Van donkere kamer naar Lightroom

Geavanceerdezwart-witbewerkinGAchter de schermen bij:

beeldredactiede volkskrant

Tamron 24-70mm f/2.8

HiGH-end zoommet beelstabilisatie

24 megapixels voor weinig

nikon d3200Wulan Mei LinilleGale naaktfotoGrafie

digifotopro.nl nUMMEr 2 2012 prijs € 4 ,95

DIG

IFO

TO

PR

O 2

2

01

2

NIEUW: LEICA X2Ieder moment heeft zijn eigen verhaal.

De compacte Leica X2 is perfect om van ieder fotomoment iets speciaals te maken. Met de topkwaliteit Leica Elmarit 24mm F2.8 ASPH worden spontaan alle unieke gebeurtenissen uit het leven vastgelegd in authentieke en brilliante opnamen. Met zijn nieuwe APS-C formaat beeldsensor, zijn snel en extreem nauwkeurig autofocus plus de mogelijkheid om op elk moment snel te schakelen tussen automatisch en handmatige controle, zijn de mogelijkheden van deze “Made in Germany“ Leica X2 net zo divers als het leven zelf. De meegeleverde Lightroom 4 software, de optionele electronische zoeker en de opslag in DNG formaat maken de Leica X2 tot een professionele tool voor serieuze fotografen.

Voor meer informatie: www.x2.leica-camera.com

Ook beschikbaar in geanodiseerd zwarte fi nish.Ook beschikbaar in geanodiseerd zwarte fi nish.

1_1_ad_Leica X2_230x300_5mm bleed_NL.indd 1 04-06-12 11:15

Welkom,Zo’n tien jaar geleden sloeg het fotografievirus bij mij toe. Ik heb van mijn hobby mijn werk kunnen maken en ben nu zo’n 4,5 jaar fulltime bezig met fotografie in de breedste zin van het woord. Maar ik moet eerlijk toegeven dat ik na een drukke werkweek niet meer meteen mijn camera oppak.Ben ik het fotograferen zat? Nee, dat zeker niet. Het zijn nu vooral vakantiereizen waarin ik mijn hobby met plezier uitoefen en ik flink wat tijd met mijn camera binnen handbereik spendeer.Ondertussen heb ik een nieuw virus te pakken. Sinds de opkomst van de filmfunctie in de dslr in 2008 volgen we de ontwikkelingen op de voet. Talloze filmpjes, gemaakt met dslr’s, komen voorbij in de MustSee-rubriek op onze website. De een nog indrukwekkender dan de ander.Lang heb ik het met interesse en bewondering aangekeken, zonder zelf een serieuze stap in deze richting te wagen. Sinds enkele maanden heb ik het videovirus echter flink te pakken en begint zich een nieuwe hobby te vormen. ‘s Avonds struin ik het internet af op zoek naar informatie, scherpe deals op veilingsites en brainstorm ik over wat mijn volgende camera gaat worden. Ik kijk me suf op Vimeo en films en televisie bekijk ik met een andere blik.Niet alle fotografen lijken de filmfunctie te verwelkomen, getuige de soms felle reacties op onze website. Die klaagzangen kan ik maar moeilijk begrijpen. In dit multimediale tijdperk vinden er continu veranderingen plaats, de scheidingslijnen tussen fotografie en video vervagen en niemand verplicht je de filmfunctie te gebruiken. Gelukkig zijn er veel creatievelingen die er wel optimaal gebruik van weten te maken. Regelmatig spreek ik fotografen die zijn gaan filmen omdat de functie simpelweg op hun camera zit. Het kan een prima toevoeging zijn op je fotografische werk, van bruidsfotografie tot journalistiek en commercieel werk. Ook in deze editie zijn daar de nodige voorbeelden van te vinden.Je hoeft er overigens niet bang voor te zijn dat DIGIFOTO Pro met een filmende hoofdredacteur opeens transformeert tot DIGIVIDEO Pro. We zijn en blijven een tijdschrift over digitale fotografie. Maar net als fotografen die met hun tijd meegaan, zijn we niet bang om af en toe een uitstapje naar het andere kamp te maken.

Julian HuijbregtsHoofdredacteurjulian@clipboard-publishing.nl

w e l k o m

Julian HuijbregtsHoofdredacteur

3w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

NIEUW: LEICA X2Ieder moment heeft zijn eigen verhaal.

De compacte Leica X2 is perfect om van ieder fotomoment iets speciaals te maken. Met de topkwaliteit Leica Elmarit 24mm F2.8 ASPH worden spontaan alle unieke gebeurtenissen uit het leven vastgelegd in authentieke en brilliante opnamen. Met zijn nieuwe APS-C formaat beeldsensor, zijn snel en extreem nauwkeurig autofocus plus de mogelijkheid om op elk moment snel te schakelen tussen automatisch en handmatige controle, zijn de mogelijkheden van deze “Made in Germany“ Leica X2 net zo divers als het leven zelf. De meegeleverde Lightroom 4 software, de optionele electronische zoeker en de opslag in DNG formaat maken de Leica X2 tot een professionele tool voor serieuze fotografen.

Voor meer informatie: www.x2.leica-camera.com

Ook beschikbaar in geanodiseerd zwarte fi nish.Ook beschikbaar in geanodiseerd zwarte fi nish.

1_1_ad_Leica X2_230x300_5mm bleed_NL.indd 1 04-06-12 11:15

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 24

a w a r d s Uitleg

BeeldkwaliteitDe score voor de beeldkwaliteit beoor-delen we aan de hand van de ruisprestaties, het dynamisch bereik en de kleurweergave van de camera.

BedieningBij de bediening beoordelen we niet alleen de ergono-mie, maar ook de menustructuur van de camera.

SnelheidOnder snelheid valt het autofocussys-teem, maar ook de tijd die de camera nodig heeft om foto’s weg te schrijven.

BehuizingBij de beoordeling van de behuizing kijken we naar de bouwkwa-liteit, maar ook het lcd en de zoeker nemen we in beschouwing.

Prijs/kwaliteitKomen de prestaties van de camera ook

overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten.

CategorieënCamera’s delen we in onderstaande (sub)categorieën in. De scores en de awards zijn alleen onder-ling te vergelijken bij camera’s in dezelfde subcategorie. Krijgt een compactcamera van ons een Goud Award, dan wil dat niet zeggen dat deze camera evengoed presteert als een spiegelreflex met diezelfde award.

Spiegel-reflexcamera’s (dslr) Instap Geavanceerd Professioneel

Compacte systeemcamera’s (CSC) Instap Geavanceerd High-end

ScherpteAlle objectieven tes-ten we op scherpte. Bij zoomobjectieven kijken we naar diverse brandpuntsafstanden.

VervormingenOnder vervormingen rekenen we zaken zoals chromatische aberratie, vignet-tering, vertekening en flare. Een hoge score betekent dat het objectief weinig vervormingen heeft.

AutofocusWe kijken niet alleen naar de snelheid van de autofocus, ook de geluidsproductie en de nauwkeurigheid nemen we mee in de beoordeling. BehuizingSteekt het objectief degelijk in elkaar, zijn er bijvoorbeeld stof- en regenafdich-tingen?

Prijs/kwaliteitKomen de prestaties van het objectief ook overeen met wat je op basis van de prijs mag verwachten?

Over Onze reviewsElke editie testen we diverse camera's, objectieven en acces-soires. Maar hoe testen we deze producten precies en hoe beoordelen we ze? Op deze pagina geven we je een overzicht van onze criteria en testmethoden.

We testen de producten grotendeels in de praktijk. Een objectief of camera gebruiken we op dezelfde manier zoals we ook onze eigen apparatuur gebruiken. Daardoor lopen we tegen praktische bezwaren of voordelen op, die minstens zo belangrijk zijn als alleen de droge cijfers en testresultaten. Daarnaast kijken we ook onder gecontroleerde omstandigheden naar de belangrijke aspecten zoals beeldkwaliteit. Bij een test vind je altijd een of meerdere prak-tijkfoto's die gemaakt zijn met de betreffende camera of objectief. Op onze website vind je testfoto's in volledige resolutie.

Camera'sBij onze camera-reviews geven we scores voor vijf verschillende crite-ria. We beoordelen camera's per ca-tegorie, de scores van een compact-camera kun je dus niet direct met die van een spiegelreflex vergelijken. Ook zijn beoordelingen tijdsgebon-den. Je kunt camera's van nu immers moeilijk vergelijken met camera's van een paar jaar geleden.

awardsWij kunnen niet bepalen hoeveel waarde jij hecht aan bepaalde eigenschappen van een objectief of

camera, de ene persoon zal bijvoorbeeld snel-heid belangrijker vinden dan de andere persoon.

Daarom geven we scores voor de afzonderlijke criteria. Wel vellen we een eindoordeel in de vorm

van één van onderstaande awards.

OndersCheidingenSommige producten hebben een opvallende eigen-schap, zeer goede prijs-kwaliteitverhouding of ste-

ken boven de rest uit dankzij hun ontwerp. Hiervoor delen we de volgende onderscheidingen uit. Deze

kunnen ook gecombineerd worden met een award.

ObjeCtievenDe beoordeling van objectieven lijkt op die van camera's, maar we gebruiken hiervoor een aantal andere criteria.

InnovatiefHeeft een fabrikant lef en komen ze met nieuwe technieken of toepassingen? Dan kunnen ze een

innovatie-award verwachten!

INNOVATIEF

DESIGN

BUDGET

BronsEen product dat doet wat het moet doen, maar niet echt uitblinkt krijgt een bronzen award.

BRONSBRONSDIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

PLATINAPLATINADIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

ZILVERZILVERDIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

GOUDGOUDDIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

Zilver Producten die een goede indruk op ons achterlaten krijgen een zilveren award.

GoudWeet een product ons echt te overtuigen, dan belonen we het met een gouden award.

PlatinaVoor de echt uitblinkende producten is er de platina award. Een product moet ons volledig weten te overtuigen willen we deze award toekennen.

DesignNiets zo persoonlijk als smaak, maar voor een

bovengemiddelde aandacht aan het ontwerp kennen we een designaward toe.

BudgetIs het product vriendelijk voor je portemonnee,

dan krijgt het een budget-award mee.

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 26

w i e z i j n w i j Redactie

Over OnsDIGIFOTO Pro wordt gemaakt door een vast team van redacteuren. Daarnaast maken we gebruik van freelancers en hebben we een aantal partners die op regelmatige basis artikelen aanleveren voor het magazine. Even voorstellen:

Sanne Ruhaak Specialiteit: InterviewsRedacteUR

Er gaan geruchten de rondte dat ze haar ondervragingstechnieken bij een niet nader te noemen geheim agentschap heeft opgedaan. Wij kunnen daar geen uitspraken over doen, maar we weten wel dat als we deze gretige reporter op pad sturen ze het onderste uit de kan haalt en terugkomt met een sterk interview.

sanne@clipboard-publishing.nl

Julian HuijbregtsHoofdRedacteUR

Als hoofdredacteur is Julian verantwoordelijk voor de inhoud van het maga-zine en de website. Naast het bepalen en uitzetten van de onderwerpen, het aansturen van de redactie en freelancers, kruipt hij ook regelmatig zelf in de pen. Dat levert meestal reviews van camera's en objectieven op, maar voor een achtergrondartikel draait hij ook zijn hand niet om.

julian@clipboard-publishing.nl

Jesse Kraal Specialiteit: Techniek RedacteUR

Jesse droomt minimaal drie keer per week over camera's en andere fotoap-paratuur. Niets is bij hem onbekend. Van analoge grootformaatcamera tot de nieuwste fullframe-dslr's, hij weet er alles van. Het is echter niet alleen techniek wat de klok slaat. Jesse beschikt ook over een grote dosis fotogra-fiekennis. Kijk dus ook niet verbaasd op als je een interview of achtergrond-artikel van zijn hand tegenkomt.

jesse@clipboard-publishing.nl

EAGERPetra Oldengarm en Jessica van der Burg zijn de oprichters van EAGER, een platform voor inspirerende fotoseries. Voor elke editie schrijven ze een artikel om je te stimuleren om aan de slag te gaan met concepten en het beste uit je fotoseries te halen.www.didyousayEAGER.com

DutchPhotoZoneSinds 2008 werkt DIGIFOTO Pro samen met DutchPhotoZone (DPZ), hét forum voor de serieuze amateur-fotograaf en (semi)professional. In elke editie tonen we je het werk van een van de DPZ-leden.www.dutchphotozone.com

De Nieuwe WildernisNatuurfotograaf Ruben Smit en film-maker Martin Verkerk zijn begonnen aan een groots filmproject over De Oostvaardersplassen. Voor de na-tuurfilm wordt veel gebruikgemaakt van dslr's met filmfunctie. Wij volgen het project op de voet en de makers houden je iedere editie op de hoogte van de vorderingen, met uniek mate-riaal vanaf de set.www.denieuwewildernis.nl

Birdpix en NederpixIn elke editie presenteren we werk van één van de leden van Birdpix of Nederpix. Deze communities richten zich respectievelijk op vogelfotogra-fie en natuurfotografie.www.birdpix.nlwww.nederpix.nl

Raymond Luijbregts HoofdRedacteUR WINMaG PRo eN Baaz MaGazINe

Steven VosRedacteUR

Jasper van BladelRedacteUR

MET MEDEWERKING VAN:

Alle redacteuren van Clipboard Publishing helpen een handje bij de totstandkoming van DIGIFOTO Pro.

REDACTIE

PARTNERS

7

CON-GRATS!

PANL Award–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Marieke van der Velden

Student Work–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Carla Kogelman: gold

Carla Kogelman: silver

Carla Kogelman: silver

Susanne Reuling: silver

Yuri van Geenen: bronze

Jenny Boot: Members’ Choice

Jeroen de Bakker: nominatie

Yuri van Geenen: nominatie

Editorial–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Bodine Koopmans: silver

Manon van der Zwaal: bronze

Quintalle Nix: nominatie

Quintalle Nix: nominatie

Martijn de Vries: nominatie

Mark van der Zouw: nominatie

Malou van Breevoort: nominatie

Fashion–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Robin de Puy: bronze

Places–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Willeke Duijvekam: bronze

Erik Hijweege: nominatie

People–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––

Marieke van der Velden: gold

Annelies Damen: nominatie

Sander Foederer: nominatie

Robin de Puy: nominatie

Wij zijn trots te vermelden dat bij de uitreiking van

de 21ste PANL Awards zeventien (oud)studenten

van de Fotoacademie in zes categoriën in de prijzen

zijn gevallen, waaronder de over-all winnaar.

In de categorie Student Work winnen de studenten

van de Fotoacademie wederom alle prijzen.

Des

ign

: Üp

pig

Iden

tiy

Sto

re

Marieke van der VeldenPANL award

–

Carla KogelmanStudent Work: Gold

–

Susanne ReulingStudent Work: Silver

–

84JERoEN ToIRKENS - NomADS LIfENomadisch verhaal over trots, traditie en drank

136VREEmDGAAN

mET JE cAmERAobjectiefadapters getest

34foToGRAfIE VIERT HooGTIJ BIJ DE VoLKSKRANTachter de schermen bij de beeldredactie

61ZWART-WIT VooR GEVoRDERDENaan de slag met geavanceerde zwart-witbewerking

118GIoRGETTo

GIuGIARoVan Volkswagen Golf

tot Nikon d4

22VERBoDEN foTo’S uIT NooRD-KoREAHet verhaal van postzegelhandelaar Willem van der Bijl

i n h o u d

50

132

46

80

10

124 Time-lapse gear Hulpmiddelen voor time-lapsefotografie

132 Micro-adjustments Kalibreer je objectieven

t e c h n i e k 41 Timelapse-fotografie

Een wereld zonder tijd

50 Masterclass Artistieke blik op vogelfotografie

70 Interview: Wulan Mei Lina Verboden naaktfoto’s

94 Boeken Inspirerend en leerzaam leeswerk

96 Conceptuele fotoprojecten Toe aan een uitdaging?

103 Uit de schoolbanken: Vincent Quak Fotografie met een knipoog

110 Verslag workshop Studiofotografie voor beginners

114 Spotlight Jamie de leeuw

i n s p i r a t i e

46 Fotowedstrijd: Reisfotografie Win een Leica X2!

108 Ferry Verheij Winnaar fotowedstrijd ‘Foto’s met een verhaal’

126 Rick Alberigs Winnaar fotowedstrijd ‘Humor’

f o t o w e d s t r i j d e n e n w i n n a a r s

78 Carl Zeiss Distagon T* 15mm f/2.8 Hoogwaardige ultragroothoek

80 Tamron 24-70mm SP Di VC USD f/2.8 Standaardzoom met beeldstabilisatie

82 Sigma 19 en 30mm EX DN f/2.8 Primes voor Sony NEX

116 Tokina 300mm f/6.3 Spiegeltele voor MFT

o b j e c t i e v e n 10 Nikon D3200

24 megapixels voor weinig

14 Leica X2 High-end aps-c-camera

19 Samsung NX20 Smart Camera voor gevorderden

r e v i e w s

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 210

r e v i e w Nikon d3200

Nikon deed het de afgelopen jaren rustig aan in de megapixelrace. Met de 24-megapixel D3200 gooit Nikon het roer om. Het is momenteel de enige instapcamera met een dergelijke resolutie. Een stap in de verkeerde richting of juist een goede keuze?T e k s T e n f o T o g r a f i e : J u l i a n H u i J b r e g t s

Nikon D320024 megapixels voor weinig

Megapixels, het blijft een veelbesproken onderwerp. Meer is zeker niet altijd beter. Een hogere resolutie heeft op lage iso-waarden voordelen (meer detail), maar de kleinere pixels kunnen ook voor meer ruis zorgen op hogere iso-waarden. Nikon heeft met de 36-megapixel D800 laten zien dat uitstekende ruisprestaties en een groot dynamisch bereik ook met kleine pixels mogelijk zijn. Of dat voor de nieuwe sensor in de D3200 ook zo voordelig uitpakt is dan ook onze grootste vraag.

BedieningMaar eerst even terug naar de camera zelf. De D3200 is het instapmodel en heeft dus een relatief eenvoudige behuizing. Toch hebben we er weinig over te klagen. De compacte body houdt lekker vast en biedt voldoende knoppen. De Live View-schakelaar is vervangen door een drukknop, video-opnames start je nu met de rode videoknop bovenop de camera. Een knop om de iso-waarde in te stellen ontbreekt, gelukkig kun je de Fn-knop aan de zijkant van de camera deze functie geven. Beginners zullen deze knop sowieso niet missen, gezien de automatische iso-stand van de D3200 prima functioneert. Deze doelgroep wordt daarnaast uitstekend bediend met de Guide-stand, waarmee de camera je stap voor stap uitlegt hoe je het toestel instelt of je op bepaalde situaties kunt anticiperen. De stand is ten opzichte van eerdere modellen weer wat verbeterd en geeft nog duidelijkere uitleg met

meer plaatjes. Het verbeterde scherm, dat nu 921.000 beeldpunten telt, komt goed van pas. Alles wordt mooi scherp weergegeven. Handmatige instellingen ontbreken uiteraard niet. Ook als gevorderde fotograaf kun je prima uit de voeten met de D3200. Natuurlijk heeft een instapspiegelreflex zo zijn beperkingen. Zo toont de zoeker 'maar' 95 procent van het beeld en moet je met één draaiwieltje genoegen nemen.

BeeldkwaliteitEen 24-megapixelsensor in aps-c-formaat doet wellicht een belletje rinkelen. Sony heeft al zo'n sensor in de A77 en NEX-7. Bovendien is het een publiek geheim dat Nikon gebruikmaakt van Sony-sensoren. De praktijk lijkt dat te bevestigen: de resultaten van de D3200 zijn vergelijkbaar met die van de NEX-7 en kortweg dus zéér goed. Het hoge aantal megapixels gaat niet ten koste van de ruisprestaties, tot iso 3200 zijn de resultaten nog zeer goed.

speCifiCatiesAdviesprijs: € 599,- (body)Resolutie: 24 megapixelsBeeldsensor: aps-c cmosISO-bereik: 100-12,800Scherm: 3-inch (921.000 beeldpunten)Zoeker: Pentaspiegel, 95% dekkingScherpstelling: 11-punts autofocusSnelheid: 4 beelden per secondeOpslag: SDXCAfmetingen: 125 x 96 x 77 mmGewicht: ca. 505 gram (incl. batterij)Beeldstabilisatie: NeeFilmfunctie: 1080p @ 30/25/24 fps

Op iso 6400 is flink wat storende kleurruis zichtbaar, maar dit is effectief weg te werken in de raw-omzetting. De hoogste waarde van 12.800 levert nog acceptabele resultaten op voor kleine afdrukken. Het dynamisch bereik is indrukwekkend. Ook op dit gebied gaat het hogere aantal pixels niet ten koste van kwaliteit. Op de laagste iso-waarden van 100 en 200 heb je een zeer

camera: Nikon D3200objectief: 17-55mm f/2.8

Brandpunt: 17mmDiafragma: f/8

Sluitertijd: 1/60ISo: 320

wU-1a wifi-adapterJe kunt de Nikon D3200 uitbreiden met de WU-1a wifi-adapter (adviesprijs 59 euro). Heb je het kleine apparaatje aangesloten, dan kun je draadloos foto's versturen van je camera naar een smartphone of tablet en de camera vanaf afstand bedienen. In eerste instantie komt er een gratis Android-app (voor versie 2.3 en nieuwer). Heb je een iOS-apparaat dan moet je geduld hebben, de app voor iPhones en iPads is naar verwachting pas in de herfst van 2012 beschikbaar. Helaas was de wifi-adapter op moment van schrijven nog niet beschikbaar. Eigenlijk vinden we het jammer dat Nikon de func-tionaliteit niet gewoon in de camera heeft geïntegreerd. We zijn in ieder geval behoor-lijk benieuwd naar de mogelijkheden.

12 w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

grote contrastomvang tot je beschikking, vergelijkbaar met de uitstekende 16-megapixelsensor die we eerder in de D5100 en D7000 zagen. Vergelijk je de resultaten van de D3200 met die van zijn voorganger, dan zie je op alle vlakken een duidelijke verbetering.

SnelheidVeel megapixels zorgen voor grote bestanden. Dat kan nadelig uitvallen voor de snelheid van een camera. Bij de Nikon D3200 valt daar gelukkig niet over te klagen. Met maximaal vier beelden per seconde is de camera niet razendsnel, maar ondanks de flink verhoogde resolutie is de nieuwe instapper sneller dan zijn voorganger. Belangrijker : het wegschrijven van de bestanden gaat vlot. Opvallend is het kleine verschil tussen raw en jpg. De nieuwe Expeed 3-beeldprocessor, die eerder in de topmodellen verscheen, levert knappe prestaties. Aan de autofocus heeft Nikon weinig veranderd. Het 11-puntssysteem is gelijk gebleven. Verbetering lijkt gezien de

concurrentie (meestal met minder punten en minder geavanceerde opties) in dit segment ook niet nodig.

FilmfunctieNikon maakt ook stappen op gebied van video. Met de D3200 kun je filmen in 1080p-resolutie met 30, 25 of 24 beelden per seconde. Je hebt volledig handmatige controle over de resultaten. In 720p kun je de snelheid opvoeren naar 50 of 60 bps. De kwaliteit van de video's is vooruitgegaan ten opzichte van modellen zoals de D3100 en D5100. Video's komen gedetailleerd en scherp uit de camera, dankzij een nieuwe 24mbit-codec. Een aansluiting voor een externe microfoon ontbreekt niet. De D3200 biedt dus ook voor de enthousiaste filmer ruim voldoende mogelijkheden.

conclusie

Nikon D3200Nikon heeft met de D3200 een zeer capabele instapspiegel-reflex neergezet. De 24-mega-pixelsensor laat indrukwekkende resultaten te zien. De verhoogde resolutie gaat niet of nauwelijks ten koste van de ruispresta-ties. Ten opzichte van de D3100 scoort de sensor op alle vlakken beter. Ook de filmfunctie is aan-gepakt en laat betere resultaten zien. Beginners kunnen goed uit de voeten met de D3200 dankzij de behulpzame Guide-modus, maar ook voor gevorderde fotografen met een klein budget is de nieuwe camera een interes-sante optie. Ook de snelheid van de camera is dik in orde, met name het vlotte wegschrijven van de grote raw-bestanden is erg prettig. De optionele wifi-module hebben we helaas nog niet kunnen testen, maar lijkt een leuke aanvulling te worden.

Beeldkwaliteit

Bediening

Snelheid

Bouwkwaliteit

Prijs/kwaliteit

instap dslr

instap dslr

GOUDGOUDDIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

BUDGET

snelheid met sandisk sd extreme prO 95 mb/s 8gbWe meten de snelheid waarmee de camera vijftien foto’s in jpg of raw maakt én wegschrijft. De tijd gaat in bij het maken van de eer-ste opname, we stoppen als alle vijftien foto’s zijn weggeschre-ven naar de geheugenkaart.15 beelden (RAW): ca. 17 seconden15 beelden (JPG): ca. 16 seconden

r e v i e w Nikon d3200

13w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

Ultimate

Travel

Tripod

Carbon

Ultimate

Travel

Tripod

Carbon

Gedurende drie weken fotografeerde en wandelde Jolanda Linschooten (www.out-doorfoto.nl) in Schotland voor National Geographic Traveler en maakte daarbij veelvuldig gebruik van de superlichte en handzame statieven van Redged.

“Ik ben gewend om bij mijn tochten zwaar te tillen. Ik weet niet beter of dat is een gevolg van een zelf gemaakte keus, ik wil nu eenmaal én wild kamperen én selfsupporting bezig zijn én ook nog eens onderweg kunnen fotograferen. Fotospullen, zeker een statief, zijn zwaar. En concessies doe ik niet. Liever een maaltijdje minder mee dan mijn statief thuislaten. Mijn fotografie is tenslotte ook een boterham!

Toen ik voor het eerst hoorde over dat superlichte statief van Redged, de TSC-424 Elite Ultimate Travel Tripod Carbon, dacht ik eerlijk gezegd: het zal wel. Een statief dat nog geen kilo weegt en toch onder ruige omstandigheden met een serieuze body plus lens behangen kan worden? Natuurlijk was ik toch nieuws-gierig. Als het wél waar was… Dan scheel-de mij dat niet alleen een hoop gesjouw maar kreeg ik er ook meteen een veel handzamer stuk gereedschap bij.

Deze jongen is namelijk in opgevouwen staat tot 38 cm lengte terug te brengen. Héél prettig bij ruige tochten door dichte begroeiing maar ook in lastige rotsen heb ik liever geen enorme uitsteeksels aan mijn rugzak hangen. Of als je de buiten-wereld helemaal niet wilt laten weten dat je een statief bij je draagt, prop je hem zo je rugzak in.

Na drie weken Hebriden en ruige berg-tochten op het eiland Arran, kan ik met volle overtuiging beweren: dit statief maakt zijn beloftes helemaal waar.

Vele malen lichter en toch niet inboeten in kwaliteit. Dát is geweldig.

Er is eigenlijk maar één nadeel... de TSC-424 Elite had al jaren eerder op de markt moeten komen!”

24 cm

34 cm

1 kgMax. Load

8 kg

93 cm

120 cm

Jolanda Linschoot en

Redged is verkrijgbaar bij de betere fotospeciaalzaak. Kijk voor een dealer bij u in de buurt op: www.redged.com

Als beste getest door echte pro’s

TSC-424 Elite

Like Redged op Facebook en blijf op de hoogte van het laatste nieuws, en maak kans op leuke prijzen.

Redged

Importeur:www.groupelite.com

DigiFotoPro 1-2012.indd 1 18-4-2012 17:15:38

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 214

Less is more

Leica X2

Leica staat vooral bekend om haar meetzoekercamera’s, maar voert al decennialang kleinere en voordeligere modellen naast de M-serie. In 2009 komt Leica met de X1, die al snel zware concurrentie krijgt van steeds geavanceerdere compacte systeemcamera’s en de Fujifilm X100. Dat ziet ook Leica in en daarom komen ze met de verbeterde X2.T e k s T e n f o T o g r a f i e : J e s s e K r a a l

en korte blik op de X2 is vol-doende om te zien met wat voor merk camera je te maken hebt. Het design is duidelijk geïnspi-reerd op dat van de meetzoe-kers. Mocht dat niet genoeg zijn, dan neemt het ronde en rode logo de laatste twijfels weg: je staat oog in oog met een Leica. Ben je bekend met de X1, dan

zal de camera je helemaal bekend voorko-men: een redelijk compacte behuizing met een niet-verwisselbaar 24mm-objectief. Alleen in details is zichtbaar dat je met een nieuw model te maken hebt. Bij het zilveren model is voortaan ook de behui-zing van het objectief zilver, bij het zwarte exemplaar zie je het verschil alleen aan

de flitsschoen. Deze steekt nu een stuk boven de topplaat van de camera uit, eronder zit een contact waarmee een elektronische zoeker kan worden aange-sloten. Het doet wellicht een beetje af-breuk aan het strakke ontwerp, maar een optionele evf is een belangrijke toevoe-ging voor deze camera. Leica noemt de zoeker Viso-Flex, een naam die vroeger voor de spiegeladapters van het merk gebruikt werd. Onderhuids is de Viso-flex gebaseerd op de Olympus VF-2, die met zijn 1,44 miljoen beeldpunten goed presteert. De bouwkwaliteit van de met de hand gemaakte camera is bijzonder goed, het grootste deel van de camera is vervaardigd uit metaal. Alleen het uitschuivende objectief moet het met

een kunststof behuizing doen.

Bediening Op het eerste gezicht is de bediening ongemoeid gelaten, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen. De twee instelwiel-tjes bovenop ‘klikken’ nu veel duidelijker op hun positie, zodat je wat meer feed-back krijgt van de camera. Ook de flitser is anders dan die van de X1. Deze schuift niet langer recht omhoog, maar klapt open op een manier die je bijvoorbeeld ook ziet op een Sony NEX-7. Hierdoor komt de flitser hoger boven de camera uit, waardoor het vrijwel onmogelijk is de schaduw van je objectief in beeld te krijgen. De bedieningsknoppen op de X2 zijn recht-toe-recht-aan en spreken in

r e v i e w Leica X2

lightrOOmbij aansChafleiCa x2Koop je een Leica X2, dan vind je in de verpakking een code waarmee je gratis een volledige versie van Adobe Lightroom 4 kunt downloaden. Een voordeel ter waarde van 129 euro.

15w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

vrijwel alle gevallen voor zich. Wel zijn de knopjes wat aan de kleine kant, met name de pijltjestoetsen hadden iets groter gemogen. Helaas is ook het scherm van de X1 zonder aanpassingen overgenomen in de X2. Bij de introductie van die eerste camera in 2009 schreven we al dat het scherm met een resolutie van 230.000 beeldpunten wat aan de magere kant is, ruim tweeënhalf jaar later is die resolutie helaas echt te beperkt voor een camera met een dergelijke aanschafprijs. Zeker om-dat je, zonder extra uit te geven aan een optische dan wel elektronische zoeker, volledig bent aangewezen op het display achterop de camera. Deels als gevolg van het gedateerde display, doet ook het menu ouder-wets aan. De beschrijvingen zijn duidelijk, maar doordat alle instel-lingen in een lange lijst onder elkaar staan, is het soms even zoeken. Maak je een foto, dan verschijnt daarna de tekst ‘Data transfer!’ in beeld. De tekst verdwijnt geluk-kig snel, maar het oogt een beetje knullig. Neem je in de burst-modus een reeks foto’s, dan blijft de tekst langer in beeld. Helaas is het tijdens die melding niet mogelijk aanpas-singen te doen aan de instellingen van de camera of een andere foto te nemen.

BeeldkwaliteitGelukkig is er ook veel goed nieuws. Zoals de beeldchip, dat is voortaan een 16-me-gapixelsensor van Sony. Nog altijd een van de beste aps-c-sensoren als het aankomt

op dynamisch bereik en ruisprestaties. Op dat vlak stelt de X2 dan ook zeker niet teleur. Het bereik loopt van iso 100 tot een enigszins vreemde iso 12.500 (bij de meeste camera’s iso 12.800).

Camera: Leica X2Objectief: Elmarit 24mm f/2.8

Diafragma: f/8Sluitertijd: 1/125

ISO: 100

Leica X2 r e v i e w

‘ Het dynamisch bereik is uitstekend en behoort tot de hoogste uit zijn klasse’

snelheid met sandisk extreme prO 95mb/s 8gbWe meten de snelheid waarmee de ca-mera vijftien foto’s in jpg of raw maakt én wegschrijft. De tijd gaat in bij het maken van de eerste opname, we stoppen als alle vijftien foto’s zijn weggeschreven naar de geheugenkaart. Omdat de X2 niet de optie biedt om alleen in raw te schieten, hebben we gekozen voor de optie raw + jpg.

15 beelden (RAW + JPG)ca. 25,4 seconden

15 beelden (JPG)ca. 12,2 seconden

16

r e v i e w Leica X2

Uitbreiden van het bereik is niet mogelijk en eigenlijk ook niet nodig. Zelfs de hoogste ge-voeligheid is met (kleur)ruisonderdrukking nog bruikbaar. Wel heeft het detailniveau en de kleurbalans te leiden onder die instelling. Wat dat betreft ben je met iso 6400 een heel stuk beter af, de kleurruis is vrijwel geheel weg te werken en ook de detaillering is nog goed. De kwaliteit van beelden op iso 3200 en iso 1600 kunnen we zelfs uitstekend noemen. Een hele verbetering ten opzichte van de X1 en hierdoor is de X2 bij hoge gevoeligheden een stuk beter dan de veel duurdere Leica M9. Het dynamisch bereik is ook uitstekend en behoort tot de hoogste uit zijn klasse, het erepodium moet alleen gedeeld met camera’s voorzien van dezelfde 16-megapixelsensor.Wellicht nog meer dan om de camera’s, staat Leica bekend om haar uitstekende objec-tieven. De niet verwisselbare Leica Elmarit 24mm f/2.8 verloochent zijn afkomst dan ook niet. Met een cropfactor van 1,5x komt de beeldhoek van het objectief overeen met 36mm op een fullframe-camera. De scherpte in het midden van het beeld is bij volledig open diafragma uitstekend, richting de

hoeken neemt de scherpte iets af, maar blijft goed. Overigens neemt de scherpte in de hoeken bij het knijpen van het diafragma toe, maar dat doet ook de scherpte in het centrum. Daardoor blijft er vrijwel altijd een zicht-baar verschil in scherpte, al neemt het nooit storende proporties aan. Vanaf f/8 neemt de scherpte iets af door diffractie, al hoef je tot f/11 niet bang te zijn voor duidelijk minder

goede scherpte. Alleen op de kleinste lensopening van f/16 is de scherpte duidelijk minder en zelfs lager dan op f/2.8. Vignettering is op f/2.8 slechts zeer beperkt zichtbaar, het verschil bedraagt onge-veer een halve stop. Bij f/4 is het lichtverlies in de hoeken al zo beperkt dat het woord vignettering eigenlijk al niet meer van toepassing is. Lensfouten heeft Leica ook tot een minimum weten te beper-ken, chromatische aberraties zijn slechts heel beperkt zicht-baar in de vorm van een zeer dun paars randje bij sterke contrasten in de hoeken van het beeld. De vervorming be-draagt slechts anderhalve pro-cent en wordt alleen zichtbaar bij rechte lijnen aan de rand van je foto. Met nabewerking is de vervorming daarnaast eenvoudig te corrigeren.

‘ In het midden van je beeld verschijnt een sterke uitvergroting van het midden, die helpt je scherpstelling juist te krijgen’

camera: Leica X2objectief: Elmarit 24mm f/2.8Diafragma: f/2.8Sluitertijd: 1/125ISo: 100

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

17

speCifiCatiesAdviesprijs: € 1750,-Resolutie: 16,2 megapixelsBeeldsensor: aps-c cmosIso-bereik: 100-12500Objectief: Elmarit 24mm f/2.8 asph.Scherm: 2,7-inch (230.000 beeldpunten)Scherpstelling: contrast-afSnelheid: 5 fpsOpslag: sdxcAfmetingen: 124 x 69 x 52 mmGewicht: 345 gram (incl. batterij)Beeldstabilisatie: neeFilmfunctie: nee

conclusie

Al met al vormen de 16-megapixelsensor en het Leica-ob-jectief een mooi koppel, dat in staat is zeer fraaie beelden te produceren. Een punt waarop de X1 zwak scoorde, is de langzame autofocus. Leica heeft de autofocus van de X2 grondig herzien en deze is dan ook merkbaar een heel stuk sneller. Een snelheidsrecord zal de camera niet breken, wel is de scherpstelling niet langer reden voor frustratie. Ook de handmatige scherpstelling met een draaiwieltje onder je duim werkt prima. In het midden van je beeld verschijnt een sterke uitvergroting van het midden, die helpt je scherpstelling juist te krijgen.

Geen fratsenNormaal vertellen we je aan het eind van een camera-review nog wat over de videokwaliteiten van het betref-fende toestel, video is immers bijna niet meer weg te denken uit moderne digitale camera’s. Bijna, want Leica richt zich met de X2 enkel op fotografen, een videofunc-tie ontbreekt dan ook. Verder is de camera ook wars van andere ‘fratsen’ als effectfilters, hdr- of panoramafucties. Het past wel bij het pure karakter van de X2 en potentiële kopers van de camera zullen er waarschijnlijk evenmin wakker van liggen.

Beeldkwaliteit

Bediening

Snelheid

Bouwkwaliteit

Prijs/kwaliteit

HigH-end csc

ZILVERZILVERDIG

IFOTO PRO • AW

AR

D

Leica X2Leica heeft goed geluisterd naar de meeste kritieken op de X1 en deze punten met de X2 verholpen. Zo is de sensor een flink stuk beter, met name op het gebied van ruisprestaties en dynamisch bereik, is de autofocus veel vlotter en kun je een elektronische zoeker aansluiten. Het is dan ook jammer dat Leica een grote steek laat vallen met het matige lcd-scherm. Je zit vast aan de dure optio-nele Viso-Flex-zoeker om een scherm te hebben waarop je goed de scherpte van je beeld kunt controleren. Het is jammer dat Leica de zoeker niet standaard meelevert of heeft geïntegreerd in het ontwerp van de camera.

DESIGN

AD

VER

TEN

TIE

Afhalen in Haarlem op afspraak • info@saake-shop.nl T: 0900-SAAKESHOP (0900-7225374 | 10 ct/min)

ACCU’S • OPLADERS • GEHEUGEN • EN MEER…

Kijk op www.saake-shop.nl voor meer informatie!

EASYCOVER CAMERA COVERS

DE BESTE MANIER OM JE CAMERA TE BESCHERMEN?

NIEUW: Camera covers voor diverse Canon en Nikon camera’s. De ideale

protectie voor je dure camera! Als je je camera goed wilt beschermen, maar

ook overal bij wilt kunnen. Accu, geheugenkaart en fl itser blijven toegankelijk.

EASYCOVER SILICONEN COVERS CANON & NIKON Voor diverse Canon en Nikon camera’s hebben we de easyCover siliconen covers! Inclusief een harde en zachte LCD-cover en microvezeldoekje. Leverbaar voor: Nikon: D40, D40x, D60, D90, D3100, D5100, D7000, J1, V1Canon: EOS 5D MarkII, EOS 7D, EOS 40D, EOS 50D,

EOS 60D, EOS 550D, EOS 600D, EOS 1100D €29,95

0881_Saake_ad_DigiFotoStarter_2-2012_115x300mm.indd 1 5/29/12 09:48

w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

Zelf kalibreren? Een van uw eenvoudigste klussen met het juiste gereedschap van Eizo: een SX-monitor, met keuze uit drie formaten, met EasyPix-software inclusief kleursensor voor een gunstige bundelprijs. U maakt zelf in circa 5 minuten een kleurprofiel aan voor uw nieuwe wide-gamut-LCD-monitor zodat kleuren steeds consistent worden weergegeven. www.eizo.nl/easypix

Eenvoudige hardware-kalibratie en profilering met EasyPix Digital Uniformity Equalizer voor uniforme kleuren en helderheid 16-bit-Look-Up-Table en tot 10-bit kleurdiepte voor hoogste kleurprecisie Automatische helderheid- en kleurcorrectie

dOE HET ZELF. KaLibrErEn mET SX-mOniTOr En EaSyPiX.

Adv_EasyPIX_Doe_het_zelf_230x300.indd 1 24-03-11 15:26

19w w w . d i g i f o t o p r o . n l e d i t i e 2 - 2 0 1 2

review: samsUng nx20Smartcamera voor gevorderden

Samsung NX20 r e v i e w

Samsung pakte het groots aan en vernieuwde in één keer haar complete lijn compacte systeemcamera’s. We gaan op stap met de duurste en best uitgeruste camera van het trio en bekijken onder andere wat Samsung bedoelt met ‘smartcamera’.T e k s T e n f o T o g r a f i e : J e s s e K r a a l

Hoewel je aan de NX20 duide-lijk kunt zien dat het om een nieuwe camera gaat, is het ontwerp in grote lijnen gelijk aan dat van de NX10 en NX11. De camera doet dan ook nog steeds denken aan een te heet gewassen dslr. Dat klinkt wellicht wat oneerbiedig, het

werkt zeker niet in het nadeel van de kleine Samsung. De houvast en ergonomie komen namelijk dicht in de buurt van een spie-gelreflex, terwijl de camera toch echt een heel stuk compacter is. Ook de afwerking

en het materiaalgebruik scoren punten. De zoeker draagt voor een groot deel bij aan dat dslr-achtige uiterlijk, al is het geen optische zoeker maar een elektronisch exemplaar met 1,4 miljoen beeldpunten. Het beeld oogt scherp en detailrijk, alleen bij snelle bewegingen zie je zogenaamde 'tearing' doordat elke kleur na elkaar wordt weergegeven. Je composities maken kan ook op het 3-inch amoledscherm, dat aan de zijkant van de camera scharniert. De resolutie is met 614.000 beeldpunten ruim voldoende, een speciale transparante hars tussen

scherm en beschermglas zorgt voor een zeer goede resistentie tegen reflecties. Van het menu van de NX20 worden we vrolijk, dat steekt goed in elkaar en laat aan duidelijkheid weinig te wensen over. Ook het snelmenu, dat je met de Fn-knop kunt oproepen, is handig. Je kunt er snel instellingen van je camera, zoals transport-modus, iso en fotokwaliteit mee aanpassen. Een aantal van die in-stellingen kun je ook kwijt onder de iFunction-toets van het objectief, je kunt dan met de draairing bijvoor-beeld je diafragma of belichtings-compensatie veranderen.

Beeldkwaliteit Technisch leunt de camera zeer sterk op de NX200, die we in DI-GIFOTO Pro 4.2011 onder de loep namen. Zijn 20,3-megapixelsensor kan de strijd met de concurrentie goed aan, concludeerden we toen al. Zo leveren iso 800 en 1600 nog prima beelden op en ook iso 3200 is met behulp van kleurruisreduc-tie nog zeer bruikbaar. Bij iso 6400 en vooral bij iso 12800 begint het

speCifiCatiesAdviesprijs: € 1099,- (incl. 18-55mm)Resolutie: 20,3 megapixelsBeeldsensor: aps-c cmosISO-bereik: 100-12,800Scherm: 3-inch kantelbaar amoled (614.000 beeldpunten)Zoeker: lcd (1,44 miljoen beeldpunten)Scherpstelling: contrast-afSnelheid: 8 beelden per secondeOpslag: SDXCAfmetingen: 122 x 90 x 40 mmGewicht: ca. 341 gram (incl. batterij)Beeldstabilisatie: NeeFilmfunctie: 1080p @ 30 fps

Zelf kalibreren? Een van uw eenvoudigste klussen met het juiste gereedschap van Eizo: een SX-monitor, met keuze uit drie formaten, met EasyPix-software inclusief kleursensor voor een gunstige bundelprijs. U maakt zelf in circa 5 minuten een kleurprofiel aan voor uw nieuwe wide-gamut-LCD-monitor zodat kleuren steeds consistent worden weergegeven. www.eizo.nl/easypix

Eenvoudige hardware-kalibratie en profilering met EasyPix Digital Uniformity Equalizer voor uniforme kleuren en helderheid 16-bit-Look-Up-Table en tot 10-bit kleurdiepte voor hoogste kleurprecisie Automatische helderheid- en kleurcorrectie

dOE HET ZELF. KaLibrErEn mET SX-mOniTOr En EaSyPiX.

Adv_EasyPIX_Doe_het_zelf_230x300.indd 1 24-03-11 15:26