต กคงจะแยนะครบ ในเรองการคาระหวางสหกรณไทยกบสหกรณญปนนเรมประมาณป 2532 จดเรมตนอยตรงนนแหละครบ แตคากนเปนหลกจรงๆ ประมาณป 2534 - 2535 การคาระหวางสหกรณไทยกบญปนไมไดเปนการคาระหวางประเทศ ไมใช นะครบ เปนการปฏบตตามทสหกรณเคาปฏบตกนทวไป สหกรณนนเคากมหลกอย 7 ขอ ความรวมมอระหวางสหกรณนเปนหลกขอท 6 ของสหกรณ ซงสหกรณทวโลกนะครบ ระบบสหกรณนเปนสทธทางเศรษฐกจสทธหนง เขาบอกวาถาเขามาอยในระบบนตองชวยเหลอ จะตองชวยเหลอซงกนและกน ระบบสหกรณตองชวยเหลอ ซงกนและกน ดงนนในเรองนนะครบไดกำเนดขนมาเรมตนนะครบ ผมอยากจะเรยนวาการคาระหวางสหกรณเปนการคาระหวางความรวมมอกน เปนการคาทเขาใจซงกนและกนนะครบ เปนการคาดวยความเขาใจซงกนและกน ผมเนนตรงเรองนเลย นะครบ ผมอยากจะเรยนนะครบ ณ ปจจบนน เราทำการคากบญปน ญปนสงเจาหนาทมาแนะนำเราทกเรองนะครบ ควบคมคณภาพใหทกเรอง ตงแตเรมปลก คดพนท เลอกพนธเลยนะครบ การดแลบำรงรกษา จนสดทายกเกบเกยวและสงกลบไปทญปนนะครบ แลวกจากญปนกลมเกษตรกรกรบสงไป แลวกจำหนายไปยงสหกรณซงเปนผบรโภคโดยตรง สหกรณของเรา สหกรณสมาชกบานลาด สหกรณการเกษตรททายาง แลวกกลมเกษตรกรทงคาวด แตคคากบสหกรณการเกษตรบานลาดกบกลมเกษตรกรทงคาวด เคาเปนสหกรณผบรโภคครบ เราผลตกลวยเคาเปนคนกนกลวยทญปน ดงนนนะครบ บางครงบางคราวสมาชกสหกรณผบรโภคหรอชาวญปนทกนกลวยนะครบ เคาวางๆ มเงนกอยากมาเทยวเมองไทย เคาอยากไปดทบานลาด ไปดททายางวาผลตภณฑกลวยไงละครบ แมแตบางครงน บางครงนะครบ เคายงไปกบเกษตรกรกบสมาชกสหกรณของเราซงปลกกลวย ไปพกคาง home stay อยางไรอยางนน นคอสงทเกดขนนะครบ ในเรองของความรวมมอกนระหวาง

69

สหกรณ ผมอยากจะเรยนนะครบวา บานเราไมวาเกษตรกรไทย ไมวาผม ไมวาคณ หาอะไรตามใจคอไทยแท นคอคนไทยนะครบ ดงนนแคขอเรามารวม สหกรณเรา มารวมกบญปน ตอนนโควตาเราไมอนแลวนะครบ ญปนบอกวาเราทำไดเทาไหร สงไปไดเลย แตเราไมสามารถทจะขยายพนทปลกไดเพยงพอกบความตองการ ผมวาเกษตรกรเราไมคอยจะมวนยเทาไหร กเหมอนกบผม กเหมอนกบญาตผมนะครบกคงจะประมาณนน นคอสงทเกดขน แตวาพอเรากบเคาทำใหเกดวนยขนนะครบ ทำใหเกษตรกรของเรานนมคณภาพ เพราะวาของเคานนตองมคณภาพทกอยาง ตงแตผผลต ตงแตสนคา ถาเรามสนคาทมคณภาพ แนนอนครบเราจะจำหนายเทาไร เคาสามารถรบสนคาของเราไดอยางเตมท นคอเรองทเกดขน ผมขอบอกวา ในเรองของการคาระหวางสหกรณไทยและสหกรณญปนมตงแตกลวยหอม ซงเปนสนคาเกษตร รองลงมากเปนสนคาหตถกรรม ตอไปกเปนกง แลวกหนอไมฝรง แลวกมะมวงนำดอกไม ลดเรยงกนไปตามลำดบ เรามมลคาการสงออกประมาณ 70-80 ลานบาท กมกจะเปนกลวยหอมเยอะทสด ประมาณ 20 กวาลาน รอยละ 30 ของทงหมด นคอสงทเราทำไดมา แลวผมกอยากจะเรยนนะครบ ในเรองของการคาระหวางสหกรณไทยกบญปน ผมเรยนวา เราพยายามจะฝกใหเกษตรกรเรานเปนพอคาเอง ซงสงของเหลาน สงทเกดขน เราอยากจะเรยนวาเรากทำไดไมดเทาทควร ผมอยากจะเรยน ดงนนนะครบ ทางกระทรวงเกษตรฯ ไมไดเกงดานการคา การคา นาจะเปนเรองของกระทรวงพาณชยมากกวา เราเปนเพยงเฉพาะผผลต แตสงทเราตองการ สงทเราอยากจะทำใหได คอ Good Agricultural Practice (GAP) หรอ การทำการเกษตรทดและกเปนตว Q (quality) สงทแนๆ เกษตรกรไดคนแรก เพราะถาผผลตไมเจอสารเคม ไมเจอยาพษ ผบรโภคทเอาสนคาเกษตรไปบรโภค ไปอปโภคอะไรกแลวแต สงเหลานกทำใหเคาไมไดรบสารเคมเขาไป กทำใหสขภาพดขน ดงนนสงทเราตองการตอนน กระทรวงเกษตรและสหกรณตองการใหเราเปน ผผลตทด ผลตสนคาทมคณภาพ แลวกยงอยากใหกระทรวงพาณชยมาชวยดแล ตรงนนะครบ ความรสกสวนตวนะครบ บางทานอาจจะมาจากกระทรวงพาณชยบาง ตองขอความกรณาพดกนตรงๆ นะครบวาเราไมเกงเรองการคา แลวกอยากใหกระทรวงพาณชยชวยดแลสนคาเกษตร ใหกบเกษตรกร ใหกบสหกรณผผลตดวยนะครบ คงอยากไปดวาเปนสนคาทเปนอตสาหกรรม ยกตวอยางวาเปนเนอสตว เปนกงอะไรทแปรรปแลว เอาไปตมแลว เอาไปอบแลว เอาไปใสกระปองแลว แลวกสงออกไป กกลายเปนสนคาอตสาหกรรมตรงนนแหละครบ แตผมอยากจะบอกวาสนคา

70

เกษตรสามารถสงออกไปไดสดๆ นะครบ กเปนสนคาทชาวตางประเทศนยม หรอญปนนยม ใหมาบอกเราตรงน กจะทำใหเกษตรกรมรายไดเพมขน มชวตความเปนอยทดขน แลวกถาเกษตรกรซงเปนคนสวนใหญของประเทศมรายไดเพมขน ประเทศไทยกจะดขนอยางแนนอนครบ เกษตรกรมรายไดเพมขนประมาณ 5-10% ระบบเศรษฐกจของเรากคงจะเพมขนเรวมาก และสามารถทจะใชจาย ใชสอย เงนหมนเวยนไดมากขนแนนอน เพราะวาเกษตรกรของเรานมอยนอยรายอยแลว มรายไดมากขนเมอไหร กจะคาขายบรโภคมากขน ในชวงนกคงจะไดเหนกนอยางแนนอนครบ

ดร.ศรพรฯ : ขอบคณนะคะทานรองอธบด คะคำถามทสำคญสำหรบสหกรณทงหลายในประเทศไทยกคอ จรงๆ กม JTEPA โดยเฉพาะ บานลาด ทายาง ถาจำไมผดกคอวา คณกขายอยแลวกบสหกรณ และผบรโภคของญปน อะไร ทงหลายเหลาน ดงนนเมอม JTEPA แลวมนจะมสวนชวยไหมคะ หรอมหรอไมมกไมมความแตกตาง เชญคะ

คณศรชย จนทรนาค (สหกรณการเกษตรบานลาด) : ครบกขอเรยนอยางนนะครบ ผมในภาคเกษตรกร สหกรณบานลาดกสงออกมาหลายป ตงแตป 2539 นะครบ ในสวนตรงนนนะครบ ผมวามนมผลจาก JTEPA ถาจะมองภาพรวมกจะมผลสวนหนงในเรองของราคา เรองของราคาอนดบแรก ทเรามองไปกอนตรงนนนะครบ ในความคดของผมกกอนหนานนมนมราคาถกกวาน แตพอมตวน อาจจะ

71

เพราะวาเราไมเสยภาษ หรออยางไรกไมทราบนะครบ ราคาเคากขนใหมาก กทำใหมองในแงบวก JTEPA กคอ มสวนชวยในเรองน ทำใหเกษตรกรไดรบโดยตรงในเรองของราคา หรออกสวนหนง อาจจะไปลดใหผบรโภคประเทศเคา ผมกไมทราบนะครบ แตในสวนของเรา ในสวนของผผลตนกไดรบสวนนโดยตรงในเรองของราคา เรองของการสงออก ทบอกไปทเราทำ JTEPA คอเราไมใชทำการคาอยางอน คอระบบสหกรณกบสหกรณ ถงจะผานตวแทนกจรง แตกมการเปดเผยขอมลกน โดยสหกรณผบรโภค อยางของบานลาดนกมการสงให อยางเรองของรปแบบสหกรณ รปแบบของการผลต การใหคำแนะนำ ทางดานวชาการ แลวกรวมถงวฒนธรรม ทเรามการแลกเปลยนกนทกๆ ป อนนนกมผลพวง ผมคดวานาจะไดในสวนนนะครบ

คณอาคม คงกะเรยน (สหกรณการเกษตรทายาง) : กสำหรบสหกรณทายาง หลงจากทม JTEPA สงแรกทไดจากตรงนนะครบกคอ ปรมาณการสงซอ ททางญปนจะสงซอมากขนกวาเดม มความตองการของลกคาญปนเพมมากขน มนอาจจะเปนผลมาจากทเคาไมไดไปเกบภาษปลายทาง จงมสวนททำใหทางผคาไดลดราคาทปลายทางหรอเปลา นกเปนสวนหนง แตสวนทไดแนๆ คอ ปรมาณการ สงซอทเพมขน

คณชชชย ไพศาล (สหกรณการเกษตรทงคาวดชมพร) : ครบกของชมพร น เรมเมอป 2536 ถาพดถงเรองการคากบ JTEPA เรากมองใหลกๆ สกหนอย JTEPA หรอทปลอดภาษนมนจะอยทตรงไหน สมมตวาอยทการนำเขา หรออยทการสงออก ถาถามวามนจะถงเกษตรกรไหม ตรงนเรากตองมจดทเราควรจะมองกนซกนดหนงวาสงทเกษตรกรควรไดประโยชนจากการลดภาษประมาณ 15 ป กอยทประมาณ 6 - 7 ลานบาท ถาลด 15% ได 7 บาท ในอนาคตลดภาษเปน 0 ราคากจะอยทประมาณ 50 บาทตอกโล ถาเขานำเขา 50 บาทตองมองวา ใครควรจะไดรบผลประโยขนตรงนบาง กมอย 3 ฝาย 1) ฝายผลต 2) ผสงออกและนำเขา 3) ผบรโภค ถาเราใชวธการเจรจาระหวางผลประโยชนทไดจากสวนลดตรงน สมมตวาคณไดมา 50 บาท คณกใหผมซก 10 - 15 บาท ไดมยเพอเพมการตลาด ตรงนกตองมการเจรจา กคดดวา 15 % ในราคา 6 บาท นไมมาก กตองดทยทธศาสตรการตลาด ถาเราตองการใหสนคาของเราซงราคาสงกวากลวยฟลปปนสอยแลว กลวยทไปจากประเทศไทยสงกวาฟลปปนส ถงแมวาอตราสวนการตลาดทเราถอครองอย

72

อยทประมาณ 0.3% โดยประมาณ ถอวานอย เรากตองมองวาเมอตลาดเปดสนคาตวนใหกบเรา กแปลวา ความตองการเยอะ ถาตลาดตองการเยอะ ในกระบวนการจดการ คอ เรมตนกระบวนการผลต เราสามารถทจะสงเสรมการผลตได เมอสงเสรมการผลตได เกษตรกรโดยทวไปในภาคใตกจะผลตผลไมสวนหนง กจะทำไดตามความตองการในอนาคต ถาวา JTEPA ลดภาษลงเปน 0% กจะไดประโยชนสงทสด

ดร.ศรพรฯ : ขอบคณคะ เวลาทเราพดถงความรวมมอดานสหกรณนเราพดมากกวาเรองการคา เพราะวามนเปนความรวมมอทลงไปถงสหกรณตอสหกรณ ดวยกน ทน ในสวนนอยากจะแบงเปน 2 สวน ความรวมมอทางดานการคานเดยวจะกลบมาถามอกท เฉพาะในสวนของการคาทมอยกอนนมอยคำถามนง คอวาตอนน ตอนทเราพดถงความรวมมอสหกรณ เรามกจะยกตวอยาง บานลาด ทายาง ชมพร เพราะวาเปน case ทประสบความสำเรจ ทนคำถามคอวาเมอม JTEPA แลวมความรวมมอดานสหกรณแลว เราสามารถเรยนรอยางอนไดหรอเปลา นคอคำถามท 1 คำถามท 2 คอวา ขยายจำนวนสหกรณทเปนการคาโดยตรงไดหรอเปลา เพราะวาตอนน อยางทเรยนกคอวา ทงบานลาด ทายาง ชมพร กขายอยแลว แตวาทชมพรพดกคอวา กยงมพชตวอนทยงมกลมเกษตรกรดวยเชนกนนะคะ มกลมสหกรณอย เชนเดยวกน มบทเรยนอะไรทเราจะไดจากเรองนมย มโอกาสเพมขนบางมย เรมจากทานรองอธบดกอน แลวเดยวเราอยากทราบประสบการณของทกทานดวย

คณจตรกรฯ : ครบ กตองเรยนวาความรวมมอระหวางสหกรณไทยกบญปน การคากเปนสวนหนง แตหลกๆ ของเรากคอความรวมมอทางวชาการ กผมอยากเรยนนะครบวา เราสงเจาหนาทสหกรณ สงสมาชกสหกรณไปฝกงานทญปนเปนประจำทกป อยางปจจบนเราสงไปทงหมด 23 คนนะครบ ตอนนกยงอยทญปน เราจะไปอยทญปนประมาณ 8 เดอน ซงเราจะไปเอาวธการคด วธการผลต วธการทำงานของญปนเขามาในบานเรา แมแตในกรมสงเสรมสหกรณ ตอนนกมผเชยวชาญจากญปนทมาชวยประมาณ 7 - 8 คน ชวงนกจะอยตลอด แลวกในเรองของความรวมมอตรงน สวนหนงกเกยวของกบ JTEPA ทบอกวาสหกรณเราจะขอผเชยวชาญจากญปนทางดานไหนบาง ถาขอแลวนเคากสงมาใหเรา ซงสงเหลานทเกดขน ผมอยากเรยนวา เรองของการเปดโอกาส เปดตลาดสนคาในญปน ในกระบวนการสหกรณในประเทศไทย มความสมพนธกบสหกรณของญปนอยางใกลชด แมแตรปแบบตลาด

73

กลางของเราทเกดขน แตตลาดกลางของเรา รปแบบนลอกมาเลยนะครบ ถาทานเคยไปเชยงใหม คงเคยไดยน ตอนนหลายรอยลาน ราคากอสรางตลาดกลางสนคาเกษตรภาคเหนอ ตอนนเราสรางเสรจแลวนะครบ สงวศวกรไปดแลวกไปลอกแบบมาจากญปนเลยนะครบ แตวาลอกไดแตรปแบบ แตพอทำนเราทำไมได เรายงทำไมไดอย กตรงนเกยวกบเรองคน ผมอยากเรยนวา แมแตเรองของการเปดตลาดสนคา ญปนเคาใหเกยรตเรามาก เวลาเคามงานแสดงสนคาอะไรตางๆ ทเกดขน อยางไมกวนกอน เมอวนท 25 ต.ค. เมออาทตยกอน กระบวนการสหกรณ เรากไปนะครบ ไดทำเลทดทสดในงานดวยซำไป แลวกสงทสำคญทสด เราไปแสดงเคากสงซอเรามา ผมอยากจะเรยนนะครบวา สนคาเกษตรทสงไปยงญปน โดยระบบสหกรณนนเปนสนคาทเนาเสยงาย แลวกในระบบทจะควบคมคณภาพทจะวาไปถงญปน แลวใหไดดเหมอนเดมเหมอนทอยในไทยนนยาก แลวกอยากจะกราบเรยนวา อยางเรมตนทกลวยหอม ใชเวลา 3 ป ถงจะทำไดนะครบ คดดวาเกบความหอมในความจประมาณ 70 - 80% ลงเรอ เรอวงอก 11 วน โดยทกลวยไมสก พอไปถงญปน บมอกประมาณ 1 คน กลวยกสกพอด แลวกนำออกขาย ถามวาระบบการควบคมตรงน ในเรองของกรมสงเสรมสหกรณทดแลสหกรณและกลมเกษตรกร เราทำไมไดนะครบ คนทชวยเรา เราใหเกยรตอยเสมอกคอกรมวชาการเกษตร ซงในกระทรวงเกษตรและสหกรณ กรมนนะครบมดอกเตอรเยอะนะครบ ประมาณ 130 - 150 คน แลวเคาชวยเรามา เฉพาะกลวยนะครบ แตวาพชอยางอน ยกตวอยางมงคดนะครบ เราแกะแลวครงหนงแนนอนเวลา 5 นาทมนกจะกลายเปนสนำตาล เพราะฉะนนทำอยางไรใหเปนสขาวเหมอนกนอยทบาน ซงวทยาการทำใหเราทำลำบาก แตทแนๆ ในระบบการคากบญปนทผมบอกวามนทำใหเรา เกษตรกรเรามวนยมากขน เราทำงานมคณภาพ คอ ทกอยางอยทคนทงหมดนะครบ ถาคนของเรามคณภาพ สนคาทผลตมาแนนอนกจะมคณภาพ แลวเรากขายได ขอเรยนในนามของกรมสงเสรมสหกรณ ในการสงเสรมสหกรณ เราอยากใหสมาชกสหกรณและกลมเกษตรกรเปนคนทมคณภาพ และกสามารถจะสงสนคาไปขายทญปนได ถาสงสนคาเกษตรไปขายญปนได แนนอน เรากขายไดทวโลก มาตรฐานของญปน ผานเขาญปนไดเมอไหร ไปยโรปเรากผาน ในเอเชยไมตองพดเลย ผานญปนประเทศเดยว ประเทศอนกผานหมด นคอสงทเราตองการ แลวกผมบอกวาความรวมมอตรงน เรากพยายามทจะพฒนาออกไป ผมอยากจะกราบเรยนนดนงวา ในเรองของการคา ไมใชวาม 3 แหงแคน กลม

74

เกษตรกรทแปดรว ฉะเชงเทรา กสงมะมวงนำดอกไมไปขายทญปน นกอยในการดแลของกรมสงเสรมสหกรณเหมอนกน เรากพยายามทำตรงน กอยากจะเรยนวา เราเพงเรมตนทจะพฒนา แลวกกระทรวงเกษตรและสหกรณ มอบหมายใหกรม สงเสรมสหกรณเปนผทำตราสนคาเกษตร ซงนโยบายนเกดขนมาเพยงไมกปนะครบ ผมวาไมถง 5 ปดวยซำไป สงทเกดขนในตรงน แลวกบานเรา เมองเรากตองเรยน สกนดหนงนะครบวา สวนใหญเราจะฝากไวทกระทรวงพาณชย ผมกไมแนใจวา ระหวางกระทรวงเกษตรและสหกรณหรอกระทรวงพาณชยไมรวาใครทำกนแน หรอยกตวอยางงายๆ ทเหนไดชดในปจจบนนะครบ เรองประกนราคาขาว ตอนแรกกอยกระทรวงพาณชย ทำไปทำมากอยกระทรวงการคลง ทำไปทำมากมาอยกระทรวงพาณชยอก ผมกไมทราบวาสงทสำคญเรองการประกนคณภาพ การประกนคณภาพ ผมอยากจะเรยนนะครบวาในการสงเสรมสหกรณและกลมเกษตรกร เรารนะครบวา ไมสามารถทจะทำไดดวยตนเองทกอยางนะครบ อยางพวกผมอาจจะผลตเกง เราอาจจะแปรรปไมเกง อาจจะทำการตลาดไมเกง ดงนน คนอนกตองมาชวยพวกผม เราขอเปนคนทผลตเกงๆ แลวกในเรองของการเกบสนคาเกษตรทมคณภาพใหไดวาสงไปญปน 11 วน ทมนไมสกนผมกบอกวานคอสวนหนง เราอยากจะทำพชอนใหไดอยางนดวย แตผมไมแนใจวา ระบบของเราจะพฒนาในสงเหลานรวดเรวแคไหน แลวก สงสำคญนะครบ ผมบอกวาเรองของการสงออกของสหกรณ โดยหลกแลวคนททำ เราไมไดทำเองทงหมด ในเรองของการสงออกนน เรารวมมอกบเอกชน เขามาทำ แลวกผมอยากจะบอกวาเราผลตเกง แลวก outsource ในเรองของการสงออกไปยงญปนใหเคารบรองคณภาพใหเรา แตสงทแนๆ สนคาสหกรณสงออกไปแลวไมผาน ถกสงกลบมาดวย แลวกถกกดกน ถกตรวจสอบดวย แลวกเปนปญหาโดยภาพรวมของประเทศไทย อนนผมกยอมรบสงเหลานน คอ กลวยสงไปตดแมลงปกแขงไป 2 ตว กถกตกลบหมดเลย เรากตองเอาไปทง เอาไปฝง แตผมบอกวาสงเหลานนทเกดขน มนเกดขนจากขนตอน เมอสมาชกปลกกลวยเสรจ คดคณภาพมาเสรจ เอามาสงใหสหกรณ โรงงานของสหกรณทตอนแพค ตอนเกบเราไมได ทำมงลวดอะไรอยางด ทำใหมแมลงเขามา แลวกมาตดในตคอนเทนเนอรดวย แตวาสงเหลานนเมอมน เกดขน และหลงจากนนเรากตดมงลวดททำเปนหอง ไมใหสตวตางๆ แมแตแมลงเลกๆ เขาไปได กปญหาเหลานนกหมดไป นคอสงทเกดขน ผมกยอมรบ กขอบอกวา สงเหลานคงทำเองไมได ถาเกษตรกรทำเองได ถาพอคาทำเองได พอคากทำไป

75

ผมบอกวาเรองของสหกรณและกลมเกษตรกรเปนเอกชนเหมอนกบบรษท เปนนตบคคลเหมอนกบบรษท เรากอยากใหเคาทำเอง สวนราชการ ผมบอกวาเราม ขอจำกดเยอะแยะ สงเหลานถาเคาทำเองได ภาคเอกชนกตองนำภาคราชการ ภาคราชการนาจะตองเปนผสนบสนนมากกวาทจะไปทำเองนะครบ

คณศรชยฯ : สงทผมจะขอเรยนชแจงนดนง สวนทเราไดจากการทำการคากบสหกรณผบรโภคของญปน ทถามวาเอามาปรบใชกบระบบสหกรณในประเทศไทยกบของเราไดอยางไรบาง กคอเรองท 1 ททานรองไดพดไป กคอเรองระเบยบวนย ความเปนระเบยบวนยของตางประเทศ อนนเราตองยอมรบสกนดหนงวาของเคามระเบยบวนย ในสวนนเอามาปรบใชในรปแบบของสหกรณ สวนท 2 กคอเทคโนโลยใหมๆ ทเราไดไปดงานมาแลวกนำมาคด มาปรบใชในระบบสหกรณ สวนท 3 ทเรารวมตวกนแลวตงกลมเปนสหกรณ ทำใหองคกรของภาคเกษตรเขมแขง ซงถามองภาพรวม แลวในประเทศไทยสำหรบคนทมอาชพเกษตรไมคอยไดรบการยกยองเหมอนตางประเทศ เรองทหนงคอเรองของราคาสนคา พอทำไรทำนาเสรจ มนไมมศกยภาพในเรองของการมรายได เพราะฉะนนในสวนตรงนในตางประเทศเคายกฐานะในสวนของเกษตรกรทำใหเปนทเชดหนาชตาเองในประเทศเคา แตของในประเทศไทย พนทการเกษตรมมากกวาตางประเทศหลายเทา แตผมมองดแลวน ใหการสนบสนนในภาคอตสาหกรรมมากกวา ซงในจดนถามองใหด ถาผลกระทบจากปจจบนทไดรบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจโลก ถามโรงงานอยอาจตองปดไปเลย แตภาคเกษตรกระทบแคราคา ประเทศอตสาหกรรมถาไดรบผลกระทบ ผมถามวาถามเงนเปนรอยรอยลาน แตไมมอาหารทจะบรโภคกไมมความหมาย แตสำหรบของประเทศไทยเปนพนททผลตอาหารใหกบประเทศใหกบโลก ผมวาในสวนนน ภาครฐควรจะกนพนทสวนนไวเปนพนทการเกษตรทจะมาปรบใชในสวนของระบบน เพราะฉะนนในสวนของสหกรณทบอกวาไดอะไรบาง เทาทผมไดบอกไปขอท 1 คอไดจากเทคโนโลย ขอท 2 ไดระบบสหกรณทด การรวมมอในภาคเกษตรกรทด ขอท 3 กคอราคาผลผลตทางการเกษตร อกอนหนงทเปนคำถามกคอวาสนคาเกษตรตวนนทจะสงเสรมใหสงออกไดมการทำสญญาพดคยหรอไมกบบรษท หรอสหกรณผบรโภคของญปนกไดมการพดคยกน นอกจากกลวยหอมทบอกไปนะครบ ซงผมเคยพดคยกนกยงมอกหลายชนด ถาจะปลอดสารพษ อยางของเพชรบร ตาลโตนด ถาไมมใครไปฉดยา ไมมใครไปทำอะไรแนนอน นคอวาสงออกไดแน

76

แลวกปลอดสารพษ 100% กเคยคยกนตรงนนะครบ ปจจยปจจยหนงกคอวา กลวยหอมนทเคาตองการนยงไมพอ เพราะฉะนนอยาเพงเอาตวอนเลย เอากลวยหอม ใหพอ กพยายามขยายพนทปลกอยในชวงน แลวกมปจจยหลายๆ อยางทเราขยายยงไมไดตามความตองการ ไมวาจะเปนเรองชลประทาน ไมวาจะเปนเรองของสมาชกทขาดองคความรทถก ทจะปลกกลวยหอมแลวไดรายไดขนาดไหน เปรยบเทยบกบการทำนา จะมรายไดอะไรมากกวากน เพราะฉะนนตวนเปนตวเรมทยงทำอย ไปชใหสมาชกเกษตรกรไดเหนวา ถาเรามาทำตวน เรามราคารบประกนอยแลว แลวรายไดทไดกดกวาอยางอน กสงเสรมกนอย กขยายพนทไปไดพอสมควร กพอแคนกอนนะครบ

คณอาคมฯ : กของทายางทไดมากคอ ในเรองของการปฏบต ทางเกษตรกรทมวนย และการปรบปรงคณภาพของผลผลต แลวกการทจะทำอยางไรใหผลผลต ของเรามคณภาพมราคาเพมขน กเหมอนกบยกระดบราคาของสนคาใหมนสงขน อกตวหนงกคอ ความรวมมอตางๆ ทไดจากระหวางสหกรณกบสหกรณ คอ ตอนนทเรามโครงการใหมกคอ ความรวมมอในการทำโรงงานปยหมกทจะไดวธการ ความรจากญปน หลงจากนนนเรามโครงการ อก 3 ปขางหนา เราจะใชพลงงานทดแทนจากโรงปยหมก ซงจากการหมกกจะมกาซตวหนง ทมนออกมาจากการหมก เรากมการคยกบทางญปนวา จะนำพลงงานนมาใชในการผลตไฟฟามาใชในสหกรณเอง ซงเปนโครงการทไดจากญปน คาดวาในอนาคต เคากพยายามทจะขยายสงเหลาน ในประเทศไทยดวยนะครบ

ดร.ศรพรฯ : อนดมากๆ เลยนะคะ เปนความรใหมเหมอนกนเพงเคยไดยนจากทนนะคะ เชญคะทางชมพร

คณชชชยฯ : กคงเพมเตมใหนดหนอย กอนอนกอยากจะแจงขอมล พนฐานเกยวกบ JTEPA เพราะวาสนคากลวยหอมทองทเราสงไป โควตาประมาณ 4 พนตน แตหลงจาก พ.ค. 49 หลงจากทญปนเขมงวดเรองสารเคมตกคางจาก 229 ชนดเปน 700 กวาชนด กทำใหกระบวนการผลต หรอกระบวนการของเกษตรกร มผลกระทบดวยนะครบ จะตองหนมามองดวยตวเองวาจากมาตรฐานททางญปนกำหนดขนมาสงน จรงๆ มาตรฐานจะมอย 2 มาตรฐาน หนงกคอมาตรฐานท เกยวกบตวผลผลต ทเกยวกบกลวยตวนกคงไมมปญหา เพราะวาตวกลวยผมกมสวนในการเขยนมาตรฐาน ผมกตองเขยนมาตรฐานทผมทำอยกคงจะไมเครยดเกน

77

ไป แตวาในสวนของมาตรฐานคณภาพ กคอมาตรฐานการนำเขาน สารเคม 700 กวาชนด จรงๆ แลวมาตรฐานของกลวยมนมมากกวานนครบ มาตรฐานของการนำเขามนกคออกชนหนง อาจจะกำหนดวาสารตวน คอ กำหนดวาคาของสารตวหนงตวใดน นาจะอยไมเกนชวงของคามาตรฐานน แตคาของกลวยจะตองเปน 0 กคอจะตองปลอดภยจรงๆ เมอปลอดภยจรงๆ ถาถามวามาตรฐานคณภาพของทวาจะตองไมมสารเคม 700 กวาชนดน อยในตวของผลผลต ถามวาทางชมพรเครยดมย ทางบานลาด ทายางเครยดมย คำตอบกคอเคาไมเครยดนะครบ เพราะวา 15 ปทเคาทำตวกลวยทปลอดสารเคมจรงๆ มา ถาถามวาในอนาคตขางหนาจะทำพชตวอนมย เรากตองมองวาสงทเราถนดมนเปนตวไหน ผมกมคำพดของนกปราชญ ลงสมพร แกพดไววา “เดนทละกาว กนขาวทละคำ แลวกทำทละอยางใหดทสด” กปจจบนกทำอยอยางเดยว ถาถามวาในอนาคตจะมโอกาสทำเองมย ผมวาในระดบกลมเกษตรกร หรอวาในระดบของสหกรณ ผมขอแนะนำเลยนะครบวาอยาทำ ถาทำในรปแบบทสงเองน เทากบคณเรมใหมทงหมดเลยนะครบ (1) คณจะตองหาตลาดใหม (2) คณจะตองโปรโมทสนคาของคณ (3) จะตองแนะนำผบรโภคใหรจกสนคา แตในปจจบนน คณคอผผลตทดทสด กควรทำในสวนททำได สวนททำไมไดอยาเพงทำ เพราะวาถาสะดดครงเดยว ลมทงกระบวน กระดานเลย กอยากจะเพมตรงน

ดร.ศรพรฯ : คะกขอบคณคะ ประเดนนาสนใจมากๆ บางทอาจจะไมไดอยทวาสหกรณทประสบความสำเรจ ควรจะเพมชนดของพช หรอเพมตวสนคาสงออกเทากบวา เราสามารถเพมจำนวนสหกรณซงประสบความสำเรจเหมอนบานลาดทายาง ชมพรไดหรอไม ขอตกลง JTEPA ชวยทำใหเกดสงเหลานนไดหรอเปลา ตรงนน นาจะเปนประเดนสำคญหรอเปลา นอาจจะฝากไวสำหรบกรมสงเสรมสหกรณ ไมทราบวาทานรองอธบดอยากจะ response ตรงไหนหรอเปลา คอถาไมมอะไรเรามคำถาม

คณจตรกรฯ : ในสหกรณอนจรงๆ แลว อยางนอยผทคดจะสงออกจะตองรจกผลตภณฑของตวเอง อยางนอยผทคดจะสงออกจะตองรจกผลตภณฑของตวเอง จะตองรจกคณภาพของผลตภณฑเปนอยางไร มผสงออกหลายคนตดตอมาทผม ผมจะถามเคาวาคณจะไปวางตลาดไหน supermarket หรอตลาดทสหกรณเปนผรบซอโดยตรง ถาคณจะวาง supermarket คณจะตองรจากสหกรณวาโดยตว

78

คณสมบตของกลวยสายพนธทเราสงอยน ตวคณสมบตของมนเมอสงแลวมนจะตดกบตวกลวยสกกวน เมอไปเปรยบเทยบกบกลวยฟลปปนสเมอวาง supermarket นตองรวาสนคา 1 แพค มคนมาจบกครงใน 1 ชวโมง แลวซอไปกคน เพราะวาตวกลวยพนธทเราสงอยน เมอสงแลวมนจะหลดจากขวภายใน 3 วน คอ 3 วนถาจำหนาย ไมหมดคณอยาเอาไปวางในตลาดนน กลวยพนธอนของฟลปปนสมนจะตดกบขว 15 วน เคาไดเปรยบ เคาสามารถวางไดจนเหลอง เพราะมนจะมเขยวอมเหลอง เหลองอมเขยว เขยวดำ เขยวดำกคอ 3 วน กจบแลว ตองทง ถาทง ทงทไหน คาใชจาย ตองดตรงนนะครบ แตพชตวอน เคยคยกบคนททำมงคด เมอมงคดไหลผานหนา คนทวไปไมสามารถศกษาได เคาจะรทนทเลยวา ภายในกนไดมย มยามย ไดเทคนคตรงนนเปนการเฉพาะ ตรงนคอการทเราจะทำพชตวไหน ตองศกษาพชตวนนใหละเอยดทสด เพราะวาเปนการสงออก พดถงคณภาพ

ดร.ศรพรฯ : คาดวาเปนคำแนะนำทดมาก เราเคยไปดสหกรณทฉะเชงเทรา ซงสงมะมวงออกไปญปน กระบวนการในการคดมะมวงนละเอยดถถวน ทคดไมถงวาเกษตรกรเรากทำได แลวเราคยกบบรษททนำเขาทโอซากา ยงตองการจำนวนมะมวงอกจำนวนมหาศาล แตปรมาณของเราไมได แลวเรากกลบมาคยกบสหกรณทฉะเชงเทรา บอกวาทำไดยากมาก เพราะวาจำนวนเกษตรกร พนทมขอจำกดอยเยอะ เพราะฉะนนตรงนน ถามวามพนทอกเยอะมย ในความรวมมอของสหกรณและสหกรณดวยกน ในดานของการคายงมพนทอกเยอะ ถาพดถงการคาดานอนๆ ดวย เพราะวาจากการททานรองอธบดพด ทานวทยากรทง 3 คน ในสวนของความรวมมอระหวางสหกรณกบสหกรณมสวนของการฝกอบรม ถายทอดเทคโนโลย เราทราบวาทญปนมศนยฝกอบรมทอตากะ เราไมแนใจวาในสวนของกรมสงเสรมสหกรณ สามารถเขารวมโอกาสนมากนอยแคไหน ภายใต JTEPA เพราะวาเวลาทเราจะพฒนาสหกรณ ความรเปนเรองสำคญ ในแงน JTEPA สงเสรมขนาดไหน เชญคะ

คณจตรกรฯ : ผมอยากจะเรยนวาสมยกอนเราจะสงเฉพาะขาราชการไปเรยนทน แตทกวนนคงไมนะครบ เราสงผจดการสหกรณ สมาชกสหกรณ หรอสงเกษตรกรททำการคากบญปนไปโดยตรงนะครบ เรามความคดอยอยางนะครบวา ถาเราจะทำอะไรสกอยางเราคงไมใชลามนะครบ เราอยากใหสมาชกเกษตรกรเคา ไดรบความร เราหวงวาขาราชการทไปอบรมมาไปถายทอดใหสมาชกสหกรณ นนเรองเมอหลายสบปแลว ปจจบนนเราจะคดเลอก แลวใหสมาชกสหกรณคดเลอกให

79

ผจดการสหกรณไปรบความรเองโดยตรง นคอทกรมสงเสรมสหกรณไดเปลยนแนวคดในสงเหลานมาประมาณ 5 ปแลวนะครบ ประมาณป 2545 จะสงเกษตรกรไปโดยตรง แตผมอยากจะเรยนนดนงในเรองของการพฒนาคน การพฒนา อบรม มนไมมผลโดยตรง ทำใหสมาชกสหกรณ ผจดการสหกรณ ไมคอยอยากจะไป คอ บานเราทำอะไรตามใจคอไทยแท อยบานเรากจะทำอะไรกได ตามสบาย แตไปทญปนเปนสงทด ทแนๆ มวนยมากขน เปนสงทเราตองการ แตยากลำบาก ตองเรยนวาการทเราจะหาคนไปอยญปน 8 เดอนนมนยากครบ คนทพรอมกไมคอยอยากไป เราอยสบาย สงทสำคญคอการเปรยบเทยบ การทำสหกรณ เกษตรกรบอกวาเปนปญหาสำหรบเกษตรกรเรา บานเราไมวาจะเปนระเบยบขอบงคบ กฎหมายกแลวแต เรากไมสามารถบงคบอะไรมากมายนกตามทเราตองการการบงคบใชกฎหมายใหมผล ไมวาจะเปนสารพษ สารเคมทเกยวกบการเกษตร นคอสงทกระทรวงเกษตรและสหกรณตงใจทำมาโดยตลอด แลวกบางครงกมผลกระทบตอสงคมเยอะแยะในเรองของการคา คณภาพชวต ในเรองของอะไรกแลวแต นคอสงทเกดขนสำหรบขาราชการ นคอสงทเราลำบากใจ นคอสงทเราทำลำบากอย ดงนนกอยากจะเรมตนในสงทดใหไดสำหรบเกษตรกรผผลต นมนจะไดประโยชนตอผผลตและผบรโภคดวย นคอสงทกระทรวงเกษตรและสหกรณไดดำเนนการอยตลอดเวลาครบ

คณศรชยฯ : ในสวนของความรกสวนใหญถากรมหนวยงานราชการใหก เคยม ไปตางประเทศ กดแลวกคอวาถาเกดเหตขนมา กลวยเปนโรคทใบ โดน

80

ลมพด ญปนเคาจะใหนกวชาการเคามาชวยวเคราะห วจย ในสวนการเรยนรตรงน กอาจจะในรปแบบของ JTEPA มสวนตรงนกคอ สอนในสวนทมนเกดเหต กตองหาวธ วจยวามนเกดจากอะไรบาง แลวกหาวธปองกน อยางเมอเรวๆ นกมนกวชาการของญปนเขามาดวาทำไมกลวยโดนลมพดแลวเสยหายทงหมด กมาดใหเคาวเคราะหเรองรากของกลวย เรองหาอะไรมาปลกมาบง กจะเปนในสวนตรงนมากกวา

คณอาคมฯ : ตอนนปจจบนทายางกมสวนของญปนมาประจำทน มาดในเรองของการปรบปรงคณภาพการผลต เดอนทผานมากเขามา 3 คนมาดเรองการปรบปรงคณภาพของปยเปนเจาหนาทของสหกรณไปทญปน ประมาณเดอน ก.พ. กมคณะกรรมการของญปนจะมาดวาหลงจากทมนกวชาการเรามการพฒนาอะไรบาง อนนกเปนสวนหนงทไดจากญปน

คณชชชยฯ : โดยสวนตวถาถามวา เกษตรกรไมอยากไปญปน โดยสวนตวผมกไปหลายครง ผมเหนมาหมดแลว ถาถามวาจะไปใหมมย อายปนนแลวกคงใหคนรนหลงไปมง สงทอยากจะฝากทเกยวกบทางผมอำนาจรบผดชอบกอยากจะคยนดหนงกบสถานการณปจจบนทเกยวกบกลวย ในอดตทผานมาจดขายของกลวยเรากคอ เราจะเปนกลวยทปลอดสารเคม เราทำตวนมาทงหมด 15 ป ในขณะทเมอกอนทางฟลปปนสทเปนผคาหลกของญปนนเคาสงกลวยเขาญปนนปหนงกเกอบลานตนน แตเปนกลวยทใชสารเคม เราเปดจดขายมา 15 ป โดยทเราไมไดขยบไปเลยน ในขณะทปจจบนนทางฟลปปนสขยบแลว ขายกลวยทปลอดสารเคม เคาไดดกวา ระยะทางใกลกวา กลวยลกใหญกวา กลวยวางขายใน Supermarket หรอใหคนทวไปรจกได ในขณะทของเรานคนรจกนอย ทผมจะฝากกคอ ในสวนของการพฒนาคณภาพ ในขณะนไมวาจะเปนโคลมเบยทสงกลวยเปนอนดบ 2-3 เขาญปน ประเทศของเคามเอกสารรบรองวากลวยทออกจากโคลมเบยปลอดภยกบคนญปน สามารถบรโภคไดตงแตคนสงอาย จนมาถงเดก ของเราน ทางภาครฐเคยมนโยบายทเกยวกบสนคาเกษตร กคอตว GAP นะครบ ถามวาปจจบนน GAP มนเดนไปถงไหน ในขณะทตลาดโลกเคาเรมมการแขงขนในสวนของสนคาเกษตร ผมไมไดโจมตภาครฐนะ ถามวาภาครฐนเดนไปถงไหนแลว ขณะทเกษตรกรเคาไปไกล เคาอยากไดเอกสาร สกชนหนงจากภาครฐเพอจะไปคยกบตลาดตางประเทศวา เออนแหละของประเทศไทยน ถามวามมย กอยากจะฝากไมวาจะเปน GAP หรอสวนทเปน Q น ผมวาตวน

81

มนไมยาก เพราะวา 15 ปทเราทำมานมนกปลอดภยอยแลว กอยากจะคยในสวนน กอนทภาครฐจะถามวาทกอยางอยทเกษตรกร ตอนนเกษตรกรจะถามมงวารฐชวยอะไรไดบาง อยากจะฝากนะครบ

ดร.ศรพรฯ : คะ ขอบคณคะ มทานใดอยากจะเสรมอะไรไหมคะ เชญคะ

คณอาคมฯ : ครบ อยากจะเสรมวา ถาเกดเราสามารถทำใหเกษตรกรทปลกกลวยทกรายสามารถทจะปลกโดยทไมใชสารเคมได หรอวา 80% ของเกษตรกรทปลกกลวยทงหมดน เรากสามารถทจะเพมผลผลตของกลวยทสงออกไดเยอะ แตปจจบนนเกษตรกรมกจะไปเชอพวกทขายปย ขายยา มนกจะกลายเปนวาใชปยตวนด ใชยาตวนด มนกจะกลายเปนวาของทมนคณภาพไมได มนกไมสามารถทจะเพมผลผลตได อยากจะฝากทางภาครฐกคอทำอยางไรใหผผลตน ทำใหผลผลตทไมใชสารเคม อยางนอยไมใช 100% แค 60-70% กยงด ชวยในเรองของการสงออก เยอะขน

82

การอภปรายเวทสาธารณะ “การเคลอนยาย บคคลธรรมดาภายใต JTEPA” ครงท 1

83

คำกลาวพธเปดการอภปรายเวทสาธารณะ “การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA”

ครงท 1โดยนายเมธา พรอมเทพ รองอธบดกรมเอเชยตะวนออก

ณ หอประชมศรบรพา มหาวทยาลยธรรมศาสตร 24 กมภาพนธ 2552 เวลา 09.00 น.

เรยนคณชมพนท นาครทรรพ ทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ คณวระชย ถาวรทนต ทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน คณขภช นมมานเหมนทร เลขานการรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน คณสรเชษฐ มาศดตถ ประธานคณะกรรมาธการกจการเดก เยาวชน สตร ผสงอาย และผพการ สภาผแทนราษฎร ทาน รศ. ดร. ปทมาวด ซซก คณบดคณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทาน ผศ.ดร. กตต ประเสรฐสข รองคณบดคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร และทานผมเกยรตทกทาน

ในนามของกระทรวงการตางประเทศ และคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ขอตอนรบทานทงหลาย เขารวมการอภปรายสาธารณะ ”การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA„ ในวนนดวยความยนด ผมขออนญาตใชเวลาสนๆ กลาวถงการอภปรายสาธารณะ ในวนนเลกนอย

เมอกอนททานเขามาในหองประชม กระทรวงการตางประเทศไดเตรยมเอกสาร เปนขอมลนำในสวนของ JTEPA ขอมลในสวนของความตกลงฉบบนกเปนสงทนาสนใจสำหรบผทมสวนเกยวของทงหลาย ผมหวงวาทานจะใชเอกสารฉบบนนะครบ JTEPA เรมม ผลบงคบใชเมอปลายป 2550 นะครบ แลวภายใตความตกลงฉบบนมขอตกลงทวา ไทยกบญปนมพนธกรณทจะเจรจาเพอจะเปดเสร และอำนวยความสะดวกทางเศรษฐกจระหวางกนขน เชน การคาสนคาและบรการ การยอมรบมาตรฐานรวมกน การคมครองอน ๆ

และเรองหนงทกำหนดเอาไว แลวกเปนทมาของการอภปรายสาธารณะในวนน คอ การสนบสนนการเคลอนยายคน หรอ ศพทเทคนคคอ การเคลอนยายบคคลธรรมดา

“บคคลธรรมดา” ในทน กคอ คนทมสญชาตไทย หรอญปน ตามกฎหมาย

การเคลอนยายบคคลธรรมดา กคอ การเปดประตบาน คอ ใหวซาคนสญชาตของอกฝายหนงเขาเมองและสามารถพำนกทำงานระยะสนได โดยมเกณฑ มสาขาอาชพ คณสมบต

84

ทตกลงกนไวกำกบอย ทตองกำกบไวกเพราะตางฝายตางยงมเหตผลในเชงการเมอง ความมนคง และสงคมทจำเปนตองสงวนไวอยบาง ซงเปนเรองธรรมดา ไทยกม ญปนกม

ประเทศอนๆ กมเชนกน ตามความตกลงฉบบนนะครบ ไทยกบญปนตกลงกนวาจะอนญาตการเขาเมอง การพกอาศยชวคราวของบคคลตางประเทศนะครบ เปนนกธรกจทเขาไปอาศย โอนยายกจการ หมายถงผทไปทำงานในประเทศไทย ผใหบรการวชาชพ อนนนหมายถงผทมความรทางเทคนคเฉพาะทางและกทกษะอน นกบญช นกกฎหมาย สถาปนก อะไรเหลานเปนตนนะครบ นอกจากนน กมผทมความรระดบปรญญาตร หรอเปนผทมความเชยวชาญพเศษ และกลมสดทายเปนผฝกสอน ถาจะมองในสวนของเราของประเทศไทยน กคอ คนทสมมตทานจะไปสอนภาษาไทย ไปสอนรำไทย ไปสอนมวยไทย ไปสอนทำอาหารไทย เหลานเปนผฝกสอน

สงทสำคญกคอวา ทงสองฝายตกลงวา จะกลบมาเจรจาในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา เปนการเปดโอกาสใหเราเพมบคคลอก 2 ประเภทเขาไปในรายการ อนนเปนสวนทเปนขอผกพนทญปนจะตองเจรจากบไทย คอ การดแลผสงอาย และกพนกงานสปา ในสวนของไทยเองมเรองทจะตองเจรจากบเคา 4 เรองดวยกน เปนเรองของการผอนปรน กฎระเบยบในเรองของงานของคนญปนในประเทศไทย อนนกเปนรายละเอยดซงทางวทยากร กคงจะเลาใหทานฟงในโอกาสตอไป ผมอยากจะเรยนใหทานทราบวา 4 ขอทเราจะตองเจรจากบเขา เรองแรกกคอ เรองการเขาเมอง ขอบงคบทบอกวาจะตองจางคนไทย 4 คนตอ คนตางชาต 1 คนนะครบ ขอท 2 กคอ เรองของการออกใบอนญาตทำงานใหคนตางชาตไดมากทสด 10 คน ขอ 3 คอ การโอนยายกจการของคนญปน มขอบงคบทอยากจะเจรจากบเรา ตอไป แลวกประการสดทาย คอ การอำนวยความสะดวก และกเรงรดขนตอนการเขามาทำงานของกระทรวงแรงงาน ภายใตขอบญญตการทำงานของคนตางชาต สงทผกพนกบเราทงหมด 6 เรองนะครบ

ขอตกลงกำหนดวาเราจะตองเจรจาใหเสรจ ไดขอสรปการเจรจาภายใน 1-3 ป ตามทกำหนดเอาไวในแตละเรอง แตสรปแลวกคอ ภายใน 1-3 ปหลงจากท JTEPA มการใชบงคบ ขณะน JTEPA มผลบงคบใชมา 1 ป 3 เดอน เพราะฉะนน สงทเราตองพยายามทำใหเสรจแลวกมเงอนเวลากำหนดไวน คอ เรองการดแลผสงอายกบพนกงานสปาน กตองสรปในเดอนตลาคมศกน ดงนน การทอภปรายสาธารณะในวนน ผมขออนญาตทานทงหลายวา อยากจะขอพดในเรองทง 6 เรองเปนสำคญ ผมเขาใจวารสกมหลายทานทอยากจะพดเรองอนในกรอบ JTEPA เหมอนกน แตวาเราจะมการทำการอภปรายสาธารณะอกหลายๆ ครง ผมกอยากจะขอความกรณาวา วนนเรามเวลาไมมากนก แลวกรอบเวลากจำกด เพราะฉะนน นกอยากจะใหเนนในเรอง 6 เรองทจะเปนโอกาสเรานะครบ

85

สงทผมอยากจะเหนในการอภปรายวนนคอ เราคดวา 6 เรองนมประโยชนกบเราหรอเปลา ในชวงแรกของการอภปรายสาธารณะนะครบ เปนการใหขอมลความร กจะเปนวทยากรจากสวนราชการทเกยวของมาใหความรกบทานกอนวา ในเรองทเรากำลงพดกน 6 เรองนมความเปนมาอยางไร กจะมกระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณชย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน ชวงท 2 นกจะขอเชญทางภาคเอกชนผมสวนไดสวนเสย ผแทนองคกรพฒนาเอกชน ซงทานผแทนแตละหนวยงานกไดใหความกรณาตอบรบเปนวทยากรกจะ แลกเปลยนความคดเหนใน 6 เรองทเราพดกน

แลวกในชวงสดทายน กจะขอเชญชวนทานทงหลายรวมแสดงความคดเหน คณะ เจาหนาทของหนวยงานทเกยวของกจะไดมความเขาใจในเบองตนวา ทานคดวาทง 6 เรองน อะไรเปนขอด ขอเสย เปนผลประโยชน ผลเสย ผลกระทบ และทสำคญทสดคอ เราตองการใชโอกาสทความตกลงเปดใหเราหรอเปลา โดยเฉพาะ 2 เรองของเราทเราจะตองเจรจากบญปน คนดแลผสงอายและพนกงานสปา กจะเปนการเบกตลาดแรงงานของเราในญปนเพมขน ทานคดวาจะมประโยชนมย ตองการหรอเปลา อนนเปนสวนสำคญทผมขอเชญชวนทาน ทงหลายชวยกน ใหความเหนกน เราจะไดมาปรบใชในการคยกบญปน ขณะนยงไมไดเจรจา การรบฟงความคดเหนของทานทงหลายกอนนะครบ ผมขอขอบคณทกทานทใหความสนใจมารวมงานในวนน และกหวงวาจะไดแลกเปลยนขอคดเหนกนอยางสรางสรรค

แลวกขอยำอกครงหนงวา การจดอภปรายสาธารณะนยงเกดในหลายภาคจนกวาการเจรจาจะเสรจสน เพราะฉะนนทานไมตองหวงวาเราพดกนวนนแลวจะสามารถนำไปไดขอสรป เรากจะตองรบฟงความคดเหน แลวกนำเขารฐสภาเพอใหความเหนชอบกรอบการเจรจา หลงจากนนเรากจะไปคยกบฝายญปนนะครบ ในระหวางนน ทางหนวยงานทมสวนเกยวของ กระทรวงการตางประเทศกจะพยายามใหความรกบสาธารณะ ใหความรกบประชาชน แลวกทานทมสวนเกยวของทงหลายเปนระยะๆ ไป เพอทจะใหทาทของการเจรจาของเรามความสำคญ มสวนทจะรกษาผลประโยชนของประเทศและของประชาชนใหมากทสด ผมขออนญาตเชญทานวทยากรสำหรบชวงแรกเลยนะครบ ขอบคณครบ

กองเอเชยตะวนออก 4 24 กมภาพนธ 2552

86

กำหนดการการอภปรายเวทสาธารณะ “การเคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA” ครงท 1

ณ หอประชมศรบรพา มหาวทยาลยธรรมศาสตร 24 กมภาพนธ 2552 เวลา 09.00 - 12.30 น.

08.30 - 09.00 น. ลงทะเบยน 09.00 - 09.10 น. เปดการอภปราย โดย รองอธบดกรมเอเชยตะวนออก ในฐานะหวหนาคณะเจรจาฝายไทย 09.10 - 10.30 น. การใหขอมลเบองตนโดยภาครฐ ดำเนนรายการโดย ผศ.ดร. กตต ประเสรฐสข รองคณบดคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร - ความรทวไปเกยวกบการเปดเสรภาคบรการและ การเคลอนยายบคคลธรรมดา โดย นายรณรงค พลพพฒน นกวชาการพาณชย ระดบชำนาญการพเศษ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย - JTEPA กบพนธกรณในเรองการเคลอนยายบคคลธรรมดา โดย นายเชดชาย ใชไววทย นกการทต ระดบชำนาญการ กรมเอเชยตะวนออก กระทรวงการตางประเทศ - สภาวการณและกรอบทาทของไทยในการเจรจาเพอเปดตลาดแรงงาน คนดแลผสงอายและพนกงานสปาของไทยในญปน โดย (1) นพ. ธเรศ กรษนยรววงศ นายแพทยระดบเชยวชาญ (ดานสาธารณสข)

กระทรวงสาธารณสข (2) นางสาวอารยา โรจนวถ รองอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน - สภาวการณและกรอบทาทของไทยในการเจรจาเพออำนวยความสะดวก ใหกบการเขามาทำงานของคนญปนในไทย โดย นายสงหเดช ชอำนาจ กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน 10.30 - 10.40 น. อาหารวาง

87

10.40 - 12.00 น. การอภปรายและแสดงขอคดเหนเบองตนโดยภาคเอกชนและผมสวนไดเสย ดำเนนรายการโดย ผศ.ดร. กตต ประเสรฐสข รองคณบดคณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ผเขารวม คณชลภสสรณ อารยวฒน อนกรรมการดานการคาบรการ สภาหอการคาแหงประเทศไทย รศ.ดร. ศรอร สนธ กรรมการสภาการพยาบาล/ สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทยฯ คณจรสศร สวรรณทรรภ อปนายกสมาคมสปาไทย คณอภชย เจยอดศกด นายกสมาพนธสปาไทย คณจรรยา ยมประเสรฐ ผอำนวยการโครงการรณรงคเพอแรงงานไทย 12.00 - 12.30 น. ถาม - ตอบ 12.30 - 12.35 น. ปดการอภปราย โดย รองอธบดกรมเอเชยตะวนออก ในฐานะหวหนาคณะเจรจาฝายไทย

กองเอเชยตะวนออก 4 24 กมภาพนธ 2552

88

ผศ.ดร.กตต ประเสรฐสข : กราบเรยนทานทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศ ทานทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน ทานเลขาธการรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน ทานประธานกรรมาธการเดก สตร และเยาวชน สภาผแทนราษฎร ทานรองอธบดกรมเอเชยตะวนออก ทานผแทนอธการบด มหาวทยาลยธรรมศาสตร ทานผแทนสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการวจย (สกว.) ขอตอนรบผมเกยรตทงหลายเขาสการอภปรายสาธารณะวาดวย ”การ เคลอนยายบคคลธรรมดาภายใต JTEPA„ ซงจดโดยกระทรวงการตางประเทศ รวมกบ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ดงททานรองอธบดกรมเอเชยตะวนออกไดเรยนแลวนะครบ การอภปรายสาธารณะครงนเปนครงแรกในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา ซงเปนการดำเนนการตามขอตกลงทไดดำเนนการไวแลวเมอป 2550 แลวกมผลบงคบใชมาตงแตเดอนพฤศจกายน 2550 แตในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดานน ยงมขอทจะตองหารอ เจรจากบทางญปนตอไป จงเปนโอกาสทจะไดรบฟงเสยงจากทางภาคเอกชน ภาคสงคม มารวมกนหารอ เพอพฒนาจดยน ทาทของไทยในการเจรจาหารอกบญปน ซงเมอลงนามไปแลวใน

การใหขอมลโดยภาครฐ

89

JTEPA เรากจะตองพยายามใชประโยชนใหไดมากทสดในเรองของ JTEPA นนะครบ แลวการเคลอนยายบคคลธรรมดาใน JTEPA นนมสวนเกยวของกนอยางสงกบการคาทางดานบรการ ซงวนนทานวทยากรของเรากจะใหขอมล ในชวงตนจะเปนการใหขอมลจากภาคราชการนะครบ จากกระทรวงพาณชย กระทรวงการ ตางประเทศ กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข ขอเปนวาใหทางคณะวทยากรไดใหขอมลแกทานแลว หลงจากนนเรากจะเปดรบคำถามนะครบ ซงคงจะมเวลาไมมากนก แตอยางไรกตามทานสามารถอภปรายไดอยางมากในชวงหลง break แลวนะครบ ซงกอยากจะรบฟงความคดเหนจากทานมากๆ นะครบ ชวงตนนะครบ ผมชอบเชญทานวทยากรจากกระทรวงพาณชยนะครบ คอ คณรณรงค พลพพฒน ทานเปนนก วชาการพาณชย ระดบชำนาญการพเศษ กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย ทานจะมาพดในหวขอ ”ความรทวไปเกยวกบการเปดเสรภาคบรการและการเคลอนยายบคคลธรรมดา„ ซงทานจะมาใหขอมลเกยวกบการคาบรการครบวา บคคลธรรมดานนเกยวของกนอยางไร ผมขอแตละทานประมาณ 10 - 15 นาทนะครบ ขอเรยนเชญทานรณรงคกอนเลยครบ ขอบคณครบ

คณรณรงค พลพพฒน : ครบ ขอบคณครบ เพอไมใหเสยเวลา ผมจะขอปพนกอนนะครบ ในการเจรจาไมวาจะเปน FTA หรอวา ASEAN โดยเฉพาะภาคบรการนจะยนกบ WTO คอ องคการการคาโลกเปนหลก เพราะวา WTO มสมาชกถง 154 ประเทศ อาจจะมากกวานกไดนะครบ ณ วนน ดงนน การทำความตกลง FTA กมกจะใชขอตกลงตาม WTO สำหรบ JTEPA ไทยญปน นกมการใชตาม WTO บางเลกนอย จะมการปรบเปลยนวธการเจรจา แตในหลกการนหนไมพน สำหรบการเจรจาขอผกพน เราเรมตนจากบงกอน กคอ รปแบบการให วนนเราคยถงเรองของการใหการเคลอนยายบคคลธรรมดา กหมายความวา เปนรปแบบหนงของการใหบรการ รปแบบการใหบรการจะแบงเปน 4 แบบ ภายใต WTO ผมขอพดเฉพาะรปแบบท 3 และรปแบบท 4 รปแบบท 3 กคอ การทเราใหอนญาตหรอสมาชกความตกลงนเปดใหคเจรจาเขามาลงทน หรอมนตบคคลในประเทศได เพอใหบรการ ยกตวอยางเชน เราเปดใหตางชาตเขามาตงบรษทในประเทศไทย แลวใหบรการ คนไทย หรอเราเขาไปตงบรษทในตางประเทศ ในกรณของญปนเรากเขาไปเปด รานอาหาร หรอสปา อะไรอยางนนะครบ เรยกวาไปใหบรการในรปแบบของหมวด 3 นนเอง หมวดท 4 กคอทเราพดกนในวนน คอการเคลอนยายบคคลธรรมดา กคอผ

90

ใหบรการเปนตวบคคล ไมใชในรปแบบของบรษท นนคอหมวดท 4 ผมยกตวอยาง อยางเชนในโรงพยาบาล ถาเรามการเปดโรงพยาบาล ตวโรงพยาบาลนคอหมวด 3 ตวแพทย พยาบาล นคอหมวด 4 เทานนเองงายๆ ทนใน JTEPA เรากแบงแยกในเรองของหมวด 4 ออกไปตางหากจากเรองของหมวด 3 ในการคยกนนะครบ ถามวาทำไมตองแบงแยกขนาดน เพราะวาใน WTO การทำตารางขอผกพนนมนตองแยกใหชดครบ เพราะวากฎ ระเบยบ ตางๆ ของแตละประเทศน มการใชทแตกตางกน เพราะเรองของหมวด 4 เรองคนเปนเรองของกฎหมายแรงงาน ในเรองของหมวด 3 การ ตงธรกจนเปนเรองของการตงคน อยางบานเราหมวด 3 สวนใหญกเปนภายใต พระราชบญญตของธรกจคนตางดาว หมวด 4 สวนใหญกเปนพวกกฎหมายแรงงาน ทนถามวามนจำเปนมยทจะตองมทง 2 หมวดพรอมกน ผมวา 4 หมวดดวยซำไป จำเปนทง 4 หมวด แตเอา 3 - 4 กอน ยกตวอยางเชน ถาเราเขาไปลงทนเปดรานอาหารในญปน อยางนนะครบ ถาเราไมมพอครว แมครวไทยไปทำอาหารนกคงจะเปนไปไดยากทจะมอาหารไทยแทๆ หรอเราจะไปทำนวดแผนไทย หรอทำสปาน มนกตองมผทมฝมอทางดานแพทยแผนไทยเขาไป เพราะฉะนนการเปดตลาด แมจะมการเปดตลาดหมวด 3 คอตวนตบคคลแลวแตไมมการเปดตลาดในเรองของคน ถอวาการเปดตลาดนนยงไมสมบรณ ยงไมรงเทาไหร ถามการเจรจาหมวด 3-4 ถอวาด และนกคอทมาทไปทไทยเราจะตองเขาเจรจาในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา อกนดหนงกคอวา การเคลอนยายบคคลธรรมดา ไมไดพดถงเรองแรงงานทเราเขาใจ เราตอง scope ใหตรงนหนอยนะครบวา ถาแรงงานทเราพดถง พมา ลาว กมพชา เขามาทำงานในประเทศไทย อนนนไมใช เรากำลงพดถงแรงงานระดบมฝมอ ชำนาญการ แมกระทงใน WTO เคาไมคยกนเรองแรงงานหรอก ถาแรงงานเราเรยก Labor ใชมยครบ เคาคยกนเรองบคคลธรรมดา ขออนญาตใชภาษาองกฤษนะครบ national person กคอ บคคลธรรมดา ไมใช Labor เปน person ซงตรงนใน WTO ในหมวด 4 ถอวาเปนเรองทออนไหวมาก เพราะการเปดตลาดหนงทประเทศเปดตลาดทเทากบเปดให 154 ประเทศ ลองนกภาพนะครบ ประเทศจนมประชากร เทาไหร ถาสหรฐอเมรกา หรอ แมกระทงญปนมาเปดตลาด เทากบวาจะใหคนจนทงประเทศ หรอแมกระทงคนอนเดยเขามาแยงงานทำ ซงมกจะไมคยในเรองของหมวด 4 เรองคน ทนมาเรอง JTEPA พอใน WTO นไมคอยคยเรองหมวด 4 เทาไหร กเปนโชคดของประเทศไทยทเราไดมโอกาส FTA กบญปน เพราะญปนเคาเปดตลาด นเปนชองทางทด ทจะสามารถเจรจาใหญปนเปดตลาดใหกบแรงงานทมฝมอหรอ

91

ผใหบรการทมฝมอไปญปนได ลองคดงายๆ นะครบวา ตลาดแรงงานมปญหามง ไมมปญหามง เวลามปญหาเรากจะตองบรหารจดการในประเทศ ยากนกทจะไปขยายตลาดแรงงานในตางประเทศ แตชองทาง FTA นเปน ผมเรยกงายๆ วาเปนชองทางมหศจรรย คอ เปนการขยายตลาดแรงงานใหคนไทยชองทางหนงใหไปทำงานใน ตางประเทศ ทงน กขนอยกบขอบททเขยนไวในตารางขอผกพนดวยวาจะเปดในระดบไหน แลวกแนนอนวาขนอยกบผไปใหบรการดวยวามคณภาพในระดบไหน สำหรบในสวนของ JTEPA เรายงเนนถงการเขาไปใหบรการของบคคลธรรมดาในสาขาทเราแขงไดในญปน กคอ ธรกจทางดานรานอาหาร สปา นวดแผนไทย แลวกดแลผสงอาย มองในมมกลบกน ญปนกตองการเหมอนกนทจะเขามาในบานเรา ในแงของการโอนถาย พฒนาบรษท หรอผเชยวชาญในบรษท เขามาใหบรการในประเทศไทย เพราะเราตองยอมรบวา ญปนเปนนกลงทนอนดบหนงของประเทศ เคาจำเปนตองมการโอนยายผบรหารเขามา ซงในการเจรจาตรงนน ผมพดไดเลยวาเราไมเสยเปรยบ เพราะวาเรากจะสามารถทจะสงแรงงานไทยไปไดนะครบ ในเรองของบคคลธรรมดา ขออกนดนงในเรองของการจดตงนตบคคลใหบรการ ผลจากการเจรจาทผานมาน ผมกกลาพดไดเลยวาเรากไดเปรยบดวยซำไป เพราะญปนนเปดตลาดในสาขาธรกจบรการมากกวาทเราเปดในญปน ญปนเปดธรกจบรการทกำหนดไวใน WTO ในขณะทไทยเปดไมมสาขาบรการแบบญปน ถามวาทำไมญปนเปด มากกวาไทย เหตผลทไทยเปดบรการกบญปนนอยกวากเพราะวาเราตองดขดความสามารถในการแขงขนดวย แลวกดธรกจทเราออนแอ ออนไหว แลวกตองปกปองคนไทยดวย เพราะวาเคาเขาใจ ผลการสรปในรอบนนกคอ เราไดเปรยบในเรองของการเปดตลาดกบญปน ในชวงแรกผมขอสนๆ นะครบ เผอจะไดมเวลาใหคนอนไดคยตอ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณคณรณรงคนะครบ จากกรมเจรจาการคา กระทรวงพาณชย ทานกไดใหขอมลถงความเกยวพนระหวางการคาดานบรการกบการเคลอนยายบคคลธรรมดานะครบ ซงมความสมพนธกนอยางลกซงนะครบ เดยวถามคำถามอะไรกมรอบ 2 นะครบ ใหทานกลาวชแจงเพมเตม ซงในสวนของการคาเสรนผมขอเรยนนดหนงนะครบวา เรามองถงการคาของการคาสนคา การเคลอนไหวของเงนทน แลวกการเคลอนยายของคนดวยนะครบ ซงการเคลอนยายบคคลเกยวกบภาคบรการ ซงภาคบรการนมสดสวนของการคาทสงมาก เราคงมองเฉพาะในเรองของ การคาเสรในเรองของสงของอยางเดยวไมไดนะครบ กเปนทมาในการพดคยในวนน

92

นะครบ ในลำดบตอไป ทานวทยากรจะมาจากกรมเอเชยตะวนออก กระทรวงการ ตางประเทศนะครบ กจะมาพดถงในเรองของ ”JTEPA กบพนธกรณในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา„ สถานภาพในขอบทเหลานเปนอยางไร วาจะตองทำ อยางไร นนคอ คณเชดชาย ใชไววทย นะครบ ขอเรยนเชญครบ

คณเชดชาย ใชไววทย : เรยนทานผเขารวมการอภปรายทกทานนะครบ เมอสกครทานจากกระทรวงพาณชยกใหภาพเกยวกบการคาบรการและการเคลอนยายบคคลธรรมดาวา สมพนธและไมสมพนธกนอยางไร ผมอยากจะขอใชเวลาไมมากเชนกน ในการเลาใหผเขารวมรบทราบนะครบ ขณะนในตวความตกลง JTEPA เรามอะไรใน Chapter 9 เปนเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา กอนอนนนะครบ ผมอยากจะเทาความเรยกนำยอยนดนง นะครบวา กคอ ยอนในสงททานกคงทราบนะครบวา

JTEPA ความตกลงของตว JTEPA คออะไร JTEPA โดยหลกนกจะเปนความตกลงทแบงเปน 2 ภาคดวยกน ภาคแรกกจะเปนเรองของการเปดเสร เราเรยกวา FTA ภาคท 2 จะเปนเรองของความรวมมอ section ตางๆ การพฒนา ขดความสามารถ คอ เมอเปดแลว เมอมการเคลอนยายคน เคลอนยายสนคา เคลอนยายคนนนะครบ แนนอนนะครบวา สงทประเทศไทยควรทจะตองมองไปขางหนาวา เราจะตองปรบตวอยางไรเพอจะเพมขดความสามารถของเรา นนกเปนทมาของทม ขอบทรวมกนในความรวมมอขน ซงใน 9 สาขาทจะพฒนาขดความสามารถของเรา นะครบ ใน Sector ตางๆ ทผมจะไมเขาไปนะครบ อนนกเปนเรองโครงสรางของ JTEPA นะครบ ทานกจะเหนวาในองคประกอบของ JTEPA นจะมขอบทในเรองของการจดกลม กจะมสงทเรากำลง Focus อยในตอนนนะครบ กจะมเรองของการคาสนคา การลงทนบรการ แลวกจะแตกยอยออกมาวา การคาบรการนน คอ การเคลอนยายบคคลธรรมดา ซงจะเปนพลวตรทสนบสนนการเคลอนยายบรการ หรอการเคลอนยายคนระหวางกน ทนผมขอกระโดดเขามาในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดานะครบ ในความตกลง JTEPA เราม Chapter ตางๆ Chapter ทตกลงกคอ Chapter 9 กจะพดในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดาอยางเดยวเลยนะครบ ผมอยากจะแบงวา การเคลอนยายบคคลธรรมดาใน Chapter 9 นม

93

โครง มนม Body ม 3 - 4 สวนดวยกน 3 - 4 สวนนพดถงอะไรบาง เรองแรกนผมอยากทจะเนนเพอความเขาใจกคอวา แนนอนกจะเปนการพดเรองการทำความเขาใจวาการเคลอนยายบคคลธรรมดาทไมวาจะเกดขนอยางไร จะเปนการดำเนนการทจะมสวนของ visa เขามาเกยวของตลอด ไมใชวาจะมการให visa โดยอตโนมต เพราะฉะนนนมนกจะตองมขอตรงนขนมาจะทำอยางไรทจะเปดประต โดยทมสาขาอาชพรองรบอย ประตนนตองอนญาตดวย อนนนกเปนสวนแรกท Chapter 9 ไดพดเอาไว ในสวนท 2 นผมอยากเรยนวาเปนหวใจของ Chapter 9 กเปนการกำหนด ขนมาวา มนจะมสาขาอาชพอยทงหมด 6 กลม 6 ประเภทดวยกนทจะสามารถใชประโยชนจาก JTEPA ได เปนเรองของการเดนทางเขาไปเพอทจะตดตอธรกจ ในเรองของนกธรกจตดตอเจรจาธรกจในระยะสน อนท 2 เปนเรองของการลงทน นะครบ ทานไปลงทนเปดรานอาหาร รานสปา อะไรตางๆ ทานทำได มพนฐานทางกฎหมายระหวางกน ทจะใหผาน visa ระหวางกนได อนท 3 กคอ การทำงานทจะตองใชความร ความเชยวชาญพเศษ เชน ทนายความ นกบญช อนนกเปนกลมท 3 กลมท 4 เปนเรองของการโอนยายการทำงานในเครอของบรษท กลมท 5 เรองของอตสาหกรรม กลมท 6 กวชาชพเฉพาะ โดยหลกนกจะตองพดถงพอครวไทย หรอเรองของคนดแลผสงอาย หรอพนกงานสปา อาจจะมการเจรจา ตกลงกนได กจะอยในกลมนดวย แตในเรองของพอครวนตกลงไปแลววา 10 ป 5 ป เปนตน เรองของ พอครวเรากจะไมมาพดกน กลมสดทายกลมของ structure หรอผสอน กจดเปนสาขาวชาชพตางๆ ความจรงน ผมจะพดถงกลมศลปน ศลปนในแงของการนำศพทตางๆ มาสอนใหกบอกประเทศหนงนะครบ กจะแบงเปนหลายวชาชพ เชน เรองของรำไทย ดนตรไทย สอนภาษา คอ ไมใชไทย ญปนดวยนะครบทมาสอนในเมองไทยนะครบ รวมทงการสอนนวด สปา ซงอนนนไมตองมานงคยกน เรยบรอยหมดแลว ทง 6 สาขาวชาชพเปนแกนหลกของการอภปรายในวนน ตอไปความตกลงน เคากพดถงใหมการตงกลไก เปนคณะกรรมการขนมา คณะอนกรรมการเพอทจะเปนเวทมานงพดคยกน หรอมเรองทจะตองเจรจากมานงคยกนในคณะอนกรรมการนนะครบ กเปนการตงกลไกขนมา ในขณะเดยวกน body สดทาย เปดโอกาสใหเราและญปนระบใหมการหมนหารอทจะยอมรบเรองมาตรฐานรวมกน ในชนนกคอ การยอมรบมาตรฐานรวมกนแลวนะครบ แตวาในรายละเอยดในเรองของการรบรองสาขาวชาชพอะไรตางๆ น ทงสองฝายกตกลงกนทจะ set up ตกลงกนทจะตงกลไก ศกษากนวา เราจะสรางกฎ สรางกตกา ในระยะยาว เพอทจะใหมการยอมรบเปนมาตรฐาน

94

ยอมรบวชาการ ยอมรบการฝกฝนตางๆ ทง 4 ประเดนนกเปนการสรป body คราวๆ ได องคประกอบของ Chapter 9 ในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา อนนนใน choice ตอไปกเปนเรองของขอปลกยอย ในเรองของการเคลอนยายบคคลธรรมดา ซงอนนจะขอขามไปนะครบ ทนมาถงจดทเปนประเดนทเรามาอภปรายวา ทำไมเราจะตองมการเจรจา ผมขอสรปสนๆ ไดเลยวา การเจรจา หรอพนธกรณทมตอกน แบงเปน 2 สวนททานรองอธบดฯ ทานไดเลาใหฟงวา มทงหมด 6 เรองนะครบ 4 เรองแรกเปนเรองของพนธกรณทไทยใหสญญาไววา เราจะตองเจรจาท JTEPA มผลใชบงคบ ทง 4 เรองนกตามทปรากฏ เปนเรองของการเขามาทำงานของคนญปนแทบจะทงสนนะครบ ในเรองของการอำนวยความสะดวกคนญปนในการเขามาทำงาน กฎเกณฑอะไรตางๆ วาเราจะผอนปรนไดมากนอยเพยงใด อนนกเปนประเดนทจะขอเจรจาวนน ซงในรายละเอยดกตองขอใหอภปรายในสวนของพนธกรณในฝงญปนน ทญปนสญญากบเรา อนนกเปนสญญา หรอความตกลงวา จะเจรจาไดหรอไมได จะสรางมาทำไม สรปวาจะรบหรอไมรบนไมทราบจะตองเจรจากนมอย 2 เรองดวยกน เรองแรกเปนเรองของการสงคนไทยไปดแลผสงอายในญปน เรองท 2 ความเปนไปไดในเรองของการเจรจากนทจะยอมรบคนไทยเขาไปทำงานในญปน เปนจดทตองขอเนนนะครบวาเปนจดทยงไมไดเปด เมอพดถงสปา ในแงของความตกลงนกจะม 3 คนดวยกน คนแรกนเปนคนลงทน คนท 2 เปนคนฝกสอน คนท 3 เปนคนปฏบต คอ เปนพนกงาน สปา คนนวดน 1 กบ 2 นกตกลงไปเรยบรอยกตกลงกนได เขาไปสอน จดท 3 น เปนจดทเปนการบานของเราตองไปคยกนกอน คอ ทำใหคนเหลานเขาไปปฏบตอาชพการนวดทญปนไดนะครบ กเปนพนธกรณเปนสญญาทเราจะตองมาคยกน ตามททานทราบนะครบวาทง 6 เรองนกมเงอนเวลาจำกดอยวาหลงจากท JTEPA มผล ใชบงคบนจะตองเอามาเจรจา เอามาหาขอสรปใหไดภายในเงอนเวลาเทาไหร ผมขอเรยนสนๆ วา ทง 6 เรองน 4 เรองนจะมเงอนเวลาในตลาคมปน คอ JTEPA มผลบงคบใชเมอ 1 พฤศจกายน 2550 เมอเราหมนเขมนาฬกามาใน 4 เรองน กคอ เปนเรองของ Human ของเรา 3 เรองนจะตองสรปตลาคม 2552 มเรองหนงซงจรงๆ จะตองสรปไปแลว ตลาคม 2551 แตวาในแงของการเจรจานยงเกดขนไมได เพราะวากระบวนการของเราไมอนญาตใหมการเจรจาจนกระทงจะผานกระบวนการตางๆ นะครบ เพราะฉะนนทำความเขาใจกนวา ในจดทเลย death line ไปแลวกยกยอดไปทตลาคม 2552 ในสวนของทเปน compliment ของเรา compliment ของญปนกตามททานเหน 31 ตลาคม 2552 เพราะฉะนนนจะเหนวา death line จะตกลงอยท

95

ตลาคม 2552 มนจะมเรองหนงทเปนพนธกรณของเรา พฤษภาคม 2553 รวมๆ กนแลวกเปน 3 ปทจะตองเจรจาตอไป ตรงนกเปนการใหภาพสนๆ สไลดตรงนกจะเปนการใหเหนวากลไกทเราจะเจรจา หรอวาทำการตกลงกนทง 6 เรองน มนจะมกลไกหนงชอวา คณะอนกรรมการรวมวาดวยการเคลอนยายบคคลธรรมดานจะ ตงตามความตกลง ไมจำเปนวากลไกนจะตองเจรจากนอยางเดยว พดทกเรองนะครบ ภายใตขอบท Chapter 9 น รวมทงเรองของการยอมรบมาตรฐานรวมกน ซงผมคดวาเปนกญแจสำคญอนหนงในระยะยาวนะครบ อนนกเปนองคประกอบของ คณะกรรมการของไทย เปนหนวยงานทเกยวของ จรงๆ ทานกมานงอยตรงนแลว นะครบ เพอจะมาใหขอมลกบทานนะครบ ในแงของคณะอนกรรมการทผมไดเรยนกบทานไปกมการประชมกนแลว 2 ครง ถามวา 2 ครงนเกยวพนอยางไรกบทเราตองเจรจา เรากไดใชโอกาสของทง 2 ครงนในการเจรจา ผมอยากจะเรยนวาเปนการรบฟง เปนการยำทาทอยางไมเปนทางการนะครบวาแตละฝายมความคดอยางไร แตละฝายมความพรอมไมพรอมอยางไรตอพนธกรณทง 6 เรองทไดมการกำหนดเอาไวนะครบ ขอกราบเรยนสนๆ วาในแงของฝงไทยน คณะกถอโอกาสไดแลกเปลยนขอคดเหน นะครบ ไดเปนขอมลวาตวบทของญปนเปนอยางไร ตวบทของไทยเปนอยางไร แลวกยอมรบได ยอมรบไมไดอยางไรนะครบ จะตองปลดลอคในประเดนใดบางนะครบ ทจะสงเสรมคนของเราเขาไปทำงานในญปน กเปนประโยชนของการตงคณะอนกรรมการน ตามททานรองอธบดไดเรยนไปนะครบวาการประชมคณะอนกรรมการ ทง 2 หนทผานมาในชวงปทแลวนยงไมไดเรมเจรจา จะเรมเจรจาไดหรอไมไดนกจะขนกบวาสภาฯ จะใหการอนมตกรอบการเจรจาหรอไม นเปนสงทผมอยากจะเรยนใหทประชมอภปรายทราบตรงกนวา อนนเปนกระบวนการโดยตรงทเกยวของกบสงทเราพดกนในวนนวา การเจรจาจะวงไปอยางไรเพอใหสอดคลองกบรฐธรรมนญนจะตองมอะไรเขามาเกยวของบาง ผมขอเรยนสรปอยางนวา แผนภม แผนงาน กรอบเวลานทเราทำขนมาน จะมวนทเราถอวาเปนกญแจสำคญนอย 2 ชวงดวยกนนะครบ ชวงแรก คอ ชวงตลาคม ป 52 เปนเปาหมายทประเดนสวนใหญจะตองสนสด เพราะฉะนนในทาททผานมาเรากมการแลกเปลยนความคดเหนกนวา เรากมความเปนไปได เรากจะตองฟงอกทวา เราจะมความเปนไปไดทจะสรปทกเรองภายในตลาคม ป 52 ทจะถงน กหมายความวา หากจะสรปภายในตลาคม ป 52 ผมตองขอเรยนใหเขาใจวาการสรปตรงนไมใชการสรปใหมการเกดขน แตเปนการสรปผลของการเจรจา

96

ทไมไดมการลงนาม แตการสรปผลนเปนการสรปความคบหนา และจะนำไปสการรบคนดแลผสงอายและหรอพนกงานสปา ผมมนใจเปนอยางยงวาทง 2 ฝายจะตองใหมการจดทำหนงสอสญญาขนมา นเปนความเชอสวนตวนะครบ เมอเปนอยางนน กระบวนการจะไมจบในตลาคม ป 52 กจะตองกลบมาเลาใหทานฟง กลบมาเขาสภาฯ กลบมารบฟงมาตรการศกษา มาตรการเยยวยาอะไรตางๆ ในทสดนการลงนามกวาจะมขนได ถามนะครบ กจะไมเรวกวาปหนา อนนกเปนเงอนเวลาทคราวๆ มากๆ เลยนะครบ อนท 2 ทผมอยากจะคยเปนชวงกลางปหนานะครบ พฤษภาคมป 52 เปนชวงการประชมสภาสมยสามญประจำปเสรจสน ทวาจบสนเปนทเดดนะครบเพราะวา หากสภาฯ รบฟงขอคดเหน คยกนแลวนะครบ เสนอขอมลตางๆ ทงเหนดวย ไมเหนดวย เรองราวตางๆ เขาไป ทางรฐสภากจะเปนคนตดสนใจ ทานผทรงเกยรตทนงอยในสภาฯ กจะตดสนใจ ถาตดสนใจใหเดนหนาตอ ทานใหความเหนชอบกรอบเจรจา ทกสงกจะเปนไปตามกรอบทเขยนไว แตถาทานไมเหนชอบ หรอไมคดวาจะเปนประโยชน ซงกเปนเรองทเกดขนได การทเราจะเจรจากจะจบสนลง ทกสงทเขยนนกจะเปนแคนน ทกสงทผมเรยนเปนการพดตามกระบวนการ เพราะฉะนนเดอนพฤษภาคมทจะถงน กระบวนการทจะตองเขาสภาฯ กระบวนการทเขา ครม. จะตองรบฟงความคดเหนภาคประชาชน และทสำคญกจะตองขอใหภาควชาการเขามาเสนอมาตรการผลกระทบ มาตรการเยยวยา หากจะมผลกระทบขนมาไมวาในแงของ สวสดภาพแรงงาน ในแงของสงแวดลอม ผมไมแนใจวาจะมผลกระทบรเปลา แตจะตองมการประสาน ของเหลานกจะมการเกดขนกอนหนา ผมจะไมขอลงใน รายละเอยด ผมจะขอขมวดไวสนๆ วา ทง 2 อนนเปนจดทสำคญในกระบวนการ กอนหนานนเรากจะมการเรม กจะเหนไดวาแผนผงกรอบเวลา จรงๆ เรมมาจากวนนนะครบ ทเราเรมมาอภปราย รบฟงความคดเหนกนในครงแรก แลวกจะม series ตางๆ มาเปนกระบวนการคขนานนะครบ รบฟงแลวเรากเสนอกรอบแรกเขาคณะรฐมนตรพจารณาพรอมกบขอคดเหนครงแรก ควบคกนไปนนกจะมการพบปะ ภาคสวนตางๆ ผมสวนไดสวนเสย รวบรวมกนไปเรอยๆ ของเหลานกจะเกดควบคกนไปเพอจะประคบประคองทง 2 ใหออกมา หากไปจบทรฐสภา กถอวาจบ เรากไมตองทำการศกษาอะไรกนอก หากทางรฐสภามนใจวาเรองนเปนประโยชนควรจะออกมากถอวา แผนกตองรอยเปอรเซนต ผมมประเดนทจะเรยนทานผมเกยรตเทานนะครบ ตองขออนญาตเรยนยำวา เรองของการดำเนนตามความคดทเราดำเนนกนอยน ตามพนธกรณตามความตกลง เรามความจำเปนอยางยง กเปนประโยชนตอการดำเนนการ

97

ขนตอไปทเราจะตองฟงความคดเหนจากภาคประชาชนดวย ผมสวนไดสวนเสย องคกรพฒนาชมชนดวยรวมกน ซงทงหมดนเปนกระบวนการทจะชวยสนบสนน หากการเจรจาไดรบไฟเขยว ใหเดนหนา ผมตองขอกราบเรยนเทานครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ ขอบคณครบ สำหรบคณเชดชายนะครบ เรากไดรบขอมลเปนภาพรวมภาพใหญ เรมจากคณรณรงคฯ เกยวกบการดำเนนการในการ

เคลอนยายบคคลนะครบ กลบมาส JTEPA ทเปนภาพรวม รวมทงกระบวนการ ขนตอนหลงจากนนะครบ ในสวนถดไป กจะเปนการบรรยายของทานวทยากรซงเปนเรองเฉพาะดาน ลงลกมากขนนะครบ ในเรองของการดแลผสงอาย ในเรองของสปา ในเรอง out going ผลทจะไป ในสวนแรกทเราจะไป กเรมตนดวย ทานวทยากรจากกระทรวงสาธารณสขนะครบ ทานเปนนายแพทยระดบเชยวชาญ กรมสงเสรมสขภาพ ทานจะมาพดถงเรอง “สภาวการณและกรอบทาทของไทย ในการเจรจาเพอเปดตลาดแรงงานคนดแลผสงอายและ พนกงานสปาของไทยในญปน ทานคอ นพ.ธเรศ กรษนยรววงศ ขอเรยนเชญครบ

นพ.ธเรศ กรษนยรววงศ : สวสดครบทานผเขารวมอภปราย ทางกระทรวงสาธารณสขกมความยนดทไดทำงานรวมกน แลวเรากคาดวาจะเปนประโยชนตอระบบทจะทำใหมการจางงานเพมขน กระผมจะลงไปในรายละเอยดนะครบ ตอนนกมกลมทเราเจรจา 2 กลมทเปนเปาหมายกลมทเราเรยกวาคนดแลผสงอาย กบพนกงานสปา ผมอยากจะ

ใหดขอมลนดนงวาขณะนในเรองของความจำเปน สงคมของญปน ถอเปนสงคมผ สงอาย มอตราสวนของผสงอายน ประมาณรอยละ 21 หรอประมาณ 1 ใน 5 ของใน ป 2005 และจะเพมไปเรอยๆ นะครบ คาดวา อนท 2 นะครบอายยนยาวของเคาสงมากนะครบ ผหญงน 85.5 ผชายน 78.5 ของไทยนผหญงประมาณ 72 ผชายนจะประมาณ 70 แลวกระบบการดแลของเคาดขนไปเรอยๆ สดสวนกจะเพมขนไป นะครบ คนทอาย 65 ป ตอคนทอายตำกวา 65 คอ 1 ตอ 3 ทจะตองมการมาดแลนะครบ อนนกคอเปนสวนททำใหเหนวา สงคมของเคานมความตองการ care taker

98

ขนาดไหน รวมทงผมมขอมลเพมเตมนะครบวา จากหนงสอพมพญปน หนงสอพมพอาซาฮ นคนญปนเคาตองการ 1.15 ลานคนในป 2005 ในอก 20 ปขางหนานอาจมความตองการเพมเปน 1.5-1.6 ลานคนนะครบคอในป 2025 แลวกขอมลของทมอยในขณะนนกมหลายแหลงนะครบ ปจจบนมความตองการใน care taker นาจะประมาณ 470,000 นะครบ เพราะฉะนน ความตองการจะเพมขนตลอดทกป ขณะทการผลตของประเทศญปนเองนมหลายชองทาง แตวาจำนวนนผมยงไมแนใจวาจะเปนอยางไร แตขอมลทเราทราบกคอ การนำเขาไมใชจากประเทศไทยอยางเดยวนะครบ เขามฟลปปนส มมาเลเซย ทไดเขาไปกอนหนาเราแลว แลวไดมการทำขอตกลง ทราบวาอนโดนเซยไดมการดำเนนการไปบางแลวนะครบ แตโดยความเหนของผม ผมเชอวาในเรองของหลกบรการนะครบชอเสยงของไทยในเรองของ care taker น ผมวาเปนหนงในเอเชยของโลกนะครบ ประเดนนกเปนวาทำไม care taker ของเราถงเปนทตองการของตางชาต เรากวเคราะหวาทำไมของเรามทกษะฝมอสง เรามระบบมาศกษาการผลตกลมนเขาสตลาดแรงงาน แตวา weak ของเรานคอ กลมนมชวโมงการเรยนทนอย ยงไมสอดคลองกบ qualification ของญปน ซงตรงนนกำลงทำงานรวมกนอย แลวกเรายง weak เรองภาษา ซงเดยวกตองมองคกรวชาชพท ดแลกลมนนกลมนยงมปญหาอย เพราะประเทศญปนน กลมน เคาถอวาเปน Professional ถามองคกรวชาชพดแล อนนกคงไดเกรนนำแลววา ทำไม care taker ถงเปนสงทเราผลกดนเขาไป แลวกโอกาสกคอวาทางญปนกกำหนดในเรองของ healthy แลวก active aging society เปนสงทเคาวาง goal ไว มการปองกนโรค หรอวาภาวะคกคาม แลวกเคาสงเสรมเรอง care taker ซงทำใหมทงในสขาภบาล ในบาน ในชมชน มหลายรปแบบมากนะครบ แต care taker เขาไปมสวนสำคญ ในทกระบบของเคา ภาวะคกคามของเรา กคอ เรามคแขงอยนะครบ แลวกคแขงของเรากเขาไปในตลาดกอนเราแลวนะครบ แตผมยงไมมขอมลละเอยดนะครบวาเคาไปเทาไหรแลว โครงสรางประชากรผมบอกไปเมอตะกแลววา ขณะนประมาณ 65 ปขนไป ประมาณ 20 ลานคน ในประเทศญปนเองเคาแบงระดบความสามารถของผสงอายทไมสามารถ หรอตองการความชวยเหลอออกเปน 5 ระดบ ระดบท 1 กตองการความชวยเหลอมากจนถงระดบท 5 ก care taker กเขาไปในทกระดบ ระดบ 5 กชวยเหลอตวเองได เพราะฉะนน ระดบ 5 กคงไมตองการ care taker ของเราเทาไหรนะครบ เราไปสกรณศกษาของฟลปปนสและอนโดนเซย ผมเขาใจวา ขอมลคงรวมกนกบทางกระทรวงการตางประเทศ กบ ทางกระทรวงแรงงานนะครบ ในตอนนนญปนกำหนด

99

โควตาไวประมาณ 600 คน และกลงนาม แตยงไมมผลบงคบ ผมเขาใจวาอนนเปนขอมลเกานะครบ และเปนขอมลทม ผมเขาใจวาตองมเพมขน เชนเดยวกนครบ อนโดนเซยเปนประเทศแรกทมความกาวหนามากกวาทอน จะสงเกตวาโควตาจำนวนไมเยอะเลยเมอเทยบกบสดสวนความตองการ ทนผมคดวามนคงมทงหลายสาเหต ทงปจจยของตวตนทางเองและทางปลายทาง เดยวเราจะไดดทางขอกำหนดของเคา มขอทเปนอปสรรคคอนขางเยอะทเดยวนะครบ หนง เรองเกณฑการดแลผสงอายทญปนกำหนดตองมหลกสตรใกลเคยงกน หลกสตรของเคาเปนหลกสตร 2 ป แลวกมเรยน ผมไปดตวเนอหา กมเรยนแตเรยนคอนขางไปทาง science เยอะนะครบ หรอไปทางดแลผปวย เพราะฉะนน หลกสตรตองเขากน หรอไปตามเกณฑเคา ตองเปนภาษาญปน อนนเปนแนวทางเกา ตองมการฝกมาแลวกสอบ สอบผานถงจะไดเปน ผดแลผสงอายนะครบ และกมอนนงกคอวา การรบสงบคลากรตองมการผานองคกรกลาง ผมคดวาปญหาคงคลายๆ กน แลวอกอนหนงทเปนปญหากคอวา เรองคาจางทเปนกฎหมายแรงงานเปนอนหนงทเราตองคยรายละเอยดนะครบ ผมอยากจะใหดวา ของเราเองในขณะนเราทำอะไรบาง หลงจากเรารแนวทางปญหา อปสรรค หลกสตรกลางตวทเปนปญหาเพราะวาตองเทยบเทาของเขา ขณะนทางทมทำงานกมกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงแรงงาน เรากนำหลกสตรกลางของญปนนไปพฒนาหลกสตรรวมกนกบสถาบนพระบรมราชชนกของเราดวย การรวมมอกบวทยาลยพยาบาลทเดมผลตพยาบาลเทคนค 2 ป กำลงปรบระบบใหเขากนอยนะครบ ขณะนเรากวางเปาไววาจะรบสก 2 กลม คอ กลมทจบม. 6 กบกลมทมพนฐานแลว ทเรยน care taker กมหลายโรงเรยนทมเปดสอน 20 ชวโมง ตอยอดใหครบตามหลกสตรนะครบ อนท 2 เรากำลงประสานในเรองของการจะตองอบรมภาษาญปน เพราะวาเคากำหนดไววาจะตองมทกษะการใชภาษาญปนตงแตระดบ 2 ขนไป คอ พอจะพดได รความตองการ จายยา รความตองการของผสงอายญปนไดนะครบ เลยกำลงจะรวมกบสมาคมสงเสรมเทคโนโลยไทย-ญปนเปนผอบรมแลวกทดสอบ แลวกเงอนไขอกอนหนงน คอ ตองผาน agency ทเหมอนกบเปนการทำความตกลงรวมกน แลวเรา กจะตองไปดอตราคาจางทเหมาะสม สถานทตางๆ สงทเปนปญหาอกอนหนงกคอวา ทเราไดคยกนวาอตราคาจางของเคาไมสงนก เทาทผมไดรมานะครบ ขณะนกประมาณ 800 เยนตอชวโมง แลวกเคาถอวาเปนแรงงาน ผมกไดสอบถามวา อยางนกบประเทศไทยน ถาประมาณนนทำงานในประเทศไทยนาจะดกวา รวมคาใชจาย คาอะไรน เพราะฉะนน ตรงนนเปนขอหนงทเราตองคยทำความเขาใจ อนนกเปน

100

กรอบการทำงานรวมกน ฝงไทยกมสถาบนการพระบรมราชชนกและวทยาลยพยาบาลตางๆ หรอทตอนนเราไปทำรวมกบเชยงใหม เชยงราย ภเกต พทยา โดยดำเนนการโดยกระทรวงสาธารณสขแลวเรากเอาหลกสตรของญปนมา หลกสตรของมหาวทยาลยโตไกนะครบ แลวกกำลงปรบหลกสตรใหเขากบสถาบนของเราอย นะครบ ขณะนผมวาเปน step ของการเตรยมหลกสตร แตเชนกนเราคงตองทำฐานขอมลกลางของพนกงานทจบหลกสตรเมอเราพฒนาหลกสตรเรยบรอยนะครบ โครงสรางหลกสตรกลางตรงนกกำลงทำอย แลวกมาตรฐานซงคงตองสอดคลองกบทางญปนเคานะครบ แลวกเรองของการรบรองมาตรฐานตางๆ การนำมาตรฐานไปใชในสถานศกษาทเราจะมอบหมายใหเปนผผลต care taker ครบ นอกจากน เราอาจจะตองทำในเรองของ MRA ของประกนการใหบรการระหวางไทยกบญปน เพอจะใหเปนขอตกลงรวมกนหลงจากเราทำหลกสตรนะครบ อนนกเปนสวนของสาธารณสข บางสวนเรากดำเนนการไป บางสวนกอยในแผนทจะทำ ทเกยวของกบ care taker ใหสามารถไปทำงานในญปนได แตกเชนกน ผมคดวาเงอนไขกจะตองมสวนอนๆ รวมทงคาตอบแทนทเหมาะสม เพราะวา care taker น เรากมขอมลสวนหนงทวา ชาวญปนปจจบนกเขามาอยในประเทศไทย มขอมลวา ขณะนทางสถานทตญปนไดมาคยนอกรอบกบผมวา การทอยากจะใหเราพฒนาหลกสตรในประเทศไทย โดยชาวญปนนจะเขามาอยในบางพนท ซงเคากบอกวาประเทศไทยนเปนอนดบ 7 ในโลกทชาวญปนชอบเขามาอยมากทสด รวมทงเปนอนดบ 2 ในเอเชยทชอบมาอยมากทสดรองจากจนนะครบ มคนญปนทอยากจะเขามาอยในบานเราเปนจำนวนมาก เพยงแตเราตองพฒนาบางเรองใหสอดคลองกบเคานะครบ และผมคดวาถาอยางนนนคงจะพดถง value added นคงเปนคำตอบทเราตองชวยกนคดวาการทคนญปนเขามาอยในเมองไทย หรอเราสง care taker ไปเมองนอกน ผมคดวา ทงสองทางนเปนทางทดกบแรงงานของเรานะครบ แตวาตองตอรองบางเรองใหไดเหมาะสมพอสมควรนะครบ ผมทงทายไวเทานกอนครบ ขอบคณครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ ขอบพระคณครบ ทาน นพ.ธเรศฯ จากกระทรวงสาธารณสขครบ ทานกไดใหขอมลคราวๆ เกยวกบโอกาส และกอปสรรค แลวกโอกาสทไทยจะสามารถสงผดแลผสงอายไปญปนซงฟงดแลวนมขาดแคลนอยเกอบ 200,000 คนนะครบ นกเปนโอกาสสำคญ แตในขณะเดยวกนกมอปสรรคสำคญหลายประการ ฟงดแลวคอนขางจะมาตรฐานสงแตเงนเดอนตำ เงนเดอนทใหเราอาจ

101

จะไมเยอะเทานนนะครบ แลวกทาน นพ.ธเรศฯ ไดพดถง MRA นะครบ กคอ ขอตกลงการกระทำรวมกน ถาเราฝกอบรมดแลผสงอายเรา เคากตองรบมาตรฐานเราดวยนะครบ แตอปสรรคดานภาษากถอเปนอปสรรคทสำคญอกประการหนงนะครบ กยงมหลายประเดนทจะตองหารอ แลวกรบฟงความคดเหนจากทานในชวงอภปรายนะครบ วทยากรทานตอไปนะครบ ทานกมาจากกระทรวงแรงงาน จะมาพดถง พนกงานสปานะครบ ในประเดนเดยวกบททาน นพ.ธเรศฯ พดไป เปนประเดน ”สภาวการณและกรอบทาทของไทยในการเจรจาเพอเปดตลาดพนกงานสปาของไทยในญปน„ ทานเปนรองอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน กระทรวงแรงงาน ทานรอง อธบดอารยา โรจนวถ ขอเรยนเชญครบ

คณอารยา โรจนวถ : ขอบคณคะ สวสดคะ ทานทปรกษารฐมนตรและทานผมเกยรตทกทาน กขอขอบคณกระทรวงการตางประเทศ ทใหโอกาสดฉนมาพด เพราะถามโอกาสไดพดใน public กคอไดประชาสมพนธเนองานของกระทรวงแรงงานดวย ในกรอบการเคลอนยายแรงงาน ในกรอบของการเคลอนยายบคคลธรรมดา ภายใตกระทรวงแรงงานมกรมอย 2 กรมทรบผดชอบนะคะ คอกรมจดหางาน และกรมพฒนาฝมอแรงงาน ทานอาจจะสงสยวากรมพฒนาฝมอแรงงานไปยงอะไรดวยในกระทรวงแรงงาน เพราะกรมพฒนาฝมอแรงงานมหนาทพฒนาศกยภาพของแรงงานในตลาดใหมความร มทกษะฝมอสงขน มนนาจะเปนเรองของกระทรวงศกษาธการนะคะ ดฉนกขอเรยนใหทราบนดหนงวาพฒนาการดานฝมอแรงงานของไทยนเดมเปนกรมแรงงาน ภายใตกระทรวงมหาดไทย และพฒนาการของเรานไดรบความชวยเหลอจากองคการแรงงานระหวางประเทศ หรอ ILO นะคะ เรองนเปนเรองทคอนขางจะมความสำคญ คอ ในหลวงรชกาลท 6 พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวน ทรงมพระวสยทศน ไกลมาก สมครใหประเทศไทยเปนสมาชกรนกอตงขององคการแรงงานระหวางประเทศ ตงแตป ค.ศ 1919 พระมหากษตรยไทยสมครประเทศไทยเขาเปนสมาชกรนกอตงขององคการแรงงานระหวางประเทศ และในปรชญาหรอการทำงานของ องคการระหวางประเทศเราถอวาไตรภาค รฐบาลอยตรงกลาง ขวามอคอนายจาง ซายมอคอลกจางนะคะ เพราะฉะนน การทำงานตองรวมคดรวมทำ สมยนนเรายงเปน

102

สมบรณาญาสทธราชย เรองนเปนเรองทดฉนไปทไหนกจะพด เพราะฉะนนน พฒนาการแรงงานไทยมาจากสถาบนพระมหากษตรย ปนกมการครบ 90 ป กนาจะมการเฉลมฉลอง ซงกระทรวงแรงงานกมการเตรยมงานรวมกบองคการแรงงานระหวางประเทศ ทนกมาถงวา ILO กแนะนำวาประเทศไทยนมผวางงานสงจาก ภาคเกษตรและเขามาอยในเมองไมมงานทำ ขณะเดยวกนในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 2 เรมมการสงเสรมการลงทนเขามาทำงานในเมองไทย แตแรงงานไมมทกษะฝมอทจะทำงานในโรงงาน เพราะฉะนน นกบอกใหกระทรวงแรงงานน ตงกรมพฒนาฝมอแรงงาน เปนการฝกเนนภาคปฏบต 80% ทฤษฎน 20% ในหลกสตรการอบรมหารอรวมกบสถานประกอบการเอกชนทเคามาลงทน เพราะนายจางจะเปนคนทรดทสดวาจะตองการคนทมทกษะ ฝมอ ความร คณสมบตอยางไรทจะทำงาน จากป 2508 จนถงปจจบนนน เรามสถาบนพฒนาฝมอแรงงาน 12 แหงทวประเทศ และศนยพฒนาฝมอแรงงานจงหวดในทกจงหวด มสถาบนพฒนาฝมอแรงงานนานาชาต 2 แหง คอ ทสงขลา และเชยงแสน 2 สถาบนของไทย ตงโดยรฐบาลญปน ใหทงความชวยเหลอแบบใหเปลา และความชวยเหลอทางวชาการ รวมทงการพฒนาบคลากร คอ ทอบลราชธานและขอนแกน และกรมพฒนาฝมอแรงงาน ยงไดทนจากกระทรวงแรงงานญปน จดสอบใหเดกทจบมธยมศกษาตอนปลายสอบไปรบทนเรยนทางดานวศวะและสถาปตยทญปน และตองกลบมาทำงานเปนครฝกของกรมพฒนาฝมอแรงงาน เราไดรบทนนตงแตป 2535 เพราะงนเรามองคความรเกยวกบญปนมากพอสมควร มความใกลชดกนนะคะ กรมพฒนาฝมอแรงงาน นอกจากฝกอบรมดานตางๆ ทงดานอตสาหกรรม สาขาชาง อตสาหกรรมงานโรงแรมและพาณชยกรรมแลวน เรายงมหนาทหลกอกหนาทหนง คอ การกำหนดมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต เพอใหแนใจวา ผทผานการฝกอบรมไมวาจะจบจากสถาบนใด เมอมาผานการทำสอบแลว สามารถมาทำงานไดจรง ทำงานเกง และกทำงานทจะเพม Productivity ใหนายจาง ตวมาตรฐานฝมอแรงงานนแหละคะเปนเรองสำคญ เพราะปจจบนเปนเกณฑมาตรฐานทจะใชในการพจารณาการเคลอนยายของบคคลธรรมดานะคะ หรอทเราพดกน หรอทตะกคณหมอเอยถงทานผดำเนนการอภปรายพดถง MRA กคอ การเคลอนยายบคคล คอ ประเทศผรบและผสงตองตกลงกนวาคนทไปจากประเทศไทยนตองมฝมอไดมาตรฐานแหงชาต ปจจบนนแรงงานไทยทไปทำงานประเทศตางๆ จะได working visa ตอเมอไดใบผานงานมาตรฐานจากกรมพฒนาฝมอแรงงานวา นาย ก นาย ข นาย ค น ไดมการทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงาน และ

103

มทกษะฝมอตามนนจรง มาตรฐานฝมอแรงงานเรากมหลายระดบ ระดบลางสดคอระดบ 1 ระดบสงสดคอระดบ 3 นะคะ อาจจะม 4 ม 5 นคอลำดบความสำคญของมาตรฐานฝมอแรงงาน ทนกมาถงเรองสปาจรงๆ เราทำหลากหลาย แตโจทยวนนคอใหดฉนพดในเรองสปา กขอเรยนวา ตงแตป 2542 รฐบาลมนโยบายขยายงานดานบรการไปตางประเทศนะคะ ทานเออขออนญาตเอยนาม ทานมบญคณมากเลยนะคะ วธการของทานทำใหสปาและนวดแผนไทยเรานเปนมาตรฐานสากลขนมา คอ ทานบญธรรม แรงขำ ของกระทรวงพาณชย ทานไปเจรจาเปดตลาด ทานคงจำได เมอป 42 นเรามวกฤตเศรษฐกจ ทานกนำนกธรกจไทยไปญปน ไปเจรจาเปดตลาด และพรอมกนนนรฐบาลเสนอนโยบายเรองงานบรการ ทานกนำหมอนวดแผนไทยไปนวดทญปน ปรากฏวาถกจบคะ พอถกจบกเปนเรอง ดฉนกเลยไปเรยนทานอธบดวา ทานคะ ทเราเปดฝกนชกจะยงแลวคะ ตลาดโลกเคาไมยอมรบเรา ทานบญธรรมยงถกจบเลยตองวงกนวนเลย คณอำนาจ สอนปน หรอทานกมาพดวทยเพราะทานไปกบคณะของกระทรวงพาณชย อธบดบอกคณไปจดการเลย ดฉนกวงไปกระทรวงสาธารณสข คอ อะไรทเกยวกบรางกายมนษยจะตองผานมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสข สมยนนคณหมอมงคล ณ สงขลา ทานเปนปลดกระทรวงสาธารณสข ทานใหความอนเคราะหดมาก ทานมอบคณหมอเพญนภา ทรพยเจรญ ซงนาเสยดายทานเสยชวตไปแลว นะคะ ทานเปน Authority ดานแพทยแผนไทยเลย รวมกบกรมพฒนาฝมอแรงงาน สถาบนการแพทยแผนไทยทมอยในประเทศไทย และหมอทางดาน therapy นะคะ รวมกนตงเปนคณะทำงานกำหนดมาตรฐานการนวดแผนไทย และเรากตอดวยมาตรฐานการนวดสปาโดยมการกำหนดรวมกบภาคเอกชนททำธรกจสปา เพราะการทำงานนเราตองทำรวมกนดานการกำหนดมาตรฐาน ไมไดมาจากภาคใดภาคหนง นะคะ เรากกำหนดมา ปจจบนน มาตรฐานของไทยนนะคะ อยางเชนนกสงเสรม สขภาพแบบองครวมไทยสปา ไทยสปาโภชนบำบด วารบำบด สคนธบำบด หตถบำบด สปาตะวนตกเยอะมากเลยคะ เรามการกำหนดมาตรฐานขนมา แลวกมการทดสอบ ทำแบบทดสอบขนมา ซงอนนเปนรปแบบ ใหเราทำแลวเปนทยอมรบกน แมแตในกรอบอาเซยนน จะมการเคลอนยายบคคลธรรมดากนน เรากมคณะทำงาน ทตงขนมาเพอกำหนดมาตรฐานอาเซยนนะคะ ในทำนองเดยวกนกบญปนนเรากทำในเรองนขนมา ทนมาพดถงการเจรจากบญปน ดฉนไดรบมอบหมายจากทานอธบดใหไปทกระทรวงการตางประเทศ ปนนเปนการประชมในประเทศไทย คเจรจากมาจากกระทรวงยตธรรมญปน immigration หรอ ตม. เคาอยภายใตกระทรวงยตธรรม

104

ในชวงเวลาประชมนเวลาไมพอ ดฉนไมไดพดในทประชม แตพอตอนทานอาหาร กลางวนทกระทรวงการตางประเทศ ทางกระทรวงการตางประเทศไดกรณาใหดฉนนงบนโตะเดยวกบทางญปน ดฉนกไดคยกบเคาในเรอง care taker แลวกเรองสปา ญปนเคาบอกวาเปนไปไมได พดเลยนะคะ เปนไปไมไดทจะใหเขาไปทำ เพราะวาสปานเปนภมปญญาของญปน นคอสงทดฉนไดยนจากเจาหนาทญปนนะคะ นนประเดนท 1 เคาบอกวาเคามมา 2000 ป ออนเซนของญปนนะคะ นนคอประเดนท 1 ประเดนท 2 we cannot differentiate แยกไมไดระหวางการเปนโสเภณกบการใหบรการ สปา เพราะลกษณะงานมน intimate ใกลชดกน นคอโจทยทดฉนไดรบมานะคะ จากนนดฉนกตอบไลไปเรอยๆ เรองอาหารไทย เชญเคามาดวาเราฝกอบรมเรองอาหารไทยยงไง เรามระบบการทดสอบและขนทะเบยนยงไง ซงเคาสามารถ trace back กลบมาไดวานาย ก นาย ข นาย ค ทถอวฒบตรเขาไปทำงานในประเทศญปนนนนะ เปนวฒบตรจรงไมใชวฒบตรปลอม การขนทะเบยนสงตางๆ เหลานเปน องคประกอบทจะทำใหญปนเปดตลาด จากท say no น เรม yes คอเรมเหนดวยนะคะ เรมใหความสนใจ เรมเขามาดนะคะ ดฉนกจดเตมท ตอนนนเรมจากอาหารไทยกอน จากทไมเปดกยอมเปด จากท 3 ระดบ ลดลงมาเหลอ 2 ระดบ เราทางกรมพฒนาฝมอแรงงานเราโชคด เราม อ. Authority ทางอาหารไทย คอ อ.ศรสมร พงศพนธ พอเรมจากอาหารไทยแลวน มาดแลวน ชนบนเรามสอนสปา ดฉนเชญเคาขนไปด ไมไดเจรจานะ เชญเคาไปดวาเราทำยงไง เราอบรมกนยงไง เราสอนกนยงไง เรา authorize องคกรไหนบาง ใหเปนศนยทดสอบมาตรฐานความเขมงวด ตรงน คอสงทกรมพฒนาฝมอแรงงานทำมา ทนกมาดถงปจจบนน ญปนไดออก visa ใหกบพนกงานสปา คนททำงานสปาในญปนน เปนคสมรสในญปน หรอเปนผทมถนพำนกถาวรอยในญปน ซงได visa ทำงานไมจำกดประเภท ทนผหญงไทย คนไทยทแตงงานกบญปนเลอกมาเรยนสปา เพราะถอวาเรยนงาน และกเนองจากม visa เคาไมจำกดมาตรฐาน ปจจบนดฉนมตวเลขอยนะคะ มกจการสปาไทยอย 868 รานทวประเทศนะคะ พนกงานสวนใหญไมจำเปนทจะตองมใบรบรองคณสมบต จงไมมอปสรรคทจะทำงาน แตขณะเดยวกนกไมมทกษะ ฝมอ ความรทแทจรง ดฉนยนยนวา จากทเขาไปนงสงเกตการณการกำหนดมาตรฐาน คณหมอคงยนยนได บางจดของรางกายกดไป 45 ว นเดยงนะคะ ดฉนเรยนเลย เพราะฉะนนน ตรงนนนกเปนอนตราย และถามผปวยหรอใครตายขนมา หรอเจบปวยขนมาน ชอเสยงสปาไทยนจะเสยทนท เพราะฉะนนน มนตองคกน การบำบด การนวดแผนไทยนะคะ แลวก

105

มาตรฐานของสถานสปาไทย คลนกทงหลายกเปนเรองสำคญนะคะ ตรงน ปจจบนกไดเปดรบนะคะ ทางญปนนดฉนขอเรยนเพมเตมวา สงวนอาชพสปาใหแกผพการทางสายตาของญปน เนองจากญปนยนยนวาเปนภมปญญาญปนนะคะ ตางชาตทจะเขาไปทำงานไดน ตองศกษาวชาเรองสปาของญปนน 3 ป และขอสำคญกคอจะตองพดภาษาญปนได ซงตวนยากมากนะคะ พดภาษาญปนไดและตองสอบคะแนน exam ได certificate ของญปนถงจะเขาไปทำงานไดนะคะ เพอใหไดรบใบอนญาต แตตอนนยนยนวายงไมมการเปดนะคะ ทนดฉนมตวเลขนะคะวา ในป 2549 ทผานเขาไปทำงานในญปนไดม 1 คน เปนสภาพสตร ขอ visa เปนการเขาไปครงแรกนะคะ ดขนคะ ป 2550 ได 4 คน ป 2551 กดขนอกนดนงได 10 คนนะคะ ถาถามดฉนวา นาจะสนบสนนมยนะคะ ทางสำนกงานแรงงานไทยในตางประเทศซงเรามทตแรงงาน เรยกผชวยทตแรงงานเนองจากในญปนนเรามเดกฝกงานเยอะ ญปนนนโยบาย ไมเปดตลาดนะคะ พวกเราในกระทรวงแรงงานเราพดกนเลนๆ วาปดประต เปดหนาตาง คอ คนทจะเขาไปทำงานน เรยกวาเปน trainee หรอเดกฝกงาน มหลายโครงการภายใต JICA ภายใต IMM เปนไปฝกงาน ฝกงานนเพออะไร คาจางจะไดตำกวานะคะ แตในทางปฏบตถามวาดมย ดฉนยนยนวาด เพราะวาเดกไดรบการจตวสยอตสาหกรรม ความมระเบยบวนย ความสะอาด เทคโนโลยของญปน และกลบมาใชประโยชนในประเทศไทยได ในรปแบบการฝกงาน แตในเรองสปาญปนยงสงวนไว ดฉนขออนญาตเรยนเพมเตมนดนงวา ไอคำวาภมปญญาไทย หรอ local wisdom น ถาฝรงฟง ดฉนเคยถกฝรงถามนะคะวา What does it mean? หมายความวาอยางไร คำทถกน เนองจากมกระทรวงการตางประเทศอยตรงน ขอความกรณาใหใชวา indigenous wisdom เพราะมนลกซงกวา มนบวกทงวฒนธรรม การสงสมทางวฒนธรรมมา ถาใชคำนนจะมความหมายมากกวา ณ จดนน กขอจบตรงนกอนคะ ขอขอบพระคณคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณทานรองอธบดอารยานะครบ ดวาเรองสปานกจะหนกหนาสาหสกวาผสงอายนะครบ กวาจะมกระบวนการใหญปนเขาใจไดกใชเวลาพอสมควรนะครบ แลวกอปสรรคกยงมอกหลายประการนะครบ อปสรรคในเชงโครงสราง ดานภาษากยงมอย แลวกญปนนชอบจงเลยนะครบทใชวธ trainee ซงเรมตงแตสมยแรงงานของเราเมอ 20 ป แลวเอาไปเปน Trainee แตความจรงแลวกใหทำงาน เงนเดอนจะตำกวาความเปนจรง ตรงนกตองขบคดกนตอไป อยางไรกตามผมอยากจะฝากถงเรองนงวา ถาเราจะพฒนาแรงงานของเราสงไปญปนนะครบ

106

ไมวาจะเปนคนดแลผสงอาย หรอวาสปาน กอยากจะใหมผลประโยชนกบไทยดวยในแงของผใชบรการชาวไทยในประเทศไทยนไดรบบรการจากผดแลผสงอายกด พนกงานสปากดไดรบมาตรฐานทสงขนกบผใชบรการชาวไทยดวย ไมใชเราผลตระดบ premium สงไปญปนอยางเดยวนะครบ ไมวาจะเขาไปไดหรอไมไดกตามในอนาคตนะครบ ทง 2 ทานนะครบ ทาน นพ.ธเรศฯ และคณอารยาฯ ไดพดประเดนแรงงานไทยทจะไปญปนนะครบ ตอไปจะเปนประเดนของ in-coming พนกงานญปนเขามาทำงานในประเทศไทย ซงกมกจะเปนระดบผบรหาร หรอผเชยวชาญ นะครบ เรามวทยากรจากกระทรวงแรงงานนะครบ จากกรมการจดหางาน ทานเปนหวหนาฝายพจารณาอนญาตการทำงานของคนตางดาวเพอสงเสรมการลงทนนะครบ ทานคอ คณสงหเดช ชอำนาจนะครบ ทานจะมาพดถง ”สภาวการณและกรอบทาทของไทยในการเจรจาเพออำนวยความสะดวกใหกบการเขามาทำงานของคนญปนในไทย„ ขอเรยนเชญทานสงหเดชฯ ครบ

คณสงหเดช ชอำนาจ : กราบเรยนทานผมเกยรต กคงจะเปนในฐานะของผปฏบต หลงจากทม FTA ไทย-ญปน JTEPA พอไดประกาศใชเมอ 1 พฤศจกายน ป 50 กมานงอานๆ ดโดยเฉพาะในบทท 9 ในสวนของขอผกพนของไทย พออานไปอานมา เอะ มนเขามาใกลตวของผมเตมๆ เลย กมขอกำหนดไววา สามารถเขาถงหรอ สามารถใชบรการไดในศนยบรการทผมทำอย ทนนกจะม 3 หนวยงาน คอ ตวตนเรอง คอสำนกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทนนะครบ กระทรวงแรงงาน แลวกมสำนกงานตรวจคน

เขาเมองทเราใหบรการแกนกลงทนแลวกคนตางดาวทเขามาทำงานในประเทศไทย โดยเปนลกษณะ one stop service อยแลว พออานวาเปนเรองทเหนไดชดเจน แลวกเปนพนธกรณของไทยกบตางประเทศน ตามระเบยบสำนกนายกสามารถใชได อยแลว ไมวาคณจะเปน FTA ประเทศไหนนะครบ ซงแตเดมนนอกจากญปนเรากทำใหกบ AFTA และ FTA ไทย-ออสเตรเลยนะครบ แตวาใน wording บทท 9 ในภาคผนวก 7 นทวาบคคลธรรมดานม 6 ประเภทของเราททำไดเลย 3 ประเภทน คอ เคลอนยายกลม แลวกคนญปนทมารบจางคสญญากบไทยในประเทศไทย แลวก เอาเงนลงทนเขามาในประเทศ 3 ประเภทนสามารถทำไดเลย ซงพออานไปในนนน

107

กหมายความวาตงแตวนท 1 พฤศจกายน ป 50 น ผมตองปฏบต ไมวาคนญปนทเดนเขามาทผมนเคาจะบอกวาขอทำอะไร แลวกมคนญปนทใชสทธนมาแลว เรยนตรงๆ วา เพงเขามาคนเดยว ทำไมถงมคนเดยว กเพราะวาวนนนกมคนญปนอายประมาณ 27 ป ขอใชสทธ JTEPA เจาหนาทเคากงง เพราะไมเคยมเรองนมากอน กบอกวาเปนพนธกรณทเราตองทำใหเคานะ ซงกเปนระเบยบ มระเบยบในการออกใบอนญาตทำงานใหเคาอยแลว ซงผมเรยนตามตรงวาเพงจะมคนเดยวนะครบ ผมกมาด ทำไมเคามาใชบรการเราคนเดยว สถานะทเราใหบรการ one stop service น คนญปนทเขามาประเทศไทยน ไมไดเขามาเฉพาะสถานะน แตวาหลายประเภททเขามา โดยเฉพาะนกลงทนระดบสงทเขามาภายใตกฎหมายสงเสรมการลงทนของ BOI ทเขามาในประเทศไทยนเยอะนะครบ คนญปนในประเทศไทยเขามาทำงาน เขามาลงทนในประเทศไทย 100,000 คนนะครบ มากกวาครงหนงทมาจาก BOI เพราะวาไดสทธประโยชนดอยแลว อาจจะ 7 ป 8 ป แลวกเคาสามารถอยตอเทอมไดมากกวา 90 วน มาทำงานได ปกตแลวการเขามาทำงานของคนตางดาวเคาใหแค 1 ป แตเขามาพเศษนไดถง 2 ป สวนใหญกจะใช channel นนะครบ เรายงมสำนกงานอนๆ เชน สำนกงานผแทนการคา สำนกงานผแทนภมภาคนะครบ หรอเขามาในฐานะธนาคารตางประเทศ นกวทยาศาสตรกด หรอนกขาวตางประเทศซงคนญปนเขามาเยอะมาก ผมขอเรยนตามตรงวา โดยการบรการของสำนกงาน visa และ work permit เราบรการกบคนตางดาวอยแลว หรอญปนจะรจกศนยฯ ดอยแลว เพราะวาคณเขามาแลวคณไดทง visa และ work permit ภายในระยะเวลาไมเกน 3 ชวโมง จรงๆ แลวชวโมงกวาๆ กเสรจหมดทง 2 หนวยงาน กจะมสำนกงานขางเคยงจากสำนกงานตรวจคนเขาเมองจะมพนธกรณ หรอขอเจรจาดงกลาวทตองเตรยมเจรจาอย 4-5 ในเรองของการ ผอนปรนกฎระเบยบ โควตาของไทยกบญปน ไมวาจะเปนกระบวนการแจงการทำงาน ตางๆ ผมเรยนอยางนนะครบมหลายเวทนอกจากมาคยเรองของ JTEPA ไมวาจะเปนการประชมระหวางกงสลไทยกบกงสลญปน หอการคาญปนกบไทย ไมวาจะเปนขอโควตาเพมไดมย ผมเรยนอยางนนะครบ ถาจะเอาตามระเบยบ ตามกรอบของ JTEPA กเปนสวนหนง แตในเงอนไขอยางอน อยางเชนทผมกลาวมา ไมวาจะเปนสำนกงานผแทนภมภาค สำนกงานผแทนการคากด หรอจาก BOI กด ผมวาอาจจะใหประโยชนกบนกลงทนญปน หรอคนญปนทเคลอนยายมาประเทศไทยมากกวาดวยซำไป อนนขออนญาตใหความเหนสวนตว กตองมคนเดยวนะครบอนน หมายถงวาสถานะในการรองรบสำหรบแรงงานในอนาคต ถามคนญปนเขามาเยอะแยะน โดย

108

สภาวะของศนยบรการ visa และ work permit เรากเตรยมพรอมในเรองนอยแลว ไมวาจะเปนการเพมบคคลธรรมดาขนเปน 2 เรอง 3 เรองกตามนาจะรองรบได แลวกคอนขางจะเปนการอำนวยความสะดวกคอนขางจะดนะครบ ผมเรยนวาเกอบ 98% ทเดนเขามาทนทกคนไดรบ visa และ work permit ทกคนนะครบ ถาเปนคนญปน เพราะวานกลงทนญปนนเราถอวาเปนนกลงทนทมขนาดโตทสดในประเทศไทย แมวาสภาวะเศรษฐกจทดวาไมดมาก แตถาวดกบจำนวนคนญปนแลวกไมลดลงนะครบ การเขามายงมอยพอสมควรทเราใหบรการ แตวาผมจะมองในแงเปรยบเทยบของ JTEPA กบอยางอนตอนนกยงมองไมเหนวาจะมชองทางอยางอน แตจะมการศกษาตอไปในการเจรจาวาใน 4-5 ทตองเจรจาน อยางเคาเคยถามผมนะครบ เปนคำถามยอดฮตวาเขามาทำงานน หรอมาจดตงบรษท หรอมาอยเมองไทยไมเกน 15 วนน ตองขออนญาตหรอไม ผมเรยนวา พวกนไมตองขออนญาต แคแจงขอมลใหเราทราบกพอแลวครบ ถาไมสามารถดำเนนการไดในทนท หรอมาประชมก FAX ใหเราทราบละกนครบ เพราะวาเดยวจะมคแขงขนของทานไปแจงวา เขามาทำงานโดยไมไดรบอนญาต กสวนใหญกไมคอยมปญหาในเรองของคนญปนทเกดขน ทเปนอยน ผมเรยนตามตรงวา คนญปนทเขามาทำงานในไทยนคอนขางจะเปนระเบยบ มอะไร กสอบถามเขามาวา ลกษณะเชนนทำไดหรอไม อนนทำไมไดเพราะอะไร กตองมการคยกน มการคยกนในเวท ไมวาจะเปนหอการคา แลวกกระทรวงการตางประเทศ ท เชญไปคยในเรองกงสล แตวาถามองในแงของสวนตว ประเทศไทยนให ความสะดวกตอคนญปนคอนขางจะมาก เรามการเปดโอกาสใหเขามาทำงานได หลายประเภท ไมวาจะเปนนกลงทน กจการ อยางทคณหมอไดเรยนนะครบ แตโอกาสทเราจะเขาไปทำงานในญปนนคอนขางจะมขอจำกด ตวเลขมนบอกอยแลว ตางตอบแทนมนเทยบกนไมได ของเคาเขามาทำงานนแสนหก ไมรวมลกเมยนะครบ เพราะฉะนน กเขามาเยอะ ของเรานไปทำงานทตางประเทศน ทำไดแตแรงงาน ของเคานเขามาเปนผบรหารกไดหลายอยางนะครบ ของเรานทำไดทเดยว แลวกครอบครวอะไรตางๆ อยากจะพดเปรยบเทยบกนสกหนอยวา ในการบรการของหนวยงานรฐของเรานเราพรอมจะใหบรการเคาภายใตกรอบของ FTA ไมวาจะเปนการใหบรการปจจบน หรอจะตองเจรจาใน 4 ขอนทจะพดตอไป ผมเรยนตามตรงวาใน 4 ขอน ถาจะพดไปแลวนะครบ โควตา 1 ตอ 4 น คงจะไมใช เราใหเคามากกวา ไมวาจะเปนของสำนกงานผแทนหรอ BOI ประเภทของนกลงทนญปน ภาคอตสาหกรรมยานยนตเขามาเยอะ เราถอวาเคามาลงทน เรามองในแงของการ

109

พจารณาการทำงานของคนตางดาว ในเรองของการจางงาน เคาเอาทนมาเทาน จะสรางงานไดเทาไหรไมตองมองโควตา เคาเอาคนมา 10 คนน สามารถถายทอดเทคโนโลยใหคนไทยเทาไหร หรอเคาเขามาทำใหเกดการจางงานหรออน ทาง BOI คงจะมองในแงเดยวกนกคอวา ขอใหเคาเขามาเถอะครบ เอาเงนมาลงทน เอาเงนมาลงทนทในบานเราเยอะๆ เรากยนดจะใหบรการในแงของการออกใบอนญาตทำงาน การให visa ผมเรยนตามตรงวา ในชนตนน การใหบรการคนญปนในเรอง JTEPA การใหบรการเตรยมพรอมอยแลวนะครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบคณสงหเดชครบ กในสวนของรายงาน in-coming นะครบ ญปนกคงไมคอยมปญหาอะไร เพราะวากใหบรการอยแลว และกสทธประโยชนของ BOI กยงใหสทธประโยชนแกนกลงทนญปนอยแลว ซงกทำใหการจางงานของบานเราสงขน กเปนผลดนะครบ จะเหนวามการจางงานคนไทยโดยญปนมากกวา 6 แสนตำแหนงนะครบ อยางไรกตามเคานาจะมการตางตอบแทนใหเรามากกวานนะครบ ทเราจะไดไป เคามาทำงานในบานเราเปนแสนคนนะครบ เรานาจะไดไปมากกวาน กเนองจากเวลาลวงเลยนะครบ วนน อาจจะขอรบคำถามไดสก 2-3 คำถามถามนะครบ มคำถามมยครบ มขอสงสยทจะถามวทยากร ในชนน มมยครบ ถาไมมนขอขอบคณวทยากรทกทานนะครบทไดใหความรกบเรานะครบ

110

ผศ.ดร.กตต ประเสรฐสข : เราจะเรมการสมมนาในชวงท 2 เปน ”การอภปรายและแสดงขอคดเหนเบองตนโดยภาคเอกชนและผมสวนไดสวนเสย„ คอพนกงานสปาและคนดแลผสงอายนะครบ ณ ขณะนเรามวทยากรผรวมบรรยาย ขนมาบนเวทของเราครบแลว ไดแก คณชลภสสรณ อารยวฒน อนกรรมการดาน การคาบรการ สภาหอการคาแหงประเทศไทย รศ.ดร.ศรอร สนธ กรรมการสภา การพยาบาลและกรรมการพเศษ สมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย คณจรสศร สวรรณทรรภ อปนายกสมาคมสปาไทย คณอภชย เจยอดศกด นายกสมาพนธ สปาไทย และคณจรรยา ยมประเสรฐ ผอำนวยการโครงการรณรงคเพอแรงงานไทย เปนผแทนจากองคกรพฒนาเอกชนครบ ขออนญาตเรมการอภปรายเลยนะครบ เบองตนอยากจะขอทราบความคดเหนจากผเขารวมอภปรายทง 4 ทาน เกยวกบเรองสถานะปจจบนของตลาดแรงงานไทยและญปนโดยเฉพาะในภาคบรการในมมมองของทาน ในฐานะวาเรามศกยภาพทจะสงไปญปนอยางไร แลวสหภาพแรงงานญปนเขามาจะสงผลกระทบอยางไร ตองขอความคดเหนของทานกวางๆ กอนนะครบ ไมทราบวาจะขอเรมจากทางผแทนของสภาหอการคาไดมยครบ คณชลภสสรณฯ ขอเรยนเชญครบ

การอภปรายโดยผมสวนไดสวนเสย

111

คณชลภสสรณ อารยวฒน : เรองการดแลผสงอาย ทางสถาบนดฉนกไดรบการตดตอจากญปน โดยทางญปนเคาดแลผสงอายเดอนนง 300,000 เยน ซงทางญปนไดตดตอมาทสถานทดแลสขภาพของดฉน 30 ค กรวม 60 คน โดยทเคาใหดฉนพจารณาวาการทเคาใหตอ 1 หว 300,000 เยน ดฉนจะคดเคาเทาไหร ซงเคาไดมาเจรจากบเรา 2 ครงแลว โดยเคายายฐานจากเกาะบอรเนยวมาอยทเรา เพราะเคากลวเรองระเบด ตอนนกเพงจะพจารณา เราจะใหเคาอยใน สถานทในกรงเทพฯ อยางเดยวไมได ดฉนกเลยหาสถานท

ชายทะเลและทเชยงใหม รวมเปน 3 จด ใหญปน ซงตอนนอยระหวางการเจรจาวา 300,000 เยนตอเดอนตอคนทเคาไดรบจากรฐบาลญปน เรามเงนทอนใหเคาเทาไหร ปญหากคอเรองภาษาญปน ซงสถานทผลตตอนน ทางมหาวทยาลยสงขลานครนทร แลวกราชภฏบางแหงกมทผลตใหนะคะ ทางสภาหอการคากไดสงมา ไมวาจะจอรแดน มาเลเซย หรอจนกไดมาดงานทเรา ณ ตรงนเรามาพดถงญปน ความฝนทเราจะออกไปดแลเคาคอนขางจะยาก แตถาเคาเขามาจะงายกวาคะ ทงเรองคาใชจาย เดกทไดไป ไปแลวกไมไดสขเทาไหรนก เพราะวาคาตอบแทนจากทเคาเคยคยกนไป แลวกอกสวนหนงกคอวา เดกคนไทยถกดถกตงแตเรมตนคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบพระคณครบ นนเปนความเหนจากสภาหอการคา คณชลภสสรณฯ ครบ ตอไปอยากจะขอทราบในประเดนผดแลผสงอายนะครบ เมอกไดภาพจากทางราชการ ขอมลญปน ความตองการ แลวกปญหา อปสรรคตางๆ ตอนนเลยอยากฟงความคดเหนจากทางสภาการพยาบาล / สมาคมพยาบาล แหงประเทศไทย รศ.ดร.ศรอร สนธ ครบ

รศ.ดร.ศรอร สนธ : ในฐานะสภาพยาบาลในเรองของการเตรยมผสงอายนนถาจะมองถงลกษณะการเตรยมของสภาการพยาบาลและกของสมาคมการพยาบาลซง สวนใหญจะมมาตรฐานเพราะเราม พ.ร.บ. ควบคมการประกอบวชาชพ การเตรยมผดแลผสงอายเราเตรยมได ตงแตผเชยวชาญคอจบปรญญาโทระดบปรญญาตรซงเปนระดบทวไป แลวตอนนซงการกำกบของพระราชบญญต

112

กฎหมายวชาชพตงแต พ.ศ. 2528 แกไขเพมเตม 2540 ในมาตรา 22 วงเลบ 3 เราไดม พระราชบญญตคมครองการผลตบคลากรสาขาวชาชพการพยาบาลและผชวยเหลอดแลผปวยนนกหมายความวาสภาการพยาบาลเราไดมกฎหมายเขาไปกำกบดแลมาตรฐานหนาทในการคมครองผบรโภคนน ในขณะนเราไดมกฎหมายฉบบนทไดรบการเหนชอบ ตงแต พ.ศ. 2546 ทานรฐมนตรสดารตนฯ ซงเปนนายกสภาไดออกกฎหมายวาเรามหนาทกำกบดแลหลกสตรมาตรฐานซงมหลกสตร 1 ป คนเหลานก จะจบ ม. 6 เปนหลกสตรซงชวยเหลอพยาบาลในโรงพยาบาล สวนหนงดแล ผสงอายชวยเหลอหรอผปวยตามบาน มหลกสตรมาตรฐานเรยนทางดาน Anatomy Biology ระดบหนง การดแลสขภาพโดยทวๆ ไป กำกบภายใตการประกอบวชาชพการพยาบาล กจะมพยาบาลคอยกำกบความปลอดภยของผรบบรการสวนนถอเปนการชวยดแล เพราะในการกำหนดหลกสตรน เพอไมใหมการกาวลวงในวชาชพ หมายถงวาถาเคาไมไดรบการฝกหด ไมไดรบมาตรฐาน แตมาทำงานกาวลวงวชาชพกจะเปนอนตรายตอผบรโภค และสภาการพยาบาลกมงคมครองผบรโภค ผรบบรการเปนหลก ผบรโภคของเรามสองกลม คอผบรโภคประกนสขภาพกบผบรโภคทางการศกษา สวนผบรโภคทางการศกษาน เราเขาไปกำกบดแลโดยรบรองโรงเรยนพยาบาลหรอวทยาลยพยาบาลตางๆ เพอใหมหลกสตรตามมาตรฐานกระบวนการการเตรยมคนนจะออกมาในลกษณะนน เรองทไดฟงเมอเชานหลกสตรของเรามนกยงนอยกวาทญปนกำหนด 2 ป หลกสตรของเรา 1 ป ซงมทงทฤษฎและปฏบต ซงมสงทเคาควรรเกยวกบ Anatomy Physiology เกยวกบรางกาย เกยวกบโรคบางโรค แตเคาจะไมไดทำงานทมนเขาไปในรางกายมนษย เราไมไดเตรยมใหเคาปฏบตการทเขาไป ในรางกายมนษย เราไดมการกำกบวาพยาบาล 1 คนจะตองดแลผปวยกคนใน โรงพยาบาล เปนเบสกทเราใหเคาได สวนทบานเรากมขอกำหนดวาผปวยผสงอายระดบไหนทผชวยเหลอดแลทผานการอบรมของสภาการพยาบาลรบรองเขาไปจะทำไดแคไหน ถามอะไรนอกเหนอจากนกจะมทปรกษาภายนอกเขามาตามลำดบคอแพทยหรอพยาบาลตามลำดบ อนนนกเปนสงทสภาการพยาบาลกำหนด ดฉนทราบเรองการเคลอนยายแรงงานของกลมฟลปปนสกบอนโดนเซยซงไดคยกบนายกสมาคมการพยาบาลญปนกพบวาในอนโดนเซยมการตกงานเยอะมาก เพราะในการผลตพยาบาลอนโดนเซยมทงมการกำกบและไมมการกำกบเพราะวาไมมสภาไมมสมาคมกำกบดแลทขนกบกระทรวงสาธารณสข พอคนเหลานตกงานกพยายามดนรนไปทำงานในตางประเทศกทเรยกไดวามการใชสมรรถนะของพยาบาลเหลานตำกวาท

113

ควรจะเปน คาแรงงานคาตอบแทนกเลยนอยกวาทควรจะได ซงตรงนโยงเขาไปวาความรบผดชอบของสมาคมพยาบาลซงจะเขาไปดแลกำกบวาคนเหลานเมอไปทำงานในตางแดนเคาไดรบสวสดการและการตอรองรายไดแรงงานทเปนธรรมหรอไม ในสวนของเราถาจะออกไปทำงานนอก เทาทไดฟงสถานการณ JTEPA แลวการสงของเรากไมใชงาย แมกระทงหลกสตรมาตรฐานของเราซงผลตผชวยพยาบาลใน โรงพยาบาล หรออกสวนหนงคอผดแลผสงอายตามบานเราหลกสตรหนงปกคอนขางเขมขนมาก และสภาพยาบาลกกำกบในขณะน มหาวทยาลยตางๆ กเปดหลกสตรน วทยาลยพยาบาลกสงหลกสตรนเขามาเพอรบรอง แตยงไมมเปาหมายผลตเพอการสงออก จรงๆ ในบานเรากขาดแคลนพยาบาล ในสวนของผชวยเหลอดแล และกมสงทเราจะตองดแลประชาชนของเรา คอเรามผสงอายมากขน เรามผปวยเรอรงเพมมากขน ขณะนในการเทรนผปวยเรอรง มตงแต 3 สปดาหถง 10 เดอน มาตรฐานกม แตกตางกน บางทกมแบบเขาไปปอนขาวปอนนำ เปนลกษณะคนใชมากกวา แตทำงาน 24 ชวโมง อยกบบานเคาแลวอาจจะไดหยดเดอนละ 2 วน เปนลกษณะแบบนน ซงหากมการเตรยมการเคลอนยายแรงงานเราตองมการคยกนอกระดบหนงวาเมอคนของเราไปทำงาน ตองไมเสยเปรยบ ไมวาจะเปนระดบผเชยวชาญ เรามผเชยวชาญผสงอายซงไดวฒบตรจากสภาการพยาบาลจบปรญญาโทแลวกจนกระทงถงในระดบทเรยกวาถาฝกปนงแลวยงไมไดมาตรฐานจากญปน กคงตองมการเจรจากนแลวกจะเตรยมคนเหลานจรงๆ กตองคยกนวาบคคลเหลานกาวลวงวชาชพไหม และสมาคมพยาบาลจะเขามามสวนรวมอยางไร เพราะพยาบาลเหลานกเทรนคนเหลานกำกบดแล ทำใหคนเหลานไดรบการดแล ถามวาเราอยากใหคนของเราออกไปหรอไม เราไมอยากใหพยาบาลหรอคนไทยออกไป เพราะอยากใหดแลคนของเราในประเทศเราใหดกอน เรากยดหลกวาสทธและทางเลอกประเทศไทยไมสามารถดแลคนใหมความสขได เคามโอกาสในชวตทดกวา ทงสภาการพยาบาลและสมาคมพยาบาลกสงเสรมคนเหลาน เวลานถามวาแรงงานของเราออกไปไมมาก ดฉนทราบวาอนโดนเซยสงไปลอตแรกเลย 100 คน แตปรากฏวาไมผานมาตรฐาน ดฉนไดคยกบเพอนทอยสมาคมพยาบาลทญปนไมไดมการประสานสมาคมวาทเขามานมาตรฐานใชไดมย พอเอาเคามากใชเคาเปนลกมอ พยาบาลจากอนโดนเซยกไมไดรบการปฏบตทสมควร เปนบทเรยนทตองด ของฟลปปนสทเขาไปนอย ดวยความทเคาพดภาษาองกฤษ เคาทำอตสาหกรรมสงออกพยาบาลไปองกฤษ อเมรกาอยแลว เปนแหลง

114

สงออกทสำคญของเคา การดแลผสงอายอยางทบอกวาชวโมงละ 250 บาท ไมพอสำหรบพยาบาลฟลปปนส ถาเราจะเทรนคนระดบจบม. 6 ของเราใหไปเปนคนดแล ผสงอาย เราจะตองมการเจรจาตอรองกน ไมใชวาเราเทรนคนไปญปนแตไมสามารถปฏบตงานได ตรงนตองมการดแลคนของเรา การเรยนเหลานตองมการลงทน และ ไมไดรบทนจากรฐบาล เคาตองกยมหรอไปควกกระเปามา ฉะนนตองคดใหรอบคอบ ถาเกดเหตการณเหลานเกดขน ไมไดเปนพยาบาลแตเปนคนทพยาบาลกำกบดแลตามสมควร ตรงนสมาคมการพยาบาลจะเขาไปดเรองมาตรฐานคมครองผบรโภค ตองเตรยมมาตรฐานสำหรบคนเหลานวาจะตองเทรนอยางไร อนนนาสนใจมากกวาทจะสงคนเราไปญปนเพราะวาถกกดกนดวยวธการตางๆ JTEPA เปดประเทศสองประเทศแตมมาตรฐานซงมาตรฐานชวตคนญปนอาจมมาตรฐานแตกตางกวาคนในประเทศไทย ถาเราจะฝาดานเคาเขาไปไดมนกหมายความวาตองใชการลงทนทสง มใครจะยนยนวาทเคาจะมาลงทน ตอใหเราจดหลกสตรมาตรฐาน 2 ปแลว มใครทจะยนยนไดวาเคาจะยนหยดเทยบเคยงเทากบคนญปนและไมถก เลอกปฏบตในฐานะทเปนแรงงานตางชาต ตรงนนกตองรอบคอบ ถงแมวาเราจะอยากใหคนของเราไปทำงานตองแนใจวาเคาจะตองมชวตทดขน มาตรฐาน certificate ถงแมวาจะมประกาศวชาชพ 4 ปในประเทศไทย กไมไดหมายความวาสงกวาหลายๆ ประเทศในเอเชยและในโลกน ในมาตรฐานทางการศกษาและมาตรฐานในการเทรนพยาบาลน ในเอเชยกจะมเกาหลกบประเทศไทยใกลเคยงกน ของญปนพงมาพฒนาในภายหลง ในเรองของแรงงานเราตองคยกนในทกๆ ฝายวาเราตองปกปองคนของเราดวยแมวาเราจะอยากใหเคาไปทำงานและเปนแรงงานมฝมอสงออก ตองคดใหรอบคอบ เรา สงเสรมอยแลวคนทจะไดมประสบการณ โอกาสทไดไปดงานทญปน แตถาหากวาไปทำงานแลวเราขาดทนชวตกตองพจารณาใหดคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบทานอาจารยทใหแงมมทนาสนใจ ทผมสนใจเปนพเศษกคออนโดนเซย อตสาหลงทน แตพอเขาไปทำงานในญปนแลวครนจะกลบมากไมอยากกลบมา กเลยทำงานทสเตตสทไมตามตองการ ไดเงนเดอนทไมตองการแลวประเดนทวาเรามขอตกลงแตเราอาจจะไมผานมาตรฐานหรอขอกำหนดอนๆ อกทเคาจะกำหนดเขามา ตอไปเปนทศทางขององคกรภาคเอกชนนะครบคณจรรยา ยมประเสรฐ มองวาเราควรจะสงออกไปหรอไมอยางไรในมมมองคณจรรยาฯ ชวยใหทรรศนะดวยครบ

115

คณจรรยา ยมประเสรฐ : กอนอนกตองขอบคณอาจารยและกขอกลาวสวสดทกทานทนดวยคะ ดใจทไดมาแลกเปลยน กไมไดมาเฉพาะขององคกรรณรงคเพอแรงงานไทย แตวามาในเครอขายผทไดรบผลกระทบจากการไปทำงาน

ในตางประเทศดวยนะคะ ทเรมตงมาได 2 ปและเรมสมครสมาชกเมอปทแลว และมสมาชก 300 ครอบครวกระจายตวในภาคอสานหลายจงหวดคะ ซงมเสยง คอ หนงสนของผทไดรบผลกระทบในการไปทำงานตางประเทศโดยทงานทไดใกลเคยงกนคอผอนบาลในโครงการของไตหวนกบประเทศไทย และกบทเรยนจากอสราเอลซงการดแลของกรมพฒนาฝมอแรงงานและกรมจดหางานยงไมพอ สงทเราไดรบรายงานมาตลอดปคอมปญหากบกรมคมครองแรงงาน กลบมาแลว| จะไปฟองรองทไหน แลวกระบวนการจดการปญหา คออก

สงหนง เพราะงนกเลยอยากจะใหดหนงตรงนคนทอยในหนงเปนผทไปเปนผอนบาลในไตหวน กฎเกณฑของเคาอาจจะทำใหเราเขาใจไดวาทศนคตของผอนบาลและกความเปนจรง และมสไลด 3 - 4 แผน อยากจะพดถงในเรองของการจดสง เพราะเมอม JTEPA เกดขนในอสาน สงทเกดขนมการไปประชาสมพนธแลว มการระดมคนแลว แตละงานอยางไตหวนน 2 แสนบาท ไปอสราเอลคอ 3 แสนบาท นคอสงทเกดขน ผลกคอมนเปนชองทางทางธรกจ อนนเปนสงทเกดขนหลงจากหนงจบ

ผศ.ดร.กตตฯ : เรามเวลาใหฉายแนนอน แตขออนญาตใหคณอภชย เจยอดศกด นายกสมาพนธสปาไทย ไดกลาวภาพรวมในเรองทอาจารยศรอรฯ ไดพดถงปพนกอนนดนงนะครบ คอยเขาไปในสวนนน เนองจากประเดนของคณจรรยาฯ เปนประเดนทครอบคลมถง 2 ประเดน ทงประเดนของผดแลผสงอายและสปาครบ ขอเรยนเชญคณอภชยฯ ครบ

คณอภชย เจยอดศกด : ขอบคณมากครบ กอนอนตองเรยนใหทราบวา ทางสมาพนธสปาไทยกไดดแลสมาคมสปา 5 แหงทวประเทศ ตงแตกรงเทพฯ ทางภาคเหนอ ทางใต ภเกต รวมๆ กนแลวสมาชกเปนผประกอบการสปามากกวา 400 ราย ทางสมาพนธเองรวมกบหนวยงานของรฐ ไมวาจะเปน สสว. ไดพฒนา ตอยอดพฒนาศกยภาพผประกอบการ ทจะอยากขยายธรกจไปตางประเทศ ภายใตนโยบายของกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงพาณชยดวย คอลกษณะทเราอยาก

116

เหน คออยากไปทงธรกจเลย เขาไปอยหมวดท 3 และจะเขาไปอยในหมวดท 4 ดวย ไมใชสงเฉพาะหมวดเคลอนยายหรอวาสงแรงงานไปใหสปาในตางประเทศ ไมใช สปาไทย เปนสปาของชาวตางชาต แลวกเอาพนกงานเราเขาไป มนกจะไมมมลคาเพมอะไรเลย แคพนกงานไดเงนเดอนแลวกกลบมา แตถาเราสามารถเขาไปดำเนนธรกจในประเทศนนไดมลคามนจะเยอะกวา เหมอนเราลงทนในตางประเทศ เราพยายามผลกดนใหเกดการขยายธรกจในรปของการตง หรอวาการไปจดทำธรกจในตางประเทศมากกวาทจะสงแรงงาน แตในขณะเดยวกนการทจะเคลอนยายแรงงานหรอสงพนกงานไป กยงเปนธรกจซงยงมความตองการอย กลบมาทบรบทของ JTEPA หรอญปนทพดถงนะครบ ผมกตดตามการเจรจาไทย - ญปนกอนทไดจะเซน JTEPA เมอปทแลว ชวงรฐบาลกอนนซงกตรงกบททานรองอธบดพดนะครบ โดยญปนเคาปดประตคอนขางสนทเลย โดยอางวาเคาไมสามารถจะแยกแยะไดวาทเราเขาไปเราไปประกอบธรกจขายบรการหรอไปใหบรการ ซงตรงนกเปนอะไรทคอนขางใหญ แลวอกประเดนกคอวา ธรกจสปาทญปนมองวาเปนภมปญญา ซงเปนออนเซนของญปน มนตางจากของเรา ซงปจจบนนญปนพยายามทจะดดแปลงธรกจออนเซนของเคาซงลดความนยมไปมาก แลวกเกอบจะอยไมไดในบางแหง เพราะคนญปนเองทเปนคน ยคใหมไมนยมทจะไปออนเซนมากเหมอนคนเกาๆ เคากพยายามทจะมาตดตอใหไทยและสงคโปรเขาไปลงทนพฒนาออนเซนใหเปนลกษณะของสปาแบบตะวนตก กพยายามจะใหเราเขาไปลงทนในหมวดท 3 เคาบอกวาทเราจะไปทำในเจาของธรกจเองไมสามารถจะทำได เพราะมนตดทหมวด 4 ทวาเราไมสามารถจะเอาพนกงานเราไปได คยกนมา 3 - 5 ปแลวกยงคยกนในประเดนนนอย ในปจจบนถาพดถงสถานการณในญปนกจะคลายๆ กบคนเกาหล พอเราเปด JTEPA เมอปทแลวญปนกเขามาลงทน เนองจากวาธรกจสปามนเกยวเนองกบการทองเทยว แยกกน ไมออก การทำธรกจสปาในบานเรากอาศยนก ทองเทยวทมาในบานเราอย ญปนกมาเปดสปามากขน ตอนนเคากมาเปดไดเสร เพราะวาเคาไมตองมคลงทน เนองจากเราเปดใหเคาตงแตปทแลว ดงนน มนกจะไมคอยดนกสำหรบนกธรกจไทย เพราะมนจะเขามาครบวงจรเลย เอาญปนเขามาแลวไมไดใชจายไปทอนเลยนะครบ

117

เพราะฉะนนกไมคอยจะดนก สวนผใหบรการกอาจจะด กเพราะญปนมาลงทนกมโอกาสทจะเขาไปทำงาน สวนของเราถากลบกน เราไมสามารถจะเคลอนยายคนเขาไปได โอกาสทจะไปทำธรกจไปเปดสปาไทยทญปนเกอบจะไมมเลย หรอมกนอยมากนะครบ เพราะฉะนนตรงนยงเปนปญหาอย ถามวาตลาดไทยตอนนตองการแรงงานญปนทจะเขามาทำงานสปาตรงนมากนอยแคไหน จากประสบการณททำสปาอย เราตองการแคลามหรอพนกงานตอนรบทเปนคนญปนทจะมาดแลผใชบรการทเปนคนญปนทโรงแรมเทานนนะครบ ในสวนอนกไมจำเปน เพราะคนญปนกสคนไทยไมไดอยแลวในเรองของผใหบรการ เพราะฉะนนผมกคดวาไมเปนปญหากบฝายไทยมากนกนะครบในสวนนนะครบ ถาสมมตเราจะเปดในสวนนนะครบ อกอยางนงธรกจสปาญปนทจะมาลงทนในประเทศไทยกจะเปนสปาไทย ไมใชเปนออนเซน เพราะออนเซนคนไทยไมนยม ในกรงเทพฯ เองมนอยมากทจะเปนออนเซน อาจจะเพราะสภาพอากาศดวย บานเรารอนกไมมความจำเปนทจะใชออนเซนมากนก สวนในเรองของพนกงานสปา ขอผมตอบไปเลยนะครบ เพอทจะเปนประโยชนในการอภปรายตอไป พนกงานสปากถกสงกลบแบบลกลอบ เพราะฉะนนกไมคอยไดการยอมรบจากญปน สวนพนกงานนวดของไทย จรงๆ แลวมหลายประเทศตอนนทตองการพนกงานสปาของเราทจะใหไปทำงาน ผมไมมตวเลขทแนนอน แตโดยประมาณมพนกงานของไทยทไปทำสปาทวโลกตอนนนะครบในหลายๆ ประเทศรวมกนคงไมตำกวา 4,000 คน จะถกตองบางไมถกตองบาง จะเขาไปในลกษณะงานตางๆ ในประเทศเรามบรษทททำธรกจสงพนกงานสปา ในลกษณะสงไปตางประเทศมหลายบรษทมากมาย แลวกยงมความตองการมาตอเนอง ไมวาจะจากจน เกาหล อนเดย จากประเทศทางตะวนออกกลาง แอฟรกาใต กมาถงประเดนทวาหากมการเจรจาแลวมการเปดในหมวดของท 3 - 4 ในธรกจสปา ผมขอใหเรมดวยการขอความชดเจน บานเราธรกจสปามกฎหมายควบคมโดยกระทรวงสาธารณสข แตในญปนเปดในลกษณะของธรกจอะไรยงไมชดเจน เพราะฉะนนคนทจะเขาไปทำธรกจหรอไปลงทนในหมวดท 3 กยงไมแนใจวาจะไปลงทนในลกษณะสปาญปนหรอสปาไทย หรอจะใหเราเขาไปมย ตรงนนะครบ ผมอยากจะถามกระทรวงการตางประเทศหรอกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ อยากใหหาความชดเจนของรปแบบธรกจกอน แลวกโมเดลของมนทจะเขาไป มนยงมอะไรทแบงในนนมย เขาไปลงทน 100% ไดมย หรอวาตองไปลงทนกบญปนในลกษณะ 49-51 อยางบานเราหรอเปลา แลวถงจะมาชแจงใหคน

118

ไทยนะครบ หรอนกลงทนไทยทสนใจ ตอนนผมวายงคมเครออย ผมฝากประเดนไวตรงน ขอบพระคณครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบคณอภชยครบ เรากไดทราบขอมลของธรกจสปา นะครบ แลวกประเดนคำถามทภาคเอกชนมความสงสยนะครบ ตอไปขอเชญ คณจรสศร สวรรณทรรภ นะครบ อปนายกสมาคมสปาไทย เชญใหทรรศนะ มมมองความคดเหนครบ เชญครบ

คณจรสศร สวรรณทรรภ : ดฉนกอยากจะใหทกทานยอนไปนดนงนะคะ คอเวลาทเราพดถงเรองสปา ดฉนพบวาหลายๆ ทานไมไดมองสปาในภาพเดยวกน

เพราะฉะนน ในสมาคมสปาและอตสาหกรรมสปา พดถงกคงจะเปนในเรองของสถานประกอบการและบคลากรทไดรบการรบรองจากกระทรวงสาธารณสข กคอตองไดมาตรฐาน และกในขณะนเองเรากกำลงดำเนนการไปถงมาตรฐานสากลแลว ซงจรงๆ แลวถามวามาตรฐานนคออะไร มาตรฐานเรมตงแตสถานท มาตรฐานของบคลากรทตองผานหลกสตรทไดรบการรบรอง แลวกมาตรฐานของผลตภณฑทใชในสปาดวยนะคะ รวมถงวธการทใหบรการตางๆ มาพดถงวาพนกงานหรอบคลากรในสปามาตรฐานทเราพดถงเรา

มองอะไร เนองจากวาทานวทยากรชวงตนไดเรมไปแลววาการทำงานกบตวบคคล เราจำเปนจะตองคำนงถงความปลอดภย เพราะฉะนนหลกสตรทเปนหลกสตรหลกเลย วชาหลกทตองเรยน กคอกายวภาคศาสตร สรรวทยา การปฐมพยาบาล แลวก สขอนามยของสถานทแลวกบคลากร ซงวชาหลกเปนวชาทลมไมไดเลย แตเดมทในขณะนอาจจะมสถาบนหลายๆ สถาบนอาจจะไมมองเหนความสำคญตรงนมากนก อาจจะใหความรแคผวเผน หรอวาอาจจะผานเลยไป อาจจะพดใหฟงเทานน แนนอนกคอ บคลากรทจบหลกสตรไปแลวจะเปนกรอยชวโมงพนชวโมงอะไรกตาม เมอเขาไปปฏบตงานจรงจะเหมอนขวดเปลาทตองการใสนำเพมเตมไปอก คอ มนำแคบางสวน เพราะฉะนนนนคอสงทเราตองการ ถามวาเรามองอยางไรในเรองของแรงงาน ในขณะนเอง ในอตสาหกรรมผประกอบการสปา ในบานเราในประเทศไทยเราเอง เรายงมความขาดแคลนบคลากรทมคณภาพอยเลย ยอนไปนดนงนะคะ สปาทเราพดถงเรา

119

ไมนบรวมปายของรานทใชชอวาสปา แตไมไดรบการรบรองหรอไมไดรบมาตรฐานสากล เพราะฉะนนเมอเรานบไปแลวสปาทเราเหนเปน 10,000 แหงทวประเทศ อาจจะมแค 10% ทเปนสปาจรงๆ เพราะฉะนนตรงนทอตสาหกรรมสปาเราคอนขางจะกงวลวาเรายงไมมขอกำหนด หรอกฎหมายอะไรทจะคมครองสถานประกอบการ แลวกจะไปถงการคมครองบคลากรทไดมาตรฐานดวยวาจะทำอยางไรทจะแยกแยะใหจากทกระทรวงแรงงานพดถงวาระหวางโสเภณกบอาชพนกบำบด หรอผใหบรการในสปานนเอง ซงเมอพดไปแลวกจะมองวาเวลาทเราพดถงแรงงานตางประเทศ เราจะตองมองไปถงการสงแรงงานออกไป แลวกแรงงานทมอยในตางประเทศทเคาอยกนแลว เพราะฉะนนกม 2 สวน ถามวาคณภาพเราเปนกระบวนมย เราเปนกระบวนทง 2 สวน จรงๆ ของกระทรวงแรงงานทสงออกอยางถกตองมนอยมาก ถามวามบคลากรทมคณภาพดมากกวานนหรอไม มคะ แตวาเนองจากวาเวลาทเราตองไปทำงานนอกถนฐานนน เรากตองมองถงขอกำหนด แลวกกฎหมายของแตละประเทศเปนหลกดวย เพราะงนไมไดอยทเราวาเราอยากจะไป หรอจะสงไปอยางเดยว แตวาอยทเคาทจะเปดรบหรอไมเปดรบอยางไร ในสวนนงกคอคนทอยตรงนนแลว ซงอาจจะมโอกาสมากกวาในเรองของขออนญาตในการทำงานนะคะ แตในลกษณะของประเทศญปน คนญปนจะมลกษณะของการทำงานเปน Pattern เพราะฉะนนการงานแบบ Pattern คอนขางจะเปดยาก สำหรบคนทไมใชสญชาตของเคาทเขาไปทำงานหรอเขาไปลงทนอะไรกตาม ดฉนไดมประสบการณทเมอปทแลวไดพดในงาน Okinawa Spa symposium แลวกไดไปเยยมชมสปาแตละทแลวกไดเยยมชมสถาบนดวย นะคะ ซงดฉนคอนขางจะเปนกงวลมการสาธตนวดไทยโดยคนญปน แลวสงทออกมานนเราไมอยากใหคนตางชาตไดยนเลยวาเปนเรองของไทย เรากใหความเหนกบคณะผจดวางานตอไปถาจะมโอกาสนาจะเชญผรจากประเทศไทยมาเลยแลวกมาสาธตให แตเนองจากงานนนเคาเชญผประกอบการชาวญปนทอยในญปนมาสาธต เปนรานนวดไทยเลยทญปน แลวกเทาทดฉนสงเกตดวธการทำงานและความตองการ อกหลายๆ ประเดนดฉนคดวา สงทไดยนไดฟงทกคนอยากไดทงนน พนกงานนวดคนไทย แตตดดวยกฎหมาย กจะมคนญปนจำนวนนงทบนเขามาศกษาหาความรในประเทศเรา แลวกกลบไปฝกสอนกนหรอบางทอาจจะวาจางครจากของไทยไปเพอจะไปสอนเคา สงทเราจะตองคำนงถงกคอคณภาพของครผสอน แลวกหลกสตรทไป ใชสอน การรบรองคณภาพแลวกการรบรองหลกสตร เพราะไมวาหลกสตรนจะไปอย

120

ทไหน ครผสอนจะไปทำอะไร นนเราจะมาตรการมยทจะคมครองคณภาพใหไดคณภาพไมวาจะไปอยซกไหนในโลก เพราะงนตวผใหบรการเปนแคปลายนำทจะนำทกอยางสผบรโภค แตกอนทบคคลสดทายทจะไปสมผสตรงนน เคาจะตองมความรพนฐานอะไรบาง ไมใชแคภาษา แตวามนคอความตงใจทจะใหไดคณภาพ แลวความเขาใจตอความรบผดชอบตอประเทศชาตและตอภมปญญาของไทย นนคอสงซงทำอยางไรเราถงจะถายทอด ไมตองไปคดถงแคเคากำลงจะออกไปตางประเทศ แตทกชวตทกำลงจะประกอบอาชพนตงแตเรมตน ทำอยางไรถงจะใหมจตวญญาณทคำนงถงสงทเราจะตองระมดระวงแลวอนาคตทจะเกดขน กบการปฏบตงานของแตละทาน ในขณะนเองสมาคมสปาไทยเรากไดไปอกขนนงนะคะ คอเราไดรบทนอดหนนจากยโรปในการฝกอบรมพนกงานสปาใหไดมาตรฐานสากล ซงหลกสตรทเคาวางมาคอตองเรยนกายวภาคศาสตร สรรวทยากอนทจะไปถงภาคปฏบตจรง เพราะฉะนนภายในสนปนสมาคมเราจะตองฝกอบรมใหได 1,000 คน เหตผลทเคาสนบสนนเงนทนใหเราดำเนนการในโครงการน เนองจากเคาตองการความปลอดภยใหกบนกทองเทยวหรอบคลากรของเคาทมาจากยโรปใหเขามาใชบรการในบานเราแลวกไดรบการบรการทดแลวกปลอดภยไดมาตรฐานสากลจรงๆ เพราะฉะนนนนเปนสงทเราใหความสำคญกบสขภาพของประเทศอนๆ นนสงมาก แตคนไทยเรามนสยอยางนงวาเรามกจะ อะลมอลวยแลวกเรามกจะใชความเปนไทย คอความนอบนอมถอมตนแบบไทยๆ นำจตนำใจแบบไทยๆ เอาชนะทกอยางแลวกคดวานนคอพอแลว แตความจรงแลวคณภาพทเรามอยเรามพนฐานคณภาพทดกวาประเทศอนมาก ดฉนในฐานะอาจารยทสอนทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต อยในวงการนมาเกอบ 20 ป กอยากจะเรยนวาไดสอนพนกงานหลายๆ ชาตดวยกน คนไทยชนะหมด จากมาเรมตนดวยกน คนไทยจะมทกษะในการใหบรการทด รวมทงลกษณะของจตใจ นำใจในการใหบรการเราชนะหมด แตเพยงแตวาเรามกจะคดวาเทานพอแลว ซงในเวลาการทำงานประเทศอน โดยเฉพาะถาเราพดถงญปนเทานไมพอ เพราะญปนเปนคนทละเอยด ลงรายละเอยดและยดถอคณภาพ ซงจะสงเกตไดวาแมกระทงการหอกลองขนมเลกๆ กลองนง เคาพถ-พถน จะไมเหนรอยยบในกระดาษ หรอชองอะไรทจะผลตไดเลย แคสวนทเปนแปงกะนำตาลกลองเดยวทำใหเราอยากซอกลบบาน ในขณะทคนไทยเองตองมามอง อะไรทเคาดเราตองเอากลบมาทำดวย นนคอสงนงทถาเราจะทำตรงน ปญหาของคนไทยไมมถาเราเตรยมพรอมคนของเราทม แตปญหาทมคอปญหาทอยอกฝงหนงกคอ

121

กฎหมายขอกำหนดแลวกการเปดรานนะคะ ถามวาเราอยากจะเปดรบผลงทนญปนมย คนไทยเราไมคอยจะปดกนอะไร เรายนดตอนรบทกคนทจะมาทำประโยชนใหเราไมวาในลกษณะไหน แตในขณะเดยวกนเรากตองคำนงถงผลประโยชนทจะเกดขนกบภาคธรกจและกบคลากรในบานเราดวย ทกประเทศมนกจะมผลดผลเสยเราเลอกเอาแลวกตองชวยกนมองวาในขอประเดนตางๆ ทเราจะตองพถพถนแลวกลง รายละเอยดมอะไรทจะคมครองพนกงานของเราได แลวกคมครองผลงทนของเราดวย เพราะวาผลงทนเรากถาจะตองไปลงทนตางประเทศเรากตองลงทนมาก พนกงานทจะไปทำตางประเทศลงแรงมาก แตอาจจะไดผลตอบแทนมาไมคมคากได ดฉนไดเคยดสญญาของพนกงานทจะไปทำงานตางประเทศ สวนใหญสญญาจะเปนตวอกษรตวเลกๆ แลวกเวลาทสญญามนจะลงระบเงนคาจางทไมใชสกลบานเรา มนจะทำใหพนกงานเราคดวาเปนรายไดทสง 500 ถง 1,000 เหรยญ ดเยอะมากเลยนะคะ แตถาเรามองวา 1,000 เหรยญมทพก มอยางอนใหหรอไม มสญญาของโรงแรม 5 ดาวประเทศหนง ทพนกงานจะไดคาลวงเวลาเมอทำงานครบ 12 ชวโมงแลว คาลวงเวลาเมอประเมนออกมาเปนเงนไทยแลวไมถง 100 บาท ซงเมอดฉนไดเหนตรงนนแลวดฉนกไดแนะนำ ซงไมใชพนกงานของเรานะคะ เผอญวาเปนลกศษยไดมาขอคำแนะนำ วธคดคำนวณ และสงทเคาจะไดเทยบเคยงกบรายไดทเคาไดตรงนนซงเคาทำอยโรงแรม 5 ดาวบานเรา เมอเทยบกนแลวถาไมไดมากกวาเทานงไมตองไปเลย ซงจรงๆ แลวเมอเราไปไมใชแครายได แตเมอเราประสบปญหาใครจะชวย แกปญหา การแกปญหาในระหวางทไมมญาตพนองอยดวย แลวกอาจจะไมใชเมอง ทมหนวยราชการไทยอยดวย ซงนาจะเปนอปสรรคสำคญ ซงพนกงานทไปแมจะพดภาษาตางประเทศไดกตาม แตคงจะไมถงกะไปโตเถยงหรอแยงประเดนตางๆ เพราะฉะนนดฉนกไดรบถายทอดปญหาบางวาเมอจะกลบมาแลวกจะมประเดนหลายๆ ประเดนเกดขน อยางเชน เมอครบสญญาถาจะกลบบานกลบบานได แตตองหาคนแทนไป ตราบใดทยงไมมคนแทนไปไมสามารถกลบบานได เพราะในกรณทไปทำงานเคายดหนงสอเดนทาง หรอในกรณทอยากกลบจรงๆ เคากจะแจงมาเลยวาตองจายคาเสยหายคาอะไร ซงพนกงานไมรเรอง ไมทราบวาสงเหลานนคออะไร และไมรจะ โตเถยงอยางไร เพราะฉะนนเมอจายไปแลวไมเหลอเงนกลบบานคะ เพราะฉะนน กม 2 ประเดนวาจะทงเงน ยอมกลบบาน หรอยอมอยตอเพอหวงวาเงนตรงนนยงมอย เพราะฉะนนประเดนเหลานเราตองพจารณารวมดวย วาประเดนความเสยงในการไป

122

ทำงานตางประเทศนน เราสามารถจะคมครองไดแคไหน สถานประกอบการทดกม แตวาสงทดแลวกเปนสทธประโยชน ทเราไมตองกงวล แตดฉนคดวาเราตองกงวลในสงทเปนอปสรรคปญหาทเกดขนแลวเรากตองพยายามปดจดออน เพอใหปญหาเหลานนอยลง หรอเตรยมพนกงานเราใหเคามความร ความเขาใจ แลวกสามารถทจะตดสนใจไดมากขนคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบพระคณครบ คณจรสศรฯ ทานไดชประเดนทนาสนใจหลายประเดนดวยกนนะครบ ไมวาจะเปนประเดนเรองคณภาพของบคลากรในดาน สปา แลวกประเดนทจะเรยกไดวาเปนประเดนทรพยสนทางปญญาททางญปน ไปสอน หรอสาธตอะไรตางๆ แลวเปดบรการขน ซงกไมใชของแท กเปนประเดนทเราตองตดตามดแลครบ สวนในเรองของการสงพนกงานสปา อาจจะโยงถงการสงผสอน แลวกหลกสตรตางๆ ดวยนะครบ ถอเปนประเดนสดทายกอนจะเขาสประเดนของภาคเอกชนพอดนะครบ ในเรองของสญญา การเอาเปรยบพนกงาน เรองการทำงานลวงเวลา ตองมคนแทน ตองอยนานๆ ถงจะกลบมาได เรองของการดแลพนกงานของเราในตางประเทศนะครบ กอนหนานนทางผแทนหอการคาฯ ตองการเสรม เรองสปา ผมขออนญาตสนๆ เลยนะครบ ประมาณ 2-3 นาท แลวกจะใหเวทกบองคกรเอกชนไดเสนอ

คณชลภสสรณฯ : คอในสวนทดฉนดแลอยกม 2 สวนเรองสปากบผสงอาย จรงๆ แลวดฉนเองกประกอบการสปาเชนกน แตชวงหลงตองเรยกวาถอย เพราะ แนวทางของสปาทบานเรากบแนวทางสากลตางกนคะ ดฉนคดวาคณภาพของคนทดฉนกลาสงไป ดฉนไมคอยกลาสง อนท 1 กเพราะวาจากการทเราเจอคนทเรยนนวด 800 ชวโมงแลว มคนชวยเหลอเกอกลกนใหได 800 ชวโมง แลวกไดใบรบรองจากกระทรวง เราเหนมาเยอะ อนท 2 กคอวาในสปามนจะมเรองของนำ มนกตองมอตราเสยงในเรองการลวงละเมดทางเพศ คอเราตองยอมรบความจรง เราอยาพดแต สวยหร แลวกเรยนไดเลยวาการทำนำมนทจะนวด บานเราผสมงายๆ แตทออสเตรเลยเคาเรยน 1 ป แลวกมนคอนขางจะเปนความลบในสวนน ทนเพราะฉะนนสวนตวดฉนเอง คดวาเรานาจะสงออกผลตภณฑ ซงสามารถทำรายไดมากกวาการสงพนกงานนวดออกไปนะคะ

123

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ ขอบคณครบ กเปนประเดนกงวลกบการสงแรงงานไทยไปตางประเทศกจะเขาไปกบทางคณจรรยาฯ ผอำนวยการโครงการรณรงคเพอแรงงานไทยนะครบ จะนำเสนอภาพยนตรสารคด ขอเรยนเชญครบ

คณจรรยาฯ : เปนสารคดทเราไปชวยแรงงานไทยทอยตางประเทศ คดวาอาจจะเปนบทเรยนหนงเพราะวาสงทจะเกดตามมาหลงจากทำขอตกลงกคอเกดการคา การขายตำแหนงงานทญปน ซงตรงนกเปนธรกจทอยากมาแลกเปลยนกบพวกเราแลวกอาจจะไดเตรยมการไวกอน โดยเฉพาะกระทรวงการตางประเทศ แลวกขาราชการระดบสงทเกยวของตรงนอาจจะไมมโอกาสไดคยโดยตรงไดรบร อนนเปนกลมเสยงนะคะ กอยากจะใหรบร ฉายสารคดสนๆ แลวกมสไลด 2-3 แผนทจะแลกเปลยนคะ

การไปทำงานเมองนอก กระทรวงแรงงานเองมสถตตงแต 2517 จนถงปจจบนมคนไปทำงานผานกระทรวง 2 ลานกวาคน แลว 70% เปนคนจากอสาน 60% เปนคนจบการศกษาระดบชนประถมศกษา เพราะฉะนน พวกเคากยงเปนกลมเสยง ในชวง ฤดทแลวบรษทจดหางานกเขาไปขายตำแหนงงานอะไรตางๆ แลวตอนนเสนทางไปถงอเมรกา แคนาดา สแกนดเนเวย แลวคานายหนาจะเพมตามเสนทาง คอจายคาตวไปแลวทางโนนคณรบผดชอบเองหมด ไปเกบผลไมตามฤดกาล เพราะฉะนน ถาทำงานไดเงนจรง คนอสานจะตองรวยทสดในประเทศไทย แตตอนนยงเปนกลมเสยง คอ สงทมนเกดขนวากระบวนการทมนเปนปญหา สงทจะเปนประโยชนกบคนจนจรงๆ กคอไปโดยรฐตอรฐจดสง คอขอเรยกรองทมมานาน แตความเปนจรงขณะน รฐตอรฐจดสงเพยงแค 5% ของคนทไปทำงานตางประเทศ ความฝน 3 อยางของชาวบานทไปเมองนอก กคอสรางบาน การศกษาลก แลวกเงนลงทนทางการเกษตร คำถามคอ เคาตองเสยงชวตตวเองขนาดนนเชยวหรอ เราตองมทางออกทยงยนกวานน เราคดวาถาเราพฒนาศกยภาพในการจดสงแบบรฐตอรฐ แลวกจดชองทางทไมสามารถใหบรษทจดหางานมาเอาเปรยบได เมดเงน 60,000 ลานทเขาสประเทศไทย ทมคนพดถงกนตลอดกจะเขาถงชมชนจรง กระบวนการของธนาคารทกธนาคาร ทกส. กรงไทย ออมสน อาคารสงเคราะห ตอนนมมาตรการเงนกไปเมองนอกหมดเลย แตมาตรการเงนกใหชาวบานลงหลกปกฐานไมมเลย มนอยมากกเปนประเดนหนงนะคะ กอยากสรปวาเราตองคดเรองการยงยน การจะสงเสรมการไปเมองนอกไมใชบอกวามงานเปดแลวกไป แลวกไป แตตองคดเรองการวางแผน เราเจอคนทสงคโปร 11 ป

124

ไปสงคโปร 11 ป กตองอยอยางนน ไมไดมการวางแผนเงน กลบมา 2 ปเงนหมด ไปอก โดยทคนไปสงคโปรมาไตหวน จากไตหวนมาอสราเอล ไปอเมรกาจายมา 700,000 ตอนนกลบมาแลว คอเสนทางมนไปไกลเรอยๆ เลย อนนกคอวาไมมการ สงเสรมเคาเรองการวางแผน ไมมการจดการตรงน อนนกอาจจะตองคดมากขนเรองการเขาถงการวางแผน การจดการ กคดวาอนนกเปนขอเสนอทจากบทเรยนของการทำงานวจย แลวกทำงานกบเครอขาย 2 ป กหวงวาเราจะมขอมลทไดรบการรบฟงบางนะคะ ขอบคณมากคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบคณจรรยา ผมขอเปลยนประเดนมาทเรองของการดแลผสงอายสนๆ กคอ ถาในทรรศนะของอาจารย หรอวาในมมมองของสมาคมพยาบาลคดวาเราพจารณาหลายๆ ปจจย ความตองการแรงงาน ดแลสวนทไมเหมอนไทยเอง ในเรองของอปสงคอปทานในเมองไทยเอง และศกยภาพในการสงคนไปทญปนใน JTEPA อาจารยคดวาเราควรทจะมาเนนจดนทจะมาพฒนาแรงงานทจะ สงไปญปนมยครบ มนมเพยงพอทจะสงไปญปนมยครบ แลวเราควรทจะสงไปญปนมยครบ

รศ.ดร.ศรอรฯ : ดฉนคดวา ความพอเพยงมนขนอยทวา เมอสนคาตรงนเปนมนษย กจะตองมกระบวนการทชดเจน เพอคมครองเคาวาเคาไปแลวไปดแลผสงอาย แลวเคาไปแลวเคาไดงานทำตามขอตกลง ตรงนนเปนประเดนสำคญ สวนถาถามวาในประเทศไทย มความตองการแรงงานอยางนเยอะหรอไม เยอะมาก แลวมาตรฐานในประเทศไทยกยงไมมการกำกบดแล อยางทในขณะน สภาการพยาบาล ซงใชกฎหมายคมครองผบรโภคของสภาการพยาบาลดแลอย กพยายามตความทเราจะไปกำกบวาการฝกอบรมผชวยเหลอดแลในประเทศไทย ตอนนเราทำงานในประเทศไทย เราม MRA ทเซนสญญากนไปเมอปทแลวของ 10 ประเทศ ในเอเชยตะวนออกเฉยงใตนะคะ ม MRA แตนนระดบพยาบาลวชาชพนะคะ อนนนทเซน ไปแลวทนายกรฐมนตรทานสรยทธฯ ทานเซนไปแลว ตงแตป 2550 นะคะ แตวาลกษณะตรงนนกคอเราทำงานเพอประสานกบตางประเทศ เราใชวธการทเรยกวา natural treatment เราทำยงไงกบคนชาตเรา เรากทำเชนนนกบคนทจะมาทำงานในประเทศเรา ดงนน ถาหากวาคนในญปนตองเรยนหลกสตร 2 ป แลวคนในประเทศชาตเคากพดภาษาญปนได แลวการทจะสอบ certificate กเปนภาษาญปนเหมอนคนทจะมาเปนพยาบาลในประเทศไทยกตองสอบผานสภาวชาชพดวยภาษาไทยเชนกน

125

สงเหลานเปนเรองปกตทแตละประเทศจะปฏบตกน ถาหากวาเราจะสงเสรมการไปทำงานในตางประเทศ เราตองมนใจวามาตรฐานเหลานมนเหมาะสมกบคนทจะไปทำงานในตางประเทศ พอไดยนททานวทยากรเมอเชาบอกวา ชวโมงละ 250 บาท เดยนวาไมนาสนใจในมาตรฐานทเราจะตองปฏบตเหลานน แตวาถาพดถงวธการทคณชลภสสรณฯ ไดบอกวาถาหากวาดงเคาเขามามนเปนการเพมมลคา เบดเสรจทวาดงเงนเขามาเปนกอนตรงนนสมาคมพยาบาลหรอสภาการพยาบาลสามารถใหความรวมมอในการสรางมาตรฐานของคน เราสามารถใหความรวมมอไมวากบกระทรวงสาธารณสข กระทรวงแรงงาน หรอแมกระทงสถานประกอบการในการทจะสรางมาตรฐานคนเหลาน ตรงนนเปนทางออกทดคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบพระคณครบ อาจารยศรอร สำหรบประเดนทนาสนใจในหลายๆ ประเดน ถาเราจะสงคนไป เราไปขอใหเคาเปลยนแปลงมาตรฐานคงไมได เพราะมาตรฐานทเรากยงม natural treatment นะครบ งนกคงมความยากลำบากเหมอนกน ตองคดในหลายประเดน อาจารยมภารกจตองไปตอ แตเรากจะเสวนากนไปสกพกนงนะครบ ผมขอไปททางคณอภชยฯ เกยวกบเรองสปานะครบ อาจจะเปนประเดนผลด ผลเสย ถาเราจะสงพนกงานสปาไปทตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศญปนนะครบ ทานมองวามผลดผลเสยอยางไรครบ

คณอภชยฯ : จรงๆ แลวเรากอยากจะเขาไปทำงานในญปน ไมวาจะเปนอาชพอะไรกแลวแตนะครบ รวามนมความเสยงอยนะครบ กเปนความปรารถนาในดานของพนกงานสปาเอง เรากอยากจะเขาไป ซงกพยายามมาหลายปแลว ซงกยงพลาดอยกยงเขาไปไมได ทนภายใตกรอบของการเจรจา แลวกเงอนไขของเวลาทเหลออยไมมากนก คอถาคณะทำงานสามารถทจะเรงหา ผมเรยนยำประเดนนะครบวา เราจะเขาไปทำ แมแตผมทอยในธรกจสปามาเปน 10 ป กยงไมคอยเขาใจธรกจ สปาในญปนเลย เคาเองกอางเรองออนเซน กเคยชวนผเชยวชาญจากญปนมาพดเรองสปา โดยผานทางสำนกงานของญปนทกรงเทพฯ นะครบ หลายครงนะครบ กอำๆ องๆ บอกไมถกวามนคออะไร เพราะฉะนนทำใหไมสามารถมองเหนลกษณะของธรกจทแทจรงเปนอะไรแนนะครบ แลวกยงมขอจำกดอกเยอะทพดกนในหลายๆ เวท เชนคณสมบตของผใหบรการทเราจะเขาไป จรงๆ แลวเราพดกนวนน เคาเปดจรงหรอเปลา เพราะวาจะคลายๆ กบทเกาหล ทไตหวน ทญปน มนเปนอาชพสงวนไวใหคนตาบอดหรอวาคนพการ ในไตหวนกเหมอนกน คนดๆ จะไปนวดไมไดนะครบ

126

ผมกไมรวาจรงๆ แลวพอเจรจากนจรงๆ แลว จะถกหยบยกไอขอจำกดเหลานขนมา รเปลา ทจะเขาไปทำงานในญปนในลกษณะตรงน เคากปดประตมานานแลว จะทกวนนพดทกครง พอลงในประเดนคยกบผเชยวชาญทหนวยราชการไทยเชญจากญปนมานะครบ เรองของออนเซนกด เรองของนำพรอน อะไรตางๆ พอลงไปประเดนสปา ทไร เคากจะถอดออกไปทกครง ผมกไมทราบวาในกรอบเจรจาทเคาวากนอย เราไดลงไปลกขนาดนนรเปลา ผมจงฝากทางผแทนเอาไวตรงจดนนะครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ ขอบคณครบ กฝากทางภาคราชการ อาจจะอภปรายตอนทายไดถามเวลา ขอกลบมาทคณจรสศรฯ นะครบ มประเดนเพมเตมรวมทงประเดนผลดผลเสยในการสงพนกงานสปาไปทญปน เชญครบ

คณจรสศรฯ : เหนดวยกบคณอภชยฯ วา ญปนเปนประเทศทนาไป แตวาแนนอนทสดวาธรกจคอธรกจ ผลประโยชนกคอผลประโยชน เพราะฉะนนเราจะปกปองกนอยางไร เพราะฉะนนเรากตองขอยอนไปนดนงนะคะ ไหนๆ กกระทรวงสาธารณสขกนงอยตรงน รสกเหนใจมาก เพราะเมอคณภาพของพนกงาน หรอ สถานประกอบการไมไดคณภาพหรอไมไดมาตรฐาน กระทรวงสาธารณสขถกกระทบ เพราะฉะนนดฉนอยากจะใหคำนยามของสปา ทเราสมาคมสปาไทย สมาคมสปาแรกทเกดขนในประเทศไทย และขณะนเรามสมาชกทเปนสถานประกอบการอยประมาณ 300 แหง ซงลวนแลวแตเปนสปาทไดมาตรฐาน เราชวยกนทำคำนยาม แลวกกำหนดมาตรฐานของสถานประกอบการสปานะคะ คำนยามของสปาทประกาศไวในกระทรวงสาธารณสขเมอวนท 20 เมษายน 2547 ประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบประกาศทวไป เลมท 121 ตอนท 45 ง วนท 26 เมษายน 2547 มความวา กจการสปาเพอสขภาพ หมายความวาการประกอบกจการทใหความดแลและเสรมสรางสขภาพโดยบรการหลกทจดไว ประกอบดวยการนวดเพอสขภาพ และการใชนำเพอสขภาพ โดยอาจมบรการเสรมประกอบดวย เชน การกดเพอสขภาพ การออกกำลงกายเพอสขภาพ โภชนบำบดและการควบคมอาหาร โยคะ และการทำสมาธ การใชสมนไพรหรอผลตภณฑเพอสขภาพ ตลอดจนการแพทยทางเลอกอนๆ หรอไมกได จากประกาศฉบบน ดฉนกขอเสรมดวยขอมลททำการศกษามานะคะ แลวกหลายๆ ทานอาจจะไดขอมลบางแลววาไทยเราเองดฉนมความภมใจมากกคอ ทงมวลทงหมดทเกดขนในคำวาสปานน ลวนแลวแตมเกดขนมาในประเทศไทยตงแตสมยโบราณ ซงเราสามารถทจะคนควาแลวกพบหลกฐานไดตงแตสมดขอยแลวกในศลาจารก

127

เรามทกอยาง เพราะฉะนนมาพดถงในเรองของสวนด สวนเสยนะคะ ดฉนคดวาในสวนของชวงแรกทดฉนไดใหขอมลไป ดฉนเนนวาเราจะตองหามาตรการในการ เตรยมพรอม เพราะวาในความเปนจรงแลวเราไมสามารถจะหยดยงผประกอบการบางรายทอาจจะเบยงเบนธรกจหรอมเจตนาเพอผลประโยชนของตวเองโดยไมคำนงถงสงทจะเสยหายเกดขน แตปญหาคงไมหมดไปตราบใดทเรายงมโลกและยงมมนษยอย แตวาเราทำอยางไรทจะใหคนของเราเองแขงแรงได อยางแรกกคอมาตรการใหความรอยางแทจรง วางมาตรฐานวาการใหความรความเขาใจ แลวการวดผลเปนอยางไร มาตรฐานของผใหคออะไร มาตรฐานของสถานทคออะไร เตรยมพรอมบคลากร ทำอยางไรถงจะเขาใจวาการทจะตองไปทำงานตางประเทศเพอผลประโยชนทมากขนนน ไมจำเปนตองเสยเงน จรงๆ แลวบรษทจดหางานเคาจะไดผลประโยชนจากสถานประกอบการทตองการคน เพราะฉะนนถาเรารวาเคาไดคาจางตรงนนอยแลว เราควรจะมความมนใจมยวาเราทำงานในบานเรากพฒนาตวเองได เพราะฉะนนในสวนนง ไมใชความผดทเคาไมร แตทำอยางไรเราถงจะเผยแพรขอมลและความเขาใจใหไปถงคนทอยหางไกล คนทเคาไมไดรบขอมล หรอโอกาสในการรบขอมลเคานอย ทำอยางไรเราถงจะใหหนวยราชการแตละหนวย ซงเปนหนวยเลกๆ อยในถนทรกนดารทงหลายเปนศนยกระจายขอมล เพอความเทาเทยมกนในปญญา มความเขาใจกนมากขน ทำอยางไรถงจะมขอมลของบรษทจดหางานทไดรบการรบรอง แลวกสงผานไปจนถงปลายทางไดนะคะ ดฉนเคยเขาไปดกบกระทรวงการตางประเทศครงนงเมอประมาณสก 3 ปมาแลวมงคะ วาทำอยางไรถงจะใหคำปรกษาหรอวามหนวยงานทจะศกษาในเรองของสญญาหรอขอตกลงการจางงานอนๆ ทเปนขอมลของประเทศอนๆ กอนทจะมการตกลงการจางงาน ซงจรงๆ สวนนนาจะเปนหนาทของกระทรวงแรงงาน แตสวนหนงทดฉนคดวากระทรวงการตางประเทศจะตองชวยดวย เพราะวาเมอหลดจากประเทศไทยไปแลว ถาไมมสำนกงานผแทน ผชวยทตแรงงานในประเทศนนกคงจะตองเปนความรบผดชอบ หรอความชวยเหลอของกระทรวงการตางประเทศ หรอกระทรวงพาณชยทอยในประเทศนนๆ เพราะฉะนนถาเราทำไดแตตนนำ ถาเราชวยกนสาน แลวกกำหนดมาตรฐานนะคะ ใหคำปรกษาเบองตน ใหความร ปลายทางทจะเกดปญหาขน กจะเกดขนนอย แตวาดฉนมนใจวาเราไมมทางปองกนปญหาทจะเกดขนไดทงหมด พนฐานจรงๆ แลวคอ พนฐานดานการศกษา และความรทจำเปนมาก เพราะฉะนนกคงจะตองยอนไป

128

กระทรวงศกษาดวยอกกระทรวงหนง เพราะฉะนนทกกระทรวงจะมบทบาททจะ ชวยเหลอคนไทยทกๆ จดทอยในประเทศ และกทอยนอกประเทศนะคะ แตเนองจากทานเปนเจาภาพ ดฉนกขอฝากไวตรงนเลย แลวกไมใชเฉพาะประเทศญปนนะคะ หมายถงวาทกประเทศทจะมการพจารณารวมมอแลวกแลกเปลยนกนนะคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ เนองจากเวลาลวงเลยนะครบ กขออก 2 ทานนะครบ นาทเดยวนะครบ มอะไรจะฝากไวในประเดน JTEPA ในการเคลอนยายบคคลธรรมดา ขอเรมจากคณชลภสสรณครบ

คณชลภสสรณฯ : สำหรบดฉนนะคะ คดวายงไมเคลอนยายนะคะ เพราะเรายงไมพรอมในเรองของการดแลผสงอาย เอาในบานเรากอน เอาคนเคาเขามา เอาเงนเคาเขามา ตอนนเคาพรอมนะคะ มสลมพรอมจะเขามาบานเราแลวนะคะ แลวกญปนพรอมทจะเขามาบานเรา เกาหลพรอมทจะมาบานเรา และสแกนดเนเวยนพรอมทจะเขามาบานเรา ตลาดนเปนตลาดใหญนะคะ เราอยาฝนวาจะเอาคนออกไป เพราะเราไมพรอมทจะดแล ดแลไมทวถง เคาเขามากเอาเงนมาใชทเรา ดฉนมนใจวาถาทกคนหมนกลบความคดนะคะ ณ ตรงน เราเอาคนเขามา สำหรบดฉน ณ ตรงน ดฉนกเปลยนจากความสนใจในเรองของสปา มาในเรองการดแลผสงอาย เพราะวาดฉนคดวาถาพดถงตวเงนไดเงนเยอะกวา คนกลวตายมากกวากลวไมสวย แตถาพดถงดแลพวกสขภาพนะ ดฉนวาเงนจะไดมากกวาสปา จากประสบการณนะคะ เราทำออกมา ณ วนนเรากนตอเนองเพราะเคามาอยเราเปนปเลย เทาทเราตกลงกน ณ วนน คละ 250,000 ตอเดอน แตนนหมายความวาดฉนมสถานทในกรงเทพฯ ชายทะเล แลวกภเขา และอาหารการกน ไมรวม medical แตดฉนมตรวจสขภาพให เราดแลเคาหมดเลย สำหรบดฉนยงไมคดทจะสงออกไปคะ

คณจรรยาฯ : คงสนๆ เพยงประเดนนงคอวาในการทำขอตกลงการคา ดฉนคดวา เรามสามเหลยมทเราตองมอง คอ เราตองมองในเรองของทรพยากรมนษย เรองของคน คอ ขอตกลงตรงนควรกอใหเกดการพฒนายงยน แลวกกอใหเกดการกนดอยดของตวเปาหมาย เหลยมท 2 เราตองมองทางทนสงคมทตองเสย สงแวดลอม หรอมลพษอะไรตางๆ ทเราตองแบกรบหลงจากการไดขอตกลงตรงน แลวคดวาเหลยมท 3 กคอวาตวเงน เมดเงนตรงน คอ มนมมลคาเพมพอรเปลา มนคมคารเปลา เราคดวาเราไมสามารถละเลยทนทางทรพยากรมนษย แลวกทนทางสงคม โดยมองไปททนทางเศรษฐกจอยางเดยวทจะเกดขนนะคะ กคอวา อยากฝาก

129

ประเดนตรงนไวนะคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : สรปประเดนมทง 2 สวน สวนทอยากออกไปกมทงสปาและการดแลผสงอายนะครบ เราตองปรบปรงมาตรฐานของเราใหดกอน บางสวนอาจจะไมถงขนาดวาเราจะตองออกไปใหไดนะครบ เพราะฉะนน สมดลตรงนคงตองฝากพจารณาตอไป ทสำคญกคอวาถาไปแลวตองคมครองแรงงานใหดนะครบ เพราะมนมเรองสปา มนจะเกยวโยงกบการคามนษยสงมากนะครบ กลไกการจดสงอะไรตางๆ นะครบ รวมทงทนาสนใจคอการโฆษณาชวนเชอวา JTEPA ไปตงนานแลว แตทจรงแรงงานสปาเรายงไมไดสงไปเลย ตรงนกคงจะตองฝากหลายๆ ฝายชวยดในสวนนนะครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ตอนนตงใจจะเปดประเดนซกถามนะครบ ไมทราบวามมยครบ หรอวาจะเปนการตอบจากภาคราชการกไดนะครบ ขอเรยนเชญครบ กรณาแนะนำตวเองดวยนะครบ

ผเขารวม : สวสดคะ ดฉนพมพนธ ศลปสวรรณ จากสมาคมพยาบาลอาชว-อนามยแหงประเทศไทยฯ คะ สนๆ เลยคะวา การเตรยมการอยางเปนระบบ ตงแตกอนออกไป คอ ตวหลกสตรควรมการประกนคณภาพใหไดมาตรฐานนะคะ คดวาควรใหความสำคญกบตรงน ขณะเดยวกน สมาคมเราเปนสมาคมทคณจรรยาฯ กำลงสนใจ คอ เนนเรองของการปกปองคมครองแรงงาน สวนใหญเราจะทำภายในประเทศ ถาระหวางประเทศเราจะมทญปน มนายกสมาคมพยาบาลอาชวอนามยทญปน กจะดแลสขภาพและความปลอดภยของผใชแรงงาน คอ ไมใชดแล แคไมใหเกดอบตเหตนะคะ ดความปลอดภยในกระบวนการทำงานทงหมด ไมใหคนงานไดรบความเสยงจากการทำงาน รวมถงความรนแรง ดฉนกคดวาถาเรามการประกนคณภาพ ตงแตปจจยนำเขา กระบวนการ และผลลพธ ซงสมาคมพยาบาลอาชว-อนามยทญปนจะประสานงานดแลเรองทงหมดของการทำงาน ขอบคณคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ ทานอนมมยครบ ซกถามครบ เชญเลยครบ

ผ เขารวม : เปนความเหนนะครบ ผมชอภชตนะครบ เปนนกวจยอยท TDRI กมหลายทานนะครบไดพดถงการพฒนาแรงงาน พฒนาฝมอบคลากรทเปนในลกษณะของวชาชพนะครบ คอผมมความคดเหนวาหลายๆ ทานคอนขางจะคาดหวงกบกระทรวงศกษาธการนะครบ ผมมความเหนวาในเรองของวชาชพ ควรจะรวมมอ

130

กบทางกระทรวงหรอวาทเกยวของโดยตรงกบวชาชพนนมากกวานะครบ แลวก ควรจะมการนำสมาคมเอกชนตางๆ เขามารวมในการจดหลกสตรใหไดมาตรฐาน แลวกไดมการพฒนาโดยรวมไดสมบรณมากกวาทจะไปคาดหวงกบหนวยงานราชการเพยงทเดยวนะครบ ขอบคณครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ ทางคณจรสศรฯ มความเหนเพมเตมตอคำถามนครบ เชญครบ

คณจรสศรฯ : คะ ขณะนนะคะ หลงจากทเราไดมการทำมาตรฐานรวมกนกบกระทรวงสาธารณสข หลกสตรทจะสอนผใหบรการพนกงานในสปาจะตองผานการรบรองของกระทรวงสาธารณสข แลวกหลงจากนนกขอรบรองจากกระทรวงศกษานะคะ แลวกนำเขาขอรบรองจากกระทรวงสาธารณสขอกสวนหนง เนองจากเปนหลกสตรทจะตองเกยวกบอาชพทใหบรการแลวกสมผสผอน เพราะฉะนนจะตองผานทง 2 กระทรวง โดยทสมาคมสปากรวมดแลทำแลว กทกๆ ปกจะมการสอบ นะคะ ผดำเนนการสปา โดยกระทรวงสาธารณสขดวย สวนหลกสตรผใหบรการกจะตองเปนสถาบน เปนสถาบนเอกชนหรอสถาบนรฐกได ทเรมทำหลกสตรแลวกสอบ แตตองไดรบการรบรองจากกระทรวงศกษาและกระทรวงสาธารณสขทง 2 กระทรวง เพราะฉะนนนนคอสงททำอยแลวนะคะ แตในสวนทเปนคณภาพจรงๆ ทดฉนเรยนนะคะวา คณภาพไมไดอยทกระดาษ แตคณภาพอยทคนทนำกระดาษนนไปใช เพราะฉะนนนนคอขนตอนอกขนตอนนงซงจะทำอยางไรเราถงจะไดบคลากรผสอนทด กฝากตรงนคะ ขอบคณคะ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ มประเดนอนมยครบทจะซกถามครบ เวลาเรากยงมอย

นพ.ธเรศฯ : ผม นพ.ธเรศ กรษนยรววงศ คออยางน เรองของการรบรองมาตรฐานสปา เรารบรองมาตรฐานบคคล สถานท ผมอยากใหแยกเปนเรองวา คอ ในเรองทางธรกจทางพาณชยมนจะเปนอกเรองนงนะครบ ผมชแจงรายละเอยด เรองท 2 กคอวา การรบรองมาตรฐานสปา ผมคอนขางจะเหนดวยกบคณจรสศรฯ วาเรองธรกจมนกมทงคนดและคนไมดในระบบ ทานอาจเจอคนไมด ในขณะทธรกจ สปาโดยมากมคนดๆ ทำอย งนภาพทเราเหนกไมไดเปนอยางนน หลงจากทกระทรวงสาธารณสขพยายามเขามาจดระเบยบ ทำใหธรกจประเภทนเปนเรองของการใหบรการเรองสขภาพ ผมคดวาธรกจนไดถกยกระดบขนมามากนะครบ เพราะงนเรามเสนทางทจะเดนดวยกนตอไป เพราะงน ถาหากวา มนกจะมธรกจทไมด ทำใหอยาก

131

จะใหความเปนธรรมกบผททำธรกจประเภทนดวยนะครบ แลวกระบบใหมทเราพยายามจด เนองจากไปเกยวของกบ พ.ร.บ. สถานบรการอยทเรายงไมมอำนาจ 100% สภาพบงคบทางกฎหมายทกระทรวงสาธารณสขดอยได กเลยดไดสวนหนง นะครบ เพราะงนตรงนเปนขอหนง สวนอกขอเรองของการเคลอนยายบคคล การทเราพยายามพดวา เอาออกกบเอาเขามารบบรการ ผมยงคยกบทมวายงมแงมมอกอนหนงวา เรารบผสงอายเขามา 1 ทานทสมมตวาไมแขงแรงนก เราจะตองใชบรการดานการแพทยทควรจะใชจำนวนมาก คอตรงนมนตองมสมดล แตผมไมไดปฏเสธวาการจะนำคนเขามา นำผรบบรการเขามา ดกวาสงคนไทยออกไป เพราะมนมทงขอด- ขอเสย ปญหา อปสรรค เพราะงนเรายงมขอนงทไมเหนพดถงกคอวา ผสงอายทานนงเขามา ถาเกดทานเจบปวย ทานตองเปลยนขอสะโพก ทานตองใชหมอดแลกคน ทานตองกนตองใชบรการสาธารณสขของประเทศไทย ทเตรยมไวสำหรบคนไทย ไมไดเตรยมไวสำหรบคนตางชาต ถานบกเปนพนเปนหมนคน อนนเปนขอสงเกตอกขอนงนะครบ แตวากทกอยางตองม 2 ดานเสมอ เพยงแตตองรกษาสมดลครบ ขอบคณครบ

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบ ขอบคณครบ เรามเวลาอธบายไดสก 1-2 ทานนะครบ มมยครบ เปนภาคเอกชนหรอภาคราชการกไดนะครบ เชญคณอภชยฯ ครบ

คณอภชยฯ : เสรมคณหมอธเรศฯ และคณชลภสสรณฯ ดวยนะครบ คงตองเปลยนแนวคดหรอมมมองนดหนงนะครบ แตอาจจะมประสบการณในชวงเปดสปาใหมๆ หลายปมาแลว ตอนนนตลาดมนกำลงฮต ทกๆ คนกกลวทจะตกรถ กเลยเขามาเปดนะครบ เมอ 3-4 ปทผานมา ตอนเชาทกเชา ตนขนมาเราจะเหนอย 2 สง คอสปา กบชาเขยว คอสปาจะเปดทกวน จากทเรามสปาอยนบ 10 แหงกลายเปนนบพนแหงในเวลาไมกป แตตอนนมนถงจดอมตว ตอนนกจะเหนวามทงทอยและทไปนะครบ ทปดไปกเยอะ มนมาถงจดตรงน มนเปนกลไกทางการตลาด ทมนปรบตวของมนเอง คอเรามจำนวนนกทองเทยวลดลงจากปญหาความไมสงบในบานเรา การปดสนามบน อะไรกแลวแตนะครบ ธรกจอยไมไดตองปดตวไป ตอนนกจะเหลอของแทอย แลวกความเขมขนทางฝายบานเมองกเรมมมากขน เรามการพดคยกบเจาของกฎหมายแมกคอ กฎหมายสถานบรการ กระทรวงมหาดไทย ซงทางสำนกงานตำรวจแหงชาตเปนคนดแล ตอนนคนทเคยบอกวาเปดสปาไมตองมใบอนญาต กเรม

132

จะมปญหา เพราะวาทางกระทรวงสาธารณสขสงรายชอทอยของผประกอบการสปาทมาขนทะเบยนถกตองประมาณ 300 กวาแหงในกรงเทพฯ ใหทางตำรวจ จะรแลววาสปาไหนทมหรอไมมใบอนญาต ตอนนเรมแลวครบ เขมงวดขนมาแลวครบ เพราะฉะนนกอยางทคณจรสศรบอกวามนกจะมคณภาพมากขนของผประกอบการ มาพดถงการสงไปทำธรกจสปา ในหมวดท 3 ในหมวดท 4 ผมยงเหนดวยวามความจำเปนนะครบ เพราะวามนเปนการสรางอาชพนะครบ ผใหบรการสปาไมจำเปนจะตองม พนฐานความรสงนะครบ เราอาศยทวาเรามความเตมใจใหบรการ บวกกบการทเราไปเรยนนวดแลวกมาฝกฝนนะครบ ทกษะตรงนเราสามารถทจะพฒนาได เปนการทเพมคณคาใหกบตวเองและสามารถทจะสรางอาชพไดนะครบ ในชวงทธรกจสปารงเรอง คนทจบ ม.6 แลวเขารบการอบรมฝกงานในสปา หลายปเขากมรายได ผอนรถได 2 หมนกวาบาทตอเดอน ซงผมประเมนวาตอนนเรามแรงงานทมทกษะไมตำกวา 45,000 คน ผมไปทำธรกจกบโรงแรมทบงกลาเทศ ผมมพนกงานตามโควตาเลยคอไมเกน 10 คน เปนพนกงานนวดทมาจากเมองไทยทงหมดนะครบ รายการ 360 องศาไปถายทำทนน กไปดความเปนอย พกท apartment อยางด มความเปนอยทปลอดภยนะครบ ไมหางจากททำงาน ไมไกลโรงแรมมากนกนะครบ เฉลยแลวม รายไดตอคนกลบบานประมาณ 40,000 บาท กเปนผทมประสบการณในการทำงาน สปา กอนทจะเดนทางไป 2 - 5 ปนะครบ กทกคนมความสขด การทำสญญากทำแบบเปดเผย เพราะวาทางสถานทตเองกเขามาดแลความเปนอยอะไรตางๆ เราทำมาแลวประมาณ 3 ป ไมมปญหา เพราะวาทกคนไดรบ visa เขาเมองถกกฎหมายทกอยาง เพราะฉะนนมนกมทงประเทศทดแลวกปลอดภย หลายๆ หนวยงาน รายไดกสงกวาทผมกลาวอก เพราะฉะนนมนยงมหลายๆ ประเทศนะครบ ญปนคงจะตองคยกนนะครบ วามนมรายละเอยดยงไง เรายงไมเคยเขาไปนะครบ ผมเปนพวกรนแรกๆ ทตะลยเขาไปในตลาด ซงทกคนกงง วาเราเขาไปหากนกบประเทศเหลานไดอยางไร แตวาผลมนออกมาแลวโอเคนะครบ งนกเรยนฝากไวตรงน ดกมครบผม

ผศ.ดร.กตตฯ : ครบทางคณจรสศรฯ มอะไรจะเสรมมยครบ ขอสกครงนาท

คณจรสศรฯ : ประเดนปญหาจรงๆ สวนหนงกคอเราไมมกฎหมายคมครองการใชชอสปา เพราะฉะนนในประเทศอน โดยเฉพาะอยางยงประเทศทคณไดให ขอมลมานะคะ การจางงานโดยใชชอวาสปา จรงๆ อาจจะไมใชสปากได ซงความจรง

133

ถาเรามกฎหมายเพอคมครองการใชชอ เรากจะสามารถแบงแยกไดชดเจน แลวกเปนการคมครองทงผบรโภค ผประกอบการ และผทอยในธรกจดวย ซงในขณะนกพยายามทจะขอความรวมมอ หนวยงานทเกยวของจากกระทรวงสาธารณสข ซงจะตองทำอยางไร ถงจะปรบตวประกาศกระทรวงนใหเปน พ.ร.บ. แลวกจะมผลตอไปในการทำงานของกระทรวงพาณชย ในการจดทะเบยนพาณชย ซงในชวงนเราทำงาน รวมกบสมาคมสปาในประเทศภาคพนเอเชยแปซฟก 19 ประเทศ เราพบวาประเทศไทยเราธรกจสปาไดรบการสงเสรมสนบสนนจากรฐบาลดวยดประเทศเดยวคะ กฝากขอบคณภาครฐไวตรงนดวย

ผศ.ดร.กตตฯ : ขอบคณครบ มคำถามสดทายมยครบ ถาไมมผมขออนญาตปดในสวนนนะครบ ในสวนนในสวนของการอภปรายนะครบ ตองขอขอบพระคณทานตวแทน ผแทนจากสมาคมตางๆ แลวกในภาคเอกชนดวยนะครบ กรณาปรบมอใหทานวทยากรทกทานครบ

คณเมธาฯ : เรยนทานผมเกยรตทกทานครบ ผมตองขอขอบคณทานวทยากรทกทาน ทกรณาสละเวลามาแลกเปลยนความรกบเราในวนน คดวาวนนเราไดอะไรเยอะมาก แงคดตางๆ ทงดานบวก ดานลบนะครบ ผมคอนขางจะเหนดวยกบคณชลภสสรณฯ ทบอกวาถาเราไมพรอมกไมควรไปนะครบ แตผมอยากจะฝากขอคดไวเรองนง กคอวา ขณะนสงทเรยกวาโอกาสมแคบๆ นดเดยว เราควรจะเดนตอไปหรอไม ถาเราจะปดประตตรงนไปเลย หมายความวาโอกาสไมกลบมางายๆ ถาเกดทานมขอคดเหนอะไรนะครบ ผมอยากจะขอเชญชวนทานทำ เขยนจดหมายกไดนะครบ หรอตดตอไปทกรมเอเชยตะวนออก กระทรวงการตางประเทศ สงขอคดเหนมา เราพรอมทจะรวบรวมแลวกใชประโยชนทจะหารอกบทางฝายนตบญญต แลวกถาเกดไดรบความเหนชอบ กอาจจะไปคยกบทางญปนตอไปนะครบ แตวาอยาลมวาทกอยางทพดคย ไมมอะไรทจะไมเปนประโยชน ทกอยางลวนเปนสงทเราตองทำไดจรงๆ สวนประเดนของคณจรรยาฯ ทเราเองกเปนหวงตลอดเพราะไปตรากหนาอยตางประเทศ เรากจะเจอปญหาอยเสมอ ไปตกทกขไดยาก แลวกตองชวยเหลอกนมาตลอด เพราะฉะนนสงเหลานกถอวาชวย กสนบสนนภารกจของกระทรวงการตางประเทศ ใหเราปฏบตไดดยงขนนะครบ ตองขอประทานโทษทวนนตองใชเวลามากพอสมควร แลวกหวงวาตอไปจะไดรบความกรณาจากทาน เพอทจะ

134

ไดรบวาจะดำเนนงานตอไปขางหนาวา เราจะเดนไปทางไหน เราจะทำความตกลงเพอทจะไดเปดตลาดใหกบคนไทยสวนหนง ขอบคณมากครบ

คณตรเทพฯ : ผมขออนญาตประชาสมพนธนดเดยวนะครบ กคอวา การสมมนาในวนนทงหมดเราจะ download ลงในเวบไซต JTEPA ของกระทรวงการตางประเทศนะครบ ทกทานสามารถทจะเขาไป download แลวกรบฟงขอมล เพมเตมได รวมทงเราจะใหทานสามารถเสนอแนะเพมเตม แลวกสงโทรสารมาทกระทรวงการตางประเทศไดนะครบ ผมขอขอบพระคณทกทาน ณ ทนครบ ขอบคณครบ