แผนปฏิบัติการขับเคลื่อน โครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ird.rmuti.ac.th/2015/files/file_pdf/OTOPActionPlan62.pdfแผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต

แผนปฏิบัติการขับเคล่ือน

โครงการหน่ึงต าบล หน่ึงผลิตภัณฑ์

ป ี2562 – 2565

สารบัญ

หน้า

บทสรุปผู้บริหาร ๑ 1. บทน า 5 2. การวิเคราะห์สภาพการณ์ผลิตภัณฑ์โอทอป 6 3. ความเชื่อมโยงยุทธศาสตร์ระดับชาติ 13 4. วิสัยทัศน์ 19 5. พันธกิจ 19 6. ยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ 19 7. กลยุทธ์ 21 ๘. การติดตามประเมินผลการด าเนินโครงการ 25 9. บรรณานุกรม

แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ปี 2562 – 2565 1

บทสรุปผู้บริหาร

1. บทน า

เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ๑ 2544 รัฐบาลในขณะนั้นจึงได๎มีการแถลงนโยบายตํอรัฐสภา เป็นนโยบายเรํงดํวน โดยจัดให๎มีโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ (One Tambon One Product : OTOP) เพ่ือสํงเสริมสนับสนุนกระบวนการพัฒนาท๎องถิ่น สร๎างชุมชนที่เข๎มแข็งพ่ึงตนเองได๎ ให๎ประชาชนมีสํวนรํวม ในการสร๎างงาน สร๎างรายได๎ ด๎วยการน าทรัพยากร ภูมิปัญญาในท๎องถิ่นมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ๑และบริการ ที่มีจุดเดํนและมูลคําเพ่ิมเป็นที่ต๎องการของตลาดทั้งในและตํางประเทศ สอดคล๎องกับวัฒนธรรมและวิถีชีวิต ของท๎องถิ่น โดยรัฐพร๎อมที่จะเข๎าชํวยเหลือในด๎านความรู๎สมัยใหมํ และการบริหารจัดการเพ่ือเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑จากชุมชนสูํตลาดทั้งในประเทศและตํางประเทศด๎วยระบบร๎านค๎าเครือขํายและอินเทอร๑เน็ต

ปรัชญาของ “หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” เป็นแนวทางประการหนึ่งที่จะสร๎างความเจริญ แกํชุมชนให๎สามารถยกระดับฐานะความเป็นอยูํของคนในชุมชนให๎ดีขึ้น โดยการผลิตหรือจัดการทรัพยากรที่มีอยูํในท๎องถิ่น ให๎กลายเป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพ มีจุดเดํนเป็นเอกลักษณ๑ของตนเอง ที่สอดคล๎องกับวัฒนธรรมในแตํละท๎องถิ่น สามารถจ าหนํายในตลาดทั้งภายในและตํางประเทศ โดยมีหลักการ พ้ืนฐาน 3 ประการ คือ 1) ภูมิปัญญาท๎องถิ่นสูํสากล (Local Yet Global) 2) พ่ึงพาตนเองและคิดอยํางสร๎างสรรค๑ (Self – Reliance Creative) 3) การสร๎างทรัพยากรมนุษย๑ (Human Resource Development) นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ๑ไมํได๎หมายถึงตัวผลิตภัณฑ๑อยํางเดียวแตํเป็นกระบวนการทางความคิด รวมถึงการบริการ การดูแล การอนุรักษ๑ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล๎อม การรักษาภูมิปัญญาไทย การทํองเที่ยว ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี การตํอยอดภูมิปัญญาท๎องถิ่น การแลกเปลี่ยนเรียนรู๎ เพ่ือให๎กลายเป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพ มีจุดเดํน จุดขายที่รู๎จักกันแพรํหลายไปท่ัวประเทศและทั่วโลก

ระเบียบส านักนายกรัฐมนตรี วําด๎วยคณะกรรมการอ านวยการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ แหํงชาติ พ.ศ. 2544 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ขึ้น ก าหนดให๎มีคณะกรรมการอ านวยการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ แหํงชาติ (กอ.นตผ.) ท าหน๎าที่ในการก าหนดนโยบาย ยุทธศาสตร๑และแผนแมํบทการด าเนินงาน “หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑” เพ่ือให๎การจัดท าแผนงานและงบประมาณของสํวนราชการที่เกี่ยวข๎องประสานกันอยํางมีประสิทธิภาพ สํงเสริมและสนับสนุนการด าเนินงานวิสาหกิจชุมชน

2. การวิเคราะห์สภาพการณ์ผลิตภัณฑ์ OTOP

2.1 ด้านผลิตภัณฑ์ (Supply) มีการแบํงผลิตภัณฑ๑ที่คัดสรร ออกเป็น 5 กลุํมประเภทผลิตภัณฑ๑ ได๎แกํ อาหาร เครื่องดื่ม ผ๎า/เครื่องแตํงกาย ของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก และสมุนไพรที่ไมํใชํอาหาร โดยมีการจัดระดับผลิตภัณฑ์ออกเป็น 5 ระดับ คือ ระดับ 5 ดาว เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพมาตรฐาน หรือมีศักยภาพในการสํงออก ระดับ 4 ดาว เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีศักยภาพ เป็นที่ยอมรับระดับประเทศ และสามารถพัฒนาสูํสากล ระดับ 3 ดาว เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพระดับกลางที่สามารถพัฒนาสูํระดับ 4 ดาวได๎ ระดับ 2 ดาว เป็นผลิตภัณฑ๑ ที่สามารถพัฒนาสูํระดับ 3 ดาว มีการประเมินศักยภาพเป็นระยะ ระดับ 1 ดาว เป็นผลิตภัณฑ๑ที่ไมํสามารถพัฒนาสูํระดับ 2 ดาวได๎ เนื่องจากมีจุดอํอนมาก และพัฒนายาก นอกจากนี้ได๎มีการแบํงสํวนตลาด (Market Segmentation) ของผลิตภัณฑ๑ OTOP โดยพิจารณาจากคุณสมบัติของผลิตภัณฑ๑ จ าแนกเป็น 4 กลุํม ดังนี้ ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม A หรือ “กลุํมดาวเดํน”...สูํสากล ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Premium ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม B หรือ “กลุํมเอกลักษณ๑” (Niche) ก าหนด


เครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Classic ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม C หรือ “กลุํมพัฒนา”...เข๎าสูํตลาดแขํงขัน ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Standard และผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม D “กลุํมปรับตัว”...เข๎าสูํหํวงโซํการผลิต ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Rising Star

2.2 ทิศทางความต้องการบริโภคสินค้าและบริการ (Demand) สืบเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล๎อมทั้งภายในและภายนอกประเทศ สํงผลให๎ผู๎บริโภค มีความต๎องการสินค๎าและบริการที่ตอบสนองความต๎องการเปลี่ยนไป รวมทั้งผลกระทบตํอความต๎องการผลิตภัณฑ๑ OTOP ด๎วยอยํางหลีกเลี่ยงไมํได๎ ซึ่งปัจจัยเหลํานั้น ได๎แกํ ความก๎าวหน๎าของเทคโนโลยี โดยเฉพาะ ในเรื่องการเข๎าถึงข๎อมูลบนโลกออนไลน๑ท าให๎ผู๎บริโภคมีโอกาสเลือกบริโภคสินค๎าและบริการได๎อยํางกว๎างขวางผํานสื่อดิจิทัลตําง ๆ การพัฒนาระบบ e – Market รวมถึงระบบ e – Payment เอ้ือประโยชน๑ตํอการท าธุรกิจได๎มากขึ้นอยํางไร๎พรมแดน โดยไมํมีข๎อจ ากัดด๎านเวลา และสถานที่อีกตํอไป การรวมตัวกันของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) มีการยกเว๎นภาษีสินค๎าบางชนิดให๎กับประเทศสมาชิก ซึ่งจะท าให๎เกิดสภาพ การแขํงขันที่รุนแรงมากขึ้นในตลาดโลก การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และกระแสการอนุรักษ๑และรักษาสิ่งแวดล๎อม ผู๎บริโภคเริ่มใสํใจเรื่องการรักษาสิ่งแวดล๎อมมากขึ้นกวําเดิม สํงผลให๎เกิดความต๎องการสินค๎าที่มีกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล๎อมมากขึ้น กระแสการรักษา รักสุขภาพ และแนวโน๎มทางการตลาด โดยยอดการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑ OTOP ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2561 ณ เดือนกรกฎาคม 2561 มีมูลคํา 164,179,283,624 บาท เพิ่มขึ้นร๎อยละ 6.94 จากปีงบประมาณที่ผํานมา

๓. ความเชื่อมโยงยุทธศาสตร์ระดับชาติ

4. วิสัยทัศน์ “ เป็นสุดยอดผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาไทยสู่สากล”

5. พันธกิจ 5.1 สํงเสริมและสนับสนุนการด าเนินงานวิสาหกิจชุมชนให๎เกิดการสร๎างงานสร๎างรายได๎แกํชุมชน 5.2 สํงเสริมกระบวนการมีสํวนรํวมของประชาชน ชุมชน ในการคัดเลือกและพัฒนาผลิตภัณฑ๑ สร๎างความเข๎มแข็งแกํชุมชนให๎สามารถคิดเอง ท าเอง ในการพัฒนาท๎องถิ่น

แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี

แผนปฏิรูปประเทศ

ยุทธศาสตร์ด้านการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน

ประเด็นปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

ฉบับที่ 12

ยุทธศาสตร์ที่ 2 การสร้างความเป็นธรรมและลดความ

เหลื่อมล้ า

ยุทธศาสตร์ที่ 3 การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและแข่งขันได้อย่างยั่งยืน

แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการ OTOP


5.3 สํงเสริมการน าภูมิปัญญาท๎องถิ่น ความคิดริเริ่มสร๎างสรรค๑ของชุมชนมาพัฒนาผลิตภัณฑ๑ โดยสอดคล๎องกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในท๎องถิ่น ให๎เป็นที่รู๎จักกันแพรํหลายไปท่ัวประเทศและทั่วโลก ๕.๔ สํงเสริมการเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑กับอุตสาหกรรมทํองเที่ยว และธุรกิจที่เกี่ยวเนื่อง

6. ยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ยุทธศาสตร๑ที่ 1 การพัฒนาผลิตภัณฑ๑ และผู๎ประกอบการ ยุทธศาสตร๑ที่ 2 การส่งเสริมการสร้างแบรนด์ (Brand) เพ่ือเพ่ิมคุณคําและมูลคําผลิตภัณฑ๑ ยุทธศาสตร๑ที่ 3 การสํงเสริมการสร๎างเครือขํายผู๎ประกอบการ ยุทธศาสตร๑ที่ 4 การสํงเสริมการสร๎าง/ขยายตลาด ยุทธศาสตร๑ที่ 5 การสํงเสริมการวิจัยตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP

7. กลยุทธ์

ประเด็นยุทธศาสตร์หลัก

กลยุทธ์ Quadrant A “กลุ่มดาวเด่น”

กลยุทธ์ Quadrant B “กลุ่มเอกลักษณ์”

การส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- พัฒนามาตรฐานสูํผลิตภัณฑ๑ OTOP สูํระดับสากล - สํงเสริมการใช๎เทคโนโลยีสารสนเทศมาใช๎ในกระบวนการผลิต และสร๎างสรรค๑นวัตกรรม - สร๎างผู๎น านักธุรกิจ (MR.OTOP) - ยกระดับการบริหารธุรกิจให๎เป็นสากล - พัฒนาผู๎ประกอบการที่เป็นนิติบุคคลให๎เข๎าสูํตลาดหลักทรัพย๑ MAI

- สร๎างเอกลักษณ๑ผลิตภัณฑ๑ เสริมคุณคําและมูลคําด๎วย Creativity & Service Design - สร๎างระบบการถํายทอดองค๑ความรู๎ ภูมิปัญญาท๎องถิ่น - พัฒนาระบบ Queuing System - พัฒนาทักษะฝีมือผู๎ประกอบการรํวมกับ ศูนย๑ศิลปาชีพ

การส่งเสริมการสร้างแบรนด์เพื่อเพิ่มคุณค่าและมูลค่าผลิตภัณฑ์

- ก าหนด Positioning ของผลิตภัณฑ๑ และสร๎างจุดขายที่เป็นอัตลักษณ๑ - พัฒนาระบบพ่ีเลี้ยงการพัฒนาแบรนด๑ - สํ งเสริมการจดทะเบียนสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ๑ (IP) และ การบริหารสิทธิบัตรของ Brand

- ค๎นหาอัตลักษณ๑ สร๎างแบรนด๑ของผลิตภัณฑ๑ - สํงเสริมระบบพี่เลี้ยงการสร๎างแบรนด๑ผลิตภัณฑ๑ - สํงเสริมการจดทะเบียนสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ๑ (IP) และสิ่งบํงช้ีทางภูมิศาสตร๑ (GI)

การส่งเสริมการสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ

- สํงเสริมการรวมกลุมํเครอืขํายผูป๎ระกอบการเพื่อรองรับค าสั่งซื้อ - พัฒนาผู๎น าเครือขํายผู๎ประกอบการ - เช่ือมโยงสมาคมการค๎า สถาบันการศึกษาในท๎องถิ่นเพื่อพัฒนาตลาดและผลิตภัณฑ๑

- สร๎างเครือขํายกับสถาบันการศึกษาในท๎องถิ่นเพื่อพัฒนาทักษะเชิงลึกของผู๎ประกอบการ และพัฒนาภูมิปัญญาท๎องถิ่น

การส่งเสริมการสร้าง/ขยายตลาด

- เช่ือมโยงการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑กับสมาคม ห๎างร๎านค๎าปลีกสมัยใหมํ - ขยายตลาดสูํอาเซียนและประเทศคูํค๎าใหมํ - สํ งเสริมการเพิ่มชํองทางการจ าหนํายผํ านสื่ ออิเล็กทรอนิกส๑ สื่อสังคมออนไลน๑ตําง ๆ เชํน facebook LINE Instragram - ใช๎ EXIM BANK สนับสนุนการสํงออก - รํวมกับบริษัทห๎างร๎านรายใหญํในการจัดแสดงสินค๎าในตํางประเทศ

- สํงเสริมการจัดนิทรรศการแสดงภูมิปัญญา ผลงานการออกแบบผลิตภัณฑ๑ และผลิตภัณฑ๑เดํน - บูรณาการการตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP รํวมกับการทํองเที่ยว อุตสาหกรรมภาพยนตร๑ ระบบการขนสํงสาธารณะ - เช่ือมโยงการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑กับสมาคม ห๎าง ร๎านค๎าปลีกสมัยใหมํ - สํงเสริมการเพิ่มชํองทางการจ าหนํายผํานสื่ออิเล็กทรอนิกส๑ สื่อสังคมออนไลน๑

การส่งเสริมการวิจัยตลาดผลติภัณฑ ์OTOP

- R&D เพื่อการพัฒนาคุณภาพวัตถุดิบ /ผลิตภัณฑ๑ /กระบวนการผลิตให๎ได๎มาตรฐานสากล - สํงเสริมงานวิจัยตลาดเปูาหมาย

- R&D การศึ กษาเพื่ อสนับสนุ นองค๑ ความรู๎ ภูมิปัญญาท๎องถิ่น - สํงเสริมการวิจัยตลาดกลุํมเฉพาะ (Niche)



กลยุทธ์ Quadrant C “กลุ่มพัฒนา”

กลยุทธ์ Quadrant D “กลุ่มปรับตัว”

การส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- สร๎างความหลากหลายของผลิตภัณฑ๑ - ผลักดันผลิตภัณฑ๑ OTOP สูํกระบวนการรับรองมาตรฐาน - พัฒนาทักษะฝีมือแรงงานผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการ ให๎ผลิตได๎ตามมาตรฐาน - สํงเสริมให๎ความรู๎การบริหารธุรกิจสมัยใหมํ - สํงเสริมการใช๎เทคโนโลยีในการประกอบธุรกิจ

- พัฒนาคุณภาพให๎พร๎อมเข๎าสูํกระบวนการรับรองมาตรฐาน - สํงเสริมให๎ความรู๎ เกี่ยวกับผลิตภัณฑ๑และตลาด - พัฒนาทักษะฝีมือเพิ่มทางเลือกด๎วยอาชีพเสริม - พัฒนาระบบพี่ เลี้ ยง วินิจฉัย/วิ เคราะห๑ศั กยภาพในการด า เนินธุ ร กิ จ เพื่ อ เข๎ า สูํกระบวนการพัฒนา

การส่งเสริมการสร้างแบรนด์เพื่อเพิ่มคุณค่าและมูลค่าผลิตภัณฑ์

- สํ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น า แ บ ร น ด๑ สิ น ค๎ า ข อ งผู๎ประกอบการที่มีศักยภาพ

- ระยะเริ่มต๎น ยังไมํเน๎นการสร๎างแบรนด๑


- เพิ่มความสามารถรองรับค าสั่งซื้อ โดยสํงเสริมการรวมกลุํมเครือขํายการผลิตของผู๎ประกอบการในท๎องถิ่นกับกลุํม A - สํงเสริมการพัฒนาผู๎น าเครือขําย - ประสานความรํวมมือกับสถาบันเฉพาะทาง สนับสนุนการพัฒนาเครือขําย OTOP

- สร๎าง OTOP Support Center เพื่อเช่ือมโยงกับเครือขํายการผลิตของผู๎ผลิต OEM


- สํงเสริมการขยายตลาดในท๎องถิ่น - สนับสนุนให๎ผู๎ผลิตผู๎ประกอบการได๎เข๎ารํวมงานแสดงสินค๎าระดับประเทศ - สนับสนุนการจับคูํธุรกิจกับผู๎ผลิตรายใหญํที่มี Brand ของตน - สํงเสริมการเพิ่มชํองทางการตลาดผํานห๎าง ร๎านค๎าปลีกสมัยใหมํ

- สํงเสริมการเข๎าสูํหํวงโซํการผลิตของผู๎รับจ๎างผลิต (OEM) โดยการเป็นผู๎รับชํวงการผลิต - สนับสนุนการ เข๎ า รํ วมงานแสดงสินค๎ า ในท๎องถิ่น - พัฒนาชํองทางจัดจ าหนํายสินค๎าในท๎องถิ่น

การส่งเสริมการวิจัยตลาดผลิตภัณฑ์ OTOP

- R&D เพื่อสํงเสริมการเพิ่มผลผลิต - ลดต๎นทุน โดยใช๎เทคโนโลยีสมัยใหมํ

- ระยะเริ่มต๎นไมํเน๎นการวิจัยตลาด

๘. การติดตามประเมินผลการด าเนินโครงการ

๘.1 ตัวช้ีวัดความส าเร็จ ๘.1.1 ตัวชี้วัดที่ 1 : มูลคําการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑ OTOP ทั้งประเทศเพ่ิมขึ้นไมํน๎อยกวําร๎อยละ 7 ตํอปี เมื่อเทียบกับปีที่ผํานมา ๘.1.2 ตัวชี้วัดที่ 2 : จ านวนผลิตภัณฑ๑ OTOP ได๎รับการยกระดับดาวสูงขึ้นไมํน๎อยกวําร๎อยละ 25 ตํอปี เมื่อเทียบกับปีที่ผํานมา หมายเหตุ : ใช๎ข๎อมูลผลส าเร็จตามตัวชี้วัดจากกรมการพัฒนาชุมชน

๘.2 ระยะเวลาการติดตามประเมินผล ทุก 12 เดือน

..........................................


แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ปี 2562 – 2565

........................................

1. บทน า

ในชํวงปี 2540 เป็นห๎วงเวลาที่ประเทศชาติก าลังเผชิญปัญหาวิกฤตทางเศรษฐกิจ ประชาชน ทุกระดับประสบปัญหาตําง ๆ ปัญหาหนึ่งที่ประชาชนระดับรากหญ๎า ซึ่งเป็นคนกลุํมใหญํของประเทศถูกรุมเร๎าคือปัญหาความยากจน เป็นระยะเวลาตํอเนื่องยาวนานจนกระทั่งเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ๑ 2544 รัฐบาล ในขณะนั้นจึงได๎มีการแถลงนโยบายตํอรัฐสภา เป็นนโยบายเรํงดํวนจะจัดให๎มี โครงการหนึ่ งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ (One Tambon One Product : OTOP) เพ่ือสํงเสริมสนับสนุนกระบวนการพัฒนาท๎องถิ่น สร๎างชุมชนที่เข๎มแข็งพ่ึงตนเองได๎ ให๎ประชาชนมีสํวนรํวมในการสร๎างงาน สร๎างรายได๎ ด๎วยการน าทรัพยากร ภูมิปัญญาในท๎องถิ่นมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ๑และบริการที่มีจุดเดํนและมูลคําเพ่ิมเป็นที่ต๎องการของตลาดทั้งในและตํางประเทศ สอดคล๎องกับวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของท๎องถิ่น โดยรัฐพร๎อมที่จะเข๎าชํวยเหลือในด๎านความรู๎สมัยใหมํ และการบริหารจัดการเพ่ือเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑จากชุมชนสูํตลาดทั้งในประเทศและตํางประเทศด๎วยระบบร๎านค๎าเครือขํายและอินเทอร๑เน็ต

ปรัชญาของ “หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์” เป็นแนวทางประการหนึ่งที่จะสร๎างความเจริญ แกํชุมชนให๎สามารถยกระดับฐานะความเป็นอยูํของคนในชุมชนให๎ดีขึ้น โดยการผลิตหรือจัดการทรัพยากรที่มีอยูํในท๎องถิ่น ให๎กลายเป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพ มีจุดเดํนเป็นเอกลักษณ๑ของตนเองที่สอดคล๎องกับวัฒนธรรม ในแตลํะท๎องถิ่น สามารถจ าหนํายในตลาดทั้งภายในและตํางประเทศ โดยมีหลักการ พ้ืนฐาน 3 ประการ คือ 1) ภูมิปัญญาท๎องถิ่นสูํสากล (Local Yet Global) 2) พ่ึงพาตนเองและคิดอยํางสร๎างสรรค๑ (Self – Reliance Creative) 3) การสร๎างทรัพยากรมนุษย๑ (Human Resource Development) นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ๑ไมํได๎หมายถึงตัวผลิตภัณฑ๑อยํางเดียวแตํเป็นกระบวนการทางความคิด รวมถึงการบริการ การดูแล การอนุรักษ๑ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล๎อม การรักษาภูมิปัญญาไทย การทํองเที่ยว ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี การตํอยอดภูมิปัญญาท๎องถิ่น การแลกเปลี่ยนเรียนรู๎ เพ่ือให๎กลายเป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพ มีจุดเดํน จุดขายที่รู๎จักกันแพรํหลายไปท่ัวประเทศและทั่วโลก

วัตถุประสงค์ของโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ จากนโยบายของรัฐบาลที่แถลงตํอรัฐสภา การด าเนินงานตามโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ จึงมวีัตถุประสงค๑เพ่ือ ๑) สร๎างงาน สร๎างรายได๎แกํชุมชน ๒) สร๎างความเข๎มแข็งแกํชุมชนให๎สามารถคิดเอง ท าเอง ในการพัฒนาท๎องถิ่น ๓) สํงเสริมภูมิปัญญาท๎องถิ่น ๔) สํงเสริมการพัฒนาทรัพยากรมนุษย๑ ๕) สํงเสริมความคิดริเริ่มสร๎างสรรค๑ของชุมชน ในการพัฒนาผลิตภัณฑ๑ โดยสอดคล๎องกับ วิถีชีวิตและวัฒนธรรมในท๎องถิ่น

ในการขับเคลื่อนนโยบายดังกลําวเพ่ือให๎เกิดความยั่งยืนรัฐบาลจึงได๎ก าหนดระเบียบส านักนายกรัฐมนตรี วําด๎วยคณะกรรมการอ านวยการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ แหํงชาติ พ.ศ. 2544 และ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 ขึ้น โดยก าหนดให๎มีคณะกรรมการอ านวยการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ แหํงชาติ


เรียกยํอวํา “กอ.นตผ.” โดยมีนายกรัฐมนตรีหรือรองนายกรัฐมนตรีที่นายกรัฐมนตรีมอบหมายเป็นประธาน -กรรมการ ท าหน๎าที่ ในการก าหนดนโยบาย ยุทธศาสตร๑และแผนแมํบทการด าเนินงาน “หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑” เพ่ือให๎การจัดท าแผนงานและงบประมาณของสํวนราชการที่เกี่ยวข๎องประสานกันอยํางมีประสิทธิภาพ สํงเสริมและสนับสนุนการด าเนินงานวิสาหกิจชุมชน โดยมีหนํวยงานหลักที่เกี่ยวข๎องกับการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ดังนี้ - ส านักงานปลัดส านักนายกรัฐมนตรี ในฐานะฝุายเลขานุการ กอ.นตผ. - กระทรวงมหาดไทย โดย กรมการพัฒนาชุมชน - กระทรวงอุตสาหกรรม โดย กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม - กระทรวงพาณิชย์ โดย กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กรมพัฒนาธุรกิจการค้า และ กรมการค้าภายใน - กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดย กรมส่งเสริมสหกรณ์ กรมส่งเสริมการเกษตร - กระทรวงสาธารณสุข โดย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และ ส านักงานคณะกรรมการอาหารและยา - กระทรวงศึกษาธิการ โดยส านักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา - กระทรวงการท่องเที่ยวและการกีฬา โดย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

2. การวิเคราะห์สภาพการณ์ผลิตภัณฑ์ OTOP

2.1 ด้านผลิตภัณฑ์ (Supply)

รัฐบาลได๎มีนโยบายเพ่ิมประสิทธิภาพการบริหารจัดการโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ เพ่ือให๎แตํละชุมชนสามารถใช๎ทรัพยากรและภูมิปัญญาท๎องถิ่นในการพัฒนาผลิตภัณฑ๑ โดยรัฐบาลพร๎อมที่จะสนับสนุนให๎ชุมชนเข๎าถึงองค๑ความรู๎สมัยใหมํ แหลํงเงินทุน และพัฒนาขีดความสามารถในการบริหาร และการตลาดเพ่ือเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑จากชุมชนสูํตลาดทั้งในประเทศและตํางประเทศ ได๎มีการด าเนินงานโครงการคัดสรรสุดยอดหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ไทย (OTOP Product Champion : OPC ) เพ่ือจัดระดับผลิตภัณฑ๑ (Product Level) ที่จะน าไปสูํการพัฒนาผลิตภัณฑ๑ (Product Development) การจัดระบบฐานข๎อมูลผลิตภัณฑ๑ (Profile) ที่จะใช๎ในการท างานเชิงบูรณาการของทุกฝุายที่เกี่ยวข๎อง เสริมสร๎างคุณคําของผลิตภัณฑ๑ให๎เป็นที่ยอมรับแกํบุคคลทั่วไป จนสามารถใช๎เป็นแหลํงสร๎างรายได๎และความเข๎มแข็งให๎กับชุมชน และกระตุ๎นให๎เกิดกระบวนการมีสํวนรํวมของผู๎ผลิต/ผู๎ประกอบการ OTOP และชุมชนในการพัฒนาผลิตภัณฑ๑ โดยได๎มีการแบํงผลิตภัณฑ๑ที่คัดสรรฯ ออกเป็น 5 กลุํมประเภทผลิตภัณฑ๑ ดังนี้

ประเภทผลิตภัณฑ์ที่คัดสรรฯ

2.1.1 ประเภทอาหาร หมายถึง ผลผลิตทางการเกษตรและอาหารแปรรูป ซึ่งได๎รับมาตรฐาน อย., GAP, GMP, HACCP, Qmark, มผช., มอก., มาตรฐานเกษตรอินทรีย๑, ฮาลาล และมีบรรจุภัณฑ๑ เพ่ือการจ าหนํายทั่วไป แบํงเป็น 3 กลุํม ดังนี้ 2.1.1.1 ผลิตผลทางการเกษตรที่ใช๎บริโภคสด เชํน พืชผัก ผลไม๎ เชํน มะมํวง สับปะรด ส๎มเขียวหวาน มังคุด ส๎มโอ กล๎วย เป็นต๎น กรณีพันธุ๑ไม๎ เชํน กิ่งพันธุ๑มะมํวง กิ่งพันธุ๑มะปราง ไม๎ประดับ ฯลฯ ไมํถือวําเป็นผลิตภัณฑ๑ที่ลงทะเบียนได๎ 2.1.1.2 ผลิตผลทางการเกษตรที่เป็นวัตถุดิบและผํานกระบวนการแปรรูปเบื้องต๎น เชํน น้ าผึ้งข๎าวสาร ข๎าวกล๎อง ข๎าวฮาง เป็นต๎น เนื้อสัตว๑แปรรูป เชํน เนื้อโคขุน เนื้อนกกระจอกเทศแชํแข็ง หมูแดดเดียว หมูยอ แหนม ไส๎อ่ัว ไส๎กรอก ปลาอบรมควัน หอยจ๎อ เป็นต๎น อาหารประมงแปรรู ป เชํน ไส๎กรอกปลา ปลาชํอนแดดเดียว ปลาสลิดแดดเดียว ส๎มปลาตัว น้ าบูดู กะปิ กุ๎งแห๎ง น้ าปลา ปลาร๎า เป็นต๎น


กรณีสัตว๑ที่มีชีวิต เชํน ไกํชน ปลากัด ไมํถือวําเป็นผลิตภัณฑ๑ที่ลงทะเบียนได๎ เพราะไมํผํานกระบวนการแปรรูปเบื้องต๎น 2.1.1.3 อาหารแปรรูปกึ่งส าเร็จรูป/ส าเร็จรูป เชํน ขนมเค๎ก เฉาก๏วย ขนมโมจิ เต๎าส๎อ กระยาสารท กล๎วยฉาบ กล๎วยอบ มะขามปรุงรส ทุเรียนทอด กาละแม กะหรี่ปั๊บ ขนมทองม๎วน ข๎าวเกรียบ ข๎าวแต๐น น้ าพริกเผาและน้ าพริกตําง ๆ แจํวบอง น้ าจิ้มสุกี้ น้ าปลาหวาน ผักกาดดอง พริกไทย แคบหมู ไขํเค็ม กุนเชียง หมูทุบ หมูแผํน เป็นต๎น

2.1.2 ประเภทเครื่องดื่ม หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ประเภทเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล๑ ได๎แกํ สุราแชํ สุรากลั่น สาโท อุ ไวน๑ เหล๎าขาว 35 – 40 ดีกรี เป็นต๎น และเครื่องดื่มที่ไมํมีแอลกอฮอล๑ ได๎แกํ ผลิตภัณฑ๑เครื่องดื่มประเภทพร๎อมดื่ม ผลิตภัณฑ๑ประเภทชงละลาย และผลิตภัณฑ๑ประเภทชง เชํน น้ าผลไม๎ น้ าสมุนไพร เครื่องดื่มรังนก กาแฟคั่ว กาแฟปรุงส าเร็จ ขิงผงส าเร็จรูป มะตูมผง ชาใบหมํอน ชาจีน ชาสมุนไพร ชาชัก น้ าเฉาก๏วย น้ าเต๎าหู๎ นมสด นมข๎าวกล๎อง เป็นต๎น

2.1.3 ประเภทผ้า เครื่องแต่งกาย หมายถึง ผ๎าทอและผ๎าถักจากเส๎นใยธรรมชาติหรือเส๎นใยสังเคราะห๑ รวมทั้งเสื้อผ๎า/เครื่องนุํงหํม และเครื่องแตํงกายที่ใช๎ประดับตกแตํงประกอบการแตํงกาย ทั้งเพ่ือประโยชน๑ในการใช๎สอยและเพ่ือความสวยงาม 2.1.3.1 ผ๎า หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ผ๎าผืนที่ท าจากเส๎นใย เส๎นด๎าย น ามาทอถักเป็นผืน มีลวดลายเกิดจากโครงสร๎างการทอหรือตกแตํงส าเร็จบนผืนผ๎า ท าด๎วยมือ หรือเครื่องจักร รวมถึงผลิตภัณฑ๑เสื้อผ๎าและเครื่องนุํงหํมซึ่งเป็นเส๎นใยธรรมชาติและเส๎นใยสังเคราะห๑ สิ่งทอ และผลิตภัณฑ๑ที่ท าจากผ๎าเป็นหลักและมีวัสดุอ่ืน ๆ เป็นองค๑ประกอบผสม เชํน ผ๎าไหม ผ๎าฝูาย ผ๎าโสรํง ผ๎าขาวม๎า ผ๎าคลุมไหลํ ผ๎าบาติก ผ๎าถุง ผ๎าปักชาวเขา ผ๎าคลุมผม หมวกกะปิเยาะ ผ๎าพันคอ เสื้อผ๎าส าเร็จรูปบุรุษ – สตรี เป็นต๎น 2.1.3.2 เครื่องแตํงกาย หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ที่ใช๎ประดับตกแตํงประกอบการแตํงกายที่ท าจากวัสดุทุกประเภทเพ่ือประโยชน๑ในการใช๎สอย เชํน รองเท๎า เข็มขัด กระเป๋าถือ เป็นต๎น และเพ่ือความสวยงาม เชํน สร๎อย แหวน ตํางหู เข็มกลัด ก าไล นาฬิกาข๎อมือ เนคไท หมวกแฟชั่น เป็นต๎น

2.1.4 ประเภทของใช้/ของตกแต่ง/ของที่ระลึก หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ที่มีไว๎ใช๎หรือตกแตํงประดับ ในบ๎าน สถานที่ตําง ๆ เชํน เครื่องใช๎ในบ๎าน เครื่องครัว เครื่องเรือน ที่มีวัตถุประสงค๑เพ่ือการใช๎สอย หรือประดับตกแตํง หรือให๎เป็นของขวัญ เพ่ือให๎ผู๎รับน าไปใช๎สอยในบ๎าน ตกแตํงบ๎าน รวมทั้งสิ่ งประดิษฐ๑ ที่สะท๎อนถึงวิถีชีวิต ภูมิปัญญา และวัฒนธรรมท๎องถิ่น และผลิตภัณฑ๑นั้นต๎องไมํผลิตโดยใช๎เครื่องจักรเป็นหลัก และใช๎แรงคนเป็นสํวนเสริมหรือไมํใช๎แรงงานคน โดยประเภทของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก แบํงออกเป็น 7 กลุํม ดังนี้ 2.1.4.1 ไม๎ หมายถึง ของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก ที่มีวัสดุที่ท าจากไม๎เป็นหลัก เชํน ไม๎แกะสลัก เฟอร๑นิเจอร๑ กลํองไม๎ นาฬิกาไม๎ตั้งโต๏ะ โคมไฟกะลามะพร๎าว ของเลํนเด็ก เครื่องดนตรี ตู๎พระธรรม เรือจ าลอง แจกันไม๎ กรงนก ไม๎แขวนเสื้อ เป็นต๎น 2.1.4.2 จักสาน ถักสาน หมายถึง ของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก ที่มีวัสดุที่เป็น เส๎นใยธรรมชาติ หรือวัสดุสังเคราะห๑ใด ๆ เชํน พลาสติกน ามาจักสาน หรือถักสานถักทอเป็นรูปรําง เชํน ตะกร๎า กระจูดสาน เสื่อกก ที่รองจานท าจากเสื่อกก ที่ใสํของท าจากพลาสติกสาน กระจาด กระบุง กระด๎ง กระติบข๎าว เชือกมัด เปลยวน โคมไฟผักตบชวา ไม๎กวาด กระเช๎าเถาวัลย๑ พรมเช็ดเท๎า ฝาชี หมวกสานไม๎ไผํ เป็นต๎น 2.1.4.3 ดอกไม๎ประดิษฐ๑/วัสดุจากเส๎นใยธรรมชาติ หมายถึง ดอกไม๎ ต๎นไม๎ กล๎วยไม๎ ผลไม๎ที่ไมํใชํสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติ แตํท าจากวัสดุตําง ๆ เพ่ือเลียนแบบธรรมชาติหรือและผลิตภัณฑ๑ประเภทของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก ที่มีวัสดุที่ท าจากกระดาษสาเป็นหลัก เชํน ถุงกระดาษ กลํองกระดาษสา


ต๎นไม๎ประดิษฐ๑ ผลไม๎ประดิษฐ๑ เป็นต๎น 2.1.4.4 โลหะ หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ประเภทของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึกที่ท าจากโลหะตําง ๆ เชํน เงิน ทองเหลือง ดีบุก สเตนเลส ทอง สังกะสี เป็นต๎น เป็นสํวนประกอบหลัก เชํน ช๎อนส๎อม มีด ผลิตภัณฑ๑ภาชนะที่ใช๎โลหะ ภาชนะที่ท าจากสเตนเลสทุบ ทองเหลืองทุบ พิวเตอร๑ บรอนซ๑ แกะสลักที่ใช๎ตกแตํงสถานที่ตําง ๆ เป็นต๎น 2.1.4.5 เซรามิค/เครื่องปั้นดินเผา หมายถึง ผลิตภัณฑ๑ที่มีการน าวัสดุประเภทดิน สินแรํไปขึ้นรูปและน าไปเผาด๎วยความร๎อนสูง เพ่ือเป็นภาชนะ ของใช๎ ของตกแตํง ของที่ระลึก เชํน เบญจรงค๑ ถ๎วยชาม ภาชนะกระเบื้อง เซรามิค โอํง อําง กระถางตําง ๆ เป็นต๎น 2.1.4.6 เคหะสิ่งทอ หมายถึง ของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก ที่มีวัสดุท าจากผ๎า มีการตัดเย็บ เชํน ชุดเครื่องนอน พรมเช็ดเท๎า ผ๎าปูโต๏ะ ถุงมือถักส าหรับท าการเกษตร เป็นต๎น 2.1.4.7 อ่ืน ๆ ของใช๎/ของตกแตํง/ของที่ระลึก หรือผลิตภัณฑ๑อ่ืน ๆ ที่ใช๎วัสดุอ่ืนใด นอกเหนือ จาก ข๎อ 2.1.4.1 – 2.1.4.6 เชํน ท าจากพลาสติก เรซิน แก๎ว เทียน รูปวาด เปเปอร๑มาเชํน กระจก ซีเมนต๑ ต๎นไม๎มงคล ตุ๏กตาจากดินไทย ผลไม๎เผาดูดกลิ่น พระพุทธรูป เป็นต๎น

2.1.5 ประเภทสมุนไพรที่ไม่ใช่อาหาร หมายถึง ผลิตภัณฑ๑จากสมุนไพรหรือมีสมุนไพรเป็นสํวนประกอบอาจใช๎ประโยชน๑ และอาจสํงผลตํอสุขภาพ ได๎แกํ ยาจากสมุนไพร เครื่องส าอางสมุนไพร วัตถุอันตรายที่ใช๎ในบ๎านเรือน เชํน น้ ายาล๎างจานสมุนไพร สมุนไพรไลํยุงหรือก าจัดแมลง และรวมถึงผลิตภัณฑ๑จากสมุนไพรที่ใช๎ทางการเกษตร เชํน น้ าหมักชีวภาพ น้ าส๎มควันไม๎ เป็นต๎น โดยประเภทสมุนไพรที่ไมํใชํอาหาร แบํงเป็น 3 กลุํม 2.1.5.1 ยาจากสมุนไพร 2.1.5.2 เครื่องส าอางสมุนไพร 2.1.5.3 วัตถุอันตรายที่ใช๎ในบ๎านเรือน

การจัดระดับผลิตภัณฑ์ การคัดสรรสุดยอดหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ไทย ได๎มีการจัดระดับผลิตภัณฑ๑ (Product Level) ออกเป็น 5 ระดับ ตามคําคะแนน ดังนี้ - ระดับ 5 ดาว (ได๎คะแนนตั้งแตํ 90 - 100 คะแนน) เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพมาตรฐาน หรือ มีศักยภาพในการสํงออก - ระดับ 4 ดาว (ได๎คะแนนตั้งแตํ 80 – 89 คะแนน) เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีศักยภาพ เป็นที่ยอมรับระดับประเทศ และสามารถพัฒนาสูํสากล - ระดับ 3 ดาว (ได๎คะแนนตั้งแตํ 70 – 79 คะแนน) เป็นผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพระดับกลาง ที่สามารถพัฒนาสูํระดับ 4 ดาวได๎ - ระดับ 2 ดาว (ได๎คะแนนตั้งแตํ 50 – 69 คะแนน) เป็นผลิตภัณฑ๑ที่สามารถพัฒนาสูํระดับ 3 ดาว มีการประเมินศักยภาพเป็นระยะ - ระดับ 1 ดาว (ได๎คะแนนต่ ากวํา 50 คะแนน) เป็นผลิตภัณฑ๑ที่ไมํสามารถพัฒนาสูํระดับ 2 ดาวเนื่องจากมีจุดอํอนมาก และพัฒนายาก


การแบ่งส่วนตลาด (Market Segmentation) ของผลิตภัณฑโ์อทอป เป็นการแบํงตลาดส าหรับผลิตภัณฑ๑ออกเป็นตลาดยํอย ๆ ที่แตกตํางกันทางด๎านความชอบ ความต๎องการ และพฤติกรรมผู๎บริโภคในแตํละตลาดยํอย ๆ นั้น โดยอาศัยคุณสมบัติของผู๎บริโภคหรือตลาดเป็นปัจจัยในการแบํง ทั้งนี้เพ่ือให๎สามารถแยกตลาดออกเป็นสํวน ๆ (Market Segment) และท าให๎เห็นความเดํนชัดที่แตกตํางกันของคุณสมบัติ ความชอบ ความต๎องการและพฤติกรรมผู๎บริโภคที่อยูํในแตํละสํวนของตลาด เพ่ือจะได๎วางแผนและพัฒนาผลิตภัณฑ๑ได๎เหมาะสมกับแตํละสํวนตลาด ซึ่งผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการอาจจะใช๎เกณฑ๑ราคาผลิตภัณฑ๑ในการแบํงกลุํม เชํน ผลิตภัณฑ๑ราคาสูง ราคาปานกลาง และราคาต่ า หรืออาจใช๎คุณสมบัติของผลิตภัณฑ๑ ในการแบํงกลุํมทางการตลาดก็ได๎ ส าหรับผลิตภัณฑ๑ OTOP ปัจจุบันได๎มีการแบํงสํวนตลาด (Segment) โดยพิจารณาจากคุณสมบัติของผลิตภัณฑ๑ จ าแนกเป็น 4 กลุํม ดังนี้ ๑) ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม A หรือ “กลุํมดาวเดํน”...สูํสากล ได๎แกํ ผลิตภัณฑ๑ OTOP ที่มีคุณภาพสูง มีความสามารถในการผลิตได๎เป็นจ านวนมากและตํอเนื่อง มีตลาดจ าหนํายได๎ทั้งในประเทศ และตํางประเทศ ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Premium 2) ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม B หรือ “กลุํมเอกลักษณ๑” (Niche) จัดเป็นผลิตภัณฑ๑ OTOP ในกลุํมอนุรักษ๑สร๎างคุณคํา มีเอกลักษณ๑ มีมูลคําด๎วยเรื่องราวเฉพาะตัว ผลิตภัณฑ๑มีคุณภาพสูง แตํผลิตได๎จ านวนน๎อย ได๎แกํ งานหัตถกรรม ประณีตศิลป์ มีเอกลักษณ๑ของผลิตภัณฑ๑แตํละชิ้น ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Classic 3) ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม C หรือ “กลุํมพัฒนา”...เข๎าสูํตลาดแขํงขัน ได๎แกํ ผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพระดับพื้นฐานตามที่กฎหมายก าหนด หรือมาตรฐานอ่ืน ๆ เชํน มอก. อย. เป็นต๎น มีตลาดจ าหนํายทั้งใน และนอกชุมชน ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Standard 4) ผลิตภัณฑ๑ OTOP กลุํม D “กลุํมปรับตัว”...เข๎าสูํหํวงโซํการผลิต เป็นผลิตภัณฑ๑ที่ผลิตงําย ไมํซับซ๎อน ผลิตได๎จ านวนน๎อย ยังไมํได๎รับการรับรองมาตรฐาน และมีความต๎องการในการพัฒนาศักยภาพในตัวผลิตภัณฑ๑ เพื่อเข๎าสูํการรับรองมาตรฐาน ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Rising Star จากข๎อมูลกรมการพัฒนาชุมชน ณ วันที่ 31 มีนาคม 2561 มีผู๎ประกอบการรํวมลงทะเบียน เป็นผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการ OTOP มากถึงจ านวน 126,๔62 ผลิตภัณฑ๑ จ าแนกตาม Quadrant ได๎ ดังนี้ 1) Quadrant A จ านวน 8,264 ผลิตภัณฑ๑ 2) Quadrant B จ านวน 7,811 ผลิตภัณฑ๑ ๓) Quadrant C จ านวน 21,218 ผลิตภัณฑ๑ ๔) Quadrant D จ านวน 89,169 ผลิตภัณฑ๑

2.2 ทิศทางความต้องการบริโภคสินค้าและบริการ (Demand)

สืบเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดล๎อมทั้งภายในและภายนอกประเทศ เชํน การก๎าวเข๎าสูํระบบเศรษฐกิจแบบดิจิทัล การรวมตัวกันของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ กระแสการอนุรักษ๑และรักษาสิ่งแวดล๎อม ตลอดจนพฤติกรรมของผู๎บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบัน เป็นต๎น สํงผลให๎ผู๎บริโภคมีความต๎องการสินค๎าและบริการที่ตอบสนองความต๎องการเปลี่ยนไป รวมทั้งผลกระทบตํอความต๎องการผลิตภัณฑ๑โอทอปด๎วยอยํางหลีกเลี่ยงไมํได๎ 2.2.1 ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี เป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปวําการค๎นพบเทคโนโลยีด๎านการสื่อสารอินเทอร๑เน็ตถือวําเป็นเทคโนโลยีเปลี่ยนโลก (Disruptive Technology) มีการน าอินเทอร๑เน็ตไปใช๎ประโยชน๑อยํางกว๎างขวางในทุกสาขาอาชีพ โดยเฉพาะในเรื่องการเข๎าถึงข๎อมูลบนโลกออนไลน๑ท าให๎ผู๎บริโภคมีโอกาสเลือกบริโภคสินค๎า


และบริการได๎อยํางกว๎างขวางผํานสื่อดิจิทัลตําง ๆ เชํน เว็บไซต๑ Facebook Instragram LINE Application เป็นต๎น การพัฒนาระบบ e – Market รวมถึงระบบ e – Payment เอ้ือประโยชน๑ตํอการท าธุรกิจได๎มากขึ้นอยํางไร๎พรมแดน สํงผลกระทบตํอผู๎ประกอบการผลิตภัณฑ๑ OTOP ด๎วยที่ต๎องมีการปรับตัวให๎ทันตํอภาวะ การแขํงขัน ใช๎เทคโนโลยีที่ก๎าวหน๎าเป็นโอกาสในการขยายตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP ให๎กว๎างขวางมากขึ้นโดยไมํมีข๎อจ ากัดด๎านเวลา และสถานที่อีกตํอไป 2.2.2 การรวมตัวกันของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) อาเซียน (ASEAN) หรือสมาคมประชาชาติแหํงเอเชียตะวันออกเฉียงใต๎ กํอตั้งขึ้นตามปฏิญญากรุงเทพฯ (Bangkok Declaration) เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 ปัจจุบันมีสมาชิกจ านวน 10 ประเทศ ได๎แกํ บรูไนดารุสซาลาม ราชอาณาจักรกัมพูชา สาธารณรัฐอินโดนีเซีย สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มาเลเซีย สาธารณรัฐแหํงสหภาพเมียนมา สาธารณรัฐฟิลิปปินส๑ สาธารณรัฐสิงคโปร๑ ราชอาณาจักรไทย และสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม ในปี 2561 มีประชากรรวมทั้งสิ้นประมาณ 640,492,584 คน (ปี 2561) โดยมีวัตถุประสงค๑เพ่ือสร๎างความรํวมมือในภูมิภาคที่จะน าไปสูํความเจริญก๎าวหน๎าทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรม มีการแบํงประชาคมยํอยออกเป็น 3 ประชาคมหลัก ได๎แกํ (๑) ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political and Security Community – APSC) (๒) ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (Asean Economics Community – AEC) (3) ประชาคมสังคมและวัฒนธรรมอาเซียน (Asean Socio-Cultural Community – ASCC) ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (ASEAN Economic Community : AEC) มีเปูาหมายการรวมตัวกันของประเทศสมาชิกอาเซียนเพื่อเพ่ิมอ านาจตํอรองกับ คูํค๎า และเพ่ิมขีดความสามารถการแขํงขันทางด๎านเศรษฐกิจระดับโลก รวมถึงมีการยกเว๎นภาษีสินค๎าบางชนิดให๎กับประเทศสมาชิก สํงเสริมให๎ภูมิภาค มีความเจริญมั่งค่ัง มั่นคง ประชาชนอยูํดีกินดี โดยมีเปูาหมายส าคัญ 4 ด๎าน คือ ๑) เป็นตลาดและฐานการผลิตรํวมกัน 2) สร๎างขีดความสามารถทางเศรษฐกิจ ๓) สร๎างความเทําเทียมในการพัฒนาทางเศรษฐกิจ 4) การบูรณาการเข๎ากับเศรษฐกิจโลก โดยเมื่อปี พ.ศ. 2558 ได๎มีการก๎าวเข๎าสูํการเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนโดยสมบูรณ๑มีการจัดท ากฎบัตรอาเซียน (ASEAN Charter) เพ่ือการสร๎างความรํวมมือในการด าเนินการไปสูํประชาคมอาเซียน โดยมีเปูาหมายการเป็นตลาดเดียวกันและฐานการผลิตเดียวกัน โดยมีการใช๎กฎระเบียบการค๎าภายในประเทศสมาชิกทั้งหมดเป็นอยํางเดียวกัน (Harmonization of Rules and Regulations) ทั้งในด๎านมาตรฐาน คุณภาพ ราคา อัตราภาษี รวมถึงกฎระเบียบในการซื้อขาย การลด ละ เลิกมาตรการกีดกันทางการค๎า และหันมาเน๎นความรํวมมือในการสร๎างมาตรการอ านวยความสะดวกทางการค๎าก าหนดเงื่อนไขการเคลื่อนย๎ายเสรีของประชากรในอาเซียนและการเคลื่อนย๎ายระหวํางกันอยํางเสรีมากขึ้น ในด๎านธุรกิจบริการและการลงทุน ซึ่งจะท าให๎เกิดสภาพการแขํงขันที่รุนแรงมากขึ้นในตลาดโลก ท าให๎อุตสาหกรรมไทยต๎องปรับตัวอีกครั้งโดยเฉพาะสินค๎าคุณภาพต่ า ต๎นทุนต่ า หรือสินค๎าที่ทดแทนกันได๎งําย จะรุกเข๎ามาวางจ าหนํายในประเทศได๎มากขึ้น ซึ่งจะสํงผลกระทบตํอผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการ OTOP เนื่องจากเป็นธุรกิจชุมชนขนาดเล็กที่ยังขาดความเข๎มแข็งในการตํอสู๎กับธุรกิจขนาดใหญํ และธุรกิจจากตํางประเทศ ขณะเดียวกันการรวมตัวกันของอาเซียนซึ่งมีประชากรถึงจ านวน 640,492,584 คน จึงเป็นตลาดขนาดใหญํ ประกอบกับการเปิดเสรีทางการค๎าระหวํางชาติสมาชิกกันมากขึ้น ท าให๎สินค๎า OTOP มีโอกาสขยายตลาดได๎มากขึ้นด๎วย

2.2.3 การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ และกระแสการอนุรักษ์และรักษาสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้น การเกิดสภาวะโลกร๎อนสํงผลกระทบตํอสิ่งแวดล๎อม กํอให๎เกิดกระแสการอนุรักษ๑และรักษาสิ่งแวดล๎อมที่มากขึ้นตามมา ผู๎บริโภคเริ่มใสํใจเรื่องการ

http://www.เกร็ดความรู้.net/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99/


รักษาสิ่งแวดล๎อมมากขึ้นกวําเดิม สํงผลให๎เกิดความต๎องการสินค๎าที่มีกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล๎อมมากข้ึน ผู๎ประกอบการสินค๎า OTOP ต๎องเริ่มตะหนักถึงทิศทางของตลาด และเห็นถึงชํองทางในการสร๎างกลุํมลูกค๎าใหมํ การปรับกระบวนการผลิตสินค๎า OTOP ให๎มีความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล๎อมและใช๎เป็นจุดขายสร๎างความแตกตํางให๎เกิดข้ึน 2.2.4 กระแสการรักษา รักสุขภาพ ปัจจุบันผู๎บริโภคหันมาใสํใจเรื่องสุขภาพมากขึ้น สํงผลให๎เกิดความต๎องการบริโภคสินค๎าด๎านเสริมสร๎างสุขภาพมากขึ้น โดยจะสังเกตเห็นได๎จากผู๎ประกอบการสินค๎าอุปโภคบริโภคเริ่มปรับกลยุทธ๑ ด๎านผลิตภัณฑ๑ที่ออกสูํตลาดเป็นสินค๎าที่มีน้ าตาลน๎อย ไขมันต่ า การเลือกซื้อผู๎บริโภคจะค านึงถึงประโยชน๑ ของสินค๎าตํอสุขภาพ มีความใสํใจในเรื่องของคุณภาพของสินค๎ามากขึ้น ผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการสินค๎า OTOP จึงต๎องมีการปรับปรุงสินค๎าให๎มีคุณภาพตรงกับความต๎องการของตลาด โดยเฉพาะสินค๎า OTOP ประเภทอาหาร เครื่องดื่มที่ต๎องได๎รับการรับรองมาตรฐานด๎านสุขอนามัย การแสดงฉลากเกี่ยวกับอายุของสินค๎า การใช๎สํวนประกอบที่ปลอดภัย สินค๎าประเภทเครื่องส าอางต๎องได๎รับการรับรองด๎านมาตรฐานการผลิต

2.2.5 แนวโน้มทางการตลาดของปี พ.ศ. 2561 จากการศึกษาบทวิเคราะห๑ของนักการตลาดถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2561 และจะมีอิทธิพลตํอการตัดสินใจซื้อของผู๎บริโภค มีประเด็นที่เกี่ยวข๎องกับผลิตภัณฑ๑ OTOP ที่ผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการ ตลอดจนหนํวยงานที่เกี่ยวข๎องควรรู๎สรุปได๎ ดังนี้ (1) Broken trust ความลํมสลายในการเชื่อมั่นอยํางใดอยํางหนึ่ง มองวําปัจจุบันมี ผู๎รู๎ (กูรู) มากเกินไป ผู๎บริโภคไมํเชื่อกูรูหลายคน จึงต๎องมีส านักขําวที่บอกความจริงแกํผู๎บริโภค และมีมุมมองตํอตราผลิตภัณฑ๑วําต๎องมีจุดยืนในสังคม มีผลส ารวจวําผู๎บริโภคในอเมริกาจะเลือกซื้อผลิตภัณฑ๑ของตราผลิตภัณฑ๑ที่มีจุดยืนชัดเจน ผู๎บริโภคจะตัดสินใจชัดเจนในการเลือกซื้อผลิตภัณฑ๑ตามทัศนคติของตนหรือเลือก ตราผลิตภัณฑ๑ที่ท าให๎สังคมดีขึ้น ตราผลิตภัณฑ๑ต๎องแสดงทัศนคติที่ชัดเจนให๎ผู๎บริโภคคล๎อยตาม เพราะฉะนั้นผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการต๎องวางจุดยืนให๎ตราผลิตภัณฑ๑ไมํใชํท าแตํ CSR แตํต๎องสร๎างคุณคําให๎ตราผลิตภัณฑ๑ (2) หมดยุค Storytelling แต่เป็น Story doing ในยุคที่ทุกคนหันมารณรงค๑ Story telling กันหมด ท าการตลาด ท าคอนเทนต๑ แตํการตลาดที่ดีต๎องลงมือท า ผู๎บริโภคจะจดจ าตราผลิตภัณฑ๑ที่ท าได๎ดีกวําตราผลิตภัณฑ๑ที่พูด จากผลส ารวจพบวําตราผลิตภัณฑ๑ที่ท า Story doing มีผลดีทั้งในแงํของคุณคํา รายได๎ และใช๎งบลงทุนน๎อยกวํา แตํมีการพูดถึงมากกวํา (๓) Psychology & Behavior จิตวิทยาและพฤติกรรมของผู๎บริโภค ทุกวันนี้ผู๎บริโภคมีทางเลือกมาก ท าให๎เกิดศาสตร๑ Behavior Economic ที่เพ่ิงถูกคิดค๎นขึ้น เป็นเศรษฐศาสตร๑พฤติกรรม มีผลส ารวจพบวําผู๎บริโภคใช๎เหตุผลในการตัดสินใจซื้อของเพียง ร๎อยละ 5 อีกร๎อยละ 95 คืออารมณ๑ล๎วน ๆ แล๎วหาเหตุผลตําง ๆ มาสนับสนุนเทํานั้น ตราผลิตภัณฑ๑ต๎องท าอยํางไรให๎ผู๎บริโภคตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ๑งํายขึ้น เพราะสมองไมํชอบเลือกมากนัก และผู๎บริโภคจะชอบผลิตภัณฑ๑ที่เป็น Personalize กลําวคือเสมือนผลิตขึ้นเพ่ือตนโดยเฉพาะ (๔) Brand as Experience ตํอไปนี้ตราผลิตภัณฑ๑จะไมํเป็นตราผลิตภัณฑ๑ แตํจะเป็นประสบการณ๑ท่ีดี ผู๎บริโภคยุคนี้ชอบในเรื่องประสบการณ๑ที่ได๎รับจากตราผลิตภัณฑ๑มากกวํา เชํน การตํอแถวซื้อไอโฟนในแตํละปี การทานอาหารในโรงแรม หลายคนมองวํายอมจํายเงินมากขึ้นเพ่ือให๎ได๎รับประสบการณ๑ที่ดี ท าให๎ตราผลิตภัณฑ๑ต๎องพัฒนาในการสร๎างประสบการณ๑ของตนเอง ต๎องมีการ Design thinking เข๎าใจความรู๎สึกผู๎บริโภควําต๎องการอะไร แล๎วดูวําตราผลิตภัณฑ๑สามารถไปตอบโจทย๑ตรงไหนได๎บ๎าง เพ่ือให๎มีประสบการณ๑ท่ีดีขึ้น (๕) Brand Asset Data ตอนนี้ข๎อมูลกลายเป็นทรัพย๑สินส าคัญของตราผลิตภัณฑ๑ แตํกํอนมองวําข๎อมูลเป็นน้ ามันที่คนยุคใหมํต๎องการขุดขึ้นมาให๎มีมูลคํา แตํตอนนี้ข๎อมูลกลายเป็นแผํนดินใหมํ


ที่ปลูกอะไรตํอก็ได๎มีการพูดถึง Big data มาหลายปี แตํจริง ๆ แล๎วข๎างใน Big data อาจจะใช๎งานไมํได๎ ตอนนี้ต๎องเป็น Smart data ที่น าข๎อมูลมาใช๎ได๎เลย เอามาวางแผนเรื่องการเงิน การซื้อของ ๆ ผู๎บริโภค

2.2.6 สถิติยอดการจ าหน่ายผลิตภัณฑ์หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) จาก 76 จังหวัดระหว่างปีงบประมาณ พ.ศ. 2546 – 2560

หน่วย : บาท

ปี พ.ศ. ยอดจ าหน่าย เพิ่ม/-ลด จากปีท่ีผ่านมา คิดเป็นร้อยละ (เพิ่ม/-ลด)

2546 33,276,963,039 -

2547 46,362,571,156 13,085,608,117 39.32

2548 55,104,862,371 8,742,291,215 18.85

2549 68,105,661,156 13,000,798,785 23.59

2550 71,460,519,507 3,354,858,351 4.92

2551 77,705,306,641 6,244,787,134 8.73

2552 63,009,364,599 - 14,695,942,042 - 18.91

2553 68,208,106,877 5,198,742,278 8.25

2554 70,484,562,093 2,276,455,216 3.33

2555 79,461,089,057 8,976,526,964 12.73

2556 86,984,183,563 7,523,094,506 9.46

2557 97,572,044,611 10,587,861,048 12.17

2558 109,781,774,847 12,209,730,236 12.51

2559 125,208,367,515 15,426,592,668 14.05

2560 153,510,732,855 28,302,365,340 22.60

2561 (10

เดือน)

164,179,283,624 10,668,550,769 6.94

รวม 1,370,415,393,511 ค่าเฉลี่ย/ปี 8,726,821,372.33 ค่าเฉลี่ย/ปี 11.90 ทีม่า : กรมการพัฒนาชุมชน

จากข๎อมูลยอดการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑ OTOP ระหวํางปีงบประมาณ พ.ศ. 2546 – 2561 ข๎างต๎นปรากฏวํา มูลคําตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP มีการขยายตัวอยํางตํอเนื่องเฉลี่ยปีละ 8,726,821,372.33 บาท หรือคิดเป็นคําเฉลี่ยร๎อยละ 11.90 ตํอปี สะท๎อนถึงทิศทางที่ดีในการเติบโต ของตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP อยํางไรก็ตาม ผู๎ประกอบการต๎องมีการพัฒนาผลิตภัณฑ๑อยํางตํอเนื่องให๎ตรงกับความต๎องการของตลาดซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงอยูํเกือบตลอดเวลาด๎วย


3. ความเชื่อมโยงยุทธศาสตร์ระดับชาติ

3.1 แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20ปี (พ.ศ. 2561 – 2580) 3.1.1 วิสัยทัศน์ประเทศไทย “ประเทศไทยมีความม่ันคง ม่ังคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตาม หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” หรือเป็นคติพจน๑ประจ าชาติวํา “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” เพ่ือสนองตอบ ตํอผลประโยชน๑แหํงชาติ อันได๎แกํ การมีเอกราช อธิปไตย การด ารงอยูํอยํางมั่นคง และยั่งยนืของสถาบันหลักของชาติและประชาชนจากภัยคุกคามทุกรูปแบบ การอยูํรํวมกันในชาติอยํางสันติสุข เป็นปึกแผํนมีความมั่นคงทางสังคมทํามกลางพหุสังคมและการมีเกียรติและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย๑ ความเจริญเติบโตของชาติ ความเป็นธรรมและความอยูํดีมีสุขของประชาชน ความยั่งยืนของ ฐานทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล๎อม ความมั่นคงทางพลังงานและอาหาร ความสามารถในการรักษาผลประโยชน๑ของชาติภายใต๎การเปลี่ยนแปลง ของสภาวะแวดล๎อมระหวํางประเทศ และการอยูํรํวมกันอยํางสันติประสานสอดคล๎องกันด๎านความม่ันคงในประชาคมอาเซียนและประชาคมโลกอยํางมีเกียรติและศักดิ์ศรี ความม่ันคง หมายถึง การมีความมั่นคงปลอดภัยจากภัยและการเปลี่ยนแปลง ทั้งภายในประเทศและภายนอกประเทศในทุกระดับ ทั้งระดับประเทศ สังคม ชุมชน ครัวเรือน และปัจเจกบุคคล และมีความมั่นคง ในทุกมิติ ทั้งมิติทางการทหาร เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล๎อม และการเมือง เชํน ประเทศมีความมั่นคงในเอกราชและอธิปไตย มีการปกครองระบบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย๑ทรงเป็นประมุข สถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย๑มีความเข๎มแข็งเป็นศูนย๑กลางและเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของประชาชน มีระบบการเมืองที่มั่นคง เป็นกลไกทีน่ าไปสูํการบริหารประเทศที่ตํอเนื่องและโปรํงใสตามหลักธรรมาภิบาล สังคมมีความปรองดองและความสามัคคี สามารถผนึกก าลังเพ่ือพัฒนาประเทศ ชุมชนมีความเข๎มแข็ง ครอบครัวมีความอบอุํน ประชาชนมีความมั่นคงในชีวิตมีงานและรายได๎ที่มั่นคงพอเพียงกับการด ารงชีวิต มีการออมส าหรับวัยเกษียณ ความมั่นคง ของอาหาร พลังงาน และน้ า มีที่อยูํอาศัย และความปลอดภัยในชีวิตทรัพย๑สิน ความม่ังคั่ง หมายถึง ประเทศไทยมีการขยายตัวของเศรษฐกิจอยํางตํอเนื่องและมีความยั่งยืนจนเข๎าสูํกลุํมประเทศรายได๎สูง ความเหลื่อมล้ าของการพัฒนาลดลง ประชากรมีความอยูํดีมีสุขได๎รับผลประโยชน๑จากการพัฒนาอยํางเทําเทียมกันมากขึ้น และมีการพัฒนาอยํางทั่วถึงทุกภาคสํวนมีคุณภาพชีวิตตามมาตรฐานขององค๑การสหประชาชาติ ไมํมีประชาชนที่อยูํในภาวะความยากจน เศรษฐกิจในประเทศมีความเข๎มแข็ง ขณะเดียวกันต๎องมีความสามารถในการแขํงขันกับประเทศตําง ๆ ทั้งในตลาดโลกและตลาดภายในประเทศ เพ่ือให๎สามารถสร๎างรายได๎ทั้งจากภายในและภายนอกประเทศ ตลอดจนมีการสร๎างฐานเศรษฐกิจและสังคมแหํงอนาคตเพ่ือให๎สอดรับกับบริบทการพัฒนาที่เปลี่ยนแปลงไป และประเทศไทย มีบทบาททีส่ าคัญในเวทีโลก และมีความสัมพันธ๑ทางเศรษฐกิจและการค๎าอยํางแนํนแฟูนกับประเทศในภูมิภาคเอเชียเป็นจุดส าคัญของการเชื่อมโยงในภูมิภาค ทั้งการคมนาคมขนสํง การผลิต การค๎า การลงทุน และการ ท าธุรกิจ เพื่อให๎เป็นพลังในการพัฒนา นอกจากนี้ยังมีความสมบูรณ๑ในทุนที่จะสามารถสร๎างการพัฒนาตํอเนื่องไปได๎ ได๎แกํ ทุนมนุษย๑ ทุนทางปัญญา ทุนทางการเงิน ทุนที่เป็นเครื่องมือเครื่องจักร ทุนทางสังคม และทุนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล๎อม ความยั่งยืน หมายถึง การพัฒนาที่สามารถสร๎างความเจริญ รายได๎ และคุณภาพชีวิตของประชาชนให๎เพ่ิมขึ้นอยํางตํอเนื่อง ซึ่งเป็นการเจริญเติบโตของเศรษฐกิจที่อยูํบนหลักการใช๎ การรักษา และการฟ้ืนฟูฐานทรัพยากรธรรมชาติอยํางยั่งยืน ไมํใช๎ทรัพยากรธรรมชาติจนเกินพอดี ไมํสร๎างมลภาวะ ตํอสิ่งแวดล๎อมจนเกินความสามารถในการรองรับและเยียวยาของระบบนิเวศ การผลิตและการบริโภคเป็นมิตรกับสิ่งแวดล๎อมและสอดคล๎องกับเปูาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนทรัพยากรธรรมชาติมีความอุดมสมบูรณ๑มากขึ้นและสิ่งแวดล๎อมมีคุณภาพดีขึ้น คนมีความรับผิดชอบตํอสังคม มีความเอ้ืออาทร เสียสละเพ่ือผลประโยชน๑


สํวนรวม รัฐบาลมีนโยบายที่มุํงประโยชน๑สํวนรวมอยํางยั่งยืน และให๎ความส าคัญกับการมีสํวนรํวมของประชาชนและทุกภาคสํวน ในสังคมยึดถือและปฏิบัติตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพ่ือการพัฒนาอยํางสมดุล มีเสถียรภาพและยั่งยืน การพัฒนาประเทศในชํวงระยะเวลาของยุทธศาสตร๑ชาติ จะมุํงเน๎นการสร๎างสมดุลระหวํางการพัฒนา ความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล๎อม โดยการมีสํวนรํวมของทุกภาคสํวนในรูปแบบ “ประชารัฐ” โดยประกอบด๎วย ๖ ยุทธศาสตร๑ ได๎แกํ ยุทธศาสตร๑ชาติด๎านความมั่นคง ยุทธศาสตร๑ชาติ ด๎านการสร๎างความสามารถในการแขํงขัน ยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการพัฒนาและเสริมสร๎างศักยภาพทรัพยากรมนุษย๑ ยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการสร๎างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม ยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการสร๎าง การเติบโตบนคุณภาพชีวิต ที่เป็นมิตรตํอสิ่งแวดล๎อม และยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการปรับสมดุลและพัฒนาระบบการบริหารจัดการภาครัฐ โดยโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑มีความเชื่อมโยงสอดคล๎องกับยุทธศาสตร๑ชาติ ได๎แกํ 3.1.2 ยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน มีเปูาหมายการพัฒนา ที่มุํงเน๎นการยกระดับศักยภาพของประเทศในหลากหลายมิติ บนพื้นฐานแนวคิด ๓ ประการ ได๎แกํ “ต่อยอดอดีต” โดยมองกลับไปที่รากเหง๎าทางเศรษฐกิจ อัตลักษณ๑ วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิต และจุดเดํนทางทรัพยากรธรรมชาติที่หลากหลาย รวมทั้งความได๎เปรียบเชิงเปรี ยบเทียบ ของประเทศในด๎านอ่ืน ๆ น ามาประยุกต๑ ผสมผสานกับเทคโนโลยีและนวัตกรรม เพ่ือให๎สอดรับกับบริบท ของเศรษฐกิจและสังคมโลกสมัยใหมํ “ปรับปัจจุบัน” เพ่ือปูทางสูํอนาคต ผํานการพัฒนาโครงสร๎างพ้ืนฐานของประเทศ ในมิติตําง ๆ ทั้งโครงขํายระบบคมนาคมและขนสํง โครงสร๎างพ้ืนฐานวิทยาศาสตร๑ เทคโนโลยี และดิจิทัล และการปรับสภาพแวดล๎อม ให๎เอ้ือตํอการพัฒนาอุตสาหกรรมและบริการอนาคต และ “สร้างคุณค่าใหม่ในอนาคต” ด๎วยการเพ่ิมศักยภาพของผู๎ประกอบการ พัฒนาคน รุํนใหมํ รวมถึงปรับรูปแบบธุรกิจ เพ่ือตอบสนองตํอความต๎องการของตลาดผสมผสานกับยุทธศาสตร๑ที่รองรับอนาคต บนพ้ืนฐานของการตํอยอดอดีตและปรับปัจจุบัน พร๎อมทั้งการสํงเสริมและสนับสนุนจากภาครัฐ ให๎ประเทศไทยสามารถสร๎างฐานรายได๎และการจ๎างงานใหมํ ขยายโอกาสทางการค๎าและการลงทุนในเวทีโลกควบคูํไปกับการยกระดับรายได๎และการกินดีอยูํดี รวมถึงการเพ่ิมขึ้นของคนชั้นกลางและลดความเหลื่อมล้ า ของคนในประเทศได๎ในคราวเดียวกัน 3.1.2.1 เป้าหมายยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน บนแนวคิด “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน” ที่จะพาประเทศไทยสูํอนาคตใน 20 ปี ข๎างหน๎า ยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการสร๎างความสามารถในการแขํงขั้น จึงมีเปูาหมายที่จะสะท๎อนความส าเร็จ ดังนี้ เป้าหมายที่ 1 ประเทศไทยเป็นประเทศที่พัฒนาแล๎วเศรษฐกิจเติบโตอยํางมีเสถียรภาพและยั่งยืน เป้าหมายที่ ๒ ประเทศไทยมีขีดความสามารถในการแขํงขันสูงขึ้น 3.1.2.2 ตัวช้ีวัด (๑) รายได๎ประชาชาติการขยายตัวของผลิตภัณฑ๑มวลรวมภายในประเทศ และการกระจายรายได ๎ (2) ผลิตภาพการผลิตของประเทศ ทั้งในปัจจัยการผลิตและแรงงาน (๓) การลงทุนเพ่ือการวิจัยและพัฒนา (๔) ความสามารถในการแขํงขันของประเทศ 3.1.2.3 ประเด็นยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน โดยมีประเด็นยุทธศาสตร๑ชาติด๎านการสร๎างความสามารถในการแขํงขันที่สอดคล๎องกับโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ดังนี้


(๑) การเกษตรสร้างมูลค่า ประเทศไทยเป็นหนึ่งในผู๎เลํนส าคัญด๎านการผลิตและการค๎า สินค๎าเกษตรในเวทีโลกด๎วยพื้นฐานทางพืชเกษตรเขตร๎อน และมีข๎อได๎เปรียบด๎านความหลากหลาย ทางชีวภาพที่สามารถพัฒนาตํอยอดโครงสร๎างธุรกิจการเกษตรด๎วยการสร๎างมูลคําเพ่ิม เน๎นเกษตรคุณภาพสูงและขับเคลื่อนการเกษตรด๎วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม ที่ให๎ความส าคัญกับ การเพ่ิมผลิตภาพการผลิตทั้งเชิงปริมาณและมูลคํา และความหลากหลายของสินค๎าเกษตร เพ่ือรักษาฐานรายได๎เดิมและสร๎างฐานอนาคตใหมํที่สร๎างรายได๎สูง ทั้งเกษตรอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่น เกษตรปลอดภัย เกษตรชีวภาพ เกษตรแปรรูป และเกษตรอัจฉริยะ เพ่ือให๎เกษตรกรมีรายได๎สูงข้ึน เกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น สํงเสริมการน าอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่นและภูมิปัญญาท๎องถิ่นของไทยมาเป็นผลิตภัณฑ๑การเกษตร รวมทั้งสินค๎าที่ได๎รับการรับรองสิ่งบํงชี้ทางภูมิศาสตร๑โดยสํงเสริมการน าอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่นและภูมิปัญญาท๎องถิ่นของไทยมาใช๎ในการผลิตสินค๎าและผลิตภัณฑ๑การเกษตรที่มีมูลคําเพ่ิมสูงเป็นสินค๎าเกษตรชนิดใหมํให๎รองรับความต๎องการของตลาดยุคใหมํ เพ่ือสํงเสริม เศรษฐกิจ ของท๎องถิ่นและสร๎างจุดเดํนความแตกตํางของสินค๎าเกษตรไทยในตลาดโลกเพ่ือตอบโจทย๑ความต๎องการ ของผู๎บริโภคที่แตกตํางกันในประเทศตําง ๆ ได๎พร๎อมทั้งสํงเสริมการประยุกต๑ใช๎ภูมิปัญญา และเทคโนโลยี ในการพัฒนากระบวนการผลิตและบรรจุภัณฑ๑เพ่ือให๎มีสินค๎าอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่นออกสูํตลาดสม่ าเสมอ รวมถึงสินค๎าเกษตรนอกฤดูกาล การพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ๑เกษตรอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่นให๎ได๎รับการรับรองมาตรฐาน ทั้งระดับในประเทศและตํางประเทศ การสํงเสริมการขึ้นทะเบียนรับรองสิ่งบํงชี้ทางภูมิศาสตร๑ การสํงเสริม การสร๎างแบรนด๑สินค๎าของเกษตรอัตลักษณ๑พ้ืนถิ่นและการสร๎างความต๎องการของสินค๎าด๎วยการสร๎างเรื่องราวของสินค๎าให๎เป็นที่รู๎จักและยอมรับในคุณภาพทั้งในประเทศและตํางประเทศ รวมทั้งการผลักดันการสํงออกสินค๎าเกษตรอัตลักษณ๑ไทยและสินค๎าที่ได๎รับการรับรองสิ่งบํงชี้ทางภูมิศาสตร๑และพืชผลเกษตรและผลไม๎ เขตร๎อนอื่น ๆ สูํตลาดโลก (๒) สร้างความหลากหลายด้านการท่องเที่ยว โดยรักษาการเป็นจุดหมายปลายทางท่ีส าคัญของการทํองเที่ยวระดับโลกที่ดึงดูดนักทํองเที่ยวทุกระดับและเพ่ิมสัดสํวนของนักทํองเที่ยวที่มี คุณภาพสูง มุํงพัฒนาธุรกิจด๎านการทํองเที่ยวให๎มีมูลคําสูงเพ่ิมมากยิ่งขึ้นด๎วยอัตลักษณ๑และวัฒนธรรมไทย และใช๎ประโยชน๑จากข๎อมูลและภูมิปัญญาท๎องถิ่นเพ่ือสร๎างสรรค๑คุณคําทางเศรษฐกิจและความหลากหลาย ของการทํองเที่ยวให๎สอดรับกับทิศทางและแนวโน๎มของตลาดยุคใหมํ โดยการสร๎างและใช๎ประโยชน๑จากข๎อมูล ขนาดใหญํ รวมทั้งเทคโนโลยีและนวัตกรรมในการสํงเสริมการตลาด การดูแลความปลอดภัยและอ านวย ความสะดวกแกํนักทํองเที่ยวทุกกลุํม รวมถึงคนพิการและผู๎สูงอายุการใช๎ประโยชน๑จากการทํองเที่ยวให๎เอ้ือตํอผลิตภัณฑ๑ชุมชนและเศรษฐกิจตํอเนื่อง พัฒนาแหลํงทํองเที่ยวเดิมและสร๎างแหลํงทํองเที่ยวใหมํที่มีเอกลักษณ๑เฉพาะโดยค านึงถึงศักยภาพของแตํละพ้ืนที่การสํงเสริมการทํองเที่ยวพ านักระยะยาว ตลอดจนสํงเสริม การพัฒนาโครงสร๎างพ้ืนฐาน ระบบนิเวศและทรัพยากรที่เอ้ือตํอการเติบโตของการทํองเที่ยวที่มีคุณภาพ เพ่ือกระจายโอกาสในการสร๎างรายได๎ไปสูํชุมชนและเมืองอยํางทั่วถึงและยั่งยืน และพัฒนาการเชื่อมโยง การทํองเที่ยวไทยกับประเทศอ่ืน ๆ ในภูมิภาค เพ่ือการเป็นแมํเหล็กดึงดูดนักทํองเที่ยวอยํางประทับใจตลอดการทํองเที่ยวจนเกิดการทํองเที่ยวซ้ าและแนะน าตํอ (2.1) ท่อง เที่ ยว เชิ งสร้ างสรรค์และวัฒนธรรม สํ ง เสริมธุ รกิ จ การทํองเที่ยวเชิงสร๎างสรรค๑และวัฒนธรรม โดยการสํงเสริมการทํองเที่ยวผํานการสร๎างและพัฒนาสินค๎า และบริการด๎วยภูมิปัญญาท๎องถิ่นความคิดสร๎างสรรค๑และทุนทางวัฒนธรรม พร๎อมทั้งการสนับสนุนการใช๎เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการพัฒนาธุรกิจการทํองเที่ยว การท าการตลาดและการบริหารจัดการสถานที่ ที่มีความส าคัญทางประวัติศาสตร๑วิถีชีวิตและวัฒนธรรม เพ่ือให๎การทํองเที่ยวไทยมีเรื่องราวที่เป็นเอกลักษณ๑ มีการคุ๎มครองและปกปูองด๎านทรัพย๑สินทางปัญญาเพ่ือการปูองกันการลอกเลียนแบบ ซ่ึงรวมถึงการผลักดัน ให๎เมืองประวัติศาสตร๑วัฒนธรรม และศิลปะ ได๎รับการขึ้นทะเบียนด๎านการอนุรักษ๑และสํงเสริมให๎ก๎าวสูํเมือง


ที่ได๎รับการยอมรับในเวทีสากลอันน าไปสูํการสร๎างภาพลักษณ๑และการจัดท าแผนพัฒนาเมืองและแหลํงทํองเที่ยวที่โดดเดํน พร๎อมทั้งการสํงเสริมการทํองเที่ยวตามฤดูกาลและตามศักยภาพของพ้ืนที่ทั้งการทํองเที่ยววิถีชุมชน การทํองเที่ยวเชิงเกษตร การทํองเที่ยวเชิงอนุรักษ๑ รวมทั้งการสํงเสริมการทํองเที่ยววิถีพุทธ เพ่ือให๎ประเทศไทยเป็นจุดหมายปลายทางการทํองเที่ยววิถีพุทธของโลก (2.2) ท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ ความงาม และแพทย์แผนไทย ผสาน “ศาสตร๑” และความช านาญของการดูแลรักษาด๎วยภูมิปัญญาไทยกับ “ศิลป์” และความละเอียดอํอนในการให๎บริการแบบไทยเพ่ือดึงดูดการทํองเที่ยวเชิงสุขภาพและการแพทย๑โดยยกระดับมาตรฐานธุรกิจบริการ ด๎านการสํงเสริมสุขภาพและการเสริมความงามสูํตลาดระดับสูง โดยใช๎ความคิดสร๎างสรรค๑และนวัตกรรม เพ่ือให๎เกิดเป็นเอกลักษณ๑การให๎บริการตามแบบความเป็นไทยที่โดดเดํนในระดับสากล พร๎อมทั้งการสร๎าง ความหลากหลายของกิจกรรมสํงเสริมสุขภาพที่ได๎มาตรฐานเป็นที่ยอมรับและเชื่อมโยงกับกิจกรรม การทํองเที่ยวอ่ืน ๆ รวมถึงการยกระดับมาตรฐานธุรกิจบริการด๎านการแพทย๑ทางเลือก โดยผสานองค๑ความรู๎จากเทคโนโลยีและวิทยาการสมัยใหมํเข๎ากับองค๑ความรู๎และภูมิปัญญาดั้งเดิมของไทยผลิตบุคลากรด๎านแพทย๑แผนไทยและบริการเชิงสุขภาพอ่ืนที่มีทักษะภาษาและได๎รับการรับรองมาตรฐานวิชาชีพให๎เพียงพอตํอทิศทางของการทํองเที่ยวเชิงสุขภาพและการสํงเสริมการจัดกิจกรรมทางการตลาดของการทํองเที่ยวเชิงสุขภาพ และการแพทย๑ของไทยให๎เป็นที่รับรู๎ในระดับโลก รวมทั้งการสํงเสริมการจัดการน าเที่ยวเชิงสุขภาพครบวงจร ที่เชื่อมโยงกับการแพทย๑แผนปัจจุบัน

3.2 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) 3.2.1 เป้าหมายและแนวทางการพัฒนาในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี ๑๒ แผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๒ ก าหนดเปูาหมายด๎านตําง ๆ ในชํวงเวลา ๕ ปี โดยค านึงถึง การด าเนินการตํอยอดไปสูํแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๓ ๑๔ และ ๑๕ เพ่ือให๎เกิดผลสัมฤทธิ์ตามเปูาหมายยุทธศาสตร๑ชาติ ๒๐ ปี โดยโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ มีความสอดคล๎องกับเปูาหมายตามแผนพัฒนาฯ ฉบบัที่ 12 ได๎แกํ เป้าหมายที่ 2 การลดความเหลื่อมล้ าทางด๎านรายได๎และความยากจน การเข๎าถึงบริการทางสังคมที่มีคุณภาพอยํางทั่วถึง กลุํมท่ีมีรายได๎ต่ าสุดร๎อยละ ๔๐ มีรายได๎เพ่ิมข้ึนอยํางน๎อยร๎อยละ ๑๕ เป้าหมายที่ 3 ระบบเศรษฐกิจมีความเข๎มแข็งและแขํงขันได๎โครงสร๎างเศรษฐกิจปรับสูํเศรษฐกิจฐานบริการและดิจิทัล มีผู๎ประกอบการรุํนใหมํและเป็นสังคมผู๎ประกอบการและมีผู๎ประกอบการ ขนาดกลางและขนาดเล็กที่เข๎มแข็ง สามารถใช๎นวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลในการสร๎างสรรค๑คุณคําสินค๎าและบริการ รวมทั้งมีระบบการผลิตและให๎บริการจากฐานรายได๎เดิมที่มีมูลคําเพ่ิมสูงขึ้น และเศรษฐกิจไทย มีเสถียรภาพและมีอัตราการขยายตัวเฉลี่ยร๎อยละ ๕ ตํอปี เพ่ือให๎บรรลุเปูาหมายการเป็นประเทศที่มีรายได๎สูงภายในปี ๒๕๗๙ 3.2.2 ยุทธศาสตร์ในแผนพัฒนาฯ ฉบับท่ี 12 จ านวน 10 ยุทธศาสตร๑ ยุทธศาสตร๑ที่เกี่ยวข๎องกับโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ได๎แกํ ยุทธศาสตร์ที่ ๒ การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ าในสังคม ส าหรับยุทธศาสตร๑การสร๎างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ าในชํวง ๕ ปีตํอจากนี้ได๎ให๎ความส าคัญกับการด าเนินการยกระดับคุณภาพบริการทางสังคมให๎ทั่วถึง โดยเฉพาะอยํางยิ่งด๎านการศึกษาและสาธารณสุข รวมทั้งการปิดชํองวํางการคุ๎มครองทางสังคมในประเทศไทยซึ่งเป็นการด าเนินงานตํอเนื่องจากที่ได๎ขับเคลื่อนและผลักดันในชํวงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๑ และมํุงเน๎นมากข้ึนในเรื่องการเพิ่มทักษะแรงงานและการใช๎นโยบายแรงงานที่สนับสนุนการเพ่ิมผลิตภาพแรงงานและเสริมสร๎างรายได๎สูงขึ้นและการสร๎างโอกาสทางเศรษฐกิจและสังคมโดยเฉพาะอยํางยิ่งการสนับสนุนในเรื่องการสร๎างอาชีพ รายได๎ และให๎ความชํวยเหลือที่เชื่อมโยง การเพ่ิมผลิตภาพส าหรับประชากรกลุํมร๎อยละ ๔๐ รายได๎ต่ าสุด ผู๎ด๎อยโอกาส สตรี และผู๎สูงอายุ อาทิ


การสนับสนุนธุรกิจขนาดเล็ก ขนาดกลางและขนาดย่อม วิสาหกิจชุมชนและวิสาหกิจเพื่อสังคม การพัฒนาองค๑กรการเงินฐานรากและการเข๎าถึงเงินทุนเพ่ือสร๎างอาชีพ และการสนับสนุนการเข๎าถึงปัจจัยการผลิตคุณภาพดีที่ราคาเป็นธรรม เป็นต๎น และในขณะเดียวกันก็ต๎องเพ่ิมประสิทธิภาพการใช๎งบประมาณเชิงพ้ืนที่ และบรูณาการเพื่อการลดความเหลื่อมล้ า เป้าหมายและตัวชี้วัดยุทธศาสตร์ที่ 2 เป้าหมายที่ ๓ เพ่ิมศักยภาพชุมชนและเศรษฐกิจฐานรากให๎มีความเข๎มแข็ง เ พ่ือให๎ชุมชนพ่ึงพาตนเองและได๎รับสํวนแบํงผลประโยชน๑ทางเศรษฐกิจมากขึ้น ตัวช้ีวัด ๓.๑ สัดสํวนครัวเรือนที่เข๎าถึงแหลํงเงินทุนเพิ่มข้ึน ตัวช้ีวัด ๓.๒ ดัชนีชุมชนเข๎มแข็งเพ่ิมข้ึนในทุกภาค ตัวช้ีวัด ๓.๓ มูลคําสินค๎าชุมชนเพ่ิมข้ึน

ยุทธศาสตร์ที่ ๓ การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและแข่งขันได้อย่างย่ังยืน การขับเคลื่อนให๎เศรษฐกิจเจริญเติบโตในชํวงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๒ จะเน๎นการพัฒนาและใช๎วิทยาศาสตร๑ เทคโนโลยีและนวัตกรรมข้ันก๎าวหน๎าที่เข๎มข๎นมากขึ้น การพัฒนาเศรษฐกิจดิจิทัล การพัฒนาและยกระดับคุณภาพของก าลังคน และความคิดสร๎างสรรค๑ในการขยายฐานเศรษฐกิจและฐานรายได๎ใหมํควบคูํกับการเพ่ิมผลิตภาพของฐานการผลิตและบริการเดิมรวมทั้งการตํอยอดการผลิตและบริการเดิมโดยใช๎ดิจิทัลและเทคโนโลยีอัจฉริยะ นอกจากนั้นจะให๎ความส าคัญกับการใช๎ศักยภาพของทรัพยากรชีวภาพ การสํงเสริม การเชื่อมโยงตลอดหํวงโซํมูลคําอยํางมีประสิทธิภาพ การพัฒนาพ้ืนที่เศรษฐกิจใหมํและการพัฒนาตามแนวระเบียงเศรษฐกิจ การผสมผสานภาคบริการเข๎ากับการค๎าและการเตรียมความพร๎อมของภาคบริการให๎สามารถรองรับการแขํงขันที่เสรีขึ้น การเสริมสร้างศักยภาพการแข่งขันให้กับวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม รวมทั้ง การสร๎างสังคมผู๎ประกอบการที่ผลิตได๎ขายเป็น โดยพิจารณาการเปลี่ยนแปลงความต๎องการของผู๎บริโภคอยํางรวดเร็วและมาตรฐานสากลของสินค๎าและบริการที่สูงขึ้นรวมถึงมาตรฐานด๎านสิ่งแวดล๎อม รวมทั้งพัฒนาระบบและกลไก ตลอดจนการพัฒนาเชิงพ้ืนที่เพ่ือกระจายโอกาสเศรษฐกิจให๎คนในชุมชนและท๎องถิ่นและแบํงปันผลประโยชน๑อยํางเป็นธรรมเพื่อลดความเหลื่อมล้ าทางเศรษฐกิจ เป้าหมายและตัวชี้วัดยุทธศาสตร์ที่ 3 ข๎อ ๒.๒ การสร๎างความเข๎มแข็งให๎เศรษฐกิจ รายสาขา เป้าหมายที่ ๕ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยํอมมีบทบาทตํอระบบเศรษฐกิจเพ่ิมมากขึ้น ตัวชี้วัด ๕.๑ สัดสํวนผลิตภัณฑ๑มวลรวมในประเทศของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยํอมตํอผลิตภัณฑ๑มวลรวมในประเทศทั้งประเทศเพ่ิมขึ้นไมํน๎อยกวําร๎อยละ ๔๕ เมื่อสิ้นสุดแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ ๑๒

3.2.๓ แผนปฎิรูปประเทศ ด้านเศรษฐกิจ วัตถุประสงค์รวม 1) ยกระดับศักยภาพทางเศรษฐกิจของประเทศ 2) กระจายความเจริญและความเข๎มแข็งของภาคสังคม 3) ปรับบทบาท โครงสร๎าง และกลไกสถาบันบริหารจัดการเศรษฐกิจของประเทศตามหลัก PDCA และท่ีมีบทบาทส าคัญตํอการขับเคลื่อนประเด็นการปฏิรูปเพ่ือเพ่ิมความสามารถในการแขํงขันทางเศรษฐกิจ และลดความเหลื่อมล้ าให๎เกิดผลสัมฤทธิ์ เป้าหมายรวม 1) มีผลิตภาพสูงขึ้น (higher productivity) 2) มีความสามารถในการแขํงขันในระดับประเทศสูงขึ้น (more competitive) 3) มีการเติบโตอยํางครอบคลุมทั่วทุกภาคสํวน (more inclusive)


4) มีการเติบโตอยํางยั่งยืน (more sustainable) 5) สถาบันทางเศรษฐกิจมีสมรรถนะสูง (high performance economic institution) ประเด็นปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ 1 การปฏิรูปด๎านการเพ่ิมความสามารถทางการแขํงขันของประเทศ 1.1 การเพ่ิมผลิตภาพ (Productivity) 1.2 การรวมกลุํมในภูมิภาค (Regional integration) 1.3 ระบบนิเวศน๑ด๎านวิจัยพัฒนาและนวัตกรรม (R&D, Innovation Ecosystem)

ความเชื่อมโยงของยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์

แผนยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี

แผนปฏิรูปประเทศ

ยุทธศาสตร์ด้านการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน

ประเด็นปฏิรูปด้านเศรษฐกิจ

แผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการ

OTOP

ยุทธศาสตร์ที่ 1 การพัฒนาผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12

ยุทธศาสตร์ที่ 2 การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ า

ยุทธศาสตร์ที่ 3 การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและ

แข่งขันได้อย่างยั่งยืน

ยุทธศาสตร์ที่ 4 การสร้างและขยายตลาด

ยุทธศาสตร์ที่ 5 การส่งเสริมการวิจัยตลาด

ผลิตภัณฑ์ OTOP

ยุทธศาสตร์ที่ 2 การสร้างแบรนด์เพ่ือเพ่ิม

คุณค่าและมูลค่าผลติภัณฑ ์

ยุทธศาสตร์ที่ 3 การเสริมสร้างเครือข่าย

ผู้ประกอบการ


4. วิสัยทัศน์ “ เป็นสุดยอดผลิตภัณฑ์ภูมิปัญญาไทยสู่สากล”

ความหมาย : ผลิตภัณฑ๑หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ไมํได๎หมายถึงตัวผลิตภัณฑ๑อยํางเดียวแตํเป็นกระบวนการทางความคิด รวมถึงการบริการ การดูแล การอนุรักษ๑ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล๎อม การรักษาภูมิปัญญาไทย การทํองเที่ยว ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี การตํอยอดภูมิปัญญาท๎องถิ่น การแลกเปลี่ยนเรียนรู๎ และการรักษาคุณคําทุนทางวัฒนธรรมชุมชน จึงเป็นสุดยอดของผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพ มีจุดเดํน จุดขาย ที่เกิดจากภูมิปัญญาของคนไทยเป็นที่รู๎จักกันแพรํหลายไปท่ัวประเทศและท่ัวโลก

5. พันธกิจ 5.1 สํงเสริมและสนับสนุนการด าเนินงานวิสาหกิจชุมชนให๎เกิดการสร๎างงานสร๎างรายได๎แกํชุมชน 5.2 สํงเสริมกระบวนการมีสํวนรํวมของประชาชน ชุมชน ในการคัดเลือกและพัฒนาผลิตภัณฑ๑ สร๎างความเข๎มแข็งแกํชุมชนให๎สามารถคิดเอง ท าเอง ในการพัฒนาท๎องถิ่น 5.3 สํงเสริมการน าภูมิปัญญาท๎องถิ่น ความคิดริเริ่มสร๎างสรรค๑ของชุมชนมาพัฒนาผลิตภัณฑ๑ โดยสอดคล๎องกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมในท๎องถิ่น ให๎เป็นที่รู๎จักกันแพรํหลายไปท่ัวประเทศและทั่วโลก ๕.๔ สํงเสริมการเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑กับอุตสาหกรรมทํองเที่ยว และธุรกิจที่เกี่ยวเนื่อง

6. ยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ในการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ โดยหนํวยงานภาครัฐควรด าเนินบทบาทในการสํงเสริมและสนับสนุนผู๎ประกอบการให๎เกิดการพัฒนาอยํางตํอเนื่อง ซึ่งพัฒนาผลิตภัณฑ๑ OTOP จ าเป็นต๎องด าเนินการเพ่ือให๎เกิดการเพ่ิมคุณคําของผลิตภัณฑ๑ที่ผู๎ซื้อจะได๎รับและยอมจํายเงินเพ่ือซื้อผลิตภัณฑ๑ และด าเนินการให๎เกิดความเชื่อมโยงตั้งแตํ ต๎นน้ า กลางน้ า และปลายน้ า ซึ่งสามารถก าหนดยุทธศาสตร๑ในการขับเคลื่อนโครงการฯ ได๎ ดังนี้

ต้นน้ า : ยุทธศาสตร์ที่ 1 การส่งเสริมพัฒนาผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ ความส าคัญ : ตัวผลิตภัณฑ๑ OTOP ซึ่งถือวําเป็นสํวนที่ส าคัญที่สุด จะต๎องตรงกับความต๎องการของตลาดหรือลูกค๎า ซึ่งผลิตภัณฑ๑ที่ตรงกับความต๎องการของตลาดจะต๎องมีองค๑ประกอบ ที่ครบถ๎วนสมบูรณ๑ 5 ประการ ดังนี้ (1) ผลิตภัณฑ๑หลัก (Core product) คือ ประโยชน๑หลักหรือประโยชน๑พ้ืนฐาน ของผลิตภัณฑ๑ เชํน ยาสีฟันใช๎ท าความสะอาดฟัน เป็นต๎น (2) รูปลักษณ๑ผลิตภัณฑ๑ (Formal product) คือ ลักษณะทางกายภาพหรือรูปลักษณ๑ภายนอกของผลิตภัณฑ๑ ได๎แกํ คุณภาพ รูปรําง หีบหํอ ตรา เชํน กรณียาสีฟัน ได๎แกํ หลอด เนื้อครีมสีขาวหรือสีใส กลํองบรรจุ เป็นต๎น

(3) ผลิตภัณฑ๑คาดหวัง ( Expected product) คือ มีประโยชน๑หลาย ๆ อยําง เชํน ประสิทธิภาพ ประโยชน๑รอง ราคา โปรโมชั่นตําง ๆ เชํน กรณียาสีฟัน ได๎แกํ ท าให๎ฟันสีขาว เย็นสดชื่น ระงับกลิ่นปาก

(4) ผลิตภัณฑ๑ควบ (Augment product) คือ ประโยชน๑ที่นอกเหนือจากประโยชน๑หลัก ได๎แกํ การให๎บริการอ่ืน ๆ การประกัน เชํน กรณียาสีฟัน ได๎แกํ สินค๎าได๎มาตรฐานได๎รับตรารับรองจาก อย. (5) ศักยภาพของผลิตภัณฑ๑ (Potential product) การพัฒนาลักษณะใหมํ ๆ ของผลิตภัณฑ๑ ได๎แกํ คุณสมบัติ อรรถประโยชน๑ เชํน กรณียาสีฟัน ได๎แกํ ผสมยาระงับกลิ่นปาก รสเป็ปเปอร๑มิ้น ความส าคัญ : ผู๎ประกอบการเป็นผู๎ผลิตผลิตภัณฑ๑ ต๎องมีความรู๎ความเข๎าใจในตัวผลิตภัณฑ๑ สํวนผสมทางการตลาด และทิศทางความต๎องการของตลาด จึงมีความจ าเป็นต๎องได๎รับการพัฒนา


ฝีมือ ทักษะการผลิต โดยเฉพาะผลิตภัณฑ๑ OTOP ในกลุํมอัตลักษณ๑ (กลุํม B) ผู๎ผลิตถือวํามีความส าคัญ เป็นอยํางมาก ในการถํายทอดภูมิปัญญาและสร๎างสรรค๑เรื่องราวลงสูํตัวผลิตภัณฑ๑เพ่ือเป็นจุดขาย

ยุทธศาสตร์ที่ 2 การส่งเสริมการสร้างแบรนด์ (Brand) เพื่อเพิ่มคุณค่าและมูลค่าผลิตภัณฑ์ ความส าคัญ : Brand หรือตราของผลิตภัณฑ๑ คือ สัญลักษณ๑ ภาพลักษณ๑ ที่ได๎ถูกพัฒนาขึ้นโดยผู๎ประกอบการหรือนักการตลาด เพ่ือให๎เป็นตัวแทนของผลิตภัณฑ๑ ที่มีความเชื่อมโยง กับผลิตภัณฑ๑ทั้งในทางกายภาพ และจิตวิทยา โดยความเชื่อมโยงระหวําง Brand และผลิตภัณฑ๑ในทางจิตวิทยานั้นจะเกิดขึ้นได๎เมื่อได๎น า Brand มาเป็นปัจจัยสนับสนุนกิจกรรมการตลาดให๎แกํผลิตภัณฑ๑ เพ่ือการจัดวางต าแหนํง (Positioning) และการสร๎างความภักดี (Loyalty) ใน Brand และผลิตภัณฑ๑แกํผู๎บริโภคในตลาด การสร้าง Brand คือ วิธีการที่ท าเพ่ือสร๎างภาพลักษณ๑ของผลิตภัณฑ๑หรือบริษัทออกไปสูํสายตาของผู๎บริโภค ไมํวําจะเป็นการสร๎างเว็บไซต๑ การออกแบบโฆษณา การเลือกสีเฉพาะตัวที่สื่อถึงตัวองค๑กร โลโก๎ หรือการใช๎งานโซเชียลมีเดีย จุดประสงค์ของแบรนด์ดิ้ง ก็เพ่ือให๎ลูกค๎าเข๎าใจได๎งํายขึ้นวําผลิตภัณฑ๑ของตนต๎องการน าเสนออะไร และมีความแตกตํางจากผลิตภัณฑ๑อ่ืนอยํางไร ซึ่งก็ขึ้นอยูํกับวิธีการสื่อสารที่น าเสนอออกไป เชํน บรรยากาศ และสภาพแวดล๎อมของร๎านค๎า การบริการของพนักงานภายในร๎าน เครื่องแบบพนักงาน การโฆษณา การประชาสัมพันธ๑ เป็นต๎น

กลางน้ า : ยุทธศาสตร์ที่ 3 การส่งเสริมการสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ ความส าคัญ : การตลาดยุคใหมํเป็นการตลาดที่มีการเปลี่ยนแปลงทั้งแนวคิด และวิธีการท าการตลาดบางครั้งจึงต๎องมีการรํวมมือกันระหวํางผู๎ประกอบการ OTOP ด๎วยกันเอง หรือกับ ผู๎ประกอบธุรกิจในสาขาอ่ืนในการเสริมแรงซึ่งกันและกันทางการตลาด โดยเน๎นการผูกความสัมพันธ๑สร๎างเครือขํายเพ่ือให๎เกิดพันธมิตรทางการตลาด อันจะน ามาสูํสายสัมพันธ๑ทางการตลาดที่ยั่งยืนรํวมมือกันในการสร๎างเสริมธุรกิจด๎วยกัน เพ่ือผลประโยชน๑ที่เสริมกันทั้ง 2 ฝุาย ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว เชํน การรํวมกัน ในการท าโปรโมชั่นหรือการสนับสนุนในการเปิดตัวสินค๎าใหมํหรือโครงการทางการตลาด อาจท าให๎เกิดชํองทางใหมํที่จะน าสินค๎าของเราเข๎าไปสูํตลาดที่ยังไมํสามารถเข๎าไปถึงได๎ ผู๎ประกอบการ OTOP อาจแสวงหาพันธมิตรธุรกิจที่จะมารํวมสร๎างเสริมธุรกิจได๎จากแหลํงตําง ๆ ได๎ เริ่มตั้งแตํการรํวมเป็นพันธมิตรธุรกิจซัพพลายเออร๑ หรือผู๎ขายสินค๎าหรือวัตถุดิบให๎กับเรา การที่สามารถคุยกับซัพพลายเออร๑เพ่ือให๎มาท าธุรกิจในลักษณะรํวมกันจะท าให๎เราสามารถลดต้นทุนสินค้าหรือวัตถุดิบนั้น ๆ ได้ เพราะต่างฝ่ายจะได้รับผลประโยชน์ที่เกิดจาก การสร้างก าไรได้เพ่ิมขึ้นด้วยกัน หรืออาจเป็นการร่วมมือกันที่จะพัฒนาหรือปรับปรุงกระบวนการผลิตของเราให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น หรือการลดของเสียให้น้อยลง ซึ่งก็ล้วนแต่จะน ามาซึ่งต้นทุนการผลิตที่ลดลงและสัดส่วนก าไรที่จะเพ่ิมมากยิ่งขึ้น

ปลายน้ า : ยุทธศาสตร์ที่ 4 การส่งเสริมการสร้าง/ขยายตลาด ความส าคัญ : ตลาดหรือชํองทางการจ าหนํายสินค๎า เป็นหนึ่งในสํวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) ที่มีความส าคัญ เป็นชํองทางในการกระจายสินค๎าจากผู๎ผลิตไปสูํผู๎บริโภค ผู๎ผลิต/ผู๎ประกอบการจ าเป็นต๎องก าหนดชํองทางทางการตลาดให๎เหมาะสมกับผลิตภัณฑ๑ของตน การสร๎างหรือขยายตลาดในความหมายหนึ่งจึงเป็นการขยายชํองทางการจัดจ าหนํายให๎เพ่ิมมากขึ้นจากเดิม โดยเฉพาะในปัจจุบันที่เป็นยุคสังคมดิจิทัลมีการขยายชํองทางการจัดจ าหนํายสินค๎าในตลาด On Line กันอยํางกว๎างขวาง จึงถือเป็นปัจจัยบวกที่ผู๎ประกอบการ OTOP จะขยายตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP ได๎อยํางกว๎างขวางขึ้น โดยไร๎ข๎อจ ากัดเรื่องสถานที่และเวลา นอกจากนี้ การสร๎าง/ขยายตลาดยังรวมถึงการสร๎างหรือขยายฐานลูกค๎าหรือกลุํมผู๎บริโภคออกไปจากฐานลูกค๎าเดิมอีกด๎วย อยํางไรก็ตาม หากผู๎ประกอบการต๎องการขยายฐานลูกค๎าออกไป


อาจต๎องท าการปรับปรุงสายผลิตภัณฑ๑ (Product Line) ให๎มีความหลากหลายมากขึ้นทั้งในเชิงลึกและในเชิงกว๎าง เนื่องจากลูกค๎าหรือผู๎บริโภคแตํละกลุํมมีความต๎องการสินค๎าที่มีรายละเอียดที่แตกตํางกัน ขึ้นอยูํกับปัจจั ย หลายประการ เชํน รสนิยม รายได๎ เพศ การศึกษา อาชีพ เป็นต๎น

ยุทธศาสตร์สนับสนุน : ยุทธศาสตร์ที่ 5 การส่งเสริมการวิจัยตลาดผลิตภัณฑ์ OTOP ความส าคัญ : การวิจัยเป็นกระบวนการศึกษาค๎นคว๎าอยํางเป็นระบบ มุํงพัฒนาทางเลือกหรือวิธีการใหมํ ๆ เพ่ือใช๎ในการแก๎ปัญหาและสร๎างนวัตกรรม ในการประกอบธุรกิจการวิจัยการตลาดมีความส าคัญตํอธุรกิจเป็นอยํางมาก เพราะการที่ผู๎ผลิตหรือผู๎ประกอบการจะตัดสินใจด าเนินการอยํางไร จ าเป็นต๎องอาศัยสารสนเทศมาประกอบการตัดสินใจก าหนดนโยบาย วางแผน จัดองค๑การ การปฏิบัติตามแผน และการควบคุมการด าเนินงานทางการตลาดให๎บรรลุเปูาหมายที่ก าหนดไว๎ การวิจัยการตลาด มีประโยชน๑ท าให๎ทราบแนวทางการผลิตสินค๎าหรือบริการท าให๎ผู๎ผลิตรู๎วําควรผลิตสินค๎าอะไร เป็นจ านวนเทําใด ท าให๎ทราบแนวทางการก าหนดราคาที่เหมาะสม แนวทางการจัดจ าหนําย ท าให๎รู๎วําจะจัดจ าหนํายอยํางไร ชํองทางการจัดจ าหนํายที่เหมาะสมควรใช๎ชํองทางใด ควรสร๎างสิ่งดึงดูดใจในตัวสินค๎าเพ่ือให๎เกิดการซื้ออยํางไร เมื่อไร เวลาใด และการวิจัยผลิตภัณฑ๑ชํวยชี้แนวทางการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงผลิตภัณฑ๑

7. กลยุทธ์ โดยที่ผลิตภัณฑ๑ OTOP มีความหลากหลายตั้งแตํ อาหาร เครื่องดื่ม ผ๎า เครื่องแตํงกาย ของใช๎ ของตกแตํง ของที่ระลึก รวมทั้งสมุนไพรที่ไมํใชํอาหาร ซึ่งรองรับตลาดผู๎บริโภคที่มีความหลากหลายทั้งในเรื่องระดับรายได๎ รสนิยม การก าหนดกลยุทธ๑ภายใต๎การพัฒนาผลิตภัณฑ๑ OTOP จึงได๎มีแนวคิดการก าหนดกลยุทธ๑ตามการแบํงสํวนตลาด (Segment) โดยใช๎หลักความสัมพันธ๑ระหวํางผลิตภัณฑ๑กับตลาด (Product – Market Strategic) ซึ่งเป็นการพัฒนาผลิตภัณฑ๑เฉพาะอยํางส าหรับการขายในแตํละสํวนของตลาดที่แบํงไว๎ เนื่องจากลูกค๎าแตํละสํวนหรือแตํละกลุํมมีความต๎องการที่แตกตํางกัน เพ่ือให๎ได๎ผลิตภัณฑ๑ OTOP ที่ตรงกับความต๎องการของตลาดมากที่สุด การก าหนดกลยุทธ์ของแต่ละส่วนตลาด (Segment) ๑) ผลิตภัณฑ์ OTOP Quadrant A หรือ “กลุ่มดาวเด่น”...สู่สากล (Product Differentiation) ได๎แกํ ผลิตภัณฑ๑ OTOP ที่มีคุณภาพสูง มีความสามารถในการผลิตได๎เป็นจ านวนมาก และตํอเนื่อง มีตลาดจ าหนํายได๎ทั้งในประเทศและตํางประเทศ ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Premium เน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่สากล และการสร้างแบรนด์


กลยุทธ์ Quadrant A “กลุ่มดาวเด่น”...สู่สากล (Product Differentiation)

การพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่สากล และการสร้างแบรนด์ ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น าผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- พัฒนามาตรฐานสูํผลิตภัณฑ๑ OTOP สูํระดับสากล - สํงเสริมการใช๎ IT มาใช๎ในกระบวนการผลิต และสร๎างสรรค๑นวัตกรรม - สร๎างผู๎น านักธุรกิจ (MR.OTOP) - ยกระดับการบริหารธุรกิจให๎เป็นสากล - พัฒนาผู๎ประกอบการที่เป็นนิติบุคคลให๎เข๎าสูํตลาดหลักทรัพย๑ MAI

การส่งเสริมการสร้างแบรนด์เพื่ อ เพิ่ มคุณค่ า และ มูลค่ าผลิตภัณฑ์

- ก าหนด Positioning ของผลิตภัณฑ๑ และสร๎างจุดขายที่เป็นอัตลักษณ๑ - พัฒนาระบบพี่เลี้ยงการพัฒนาการพัฒนาแบรนด๑ - สํงเสริมการจดทะเบียนสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ๑ (IP) และ การบริหารสิทธิบัตรของ Brand



กลยุทธ์ Quadrant A “กลุ่มดาวเด่น”...สู่สากล (Product Differentiation)

การพัฒนาผลิตภัณฑ์สู่สากล และการสร้างแบรนด์ การส่งเสริมการสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ

- สํงเสริมการรวมกลุํมเครือขํายผู๎ประกอบการเพ่ือรองรับค าสั่งซื้อ - พัฒนาผู๎น าเครือขํายผู๎ประกอบการ - เชื่อมโยงสมาคมการค๎า สถาบันการศึกษาในท๎องถิ่นเพ่ือพัฒนาตลาด และผลิตภัณฑ๑


- เชื่อมโยงการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑กับสมาคม ห๎างร๎านค๎าปลีกสมัยใหมํ - ขายตลาดสูํอาเซียนและประเทศคํูค๎าใหมํ - สํงเสริมการเพ่ิมชํองทางการจ าหนํายผํานสื่ออิเล็กทรอนิกส๑ สื่อสังคม ออนไลน๑ตํางๆ เชํน facebook LINE Instragram - ใช๎ EXIM BANK สนับสนุนการสํงออก - รํวมกับบริษัทห๎างร๎านรายใหญํในการจัดแสดงสินค๎าในตํางประเทศ


- สํงเสริมสนับสนุนการวิจัย (R&D) เพ่ือการพัฒนาคุณภาพวัตถุดิบ / ผลิตภัณฑ๑ /กระบวนการผลิตให๎ได๎มาตรฐานสากล - สํงเสริมงานวิจัยตลาดเปูาหมาย

2) ผลิตภัณฑ์ OTOP Quadrant B หรือ “กลุ่มเอกลักษณ์” (Differentiation - Focus(Niche)) เป็นผลิตภัณฑ๑ OTOP ในกลุํมอนุรักษ๑สร๎างคุณคํา มีเอกลักษณ๑ มีมูลคําด๎วยเรื่องราวเฉพาะตัว ผลิตภัณฑ๑มีคุณภาพสูง แตํผลิตได๎จ านวนน๎อย ได๎แกํ งานหัตถกรรม ประณีตศิลป์ มีเอกลักษณ๑ของผลิตภัณฑ๑ แตํละชิ้น ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Classic เน้นการเสริมสร้างจุดเด่น การสร้างความแตกต่างที่ตรงใจลูกค้า และการสร้างแบรนด์


กลยุทธ์ Quadrant B “กลุ่มเอกลักษณ์” (Differentiation – Focus (Niche)) เสริมสร้างจุดเด่น การสร้างความแตกต่างท่ีตรงใจลูกค้า

และการสร้างแบรนด์ ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น าผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- สร๎างเอกลักษณ๑ผลิตภัณฑ๑ เสริมคุณคําและมูลคําด๎วยเรื่องราว ความคิดริเริ่ม สร๎างสรรค๑ และออกแบบการให๎บริการ (Creativity & Service Design) - สร๎างระบบการถํายทอดองค๑ความรู๎ ภูมิปัญญาท๎องถิ่น - พัฒนาระบบ Queuing System ส าหรับผลิตภัณฑ๑บริการ - พัฒนาทักษะฝีมือผู๎ประกอบการรํวมกับศูนย๑ศิลปาชีพ


- ค๎นหาอัตลักษณ๑ สร๎างแบรนด๑ของผลิตภัณฑ๑ - สํงเสริมระบบพ่ีเลี้ยงการสร๎างแบรนด๑ผลิตภัณฑ๑ - สํงเสริมการจดทะเบียนสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ๑ (IP) และสิ่งบํงชี้ ทางภูมิศาสตร๑ (GI)



กลยุทธ์ Quadrant B “กลุ่มเอกลักษณ์” (Differentiation – Focus (Niche)) เสริมสร้างจุดเด่น การสร้างความแตกต่างท่ีตรงใจลูกค้า

และการสร้างแบรนด์ การส่งเสริมการสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ

- สร๎างเครือขํายกับสถาบันการศึกษาในท๎องถิ่นเพ่ือพัฒนาทักษะเชิงลึก ของผู๎ประกอบการ และพัฒนาภูมิปัญญาท๎องถิ่น


- สํงเสริมการจัดนิทรรศการแสดงภูมิปัญญา ผลงานการออกแบบผลิตภัณฑ๑ และผลิตภัณฑ๑เดํน - บูรณาการการตลาดผลิตภัณฑ๑ OTOP รํวมกับการพัฒนาด๎านอ่ืน ๆ เชํน การทํองเที่ยว อุตสาหกรรมภาพยนตร๑ ระบบการขนสํงสาธารณะ - เชื่อมโยงการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑กับสมาคม ห๎างร๎านค๎าปลีกสมัยใหมํ - สํงเสริมการเพ่ิมชํองทางการจ าหนํายผํานสื่ออิเล็กทรอนิกส๑ สื่อสังคมออนไลน๑ ตําง ๆ เชํน facebook LINE Instragram


- สํงเสริมการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ๑ (R&D) การศึกษาเพ่ือสนับสนุน องค๑ความรู๎ ภูมิปัญญาท๎องถิ่น - สํงเสริมการวิจัยตลาดกลุํมเฉพาะ (Niche)

3) ผลิตภัณฑ์ OTOP Quadrant C หรือ “กลุ่มพัฒนา”...เข้าสู่ตลาดแข่งขัน ได๎แกํ ผลิตภัณฑ๑ที่มีคุณภาพระดับพ้ืนฐานตามที่กฎหมายก าหนด หรือมาตรฐานอ่ืนๆ เชํน มอก. อย. เป็นต๎น มีตลาดจ าหนํายทั้งในและนอกชุมชน ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Standard เน้นการเพิ่มผลผลิต ประสิทธิภาพ ยกระดับมาตรฐาน และขยายตลาด


กลยุทธ์ Quadrant C “กลุ่มพัฒนา”...เข้าสู่ตลาดแข่งขัน (Cost Leadership (Mass))

การเพิ่มผลผลิต ประสิทธิภาพ ยกระดับมาตรฐาน และขยายตลาด

ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น าผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- สร๎างความหลากหลายของผลิตภัณฑ๑ - ผลักดันผลิตภัณฑ๑ OTOP สูํกระบวนการรับรองมาตรฐาน - พัฒนาทักษะฝีมือแรงงานผู๎ผลิต ผู๎ประกอบการ ให๎ผลิตได๎ตามมาตรฐาน - สํงเสริมให๎ความรู๎การบริหารธุรกิจสมัยใหมํ - สํงเสริมการใช๎เทคโนโลยีในการประกอบธุรกิจ


- สํงเสริมการพัฒนาแบรนด๑สินค๎าของผู๎ประกอบการที่มีศักยภาพ


- เพ่ิมความสามารถรองรับค าสั่งซื้อ โดยสํงเสริมการรวมกลุํมเครือขําย การผลิตของผู๎ประกอบการในท๎องถิ่นกับกลุํม A - สํงเสริมการพัฒนาผู๎น าเครือขําย - ประสานความรํวมมือกับสถาบันเฉพาะทางสนับสนุนการพัฒนาเครือขําย OTOP



กลยุทธ์ Quadrant C “กลุ่มพัฒนา”...เข้าสู่ตลาดแข่งขัน (Cost Leadership (Mass))

การเพิ่มผลผลิต ประสิทธิภาพ ยกระดับมาตรฐาน และขยายตลาด


- สํงเสริมการขยายตลาดในท๎องถิ่น - สนับสนุนให๎ผู๎ผลิตผู๎ประกอบการไดเ๎ข๎ารํวมงานแสดงสินค๎าระดับประเทศ - สนับสนุนการจับคูํธุรกิจกับผู๎ผลิตรายใหญํที่มี Brand ของตน - สํงเสริมการเพ่ิมชํองทางการตลาดผํานห๎างค๎าปลีกสมัยใหมํ


- สํงเสริมการเพ่ิมผลผลิต - ลดต๎นทุน โดยใช๎เทคโนโลยีสมัยใหมํ โดยการวิจัย และพัฒนา (R&D)

4) ผลิตภัณฑ์ OTOP Quadrant D “กลุ่มปรับตัว”...เข้าสู่ห่วงโซ่การผลิต เป็นผลิตภัณฑ๑ ที่ผลิตงํายไมํซับซ๎อน ผลิตได๎จ านวนน๎อย ยังไมํได๎รับการรับรองมาตรฐาน และมีความต๎องการในการพัฒนาศักยภาพในตัวผลิตภัณฑ๑ เพ่ือเข๎าสูํการรับรองมาตรฐาน ก าหนดเครื่องหมายผลิตภัณฑ๑ Rising Star เน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์และทักษะ รวมทั้งขยายตลาดและค้นหาความเก่งของผลิตภัณฑ์


กลยุทธ์ Quadrant D “กลุ่มปรับตัว”...เข้าสู่ห่วงโซ่การผลิต

Cost-Focus (Mass Customization) พัฒนาผลิตภัณฑ์และทักษะ+ขยายตลาด+ค้นหาความเก่ง

ก า ร ส่ ง เ ส ริ ม ก า ร พั ฒ น าผลิตภัณฑ์และผู้ประกอบการ

- พัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ๑ให๎พร๎อมเข๎าสูํกระบวนการรับรองมาตรฐาน - สํงเสริมให๎ความรู๎เกี่ยวกับผลิตภัณฑ๑และตลาด - พัฒนาทักษะฝีมือเพ่ิมทางเลือกด๎วยอาชีพเสริม - พัฒนาระบบพ่ีเลี้ยง วินิจฉัย/วิเคราะห๑ศักยภาพในการด าเนินธุรกิจ เพ่ือเข๎าสูํ กระบวนการพัฒนา


- ระยะเริ่มต๎น ยังไมํเน๎นการสร๎างแบรนด๑


- สร๎าง OTOP Support Center เพ่ือเชื่อมโยงกับเครือขํายการผลิตของ ผู๎ผลิต OEM


- สํงเสริมการเข๎าสูํหํวงโซํการผลิตของผู๎รับจ๎างผลิต (OEM) โดยการเป็นผู๎รับ ชํวงการผลิต - สนับสนุนการเข๎ารํวมงานแสดงสินค๎าในท๎องถิ่น - พัฒนาชํองทางจัดจ าหนํายสินค๎าในท๎องถิ่น


- ระยะเริ่มต๎นไมํเน๎นการวิจัยตลาด


8. การติดตามประเมินผลการด าเนินโครงการ 8.1 ตัวช้ีวัดความส าเร็จ เนื่องจากการโครงการหนึ่ งต าบล หนึ่ งผลิตภัณฑ๑ จัดตั้ ง เ พ่ือสํงเสริมสนับสนุนกระบวนการพัฒนาท๎องถิ่น สร๎างชุมชนที่เข๎มแข็งพ่ึงตนเองได๎ ให๎ประชาชนมีสํวนรํวมในการสร๎างงาน สร๎างรายได๎ ด๎วยการน าทรัพยากร ภูมิปัญญาในท๎องถิ่นมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ๑และบริการที่มีจุดเดํนและมูลคําเพ่ิมเป็นที่ต๎องการของตลาดทั้งในและตํางประเทศ สอดคล๎องกับวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของท๎องถิ่น โดยรัฐพร๎อมที่จะเข๎าชํวยเหลือในด๎านความรู๎สมัยใหมํ และการบริหารจัดการเพ่ือเชื่อมโยงผลิตภัณฑ๑จากชุมชนสูํตลาดทั้งในประเทศและตํางประเทศด๎วยระบบร๎านค๎าเครือขํายและอินเทอร๑เน็ต การประเมินความส าเร็จของการขับเคลื่อนโครงการฯ ในภาพรวมจึงเห็นควรพิจารณาจากผลลัพธ๑ที่เกิดขึ้น ซึ่งได๎ก าหนดตัวชี้วัดของแผนปฏิบัติการขับเคลื่อนโครงการหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ ดังนี้ 7.1.1 ตัวชี้วัดที่ 1 : มูลคําการจ าหนํายผลิตภัณฑ๑ OTOP ทั้งประเทศเพ่ิมขึ้นไมํน๎อยกวําร๎อยละ 7 ตํอปี เมื่อเทียบกับปีที่ผํานมา 7.1.2 ตัวชี้วัดที่ 2 : จ านวนผลิตภัณฑ๑ OTOP ได๎รับการยกระดับดาวสูงขึ้นไมํน๎อยกวําร๎อยละ 25 ตํอปี เมื่อเทียบกับปีที่ผํานมา หมายเหตุ : ใช๎ข๎อมูลผลส าเร็จตามตัวชี้วัดจากกรมการพัฒนาชุมชน

8.2 ระยะเวลาการติดตามประเมินผล ทุก 12 เดือน


บรรณานุกรม 1. บริษัท อินโฟซิสเทค จ ากัด (Info Systech Co., Ltd) (2558) ประวัติความเป็นมาผลิตภัณฑ๑ OTOP ได๎จาก http://www.thaitambon.com/otop/info/Inf01A.htm 2. กรมการพัฒนาชุมชน (2559) การแบํงประเภทผลิตภัณฑ๑โอทอป แนวทางและหลักเกณฑ๑การคัดสรรสุด ยอดหนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ๑ไทย ปี พ.ศ. 2559(OTOP Product Champion: OPC)

ได๎จาก https://files.info.go.th/OPDC/Uploads/cguide_ex_form/.../1436283847 3. ธันยมัย เจียรกุล (2557) บทความ “ปัญหาและแนวทางการปรับตัวของ OTOP เพ่ือพร๎อมรับการเปิด

AEC” วารสารนักบริหาร Executive Journal ปีทื่ 34 ฉบับที่ 1 มกราคม – มิถุนายน 2557 เลขหน๎า : 177-191 ได๎จาก https://www.tci-thaijo.org/index.php/executivejournal/

4. U.S. Mission to Asean (USASEAN) (2561) จ านวนประชากรอาเซียน ได๎จากhttps://www.wegointer.com/2018/07/total-asean-populations/

5. https:// www.เกร็ดความรู๎.net 6. ฉกาจ ชลายุทธ (2017) สรุป 10 เทรนด๑ที่นักการตลาดควรรู๎ในปีนี้ แตํมีอิทธิพลในปี 2018 ได๎จาก

https://brandinside.asia/10-trends-digital-marketing-2018/ 7. modal (2554) เรื่อง market-segmentation ได๎จาก

http://marketingthai.blogspot.com/2011/04/.html ๘. ประสิทธิชัย นรากรณ์ (๒๕๕๖) องค์ประกอบของผลิตภัณฑ์ GAP Model ได้จาก

http://prasittichaidba4.blogspot.com/2013/03/blog-post_23.html ๙. กระทรวงอุตสาหกรรม (๒๕๕๙) คลังความรู้ ความส าคัญของ Brand ได้จาก

http://www.industry.go.th/industry/index.php/th/knowledge/item/10602-brand ๑๐. CEO INSIDER (๒๐๑๗) Branding : แบรนด์ดิ้ง คืออะไร? ได้จาก https://www.ceoblog.co/what-is-

branding/ ๑๑. ธวัชชัย สุวรรณสาร (๒๐๑๓) พันธมิตรทางการตลาด กลยุทธ์การตลาดยุคใหม่ที่ไม่ควร

มองข้าม ได้จาก http://www.coachtawatchai.org/2013/08/blog-post_29.html ๑๒. พันธ๑รบ ราชพงศา (๒๐๑๔)การวิจัยและพัฒนา : กุญแจแหํงความก๎าวหน๎าในอาเซียน สถาบันระหวําง

ประเทศเพ่ือการค๎าและการพัฒนา (ITD) ได๎จาก http://www.itd.or.th/th/ ๑๓. ความหมายและความส าคัญของการวิจัยทางการตลาด ได๎จาก

http://www.stou.ac.th/stouonline/lom/data/sms/market/Unit2/Subm2/U221-1.htm

http://prasittichaidba4.blogspot.com/

ฝ่ายเลขานุการ คณะกรรมการอ านวยการหนึ่งต าบล หนึ่งผลติภัณฑ์ แห่งชาติ

Documents