หวขอการน าเสนอ • การลดภาษในอาเซยน การใชสทธประโยชนในการลดภาษของผประกอบการ และการวเคราะหผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาค จากการลดภาษเปนศนยเมอเปรยบเทยบกบการปรบปรงการขนสงทางบกและทางเรอ

• การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

• การลงทนในอาเซยน: ACIA, ภาพรวมการลงทนภาคเกษตรในเวยดนามและอนโดนเซย, Case study การลงทนจากไทยไปสองประเทศน และ MNC มาลงทนในไทย

1

เชษฐา อนทรวทกษ 16 ม.ค. 2561

การลดภาษภายใต AEC, มาตรการทางการคาทไมใชภาษ (Non-tariff measures: NTMs) และการลงทนภาคเกษตรในภมภาคอาเซยน

การศกษาเรองภาษในอาเซยน

2

การศกษาเรองภาษในอาเซยน

สถานการณความคบหนาในในการปรบลดภาษในอาเซยน ขอตกลงใน ATIGA1

สนคาทอยในรายการลดภาษ (Inclusion list: IL): ประเทศสมาชกอาเซยนเดม 6 ประเทศ ตองยกเลกอตราภาษศลกากรภายในป พ.ศ.2553 สมาชกอาเซยนใหม 4 ประเทศ ตองยกเลกอตราภาษศลกากรภายในป พ.ศ.2558 โดยอาจมสนคาจ านวนหนงไมเกนรอยละ 7 ของสนคาทงหมด ทผอนผนไดจนถงป พ.ศ.2561 สนคาทอยในบญชรายการสนคาทมความออนไหว (sensitive list: SL): สมาชกอาเซยนทงหมดจะตองลดอตราภาษศลกากรลงเหลอไมเกน 5% โดยสมาชกอาเซยนเดมตองลดใหไดภายในป 2553 ในขณะทประเทศเวยดนาม สปป.ลาว พมา และกมพชา ตองลดใหไดภายในป 2556 2558 2558 และ 2560 ตามล าดบ

ฯลฯ

ความเปนจรง

• ประเทศสมาชกอาเซยนเดมเหลอสนคาทภาษยงไมเปนศนย ต ากวา 5% จาก 9958 รายการสนคา (AHTN 8 digit)

• ประเทศอาเซยนใหมโดยเฉพาะกมพชาและลาว

ยงมสนคาทภาษยงไมเปนศนยและไมไดลดภาษตามขอตกลง ATIGA อยจ านวนมาก โดยเฉพาะอยางยงสนคาทอยในรายการลดภาษ (Inclusion list: IL)

หมายเหต: 1. ATIGA (ASEAN Trade in Goods Agreement) เปนขอตกลงดานการคาสนคาในอาเซยน ซงจะระบก าหนดการการลดภาษสนคาตางๆ การลด/ก าจดมาตรการทางการคาทไมใชภาษ รวมถงการอ านวยความสะดวกทางการคาตางๆ

การศกษาเรองภาษในอาเซยน

KHM LAO MYM VNM MYS IDN PHL THA BRN SGPไมเปนไปตาม ATIGA 4341 1558 0 29 1 2 0 0 0 0เปนไปตาม ATIGA 808 514 711 789 144 104 49 12 0 0

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

CLMV ASEAN-6

หมายเหต: 1. ขอมลภาษ applied rate ณ ป 2557 (ปลาสดทสามารถหา applied rate ทนาเชอถอได) 2. ภายในรายงานมการแยกสนคาเปนประเภท Inclusion List (IL), Sensitive List (SL), Highly Sensitive List (HSL), etc. 3. ภายในรายงานมการแสดงตวอยางของสนคา ทอตราภาษศกลการยงไมเปน 0% ของแตละประเทศ

จ านวนสนคาทอตราภาษศลกากรไมเปน 0% ของประเทศสมาชกอาเซยนจากทงหมด 9958 รายการสนคา (AHTN 8 digit)

สถานการณความคบหนาในการปรบลดภาษของกมพชา โดยภาพรวมแลว กมพชาเปนประเทศทมสดสวนของสนคาทอตราภาษไมเปนไปตามขอตกลง ATIGA มากทสดในกลมประเทศ ASEAN โดยมสดสวนสงถงรอยละ 84.31 จาก 5149 รายการสนคาทภาษยงไมเปนศนย (จ านวนสนคาทงหมด 9558 รายการท AHTN 8 digit)

IL SL GEL PIS+ PIS-NL

ไมเปนไปตาม ATIGA 3819 0 0 6 516

เปนไปตาม ATIGA 680 60 68 0 0

0

1000

2000

3000

4000

5000

จ านวนสนคาทอตราภาษศลกากรไมเปน 0% ของกมพชา สนคาทอยในรายการลดภาษ (IL) คอ

กลมสนคาทมสดสวนไมเปนไปตามขอตกลง ATIGA มากทสด รองลงมาคอ สนคาทอยในสาขาส าคญในการเรงรดการรวมกลมทางเศรษฐกจอาเซยนทไมตองเรงลดภาษ (PIS-NL) ทงหมด 516 รายการทไมเปนไปตามขอตกลง ATIGA ตวอยางสนคา: บหรทมยาสบ, อาหารส าหรบทารกบางชนด, เรอบางชนด, ภาชนะบรรจบางชนด

การศกษาเรองภาษในอาเซยน

สถานการณความคบหนาในการปรบลดภาษของกมพชา (ตอ)

ตวอยางสนคาเกษตรทมการลดภาษตาม ATIGA และทไมเปนไปตาม ATIGA

การศกษาเรองภาษในอาเซยน

ATIGA(%) (%)

ATIGA

(IL) 1701.99.11 5 5 2302.40.10 0 0 0902.10.10 5 5

ATIGA

(IL) 0409.00.00 0 5

0808.10.00 0 5

(PIS)

(PIS-NL)

1201.90.00

0 5

1208.10.00 0 5

2008.11.10 0 5

7

อตราการใชสทธประโยชนทางดานภาษ (Tariff Preference Utilization: TPU)

1. หากมการใชสทธประโยชนในการสงออกสนคา X จากประเทศไทยไปยงประเทศ Y ผน าเขาสนคานนในประเทศ Y จะสามารถใชสทธขอลดหยอนภาษ และท าใหสนคา X จากไทยมความสามารถในการแขงขน (ดานราคา) สงขน ในประเทศ Y

2. หากมการใชสทธประโยชนในการน าเขาสนคา X ของไทยจากประเทศ Y ผน าเขาสนคานนในไทยจะสามารถใชสทธขอลดหยอนภาษ และท าใหสามารถน าเขาสนคานนเขามาในประเทศไทยในราคาทสทธทถกลง

3. การใชสทธประโยชนทางดานภาษมกจะเกดจากผน าเขาขอใหผสงออก ด าเนนการเรองการขอใน c/o และ form D ซงในบางครงเปนตนทนส าหรบผสงออก

ทมา: โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสากรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ (สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย)

สตรค านวณอตราการใชสทธประโยชนดานภาษของภาคสงออกและน าเขาของไทยไปยงประเทศตางๆ ในอาเซยน (หนวย: รอยละ)

มลคาของการสงออกสนคา X ไปยงประเทศ Y ทมการขอใบ c/o เพอใชสทธลดหยอนภาษภายใต ATIGA (Form D) ในป 2557

มลคาของการสงออกสนคา X ไปยงประเทศ Y ทงหมด ในป 2557

อตราการใชสทธประโยชนดานภาษของการสงออกสนคา X ของไทยไปยงประเทศ Y ในป 2557 ภายใต ATIGA

มลคาของการน าเขาสนคา X จาากประเทศ Y ทมการขอใบ c/o เพอใชสทธลดหยอนภาษภายใต ATIGA (Form D) ในป 2557

มลคาของการน าเขาสนคา X ไปจากประเทศ Y ทงหมด ในป 2557

อตราการใชสทธประโยชนดานภาษของการน าเขาสนคา X ของไทยจากประเทศ Y ในป 2557 ภายใต ATIGA

8

0 20 40 60 80 100

ASEAN

KHM

IDN

LAO

MYM

MYS

PHI

VNM

ASEAN KHM IDN LAO MYM MYS PHI VNMTPU 2557 (Export) 70.08 5.72 73.16 0.3 0 70.73 82.31 93.04

TPU 2553 (Export) 58.26 0 49.79 0 0 82.49 73.72 89.61

อตราการใชสทธประโยชนในภาคการสงออก ป 2553 และ 2557

อตราการใชสทธประโยชนทางดานภาษของสนคาเกษตรระหวางไทยกบประเทศคคา (Tariff Preference Utilization: TPU)

0 20 40 60 80 100

ASEAN

KHM

IDN

LAO

MYM

MYS

PHI

VNM

ASEAN KHM IDN LAO MYM MYS PHI VNMTPU 2557 (Import) 97.02 99.49 97.03 99 92.97 89.56 49.66 98.86

TPU 2553 (Import) 92.87 99.16 94.24 98.03 69.85 89.09 40.1 99.11

อตราการใชสทธประโยชนในภาคการน าเขา ป 2553 และ 2557

1. อตราการใชสทธประโยชนทางดานภาษของผประกอบการไทยในการน าเขาสนคาเกษตรจากประเทศสมาชกอาเซยนสงถงรอยละ 97.02 แตหากเปรยบเทยบกบการสงออกสนคาเกษตร ซงมอตราการใชสทธประโยชนรอยละ 70.08 ของการสงออกทงหมด ยงถอวายงใชสทธประโยชนไดไมเตมทนก

2. การใชสทธประโยชนทางดานภาษของผประกอบการไทยในการสงออกสนคาเกษตรไปยงฟลปปนสยงอยในอตราทต า 3. การใชสทธประโยชนทางดานภาษของผประกอบการไทยในการสงออกสนคาเกษตรไปยงกมพชา สปป.ลาว และพมาแทบจะไมมการใชสทธประโยชนเลย

แสดงใหเหนถงการเสยโอกาสจากการทสนคาไทยจะมความสามารถในการแขงขน (ดานราคา) ทสงขนในตลาดเหลาน

ทมา: โครงการเพมขดความสามารถภาคอตสากรรมภายใตนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ (สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย)

1. การเจรจาตอรองดานภาษศลกากร

2. การกระตนใหผประกอบการใชสทธประโยชนดานภาษใหมากขน

9

ขอเสนอแนะทางนโยบาย จากผลการศกษาเรองภาษ

• ส านกงานเศรษฐกจการเกษตรและหนวยงานทเกยวของ ควรเพมการประชาสมพนธการใชสทธประโยชนจาก FTA แกผประกอบการโดยการ ใหขอมล ค าปรกษา และจดท าคมอการใชสทธประโยชนดานภาษแกผประกอบการ โดยเนนการสงออกและน าเขาสนคาเกษตรในประเทศเปาหมายทยงมการใชสทธประโยชนดานภาษคอนขางต า

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กรมการคาตางประเทศ และกรมศลกากร ควรรวมกนจดท าเวบไซตอยางเปนทางการแบบจดเดยว (one-stop service) ทสามารถใชไดงายและมขอมลอตราภาษและกฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาภายใตความตกลงตางๆ แยกตามรายประเทศ เพอใหผประกอบการมขอมลอยางเปนทางการทมความถกตองและทนสมย ส าหรบการตดสนใจวาจะเลอกใชประโยชนจาก FTA ฉบบใด

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ควรผลกดนใหประเทศสมาชกอาเซยนใหม อนไดแก กมพชา ลาว เมยนมาร และเวยดนาม ลดภาษศลกากรภายใต ATIGA ใหไดตามก าหนด

• กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ควรผลกดนใหประเทศภาคน าสนคาทยงไมอยในรายการลดภาษเขามาอยในรายการลดภาษ เชน สนคาทอยในรายการสนคาทมความออนไหว (sensitive list) เปนตน

การวเคราะหผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาค จากการลดภาษเปนศนยเมอเปรยบเทยบกบการปรบปรงการขนสงทางบกและทางเรอ

10

11

วตถประสงคการศกษาและขอสงเกตทส าคญ

วตถประสงค: เพอเปรยบเทยบผลตอเศรษฐกจมหภาคของไทยจากการลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศดวยวธตางๆ

• เปนการวเคราะหเชงปรมาณอยางคราวๆ เพอใหไดตวเลขประมาณการและ priority ของการด าเนนนโยบาย

• เนนผลกระทบระดบมหภาคเปนหลก โดยไมไดท าการวเคราะหผลระดบสาขาการผลต (ระดบสนคา) อยางละเอยดเนองจากขอจ ากดของฐานขอมล GTAP ทใชกลมสนคาเกษตรทคอนขางหยาบ

การลดภาษสนคาตางๆ ทภาษยงไมเปนศนย

การปรบปรงการอ านวยความสะดวกดานการขนสงทางเรอ

การปรบปรงการอ านวยความสะดวกการขนสงทางบกระวางไทยกบ CLV และจน

การลดอปสรรคทางการคาระหวางประเทศ

ขอสงเกตทส าคญ

12

ผลการจ าลองสถานการณการลดอตราภาษขาเขาใหเหลอ 0%

ลดภาษ

สนคาเกษตร

ลดภาษ

สนคา Non-Agriculture ลดภาษสนคา ทงหมด

ASEAN ทงหมด

• ไมมนยส าคญตอการเพม GDP

• ผลตอการเพม welfare บางและเกดจากการลดภาษของ CLV เปนหลก

สงผลตอการเพม GDP 0.133% โดยเกดจากการลดภาษของ CLV เปนหลก

ผลคลายกบ

การลดภาษสนคา

Non-Agriculture ทงหมด ASEAN 6 ผลนอยมาก สงผลตอการเพม GDP 0.015%

CLV มผลบางแตนอย สงผลตอการเพม GDP 0.117%

ส าหรบสนคาเกษตร ในอาเซยนเหลอแตประเทศ CLV ทยงมรายการสนคาทภาษยงไมเปนศนยคอนขางมาก อยางไรกตาม อตราภาษสนคาเหลานไมสงมาก (ยกเวนสนคา Highly Sensitive List บางตว) และมลคาสงออกสนคาเกษตรจากไทยไปยง CLV กไมสงมากพอทจะสงผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาค แตการลดภาษสนคาเกษตรดงกลาว อาจสงผลอยางมนยส าคญตอการสงออกสนคาเกษตรบางตว (ผลกระทบในระดบสาขาการผลตอาจมนยส าคญ)

13

ผลการจ าลองสถานการณเปรยบเทยบระหวางการลดภาษ กบการปรบปรงการขนสงทางบกและทางเรอ

ผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาค

1. การปรบปรงระบบ logistics โดยเฉพาะการปรบปรงการขนสงทางเรอสงผลตอการกระตนเศรษฐกจมากวาการลดภาษเปนอยางมาก 2. การลดภาษเปนศนยและการปรบปรงการขนสงทงทางบกและทางเรอ จะสงผลให GDP โต ประมาณ 1.16% (เทยบกบผลของการลดภาษภายใต AFTA ตงแตแรกเรมในป 1993 สงผลให GDP โต 2.3%)1

บทสรป

Note: 1. จากผลการศกษากอนหนาน เชษฐาและคณะ (2012)

ผลกระทบตอไทย การลดภาษเปน

ศนย

การปรบปรง การขนสง

ทางบก การปรบปรงการ

ขนสงทางเรอ ผลรวม

การเปลยนแปลง (ลานเหรยญสหรฐฯ)

สวสดการสงคม (EV) 638.3 1,191 2,503 4,332

ดลการคา 51.4 28 87 166

อตราการเปลยนแปลง (%)

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ 0.133 0.348 0.680 1.161

ปรมาณการบรโภคของครวเรอน 0.224 0.423 0.892 1.539

ปรมาณการลงทน 0.221 0.533 1.120 1.874

ปรมาณการบรโภคภาครฐ 0.149 0.271 0.554 0.974

ปรมาณการสงออก 0.112 0.462 0.803 1.377

ปรมาณการน าเขา 0.220 0.580 1.115 1.915

อตราแลกเปลยนการคา 0.122 0.118 0.318 0.558

อตราเงนเฟอ 0.113 -0.110 0.255 0.258

รายไดภาษ 0.273 0.460 1.119 1.852

อตราคาจางแรงงานทกษะนอยทแทจรง 0.180 0.379 0.768 1.327

อตราคาจางแรงงานทกษะทแทจรง 0.141 0.428 0.749 1.318

การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

14

การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

A B C 3

D E F .

G H I J K L M N O .

P

มาตรการเชงเทคนค (Technical measurement)

มาตรการทไมใชเทคนค (Non-technical measurement) มา

ตรการตอภาคการน าเขา

(Impo

rt M

easu

re)

มาตรการตอภาคการสงออก (Export Measure) นยามมาตรการทมใชภาษ (N

on Ta

riff B

arrie

r: NT

M)

มาตรการทอยในขนตอนการด าเนนการปรบปรงจงยงมขอมลไมมากนก

มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (SPS) เชน การจ ากดสารบางชนด ขนตอนการเกบรกษาสนคา มาตรการอปสรรคเทคนคทางการคา (TBT) เชน การลงทะเบยนสนคา ระบบสบคนยอนกลบ การตรวจสนคากอนสงสนคา (pre-shipment inspection) เชน ขอก าหนดในการผานศลกากร การตรวจสอบมลคาสนคา .

มาตรการปองกนการคาทอาจเกดขนโดยไมไดรบอนญาต เชน การตอบโตการทมตลาด มาตรการ Safeguard มาตรการควบคมหรอจ ากดปรมาณ เชน การออกใบอนญาตในการน าเขา มาตรการโควตา มาตรการควบคมทางดานราคาและคาธรรมเนยม เชน การก าหนดราคาน าเขาขนต า คาระวางพเศษ (custom surcharge) .

มาตรการทางดานการเงน มาตรการทมผลตอการแขงขน มาตรการทางการคาทเกยวกบการลงทน ขอจ ากดในการจดจ าหนาย ขอจ ากดในการบรการหลงการขาย เงนอดหนน ขอจ ากดในการจดซอของรฐ ทรพยสนทางปญญา กฎแหลงก าเนดสนคา .

มาตรการการสงออก

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

30.00

35.00

BRN IDN KHM LAO MYM MYS PHL SGP THL VNM

จ านวนมาตรการทมใชภาษทแตละประเทศในอาเซยนบงคบใชกบสนคาเกษตร (โดยเฉลยตอรายสนคา)

• ทกประเทศมการใชมาตรการ SPS และ TBT อยางเขมขนมากทสดเมอเทยบกบมาตรการอนๆ • ฟลปปนสมการใชมาตรการประเภทตางๆ คอนขางเขมขนกวาประเทศอนๆ ในอาเซยน • มาตรการประเภท E (non-automatic licensing, quotas, prohibition) ยงคงมใชอยเกอบทกประเทศ (บางมาตรการในกลม E ขดกบ WTO) • มาตรการประเภท H (state-trading enterprise) ยงมการใชในอนโดนเซย ไทย (ผานองคการคลงสนคา) และเวยดนาม • มาตรการประเภท I (trade-related investment measures เชน local content, trade balancing) มการใชในอนโดนเซยประเทศเดยว • มาตรการประเภท P (export-related measures) มการใชกนโดยทวไป

การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

A: SPS B: TBT

C: Pre-shipment inspections

E: Licenses, quotas, prohibitions and other quantity control measure F: Price control measures including additional taxes and charges

G: Finance measures

I: Trade-related investment measures J: Distribution restrictions P: Export-related measures

H: Measures affecting competition

การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

ตวอยางตารางการใช NTM ของฟลปปนสส าหรบสนคาส าคญๆ

พกด ค าอธบาย

มลคาการน าเขาป พ.ศ. 2559 (หนวย: 1,000 USD)

มาตรการทมใชภาษ (หนวย: จ านวนมาตรการ)

จากอาเซยน จากไทย A B C E F G P รวม

0207.14 Frozen cuts and edible offal of fowls of the species Gallus domesticus

149 6 12 3 2 2 5 1 8 33

0403.10 Yogurt, whether or not flavoured or containing added sugar or other sweetening matter, fruits, ...

18,340 18,209 9 6 1 0 4 1 7 28

0708.20 Fresh or chilled beans "Vigna spp., Phaseolus spp.", shelled or unshelled

16 0 15 3 1 2 5 2 8 36

1005.90 Maize (excluding seed for sowing) 146,433 137,263 12 12 3 2 5 1 8 43

1006.30 Semi-milled or wholly milled rice, whether or not polished or glazed

171,484 69,946 13 15 3 2 5 1 8 47

1513.29 Palm kernel and babassu oil and their fractions, whether or not refined, but not chemically ...

75,836 0 12 3 2 0 4 1 8 30

1701.99 Cane or beet sugar and chemically pure sucrose, in solid form (excluding cane and beet sugar ...

89,123 83,753 12 10 3 2 4 1 8 40

2106.90 Food preparations, n.e.s. 427,156 88,510 8 8 1 0 4 1 5 27 4001.22 Technically specified natural rubber "TSNR" 11,156 1,518 0 0 2 0 5 1 5 13

หมายเหต: การเลอกสนคาดงกลาวคอสนคาทท าการศกษาในโครงการ 8 สนคาประกอบกบสนคาทฟลปปนสน าเขาจากไทยสงสด 3 อนดบแรก

ตวอยางมาตรการทมใชภาษ • E119: Licensing for economic reasons:

การก ากบดแลตลาดขาวผานการออกใบอนญาตแกพอคาสง, พอคาปลก, โรงสขาว, ผน าเขาและผสงออก

• E113: Licensing linked with local production

ตวอยางสนคาทมการสงออกจากไทย HS 1006.30: Semi-milled or wholly milled rice, whether or not polished or glazed

สนคาเกษตรของไทยทมมลคาการสงออกไปยงกลมประเทศอาเซยนในป 2016 เปนมลคาใกลเคยง 1.9 หมนลานบาท (ขอมลจาก ITC) โดยทมาเลเซยเปนประเทศทน าเขาสนคาประเภทนจากไทยมากทสด

การศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ (Non-Tariff Measures: NTM)

ทมา: http://asean.i-tip.org

ขอสงเกตและขอเสนอแนะจากผลการศกษาเรองมาตรการทไมใชภาษ

หมายเหต: CCA คอคณะกรรมการประสานงานดานการคาสนคาภายในอาเซยน (Coordinating Committee on ASEAN Trade in Goods Agreement)

1. ใหหนวยงานอสระรวบรวมขอมล NTMs ของอาเซยนโดยใชมาตรฐานสากล

• มความคบหนาในเรองนโดย UNCTAD-ERIA มอบหมายให consultant ในแตละประเทศอาเซยนรวมรวมขอมล NTM ของประเทศตนเองโดยใช UNCTAD methodology

2. ความพยายามในระดบอาเซยน

• พฒนาศกยภาพจดหาทรพยากรใหเพยงพอส าหรบ CCA เพอระบวา NTMs ใดเปน NTBs และก าหนดระยะเวลา (ใหม ภายใตกรอบ AEC 2025) ในการก าจด NTBs ของแตละประเทศอยางเหมาะสม

• เรงรดการท างานของคณะกรรมการตางๆ ของอาเซยนทเกยวของกบ NTMs เชน ACCSQ (TBTs) AC-SPS (SPS) และ ASEAN Directors-General of Customs (NTBs ทเกยวของกบขนตอนการน าเขา-สงออกและพธการศลกากร)

• ใชกลไก bilateral ในการแกปญหาระยะสน แตควรมความพยายามทชดเจนในการแกปญหาระยะกลาง-ยาว

3. ความพยายามในระดบประเทศ • NTM streamlining ควรเปนสวนหนงของ Regulatory Reform Agenda ของประเทศ • ม NTM unit ทเปนหนวยงานเฉพาะในการรบเรอง ประสานงานและเผยแพรขอมลเกยวกบ NTMs โดยม

เปาหมายระยะยาวในการ streamline NTM ของไทย จงควรเปนหนวยงานทมกฏหมายรองรบ ไดรบงบประมาณเพยงพอ มโครงสรางการประสานงานขามหนวยงานทมประสทธภาพ และม commitment จากผบรหารสงสดของประเทศ (ดตวอยางใน Ing et.al. 2016)

การลงทนในภาคเกษตรและแปรรปในอาเซยน โดยใชกรณศกษากง ยางพาราและอาหารทะเล

20

21

ปจจยในภาพรวมทสงผลตอการลงทนในภาคเกษตรและแปรรป

1. ความตกลงระหวางประเทศและกฎหมายภายใน ทเกยวกบการลงทนในอาเซยน

(De-jure factors)

2. ปจจยทวไปอนๆ ทกระทบตอการลงทน (De-facto factors)

สาเหตหลก/แรงจงใจ

(push/pull factors)

อปสรรค กฎหมายในประเทศทเกยวกบการประกอบธรกจของคนตางดาว

กฎหมายในประเทศทเกยวกบการสงเสรมการลงทน

ACIA1

กรอบการวเคราห

Note: 1. ACIA (ASEAN Comprehensive Investment Agreement) เปนขอตกลงเรองการลงทนภายใตกรอบ AEC

22

กรอบการวเคราห (ตอ)

กรณศกษาการลงทนเรองกง ยางพาราและอาหารทะเล

1. กรณบรษทไทยไปลงทนในอาเซยน: กรณกง

- สรปกรณศกษา CP ไปลงทนกงครบวงจรในเวยดนาม - สรปกรณศกษา Thai Royal Frozen ทไปลงทนโรงงานแปรรปกงในอนโดนเซย - สรปผลการสมภาษณผเกยวของกบอตสาหกรรมกงในอนโดนเซย

กรณยางพารา - สรปกรณศกษา Thai Rubber Latex ทไปลงทนท าสวนยางและโรงงานแปรรปยางในพมา - สรปผลการสมภาษณผเกยวของกบอตสาหกรรมยางพาราทอนโดนเซย

2. กรณ MNC มาลงทนในไทย: – สรปกรณศกษา Thai Spring Fish เปนบรษทอตาลทเปนผแปรรปและสงออก seafood

กรณ ACIA: ผลกระทบนอยมากตอการลงทนจรง เนองจากขอก าหนดตางๆ จะยดตามกฏหมายในประเทศเปนหลก

และไมมสทธพเศษอะไรเพมเตม นกลงทนสวนใหญไมรจกขอตกลงน

23

ตารางเปรยบเทยบเงอนไขของการลงทนภายใตความตกลง ACIA ของประเทศสมาชกอาเซยน

การเกษตรและบรการทเกยวเนองกบการเกษตร

การผลตและบรการทเกยวเนองกบการผลต (เฉพาะทเกยวของกบ

ภาคเกษตร)

การประมงและบรการทเกยวเนองกบการ

ประมง

การปาไมและบรการทเกยวเนองกบการปาไม

ทกสาขา (All Sectors)

| ตวอยาง สาขาการเกษตรและบรการทเกยวเนองกบการเกษตร

24

การลงทนภาคเกษตรในเวยดนาม

ภาพรวมการลงทนภาคเกษตรในเวยดนาม ความตกลงระหวางประเทศและกฎหมายภายในทเกยวกบการลงทนของเวยดนาม (De-jure factors)

ปจจยทวไปอน ๆ ทกระทบตอการลงทนในภาคเกษตร (De-facto factors)

กรณอตสาหกรรมกงไทย VS เวยดนาม

25

ภาพรวมการลงทนภาคเกษตรในเวยดนาม

Green Agriculture, Hi-tech Agriculture และ Green Investment • ยกระดบคณภาพและมาตรฐานสนคาเกษตร เนน

เรอง Safety & Sustainable • เกษตรกรรมทค านงถงผลกระทบดานสงแวดลอม

เชน รฐสงเสรมใหเงนอดหนนแกเกษตรกรทหนมาท าเกษตรอนทรย เปนตน

• สวนใหญเปน Joint Venture • นกลงทนตางชาตควรม

ความสมพนธทดกบผประกอบการทองถนหรอเจาหนาทของรฐ

• การลงทนในภาคเกษตรคอนขางนอยเมอเทยบกบภาคอน ๆ (Agriculture 1.1% ของ FDI โดยรวม)

• สวนใหญจะลงทนในเชงอตสาหกรรม เชน Food Processing ซงเปนอตสาหกรรมทรฐสงเสรมเพราะตองการเรยนร Technology จากตางประเทศ เชน เรอง Food Safety เปนตน

• ในภาคเกษตร มความตองการเครองจกรกลการเกษตรขนาดเลกและการลงทนในธรกจพลงงาน

• แนวโนมการเตบโตของสนคาเกษตรทมคณภาพ เชน สนคาสขภาพ สนคาเกษตรอนทรย เปนตน ปรบตามก าลงซอทเพมสงขน

• ยทธศาสตรของภาครฐในการสราง image ใหกบสนคาทเวยดนามมชอเสยงเชน กาแฟ ชา ซงจะน าไปสการสราง brand ของภาคเอกชน

นโยบายภาคเกษตร แนวโนมตลาดภาคเกษตร

การลงทนภาคเกษตร รปแบบการลงทน

26

ความตกลงระหวางประเทศ • ATIGA ชวยท าใหการน าเขาสนคาภายในอาเซยนไดราคาถกเนองจากภาษเปนศนย ตวอยางเชน เวยดนามน าเขาวตถดบกงจากไทย เปนตน

• ACIA ไมไดมผลตอการลงทนจากตางประเทศ • ปจจบน เวยดนามมความคบหนาในการท าความตกลงทางการคากบหลายประเทศ ท าใหไดเปรยบทางการแขงขนเมอเทยบกบประเทศอาเซยนอน ๆ

กฎหมายภายในประเทศ • กฎหมายเรองทดน เชน การก าหนดระยะเวลาการเชา (นอกนคม) ได 49 ปจะตองท าการตออาย เปนตน ปจจบนแนวโนมคาเชาทดนสงขน หากเขามาลงทนควรเชาทดนโดยตรงจากรฐ เพอลดปญหาความยงยากในการเจรจากบเจาของทดน

ความตกลงระหวางประเทศและกฎหมายภายในทเกยวกบการลงทนของเวยดนาม (De-jure factors)

27

อปสรรค

• Financial constraint เชน สทธการเชาทดนไมสามารถใชเปน Collateral ในการขอสนเชอ

• คณภาพ/มาตรฐานของวตถดบ การบงคบใชมาตรฐานยงไมเขมงวด

• ปรมาณวตถดบไมเพยงพอ สนคาบางชนดตองอาศยการน าเขาจากตางประเทศ ราคาผนผวน

• ขอจ ากดดานความรความสามารถของเกษตรกร ในการบรหารจดการ

• การลงทนจากตางชาตจะโดนตรวจสอบบอยกวาการลงทนของชาวเวยดนาม และตองปฏบตตามระเบยบตางๆ อยางเครงครด

• คาเชาทดนเรมปรบตวสงขน

• คาแรงมแนวโนมเพมขน (160-180 บาท/วน)

• โครงสรางพนฐาน เชน ระบบไฟฟา ระบบโลจสตกส Cold Storage เปนตน

• นกลงทนรายเลกเขามาลงทนไดยาก จ าเปนตองมการจางทปรกษาซงมคาธรรมเนยมสง

ปจจยทวไปอน ๆ ทกระทบตอการลงทนในภาคเกษตร (De-facto factors)

สาเหตหลก/ แรงจงใจ • Market size แนวโนมจ านวนประชากรเวยดนามเพมขน (95 ลานคน)

• เศรษฐกจอยในชวงเตบโต รายไดประชากรเพมสงขน

• การลงทนในบางพนท เชน SEZ IP EPZ เปนตน หรอในบางอตสาหกรรมทรฐสงเสรม จะไดรบ Incentives พเศษ อาท ระยะเวลาการเชาทดนนานขน เปนตน

• ความมนคงทางการเมอง ความชดเจนและความตอเนองของนโยบายและการพฒนาประเทศ

• การเขามาใชประโยชนจากขอตกลงทางการคา ซงเวยดนามม FTA ระดบ bilateral คอนขางเยอะ

28

อตสาหกรรมกงไทย VS เวยดนาม: อตสาหกรรมกงเวยดนามโตเรวมาก (ฟนตวจาก EMS ไดเรวและนโยบายรฐสนบสนนชดเจน) แตกมความเสยงสง

ไทย เวยดนาม พนทการเลยง พ.ท.รวม 205,789 ไร (พ.ท.เลยงกงขาว 194,947 ไร) พ.ท. รวม 694,643 ha. หรอ 4,167,858 ไร (มากกวาไทย 20 เทา)

วตถดบ ขาดแคลนวตถดบ • ก าลงการผลตของเกษตรกรในประเทศยงไมฟน • กระบวนการน าเขาคอนขางยงยากซบซอน • ผประกอบการปรบตวโดยลดก าลงการผลตลง

ขาดแคลนวตถดบ • รฐสงเสรมการเพมก าลงการเลยงกงในประเทศผานนโยบายทดน เชน ปรบพนทนาเปนบอเลยงกง ปรบการเลยงแบบ extensive เปน intensive การพฒนาระบบไฟฟา การชวยเหลอทางการเงน เปนตน

• อนญาตใหน าเขากงอยางเสร (มกระวนการตรวจสอบ แตไมเขมงวดมากนก) ความเสยงสงมากในเรองของโรค

เรองพนธ เอกชนรายใหญด าเนนการดวยตนเอง กรมประมงมความพยายามพฒนาสายพนธแตไมเปนทนยมของเกษตรกร

Master plan ระบเรองการพฒนาสายพนธในประเทศ สงเสรมใหภาคเอกชนท าโดยดงดดการลงทนจากตางประเทศ และสนบสนนให RIA 1-3* ท า R&D สายพนธกง

รปแบบการเลยง

สวนใหญเปนการเลยงแบบฟารม ซงมรปแบบการเลยงทหลากหลายตามองคความรของเกษตรกร

• Intensive 10% สวนทเหลอเปน Extensive 90% • สวนลกษณะการจดการฟารมคลายคลงกบระบบการเลยงของไทย

ระบบการซอขายกง

ซอจากเกษตรกรโดยตรง/ ระบบแพกงหรอBroker/ ฟารมบรษท/ ตลาดกลางคากง

สวนใหญใชระบบ contract farming แตกมปญหาคลายไทย เรองเบยวสญญา ยงไมมระบบตลาดกลางคากง

ผลผลต เนนท ากงเพมมลคามากขน สดสวนกงแชเยนแชแขงตอกงเพมมลคา เปน 50:50 ปรบตามความตองการลกคา

คณภาพ/มาตรฐาน

คณภาพและภาพลกษณกงไทยยงดกวาเวยดนาม ภาครฐพยายามยกระดบคณภาพมาตรฐานกง ออกกฎหมายควบคมการใชยาปฏชวนะเขมงวดกวาไทย แตยงออนในภาคปฏบต

แหลงเงนทน ขอสนเชอจากธนาคารไดยาก Agri Bank มความเชอมนในอตสาหกรรมกง ปลอยกดอกเบยต า

29

Case Study การลงทนในเวยดนาม

C.P. Vietnam การด าเนนงานของ CP การลงทนโดยใชโมเดล: Market Seeking • พจารณาความตองการภายในประเทศผรบการลงทนเปนหลก เรมจากการสงอาหารสตวเขาไปจ าหนาย ขยายฐานการผลตอาหารสตว ตอดวยธรกจพนธกง จนกระทงจดตงฟารม ไปจนถงโรงงานแปรรป

• การแปรรปเปนการลงทนเพอสงออกจากเวยดนาม

ปจจยสนบสนน • ปจจยดานตลาด ขนาดของอตสาหกรรมกงในเวยดนาม • ปจจยดานทรพยากร เชน คาแรง วตถดบในการผลตอาหารสตว เปนตน

• ความพรอมดานเงนทน องคความรและเทคโนโลยของบรษท โดยเฉพาะเรองการพฒนาสายพนธ

อปสรรคตอการลงทน • กฎระเบยบในการลงทน การปฏบตตอนกลงทนแตกตางกนระหวางนกลงทนตางชาตบทองถน

• แนวโนมคาแรงเพมสงขน

บทเรยนจากการลงทนในเวยดนาม • การลงทนอยางยงยน ถายทอดองคความรในการบรหารจดการฟารมใหแกเกษตรกร โดยเกษตรกรยอมรบและมการน าไปใชจรง

• การใช model เวยดนามในการน าเขากงจากตางประเทศมาแปรรปในไทยตองระวงความเสยงเรองโรคและการตรวจสอบยอนกลบ

• Commitment และความชดเจนในการสนบสนนอตสาหกรรมกงของภาครฐมความส าคญเปนอยางยง

• การมความสมพนธหรอการรจกกบคนทองถนจะท าใหการด าเนนธรกจราบรนขน

• เวยดนาม – ลงทนแบบครบวงจร Feed Hatchery Farm Processing ความตองการอาหารและลกกงในเวยดนามคอนขางสง การสงออกกง เนนตลาดญปนเปนหลก รองลงมาเปน

UK และ EU

30

การลงทนเพอแปรรปสนคาเกษตรในเวยดนามยงมโอกาส แตนกลงทนตองเขาใจกฏระเบยบตางๆ ทคอนขางซบซอนและมการบงคบใชทเขมงวดกบบรษทตางชาต ควรมความสมพนธทดกบนกลงทนทองถนและเจาหนาทรฐ

การลงทนเพอแปรรปสนคาเกษตรในเวยดนาม ตองระวงเรองการขาดแคลนวตถดบและคณภาพวตถดบ

โอกาสการลงทนในสนคาคณภาพ สนคาเกษตรอนทรย เครองจกรกลการเกษตร และพลงงาน ซงผประกอบการไทยมศกยภาพสง ยงมแนวโนมทด

ภาครฐไทยควรมบทบาทในการสนบสนนเรองขอมล (เชนการแปลกฏระเบยบเปนภาษาไทย) และเตรยมความพรอมผประกอบการในเรองตางๆ เชนภาษา การเขยนแผนธรกจ การบรหารงานในเวยดนาม การวางแผนเรองภาษ การท าบญช ฯลฯ ทงนเนองจากคาจางบรษททปรกษาในเรองเหลานในเวยดนามแพงมาก

เนองจากสทธการเชาทดนไมสามารถใชเปน Collateral ในการขอสนเชอได ภาครฐไทยอาจให EXIM bank มบทบาทในการท าค าประกนบางอยางเพอใหผประกอบการใชเปนหลกประกนในการขอสนเชอได

ประเทศเวยดนามในฐานะคแขงทางดานสนคาเกษตรและอาหารของไทย: ใชกงเปนกรณตวอยาง จดเดนของเวยดนามคอการมแนวทางทชดเจนและ commitment จากภาครฐ, การปรบตวทรวดเรวของเกษตรกร, การซอเทคโนโลยการแปรรปสมยใหม แตเวยดนามยงมปญหาเรอง antibiotics และความเสยงเรองโรคจากการน าเขากงโดยไมมการตรวจอยางเขมงวดเพยงพอ

บทเรยนและขอเสนอแนะเชงนโยบาย ส าหรบการลงทนในภาคเกษตรและแปรรปในเวยดนาม

31

การลงทนภาคเกษตรใน อนโดนเซย

ภาพรวมการลงทนภาคเกษตรในอนโดนเซย ความตกลงระหวางประเทศและกฎหมายภายในทเกยวกบ

การลงทนของอนโดนเซย(De-jure factors) ปจจยทวไปอน ๆ ทกระทบตอการลงทนในภาคเกษตร (De-

facto factors) Case Study อตสาหกรรมกงและยางพารา

32

ภาพรวมการลงทนภาคเกษตรใน อนโดนเซย

ปจจบน รฐบาลมนโยบายการคาทเนนการผลตเพอทดแทนการน าเขาและเพอปกปองผผลตในประเทศ โดยการใชนโยบาย Self-reliance ในสนคา ขาว / ขาวโพด / น าตาล / ถว / เนอสตว / กาแฟ / โกโก / ปาลม / ยางพารา / พรก /ผลไม

อยางไรกตาม รฐบาลมนโยบายสนบสนนธรกจการแปรรปในทกผลตภณฑสนคาเกษตร

รปแบบการเขามาลงทนโดยท า Joint Venture เปนทนยมส าหรบนกลงทนตางชาต (โดยอยางยงการท าธรกจกบบรษททเปน distributor หรอบรษททท า farm ของตนเอง มการถอครองทดนของตนเอง)

การลงทนเพอท าการเกษตร (รวมถงการเพาะเลยงสตวน า) มนอย เมอเทยบกบการลงทนเชงอตสาหกรรมเพอผลต/แปรรปผลตภณฑทางการเกษตร (agro processing)

รฐบาลอนโดนเซยพยายามท า cluster การลงทนในธรกจปลก/แปรรปสนคาเกษตรในแตละพนท

สนคาทางการเกษตรไมมความหลากหลาย รวมถงยงมคณภาพไมดนก – สวนใหญไมไดมมาตรฐานสง

สนคาทางการเกษตรมราคาสง เนองจากตนทนดานโลจสตกสและโครงสรางการคาสนคาเกษตรยงอาศยพอคาคนกลางคอนขางมาก รวมถงนโยบายปกปองการน าเขาสนคาเกษตร

นโยบายภาคเกษตร สถานการณตลาดภาคเกษตร

การลงทนภาคเกษตร รปแบบการลงทน

33

การเพาะปลกพชแตละชนดในพนททนอยกวา 25 เฮกตาร

การเพาะปลกพชอาหาร (food crop) เชน ขาว / ขาวโพด / ถวเหลอง / ถวลสง ฯลฯ

การเพาะปลกพชตอไปนในพนทตงแต 25 เฮกตารขนไป; ออย ฝาย มะพราว ปาลม ยางพารา พรกไทย ชา กาแฟ โกโก ฯลฯ

ความตกลงระหวางประเทศและกฎหมายภายใน ทเกยวกบการลงทนของอนโดนเซย (De-jure factors)

ประกาศของประธานาธบดฉบบท 36/2010 (หรอ Negative Investment List) เปนกฎหมายส าคญซงอนโดนเซยน ามาพนฐานในการสงวนการเปดเสรการลงทนในสาขาตางๆ ของ Reservation List ภายใตความตกลง ACIA

อยางไรกตาม Negative Investment List ฉบบปจจบนเปนประกาศของประธานาธบดฉบบท 44/2016 – โดยพบวามการเพมเตมขอจ ากด ใหนกลงทนตางชาตตองรบซอผลตผลจากทองถน (plasma plantation) ในสดสวน 20% ของวนถดบทใช และขอจ ากดในการเขามาลงทนเพาะปลกผลไมเมองรอน

การเพาะปลกพชตอไปนในพนทตงแต 25 เฮกตารขนไป และมโรงงานแปรรป ดวยก าลงการผลตทเทากบหรอเกนกวาทกฎกระทรวงทเกยวของก าหนดไว; ออย ฝาย มะพราว ปาลม ยางพารา ชา กาแฟ โกโก ฯลฯ

ธรกจโรงงานแปรรป ดวยก าลงการผลตทเทากบหรอเกนกวาทกฎกระทรวงทเกยวของก าหนดไว; อตสาหกรรมน ามนจากพชและสตว อตสาหกรรมน ามนปาลม อตสาหกรรมยางพารา อตสาหกรรมน าตาล อตสาหกรรมพรกไทย ฯลฯ

การเพาะปลกผลไมเมองรอน (Tropical fruit) ผลไมทมรสเปรยว แอปเปล เบอรร เหด รวมถงอตสาหกรรมแปรรปพชผกผลไม

ปดแกนกลงทนตางชาต

เปดเสร แตจ ากดความเปนเจาของไมใหเกน 49%

เปดเสร แตจ ากดความเปนเจาของไมใหเกน 95% + plasma plantation 20% เปดเสร แตจ ากดความเปนเจาของไมใหเกน 30%

34

Protectionist policy เชนสงเสรมการปลกผก ผลไม แตไมใหน าเขาเมลดพนธ รวมถง seasonal prohibition ในกรณการน าเขา ผก ผลไม หลายอยาง

ประกาศของประธานาธบดฉบบท 44/2016 เรอง plasma 20% ของ raw materials และขอจ ากดเรองการถอหน

ความไมพรอมของสาธารณปโภคพนฐานในหลายพนท; ทงระบบไฟฟาและน าจด ท าใหการลงทนมกกระจดตวอยในเกาะชวา

ตนทนคาโลจสตกสของสนคาสง จากการทถนนหนทางทยงพฒนาไมเตมท และปญหาการจราจรตดขดอยางหนก ท าใหการขนสงสนคาใชเวลานาน

ระบบทดนของรฐและทดนรายยอย ท าใหการหาดนขนาดใหญเพอการลงทน (โดยเฉพาะเพาะปลก/ท าฟารม) เปนไปไดยาก

กฎหมายและกฎระเบยบในประเทศไมมความชดเจน มการเปลยนแปลงบอยครง

ในบางครง นโยบายของรฐบาลกลางและรฐบาลทองถนไมเปนไปในทศทางเดยวกน

มการรวมตวของสหภาพแรงงานทเขมแขง – นอกจากนตนทนคาจางมแนวโนมสงขนประมาณรอยละ 8-9% ในทกป

มปญหาการขโมยผลผลตทางการเกษตรบอยครง

ปจจยทวไปอน ๆ ทกระทบตอการลงทนในภาคเกษตร (De-facto factors)

ขนาดตลาดทใหญทสดในภมภาค ดวยประชากรกวา 262 ลานคน

เศรษฐกจเตบโตอยางตอเนอง ดวยอตราการเตบโต GDP เฉลยรอยละ 5 ชนชนกลางและแรงงานขยายตวรวดเรว

ตนทนแรงงานยงมราคาถก

อปสรรค แรงจงใจ |

35

ภาครฐมการพฒนาสายพนธกงโดย 1) สรางความรวมมอกบมหาวทยาลยตางๆในการท าวจย 2) จดตง Vannamei Broodstock Center ทเกาะบาหล เปดขายลกกงใหแกเกษตรกรรายยอยในราคาทต ากวาตลาด สนบสนนใหบรษทเอกชนท าโครงการวจยเรองสายพนธ

ปรมาณผลผลตกงในชวงหลายปทผานมาเพมขน แตยงต ากวาระดบเปาหมายประมาณ 50%

ผลผลตกง 1/3 ใชบรโภคภายในประเทศ โดยสดสวนดงกลาวมแนวโนมเพมขน ขณะทผลผลตกง 2/3 ถกสงออกไปขายยงตางประเทศ

อตสาหกรรมกงในอนโดนเซย: ม potential แตยงขาด commitment จากภาครฐทชดเจนในการท าใหไดตามเปาหมาย

PRODUCTION

พยายามไมเพมพนทฟารมเลยง แตพยายาม standardize วธการจดการน าเสย เพอใหสามารถเปลยนการเลยงกงแบบ extensive มาเปนแบบ intensive ใหมากขน

เปนสมาคมผเลยงกงของอนโดนเซย เนนดแลเกษตรกรรายยอย คอนขางเขมแขง

อตสาหกรรมกงอนโดฯมการจดการเรอง Antibiotic ทดเนองจากบรษท/รานขายยาทกแหงตองขนทะเบยนกบสมาคมฯ น

การพฒนาสายพนธและธรกจ Hatchery

Cold storage

1) สายพนธกงขนอยกบ บ.ยกษใหญมากเกนไป 2) รฐบาลมโครงการวจยพนธกงจรง แตโดนตดงบประมาณไปแลว 3) ธนาคารไมปลอยกใหเกษตรกรผเลยงกงรายยอย

(ตน) 2016 2017 2018 2019

Shrimp 934,000 1,030,400 1,134,700 1,248,000

DOMESTIC CONSUMTION & EXPORT

SHRIMP BROODSTOCK GOVT. POLICY

SHRIMP CLUB INDONESIA

Investment opportunities

PROBLEMS

36

Case Study การลงทนกงในอนโดนเซย

Thai Royal Frozen การด าเนนงานของ TRF การลงทนโดยใชโมเดล: Resource Seeking • ปญหาวตถดบในไทยไมเพยงพอ ท าใหตองลดก าลงการผลตและการจางงาน

• เลอกลงทนในอนโดเพราะเหนศกยภาพของปรมาณและราคาของวตถดบ โดยลงทนใกลแหลงวตถดบและเกษตรกรผเลยงกง ทงน เลอกลงทนแทนการน าเขามาแปรรปในไทย เพอควบคมเรองคณภาพของสนคา

ปจจยสนบสนน • ศกยภาพของปรมาณและราคาของวตถดบกงในอนโด • คาแรงถกกวาไทย • การใชสทธประโยชนทางการคาของอนโด เชน สทธ GSP

อปสรรคตอการลงทน • กฎระเบยบ และความยากในการขออนญาต (ขนกบการสนบสนนของรฐบาลหรอผน าแตละทาน)

• ประสทธภาพแรงงานยงต ากวาไทย • โรคระบาดในกง

บทเรยนจากการลงทนในอนโดนเซย • การผลตกงเพมมลคา ไทยยงไดเปรยบในแงฝมอและคณภาพมาตรฐานของสนคา

• การรกษาคณภาพการผลตใหไดมาตรฐาน ค านงถงภาพลกษณและชอเสยงของบรษทโดยรวม

• การพจารณาขอมลรอบดานกอนการลงทน เชน เมอลงทนจรงพบวาราคาวตถดบกงผนผวนสง ตนทนวตถดบไมไดต ากวาไทยมากนก

• ไทย 3 ธรกจ ไดแก โรงงานแปรรป ฟารมเลยงและอาหารสตว

• อนโด – โรงงานแปรรปเพอสงออก รวมทนกบคนในทองถน ตลาดสงออกคออเมรกา และวางแผนขยายตลาดไป EU (อนโดยงไดสทธ GSP)

37

อตสาหกรรมยางพาราในอนโดนเซย

พนทสวนยางในประเทศมทงหมด 3.6 ลานเฮกตาร โดย 85% เปนสวนยางของชาวสวนรายยอย ขณะทอก 15% เปนของบรษทเอกชนขนาดใหญ

ก าลงการผลตยางพาราในประเทศมประมาณ 3.3 ลานตน โดยเปนการใชในประเทศ 0.65 ลานตน และสงออกจ านวน 2.65 ลานตน

ยางพาราจากอนโดนเซยมตลาดสงออกใหญท USA / JAPAN / CHINA / INDIA

เดมมนกลงทนตางชาตเขามาลงทนในธรกจโรงงานแปรรปยางพาราทอนโดนเซยพอควร โดยนกลงทนรายใหญทสดทเขามาลงทนในธรกจดงกลาวเปนนกลงทนจากประเทศไทย (ศรตรง&เซาทแลนด)

หลงจากเปลยนใหมการ source วตถดบจาก plantation ของตวเอง 20% ในปทแลว การลงทนลดลงอยางมาก

PLANTATION

PROCESSING

INVESTMENT

คณภาพเมลดพนธยางไมด

ตนยางมอายมาก ใหผลผลตนอย มแผนการ replantation โดยใชเงน CESS ทจะกลบมาเกบจากผสงออกใหม

เทคโนโลยการกรดยางยงไมด ขาด manpower ในการสงเสรม

อตราดอกเบยเงนกสง

ผประกอบการไมตองการการลงทน processing จากตางประเทศเนองจากม excess capacity อยแลว และ technology การผลตกตองใชแบบ Indonesia เนองจากลกษณะเฉพาะของวตถดบยาง (ไมม technology transfer)

MAJOR PROBLEMS IN THE INDUSTRY

38

Case Study การลงทนยางพาราในเมยนมา

Thai Rubber Latex Corp.

การด าเนนงานของ ThaiTex

การลงทนโดยใชโมเดล: Resource Seeking • ปญหาขาดแคลนน ายางสดในไทย ท าใหกจการตองการแสวงหาหาปรมาณวตถดบยางพาราจ านวนมากและมราคาถก

• การออกไปลงทนทตางประเทศ คมคากวา การน าเขาวตถดบแลวมาแปรรปในประเทศ – การขนสงน ายางสดระหวางประเทศเสมอนการขนสงน า

ปจจยสนบสนน • น ายางสดในเมยนมามราคาถก • มคาแรงขนต าถกกวาไทย • คแขงในอตสาหกรรมในประเทศเมยนมายงมนอย

อปสรรคตอการลงทน • สาธารณปโภคไมเออตอการลงทน • ระบบทดนสมปทานของรฐท าใหกจการเผชญความเสยง • สถาบนการเงนไทยไมปลอยกใหไปลงทนทเมยนมา • โรงงานแปรรปยางด าเนนกจการไดจรงเพยง 6 เดอน/ป

บทเรยนจากการลงทนในเมยนมา • อปสรรคส าคญทสงผลตอการตดสนใจของบรษทในการด าเนนธรกจในเมยนมาเปนเรองความพรอมของสาธารณปโภคในเมยนมาเอง

• โอกาสในเรองวตถดบและแรงงานราคาถกยงมอยจรง แตมคาใชจายแฝงอนๆ คอนขางมาก

• การถอครองทดนทตองเชาจากรฐและรฐอาจไมตออายให

• ในชวงเรมแรก ประเทศผน าเขายางไมยอมรบคณภาพของผลตภณฑยางพาราจากเมยนมา

• ไทย 3 ธรกจ ไดแก – โรงงานน ายางขน โรงงานผลตผลตภณฑยาง (เสนดายยางยด) บรหารสวนยางพารา

• เมยนมา 2 ธรกจ ไดแก – โรงงานน ายางขน บรหารสวนยางพารา ส าหรบผลตภณฑน ายางขนสงออกไปยงจน

39

การลงทนเพอแปรรปสนคาเกษตรในอนโดฯ ยงมโอกาส แตการเขาถง distribution channel หรอในบางกรณการม plantation เปนหวใจส าคญในการกระจายสนคาและควบคมคณภาพสนคา การม local partner ทม distribution channel หรอ plantation (ถอครองทดนขนาดใหญ) จะเปนประโยชนมาก การท า business matching โดยภาครฐ ควรเนนการหา partner แบบน

เนองจากกฎหมายและกฎระเบยบในประเทศไมมความชดเจน มการเปลยนแปลงบอยครง จงตองมการตดตามอยางใกลชด ทงโดยภาครฐและเอกชน

นโยบาย Protectionist policy หลายอยางเชน seasonal prohibition, plasma, การหามน าเขาสนคาทมนโยบาย self-reliance มความสมเสยงทจะขดกบหลก WTO กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ ควรมบทบาทเชงรกในการผลกดนใหมการใชกลไกทงระดบ bilateral, regional and multi-lateral ในการแกปญหาเหลานใหกบผประกอบการ โดยพจารณาตามความเหมาะสมและเรงดวนของประเดนปญหา

ประเทศอนโดนเซยในฐานะตลาดไมงายอยางทเขาใจ เนองจาก • Protectionist policy ผาน NTM ตางๆ เชน seasonal prohibition สนคาผกและผลไม • ความพยายามในการผลตเองใหเพยงพอกบการบรโภคในประเทศใน 11 สนคา • Distribution channel เปนประเดนใหญ • การเขาไปลงทนในประเทศมขอจ ากดมาก เรองการจ ากดการถอหน, plasma plantation,

infrastructure โดยเฉพาะ transportation

บทเรยนและขอเสนอแนะเชงนโยบาย ส าหรบการลงทนในภาคเกษตรและแปรรปในอนโดนเซย

40

Case Study การลงทนจากอตาลในไทย

Thai Spring Fish การด าเนนงานของ TSF การลงทนโดยใชโมเดล: Resource Seeking • การจดตงบรษทยอย เลงเหนถงศกยภาพของแหลงวตถดบ ปรมาณวตถดบ การควบคมคณภาพและมาตรฐานสนคา ประสทธภาพการผลตของโรงงาน ทกษะแรงงาน รวมไปถงระบบโลจสตกสในไทย

• อยางไรกตาม ปจจบนสวนใหญเปนการน าเขาวตถดบ • หอย อาศยแหลงวตถดบหลกในไทย • กง (ทะเล) และหมก เปนการน าเขาจากตางประเทศ

ปจจยสนบสนน • คณภาพมาตรฐานของวตถดบในไทย • ระบบโลจสตกสทด • ในอดต ชวงเรมเขามาลงทน ไทยมขอไดเปรยบดานตนทนการผลตทงวตถดบและแรงงาน

• ไดรบการสงเสรมและสทธประโยชนจาก BOI เชน ลดหยอนภาษน าเขาเครองจกร เปนตน

อปสรรคตอการลงทน • ปจจบนวตถดบไมเพยงพอตอความตองการ • ไทยถกตดสทธ GSP

บทเรยนจากการลงทนในไทย • การเตรยมพรอมรบมอกบปญหาและความไมแนนอนหลงจากเขาไปลงทน แกปญหาการขาดแคลนวตถดบดวยการน าเขาจากตางประเทศ

• การลงทนอยางยงยน ดวยการเขาไปเปนพเลยงใหแกเกษตรกรเพอถายทอดองคความรในการปฏบตตามมาตรฐานและชวยเหลอคาใชจายในการตรวจสอบรบรอง เพอรกษาแหลงวตถดบทมคณภาพใหแกโรงงาน

• อตาล - ผลตและกระจายสนคาอาหารทะเลแปรรปในยโรป

• ไทย - แปรรปอาหารทะเลจ าพวกหอย กง หมกและปลา เนนการแปรรปเบองตน สงออกไปตลาดยโรปและอเมรกาเปนหลก

41

ประเทศไทยในฐานะแหลงวตถดบ high quality

(กรณตวอยางเรองกง) การดงดดการลงทนดานเทคโนโลย โดยเฉพาะเรองการพฒนาสายพนธทมความทนทานตอโรคสงและมการเตบโตด (ตองสมดลกน)

การ source วตถดบจากตางประเทศ มความเปนไปได (กรณการ source กงทะเลจากอาเจนตนา) แตตองสมดลระหวางการควบคมโรคและการอ านวยความสะดวกในการน าเขาในชวงทวตถดบในไทยยงขาดแคลน

ประเทศไทยในฐานะศนยกลางอาเซยน ทงในแงการ source วตถดบจากประเทศอาเซยน และการเปนประตเขาสตลาดอาเซยน

บทเรยนและขอเสนอแนะเชงนโยบาย ส าหรบการดงดดลงทนในภาคเกษตรและแปรรปของไทย

42

ขอบคณครบ