ใน ร

i

รายงานเรอง

คอรรปชนในกรงโซลและกรงเทพฯ บทส ำรวจองคควำมรในกำรตอตำนคอรรปชนของกรงโซล เกำหลใต และแนวทำงตอตำนคอรรปชนของกรงเทพมหำนคร

โดย ขนษฐา ฮงประยร เดอนเดน นคมบรรกษ ธปไตร แสละวงศ

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

สงหาคม 2560

ii

บทสรปผบรหาร

รายงานฉบบนมเปาหมายเพอศกษาประวตศาสตรการคอรรปชนและนโยบายตอตานการคอรรปชนของเกาหลใต โดยมงเนนไปทการตอตานคอรรปชนของกรงโซลเพอน ามาเปนบทเรยนแกกรงเทพมหานคร สาระส าคญของรายงานฉบบนสามารถสรปได ดงน

คอรรปชนในการเมองระดบชาต

หลงจากทสงครามคาบสมทรเกาหลสนสดลง การเมองระดบชาตของเกาหลใตเรมตนดวยการอยภายใตระบบการปกครองแบบเผดจการ และตองใชเวลาถง 45 ป กวาประเทศจะเขาสระบอบการปกครองแบบประชาธปไตยอยางสมบรณ การส ารวจงานวจยทศกษาการคอรรปชนน าไปสการแบงชวงประวตศาสตรการคอรรปชนระดบชาตของเกาหลใตไดเปน 3 ยค ไดแก

การคอรรปชนแบบเบดเสรจในชวงทนายอซงมนเปนประธานาธบดจนถงนายพก ชอง-ฮ ถกลอบสงหารในป พ.ศ. 2522 ขาวออฉาวเรองคอรรปชนปรากฏเฉพาะกบประธานาธบดซงกมอ านาจในการบรหารประเทศอยางเบดเสรจ แหลงทมาของเงนสนบนมาจากแชโบล ผานการบรจาคเขากองทนตาง ๆ ตามทรฐบาลก าหนด เพอแลกเปลยนกบการทแชโบลจะไดรบสทธพเศษตาง ๆ ทเกอหนนการท าธรกจ เชน อตราดอกเบยเงนกต ากวาอตราตลาด

การคอรรปชนในพวกพองและครอบครวในชวงรฐบาลนายชอน ด-ฮวน ถงรฐบาลนายโน แท-อ ชวงป พ.ศ. 2523 – 2536 การคอรรปชนจากเดมทเกดขนเฉพาะกลมผมอ านาจของรฐเรมขยายตวมายงพวกพอง คนสนท และครอบครว รวมถงการสรางสมพนธกบเครอขายธรกจตางๆ ในยคนแชโบลยงคงเปนแหลงเงนทนทส าคญ และมการตงกองทนเพอเปนตนทางการรบเงนจากแชโบลเชนเดยวกบยคแรก

การคอรรปชนโดยใชนอมนในชวงหลงป พ.ศ. 2526 จนถงปจจบน เมอการเมองเกาหลใตเขาสยคประชาธปไตยและรฐบาลมนโยบายปราบปรามคอรรปชนอยางจรงจง ในยคน ประธานาธบดไมไดมพฤตกรรมทจรตอยางเดนชด แตขาวออฉาวเรองทจรตสวนใหญเกดขนกบสมาชกในครอบครวหรอผใกลชด

ในฝงของฝายตอตานการทจรต เกาหลใตมองคกรภาคประชาสงคมทเขมแขงและไดรบความเชอมนจากประชาชนมากกวาภาคธรกจและภาครฐ จงกลาวไดวา การตอตานคอรรปชนในสงคมเกาหลใตไมไดพงพาแตเพยงกลไกของรฐบาล แตรวมถงกลไกภาคประชาสงคมดวย

iii

ปญหาและแนวทางการตอตานคอรรปชนระดบกรงโซล

รฐบาลเกาหล ใตก าหนดใหชาวกรงโซล เลอกต งนายกเทศมนตร (เท ยบเท าผ ว าราชการกรงเทพมหานคร) เปนครงแรกในป พ.ศ. 2538 กอนหนานนนายกเทศนนตรกรงโซลมาจากการแตงตงโดยรฐบาลกลาง ท าใหเกดการแทรกแซงทางการเมองได ในชวงทการเมองระดบชาตเตมไปดวยการคอรรปชน การบรหารเมองของกรงโซลกไมแตกตางกนนก การทจรตระดบเมองมาจากการเรยกรบสนบนของเจาหนาทเมองในการอนมตและอนญาตทางราชการ การทจรตระดบเมองน าส โศกนาฏกรรมคร งหน งเม อหางสรรพสนคาซมพงในกรงโซลถลมในป พ.ศ. 2538 ซงตอมามการสบสวนพบวาเจาหนาทกรงโซลเรยกรบสนบนเพอแลกเปลยนกบการอนมตแบบกอสรางและตรวจสอบอาคารโดยความหละหลวม

การตอตานคอรรปชนของกรงโซลเรมขนอยางจรงจงและชดเจนในสมยท นายโกะ คน เปนนายกเทศมนตรสมยทสองในป พ.ศ. 2541 นโยบายตอตานคอรรปชนของนายโกะ คน ประกอบดวยมาตรการดงน

มาตรการปองกน ไดแก การทบทวนความเหมาะสมของกฎระเบยบ และการจ ากดอ านาจของเจาหนาทระดบพนทในการอนมตและอนญาตทางราชการ

มาตรการปราบปรามทจรต ฝายบรหารกรงโซลเปดใหประชาชนไดสงเบาะแสการทจรตผานบตรสนเทหพรอมมรางวลใหส าหรบผแจงเบาะแส และมการลงโทษเจาหนาทททจรตอยางจรงจง ในชวงป พ.ศ. 2542 – 2543 มเจาหนาท 143 ราย ถกด าเนนคด

การยกระดบความโปรงใสในการบรหารเมอง กรงโซลเปดใหประชาชนไดตดตอราชการและตดตามความคบหนาในการขออนญาตทางราชการผานระบบออนไลน (เรยกวา ระบบ OPEN) ระบบดงกลาวชวยลดโอกาสทผมาใชบรการตองพบกบเจาหนาท อนเปนการลดโอกาสในการเรยกรบสนบนได ในอกดานหนง กรงโซลจดท าดชนประเมนความโปรงใสและประสทธภาพในการใหบรการตอประชาชนอยางตอเนอง โดยมจดท าการประเมนทเปนอสระจากฝายบรหารกรงโซล

การสรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนในการตอตานทจรต กฎระเบยบของกรงโซลก าหนดใหมการจดตงคณะผตรวจการทมตวแทนจากภาคประชาสงคมและเอกชน เรยกวา Citizen Ombudsmen เพอรวมตรวจสอบโครงการจดซอจดจางของกรงโซล ตวอยางทดของการจดตงคณะผตรวจการน เชน การด าเนนโครงการขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact)

iv

แนวทางการตอตานคอรรปชนส าหรบกรงเทพมหานคร

การประเมนนโยบายตอตานคอรรปชนของกรงเทพมหานคร (กทม.) โดยยดบทเรยนทไดจากกรงโซล พบวา กทม. ยงจ าเปนตองด าเนนการ 3 เรอง ดงน ประการแรก กทม. ยงไมมระบบการประเมนประสทธภาพและคณภาพบรการสาธารณะทเปนอสระจากฝายบรหาร กทม. ในขณะท กทม. สามารถปฏเสธไมเขารวมการประเมนโดยหนวยงานสวนกลาง เชน การประเมนคณธรรมและและความโปรงใสในการด าเนนงานของหนวยงานของรฐของส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.)

ประการทสอง กทม. ตองรเรมปฏรปกฎระเบยบวาดวยการขออนญาตทางราชการทมอยเปนจ านวนมาก เพอทบทวนวากฎระเบยบหรอกระบวนการขออนญาตในเรองใดทไมจ าเปนหรอไมสอดคลองกบสถานการณปจจบน และ ประการทสาม กทม. ควรขยายบรการตดตอขออนญาตทางราชการและตดตามความคบหนาของเรองผานระบบออนไลนมากขน

v

สารบญ

หนา บทน า ....................................................................................................................................................... 1

บทท 1 การเมองเกาหลใตและปญหาคอรรปชน ป พ.ศ. 2491 - 2560 .................................................. 3

1.1 เกาหลใตยคประธานาธบดเผดจการ ......................................................................................... 4

1.2 เกาหลใตยคประชาธปไตย ........................................................................................................ 7

1.3 บทวเคราะห ........................................................................................................................... 14

บทท 2 ปญหาและแนวทางการตอตานคอรรปชนของกรงโซล ป พ.ศ. 2530 - 2549 ........................... 17

2.1 ยคนายกเทศมนตรจากการแตงตง พ.ศ. 2530 - 2537 ........................................................... 17

2.2 ยคนายกเทศมนตรจากการเลอกตง พ.ศ. 2538 - 2549 ........................................................ 18

บทท 3 นโยบายตอตานคอรรปชน 4 ประการของกรงโซล ..................................................................... 22

3.1 มาตรการปองกน .................................................................................................................... 22

3.2 มาตรการปราบปราม .............................................................................................................. 24

3.3 การยกระดบความโปรงใสในการบรหาร ................................................................................. 25

3.4 การสรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอตอตานทจรต ........................................ 31

บทท 4 กรงเทพมหานคร ........................................................................................................................ 33

4.1 อ านาจหนาทและงบประมาณ ของ กทม. ............................................................................... 34

4.2 ผวาฯ กทม. จากการเลอกตง พ.ศ. 2528 – 2559 .................................................................. 40

4.3 การประเมนคณภาพการบรหารเมองและการตอตานทจรตของ กทม. .................................... 53

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ............................................................................................................ 60

บรรณานกรม ......................................................................................................................................... 63

ภาคผนวก .............................................................................................................................................. 71

vi

สารบญรป

หนา รปท 1 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศของเกาหลใตและประเทศไทยป ค.ศ. 1960 - 2016 .......................................... 2

รปท 2 คะแนน Corruption Perceptions index ของเกาหลใต ป พ.ศ. 2538 - 2558 ........................................... 15

รปท 3 ความเชอมนของประชาชนจาก Edelman Trust Barometer ป พ.ศ. 2550 - 2559 .................................. 16

รปท 4 จ านวนเจาหนาทกรงโซลททจรต ป พ.ศ. 2538 – 2548 ................................................................................. 21

รปท 5 จ านวนเจาหนาทกรงโซลทมการรบสนบน ระหวางป พ.ศ. 2538 – 2548 ...................................................... 24

รปท 6 จ านวน “คมอส าหรบประชาชน” วาดวยกระบวนการขออนญาตทางราชการ กบหนวยงานใน กทม. ........... 36

รปท 7 งบประมาณรายจายประจ าป ของ กทม. ระหวางป 2550 – 2560 ................................................................. 39

รปท 8 สดสวนรายรบแตละประเภทของ กทม. เฉลยป 2550 - 2560 ........................................................................ 39

รปท 9 สดสวนคะแนนเสยงทผชนะการเลอกตงผวาฯ กทม. ไดรบในแตละสมย ......................................................... 43

รปท 10 สดสวนผมาใชสทธตอจ านวนผมสทธเลอกตงผวาฯ กทม. .............................................................................. 44

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 เงนชวยเหลอจากสหรฐฯ ในชวงรฐบาลประธานาธบดอซงมน (พ.ศ. 2489 – 2504) .................................. 3

ตารางท 2 ดชนการตอตานคอรรปชนของกรงโซล ระหวางป พ.ศ. 2542 – 2549 ..................................................... 21

ตารางท 3 กรงโซลและ กทม. ในการจดอนดบของ EIU และ A.T. Kearney ............................................................. 26

ตารางท 4 แบบสอบถามดชนการตอตานการคอรรปชน .............................................................................................. 28

ตารางท 5 องคประกอบการประเมนของดชนประสทธภาพในการใหบรการ .............................................................. 29

ตารางท 6 หนวยงานของ กทม. .................................................................................................................................... 37

ตารางท 7 ตวอยางโครงการจดซอจดจางทนาสงสยวาจะทจรต ในสมยทหมอมราชวงศสขมพนธ บรพตร เปนผวาราชการ กทม. ................................................................................................................................................... 51

1

บทน า

สาธารณรฐเกาหล (เกาหลใต) เปนหนงในประเทศทถกยกใหเปนตวอยางทมความกาวหนาทางเศรษฐกจสงทสดของโลก เกาหลใตมการพฒนาทางเศรษฐกจจากประเทศก าลงพฒนาใหเปนประเทศพฒนาแลวภายในเวลาเพยง 30 ป ในชวงป พ.ศ. 2510 เกาหลใตม ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (จด พ ) ตอหวประชากรใกลเคยงกบประเทศไทยอยท 967 ดอลลารสหรฐฯ แตในป 2539 ซงเปนปทเกาหลใต เขาเปนสมาชกองคการเพอความรวมมอและการพฒนาทางเศรษฐกจ (โออซด) จนถงปจจบน เกาหลใตมจดพตอหวประชากรสงกวาไทยถง 4 เทา (ดรปท 1)

ในดานการพฒนาธรรมาภบาลภาครฐกเชนเดยวกน เกาหลใตมประวตศาสตรยคฟนฟประเทศหลงสงครามโลกครงท 2 ทตองผานการเมองแบบเผดจการซงมระดบการทจรตทสง แตกสามารถกาวขามระบบดงกลาวจนน ามาซงการบรหารประเทศแบบประชาธปไตยทมการตรวจสอบถวงดลและมการลงโทษผทจรตอยางจรงจง ถอเปนประเทศหนงทมระดบความโปรงใสในระดบด ในระดบทองถน กร งโซลมกถกจดใหเปนเมองทประชาชนมคณภาพชวตทดอนดบตน ๆ ของโลก คณภาพชวตทดนสวนหนงสะทอนใหเหนการบรหารจดการเมองทมประสทธภาพและโปรงใสตรวจสอบได เหมาะสมทจะเปนตวอยางทดแกกรงเทพมหานคร (กทม.) เปนอยางยง

รายงานฉบบนจงมเปาหมายเพอศกษาประวตศาสตรการเมองและการบรหารราชการระดบเมองของเกาหลใตเพอน าบทเรยนมาใหแก กทม. ในบทท 1 คณะผวจยจะน าเสนอประวตศาสตรการเมองระดบชาตฉบบยอ โดยเนนศกษาปญหาการคอรรปชนในรฐบาลของประธานาธบดแตละสมยตงแตยคการฟนฟประเทศหลงสงครามโลกครงทสอง บทท 2 และบทท 3 จะน าเสนอปญหาและแนวทางการตอตานคอรรปชนของ กรงโซลตงแตป พ.ศ. 2530 จนถง 2549 กอนทจะยอนกลบมาศกษาประวตศาสตรการบรหารราชการ ของกรงเทพมหานครนบตงแตป พ.ศ. 2528 เปนตนมาในบทท 4 เพอน าไปสขอเสนอเชงนโยบายในบทท 5

2

รปท 1 ผลตภณฑมวลรวมในประเทศของเกาหลใตและประเทศไทยป ค.ศ. 1960 - 2016

ทมา: ธนาคารโลก

11,330

38,311

12,848

25,459

3,689 5,901

967 -

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

40,00019

60

1962

1964

1966

1968

1970

1972

1974

1976

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

จดพต

อหวป

ระชา

กร (

ดอลล

ารสห

รฐฯ

ณ ร

าคา

คงทป

201

0)

ป ค.ศ.

กลมประเทศสมาชกโออซด เกาหลใต ประเทศไทย ประเทศรายไดปานกลางและรายไดต า

3

บทท 1 การเมองเกาหลใตและปญหาคอรรปชน ป พ.ศ. 2491 - 2560

เกาหลใตไดเรงพฒนาเศรษฐกจของประเทศใหมความกาวหนาจนสามารถเปลยนแปลงประเทศจากประเทศก าลงพฒนาใหเปนประเทศทพฒนาแลว โดยใชระยะเวลาเพยง 30 ป จงมค าเปรยบเปรยทวา “The Miracle on the Han River” (มหศจรรยแหงแมน าฮน) การพฒนาประเทศของเกาหลใตเรมตนขนหลงจากไดรบเอกราชจากญปนเมอสนสดสงครามโลกครงทสอง โดยพฒนาระบบการปกครองประเทศผานกระบวนการทางประชาธปไตยควบคไปกบการพฒนาทางเศรษฐกจ อยางไรกด ในชวงตนของการพฒนา โครงสรางทางการเมองยงคงออนไหวอนเปนผลจากภาวะหลงสงครามในชวงทคาบสมทรเกาหล ซงเปนหนง ในพนทเปาหมายของการสรางฐานอ านาจและแนวคดทางการเมองของประเทศมหาอ านาจอยางสหรฐอเมรกา จน และสหภาพโซเวยต

รฐบาลสหรฐอเมรกาสนบสนนเกาหลใต โดยมงหวงน าหลกการปกครองแบบประชาธปไตยเขามาใชและกนการเขามามอ านาจจากประเทศทปกครองแบบคอมมวนสต โดยสหรฐฯไดสนบสนนเงนชวยเหลอในการพฒนาประเทศเปนเวลา 30 ปตงแตป พ.ศ. 2489 ถง พ.ศ. 2519 เงนชวยเหลอแบงออกเปน 2 ดาน ไดแก ดานเศรษฐกจในฐานะทเกาหลใตประสบปญหาภาวะสงคราม และดานการทหารอนเนองมาจากลกษณะทตง ทเปนแนวกนชนจากประเทศทปกครองดวยระบอบคอมมวนสตอยางเกาหลเหนอ (ดตารางท 1)

ตลอดเวลา 70 ปของการพฒนาประเทศ เกาหลใตตองผานระบอบการปกครองแบบเผดจการทม การคอรรปชนในระดบนโยบาย จนพฒนาประเทศมาสระบอบประชาธปไตยทมการตรวจสอบการท างาน ของฝายบรหารอยางเขมงวด โดยมประวตศาสตรการเมองในแตละสมยดงน

ตารางท 1 เงนชวยเหลอจากสหรฐฯ ในชวงรฐบาลประธานาธบดอซงมน (พ.ศ. 2489 – 2504) หมวดความชวยเหลอ มลคาระหวาง พ.ศ. 2489 – 2495

(ดอลลารสหรฐ) มลคาระหวาง พ.ศ. 2496 – 2504

(ดอลลารสหรฐ)

ดานเศรษฐกจ 666.8 (98%) 2,579.2 (62%) ดานการทหาร 12.3 (2%) 1,560.7 (38%)

รวม 679.1 (100%) 4,139.9 (100%) ทมา: Mason, Edward, et al. 1980.

4

1.1 เกาหลใตยคประธานาธบดเผดจการ

อซงมน (Rhee Syngman) ป 2491 – 2503

ในชวงทเกาหลใตเรมฟนตวจากภาวะสงคราม ประชาชนมอตราการรหนงสอต าและผน าประเทศปกครองประเทศดวยอ านาจเบดเสรจ เงนชวยเหลอจงถกน ามาใชในรปแบบตาง ๆ โดยไมมการเปดเผยขอมลซงเปนชวงรฐบาลของประธานาธบด อซงมน (Rhee Syngman) (ด ารงต าแหนงป พ.ศ. 2491 – 2503) ซงถกกลาวหาวามการคอรรปชนอยางมาก แมเงนชวยเหลอจากสหรฐฯ จะถกน าไปใชพฒนาระบบการศกษาของประเทศ แตบางสวนกถกยกยอกไปใชเพอประโยชนของประธานาธบดและพวกพอง อาท งบประมาณจดสรรเพอเปนเงนเดอนของทหารบางสวนไมไดถกจายใหทหารจรง หรอการน าเอาอาวธยทโธปกรณทไดรบการสนบสนนจากสหรฐฯ ไปขายยงตลาดมด ขณะเดยวกนประธานาธบดอซงมนยงใชอ านาจในทางมชอบเปลยนแปลงกฎหมายเพอใหอยในต าแหนงประธานาธบดตอไป แตในทสดผลจากการทจรตการเลอกตง ในปพ.ศ. 2503 ท าใหนกเรยน นกศกษาและประชาชนออกมาชมนมประทวงเรยกรองความยตธรรม ราว แสนคน ถอเปนหน งในการประทวงครงใหญในประวตศาสตร เรยกการประทวงครงนวาการปฏวต เดอนเมษายน (April Revolution) ท าใหประธานาธบดอซงมนตองลาออกจากต าแหนงในทสด อนถอเปน การสนสดการคอรรปชนในยคกอตงประเทศหลงสงครามโลกครงท 2

ในสมยของประธานาธบดอซงมนยงถอเปนตนก าเนดของแชโบล (Chaebol) หรอบรษทขนาดใหญทมการบรหารในลกษณะครอบครว อาท ซมซง (Samsung) ฮนได (Hyundai) แดว (Daewoo) แอลจ (LG) ลอตเต (Lotte) ซงกอใหเกดคอรรปชนในอกรปแบบหนงในประเทศเกาหลใตในเวลาตอมา

พก ชอง-ฮ (Park Chung-hee) ป 2505 - 2522

หลงจากนายอซงมนพนจากต าแหนง นายยน โบ-ซอน (Yun Posun) อดตนายกเทศมนตรกรงโซล ป พ.ศ. 2491 - 2492 ไดรบการเลอกตงใหเปนประธานาธบดในชวงระหวาง พ.ศ. 2503 – 2505 กอนทนายพก ชอง-ฮ (Park Chung-hee) จะท าการรฐประหารโดยใหเหตผลเพอการก าจดการทจรตและมงพฒนาประเทศอยางจรงจง ในชวงเวลาของประธานาธบด พก ชอง-ฮ (พ.ศ. 2505 - 2522) ถอเปนชวงเวลาทเกาหลใตไดเรมมการพฒนาประเทศอยางจรงจงผานการขบเคลอนโดยแชโบล โดยรฐหวงจะใหการขบเคลอนทางเศรษฐกจนเปนเครองยกระดบประเทศใหพนจากความยากจนอนเนองจากภยสงครามในอดต นโยบายของนายพก ชอง-ฮ จงมลกษณะสนบสนนแชโบล ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศในชวงของรฐบาลของ

5

นายพก ชอง-ฮ เพมขนจาก 2.74 ลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2505 เปน 69.73 ลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 25221 สงผลใหเกาหลใตเปนประเทศทมรายไดสงภายในเวลานอยกวา 50 ป

แชโบลสวนใหญด าเนนธรกจขนาดใหญในดานอตสาหกรรมทมความส าคญของประเทศ 2 โดยมรปแบบทแทบจะเปนการผกขาดในตลาด การเออประโยชนแกกลมธรกจดงกลาวกอใหเกดกลมผมอ านาจทางการเมองและทางเศรษฐกจโดยการใหและรบสทธประโยชนระหวางกนโดยมชอบ การคอรรปชนในสมยของนายพก ชอง-ฮ จงเกดขนระหวางนกการเมองและกลมนกธรกจในลกษณะเกอหนนซงกนและกน กลาวคอ นกการเมองมการอ านวยความสะดวกเงนกจากตางประเทศใหเฉพาะแกแชโบล เพอคงไวซงความแขงแกรงของอ านาจการบรหาร ขณะทกลมแชโบล ถกรฐบงคบในทางออมในการใหการสนบสนนแกรฐโดยการใหเงนทนแกนกการเมองฝายรฐในรปแบบกองทน มเชนนนแลวรฐจะถอนการอ านวยความสะดวกดานตาง ๆ แกแชโบล โดยเฉพาะการออกใบอนญาตและการใหเงนกดอกเบยต า ปญหาคอรรปชนในเกาหลใตจงเปนลกษณะเชงโครงสรางอยางเปนระบบตงแตระดบผน าประเทศจนถงระดบเจาหนาทของรฐทงในสวนกลางและทองถน

ผลจากความกาวหนาของการขยายโอกาสทางการศกษาจากสมยนายอซงมนและความกาวหนาทางเศรษฐกจของประเทศท าใหเกาหลใตเรมมกลมคนชนกลางทมการศกษาเพมขน แมแชโบลจะมสวนส าคญในการชวยยกระดบเศรษฐกจของประเทศ แตการสงสมอ านาจทเพมขนของแชโบลกอใหเกดการเอารดเอาเปรยบแกประชาชนและธรกจอน ๆ ท าใหกลมคนเหลานเรมตระหนกถงการทจรตโดยมชอบของรฐจนเปนเหต ใหประชาชนออกมาประทวงอยางตอเนอง จนกระทงนายพก ชอง-ฮ ถกลอบสงหารในป พ.ศ. 2522

ชอน ด-ฮวน (Chun Doo Hwan) ป 2523 – 2531

หลงจากรฐบาลนายพก ชอง-ฮ ถกสงหาร ระดบการคอรรปชนในเกาหลใตไมไดลดลง แชโบลกบรฐบาลยงคงมความสมพนธอยางฝงลก การคอรรปชนไมใชเพยงแคการแสวงหาอ านาจของรฐบาลเพยงเทานนแตยงขยายไปภาคสงคมและเศรษฐกจ กลมการเมองหลายกลมตองการเขามามอ านาจในการปกครอง ซงน าไปสยคของการคอรรปชนครงใหญของเกาหลใตในชวงรฐบาลของนายชอน ด-ฮวน (Chun Doo Hwan) ซงด ารงต าแหนงประธานาธบดป พ.ศ. 2523 – 2531 (เปนประธานาธบดครงแรกโดยการรฐประหารรฐบาลนายชเว กย-ฮา (Choi Kyu-hah)) และรฐบาลนายโน แท-อ (Roh Tae Woo) ป พ.ศ. 2531 - 2536

1 ขอมลจากธนาคารโลก เขาถงเมอ 3 พฤศจกายน 2559 2 ธรกจทส าคญของแชโบล อาท Samsung Group ดแลดานอเลกทรอนกส ประกนชวต กอสราง และ การตอเรอ LG Group ดแล

ดานอเลกทรอนกส ประกนชวต เคมภณฑ สอสารโทรคมนาคม Lotte ดแลดานการกอสราง อาหาร พลงงาน สนทนาการ Hyundai ดแลดานยานยนต เหลก และอตสาหกรรมหนก เปนตน

6

ในสมยของนายชอน ด-ฮวน อาจกลาวไดวาเปนยคท เกาหลใตมการทจรตมากทสด นอกจาก การรบสนบนแลวยงมการคอรรปชนในหลากหลาย อาท

การจดตงหนวยงานเพอการกศลเพอระดมเงนจากเอกชนเขากระเปาตวเองและพวกพอง เชน มลนธอลแฮ (Ilhae Foundation) ในป พ.ศ. 2531

การจดตงกองทนเพอด าเนนกจการทางการเมองโดยบงคบใหเอกชนบรจาคเงนเขา “กองทนสนบน” (Slush fund) โดยมการก าหนดสดสวนการบรจาคเงน หากเอกชนไมท าตาม กจะงดการใหความชวยเหลอและสทธพเศษตาง ๆ แกบรษท รวมถงกรณทรายแรงทสดคอกลนแกลงท าใหบรษทลมละลายอยางกรณของกลมบรษท Kukje ซงเปนแชโบลทใหญเปนล าดบท 7 ในป พ.ศ. 2528 ถกกลนแกลงท าใหไมไดรบอนมตเงนกจากธนาคารแหงหนง จนบรษทลมละลาย

การน าเอาสมาชกในครอบครวเขามาดแลหนวยงานตาง ๆ แลวท าการยกยอกทรพย เชน ในป พ.ศ. 2531 นองชายของนายชอน ด-ฮวน (นาย Chun Kyung Hwan) ถกจบในคดยกยอกทรพย รบสนบนและหลบเลยงภาษ ระหวางด ารงต าแหนงหวหนาหนวยงานทดแลโครงการพฒนาชนบทชอ แซมาอล อนดง (Saemaul Undong) ซงเปนองคกรอสระ ทอยภายใตการด าเนนการของรฐ ในปเดยวกนพชายของนายชอน ด-ฮวน ถกจบในคดรบสนบนการบรหารจดการสะพานปลาในกรงโซล (Seoul's Central Fish Market)3 ขณะทเชอกนวานางล ซน จา (Lee Soon Ja) ภรรยาของนายชอน ด-ฮวน และประธานดแลกองทน Sae Sedae ไดยกยอกเงนจากกองทนนน ามาเปนเงนสวนตว

โน แท-อ (Roh Tae Woo) ป 2531 - 2536

ตอมาในสมยของนายโน แท-อ มการกลาวกนวาการคอรรปชนในสมยนายโน แท-อ นนมมลคาการคอรรปชนสงและแพรหลายกวาสมยนายชอน ด-ฮวน เนองจากนอกจากครอบครวแลว นายโน แท-อ ยงเออประโยชนจนขยายไปยงพวกพอง โดยจะมการใหรางวลตอบแทนขาราชการระดบสงทเกษยณอายคนละประมาณ 4 แสนดอลลารสหรฐ รวมกวา 5 หมนรายตลอดชวงทเปนประธานาธบด โดยเงนทใชจะเปนสวนของ

3 Karl Schoenberger. February 1, 1989. S. Korea Corruption Probe Results in 47 Arrests; 8 Are Chun Relatives. Los

Angeles Time

7

กองทนสนบนซงยงคงสะสมกนมาตอเนองในสมยตอมา นายโน แท-อ สามารถระดมเงนเขากองทนสนบนจากการบรจาคของกลมแชโบลสงถง 650 ลานดอลลารสหรฐ4

นายโน แท-อ ยงมความสมพนธแบบเครอญาตกบกลมแชโบล โดยนางโร โซ ยอง (Roh Soh Yeong) บตรสาวของนายโน แท-อ ไดแตงงานกบนายช แต วอน (Chey Tae-won) ประธานกลมบรษท SK Corporation5 สวนนายโร แจ เฮออน (Roh Jae-heon) บตรชายคนเดยวของนายโน แท-อ แตงงานกบ นางชน จอง ฮา (Shin Jung-hwa) ทายาทของบรษท Shindongbang Group6 แตทงสองคกไดหยารางกน ในเวลาตอมา

รฐบาลนายโน แท-อ ยงเปดโอกาสใหกลมแชโบลไดกเงนจากตางประเทศทงแบบเงนกระยะสน และระยะยาวอยางเสร โดยมขอจ ากดอยางหลวม ๆ การกเงนอยางเสรในชวงเวลานท าใหมการวเคราะหกนวาเปนหนงในสาเหตของวกฤตเศรษฐกจป พ.ศ. 2540

1.2 เกาหลใตยคประชาธปไตย

คม ยอง-ซม (Kim Young-sam) ป 2536 – 2541

การพนจากต าแหนงของนายโน แท-อ ถอเปนจดทประเทศเกาหลใตสนสดการปกครองภายใต เผดจการทหาร หลงจากทปกครองภายใตระบอบนรวมเวลาได 31 ป นบจากรฐบาลนายพก ชอง-ฮ เกาหลใตเขาสยคประชาธปไตยโดยมนายคม ยอง-ซม (Kim Young-sam) ด ารงต าแหนงประธานาธบดคนตอมาในระหวางป พ.ศ. 2536 – 2541 นายคม ยอง-ซม ถอเปนประธานาธบดคนแรกทไดรบการเลอกตงจากประชาชน และเปนคนแรกทมนโยบายในการปราบปรามคอรรปชน ลมลางระบบการมอ านาจของราชการ และก าจดความสมพนธระหวางการเมองและนกธรกจ พรอมทงยงออกกฎหมายเพมบทลงโทษการทจรตในการสมครรบเลอกตง และก าหนดใหมการระบคาใชจายระหวางการหาเสยง หากกลมธรกจมการบรจาคเงนใหแกพรรคการเมอง จะตองแสดงใบเสรจรบเงนแกคณะกรรมการการเลอกตง ทงน เปาหมายของกฎหมายดงกลาวกเพอลดความไดเปรยบเสยเปรยบในการลงสมครเลอกตงระหวางฝายรฐบาลและฝายคาน

4 Kevin Sullivan. December 19, 1995. “S. Korea's Roh Denies He Took Bribes As Trial On Corruption Charges

Opens.” Washington Post. 5 ด าเนนกจการประเภท พลงงานและเคม โทรคมนาคม การคาและบรการ เซมคอนดกเตอร กอสรางและขนสงสนคาทางเรอ 6 ผผลตถวเหลอง และแปงรายใหญของประเทศ ภายหลงเหตการณวกฤตเศรษฐกจเอเซย พ.ศ. 2540 ไดถกควบรวมกบ Sajo Group

8

ในป พ.ศ. 2538 รฐบาลนายคม ยอง-ซม เรมมการเปดโปงการทจรตท เกดขนในสมยรฐบาล นายโน แท-อ แกสาธารณชน หากแตวาอกสองปถดมานายคม ฮอง ชอย (Kim Hyung-Chul) ลกชายนายคม ยอง-ซม กลบถกจบกมเสยเอง หลงจากอางชอบดาเพอเรยกรบสนบนกบกลมบรษท Hanbo เพอแลกกบการออกใบอนญาตตงสถานโทรทศน นายคม ฮอง ชอย ยงแตงตงคนใกลชดใหด ารงต าแหนงส าคญตาง ๆ ในรฐบาลเพอแสวงหาผลประโยชน ผลจากการทจรตของลกชายท าใหคะแนนนยมของนายคม ยอง-ซม ลดจากรอยละ 80 ในสมยทรบต าแหนงใหมๆ เหลอเพยงรอยละ 3.8 ในเดอนเมษายน 2540 กอนลงจากต าแหนงประธานาธบด

เหนไดวาการคอรรปชนในเกาหลใตฝงรากลกในวฒนธรรม สงคมและการเมอง ดงนนแมคม ยอง-ซม จะพยายามปราบปรามคอรรปชนมาก แตรปแบบโครงสรางระบบบรหารประเทศยงคงอยภายใตอ านาจของประธานาธบดทเขมแขง ในขณะทประชาธปไตยออนแอ ลกษณะเชนนกอใหเกดการสงสมอ านาจของผบรหารประเทศ แตไมเกดระบบตรวจสอบการใชอ านาจ การด าเนนการเพอแกปญหาการคอรรปชนจงไมเปนไปตามทคาดหวง นอกจากน กฎหมายและกฎระเบยบวาดวยการสรางความโปรงใสในสายสมพนธระหวางรฐบาล และธรกจไมไดถกหยบยกมาปรบปรงหรอปฏรป กลมผสนบสนนอยางแชโบลกยงคงมอ านาจในทางธรกจ และทางการเมอง การแกไขปญหาการคอรรปชนจงไมสามารถขยายไปถงดานสงคมและเศรษฐกจได ดวยเหตนการปราบปรามคอรรปชนในสมยนายคม ยอง-ซม จงไมประสบความส าเรจ

คม แด-จง (Kim Dae-jung) 2541 - 2547

รฐบาลตอมาคอรฐบาลนายคม แด-จง (พ.ศ. 2541-2547) ซงเขามาบรหารประเทศหลงวกฤตเศรษฐกจเอเซย ป พ.ศ. 2540 เกดขนแลว ในดานการตางประเทศ รฐบาลนายคม แด-จง ผลกดนใหเกาหลใตเรมหนกลบมาสรางสมพนธกบเกาหลเหนอภายใตนโยบาย Sunshine (Sunshine Policy) อนเปนนโยบาย ทท าใหนายคม แด-จง ไดรบรางวลโนเบลสาขาสนตภาพในป พ.ศ. 2543 ขณะทในดานการตอตานคอรรปชน รฐบาลนายคม แด-จง มการด าเนนการทหลากหลาย ดงน

จดตงคณะกรรมการตอตานการคอรรปชนขนในป พ.ศ. 2542 ภายใตส านกนายกรฐมนตร (President Office)

รเรมระบบประเมนคณธรรม (Integrity Assessment: IA) ในป พ.ศ. 2542 เพอวดระดบและแนวโนมการคอรรปชน โดยอาศยแหลงขอมลจาก 3 แหลง ไดแก

9

การประเมนการใหบรการของรฐโดยประชาชน การส ารวจขอมลจากเจาหนาท ของรฐ และความเหนจากผเชยวชาญ7

ออกกฎหมายต อต านคอร รปช น พ .ศ. 2545 (Anti-corruption Act of 2002) ซงปรบรปแบบของคณะกรรมการตอตานคอรรปชนใหเปนอสระจากการเมองมากขนจากเดมทขนตรงตอส านกนายกรฐมนตรมาเปน Korea Independent Commission Against Corruption (KICAC) ซงถอเปนหนวยงานทมความเปนอสระคลายคลงกบส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ส านกงาน ป.ป.ช.) ของประเทศไทย

จดตงหนวยสอบสวนพเศษตอตานคอรรปชนในส านกงานอยการสงสด (Supreme Prosecutor’s Office) และก าหนดประมวลจรยธรรม (Code of Conduct) ส าหรบขาราชการและพนกงานของรฐในป พ.ศ. 2546

แมการตอตานคอรรปชนในสมยของนายคม แด-จง จะมความกาวหนาเมอเปรยบเทยบกบประธานาธบดคนอน ๆ แตในป พ.ศ. 2543 – 2545 ปรากฏวา คนใกลชดของนายคม แด-จง 4 คนถกกลาวหาวาทจรต กรณแรก นายคม โอก ฟ (Kim Ok-doo) ผชวยคนสนทและนายคม ฮอง อล (Kim Hong-il) ลกชายคนโตของนายคม แด-จง ถกกลาวหาในป พ.ศ. 2543 วารบสนบนจากนายชอง เฮยง จน (Chung Hyun-joon) นกธรกจการเงน ซงในชวงเดยวกนนนถกสอบสวนคดใหสนบนเจาหนาทระดบสงในส านกงานก ากบดแลการเงน (Financial Supervisory Service) เพอแลกกบการไมใหถกตรวจสอบในกรณไดรบเงนกโดยมชอบเพอกอบกบรษท Korea Digital Line ทก าลงลมละลาย8

กรณทสอง นายคม ฮอง อพ (Kim Hong-up) ลกชายคนรองของนายคม แด-จง ถกกลาวหาในเดอนม ถ น ายน พ .ศ . 2545 ว า ร บ ส น บ น จ าก น ก ธ ร ก จ เ พ อ แ ลก ก บ ก ารส ร า งอ าน าจ ท างก าร เม อ ง สวนนายคม ฮอง กล (Kim Hong-gul) ลกชายคนสดทองถกกลาวหารบสนบนราว 2 ลานบาทจากบรษททขายสลากกนแบงรฐบาล ในการใหใบอนญาตส าหรบคาสลาก นายคม ฮอง กลมกถกตงค าถามถงการใชชวตหรหราในชวงทศกษาอยในสหรฐอเมรกา จากการอาศยอยในบานทมมลคาเกอบหนงลานดอลลารสหรฐในยาน Rancho Palos Verdes ยานทพกหรหราในเขตลอสแอนเจลส รฐแคลฟอรเนย และมกจะโดยสารเครองบนชนหนงไปกลบเกาหลใตอยบอยครง

7 ในชวงแรก IA ยงไมไดมการพฒนามากนก แตเรมพฒนาอยางเตมทในชวงป พ.ศ. 2548 โดยปจจบนม The Anti-Corruption and

Civil Rights Commission (ACRC) เป น ผ ร บ ผ ด ช อ บ ใน ก าร เก บ ข อ ม ล (ด Arsema Tamyalew. (n.d.). A Review of the Effectiveness of the Anti-Corruption and Civil Rights Commission of the Republic of Korea. World Bank) 8 การกเงนเพอกอบกธรกจทลมละลาย ถอเปนเรองผดกฎหมายในประเทศเกาหลใต (ด Luciano Fernandez. November 9, 2000.

Corruption scandal points to South Korea's continuing economic instability. World Socialist Web Site.)

10

ในอกดานหนงยงพบวา การด าเนนนโยบาย Sunshine Policy ยงพบการคอรรปชนครงใหญทเรยกวา “Cash-for-Summit” เหตการณดงกลาวไดถกเปดโปงในป พ.ศ. 2548 วาการจดประชมรวมกนระหวางรฐบาลเกาหลเหนอและรฐบาลเกาหลใต ( Inter-Korean Summit) ในชวงมถนายน พ.ศ. 2543 ทกรงเปยงยางของเกาหล เหนอม เจาหนาทฝายเกาหลใตจายเงนใหแกรฐบาลเกาหล เหนอเปนเงน 500 ลานดอลลารสหรฐเพอเปนคาใชจายในการใหบรการในการคมกนพนท และรกษาความสงบในระหวางการประชมรวมกน โดยมการจายเงนดงกลาวผานบรษทฮนไดซงเปนหนงในแชโบลและมผบรหารเชอสายเกาหลเหนอ ผแทนประธานาธบดอางวาเงนกอนดงกลาวถกแบงออกเปนสองสวน โดย 100 ลานดอลลารสหรฐไดใหกบรฐบาลเกาหลเหนอจรง แตอก 400 ลานดอลลารสหรฐถกอนมตเปนเงนกใหแกบรษทฮนไดเพอด าเนนธรกจของบรษททไปลงทนดานการทองเทยวในเกาหลเหนอ

เม อสมยของนายคม แด -จ ง ส นส ดลงถอ เป นการส นส ดของการปราบปรามคอรรปชน ของยค “สาม คม” อนประกอบไปด วย ประธานาธบด คม ย อง -ซม ประธานาธบด คม แด -จ ง และนายกรฐมนตรคม จอง พล (Kim Jong-pil)9 ซงทงสามคนนไดด าเนนการปราบปรามคอรรปชนใน เกาหลใตอยางจรงจงตลอดระยะเวลา 10 ปทบรหารประเทศ

โน ม-ฮยอน (Roh Moo-hyun) 2546 – 2552

ประธานาธบดโน ม-ฮยอนซงด ารงต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2546 – 2552 ถดจากนายคม แด-จง ยงคงก าหนดใหการปราบปรามคอรรปชนเปนหนงในนโยบายพฒนาประเทศ โดยปรบปรงกฎหมายวาดวยการเปดเผยขอมลสาธารณะอนเปนการสรางความโปรงใสในหนวยงานของรฐ

ในป พ.ศ. 2549 ภาครฐ เอกชน และองคกรไมแสวงหาก าไรยงไดรวมมอกนในการจดท าขอตกลง K-Pact (Korea Pact on Anti-Corruption and Transparency) หรอขอตกลงวาดวยการปราบปราม คอรรปชนและการสรางความโปรงใสในเกาหลใตเพอรวมกนรางขอกฎหมายและใหความรประชาชนเกยวกบก ารค อ ร ร ป ช น รวม ถ งก ารว จ ย ต า ง ๆ โด ย KICAC (Korea Independent Commission Against Corruption) เปนผสนบสนนดานงบประมาณ

อยางไรกด ในป พ.ศ. 2552 นายโน ม-ฮยอน ฆาตวตายดวยการกระโดดลงจากภเขา ขณะอยระหวางการสอบสวนของเจาหนาทต ารวจในขอกลาวหาวาในชวงเวลาทเขาเปนประธานาธบด ภรรยา ลกชาย และญาตไดรบเงนสนบนจากนกธรกจรวมเงนกวา 6 ลานดอลลารสหรฐ นายโน ม-ฮยอน ปฏเสธวาไมทราบเรองดงกลาวมากอน มการตงขอสงเกตวาการฆาตวตายของนายโน ม-ฮยอน นนมสาเหตจากความเสยใจและ

9 นาย Kim Jong-pil ด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรเกาหลใตถงสองครง คอ ระหวางป พ.ศ. 2514 – 2518 สมยประธานาธบด

พก ชอง-ฮ และระหวางป พ.ศ. 2541 – 2543 สมยประธานาธบดคม แด-จง

11

ผดหวงททราบวาภรรยา ลกและคนรอบขางรบเงนสนบน เนองจากโน ม-ฮยอน เปนประธานาธบดทไดรบฉายาวา “Mr. Clean”

อ มยอง-บก (Lee Myung-bak) 2553 – 2556

นายอ มยอง-บก ไดรบการเลอกตงและด ารงต าแหนงประธานาธบดคนถดมาในป พ.ศ. 2553 – 2556 นายอ มยอง-บกถอเปนประธานาธบดทมประวตภมหลงคอนขางแตกตางจากคนอน ๆ กลาวคอ กอนหนาจะเปนประธานาธบด เคยไดรบการเลอกตงใหเปนผวาราชการกรงโซลระหวางป พ.ศ. 2545 – 2549 นอกจากน ยงเปนประธานาธบดคนแรกท เคยท างานในฐานะนกธรกจมากอน ด วยภมหลงอนโดดเดนสงผลให นายอ มยอง-บก ไดรบชยชนะการเลอกตงเปนประธานาธบดอยางถลมทลาย มการวเคราะหจากหนวยงาน ตางๆวา ประชาชนเกาหลใตตองการความเปลยนแปลงในรปแบบการด าเนนนโยบายตาง ๆ ของประเทศ อกทงหวงวาประธานาธบดทมพนฐานจากนกธรกจจะสามารถสรางเศรษฐกจในชาตใหเขมแขงอกครง10

เมอเปรยบเทยบกบยคของสองประธานาธบด Kim และประธานาธบด Roh Moon-hyun แลวพบวานโยบายการตอตานคอรรปชนของนายอ มยอง-บก กลบมความเขมขนนอยกวา เนองจากนายอ มยอง-บก ใหความส าคญกบนโยบายเศรษฐกจเปนหลก

ส าหรบนโยบายในดานการปราบปรามคอรรปชนทโดดเดนของนายอ มยอง-บก ไดแก การรวมหนวยงานอสระตาง ๆ ทท าหนาท ก าหนดนโยบายตอตานคอรรปชนมาเขาด วยกนเพอจดต งเปน คณะกรรมการตอตานคอรรปชนและสทธมนษยชน (Anti-Corruption and Civil Rights Commission) ACRC ในป พ.ศ. 2551 โดยมหนวยงาน 3 แหงทถกควบรวมเปน ACRC ไดแก KICAC ซงจดตงในสมยของ นายคม แด-จง ส านกผตรวจการแผนดน และคณะกรรมการศาลอทธรณฝายปกครอง เมอเปรยบเทยบความอสระในการด าเนนงาน ACRC จะมความเปนอสระนอยกวา KICAC เนองจากการเลอกบคคลทจะมา ด ารงต าแหนงกรรมการของ ACRC จะตองผานความเหนชอบจากประธานาธบดกอน

นายอ มยอง-บก พยายามสรางองคกรในภาครฐใหเขมแขงขน แตกลบไมไดสนบสนนการตอตานการคอรรปชนโดยภาคประชาสงคมมากนก เหนไดจากการยกเลกขอตกลง K-Pact ในป พ.ศ. 2551 ในขณะทองคกรไมแสวงหาผลก าไรทท าหนาทสอดสองการคอรรปชนอยาง Citizens’ Coalition for Economic Justice (CCEJ), People’s Solidarity for Participatory Democracy (PSPD) แ ล ะ Transparency

10(1) Bruce Klingner. April 1, 2008. New South Korean President Brings Conservative Policy Change. The Heritage

Foundation. และ (2) Gi-Wook Shin & Kristin Burke. (n.d.) A Mandate with Caveats: Lee Myung Bak's Election, Politics, and Policy. The Walter H. Shorenstein Asia-Pacific Research Center at Stanford University.

12

International (TI) ไดออกมารองเรยนตอสาธารณะวารฐบาลไดตดงบประมาณสนบสนนองคกรภาคประชาสงคมเหลาน

อยางไรกด นายอ มยอง-บก ตองเผชญขอครหาเดยวกบประธานาธบดของเกาหลใตคนอน ๆ เมอคนใกลชดและเครอญาตของตนเองซงเขาไปพวพนกบการทจรต อาท

สมยทนายอ มยอง-บก ด ารงต าแหนงผวาราชการกรงโซลนน นายชอย ซ จอง (Choi See-joong) คนสนทของนายอ มยอง-บก ซ งเปนเจาหนาท ระดบส ง มความผดฐานมสวนเกยวของกบการออกใบอนญาตของโครงการและรบสนบน โดยมชอบ รวมถงการพยายามผลกดนใหโครงการดงกลาวผานความเหนชอบ จากคณะกรรมการพนทเมองโดยเรว ทงทในความจรงแลวหากเปนโครงการขนาดใหญคณะกรรมการพนทเมองจะตองใชเวลาในการพจารณาเหนชอบนานกวานน

ลกเขยนายอ มยอง-บก ซงเปน CEO ของบรษทผผลตยางรถยนต Hankook ถกสอบสวนกรณสงสยวาจะปนหน ในป พ.ศ. 255111

พ ช ายคน รอ งถ ก จ บ ใน ข อ ห าร บ ส น บ น 522 ,000 ดอลล าร ส ห ร ฐ จ าก ธนาคารโซโลมอน (Solomon) และธนาคารมราแอ (Mirae) เพอแลกเปลยนกบ การใชอทธพลแทรกแซงการท างานของเจาหนาทรฐทก าลงตรวจสอบสาเหตของ การลมละลายของธนาคารท งสองแห ง เหตการณนท าใหนาย อ มยอง-บก ตองออกมากลาวขอโทษตอสาธารณะ ในป พ.ศ. 2555

พชายคนโตซ งเปนประธานเจาหนาทบรหารของบรษท DAS Corporation (ซงเจาของทแทจรงคอนายอ มยอง-บก) ถกสอบสวนคดจดซอทดนเพอกอสรางบานพกประธานาธบดโดยมชอบ ในป พ.ศ. 255512

พก กน-ฮเย (Park Geun-hye) 2556-2560

สงคมเกาหลใตยงคงอยในชวงทคอรรปชนเปนปญหาทสงคมกงวล การส ารวจของ Korea Institute of Public Administration ในป พ.ศ. 2557 พบวา ผตอบแบบสอบถามรอยละ 90 เหนวาคอรรปชน ท เกยวของกบสมาชกสภาผแทนราษฎรนากงวล และรอยละ 79 เหนวาคอรรปชนในวงการราชการ

11 The Hankyoreh. September 3 , 2008. President’s son-in-law facing allegations of possible stock transaction law

violations. 12 Korea Joongang Daily. November 2, 2012. Lee’s brother investigated in retirement home scandal

13

เปนปญหาใหญ13 ขอกงวลนกดดนใหรฐบาลของประธานาธบดคนตอมาคอ นางสาวพก กน-ฮเย ซงด ารงต าแหนงต งแตป พ.ศ. 2556-2560 ยงคงตองใหความส าคญกบนโยบายตอตานคอรรปชนมากขน นางสาวพก กน-ฮเย ถอเปนประธานาธบดผหญงคนแรกในประวตศาสตรเกาหลและเปนลกสาวของประธานาธบดพก ซอง ฮ

ในรฐบาลยคประธานาธบดพก กน-ฮเย ไดมการผานรางกฎหมายตอตานคอรรปชน Kim Young-ran Act14 กฎหมายดงกลาวหามเจาหนาทของรฐซงมค านยามครอบคลมถงครและสอมวลชนรบของขวญ เงน หรอสงของทสามารถเปลยนรปแบบใหเปนเงนทมมลคามากกวา 43 ดอลลารสหรฐ หรออาจอนโลมใหถง 85 ดอลลารสหรฐ หากใหสมาชกในครอบครวในโอกาสส าคญ อาท แตงงาน หรอคลอดบตร การเล ยงอาหารทงกลางวนและอาหารเยนจะถกจ ากดมลคาไมเกน 25 ดอลลารสหรฐ หากฝาฝนจะมโทษจ าคกและโทษปรบ 850 ดอลลารสหรฐ

อยางไรกด นางสาวพก กน-ฮเย กลบเผชญขาวออฉาวเรองทจรตอยางนอย 2 คดทลดความนาเชอถอของรฐบาลลงเชนเดยวกบรฐบาลอน ๆ กรณแรกคอกรณนายกรฐมนตรอ วาน ค (Lee Wan-koo) ภายใตรฐบาลของนางสาวพก กน-ฮเย กลบเปนผตองหาขอหารบเงนบรจาคโดยมชอบหลงด ารงต าแหนงไดเพยงสองเดอนหลงจากรบเงนบรจาคจากบรษทกอสรางแหงหนงมลคา 30 ลานวอน (8.7 แสนบาท) คดนท าให นายซง วาน จง (Sung Wan-jong) เจาของบรษทตดสนใจฆาตวตาย ในป พ.ศ. 2558 15

กรณทสองเปนกรณทนางชอย ซนซล (Choi Soon-sil) ทปรกษาและเพอนสนทประธานาธบด พก กน-ฮเย ถกกลาวหาในป พ.ศ. 2559 วาใชต าแหนงและความสมพนธดงกลาวเรยกรบเงนจากบรษทซมซงเปนจ านวนถง 68 ลานดอลลารสหรฐเขามลนธกฬาและวฒนธรรมทนางชอย ซนซล เปนผด าเนนการ เหตการณดงกลาวท าใหเกดการเดนขบวนครงใหญในเดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2559 โดยมผมาชมนมกวา 8.5 แสนคนจากการรายงานของสอ ซงมาเรยกรองใหนางสาวพก กน-ฮเย ลาออกจากต าแหนง ในเวลาตอมานางสาวพก กน-ฮเย ถกรฐบาลลงมตถอดถอนในป พ.ศ. 256016

13 K.J. Kwon & Paula Hancocks. September 28 , 2016. 3 years jail for $50 gift? South Korea introduces strict anti-

corruption law. CNN. 14 Konstantin Asmolov. 2016, July 3. South Korean Anti-Corruption Law Comes into Force. New Eastern Outlook. 15 CHOE SANG-HUN. January 29, 2016. Lee Wan-koo, Ex-Premier of South Korea, Guilty of Taking Illegal Funds. The

New York Times 16 BBC. June 23, 2017. Choi Soon-sil: South Korean ex-president's friend jailed.

14

1.3 บทวเคราะห

ลกษณะการคอรรปชนของเกาหลใตเรมมววฒนาการและการเปลยนแปลงตงแตประธานาธบดคนแรกจนถงปจจบน หากสรปรปแบบการคอรรปชนของเกาหลใตอาจแบงออกเปน 3 รปแบบในชวงเวลาตาง ๆไดดงน

ในยคของนายอซงมนเปนประธานาธบดจนถงนายพก ชอง-ฮ หรอเรมตงแตการกอตงประเทศ จนถง พ.ศ. 2522 เมอนายพก ชอง-ฮ ถกลอบสงหาร การคอรรปชนในชวงนถอเปนยคการคอรรปชนแบบเบดเสรจ กลาวคอ การคอรรปชนจะท าเฉพาะในกลมผมอ านาจของรฐ ดวยการตดสนแบบเบดเสรจโดยประธานาธบด ซงแหลงทมาของเงนจะมาจากแชโบลผานการบรจาคเขากองทนตาง ๆ ขณะทแชโบลจะไดรบสทธพเศษตาง ๆ ทเกอหนนการท าธรกจ

ตอมาการคอรรปชนเรมขยายตวไปยงพวกพองและครอบครว ท าใหเรมเขาสรปแบบการคอรรปชนในแบบทสองคอ ยคการคอรรปชนในพวกพองและครอบครว โดยอยในชวงรฐบาลนายชอน ด-ฮวน ถงรฐบาลนายโน แท-อ สองประธานาธบดผออฉาวในชวงป พ.ศ. 2523 – 2536 กลาวคอ การคอรรปชนจากเดมทเกดเฉพาะกลมผมอ านาจของรฐเรมขยายตวมายงพวกพอง คนสนท และครอบครว รวมถงการสรางสมพนธกบเครอขายตางๆ อาท การแตงงานเพอสรางความเขมแขงและอ านาจการตอรองแกรฐ ในยคน แชโบลยงคงเปนแหลงเงนทนทส าคญ และมการตงกองทนเพอเปนตนทางการรบเงนจากแชโบลเชนเดยวกบยคแรก อยางไรกด ในยคนการบบบงคบใหบรจาคเงนเขากองทนจะมความเครงครดและเขมงวดกวาในยคแรก

การเลอกตงแบบประชาธปไตยในครงแรกหลงการปกครองดวยระบบเผดจการทมเวลายาวนานกวา 4 5 ป ท า ให ก า รป ราบ ป ราม ก ารค อ ร ร ป ช น ถ อ เป น น โย บ าย ท ส า ค ญ ข อ งร ฐ บ า ล ย ค ต อ ม า คอในสมยประธานาธบดคม ยอง-ซม จนถงปจจบน หรอตงแต พ.ศ. 2526 เปนตนมา แมวาจะมนโยบายปราบปรามคอรรปชนอยางจรงจงแตกยงคงพบการคอรรปชนหลายกรณ ซงการคอรรปชนในยคทมนโยบายปราบปรามอยางเขมขนไดเปลยนแปลงรปแบบจากการคอรรปชนแบบเบดเสรจ รวมถงขยายตวไปยงพวกพอง ไปสยคการคอรรปชนโดยใชนอมน โดยประธานาธบดจะไมใชผด าเนนการหลกในการทจรต แตจะมตวแทนในการคอรรปชน ซงสวนใหญจะเปนสมาชกครอบครว หรอผใกลชด ทงน ประธานาธบดอาจมสวนรเหนหรอไมรเหนกเปนได

ผลจากการมก าหนดนโยบายดานคอรรปชนทชดเจนและมการด าเนนงานอยางตอเนองท าใหองคกรความโปรงใสสากล (Transparency International) ประเมนวาคะแนน Corruption Perceptions Index (CPI) ของเกาหลใตเพมสงขนนบตงแตสมยประธานาธบดคม ยอง-ซม เปนตนมา (ดรปท 2)

15

ถงอยางไรกด เปนทนาสงเกตวา การคอรรปชนในสมยประธานาธบดอ มยอง-บก นนถอเปนยคทมการใชนโยบายการคอรรปชนอยางหละหลวม และมการคอรรปชนจากสมาชกครอบครวเปนจ านวนมากเมอเปรยบเทยบกบยคกอน ๆ แตคะแนน CPI กลบเพมขน ทงน สวนหนงเนองจากการบงคบใชกฎหมายทเขมงวด และการไดรบบทลงโทษจากการคอรรปชนในทกชนชนไมเวนแมแตประธานาธบด

นอกจากนองคกรภาคประชาสงคมยงมความเขมแขงคอยเปนหเปนตาสอดสองการคอรรปชนในสงคม จงกลาวไดวาภาคประชาสงคมถอเปนภาคทมบทบาทและไดรบความเชอมนจากประชาชน การส ารวจดานความเชอมนของประชาชนใน Edelman Trust Barometer17 ในแตละปซงมกพบวา NGOs มสดสวน ความเชอมนจากประชาชนมากทสด ขณะทในภาคธรกจและภาครฐกลบมสดสวนความเชอถอจากประชาชนนอยทสด ทงนสงเกตไดวาในชวงทายของสมยประธานาธบดอ มยอง-บก ทมขาวออฉาวเกยวกบการคอรรปชนของคนในครอบครวเปนอยางมากท าใหสดสวนความเชอถอจากประชาชนมแนวโนมลดลง และเพมสงขน เมอประธานาธบดคนใหมนางสาวพก กน-ฮเย เขารบต าแหนง (ดรปท 3)

รปท 2 คะแนน Corruption Perceptions index ของเกาหลใต ป พ.ศ. 2538 - 2558

หมายเหต: (1) ตวเลขในวงเลบคอจ านวนประเทศทท าการส ารวจเพอจดล าดบในแตละป (2) ตงแตปพ.ศ. 2555 เปนตนมา คะแนนเตมเปลยนจาก 10 เปน 100 คะแนน ในทนผวจยปรบใหเปนคะแนนเตม 10 ทงหมด เพอความสะดวกตอการเปรยบเทยบ ทมา: Transparency International

17 https://www.edelman.com

16

รปท 3 ความเชอมนของประชาชนจาก Edelman Trust Barometer ป พ.ศ. 2550 - 2559

ทมา: รวบรวมจาก Edelman Trust Barometer

17

บทท 2 ปญหาและแนวทางการตอตานคอรรปชนของกรงโซล ป พ.ศ. 2530 - 2549

กรงโซลไดรบการแตงตงให เปนเมองหลวงของเกาหลใตพรอมกบการกอตงประเทศหลงจากสงครามโลกครงทสองตงแตป พ.ศ. 2489 มฐานะเปนเมองระดบมหานคร (Metropolitan) ทเทยบเทาไดกบกทม. มนายกเทศมนตรด ารงต าแหนงผบรหารสงสดของเมอง และการบรหารจดการเมองเรยกวา Seoul Metropolitan Government (SMG) เชนเดยวกบ กทม. นายกเทศมนตรเปนผทมาจากการเลอกตงและมวาระการท างาน 4 ป ซงผสมครเขาชงต าแหนงนนสามารถเปนผทมาจากพรรคการเมอง หรอเปนผสมครอสระกได เมอมาเลนการเมองระดบทองถนแลว ผสมครเขาชงต าแหนงและอดตนายกเทศมนตรกรงโซลหลายคนกมกเขาสการเมองระดบชาต โดยลงสมครชงต าแหนงประธานาธบดหรอนายกรฐมนตร ดงนนจงเหนไดวาการเมองในระดบทองถนถอเปนบนไดสการเมองในระดบชาต ดวยเหตนรปแบบการคอรรปชนจงสามารถเชอมโยงกนเปนโครงขายระหวางระดบทองถนและระดบประเทศ

2.1 ยคนายกเทศมนตรจากการแตงตง พ.ศ. 2530 - 2537

ในสมยประธานาธบดโน แท-อ ซงถอเปนยคทองของการคอรรปชน มการใหสนบนแกเจาหนาท กรงโซลเพอชวยเหลอในการโกงการเลอกตงป พ.ศ. 2530 ตอมาในป พ.ศ. 2531 รฐบาลไดพยายามแทรกแซงการท าหนาทของนายโกะ คน (Goh Kun) ซงไดรบแตงตงจากรฐบาลใหเปนนายกเทศมนตรกรงโซล (ในชวงทนายกเทศมนตรยงมาจากระบบแตงตง) โดยใหนายโกะ คน ออกใบอนญาตแกบรษทเอกชนทมาพฒนาอสงหารมทรพยในการกอสรางหมบานจดสรรขนาดใหญ โดยปราศจากการตรวจสอบอยางเขมงวดซงถอเปนการกระท าทผดกฎหมาย เมอนายโกะ คน ปฏเสธทจะด าเนนการดงกลาว จงถกกดดนใหลาออกจากต าแหนงในป พ.ศ. 2533

การคอรรปชนจากรฐบาลกลางทเชอมโยงมายงหนวยงานระดบกรงโซลยงคงเกดขนอยางตอเนอง กรงโซลเปนเปาหมายทส าคญในการคอรรปชนมากขนเมอตองบรหารงบประมาณในการกอสราง โครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกตาง ๆ หากแตวาการทจรตและการแสวงหาผลประโยชนท าใหการควบคมมาตรฐานงานกอสรางมความบกพรองจนท าใหเกดอบตเหตเมอเปดใชงาน สมยของประธานาธบดคม ยอง-ซม มเหตการณสงกอสรางขนาดใหญถลม 2 เหตการณซงมสาเหตส าคญจากการทจรตในการตรวจสอบ

18

และก ากบดแลความปลอดภยของสงกอสรางและอาคารจนท าใหมผเสยชวตไดแก การถลมของสะพาน Seongsu และ การถลมหางสรรพสนคาซมพง (Sampoong)18

ในป พ.ศ. 2537 เกดการถลมของสะพานซองซ (Seongsu)19 ซงขามแมน าฮนมผเสยชวต 32 ราย โดยมตนเหตมาจากการกอสรางทไมไดมาตรฐาน การตรวจรบงานของรฐทหละหลวม หลงเหตการณนนายกเทศมนตรกรงโซลในขณะนนลาออกจากต าแหนงและเจาหนาททเกยวของถกตดสนจ าคก

การถลมของหางสรรพสนคาซมพงซงเปนหนงในหางสรรพสนคาหรหราทสดในกรงโซลในขณะนนเกดขนในป พ.ศ. 2538 สงผลใหมผเสยชวต 500 คน และบาดเจบกวา 900 คน จากการตดสนของศาลยตธรรมพบวามเจาหนาทกรงโซล จ านวน 12 คนมความผดในการรบสนบนจากการตอเตมและเปลยนรปแบบของแปลนใหผดแบบ และการกอสรางทหละหลวม เหตการณนนบเปนการสญเสยทเลวรายทสดครงหนงของเกาหลใต

แมการอนมตกอสรางโครงการทงสองจะเกดขนกอนการเขารบต าแหนงของประธานาธบดคม ยอง-ซม แตโศกนาฏกรรมทงสองครงถอเปนบทเรยนทส าคญท าใหนายคม ยอง-ซม เรมหนมาทบทวนบทบาทในระดบทองถนมากขน ในป พ.ศ. 2538 จงไดมการน าระบบการเลอกตงนายกเทศมนตรแทนการแตงตงมาใชเปน ครงแรก โดยมเปาหมายเพอสรางกระบวนการการเปนประชาธปไตย และสร างความโปรงใสในการบรหารจดการทงในระดบทองถนและในระดบประเทศ

นายกเทศมนตรกรงโซลจะอย ในต าแหนงไดวาระละ 4 ป และมฐานะเทยบเทากบรฐมนตร (State Minister) ซงสามารถออกนโยบายตาง ๆ ได โดยกรงโซลจะมหนาทดแลดานสาธารณปโภค เชน การคมนาคม ทพก ประปา ก าจดสงปฏกล สวสดการ และดานสาธารณปการ เชน โรงพยาบาล สถานศกษา หองสมด พพธภณฑ สวนสาธารณะ

2.2 ยคนายกเทศมนตรจากการเลอกตง พ.ศ. 2538 - 2549

นายโช ซน (Cho Soon) เปนนายกเทศมนตรกรงโซลคนแรกทมาจากการเลอกตง โดยอยในต าแหนงระหวางป พ.ศ. 2538 – 2540 (รอยเอกกฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา เปนผวาราชการกรงเทพมหานคร ป พ.ศ. 2535 – 2539) แตการปราบปรามคอรรปชนของกรงโซลอยางจรงจงเรมในป พ.ศ. 2541 เปนตนมาในสม ย ขอ งน าย โกะ ค น ซ ง ได ร บ เล อ ก เป น น ายก เท ศม น ตร ค ร ง ท ส อ งใน ป พ .ศ . 2541 – 2545 (นายพจตต รตตกล เปนผวาราชการกรงเทพมหานคร ชวงป พ.ศ. 2539 – 2543)

18Michael Seth. 2016. Routledge Handbook of Modern Korean History. Routledge. 19The New York Times. October 22, 1994. 32 Reported Dead as Bridge Collapses in Seoul.

19

นายโกะ คน ตระหนกถงความส าคญของปญหาการคอรรปชนในระดบทองถนหลงการถกบบใหลาออกจากต าแหนงในสมยทเปนนายกเทศมนตรสมยแรก จงไดลงสมครรบเลอกตงเปนนายกเทศมนตร ในป พ.ศ. 2541 และไดรบคะแนนเสยงขางมากเปนเอกฉนท นายโกะ คน ประกาศตอตานการคอรรปชน อนเปนนโยบายหลกในการท างาน โดยแนวทางการด าเนนงานแกไขปญหาคอรรปชนของนายโกะ คน นนประกอบไปดวยหลกการทส าคญ 4 ประการ ดงน

1) มาตรการปองกน – ลดบทบาทการตดสนใจในการบรหารจดการของเจาหนาทในเขตและแขวงลง โดยโอนยายงานออกใบอนญาต อนมตโครงการ และตรวจรบงานมายงสวนกลาง และสลบสบเปลยนเจาหนาทในเขตและแขวงเพอลดการสรางอ านาจในพนท

2) มาตรการลงโทษ – ลงโทษเจาหนาทโดยไมมขอยกเวนหากพบเหตการณการทจรตแมเพยงเลกนอย หรอพบเปนครงแรก

3) การยกระดบความโปรงใสในการบรหาร – น าเอารปแบบสารสนเทศเขามาใชในการเปดเผยกระบวนการท างานของรฐ เรยกวา Online Procedures Enhancement for Civil Application หรอ ระบบ OPEN เพ อยกระดบความโปรงใส ในการบรห ารจดการ โดยประชาชนสามารถตดตามการด าเนนงานของรฐไดตลอดเวลาในรปแบบของ Real-time

4) การสรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน –เปดชองทาง ใหประชาชนไดมสวนรวมในการปราบปรามคอรรปชน ทงในรปแบบการมคณะกรรมการตรวจสอบภาคประชาชน การสรางชองทางการเขาถงและตดตอส อสารระหวางนายกเทศมนตรกบประชาชน อาท สายดวน อเมล รายการวทย

เพยงครงปแรกทนายโกะ คน ไดรบต าแหนง มการตรวจสอบพบวามเจาหนาทกรงโซลในระดบปฏบตงานถงระดบกลางถง 437 รายทถกกลาวหาวาทจรต โดยในจ านวนน 261 รายพบหลกฐานวาผดจรง สวนทเหลอยงไมสามารถเอาผดได นอกจากนจากการตรวจสอบพบวากวารอยละ 70 ของการคอรรปชน เปนเรองการรบสนบน20

นโยบายการตอตานคอรรปชนของนายโกะ คน สรางความนาเชอถอใหฝายบรหารกรงโซลมากขน Gallup Korea ส ารวจความเหนของประชาชนผมาตดตอราชการในดานการสมครและขอรบใบอนญาต ดานการบรการสาธารณะในป พ.ศ. 2542 จ านวน 8,789 คน พบวา ประชาชนรอยละ 55 เชอวาการคอรรปชนมแนวโนมลดลงไปมากเมอเปรยบเทยบกบ 10 ปกอน สวนการเปดใชระบบ OPEN ท าใหกรงโซลไดรบคดเลอกใหน าเสนอระบบดงกลาวในการประชม International Anti-Corruption Conference (IACC)

20Seoul Solution. 23 December 2016. e-Government of Seoul opens a new chapter of transparency, efficiency and public participation.

20

ครงท 9 ในป พ.ศ. 2542 และเปนเมองตนแบบในดานการปราบปรามคอรรปชนจาก United Nations Department of Economic and Social Affairs (UNDESA)

อยางไรกด การคอรรปชนฝงลกในโครงสรางการบรหารของกรงโซลมานาน จ งไมใชเรองงายทจะก าจดใหหมดภายในเวลาไมกป ในชวงป พ.ศ. 2542 มการเปดโปงวาผอ านวยการฝายปกครอง (Chief of the Administrative Bureau) เจาหนาทระดบสงของกรงโซลรบสนบนในสมยทด ารงต าแหนงผชวยนายอ าเภอมลคา 10 ลานวอน (2.9 แสนบาท) ในกรณการออกใบอนญาตการพฒนาทดนในป พ.ศ. 2540 ผลจากการสอบสวนยงพบเจาหนาทระดบสงของกรงโซลอก 4 คนพวพนกบคดทจรตดงกลาว ไดแก ผอ านวยการดานการวางแผนและนโยบาย ผอ านวยการฝายเศรษฐกจ ผอ านวยการฝายบรหาร และผอ านวยการฝายสวนสาธารณะและภมทศน

ความส าเรจในการแกปญหาการคอรรปชนของนายโกะ คน ท าใหกรงโซลไดรบการคดเลอกใหเปนเจาภาพในการจดประชมนานาชาตวาดวยการปราบปรามคอรรปชนครงท 11 (11th IACC) ในป พ.ศ. 2546 ในสมยทนายอ มยอง-บก เปนนายกเทศมนตรระหวางป พ.ศ. 2545 – 2549 ซงใกลเคยงกบชวงทนายสมคร สนทรเวช เปนผวาราชการกรงเทพมหานคร ระหวางป พ.ศ. 2543 - 2547

นายอ มยอง-บก ยงคงสานตอนโยบายปราบปรามคอรรปชน 4 ประการของนาย โกะ คน การด าเนนการทตอเนอง ท าใหจ านวนการทจรตและภาพลกษณของการบรหารกรงโซลโดยเฉลยดขนตอเนองนบจากการมนายกเทศมนตรจากการเลอกตงเปนครงแรก ตงแตป พ.ศ. 2538 จนถง พ.ศ. 2548 เหนไดจากแนวโนมจ านวนคดทจรตทนอยลงตามทแสดงในรปท 4 และคะแนนในการประเมนดชนตอตานคอรรปชน (Anti-Corruption Index: ACI) ซงเพมขนอยางตอเนองตามทแสดงในตารางท 2 โดยปรบเพมจาก 64.0 ในปพ.ศ. 2542 เพมเปน 84.9 ในป พ.ศ. 2549

21

รปท 4 จ านวนเจาหนาทกรงโซลททจรต ป พ.ศ. 2538 – 2548

ทมา: Seoul Solution. 2016.

ตารางท 2 ดชนการตอตานคอรรปชนของกรงโซล ระหวางป พ.ศ. 2542 – 2549 ป 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549

ค ะ แ น น (เตม 100)

64.0 68.3 70.4 71.5 77.1 82.9 - 84.9

ทมา: Korea Independent Commission against Corruption. 2007. The Integrity Assessment Report. อางจาก Seongcheol Kim, Hyun Jeong Kim, Heejin Lee. 2009. pp. 42 – 50.

ความส าเรจดงกลาวของกรงโซลสวนหนงเปนเพราะความตอเนองของนโยบายตอตานทจรต แตอกสวนหนงนนเปนเพราะนโยบายหลก 4 ประการของนายโกะ คน มความชดเจนและเสมอนเปนการปฏรประบบการท างานของกรงโซลใหมความโปรงใสอยางไมเคยเกดขนมากอน ท าใหกลายเปนเมองตนแบบของโลกในการด าเนนนโยบายปราบปรามการคอรรปชนทประสบผลส าเรจ

4920

263

12672 84 84 92

119

6340

0

100

200

300

2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548

สมยนาย Cho Soon สมยนาย Goh Kun สมยนาย Lee Myung Bak

จ านว

นเจา

หนาท

(คน)

22

บทท 3 นโยบายตอตานคอรรปชน 4 ประการของกรงโซล

ในบทกอนหนานคณะผวจยกลาวถงนโยบายตอตานคอรรปชนในการบรหารกรงโซลของนายโกะ คน ในขณะทด ารงต าแหนงผวาราชการกรงโซลสมยทสอง มาตรการดงกลาวมความชดเจนและผานการด าเนนการมาอยางตอเนองแมนายโกะ คน จะหมดวาระลงแลว ท าใหการบรหารกรงโซลโปรงใสมากขน ในบทนคณะผวจยจะกลาวถงมาตรการทง 4 มาตรการในรายละเอยด

3.1 มาตรการปองกน

ระบบบรหารราชการทองถนของเกาหลใตในอดตจะใหอ านาจการออกใบอนญาต การอนมตโครงการ และการตรวจรบงานอยภายใตการใชดลยพนจของเจาหนาททองถนซงมกอยในพนทนนเปนเวลานาน เจาหนาทเหลานนจงมกมการสรางฐานอ านาจในพนท ในอกดานหนง บทบญญตและขอกฎหมายในการ ใหอนญาตทไมชดเจนและกระบวนการด าเนนงานทมหลายขนตอน ท าใหเกดความสบสนแกประชาชน ผมาใชบรการและการอนมตลาชา สงเหลานเปนปจจยส าคญทท าใหเกดการเรยกรบและเสนอสนบนซงเปนเสมอนบตรผานใหการด าเนนงานตดตอกบเจาหนาทรฐสะดวกและรวดเรว

จะเหนไดวาสาเหตส าคญของการคอรรปชนมาจากปญหาใหญสองประการ คอ (1) กฎระเบยบ ท ไมชดเจนและใหอ านาจเกนขอบเขต และ (2) อ านาจของเจาหนาททองถนท ขาดการตรวจสอบ ดงนนเพอเปนการแกปญหาทจรตในกรงโซล จงไดเสนอกระบวนการแกปญหาทงสองขอดงตอไปน

กำรทบทวนควำมเหมำะสมของกฎระเบยบ

ในป พ.ศ. 2541 หลงเกดวกฤตเศรษฐกจ เกาหลใตมนโยบายปฏรปกฎระเบยบระดบชาตและระดบทองถน เพอมงหวงกระตนใหการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจสะดวกขนและเกดความโปรงใสในการท างาน21 โดยไดจดตงคณะกรรมการปฏรปการบรหารจดการ (Regulation Reform Committee: RRC) ขน RRC ประกอบดวยผแทนหนวยงานจากรฐ เอกชน ภาคการศกษา และผเชยวชาญในสาขาตาง ๆ ในเมอสนป พ.ศ. 2544 มการทบทวนกฎหมายและระเบยบของกรงโซลทงหมด 1,114 ชด (ชด หรอ package ในทนครอบคลมกฎระเบยบหลายระดบ) โดยในจ านวนนม 462 ชดถกยกเลก 372 ชดไดรบการถกปรบปรง

21 APEC Economic Committee. November 2009. 2009 APEC Economic Policy Report. pp 91-94.

23

เพยง 280 ชดเทานนทคณะกรรมการเหนวาเนอหายงเหมาะสมแกบรบทการบรหารงานในขณะนน จงไมไดมการเปลยนแปลงแกไขใด ๆ22

การปฏรปดงกลาวท าใหเกาหลใตไดรบการจดอนดบใหเปนประเทศทมระบบราชการเออตอการประกอบธรกจ โดยไดรบจดอนดบในดชน Ease of Doing Business ของธนาคารโลกใหอยในล าดบทดขนมาโดยตลอด โดยปรบจากล าดบท 27 ในป พ.ศ. 2549 เปนล าดบท 4 ในป พ.ศ. 2559 แมการจดอนดบของธนาคารโลกเปนการจดอนดบทงประเทศ แตการจดอนดบดงกลาวมกลมตวอยางผตอบแบบสอบถามเปนผประกอบการในกรงโซล23 การจดอนดบดงกลาวจงสามารถสะทอนใหเหนถงศกยภาพของกรงโซลโดยตรง เหตผลของวธการศกษาดงกลาวมาจากการทกรงโซลถอเปนศนยกลางทางดานเศรษฐกจและการเงนของประเทศ มสดสวนผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศคดเปนรอยละ 21 ของประเทศ

กำรลดอ ำนำจของเจำหนำทระดบพนทและกำรสลบสบเปลยนพนท

การปฏรปในสมยนายโกะ คน เปนนายกเทศมนตรสมยทสองนน ไดมการกระจายอ านาจแกหนวยงานระดบเขตและแขวงในดานการออกใบอนญาตและรบรองเอกสารราชการตาง ๆ หากแตวามการใชอ านาจหนาทดงกลาวแสวงหาผลประโยชนกนอยางแพรหลาย เมอนายโกะ คน เขามาบรหารกรงโซลสมยทสอง จงไดเสนอนโยบายโอนหนาทของเจาหนาทระดบเขตและแขวงในการอนมตเอกสารราชการ อาทงานกอสรางและงานภาษใหหนวยงานกลางของกรงโซลดแล สวนเเจาหนาทเขตและแขวงจะมหนาทเพยงรวบรวมขอมลและเอกสารการขอรบบรการจากประชาชนและสงใหแกหนวยงานสวนกลาง

นอกจากการลดอ านาจหนาทแลว นายโกะ คน ยงออกนโยบายใหเจาหนาทสบเปลยนและหมนเวยนพนทความรบผดชอบเพอลดโอกาสการสรางความสมพนธและสรางอทธพลแสวงหาประโยชน ในชวงเวลาดงกลาวมเจาหนาทกรงโซลสบเปลยนพนททงสน 4,000 รายจาก 25 เขตพนท ถอเปนการสบเปลยนต าแหนงครงใหญทสดของกรงโซล หลงการออกมาตรการลดอ านาจและสบเปลยนหมนเวยนพนทรบผดชอบ สถตชวาการเรยกรบสนบนของเจาหนาทกรงโซลมแนวโนมลดลงในชวงเวลา พ.ศ. 2538 – 2548 (ดรปท 5)

22 Seoul Metropolitan Government. (n.d.) Emphasizing Performance in Management and Administration. United Nations Public Administration Network. 23 World Bank. 2017. Ease of Doing Business 2017: Republic of Korea. http://www.doingbusiness.org

24

รปท 5 จ านวนเจาหนาทกรงโซลทมการรบสนบน ระหวางป พ.ศ. 2538 – 2548

หนวย: คน

ทมา: Seoul Solution

3.2 มาตรการปราบปราม

ในดานของการปราบปรามทจรตนายโกะ คน มมาตรการ 2 เรองทด าเนนการควบคกน มาตรการแรก การเพมโอกาสของเจาหนาทในการถกด าเนนคด โดยเปดชองทางใหประชาชนแจงเบาะแสทจรตไปใหนายกเทศมนตรโดยตรงผานไปรษณยบตร กรงโซลถอเปนเมองแรกทเปดใหประชาชนรองเรยนทจรตผานชองทางนในป พ.ศ. 2542 ในยคทการสอสารทางโทรศพทและอนเทอรเนตยงมตนทนสงและไมแพรหลาย ไปรษณยบตรดงกลาวเรยกวา Corruption Report Card ซงเปดใหแจงเบาะแสทจรตในการใหบรการของ กรงโซลใน 5 สาขา ไดแก งานสขาภบาล การบรการทพกอาศย การจดเกบภาษ การกอสราง และการปองกนอคคภย ขอมลเบาะแสทงหมดจะถกรวบรวมสงตรงไปยงนายกเทศมนตรทกเดอน

ในชวงป พ.ศ. 2542 - 2543 ฝายบรหารกรงโซลแจก Corruption Report Card ใหประชาชน 6.68 แสนใบ แตไดรบกลบมาเพยง 753 ใบซงจ านวนครงหนงมเนอหาแจงเบาะแสทจรต ขอมลจากบตรสนเทหน าไปสการขยายผลสบสวนและด าเนนคดทจรตเจาหนาทกรงโซล 143 ราย และน าไปสการยดทรพยรวม 9.57 ลานวอน (2.78 แสนบาท) ในภายหลงไดมการสรางแรงจงใจโดยการใหเงนรางวลแกประชาชนท แจงเบาะแส (ไมทราบมลคาเงนรางวล)24

24 Seoul Metropolitan Government. (n.d.) Clear and Transparent Governance. United Nations Public Administration Network.

25

มาตรการทสอง การออกบทลงโทษทนทอยางเฉยบขาด โดยใชนโยบาย “ถาจบได ไลออกทนท” (One strike you are out) ในชวงสมยของนายโกะ คน จนถงสมยนายโกะ คน มการบงคบใชมาตรการนกบเจาหนาท ระดบอาวโส ตอมาไดขยายใหครอบคลมเจาหนาท ของรฐในทกระดบในป พ.ศ. 2551 สมยนายโอ แซ ฮน (Oh Se-Hoon) (ด ารงต าแหนงนายกเทศมนตรโซล ป พ.ศ. 2549-2554) ขอบงคบดงกลาวเขมงวดมากขนเมอมการก าหนดโทษไลออกส าหรบเจาหนาทกรงโซลทรบเงนหรอสงของตอบแทนจากเอกชนมลคาเกนกวา 3 หมนวอน (ประมาณ 915 บาท) และโทษอาญาส าหรบการรบเงนมากกวา 1 ลานวอน (30,000 บาท) และการใชอทธพลเรยกรบสนบน25 สวนของเอกชนทมสวนรเหนกบการทจรตจะถกขนบญชด าหามเขาประมลโครงการตาง ๆ ในกรงโซลเปนเวลา 2 ป ทงน ในป พ.ศ. 2552 – 2554 มเจาหนาทกรงโซลถกไลออกจ านวน 60 คน26

3.3 การยกระดบความโปรงใสในการบรหาร

ฝายบรหารกรงโซลไดน าเครองมออยางนอย 2 ชนดมาใชสรางความโปรงใสในการบรหารเมอง ไดแก การจดท าดชนประเมนความโปรงใสของหนวยงาน และ การน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศชอวา OPEN มาใช

กำรจดท ำดชนประเมนควำมโปรงใสและประสทธภำพในกำรบรหำรเมอง

กรงโซลไดรบการประเมนผลสมฤทธของการบรหารจดการเมองเกอบทกปเพอชวดวาการด าเนนงานของฝายบรหารเมองมประสทธภาพและมความโปรงใสมากขนหรอไม และเพยงใด ดชนทประเมนกรงโซลมทงดชนทจดท าโดยหนวยงานระดบสากล และดชนทกรงโซลจางผเชยวชาญจดท าเอง ดงน

การประเมนโดยหนวยงานระดบสากล

ส าหรบดชนทจดท าโดยหนวยงานระดบสากล ในรายงานฉบบนคณะผวจยเลอกดชนของบรษททปรกษาทางธรกจ ไดแก Economist Intelligent Unit (EIU) และ A.T. Kearney จดท าดชนเพอประเมนศ ก ย ภ าพ เม อ ง ให ญ ต า ง ๆ ท ว โล ก อ ย เก อ บ ท ก ป ได แ ก Global Liveability Ranking 2012, City Competitiveness 2013, City Competitiveness 2013, Global City Outlook 2016 ดชน เหลานจดอนดบใหกรงโซลเปนมหานครชนน าของโลกตามทแสดง (ตารางท 3)

ดชนขางตนนประกอบดวยดชนยอยอกอยางนอย 4 ดาน โดยเรองคณภาพของประสทธภาพขององคการบรหารทองถน และระดบการทจรตเปนมตหนงทดชนเหลาน ใหความส าคญ ยกตวอยางดชน 2025

25The Korea Times. 2016. Seoul City Toughens Measures Against Corrupt Officials 26The Korea Times. 2016. 65 Seoul city employees fired for corruption since 2009.

26

City Competitiveness Index ของ EIU มการประเมน “คณภาพของสถาบนการเมอง” (Institutional Character) ซงหมายถงศกยภาพขององคกรบรหารเมองในการเกบภาษ วางแผนการบรหารงาน การออกกฎระเบยบและการบงคบใชกฎหมาย และการทประชาชนสามารถตรวจสอบนกการเมองทองถนได EIU ใหน าหนกกบดชนยอยนรอยละ 15 สวนดชน Global City Outlook 2016 ของ A.T. Kearney ประเมนศกยภาพในการพฒนาของเมองตาง ๆ โดยใหน าหนกรอยละ 25 ของคะแนนทงหมดกบเรอง “คณภาพของหนวยงานบรหารเมอง” (Governance) ซงหมายถง ความโปรงใสในการบรหารงาน คณภาพของระบบราชการ และความสะดวกในการขออนญาตตาง ๆ เพอประกอบธรกจ

ตารางท 3 กรงโซลและ กทม. ในการจดอนดบของ EIU และ A.T. Kearney ชอการจดอนดบ หน วยงาน

จดท า ดานทประเมน กรงโซล กทม. เมองทจดอนดบ

ทงหมด

Global Liveability Ranking 2012

EIU เม อ ง ท ป ร ะ ช า ก ร มคณภาพชวตทด*

20 49 70

2025 City Competitiveness Index

EIU เมองทมขดความสามารถในการแขงขนสง**

15 62 120

Global City Index 2016

A.T. Kearney

เม อ งท เจรญ ก าวหน ามาก***

11 41 125

Global City Outlook 2016

A.T. Kearney

เมองทม โอกาสในการพฒนาอยางรวดเรว***

32 89 125

หมายเหต: *คณภาพชวตประเมนจาก 5 ดาน ไดแก เสถยรภาพทางการเมอง (Stability) คณภาพบรการสาธารณสข (Healthcare) เสรภาพ การทจรต และสภาพอากาศ (Culture and Environment) คณภาพการศกษา (Education) และ การคณภาพโครงสรางพนฐาน (Infrastructure) (EIU. August 2012.) ** “ขดความสามารถในการแขงขนของเมอง” ประเมนใน 8 มต ไดแก ความแขงแกรงทางเศรษฐกจ (Economic Strength) คณภาพโครงสรางพนฐาน (Physical Capital) ความกาวหนาของภาคการเงน (Financial Maturity) คณภาพของสถาบนการเมอง (Institutional Character)เสรภาพประชาชนและความหลากหลายทางวฒนธรรม (Social And Cultural Character) คณภาพประชากร (Human Capital) การปองกนความเสยงจากภยธรรมชาตและสงแวดลอม (Environment And Natural Hazards) และความนาดงดดใจใหคนมาลงทน ศกษา และทองเทยว (Global Appeal) (EIU. 2013) *** “ระดบการพฒนาของเมอง” ประเมนจาก 5 มต ไดแก ความกาวหนาทางธรกจและเศรษฐกจ (Business Activity) ความพรอมของสถานศกษา (Human Capital) การเขาถงสอและเสรภาพประชาชน (Information Exchange) ความพรอมของสถานทเยยมชมศลปะและการจดกจกรรมทางวฒนธรรมและกฬา (Cultural Experience) และระดบการมสวนรวมในการเมองโลก (Political Engagement) สวน “โอกาสในการพฒนาของเมอง” ประเมนจาก 4 มต ไดแก คณภาพชวตประชาชน (Personal well-being) เศรษฐกจ (Economics) นวตกรรม (Innovation) และคณภาพของหนวยงานบรหารเมอง (Governance) (A.T. Kearney. 2017.) ทมา: รวบรวมโดยคณะผวจย (2560)

27

การประเมนตนเองของกรงโซล

นอกจากไดรบการจดอนดบจากตางประเทศแลว กรงโซลไดมการจดท าดชนตาง ๆ ขนมาเองเพอวดระดบการคอรรปชนและความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของกรงโซล ดงน

ดชนการตอตานคอรรปชน (Anti-Corruption Index: ACI)

กรงโซลจดท าดชน ACI ครงแรกในป พ.ศ. 2542 บรษททปรกษาและจดท าผลส ารวจ Gallup Korea เปนผด าเนนการส ารวจ ในชวงแรกมการประเมนในสองสวน ไดแก (1) วดระดบความโปรงใสผานการโทรศพทสอบถามความพงพอใจจากประชาชนผมาขอรบบรการจากกรงโซลในปทผานมา โดยใหน าหนกในสวนน 58.8 คะแนนจาก 100 คะแนน และ (2) วดระดบการทจรตในองคกรโดยสงแบบสอบถามใหเจาหนาทของกรงโซล ผจดท าดชนใหน าหนกหวขอน 41.2 คะแนน

แตมหลายฝายตงขอสงเกตวาการวดระดบการทจรตโดยใหเจาหนาทกรงโซลเปนผตอบแบบสอบถามไมนาเชอถอ เนองจากเจาหนาทมแนวโนมทจะประเมนการทจรตต ากวาความเปนจรง ผจดท าดชนจงยกเลกการประเมนดานน ไป เหลอไวแตการสอบถามถงความพงพอใจของประชาชน 27 การจดท าดชน ACI ในเวลาตอมาด าเนนการโดยหนวยวจยเชงนโยบายของกรงโซล Seoul Institute (ชอเดมคอ Seoul Development Institute) โดยมการปรบปรงประเดนทประเมนตามทแสดงในตารางท 4

ดชน ACI จะแสดงผลการประเมนเปนรายเขตและรายแขวง และมกถกสอมวลชนน าเสนอเปนขาวอยเสมอ ดวยเหตนหากเขตใดหรอแขวงใดไดรบคะแนนนอยถอวาเปนเรองนาอบอายเปนอยางยง หนวยงานภายใตกรงโซลจงเรงสรางระดบคะแนนทสงภายในหนวยงาน โดยบงคบใชมาตรการปองกนและมาตรการลงโทษการทจรตภายในองคกรอยางเครงครด ขณะเดยวกนฝายบรหารของกรงโซลไดสรางแรงจงแกหนวยงานใตสงกดเสรมเขาไปใหเกดการปรบปรงองคกร อาท ใหรางวล “ความพยายามตอตานทจรต” (Anti-Corruption Effort Award) จงถอไดวา ACI เปนอกเครองมอหนงทชวยสรางความตระหนกในการตอตานการทจรตแกประชาชนและเจาหนาทกรงโซล

27 OECD. 2004. Review on Assessing Effectiveness of Integrity and Anti-Corruption Measures in the Public Service: The Korean Experience. Paper presented to 29th Session of Public Government Committee 15 – 16 April, 2004, Paris.

28

ตารางท 4 แบบสอบถามดชนการตอตานการคอรรปชน ดานทประเมน ดชนยอย รายละเอยดดชน

ความพงพอใจตอการใหบรการ

ระบบการบรห ารจดการ

กระบวนการบรหารจดการ ความถของสนบนทใหในปทผานมา

ความเปนธรรมในการใหบรการ การเขาถงขอมล การเปดเผยขอมลในระดบทเหมาะสม

กฎระเบยบ การรองขอเอกสารทไมจ าเปน ก า ร ค วบ ค ม ก า รบรหารจดการ

การคดคาน การมชองทางในการคดคานในการใหบรการ

การตรวจสอบจากภายนอก ชองทางการรายงานการทจรต ส ภ าพ ส งค ม แ ล ะวฒนธรรม

การรบสนบน การรองขอสนบนตงแตการตดตอขอรบบรการ

วฒนธรรมองคกร ระดบการทจรตในองคกร แรงกดดนตอการทจรต สภาพแวดลอมการทจรตในองคกร

ระดบการทจรต ความถของการทจรต ความถของสนบนทใหในปทผานมา

ขนาดของการทจรต คาเฉลยสนบนทใหตอป การลด/เพมของระดบการทจรต

ประเมนผลการทจรตในปนเทยบกบปกอนหนา

ทมา: Seoul Metropolitan Government. 2001.

ดชนความพงพอใจของประชาชน

กรงโซลเรมส ารวจความพงพอใจของประชาชนตอประสทธภาพการท างานของหนวยงานใตสงกดมาตงแตในสมยของนายโกะ คน เพอเปนการกดดนใหเจาหนาทใหบรการประชาชนใหมประสทธภาพมากยงขน ปจจบนไดมอบหมายให Seoul Institute จดท าการส ารวจ “การใหบรการของกรงโซล” (Seoul Service Evaluation: SSE) โดยมกลมผตอบแบบสอบถาม 2 กลม ไดแก ประชาชนผ ใชบรการของกรงโซล และผเชยวชาญดานตาง ๆ และประเมนบรการสาธารณะอยางนอย 6 สาขา ไดแก การสอสารและแจงขอมลของกรงโซลตอประชาชน การบรการสขภาพ การประปา รถบรการสาธารณะในเมอง รถไฟใตดน และความสะอาดบนถนน ตารางท 5 แสดงประเดนทมการส ารวจ

อยางไรกด สาธารณชนอาจมค าถามถงความนาเชอถอของผลการส ารวจดงกลาว เนองจากจดท าโดยหนวยงานทอยภายใตกรงโซล เพอเพมความนาเชอถอและใหผลการส ารวจตรงตามหลกทางวชาการมากทสด จงตองมการตงคณะกรรมการก ากบดแลการจดท าการส ารวจ คณะกรรมการดงกลาวประกอบไปดวยผเชยวชาญทางดานรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร และนกจตวทยาอตสาหกรรม

29

ตารางท 5 องคประกอบการประเมนของดชนประสทธภาพในการใหบรการ ผตอบแบบสอบถาม มตทประเมน ประเดนทประเมน

ผเชยวชาญดานตาง ๆ ความเปนผน า แผนและกลยทธของผน า

ทรพยากร ทรพยากรมนษย แหลงความร เครองมออปกรณ และงบประมาณ

ความสมพนธ ความสมพนธกบประชาชน ความสมพนธระหวางหนวยงานทเปนหนสวน ความสมพนธกบชมชน

กระบวนการ กระบวนการบรหาร กระบวนการพฒนา

ประชาชนผใชบรการ คณภาพการด าเนนการ ความรวดเรว ความนาเชอถอ ความเปนมตร

คณภาพของผลลพธ ความพงพอใจ ความชอบ

คณภาพการใหบรการ ความสภาพออนโยน ความสะดวกสบาย จตบรการ

คณภาพของสงคม การค านงถงผดอยโอกาสทางสงคม ความปลอดภยและการรกษาความปลอดภย

ทมา: Tobin Im and Seung Jong Lee. 2012. PP 419 - 430

กำรจดท ำระบบ OPEN

ในทศวรรษท 90 เทคโน โลยสารสน เทศเรม เข ามามบทบาทในส งคมโลกและเกาหล ใต สนป พ.ศ. 2543 ประชากรเกาหลใตรอยละ 45 ใชอนเทอรเนต ซงสงกวาคาเฉลยของโลกรอยละ 7 สวนประเทศไทยนน มประชากรรอยละ 4 เทานนทใชอนเทอรเนต 28 ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยสารสนเทศท าใหประชากรตดตอสอสารไดสะดวกมากขน นายโกะ คน จงมนโยบายบรหารกรงโซลดวยระบบรฐบาลอเลกทรอนกส (e-government) เพอใหประชาชนไดเขาถงขอมลขาวสารการท างานของกรงโซลและขอรบบรการผานเวบไซตทางการ เรยกวาระบบ “OPEN” ระบบ OPEN นเปดใหประชาชนยนขอใบอนญาต ขนทะเบยน และขอรบบรการอน ๆ แบบออนไลนในบรการ 5 ดาน ไดแก การสขาภบาล การบรหารทพก

28 ขอมลจาก International Telecommunication Union

30

อาศย การจายภาษ งานขออนญาตกอสราง และการปองกนอคคภย ระบบดงกลาวใชงบประมาณ 300 ลานวอนตอป

ระบบ OPEN ชวยประชาชนไมเสยเวลาเดนทางมายงส านกงานเขต หรอศาลาวาการกรงโซล และไมตองเสยคาโทรศพทตดตามสถานะและความคบหนา เนองจากตดตามระบบออนไลนไดตลอดเวลาและสามารถตรวจสอบยอนกลบหากเกดปญหาระหวางการด าเนนการ นอกจากนยงลดชองทางการเรยกรบสนบนจากเจาหนาท เนองจากลดการปฏสมพนธระหวางประชาชนกบเจาหนาทของรฐโดยตรง

ในชวงแรกการพฒนาระบบ OPEN ประสบปญหาอยางมาก โดยเฉพาะปญหาทมาจากเจาหนาท กรงโซลทส าคญ 2 เรองส าคญ ไดแก (1) เจาหนาทกรงโซลไมรวมมอเนองจากเกรงวาการน าเอาระบบคอมพวเตอรเขามาใชจะเปนการลดอ านาจการตดสนใจตาง ๆ ทเคยม และยงเปนการเพมปรมาณงานของเจาหนาทในการน าขอมลเขาระบบ และ(2) เจาหนาทขาดความรความเขาใจในระบบสารสนเทศ

หลงจากเปดใชระบบเปนครงแรกไดไมนาน พบวา ประชาชนในกรงโซลรอยละ 72 - 86 พงพอใจกบการใหบรการของรฐผานระบบดงกลาว ท าใหในป พ.ศ. 2543 กระทรวงการคลง (Ministry of Planning and Budget) และกระทรวงมหาดไทย (Ministry of Government Administration and Home Affairs) ของเกาหลใตน าเอาระบบ OPEN เปนตนแบบพฒนาระบบเบกจายงบประมาณแกรฐบาลทองถน

แมนายโกะ คน จะหมดวาระในป พ.ศ. 2545 นายอ มยอง-บก ซงขนเปนนายกเทศมนตรคนตอมายงคงสานตอระบบ OPEN แตสนบสนนงบประมาณนอยลงกวาครงหนง เนองจากเหนวากระบวนการแจงค ารอง พจารณาอนมตหรออนญาตทางราชการเรมเปนงานทมลกษณะทตองท าซ า ๆ จงนาจะพงพางบประมาณนอยลง แตกกลบไปพฒนาระบบ e-Seoul29 ซงมการท างานทใกลเคยงกบระบบ OPEN

ในป จจบ นแนวค ด E-Government ได พฒ นาเปล ยน ไป เป นแนวคด Open Government ในสมยนาย Park Won Soon (ด ารงต าแหนงตงแต 2554 ถงปจจบน) กลาวคอ นอกจากประชาชนจะมาขอรบบรการจากรฐแลว ประชาชนจะตองมสทธรบรและรบทราบขอมลตาง ๆ ของฝายบรหารกรงโซลมากขน จงมการจดท าระบบ “Seoul Open Data Plaza” ซงเปนระบบทประชาชนสามารถสบคน ตรวจสอบและตดตามการด าเนนงานของกรงโซลและหนวยงานตาง ๆ ทอยภายใตการดแลผานระบบออนไลน

29 Aroon Manoharan. 2015. E-Government and Websites: A Public Solutions Handbook. New York: Routledge

31

3.4 การสรางความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอตอตานทจรต

ฝายบรหารกรงโซลไดรวมมอกบประชาชนและเอกชนตรวจสอบการท างานของเจาหนาทรฐผานการจดต งคณะกรรมการผ ตรวจการแผนดนภาคประชาชน (Citizen Ombudsmen) คณะกรรมการฯ ประกอบดวยคณะอนกรรมการหลายคณะ เชน คณะขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact Ombudsman) เพอตรวจสอบการจดซอจดจาง 30 คณะสทธผป วย (Patients’ Rights Ombudsman) คณะแรงงาน (Honorary Citizenship Labor Ombudsman) คณะอนกรรมการผตรวจการแผนดนนจะเปนกระบอกเสยงใหแกประชาชน อนกรรมการสวนใหญมาจากองคกรไมแสวงหาผลก าไรและสภาหรอสมาคมวชาชพ คณะอนฯ แตละคณะจะมจ านวนกรรมการสงสดไมเทากน คณะขอตกลงคณธรรมมกรรมการ 5 คน คณะสทธผปวยม 15 – 20 คน31 อนกรรมการทงหมดไดรบการแตงตงจากนายกเทศมนตร32

คณะอนกรรมการผตรวจการแผนดนชดทดแลขอตกลงคณธรรมของกรงโซลมกถกยกเปนตวอยางทดในการด าเนนโครงการขอตกลงคณธรรมในหลายประเทศ ระบบขอตกลงคณธรรมซงรเรมโดยองคกรความโปรงใสสากล เปนการท าขอตกลงระหวางหนวยงานรฐทจดซอจดจางกบเอกชนผประมลงานของรฐวา จะไมมการรบสนบนหรอสงใด ๆ อนเปนการเออประโยชนเพอใหไดงานของรฐ วธการตรวจสอบคอ คณะอนกรรมการฯ จะเรยกดขอมลการจดซอจดจางอยางละเอยดและจดรบฟงความคดเหนจากประชาชนในพนท หากเปนโครงการกอสรางทมมลคามากกวา 5 พนลานวอน หรอการจดซอจดจางทมมลคามากกวา 2 รอยลานวอน33 บรษทเอกชนทท าขอตกลงจะถกขนบญชด า

นายโกะ คน ไดรบโครงการขอตกลงคณธรรมมาใชกบการจดซอจดจางของกรงโซลใน พ.ศ. 2543 ซงพรอมกบทประธานาธบดคม แด-จง น าโครงการนมาใชกบโครงการจดซอจดจางของภาครฐสวนกลาง นอกจากภาคเอกชนหรอตวแทนวชาชพแลว ยงมตวแทนจากภาคประชาสงคมเขามารวมตรวจสอบโครงการ เ ช น People's Solidarity for Participatory Democracy ( PSPD) ซ ง ม น า ย Park Won-Soon เปนเลขาธการ ตอมานาย Park Won-Soon นายกเทศมนตรกรงโซลคนปจจบนซงด ารงต าแหนงมาแลว สองสมยตงแต พ.ศ. 2554 ถงปจจบน

30 OECD. April 2007. Integrity in Public Procurement: Good Practice from A to Z. p.120. 31 Seoul Metropolitan Government Framework Ordinance on Health Care of Citizens. 32 Dennis A. Rondinelli, and G. Shabbir Cheema. 2003. Reinventing Government for the Twenty-first Century: State Capacity in a Globalizing Society. PP: 115 และ Hong-Bin Kang. 2000. Cleaning Up Seoul’s City Government: A Systematic Approach. 33 Dennis A. Rondinelli, and G. Shabbir Cheema. 2003. (อางแลว) และ The Integrity Pact ดขอมลทเวบไซตของ People's Solidarity for Participatory Democracy: http://www.peoplepower21.org/English/37970

32

จากนโยบายทง 4 ประการทกลาวมาทงหมดนท าใหกรงโซลประสบความส าเรจในการปราบปรามการทจรตเปนอยางมาก อยางไรกด การด าเนนนโยบายจะไมประสบความส าเรจหากปราศจากปจจยความส าเรจ ทส าคญ 3 ประการ ไดแก (1) การมผน าทเขมแขงและใหความส าคญในการปราบปรามการทจรตอยางจรงจงและตอเนอง (2) แรงกดดนจากภาคประชาชนทขบเคลอนใหเกดการปฏรปในดานตาง ๆ และ (3) เครองมอ ทพรอมในทนหมายถงเทคโนโลยสารสนเทศทชวยใหประชาชนเขาถงขอมลของภาครฐและเปนเครองมอสอสารแบบสองทางระหวางภาครฐและประชาชน

33

บทท 4 กรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานคร (กทม.) เปนเมองทมความส าคญทสดแหงหนงของประเทศไทย ในดานการเมองและสงคม กทม. เปนเมองหลวงและจดเปนเมองในระดบมหานครขนาดใหญในอนดบท 45 ของโลกในเรองประชากร ซงไดรบการประเมนวามอยถง 8 ลานคนเปนอยางนอย แบงเปนประชากรตามขอมลทะเบยนราษ ฎ ร ใน ป พ .ศ . 2558 จ าน วน 5.6 ล านคน 34 และ เช อ ว าม ป ระช ากรแฝงอ กราว 3 ล าน คน อกทงยงเปนศนยกลางของการศกษา เนองจากเปนทตงของสถาบนการศกษาทงรฐและเอกชนหลายแหง

ในดานเศรษฐกจ กทม. ถอเปนแหลงสรางรายไดและพนทเกบภาษส าคญอนดบตนของประเทศ กทม. มผลตภณฑมวลรวมในจงหวด 4.44 ลานลานบาท (มลคา ณ ราคาปจจบน) คดเปนรอยละ 32 ของผลตภณฑมวลรวมทงประเทศในป 255835 และจดเกบภาษได 9.02 แสนลานบาท คดเปนรอยละ 51 ของรายไดจากภาษทสรรพากรเกบไดท งหมดในป พ.ศ. 2559 36 ผคนทงชาวไทยและตางชาต เดนทางมาทองเทยว ทศนศกษาหรอมาตดตอธรกจใน กทม. รวม 113 ลานคนในป 2558 หรอรอยละ 23 ของจ านวนผมา เยยมเยอนและนกทองเทยวรวมของประเทศ สรางรายไดในภาคการทองเทยว 7.3 แสนลานบาท37

ความส าคญตอการเมอง สงคมและเศรษฐกจขางตนท าใหประชาชนจะตองตงค าถามวาการบรหารราชการและบรการสาธารณะของ กทม. นนมประสทธภาพมากเพยงใด ดวยเหตนคณะผวจยจงประมวลองคความรเกยวกบการบรหารเมองของ กทม. เพอเปนแนวทางตอการเสนอแนะการปฏรปเชงนโยบายให กทม. มการบรหารงานทโปรงใสและมประสทธภาพทดเทยมกบกรงโซล โดยมสาระดงน

34 ขอมลทะเบยนราษฎร และการส ารวจประชากรแฝง พ.ศ. 2558 จากส านกงานสถตแหงชาต 35 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต . 2558. ผลตภณฑภาคและจงหวด แบบปรมาณลกโซ ฉบบ พ.ศ.

2558. 36ก ร ม ส ร ร พ า ก ร . 2 5 5 9 . ผ ล จ ด เ ก บ ภ า ษ ส ร ร พ า ก ร ท ง ป ร ะ เ ท ศ ป ง บ ป ร ะ ม า ณ 2550-2559.

http://www.rd.go.th/publish/310.0.html 37 กรมการทองเทยว กระทรวงการทองเทยวและกฬา. อางใน ส านกงานสถตแหงชาต. มถนายน 2559. สรปสถานการณทองเทยว

ภายในประเทศ พ.ศ. 2552 – 2558. http://service.nso.go.th/nso/web/statseries/statseries23.html

34

4.1 อ านาจหนาทและงบประมาณ ของ กทม.

กทม. มเขตการปกครองทงสน 50 เขต พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ก าหนดให กทม. เปนเขตปกครองพเศษ (เชนเดยวกบกรงโซล) โดยผวาราชการ กทม. เปนผบรหารสงสด มบทบาทหลกและจะท าหนาทก าหนดนโยบายและบรหารราชการ

กทม. มอ านาจหนาทครอบคลมงาน อาท งานทะเบยนราษฎร การจดเกบภาษ การใหอนญาตทางราชการ เชน การใหอนญาตและควบคมการกอสราง และการใหบรการสาธารณะ เชน การศกษาขนพนฐาน การจดการจราจร การก าจดขยะและสงปฏกล การใหบรการอนามย การดแลสวสดการผสงอายและผทอาศยอยในชมชน38

38 มาตรา 89 พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 บญญตวา “ภายใตบงคบแหงกฎหมายอน ให

กรงเทพมหานครมอ านาจหนาทด าเนนกจการในเขตกรงเทพมหานครในเรองดงตอไปน (๑) การรกษาความสงบเรยบรอยของประชาชน ทงน ตามขอบญญตกรงเทพมหานคร และตามกฎหมายอนทก าหนดใหเปนอ า นาจหนาทของกรงเทพมหานคร (๒) การทะเบยนตามทกฎหมายก าหนด (๓) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย (๔) การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง (๕) การผงเมอง (๖) การจดใหมและบ ารงรกษาทางบก ทางน า และทางระบายน า (๗) การวศวกรรมจราจร (๘) การขนสง (๙) การจดใหมและควบคมตลาด ทาเทยบเรอ ทาขามและทจอดรถ (๑๐) การดแลรกษาทสาธารณะ (๑๑) การควบคมอาคาร (๑๒) การปรบปรงแหลงชมชนแออดและจดการเกยวกบทอยอาศย (๑๓) การจดใหมและบ ารงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ (๑๔) การพฒนาและอนรกษสงแวดลอม (๑๔ ทว)บ ารงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน (๑๕) การสาธารณปโภค (๑๖) การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล (๑๗) การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน (๑๘) การควบคมการเลยงสตว (๑๙) การจดใหมและควบคมการฆาสตว

35

หนาทและพนธกจของ กทม. ถกก าหนดเปนกฎหมายบรหารราชการกรงเทพมหานครและกฎหมายของราชการสวนกลางอน ๆ เชน กฎหมายควบคมอาคาร ภาษโรงเรอน คณะผวจยพบวา กทม. มกฎหมายระดบพระราชบญญตเกยวของ 129 ฉบบ (ตามรายชอทแสดงในภาคผนวก) และมเรองทพจารณาใหอนญาตนบจากจ านวน “คมอส าหรบประชาชน” ซงออกตาม พ.ร.บ. การอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558 ทงหมด 229 เรอง (ดรปท 6) “คมอส าหรบประชาชน” รวบรวมขอมลทเกยวของกบการขออนญาตทางราชการ ไดแก (1) หลกเกณฑ วธการ เงอนไขในการยนค าขอและในการพจารณาอนญาต (2) ชองทางการใหบรการ (3) ขนตอน ระยะเวลาและสวนงานทรบผดชอบ (4) รายการเอกสาร หลกฐานประกอบ (5) คาธรรมเนยม และ (6) แบบฟอรมและตวอยางการกรอกขอมล

ในทางปฏบต กทม. ยงถกประเมนโดยส านกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) วายงท าหนาทบางประการไมมประสทธภาพ เชน การจดเกบภาษโรงเรอนต ากวาความเปนจรง 39 การไมออกบทลงโทษอยางจรงจงตอเจาของอาคาร โรงภาพยนตร และปายโฆษณาขนาดใหญทกอสรางผดระเบยบความปลอดภย ตามกฎหมายควบคมอาคาร40

(๒๐) การควบคมความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอยและการอนามยในโรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆ (๒๑) การจดการศกษา (๒๒) การสาธารณปการ (๒๓) การสงคมสงเคราะห (๒๔) การสงเสรมการกฬา (๒๕) การสงเสรมการประกอบอาชพ (๒๖) การพาณชยของกรงเทพมหานคร (๒๗) หนาทอน ๆ ตามทกฎหมายระบใหเปนอ านาจหนาทของผวาราชการจงหวด นายอ าเภอ เทศบาลนคร หรอตามทคณะรฐมนตร นายกรฐมนตร หรอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยมอบหมาย หรอทกฎหมายระบเปนหนาทของกรงเทพมหานคร บรรดาอ านาจหนาทใดซงเปนของราชการสวนกลางหรอราชการสวนภมภาคจะมอบใหกรงเทพมหานครปฏบตกได โดยใหท าเปนพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ขอบงคบ หรอประกาศ แลวแตกรณ ในกรณทท าเปนขอบงคบหรอประกาศตองไดรบความเหนชอบจากรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย” 39 ประชาชาตธรกจออนไลน. 24 มกราคม 2560. สตง.จ "กทม.-ทองถน" บภาษโรงเรอนยอนหลง"โรงแรม หอพก ออฟฟศ บานเชา

"อางค านวณภาษไมครบถวน.” 40ส านกงานการตรวจเงนแผนดน. 5 เมษายน 2560 .รายงานการตรวจสอบการด าเนนงานการบงคบใชกฎหมายควบคมอาคารในเขต

กรงเทพมหานคร “รายงานการตรวจสอบการด าเนนงานการบงคบใชกฎหมายควบคมอาคารในเขตกรงเทพมหานคร .” http://www.oag.go.th/th/รายงานการตรวจสอบการด าเนนงานการบงคบใชกฎหมายควบคมอาคารในเขตกรงเทพมหานคร.

36

กฎระเบยบ จ านวนและขอบเขตของพนธกจทครอบคลมหลายเรองท าใหเกดการจดตงโครงสรางองคกรทซบซอนและรายจายดานตาง ๆ มมลคาไมนอย และอ านาจหนาท เหลานกยงเปนชองทางให กทม. สามารถจดเกบรายไดอกดวย

กทม. ประกอบดวยหนวยงานบรหารงาน 4 กลม ไดแก (1) หนวยงานสวนกลางทก าหนดนโยบายการบรหารราชการของ กทม. (2) หนวยงานสวนกลางทพจารณาอนญาตทางราชการและใหบรการสาธารณะ (3) หนวยงานระดบเขตซงประกอบดวยส านกงานเขต โรงพยาบาล และโรงเรยนของ กทม. (438 แหง) และ (4) หนวยงานฝายพาณชย ตามทแสดงในตารางท 6

การทมหนวยงานในสงกดจ านวนมากนท าให กทม. มเจาหนาทรวม 8.7 หมนคนในป พ.ศ. 2557 แบงเปนลกจาง 5.1 หมนคนและขาราชการประจ า 3.6 หมนคน โดยขาราชการรอยละ 43 เปนบคลากรดานการศกษาในโรงเรยนของ กทม. รอยละ 18 เปนบคลากรดานสาธารณสขในส านกการแพทยและส านกอนามย และรอยละ 18 เปนขาราชการในส านกงานเขต 50 เขตซงใหบรการอนญาตทางราชการแกประชาชนโดยตรง41

รปท 6 จ านวน “คมอส าหรบประชาชน” วาดวยกระบวนการขออนญาตทางราชการ กบหนวยงานใน กทม.

หมายเหต: ดรายการคมอส าหรบประชาชนทงหมดทภาคผนวก ทมา: ส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) Info.go.th (ดขอมลวนท 6 มถนายน 2560)

41ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร. 2557. แผนยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคลของกรงเทพมหานคร (พ.ศ.

๒๕๕๗ - ๒๕๖๐).

135

32 3214 6 4 3 3

0

50

100

150

จ านว

นคมอ

ส าหร

บประ

ชาชน

หนวยงานใน กทม.

37

ตารางท 6 หนวยงานของ กทม. ประเภทการบรหารงาน หนวยงานภายใน

กทม. สวนกลางก าหนดนโยบายบรหารราชการ ส านกยทธศาสตรและประเมนผล ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร ส านกงบประมาณกรงเทพมหานคร ส านกปลดกรงเทพมหานคร ส านกงานเลขานการผวาราชการกรงเทพมหานคร ส านกเลขานการสภากรงเทพมหานคร ส านกการคลง ส านกงานกฎหมายและคด สถาบนพฒนาขาราชการกรงเทพมหานคร

กทม. สวนกลาง พจารณาอนญาตทางราชการและใหบรการสาธารณะ

ส านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย ส านกอนามย ส านกสงแวดลอม ส านกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว ส านกการระบายน า ส านกการโยธา ส านกการจราจรและขนสง ส านกพฒนาสงคม ส านกผงเมอง ส านกเทศกจ ส านกการแพทย ส านกการศกษา

ระดบเขต ส านกงานเขต 50 เขต โรงพยาบาลสงกด กทม. 9 แหง โรงเรยนสงกด กทม. 438 แหง มหาวทยาลยนวมนทราธราช

ฝายพาณชย บรษท กรงเทพธนาคม จ ากด ส านกงานพฒนาทอยอาศย ส านกงานตลาดกรงเทพมหานคร และตลาด กทม. 9 แหง ส านกงานสถานธนานบาล และ สถานธนานบาล 21 แหง ตลาดนดจตจกร 2 (มนบร)

ทมา: กรงเทพมหานคร (2560) http://www.bangkok.go.th/main/page.php?80

38

ดวยโครงสรางองคกรทมขนาดใหญและจ านวนบคลากรเทยบเทากระทรวงหนงกระทรวง กทม. จงมรายจายตอปคดเปนมลคาไมนอย ในขณะทอ านาจหนาทตาง ๆ เปนชองทางให กทม. ไดสรางรายไดเขาคลง ในชวงป พ.ศ. 2550 ถงป 2560 กทม. มงบประมาณรายจายและรายรบเพมขนเปนสองเทาตามทแสดงในรปท 7 ในป พ.ศ. 2560 กทม. มรายจายประมาณ 7.8 หมนลานบาท และรายรบประมาณ 7.6 หมนลานบาท รายจายรอยละ 30 ของ กทม. ถกใชจายเปนเงนเดอนและคาตอบแทนบคลากร 42 ในมตการบรหารจดการ งบประมาณรอยละ 75 ถกจดการโดย กทม. สวนกลาง

ในดานรายรบ เชนเดยวกบองคกรปกครองสวนทองถนอน ๆ กทม. ยงจ าเปนตองพงพางบประมาณจากรฐบาลสวนกลาง เหนไดจากรายรบของ กทม. รอยละ 70 ทมาจากหนวยงานสวนกลาง ในจ านวนนรอยละ 58 เปนรายไดจากภาษทหนวยงานราชการสวนกลางจดเกบและแบงใหโดยมภาษทเปนแหลงรายไดส าคญ ได แก ภ าษม ลค าเพ ม (รอยละ 26 ของรายได กทม .) ภาษ ค าธรรมเน ยมรถยนต (รอยละ 14 ) และ คาธรรมเนยมจดทะเบยนอสงหารมทรพย (รอยละ 11) อกรอยละ 12 เปนเงนอดหนนจากรฐบาลโดยโอนจากกรมบญชกลาง กทม. สามารถเกบภาษไดเองตามกฎหมายบรหารราชการ กทม. ซงเปนแหลงรายไดรอยละ 30 ของ กทม. โดยมภาษทเปนแหลงรายไดหลกคอ ภาษโรงเรอนและทดน (ดรปท 8)

42 ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร. 2557

39

รปท 7 งบประมาณรายจายประจ าป ของ กทม. ระหวางป 2550 – 2560

หมายเหต: *ขอมลรายจายมาจากขอบญญตกรงเทพมหานครเรอง งบประมาณรายจายประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2550 – 2560 **ขอมลรายรบป 2550 2559 และ 2560 มาจากส านกงบประมาณ กทม. ขอมลรายรบป 2551 – 2558 มาจากฐานขอมลการคลงทองถนส านกงานเศรษฐกจการคลง ทมา: รวบรวมโดยคณะผวจย (2560)

รปท 8 สดสวนรายรบแตละประเภทของ กทม. เฉลยป 2550 - 2560

ทมา: ส านกงบประมาณ กทม. และ ฐานขอมลการคลงทองถน ส านกงานเศรษฐกจการคลง, ค านวณโดยคณะผวจย (2560)

4.05.0 5.0 5.0 5.6

7.1 7.0 7.1 6.5 7.07.8

3.9

6.65.3

6.67.6

8.67.8

6.75.1

7.0 7.6

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560

รายจ

ายแล

ะราย

รบ (ห

มนลา

นบาท

)

ปงบประมาณรายจาย รายรบ

ภาษทหนวยงานอนจดเกบให

58%

เงนอดหนนจากรฐบาล12%

ภาษโรงเรอนและทดน14%

ภาษบ ารงทองทและภาษปาย 2%

คาปรบ คาธรรมเนยมและใบอนญาต

2%รายไดจากการเชา

ทรพยสน และจากการพาณชย

4%

เงนสะสม8%

รายไดทจดเกบเอง 30%

40

4.2 ผวาฯ กทม. จากการเลอกตง พ.ศ. 2528 – 2559

ผวาราชการ กทม. เปนผบรหารสงสดของเมอง และมาจากการเลอกตงของประชาชน ผทสมครรบเลอกตงผวาฯ กทม. อาจเปนผทมาจากสงกดพรรคการเมองหรอผสมครอสระกได ในปจจบน ผวาฯ กทม. อยในต าแหนงวาระละ 4 ป (เชนเดยวกบกรงโซล)

นบจากป พ.ศ. 2516 จนถงป พ.ศ. 2559 กทม. มผว าฯ ทงหมด 18 สมย (15 คน) มาจากการเลอกตง 10 สมย การเลอกตงผวาฯ กทม. มขนครงแรกยอนไปในป พ.ศ. 2518 สมยนายธรรมนญ เทยนเงน จากพรรคประชาธปตยทไดรบเลอกเปนผวาฯ กทม. แตท าหนาทไดจนถงป พ.ศ. 2520 นายธานนทร กรยวเชยร นายกรฐมนตรในขณะนนมค าสงใหผวาฯ กทม. และสมาชกสภา กทม. ออกจากต าแหนง และแตงตงผวาฯ กทม. และสมาชกสภาชดใหมมาท าหนาทแทนจนถงป พ.ศ. 2528 จงมการเลอกตงอกครง43 44

ยคพรรคพลงธรรม พ.ศ. 2528 - 2539

ในชวงกวา 10 ปนบจากทกลบมาเลอกตงผวาฯ อกครงในป พ.ศ. 2528 การบรหาร กทม. กอยภายใตค วาม รบ ผ ดชอบ ของผ ว าฯ ท ม อ าน าจการ เม อ งระด บ ช าต จ ากพ รรคพล งธรรม 2 คน ได แก พลตรจ าลอง ศรเมอง และ รอยเอกกฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา

พลตรจ าลอง ศรเมอง (พ.ศ. 2528 – 2535)

พลตรจ าลอง ศรเมอง เปนผวาฯ กทม. 2 สมย ไดรบเลอกเปนผวาฯ กทม. ครงแรกในป พ.ศ. 2528 และไดรบเลอกในสมยทสองในป พ.ศ. 2533 จนหมดวาระในป พ.ศ. 2535 กอนสมครรบเลอกตงผวาฯ กทม. พลตรจ าลองด ารงต าแหนงเลขาธการนายกรฐมนตรในสมยพลเอกเปรม ตณสลานนท

การลงสมครรบเลอกเปนผวาฯ กทม. ในสมยแรกของพลตรจ าลองถอเปนปรากฏการณครงส าคญครงหนงของการเมองระดบทองถน เนองจากพลตรจ าลองไมไดสงกดพรรคการเมองแตเปนผสมครอสระจาก “กลมรวมพลง” และชนะการเลอกตงดวยคะแนนเกอบครงหนงของผมาใชสทธเลอกตงในป พ.ศ. 2528 (ประมาณ 9.8 แสนคน) แตในสมยทสองในป พ.ศ. 2533 พลตรจ าลองลงสมครสงกดพรรคพลงธรรมและไดรบคะแนนเสยงถงรอยละ 60 ของผมาใชสทธ (ราว 1.15 ลานคน) นบเปนผชนะการเลอกตงผวาฯ กทม. ทไดรบคะแนนเสยงในสดสวนตอผมาใชสทธทสงทสดในประวตศาสตรการเมอง กทม. (ดรปท 9)

43 คม ชด ลก. 1 มนาคม 2556. ยอนรอยสงครามชงเมองหลวง. 44 ไทยรฐ. 21 มกราคม 2556. สนามเลอกตงผวาฯ กทม. เกมจ าลองภาพใหญในการเมองไทย.

41

ในชวงหาเสยงเลอกตง พลตรจ าลองไมไดมนโยบายชดเจน แตเนนเรองการแกปญหาผทไดรบความเดอดรอนรายประเดน ประชาชนนยมพลตรจ าลองจากภาพลกษณทสมถะ ถอศล รบประทานอาหารมงสวรต และดโปรงใส45 ประกอบกบในชวงเวลาดงกลาว ประชาชนใน กทม. ตางรสกเบอหนายกบระบบ พรรคการเมองอนเนองมาจากปญหาการคอรรปชน

แม กทม. ในยคพลตรจ าลองจะพยายามพฒนาบรการสาธารณะใหดขน แตกไมเปนไปตามแผนงานทตงเอาไว โดยมสาเหตอยางนอยสองประการ ประการแรก การจดสรรงบประมาณไมเพยงพอและไมตอเนอง ก าลงคนทไมเพยงพอ เชน การพฒนาโครงขายถนนและระบบการจราจร ประการทสอง การมงเนนกอสรางอาคารมากกวาการเพมหรอปรบปรงการใหบรการ เชน การกอสรางโรงพยาบาลทใชงบประมาณท สง แตไมแกปญหาการขาดแคลนบคลากรทางการแพทยซงถอเปนปญหาหลกของบรการรกษาพยาบาลทไมทวถง

ในดานนโยบายการตอตานคอรรปชนยงคงไมชดเจนมากนก มเพยงการรณรงคประชาสมพนธสรางจตส านก แตก าหนดหลวม ๆ วาใหทกหนวยงานในสงกดรวมดแล เมอถงขนตอนการปฏบตจงเกดปญหา เนองจากไมมการระบหนวยงานทรบผดชอบทชดเจน จงไมมการจดสรรงบประมาณด าเนนการ

ในป พ.ศ. 2535 พลตรจ าลองตดสนใจลาออกจากต าแหนงผวาฯ กทม. กอนหมดวาระ เพอแสดงความไมเหนดวยกบการรฐประหารในป พ.ศ. 2534 ทมพลเอกสนทร คงสมพงษ และพลเอกสจนดา คราประยร เปนผน า ตอมา พลตรจ าลองน ามวลชนเดนขบวนประทวงรฐบาล จนเกดเปนเหตการณพฤษภาทมฬ ในป พ.ศ. 2535 หลงจากจบเหตการณพลตรจ าลองตดสนใจเขาสการเมองระดบชาต

รอยเอกกฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา (พ.ศ. 2535 – 2539)

ในป พ.ศ. 2535 พรรคพลงธรรมไดสง รอยเอกกฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา อดตรองผวาฯ กทม. สมยพลตรจ าลอง ลงเปนผสมครรบ เลอกต งผ วาฯ กทม. โดยมคแขงส าคญคอนายพจตต รตตกล (พรรคประชาธปตย) การเลอกตงครงนมผมาใชสทธเลอกตงเพยง 7.6 แสนคน หรอรอยละ 23 ของผมสทธเลอกตงทงหมด (ดรป 10) ซงต าทสดในประวตศาสตรการเมอง กทม. หากไมนบการเลอกตงผวาฯ กทม. ครงแรกเมอป พ.ศ. 2518 อตราการมาใชสทธเลอกตงนอยเชนนสวนหนงอาจเปนเพราะประชาชนเบอหนายกบการเมองไทยในชวงนน

45 Duncan McCargo. 1997., Chamlong Srimuang and the new Thai politics. London: Hurst & Company. อ า ง จ า ก

นครนทร เมฆไตรรตน. การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร ครงท 2 (2528). สถาบนพระปกเกลา.

42

ชยชนะของรอยเอกกฤษฎามพนฐานมาจากวา ประชาชน กทม. ยงนยมพลตรจ าลองทมภาพลกษณโปรงใสและพรรคพลงธรรม ความนยมนสะทอนใหเหนผานผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไทยเปนการทวไปในเดอนมนาคม พ.ศ. 2535 ซงพรรคพลงธรรมชนะการเลอกตงในพนท กทม. 32 เขตจากทงหมด 35 เขต46 รอยเอกกฤษฎามผลงานการพฒนาเมอง เชน การรณรงคใหลดเลกการใชโฟม การกอสราง ระบบปองกนน าทวม การเพมพนทสเขยว

ยคผสมครอสระ พ.ศ. 2539 - 2547

นายพจตต รตตกล (พ.ศ. 2539 – 2543)

กทม. เปนเมองใหญและมปญหาสงสมมานาน การด าเนนงานทผานมาของ กทม. ตงแต พ.ศ. 2528 – 2539 ภายใตผวาฯ กทม. ทใกลชดพรรคพลงธรรมยงไมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในเชงบวกทเดนชด นายพจตต รตตกล ผสมครอสระภายใตกลมมดงานไดรบเลอกเปนผวาฯ กทม. ในป พ.ศ. 2539 หลงจากทแพการเลอกตงผวาฯ กทม. ในป พ.ศ. 2535

การเลอกตงผวาฯ กทม. ในป พ.ศ. 2539 ถอไดวาเปนการเลอกตงทดเดอดในแงทมจ านวนผลงสมครรบเลอกตงถง 29 คนซงมากทสดในการเลอกตงผวาฯ กทม. ทงหมด ในจ านวนผลงสมคร 29 คน ยงมอดตผวาฯ กทม. 2 คน ไดแก พลตรจ าลอง (สงกดพรรคพลงธรรมซงม พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร เปนหวหนาพรรค) และ รอยเอกกฤษฎา (ซงยายจากพรรคพลงธรรมมาสงกดพรรคประชากรไทยทมนายสมคร สนทรเวช เปนหวหนาพรรค)

นายพจตตชนโยบายในการหาเสยงหลก 6 ประการทใหความส าคญดานสงแวดลอมและคณภาพชวต47 ไดแก (1) นโยบาย “เกบขยะถ ก าจดขยะเรว” (2) โครงการแกปญหาการจราจร 5 โครงการ ไดแก รถรางเลยบคลอง รถตมวลชน ทจอดรถทตะเขบเมองชนนอก จดกลบรถทเปนรปเกอกมา และทจอดรถใตดนในเขตเมองชนใน (3) แกปญหาฝนเขมาเพอปรบปรงคณภาพอากาศซงเปนปญหาใหญของคนกรงเทพมหานคร (4) พฒนาโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร (5) นโยบายสาธารณสขของกรงเทพมหานคร โดยมงเนนขยายและเพมประสทธภาพของการใหบรการสาธารณะ และ (6) จดตงกรรมการชมชนเพอสรางการมสวนรวม 2,000 แหงในระยะเวลา 4 ป

46 นรนต เศรษฐบตร และ นยม รฐอมฤต. พลงธรรม (พ.ศ. 2531). สถาบนพระปกเกลา. 47นครนทร เมฆไตรรตน. การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร ครงท 5 (2539). สถาบนพระปกเกลา.

43

รปท 9 สดสวนคะแนนเสยงทผชนะการเลอกตงผวาฯ กทม. ไดรบในแตละสมย

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจ ากรงเทพมหานคร (อางใน โชคสข กรกตตชย. สงหาคม 2559.), ค านวณโดยคณะผวจย. 2560.

510

16 19

2923 21

16 14

25

37%

49%

61%

48% 49%45%

37%45% 44% 46%

0

20

40

60

80

100

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ธรรมนญ เทยนเงน จ าลอง ศรเมอง จ าลอง ศรเมอง กฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา

พจตร รตตกล สมคร สนทรเวช อภรกษ โกษะโยธนอภรกษ โกษะโยธน สขมพนธ บรพตร สขมพนธ บรพตร

พรรคประชาธปตย กลมรวมพลง พรรคพลงธรรม พรรคพลงธรรม อสระ อสระ พรรคประชาธปตย พรรคประชาธปตย พรรคประชาธปตย พรรคประชาธปตย

2518 2528 2533 2535 2539 2543 2547 2551 2552 2556

จ านวนผสมครรบเลอกตง (คน) (แกนขวา)

สดสวนคะแนนทไดตอจ านวนผมาใชสทธเลอกตง (แกนซาย)

44

รปท 10 สดสวนผมาใชสทธตอจ านวนผมสทธเลอกตงผวาฯ กทม.

ทมา: ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตงประจ ากรงเทพมหานคร (อางใน โชคสข กรกตตชย. สงหาคม 2559.), ค านวณโดยคณะผวจย. 2560.

14%

35% 36%

23%

44%

59% 63%54% 51%

64%

ธรรมนญ เทยนเงน จ าลอง ศรเมอง จ าลอง ศรเมอง กฤษฎา อรณวงษ ณ อยธยา

พจตร รตตกล สมคร สนทรเวช อภรกษ โกษะโยธน อภรกษ โกษะโยธน สขมพนธ บรพตร สขมพนธ บรพตร

2518 2528 2533 2535 2539 2543 2547 2551 2552 2556

45

ประชาชนสวนใหญมความพงพอใจในการด าเนนงานของนายพจตตคอนขางสง ผลส ารวจ “สวนดสตโพล” ของมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ในป พ.ศ. 254248 พบวา ผตอบแบบสอบถาม (6,705 คน) รอยละ 73 เหนวานายพจตตตงใจท างาน แตเพยงรอยละ 34 มความเหนนกบ ผบรหาร กทม. ทงชด ในดานความซอสตยของผวาฯ กทม. รอยละ 56 เหนวานายพจตตซอสตยอยในระดบพอใช

สมยนายพจตตมเรองความไมโปรงใสในการบรหาร กทม. ทส าคญ คอ การจดซอทดนตาบอดส าหรบจอดรถขยะ ในชวงป พ.ศ. 2538 - 2540 คดนมนายพจตตพรอมพรรคพวกรวม 8 คน ถกคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ป.ป.ช.) ชมลความผดในป พ.ศ. 2551 วาการซอทดนดงกลาวมความไมชอบมาพากลหลายประการ เชน เปนการจดซอดวยกรณพเศษทงทยงไมมความตองการใชทดนอยางเรงดวน จงขดกบขอบญญต กทม. เรองการพสด พ.ศ. 2538 หรอเปนการจดซอโดยไรคเทยบ ท าใหการจดซอทดนมราคาสงเกนราคาจรงถง 36.8 ลานบาท

แมในป พ.ศ. 2558 ศาลชนตนจะไดยกฟองเนองจากเหนวาการซอทดนไมไดสงกวาราคาประเมนจรง แตในเดอนธนวาคม 2559 ศาลอทธรณสงจ าคก 5 ป นายพจตต ทงนคดดงกลาวยงคงไมสนสดซงตองตอสในศาลฎกาตอไป49

เมอครบวาระการด ารงต าแหนง นายพจตตไมไดลงสมครรบเลอกตงผวาฯ กทม. ในสมยตอมา แตเนองจากเคยประกาศไวตงแตตนวาจะเปนผวาเพยงสมยเดยว แตในการเลอกตงผวาฯ ป พ.ศ. 2547 นายพจตตลงสมครเลอกตงอกครงภายใตกลมมดงาน50 แตในครงนไดคะแนนเสยงเพยงรอยละ 4.24 อยในล าดบท 6 จากจ านวนผสมคร 21 คน

นายสมคร สนทรเวช (พ.ศ. 2543 – 2547)

ในการเลอกตงผวาฯ ปพ.ศ. 2543 เปนปรากฏการณใหมอกครงหนงในการเลอกตงระดบทองถนทมนกการเมองระดบประเทศเขาสมครแขงขนเพอเปนผวาฯ กทม. อยางนอย 5 คนจากผสมครทงหมด 23 คน ไดแก (เรยงล าดบตามคะแนนเสยงทไดรบ)

48 สวนดสตโพล: “กทม. ยคผวาพจตต”ในสายตาประชาชน. 49 คดซอทดนตาบอด รวบรวมขอมลจาก (1) โพสตทเดย. 27 ธนวาคม 2559. คก 5 ป 'พจตต รตตกล'คดซอทจอดรถ กทม. (2) ไทยรฐ.

14 พฤษภาคม 2548. ยกฟอง 'พจตต-ประเสรฐ' คดทจรตซอทจอดรถขยะ และ (3) ไทยทรบน. 27 ธนวาคม 2559. ศาลอทธรณสงจ าคก 5 ป ดร.พจตต อดตผวา กทม.พรอมสมคาด สบตระกลและอดต ผอ. เขตบางซอคดซอทดนตาบอดจอดรถขยะ. 50 ผจดการออนไลน. 28 กรกฎาคม 2547. พจตตชวร! ประกาศโดดลงผวาฯกทม.อกสมย.

46

นายสมคร สนทรเวช หวหนาพรรคประชากรไทย แตลงสมครในฐานะผสมครอสระ

นางสดารตน เกย ราพนธ อดต ส .ส . กทม. พรรคพล งธรรม ได รบสนบสนน โดย พรรคไทยรกไทย

นายธวชชย สจจกล ส.ส. กทม. พรรคประชาธปตย

พนเอกวนย สมพงษ อดต ส.ส. กทม. พรรคพลงธรรม และเคยเปนรองผวาฯ กทม. สมยพลตรจ าลอง

นางปวณา หงสกล รองหวหนาพรรคชาตพฒนา และอดต ส.ส. กทม. พรรคประชากรไทย

การเลอกตงผวาฯ กทม. ครงนเปนครงแรกทมผมาใชสทธเกนครงของผมสทธเลอกตง สะทอนใหเหนวาประชาชน กทม. ตนตวทางการเมองมากขน การทนายสมครชนะเลอกตงผวาฯ กทม. จากการท พรรคประชากรไทยซงนายสมครเปนหวหนาพรรคมฐานเสยงอยใน กทม. เปนหลก ประกอบกบผลงานการก ากบดแลการสรางถนนวงแหวนรอบในกรงเทพมหานคร (ถนนรชดาภ เษก ) ในสมยเปนรฐมนตรกระทรวงมหาดไทย ในป พ.ศ. 2520 และถนนวงแหวนรอบนอกกรงเทพมหานคร (ถนนกาญจนาภเษก) ในสมยเปนรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคม ในป พ.ศ. 2533 – 2534 ซงชวยบรรเทาปญหาดานจราจร อนเปนปญหาหลกของคน กทม.

นายสมครหาเสยงโดยการเนนนโยบายอนญาตใหการคาขายแผงลอยบนทางเทาเปนไปโดยเสรตลอดทงสปดาห แตเมอไดเปนผวาฯ กทม. กมผลงานในดานอน ๆ อาท ดานบรการสาธารณสข มการจดตง ศนยประสานงานหนวยแพทยฉกเฉน (ศนยเอราวณ) ในนโยบายดานเศรษฐกจ มการจดการศนยบรการ จดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) การพฒนาและฟนฟแหลงทองเทยว และการจดตงหนวยงาน ดานเศรษฐกจการคลงของ กทม. และ สวนนโยบายดานการศกษา มการขยายการเรยนการสอนโรงเรยนในสงกดไปถงระดบมธยมศกษา

ศนยวจยกรงเทพโพลล มหาวทยาลยกรงเทพ พบวา ในป พ.ศ. 2546 ผตอบแบบส ารวจ (ประชาชน กทม. 1,959 คน) รอยละ 50 พอใจกบการบรหารเมองโดยรวมของนายสมคร รอยละ 47 พงพอใจกบ การใหบรการความสะดวกในการตดตอราชการกบเจาหนาทเขต แตรอยละ 50 กยงเหนวาโดยภาพรวมกไมมการเปลยนแปลงใด ๆ มาก51

ในสมยของนายสมคร มคดทจรตสองเรองส าคญ ไดแก (1) การทจรตโครงการกอสรางอโมงคระบายน าคลองแสนแสบ และคลองลาดพราวลงสแมน าเจาพระยา ซงอยระหวางด าเนนการไตสวนและรวบรวม

51ศนยวจยกรงเทพโพลล มหาวทยาลยกรงเทพ ส ารวจหวขอ " คนกรงคดอยางไรกบผลงาน 3 ปของผวาฯ กทม. นายสมคร สนทร เวช"

จดท าระหวาง 25 - 27 กรกฎาคม 2546 http://bangkokpoll.bu.ac.th

47

พยานหลกฐานของ ป.ป.ช. และ (2) กรณทจรตจดซอรถและเรอดบเพลงมลคา 6,600 ลานบาท ในป พ.ศ. 2547 ระหวาง กทม. และ บรษท สไตเออร เดมเลอร พค สเปเชยล ฟาหรซอยก จ ากด ซงมทตงอยในประเทศออสเตรย (ดกรอบท 1)

กรอบท 1 คดทจรตจดซอรถและเรอดบเพลง พ.ศ. 2547

คดทจรตจดซอรถและเรอดบเพลงมผด ารงต าแหนงทางการเมองระดบชาตและขาราชการประจ าในขณะทมการอนมตโครงการถก ป.ป.ช. ยนฟองตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง จ านวน 6 ราย ไดแก นายสมคร นายอภรกษ โกษะโยธน ผวาฯ กทม. สมยถดจากนายสมคร นายโภคน พลกล รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย นายประชา มาลนนท รฐมนตร ชวยวาการกระทรวงมหาดไทย นายวฒนา เมองสข รฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย และ พล.ต.ต. อธรกษ ตนชเกยรต ผอ านวยการส านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย กทม ในป พ.ศ. 2556 ศาลฎกาฯ ไดพพากษาจ าคกนายประชา 12 ป และ พล.ต.ต. อธลกษณ 10 ป วามความผดตาม พ.ร.บ.วาดวยการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 สวนนายสมครเสยชวตไปกอน จงรอดพนขอกลาวหา

คดนมการกดกนการแขงขนและเออใหเอกชนเสนอราคาไมเปนธรรมตอหนวยงานรฐอยางนอย 3 เรอง ไดแก (1) รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยในขณะนนเรงอนมตจดซอจดจางและท าสญญาภายในวนเดยว ผานการจดซอดวยวธพเศษ (2) การจดซอเกนวงเงนทไดรบอนมตจากคณะรฐมนตร ซงหากรวมภาษอากรจะเปนเงนถง 8,000 ลานบาท สวนราคารถและเรอดบเพลงทจดซอมมลคา 6,687 ลานบาท แตราคาซอขายจรงอยทระหวาง 3,000-3,500 ลานบาท และ(3) เนอหาสญญามขอทท าใหรฐเสยเปรยบ อาท ก าหนดให กทม. ตองเปด Letter of Credit (LC) หรอตราสารเครดตเพอยนยนการช าระเงนในการซอขาย ภายใน 30 วน นบแตมการลงนามซอขาย เปนตน ขอสดทายนสงผลให กทม. ตองตดตามเงนงบประมาณทจายไปแลวคนจากบรษทคสญญา อนเปนกระบวนการทใชเวลานานและใชงบประมาณเพมขน

โดยในป พ.ศ. 2556 กทม. ยนฟองตออนญาโตตลาการระหวางประเทศ ใหพจารณาเพกถอนสญญาดงกลาวและใหบรษท สไตเออรฯ คน เงนท งหมดเตมจ านวน แต ในป พ .ศ. 2558 คณะอนญาโตตลาการไดตดสนใหบรษท สไตเออรฯ จายเงนแก กทม. เพยง 20.5 ลานยโร (หรอประมาณ 820 ลานบาท)

ในระหวางการด าเนนคดอาญาและขอพพาทกบเอกชนในตางประเทศ กทม. ตองรบภาระคาซอมและคาเสอมสภาพรถและเรอทจอดทงไวในทาเรอศลกากร จนแมคดจะเสรจสนแตกยงไมสามารถน ารถและเรอออกจากทาเรอไดเนองจากอปสรรคดานกฎหมายในประเทศทตองเสยภาษศลกากรกวา 1.8 พนลานบาท ในป พ.ศ. 2559 จงไดมการออกค าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตเพอใหสามารถน ารถ-เรอออกมาไดโดยไมตองจายภาษศลกากร แตกอาจตองใชงบประมาณในการซอมแซมราว 200 – 300 ลานบาท และเสยคาเชาทจอดรถและเรอในชวง 10 ปทยงตดคางกบเอกชน

ทมา: สรปจาก คม ชด ลก. 30 มถนายน 2558. บทสรปคดฉาว รถ-เรอ ดบเพลง 6.6 พนลานบทเรยนราคาแพง

48

ยคพรรคประชำธปตย พ.ศ. 2547 - 2559

นายอภรกษ โกษะโยธน (พ.ศ. 2547 – 2552)

นายอภรกษ โกษะโยธน ซงมพนฐานมาจากอาชพบรหารธรกจไดรบเลอกใหเปนผวาฯ กทม. สองสมย สมยแรกระหวางป พ.ศ. 2547 – 2551 และสมยทสองป พ.ศ. 2551-2552 นายอภรกษประกาศลาออกจากต าแหนงกอนหมดวาระทสอง หลงจาก ป.ป.ช. ชมลความผด พ.ร.บ. วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคา ตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542 ในการจดซอคดทจรตรถและเรอดบเพลง52

การเลอกตงผวาฯ กทม. ในป พ.ศ. 2547 ไดรบการสนบสนนจากพรรคประชาธปตย สวนคแขงทส าคญคนอน ๆ ลงสมครในนามผสมครอสระโดยเรยงล าดบตามคะแนนเสยงทไดรบจากมากไปนอย ไดแก นางปวณา หงสกล (ซงลาออกจากพรรคชาตพฒนาสมยนายสวจน ลปตพลลภ เปนหวหนาพรรค) นายชวทย กมลวศษฎ ร.ต.อ. เฉลม อยบ ารง ร.ต.อ.นตภม นวรตน นายพจตต รตตกล และนายมานะ มหาสวระชย (ซงพลตรจ าลองสนบสนน) นายอภรกษไดรบคะแนนเสยงรอยละ 37 ของผมาใชสทธ

นโยบายการบรหาร กทม. สมยนายอภรกษยงเนนดานสงแวดลอมไมตางจากผวาฯ กทม. สมยกอนหนา โดยเนนเพมพนทสเขยว ก าจดขยะมลฝอยและปญหามลพษ แตกมการรเรมน าเทคโนโลยมาพฒนา การจราจรและการขนสงใหมประสทธภาพ เชน โครงการการพฒนาระบบบตรโดยสารแบบเดยวเชอมโยงรถเมล รถไฟฟาและเรอ โครงการจดจอดรถอจฉรยะและจดจอดแทกซ อจฉรยะ โครงการจดจอดแทกซอจฉรยะ 150 จดเปนโครงการเดนของนายอภรกษ มส านกการจราจรและขนสง กทม. เปนหนวยด าเนนโครงการป พ.ศ. 2548 - 2557 ดวยงบประมาณทใชประมาณ 30 ลานบาท53 เพอจดระเบยบการจอดรบผโดยสารของรถแทกซใหลดปญหาการจราจร54 แตถกตงค าถามถงความคมคาในการบรการ55

ในเรองการอนญาตทางราชการ กทม. ในสมยนายอภรกษไดออกใบอนญาตกอสรางอาคารสงทฝาฝน พ .ร .บ . ควบคมอาคาร พ .ศ . 2522 โดยในป พ .ศ . 2551 เขตปทมวนอนญ าตให ม การกอสราง โรงแรม ด เอทส บางกอก สง 24 ชน (มลคา 3 ,000 ลานบาท) และอาคารเซอรวสอพารตเมนทดเอทส เรสซเดนซ สง 18 ชน ในซอยรวมฤดซงมหลกฐานยนยนวาสรางไดไมเกน 8 ชน การออกหนงสอรบรองให

52 ประชาชาตธรกจออนไลน. 12 พฤศจกายน 2551. ดวน!! "อภรกษ" ประกาศลาออกแลว. 53 ประชาชาตธรกจ. 19 ธนวาคม 2559. กทม.เรงส ารวจ “จดจอดแทกซอจฉรยะ” ทวกรง กอนสรปยกเลกหรอเดนหนาตอ. 54 ในจดจอดรถแทกซคลายปายจอดรถโดยสารสาธารณะมปมกดเรยกแทกซและมหนาจอแสดงเวลาและปายทะเบยนของรถแทกซทจะ

มารบ 55 ไทยรฐ. 25 มนาคม 2558. จดจอดแทกซ(ไม)อจฉรยะ EP.1 นโยบายไรคา ขยะขวางตาคนกรง!?.

49

กอสรางมชอบนท าใหผอยอาศยในซอยฟองศาลปกครองในป พ.ศ. 2553 ซงสดทายแลวศาลปกครองสงสดตดสนในป พ.ศ. 2557 ใหรอถอดอาคารใหเหลอ 8 ชน 56 57 58

ความไมรดกมในการใหอนญาตตามกฎหมายควบคมอาคารเปนเพยงจดเรมตนของการบงคบใชกฎหมายทไมมประสทธภาพ กทม. ยงมปญหาการควบคมมาตรฐานของอาคารและสงกอสราง โดยไมสามารถเอาผดกบเจาของอาคารทกอสรางผดระเบยบมาตรฐานสงกอสรางไดอยางรวดเรว รายงานของส านกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) ชวา ในป 2559 กทม. ไดตรวจพบวา มโรงภาพยนตรทงหมดใน กทม. 330 แหงกอสรางไมไดมาตรฐานการปองกนอคคภย กทม. ไดแจงใหเจาของด าเนนการแกไขในเดอนสงหาคม 2559 เวลาผานไป 4 เดอนกลบพบวา เจาของโรงภาพยนตร 73 แหงยงเพกเฉยไมด าเนนการใด ๆ ในขณะท กทม. กไมไดด าเนนการเอาผด

สมยหมอมราชวงศสขมพนธ บรพตร (พ.ศ. 2552 – 2559)

หมอมราชวงศสขมพนธไดรบเลอกใหเปนผวาฯ กทม. 2 สมย สมยแรกระหวาง พ.ศ. 2552 – 2556 และสมยทสองระหวางพ.ศ. 2556 – 2559 ทมาของการไดรบเลอกใหเปนผวาฯ กทม. ของหมอมราชวงศ สขมพนธ มาจากวาหลงนายอภรกษประกาศลาออกจากต าแหนงผวาฯ กทม. ในป พ.ศ. 2552 พรรคประชาธปตยมมตสงหมอมราชวงศสขมพนธ ลงสมครรบเลอกตงผวาฯ กทม.

แมการเลอกตงผวาฯ กทม. ทงป พ.ศ. 2552 และ พ.ศ. 2556 จะมผสมครหลายคน แตทงสองครงกลบเปนการแขงขนระหวางตวแทนพรรคประชาธปตยและพรรคเพอไทยซงนายยรนนท ภมรมนตร ลงแขงขนในป พ.ศ. 2552 และ พลต ารวจเอกพงศพศ พงษเจรญลงแขงในป พ.ศ. 2556 ผลการเลอกตงป พ.ศ. 2556 พรรคเพอไทยไดรบคะแนนเสยงใกลเคยงกบพรรคประชาธปตยมากขน หมอมราชวงศสขมพนธไดรบคะแนนเสยงรอยละ 46 (1.26 ลานคน) จากผมาลงคะแนนทงหมด (2.72 ลานคน) สวนพลต ารวจเอกพงศพศ ไดรบคะแนนเสยงรอยละ 41 (1.1 ลานคน)

นโยบายจดการบรการสาธารณะในยคนไมแตกตางจากยคกอนนมากนก แต กทม. ทในยคหมอมราชวงศสขมพนธ เปนครงแรกทหนวยงานภาครฐระดบทองถนด าเนนนโยบายตอตานคอรรปชน กทม. ยคนด าเนนโครงการ “โตไปไมโกง” เพอการปลกฝงคณธรรมจรยธรรมใหเดกนกเรยนในสงกด กทม. โครงการ

56 ศาลปกครองสงสด. คดหมายเลขแดงท อ.588/2557 57 ประชาชาตธรกจออนไลน. 15 กมภาพนธ 2553. 3 ปทรอคอย..."รวมฤดโมเดล" ชยชนะชมชน ตานสรางตกสงในซอยแคบ. 58 คม ชด ลก. 30 กนยายน 2559. ศาลปกครองกลาง ออกค าสงรอถอนโรงแรม เอ ด ทส ซ.รวมฤด.

50

นเปนการรวมมอระหวาง 3 หนวยงาน ไดแก กทม. ศนยสาธารณประโยชนและประชาสงคม (สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร) และองคกรเพอความโปรงใสในประเทศไทย

อยางไรกด ในอกดานหนงนน หมอมราชวงศสขมพนธกลบตองเผชญกระแสวพากษวจารณวาการด าเนนโครงการของ กทม. มปญหาทจรตภายใน แสดงตวอยางโครงการทถกตงค าถามวามการทจรตทแสดงทตารางท 7

ขาวออฉาวเกยวกบการทจรตและความเพกเฉยของหมอมราชวงศสขมพนธทจะด าเนนการตรวจสอบหรอตอบค าถามตอสาธารณชนสรางความไมพอใจแกประชาชน กทม. ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล” สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร พบวา ในป พ.ศ. 2554 ผตอบแบบสอบถามรอยละ 53 ไมพอใจการแกไขคอรรปชนของ กทม. (แตโดยรวมพอใจกบการจดการบรการสาธารณะ)59

ความไมพอใจการตอบสนองของผวาฯ กทม. ตอปญหาทจรตในโครงการจดซอจดจางตาง ๆ ของ กทม. สะสมมาจนถงการด ารงต าแหนงสมยทสองของหมอมราชวงศสขมพนธ ซงจบลงดวยการทพรรคประชาธปตยมมตในป พ.ศ. 2559 ไมสนบสนนการบรหารงาน กทม. ของหมอมราชวงศสขมพนธอกตอไป60 และหลงจากนนในปเดยวกนพลเอกประยทธ จนทรโอชา หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) และนายกรฐมนตรไดออกค าสงปลดหมอมราชวงศสขมพนธออกจากการเปนผวาฯ กทม. และแตงตง พลต ารวจเอกอศวน ขวญเมอง เปนผวาฯ กทม. แทน61

59 ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล” จดท าการส ารวจหวขอ “คนกรงเทพฯ กบความพงพอใจผลงานผวาฯ กทม.ในชวง 3 ป” โดย

สอบถามความเหนประชาชนชาว กทม. 1,273 คน ระหวางวนท 22 – 23 กนยายน 2554. อางใน ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล”. 3 ตลาคม 2554. คนกรงเทพฯ กบความพงพอใจผลงานผวาฯ กทม. ในชวง 3 ป. 60 คม ชด ลก. 21 มกราคม 2559. มต ปชป. ตดขาดสขมพนธเมนแกไมโปรงใส. 61 ค าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๖๔/๒๕๕๙ เรอง การใหผวาราชการกรงเทพมหานครพนจากต าแหนง และการแตงตง

ผวาราชการกรงเทพมหานคร

51

ตารางท 7 ตวอยางโครงการจดซอจดจางทนาสงสยวาจะทจรต ในสมยทหมอมราชวงศสขมพนธ บรพตร เปนผวาราชการ กทม.

ปทด าเนนโครงการ ชอโครงการ งบประมาณ (ลานบาท) ขอสงเกตวา จะทจรต

ความคบหนา ณ ป พ.ศ. 2560

2552 โครงการจด ซอกลองว ง จ ร ป ด ( CCTV) 1,700 ตว (230 ลานบาท) และจดตงศนยบรหารจดการกลองว งจ รป ด (426 ล า นบ าท ) 62 ข อ งส า น กการจราจรและขนสง กทม.

656 บางจดเปน กลองพลาง (กลองดมม)

ป 2555 คณะกรรมาธการว ส า ม ญต ร ว จ ส อ บขอ เทจจรงการต ด ต งกลอ งโทรทศ นว งจ รป ด ส ภ าผ แ ท น ร าษ ฎ ร เสนอใหยตการใชกลองพลาง 63

2552 - 2557 โครงการพฒนาทกษะท า ง ด า น ด น ต ร ใ นโรงเรยนสงกด กทม. (จดซอเครองดนตร) ป 2552 – 2557 ขอ งส านกการศกษา กทม.

1,300 ก ารจ ด ซ อ เป ย โนใหแก โรงเรยนบางแห ง ท ไมม ครสอน และไมมทจดเกบ

ป 2558 น า ยว ล า ศ จ น ท รพทกษ อดต ส.ส.ก ท ม . พ ร ร คป ร ะ ช า ธ ป ต ยร อ ง เ ร ย น ต อ ป . ป . ช . ใ หต ร ว จ ส อ บโครงการน64

2555 บรษท กรงเทพ ธนาคม จ า ก ด ต อ ส ญ ญ าสมปทานรถไฟฟาบ ทเอสสายสเขยวสวนตอขยายใหบรษท ระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จ ากด (มหาชน) อก 13 ป ถงป พ.ศ. 2585

1.878 แสน (วงเงนคาจาง)65

ไ ม เ ป ด ใ หบรษทเอกชนรายอนรวมประมล

ป พ .ศ . 2 5 5 6 กรมสอบสวนคดพเศษแจงขอหา อยการส านกงานคดพเศษมค าสงไมฟอง

62 ไทยรฐ. 8 กนยายน 2558. ยอนมหากาพย 'CCTV ดมม' กลองกลวงลวงโจร ชาวบานไดอะไร!?. 63 ผจดการออนไลน. 22 มนาคม 2555. กมธ.สอบกลองวงจรปดทว กทม. พบพรธจองยน ป.ป.ช.ฟน. 64 ส านกขาวอศรา. 21 ธนวาคม 2558. สอทจรตชดเจน! ‘วลาศ’ยน ป.ป.ช.สอบโครงการพฒนาทกษะดนตร กทม. 65 ประชาชาตธรกจออนไลน. 10 พฤษภาคม 2555. รถไฟฟา BTS กนรวบ 30 ป 1.87 แสนล. กทม.ทงทวนอมกรงเทพธนาคมฟน

รายได2 พนลาน.

52

ปทด าเนนโครงการ ชอโครงการ งบประมาณ (ลานบาท) ขอสงเกตวา จะทจรต

ความคบหนา ณ ป พ.ศ. 2560

2558 โ ค ร ง ก า ร ป ร ะ ด บตกแตงไฟเพอสงเสรมการทองเทยวบร เวณล า น ค น เม อ ง ช ว งเท ศ ก า ล ป ใ ห ม 30 ธ น วาคม 2558 - 31 มกราคม 2559 ขอ งส านกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว66

39.5 งบ ป ระ ม าณ ท ส งเก น ไป ซ ง ร า ค าประเมนอยทไมเกน 30 ลานบาท ใ ช เ ว ล า จ ด ท าขอเสนอหรอเอกสารทก าหนดขอบเขตแล ะ ราย ละ เอ ย ดโครงก ารเพ ย งว นเดยวและมลกษณะสมยอมราคา

ป 2559 คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนชมลความผด ป 2560 ป.ป.ช . ช ม ล ค ว า ม ผ ดน า ย จ ม พ ล ส า เภาพล รองผวาฯ กทม. และเจาหนาท กทม. 13 ราย วาจดท าโค ร ง ก า ร เอ อป ร ะ โ ย ช น ใ หเอ ก ช น ร าย ใดร า ย ห น ง เป นพเศษ67

2558 ก รณ จ ด ซ อ ร ถ ก ภ ยขนาดเลก จ านวน 20 คน ของส านกปองกนและบรรเทาสาธารณภย

158 ราคาแพงเกนกวาท อ งตลาด และมพ ว ง ม า ล ย อ ยท า ง ด า น ซ า ย ส านกงานการตรวจเงนแผนดน (สตง.) ขอใหทดสอบและตงข อส ง เกตวาจะไมสามารถ ใช งานไดจรง68

ป 2559 สตง. มหนงสอถง กทม. ใ ห ท บ ท ว นโครงการ

ทมา: รวบรวมและสรปโดยคณะผวจย

66 ไทยพบลกา. 15 สงหาคม 2559. ขอกลาวหา “ความไมโปรงใส” ของ กทม. ยค “สขมพนธ บรพตร” กอนพนต าแหนงผวาฯ ตนป

2560. 67 ส านกขาวอศรา. 27 กนยายน 2560. ป.ป.ช.เชอดคดไฟ กทม. 39.5 ล.! รองผวาฯ กทม.-พวกยกแผง-ไรชอ‘หมอมสขมพนธ’. 68 ส านกขาวอศรา. 17 กรกฎาคม 2559. เผยผลสอบ สตง.บ กทม.ทบทวนซอรถดบเพลง-ไมเชอสง ศอตช.เชคบล.

53

4.3 การประเมนคณภาพการบรหารเมองและการตอตานทจรตของ กทม.

การศกษาในบทท 3 พบวา กรงโซลมการด าเนนการ 5 เรองทเกยวของกบการประเมนคณภาพ การบรหารเมองและการตอตานทจรตซงคณะผวจยน ามาเปนกรอบเปรยบเทยบกบ กทม. ดงน

สรำงระบบกำรตรวจสอบกำรท ำงำนและกำรทจรตทเปนอสระจำกภำครฐและมำจำกประชำชน

หนวยงานบรหารเมองควรถกตรวจสอบโดยภาคประชาสงคมหรอบคคลภายนอกซงไมไดมาจากภาครฐ นอกเหนอจากการถกตรวจสอบโดยองคกรตรวจสอบภาครฐ เชน ส านกงานการตรวจเงนแผนดน ส านกงาน ป.ป.ช. กรณของกรงโซลมการจดตง Citizen Ombudsmen ซงถกบรรจในระเบยบบรหารงาน ของกรงโซล ตวอยางทดของ Citizen Ombudsmen คอการจดใหมบคคลผทรงคณวตภายนอกและตวแทนภาคประชาสงคมเขาไปสงเกตการณการด าเนนโครงการจดซอจดจางภาครฐมาตงแตป พ.ศ. 2543 ภายใตโครงการ “ขอตกลงคณธรรม” เปนการตรวจสอบเพอปองกนการทจรต ท าใหสามารถยบยงไมใหเกด ความเสยหายทางงบประมาณและประโยชนสวนรวม

ส าหรบประเทศไทย ไดมการน าขอตกลงคณธรรมมาใชครงแรกตงแตป พ.ศ. 2558 โดยองคกรตอตานคอรรปชน (ประเทศไทย) สมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการบรษทไทย และกรมบญชกลาง69 และมการก าหนดใหภาครฐอาจน าวธการตรวจสอบโครงการจดซอจดจางตามแนวทางของขอตกลงคณธรรมไวในกฎหมายวาดวยการจดซอจดจางภาครฐ70 ระหวางป พ.ศ. 2558 – 2560 มโครงการขอตกลงคณธรรม

69 ด ข อ ม ล ไ ด จ า ก เ ว บ ไ ซ ต อ ง ค ก ร ต อ ต า น ค อ ร ร ป ช น (ป ร ะ เท ศ ไท ย ) ห ว ข อ “ ข อ ต ก ล ง ค ณ ธ ร ร ม ( IP)”

http://www.anticorruption.in.th/2016/th/article/9/ขอตกลงคณธรรม(IP) 70 พ.ร.บ. การจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. 2560 มาตรา 17 และมาตรา 18 บญญตดงน

มาตรา ๑๗ ก าหนดวา ในการด าเนนการตามมาตรา ๑๖ คณะกรรมการ ค.ป.ท. อาจก าหนดใหมการจดท าขอตกลงคณธรรมตามโครงการความรวมมอปองกนการทจรตในการจดซอจดจางภาครฐตามมาตรา ๑๘ กได ทงน การจดซอจดจางทตองจดท าขอตกลงคณธรรมดงกลาวใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ค.ป.ท. ประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษา โดยอยางนอยใหค านงถงวงเงนของการจดซอจดจาง มาตรการปองกนการทจรต การจดซอจดจางทมความเสยงตอการทจรต และความคลองตวในการด าเนนงานของหนวยงานของรฐเพอประกอบการพจารณาดวย คณะกรรมการ ค.ป.ท. อาจก าหนดวธการนอกเหนอจากวรรคหนงเพออ านวยความสะดวกใหภาคประชาชนมสวนรวมในการจดซอจดจางภาครฐกได ทงน ตามทคณะกรรมการ ค.ป.ท. ประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษา มาตรา ๑๘ ขอตกลงคณธรรมตามโครงการความรวมมอปองกนการทจรตในการจดซอจดจางภาครฐ ใหจดท าเปนขอตกลงรวมกนระหวางหนวยงานของรฐเจาของโครงการและผประกอบการทจะเขายนขอเสนอ โดยฝายหนวยงานของรฐเจาของโครงการและฝายผประกอบการทจะเขายนขอเสนอตองตกลงกนวาจะไมกระท าการทจรตในการจดซอจดจาง และใหมผสงเกตการณซงมความร ความเชยวชาญ หรอประสบการณ ทจ าเปนตอโครงการจดซอจดจางนน ๆ เขารวมสงเกตการณในการจดซอจดจางตงแตขนตอนการจดท ารางขอบเขตของงานหรอรายละเอยดของพสดทจะท าการจดซอจดจางและรางเอกสารเชญชวนจนถงขนตอนสนสดโครงการ โดยผ

54

ตรวจสอบโครงการจดซอจดจางภาครฐรวม 35 โครงการ โดยม 1 โครงการทจดซอจดจางโดย กทม. ไดแก โครงการกอสรางโรงพยาบาลผสงอายบางขนเทยนมลคา 3,011 ลานบาท71 จงมความเปนไปไดท กทม. จะน าการตรวจสอบในลกษณะขอตกลงคณธรรมมาใชในโครงการจดซอจดจางของ กทม. มากขน

ประเมนควำมพงพอใจและรบเรองทจรตจำกประชำชนอยำงตอเนองและเปดเผยผลกำรส ำรวจตอสำธำรณะ

กรงโซลส ารวจความเหนประชาชนเกยวกบเรองการทจรตและการพงพอใจตอการใหบรการของหนวยงานของกรงโซลเกอบทกป โดยใหหนวยงานเอกชนหรอภาครฐท มความนาเชอถอทางวชาการเปนผจดท า โดยเฉพาะ Seoul Institute

ส าหรบกรณของประเทศไทย ความพงพอใจตอการท างานของ กทม. จะถกสะทอนผานผลส ารวจความคดเหนของประชาชนทจดท าโดยมหาวทยาลยอยางนอย 3 แหง ไดแก นดาโพล (สถาบนบณฑตพฒน บรหารศาสตร) กรงเทพโพลล (มหาวทยาลยกรงเทพ) และสวนดสตโพล (มหาวทยาลยสวนดสต) แตการส ารวจดงกลาวไมไดด าเนนการอยางตอเนอง หากแตขนอยกบกระแสความสนใจของประชาชน ในแตละชวงเวลา เชน ชวงใกลการเลอกตงผวาฯ กทม. หรอชวงทเกดอทกภย

สวนการประเมนความเหนตอเรองการทจรตของหนวยงานสงกด กทม. มส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตในภาครฐ (ป.ป.ท.) เปนผประเมน โดยด าเนนการภายใตโครงการ “ประเมนคณธรรมและและความโปรงใสในการด าเนนงานของหนวยงานของรฐ”72 ซงเรมตนในป พ.ศ. 2558 หากแตวาเปนการสอบถามความเหนของเจาหนาทรฐ มใชประชาชน และ กทม. สามารถขอยกเวนไมเขารวม หากผบรหารเหนวาหนวยงานในสงกดไมพรอม ดงทเกดขนในการส ารวจป พ.ศ. 2559

เปดใหมกำรขอและตดตำมควำมคบหนำกำรอนญำตทำงรำชกำรผำนระบบออนไลน

เปนเวลาอยางนอย 20 ปโดยนบจากแผนแมบทการปฏรประบบราชการ พ.ศ. 2540 –2544 ทรฐบาลมนโยบายใหหนวยงานราชการน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการท างานและใหบรการประชาชนมาก

สงเกตการณตองมความเปนกลางและไมเปนผมสวนไดเสยในโครงการการจดซอจดจางนน แลวใหรายงานความเหนพรอมขอเสนอแนะตอคณะกรรมการ ค.ป.ท. ทราบดวย แนวทางและวธการในการด าเนนงานโครงการ แบบของขอตกลงคณธรรม การคดเลอกผสงเกตการณ และการจดท ารายงานตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมการ ค.ป.ท. ประกาศก าหนดในราชกจจานเบกษา 71 ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. กมภาพนธ 2560. ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact: IP) กบการแกไขปญหา

การทจรตคอรรปชนในการด าเนนโครงการจดซอจดจางภาครฐ. 72ดขอมลโครงการไดทเวบไซต http://www.itapacc.com/

55

ขน73 ท าใหเกดนโยบายตงรฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government) ในชวงป พ.ศ. 2543 และการจดตงกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในป พ.ศ. 2545 อยางไรกด ระบบเทคโนโลยสารสนเทศถกเนนน าไปใชเรองการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานรฐ และใหแจงขอมลแกประชาชนผานเวบไซตหน วยงาน ในขณะทมหนวยงานราชการนอยแหงทใหบรการอนมตหรออนญาตทางราชการผานระบบอเลกทรอนกส เชน การออกใบรบรองการสงออกผานศนยบรการสงออกแบบเบดเสรจ และการช าระภาษผานเวบไซตกรมสรรพากร สวนประชาชนยงขอใชบรการผานระบบอเลกทรอนกสนอยดวยเหตผลหลายประการ อาท บรการของราชการยงไมสะดวกและรวดเรว ประชาชนยงเขาไมถงบรการอนเทอรเนตและอปกรณสอสาร74

สถานการณในระดบทองถนไมตางจากระดบสวนกลางมากนก กทม. รบนโยบายการใหบรการผานระบบอเลกทรอนกสจากรฐบาล75 แตเรมพฒนาระบบอนญาตทางราชการไดอยางเปนรปธรรมไดชวงป พ.ศ. 2555 ซงพฒนาระบบออนไลนเรยกวาระบบ “ใบอนญาตยม” เพอใหประชาชนไดยนเอกสารและตดตามการขออนญาตกอสรางบานอยอาศยพนทไมเกน 300 ตารางเมตร สงไมเกน 3 ชน ซงมจ านวน 9,164 เรอง (8,482 เรองเปนขออนญาตกอสรางบานเดยว) หรอรอยละ 79 ของการยนขออนญาตกอสรางทงหมดใน กทม. ในป พ.ศ. 255976 77 คณะผวจยพบวา กรณระบบใบอนญาตยมชวยใหประชาชนสะดวกขน แตไมชวยใหไดรบใบอนญาตเรวขนหากเอกสารประกอบการขออนญาตไมครบถวน กทม. จ าเปนตอง ออกระเบยบภายในก าหนดระยะเวลาสงสดทเจาหนาท กทม. ใชพจารณาเรองขออนญาตใหเสรจสน78

แม กทม. จะพยายามปรบปรงกระบวนการอนญาตทางราชการใหสะดวกและรวดเรวขน แตหากเทยบกบกรงโซลแลว กทม. ยงตองปรบปรงกระบวนการอนญาตทางราชการใหดมากขน ดชนความสะดวกในการด าเนนธรกจ (Ease of Doing Business) ป พ.ศ. 2560 ของธนาคารโลกประเมนใหกระบวนการอนญาตกอสราง “คลงสนคา”79 ของ กทม. อยในอนดบท 46 ของโลกจาก 190 ประเทศ ขณะทกรงโซลไดรบ

73คณะกรรมการปฏรประบบราชการ. 2540. แผนแมบทการปฏรประบบราชการ พ.ศ. 2540 – พ.ศ. 2544. 74 ศนยวจยกสกรไทย. 29 กรกฏาคม 2547. รฐบาลอเลกทรอนกส: ทางสความส าเรจ ปญหาทตองเรงฟนฝา. 75 เทเลคอม เจอรนล. 8 ตลาคม 2544. รายงานพเศษ : กทม.ยคสมครใช IT ปฏวตใหญระบบบรการ One Stop Service ปพรมทว 50

เขต. 76 ประชาชาตธรกจออนไลน. 13 มถนายน 2555 กทม. ผนกเครอขายตอตานคอรรปชน จดอเวนต "ใบอนญาตยม" ขออนญาตสราง

บานรผลทนใจใน 30 วน. 77 ดขอมลท http://smilepermit.bangkok.go.th 78 ประชาชาตธรกจออนไลน. 25 เมษายน 2560. กทม.ปรบลดเวลาออกใบรบรองการกอสราง จาก 30 วน เหลอ 15 วน เออประกอบ

ธรกจในไทย. 79 การประเมนเรองการขออนญาตกอสรางคลงสนคาของธนาคารโลกนครอบคลมตงแตขนตอนการยนขอใบอนญาตกอสราง การ

ตรวจสอบอาคารระหวางกอสราง การขอเชอมตอน าประปาและทอระบายน าเสย และการขออนมตเปดใชอาคาร คลงสนคาในทนของ

56

อนดบท 31 ขอมลจากดชนดงกลาวแสดงวา ปจจยหนงทท าใหกรงโซลมอนดบทดกวา กทม. คอการพจารณาใหอนญาตทรวดเรว โดยผขออนญาตกอสรางคลงสนคากบกรงโซลจะใชเวลาด าเนนการ 12 วน จงสามารถ เรมกอสรางได แตผขออนญาตกบ กทม. จะใชเวลา 33 วน

สลบและหมนเวยนพนทกำรรบผดชอบของเจำหนำทเพอลดกำรสรำงอทธพลและเครอขำย

ในการบรหารทรพยากรบคคลระดบสวนกลาง ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ส านกงาน ก.พ.) มนโยบายสบเปลยนหมนเวยนขาราชการทก 4 ป โดยสบเปลยนต าแหนงหนาทในหนวยงานเดมหรอสบเปลยนพนทตงแตป พ.ศ. 254080 โดยมเหตผลเพอใหขาราชการไดมความกาวหนาในอาชพ และใหมความรในสายงานอน แตประโยชนรองลงมาคอการชวยลดโอกาสสรางอทธพลเพอการทจรตภายในหนวยงานเดม

ในระดบกรงเทพมหานคร มการสบ เปลยนหมนเวยนขาราชการครของ กทม. ตามพนท แตในทางปฏบต การด าเนนการเรองนจะขนอยกบความสมครใจของขาราชการเปนหลก คณะผวจยไมพบวา กทม. จะมนโยบายสบเปลยนหมนเวยนขาราชการในฝายอน

ทบทวนควำมเหมำะสมของกฎระเบยบทองถนเพอลดดลยพนจของเจำหนำทและเพมประสทธภำพในกำรใหบรกำรตอประชำชน

กทม. เปนหนวยงานทมอ านาจออกกฎระเบยบซงมผลกระทบตอประชาชนโดยเฉพาะในเรองการขออนญาตทางราชการและการเกบภาษทองถน การเขาถงขอมลกฎระเบยบและกระบวนการทางราชการของประชาชนและการทบทวนความเหมาะสมของกฎระเบยบใหเขากบสถานการณทางเศรษฐกจและสงคม ในปจจบนจงเปนเรองส าคญ

ธนาคารโลกหมายถง คลงสนคาสองชน 1.3 พนตารางเมตร ในพนทกรงเทพมหานาคร และใชส าหรบเกบสนคาทวไป เชน หนงสอ เคร อ งเข ยน ซ งไม ต อ งควบ คมสภาพภายในพ น ท จ ด เกบ เป นพ เศษอย างอาหาร เคมภณ ฑ หรอ ยาและ เวชภณ ฑ (ด http://www.doingbusiness.org/methodology/dealing-with-construction-permits) 80 พระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๕๘ บญญตวา ขาราชการพลเรอนสามญผด ารงต าแหนงประเภท

บรหารผใดปฏบตหนาทเดยวตดตอกนเปนเวลาครบสป ใหผบงคบบญชาซงมอ านาจสงบรรจตามมาตรา ๕๗ ด าเนนการใหมการสบเปลยนหนาท ยาย หรอโอนไปปฏบตหนาทอน เวนแตมความจ าเปนเพอประโยชนของทางราชการจะขออนมตคณะรฐมนตรใหคงอยปฏบตหนาทเดมตอไปเปนเวลาไมเกนสองปกได ทงน ตามหลกเกณฑและวธการท ก.พ. ก าหนด ความในวรรคหนงไมใหใชบงคบแกผด ารงต าแหนงท ก.พ. ก าหนดวาเปนต าแหนงทมลกษณะงานเฉพาะอยาง

57

การเขาถงขอมลกฎระเบยบและกระบวนการทางราชการ

ในเรองการเขาถงขอมลของประชาชน กทม. ถกก ากบดแลดวยกฎหมาย 2 ฉบบทก าหนดใหตองเปดเผยขอมลกฎระเบยบและกระบวนการขออนญาตทางราชการแกประชาชน ไดแก พ.ร.บ. ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 และ พ.ร.บ. การอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558

พ.ร.บ. ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ก าหนดให กทม. ตองเปดเผยขอมลกฎระเบยบตอสาธารณ ะ 81 ท า ให ป ระชาชนสามารถ เข าถ งฐ านข อม ลกฎ ระ เบ ยบ ได ผ าน เวบ ไซต ของ กทม . ซงขอมลกฎระเบยบตงแตระดบพระราชบญญตถงค าสงทางราชการทมผลกระทบตอประชาชนทงทางตรงหรอทางออม เชน ค าสงกรงเทพมหานคร บนทกขอความ82

พ.ร.บ. การอ านวยความสะดวกในการพจารณาอนญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558 ก าหนดให กทม. ตองจดท า “คมอส าหรบประชาชน” ซงรวบรวมขอมลทเกยวของกบการขออนญาตทางราชการ ไดแก (1) หลกเกณฑ วธการ เงอนไขในการยนค าขอและในการพจารณาอนญาต (2) ชองทางการใหบรการ (3) ขนตอน ระยะเวลาและสวนงานทรบผดชอบ (4) รายการเอกสาร หลกฐานประกอบ (5) คาธรรมเนยม และ (6) แบบฟอรมและตวอยางการกรอกขอมล ขอมลคมอส าหรบประชาชนสามารถเขาถงไดผานเวบไซต

“ศนยขอมลเพอตดตอราชการ” (info.go.th) ซงรวบรวมคมอส าหรบประชาชนของทกหนวยงาน

81 พระราชบญญต ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ มาตรา ๗ บญญตวา หนวยงานของรฐตองสงขอมลขาวสารของราชการ

อยางนอยดงตอไปนลงพมพในราชกจจานเบกษา (๑) โครงสรางและการจดองคกรในการด าเนนงาน (๒) สรปอ านาจหนาททส าคญและวธการด าเนนงาน (๓) สถานทตดตอเพอขอรบขอมลขาวสารหรอค าแนะน าในการตดตอกบหนวยงานของรฐ (๔) กฎ มตคณะรฐมนตร ขอบงคบ ค าสง หนงสอเวยน ระเบยบ แบบแผน นโยบาย หรอการตความ ทงน เฉพาะทจดใหมขนโดยมสภาพอยางกฎ เพอใหมผลเปนการทวไปตอเอกชนทเกยวของ (๕) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการก าหนด ขอมลขาวสารใดทไดมการจดพมพเพอใหแพรหลายตามจ านวนพอสมควรแลว ถามการลงพมพในราชกจจานเบกษาโดยอางองถงสงพมพนนกใหถอวาเปนการปฏบตตามบทบญญตวรรคหนงแลว ใหหนวยงานของรฐรวบรวมและจดใหมขอมลขาวสารตามวรรคหนงไวเผยแพรเพอขายหรอจ าหนายจายแจก ณ ทท าการของหนวยงานของรฐแหงนนตามทเหนสมควร 82 ศนยขอมลกรงเทพมหานคร http://www.bangkok.go.th/info/ (หวขอ กฎหมาย ทเกยวกบกรงเทพมหานคร)

58

อยางไรกด กฎหมาย 2 ฉบบขางตนก าหนดเพยงใหมการเปดเผยขอมล แตยงเกดค าถามวาขอมล ทเปดเผยนนครบถวนหรอไม คณะผวจยเหนวา คณะรฐมนตรหรอรฐสภาควรออกกฎหมายก าหนดวา กฎระเบยบหรอเอกสารก าหนดเกณฑและขนตอนการขออนญาตทางราชการใดจะไมสามารถบงคบใชได หากไมอยในฐานขอมลออนไลนทประชาชนสามารถเขาถงไดอยางเชนเวบไซตศนยขอมลเพอตดตอราชการ มาตรการนจะสรางแรงจงใจใหหนวยงานราชการตองปรบปรงฐานขอมลกฎระเบยบของตนเองอยางตอเนอง

การทบทวนความเหมาะสมของกฎระเบยบ

กฏระเบยบทมบทบญญตทไมชดเจนเปดชองใหเกดการใชดลยพนจตอการน าไปบงคบหรอไมสอดคลองกบสถานการณปจจบนอาจเปนอปสรรคตอการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจและชวตประจ าวนของประชาชน จงมความจ าเปนทหนวยงานตองทบทวนความเหมาะสมของกฎระเบยบอยเสมอ

แนวคดการทบทวนกฎระเบยบไมใชเรองใหมส าหรบประเทศไทย แตเปนการด าเนนการในระดบราชการสวนกลาง ไมใชกบในระดบทองถน ในระดบราชการสวนกลาง รฐบาลไดจดตงหนวยงานประจ าเพอท าหนาทปฏรปกฎระเบยบ 2 แหง ไดแก คณะกรรมการพฒนากฎหมายในส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาในป พ.ศ. 2534 และส านกงานคณะกรรมการปฏรปกฎหมายในป พ.ศ. 255383 และมการจดตงคณะท างานชวคราวเพอสงคายนากฎหมายครงใหญอย 2 ครงในชวงตงแต พ.ศ. 2540 เปนตนมา ไดแก คณะกรรมการปฏรปกฎหมายทม พ.ต.ท. ทกษณ ชนวตร เปนประธาน ชวงป พ.ศ. 2545 – 2547 ซงเปนชวงทรฐบาลยคนนตองการปฏรประบบราชการไทยใหมประสทธภาพมากขน84 และ คณะกรรมการนโยบายแหงชาตวาดวย การพฒนากฎหมาย ในป พ.ศ. 2547 เพอแกไขหรอยกเลกกฎหมายและกระบวนการราชการทไมสอดคลอง ตอความจ าเปนทางเศรษฐกจ85

อยางไรกด ผลของการปฏรปมขอจ ากดเนองจาก (1) ไมมแนวนโยบายหรอทศทางทชดเจนวาจะปฏรปดานใดเปนส าคญ และไมมแผนการด าเนนงานระยะสนและระยะยาว (2) ไมมการประเมนผลวา การปฏรปกฏหมายหรอประเมนไมตอเนอง (3) ไมมเจาหนาทรบผดชอบเรองนเตมเวลา และ (4) หนวยงานเจาของกฎระเบยบไมใหความรวมมอปฏรป86

83ด พระราชบญญตคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๓ 84 ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (ม.ป.ป.). การปฏรประบบราชการในประเทศไทย. 85 ส านกกฎหมาย ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. (ม.ป.ป.). คณะกรรมการพฒนากฎหมาย. 86 Chintapun Dansubutra. 2015. Thailand Experiences on Legal Reform [Presentation Slides]. Law Reform Division

Office of the Council of State.

59

ความพยายามปฏรปกฎระเบยบยงคงมอยางตอเนอง รฐบาลออกพระราชกฤษฎกาการทบทวนความเหมาะสมของกฎหมาย พ.ศ. 2558 ซงก าหนดใหหนวยงานของรฐตองทบทวนวากฎระเบยบทบงคบใชอย หากมเหตผล เชน เปนภาระแกประชาชน ไมสอดคลองกบสนธสญญาระหวางประเทศหรอสถานการณปจจบน ใชระบบขออนญาตเกนจ าเปน87

กฎหมายนจะบงคบให กทม. ตองด าเนนการทบทวนกฎระเบยบทมอยเชนกน ซงในอดตทผานมาคณะผวจยไมพบวารฐบาลจะมนโยบายให กทม. ทบทวนกฎระเบยบทมอยแตอยางใด โดย กทม. สามารถน าบทเรยนความไมส าเรจในการปฏรปกฎหมายในระดบราชการสวนกลางในอดตมาเปนแนวทางปรบปรงกระบวนการทบทวนกฎระเบยบระดบทองถนใหมประสทธภาพมากยงขน

87 พระราชกฤษฎกาการทบทวนความเหมาะสมของกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๘ มาตรา ๙ บญญตวา ภายใตบงคบมาตรา ๑๐ วรรคหนง ใน

การพจารณาทบทวนความเหมาะสมของกฎหมาย ใหรฐมนตรผรกษาการพจารณาทบทวนในเรองดงตอไปนทงหมดหรอบางเรองตามทจ าเปน (๑) เหตผลและความจ าเปนทตองมกฎหมายนนใชบงคบตอไป (๒) การปรบปรง แกไข หรอยกเลกกฎหมายใหสอดคลองกบสถานการณทางเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครอง วทยาศาสตรเทคโนโลย และสงแวดลอมทงของประเทศและของโลกทเปลยนแปลงไป เพอยกระดบความสามารถในการแขงขนของประเทศ และเพอการพฒนาอยางยงยน (๓) การปรบปรง แกไข หรอยกเลกกฎหมายใหสอดคลองหรออนวตการตามพนธกรณระหวางประเทศทประเทศไทยตองปฏบตตามภายใตบงคบกฎหมายระหวางประเทศ (๔) การปรบปรง แกไข หรอยกเลกกฎหมายเพอลดผลกระทบและภาระของประชาชนทเกดขนจากกฎหมายนน (๕) การใชระบบคณะกรรมการ การอนมต การอนญาต ใบอนญาต ระบบการจดทะเบยน หรอระบบอนทก าหนดขนเพอก ากบหรอควบคม เพยงเทาทจ าเปน (๖) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ (๗) การปองกนและขจดการทจรตและประพฤตมชอบทเกดขนจากการบงคบใชกฎหมายนน (๘)เรองอนใดทจะท าใหกฎหมายนนไมเปนอปสรรคตอการด าเนนชวตหรอการประกอบอาชพของประชาชนโดยไมจ าเปน ไมกอใหเกดความไมเปนธรรมแกประชาชน หรอท าใหคณภาพชวตของประชาชนดขน ในการด าเนนการตามวรรคหนง รฐมนตรผรกษาการตองจดใหมการรบฟงความคดเหนขององคกรทเกยวของและผมสวนไดเสยเกยวกบกฎหมายนน หรอจะจดใหมการรบฟงความคดเหนของประชาชนเปนการทวไปกได

60

บทท 5 บทสรปและขอเสนอแนะ

การเมองทองถนของเกาหลใตและของประเทศไทยซงรายงานฉบบนมงศกษาการเมองของกรงโซลและ กทม. มกเกยวโยงกบการเมองระดบชาต กลาวคอ ในประเทศเกาหล ผวาฯ กรงโซลทหมดวาระจะลงสมครรบเลอกตงประธานาธบดเกาหลใต ในท านองเดยวกนในประเทศไทย ส.ส. หลายพรรคจะลงสมครรบเลอกตงผวาฯ กทม. โดยมพรรคการเมองหรอนกการเมองระดบชาตใหการสนบสนน

ในเรองการตอตานการทจรต รฐบาลทองถนกรงโซลเรมตนตนตวและเอาจรงเอาจงกบการตอตานทจรตของเจาหนาททองถนอยางจรงจงกอน กทม. การตอตานทจรตอยางจรงจงนเปนปจจยหนงทท าให การจดการบรการสาธารณะและการใหบรการประชาชนของกรงโซลมประสทธภาพมากกวา กทม. ซงสะทอนใหเหนผานการจดอนดบโลกในเรองคณภาพชวตของประชาชนและศกยภาพของเมองซงกรงโซลมกถกจดเปนอนดบตนของโลกในชวงอยางนอย 10 ปทผานมา

การศกษามาตรการประเมนคณภาพการบรหารเมองและการตอตานทจรต พบวา กรงโซลมนโยบายอยางนอย 6 เรอง ซงหลายขอ กทม. ไดด าเนนการไปบางแตยงตองปรบปรงใหดขนเพอเพมความโปรงใส ในการจดซอจดจางและการใชงบประมาณ รวมทงลดดลยพนจในการใชอ านาจตามกฎหมาย

1. สรำงระบบกำรตรวจสอบกำรท ำงำนและกำรทจรตทเปนอสระจำกภำครฐและมำจำกประชำชน

คณะผวจยเหนวา กทม. ไดน าโครงการน ารองเขารวมโครงการขอตกลงคณธรรมไปแลว 1 โครงการในป พ.ศ 2558 ซงเปนจดเรมตนทดของการสรางระบบตรวจสอบโดยภาคประชาชน จงควรมการขยายผลใหน าโครงการนไปใชกบโครงการจดซอจดจางอน ๆ ของ กทม. ใหมากขน อยางไรกด คณะผวจยเสนอให กทม. ด าเนนการอกอยางนอย 2 เรอง เพอใหการตรวจสอบภาคประชาชนเหนผลโดยเรว

เรองแรก กทม. ควรรวมมอกบหนวยงานตรวจสอบทจรตของภาครฐอยางใกลชดในการเปดพนทใหประชาชนไดเขาสงเกตการณ ตรวจสอบ และตดตามการด าเนนโครงการของ กทม. เชน ส านกงาน ป.ป.ช. ซงด าเนนโครงการสนบสนนและใหความรประชาชนในพนท กทม. อยางตอเนองทกปผานส านกปองกนการทจรตภาคประชาสงคมและการพฒนาเครอขาย88

88ดขอมลทเวบไซต ป.ป.ช.. ป.ป.ช. จดโครงการสนบสนนและสรางการมสวนรวมในการปองกนการทจรต กจกรรมสนบสนนและสราง

การมสวนรวมในการปองกนการทจรตภาคประชาชน (50 เขต กทม.) https://www.nacc.go.th/ewt_news.php?nid=10836&filename=info

61

เรองทสอง กทม. ควรเปดเผยขอมลและผลการด าเนนโครงการจดซอจดจางตอประชาชนในรปแบบขอมลเปด (Open data) ซงหมายถงขอมลทเขาถงงายผานระบบออนไลนและอยในรปแบบทน าไปใชประมวลไดดวยคอมพวเตอรโดยไมตองมการรองขอหรอขออนญาตใช การเปดเผยขอมลลกษณะนมส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) เปนผออกแบบระบบและก าหนดมาตรฐานขอมลอยแลว 89 กทม. จงควรใชระบบทมอยดงกลาวเปนชองทางการเปดเผยขอมลใหครบถวนมากขน

2. ประเมนควำมพงพอใจและรบเรองทจรตจำกประชำชนอยำงตอเนองและเปดเผยผลกำรส ำรวจตอสำธำรณะ

กทม. ควรใหความรวมมออยางจรงจงและตอเนองใหหนวยงานภาครฐไดประเมนผลการด าเนนการ ในขณะทรฐบาลควรมนโยบายใหหนวยงานทประเมน กทม. เปดเผยขอมลผลการประเมนตอประชาชน และควรขยายขอบเขตการประเมนใหครอบคลมคณภาพการใหบรการสาธารณะ เชน โรงพยาบาล โรงเรยน การพจารณาอนญาตทางราชการ การจดเกบขยะ เปนตน เพอใหผลการประเมน กทม. สะทอนพนธกจ ในสวนทกระทบกบชวตประชาชนโดยตรง

3. สบเปลยนต ำแหนงหรอหมนเวยนพนทควำมรบผดชอบของเจำหนำทเพอลดกำรสรำงอทธพลและเครอขำย

กทม. ควรพจารณาออกนโยบายสบเปลยนต าแหนงหรอหมนเวยนพนท ความรบผดชอบของขาราชการระดบสงของ กทม. เชนเดยวกบนโยบายการบรหารทรพยากรบคคลของส านกงาน คณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) คณะผวจยเหนวา นโยบายดงกลาวจะชวยลดการสรางอทธพลและเครอขายกบ ผทจรต และยงชวยใหขาราชการระดบบรหารของ กทม. มประสบการณการบรหารงานทหลากหลายมากขน

4. ลงโทษเจำหนำทรฐและเอกชนททจรตอยำงจรงจงและรนแรง

ขอมลเกยวกบการลงโทษเจาหนาท กทม. และเอกชนททจรตทปรากฏในสอสวนใหญยงเปนขอมลทหนวยงานตรวจสอบทจรต โดยเฉพาะ ป.ป.ช. ในขณะทสาธารณชนยงไมทราบผลการตรวจสอบการทจรตภายในของ กทม. คณะผวจยจงเสนอให กทม. น าเสนอขอมลการตรวจสอบในเรองนตอสาธารณชน อยางตอเนอง

89 ดขอมลทเวบไซต ภาษไปไหน? ระบบขอมลการใชจายภาครฐ https://govspending.data.go.th/

62

5. เปดใหมกำรขอและตดตำมควำมคบหนำกำรอนญำตทำงรำชกำรผำนระบบออนไลน

กทม. ไดรเรมระบบ ใบอนญาตยม ซงเปนจดเรมตนทดในการใหบรการประชาชนผานระบบออนไลน ซงชวยลดโอกาสเรยกรบหรอเสนอสนบนตอเจาหนาท และชวยใหการตดตามเรองการขออนญาตสะดวกยงขน อยางไรกด นอกจากการปรบปรงเรองชองทางด าเนนการแลว กทม. ยงจ าเปนตองมการปฏรปกฎระเบยบ ใหโปรงใสและลดดลยพนจ

6. ทบทวนควำมเหมำะสมของกฎระเบยบทองถนเพ อลดดลยพนจของเจำหนำทและเพมประสทธภำพในกำรใหบรกำรตอประชำชน

ประการแรก กทม. จะตองออกค าสงใหหนวยงานของ กทม. ทกแหงน ากฎระเบยบทออกมาทงหมดลงเผยแพรใหประชาชนไดเขาถงในฐานขอมลกฎระเบยบออนไลนของ กทม. กฎระเบยบฉบบใดไมอย ในฐานขอมลดงกลาว ไมสามารถน ามาอางองได กฎระเบยบในทนรวมถงหนงสอบนทกขอความดวย

ประการทสอง กทม. ตองมการสงคายนากฎระเบยบภายในทไมสอดคลองกบสถานการณปจจบน และสรางดลยพนจของเจาหนาทใหทจรต การด าเนนการในเรองนรฐบาลกลางจ าเปนตองใหการสนบสนนทงในเรองนโยบาย ดานความเชยวชาญเฉพาะทาง และดานการเงนดวย เนองจากกฎระเบยบหลายฉบบเกยวของกบกฎหมายระดบพระราชบญญตซงอยในการบงคบใชของหนวยงานราชการสวนกลาง

63

บรรณานกรม

กฎระเบยบ

Seoul Metropolitan Government Framework Ordinance on Health Care of Citizens.

ค าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต ท ๖๔/๒๕๕๙ เรอง การใหผวาราชการกรงเทพมหานครพนจากต าแหนง และการแตงตงผวาราชการกรงเทพมหานคร

พระราชกฤษฎกาการทบทวนความเหมาะสมของกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๘

พระราชบญญตการจดซอจดจางและการบรหารพสดภาครฐ พ.ศ. ๒๕๖๐

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐

พระราชบญญตคณะกรรมการปฏรปกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๓

พระราชบญญตระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. ๒๕๕๑

พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. ๒๕๒๘

ศาลปกครองสงสด. คดหมายเลขแดงท อ.๕๘๘/๒๕๕๗

เอกสารวชาการ

A.T. Kearney. 2017. Global Cities 2017: Leaders in a World of Disruptive Innovation.

APEC Economic Committee. 2009. 2009 APEC Economic Policy Report.

Chintapun Dansubutra. 2015. Thailand Experiences on Legal Reform [Presentation Slides]. Law Reform Division Office of the Council of State.

Economist Intelligence Unit. 2012. A Summary of the Liveability Ranking and Overview.

Economist Intelligence Unit. 2013 .Hot spots 2025: Benchmarking the future competitiveness of cities.

Im, Tobin and Seung Jong Lee. 2012. Does Management Performance Impact Citizen Satisfaction?. American Review of Public Administration.

64

Kang, Hong-Bin. 2000. Cleaning up Seoul’s City Government: A Systematic Approach. Paper presented at the Second Annual Conference of the ADB/OECD on Combating Corruption in the Asia Pacific Region. Seoul Office of the Prime Minister, Seoul, 11-13 December 2000.

Kim, Jun-Kyung and KS Kim. 2012. 2011 Modularization of Korea’s Development Experience: Impact of Foreign Aid on Korea’s Development. Korea Development Institute School of Public Policy and Management funded by Ministry of Strategy and Finance.

Kim, Seongcheol Hyun Jeong Kim and Heejin Lee. 2009. An Institutional analysis of an e-government system for anti-corruption: The case of OPEN. Government Information Quarterly 26 (2009).

Klingner, Bruce. 2008. New South Korean President Brings Conservative Policy Change. The Heritage Foundation.

Manoharan Aroon. 2015. E-Government and Websites: A Public Solutions Handbook. New York: Routledge.

Mason, Edward, et al. 1980. The Economic and Social Modernization of the Republic of Korea. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Organisation for Economic Co-operation and Development. 2004. Review on Assessing Effectiveness of Integrity and Anti-Corruption Measures in the Public Service: The Korean Experience. Paper presented to 29th Session of Public Government Committee 15 – 16 April, 2004, Paris.

Organisation for Economic Co-operation and Development. 2007. Integrity in Public Procurement: Good Practice from A to Z.

Rondinelli, Dennis A. and G. Shabbir Cheema. 2003. Reinventing Government for the Twenty-first Century: State Capacity in a Globalizing Society. Connecticut: Kumarian Press.

Seth, Michael 2016. Routledge Handbook of Modern Korean History. Routledge.

Shin, Gi-Wook and Kristin Burke. (n.d.) A Mandate with Caveats: Lee Myung Bak's Election, Politics, and Policy. The Walter H. Shorenstein Asia-Pacific Research Center at Stanford University.

65

Tamyalew, Arsema. (n.d.) A Review of the Effectiveness of the Anti-corruption and Civil Rights Commission of the Republic of Korea. Washington, DC: The World Bank Group.

World Bank. 2012. Improving Service Delivery, Thailand: Public Finance Management

Report Overview.

World Bank. 2017. Ease of Doing Business 2017: Republic of Korea. http://www.doingbusiness.org

คณะกรรมการปฏรประบบราชการ. 2540. แผนแมบทการปฏรประบบราชการ พ.ศ. 2540 – พ.ศ. 2544.

โชคสข กรกตตชย. 2559. การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร. เอกสารวชาการอเลกทรอนกส. ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร.

นครนทร เมฆไตรรตน. การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร ครงท 5 (2539). ฐานขอมลการเมองการปกครอง สถาบนพระปกเกลา. http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร_ครงท_5_(พ.ศ._2539). สบคน 15 สงหาคม 2560

นครนทร เมฆไตรรตน. ม.ป.ป. การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร ครงท 2 (2528). ฐานขอมลการเมองการปกครอง สถาบนพระปกเกลา. http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร_ครงท_2_(พ.ศ._2528). สบคน 15 สงหาคม 2560

นรนต เศรษฐบตร และ นยม รฐอมฤต. พลงธรรม. 2531. ฐานขอมลการเมองการปกครอง สถาบนพระปกเกลา. http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=พลงธรรม_(พ.ศ._2531). สบคน.....วน เดอน ป

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. (ม.ป.ป.). การปฏรประบบราชการในประเทศไทย. https://opdc.go.th/oldweb/Mission/File_download/22_12_47/Thai_PSR.pdf. สบคน 15 สงหาคม 2560

ส านกวชาการ ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร. กมภาพนธ 2560. ขอตกลงคณธรรม (Integrity Pact: IP) กบการแกไขปญหาการทจรตคอรรปชนใน การด าเนนโครงการจดซอจดจางภาครฐ. http://library2.parliament.go.th/ejournal/content_af/2560/feb2560-4.pdf. สบคน 15 สงหาคม 2560

ส านกกฎหมาย ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย. (ม.ป.ป.). คณะกรรมการพฒนากฎหมาย. http://www.law.moi.go.th/law2/images/stories/August%2054/lawHistory_03082554.pdf. สบคน 15 สงหาคม 2560

66

ส านกงานการตรวจเงนแผนดน. 2560 .รายงานการตรวจสอบการด าเนนงานการบงคบใชกฎหมายควบคมอาคารในเขตกรงเทพมหานคร รายงานการตรวจสอบการด าเนนงานการบงคบใชกฎหมายควบคมอาคารในเขตกรงเทพมหานคร.

ส านกงานคณะกรรมการขาราชการกรงเทพมหานคร. 2557. แผนยทธศาสตรการบรหารทรพยากรบคคลของกรงเทพมหานคร (พ.ศ. ๒๕๕๗ - ๒๕๖๐).

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2558. ผลตภณฑภาคและจงหวด แบบปรมาณลกโซ ฉบบ พ.ศ. 2558.

บทความจากส านกขาวและสอออนไลน

Asmolov, Konstantin. 18 April 2015. A new Round in the Anti-corruption Drive in South Korea [online-magazine]. New Eastern Outlook. https://journal-neo.org/2015/04/18/rus-novy-j-vitok-

bor-by-s-korruptsiej-v-yuzhnoj-koree/. Acessed 15 August 2017.

Asmolov, Konstantin. 3 July 2016. South Korean Anti-Corruption Law Comes into Force. New Eastern Outlook. https://journal-neo.org/2016/07/03/south-korean-anti-corruption-law-comes-into-force/. Acessed 15 August 2017.

BBC. 23 June 2017. Choi Soon-sil: South Korean ex-president's friend jailed. http://www.bbc.com/news/world-asia-40377564. Acessed 15 August 2017.

Fernandez, Luciano. 9 November 2000. Corruption scandal points to South Korea's continuing economic instability. World Socialist Web Site. https://www.wsws.org/en/articles/2000/11/kor-n09.html. Acessed 15 August 2017.

Korea Joongang Daily. 2 November 2012. Lee’s brother investigated in retirement home scandal. http://koreajoongangdaily.joins.com/news/article/article.aspx?aid=2961706. Acessed 15 August 2017.

Kwon, K.J. and Paula Hancocks. 28 September 2016. 3 years jail for $50 gift? South Korea introduces strict anti-corruption law. CNN. http://edition.cnn.com/2016/09/27/asia/korea-corruption-law-begins/index.html. Acessed 15 August 2017.

Sang-Hun, Choe. 29 January 2016. Lee Wan-koo, Ex-Premier of South Korea, Guilty of Taking Illegal Funds. The New York Times.

67

https://www.nytimes.com/2016/01/30/world/asia/lee-wan-koo-south-korea-convicted.html?mcubz=1. Acessed 15 August 2017.

Schoenberger, Karl. 1 February 1989. S. Korea Corruption Probe Results in 47 Arrests; 8 Are Chun Relatives. Los Angeles Time. http://articles.latimes.com/1989-02-01/news/mn-1294_1_chun-regime. Acessed 15 August 2017.

Seoul Metropolitan Government. (n.d.) Emphasizing Performance in Management and Administration. United Nations Public Administration Network. http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/APCITY/UNPAN004745.pdf. Acessed 15 August 2017.

Seoul Metropolitan Government. (n.d.). Clear and Transparent Governance. United Nations Public Administration Network. http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/APCITY/UNPAN004748.pdf. Acessed 15 August 2017.

Seoul Solution. 23 December 2016. e-Government of Seoul opens a new chapter of transparency, efficiency and public participation. https://seoulsolution.kr/en/content/e-government-seoul-opens-new-chapter-transparency-efficiency-and-public-participation. Acessed 15 August 2017.

Sullivan, Kevin. 19 December 1995. S. Korea's Roh Denies He Took Bribes As Trial On Corruption Charges Opens. Washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1995/12/19/s-koreas-roh-denies-he-took-bribes-as-trial-on-corruption-charges-opens/762789a9-3008-4a9b-aee4-c4c2aa50a309/. Acessed 15 August 2017.

The Hankyoreh. 3 September 2008. President’s son-in-law facing allegations of possible stock transaction law violations. http://www.hani.co.kr/arti/english_edition/e_national/308227.html. Acessed 15 August 2017.

The Korea Times. 2016. 65 Seoul city employees fired for corruption since 2009. http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2016/08/116_101277.html. Acessed 15 August 2017.

68

The Korea Times. 2016. Seoul City Toughens Measures Against Corrupt Officials. http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2016/07/117_20242.html. Acessed 15 August 2017.

The New York Times. 22 October 1994. 32 Reported Dead as Bridge Collapses in Seoul. http://www.nytimes.com/1994/10/22/world/32-reported-dead-as-bridge-collapses-in-seoul.html?mcubz=1. Acessed 15 August 2017.

คม ชด ลก. 1 มนาคม 2556. ยอนรอยสงครามชงเมองหลวง. http://www.komchadluek.net/news/scoop/152909. สบคน 15 สงหาคม 2560

คม ชด ลก. 21 มกราคม 2559. มต ปชป. ตดขาด สขมพนธ เมนแกไมโปรงใส. http://www.komchadluek.net/news/politic/220972. สบคน 15 สงหาคม 2560

คม ชด ลก. 30 กนยายน 2559. ศาลปกครองกลางออกค าสงรอถอนโรงแรม เอ ด ทส ซ.รวมฤด. http://www.komchadluek.net/news/regional/244411. สบคน 15 สงหาคม 2560

คม ชด ลก. 30 มถนายน 2558. บทสรปคดฉาว รถ-เรอ ดบเพลง6.6พนลานบทเรยนราคาแพง. http://www.komchadluek.net/news/politic/208881. สบคน 15 สงหาคม 2560

เทเลคอม เจอรนล. 8 ตลาคม 2544. รายงานพเศษ : กทม.ยคสมครใช IT ปฏวตใหญระบบบรการ One Stop Service ปพรมทว 50 เขต.

ไทยทรบน. 27 ธนวาคม 2559. ศาลอทธรณสงจ าคก 5 ป ดร.พจตต อดตผวา กทม.พรอมสมคาด สบตระกลและอดต ผอ. เขตบางซอคดซอทดนตาบอดจอดรถขยะ. http://thaitribune.org/contents/detail/336?content_id=24865&rand=1482864981. สบคน 15 สงหาคม 2560

ไทยพบลกา. 15 สงหาคม 2559. ขอกลาวหา “ความไมโปรงใส” ของ กทม. ยค “สขมพนธ บรพตร” กอนพนต าแหนงผวาฯ ตนป 2560. http://thaipublica.org/2016/08/sukumpan-boripat-15-8-2559/. สบคน 15 สงหาคม 2560

ไทยรฐ. 13 ตลาคม 2541. วเคราะหเสนทางการเมอง "ดร. พจตต รตตกล" เลกลนสนามเลก.

ไทยรฐ. 14 พฤษภาคม 2548. ยกฟอง 'พจตต-ประเสรฐ' คดทจรตซอทจอดรถขยะ http://www.thairath.co.th/content/498745. สบคน 15 สงหาคม 2560

ไทยรฐ. 21 มกราคม 2556. สนามเลอกตงผวาฯ กทม.เกมจ าลองภาพใหญในการเมองไทย. https://www.thairath.co.th/content/321631. สบคน 15 สงหาคม 2560

69

ไทยรฐ. 25 มนาคม 2558. จดจอดแทกซ(ไม)อจฉรยะ EP.1 นโยบายไรคา ขยะขวางตาคนกรง!? . https://www.thairath.co.th/content/484912. สบคน 15 สงหาคม 2560

ไทยรฐ. 27 ธนวาคม 2559. ศาลอทธรณจ าคก 5 ป พจตต รตตกล อดตผวาฯ กทม.ทจรตซอทจอดรถ. http://www.thairath.co.th/content/822517. สบคน 15 สงหาคม 2560

ไทยรฐ. 8 กนยายน 2558. ยอนมหากาพย 'CCTV ดมม' กลองกลวงลวงโจร ชาวบานไดอะไร!?. https://www.thairath.co.th/content/523481. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 10 พฤษภาคม 2555. รถไฟฟา BTS กนรวบ 30 ป 1.87 แสนล. กทม.ทงทวนอมกรงเทพธนาคมฟนรายได2พนลาน. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1336625870. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 12 พฤศจกายน 2551. ดวน!! "อภรกษ" ประกาศลาออกแลว. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=6830. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 13 มถนายน. 2555 กทม. ผนกเครอขายตอตานคอรรปชน จดอเวนต "ใบอนญาตยม" ขออนญาตสรางบานรผลทนใจใน 30 วน. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1339566254. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 15 กมพาพนธ 2553. 3 ปทรอคอย..."รวมฤดโมเดล" ชยชนะชมชน ตานสรางตกสงในซอยแคบ. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1329274906. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 19 ธนวาคม 2559. กทม.เรงส ารวจ “จดจอดแทกซอจฉรยะ” ทวกรง กอนสรปยกเลกหรอเดนหนาตอ. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1482148589. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 24 มกราคม 2560. สตง.จ "กทม.-ทองถน" บภาษโรงเรอนยอนหลง "โรงแรม หอพก ออฟฟศ บานเชา" อางค านวณภาษไมครบถวน. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1485141339. สบคน 15 สงหาคม 2560

ประชาชาตธรกจออนไลน. 25 เมษายน 2560. กทม.ปรบลดเวลาออกใบรบรองการกอสราง จาก 30 วน เหลอ 15 วน เออประกอบธรกจในไทย. https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1493125714. สบคน 15 สงหาคม 2560

70

ผจดการออนไลน. 22 มนาคม 2555. กมธ.สอบกลองวงจรปดทว กทม. พบพรธจองยน ป.ป.ช.ฟน. http://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx?NewsID=9550000036722. สบคน 15 สงหาคม 2560

ผจดการออนไลน. 28 กรกฎาคม 2547. พจตตชวร! ประกาศโดดลงผวาฯ กทม. อกสมย. http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9470000028555. สบคน 15 สงหาคม 2560

โพสตทเดย. 27 ธนวาคม 2559. คก5ป 'พจตต รตตกล' คดซอทจอดรถกทม. http://www.posttoday.com/local/bkk/472453. สบคน 15 สงหาคม 2560

ศนยวจยกสกรไทย. 29 กรกฎาคม 2547. รฐบาลอเลกทรอนกส: ทางสความส าเรจปญหาทตองเรงฟนฝา. Positioning. https://positioningmag.com/17410. สบคน 15 สงหาคม 2560

ศนยส ารวจความคดเหน “นดาโพล”. 3 ตลาคม 2554. คนกรงเทพฯ กบความพงพอใจผลงานผวาฯ กทม. ในชวง 3 ป. ThaiPR.net. http://www.ryt9.com/s/prg/1249217. สบคน 15 สงหาคม 2560

สวนดสตโพล. 31 ตลาคม 2542. สวนดสตโพล: “กทม. ยคผวาพจตต” ในสายตาประชาชน. ส านกขาวอนโฟเควสท. http://www.ryt9.com/s/sdp/185010. สบคน 15 สงหาคม 2560

ส านกขาวอศรา. 17 กรกฎาคม 2559. เผยผลสอบ สตง.บ กทม. ทบทวนซอรถดบเพลง-ไมเชอสง ศอตช.เชคบล. https://www.isranews.org/isranews-news/item/48535-stng_6175.html. สบคน 15 สงหาคม 2560

ส านกขาวอศรา. 21 ธนวาคม 2558. สอทจรตชดเจน! ‘วลาศ’ ยน ป.ป.ช.สอบโครงการพฒนาทกษะดนตร กทม. https://www.isranews.org/isranews-news/43538-nacc_1419.html. สบคน 15 สงหาคม 2560

ส านกขาวอศรา. 27 กนยายน 2560. ป.ป.ช.เชอดคดไฟ กทม. 39.5 ล.!รองผวาฯ กทม.-พวกยกแผง-ไรชอ‘หมอมสขมพนธ’. https://www.isranews.org/isranews-news/59903-isranews-59903.html. สบคน 15 สงหาคม 2560

71

ภาคผนวก

ภาคผนวก 1 รายการ “คมอส าหรบประชาชน” วาดวยกระบวนการขออนญาตทางราชการกบ กทม.

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

ส านกการคลง 1. การรบแบบแจงรายการเพอช าระภาษปาย

2. การรบแบบแจงรายการเพอช าระภาษโรงเรอนและทดน (รายเกา)

3. การรบแบบแจงรายการเพอช าระภาษบ ารงทองท

4. การรบแบบแจงรายการเพอช าระภาษโรงเรอนและทดน (รายใหม)

5. การรบเงนของกรงเทพมหานคร

6. การจายเงนของกรงเทพมหานคร

ส านกการโยธา 1. การแจงชอผควบคมงาน (แบบ น.4)

2. การยนแจงความประสงคจะกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอรอถอนอาคาร (แบบ กทม.1)

3. การจดทะเบยนเปนผรบจางเหมางานกอสรางของกรงเทพมหานคร

4. การรองขอใหเวนคนหรอจดซอทดนสวนทเหลอจากการเวนคนบางสวน

5. การรองขอใหเวนคนโรงเรอนหรอสงปลกสรางสวนทเหลออย ซงใชการไมได

6. การแจงความประสงคจะท าการขดดน

7. การขออนญาตกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอรอถอนอาคาร (แบบ ข.1)

8. การขออนญาตใหกอสราง ปรบปรง ตอเชอม สะพานคนเดนขามทางสาธารณะ

9. การแจงความประสงคขอรบใบแทนใบแจงทช ารดหรอสญหาย

10. การแจงความประสงคจะท าการถมดน

11. การกองสงของวสดกอสรางตาง ๆ ชวคราว การกนรวชวคราว การสรางนงรานชวคราว

12. การขออนญาตเคลอนยายอาคาร (แบบ ข.2)

13. การขออนญาตเปลยนการใชอาคาร (แบบ ข.3)

14. การขออนญาตดดแปลง หรอใชทจอดรถ ทกลบรถ และทางเขาออกของรถเพอการอน (แบบ ข.4)

15. การขอตออายใบอนญาต (แบบ ข.5)

16. การขอใบรบรองการกอสราง ดดแปลง หรอเคลอนยายอาคาร (แบบ กทม.4)

17. การขอใบแทนใบอนญาตหรอใบแทนใบรบรอง (แบบ ข.7)

18. การขอโอนใบอนญาต (แบบ ข.8)

19. การขอใบรบรองการตรวจสอบสภาพอาคาร (แบบ ขร.1)

20. การขอท าการเจาะกดหรอตอกเสาเขมเพอท าการทดสอบ ทจะใชในการกอสรางอาคาร

21. การบอกเลกผควบคมงาน (แบบ น.5, แบบ น.6)

22. การแจงชอผควบคมงานคนใหม (แบบ น.7, แบบ น.8)

23. การแจงการแกไขเปลยนแปลงอาคาร

24. การขออนญาตระบายน าทง / เชอมทอระบายน า

25. การขออนญาตตดคนหนทางเทา ลดระดบคนหนทางเทา และท าทางเชอมในทสาธารณะ

26. การขอตออายใบอนญาตใชประโยชนทดนของรฐตามมาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายทดน (การขด

72

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

ดนลกรง)

27. การขอตออายใบอนญาตใชประโยชนทดนของรฐตามมาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายทดน

28. การขอตออายใบอนญาตดดทราย (กรณในเขตพนทกรงเทพมหานครและเขตพนทระหวางประเทศ)

29. การขออนญาตใชประโยชนทดนของรฐตามมาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายทดน (สาธารณสมบตของแผนดนส าหรบพลเมองใชรวมกน)

30. การขออนญาตใชประโยชนทดนของรฐตามมาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายทดนการขดดนลกรง (กรณผวาราชการจงหวดเปนพนกงานเจาหนาท)

31. การขออนญาตใชประโยชนทดนของรฐตามมาตรา 9 แหงประมวลกฎหมายทดน (สาธารณสมบตของแผนดนประเภททดนรกรางวางเปลา)

32. การขออนญาตดดทราย (กรณในเขตพนทกรงเทพมหานครและเขตพนทระหวางประเทศ)

ส านกการศกษา 1. การขอคดส าเนาหลกฐานแสดงผลการเรยนหรอหลกฐานการส าเรจการศกษาของโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร

2. การขอใชอาคารสถานทของสถานศกษาในสงกดกรงเทพมหานคร

3. การรบแจงการสงเดกเขาเรยนในสถานศกษาทจดการศกษาภาคบงคบ

ส านกเทศกจ 1. การออกหนงสออนญาตใหน าขบวนสตวหรอฝงสตว หรอจงสตวไปตามถนน

2. การออกหนงสออนญาตใหตดตง ตาก วาง หรอแขวนสงใด ๆ ในทสาธารณะ

3. การอนญาตตดตงปายโฆษณาในทสาธารณะ

4. การขออนญาตน าชางมาหารายไดในเขตกรงเทพมหานคร

ส านกปลดกรงเทพมหานคร

1. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณตกส ารวจตรวจสอบทะเบยนราษฎร พ.ศ.2499

2. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานโดยอาศยหลกฐานสตบตร ใบแจงการยายทอยหรอทะเบยนบานแบบเดม

3. การแจงยายออกจากทะเบยนบานกลาง กรณทตองสอบสวน - มชออยในทะเบยนบาน

4. การจดทะเบยนสมรส กรณนอกส านกทะเบยน

5. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานกรณบคคลอางวามสญชาตไทยทเดนทางกลบจากตางประเทศโดยใชหนงสอเดนทางของตางประเทศหรอหนงสอส าคญประจ าตว (Certificate of Identity) ออกใหโดยสถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลใหญไทย ไมวาผนนจะเกดในหรอนอกราชอาณาจกร

6. การแจงยายออกจากทะเบยนบานกลาง กรณทตองสอบสวน - ถกจ าหนายชอออกจากทะเบยนบาน

7. การจดทะเบยนการหยา

8. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานกรณบคคลสญชาตไทยทเกดในตางประเทศโดยมหลกฐานรบรองการเกด

9. การจดทะเบยนการหยา กรณการหยาตางส านกทะเบยน

10. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานกรณบคคลสญชาตไทยทเดนทางกลบจากตางประเทศโดยใชหนงสอเดนทางของตางประเทศหรอหนงสอส าคญประจ าตว (Certificate of Identity) ออกใหโดยสถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลใหญไทย และมหลกฐานเอกสารราชการทระบวาเปนผมสญชาตไทย

11. การจดทะเบยนรบรองบตร กรณในส านกทะเบยน

73

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

12. การขอมบตรครงแรกกรณผขอมบตรมอายครบ 7 ปบรบรณ กรณมหลกฐาน

13. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณบคคลสญชาตไทยเกดในตางประเทศโดยมเหตจ าเปนทไมอาจเดนทางกลบประเทศไทย

14. การขอมบตรกรณเปนบคคลไดรบการยกเวน หรอบคคลซงมอายเกนเจดสบป (กรณมหลกฐานแสดงการเปนบคคลผไดรบการยกเวน หรอกรณอายเกนเจดสบปทมรายการบตรเดม)

15. การขอมบตรกรณเปนบคคลซงพนสภาพไดรบการยกเวน

16. การขอมบตรใหมกรณบตรเดมสญหายหรอถกท าลาย กรณมรายการบตรเดมในฐานขอมลซงสามารถพสจนตวบคคลได

17. การขอเปลยนบตรกรณเปลยนชอตว – ชอสกล

18. การขอเปลยนบตรกรณเปลยนทอยใหมตามหลกฐานทะเบยนบานและบตรเดมยงไมหมดอาย

19. การขอเปลยนบตรกรณอน ๆ เชน กรณเปลยนค าน าหนานาม

20. การขอมบตรครงแรก กรณไมมหลกฐานหรอขอมบตรเกนก าหนด

21. การขอมบตรกรณเปนบคคลไดรบการเพมชอในทะเบยนบาน (ท.ร.14) หรอแจงเกดเกนก าหนด

22. การจดทะเบยนรบรองบตร กรณนอกส านกทะเบยน

23. การจดทะเบยนรบบตรบญธรรม

24. การท าพนยกรรมแบบเอกสารฝายเมอง

25. การจดทะเบยนเลกรบบตรบญธรรม

26. การท าพนยกรรมแบบเอกสารลบ

27. การบนทกฐานะแหงครอบครว

28. การสอบสวนรบรอง

29. การท าพนยกรรมดวยวาจา

30. การบนทกเพมเตมในทะเบยนครอบครว

31. การตดทายาทโดยธรรมมใหรบมรดก

32. การตรวจคดและรบรองส าเนาทะเบยนครอบครว หรอการรบรองรายการจากฐานขอมลทะเบยนครอบครว

33. การถอนการตดทายาทโดยธรรมมใหรบมรดก

34. การแจงยายออกของบคคลทเดนทางไปตางประเทศ

35. การสละมรดก

36. การออกหนงสอรบรองการใชค าน าหนานามหญง

37. การแจงยายออกโดยไมทราบทอย

38. การออกใบแทนใบแจงการยายทอย กรณมฐานขอมลการยาย-มหลกฐานแสดงตน

39. การออกใบแทนใบแจงการยายทอย กรณมฐานขอมลการยาย-ไมมหลกฐานแสดงตน

40. การจดทะเบยนจดตงสมาคม

41. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานกรณอางวาเปนบคคลสญชาตไทยโดยไมมหลกฐานเอกสารมาแสดง

42. การออกใบแทนใบแจงการยายทอย กรณขอมลการยายถกจ าหนาย

43. การจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบสมาคม

44. การขอมบตรกรณไมมหลกฐานแสดงการเปนผไดรบการยกเวนไมตองมบตร

74

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

45. การขอมบตรกรณเปนบคคลซงไดรบสญชาตไทย หรอไดรบอนมตใหมสญชาตไทย หรอไดกลบคนสญชาตไทยตามกฎหมายวาดวยสญชาต หรอตามค าพพากษาอนถงทสดของศาล

46. การขอมบตรใหมกรณบตรเดมสญหายหรอถกท าลาย กรณไมมรายการบตรเดมในฐานขอมล หรอมแตไมสามารถพสจนตวบคคลได

47. การขอมบตรประจ าตวคนซงไมมสญชาตไทย กรณคนตางดาวซงไดรบอนญาตใหมถนทอยในราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง

48. การขอมบตรประจ าตวคนซงไมมสญชาตไทย กรณแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองสญชาตเมยนมา ลาว และกมพชา ทไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรชวคราวเพอรอการสงกลบ

49. การเลกสมาคม

50. การจดทะเบยนแตงตงกรรมการสมาคมขนใหมทงชดหรอเปลยนแปลงกรรมการของสมาคม

51. การจดทะเบยนจดตงมลนธ

52. การขอก าหนดบานเลขท กรณบานทไมชอบดวยกฎหมาย

53. การจดทะเบยนแตงตงหรอเปลยนแปลงกรรมการมลนธ

54. การจดทะเบยนแกไขเพมเตมขอบงคบมลนธ

55. การขอมบตรประจ าตวคนซงไมมสญชาตไทย กรณบคคลไมมสถานะทางทะเบยน

56. การเลกมลนธ

57. การตรวจ คดและรบรองส าเนารายการเกยวกบบตร

58. การจดทะเบยนจดตงสมาคมฌาปนกจสงเคราะห

59. การจดทะเบยนแกไขหรอเพมเตมขอบงคบสมาคมฌาปนกจสงเคราะห

60. การเลกสมาคมฌาปนกจสงเคราะห

61. การจดทะเบยนพาณชยจดตงใหม

62. การจดทะเบยนเปลยนแปลงรายการทะเบยนพาณชย

63. การจดทะเบยนจดตงมสยด

64. ทะเบยนศาลเจา

65. การจดทะเบยนนตกรรม

66. การจดทะเบยนสมรส กรณในส านกทะเบยน

67. การจดทะเบยนสมรส กรณบคคลตางดาว

68. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณบคคล หนวยงานเอกชน หรอหนวยงานของรฐขอเพมชอเดกอนาถาทอยในความอปการะ

69. การขอก าหนดบานเลขท กรณบานทชอบดวยกฎหมาย

70. การขอรบส าเนาทะเบยนบานใหม กรณฉบบเดมช ารด สญหายหรอถกท าลาย

71. การรอถอนบานหรอบานถกท าลาย กรณมผแจง

72. การรอถอนบานหรอบานถกท าลาย กรณไมมผแจงหรอนายทะเบยนตรวจพบ

73. การแกไขรายการบาน กรณรายการของบานผดไปจากขอเทจจรงหรอบานเลขทซ ากน

74. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณทไดมการลงรายการ“ตาย”หรอ“จ าหนาย”ในทะเบยนบานฉบบทมเลขประจ าตวประชาชน เนองจากสาเหตการแจงผดคนหรอส าคญผดในขอเทจจรง

75. การตรวจ คดและรบรองเอกสารการทะเบยนราษฎร กรณคดรบรองจากเอกสารตนฉบบ

75

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

76. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณถกจ าหนายชอและรายการบคคลในทะเบยนบานเนองจากมชอและรายการในทะเบยนบานโดยมชอบหรอโดยทจรตหรอเปนคนสาบสญตามค าสงศาล

77. การเปรยบเทยบคดความผดเกยวกบการทะเบยนราษฎร

78. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณคนตางดาวทมใบส าคญประจ าตวคนตางดาวและเคยมชอในทะเบยนบาน

79. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบานกรณคนซงไมมสญชาตไทยทไดรบอนญาตใหมถนทอยโดยถกตองตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองหรอกฎหมายวาดวยสญชาตซงยงไมมชอในทะเบยนบาน

80. การแจงยายออกกรณปกตทวไป

81. การแจงยายออกและยายเขาภายในเขตเดยวกน

82. การเลกทะเบยนพาณชยกจ

83. การแจงยายออกจากทะเบยนบานกลาง กรณไมสอบสวน

84. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน (ท.ร.14) กรณคนทไมมสญชาตไทยตอมาไดรบสญชาตไทยตามกฎหมาย

85. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน กรณคนทไดรบสญชาตไทยโดยการเกดโดยบทบญญตของกฎหมายวาดวยสญชาต หรอโดยค าสงรฐมนตร หรอค าสงศาล

86. การเพมชอและรายการบคคลเขาในทะเบยนบาน (ท.ร.13) กรณคนไมมสญชาตไทยไดรบการผอนผนใหอยอาศยในราชอาณาจกรเปนกรณพเศษรวมทงบตรของบคคลดงกลาวทเกดในราชอาณาจกรและไมไดสญชาตไทย

87. การขอลงรายการสญชาตไทยในทะเบยนบานตามมาตรา 23 แหงพระราชบญญตสญชาต (ฉบบท 4) พ.ศ. 2551

88. การตรวจ คดและรบรองเอกสารการทะเบยนราษฎร กรณคดรบรองจากฐานขอมล

89. การแจงเกดภายในก าหนดเวลา (เกดในทองทส านกทะเบยน)

90. การแจงเกดภายในก าหนดเวลา (เกดทองทส านกทะเบยนอน)

91. การแจงเกดเกนก าหนดเวลา (เกดในทองทส านกทะเบยน)

92. การแจงเกดเกนก าหนดเวลา (เกดทองทส านกทะเบยนอน)

93. การขอมบตรใหมกรณบตรเดมหมดอาย

94. การขอเปลยนบตรกรณบตรเดมช ารดในสาระส าคญ

95. การแจงเกดเดกในสภาพแรกเกดหรอเดกไรเดยงสาซงถกทอดทง

96. การแจงเกดเดกเรรอนหรอเดกทไมปรากฏบพการหรอบพการทอดทงซงอยในการอปการะของหนวยงานของรฐหรอหนวยงานเอกชนทจดทะเบยนตามกฎหมายโดยมวตถประสงคเพอการชวยเหลอเดก

97. การออกหนงสอรบรองการเกด

98. การจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบานกรณบคคลมชอซ าในทะเบยนบานเกนกวา 1 แหง

99. การจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบาน กรณบคคลในทะเบยนบานตายแตยงไมไดจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบาน โดยมหลกฐานการตาย

100. การจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบานกรณบคคลในทะเบยนบานตาย แตยง

76

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

ไมไดจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบาน โดยไมมหลกฐานการตาย

101. การจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบาน กรณคนสญชาตไทยหรอคนตางดาวทมใบส าคญประจ าตวคนตางดาวตายในตางประเทศ

102. การจ าหนายชอและรายการบคคลออกจากทะเบยนบาน กรณมค าสงศาลใหเปนคนสาบสญ

103. การแกไขเปลยนแปลงรายการในเอกสารการทะเบยนราษฎรทไมเกยวกบรายการสญชาต กรณไมมเอกสารราชการมาแสดง

104. การแกไขเปลยนแปลงรายการในเอกสารการทะเบยนราษฎรทไมเกยวกบรายการสญชาต กรณมเอกสารราชการมาแสดง

105. การแกไขเปลยนแปลงรายการในเอกสารการทะเบยนราษฎรทเกยวกบรายการสญชาต กรณแกไขรายการสญชาตของเจาของประวต จากสญชาตอน หรอไมมสญชาต เปนสญชาตไทย

106. การแกไขเปลยนแปลงรายการในเอกสารการทะเบยนราษฎรทเกยวกบรายการสญชาต กรณแกไขรายการสญชาตของเจาของประวต จากสญชาตไทย หรอจากไมมสญชาต หรอจากสญชาตอน เปนสญชาตอน

107. การแกไขเปลยนแปลงรายการในเอกสารการทะเบยนราษฎรทเกยวกบรายการสญชาต กรณแกไขรายการสญชาตของบดามารดาของเจาของประวต จากสญชาตอนหรอไมมสญชาต เปนสญชาตไทย

108. การเปลยนชอตว การตงและเปลยนชอรอง

109. การเปลยนชอตว การตงและเปลยนชอรอง (กรณใชราชทนนามตนเปนชอตวหรอชอรอง)

110. การออกหนงสอรบรองการขอเปลยนชอตวของคนตางดาวเพอประกอบการขอแปลงสญชาตหรอขอกลบคนสญชาตไทย

111. การจดทะเบยนตงชอสกล หรอขอตงชอสกลใหม

112. การจดทะเบยนตงชอสกล หรอขอตงชอสกลใหม (กรณใชราชทนนามของตน/บพการหรอของผสบสนดานเปนชอสกล)

113. การออกหนงสอรบรองการขอจดทะเบยนชอสกลของคนตางดาวเพอประกอบการขอแปลงสญชาตหรอขอกลบคนสญชาตไทย

114. การอนญาตใหผอนรวมใชชอสกล กรณผจดทะเบยนตงชอสกลยงมชวตอย

115. การอนญาตใหผอนรวมใชชอสกลกรณผจดทะเบยนตงชอสกลเสยชวตแลวหรอศาลมค าสงถงทสดวาเปนผสาบสญ

116. การเปลยนชอสกลโดยการรวมใชชอสกล

117. การออกหนงสอรบรองเปนผมสทธอนญาตใหผอนรวมใชชอสกล (ช.7) กรณเจาของชอสกลตายหรอศาลมค าสงถงทสดวาเปนผสาบสญ

118. การเปลยนชอสกลเมอการสมรสสนสดลง

119. การเปลยนชอสกลโดยการสมรส กรณคสมรสประสงคจะใชชอสกลของอกฝายหนง หรอขอกลบใชชอสกลเดมของตน

120. การเปลยนชอสกลดวยเหตอน ๆ เชน การใชชอสกลตามมารดา บดา ผรบบตรบญธรรม การใชชอสกลเดมของตน ฯลฯ

121. การจ าหนายชอรอง

122. การขอใบแทนหนงสอส าคญ กรณช ารดในสาระส าคญหรอสญหาย

123. การจ าหนายชอสกล

77

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

124. การท าส าเนาและรบรองส าเนารายการในฐานขอมลทะเบยนชอบคคล

125. การแจงการตาย กรณคนทตายในทองทส านกทะเบยนอน

126. การแจงการตายของคนตายในทองทส านกทะเบยน

127. การแจงการตาย กรณมการตายและไมทราบวาคนตายเปนใคร

128. การแจงการตาย กรณมเหตเชอไดวามการตายแตยงไมพบศพ

129. การเปลยนแปลงการจดการศพ

130. การแจงยายเขากรณปกตทวไป

131. การแจงยายเขากรณยายกลบทเดม

132. การแจงยายเขากรณเดนทางกลบจากตางประเทศ (เฉพาะมรายการในฐานขอมล)

133. การแจงยายทอยปลายทาง

134. การจดทะเบยนแตงตงหรอเปลยนแปลงตวกรรมการสมาคมฌาปนกจสงเคราะห

135. การสอบสวนรบรองผประสบสาธารณภย

ส านกพฒนาสงคม 1. การขนทะเบยนขอรบเงนสงเคราะหคาจดการศพผสงอายตามประเพณ

2. การขนทะเบยนขอรบเงนเบยยงชพผสงอาย

3. การขนทะเบยนขอรบเงนเบยความพการ

ส านกสงแวดลอม 1. การออกหนงสอรบรองการใหบรการจดเกบมลฝอยและหรอสงปฏกลเพอน าไปใชประกอบเรองราวตาง ๆ

2. การบรการตงวางถงรองรบมลฝอยเปนครงคราว

3. การบรการเกบมลฝอยทวไปในบานพกอาศย สถานบรการการสาธารณสข ตลาด อาคารสง และสถานทราชการ

4. การอนญาตขดลอมยายตนไมในทสาธารณะเพอเปดทางเขาออกอาคารและสถานท

5. การใหบรการตดและขดตนไม

6. การขอใชสถานท: สวนสาธารณะ

7. การบรการรถสขาเคลอนทและหองสขาชวคราว

8. การบรการน าประปาและภาชนะรองรบน า พรอมน าประปา

9. การบรการกวาดลางท าความสะอาดดวยเครองจกรกล

10. การบรการขนเศษวสดดวยเครองจกรกล

11. การใหบรการเกบขนมลฝอยตดเชอ

12. การบรการสบสงปฏกล

13. การบรการสบสงปฏกลประเภทไขมน

14. การใหบรการเกยวกบเศษวสดกอสราง

ส านกอนามย 1. การขอรบใบอนญาตจดตงตลาด(รายใหม)

2. การตออายใบอนญาตจดตงตลาด

3. การออกใบแทนใบอนญาตจดตงตลาด

4. การบอกเลกการด าเนนกจการตลาด

5. การขอรบใบอนญาตจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร (รายใหม)

6. การขอรบใบอนญาตเปนผจ าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ(รายใหม)

7. การขอรบหนงสอรบรองการแจงจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

78

หนวยงานภายใน กทม. คมอส าหรบประชาชน

8. การตออายใบอนญาตจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

9. การออกใบแทนใบอนญาตจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

10. การออกใบแทนหนงสอรบรองการแจงจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

11. การขอโอนการด าเนนกจการสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

12. บอกเลกการด าเนนกจการสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

13. การยนค าขอช าระคาธรรมเนยมหนงสอรบรองการแจงสถานทจ าหนายอาหารและสถานทสะสมอาหารรายป

14. การเปลยนแปลง ขยายหรอลดเนอทหรอบรเวณทใชเปนตลาดหรอขอแกไขรายการอนใดในใบอนญาต

15. การเปลยนแปลงรายการหรอประเภทสนคาหรอลกษณะวธการจ าหนายหรอสถานทจดวางสนคา

16. การขอแกไขรายการในใบอนญาตหรอหนงสอรบรองการแจงจดตงสถานทจ าหนายอาหารหรอสถานทสะสมอาหาร

17. การขอรบใบแทนบตรประจ าตวผรบใบอนญาตหรอบตรประจ าตวผชวยผจ าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ

18. การขอรบใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ (รายใหม)

19. การออกใบอนญาตจดตงสสานและฌาปนสถาน

20. การตออายใบอนญาตจดตงสสานและฌาปนสถาน

21. การออกใบอนญาตด าเนนการสสานและฌาปนสถาน

22. การตออายใบอนญาตด าเนนการสสานและฌาปนสถาน

23. การออกใบอนญาตใหท าการโฆษณาโดยใชเครองขยายเสยง

24. การตออายใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

25. การขอเปลยนแปลง ขยาย หรอลดการประกอบกจการ สถานท หรอเครองจกรของกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

26. การออกใบแทนใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

27. การโอนการด าเนนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

28. การบอกเลกการด าเนนกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ

29. การจดทะเบยนสนข

30. การตออายใบอนญาตเปนผจ าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ

31. การออกใบแทนใบอนญาตเปนผจ าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ

32. การบอกเลกการด าเนนกจการจ าหนายสนคาในทหรอทางสาธารณะ ทมา: ส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) Info.go.th (ดขอมลวนท 6 มถนายน 2560)

ภาคผนวก 2 โรงพยาบาลสงกด กทม. 9 แหง

1. วทยาลยพยาบาลเกอการณย 2. โรงพยาบาลสรนธร 3. โรงพยาบาลราชพพฒน 4. โรงพยาบาลลาดกระบง

79

5. โรงพยาบาลเวชการณยรศม 6. โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด 7. โรงพยาบาลเจรญกรงประชารกษ 8. โรงพยาบาลตากสน 9. โรงพยาบาลกลาง

ทมา: ส านกการแพทย กรงเทพมหานคร http://www.msd.bangkok.go.th/clinic/clinicManu.html

ภาคผนวก 3 ตลาดสงกด กทม.

1. ตลาดธนบร (สนามหลวง ๒) 2. ตลาดพระเครองวงเวยนเลก 3. ตลาดประชานเวศน ๑ 4. ตลาดรชดาภเษก 5. ตลาดบางกะป 6. ตลาดอรณอมรนทร 7. ตลาดหนองจอก 8. ตลาดสงหา 9. ตลาดเทวราช

ทมา: ส านกงานตลาด กรงเทพมหานคร http://www.bangkokmarket.go.th/

ภาคผนวก 4 สถานธนานบาลกรงเทพมหานครคลองเตย

1. ดนแดง 2. เทเวศร 3. พระโขนง 4. บางกอกใหญ 5. มนบร 6. ถนนเสอปา 7. จอมทอง 8. ดอนเมอง 9. บางพลด 10. ทงคร

ทมา: สถาธนานบาล กรงเทพมหานคร http://pawnshop.bangkok.go.th/index2.html

ภาคผนวก 5 กฎหมายทเกยวของกบ กทม.

1. พระราชบญญต กองทนหมบานและชมชนเมองแหงชาต พ.ศ.2547

80

2. พระราชบญญต การขนสงทางบก พ.ศ. 2522 3. พระราชบญญต การขนสงทางบก พ.ศ. 2522 4. พระราชบญญต การจดสรรทดน พ.ศ.2543 5. พระราชบญญต การชมนมสาธารณะ พ.ศ. 2558 6. พระราชบญญต การด ารงต าแหนงในทางการเมองของขาราชการ กรรมการ พนกงาน

สวนทองถนและพนกงานรฐวสาหกจ พ.ศ. 2522 7. พระราชบญญต การทะเบยนราษฎร พ.ศ. 2534 8. พระราชบญญต การท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 9. พระราชบญญต การบรหารองคกรศาสนาอสลาม พ.ศ. 2540 10. พระราชบญญต การประกอบกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศน พ.ศ. 2551 11. พระราชบญญต การประกอบกจการพลงงาน พ.ศ. 2550 12. พระราชบญญต การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ. 2542 13. พระราชบญญต การประกอบโรคศลปะ พ.ศ.2542 14. พระราชบญญต การผงเมอง พ.ศ. 2518 15. พระราชบญญต การฟนฟสมรรถภาพคนพการ พ.ศ. 2534 16. พระราชบญญต การรกษาความมนคงภายในราชอาณาจกร พ.ศ. 2551 17. พระราชบญญต การสาธารณสข พ.ศ. 2535 18. พระราชบญญต การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535 19. พระราชบญญต การเลอกต งสมาชกสภากรงเทพมหานครและผ วาราชการ

กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2531 20. พระราชบญญต การเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน พ.ศ. 2545 21. พระราชบญญต การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร พ.ศ. 2522 22. พระราชบญญต การเวนคนอสงหารมทรพย พ.ศ. 2530 23. พระราชบญญต ก าหนดคาธรรมเนยมการใชยานยนตบนทางหลวงและสะพาน พ.ศ.

2497 24. พระราชบญญต ก าหนดอ านาจกระทรวงการคลงในการค าประกน พ.ศ. 2510 25. พระราชบญญต ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวน

ทองถน พ.ศ. 2542 26. พระราชบญญต ขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 27. พระราชบญญต ควบคมการฆาสตวและจ าหนายเนอสตว พ.ศ. 2535 28. พระราชบญญต ควบคมการเชาเคหะและทดน พ.ศ. 2504 29. พระราชบญญต ควบคมการโฆษณาโดยใชเครองขยายเสยง พ.ศ.2493 30. พระราชบญญต ควบคมน ามนเชอเพลง พ.ศ. 2542 31. พระราชบญญต ควบคมผลตภณฑยาสบ พ.ศ. 2535

81

32. พระราชบญญต ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522 33. พระราชบญญต ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 34. พระราชบญญต คนและคน า พ.ศ. 2505 35. พระราชบญญต คมครองสขภาพของผไมสบบหร พ.ศ. 2535 36. พระราชบญญต คมครองเดก พ.ศ.2546 37. พระราชบญญต จราจรทางบก พ.ศ. 2522 38. พระราชบญญต จดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 39. พระราชบญญต จดสรรรายไดประเภทภาษมลคาเพมและภาษธรกจเฉพาะแกสวน

ราชการทองถน พ.ศ. 2534 40. พระราชบญญต จดสรรเงนภาษสรา พ.ศ. 2527 41. พระราชบญญต ทางหลวง พ.ศ. 2535 42. พระราชบญญต ทราชพสด พ.ศ. 2518 43. พระราชบญญต น าบาดาล พ.ศ. 2520 44. พระราชบญญต บตรประจ าตวประชาชน พ.ศ. 2526 45. พระราชบญญต บตรประจ าตวเจาหนาทของรฐ พ.ศ. 2542 46. พระราชบญญต บ าเหนจบ านาญขาราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2516 47. พระราชบญญต บ าเหนจบ านาญขาราชการสวนทองถน พ.ศ. 2500 48. พระราชบญญต ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน พ.ศ. 2542 49. พระราชบญญต ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

พ.ศ. 2542 50. พระราชบญญต ประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรและ

สมาชกวฒสภา พ.ศ. 2541 51. พระราชบญญต ประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดนของรฐสภา พ.ศ. 2542 52. พระราชบญญต ประกนสงคม พ.ศ. 2533 53. พระราชบญญต ปรบปรง กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 54. พระราชบญญต ปองกนภยนตรายอนเกดแกการเลนมหรสพ พ.ศ. 2464 55. พระราชบญญต ปองกนภยฝายพลเรอน พ.ศ. 2522 56. พระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. 2542 57. พระราชบญญต ปองกนและปราบปรามยาเสพตด พ.ศ. 2519 58. พระราชบญญต ปองกนและระงบอคคภย พ.ศ. 2542 59. พระราชบญญต ผสงอาย พ.ศ. 2546 60. พระราชบญญต พรรคการเมอง พ.ศ. 2524 61. พระราชบญญต ภาษบ ารงทองท พ.ศ. 2508 62. พระราชบญญต ภาษโรงเรอนและทดน พทธศกราช 2475

82

63. พระราชบญญต ภาษโรงเรอนและทดนแกไขเพมเตม พทธศกราช 2475 64. พระราชบญญต มหาวทยาลยกรงเทพมหานคร พ.ศ.2553 65. พระราชบญญต ยา พ.ศ. 2510 66. พระราชบญญต ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 67. พระราชบญญต ระงบการนบเวลาราชการทวคณในระหวางเวลาประกาศใชกฎอยการ

ศกของคณะปฏวต ลงวนท 20 ตลาคม 2501 พ.ศ. 2508 68. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547 69. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการกรงเทพมหานคร (ฉบบท 4) พ.ศ. 2542 70. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 71. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการกรงเทพมหานครและบคลากรกรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2554 72. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการการเมอง พ.ศ. 2535 73. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการคร พ.ศ. 2523 74. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2535 75. พระราชบญญต ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551 76. พระราชบญญต ระเบยบบรหารงานบคคลสวนทองถน พ.ศ. 2542 77. พระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 78. พระราชบญญต ระเบยบบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ.2518 79. พระราชบญญต รกษาคลองประปา พ.ศ. 2526 80. พระราชบญญต รกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง พ.ศ.

2535 81. พระราชบญญต ลขสทธ พ.ศ. 2537 82. พระราชบญญต ลอเลอน พ.ศ. 2478 83. พระราชบญญต วตถอนตราย พ.ศ.2535 84. พระราชบญญต วชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528 85. พระราชบญญต วชาชพวศวกรรม พ.ศ. 2505 86. พระราชบญญต วชาชพสถาปตยกรรม พ.ศ.2508 87. พระราชบญญต วชาชพเภสชกรรม พ.ศ. 2537 88. พระราชบญญต วชาชพเวชกรรม พ.ศ. 2525 89. พระราชบญญต วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน พ.ศ. 2498 90. พระราชบญญต วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 91. พระราชบญญต วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550 92. พระราชบญญต วาดวยการวนจฉยชขาดอ านาจหนาทระหวางศาล พ.ศ. 2542

83

93. พระราชบญญต วาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอด าเนนการในกจการของรฐ พ.ศ. 2535

94. พระราชบญญต วาดวยความผดทางวนยของขาราชการซงไปปฏบตหนาทในหนวยงานทมใชสวนราชการ พ.ศ. 2534

95. พระราชบญญต วาดวยความผดเกยวกบการเสนอราคาตอหนวยงานของรฐ พ.ศ. 2542

96. พระราชบญญต สงวนและคมครองสตวปา พ.ศ. 2535 97. พระราชบญญต สงเคราะหขาราชการผไดรบอนตรายหรอการปวยเจบเพราะเหต

ปฏบตราชการ พ.ศ. 2498 98. พระราชบญญต สงเคราะหผประสบภยเนองจากการชวยเหลอราชการการปฏบตงาน

ของชาต หรอการปฏบตตามหนาทมนษยธรรม พ.ศ. 2543 99. พระราชบญญต สถานบรการ พ.ศ. 2509 100. พระราชบญญต สถานพยาบาล พ.ศ. 2541 101. พระราชบญญต สภาทปรกษาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พ.ศ. 2543 102. พระราชบญญต สมาคมการคา พ.ศ. 2509 103. พระราชบญญต สหกรณ พ.ศ. 2542 104. พระราชบญญต สตวพาหนะพทธศกราช 2482 105. พระราชบญญต ส าหรบตรวจปองกนโรคสตวพาหนะรตนโกสนทรศก 119 106. พระราชบญญต สทธบตร พ.ศ. 2522 107. พระราชบญญต สขภาพ พ.ศ.2550 108. พระราชบญญต สสานและฌาปนสถาน พ.ศ. 2528 109. พระราชบญญต สงเสรมการจดสวสดการสงคม พ.ศ.2546 110. พระราชบญญต สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 111. พระราชบญญต หอพก พ.ศ. 2507 112. พระราชบญญต องคการมหาชน พ.ศ. 2542 113. พระราชบญญต อาคารชด พ.ศ. 2522 114. พระราชบญญต อาหาร พ.ศ. 2522 115. พระราชบญญต เครองส าอาง พ.ศ. 2535 116. พระราชบญญต เครองแบบและบตรประจ าตวเจาหนาทกรงเทพ พ.ศ. 2530 117. พระราชบญญต เงนเดอนของขาราชการผถกสงพกราชการ พ.ศ. 2502 118. พระราชบญญต เงนเดอนและเงนประจ าต าแหนง พ.ศ. 2538 119. พระราชบญญต เวนคนอสงหารมทรพย เพอสรางทางพเศษสายบางนา-อาจณรงคใน

ทองทเขตพระโขนงและเขตบางนากรงเทพมหานคร พ.ศ. 2550

84

120. พระราชบญญต แกไขเพมเตมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 พ.ศ.2550

121. พระราชบญญต โบราณสถาน โบราณวตถ ศลปวตถ และพพธภณฑสถานแหงชาต พ.ศ. 2504

122. พระราชบญญต โรคตดตอ พ.ศ. 2523 123. พระราชบญญต โรคพษสนขบา พ.ศ. 2535 124. พระราชบญญต โรงงาน พ.ศ. 2535 125. พระราชบญญต โรงรบจ าน า พ.ศ. 2505 126. พระราชบญญต โรงแรม พ.ศ. 2478 127. พระราชบญญต โรงแรม พ.ศ. 2547 128. พระราชบญญต ใหสทธการตอเวลาราชการส าหรบค านวณบ าเหนจบ านาญ พ.ศ.

2512 129. พระราชบญญต ใหอ านาจกระทรวงการคลงกเงนจากตางประเทศ พ.ศ. 2519

ทมา: ศนยขอมลกรงเทพมหานคร ส านกยทธศาสตรและประเมนผล กรงเทพมหานคร http://www.bangkok.go.th/info/