Gazeta e Shkurtit 2011

7/31/2019 Gazeta e Shkurtit 2011

1/12

1SHKURT 2011 NGJALLJA

NGJALLJANr. 2 (217) Viti XIX i botimit SHKURT 2011 mimi 20 lek

Hapja e veprimtaris, si gjith-mon, nisi me nj reflektim shpir-tror mbi nj tekst biblik, dhe ksajradhe ai ishe nga Ungjilli sipasLlukait (2:14), duke u ndalur n pa-qen e drejt. Kryepiskopi i Tiransdhe i gjith Shqipris, Prof. Dr.Anastasi, President i Kshillit Bot-ror t Kishave, do t theksonte me

kt rast para t pranishmve, seKuptimi i krishter pr paqen ebrendshme sht m i thell dhe mi gjer se sa qetsia pasive e stoik-ve apo nirvana e budistve. Kjonuk sht e lidhur me apati pr atq ndodh rreth nesh.

N hapje t veprimtaris, Rev.Dr. Valter Altman, moderator i Ko-

- Kjo do t jet tema e Asambles s 10 -t t Kshillit Botror t Kishave, q u vendos nmbledhjen e Komitetit Qendror t Kshillit Botror t Kishave, n Gjenev, Zvicr. -

Perndi i jets,udhhiqna drejt drejtsis dhe paqes

mitetit Qendror, paraqiti refleksio-net rreth tems pr Asamblen eardhshme t KBK dhe ndryshimetstrukturore q shtrohen pr tu brnga ky organizm, duke u ndalurveanrisht edhe n problemet fi-nanciare.

N raportin e tij, sekretari i pr-gjithshm, Rev. Dr. Olav TveitFykse, i kushtoi vmendje t vean-t prgatitjeve pr Kuvendin Ndr-kombtar Ekumenik pr Paqen, qdo t mbahet n maj t ktij viti nKingston, Xhamajka. Kjo ngjarjedo t dshmoj dhe do t forcojprpjekjet tona t prbashkta prt arritur tejkalimin e dhuns, - thaTveit.

Tveit dhe Altmann gjithashtu

Me hidhrim dhe dhimbje n shpirt, ndo-

qm ngjarjet dramatike t ndodhura gjat di-

tve t fundit n qendr t Tirans. Shprehim

ngushllimet nga zemra pr familjet e atyre

personave q humbn jett e tyre apo u pla-

gosn rnd. N kto dit kritike, jemi t de-

tyruar t ritheksojm n t gjitha drejtimet se

dhuna pjell urrejtjen dhe urrejtja e errson

zemrn duke na uar drejt nj qarku t mbyllur

trazirash dhe rrugsh pa krye. Q t mbizotroj

paqja dhe progresi konstant, duhet t braktiset

do metod keqinformimi dhe do form dhune.

Lutemi me tr shpirtin, q t ekzistoj, nga

t gjitha palt, m tepr vetprmbajtje, m

tepr predispozit dialogu dhe pajtimi. Jo m

gjak! Jo m konflikt! Perndia i dashuris, i

drejtsis dhe i faljes le t ndrioj t gjith

personat me prgjegjsi pr t krkuar paqen

dhe bashkpunimin. Vetm me vetprmbaj-

tje, me t vrtetn dhe me frym mirkuptimi

mund t sigurohet pajtimi esencial dhe t

udhhiqet vendi drejt nj t ardhmeje q mbart

shpres.

Tiran, 23 janar 2011

Deklarat e Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Nga 16-22 shkurt, n Qendrn Ekumenike n Gjenev, u mbajt mbledhja

e Komitetit Qendror t Kshillit Botror t Kishave (WCC-COE). Ajo u

fokusua veanrisht tek gjendja e vshtir e t krishterve n Lindjen e

Mesme, por dhe n pjes t tjera t Globit, si dhe n ndryshimet e propozuara

n strukturn e brendshme t ksaj organizate.

Komiteti Qendror sht organi kryesor i vendimmarrjes i Kshillit Botror

t Kishave dhe mblidhet do 18 muaj, pr t reflektuar mbi punn e br,

pr t theksuar arritjet e mangsit dhe pr t vendosur rrugn q do t

ndiqet n prballimin e problemeve m aktuale dhe atyre t perspektivs.

krkuan edhe m shum prpjekjepr arritjen e paqes n Lindjen e Mes-me, duke e par kt problem edhen dritn e ngjarjeve t dhunshmet ditve t fundit n shum vendet Afriks Veriore dhe ato arabe.

N ditn e fundit t veprimtari-s, m 22 shkurt, u caktua edhetema e Asambles s 10-t t K-shillit Botror t Kishave, e cila dot mblidhet n vitin 2013, n Busant Kores s Jugut.

WCC sht organizata m e ma-dhe ndr e krishter n bot, ku ma-rrin pjes 349 kisha, orthodhoksedhe protestante.

Marr nga faqja e Kshillit

Botror t Kishave,

www.oikoumene.org


2/12

2 NGJALLJA SHKURT 2011

Edhe kt vit, festa e ShnVlashit mblodhi n Manastirin ehirshm t tij shum besimtar, jovetm nga zona prreth, Durrsi,Kavaja, por edhe nga Divjaka,

Berati e Elbasani. Kremtimi filloin datn 10 n mbrmje, me Mbr-msoren e Madhe, Bekimin e 5 bu-kve, Shrbesn e Himnit Akathist,Pasdarks dhe uratave para ku-ngimit, ndrsa ditn tjetr u kryeLiturgjia Hyjnore, e paraprir sigu-risht nga Mngjesorja. Meshn ekryesoi Hirsia e Tij, Imzot Nikolla,Episkop i Apollonis.

Studentt e Akademis, si dhenxnsit e Liceut Kishtar, Sukthkishin prgjegjsin pr mbar-vajtjen e fests, duke kryer shrbi-me t ndryshme si shitja e qirinjve,e artikujve t tjer kishtar, psaltiri,mbajtja e qetsis dhe rregullit nkish etj.

N kt atmosfer festive, Epi-skop Nikolla prcolli disa mesazhepr popullin besimtar. N Mbrm-soren e fests, midis t tjerash ai, du-ke iu prmbajtur leximeve t ktyreditve, theksoi se duhet t duam nj-ri-tjetrin dhe jo vetm kaq, por t du-am njri-tjetrin ashtu si Krishti naka dashur, pra me dashuri sakrifikue-

se. Zoti thot se nga kjo do tju njohinq jeni nxnsit e mi, nse keni da-shuri midis jush. Ai, po ashtu, dukefolur pr kt dashuri t krishter iureferua edhe veprs s KryepiskopitAnastas, i cili i shtyr nga nj dashurie till pa kushte erdhi n Shqipri dhe

ringriti nga themelet Kishn ton.Ndrsa n fund t liturgjis s

dats 11, si sht br tradit tash-m prej vitesh, nj prej studentvet vitit t katrt, mbajti predikimin

e rastit. N predikim u theksua seShn Vlashi sht nj shembull igjall imitimi, pr t gjith ne, njatlet i besimit, nj dshmitar i Krishtit,i cili pr besimin e tij dha vet jetndhe gjakun e tij.

M pas besimtart shkmbyenurimet dhe u larguan duke marrme vete mesazhet e rndsishmeq u prcolln nprmjet adhurimit,leximeve dhe predikimeve t k-tyre ditve.

Gabriela Dalipi

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqett prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,

- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor

q ofron n shoqri,

- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,- botimet kishtare etj.Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,

muzikor e filmik.Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,

anglisht e greqisht.

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment

dhe kudo n t gjith globin me

www.orthodoxalbania.org

Festimi i bukur i t kremtes s Shn Vlashit

KishaFjetja e Hyjlindses

n Voskopojshek. XVIII

Ka qen bazilika m emadhe e qytetit dhe ka pasurnj kompleks ndrtimesh sikonak, paraklisi i Anargjir-ve, paraklisi i Shn Marensetj. Kambanorja monumenta-le n hyrje t kishs u ndrtuan vitin 1887.

Kisha u dmtua rnd nLuftn e Dyt Botrore dhenga trmeti i vitit 1960. N tsht rindrtuar trsisht atiadhe jan br punime konso-

lidimi.


3/12


Ngjarja dhe historit

e mparshme

Duke gdhir dita e diel, 6 shkurt,sht shprthyer dera e kishs sShn Kollit n fshatin Vanaj trrethit t Fierit dhe prve vjedhjess arks s kishs, aty sht vje-dhur edhe kambana e saj. Nuk sh-

t rasti i par q nga kjo kish vi-dhen n mnyr konstante eleme-nte t dekoracionit artistik dhe siprfundim tanim ikonostasi i sajpothuajse nuk ekziston. N vend ttij gjendet vetm skeleti mbajts mepamje t trishtueshme.

N kish sht vjedhur para ka-tr vjetsh n datn 11 dhjetor, derakryesore q hyn n naos (salla krye-sore). Kjo der kishte elementeartistike dhe dekorative druri t

gdhendur, n t cilin ndodhej njmbishkrim q na jepte informacio-nin kryesor pr datimin e kishs.Si n rastin e dits s diel dhe he-rt e tjera sht br denoncimi n

PRSRI VJEDHJE N KISHN E SHN KOLLIT PRAN FSHATIT VANAJ, FIER

Vazhdon t cenohet rnd trashgimia shpirtrore orthodhokse,me vlera t pamuara kulturore pr gjith vendin

organet prkatse, por gjithnjheshtje dhe asnjher nuk shtkonkluduar me kapjen e keqbrs-ve. Si duket kemi t bjm me njzon t pambuluar mir pr sa iprket ruajtjes s monumenteve,duke ditur q edhe kishat q janpran saj si ajo e Shn Gjergjit nLibofsh edhe ajo e Shn Thanasitn Karavasta vidhen sistematikishtdhe jan edhe ato n gjendjen ekishs s Vanajt.

N kt kish jan br punimet plota restauruese n vitet 1998-1999 me fonde t investuara ngaKisha Orthodhokse Autoqefale eShqipris dhe punime t kryeranga Drejtoria Rajonale e Institutitt Monumenteve, Tiran, q n atkoh kishte mundsin t bntepunime restaurimi dhe mirmbaj-

tjeje.Ajo q krkohet nga organet

prgjegjse ka t bj me lvizjet enevojshme pr gjetjen e mundshme

t elementeve t vjedhura nga kjokish, por sidomos t gjej kamba-nn, pr tia kthyer ato prsri tra-shgimis son kulturore n mnyrq t mos kthehet ky rast si rastet etjera ku asnjeri nuk ka br asgj, sidhe t shikohet mundsia pr para-ndalimin e ktij fenomeni, i cili kaqen dhe vazhdon t jet shumshqetsues pr nj koh t gjat.

Vlerat historike dhe arkitek-toniko-artistike t monumentit

Ngrihet n majn e nj kodret ult, n mes t nj pylli t dendurme qiparisa. Mbishkrimi i ruajturmbi portn jugore t kishs na jepdatn e ndrtimit dhe t pikturimitt saj. Kisha u ndrtua n vitin1777 dhe u pikturua m 1795 ngavllezrit grabovar Gjergji dheJoani, t cilt kan ushtruar njveprimtari t dendur n krahinne Myzeqes.

Kisha i prket nj tipi mjaft tprhapur n krahinn e Myzeqesgjat shek. 18-19. Ajo prbhet nganaosi dhe hajatet e mbyllura q errethojn at nga tri an. Naosisht nj bazilik njnefshe me ta-van t rrafsht. Nj ikonostas prejdruri t gdhendur ndan ambientin ealtarit, i cili prmban absidn emadhe e t nxjerr jasht dhe dy

niket e protezisit dhe t diakoni-konit.

Naosi rrethohet nga ana veriore,jugore dhe perndimore nga hajatete mbyllura, nga t cilat pjesa per-ndimore sht shum m e gjerdhe luan edhe rolin e narteksit. Nhapsirn e tij sht veuar njkthin, ku mbahej vaska e pag-zimit, ndrsa n ann perndimorelartsohet kulla e ult prej druri ekambanores.

Elementet e dekoracionit tbrendshm jan piktura murale qvesh t gjitha siprfaqet e muratu-rs, ikonostasi dhe amvoni prej dru-ri t gdhendur i nj cilsie t lartartistike dhe tavani prej druri i ngjy-rosur.

N pamjen e jashtme spikat vo-lumi i naosit, i mbuluar me ati dy-ujse, i cili ngrihet mbi volumet ehajateve, t mbuluara me ati nj-ujse. N ndryshim nga prpunimii varfr dekorativ i pamjeve t jasht-me sht absida, e cila sht ndr-tuar me blloqe guri t skalitur dhesht gjallruar nga nj arkad everbr. Prmban gjithashtu dherelieve antike e gur, t marra sisht tradit edhe n kishat e tjerat Myzeqes, nga Apolonia eFierit.

Prgatiti: Ark. Rest.

Gentian Stratobrdha

Vidhet kisha e Shn Theodhorve, n Vlor

Duke u gdhir 14 shkurt sht cenuar nga hajdutt kisha e ShnTheodhorve n Vlor. Pasi nuk kan arritur t hyjn brenda, grabitsitkan marr materiale t jashtme t saj, si ulluqe, shandan pr ndezjen eqirinjve etj.

Pavarsisht vlers materiale, m i rndsishm sht fakti se

prdhoset nj vend i shenjt dhe ngjarje t tilla kan qen t shpeshta ederi tani pa asnj autor t kapur.

Kisha e Shn

Nikolls,

n Vanaj,

Fier,

e cila sht

vjedhur n

mnyr t

prsritur.


4/12


Pr Kreshmn e Pashkve duhet t dim: Si rregull, gjat saj nuk hahet mish, peshk, bulmet, vez.

Peshk hahet vetm m 25 Mars, t kremten e Ungjillzimit

dhe n t Dieln e Dafinave.

Lejohet ngrnia e frutave t detit.

Kur sht e mundur, kreshma mbahet pa ngrn vaj ditt e

sht e rndsishme t dalloj-m prmbajtjen unikisht t kri-shter t kreshmimit. Ajo na zbu-lohet para s gjithash n ndrvar-

sin midis dy ngjarjeve t cilat igjejm n Bibl: nj n fillim tDhiats s Vjetr dhe tjetra n fi-llim t Dhiats s Re. Ngjarja epar sht prishja e kreshms ngaAdami n Parajs. Ai hngri ngafruti i ndaluar. Kjo sht mnyrasesi na zbulohet mkati i par.Krishti, Adami i Ri - dhe kjo shtngjarja e dyt - fillon me kreshmi-min. Adami u tundua dhe iu nn-shtrua tundimit; Krishti u tundua,por e mposhti tundimin. Pasojat e

rnies s Adamit jan dbimi i Ada-mit nga Parajsa dhe vdekja. Frytete fitores s Krishtit jan shkat-rrimi i vdekjes dhe kthimi yn nParajs. Kreshmimi nuk shtthjesht nj detyrim, nj zakon; ailidhet me vet misterin e jets dhevdekjes, shptimit dhe dnimit.

N doktrinn e krishter ortho-dhokse mkati nuk sht vetm njshkelje e nj rregulli q t on ndnim; ai sht gjithmon nj cenimi jets q na sht dhn nga Per-

ndia. Pr kt arsye historia e m-katit t par na paraqitet si njveprim ngrnieje. Sepse ushqimisht mjet i jets; sht ai q namban gjall. Ktu qndron e gjithshtja: far do t thot t jeshgjall dhe far do t thot jet?Pr ne sot ky term ka nj kuptimfillimisht biologjik: jeta shtpikrisht ajo q varet plotsisht ngaushqimi dhe n mnyr m tprgjithshme nga bota fizike. Porpr Shkrimin e Shenjt dhe Tradi-

tn e Krishter kjo jet nga bukavetm identifikohet me vdekjen pr

Kreshmimi - hyrja dhe pjesmarrja jon n prjetimin e Vet Krishtitshkak se ajo sht jet e vdekshme,pr shkak se vdekja sht nj parimq gjithmon funksionon n t.Perndia na thuhet, nuk krijoivdekje. Ai sht Dhnsi i Jets.Po si ather u b jeta e vdekshme?Prse sht vdekja dhe vetmvdekja i vetmi kusht absolut i asajq ekziston? Kisha prgjigjet: pr

shkak se njeriu nuk e pranoi jetn,ndrsa i ofrohej dhe i jepej ngaPerndia dhe paraplqeu nj jetq nuk varej nga Perndia vetm,por nga buka vetm.

Bota dhe ushqimi u krijuan nkt mnyr si mjet kungimi mePerndin dhe vetm nse do tpranoheshin pr hir t Perndisdo t jepnin jet. N vetvete ushqi-mi nuk ka jet dhe nuk mund t

jap jet. Vetm Perndia ka Jetdhe sht Jet. N vet ushqiminPerndia - dhe jo kalorit - ishteparimi i jets. Kshtu, t hash, t

jesh gjall, t njohsh Perndindhe t jesh n kungim me T ishinnj dhe e njjta gj. Tragjedia e pa-konceptueshme e Adamit sht sehngri pr hir t vetvetes. M shu-m se kaq, ai hngri i ndar ngaPerndia m qllim q t mos varejnga Ai. Dhe arsyeja q e bri kt,sht sepse besoi q ushqimi kishte

jet n vetvete dhe q ai dukengrn nga ai ushqim mund t bhej

si Perndia d.m.th. t kishte jetn vetvete. Ta themi shum thjesht:ai besoi tek ushqimi, ndrsa i vetmiku duhet t kemi besim, i vetmi qka jet, i vetmi ku prikim shtPerndia dhe vetm Perndia.Bota, ushqimi u bn perndit etij, burimet dhe parimet e jets stij. Ai u b skllav i tyre. Adam - nhebraisht - do t thot njeri. Kysht emri im, emri yn. Njeriusht ende Adam, ende skllav iushqimit. Ai mund t pretendoj se

beson te Perndia, por Perndianuk sht jeta e tij, ushqimi i tij, dhe

prmbajtja gjithprfshirse eekzistencs s tij. Ai mund t pre-tendoj q e merr jetn e tij ngaPerndia, por ai nuk jeton n Pe-rndin dhe pr Perndin. Shken-ca e tij, prjetimi i tij, vet ndrgje-gjja e tij jan t gjitha t themeluarambi t njjtin parim: vetm me bu-k. Ne ham q t jemi gjall, por

nuk jemi gjall m Perndin. Kysht mkati i gjith mkateve. Kysht vendimi i vdekjes i shqiptuarmbi jetn ton.

Krishti sht Adami i Ri. Ai vjenpr t riparuar dmin q solli Adamimbi jetn, pr ta rikthyer njeriun n

jetn e vrtet dhe kshtu Ai fillonme kreshmim. Uria sht nj gje-ndje n t ciln kuptojm varsinton nga dika tjetr - kur ne ur-gjentisht dhe thelbsisht kemi ne-voj pr ushqim - tregojm kshtuq nuk kemi jet n vetvete. Ajosht kufiri prtej t cilit un osevdes nga uria, ose, duke knaqurtrupin tim, kam prsri prshtypjense jam gjall. Ajo sht, me fjalt tjera, koha kur prballemi mepyetjen m t madhe: nga se varet

jeta ime? Dhe meqense kjo pyetjenuk sht nj pyetje akademike, porndihet nga gjith trupi im ajo shtgjithashtu koha e tundimit. Satanishkoi tek Adami n Parajs; aishkoi te Krishti n shkrettir. Ai

shkoi te dy njerz t uritur dhe tha:hani, sepse uria juaj sht prova q

ju vareni trsisht nga ushqimi, qjeta juaj sht n ushqim. DheAdami besoi dhe hngri; por Krishtie mposhti at tundim dhe tha: njeriunuk do t jetoj vetm nga buka,por nga Perndia. Ai refuzoi t pra-nonte at gnjeshtr kozmike, tciln Satani ia imponoi bots, dukee br at gjnjeshtr themelin etr pikpamjes son pr botn.Duke br kt, Krishti ndreqi at

marrdhnie midis ushqimit, jetsdhe Perndis, t ciln Adami e

javs (ose t paktn t premteve dhe t mrkurave), ndrsa tshtunave dhe t dielave prdoret gjithmon vaji (me prjashtim

t s Shtuns s Madhe).

Ver pihet vetm t shtunave dhe t dielave.

Kushdo q ka probleme shndetsore apo t tjera, q nuk e

lejojn ta mbaj kreshmn, duhet t bisedoj me atin shpirtror.

prishi dhe t ciln ne ende e prishimdo dit.

far sht ather kreshmimipr ne t krishtert? Kreshmimisht hyrja dhe pjesmarrja jonn at prjetim t Vet Krishtit mean t t cilit Ai na liron nga var-

sia e plot nga ushqimi, materia dhebota. lirimi yn nuk sht n asnjmnyr i plot. Duke jetuar prsrin kt bot t rn, n botn eAdamit t Vjetr, ne prsri vareminga ushqimi. Por ashtu si vdekja

jon - nprmjet s cils na duhett kalojm prsri - sht br ngavirtyti i Vdekjes s Krishtit nj ka-lim n jet, ushqimi q ham dhe

jeta q ai mundson mund t jetm Perndin dhe pr Perndin.Pjes e ushqimit ton sht br

tashm ushqimi i pavdeksis -Trupi dhe Gjaku i Vet Krishtit.Madje edhe buka e prditshme qmarrim nga Perndia mund t jetn kt jet dhe n kt bot ajoq na forcon, kungimi yn me Per-ndin dhe jo ajo q na ndan ngaPerndia. Megjithat sht vetmkreshmimi ai q mund t kryej attransformim, duke na dhn pro-vn ekzistenciale q varsia jonnga ushqimi dhe materia nuk shte plot, absolute, q i lidhur me lu-

tjen, hirin dhe adhurimin ai mundt jet shpirtror. ...

Nga libriKreshma e Madhe i

at Alexander Schememann


5/12


I gjith Shkrimi i Shenjt sht i frym-zuar dhe i dobishm (2Tim. 3:16), sepse ushkrua n frymzimin e Shpirtit t Shenjt. Kjo

q t gjith ne njerzit t przgjedhim secili,sikur t jet nj klinik e prbashkt e shpirtra-ve, ilain e pasionit t tij. Sepse, thot shtila q i bn t reshtin mkate t mdha

(Eklesiast. 10:4). T tjera msojn profett, et tjera historiant, edhe t tjera thot ligji, dhet tjera na msojn proverbat e ndryshme qjan si kshilla.

Libri i Psalmeve ka prmbledhur at q shte dobishme nga t gjitha. Profetizon t ardh-shmet, rikujton t shkuarat, sanksionon ligje pr

jetn; na tregon ato q duhet t kryejm dheme nj fjal sht ark e prbashkt e msi-meve t mira q e furnizon secilin me gjn enevojshme, sipas lufts s tij. Kjo, sepse edhe

plagt e vjetra t shpirtrave shron edhe atij qsht i plagosur rishtazi ia shron shpejt plagn;

edhe pr t smurin prkujdeset dhe t sh-ndetshmin e ruan dhe n prgjithsi rrnjos,

sa sht e mundur, pasionet q tiranizojn njet shpirtrat e njerzve me mnyra t ndryshme.E kjo gj bhet me nj lloj argtimi dhe knaqsi

melodike q lind mendimi i pastr.

Pra, far bri Shpirti i Shenjt kur pa seraca njerzore drejtohet me vshtirsi drejt vir-tytit dhe se pr shkak t prirjes son ndaj k-naqsis neglizhojm jetn e drejt? Przjeu t

vrtetat e besimit me knaqsin e melodis,q t pranojm pa reaguar dobin dhe fjal q

kan pr tu dgjuar t mbla e t buta. Kshtuedhe mjekt e urt u japin ilaet m t hidhura

t smurve t vshtir, duke e lyer gotn n

buzt e saj me mjalt. Prandaj edhe u krijuankto kng harmonike t psalmeve, q edhefmijt, ose n prgjithsi t papjekurit n moral,t ken prshtypje se po psalin, ndrsa n tvrtet edukohen shpirtrat e tyre. Sepse asnj

nga t shumtt dhe neglizhentt nuk iku ngakisha duke mbajtur lehtsisht n mendjeporosin e Ungjillit ose t Apostullit. Por fjalte psalmeve dhe n shtpi psalen, edhe n treg

mund ti marrsh me vete dhe nse ndonj ngaata q kthehen n bisha t pazbutura nga inati,nis t thot psalmet, menjher egrsia e shpirtit

t tij largohet, sepse e mposhti at me an tmelodis.

Psalmi i qetson shpirtrat, i dekoron mepaqe, i qetson zhurmat dhe dallgt e mendi-

meve. Zbut prirjen e shpirtit drejt inatit dhe eurtson shthurjen e tij. Psalmi forcon miqsin,bashkon ato q jan ndar e pajton armiqt. Se

kush mundet akoma t konsideroj armik atme t cilin lartsoi t njjtin z drejt Perndis?Kshtu psalmodia na dhuron edhe t mirn mt madhe, dashurin, sepse ka krijuar si nj nyje

lidhse pr bashkim, t psalurit e prbashktdhe e bashklidh popullin me an t simfoniss nj kori. Psalmi i bn demont t largohen,sjell ndihmn e engjjve, sht arm ndaj frik-

rave t nats dhe prehje pr mundimet e dits;siguri pr foshnjat; zbukurim pr burrat n lulet moshs; ngushllim pr presbitert, stoli shu-m e prshtatshme pr grat. Libri i Psalmeve

bn q t banohet shkrettira, urtson grumbulli-met; sht baz pr fillestart, rritje pr ata qprparojn, mbshtetje e t prsosurve, zri i

Kishs. Psalmi i zbukuron festat, shkakton hi-

dhrimin sipas Perndis, se psalmi bn q tpikoj loti edhe prej zemrs s ngurt. Psalmisht pun e engjjve, jet qiellore, temjan shpir-

tror... Sepse far nuk mundesh t msosh nkt libr? A nuk mson vall madhshtin eburrris? Saktsin e drejtsis? Bukurin epastrtis? Prsosmrin e t menduarit? M-

nyrn e t penduarit? Masat e durimit dhe dogj tjetr nga t mirat? N psalmet ndodhettheologjia e prsosur; parashikimi i brjes njerit Krishtit, krcnimi i gjyqit; shpresa e ngjalljes,

frika e ferrit, premtimet pr lavdin e ardhshme,

zbulesa misteresh. T gjitha ndodhen si thesarn Librin e Psalmeve...

Modele t prjetshme, kandilagjithndriues, diej rrezatues, yje tpaprnduar, q ndriojn qiellin

shpirtror t Kishs dhe tr bots,jan tre yjet e mdhenj t Hyjniss Tridiellshme, Vasili i Madhdhe Grigor Theologu bashk me

Joan in e lavdruar me gojn

fjalart. Megjithse secili prejtyre ka t kremten e vet -Vasili iMadh m 1 Janar, Grigor Theologum 25 Janar dhe Joan Gojarti m13 Nntor - i kremtojm s bashku,m 30 Janar, sepse kan shumkarakteristika t prbashkta.

Njeriu prher krkonte dhe kr-kon t ket modele n jetn e tij.N epokn e Homerit, kishte model

guximin, trimrin. N epokn e Pla-tonit, urtsin. N epokn e Bizan-tit, shenjtrin. Sot, ka modele atlet,dfrime shqisore dhe kryengritje.Esht nj moment krize idesh, vlerash,institucionesh dhe themelesh. NdajTre Hierarkt na thrrasin: Nse d-shirojm t dalim nga kriza, t bj-m vepra t mdha dhe t bhemidrita e bots, duhet t bhemi tkrishter t vrtet. T vijm pranPerndis dhe pran njeriut.

E kremtja e Tre Hierarkvenuk sht vetm nj e kremte earsimit, dijes dhe shkencs, por

e t gjith t krishterve, t ciltprulen dhe preken pr nism-tart e shrimit t plagve sho-qrore. Kt shembull t tyre,q, fjalt dhe nxitjet i kthyen nvepra, le ta ndjekim edhe ne. Jovetm me fjal t shndosha,por me vepra bamirsie, dashu-rie, vllazrie, pr gzimin e tgjithve dhe pr lavdin e emritt shenjt t Zotit ton JisuKrisht!

E KREMTJA E TRE HIERARKVEJu jeni drita e bots (Math. 5:14)

HOMELIA MBI PSALMET

Nga Shn Vasili i Madh


6/12


Ungjillzimi, edukimi dhe ar-gtimi i fmijve ka qen prhermisioni kryesor i Kishs son Or-

thodhokse, e cila q n vitet e parapas regjimit diktatorial ktu nShqipri, i ka dhn peshn dhevlern e duhur veprimtarive me k-t grupmosh. Por n kt artikulldo t ndalemi n 10-vjetorin e kriji-mit t zyrs q koordinon veprim-tarit pr ta, pran Kryepiskopatss Shenjt.

Me bekimin dhe mbshtetjene gjithanshme t KryepiskopitAnastas, q i ka kushtuar fmij-

ve nj kujdes dhe dashuri t vean-t, priftresha Fotini Veronis, ngaSHBA, ndrmori ngritjen e nj zyret posame pr fmij, pr t kon-soliduar aktivitetet me ta, e cila do tkrijonte dhe promovonte me qindraveprimtari n mbar vendin. K-shtu filluan t prgatiten dhe tzhvillohen veprimtari n rang lokale kombtar. Motoja ishte: T ndih-mojm fmijt t prmbushin po-tencialin e tyre t plot, si qenie nje-rzore t krijuara n imazhin e

Perndis dhe t rriten n ngjash-mrin e Tij, nprmjet programeveq i ndihmojn ata t zhvillohen ngaana shpirtrore, shoqrore, emoci-onale, intelektuale dhe fizike. Kjozyr (e cila q prej vitit 2004 drej-tohet nga z. Nathan Hoppe, ngaSHBA), sht prpjekur t arrijstandardet dhe t realizoj objek-tivat. Aktiviteti i par ishte kampiditor veror pr fmij n zonn eShpatit t Elbasanit dhe m pas njsr aktivitetesh e programesh t

tjera pr fmij. Me kalimin e ko-hs, zyra e zgjeroi shum gamn eaktiviteteve dhe programeve, siedhe rriti numrin e stafit.

Stafi i ksaj zyre punon n 7 zo-na t ndryshme dhe ndihmon nprogramin pasmsimor t ushqimitshpirtror me fmij t moshsshkollore. Zonat ku kjo zyr ushtronveprimtarin e saj jan Kisha eUngjillzimit, Tiran, qendraFrym Dashurie pran Shkolls

s Kuqe, qendra Thavor n Shko-z, n Kinostudio, Selit, Bathore

dhe zonn e Unazs s Re. Numrii fmijve t angazhuar n kt pro-gram javor rregullisht n kto 7qendra sht 400 fmij. Kjo zyrgjithashtu zhvillon programe dhetrajnime pr msues n rrethe tndryshme.

o vit organizohet aktivitet i ve-ant njditor pr Pashk dhe Krisht-lindje. Kto festa t mdha t Ki-

shs jan mundsi pr t msuarfmijt dhe pr ti ndihmuar ata tprjetojn jetn e krishter n njmnyr t veant. Prafrsishtrreth 2300 fmij marrin pjes nkto aktivitete. Ktu fmijt kanmundsi t marrin pjes n msim,n pun dore, n kng, n lojra,n konkurs n lidhje me historin efests etj.

Teatri lvizs i kukullave ofronprogram t veant dy her n vit,

zakonisht n lidhje me temn ePashks dhe Krishtlindjes. Teatrime kukulla sht nj mjet shumefektiv pr ti argtuar fmijt, siedhe pr ti msuar ata nprmjethistoris q luhet me kukulla edhem shum mbi festn. N ktaktivitet mjaft argtues me shfaqje,kng, lojra, marrin pjes rreth1200 fmij. Gjithashtu, fmijt

marrin pjes n nj konkurs rrethshfaqjes q kan par.

Kampet verore ditore jan njnga mnyrat m efektive pr t in-fluencuar jett e fmijve. Ato of-rojn mundsi pr nj koh m tgjat dhe m cilsore me fmij kumund t arrihet msim dhe formimkarakteri. Zyra Qendrore e Fmi-

jve, q nga viti 2001, do vit pr-gatit nj program pr kampin verorditor. do vit prgatitet nj tem e

veant, e shoqruar me nj libr,msime, pundore, kng e lojra.N kt aktivitet marrin pjes rreth

2300 fmij. Ky program zgjat njjav dhe do dit fmijt marrinpjes n nj program mjaft t pasur.

N vern e vitit 2002, Zyra Qe-ndrore e Fmijve filloi t zhvillontekampe verore ditore n komunne Malishevs, n Kosov. Ky pro-gram, i cili sht pjes e programitsocial, sht mirpritur nga fmijtdhe komuniteti. do vit rreth 25 trinj nga Shqipria shkojn n Ko-sov, ku qndrojn rreth tri jav n

mnyr q t zhvillojn ktokampe.

Zyra Qendrore e Fmijve or-ganizon do vit edhe seminare prmsuesit nga zona e Malishevs nKosov. Msuesit nga Kosovamarrin pjes n trajnim s bashkume stafin e Zyrs s Fmijve dhedrejtues t kampeve verore. Rritjae kapacitetit dhe zgjerimi i njohurivembi metodat bashkkohore tmsimdhnies jan qllimi i ktyreseminareve. Kto takime jan

gjithashtu edhe nj mundsi e mirpr t ndrtuar marrdhnie miq-sie midis msuesve nga Kosovadhe antarve t komunitetit Ortho-dhoks n Shqipri.

N kt prvjetor, duket se 10 vjetjan pak pr nj Zyr, por shumpr breza fmijsh q kan zbuku-ruar Kishn me cicrimat e tyre.

Isidor Koti

10 vjet - Zyra Qendrore e Fmijve

Pr ti afruar fmijt m pran Krishtit

Me fmijt

zhvillohen

veprimtari t

shumta

shpirtrore, por

edhe t

vlefshme pr t

marr njohuri

t reja dhe pr

tu zbavitur.


7/12


Mbretri toksore, t fort dhe t lavdishme,dshironin t shijonin judenjt e kohs s Jisuit.Studionin historin e kombit t tyre n librat eshenjt, rikujtonin epokn e mbretrve t m-dhenj dhe t dgjuar, bmat heroike t Davidit,lavdin e paarritshme t Solomonit dhe kishinnostalgji pr ato madhshti t hershme. Dhe tgjitha kto, jo vetm turmat, por edhe Nxnsit.Por ja, q Zoti filloi veprn shptimtare publike mepremtimin e themelimit t mbretris. U afruambretria e qiejve, thot. U afrua koha gjat scils do t vendoset edhe mbi tok mbretria eqiejve. Tema sht trheqse dhe interesante.

Le t studiojm pra, hollsisht cila sht mbret-ria e qiejve, si dhe disa karakteristika t saj.

I

Q n epokn e Dhiats s Vjetr, Perndiaparathoshte nprmjet Profetve, themelimin eMbretris s vetme dhe t veant, mbarbo-trore, t pamposhtur dhe t prjetshme. Per-ndia i qiellit do t nxjerr nj mbretri, thotprofeti Daniel, q nuk do t shkatrrohetkurr; kjo mbretri nuk do ti lihet nj po-

pulli tjetr, por do t coptoj dhe do t as-

gjsoj tr kto mbretri, dhe do t ekzi-

stoj prjet (Danieli 2:44). Themelimin easaj mbretrie t papar ndonjher shpall Zoti,kur thot U afrua mbretria e qiejve. Porcila sht ajo Mbretri e prmbilavdishme?sht Kisha jon e shenjt e Krishtit.

Q t kuptojm at t vrtet t madhe, let mendojm si m posht. Gjinia njerzore prshkak t mkatit iu skllavrua djallit dhe gjendejnn fuqin dhe pushtetin e tij. Por Zoti yn JisuKrisht, duke mos duruar s pari krijesn e Tij,njeriun, t tiranizohet nga djalli, nga njeridashja

e madhe, u b njeri dhe u kryqzua dhe u ngjall,q t prish me an t vdekjes at q ka

pushtetin e vdekjes, domethn djallin, edhe

t shptoj t gjith ata, t cilt pr frikn e

vdekjes ishin gjith jetn e tyre nn

skllavri (Heb. 2:14-15). Me fjal t tjera,Zoti yn Jisu Krisht, q u kryqzua dhe u ngjallpr ne, na liroi nga skllavria e t ligut. Nashptoi nga vdekja e prjetshme shpirtrore. Tgjith sa besojn n Birin e Perndis, q u bnjeri, Zotin Jisu dhe pajtohen me ato q Ai u kamsuar, lirohen nga skllavria e mkatit dhesatanait, dhe bhen qytetar t Mbretris sKrishtit. sht shum e bukur dhe prshkrueseshprehja q prdor apostull Pavli: Perndia

na shptoi nga pushteti i errsirs dhe na

pruri n mbretrin e Birit t dashuris s

tij (Kol. 1:13).

U themelua mbretria e qiejve, Kisha eShenjt e Krishtit, gjat dits s Pentikostis,kur Shpirti i Shenjt, n form flaksh zjarri,zbriti nga qiejt dhe me hirin e Tij gjallrues, rilindi

s pari Apostujt e shenjt, t cilt u mbushnt gjith me Shpirt t Shenjt (Vep. 2:4).Tashm, ata, gur themeli t Ndrtess shirshme t Kishs, prdorues t pushtetit q udha Themeluesi i shenjt i saj, shpallin pa gabimefjaln hyjnore dhe ftojn kombet dhe popujt tbesojn te Zoti Krisht. Pagzojn dhe falin m-kate. Kryejn, sipas porosis s Zotit, misterine Falnderimit Hyjnor. Kryejn gjith misterete shenjta t Kishs. Hirotonisin episkop, prift-rinj, dhjakon dhe organizojn udhheqjen eKishs. Ja mbretria e qiejve. sht Kisha Or-thodhokse e vetme, e shenjt, katholike dhe

apostolike. Mbreti i saj Krishti, qytetar tmbretris, t Kishs domethn, besimtart egjith shekujve. Ligje t saj, vullneti dhe porosite Perndis.

Por le t shohim me hollsi disa veorikarakteristike t Kishs.

IIU afrua mbretria e qiejve.

Apostull Pavli, duke folur pr Kishn, domethnmbretrin, thot si m posht:Mbretria ePerndis nuk sht t ngrn e t pir, po

U afrua mbretria e qiejve

(vijon n faqen 8)

Triodhi: Mesazhe jete

E Diela e Tagrambledhsitdhe e FariseutNjri [Fariseu] kishte vepra.Priste shprblim:Perndia e refuzoi.Tjetri [Tagrambledhsi] kishte mkate.Krkoi mshir :Perndia e pranoi.

E Diela e PlangprishsitNjri [Djali i madh] qndroi prher nshtpi.Dhe ishte gjithnj i pranishm.Tjetri [Djali i vogl] u largua, uvrdallos, vuajti: erdhi n vete.Dhe u kthye n ngrohtsin e shtpis.

Dhe ndjeu dashurin e Atit, prandaj dheshijoi viin e majm.Ndrsa tjetri, nuk dshironte t hyntebrenda n shtpi.

E Diela e t Lidhurit t Mishit:gjykimi i ardhshmFariseu i t Diels s par kishte vepra.Nuk kishte dashuri pr vllain.Djali plangprishs i t Diels s dytnuk kishte vepra.Kishte dashuri pr Atin.Kriteri i Perndis: dashuria.

E Diela e t Lidhurit t Djathit:dbimi nga ParajsaT Parkrijuarit jetonin n komunikimme Perndin, q sht Dashuri.Shkeln porosin e Tij dhe humbnParajsn.Ngjarja dramatike e njeriut: largimi ngaPerndia.Por dikush hap Portn e mbyllur:Erdhi n tok, u kryqzua pr ne, ungjall pr ne.

Ftesa e Kishs: t bashkkryqzohemime At, q t ngjallemi me At.Rruga: Kreshma e Madhe.

Java e Bardh: fillimi i Kreshmss MadheHapet stadiumi i virtyteve:Fillojn prpjekjet e mdha: kampionati,ku t gjith mund t jen fitues,kampion.Adami hngri frytin e ndaluar.Ne korrigjojm at q nuk bri Adami,

me kreshmn, shmangien e ushqimeve,si ushtrim shmangieje t mkatit.

Nga Mitropoliti i Beratit,

Hirsia e Tij Ignati


8/12


Liturgjia Hyjnore sht me t vrtetshrbimi i qiellit mbi tok, ku Perndia Vet, nnj mnyr t veant, t menjhershme dhet afrt, sht i pranishm dhe banon menjerzit, duke qen Vet Ai Kremtuesi i

padukshm q blaton dhe blatohet. Nuk ka mbitok ndonj gj m t shenjt, m madhshtore,m t madhe, m solemne, m jetdhnse seLiturgjia. Kisha, n kt ast, bhet qielltoksor; ata q kremtojn prfaqsojn VetKrishtin, engjjt, Keruvimet, Serafimet dheapostujt. Liturgjia sht madhshtia pafund-sisht e prsritur e dashuris s Perndis prnjerzit, e ndrhyrjes s Tij t gjithfuqishmepr shptimin e mbar bots dhe t do antarin veanti: dasma e Qengjit, dasma e Birit tMbretit, ku do shpirt q beson sht e fejuarae Birit t Perndis; dhe sht Fryma q e sjellt fejuarn. Oh, sa shum duhet t prgatitemi,t pastrohemi, t lartsojm shpirtin q tmarrim pjes n Liturgji, q t mos rreshtohemime ata q nuk e kishin rrobn e dasms, porkishin nj veshje t ndotur nga pasionet, t ciltu hodhn t lidhur kmb e duar jasht nus-rores, n errsira.

Por sot, pr fat t keq, shum njerz nukmarrin pjes n Liturgjin Hyjnore. Disa shkojnthjesht nga zakoni. Ka nga ata q shkuan dhe

Mbi Liturgjin Hyjnore

nuk e lartsuan dhe as e pastruan zemrn etyre. Kur Zoti zbriti n malin Sina, populli hebrekishte marr urdhr t prgatitej q m prparadhe t pastrohej. N Liturgjin Hyjnore, kemim shum se zbritjen e Perndis n malin Sina:ktu, para nesh kemi fytyrn e Vet Perndis,i Cili e dha Ligjin. Kur Zoti iu shfaq Moisiut n

drejtsi e paqe dhe gzim n Shpirtin e

Shenjt (Rom. 14:17). sht pra Mbretridrejtsie. Ligji i saj kryesor dhe themeltar, icili sht caktuar nga Themeluesi i Kishs, prt rregulluar marrdhniet dhe sjelljen eqytetarve t saj, pjestarve t saj, sht: sidoni tju bjn juve njerzit, edhe ju bjuni

atyre po ashtu (Lluk. 6:31). Udhheqsi ishenjt i mbretris s Perndis lumroi ataq kan uri e etje pr drejtsin (Math. 5:6).T gjith ata q, n marrdhniet e tyre dheprgjithsisht n sjelljen e tyre, nuk zbatojn

drejtsin dhe nuk i shprblejn t gjith medrejtsi, tregojn se nuk e kan kuptuar frymne mbretris s Perndis mbi tok. Nuk janqytetar t ligjshm t saj.

sht gjithashtu, Kisha e shenjt e Krishtit, edheMbretri dashurie. Vet Themeluesi i Kishscaktoi dashurin si shenj dalluese tpjestarve t saj. Prej ksaj do tju njohin

ju t gjith se jeni nxnsit e mi, n qoft se

keni dashuri pr njri-tjetrin (Jn. 13:35).Prandaj dhe porosit: T duash t afrmin tndsi veten tnde (Math. 22:39).

Kush nuk e kupton se vllazrimi i popujve dot realizohet, vetm nprmjet zbatimit t

porosive t dashuris dhe drejtsis s Prij-sit t Kishs, Zotit ton Jisu Krisht? Dukeprqafuar msimdhnien e Zotit dhe duke ezbatuar at, t ndart dhe t kundrtit nmendime, pajtohen dhe bashkohen, armiqt,bhen miq.

Kisha sht gjithashtu, Mbretri shrimi dhendreqjeje morale. Thrret pran saj edhe ata,q jetojn ende n errsirn e mkatit dhepadijes, pr ti drejtuar n dritn e Perndi-njohjes s vrtet. Krimet e neveritshme qtronditin shoqrit, kryhen nga ata q duan tambajn veten e tyre larg Krishtit, n errsirn

e armikut.

Kshtu, n kt mnyr, Kisha sht edheMbretri e paqes dhe e gzimit. E premtonZoti njeridashs, kur drejton ftesn dashurorendaj viktimave t mkatit: Ejani tek ungjith sa jeni t lodhur e t ngarkuar, dhe un

do tju preh juve... edhe do t gjeni prehje

n shpirtrat tuaj (Math. 11:28). Cili mkatar,kur u pendua dhe priku n hirin e misterevegjallruese t Kishs son t shenjt, nuk shijoipaqen shpirtrore dhe gzimin e thell e tpashprehshm, q sht fryt i Shpirtit t Shenj-

t? Ja, prse Zoti tha dhe vrtetoi, se mbretriae Perndis sht n mes tuaj (Lluk. 17:21).

sht mbretri shpirtrore, e cila themelohetn zemrat tona dhe varet nga vullneti yn.

* * *

U afrua mbretria e qiejve.

Vllezrit e mi t dashur m Krishtin,

Ja, prse predikimi i Themeluesit Perndi-njerit Kishs, Zotit Jisu, pr mbretrin e qiejve,ka lidhje t drejtprdrejt me jetn e tashme.Nuk i referohet vetm, n mnyr t njanshme,

jets s ardhshme t prjetshme, por tregonzgjidhje t pagabueshme dhe t shklqyera prgjith shtjet dhe problemet kryesore, indi-

viduale dhe t prgjithshme. Fatlum dhe tbekuar gjith sa u prkasin qytetarve t saj tndershm. Tek ata kan zbatim fjalt: Mbre-tria e Perndis sht n mes tuaj. Ata,me zellin hyjnor dhe veprn e palodhur, q tshtrihet mbretria e qiejve n tok, bjn tmundur q edhe t tjer t bhen pjestar tndrgjegjshm dhe t denj t mbretristoksore t qiellit, q sht Kisha, n mnyrq kshtu t gjith t tregohemi qytetar tMbretris s pafund dhe t prjetshme t qiellit.Ather, nuk do t themi U afrua, por: Taniu b shptimi dhe fuqia dhe mbretria e

Perndis ton, dhe pushteti i Krishtit t tij

(Zbulesa 12:10). Amin.

U afrua mbretria e qiejve

(vijon nga faqja 7)

ferrn e zjarrt, e urdhroi t hiqte sandalet ngakmbt. Ktu, kemi nj shfaqje t Perndis, ecila sht edhe m e lart se ajo n Horeb: atjeishte vetm fytyra, ndrsa ktu realishtPerndia.

Oh, sa t lidhur jemi me gjrat e toks! Asedhe nj or t vetme nuk ia kushtojmPerndis! Edhe gjat Liturgjis Hyjnore,qiellore, e lm veten t mendoj, t ndrrojpr gjrat e bots, dhe ndonjher, e rndojmme imazhe t papastra; ndrkoh q duhet tluteshim me zjarr, t meditonim pa ndrprerjembi kt mister, t pendoheshim pr mkatet,t dshironim me zell t pastrat, t shenjtruarat,t ndriuarat dhe t forcuarat n jetnshpirtrore, si dhe prmbushjen e urdhrimevet Krishtit; t luteshim pr t gjallt dhe pr tfjeturit. Pasi Liturgjia sht nj sakrificpaqsimi, i veprimit t hirit, t lavdrimit dhendrmjetimit. O madhshti e Liturgjis!Kujtojm, jo jetn e nj njeriu t madh, porPerndin e mishruar, i Cili vuajti dhe vdiq prne, q u ngjall, q u ngjit n qiej, dhe do t vijpr t gjykuar botn mbar.

Shkenca e shkencave, sht t fitojm mbimkatin q banon tek ne, ose mbi pasionet qveprojn tek ne....

Prktheu Eleni Pani


9/12


NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs OrthodhokseAutoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Haxhia(Olimbiadha),

eprkushtuarae Shn JoanVladimirit

prgjithmon - motr Haxhia. Kaqen fillimi i vitit 1934. Erdhi nfillim pranvere dhe jetoi n shrbimt Kishs, shenjtorit t dashur

Joanit dhe t besimtarve. Haxhiau kthye n vegjetariane dhe gjith

jetn m pas nuk hngri mish. NManastirin e Shn Joan Vladimirit

Haxhia shrbeu me zemr e shpirtt pastr. Iu kushtua me gjithkat sajn Perndis.

Gliqeri Jorgaqi, e lindur m 2mars 1917, tregon se edhe pse u futn jetn e manastirit, Haxhia nuk iharroi t afrmit dhe besimtart eKalas dhe t Elbasanit. Ajo tanim

u prkushtua edhe m tepr nshrbim t tyre.

Tregojn n lagjen Kala edhe

nj rast: Nj grua e ve kishte shumfmij dhe nuk kishte me far tiushqente, ndaj u detyrua t nxjerrshtpin n shitje. N bised e si-

pr nj fqinj e saj ia rrfen motrHaxhies ngjarjen dhe ajo t nesr-men doli n qytet. Askujt nuk i thase donte t bnte, ve me zellin

dhe dashurin e shpirtit e t zemrsshkoi te tregtart dhe u krkoindihma n t holla. Ata e njihnin

dhe respektonin shum zellin dheprkushtimin e saj, ndaj i dhan sau krkoi. Me kto t holla ajo shkoin shtpin e s ves dhe i tha t

mos e nxjerr n shitje shtpin, por

me kto para t rriste fmijt e tlavdronte Perndin. M von

nga kjo bamirsi gruaja nnshkroi

testamentin q pas vdekjes s sajdhe martess s fmijve shtpiati mbetej kishs dhe kshtu ndodhi.

Gjat jets n manastir motrHaxhia mbeti nj shrbtore e de-nj. Ajo u shrbente besimtarveme shpirtin e pastr, gojn e mbl,

zmrn e dashur dhe dorn bujare.Netve n ardakt e manastiritHaxhia u tregonte vizitorve me malle dashuri t veant pr vendet e

shenjta n Jerusalem. Shpesh ngakto rrfime syt i visheshin me lot.Prjetonte jetn dhe psimet e Zotit

Jisu Krisht sikur t ndodhnin n atoaste. Haxhia flinte fare pak ose edhenuk flinte fare. Natn e kalonte n

lutje, ditn nuk e ndiente si i ikte ngapunt e dits q nuk kishin t mba-ruar. Her-her gdhihej duke u luturtek arka me lipsanet e shenjtit.Shpesh motr Haxhia tregonte

edhe pr mrekullit e shenjtit.

Nj e afrme e Haxhies kujtonkt ngjarje t treguar prej gojs

s saj:

Vjen me besim e shpres njburr i paralizuar nga Kora. M

krkoi q t fler vetm me shenj-tin n kish dhe un e lash brenda

dhe mbylla dern nga jasht. Kurshkova n mngjes burri i smurm thot: Motr Haxhie! Sot e ke-

mi kishn me dhespot, sepse ai er-dhi mbrm me rroba t ndritshmee mua m tha mos u mrzit se do

t shrohesh. Un - rrfente Ha-xhia, - u habita dhe shkova t pyesigumenin se do t thoshte i smurime kto fjal. Ati m tha q ne e

kemi dhespotin ton, kemi ShnJoanin. Kur erdhi i smuri i parali-zuar pas nj viti nuk kishte m pate-rica. Shn Joan Vladimiri kishte

vn duart e tij mbi kmbt e s-mura dhe i kishte shruar.

Para se t digjej manastiri, tre-gonte Haxhia, m 1944, ndiheshin

rnkime n t ngrysur t dits.Shkonim shikonim gjer posht nbodrum, por askund nuk gjendej gje gjall pr t rnkuar...

Haxhia i shrbeu Kishs, shenj-torit e besimtarve me prkushtim

t admirueshm, saq rrallkushmund ta ndiqte pas. Ajo kishte da-shuri veanrisht pr t smurt e

fmijt. Kur ata rrinin n fjetoret emanastirit ajo vet i ushqente, i lan-te dhe i ndrronte. Ajo u shkri si nj

qiri i bukur gjer n mbyllje t kishsprej sistemit komunist. Kur u mbyllmanastiri at e drguan n zve-ndsmitropoli, me sy t prlotur e ze-mr t thyer. Por dashurin dhe lu-

tjet ndaj Perndis e Shn Joan Vla-dimirit nuk i ndali pr asnj ast.

Fundi i jets toksore i erdhi n

spital. Familja e s motrs dhe ve-anrisht e mbesa, dhe besimtarete shumta t qytetit t Elbasanit dhet fshatit Shn Jon e atyre prreth

nuk e braktisn pr asnj or. Ajolutej e lutej q Zoti Jisu Krisht tmshironte ata q mbylln kishat edhunuan altart e Perndis pa

asnj arsye. Motra Haxhie fjeti pau mbyllur ende sipari i atij viti tmbrapsht e t zi pr t gjith be-simtart e devotshm. Por edhe pse

kan kaluar vite e dekada ajo va-zhdon t kujtohet ende me nder erespekt n Manastirin e Shn Joan

Vladimirit dhe gjith Elbasanin, si

shembull i vetmohimit dhe prku-shtimit t plot te bukuria dhe mbl-sia e emrit t Perndis. E kshtu

do t vazhdoj t kujtohet e ndero-het ajo dhe gjith ata q duan, bekoj-n dhe shenjtrojn shtpin e Tij.

At Stavri ipi

Haxhia (Olimbiadha ) lindi nlagjen Kala t Elbasanit m 1887.

Ishte vajza e Spiro Andonit. Ajo

kishte edhe nj motr dhe nj vlla,i cili vdiq i ri n moshn 16 vje.

Qysh n mosh t re Olimbiadha

(Haxhia) iu prkushtua fes s kri-

shter dhe nuk donte as t marto-

hej. Zakoni i athershm ishte q

vajzat dhe djemt i martonin pri-

ndrit pa i pyetur fare. Kshtu edhe

Olimbiadhn (Haxhien) e martuann familjen Dhimitruka, po brenda

lagjes Kala. Ajo nuk lindi fmij,se burri i vdiq shpejt. Prindrit e

martuan pr her t dyt n lagjen

Shn Koll me nj burr t ve, q

kishte shum fmij pr t rritur.

Olimbiadha u b nna e dyt pr

fmijt dhe ata e deshn shum si

nn t vrtet.

M 1933 pasi i martoi fmijt et shoqit, Olimbiadha shkoi n Je-

rusalem pr t vizituar vendet eshenjta. Olimbiadha shkoi n Jeru-salem me qllim q t mos kthehejm, por t futej atje n ndonj ma-nastir grash e t shrbente. I vizitoi

vendet e shenjta dhe manastiret meradh dhe pa se ato kishin m shu-m murgesha se kapaciteti i tyre,ndaj u kthye srish n Shqipri. N

kthim ajo nuk erdhi m n shtpine par, por vendosi t shrbej gjern fund t jets n Manastirin e

Shn Joan Vladimirit. Nga vizita nJerusalem ajo mori emrin q i mbeti

Ata q punuan

pr Kishn ton


10/12


Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

MARS 20111 E Mart Oshdg. Evdhokia.Dsh. Markeli, Andonina. Albinii Anzherit. (Bulmet e peshk.)

2 E Mrkur Dsh. Isihi senatordhe Eftalia. Hierod Theodhoti.(Bulmet e peshk.)

3 E Enjte Dsh. Eftropi, Kleo-niku, Vasilisku. Hierod. Theo-dhoriti. (Bulmet e peshk.)4 E Premte Osh. Gjerasimi nJordan. Dsh. Pavli dhe Juliana.(Bulmet e peshk.)

5 E Shtun Oshd. Kononi.Konon kopshtari. Dsh. Onisi.(Bulmet e peshk.)

6 E Diel T LIDHURIT E

DJATHIT.42 dsh. e Amorit.(Mbrmsorja e Faljes)7 E hn Hierod. Efremi, Vasileu.(Java e Bardh - Fillon Kreshma.)

9 E Mrkur 40 dsh. e Se-bastis (Viviani, Valeri etj.).Qesari mjek.11 E Premte Sofroni i Jeru-salemit. Theodhora e Arts.(I e Akathistit)

12 E Shtun Mrek. e grurite Shn Theodhorit. GrigorDialogu i Roms.

13 E Diel I KRESHMS(E Orthodhoksis). Transf.lips. t Sh. Niqiforit.16 E Mrkur Dsh. Savini,Juliani. Osh. Kristodhuli e Anini,udibrs.18 E Premte Kirili i Jerusa-lemit. Eduardi, princ i Anglis.(II e Akathistit)

19 E Shtun Dsh. Krisan-thi e Daria. Dsh. Klaudi, Ilariae bijt e tyre.

20 E Diel II KRESHMS(Grigor Pallamai).Osh. vrar

n Man. e Sh. Savs.23 E Mrkur Dsh. Nikonidhe 199 nxnsit e tij. Dsh.Dometi.25 E Premte Ungjillzimii Hyjlindses (Vangjelizmoi).(III e Akathistit) (Vaj, ver e peshk.)

26 E Shtun Mbledhja e Kr/engjllit Gavriil. 26 dsh. e Gotis.

27 E Diel III KRESHMS(Falja e Kryqit). Dshg. Ma-trona, Lidia.30 E Mrkur Osh. Joani i

Shkalls. Pr. Joadhi. Hierod.Zaharia.

Ai sht Doktor n Filozofi dheTeologji.

Nga viti 1980 jeton si eremit nZvicr, n Skitin e Kryqit t Nde-ruar dhe n vitin 2010 u b ortho-dhoks.

U bt orthodhoks n mosh

t kaluar, gj e cila u zyrtarizua

n Mosk n muajin gusht t vitit

2010. Gji thashtu, that se ky

vendim u poq n vazhdimsi

gjat jets suaj. Si ndodhi?

Q n fmijri prjetova ndar-jen e t krishterve. Babai im ishte

protestant, ndrsa nna katolike.Un u pagzova katolik dhe nmoshn 21-vjeare zgjodha t b-hem murg, por babai nuk e priti mirkt gj dhe m kundrshtoi fort.Studiova filozofi dhe m pas medisa miq shkova pr dy muaj nGreqi. Ky ishte momenti n t cilinpata kontaktin e par me Orthodho-ksin.

N Athin bisedonim shum medisa miq q na mikpritn, te ciltstudionin teologji. Ne nj nga kto

biseda i thash nj mikut tim, i cilim pas u b teolog i njohur, se ktutek ju t gjitha gjrat duken t bu-kura, prve faktit se jeni t ndarnga ne. Ai menjher mu prgjigj:Gaboheni, jeni ju q jeni t ndarnga ne. Kjo prgjigje ishte shoku-ese pr mua. Isha antar i KishsKatolike, ashtu si edhe miliona ttjer n t gjith botn. Njihjaprotestantt dhe tani kisha rastin tnjihja dhe dika t re. Un kisha

msuar se Kisha n Greqi u ndrtuanga Apostull Pavli dhe si pasoj eksaj mund t kuptoja se nuk q-ndronte akuza se ajo ishte shkpu-tur nga Kisha Romano-Katolike.

Kjo bised bri q brenda mejet lindnin nj sr mendimesh.Megjithat un i qndrova vendimittim dhe u bra murg katolik, filli-misht n nj manastir t UrdhritBenediktin, n Gjermani, por qprej fillimit vllezrit kuptuanorientimin tim dhe simpatin time

pr Traditn e Kishs Lindore. Kyorientim imi u b shkak q t m

drgonin n nj manastir tjetr, nBelgjik, i cili ndiqte ritin lindor. Aty

u prpoqa t thelloja mendimin tim,t lexoja dhe studioja historin endarjes s Kishave.

Vetm nj kthim te rrnjt dota bnte m t thjesht afrimin.Realisht Kisha ishte e bashkuar prm shume se nj mij vjet. Shpre-soj, ashtu si edhe shum t tjer,q t gjendet nj emrues i pr-bashkt... Pr fat t keq, kam arri-tur n prfundimin se bashkimisht i pamundur n nivelin estrukturave dhe t Hierarkis. Nuk

besoj se kjo do t ndodh, pasi Ki-shat gjithnj e m shum largohennga njra - tjetra me kalimin eshekujve.... N astin q u bindase dy Kishat e kan t vshtir tgjejn nj zgjidhje, vendosa tbhem orthodhoks. Lindi nevoja qn nivel personal un t bjarealitet afrimin. U luta shum, me-ndova. Nuk kisha dshir t bjaasgj tjetr prvese Vullnetit tPerndis. Thosha gjithmon nlutjen time: Nse nuk po veproj n

prputhje me vullnetin tnd, m jepnj shenj. Vetm Ti mund t mndalosh qe ta bj. Nj her nMilano u takova me MitropolitinIlarion, t Patriarkans Ruse. Iaparashtrova mendimet e mia, sepsedoja t shihja reagimin e tij. Ai mtha se do t bhet vullneti i Zotit.M pas gjrat rrodhn natyrshmdhe ja tani jam n Rusi dhe jam ilumtur q jam ktu.

Ndrkoh, faqet n internetdhe shtyp i katol ik ju quajn

tradhtar.

Lavdi Zotit nuk prdor kom-pjuter dhe nuk kam informacion sefar thon njerzit, por t them tvrtetn nuk m intereson kjo gj.Me naivitet kam besuar se kjo gjdo t kalonte pa u vn re, por mesa duket nuk ndodhi kshtu. Tash-m kan kaluar 50 vjet q kur ubra murg dhe 30 vjet q kur utrhoqa n nj skit t veuar.

Kur vendosa t bhem murg, tgjith njerzit ishin kundr meje. Im

Intervist me murgun eremit Gabriel,

i cili prqafoi Orthodhoksin

at ishte nj shkenctar i njohur. Igjith ambienti ku u rrita dhe tgjith miqt e mi t fmijris e rini-s, t gjith pa prjashtim ishin ku-ndr meje. Asnj nuk m mb-

shteti prve atit tim shpirtror, icili ishte igumen n nj manastir.Ndonjher nuk duhet pritur njgjykim unanim pr t marr ve-ndime t rndsishme. Dhe tani nuke kisha menduar q prqafimi iOrthodhoksis prej meje do t pro-vokonte kundrshti kaq t fuqishme.E kam thn dhe e prsris, se nukkam asgj kundr Kishs Katolike.Un thjesht besoj n nj Kish tShenjt, Katholike dhe Apostolike.sht Krishti Ai q do ti bashkoj

Kishat, pasi ne njerzit vshtir semund ta bjm kt gj...

Para 30 vjetsh braktist ma-

nastirin pr t jetuar si eremit.

N ket moment si e shihni t

ardhmen tuaj?

Pash n Rusi shum vende nt cilat do t m plqente t jetoja.M plqeu shum manastiri iValaamit. Murgjit atje m pritnshum miqsisht. Kalova nj dit

edhe me eremitt. Pata ndjesin segjeta at q kam krkuar gjatgjith jets. Por, si prfundim, uktheva prsri pr t jetuar i vetmn skitin tim n Zvicr.

Nse ju largoheni q andej,

far do t bhet me bijt tuaj

shpirtror?

N fakt, un nuk kam nj gri-gj n kuptimin direkt t fjals. Nskitin tim vijn shum njerz pr tbiseduar dhe pr tu rrfyer, por

nuk kam prgjegjsi baritore. Dherealisht largohem rrall....


11/12


Arkeologt kan zbuluar s fu-

ndi n Izrael rrnojat e nj kishe

bizantine t shekullit t V-t, n

Hirbet Madras, n zonn qendrore

t vendit. Ajo ndodhet pran vendit

ku mendohet se ndodhej varri i

profetit Zakaria dhe ka tet kolona

mermeri t sjella nga Azia e Vogl.

Kisha ka nj mozaik t ndrli-kuar dhe t ruajtur mir n jugper-ndim t Jerusalemit. Posht tyreka mozaik t tjer t periudhs ro-

make dhe m posht nj kompleksshpellash, q mendohet t ken

qen varri i profetit Zakaria. Profe-ti n fjal, ka jetuar n shek. V paraKrishtit dhe libri i tij n Dhiatn e

Vjetr flet pr ardhjen dhe gjykimine Zotit.

Krkimet arkeologjike erdhn

pas kapjes s nj bande q bntegrmime ilegale dhe zotronte ma-teriale t marra nga ky vend, si pje-s t strukturs s ders.

Sipas prgjegjsve, ky sht njzbulim shum i rndsishm dheme vlera jo vetm pr besimin, por

edhe pr turizmin kulturor.

Zbulohet nj kish bizantine e shekullit VIzrael

Nj her nj vlla e pyeti Ava Pime-

nini: Duhet un ti urdhroj vllezrit q

rrojn me mua. Avaiiu prgjigj: Jo. Para

s gjithash bje tr punn vet dhe, nse

ata duan t jetojn, do t ken kujdes prveten e tyre. Vllai i tha prsri: Pra

ata vet duan q un ti komandoj Avai

iu prgjigj prsri: Jo. Bhu modeli i tyre

dhe jo legjislatori i tyre.

Shn Gjermanoi i Konstandinopojs:

Disa dijetar e interpretojn petrahilin q

varet n qafn e priftit t paraqes, jo

vetm shenjn e hirit t Perndis q

derdhet mbi t, por dhe shum shpirtra

q varen e ngjiten pr shptimin shpir-

tror, shpirtra pr t cilt ai sht pr-

gjegjs para Zotit. Pr kt arsye, petra-

hili fillimisht bhej prej leshi, q t si-

mbolizonte delen, antart e grigjs s

Krishtit, pr t cilt prifti sht prgjegjs.

Shn Joan Gojarti, duke folur pr

priftrinjt, thot: Ai (Krishti) na ka ln

ne n tok q ne t bhemi rreze drite dhe

msues pr t tjert, t veprojm si

vepron majaja n brum, t ecim ndr-

mjet njerzve si engjj, t jemi tek t

rriturit si fmij dhe si njerz shpirtror

te njerzit kafshor, q t mund t fitojm

mbi ata dhe t bhemi si far dhe t japim

fruta t bollshme. Nuk do t ket nevoj

pr predikim, nse jett tona do t ndri-

onin, nuk do t kishte nevoj pr fjal, nse

dshmonin me veprat tona. Nuk do t ki-

shte asnj pagan, nse ne do t ishim t

krishter t vrtet.

Shn Joani i Kronshtadit: Prift, ti je

prfaqsuesi i bess dhe i Kishs, ti je pr-

faqsuesi i Vet Zotit Jisu Krisht. Prandaj

ti duhet t jesh nj shembull prulsie, pas-

trtie, kuraje, qndrueshmrie, durimi dhe

lartsimi shpirtror. Ti po bn punn e Per-

ndis dhe nuk duhet t mungoj kuraja

para askujt, duhet t kujtosh gjithnj q

puna jote sht m e lart se gjithka

njerzore.

Ditn e mart, 22 shkurt 2011, n Qendrn Orthodhokse t Patriarka-ns Ekumenike t Shambezis, n Zvicr, nisi punimet Komisioni Ndr-orthodhoks pr paraprgatitjen e Sinodit t Madh dhe t Shenjt t Kishs

Orthodhokse.

Punimet i drejton Hirsia e Tij Mitropoliti i Pergamit Joani dhe ktopunime do t zgjasin deri t shtunn. 26 shkurt 2011.

Rendi i puns s ktij komisioni prfshin shtje n lidhje me pr-caktimin e procedurs pr dhnien e Autoqefalis, si edhe shtjen eDiptikve t Shenjt.

N kt komision marrin pjes prfaqsues t t gjitha KishaveOrthodhokse lokale, si edhe nj delegacion i Kishs Orthodhokse Auto-qefale t Shqipris, i kryesuar nga Mitropoliti i Gjirokastrs, HirsiDhimitri, si edhe teologu Pirro Kondili.

Marr nga www.romfea.gr

U mblodh n Zvicr Komiteti Ndrorthodhokspr paraprgatitjen e Sinodit t Madh dhe t Shenjt


12/12


Pr shum vite e prisnin labo-

vitt nj dit festive si ajo m 2

shkurt, ditn kur Kisha jon nderon

dhe kremton Ipapandin e Zotit to-

n Jisu Krisht. Sikundr kujtohet

dhe sht ln shnim nga historia,

ky kremtim prbnte nj nga m

t rndsishmit n zon. Gjat per-

sekutimit ateist ky takim adhurues

i besimtarve dhe kjo mbledhje u

refuzua n mnyr abuzive, ose uprpoq t zvendsohej me ve-

primtari politike.

Kisha e Ipapandis n qendr

t fshatit, u rrnua trsisht, q nga

themelet, nga shkaku i braktisjes s

saj afatgjat. Lutjet e vazhdueshme

t komunitetit t labovitve, q je-

ton n fshat ose q i mban t forta

lidhjet me t, pavarsisht ku jeton

dhe punon, dhan rezultatin e tyre.

Me nism t Kryepiskopit Anastasdhe me bekimin e Hirin e Perndi-

s, n Labov t Zhaps u ngrit nj

kish akoma m madhshtore se e

mparshmja, n qendr t fshatit,

aty mbi themelet e s vjetrs.

Prandaj gzimi ishte i dyfisht

sivjet: kremtohej Ipapandia e Zotit

ton Jisu Krisht dhe kryhej Litur-

gjia e par Hyjnore n kishn e re.

Atmosfera festive plotsohej nga

ardhja e shum banorve t fshatit

q jetojn n qytete t tjera, poredhe jasht vendit, nga prania e

Mitropolitit t Gjirokastrs, Hir-

sis s Tij Dhimitrit, por edhe nga

fakti sepse pak muaj kan kaluar

qkurse fshati dhe e gjith zona eOdries ka tanim nj prift t rre-

gullt, banor dhe me origjin ngaLabova.

Pas Liturgjis, n oborrin e ki-

shs u krye gjithashtu nj prshpir-tje pr bamirsit e mdhenj Zhapa,mbi kenotafin e riprtrir kushtuaratyre, dhe pr gjith labovitt e pa-

rafjetur. Pati gjithashtu prshnde-tje nga ana e autoriteteve t fshatitdhe shoqats q ata kan krijuarn Tiran, nga dr. Thanas Meksi,

kryetar i saj etj. Ishte nj lutje e

prbashkt n kish, por edhe nj

mallje me fshatin dhe njri-tjetrin,

sepse t shumt ishin q kishin

udhtuar edhe nga Greqia enkas

pr kt panair.

Nga ana e kshillit kishtar pati

gjithashtu gostitje pr t gjith,

klerik, e besimtar, q morn pje-

s dhe nderuan Ipapandin e Zotit

dhe Labovn n kt gzim t saj.

sht e rndsishme t theksoj-

m gjithashtu, se punimet ndrtue-se pr kishn jan realizuar me cil-

si t lart dhe n shumicn e tyre nga

mjeshtrit vends. Punimet prfshi-

n edhe trajtimin e sheshit t ki-

shs, q sht nj shesh dinjitoz pr

t gjith fshatin, por edhe sikundr

u tha pak m lart, ka kenotafin, si

nj prmendore t thjesht pr

bamirsit Zhapa. Kjo n kujtim t

tyre dhe kryesisht t asaj veprim-

tarie filantropike t gjithanshme, me

ide progresive pr periudhn hi-

storike pr zhvillimin n shum

zona t Ballkanit, dhe n veanti

t vendlindjes.

Urim dhe falnderim i posam

i Mitropolitit dhe gjith pjesma-

rrsve ishte pr Fortlumturin e Tij,

Kryepiskopin e Tirans dhe t gji-

th Shqipris, Anastasin, q hapi

kto perspektiva pr Kishn ton

Orthodhokse dhe komunitetet e saj

lokale, por edhe q bri realitet t

shklqyer kt kish madhshtore

n Labovn e Zhaps.

(Korresp. i NGJALLJA)

PRUROHET KISHA E RE N LABOVN E ZHAPS

Pas Liturgjis,n oborrin e kishs

u krye gjithashtu

nj prshpirtje

pr bamirsit e

mdhenj Zhapa,

mbi kenotafin

e riprtrir

kushtuar atyre,

dhe pr gjith

labovitt e parafjetur.

Nj shrbes n rrnojat e kishs s vjetr dhe

kisha e re Paraqitja e Zotit Krisht n Tempull n

Labov, ngritur n vendin e kishs s shkatrruar.

1995 2010

Documents

Gazeta e Shkurtit 2011