1

Ekonomi Bülteni

19 Ekim 2015, Sayı: 31

Ekonomik Araştırma ve Strateji

Dr. Saruhan Özel

Ezgi Gülbaş

Orhan Kaya

İnci Şengül

Yurt Dışı Gelişmeler

Yurt İçi Gelişmeler

Finansal Göstergeler

Haftalık Veri Akışı

2

Yurt Dışı Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

19 Ekim 2015

ABD’de TÜFE beklentilere paralel düşüş gösterdi. ABD’de TÜ-

FE nihai verilere göre aylık bazda beklendiği gibi %0.2 düşüş gös-

terdi, yıllık bazda TÜFE ise Eylül ayında %0 olarak gerçekleşti. Bu

düşüşteki en büyük sebep enerji fiyatlarındaki gerileme olurken,

gıda ve enerji fiyatları hariç tutularak hesaplanan çekirdek endekste

aylık bazda %0.2, yıllık bazda ise %1.9 artış görüldü.

● ABD perakende satışlar Eylül ayında beklentileri karşılamadı.

Perakende satış verisi Eylül’de aylık bazda %0.1 ile beklentilerin

altında artış gösterdi. Perakende satışların Ağustos ayında %0.2’lik

bir artış kaydettiği belirtilmişti, bu veri de %0’a revize edildi. İstih-

damdaki artış ve ucuzlayan akaryakıt fiyatlarına rağmen, ücretlerde-

ki sınırlı artış tüketim harcamalarının gücünün sürdürmesini engel-

lerken, küresel talebin de yumuşamasıyla perakende satışlar güçlü

başladığı üçüncü çeyreğe (Temmuz Aylık Değişim: %0.8) zayıf bir

kapanış yapmış oldu.

● Almanya ve Euro Bölgesi’nde TÜFE beklentilerle paralel. Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya’da Eylül’de TÜ-

FE beklendiği gibi aylık bazda -%0.3, yıllık bazda ise -%0.2 olarak gerçekleşti. Yılbaşından beri ilk defa negatif bölgeye

geçen TÜFE’deki bu gerilemenin başlıca sebebi enerji fiyatlarındaki

düşük seyir. Almanya’da enerji fiyatları aylık bazda %1.7, yıllık azda

ise %9.3 azalış kaydetti. Euro Bölgesi’nde ise TÜFE yıllık bazda

beklentilere paralel olarak Eylül ayında -%0.1 olarak gerçekleşti

(Ağustos: %0.1). Bu düşüşteki en büyük etken petrol fiyatlarındaki

gerilemeden etkilenen ulaşım fiyatlarındaki düşüş oldu. Gıda ve

enerji, fiyatları dışarıda bırakılarak hesaplanan çekirdek TÜFE ise

Eylül ayında %0.9 olarak gerçekleşti.

● Çin’de bu haftanın verileri ekonomide aşağı yönlü risklerin ağır basmaya devam ettiğini gösteriyor. Çin’de ihra-

cat Eylül’de bir önceki yıla göre %6.3 olan piyasa beklentisinin altında %3.7 düşüş gösterdi. İthalattaki düşüş beklentiyi

aşarak %20.4 seviyesinde gerçekleşti. Enflasyon tarafında ise üretici

fiyat endeksi beklentilere paralel olarak aşağı yönlü trendini sürdürdü

ve -%5.9 olarak açıklandı. Tüketici Fiyat endeksi ise %1.8 olan bek-

lentinin altında %1.6 seviyesinde gerçekleşti. Özellikle üretici fiyatla-

rındaki negatif seyir, Çin’de reel ekonominin hissettiği fiyat baskısının

sürdüğüne işaret ediyor. ABD tarafından gelen zayıf veriler piyasada

FED’in faiz artırımını öteleyebileceği ihtimalinin artması olarak yo-

rumlanırken, bu doğrultuda artan risk iştahı Çin tarafından gelen

olumsuz verilerle dengeleniyor.

-0.2

-0.1

-1

0

1

2

3

4

5

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Almanya TÜFE, YoY

Euro Bölgesi TÜFE, YoY

0%

1.9%

-4

-2

0

2

4

6

ABD TÜFE (Yıllık Değişim, %)

ABD Çekirdek TÜFE (Yıllık Değişim, %)

Enflasyon Hedefi: %2

0.1%

-4

-3

-2

-1

0

1

2

3

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

ABD Perakende Satışlar (Mevsimsellikten arındırılmış, Aylık % Değişim)

%-3.7

%-20.4

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

İhracat (%)

İthalat (%)

Çin Dış Ticaret Yıllık Değişim (%)

3

Yurt İçi Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

Ödemeler Dengesi, Ağustos 2015

Ağustos ayında cari denge, piyasanın beklentisinin (Bloomberg: 0

m $) hafif üzerinde, fakat Temmuz ayındaki 3.2 milyar $’lık açığın

oldukça altında kalarak 163 milyon $ açık verdi. Bu daralmada dış

ticaret açığının Temmuz ayındaki 5.8 milyar $ seviyesinden bu ay

3.6 milyar $ seviyesine gerilemesi etkili oldu. 12 aylık kümülatif cari

açık ise Temmuz’daki 45.1 milyar $ seviyesinden (GSYH'ya oranı %

5.8) 43 milyar $ seviyesine (GSYH'ya oranı %5.6) gerilemiş durum-

da.

Finansman tarafına baktığımızda Ağustos ayında nette 1.7 milyar $’lık çıkış yaşandı. Doğrudan yatırımlarda 1.7 milyar $ seviyesin-

den giriş yaşansa da, portföy yatırımlarında 1.5 milyar $, diğer yatırımlar kaleminde ise 1.9 milyar $’lık çıkış yaşandı. Hisse senedi pi-

yasasından 347 milyon $ seviyesinde çıkış yaşanırken, yılbaşından bu yana toplam çıkış 715 milyon $ oldu. Devlet tahvillerinden aylık

bazda 393 milyon $ çıkış yaşanırken, yılbaşından bu yana toplam çıkış 5 milyar $ oldu. Bankaların kısa vadeli kredi kullanımı Şubat

ayından beri süren aşağı yönlü trendini devam ettirerek Ağustos ayında 2.5 milyar $ azaldı. Uzun vadeli kredi kullanımı ise 2.2 milyar $

artış gösterdi.

Net turizm geliri kalemi Ocak – Ağustos 2015 döneminde 2014 yılının aynı dönemine göre %12 azalarak 14.1 milyar $ seviyesine

geriledi. Net Hata Noksan kaleminde bu ay 1.4 milyar $’lık giriş yaşandı ve yılbaşından bu yana yaşanan giriş 10.9 milyar $ seviyesine

ulaştı. Rezerv varlıklarda ise Ağustos ayında yaşanan 0.4 milyar $’lık azalma ile yılbaşından bu yana toplam 2.9 milyar $ azalma ya-

şandı.

Cari dengenin kompozisyonuna bakıldığında cari açıktaki daralmanın enerji dengesindeki iyileşmeden kaynaklandığını görüyoruz.

Enerji açığı bu ay bir önceki senenin Ağustos ayına göre %22 daralarak 38.8 milyar $ seviyesine geriledi. Enerji fiyatlarındaki düşüşün

cari açığa pozitif etkisi ivme kazanmış durumda. Yılın geri kalanında enerji dengesindeki iyileşmenin artması beklenebilir.

Bütçe Dengesi, Eylül 2015

Merkezi Yönetim bütçe dengesi yılın ilk 9 ayında 13.5 milyar TL açık verdi.

2014 yılının aynı döneminde bütçe 11.9 milyar TL açık vermişti. Yılın ilk 9

ayında faiz dışı fazla önceki yılın aynı dönemine göre %19 artarak 31.3 mil-

yar TL oldu.

Bütçe gelirleri yılın ilk 9 ayında 2014 yılının aynı dönemine göre, vergi gelirlerindeki %15’lik artışa bağlı olarak %13 artış gösterdi.

Vergi gelirlerinin artmasında Özel Tüketim Vergilerindeki %18.5 ve KDV’deki %17.8’lik artış etki oldu. Bütçe harcamaları ise Ocak –

Eylül döneminde %13 artış gösterdi. Faiz harcamalarında artış %19 olurken, faiz dışı harcamalar %12.4 arttı. Personel giderlerinde,

enflasyonun üzerinde, %13 artış gözlemlendi.

12 aylık kümülatif rakamlara baktığımızda Eylül ayı itibarıyla, bütçe açığı/GSYH oranının %1.3 seviyesinde, faiz dışı fazla/GSYH

oranının ise %1.7 seviyesinde kaldığını görüyoruz. Bu hafta açıklanan 2016-2018 Orta Vadeli Programına göre, 2015 sonunda bütçe

açığı/GSYH oranının yılsonunda %1.3, faiz dışı fazla/GSYH oranının ise %1.5 olması hedefleniyor.

Eylül ayı bütçe açıklamaları, 2016 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Tasarısı ile beraber açıklandı. 2016 bütçe tasarısına göre bütçe açığı/

GSYH oranının %0.7 seviyesine gerilemesi bekleniyor. Faiz dışı fazla/GSYH oranının ise %1.8 seviyesinde olması öngörülüyor. Bu

hedefler doğrultusunda, bütçe disiplini 2016 yılında da devam edecek. Özellikle faiz dışı dengede olumlu performansın devam etmesi,

yaklaşan kredi derecelendirme kuruluşu değerlendirmelerinde Türkiye’nin notunda bir değişikliğe gidilmeyeceği beklentisini artıran

önemli bir etken. 6 Kasım’da S&P, 4 Aralık’ta Moody’s ülke notu ve görünümüne dair değerlendirme yapacak.

19 Ekim 2015

Milyon Dolar 2014 2015 2014 2015

Ağustos Ağustos Son 12 Ay Son 12 Ay

CARİ İŞLEMLER HESABI -2,221 -163 -48,292 -43,047

Dış Ticaret Dengesi -6,236 -3,634 -65,827 -57,606

Hizmetler Dengesi 4,530 3,947 25,011 23,756

Gelir Dengesi -645 -586 -8,696 -10,262

Cari Transferler 130 110 1,220 1,059

SERMAYE VE FİN. HES. 904 -1,294 4,073 37,957

Doğrudan Yatırımlar -1,097 1,675 1,388 9,710

Portföy Yatırımları -1,682 -1,477 5,340 -945

Diğer Yatırımlar 5,568 -1,891 -490 22,442

Rezerv Varlıklar -1,885 399 -2,165 6,750

NET HATA NOKSAN 1,288 1,430 12,467 5,091

Ödemeler Dengesi

4

Finansal Göstergeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

Haft

alı

k v

e A

ylı

k G

eti

ri

Pa

ra P

iya

sa

ları

H

. S

en

ed

i P

iya

sa

ları

12 aylık USD Libor faizinde bu hafta hafif düşüş yaşadı.

Global hisse senedi piyasalarına karışık seyir hakimdi.

Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasalarına pozitif seyir hakimdi. Türkiye hisse senedi piyasası yatay seyretti.

19 Ekim 2015

0.5

0.6

0.0

0.0

0.3

2.0

-3.8

1.4

5.1

7.1

0.6

2.9

5.4

-1.4

-4 -2 0 2 4 6 8

ABD-S&P

MSCI EM

MSCI Türkiye

EURO/$

TL-Basket

Altın

Emtia End.

1 Aylık Değ (%)

5 Günlük Değ (%)

Finansal Varlık Fiyatlarındaki % Değişim ($ Bazında)

1.4

5.1

7.1

0.6

2.9

5.4

-1.4

-2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8

ABD-S&P

MSCI EM

MSCI Türkiye

EURO/$

TL-Basket

Altın

Emtia End.

1 Aylık Değ (%, $ Bazında)

0

1

2

3

4

5

Ocak 08Ocak 09Ocak 10Ocak 11Ocak 12Ocak 13Ocak 14Ocak 15

12 Aylık USD Libor

6 Aylık USD Libor

3 Aylık USD Libor

1 Aylık USD Libor

USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%) %0.32

%0.09

-%0.05-0.05

0.00

0.05

0.10

0.15

0.20

0.25

0.30

0.35

Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15

USD JPY EUR

3 Aylık Libor Faizi (%)

0.10.1

0.50.5

0.1-0.7

--0.2-0.1

0.8

0.6

0.0-3.6

-0.1-1.2

0.0-0.1

-0.76.5

0.5

0.50.7

1.30.9

1.42.4

0.12.3

1.0-1.4

0.7

5.1

1.9-2.9

0.2-3.3

-0.23.9

6.07.6

4.8

2.84.4

-4 -2 0 2 4 6 8

MSCI GlobalG-7 Ortalama

ABD-S&PABD-DJ Indus

EU-DJ Stoxx 50UK-FTSE 100

Fr-Cac40Ger-Dax

Jp-Nikkei225

MSCI EmergingMeks-BolsaBr-Bovespa

Pol-WIGCz-PragueRus-Micex

Mac-BuxTR- BIST100Çin-Shangai

Hindistan-SensexKore-Kospi

Endonezya-JCI

1 Aylık Değ (%)

5 Günlük Değ (%)

Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%)

70

80

90

100

110

120

2013 2014 2015

Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2013=100)

MSCI Türkiye Endeksi

MSCI GOÜ Endeksi

5

Finansal Göstergeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

Tah

vil

Piy

as

ala

rı

Gösterge tahvil getirisi %11 seviyesinin altında.

Dö

viz

Piy

as

ala

rı

Em

tia

Piy

as

ala

rı

Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar’a karşı değer kazandı.

Enerji endeksi bu haftayı negatif kapattı. VIX endeksindeki düşüş bu hafta da devam etti.

Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

19 Ekim 2015

0

2

4

6

8

10

12

14

Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15

Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz

Koridoru

MB Haftalık Repo Faizi

Gösterge Tahvil Faiz Oranı

MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi

Politika Faiz Oranları (%)

0

100

200

300

400

500

600

700

Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15

TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BBB-

GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)

0.0

0.8

1.1

0.2

-0.5

1.3

1.4

0.6

-0.4

0.1

-0.3

-0.4

0.6

-0.3

1.4

3.2

5.8

4.1

0.8

1.3

-0.3

0.7

0.4

1.7

-1 1 3 5

EURO

GBP

JPY

TRY

RUB

KRW

ZAR

HUF

PLN

CZK

MXN

BRL

1 Aylık Değ (%)

5 Günlük Değ (%)

USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)

95100105110115120125130135140145150155160165170175

Ocak 13 Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14 Mayıs 14 Eylül 14 Ocak 15 Mayıs 15 Eylül 15

TL

GOÜ Ortalaması

De

ğe

rle

niy

or

De

ğe

r K

ay

be

diy

or

GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100)

-3.8

-6.4

3.6

3.4

-0.6

-1.4

0.6

8.2

-0.3

1.6

-7 -4 -1 2 5 8

Top. Endeks

Enerji

Değ. Maden

Tem. Maden

Tarım

Emtia Endekslerinde Değişim (%)

1 Aylık Değ (%)

5 Günlük Değ (%)10

15

20

25

30

35

40

45

50

Oca 11 Tem 11 Oca 12 Tem 12 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15

Endişe (VIX) Endeksi

6

Veri Akışı

DenizBank Ekonomi Bülteni

19 Ekim 2015

Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.

Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem

Çin GSYH (Çeyreklik Değişim, %) (3. Çeyrek) 05:00 1.80% -- 1.70% -- Yüksek

Çin GSYH (Yıllık Değişim, %) (3. Çeyrek) 05:00 6.80% -- 7.00% -- Yüksek

Çin Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim, %) (Eylül) 05:00 6.00% -- 6.10% -- Orta

Çin

Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %)

(Eylül) 05:00 10.80% -- 10.80% -- Orta

ABD Yapı İzinleri (Aylık Değişim, %) (Eylül) 15:30 -0.90% -- 3.50% 3.50% Orta

ABD Yapı İzinleri (Eylül) 15:30 1160k -- 1170k 1170k Orta

ABD

Konut Başlangıçları (Aylık Değişim, %)

(Eylül) 15:30 1.20% -- -3.00% -- Orta

ABD Konut Başlangıçları (Eylül) 15:30 1140k -- 1126k -- Orta

Türkiye Gecelik Borç Alma Faiz Oranı 14:00 7.25% -- 7.25% -- Yüksek

Türkiye Gecelik Borç Verme Faiz Oranı 14:00 10.75% -- 10.75% -- Yüksek

Türkiye Politika Faiz Oranı 14:00 7.50% -- 7.50% -- Yüksek

Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Ekim) 10:00 55.55 -- 58.52 -- Orta

Euro Bölgesi

Avrupa Merkez Bankası Marjinal Borç

Verme Faiz Oranı 14:45 0.30% -- 0.30% -- Yüksek

ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları(Ekim 17) 15:30 265k -- 255k -- Orta

ABD İkinci El Konut Satışları (Eylül) 17:00 5.37m -- 5.31m -- Orta

Almanya PMI Hizmet (Ekim, Geçici) 10:30 53.9 -- 54.1 -- Orta

Almanya PMI İmalat (Ekim, Geçici) 10:30 51.7 -- 52.3 -- Orta

Euro Bölgesi PMI Bileşik (Ekim, Geçici) 11:00 53.4 -- 53.6 -- Orta

Euro Bölgesi PMI Hizmet (Ekim, Geçici) 11:00 53.5 -- 53.7 -- Orta

Euro Bölgesi PMI İmalat (Ekim, Geçici) 11:00 51.7 -- 52 -- Orta

ABD Markit PMI (Ekim, Geçici) 16:45 53.1 -- 53.1 -- Yüksek

22 Ekim Perşembe

23 Ekim Cuma

21 Ekim Çarşamba

Haftalık Veri Takvimi

19 Ekim Pazartesi

20 Ekim Salı