Embed Size (px)
Citation preview
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
Koha për zgjidhje: 240 minuta
Gusht, 2011
© ДИЦ 2011
NGJITE KËTU
SHIFRA E KANDIDATIT
Shkruajkëtu:
Shifra e vlerësuesit TË PARË
NGJITE KËTU
Shifra e vlerësuesit TË DYTË
QE
ND
RA
SH
TE
TË
RO
RE
E P
RO
VIM
EV
E
GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI
MA
TU
RA
SH
TE
TË
RO
RE
UDHËZIM PËR KANDIDATIN
Lexoje me kujdes udhëzimin! Mos lër asgjë pa lexuar!Ngjite njërën shifër në vendin e caktuar të testit („Shifra e kandidatit“), kurse shifrën tjetër në vendin ecaktuar në listën e përgjigjeve. Mos i shfleto faqet dhe mos fillo t'i zgjidhësh detyrat pa të dhënë leje mbikëqyrësi.Testi përmban detyra.Detyrave duhet t'u përgjigjesh në këtë mënyrë:- duke rrethuar shkronjën para përgjigjes së saktë;- duke plotësuar fjalinë me përgjigjet e ofruara;- duke shkëputur pjesë (fjalë, grup fjalësh, fjali ose pasuse nga tekstet e dhëna) etj.Gjatë dhënies së përgjigjeve duhet të kesh kujdes për mënyrën e të shprehurit dhe për zbatimin e nor-mave drejtshkrimore. Shkruaj lexueshëm. Përgjigjet që nuk lexohen, shkarravitjet ose të rrethuarit emë shumë varianteve vlerësohen me zero (0) pikë.Si në test, ashtu edhe në listën e përgjigjeve, shkruaj me stilolaps. Përgjigjet dhe detyrat e shkru-ara me laps, vlerësohen me zero pikë. Pranë çdo pyetjeje dhe detyre janë dhënë pikat për përgji -gjen e saktë.Rreptësisht ndalohet kopjimi. Të gjitha tekstet identike ose të ngjashme si dhe tekstet e shkruara medorëshkrime të ndryshme vlerësohen me (0) pikë.Për pjesën Të shkruarit është paraparë të shkruash një tekst në temë sipas dëshirës tënde.Mbikëqyrësi do të japë një listë plotësuese ku janë të shënuara temat e propozuara dhe udhëzimetsipas të cilave duhet të shkruash.Së pari zgjidhen detyrat në test. Pasi t’u përgjigjesh pyetjeve në test, përgjigjet e detyrave barti në listëne përgjigjeve, sipas udhëzimit për plotësim të dhënë në të.Të urojmë sukses!
MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËROREMATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURASHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE MATURA SHTETËRORE
020202113 1
FAQE E ZBRAZËT
020202114 1
1 Lexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
Kur e vunë kufomën në karrocën e të vdekurve, erdhën dy karroca me emblema, po bosh,ajo e kontit Dë Resto dhe ajo e baronit Dë Nysingen, dhe e përcollën të vdekurin gjer në varr e -zat Perë-Lashezë. Më ora gjashtë, trupi i xha Goriot u zbrit në varr, rrotull ishin karrocierët e tëbijave, po dhe ata u zhdukën menjëherë bashkë me priftërinjtë, me të mbaruar lutja e shkurtërqë u këndua për babëlokun me të hollat e studentit. Si hodhën ca lopata dhe mbi tabutin për tambuluar, të dy varrmihësit u ngritën dhe njëri syresh i kërkoi Rastinjakut bakshishin. Eugjenifuti dorën në xhep, po s’gjeti asnjë dhjetësh; u shtrëngua t’i merrte hua Kristofit njëzet solda.Ky rast që në vetvete s’kishte asnjë rëndësi, e mbushi Rastinjakun me një trishtim të thellë.Kishte zënë të ngrysej, një muzg i lagësht të cingëriste nervat; ai vështroi varrin dhe mbuloi nëtë lotin e fundit të djalërisë, atë lot të shkëputur nga emocionet e shenjta të një zemre të kullu-ar, një nga ata lot që, nga toka ku bien, çohen gjer në kup të qiellit. Kryqëzoi duart dhe soditiretë; tek e pa kështu, Kristofi iku dhe e la.
Rastinjaku mbeti vetëm; bëri disa hapa në të përpjetën e varrezave dhe pa Parisin, qëgjarpëronte nga të dyja anët e lumit Senë, ku zunë të llamburisnin dritat. Sytë e tij u mbërthyenme lakmi në mes të shtyllës së sheshit Vandomë dhe kubesë së Shtëpisë së Invalidëve, atje kujetonte ajo shoqëri e lartë e Parisit, objekti i synimeve të tij. Eugjeni i hodhi asaj koshereje qëzukaste një vështrim, si t’i thithte që më parë mjaltin, e tha këto fjalë:
- Tani të shohim se kush do të fitojë; unë apo ti:
dhe, duke i hedhur sfidën kësaj shoqërie, ai shkoi për drekë te zonja Dë Nysingen.
Sashë, shtator 1834
„Xha Gorio” Honore dë Balzak
020202115 1
(1.1) Paragrafi i parë i fragmentit të dhënë është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. monolog
B. dialog
C. përshkrim
(1.2) Tema e këtij fragmenti është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. transformimi moral i Rastinjakut
B. dëshpërimi i vajzave të xha Gorios
C. jeta e shoqërisë së lartë
(1.3) Ndjenja dominuese që e kaplon Rastinjakun është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. boshllëku
B. nostalgjia
C. pikëllimi
(1.4) Ngjarja e veprës ndodh në:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Lion
B. Paris
C. Marsej
(1.5) Kjo vepër i takon:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Romantizmit
B. Realizmit
C. Klasicizmit
(1.6) Çfarë pasqyron cikli i romaneve „Komedia njerëzore”? (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Shoqërinë franceze
B. Ndikimin e religjionit mbi shoqërinë
C. Fatin e njerëzve të shtresës së ulët
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
020202116 1
2 Lexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
(Kënga e lamtumirës)
...„Ti pazh’ i vogël, pa m’u qas!
Pse qan e po vajton?Mos të tremb deti me tallaz,
a sqota të tmerron?Pa fshiji lotët; anija jonë
e shpejtë është dhe e fortë:nuk ka skifter që fluturon më shpejt e më gazplotë”.
„Le të kanosen erë e det, nuk trembem nga asnjë shqotë
po zoti Çajld, mos u çuditqë po më rrjedhin lotë;
prej babës e prej nënës ik,u ndava prej shtëpisë;
tani s’më mbetet asnjë mik, veç teje e Perëndisë.
...
Në botë mbeta fill i mjerë, Në detin pa kufi;
Përse të qaj pra për të tjerë Për mua s’qau njeri.
Do t’angullijë ndoshta sot im qen gjersa të gjejë
ushqim nga ndonjë tjetër zot;n’u kthefsha do më shqejë.
pra merrmë, o lundër, dhe vraponë detin plot buçim;
dhe shpjermë në çdo vend që do, veç jo në vendin tim!
Të falem det i kaltr’i zi!dhe kur të shkel i lirë
në dhe, të falem, shkretëti!Atdhe, natën e mirë!
„Çajld Harold” - Xhorxh Gordon Bajron
020202117 1
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
(2.1) Pse bashkudhëtari „pazh’ i vogël”, të cilit i drejtohet Çajld Haroldi, ndjen pikëllim?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(2.2) Cila figurë stilistike është përdorur në vargun e parë të strofës së tretë: Në botë mbeta fill i mjerë!?
_____________________________________________________________________
(2.3) Cila karakteristikë e epokës mund të përcaktohet përmes vargjeve: pra merrmë, o lundër, dhe vraponë detin plot buçim;dhe shpjermë në çdo vend që do,veç jo në vendin tim! ?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(2.4) Çfarë ndjenje shpreh subjekti me vargjet:Në botë mbeta fill i mjerë,Në detin pa kufi;Përse të qaj pra për të tjerëPër mua s’qau njeri. ?
_____________________________________________________________________
(2.5) Cilës gjini letrare i takon vepra „Çajld Harold”?
_____________________________________________________________________
(2.6) Cilit drejtim letrar i takon vepra „Çajld Harold”?
_____________________________________________________________________
020202118 1
3 Lexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
Apostulli i Qytetërisë (fragment)
Në këto e sipër, shtypi i Suedisë nisi të botojë lajme për disa ndryshime që po bëheshin nëShqipëri: Kongresi i Lushnjës dhe ca më vonë Kryengritja e Vlorës, u dukën si shenja jete dhefuqi morale nga ana e popullit shqiptar. Dr. Gjilpëra i vazhdonte me interes zhvillimet. Kish pa -sur kurdoherë një ndjenjë kurioziteti për Shqipërinë. Patriot, në kuptimin e ngushtë të fjalës,nuk ish. Mendonte si Sokrati, i cili thosh se nuk ish as athenian as grek, po „qytetar i botës”,men donte si i urti i kohërave moderne, Gëte, i cili refuzoi të marrë pjesë në lëvizjen patriotiketë Gjermanisë kundër Napoleonit, se edhe Gëtja e quante veten një „qytetar të botës” si Sokrati.Bota është atdheu i madh i çdo njeriu të kuptuar. Po nga ana tjetër, si mund të ketë përparim,s’mund të zhvillohet njerëzia, po të mos ndahet puna? Si mund të lulëzojë sheshi i atdheut tëpërbashkët që është bota, në qoftë se njerëzit nuk grupohen në një mënyrë a në një tjetër, për tëlë ru ar çdo grup një copë të dheut? Dhe ku ka grupim më pas natyrës se sa grupimi i njerëzveqë flasin një gjuhë dhe kanë rrojtur brez pas brezi bashkë në një qoshe të botës? Sokrati dheGëtja ishin qytetarë të botës, jo njëri grek dhe tjetri gjerman; megjithatë, Sokrati nuk shkoi nëSuze të Persisë ose Memfis të Egjiptit, për të dhënë mësimet e tij, po mbeti në Athinë; Gëtjanuk u ven dos në Paris a në Romë për të zhvilluar mendimet e tija, po qëndroi në Weimar. Ashtuedhe kë ta të dy kozmopolitë të lartë kanë pasur njëfarë patriotizma, po në një kuptim të gjerë,fare të ndryshme nga patriotizma e ngushtë dhe urrejtëse e një Demosteni ose e një Bismarku.Dr. Gjil përa, në orë të çajit, kur avulli aromatik që ngrihet nga filxhani merr fantazinë e njeri-ut dhe e shpie në kujtime të largme, ëndërronte shpesh për Shqipërinë.
Faik Konica, Doktor Gjilpëra
020202119 1
(3.1) Në fragmentin që keni pranë, autori si ide kryesore ka:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. luftën e brendshme të intelektualit shqiptar për atdheun e vet
B. mësimet e Sokratit në Athinë për filozofinë e jetës
C. veprimtarinë e Gëtes në Vajmar për zhvillimin e mendimeve të tij
(3.2) Heroi i kryeveprës së F. Konicës - Dr. Gjilpëra, zhvillimet në Shqipëri:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. i shpërfillte pa ndonjë interes
B. i ndiqte me interes të veçantë
C. i anashkalonte me vetëdije
(3.3) Dr. Gjilpëra i çmon lartë „qytetarët e botës”, Sokratin e Gëten, dhedëshiron t’u ngjajë atyre: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. ngase ishin njerëz me famë botërore
B. ngase i çmonte idetë filozofike të tyre
C. ngase jetuan dhe vepruan në vendet e veta
(3.4) Dr. Gjilpërën e shtyn të kthehet në atdhe:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dëshira për t’u afirmuar në rrethin e të afërmve
B. bukuria piktoreske e vendit të tij
C. ëndrra e madhe për një Shqipëri të përparuar
(3.5) Kryevepra e F. Konicës përmban elemente: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. fantastike
B. autobiografike
C. aventuristike
(3.6) Dr. Gjilpëra dilemat e tij për të dalë nga jeta personale dhe për të vepruarnë jetën kolektive, i shpreh me një gjuhë: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. historike
B. filozofike
C. eseistike
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202021110 1
4 Lexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
Fjalët e qiririt
Në mest tuaj kam qëndruar E jam duke përvëluar, Që t’u ap pakëzë dritë, Natënë t’ua bënj dritë.Do të tretem të kullohem,Të digjem, të përvëlohem,Që t’u ndrinj mirë e të shihni, Njëri-tjetrin të njihni.Për ju do të rri të tretem, Asnjë çikë të mos mbetem, Të digjem e të qanj me lot,Se dëshirën s’e duronj dot.Unë zjarrit nuk i druhemDhe kurrë s’dua të shuhem,Po të digjem me dëshirë, Sa të mund t’u ndrinj më mirë.Kur më shihni se jam tretur, Mos pandehni se kam vdekur;Jam i gjallë e jam ndë jetë, Jam në dritë të vërtetë,Unë jam në shpirtin tuaj,Mos më kini për të huajM’është falurë durimiAndaj po digjem si trimi, Sa ma k’ënda t’u bënj mirë, Të mos mbeti n’errësirë.
Naim Frashëri
0202021111 1
(4.1) Në poezinë Fjalët e qiririt, uni lirik i poetit shkrihet:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. me synimet iluministe
B. me mallin për të kaluarën
C. me unin fetar
(4.2) Në poezinë Fjalët e qiririt, poeti shpreh përpara bashkatdhetarëve, se aipo jepet i tëri pas misionit të madh: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. për të manifestuar synimet romantike
B. për të zgjuar dhe forcuar ndërgjegjen kombëtare
C. për të mbjellë dashurinë ndaj gjuhës
(4.3) Në poezinë Fjalët e qiririt poeti dëshiron:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të tregojë madhështinë e vet në botën e përparuar
B. të manifestojë idetë humane për njerëzimin në përgjithësi
C. t’u prijë shqiptarëve në idealet e tyre të çlirimit e të përparimit
(4.4) Çfarë figure stilistike ka përdorur poeti në vargjet (përsëritje e së njëjtësfjalë)?
Jam i gjallë e jam ndë jetëJam në dritë të vërtetë
(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Aliteracionin
B. Anaforën
C. Antitezën
(4.5) Cila qe tema kryesore që lëvruan shkrimtarët e Rilindjes Kombëtare?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Shoqërore
B. Patriotike
C. Erotike
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202021112 1
5 Lexoje tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!
Ka kohë që s’shihemi dhe ndjejsi të harroj unë dalëngadalsi vdes tek unë kujtimi ytsi vdesin flokët dhe gjithçka.
Tani kërkoj poshtë e lartnjë vend ku ty të të lëshojnjë strofë a notë, a një brilantku të të lë, të puth, të shkoj.
Në s’të pranoftë asnjë varrasnjë mermer, a morg kristalmos duhet vallë prapë të të mbartgjysëm të vdekur, gjysëm të gjallë.
Në s’gjetsha hon ku të të hedhdo gjej një fushë a një lulnajëku butësisht porsi polengjithkund, gjithkund të të shpërndaj.
Të të mashtroj ndoshta kështudhe të të puth të ik pa kthimdhe nuk do dinë as ne askushharim ish ky a s’ish harim.
Poezia „Kristal” I. Kadare
0202021113 1
(5.1) Poezia Kristal bën pjesë në lirikën:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. filozofike
B. e dashurisë
C. e natyrës
(5.2) Prej dashurisë që nuk është më, heroi lirik ndahet me:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dhembje
B. ftohtësi
C. brutalitet
(5.3) Çfarë mesazhi përcjell kjo poezi?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Dashuria shuhet lehtë.
B. Asnjë dashuri nuk humbet.
C. Një dashuri zëvendësohet shpejt.
(5.4) Ismail Kadare njihet si:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Ambasador i kulturës shqiptare
B. Ambasador i shtetasve shqiptarë
C. Ambasador në Francë
(5.5) Ismail Kadare është autor i veprës:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Lëkura e qenitB. Kronikë në gurC. Trëndafili në gotë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
02020211
6 Fjalët: këndoj-vajtoj, blej-shes, verë-dimër, i ri-plak, afër-larg janë: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. antonime
B. sinonime
C. homonime
1 pikë
14 1
7 Fjalët karakteristike që përdoren vetëm në një dialekt e që nuk janë bërë normëletrare quhen:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. profesionalizma
B. dialektizma
C. arkaizma
1 pikë
8 Përcjellorja e foljes këndoj është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. duke kënduar
B. kënduar
C. për të kënduar
1 pikë
9 Në fjalinë: Ka njerëz që vuajnë për kafshatën e gojës, fjala për kafshatën është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. kundrinë e zhdrejtë pa parafjalë
B. kundrinë e drejtë
C. kundrinë e zhdrejtë me parafjalë
1 pikë
10 Në fjalinë: Natën vazhdoi të presë hekurat me guxim, folja të presë është nëmënyrën: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. dëftore
B. lidhore
C. dëshirore
1 pikë
0202021115 1
12 Ndajfolje është fjala:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. i mirë
B. të mirë
C. mirë
1 pikë
11 Si folje ndihmëse shërbejnë foljet: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. mund, duhet
B. kam, jam
C. filloj, nis
1 pikë
13 Cila fjali është e përbërë?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Një qen i zi, qen stani, m’u vërsul te këmbët.
B. Agimi u ngrit, u la e u rrua.
C. Dyshemeja me pllaka shkëlqente nga pastërtia.
1 pikë
14 Fjalë të pandryshueshme janë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. parafjalët
B. foljet
C. emrat
1 pikë
15 Në shkallën sipërore mbiemri e re është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. më e re
B. e re
C. shumë e re
1 pikë
0202021116 1
16 Fjalia: Kur të vijë pranvera, do të shkojmë në shëtitjen e planifikuar është fjali epërbërë me nënrenditje:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. qëllimore
B. kohore
C. lejore
1 pikë
17 Togfjalëshi është shkruar drejt në shembullin:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Fakulteti i filologjisë
B. fakulteti i filologjisë
C. Fakulteti i Filologjisë
1 pikë
18 Në fjalinë: Nxënësit shkojnë në shkollë çdo ditë për të mësuar, rrethanor i qëlli -mit është:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. për të mësuar
B. në shkollë
C. çdo ditë
1 pikë
19 Gjuha standarde shqipe është formuar:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. vetëm mbi bazën e gegërishtes
B. vetëm mbi bazën e toskërishtes
C. mbi bazën e të dy dialekteve
1 pikë
20 Emri laps i takon lakimit:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të parë
B. të dytë
C. të tretë
1 pikë
0202021117 1
21 Mbikëqyrësi do të të japë një fletë plotësuese, në të cilën janë dhënë dy tema.Zgjedh vetëm një temë dhe:
- Shkruaj një tekst prej 350 deri 500 fjalë.
- Respektoji rregullat e formës së kompozicionit (pjesa hyrëse, pjesa krye-sore, shtjellimi i çështjes/temës dhe përfundimi).
- Respektoji rregullat e gjuhës standarde (letrare).
- Mendimet shprehi qartë e në mënyrë të lidhur, përdor fakte dhe argumente.
- Përdor leksik dhe stil përkatës në përputhje me llojin e tekstit që e shkruan.
13 pikë
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202021118 1
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202021119 1
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202021120 1
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Ü
0202021121 1
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Përmbajtja
1 2
Kompozicioni i tekstit
1 2
Gjuhë
1 2
0202021122 1
22 Lexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
TË GJITHA MREKULLITË E BOTËS
Mrekullitë e botës - ç’janë këto? Për këtë shprehje, nuk ka një sqarim të vetëm.Të gjitha definicionet ndërlidhen me listën e shtatë mrekullive të botës që i takojnë periudh -
ës antike. Lista e parë e mrekullive të botës buron prej grekëve. Në të janë përfshirë piramidate Gizës, kopshtet e varura të Babilonisë, Tempulli i Artemidës në Hefes, Mauzoleu në Hali -karnas, Kolosi i Rodosit, Farosi i Aleksandrisë dhe statuja e Zeusit në Olimp që është vepër eskulptorit antik Fidias.
Këso listash me mrekulli të botës janë hartuar gjithmonë gjatë historisë. Për shembull, nëvitin 448 të epokës sonë një listë e tillë u hartua edhe në Romën e lashtë. Në të përmendenkanalizimet, akueduktët, Koloseumi, Odeoni, Forumi i Trajanit, etj.
Pas zbulimeve teknike, horizontet e evropianëve filluan të zgjerohen. Por, vetëm nëshekullin XVIII u hartua lista e parë „gjithëpërfshirëse” e mrekullive të botës. Në to u përfsh-inë Kulla prej porcelani në Nanking, Muri kinez, Shën Sofia (Aja Sofia) në Stamboll, Pirgu ipjerrët në Pizë, Katakombet në Aleksandri, Koloseumi në Romë etj.
Me zhvillimin e mjeteve të qarkullimit si dhe të publicistikës, njerëzimi i zgjeroi edhe hor-izontet e veta.
Rrjedhimisht, numri i mrekullive të botës shtohej vazhdimisht. Ernest fon Hesevarteg, nëfillim të shekullit XX nisi të vizitojë vende të ndryshime të botës. Brenda një periudhe prej 30vjetësh, në vende të ndryshme të botës, ai arriti të përshkruajë rreth 700 mrekulli botërore, nëvend të shtatë mrekullive antike.
Kuptohet, edhe ne sot do të mund të kufizoheshim në numrin historik 7 - të mrekullive tëbotës, siç ka vepruar njëherë revista gjermane „Die Welt” gjatë një ankete (pyetësori). Me këtërast u paraqit një listë me mrekullitë e sotme të botës: Shën Sofia, Ura Golden Gate në San-Francisko, Akropoli në Athinë, Kulla e Ajfelit na Paris, Muri kinez, Brazilia (Metropol i Bra zi -lit) dhe Taxh Mahalli në Agrë. Shtrohet pyetja: a thua vallë një kufizim i këtillë që nuk mundtë arsyetohet, nuk jep një pasqyrë të gabuar për veprat skulpturore dhe arkitekturore monumen-tale të botës? Kohët e fundit, botohen libra që përfshijnë në faqet e veta objektet dhe vepratartisti ke më monumentale në botë. Në librin me titull „Të gjitha mrekullitë e botës” janë përf -shi rë në mënyrë përzgjedhëse 60 mrekullitë më të bukura, më grandioze dhe më të çuditshmetë botës. Përzgjedhjen e këtyre objekteve, përkatësisht veprave monumentale e kanë bërë eks -per tët të cilët janë njohës të shumë vendeve të botës, duke zbatuar gjatë përzgjedhjes kriteretejet të ashpra. Kështu u krijua panorama aktuale e mrekullive botërore, duke filluar prej pira -midave të Egjiptit e deri te metropoli i Brazilit - Brazilia, prej Mahupikçus e deri te ujëvarat eNia garës dhe prej Taxh Mahallit deri te Kejp Kenedi. Kuptohet, kjo përzgjedhje e mrekullivetë botës së sotme nuk mund të konsiderohet plotësisht objektive.
Supozohet se listën e parë të mrekullive të botës e ka hartuar poeti grek Antipatros ngaSidoni, midis viteve 150 dhe 120 p.e.s. Edhe pse zgjedhës i të shtatë mrekullive të botës antikeish te një grek, vetëm një prej tyre ndodhet në truallin kontinental të Greqisë së sotme: Statujae Zeusit që është vepër e Fidias. Tri vepra të jashtëzakonshme janë nga Azia e Vogël: Kolosi iRodosit, Tem pulli i Artemidës në Hefes dhe Mauzoleu në Halikarnas. Një udhëtim pak më i gjatëna shpie drejt piramidave të Gizës. Është për t’u habitur fakti që Antipatrosi në grupin e shtatëmrekullive nuk e ka përfshirë Akropolin e Athinës. Në këtë grup mrekullish të botës ai nuk ekishte përfshirë as Kullën e Babilonisë, mbase ka qenë e shka tërruar.
Oćpa enciklopedija Jugoslovenskog leksikogravskog zavoda, Botimi i tretë, në tetë vëllime, Zagreb, 1977
0202021123 1
(22.1) Lista e parë e mrekullive të botës buron prej:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. babilonasve
B. grekëve antik
C. romakëve
(22.2) Në listën e mrekullive të botës të hartuar në Romë në vitin 448 të erëssonë janë përfshirë: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Muri kinez, piramidat e Egjiptit dhe kopshtet e varura të Babilonisë
B. Farosi i Aleksandrisë, Akropoli i Athinës etj.
C. Kanalizimet, akueduktët, Koloseumi, Odeoni, Forumi i Trajanit, etj.
(22.3) Zhvillimi i qarkullimit rrugor, detar etj., si dhe zhvillimi i publicistikësmundësuan që njeriu të vizitojë shumë vende dhe rajone të botës. Kjo ndikoi që numri i mrekullive të botës:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. të kufizohet në shtatë mrekulli monumentale
B. të reduktohet në më pak se shtatë mrekulli
C. të shtohet në mënyrë të shumëfishtë
(22.4) Revista gjermane „Die Welt” gjatë anketës (pyetësorit) që ka zbatuar: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. është kufizuar në numrin historik - shtatë mrekulli të botës
B. e ka zgjeruar numrin e shtatë mrekullive
C. ka përfshirë më pak se shtatë mrekulli
(22.5) Në librin me titull „Të gjitha mrekullitë e botës” janë përfshirë: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. 7 mrekullitë e botës antike
B. 60 mrekullitë më të bukura, më grandioze dhe më të çuditshme të botës
C. mrekullitë artistike dhe arkitekturore të botës bashkëkohore
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
Ü
0202021124 1
(22.6) Supozohet se listën e parë të mrekullive të botës e ka hartuar poeti grekAntipatros nga Sidoni, midis viteve 150 dhe 120 p.e.s. Në listën e hartuarprej tij, në truallin kontinental grek: (rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. nuk ndodhet asnjë prej këtyre mrekullive
B. ndodhet vetëm një prej këtyre mrekullive
C. ndodhen tre prej këtyre mrekullive
(22.7) Antipatrosi në listën e vet të mrekullive të botës nuk kishte përfshirë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Akropolin e Athinës dhe Kullën e Babilonisë
B. Kolosin e Rodosit
C. Tempullin e Artemidës
(22.8) Ndërtimet monumentale: Kolosi i Rodosit, Tempulli i Artemidës në Hefesdhe Mauzoleu në Halikarnas ndodhen në:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Romën e lashtë
B. Gizë
C. Azinë e Vogël
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202021125 1
23 Lexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
QË VITAMINAT TË MOS HUMBIN NGA VLERA E TYRE
A e dini se çfarë duhet të bëni që t’i merrni vitaminat e asaj që hani, në mënyrë të drejtë dhepa humbur nga vlera e tyre? Nga larja deri te prerja, nga gatimi deri te ruajtja. Ja të gjithapërgjigjet e pyetjeve që ju interesojnë:
- Në qoftë se doni t’i konsumoni vitaminat B dhe C, perimet e freskëta lajini, por mos ilini në ujë.
- Pemët dhe perimet i humbin vitaminat në qoftë se pas prerjes lihen në ujë.
- Përdorni thikë të mprehtë gjatë prerjes së pemëve dhe perimeve të freskëta.
- Në qoftë se pemët dhe perimet nuk planifikoni t’i konsumoni brenda disa ditëve, mëmirë është të blini nga të ngrirat. Përmbajtja e vitaminave e groshës së gjelbër të ngrirëështë më e pasur nga përbërja e groshës që do ta mbani në frigorifer një javë.
- Ruajeni mishin e ngrirë në zero gradë ose, që ta pengoni humbjen e cilësisë dhe shu-mimin e baktereve, menjëherë pas blerjes uleni temperaturën.
- Mos i shkrini perimet e ngrira para se t’i përgatisni.
- Gjethet e brokulit përmbajnë më shumë vitaminë A në krahasim me masën lulore osebishtin.
- Ushqimi i ngrirë, i cili mund të vlojë bashkë me qesen, në krahasim me atë të zakonsh-min, ofron më shumë vitamina dhe prandaj çdo ushqim i ngrirë preferohet më shumë sesa konservat.
- Çeliku që nuk ndryshket dhe qelqi janë enët më të mira për ruajtjen e materieveushqyese gjatë gatimit.
- Koha më e shkurtër e gatimit dhe sasia më e vogël e ujit, e zvogëlojnë humbjen e vita-minave të ushqimit.
- Shpërlajini perimet e konservuara dhe në këtë mënyrë largojeni kripën e tepërt.
- Patatet piqni në furrë ose përvëlojini bashkë me lëvoren.
- Për supë përdoreni ujin në të cilin i keni zier perimet dhe mishin, kurse për reçele, për-doreni shurupin e pemëve.
- Qumështi në ambalazh të qelqtë, në qoftë se nuk ruhet larg nga drita, mund ta humbëriboflavinën, si dhe vitaminat A dhe D. Edhe buka që rri nën ndikimin e dritës, i humbmateriet ushqyese.
http://www.hurriyetaile.com/saglik/vitaminler/vitaminlerin-degerini-kaybetmemek-icin_812.html
Ü
0202021126 1
(23.1) Çfarë ndodh me pemët dhe perimet në qoftë se pas prerjes lihen në ujë?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Pemët dhe primet janë më të pastra.
B. Humben vitaminat.
C. Janë më të shijshme për konsumim.
(23.2) Cila vitaminë përmbahet më shumë në gjethet e brokulit në krahasim memasën lulore ose bishtin?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Vitamina A
B. Vitamina B
C. Vitamina C
(23.3) Cilat enë janë më të mira për ruajtjen e materieve ushqyese gjatë gatimit?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Çeliku që nuk ndryshket dhe qelqi.
B. Enët e plastikës.
C. Enët e porcelanit.
(23.4) Çfarë largohet gjatë shpëlarjes së perimeve të konservuara?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. Kripa e tepërt.
B. Sheqernat e tepërta.
C. Yndyrat.
(23.5) Cilat vitamina i humb qumështi në ambalazh të qelqtë, në qoftë se nukruhet larg nga drita?(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. D dhe C
B. A dhe D
C. C dhe E
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202021127 1
(23.6) Përmbajtja e vitaminave e perimeve të ngrira është më e pasur se eatyre që ruhen:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. në tezga
B. në dollapin e kuzhinës
C. në frigorifer
(23.7) Mishi i ngrirë duhet të ruhet në temperaturë:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. mbi 0 gradë
B. prej 0 gradëve ose nën 0 gradë
C. prej rreth 12 gradë
(23.8) Që të mos humben vitaminat e perimeve, nevojitet:(rrethoje shkronjën para përgjigjes së saktë)
A. kohë më e shkurtër e gatimit dhe sasi më madhe e ujit
B. gatim më i ngadalshëm dhe sasi më e madhe e ujit
C. kohë më e shkurtër e gatimit dhe sasi më vogël e ujit
1 pikë
1 pikë
1 pikë
0202021128 1
24 Lexoje tekstin dhe përgjigju pyetjeve!
KULLA E AJFELIT PUNËSON 500 VETË DHE FITON 1,4 MILIONË EURO
Kulla e Ajfelit, simboli i Parisit dhe shembulli i thjeshtësisë së rafinuar, në figurën e vet ele-gante fsheh një mekanizëm të përbërë. Pompat e bashkuara në mënyrë speciale, ngrohësit dhendriçimi e mbajnë shkëlqimin e jashtëm të damës së çeliktë 119 vjet të vjetër, kurse dhëmbë-zoret e mëdha, rrotat dhe kabllot kërcasin thellë në brendinë e saj, në vendet që asnjë turist nuki sheh. Përkujdesja për përmbajtjen e fshehur të kësaj përmendoreje është e mundimshme dheshpesh herë një punë e rrezikshme që e mban kullën në shfaqjen e saj më të mirë të kartolinave,thuhet në shkrimin që këto ditë e botoi Agjencia DPA. Më shumë se 500 njerëz, prej farkëtarëvedhe hidraulikëve deri te rojtarët dhe kuzhinierët, punojnë në strukturën e hekurt.
- Një fshat i tërë është këtu, është plot jetë - thotë Iv Kamera, drejtor teknik i kompanisë qëe udhëheq kullën. Në bodrumet e gjerë ndër këmbët e kullës gjenden motorët hidraulikë që ivënë në lëvizje dy ashensorët e vizitorëve. Zbritja nëpër shkallët spirale, pranë rrotave shumëtë mëdha që ngadalë i mbështjellin kabllot e trashë të çeliktë, i ngjan shkuarjes në piknik të ko -hës së revolucionit industrial. Rezervuari me 4.000 litra ujë, që dikur është nxjerrë me pompënga Sena, ia jep kullës baraspeshën e nevojshme që 18.000 vizitorët e përditshëm të ngjiten nënivelin e dytë të lartë 115 metra. Pjesët e panumërta të motorëve, të cilat vazhdimisht trokasin,kërkojnë lyerje të shpeshtë dhe kontroll të përditshëm. Madje edhe defekti i shkurtër i njërit prejashensorëve mund t’i dyfishojë radhët e vizitorëve.
Qyteti i Parisit është pronari më i madh i Kullës së Ajfelit, e cila ka fituar më shumë se 1,4milionë euro gjatë vitit 2007. Kulla tërheq rreth shtatë milionë vizitorë në vit, që e bën një ngaatraksionet turistike më të mëdha në botë, por edhe cak potencial i terroristëve, si në pjesën edy të të “Supermenit”. - Ajo është simbol, prandaj është edhe cak, por numri i rojtarëve ështësolid - thotë Kamare, duke mos hyrë në detaje rreth sigurimit. Rojtarët, gjithashtu, duhet të kuj -desen edhe për vetëvrasësit, kurse çdo vit mesatarisht ka nga një „kërcyes“. I fundit që ështëhedhur në vdekje ka qenë një burrë në fillim të vitit 2008. Ashensorët për vizitorë të kryeveprëssë Gustav Ajfelit janë vendosur në vitin 1899, 10 vjet pas hapjes së saj. Bashkë me ashensorëtba shkëkohorë që shkojnë deri te platforma në lartësi prej 276 metrave, ngritëset kalojnë nga97.775 kilometra në vit. Vitet e punës së rëndë e kanë marrë hakun, prandaj tani bëhet ndërri-mi i të gjitha pjesëve të njërit prej motorëve hidraulikë.
Kopjet autentike të çdo rrote me dhëmbë, vide ose rrote origjinale janë bërë në farkëtaritënë Francë dhe në Gjermani me çmim prej 20 milionë euro.
Ujërat nëntokësorë çojnë ujë deri te tualetet lart në kullë. Në strukturën e kësaj përmendorejanë instaluar me dhjetëra kilometra gypa hidraulikë, kurse mini-ngrohësit i mbrojnë nga ngri -r ja, prandaj ujë ka edhe kur dimrat janë shumë të ashpër. Ekipi prej 30 fabrikave punon me orartë plotë më shumë se 18 muaj për ta lyer kullën me shtresë të freskët të ngjyrës së saj të njohurtë bronzit. Madje edhe ndërrimi i dritave në Kullën e Ajfelit është një ndërmarrje e vër tetë. Përndërrimin e një nga 360 burimet e dritës nevojitet ekip i alpinistëve me pajisje të plotë të sig-urisë.
- Nëse ju bie diçka, qoftë ajo edhe një kaçavidë e vogël, kjo mund të jetë vdekjeprurëse përdikë - thotë elektricisti Anri Pelie, i cili në Kullën e Ajfelit punon 14 vjet. Për fat të mirë, siçthonë elektricistët, 20.000 dritat në miniaturë në sajë të të cilave kulla begatshëm lahet në dritëgjithë natën, kanë garanci me kohëzgjatje prej 10 viteve. E ngritur si simbol i Ekspozitës Botë -ro re në vitin 1899, Kulla e Ajfelit paraqet një revolucion në arkitekturë. Jo vetëm që ka qe nëndërtimi më i lartë në botë, por e ka shënuar edhe ndërprerjen radikale me godinat e ulëta tëgurit në Paris.
Dnevnik 06.02.2009 (Omnibus)
0202021129 1
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
1 pikë
1 2
(24.1) Çfarë paraqet Kulla e Ajfelit për arkitekturën?
_____________________________________________________________________
(24.2) Cila pjesë ia jep Kullës së Ajfelit baraspeshën e nevojshme?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.3) Sa vizitorë në vit tërheq Kulla e Ajfelit?_____________________________________________________________________
(24.4) Pjesët e kujt ndërrohen për shkak të „viteve të punës së rëndë”?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.5) Ku bëhen kopjet e pjesëve të kullës?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(24.6) Kush e bën ndërrimin e dritave në Kullën e Ajfelit?
_____________________________________________________________________
(24.7) Me se mbrohet kulla nga ngrirja?
_____________________________________________________________________
(24.8) Çfarë ngjyre ka kulla?
_____________________________________________________________________
0202021130 1
FAQE E ZBRAZËT
0202021131 1
FAQE E ZBRAZËT
0202021132 1
FAQE E ZBRAZËT
