Cjenik Hrvatskog Društva Dizajnera

7/18/2019 Cjenik Hrvatskog Društva Dizajnera

http://slidepdf.com/reader/full/cjenik-hrvatskog-drustva-dizajnera 1/29

1

Prijedlogsluæbenog cjenika HDD-a

za usluge gra∫Ëkog dizajna



2

OP∆I UVJETI NARUDÆBE

1. Vrjednovanje Ovi opÊi uvjeti ugovora vrijede za sve ugovore gra∫Ëkog dizajna izmeugra∫Ëkog dizajnera (Ëlana HDD-a) i naruËitelja. Oni se ne mogu primjeniti naprodaju originala ili natjecateljske djelatnosti na podruËju primjenjene gra∫kekao Ëisti crteæi po stranim nacrtima, oblikovanje reklama itd.

Svojim potpisom odnosno davanjem ugovora na osnovu ponude, naruËiteljpriznaje vaænost opÊih uvjeta narudæbe za cijelokupno trajanje poslovnogodnosa. (Dakle, ako se potpiπe ugovor svi su obvezni ponaπati se prema ovimpravilima.)

2. Osnova suradnje Ugovor dodijeljen gra∫Ëkom dizajneru je autorski ugovor koji je usmjeren naureivanje prava koriπtenja. Putem naloga gra∫Ëkom dizajneru, graf. dizajner seobvezuje da stvara gra∫Ëka djela koja su korisna za komunikaciju poslodavca ikoja odgovaraju medijskim i tehniËkim zahtjevima izvoenja odnosno umoæa-vanja. Gra∫Ëki dizajner je za svoje djelo odgovoran vlastitoj liËnosti a ipak ima

pravo prihvatiti kooperativnog partnera za izvoenje struËnih radova.

NaruËitelj se brine za to da svi dokumenti i okolnosti koje su neophodne zaoptimalno ispunjavanje zadatka na vrijeme i u potpunosti uËini dostupnimgra∫Ëkom dizajneru. Od brie∫nga do objavljivanja.

Narudæbe se mogu davati kao pojedinaËni nalozi ili unutar okvirnog dogovora.PojedinaËni nalozi nisu povezani sa pismenom formom. Pismena forma trebaosigurati svaki dogovor kao i okvirne dogovore koji odstupaju od opÊih odredbi ilikoji dopunjavaju opÊe odredbe. Takvi ekskluzivni ugovori osiguravaju naruËiteljui gra∫Ëkom dizajneru iskljuËenje konkurencije za de∫nirano podruËje narudæbe /rada kao i za opseg u trajanju vaænosti ugovora.

Gra∫Ëki dizajneri su kvali∫cirani samostalni umjetnici kao i Ëlanovi HDD-a kojiposjeduju struËno obrazovanje ili viπegodisnje iskustvo na podruËju gra∫Ëkogdizajna ili kroz studije koje vode gra∫Ëki dizajneri ili agencije za gra∫Ëki dizajn.

NaruËitelj naruËuje usluge gra∫Ëkog dizajna; u veËini sluËajeve je istovremeno ikorisnik. Ako je naruËitelj Agent (reklamne ili neke druge agencije), koji uslugegra∫Ëkog dizajnera naruËuje u ime nekog drugog korisnika, on ima pravo iobvezu koriπtenje prenijeti na svoje naruËitelje odnosno povezati dizajnera ikonaËnog naruËitelja. Prava i duænosti u vezi sa odvijanjem rada i plaÊanjemostaju kod njega kao naruËitelja.

3. Autorsko pravo Primjena odredbi zakona o autorskom pravu na naruËeno djelo/djela i radnemeurezultate, vrijedi kao sporazum. Neophodna suradnja naruËitelja igra∫Ëkog dizajnera potrebna za dobar rezultat ne moæe biti osnova za koautor-sko pravo. Gra∫Ëki dizajner ima pravo u svakom djelu na iznoπenje svoga imena,naziva tvrtke (studija) ili logotipa u adekvatnoj veliËini. Ako se dogovori oizostavljanju imena dizajnera etc. njegovo ime treba navesti u impressumu podgra∫Ëki dizajner. To vrijedi i za corporate design radove, sa oznakom “corporatedesign” u trajanju od tri godine od zavrπetka rada. Ako prijedlozi sadrπavajuelemente patenta nije naruπitelj vec je dizajner vlasnik patenta.

4. Pravo koriπtenja Gra∫Ëki dizajner ugovara sa naruËiteljem prava koriπtenja, ali gra∫Ëki dizajner jedozvoljeno da svoja djela primjenjuje u cilju javnih radova. Samo u izuzetnimsluËajevima kao πto su ilustracija i sl. moæe se dogovoriti samo jedna dozvolakoriπtenja koja se od strane gra∫Ëkog dizajnera moæe viπestruko upotrijebit. Utom sluËaju moraju se navesti sljedeÊe toËke.



3

NaruËitelj stiÊe plaÊanjem ukupnog honorara, iskljuËiva prava koriπtenja zastvorena djela u isporuËenom obliku za dogovoreni cilj i opseg koriπtenja. Kaoopseg koriπtenja moæe se dogovoriti bilo jedan neograniËeni ili vremenski iprostorno ograniËeno pravo koriπtenja. Ako se o cilju i opsegu koriπtenja nepostigne dogovor onda za ispunjavanje naloga vrijedi srednji opseg.

NaruËitelj je obvezan brinuti se za da usluge prema ugovoru budu koriπtenesamo za predvieni cilj i samo u dogovorenom opsegu. Svako drugaËijeproduæeno koriπtenje zahtijeva dozvolu gra∫Ëkog dizajnera uz odπtetu. Gra∫Ëkidizajner ne smije svoj pristanak za koriπtenje uskratiti ako se pri tome naruπavaosnov lojalnosti. Zahtjev za informaciju o opsegu koriπtenja je pravo dizajnera.Svaka izmjena, prerada etc. ili imitiranje na koriπtenje prepuπtenog djela jenedopuπtena dok god pravo na preradu nije pismeno i uz naknadu ureeno.Prerade koje πtete ugledu dizajnera nisu dozvoljene. Prava data naruËiteljumogu se prenijeti na treÊu osobu samo uz izriËitu suglasnost gra∫Ëkog dizajn-era.

NaruËitelj ne stjeËe vlasniπtvo nad nacrtima, ∫leovima, skicama, maketama etc.

Æeli li naruËitelj nakon ispunjenja naloga i isteka ugovora i dalje koristitipreraene ili uobliËene koncepte ideje i djela onda to zahtijeva ureivanjeneograniËenih prava koriπtenja. Æeli li naruËitelj predaju ∫leova to zahtijevadodatni dogovor. Gra∫Ëki dizajner ne smije uskratiti ureenje svih tih prava akomu se ponudi odreeni honorar koji uzima u obzir izostanak zarade kroz izostan-ak buduÊih ugovora. Poπto zaπtita autora i zakonski ureeno trajanje pravakoriπtenja vrijede i preko trajanja narudæbe, gase se zahtijevi koji se izvode izsporazuma o koriπtenju, naroËito oni koji se odnose na proπirenje i nezakonitokoriπtenje ili prenoπenje prava, tek nakon isteka roka pravne zaπtite a prava seprenose na pravne nasljednike obje strane ugovora.

5. Sloboda oblikovanja Unutar okvira datog od strane naruËitelja (brie∫ng) postoji kod oblikovanjasloboda istog.

6. NovËana naknada prezentacijeSve usluge gra∫Ëkog dizajnera zahtijevaju plaÊanje, samo davanje usluga kojesluæe za ponudu slijedi besplatno. Prezentacija inicirana od strane dizajnera sene naplaÊuje. Gra∫Ëkom dizajneru nije dozvoljeno iznoπenje prijedloga obliko-vanja i koncepata bez novËane naknade. Poziv naruËitelja za prezentaciju saprednacrtima vrijedi kao nalog za de∫nirani sadræaj usluga i kao objavu æeljenaruËitelja za uspostavu poslovnog odnosa u punom opsegu. Visina prezenta-cionog honorara je slobodno dogovoriva. U sluËaju sumnje obuhvaÊa polovicuhonorara prema smjernicama. Odræavanje prezentacije znaËi da je nalog o

prezentaciji predan i ispunjen. Ako naruËitelj prezentacije poslije prezentacije neda nikakav ili vrlo reducirani nalog gra∫Ëkom dizajneru ili prezentacionompartneru, gra∫Ëki dizajner je ovlaπten na puni honorar oblikovanja mjestoreduciranog honorara prezentacije. NovËana naknada prezentacije ne sadræavaureivanje prava. Sadræaji i prijedlozi neke prezentacije su zaπtiÊeni autorskimpravom. Ako ne doe do naloga za realizaciju, naruËitelj se obvezuje na tajnostponuenih rjeπenja. (ugovor o πutnji/tajnosti)

7. Usluga U nedostatku drukËijeg sporazuma za donoπenje æeljene usluge vrijedi takozva-na standardna usluga kao smjernica honorara. Predaja ∫leova je tada samo

jedan dio usluge ako ona nije dogovorena pismeno i po dogovorenom dodatnom

honoraru. Informacije i neophodni uzorci za izvoenje zadatka naruËitelj morastaviti na raspolaganje bez novËane naknade i na vrijeme. Odluke o meurezul-tatima se trabaju donijeti πto je prije moguÊe.



4

Ako se prije izvoenja, umnoæavanja etc. gra∫Ëkom dizajneru predoËi korekturniuzorak slijedi ispitivanje i slaganje sa izvedbenim nacrtima u okvirima nalogagra∫Ëkom dizajneru, bez posebne nadknade.

8. Usluge treÊih lica i kontrola izvedbe (nadzor) Gra∫Ëki dizajner je ovlaπten da dogovorene dodatne usluge koje stoje u vezi sanalogom i koje su neophodne ili dogovorene sa treÊim osobama unese u raËunnarudæbe naruËitelja.Koordinacija i nadzor produkcije, uπtimavanje boja ili nadzor tiska zahtijevaizraziti nalog i slijedi odreena novËana naknada prema smjernicama honorara.

9. Termin predaje Gra∫Ëki dizajner se obvezuje savjesno se dræati termina predaje pri Ëemu se nesmije pozivati na viπu sili ili usluge treÊih lica. Sporazum ∫ksnog posla zahtijevapismenu formu. OdugovlaËenje u pripremi predloæaka ili odugovlaËenje udonoπenju odluka, pomijeraju termine predaje, znaËajni prekidi, razrjeπujudizajnera odgovornosti o dogovorenom terminu predaje.

10. Tajnost, povrat, Ëuvanje Gra∫Ëki dizajner garantira tajnost prema treÊim licima ukljuËujuÊi vlasti i sudove

u vezi sa svim njemu danim Ëinjenicama kroz naroËiti odnos povjerenja premanaruËitelju dok god nasuprot tome ne stoje zakonski propisi ili dok god on nebude osloboen πutnje od strane naruËitelja. Gra∫Ëki dizajner se naroËito brineda ne uËini dostupnim treÊem licu dokumente naruËitelja koji su mu dani nakoriπtenje. Ova obveza se proteæe i na suradnike gra∫Ëkog dizajnera. NaruËiteljËuva u tajnosti sve meurezultate, koncepcije skice i dijelove izrade sve dostjecanja prava koriπtenja . U sluËaju odbijanja naruËitelju nije dozvoljenoobavijeastiti javnost, staviti na kompjutersku mreæu ili dati treÊim licima nakoriπtenje i doradu povjerene mu materijale izuzev u svrhu donoπenja odlukeputem instituta za istraæivanje javnog mijenja.

Originali nacrta i kompjuterski podaci trebaju biti poslati gra∫Ëkom dizajneruËim oni nisu viπe potrebni dogovorenom koriπtenju na transport i raËunnaruËitelja.

Gra∫Ëki dizajner se obvezuje dokumente narudæbe, nacrte i prerade Ëuvati utrajanju od jedne godine od realizacije narudæbe.

11. Jamstvo Jamstvo gra∫Ëkog dizajneraGra∫Ëki dizajner ima obvezu dodjeljeni mu nalog briæljivo i savjesno ispuniti. Onne garantira za greπke koje poËivaju na nebriæljivosti, ali za posljedice grubognemara on treba odgovarati do visine svoga honorara, bez poreza. ©teta moæebiti naplaÊena kad je gra∫Ëki dizajner najodgovorniji za nju.

Gra∫Ëkom dizajneru nedostaci trebaju biti predoËeni i zahtijevati njihovoispravljanje unutar zadanog roka. Troπkovi koji nastaju od strane treÊih osobapri pokuπaju ispravljanja nedostataka, usprkos spremnosti dizajnera da ih samispravi, padaju na teret naruËitelja. Zahtijev za popravak istiËe nakon 6 mjeseci.NaruËitelj ima pravo na smanjenje ako nastaju katastrofe pri popravku a akopopravke dovedu do neiskoristivosti djela, on ima pravo na promjenu istog.Gra∫Ëki dizajner ne garantira za pravnu dostupnost nacrta i izrada u podruËjureklame, marketinga i sl. Gra∫Ëki dizajner ne garantira za toËnost teksta i slikaako su ti radovi izvrπeni od strane naruËitelja, ili ako je predloæak bio ponuen nakontrolu naruËitelju.

KaznePri nastajanju narudæbe, moæe se sa naruËiteljem ugovoriti, umjesto preuzimanja garancije za neispunjenje, ili ne valjano ispunjenje narudæbe, odgovarajuÊakazna Ona je neovisna o moguÊoj πteti.



5

Jamstva naruËitelja

Ako naruËitelj prepusti dokumente (foto, text, etc.) gra∫Ëkom dizajneru , gra∫Ëkidizajner koristi iste pod pretpostavkom da je naruËitelj ovlaπten za njihovuuporabu i da pri preradi i koriπtenju nisu povrijeena prava treÊeg. NaruËiteljgarantira gra∫Ëkom dizajneru za svaku vrstu protupravnog koriπtenja honorar udvostrukoj visini od onog predvienog za koriπtenje ukoliko je protupravnokoriπtenje prouzrokovano naruπiteljem ili ga je on omoguÊio.

12. Honorar i prispijeÊe Kao osnova odreivanja zahtijeva za honorar sluæe smjernice honorara gra∫Ëkogdizajna u HDD-u. Ukupni honorar se sastoji od zbroja djelova honorara(priprema, razrada, izvedba, dodatne usluge, kao i dodatni troπkovi) ukljuËujuÊi izakonom odreeni porez. Ukupni honorar plativ je bez odbitaka i prispjevanajkasnije sa predajom djela gra∫Ëkog dizajnera. Ako je traæeno djelo ilinaruËeno djelo spremno za predaju u dijelovima, onda se odgovarajuÊi dijelovihonorara i dodatni troπkovi plaÊaju u ratama. Kod kaπnjenja isplate sezaraπunava 1% kamata mjeseËno kao zatezne kamate. Ako naruËitelj kasni saplaÊanjem sume koja je u prispjeÊu onda i gra∫Ëki dizajner nije obvezan davati

dalje usluge do isplate zaostalog iznosa.

13. Dokazni uzorak Od svih radova koji se umnoæavaju kao i ponovni otisci (druge naklade)gra∫Ëkom dizajneru treba predati najmanje 5 besplatnih primjeraka a koddragocjenih djela jedan odreeni broj koji ovaj u cilju dokazivanja realiziranihusluga smije objaviti.

14. Trajanje ugovora, trajanje ispunjenja, povlaËenje iz posla, storniranje, razrjeπenje,ostavka (otkaz) Nalog za stvaranje nekog djela je ispunjen pri predaji nekog djela. Okvirni ili

ugovor o skrbi zavrπavaju sa dogovorenim datumom, a produæavaju se u istovre-menskom okviru ako u roku od 3 mjeseca do isteka ugovora ne budu otkazani.NaruËitelj je ovlaπten nakon prve prezentacije bez podataka i razloga odustatiod narudæbe nakon plaÊanja honorara za prezentaciju. Ako naruËitelj storniranalog za vrijeme faze oblikovanja ili izvodenja ili unutar nekog okvirnog sporazu-ma iz razloga za koje gra∫Ëki dizajner nije odgovoran ili ako reducira opsegzadatka onda je obvezan nadoknaditi honorara za oblikovanje ukljuËujuÊidotada uËinjene troπkove usluga i primjene. Neovisno o tome gra∫Ëki dizajnerima pravo ispostaviti raËun odπtete za neiskoriπteni kapacitet posla i za πtetekoje su time nastale. Ako izostane odπteta, sva prava pripadaju gra∫Ëkomdizajneru.

Gra∫Ëki dizajner je ovlaπten da odstupi od ugovora ako mu naruËitelj grubopovrijedi duænost uËestvovanja ili ako je u zaostatku sa plaËanjem honorara. To

pretpostavlja prijetnju povlaËenjem i stavljanje naknadnog roka koji nije duæi od4 tjedna. Pravo povlaËenja postoji i kod objavljivanja postupka steËaja naruËitel-

ja. U oba sluËaja gra∫Ëkom dizajneru pripada novËana naknada honorara za svezapoËete radove kao i do tada napravljene troπkove usluga.

15. Mjesto (nadleæni sud) Mjesto izvrπenja i nadleæni sud je sjediπte gra∫Ëkog dizajnera.

16. ZakljuËne odredbe Ako pojedinaËni dijelovi ovih OpÊih uvjeta narudæbe postanu nevaæeÊi, onda seto ne prenosi i na druge odredbe. Pri sporovima koji nastaju iz odnosa izmedugra∫Ëkog dizajnera i naruËitelja preporuËa se pozvati HDD za posredovanje.



6

CJENIK - GRAFI»KI DIZAJN

KORI©TENJE CJENIKA

Nivo cjenika Nivo cjenika predstavlja prosjeËni iznos baziran na cijeni satnice od 250 kuna.Iznad prosjeka se nalaze honorari renomiranih dizajnera kao i onih koji suspecijalisti ako se zahtijeva njihovo podruËje specijalizacije. Isto tako teæi nalozimogu zahtijevati viπe honorare.

Sastavljanje cjenika Cjenik Ëine 3 dijela:1. Idejno rjeπenje

2. Izvedbeno rjeπenje

3. Koriπtenje

Idejno rjeπenje 1. Gra∫Ëki dizajn od ideje, skice do prezentacionih layouta.

u idejno rjeπenje 2. Speci∫Ëni radni elementi (ilustracije, fotogra∫je dijagrami, i ostale kopije)nije ukljuËen U posao uvedeni radni elementi temeljno nisu dio rada dizajnera veÊ se

obraËunavaju kao posebni dijelovi prema visini honorara za gradivneelemente (foto, ilustracija etc.)

Izvedbeno rjeπenje 1. Honorar za izvedbeni layout - razraeno idejno rjeπenje, korigirano i odobrenoza tisak od strane naruËitelja.Fiksna cijena po stranici za ( bilo a, b, ili c)

a. proizvodno opravdano pripremanje podatakab. upute za proizvodnju (za layout kod obimnijih publikacija)c. za izvoenje putem treÊe osobe (ilustracije, fotogra∫je)

u izvedbeno rjeπenje 2. Dodatne usluge (istraæivanja, tekstovi reklame, korekturna Ëitanja,nije ukljuËen koordinacija i kontrola, organizacija izvedbe)

3. Dodatni troπkovi (scan, repro, probne kopije, osvjetljavanje ∫lmova, kurirskeusluge, troπkovi putovanja i modela)

Svi navedeni honorari su netto. Na to se dodaje porez na prihod.Honorari za oblikovanje i izvoenje su za sve naruËitelje i vrste koriπtenja isti.Varijabilni dio honorara je honorar za koriπtenje.

Koriπtenje Dodatno se moæe dogovoriti honorar za koriπtenje - npr. ukoliko se radi o velikojseriji ili naruËitelj namjerava u buduÊnosti koristiti odreene materijale.Honorar koriπtenja se izvodi iz honorara idejnog rjeπenja puta odgovarajuÊifaktor za podruËje komunikacije (koriπtenja), dogovoreno trajanje koriπtenja,vrsta koriπtenja i vrsta narudæbe, a to se sve dodaje na honorar oblikovanja.NaruËitelj moæe otkupiti pravo na koriπtenje - total buyout. Tada se honorar za totreba ugovorom posebno dogovoriti.Obrnuto naruËitelj se moze odreÊi koriπtenja. To je πto se tiËe honorara moguÊe

jedino za vrijeme razvoja, a ne nakon toga. Pri odricanju od koriπtenja, honorar

za koriπtenje se ne naplaÊuje ali se naplaÊuju svi drugi honorari.



7

3 faktora koji odreduju cijenu koriπtenja

PodruËje koriπtenja

- lokalno / regionalno- nacionalno- kontinentalno- globalno kao i reducirajuÊe stavke za naruπene kulturne ili karitativne

projekte

Vrijeme koriπtenja

- jednokratno- jednogodisnje- trajno

NaËin koriπtenja

- pravo koriπtenja povezano sa svrhom- pravo koriπtenja bez povezivanja sa svrhom- pravo koriπtenja sa pravom prerade putem treÊeg lica ukljuËujuÊi datum

NARUDÆBA Narudæbe u stalnoj, reguliranoj suradnji sa jednim naruËiteljem ili narudæbeprojekta za grupu sliËnih tema su e∫kasnije (uz povoljnije troπkove) i lakπe seizvode nego pojedinaËne narudæbe. Dolaze u obzir 3 kategorije narudæbi

1. PojedinaËne narudæbe zahtijevaju uvid u krug tema, osobitosti naruËitelja igrupnih smjernica i zahtijevaju veÊi honorar.

2. Okvirni sporazum (ekskluzivna skrb, ugovor sa design studiom/agencijom)osiguravaju naruËitelju i gra∫Ëkom designeru obostranu ekskluzivnost,omoguÊavaju optimalno planiranje termina i koriπtenje narastajuÊegknow-how potencijala. Ekskluzivni ugovor o skrbi, veËinom posljedicaprezentacije, u naËelu pruæa naruËitelju i gra∫Ëkom designeru iskljuËenjekonkurencije iz ugovorom de∫nirane narudæbe i polja rada u trajanju ugovora(najviπe 2 godine).

3. Corporate design - serijska skrb uzima u obzir prednost u napretkuknow-howa, koju ima tvorac neke vizualne slike i ili Corporate design manualanasuprot treÊih osoba, a u korist naruËitelja, kroz niæe stavke honorara unutarnekog okvirnog sporazuma. U tablicama je izabran standardni sluËaj-okvirnisporazum. PreraËunavanje u honorare za pojedinaËne narudæbe odvija semnoæenjem honorara za koriπtenje sa faktorom 1,4 : a u sluËaju serijske skrbi

sa 0,7. Navedeni primjeri su srednje vrijednosti za poslove koji se mogukontinuirano odvijati bez nekih duæih vremenskih prekida.

Prekidanja koja odugovlaËe planirani tjek i ne leæe u polju utjecaja designerazahtijevaju veÊu primjenu vremena i imaju pravo na poveÊane honorare kao inaknadu za pripremljeni a neiskoriπteni radni kapacitet. Narudæbe za oblikovan-

je u smislu ovih smjernica imaju za cilj ureivanje prava koriπtenja, a ne stjecanjanacrta, originala umjetniËkih djela itd. Za to je potreban kupoprodajni ugovorkoji je slobodno dogovoren. Honorari ne vrijede za komercijalno træiπtenjedesigna samog po sebi (Merchandising). To zahtijeva slobodno dogovorenelicencne ugovore.



8

USLUGE Iznosi koji su navedeni u smjernicama honorara za narudæbe koje su napravljenepo uputama u okviru opÊih uvjeta narudæbe i koji obuhvaÊaju uobiËajen opsegusluga Ëiji pojedinaËni dijelovi usluga su toËno de∫nifrani. U sluËaju da designersopstvenom odlukom preskoËi odreene korake i ne dovede do ukupne usluge,ove smjernice honorara se ne smiju primjeniti kao temelj. Ovo ne vrijedi kada sepo æelji naruËitelja radi skraÊeni tjek a ipak su za odvijanje rada neophodni svidijelovi usluge. Ako se preko de∫niranog opsega zahtijevaju usluge ili ako su onepotrebne za pravilno odvijanje rada ti su radovi honorirani posebno.

Standardna usluga SljedeÊe usluge odnosno radni koraci su neophodni za odvijanje narudæbe iuzimaju se u obzir za honorare:

Rad na idejnom rjeπenju

- Brie∫ng razgovor, brie∫ng analiza, po potrebi dijalog ili rebrie∫ng- gra∫Ëko rjeπenje (basis design)- izbor rjeπenja, uπtimavanje svih toËaka brie∫nga i tehniËkih zahtjev- razgovor o predaji, otklanjanje ËinjeniËno ustanovljenih slabih mjesta.Gore navedeno ne sadræava sljedeÊe usluge:

Studije, pripreme, analize opseænih dokumenata kao πto su materijal konkurenc-ije, struËna literatura, studije istraæivanja træista: dodatne alternative na osnovuukusa, ponavljanja layouta u sluËaju izmjene brie∫nga, prijedlozi oblikovanja,dummies (lutke-makete), izrada uzorka, prezentacija suradnika designera,motivacijsko - informativni razgovori itd.

Rad na izvedbenom rjeπenju

- kontaktni razgovor- prezentacija Ëistih layouta pojedinaËne verzije nacrta kao osnova za

odluËivanje (basis design sa “ blind materijalom” montaæe, detail designa sakonkretnim sadræajem

- speci∫kacija, predaja i kontrola neophodnih nusposlova, foto, scan, izradauzorka, probe otiska, boje itd., provedba na treÊe osobe ili na vlastiti studio uzobvezni honorar

- stvarna, konaËna izvedba u dogovorenom oblikua) priprema za osvjetljivanje, separacija boje, datab) layouti ili radni crteæi ukljuËujuÊi produkciono tehniËka uputec) podaci na cd romu ukljuËujuÊi laserske isprinte sa toËnim podacima o

tipogra∫ji i mjerama- prije dalje predaje na proizvodnju (tisak ili drugi mediji) predaja crno bijelih

laserskih isprinta za kontrolu sloga i ureivanje slika kao i odstranjivanjemanjkavosti za koje je odgovoran designer

Dodatni troπkoviAuto- korektura, promjene nastale zbog estetskih razloga, kod fotogra∫jestyling, casting, : oblikovanje navedenih elemenata slike, korekturna Ëitanja,slog na stranom jeziku, kod web designa : programiranje ili kontrola odnaruËitelja æeljenog programera, kod otisnutog materijala uπtimavanje boja ikontrola tiska.



9

KORI©TENJE Posebnu paænju treba posvetiti pitanju moæe li nalogodavac od dizajnera traæitida mu na raspolaganje stavi svoj digitalni materijal. U opÊim uvjetima polazi seod toga da takav materijal ostaje kod dizajnera. Ukoliko naruËitelj æeli raspola-gati s digitalnim materijalom, tada se to treba dodatno speci∫cirati u ugovoru inaplatiti koriπtenje - total buyout. U sluËaju kao πto je npr. vizualni identitet isliËno, dizajner treba omoguÊiti naruËitelju koriπtenje materijala vizualnogidentiteta (logo/znak za aplikacije) U tim sluËajevima, potrebno je prilikomsklapanja ugovora dobro razmotriti namjere obiju strana. Naravno, moguÊe jeugovoriti i naknadu za vrijeme koje Êe dizajner utroπiti na kopiranje svogamaterijala.

Koriπtenje - Stavljanje na raspolaganje originala izvedbe (djelo ili kompjuterski podaci zatrajanje koje je neophodno za dogovoreno koriπtenje - umnoæavanje)

- Ureivanje dogovorenih prava koriπtenja ukljuËujuÊi potencijalna prava treÊihosoba.

NeukljuËivo u koriπtenje je:Prava koja je po narudæbi stekao naruËitelj, naroËito pravo na slike; vlasniπtvonad originalima, umjetniËkim djelima, kompjuterskim podacima, fontovi koje

dizajner licensira, troπkovi poπiljke tiskanih dokumenata, ISDN transport,kurirske usluge, radni crteæi i ∫lm ostaju u vlasniπtvu naruËitelja.

PodruËje koriπtenja

PodruËje komunikacije (koriπtenja) je geografski prostor, koji naruËitelj imanamjeru koristiti za iskoriπtavanje (πirenje) dizajnerske usluge..RazgraniËenja su sljedeÊa :1. Lokalno: trgovaËka, obrtniËka ili mala turistiËka poduzeÊa sa jednom jedinom

poslovnicom2. Regionalno: savezna dræava, turistiËka regija3. Nacionalo: Hrvatska odnosno ograniËenje na jednu de∫niranu dræavnu

oblast.4. Europa: ne samo EU, nego ukljuËujuÊi i sredozemne pograniËne dræave5. Svijet

Redukcija honorara koriπtenja uobiËajena je kod gra∫Ëkih dizajnera ako sunaruËitelji kulturne i karitativne projekti/organizacije. Ovo se ne odnosi na kvazikomercijalne projekte, veÊ viπe na male pozornice ili socijalne inicijative Ëijifunkcioneri rade pro bono. Koriπtenje na internetu se ne smatra svjetskimkoriπtenjem, nego poveËavanje prostora koriπtenja (WEB design) za kategorijuviπe u usporedbi sa klasiËnim medijima.

Trajanje koriπtenja

Poπto se svi radovi ne koriste neograniËeno postoji moguÊnost vremenskogograniËenja i smanjenja honorara.1. Jednokratno koriπtenje - za jedan jedini event, jedno izdanje jedne knjige itd.2. Jedna godina - uobiËajeni za reklamne kampanje ili godiπnji kalendar3. Trajno koriπtenje - bez vremenskih ograniËenja

Vrste koriπtenja

Kod narudæbi gra∫Ëkog designa praktiËno se uvijek ureuju iskljuËiva prava, tj.nitko drugi osim naruËitelja ne smije koristiti djelo zaπtiÊeno autorskim pravom.Autoru ostaje samo pravo samoreklame putem izlaganja. (Kod ilustracija jeuobiËajeno viπestruko koriπtenje i Ëesto se ureuje samo odobrenjem koriπtenja

djela)



10

Jedno od tri razliËita prava je potrebno za svako æeljeno koriπtenje:- Svrsishodno pravo koriπtenje djela je ograniËeno za jednu odreenu svrhu

(temu) kao plakat, pismo ili web itd.- Pravo koriπtenja djela bez povezanosti sa svrhom jamËi neograniËeno pravo

koriπtenja za sve svrhe- Pravo prerade je neophodno za svaku preradu putem treÊih osoba.

Ureenje prava Sva prava prelaze na naruËitelja tek po plaÊanju cjelokupnog honorara ukljuËu- juÊi troπkove i poreze. NaruËitelj je onaj, neovisno tko je naruËio djelo, koji jezainteresiran za koriπtenje i za koga su izvedena rjeπenja problema.

Prenoπenje prava Ureena prava su povezana sa naruËiteljem. On ih ne smije dalje prenositi. UsluËaju bankrota ili gaπenja poduzeÊa prava se vraÊaju autoru. Naravno kodprodaje poduzeÊa prava se prenose na kupca.

©irenje Ako doe do πirenja prostora koriπtenja, gra∫Ëki dizajner ima pravo na dodatnihonorar u iznosu razlike u odnosu na prvobitnu narudæbu.

Prerada Svaki rad se smije koristiti samo u isporucenom obliku, ukoliko nije drukcijeuredeno u pravu koristenja. Kod visestrukog koristenja ( kad se napr. nacrtplakata koristi i za omot brosure) povecava se honorar koristenja za polovinuhonorara za svako dalje koristenje.

ObraËunavanje prema utroπku vremena, dodatni troπkoviSve dodatne usluge, ukoliko u tablicama nisu eksplicitno navedene, obraËu-navaju se po utroπku vremena, po normalnoj cijena sata; odvijanje i kontrolaproizvodnje zbog preuzimanja odgovornosti, raËuna se po duploj cijeni sata(honorar struËnjaka). Sva vremena ukljuËuju i vrijeme puta. Kao normalnucijenu sata treba navesti izraËunati honorar po satu po cijeni sata uslugedizajnera odnosno dizajnerskog studija. Cijena sata je ovisna o metodi rada iinvesticiji u opremi. Normalna cijena sata iznosi minimalno 250 kn.. Razlikaizmeu sata oblikovanja, izvoenja ili biro sata nije napravljena.Za usluge dizajna koje su iznad tabelarnih vrijednosti postoje posebno honor-irane dodatne usluge.

Dodaci uz fazu stvaranja idejnog rjeπenja

- istraæivanja (u sluËaju posebnog naloga, informacije koje ukljuËujuneophodne uzorke, koje naruËitelj nije stavio na raspolaganje, a koje suneophodne za oblikovanje)

- Provjera konkurencije (store checks).

- Obrada brie∫nga. Analiza dokumenata.- Koncepcija i prerada teksta, reklamni tekstovi (slogani).- PredoËavanje varijanti, dakle viπe nego jedan koncept po temi.- Ponavljanje pojedinih faza rada zbog izmjene brie∫nga ili autokorekture.- Prijedlozi oblikovanja.

Dodaci uz fazu stvaranja izvedbenog rjeπenja- Kontrola foto- i ∫lmskih snimaka (castings, locations, styling, reæija, nadzor).- Umetanje slika, scan, obrada slike, retuπiranje, digitalna obrada, proofs.- Digitalizacija priloæenih crteæa, simbola i logoa.- Pisanje manuskripta, korekturna Ëitanja, radovi na stranim jezicima, slaganje

teksta.- Tjek proizvodnje, izbor i ispis izvoaÊa i snadbjevaÊa. Ispitivanje ponuda iraËuna.

- Nadzor proizvodnje (kontrola tiska, uπtimavanje boja, nadzor nad sliËnim



11

procesima, dekoracija πtandova, izrada modela itd.).- Autokorekture, prerade zbog izmjena brie∫nga, greπaka u dokumentima.- Pismene izrade koncepcija, smjernica, izvjeπÊa.- Savjetovanje u okvirima radnih razgovora, izlaganja, preporuka itd.

Dodatni troπkovi

Ako neruËitelj zahtjeva da dizajner koristi usluge treÊih osoba po njegovomizboru, obraËunava se poveÊanje od 10%

U svakom sluËaju odvojeno treba uraËunati sljedeÊe troπkove.- upasivanje teksta, slog na stranom jeziku, osvjetljavanje ∫lmova, nabavka

æeljenih fontova- upasivanje slika, reprodukcija, scan, digitaliziranje naruËenih ili æeljenih

simbola, logoa itd.- litogra∫ja (lithos), probni isprinti- obrada slike, retuπ- fotogra∫je, arhivske slike, ilustracije, fotomodeli- prijenos i konverzija podataka (data), arhiviranje

- voænje, kurirske usluge, poπiljka- troπkovi putovanja i boravka izvan sluæbenog sjediπta designera- ukupne neophodne ili æeljene usluge treÊih osoba



12

VIZUALNI IDENTITET

Projekt dizajniranja vizualnog identiteta moæe biti vrlo sloæen. On obuhvaÊazbirnu vizualnu informaciju o karakteru nekog poduzeÊa i podrazumijevacjelovito gra∫Ëko rjeπenje. Svako pojedinaËno rjeπenje mora biti usklaeno sasvim ostalim dijelovima sistema i primjenjljivo za najrazliËitije upotrebe.Ovdje je de∫nirana cijena za jedan mali, srednji i veÊi posao dizajniranja korpora-tivnog identita. Za primjer male naruæbe zamislite npr. veterinarsku ambulantu ukojoj radi nekoliko veterinara i pomoÊnog osoblja. Kao nalogodavca za “srednji”posao moæete si predoæiti proizvodno poduzeÊe, koje ima nekoliko odjela istotinjak zaposlenika.

Mali korporativni idejno rjeπenje ........................................................................................... 7500

identitet izvedbeno rjeπenje - razrada/implementacija............................................. 4500

priruËnik (osnovni gra∫Ëki standardi; kuverta, memorandum, vizitka) ....... 2000

14000

Srednji korporativni idejno rjeπenje .......................................................................................... 18000

identitet izvedbeno rjeπenje - razrada/implementacija............................................ 12000priruËnik (osnovni gra∫Ëki standardi, primarna sredstva komunikacije) .... 12000

42000

Veliki korporativni idejno rjeπenje ......................................................................................... 50000identitet izvedbeno rjeπenje - razrada/implementacija............................................ 25000

priruËnik (osnovni gra∫Ëki standardi, primarna sredstva komunikacije,sekundarna sredstva komunikacije) ......................................................... 30000

105000

OSNOVNI GRAFI»KI STANDARDIZnak/logotip idejno rjeπenje ........................................................................................... 4000

(mala tvrtka) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 2000

6000

Znak/logotip idejno rjeπenje ........................................................................................... 8000

(srednja tvrtka) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 5000

13000

Znak/logotip idejno rjeπenje ......................................................................................... 14000

(velika tvrtka) izvedbeno rjeπenje - razrada .................................................................... 10000

24000

Redizajn znaka/logotipa idejno rjeπenje ........................................................................................... 6000

izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 4000

10000

Znak/logotip obljetnice idejno rjeπenje ........................................................................................... 4000


6500

Prigodni znak/logotip idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000


Znak/logotip proizvoda idejno rjeπenje ........................................................................................... 5500


9200



13

De∫niranje karakteristiËne boje ..............................................................................................................1000

Sistem boja ..............................................................................................................6000

Izbor karakteristiËne tipogra∫je .............................................................................................................2500

Maskota idejno rjeπenje ........................................................................................... 9500


14200

PRIMARNA SREDSTVA KOMUNIKACIJE

Listovni papir idejno rjeπenje ........................................................................................... 1000

izvedbeno rjeπenje - razrada ........................................................................ 600

1600

Listovni papir - nastavak ................................................................................................................ 300

Kuverta osnovna idejno rjeπenje ............................................................................................. 500

(npr. american) izvedbeno rjeπenje - razrada ........................................................................ 330

830

Aplikacije kuverte na ostale formatea A4, B4, A3 ...........................................................30% dizajna kuverte

Poslovni peËat idejno rjeπenje ............................................................................................. 750


1125

Posjetnica idejno rjeπenje ............................................................................................. 500

(opπirne informacije) izvedbeno rjeπenje - razrada ........................................................................ 250

750

Poslovna mapa idejno rjeπenje ........................................................................................... 2500


3000

Diploma/priznanje idejno rjeπenje ........................................................................................... 1800


2700

Pozivnica idejno rjeπenje ........................................................................................... 1000izvedbeno rjeπenje - razrada ........................................................................ 500

1500

Iskaznica/ulaznica idejno rjeπenje ........................................................................................... 1100


1650

Dopisnica/compliment card idejno rjeπenje ............................................................................................. 600


900



14

SEKUNDARNA SREDSTVA KOMUNIKACIJE

oglas idejno rjeπenje (smjestaj logotipa, naslova, teksta) .................................... 7500

izvedbeno rjeπenje - razrada................................................................... 3750

11250

plakat idejno rjeπenje (smjestaj logotipa, naslova, teksta) .................................... 9750


14625

broπura idejno rjeπenje (naslovnica i dizajn prijeloma stranica) ............................. 11000


16500

Zastava/zastavica stolna idejno rjeπenje ........................................................................................... 2750


4125

Fasadni natpis/totem idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000


7500

Natpis na vozilu idejno rjeπenje ......................................................................................... 11250


16875

Koriπtenje Za razliku od koriπtenja za logotipe koji se izrauju u okviru dizajna vizualnog ident-

iteta, koriπtenja za pojedinaËne logotipe ili one vezane za odreene manifestacije Ëesto

su ograniËene. Nalogodavac, koji naruËuje logotip za odreenu manifestaciju, ima ga

pravo koristiti samo za tu manifestaciju u godini u kojoj se ona odræava. Ukoliko

nalogodavac æeli πiru upotrebu logotipa, mora to posebno ugovoriti. OgraniËenje

koriπtenja treba izriËito navesti u ponudi i na raËunu

MEDIJSKA SREDSTVA KOMUNIKACIJEI SREDSTVA DIREKTNE KOMUNIKACIJE

Reklamni oglas koncept za pojedinaËni medij ..................................................................... 6000

koncept za kampanju (tri i viπe medija) ..................................................... 12000

za dodatne usluge poput copywritter, fotografije i sl. dodatno se naplaÊuje

Oglasi idejno rjeπenje ........................................................................................... 4000

izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 20006000

Koriπtenje Ukoliko se oglas koristi u viπe razliËitih sredstava informiranja, za svaku adaptaciju

oglasa autoru pripada naknada od 20% ugovorene naknade, tj. imitacija 40%.

Plakat B1 idejno rjeπenje ........................................................................................... 4500

(jednostavan) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 22506750



15

Plakat idejno rjeπenje ........................................................................................... 6000

(sloæeni, jumbo, citylight) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 3000

9000

Prospekt idejno rjeπenje (jednostavne informacije) ................................................... 2000

(jednostavan, max. 8 stranica) idejno rjeπenje ovitka (jednostavna informacija) ........................................ 2000

izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici, zadana podloga ................. 500

Prospekt idejno rjeπenje (jednostavne informacije) ................................................... 4000

(sloæen, max. 16 stranica) idejno rjeπenje ovitka (jednostavna informacija) ........................................ 3000

izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici, (uklj. DTP) .......................... 750

Letak idejno rjeπenje ........................................................................................... 2000

(jednostavan) izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici ............................................ 500

2500

Letak idejno rjeπenje ........................................................................................... 2000

(sloæen) izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici .......................................... 1000

3000

Ogledni karton idejno rjeπenje ........................................................................................... 2500

(jednostavan) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 1250

3750

Ogledni karton idejno rjeπenje ........................................................................................... 3000

(sloæen) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 1500

4500

Direct mail idejno rjeπenje ........................................................................................... 3000

izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici .......................................... 1500

4500

Display idejno rjeπenje ........................................................................................... 1290


1935

Zastavica idejno rjeπenje ............................................................................................. 660


990

VreÊica PVC ili papirnata idejno rjeπenje ............................................................................................. 850


Naljepnica idejno rjeπenje ............................................................................................. 500


750

Broπura, katalog i sl. idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 3000

idejno rjeπenje ovitka ................................................................................. 1500

izvedbeno rjeπenje - razrada, layout po stranici ............................................ 375

eventualno art-direkcija (fotogra∫ja i sl.) ................................................... 2000

Broπura, godiπnje izvjeπÊe, idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 6000

profil tvrtke idejno rjeπenje - dizajn ovitka ..................................................................... 3000


eventualno art-direkcija (fotogra∫ja i sl.) ................................................... 3000



16

Rokovnik idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 3250

idejno rjeπenje ovitka ................................................................................. 2000


Kalendar idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 7800

(12x1 mjesec) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 3900

11700


(6x2 mjeseca) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 2600

7800


(4x3 mjeseca) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 2085

6255


(1x12 mjeseci) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 1560

4680


stolni izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 1245

3735

Kalendar idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 640

dæepni izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 320

960

Koriπtenje PreporuËljivo je izriËito spomenuti ustupanje koriπtenja u ponudi i na raËunu. Ukoliko je

naklada vrlo visoka, moæe se ugovoriti posebna naknada za koriπtenje.

APLIKACIJE ZNAKA / LOGOTIPAILI REKLAMNE PORUKE NA GOTOVEPROIZVODE

Olovka ........................................................................................................................................................ 500

Kapa ............................................................................................................................................................ 500

Majica ......................................................................................................................................................... 500

UpaljaË ........................................................................................................................................................ 500»aπa .......................................................................................................................................................... 1000

Tanjur ........................................................................................................................................................ 1000

©alica ........................................................................................................................................................ 1000

Kuhinjska krpa ........................................................................................................................................... 500

Kuhinjska pregaËa ...................................................................................................................................... 500

Salvete/maramice ...................................................................................................................................... 500

Podloπci za Ëaπe .......................................................................................................................................... 500



17

SREDSTVA KOMUMIKACIJE ZA TURIZAM,HOTELIJERSTVO I UGOSTITELJSTVO

Jelovnik idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 2000izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 1000

3000

Vinska karta idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................ 1500izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 750

2250

Aperitiv karta idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................ 1500izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 750

2250

Meni karta idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................ 1500izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 750

2250

DoruËak karta idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 1500

izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 750

2250

Mapa za goste idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ............................................... 3000

(osnovne informacije i izvedbeno rjeπenje .................................................................................... 1500

komplet pisama) 4500

Plan za rezervaciju konferencijskih sobaidejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 640


960

Cjenik usluga i soba idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 640


960

Rezervacijske Ëek-liste idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 640


960

Iskaznice idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 780


Obavijest o pranju rublja idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 400


600

Privjesnica za kvaku idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 400


600

VreÊica idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 400(za otpatke/prljavo rublje) izvedbeno rjeπenje ....................................................................................... 200

600



18

Higijenska vreÊica za Ëaπu idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 400


600

traka za WC idejno rjeπenje - dizajn temeljnog koncepta ................................................. 400


600

Koriπtenje Ukoliko nije drukËije ugovoreno, koriπtenje je ograniËeno na upotrebu de∫niranu u

narudæbi.

DIZAJN AMBALAÆE PROIZVODA

Vizualni identitet grupe proizvoda (sadræi viπe proizvoda)

idejno rjeπenje ......................................................................................... 50000

izvedbeno rjeπenje ................................................................................... 25000

75000

Vizualni identitet kolekcije proizvoda(viπe od pet jedinica) idejno rjeπenje ......................................................................................... 22500

izvedbeno rjeπenje ................................................................................... 11250

33750

Vizualni identitet kolekcije proizvoda(do pet jedinica) idejno rjeπenje ......................................................................................... 15000


22500

Projektiranje ambalaæe(kartonska/plastiËna idejno rjeπenje ......................................................................................... 15000

/metalna kutija, vreËica) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 7500

22500

Transportna ambalaæa idejno rjeπenje ........................................................................................... 3200


4800

Etiketa idejno rjeπenje ........................................................................................... 3750

(prednja i straænja strana) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 1875

5620

Privjesnice, pasice, vrpce, naljepniceidejno rjeπenje ........................................................................................... 1400


2100

Ambalaæa za boce za piÊa idejno rjeπenje ......................................................................................... 10500

(etiketa prednja i straænja, izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 5250

ovratnica i pasica) 15750

Ambalaæa za cigarete, cigare, duhan .................................................................................................... 16500

(jedinica i tucet) ........................................................................................................................ 825024750



19

VreËica za kupovinu idejno rjeπenje ........................................................................................... 2200


3300

Papir za zamatanje idejno rjeπenje ........................................................................................... 1700


2550

Omot za CD / DVD idejno rjeπenje - dizajn omota za ulaganje, dvije stranice ........................... 3600

(polazeÊi od postojeÊeg modela) idejno rjeπenje - dizajn tiska za sam CD-ROM ............................................... 800

idejno rjeπenje - knjiæica za ulaganje po stranici ........................................... 400

izvedbeno rjeπenje - omota za ulaganje, dvije stranice ............................... 1800

izvedbeno rjeπenje - tisak za sam CD-ROM .................................................. 400

izvedbeno rjeπenje - knjiæica za ulaganje po stranici ..................................... 200

PUBLIKACIJE

»asopis, vjesnik, novine U to podruËje spadaju razliËita periodiËna izdanja. U veÊini sluËajeva radi se orazvoju temeljnog koncepta, koji Êe se ponavljati u primjeni. Upravo kod tihposlova morate imati na umu da Vam ove smjernice daju tek indikaciju. Imatoliko vrsta razliËitih Ëasopisa, vjesnika i novina da prilikom sastavljanjanarudæbe ne moæete slijepo slijediti ove smjernice (to osobito vrijedi za velikekomercijalne Ëasopise i novine)

Koncept oblika novina idejno rjeπenje ......................................................................................... 12000

(mali - do 10000) izvedbeno rjeπenje - razrada po stranici ....................................................... 375

Koncept oblika novina idejno rjeπenje ......................................................................................... 50000

(veliki - do 50000) izvedbeno rjeπenje - razrada po stranici ....................................................... 750

Koncept oblika Ëasopisa idejno rjeπenje ......................................................................................... 22500

(jednostavan) izvedbeno rjeπenje - razrada po stranici ....................................................... 500

Koncept oblika Ëasopisa idejno rjeπenje ......................................................................................... 43500

(proπiren) izvedbeno rjeπenje - razrada po stranici ....................................................... 750

Koriπtenje Kod izrade temeljnog koncepta licenca se obiËno ustupa za sve buduÊe primjene.

Nalogodavac tako dobiva pravo na oblikovanje Ëasopisa za sve sljedeÊe brojeve.

Eventualno se koriπtenje moæe vezati uz odredbu da Êe dizajner (tijekom odreenog

razdoblja) opremati Ëasopis. Pritom treba precizno ugovoriti koje uvjete mora ispunitinalogodavac i na koji Êe se naËin navoditi imena u impresumu. Kod takvih dogovora

treba ostati u razumnim granicama. Ukoliko je predviena vrlo πiroka upotreba dizajna

(npr. vrlo visoka naklada), moguÊe je posebno ugovoriti koriπtenje. Za to se moæe

zatraæiti 50 do 100% izvornog honorara.

Knjige IzdavaÊi edukativne literature opÊenito odvajaju nizak iznos za dizajn. Ukoliko jeteπko postiÊi dogovor o realnom iznosu, moguÊe je zatraæiti naknadu za ponov-ljena izdanja.

Ovitak jedne knjige idejno rjeπenje ........................................................................................... 2000

(meko ili tvrdo izdanje) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 1000

3000



20

Ovitak serije knjiga idejno rjeπenje (jednostavne informacije) ................................................... 1000

(meko ili tvrdo izdanje) idejno rjeπenje (proπirene informacije) ....................................................... 2000

dizajn po pojedinom ovitku u seriji ............................................................... 750

izvedbeno rjeπenje - razrada po ovitku ........................................................ 750

Temeljni dizajn sadræaja tipografski ................................................................................................. 2000

(meko ili tvrdo izdanje) tekst i slike (jednostavan) .......................................................................... 3500

tekst i slike (proπiren)................................................................................. 8000

gra∫koni, dijagrami, sheme (po komadu) ................................................... 1000

razrada/layout, DTP (po stranici, jednostavan)............................................... 75

razrada/layout, DTP (po stranici, proπiren) ................................................... 125

Koriπtenje Koriπtenje za izdanje odreene knjige ukljuËena je u honorar. Eventualno se koriπtenje

moæe ograniÊiti na prvo izdanje (iako to nije uobiËajeno). To je najbolje izriËito ugovori-

ti. Koriπtenje ne obuhvaÊa prijevode ili druge knjige u kojima se dizajn ili neki njegovi

dijelovi ponovno koriste.

SIGNALISTIKA

U pregledu polazimo od toga da se radi o gra∫Ëkom dizajnu. Naravno da urazvoju smjerokaza mogu sudjelovati i produkt dizajneri, no njihove aktivnostiovdje nisu uzete u obzir. Gra∫Ëki dizajner usmjeren je prvenstveno na Ëitljivost,prepoznatljivost, moguÊnosti identi∫kacije, praktiÊnu upotrebljivost i estetiku.

Analiza smjera kretanja (polazeÊi od postojeÊeg unutarnjeg rasporeda)

ograniËen broj katova i prostorija (jednostavna) ........................................ 7500

velik broj katova i prostorija (sloæena)...................................................... 15000

Odreivanje broja znakova i obavijesti (polazeÊi od analize smjera kretanja)

ograniËen broj katova i prostorija (jednostavna) ...................................... 15000

velik broj prostorija (sloæena) ................................................................... 30000

Temeljni dizajn sustava dizajn potpuno novog sustava ................................................................. 37500

opremanje dizajniranog ili postojeÊeg sustava natpisima, tipografski ........ 7500

opremanje dizajniranog ili postojeÊeg sustava slikama ............................ 12500

Razrada po orijentacijskim punktovimarazrada po ploËi s prostornim planom ili uputama ...................................... 1250

razrada po ploËi za vrata .............................................................................. 500izrada vodiËa za korisnika .......................................................................... 4000

Koriπtenje Koriπtenjea za sustav smjerokaza obiËno je ograniËena na prostor za koji je sustav

razvijen. Nalogodavac Ëesto ima pravo unutar sustava unositi nove smjerokaze i sliËno.

Pritom je preporuËljivo sastaviti priruËnik sa smjernicama kojih se nalogodavac treba

pridræavati.



21

Prijedlogsluæbenog cjenika HDD-a

za usluge produkt dizajna



22

CJENIK - INDUSTRIJSKI DIZAJN

KORI©TENJE CJENIKA

Narudæba za industrijski dizajn moæe sezati od zahtjeva za usmenim ili pismenimsavjetovanjem do potpune ralizacije nekog proizvoda u vlastitoj reæiji. Izmeu tedvije krajnosti moguÊe su mnoge varijacije, u kojima aktivnosti i odgovornostidizajnera mogu biti vrlo razliËite. Ipak, moæemo navesti neke faktore koji utjeËuna opseg i trajanje posla, o Ëemu detaljnije govorimo u nastavku.

Cijenik je sastavljen iz dva dijela.Prvi dio Ëini idejno i izvedbeno rjeπenje - obuhvaÊa dio posla do izrade prototipa,tj. u sluËaju pojedinaËne narudæbe za poznatog naruËioca do izrade naruËenogprimjerka. PreporuËa se naplata idejnog i izvedbenog rjeπenja avansno. Za velikeserije moguÊe je da proizvoaË zatraæi da se iznos honorara za idejno i izvedbenorjeπenje odbija od tantjemske naknade (ne isplaÊuje se naknada sve dok ne

dostigne iznos tog honorara). Naknada za koriπtenje naplaÊuje se kad nastupaindustrijska proizvodnja dizajniranog artikla i to tako da se na iznos za idejno iizvedbeno rjeπenje dodaje naknada za otkup ili tantjemska naknada.

Faze dizajnerskog rada

Idejno rjeπenje

a. Informaciona faza - prvi razgovor, ponuda- stvaranje osnova, ako naruËitelj nije ponudio.- nabavka informacije, istraæivanje (research), analiza træiπta, store-check,funkcionalna analiza, sakupljanje podataka (data)- brifing, izrada biljeænice obaveza (duænosti)

b. Faza koncepta - brainstorming- studije ergonomije- izrada koncepta- tehnicke/formalne varijante koncepta- predmodeli/proporcionalni modeli- ocjena varijanti

Izvedbeno rjeπenje

a. Faza nacrta - prednacrti (scribbles )- nacrti (crteæ, rendering, CAD, animacija)- principijelne stavke rijesenja postaju prepoznatljive- model funkcije- utvrivanje tehniËkih vrijednosti, materijala, boja, povrπina- dizajn model / model prezentacije

b. Faza realiziranja - izrada optimiranje detalja, konstrukcija- grafika proizvoda, popratni reklamni materijal, pakovanje- prototip, Rapid-prototyping

- tekst (funkcija, privlaËnost)- prateÊa briga kod optimiranja proizvoda od ( serijske) produkcije do uvoenjana træiπte, npr. kalkulacija, ispisi liferanata, redukcija troπkova itd. (vidi designconsulting)- pripustanje, patent, zaπtita uzorka



23

Koriπtenje 1. otkup

2. tantjemska naknada

Opseg posla Samo je po sebi razumljivo da opseg u prvom redu ovisi o proizvodu koji trebadizajnirati. Pored toga, ima niz okolnosti koje utjeËu na prosjeËno vrijeme koje jedizajneru potrebno za izvrπenje narudæbe. Broj sati se moæe poveÊati ako sedizajner, primjerice, mora pobrinuti i za tehniËke nacrte ili tehniËku izvedbu. Ili jerijeË o inovativnom poslu, kod kojeg Êe se poveÊati vrijeme pripreme (istraæiva-nje). I uloga dizajnera moæe utjecati na opseg posla. Tako neki veliki proizvoaËmoæe zatraæiti od dizajnera savjetodavne usluge, dok bi “mali nalogodavac”moæda angaæirao dizajnera kao voditelja projekta za razvoj nekog proizvoda.....

Uvjeti nalogodavca Industrijski dizajneri Ëesto rade za profesionalne nalogodavce. Moæe se dogoditida nalogodavac sam postavi opÊe uvjete (uvjete otkupa) i samo pod tim uvjeti-ma namjerava napraviti narudæbu. Naravno, samo dizajner moæe procijeniti jesuli mu ti uvjeti prihvatljivi. Ponekad se dogaa i da nalogodavac postavlja uvjetekoji se tiËu ustupanja autorskog prava ili rezultiraju niskim honorarom. Dizajnerse i u tom sluËaju moæe odluËiti na prihvat narudæbe jer se, primjerice, radi o jako

zanimljivom poslu ili je to razumna investicija u poslovni odnos s nalogodavcem.U takvim sluËajevima vaæno je dobro prouËiti uvjete otkupa, osobito onima kojise odnose na odgovornosti ugovornih strana.

DjelomiËne ponude Nije neuobiËajeno davati djelomiËne ponude, na primjer, kada se radi o komple-ksnoj narudæbi ili kada dizajner iz drugih razloga nema predodæbe o obujmutroπkova dizajna u kasnijim fazama. U nekim sluËajevima, na primjer, nije joπmoguÊe odrediti vrstu materijala ili sloæenost realizacije dizajna i vrijeme koje jojse mora posvetiti. Iz toga slijedi da zapravo joπ ne bi trebalo davati indikacijucijene ili vremena koje je potrebno za razvoj proizvoda.

TreÊe osobe U dogovoru s nalogodavcem odreuje se tko Êe kontaktirati dobavljaËe/proizvoaËe, tko Êe ih nadzirati i kako Êe se oni plaÊati. Ponekad nalogodavacima stalne dobavljaËe/ proizvoaËe s kojima surauje, no dizajner moæe dobiti islobodne ruke u odabiru proizvoaËa. Za nadzor i kontrolu nad radom treÊihosoba moæe se zaraËunati cijena po satu rada.U svakom je sluËaju vaæno pismeno utvrditi dogovore i dobro paziti u Ëijeodgovornosti (dizajnerove ili nalogodavËeve) spada rad treÊih osoba, izmeuostaloga i u vezi s plaÊanjem istih te njihove struËne odgovornosti. Ako sedizajner odluËi preuzeti takvu odgovornost kao i plaÊanje treÊih osoba, ondamoæe zaraËunati dodatni honorar za (financijsku) odgovornost, odgovornost zaπtetu i dodatne poslove.

Savjetodavna funkcija Posao savjetnika za dizajn ili management nije sasvim jednak djelomiËnojnarudæbi - dizajner cijelo vrijeme sudjeluje u projektu na visokom nivou, u velikojmjeri moæe utjecati na uspjeh proizvoda, ali u samom postupku dizajniranjaËesto nema veliku ulogu. Nije neuobiËajeno u takvoj vrsti posla povisiti cijenusata ili uvjetovati poseban honorar.

Autorsko pravo i udio u dobiti OpÊe informacije o autorskim pravima naÊi Êete na poËetku ovih smjernica.Kod industrijskog dizajna redovito se dogaa da nije poznato u kojoj Êe sekoliËini neki proizvod na kraju proizvesti i prodati. U tim sluËajevima moæe seodabrati konstrukcija plaÊanja na bazi udjela u dobiti. Nalogodavac Êe moædanaknadu za dizajn uvjetovati uspjehom proizvoda. Dizajner u tom sluËaju dijeli

nepredvidljiv uspjeh i sudjeluje u poduzetniËkom riziku. Nadalje, treba voditiraËuna o podruËju i vremenu za koje se ustupa licenca odnosno sklapa ugovor oudjelu u dobiti.



24

Vlastita reæija Kod radova koji su izvrπeni u vlasitoj reæiji moæe se reÊi da se dizajner nalazi u jaËoj pregovaraËkoj poziciji. Pritom je pogotovo lakπe ugovoriti da dizajner imapravo svoj rad nuditi drugim osobama, ukoliko kupac ne moæe postiÊi zadovolja-vajuÊu iskoriπtenost. Na kraju, nije loπe voditi raËuna o visini udjela u dobiti, ali ida li Êe se isplatiti honorar ili nepovratni predujam.

Pravo na model Pravo na model vrlo je sliËno autorskom pravu. Oba πtite vanjski izgled dizajna.Zaπtita modela vaæna je osobito kod radova namijenjenih træiπnoj eksploataciji,gdje su razlike izmeu konkurentskih proizvoda (naoko) male. Osim toga,registracija modela moæe imati smisla kada za dizajnerski rad postoji moguÊnostmeunarodnog plasmana. U nekim je zemljama zaπtita u smislu autorskogprava loπa, tako da registracija modela, koji Êe se eventualno uvoditi na inozem-no træiπte, moæe biti korisna.



25

IDEJNO + IZVEDBENO RJE©ENJE

NAMJE©TAJ

Kuhinjski elementi idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500(Sistem) izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 6500

20000

Pult/πank za domaÊinstvo idejno rjeπenje ............................................................................................ 4150izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 2100

6250

Pult/πank za ugostiteljstvo idejno rjeπenje ........................................................................................... 5800izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 2900

8700

BlagavaoniËki stol idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 2500

7500

BlagavaoniËka stolica idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 6500

20000

KauË/sofa idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 6500

20000

Fotelja idejno rjeπenje .......................................................................................... 10000izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 5000

15000

StoliÊ za dnevni boravak idejno rjeπenje ............................................................................................ 4150izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 2100

6250

Regal/police/ormariÊi idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500(sistem elemenata) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 6500

20000

Krevet idejno rjeπenje ........................................................................................... 5800


NoÊni ormariÊ idejno rjeπenje ............................................................................................ 3350izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 1650

5000

Ormar idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000izvedbeno rjeπenje - razrada .......................................................................2500

7500

Komoda/ladiËar idejno rjeπenje ............................................................................................ 4150izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 21006250



26

Kupaonski elementiÊ idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500(sistem) izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 6500

20000

Radni/pisaÊi stol idejno rjeπenje ............................................................................................ 4150izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 2100

6250

Radna/uredska stolica idejno rjeπenje ...........................................................................................16650izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 8350

RASVJETA

Halogenka idejno rjeπenje ............................................................................................ 1700izvedbeno rjeπenje - razrada .........................................................................850

2550

Luster/plafonjera idejno rjeπenje ........................................................................................... 4200izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 2100

6300

SamostojeÊa lampa idejno rjeπenje ........................................................................................... 2000izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 1000

3000

Lampa za radni stol idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000izvedbeno rjeπenje - razrada .......................................................................2500

7500

Viπenamjenska lampa idejno rjeπenje ............................................................................................ 3350izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 1650

5000

Rasvjeta eksterijera idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 6500

20000

Dæepna svjetiljka idejno rjeπenje ........................................................................................... 5000izvedbeno rjeπenje - razrada .......................................................................2500

7500

KU∆ANSKI APARATI

Hladnjak idejno rjeπenje ......................................................................................... 20000izvedbeno rjeπenje - razrada ..................................................................... 10000

30000

Perilica rublja/peerilica sua idejno rjeπenje .......................................................................................... 17000




27

©tednjak/peËnica/ploËa za kuhanjeidejno rjeπenje ..........................................................................................27000izvedbeno rjeπenje - razrada ..................................................................... 13500

30500

Kuhinjska napa idejno rjeπenje .......................................................................................... 10000izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 5000

15000

Mikrovalna peËnica idejno rjeπenje .......................................................................................... 10000izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 5000

15000

TV idejno rjeπenje ............................................................................................ 7500izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 3750

11250

Video idejno rjeπenje ............................................................................................6700

izvedbeno rjeπenje - razrada .......................................................................330010000

ZvuËnik idejno rjeπenje ........................................................................................... 8000izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 4000

12000

MuziËka linija idejno rjeπenje .......................................................................................... 10000izvedbeno rjeπenje - razrada ...................................................................... 5000

15000

CD player/DVD player idejno rjeπenje ............................................................................................6700izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 3300

10000

Radio idejno rjeπenje ............................................................................................6700izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 3300

10000

Auto radio/kazetofon/CD idejno rjeπenje ............................................................................................6700izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 3300

10000

SITNI UPORABNI PREDMETI

Boca/kutija/ambalaæa idejno rjeπenje ........................................................................................... 3000izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 1500

4500

UtikaË/prekidaË(sitna oprema-sistem) idejno rjeπenje .......................................................................................... 13500


20000



28

RuËka za vrata idejno rjeπenje ............................................................................................. 700izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 1400

2100

NaoËale idejno rjeπenje ............................................................................................ 5300izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 2650

7950

UpaljaË idejno rjeπenje ............................................................................................. 700izvedbeno rjeπenje ...................................................................................... 1400

2100

Set kofera idejno rjeπenje ........................................................................................... 5800izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 2900

8700

PREDMETI U DOMA»INSTVU

Posue (lonac/zdjela/dæezva/ Ëajnik/tanjur)idejno rjeπenje ........................................................................................... 8000izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 4000

12000

Pribor za jelo idejno rjeπenje ........................................................................................... 6000izvedbeno rjeπenje ..................................................................................... 3000

9000

Serija staklenih/keramiËkih posudaidejno rjeπenje ............................................................................................6700izvedbeno rjeπenje - razrada .......................................................................3300

10000

Kupaonski dræaËi idejno rjeπenje ............................................................................................ 2500(komplet) izvedbeno rjeπenje - razrada ....................................................................... 1250

3750

DjeËja njega idejno rjeπenje ............................................................................................2200izvedbeno rjeπenje - razrada ........................................................................1100

3300

Elementi sanitarne opreme idejno rjeπenje ......................................................................................... 20000izvedbeno rjeπenje - razrada ..................................................................... 10000

30000



29

KORI©TENJE Koriπtenje se isplaÊuje za industrijsku proizvodnju dizajnerskog rjeπenja.Koriπtenje za djelo industrijskog dizajna moæe biti ugovoreno na dva naËina:a) isplatom autorske naknade putem tantijemab) otkupom

a) Tantijeme Tantijeme su postotak od prodajne cijene proizvoda a njihova visina ovisi oproizvodu koji su predmet ugovora, te cijeni pojedinaËnog proizvoda. Npr. Zavrlo nisku cijenu proizvoda moæe se dogovoriti veÊi postotak, dok je za vrlovisoku cijenu proizvoda moguÊe sniziti postotak.

Iznose za seriju do:do 10 kom/mjesec ....................................................................................... 10%10 kom/mjesec ............................................................................................. 7%100 kom/mjesec ........................................................................................... 3%1000 kom/mjesec .......................................................................................... 1%3000 kom/mjesec ...................................................................................... 0.7%10000 kom/mjesec .................................................................................... 0.5%

b) Otkup Iznos naknade za otkup formira se na naËin da se naknada za idejno + izvedbenorjeπenje mnoæi sa koeficijentom od:

1,5 ............................................................. a vrlo malu seriju - do 10 kom/mjesec2,0 ............................................................... za malu seriju - do 100 kom/mjesec2,5 .......................................................... za srednju seriju - do 1500 kom/mjesec3,5 ............................................................... za veliku seriju - 3 000 kom/mjesec4,5 ...................................................... za vrlo veliku seriju - 10000 kom/mjesec

Documents

Cjenik Hrvatskog Društva Dizajnera