Podgorica • godina V • broj 16 • april 2005. viti V ... Jusuf el-Karadavi Zločin ubistva i svetost života str. 18 faqe 9 faqe 10, 11 faqe 12 faqe 13. ELIF islamske novine april

“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

• Podgorica • godina V • broj 16 • april 2005. •viti V • numri 16 • prill 2005. 1

Turci zainteresovani za stanje muslimana u Crnoj Gori

RReeiiss RRiiffaatt eeff.. FFeejjzziićć uu vviiššeeddnneevvnnoojj ppoossjjeettii TTuurrsskkoojj

Turci zainteresovani za stanje muslimana u Crnoj Gori

str. 2

RReeiiss RReeppuubblliikkee TTuurrsskkee,, ddrr AAllii BBaarrddaakkoođđlluu ii rreeiiss FFeejjzziićć

UUllcciinnjj

BBiijjeelloo PPoolljjee

OObbiilljjeežžaavvaannjjee AAlleejjhhiisssseellaammoovvoogg rroođđeennddaannaa

Muhammed a.s. i misija poslanstva

str. 4

Përkujtim i ditëlindjes së Muhammedit a.s.

I Dërguari pishtar ndriçues

Psikologjia e namazit

Amësia

Banka Islame për Zhvillim nga Xhidda:

95.000 dollarë përmaternitetin e Ulqinit

dr Jusuf el-Karadavi

Zločinubistva i svetostživota

str. 18

faqe 9

faqe 10, 11

faqe 12

faqe 13

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 2AKTIVNOSTI

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajošević, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: [email protected]: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju 7364035

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem Demirović

Prvih dana aprila, reis Ri-fat ef. Fejzić, u pratnji članaMešihata, Ernada ef. Ramo-vića, boravio je u RepubliciTurskoj i tom prilikom imaoviše susreta i razgovora saznačajnim ljudima iz vjerskog ipolitičkog života Turske.

Po dolasku u Istanbul, prv-og dana, uslijedio je susret sapredsjednikom Udruženja Boš-njaka u Istanbulu, biznismen-om Zahitom Martinovićem-Büy-ükbayrak, koji je reisu zaželiodobrodošlicu i pratio ga tokomcijele njegove posjete Turskoj.

Reis se zahvalio na srdač-nom dočeku gospodinu Marti-noviću, pozvavši njega i ostalenjegove kolege da ne zaboravesvoj stari kraj i da ulažu u nje-gov razvoj.

Sljedeći domaćin reisu bioje predsjednik Asocijacije zameđunarodno bratstvo i po-moć, gospodin Ahmet Tecim,koji je nakon što ga je reis upo-znao sa stanjem muslimana uCrnoj Gori, izrazio želju da bu-de musafir Mešihata Crne Go-re.

Poslije dvodnevnog borav-ka u Istanbulu, reis je u An-kari posjetio TIKU, (Vladinuorganizaciju Republike Turskeza upravu, saradnju i razvoj)gdje ga je primio predsjednik,gospodin Hakan Fidan, koji seinteresovao o položaju musli-mana u Crnoj Gori i mogućno-stima da im ova Organizacijapomogne. Posebno je izraziospremnost u obnavljanju spo-menika kulture iz Osmanskogvremena i otvaranju kursevaturskog jezika. On je predložiootvaranje Turkologije u Podgo-rici, ukoliko bi crnogorske vla-sti bile zainteresovane za to.Gospodin Fidan je izrazio za-dovoljstvo reisovom posjetom i

obećao da će ubrzo njihov pre-dstavnik posjetiti Crnu Goru.

U Ankari je reis Fejzić pos-jetio predsjednika vjerskih po-slova (Reisa) Turske, gospodi-na prof. dr Ali Bardakoglua.Reis se zahvalio gospodinuBardokogluu na prijemu i upo-znao ga sa prioritetima Meši-hata IZ-e u Crnoj Gori, sa akce-ntom na dovršetak radova Me-drese u Podgorici.

Gospodin Bardokoglu jenaglasio da prate rad svih Isla-mskih zajednica u okruženju ida cijeni ono za što se zalažeIZ-a u Crnoj Gori.

U Ankari je reis, takođe,posjetio Nedžmi Ocak-Begovi-ća, preduzetnika, čija šira fa-milija živi u selu Fevziye, 30kilometara udaljenom od Ank-

are. On je reisu priredio ručaku tom mjestu. Stanovnici togsela sa oko 2.000 stanovnikauglavnom su iz Taslidže (da-našnjih Pljevalja- Begovići, Ta-lići,…), koji su se prije više od100 godina doselili u centralnuAnadoliju.

Trećeg aprila, reisa je prim-io lider partije Velikog jedinst-va, gospodin Muhsin Yazicio-glu sa saradnicima. Nakon štoga je reis upoznao sa položaj-em muslimana u Crnoj Gori,lider partije Velikog jedinstvaje pokazao da dobro poznajepolitičke prilike na Balkanu,pa i kod nas, izrazivši uvjeren-je da su demokratski procesinezaustavljivi.

U pratnji savjetnika minis-tra za vjerska pitanja i evro-

pske integracije, reis je posje-tio Anadoliju, grad Konye.

Uveče, četvrtog aprila, uamfiteatru Medicinskog fakul-teta reis je učestvovao na tribi-ni ”Turci i rodbinski narodi naBalkanu”. Treba reći da je ve-ćina pitanja, od oko 300 ugled-nih slušalaca, bila upućenaupravo reisu Fejziću.

Sjutradan je reis Fejzić im-ao više sastanaka u Konyu: po-sjetu Muftiji Konye, gospodinuMehmet Yavuzu, zatim pred-sjedniku gradske opštine Kara-tay, gospodinu Mehmet Hançe-rliju, kao i dekanu Islamskogfakulteta u Konye, gospodinuprof. dr. Ahmet Önkalu.

Inače, Konya ima oko2900 džamija. Posjetom meza-ru Dželaluddina Rumija- Mev-

lane završena je i posjeta Ko-nyi.

Uslijedila je i posjeta Sam-sunu, najvećem gradu na Cr-nom moru, gdje je reisa primioMuftija Osman Şahin, nakončega su zajedno učestvovali natribini ”Islam i muslimani uCrnoj Gori”. U Samsunu se re-is susreo sa predsjednikom gra-dskih opština Ilk, Adim i Ca-nik, gospodinom Erdogan To-kom i gospodinom Osman Ge-ncom, teolozima. Svo vrijemeboravka u Samsunu reisovi vo-diči su bili profesor Islamskogfakulteta Unal Yavuz i studentna postdiplomskim studijamana tom fakultetu, Behljulj Ka-načević iz Ostrosa.

Sjutradan, u Ankari, reisaje primio Ministar za vjerskapitanja i evropske integracije uVladi Republike Turske, gos-podin prof. dr Mahmut Aydin,koji je inače bio dekan Islam-skog fakulteta u Izmiru, u vri-jeme reisovih studija. Ministarje pozvao na tješnju saradnjusa Turskom i pokazao sprem-nost da se pomogne MešihatuIZ-e u Crnoj Gori.

Sljedećeg dana, obavljenaje posjeta Turskoj Velikoj Na-rodnoj Skupštini.

Domaćin je bio poslanik uSkupštini, gospodin HuseinKansu, Pljevljak porijeklom,koji je i priredio ručak reisuFejziću. Nakon višesatnog pri-jateljskog razgovora klanjan jeakšam namaz u mesdžidu Sku-pštine, a reis je imao čast dapredvodi namaz pred turskimparlamentarcima.

Turski mediji su posvetiliznačajnu pažnju posjeti reisaFejzića, koji je imao i jednosat-ni nastup na «Kon TV» i inter-vju za dnevni list «Merhaba».

Ernad Ramović

Reis Rifat ef. Fejzić u višednevnoj posjeti Turskoj

Turci zainteresovani za stanjemuslimana u Crnoj Gori

MMiinniissttaarr zzaa vvjjeerrsskkaa ppiittaannjjaa ii eevvrrooppsskkee iinntteeggrraacciijjee RR.. TTuurrsskkee,, ddrr MMeehhmmeett AAyyddiinn ii rreeiiss FFeejjzziićć

EELLIIFFapril 2005.islamske novine

gazetë islame3 ISLAMSKA MISAO

Islam je jedinstven filozofskipogled na svijet, položaj čov-jeka u njemu i izricanju nje-

govih sloboda u životu. On pred-stavlja filozofiju koja se ne možeuskladiti sa filozofijom pozitiviz-ma koju je uspostavila novija ev-ropska renesansa i njena savre-mena civilizacija.

Čovjek - s islamskog gledišta-je Allahovo stvorenje. U ovomese slažu islamsko i pozitivističko-teističko gledište. Ali, islamskose razlikuje time što tvrdi daAllah nije samo Stvoritelj, nego iStvoritelj i Onaj koji čuva, upuću-je i upravlja cijelim postojanjem,pa i čovjekom.

Bog, u Aristotelovoj filozofi-ji, je isključivo Stvoritelj svjetovai postojanja. Stvorio ih je i pred-ao zakonu kretanja pa se oni po-moću vlastitih uzroka i sile, utis-nutih u njima, neprestano kreću,bez potrebe za Božjim upravljan-jem i čuvanjem, ili- za ljude- pre-ko poslanika objavljenim vjero-zakonom, dakle- bez potrebe zabilo čim izvan prirode materijal-nog postojanja.

Ovakvo Aristotelovo gledišteje, u suštini, idolatrijsko pagans-ko. Idolopoklonici su - u pagan-sko doba- vjerovali u Boga kaoStvoritelja postojanja: ”A da ihupitaš: ”Ko je stvorio nebesa iZemlju?”- sigurno bi rekli: ”All-ah!”- a ti reci:”Hvaljen neka jeAllah!”- samo što većina njih nezna.”(Kur’an, 31:25). Oni nijesunijekali Stvoritelja, ali su zasluži-li atribut “ne znaju”, zato što suse zaustavili na isticanje Allaho-vog djelovanja samo kod čina “st-varanja” a “upravljanje” su prip-isivali idolima i kipovima kao iostalim posrednicima koje su pri-druživali Allahu, tražeći zaštituod njih kad su htjeli rat ili mir,putovanje ili ostajanje, ženidbuili razvod i ostalo što se odnosina uređenje životnih pitanja.

NNEETTOOLLEERRAANNTTNNOOSSTT

MMOODDEERRNNIIZZMMAA

Zapadnjačko pozitivističko-sekularistički pogled pretendirada oslobodi ljudsko društvo odnepromjenljivih Božijih zakonaupravljanja, proklamujući da“Nema vjere u politici, niti poli-tike u vjeri” ili da oslobodi do-movinu od vjere i obožavanja Bo-ga, kao i pridržavanja vlasti Bo-

žijeg zakona, pozivom da “Vjerapripada Bogu, a domovina svi-ma”… Ovakav pogled izdvaja Ne-bo od Zemlje, pa ga Kur’an sma-tra nerazumnim: “Oni određujuza Allaha dio ljetine i dio stoke,koju je On stvorio, pa govore:”Ovo je za Allaha”- tvrde oni-, ”aovo za božanstva naša”! Međut-im, ono što je namijenjeno boža-nstvima njihovim ne stiže Alla-hu, dok ono što je određeno zaAllaha stiže božanstvima njiho-vim. Kako ružno oni sude!” (Ku-r’an, 6: 136). Islamski pogled po-stavlja vjeru radi Allaha, odnos-no iskreno za Njega, a, takođe, idomovinu, koju je On stavio naraspolaganje čovjeku, zajednici igrađanima- namjesnicima za nje-nu izgradnju, saglasno Allahov-om zakonu. Islam odbacuje se-kularistički modernizam, koji jeprvo inkubiran i uzgojen na Za-padu, ali se kasnije proširio nadruge kontinente. Islamski učen-jaci koji svoj pogled utemeljujuna univerzalnosti Objave odba-cuju nadomještaj “kraljevstva čo-vjekova” za “Kraljevstvo Božije”.U svojoj kritici modernog seku-larizma, oni uveliko crpe od za-padnih kritičara modernizma,racionalizma i scientizma, uklju-čujući ne samo tradicionalistekao što su: Rene Guenon, Frithj-of Scuon, Titus Burckhardt i Ma-rtin Lings, već takođe i dobro po-znate evropske i američke kriti-čare modernističkog projekta košto su Jacques Ellut, Ivan Illich iTheodor Roszak. Na nesreću, uzapadnim medijima danas, isla-mskom društvu se stavlja na ter-et fenomen “ekstremizma”, a za-boravlja se da je sam moderniz-am, koji u sebi uključuje i “seku-larni fundamentalizam”, jedanod najfanatičnijih, najdogmatski-jih i najekstremnijih ideologijakoje je istorija ikad upoznala.Modernizam nastoji srušiti svakodrugo stanovište i u cijelosti jenetolerantan prema bilo kojempogledu na svijet koji mu se supr-otstavlja, bilo da je to islam ili bi-lo koja druga religija. (S.HuseinNasr, Srce Islama, 2002.).

U slučaju islama, vjerski eks-tremisti ne određuju njegov gla-vni tok. On pripada tradicional-nom islamu koji nije suprotstavl-jen onome što Zapad želi da radiunutar svojih vlastitih granica,

ali se suprotavlja korozivnim uti-cajima koji proizilaze iz modernei postmoderne kulture, koji suopasnost po islamske vrijednosti,baš kao što prijete i hrišćanskimi jevrejskim vrijednostima na sa-mom Zapadu. Filozofija odbranetradicionalnog islama je bila i os-tala unutar granica islamskihučenja. I nakon što se raziđe pra-šina u ovom burnom dobu isla-mske i svjetske istorije, glas tra-dicionalnog islama biće taj kojiće imati posljednju riječ u islam-skom svijetu.

OOBBNNOOVVAA NNIIJJEE MMOODDEERRNNIIZZAAMM

Istorijski izazov ovog dobanameće potrebu da se tradiciona-lni islam treba shvatiti kao ot-voren proces koji podrazumijevastalno intelektualno osvježavan-je iznutra, u interakciji izmeđuobnove-tedždid i njegove upotpu-njenosti- iktimalud-din.

Kada krutost i oponašanje- unašem islamskom mišljenju- neg-ira obnovu pozivajući se na to daje islam usavršen i upotpunjen“Sada sam vam vjeru vašu usavr-šio i blagodat Svoju prema vamaupotpunio i zadovoljan sam davam islam bude vjera”(Kur’an,5:3), “usavršenost”, prema tommišljenju, nema potrebe za “ob-novom”. U tom slučaju, ograni-čeno razumijevanje i slobodnoshvatanje termina pretpostavljapotrebu da se razlikuje “obnova”od “novog modernizma” i isklju-čuje prividna proturječnost “ob-nove”i “usavršenosti vjere”.

Intelektualno shvatanje isla-ma, kroz njegovu središnju dime-nziju, ne poznaje ovaj dualizamizmeđu “usavršenosti vjere” i “id-žtihada u vjeri i njenoj obnovi.”

Uz citirani ajet iz Kur’ana, ousavršenosti vjere, mi čitamo iPoslanikov hadis: “Allah će pos-lati ovom ummetu na kraju svak-ih stotinu godina onoga koji ćemu obnoviti vjeru”.( PrenosiEbu Davud). Citirani ajet i hadisne daju za pravo shvatanju da seusavršenost vjere upotpunjavan-jem Objave i završetkom posla-nstva suprotstavlja neprestanojobnovi vjere koja je usavršena iupotpunjena.

Islam je vjerovanje-akida išeriat. U akidi spada vjerovanje uAllaha, Njegove knjige, poslani-ke i meleke, u Allahovo određen-

je i Sudnji dan… U šerijatu spadasve što određuje pravi put musli-mana - od ibadeta, vrijednosti idruštvenih odnosa- kojima se po-tvrđuje vjerovanje i primjenjujeu praksi. Za sve što spada u akidii šerijatu postoje osnovna načela,pravila i temelji koji su u cijelostiusavršeni upotpunjenjem Vahjakojim je vjera usavršena i prak-som Resulul-laha i njegovih asha-ba.

Razmatrajući ovo pitanje,poznati islamski mislioc dr Mu-hammed Imare, u svom djeluMustakbeluna bejnet-tedždidil-islamij vel-hadasetil-garbijje,2003., skreće pažnju na činjeni-cu da čovjek- musliman, samimtim što je Allahov namjesnik naZemlji, mora, zbog značaja tognamjesništva, nadgraditi nad ov-im osnovnim načelima, pravili-ma i temeljima jednu drugu str-ukturu. Islam - primjera radi- po-čiva na pet temelja: šehadet, na-maz, post ramazana, hadž i ze-kat. Ovi temelji predstavljaju pr-avila na kojima počiva islam, alioni nijesu cjelina temelja islama,nego osnova na kojima se gradigrađevina grana-furu’. Ova građ-evina- grane osnovnih načela udruštvenim odnosima posebno-predstavlja ono što se mijenja iobnavlja prema opštem interesu,saglasno potrebama vremena imjesta - ako su napajana ciljevi-ma osnovnih načela i u granica-ma temelja- to predstavlja “obno-vu” u horizontima duše.

Nepromjenljiva načela suupotpunjena usavršenošću vjere,ali među njenim horizontima igranama ima onih koji se stalnorazvijaju, mijenjaju i unapređu-ju, svjedočeći trajanje obnove.

Ova činjenica islamskog me-toda objašnjava se saglasnošću is-lamskih škola mišljenja o nedo-zvoljenosti idžtihada u osnovnimnačelima, jer se u i njima i nanjima gradi jedinstvo ummeta-koje predstavlja strogu vjerskudužnost i osnovu vjere, ali isaglasnost ovih škola, takođe, da“grane” predstavljaju područje ipredmet idžtihada. To se podupi-re -obnovom koja ide u susret po-trebama realnosti i opšteg dobraustanovljavanjem novih propisa,odnosno grana, umjesto onih ko-je je prevazišla stvarnost koja jepromijenjena, a time i opšti inte-

res. Samim tim što sam Resulul-lah govori o “obnovi vjere”, onapredstavlja njegovu instituciju,sunnet, a ne “mišljenje pobožnihvjernika”.

Prema tome, “obnova” nijenijekanje “usavršenosti vjere injenih nepromjenljivih ustano-va”, nego put za proširenje djelo-tvornosti kompletne vjere, njen-ih nepromjenljivih ustanova i os-nova u novim situacijama, za no-vonastala pitanja, kao i garancijanjenog trajanja, kao nužne, ne-patvorene i pogodne, u svim vre-menima i prostorima.

Premda se zagovornici obno-ve-mudžeddidun i ortodoksije-usulijjun slažu u tome da trebada prestane slijepo slijeđenje au-toriteta pravnih škola, ono sli-jeđenje koje se u doba stagnacijeprvenstveno oslanjalo na autori-tete a ne na traganje za izvorima,ipak, među njima ne postoji sagl-asnost u samom metodu obnove,i to je ono što sputava obnovu iživotnost islamske misli. Takobiva da zagovornici idžtihada izredova neoortodoksije, sami pos-tanu zatočenici slijepog slijeđe-nja. Da je obnova kopča koja po-vezuje osnovne sadržaje islama,Kur’an i Sunnet, sa životom, od-nosno istorijskim datostima, naj-bolje svjedoči praksa Poslaniko-vih ashaba koji idu u susret isto-rijskim zbivanjima adekvatnimislamskim rješenjima.

Tumačeći hadis o “obnovi vj-ere”, Mehmed Handžić, Islams-ka misao M.H.-izbor radova,1994., pojašnjava da glavni fak-tori koji utiču na obnavljanje ioživljavanje vjere su zdrava isla-mska nauka, a zatim i valjan por-edak i poštena islamska vlast. Onnavodi i mišljenja komentatoraovog hadisa koja se odnose na toda “obnovitelj” ne mora biti sa-mo jedna osoba, nego i čitava sk-upina ljudi, po svim islamskimkrajevima. Riječi “na kraju svak-ih stotinu godina” označavajupočetak svakog novog vijeka pohidžri. Uz eser ovog hadisa stoji ito da se na kraju svakih stotinugodina, istovremeno, događa ikrupna i za islam teška pojava.Kao da je Božija providnost ht-jela da se uz svako slabljenje isvaki udarac nađe uz bok odmah

Islamska misao

Obnova vjere je ostvarenje njene usavršenosti

Nastavak na sljedećoj strani

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 4ISLAMSKE TEME

Svi poslanici od Adema a.s.pa sve do dolaska Muha-mmeda a.s. slati su samo

određenim narodima da bi otk-lonili postojeće grijehe, pokazu-jući Allahovom Moći i Voljommudžize, kao dokaz njihova po-slanstva. Mudžize su bile na po-lju u kojem se posebno isticaodotični narod. Dešavalo se da jeu isto vrijeme bilo više poslani-ka, u više naroda, kao što je toslučaj sa Ibrahimom a.s. koji seborio protiv obožavanja kipova iLutom a.s. čiji narod je zastraniou homoseksualizam, i koji je,zbog grijeha od kojeg nije odus-tajao, uništen.

Rođenjem Muhammeda a.s.,Meka je dobila posebnu čast, jerse baš u njoj rodio posljednjiAllahov Poslanik, koji je poslatkao milost svjetovima. Meka jemjesto gdje je sagrađena prvaAllahova kuća – Kaba. Sagradilisu je meleci i na nju ukazali Ade-mu a.s., da bude veza sa Allah-om, i ona je kibla svih muslima-na. Kaba je jedina džamija kojaje sagrađena na tom mjestu Alla-hovom odredbom, za razliku oddrugih džamija, čije su lokacijeodređivali ljudi.

Kada je Muhammed a.s.,kao dječak, bio u društvu sa svo-jim amidžom Ebu Talibom, pri-likom jednog trgovačkog puto-vanja u Šam, jedan od monaha(Buhajra) je neuobičajeno pri-premio veliku količinu hrane gr-upi u kojoj je bio Muhammeda.s.. Kurejšije su se iznenadile,jer to nisu navikle od njega. Ka-da im je iznio hranu, svi su prišlida jedu osim Muhammeda a.s.,kojem prilazi Buhajra i zagledaga. Kada su ljudi pojeli hranu irazišli se, on se obratio dječakuMuhammedu, zaklinjući ga La-tom i Uzatom (dva božanstva ko-ja su obožavali mušrici), da muodgovori na neka pitanja. Dječ-ak mu reče: »Ne zaklinji me saLatom i Uzatom, jer mi nema ni-šta mrznije od njih!«. Buhajrareče: »Tako ti Allaha, reci mi ovošto ću te pitati!« Što ga je godpitao i on odgovorio, nalazio je uKnjizi, a kada mu je pogledao le-đa, vidio je poslanički pečat, me-đu plećima. Nakon što je završiorazgovor sa njim, Buhajra upitaamidžu Ebu Taliba: »Što ti je ov-aj dječak?«. »Sin«, reče Ebu Tal-ib. Buhajra nastavi: «On nije tvoj

sin. Otac ovog dječaka ne bi tre-bao da je živ!«. Ebu Talib reče:»To mi je bratić«. »Što mu je saocem?«, upita Buhajra. »Otacmu je umro, dok ga je majka no-sila«. »Tako je! Vidio sam da muoblaci prave hladovinu, dok onsjedi pored vas! Zbog toga samvas ugostio. Vrati se sa svojimbratićem kući i dobro ga čuvajod Židova, jer, tako mi Allaha,ako ga primjete i ako budu znalito što ja znam, nanijeće mu zlo!Ovaj tvoj bratić će imati velikuulogu!«, reče monah Buhajra.Kada je to čuo, Ebu Talib požuriu Meku sa svojim bratićem.

Muhammed a.s. je živeći kodplemenitog amidže provodiomladost uglavnom čuvajući ovcei razmišljajući o svemiru i stvara-nju. Bio je vrlo blag i nježan, i posvemu se razlikovao od ostale dj-ece. Jedne noći odlučio je da seu Meki zabavi sa omladinomMeke, koja je često organizovalarazna veselja. Zamijenio ga je učuvanju stada jedan prijatelj, aon je došavši do prvih kuća Me-ke zaspao, probudivši se sjutra-dan kada je veselje i gužva pro-šla. Allah dž.š. ga je i u drugimprilikama čuvao i pripremao zaveliku i časnu misiju, posljed-njeg Poslanika, koji će biti poslatcijelom čovječanstvu.

Muhammed a.s. se u Meki išire pročuo po svome poštenju ičestitosti, pa je zbog toga pro-zvan »Emin« (Pouzdani). Nakonšto je napunio 25 godina, oženiose uglednom i bogatom udovic-om Hatidžom, sa kojom je pro-živio srećan bračni život. Onamu je bila jak oslonac i pomagaču najtežim trenutcima, što jeMuhammed a.s. često isticao.

Svima je poznat slučaj vezan

za nesporazum prvaka mekans-kih plemena oko ugradnje Ha-džeru-l-Esveda (Crnog kamena),prilikom rekonstrukcije Kabe,kada je Muhammed a.s. presu-dio na način što su kamen posta-vili na čaršaf, koji su prihvatiliprvaci svih plemena, a onda gaje Muhammed a.s. stavio na od-ređeno mjesto, čime su svi bilizadovoljni.

Muhammed a.s. se čudio ka-ko njegov narod obožava kame-nje, koje su ljudi isklesali, kojene čuje, niti vidi i koje samo sebine može pomoći. Spoznavao jeda iza svega stvorenog mora biti

samo Jedan Gospodar, Koji up-ravlja svakom stvari i Koji nemani početak ni kraj. Osamljivao sesvake godine po jedan mjesec upećini Hira, oslobađajući se odovosvjetskih briga, da bi 510. g.,kada je napunio 40 godina živo-ta, u pomenutoj pećini Hira,preko Džibrila, dobio u Objaviprvih pet ajeta sure Alek:

»»ČČiittaajj uu iimmee GGoossppooddaarraa ttvvoo--ggaa KKoojjii ssttvvaarraa ((11)),, ssttvvaarraa ččoovvjjeekkaaoodd uuggrruušškkaa!! ((22)) ČČiittaajj,, pplleemmeenniittjjee GGoossppooddaarr ttvvoojj ((33)),, KKoojjii pprr--oouuččaavvaa ppeerruu ((44)),, KKoojjii ččoovvjjeekkaappoouuččaavvaa oonnoommee ššttoo nnee zznnaa ((55))..««(Suretu-l-Alek; 1-5)

Objavljivanje ovih ajeta oz-načava i početak časne poslanič-ke misije, koja će trajati 23 god-ine i u kojoj će Muhammed a.s.biti izložen raznim iskušenjima.Ovi ajeti su bili poticaj za ummetda u nauci i u svemu napred-nom budu prvi, kao što je bilapraksa prvih dobrih generacijamuslimana, koji su u svemu pr-ednjačili i bili pretečama u na-uci, kulturi i civilizaciji. Napušt-anje principa, sadržanih u prvimajetima Objave, ummet je košta-

lo isuviše i još uvjek košta.

Prenosi Ebu Hurejre r.a. daje Poslanik a.s. rekao: »»PPrriimmjjeerrmmeennee ii ppoossllaanniikkaa pprriijjee mmeennee jjeekkaaoo pprriimmjjeerr ččoovvjjeekkaa kkoojjii nnaapprraavviikkuuććuu ii uulljjeeppššaa jjee,, oossiimm ššttoo nniijjeessttaavviioo jjeeddnnuu cciigglluu nnaa ććoošškkuu tteekkuuććee.. LLjjuuddii pprroollaazzeeććii ppoorreedd nnjjee,,zzaaddiivvlljjeennii nnjjeennoomm lljjeeppoottoomm,, ggoovv--oorree:: ZZbboogg ččeeggaa nniijjee ssttaavvlljjeennaa jjooššoonnaa jjeeddnnaa cciiggllaa?? JJaa ssaamm ttaa cciiggllaa iijjaa ssaamm ppoosslljjeeddnnjjii PPoossllaanniikk!!«« (Mu-slim).

U prve tri godine poslanstva,u vrijeme tajnog pozivanja, is-lam je prihvatilo 30 ashaba. Za-tim Poslanik s.a.v.s. počinje jav-no pozivati u islam, a fizički i ve-rbalni napadi na njega i ashabese sve više pojačavaju. Mušricimu nude blaga koliko poželi, sa-mo da se odrekne pozivanja uislam, ali on to odbija. Zbog mn-ogobrojnih pritisaka, Muhamm-ed a.s. dozvoljava jednom brojuashaba, u dva navrata, hidžru uAbesiniju. Potom mušrici zavo-de blokadu (bojkot) muslimani-ma, koja traje oko tri godine. De-sete godine po Poslanstvu, umi-ru mu amidža Ebu Talib i vjernasupruga Hatidža, koji su međuljudima bili njegovi najbolji os-lonci. Ta je godina proglašenagodinom tuge (amu-l-huzn). Na-padaju ga i pripadnici plemenaSekif, koji su živjeli u Taifu, ikoji su odbijali poziv u islam. Uto vrijeme dolazi događaj Isra'a iMi'radža, koji su razgalili dušuPoslanika i ashaba. U toj noći jepropisano klanjanje pet namaza.Dolazi do tri susreta na Akabi, a13. godine po poslanstvu (622.po Isa a.s.), događa se hidžra, ko-ja označava novu stranicu istori-je islama. Nakon toga se uspost-avlja Islamska država u Medini ipočinje primjena šerijata. Sve toje praćeno mnogobrojnim napa-dima Mušrika i Jevreja. U tomperiodu su se desile velike bitke,a iz svake nove muslimani su iz-lazili jači i sigurniji. Osme godi-ne po hidžri, muslimani osloba-đaju Meku i ruše kipove. Kababiva očišćena od kipova i postaječisto mjesto za služenje i veličan-je samo Allaha. Muhammed a.s.nakon 23 godine pozivanja u is-lam, vraća se svome Gospodaru,ostavivši ashabima i ummetu, uemanet Kur'an i Hadis.

Meho Martinović

Muhammed a.s. i misija poslanstva

obnavljanje i preporod. Islamskiučenjaci su nabrojali i osobe, pojednu ili više njih, za koje sutvrdili da su, za cjelinu ummeta,obnovitelji islama. Daleko bi nasodvelo spominjanje svih njih, aliradi primjera navešćemo po je-dnog od njih, po vijekovima hi-džre: 1.- halifa Omer ibn Abdula-ziz, 2.- Imami Šafija, 3.- fakihIbn Surejdž, 4.- Ebu Hamid El-Isfiranij, 5.- Imami Gazali, 6.- Fa-hruddin Razi, 7.- Ibn Dekikillda,8.- Esnevija, 9.- Dželaluddin Su-jutij, 10.- Šemsuddin Er-Rumelij,11.- Zurkanija, 12.- Muhammedibn Ismail, emir San’e, 13.- Sid-dik-Han, 14.- Muhammed Abd-uh. ( Ogromne su zasluge dr Jus-ufa Karadavije za obnovu islamapočetkom ovog vijeka!- A, Allahto najbolje zna!). Među nesreća-ma, učenjaci nabrajaju: kraj 1.vijeka- zloglasni Hadžadž, 2.-Smutnja povodom rasprave o“Halkul-Kur’anu”, 3.- pustošen-je anarhističkih karamita, 4.- fa-timijski vladar Hakim, 5.- navalakrstaša i zauzimanje Jerusalima,6.- provala Tatara, Mongola, 7.-velika kuga i epidemije, 8.- pro-vala Timurlenka, 9.- pad Grana-de i islamske Španije itd.

Vjera bez obnavljanja ne mo-že osigurati svojim sljedbenici-ma životnu snagu, sreću i napr-edak u svim domenima i vreme-nima. Na sunnet obnove vjereukazuje i ovaj hadis: ”Ovu nau-ku, nauku poslanstva, će nositi ištititi iz svake generacije praved-ni, oni će opovrgnuti svako krivotumačenje i odbaciti plagijat isvako nastrano tumačenje”. Ob-navljanje vjere je u uskoj vezi saobnavljanjem ovozemaljskog živ-ota muslimana. Ibn Kajjim El-Dževzija kaže: “Principi i osno-ve šeriata koji se tiču ljudskihinteresa na ovom i budućem svi-jetu su svi utemeljeni na pravdi,milosti, ljudskom dobru i mudr-osti. Svaka situacija koja pret-vara pravdu u tiraniju, milost uteškoću, dobrotu u iskvarenost,mudrost u besmisao, nema nika-kve veze sa šeriatom, čak iako jeneko predstavi u obliku alegori-jskog tumačenja.”

Nepromjeljivo u šeriatu pre-dstavlja filozofiju islamske legis-lature, pravila, pogleda i nepro-mjenljivih propisa, kao što suvrijednosti i kazne, a kada su upitanju dijelovi i grane-kojespadaju u predmet fikha- tu suvrata idžtihada i obnove otvore-na pred fikhskim intelektom. Usvjetlu ovog objašnjenja, kojeotklanja sumnje o neusaglašeno-sti između “usavršenosti vjere” i“njene obnove”, treba shvatitivraćanje osnovama i nepromje-nljivim ustanovama vjere i nje-noj obnovi kroz instituciju fetve.

I.D.


gazetë islame5 ISLAMSKE TEME

Kada govorimo o islamsk-om odgoju kao važnomčiniocu ljudskog i civili-

zovanog usmjerenja, na prvommjestu trebamo kazati da jeAllah, dž.š., upravo sve Objaveslao da bi čovjeka vaspitao i odnjega načinio čovjeka u pravomsmislu te riječi. «I Ja sam učinioda te svako voli i da rasteš podokom mojim». (Ta-ha: 39)

Jer čovjek po svojoj biti če-sto živi u iluzijama težeći ka pe-rfekciji, onda kad je razočaran iiznevjeren, a često u opsesijikomoditetom i luksuzom ovoze-maljskog bitisanja, onda kadzaboravi na svoju svrsishodnosti poslanicu. Ovo zato što je onstvoren od zemlje, te se čas ok-reće blagom asketizmu (zuhdu),čas dunjaluku (meta'u-l-gurur)koji će se na Sudnjem danu pre-tvoriti u ružnu i iznemoglu star-icu.

Sociolozi kažu da okolinaviše utiče na ponašanje indi-vidue od samih gena. Oni su za-stupnici biheviorizma. Jednomdavno se vodila polemika izm-eđu filozofa i odgajatelja (učen-jaka) po pitanju šta više utiče načovjekovo ponašanje, okolina(behavior) ili geni. Imali su pot-puno oprečna mišljenja. Vladarih je pozvao na javnu debatu nakojoj su odgajatelji djelom do-kazali svoju teoriju. Naime, onisu dresirali mačke da svojim ša-pama dijele šoljice čaja prisutni-ma i na taj način dokazali ispra-vnost svoje teorije. Međutim, fil-ozofi su dogovorili da se sljedećenoći opet sastanu i da im odga-jatelji to isto sa mačkama po-nove. I to su zaista uradili. Slje-deće noći su mačke opet svojimšapama dijelili prisutnim šoljice

čaja, ali su u taj čas filo-zofi izvadili miševe izdžepova i pustili ih datrče po odaji. Kada sumačke primijetile miše-ve, ispustile su šoljicečaja i trkom pošle da lovemiševe. Na taj način sufilozofi nadmudrili odga-jatelje, dokazavši da ipakgeni imaju presudnuulogu u ponašanju.

Da bi Božja objavadoživjela svoju realizaci-ju, Allah, dž.š., je slaoposlanike koji su ljudimabili živi primjer njene primjene.U kontekstu teme o kojoj govo-rimo te poslanike možemo naz-vati i uzorima, odnosno odga-jateljima naroda kojima suposlani. «Vi u Allahovom Posla-niku imate divan uzor za onogakoji se nada Allahovoj milosti inagradi na onome svijetu, i kojičesto Allaha spominje». (Al-Ah-zab: 12) Zato se kaže da je Mu-hammed, a.s., bio Kur'an kojizemljom hoda. I zaista je svijetupokazao kako treba živjeti ikako se vladati. Svoje ashabe biizmeđu ostalog, savjetovao dapodučavaju djecu pisanju, pliva-nju i streljaštvu. Njegov živo-topis je ispunjen naredbama, za-branama, uputama, savjetima idr. On je bio odgajatelj u pra-vom smislu te riječi.

U islamskom misticizmu (te-savvuf) postoje šejhovi (muršidi)koji direktno konrolišu ili odga-jaju svoje učenike (muride). Da-kle, odgoj se ne smije prepustitisamoj individui, bez obzira nastarosnu dob, već se vjernik mo-ra ravnati po objavi i sljedbi Bo-žjih poslanika i dobrih ljudi, ilidobrih roditelja. U našem vre-

menu postoji više loših roditelja,nego loše djece.

U Kur'anu postoje neke od-rednice o ponašanju čovjeka uprivatnom životu. Poslušajmokur'anske upute kako odgajajuislamski Ummet: «O vjernici, utuđe kuće ne ulazite dok dop-uštenje ne dobijete i dok uku-ćane ne pozdravite; to vam jebolje, poučite se! A ako u njimanikoga ne nađete, ne ulazite unjih dok vam se ne dopusti; aako vam se rekne: "Vratite se!" -vi se vratite, bolje vam je, aAllah zna ono što radite. Nijevam grijeh da ulazite u nenas-tanjene zgrade, u kojima se na-laze stvari vaše, a Allah zna onošto javno pokazujete i ono štokrijete. Reci vjernicima nekaobore poglede svoje i neka vodebrigu o stidnim mjestima svojim;to im je bolje, jer Allah, uistinu,zna ono što oni rade. A reci vjer-nicama neka obore pogledesvoje i neka vode brigu o stidnimmjestima svojim; i neka ne dozv-ole da se od ukrasa njihovih vidiišta osim onoga što je ionakospoljašnje, i neka vela svojaspuste na grudi svoje; neka ukr-

ase svoje ne pokazujudrugima… « (An-Nur: 27-31)

U njemu nalazimoslikovit primjer dijalogaizmeđu oca i sina i načinkako se otac treba odnos-titi prema svome sinudok ga odgaja i vaspitava."O sinko moj, dobro ilizlo, teško koliko zrnogorušice, bilo u stijeni ilina nebesima ili u zemlji,Allah će na vidjelo izni-jeti, jer Allah zna najs-krivenije stvari, On je

Sveznajući. "O sinko moj, obavl-jaj molitvu i traži da se činedobra djela, a odvraćaj odhrđavih i strpljivo podnosi onošto te zadesi - dužnost je takopostupiti. I, iz oholosti, ne okrećiod ljudi lice svoje i ne idizemljom nadmeno, jer Allah nevoli ni gordog ni hvalisavog. Uhodu budi odmjeren, a u govorune budi grlat; ta najneprijatnijiglas je revanje magarca!"

Dobro odgojeno dijete jespas čovjeku na dunjaluku i ah-iretu. Poslanik veli da kada čov-jek preseli na Ahiret prestanu sebilježiti njegova djela, osim u trislučaja, od kojih je jedan dobroodgojeno dijete koje će molitiAllaha da oprosti svojim rod-iteljima. (hadis)

Pored Božje objave u kojojse nalaze uzusi ponašanja indi-vidue i društva, i pored Božjihposlanika, a.s., koji su praksomtumačili objavljene Poslanice,roditelji imaju veoma bitnu ulo-gu u odgoju svoje djece. Djecase moraju ugledati na roditeljekoji važe za najbitnijeg faktora iuzora u porodici. Ako se odgojdjece ne shvati ozbiljno, onda

će ona neminovno biti pre-puštena ulici i uličnim poroci-ma. Roditelji moraju ispravno ioprezno odgajati svoju djecu,jer ih je mnogo pogrešno vaspi-tano! U ovom slučaju majkenajviše snose odgovornosti ali ikrivice. Zapadnjačenjem islam-skih država i svijeta uopšte,porodica je direktno ugrožena,jer se potenciraju prava žene iumjesto pravne jednakosti sk-reće se u polnu jednakost. Ženese izjednačuju sa muškarcima,iako ih je Allah različitim stvo-rio. «One imaju isto toliko pra-va koliko i dužnosti, prema zak-onu - samo, muževi imaju pred-nost pred njima za jedan stepen.- A Allah je silan i mudar». (Al-Bekare: 228)

Zapadnjačenjem se izbjega-va dužnost žene kao majke davaspita svoju djecu i ta ista ženase eksploatiše misleći da ost-varuje svoja prava i da vraćaono što joj je islam oteo. Po tompitanju Kur'an je jasan. «Ukućama svojim boravite i ljepo-tu svoju, kao u davno paganskodoba, ne pokazujte…» (Al-Ahzab: 33)

Primarna uloga žene u isla-mu jeste da bude majka svojedjece i da ih odgoji u islamskomduhu.

Pored roditelja, prosvjetniradnici imaju također važandoprinos u odgoju djece. Njimase pridružuju i vjerska lica (efe-ndije) koji u mektebima uče dje-cu pravilnom ponašanju. Oničak mogu mnogo više uraditi natom polju od roditelja i prosvjet-nih radnika. Otuda i važnostuloge mesdžida u odgoju musli-manskih generacija.

DDžžeemmoo RReeddžžeemmaattoovviićć

Značaj islamskog odgoja

Dok sam prelistavao listoveatlasa «Zobota» ugledao sam je-dnu sliku i odjednom kao dami se krv u venama zaledila.Na toj slici je bilo čovječje srce,na kojem je pisalo ime našegRabba. Natpis je bio tako pre-cizan kao da je bio urađen odnekog vrlog kaligrafa. Da li jaovo dobro vidim, pitao sam se.Odmah sam uzeo atlas da upo-redim to ime sa imenom kojeje bilo napisano na bakarnojploči okačenoj na zid moje so-be. Odmah sam uočio potpunu

jednakost. Pomislih: ovo nijemogla biti nikakva slučajnostzato što ime «Allah» na srcu ni-je imalo ni jednog harfa u ne-dostatku, niti je bilo ni jednetačke viška. Nijesam mogao ta-ko lako ostaviti atlas, već sampokušao odgovoriti na pitanjakoja su mi napunila glavu. Dali je ovaj natpis mogao biti sa-mo slučajnost? Da li je to nat-pis na ovom srcu koje se vidina ovoj stranici atlasa? Odgov-or na moja pitanja daće i doka-zati samo autopsija s kojom ću

se kasnije susresti. Treba samou svoje ruke da uzmem čovječ-je srce i svojim očima vidim tajizvanredni natpis. Međutim,autopsija s kojom sam se sus-reo dokazuje da je bez izuzetkana svakom srcu u potpunostina isti način od strane samojedne moći potpisano ovo ime.Možda ovom dokazu neće vje-rovati pojedini ljudi, ali taj Bo-žiji potpis je jedan poseban pe-čat za sve ljude, pa čak ga imai kod poricatelja i negatora. Os-im toga mjesto na kome se na-lazi taj potpis je krajnje intere-santno i posebno mjesto kojeprivlači pažnju, jer je to srčanotkivo u obliku mreže ispre-

pleteno od niti i ono je u stan-ju da se rehabilituje od svih mi-šićnih tkiva, pa izgleda tako daje ovo mjesto kao posebno stv-oreno baš da bi se čisto i jasnovidio ovaj veličanstveni potpis.

Ukratko rečeno, srce je sr-ce i u svakom slučaju ono jeposeban organ tako da nije slu-čajnost postojanje Božijeg pot-pisa na tom tajnom blagu.

Potpis Allahovog imenaugraviranog na lijevoj straničovjekovog tijela upravo poka-zuje da taj organ omogućavačovjeku da živi i ujedno pokaz-uje koja to snaga pokreće srceda bi ono dalo i omogućilo ži-vot čovjeku. Kada je srce u no-

rmalnom stanju Allahovo imena njemu se jasno uočava i prisvakom otkucaju srca Božijeime se zajedno sa otkucaijmajoš jače ističe.

Da, pri svakom otkucajučovječje srce Allah govori i kaoderviš ponavlja ime svog Stvo-ritelja cijelom svemiru.

Na svakom djelu umjetnikaili književnika stoji potpis um-jetnika ili autora. Tako i na čo-vjekovom srcu, a čovjek je naj-veće umjetničko djelo u ovomsvemiru, stoji potpis Uzvišen-og Stvaraoca.

iz knjige ««GGeerrççeeggee DDooggrruu»»Prevela s turskog:

Izeta Fejzić

Potpis na srcu

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 6AHLAK

Uprethodnom broju gov-oreći o ihlasu, izmeđuostalog, naveli smo da

se ihlas grana na četiri podjelei to: "Ihlas u riječima, djelima,ibadetima i tajnim namjera-ma". Sve ove podjele, istaklismo, produkt su vjere koja čov-jeka odgaja u nasljeđivanju ta-kvih osobina. Da bi se ove ka-rakteristike urezale u dušu sva-kog pojedinca i postale stalniizvor ihlasa kod čovjeka, neo-phodno je postojanje sljedećihuslova:

1. Kontinuirani produkthumanih djela iskrenim i čis-tim nijetom, o kome je bilo ko-mentara u prethodnom izdan-ju, a u ovom prelazimo na isti-canje i pojašnjenje druge uslo-vne tačke:

2. Et-tekamul, ili integral-nost tj. cjelovitost i upotpunje-nje svih potrebnih uslova, kojevjera islam od nas zahtijeva, ana osnovu kojih ćemo jedinodosegnuti do pravog cilja imogućnosti da kona;no na[edjelo bude prihva'eno i vredno-vano ihlasom, odnosno nagra-đeno sevabom, koji se kakonavedosmo, stiče, jedino posje-dovanjem i ispunjenjem svihprethodnih uslova, koji nado-građuju i popunjavaju pokre-nuti proces, kako bi na taj na-čin bio ubrojen i smješten ukategoriju ihlasa, za koji se je-dino stiče pravo nagrađivanjasevabom i najvrednijom Alaho-vom dozvolom za ulazak uDžennetu. Osjećanje potrebe,upoznavanja, posjedovanja iispunjenja prethodnih zahtje-va, kod nekih iskrenih musli-mana je i urodilo plodom zanjihovo ozbiljnije posvećivanjevjeri, i skrušenije robovanjeSvevišnjem Stvoritelju. To seočituje kroz požrtvovane akti-vnosti, koje neumorno i ponos-no pokreću za Islam. Naročitose, iz njihovog djelovanja, dajeprimijetiti neizmjerna i neopi-siva ljubav prema Najuzviše-nijem Tvorcu, čije ih sjećanjeinspiriše na čist nijet i iskrenadjela, koja ih čine potpunim ikompletnim u robovanju i zbl-ižavanju Allahu, dž.š. On takvi-ma, u svome raju priprema po-sebne i obilne odaje sreće ivjernog, sigurnog vječnog po-činka.

U sveobuhvatnijem razumi-

jevanju ovih potreba, naredbi iinformacija pomažu nam iriječi Vrhovnog Gospodara iSudca, Koji u obraćanju Njego-vom Miljeniku i posljednjemSvom Poslaniku kaže:

Reci: "Meni se naređuje dase klanjam Allahu iskreno Muispovijedajući vjeru i naređujemi se da budem prvi musli-man." Reci: "Ja se bojim patnjena Velikom danu, ako budemGospodaru svome neposlušan."Reci: "Samo se Allahu klanj-am, iskreno Mu ispovijedajućivjeru svoju, a vi se, pored Nje-ga, klanjajte kome hoćete!" Re-ci: "Stradaće uistinu, oni kojina Sudnjem danu izgube i sebei porodice svoje. Eto, to je pra-vo stradanje!" (Az-Zumer 11-15)

Iz datih ajeta, razumijemoodredbu, koja se odnosi naBožjeg Poslanika, a.s., oporu-kom objašnjenja i obznanjivan-ja ljudima da je njega, Resula,poslao k njima da bude prvikojemu je naređeno od ljudi daobožava Stvoritelja, iskreno,skrušeno, ponizno i potpuno,gdje neće biti mjesta širku, ne-vjerstvu, licemjerstvu, obmani,pretvaranju, lažima, svemu štobi zasmetalo tom potpunom ičistom robovanju.

U narednom ajetu se ističetakođe da je njemu, kao prvomiz te generacije, naređeno da usvojim ibadetima bude čist ipotpun, kako bi na taj načinposlužio kao ogledalo, uputa iputokaz o naredbi praktikova-nja istog i od strane svih ostal-ih ljudi, koji će vjerno slijeditisvog počašćenog Resula u ihla-su, cjelovitom iskrenom vjero-vanju i ibadetu, Jedino zaslu-žnom i Najmoćnijem Vladaru– Allahu, dž.š. Odmah zatim, uajetima koji slijede, nakon nar-edbe o robovanju samo NjemuJedinom, nailazimo na opome-nu i podsjećanje na jezive, gro-zne, strahotne i užasne kaznenevjernika i varalica-munafikana Sudnjemu danu, zbog nji-hovog, otvorenog širka i tajnoggriješenja. Ova istaknuta opo-mena o razbuktanoj, nemilos-rdnoj, razarajućoj, bezosjeća-jnoj, halapljivoj vatri, kaže imBožji Poslanik, trebala bi po-služiti kao opomena svima na-ma o dubljem razmišljanju i

strahu od ozbiljnih i nesagledi-vih posljedica kijameta, odkojih se niko, osim zaslužnih,neće sačuvati i zaštititi. "Stogao vi koji sebi želite sreću, usp-jeh i spas slijedite mene", govo-rio im je Milosni Resul, jer samja poslan, da bi vam uputa iopomena preko mene silazila ina strahovite i grozne kija-metske patnje podsjećala. Utom pozivanju Muhammed a.s.je nailazio na razna iskušenja ismutnje mušrika, nevjernika ilicemjera, pogotovo njihovihvođa koji su bodrili svoje sljed-benike i ubjeđivali ih da je nji-hova staza usmjerena pravimtokom, a da je Muhammed sa-mo jedan u nizu varalica, kojiih želi odvojiti od njihovih vol-jenih kipova i drugih božansta-va. Uviđajući prodor u pozi-vanju i uspjehu Poslanika Mu-hammeda a.s. oni bi mu najpri-je prilazili prijetnjom, kada suu navratima i pokušavali da gasilom odvrate od pozivanja All-ahu, dz.š., a potom mu nudećibogatstvo i visok ugled u svo-jim redovima, ukoliko se okre-ne i on obožavanju njihovihidola i kipova tj. obustavi pozi-vanje ka Jedinom Stvoritelju.Tada se Sveobuhvatni nad-zornik obraća odabranom Po-slaniku citatom, kojim će obz-naniti mušricima, licemjerimai kafirima – nevjernicima, dase nikad neće okaniti pravogrobovanja niti prikloniti nji-hovim lažnim božanstvima isuludim vjerovanjima, već daće u slijeđenju jedino ispravnevjere biti krajne kompletni, us-trajni i potpuni. Potvrdu nalaz-imo i u ajetima: «Reci: "O vinevjernici, ja se neću klanjationima kojima se vi klanjate, ani vi se nećete klanjati Onomekome se ja klanjam; ja se ni-sam klanjao onima kojima stese vi klanjali, a i vi se nisteklanjali Onome kome se jaklanjam, A vama - vaša vjera,a meni - moja!» (El-Kafirun 1-6)

El –Džemel, jedan od ko-mentatora Kur’ana, tumačećiove ajete navodi da se njihovoznačenje ogleda u obznanjivan-ju mušricima da je Muham-medu a.s. kao prvom musli-manu iz njegovog ummeta,naređeno da vjerno, skrušenoi potpuno robuje samo Jedi-

nom Allahu dž.š., a da oni sho-dno njihovom neznanju obo-žavaju koga god požele od nji-hovih beznačajnih božanstava,ali da će zbog toga, svog okor-jelog lukavstva, neprijateljstvai nevjerstva strahovito i naj-žešće biti kažnjeni, bliskom inesnošljivom patnjom pripre-mljenom njima, njihovim fa-milijama i ostalim sljedbenici-ma i pristalicama.

U nastavku svog komen-tara El-Džemel prethodne kon-statacije pojednostavljuje i svr-stava u četiri tačke kada kaže:"Uzvišeni Allah, dž.š., je svomodabraniku i Poslaniku nare-dio:

- da obznani ljudima da jeon taj kojemu je prvom nar-eđen ibadet i potpun ihlas unjemu;

- da im predoči da je on pr-vi kojemu je naređeno napuš-tanje zablude i tmine i komple-tni prelazak na stazu svjetlosti,uspjeha i spasa;

- da obavijesti mušrike, ka-fire i nevjernike o nemilosrd-noj, stravičnoj kazni i bolnoj ivječnoj patnji dzehennemskoj;

- da javno posvjedoči mušr-icima da se nikad neće odrećisvog potpunog robovanja pra-voj vjeri, niti pozivanja ostalihu njoj, već da će oštar i ljutitbiti prema svim njihovim po-hlepama idolopoklonstva, spr-eman za odbranu i borbu pro-tiv njih ( pagana)".

Nadovezujući se na tumač-enje svog prethodnika El-Fedilibn Ijad, kao dodatak ovogznačenja dodaje i ajet u komeUzvišeni Allah, dž.š., kaže:

«Uzvišen je Onaj u čijoj jeruci vlast - On sve može! Onajkoji je dao smrt i život da bi isk-ušao koji od vas će bolje postu-pati». (El-Mulk 1-2)

On je taj, kaže El-Fedil ibnIjad, koji je ihlas svrstao u us-koj povezanosti sa ispravnoš-ću. "O oče naš, u čemu je ihlaspovezao sa ispravnošću?", upi-taše ga sinovi. On im odgovori:" Nema potpunog i ispravnogdjela bez ihlasa, niti ihlasa bezispravnog i potpunog djela.Ukoliko je ishod djela ispra-van, a nije urađen ihlasom,neće biti prihvaćeno, sve dok unjemu ne bude sadržana ispr-avnost i potpun ihlas. Ihlas jeuraditi djelo sa ciljem postizan-

ja Allahovog zadovoljstva inagrade, a ispravnost je slijedi-ti upute i praksu NjegovogPoslanika".

S tim u vezi, sjetih se pre-davanja jednog egipatskog al-ima i doktora hadisa, IbrahimaHanefija, koji govoreći o ""ppoott--ppuunnoojj ppookkoorrnnoossttii ii iisskkrreennoommsskkrruuššeennoomm vvjjeerroovvaannjjuu,,"" odnos-no slijeđenju šerijatskih uputaisključivo radi Allaha, dž.š., isticanja sevaba, navodi sljedećiprimjer:

- Dolazi mladoženja da mise požali da se njegova žena nepristaje pokriti, a više putasam se našao u tako nezgodnojsituaciji s pojedinim muškarci-ma, da sam se najradije htiopotući zbog njihovog nedo-ličnog ponašanja, mada znamda je moja žena uzročnik svihtih nelagodnih situacija, tesam te došao zamoliti da poraz-govaraš s njome, da bi je poku-šao ubijediti na pokrivanje,koje je ujedno i farz tj, strogaobaveza za svaku punoljetnuženu muslimanske vjeroispovi-jesti. Zakazao sam im i ona jepristala doći na razgovor sam-nom, kaže ovaj šejh. Šta davam kažem ljudi, nastavlja ovajpredavač i učenjak hadisa,žena bijaše stvarno tako lijepada bi malo koji muškarac, činimi se, mogao spustiti pogledod nje. Nakon određenog vre-mena razgovora sa njima, onami reče "daj mi mjesec danavremena za ovakvu odluku".Nakon, možda dva mjeseca do-lazi mi u džamiju neka potpu-no pokrivena žena u crno, još isa nikabom, tako da joj se nilice ne vidješe i kaže mi: "Jasam ona žena koja je prije dvamjeseca dolazila sa mužemkod tebe na ders u vezi pokri-vanja", a ja, kaže šejh, sav rad-ostan vidjevši je još u nikabuuzviknem: «Mašallah, Allah tise smilovao, što si se pokrila?"Baš bih voljela da je tako", na-stavlja ona. Ova islamska odj-eća i stroga obaveza ne možebiti ništa drugo do Allahovamilost, nastavlja šejh. "Upravosam zbog toga i došla, da mevidiš da sam se pokrila, ali bihti željela ispričati i razlog mogpokrivanja, da bi mi odgovorioda li će se ovo djelo smatratimilošću i sevabom: "Pržila sam

Izvor ihlasa je Islam (IV)


gazetë islame7 AKTUELNOkrompire kada mi je parčepalo dolje i u momentu kadasam se nagnula da prihvatimdio krompira sa poda, okrznu-la sam glavom ručku tiganjakoji se sa provrelim uljemsručio na mene i izgorio mikosu i lice. Dva puta je izvrše-na operacija, ne za uljepšavan-je već za popunjavanje prazni-na po licu, jer su mi usne pot-puno izgorjele da su mi se zubividjeli". Nijesam znao šta dru-go reći, kaže šejh, osim: SADE-KALLAH VE SADEKA RESU-LULLAH – istinu su rekli Al-lah i Njegov Poslanik kada suženi farzom tj. strogom du-žnošću učinili pokrivanje. Njojnijesam odgovorio na pitanje,ali ću vama reći da to nije bilaAllahova milost već mala ka-zna na ovom svijetu zbog nje-nog nepoštovanja i nepridržav-anja nama časnog propisanogšerijata", reče šejh na krajupredavanja.

Pomenuta žena je pokrilasvoje tijelo i lijepo lice iz nes-reće koja je zadesila, a ne zbogpridržavanja Allahovom zako-nu, jer je ostavila mjesec danaza razmišljanje da li da pokri-vanje bude isključivo s nijetompokoravanja Allahu, dž.š., ilida se i dalje ponosi svojommladošću i ljepotom.

Da li je vjerovanje određen-ih ljudi ispravno, čisto i s pot-punim ihlasom kada govore:"Mi smo dobri i iskreni musli-mani, jer čvrsto vjerujemo daje samo Allah Bog i očitujemoda je Muhammed Njegov Po-slanik i rob, i pokoravamo senjihovom zakonu", a piju alko-hol, kockaju se, posjećuju javnekuće, lažu, varaju i ogovarajumuslimane koji šerijat slijede?

To je igra s vjerom i varan-je, a ne ihlas u njihovim tvrdn-jama, riječima i djelovanjima.Osvrnimo se zato na uputu iporuku Svevišnjeg Vladara iSudca Allaha dž.š. upućenuNjegovom Poslaniku, ali isvima nama:

RReeccii:: ""JJaa ssaamm ččoovvjjeekk kkaaoo iivvii,, mmeennii ssee oobbjjaavvlljjuujjee ddaa jjee vvaaššBBoogg -- jjeeddaann BBoogg.. KKoo žžuuddii ddaa ooddGGoossppooddaarraa ssvvooggaa bbuuddee lliijjeeppoopprriimmlljjeenn,, nneekkaa ččiinnii ddoobbrraa ddjjeellaaii nneekkaa,, kkllaannjjaajjuuććii ssee GGoossppooddaarr--uu ssvvoommee,, nnee ssmmaattrraa NNjjeemmuu rraa--vvnniimm nniikkooggaa!!"" (El-Kehf 110)

Zato Resulullah, a.s., kaže:"Kada vam se nešto zabranitoga se i klonite, a kada vamse nešto naredi, to i učinite,ukoliko ste u mogućnosti".

FFeerriidd OOrraahhoovvaacc

Sjeverna Koreja je zvani-čno objavila da već imanuklearno oružje i da

uopšte nije zainteresovana darazgovara o njegovoj predaji.Iran i dalje tvrdi da nema nam-jeru da proizvodi nuklearnooružje. Međutim, on istovre-meno kaže da neće razgovaratio napuštanju napretka koji jedostigao u razvoju obogaćivan-ja nuklearnih materijala (štoznači, naravno, da bi lako mo-gao da proizvede nuklearnooružje, kada to bude želio). Ašta kažu SAD? One ne znajušto da kažu i koprcaju se. He-nri Kisindžer bruji, i u štampii sa televizije. Kondoliza Rajsnaziva Iran totalitarnom drža-vom i poručuje Evropljanimada moraju jasno i glasno dakažu Iranu, da će, ako Iranistraje na svom programu nuk-learnog obogaćivanja, uslijeditisankcije UN (a Evropljani jojodgovaraju da su takve izjave,javne ili privatne, posebnokontraproduktivne).

Činjenica je da je, zahvalju-jući Džordžu V. Bušu, duh većodavno izvan boce. I, opet zah-valjujući Džordžu. W. Bušu,SAD nemaju vojnu ili političkusnagu da sa tim išta urade. Išta se sada dešava? Postoje, re-alno, samo dva moguća scenar-ija za, otprilike, sljedeće tri go-dine. Jedan je da se ništa zna-čajno neće dogoditi ni u Korejini u Iranu, pošto će SAD otkri-ti da su suviše zauzete tekućimpoteškoćama izvlačenja iz ira-čke močvare, suviše apsorbova-ne svojim rastućim, okrutnimunutrašnjim političkim bitka-ma, i suviše diplomatski izolo-vane da urade išta više osimda, naizmjenično, dižu buku ićute. A drugi scenario je dasuper-jastrebovi savladaju sva-ki otpor u Bušovoj administra-ciji, uključujući i onaj u oruža-nim snagama, i da se suno-vrate u vojni sukob, direktno,ili preko treće strane (npr. pre-ko Izraela za Iran).

Što se mene tiče, mislim dadrugi scenario nije tako vjero-vatan. On ima, u najboljem slu-čaju, sasvim malu šansu daprođe, ali je, bez sumnje, mo-guć. A ako bi se dogodio to bibilo katastrofalno - po izgublje-nim životima (Korejanaca iliIranaca, svakako, ali i Ameri-kanaca, takođe), posebno akobi bila upotrijebljena nuklear-

na oružja. Najvjerovatniji rezu-ltat bi bio vojni ćorsokak, kao iozbiljna svjetska ekološka šte-ta. Tako, čak i ako je vjerovat-noća mala, toliko je zastrašu-juća da je na mudrosti i zdravojpameti sve da se uradi da seona otkloni.

Ukoliko, ipak, imamo vje-rovatniji scenario - da se ništastvarno ne dešava u obje arene- koje su onda geopolitičke po-sljedice? One su sasvim nega-tivne po SAD. Prva posljedicaje dalja promjena u svjetskojprocjeni vojne moći SAD. Je-dnom misleći da je praktičnonesavladiva, vojna sila SAD gu-bila je svoju sposobnost daimpresionira svijet sa "šokiratii zastrašiti" (shock and awe),kako obećava Bušova adminis-tracija u svojoj neviđenoj prozi.Uspješan izazov koji SAD upu-ćuje Sjeverna Koreja i/ili Iran,upravo na ključnom, vojnomplanu, ubrzaće rastuće osjećan-je u svijetu da su SAD Golijatkoji upravo čeka Davida da gaponizi. Ovo će, nesumnjivo,ojačati svačiju spremnost daide svojim putem, svejedno dali nailazi na odobravanje uVašingtonu.

Što znači ići svojim putem?To znači, u prvom redu, da bro-jne druge zemlje (pored Sje-verne Koreje i Irana) sada mogunapraviti ozbiljne korake upravcu nuklearnog naoruž-avanja. To znači da će mnogezemlje biti više sklone da zauz-mu tvrdu liniju u bilateralnim imultilateralnim trgovinskimpregovorima sa SAD ili sa Sje-verom uopšte. To znači i da ćemnoge, mnoge zemlje biti

sklonije da se sklanjaju od svije-ta kojim dominira dolar. Rusijaje već objavila da će svoju naftuprocjenjivati u eurima. Uskorobi mogli i ostali da joj se pri-druže. Kina je već nagovijestilada razmišlja da svoju valutu neveže za dolar već za grupu valu-

ta. A zatim, vrlo brzo, jednogdana bi se mogla dogoditi amer-ička noćna mora - iznenadnirasprostranjeni gubitak pov-jerenja u dolar, koji bi, kada sejednom desi, vjerovatno bionepovratan i koji bi razorio krtefinansije američke vlade.

Ni to nije sve. SAD, ovihdana, likuju nad izborima uIraku od 30. januara, koje jepredsjednik Buš nazvao "uspje-hom koji odjekuje" i koji odra-žava "glas slobode". Iako subrojke malo naduvane, jasno jeda je glasala većina ši'ita i veći-na Kurda, i da je iračkom ot-poru pošlo za rukom da ubijesamo svoju uobičajenu cifru to-ga dana. Da li ovo toliko izne-nađuje? To što nije ubijeno vi-še zahvalna je intenzivna ame-rička vojna mobilizacija (uklju-čujući zabranu kretanja vozilaulicama). Ali, da li je iznenađu-juće što su glasali ši'iti? Mora-mo se sjetiti da su prije devetmjeseci i SAD i Ijad Alavi bilisnažno protiv održavanja ovihizbora za privremenu nacional-nu skupštinu (koja bi, prven-stveno, poslužila kao ustavnakonvencija), jer bi ši'ite post-avili na glavnu političku pozici-ju, a Ijada Alavija otjerali s po-sla. SAD su popuštile jer je Aja-tolah Ali al-Sistani jasno zatra-žio održavanje izbora ili ćeobjaviti da su Amerikanci oku-

patori. Al-Sistani je dobio svojepa su, naravno, ši'iti glasali.Što se tiče Kurda, njihov velikiizlazak je za njih najboljagarancija održanja minimumastepena autonomije koju, stv-arno, imaju u svojim zonama.Suniti su bojkotovali glasanje,

kao što se i očekivalo. Takođe,usred ovog "glasa slobode",Kurdi su uspjeli da zadrže hriš-ćansku i turkmensku manjinudaleko od glasačkih kutija, dane bi umanjili procente sa kur-dske liste.

Vidjećemo što će se daljedešavati. Međutim, mala je vje-rovatnoća da će SAD tamoimati vladu kakvoj su se na-dali. Mala je i vjerovatnoća daće se irački otpor obuzdati svedok SAD ne povuku svoje tru-pe. Euforija povodom izbora, uameričkoj štampi, možda ćeuskoro iščeznuti u priznanjurealnosti jednog beskonačnog,niskog intenziteta, ali znača-jnog vojnog konflikta, koji ćenastaviti da izvlači i novac i ži-vote i, samim tim, strpljenjeameričkog naroda. Usred sve-ga ovoga, Iran može da pripre-mi svoju nuklearnu probu. Gr-aja na Zapadu biće velika, nar-avno. Narodno odobravanje uIranu (i ne samo u Iranu) ta-kođe će biti veliko. Ali, poslijetoga, mi ćemo se svi naći unovom stanju stvari, pošto ge-opolitička stvarnost nastavljada se razvija u pravcu u kojemDžordž W. Buš sigurno nećeuživati.

IImmmmaannuueell WWaalllleerrsstteeiinn"The Nuclear Club Expands"

Preveo:M. Demirović

Širenje nuklearnog kluba

MMaakkeettaa nnuukklleeaarrnnoogg rreeaakkttoorraa

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 8KULTURNA BAŠTINA

Prilikom ulaska u Pljevlja,nekada Taslidžu, iz bilokog pravca, prvo što se

zapazi jeste veliki broj minareta,smještenih na malom prostoru.Svaka pljevaljska mahala imalaje svoju mahalsku džamiju, u ko-joj su upražnjavali svoje potrebepripadnici tog džemata. Mora seistaći veliko umijeće kod izboralokacija na kojima su izgrađenesve pljevaljske džamije. Ma ukom dijelu grada da se nalazite,osjećate i vidite svaku od njih.One su tako blizu u vidokruguda zadivljuju i obavezuju na ra-zmišljanje o ovozemaljskom pro-laznom životu, a i o onome du-hovnom, vječnom.

Do tridesetih godina XX vije-ka u Pljevljima je bilo devet dža-mija, na međusobnoj udaljenostioko 200 metara.

Danas ih ima četiri, s tim štopostoji i još jedan minaret, alibez džamije.

Među njima dominira Hu-sein pašina džamija, u istoim-enoj mahali, sagrađena 1569godine. Kao izuzetno vrijedanobjekat orijentalne baštine, uk-ras grada, privlačila je pažnju na-mjernika. Divili su se njenomizgledu, arhitekturi i ornamenti-ci svi oni koji su dolazili u ovajgrad. Najveću umjetničku vrijed-nost predstavljaju ukrasi kame-nog dekora, koji se ogledaju uizvedbi mihraba, minbera i mah-fila, kao i prekrasnih stubova isedamnaestostranog šerefeta navitkom minaretu. Ako pogled-amo i mnogobrojne ukrasnemotive koji predstavljaju cvijet-no slikarstvo, odslikano po zid-ovima unutar džamije i na zi-dovima trijema, pored ulaznihvrata a koje se ogleda u cvjetovi-ma ruže, nara, livadskih cvjeto-va, te stilizirani pupoljci, listoviloze i drugi motivi, stičemo uti-sak koji predstavlja najviši do-met zidnog, cvjetnog dekorativ-nog slikarstva. U arhitektonskojkoncepciji Husein pašine dža-mije naročitu pažnju privlačedvije kupolice nad mihrabskimzidom, ukrašene sa dva mala po-zlaćena alema.

Ove dvanaestostrane kupoli-ce su znatno dekorativnije odsvih poznatih koje su građene nanašim prostorima.

Ljepotu Husein-pašine dž-amije nije moguće opisati jed-nim zapisom, niti ispričati jed-nom pričom. Ljepota Husein-pa-šine džamije se mora doživljavatistalno.

Ona svjedoči o visokokval-itetnim kulturno-umjetničkimostvarenjima naših predaka u

XVI vijeku. S obzirom na kva-litet gradnje i skladnost propor-cija, ova džamija u arhitektonsk-om pogledu nadmašuje sve pos-tojeće džamije u najširem okru-ženju.

Kako je Taslidža u prošlostibila punih 257 godina sjedište

hercegovačkog sandžaka, može-mo samo pretpostavljati kakavsu sklad činili ova džamija inaselje orijentalnog tipa.

Naročitu pažnju privlači vi-tki i veoma visoki (42 m) mi-naret koji se savršeno uklapa uokolinu, poput ''elifa'' u arabes-ki. U podnožju dvanaestostra-nog minareta na sedam strananepoznati neimar je vješto ukle-sao poruku čovječanstvu, kojusu 2003 godine preveli: prof.Mustafa Sušić, Ismail Ahmeta-gić i Nurko Karaman iz Saraje-va. Poruka u prevodu glasi: ''Dokpostoji, ona će biti očiti znak pos-tojanja pravde. Dok je u uspra-vnom položaju, jamac je Božijegzakona''.

Razne rozete, geometrijskiornamenti, šestokrake zvijezde,te kameni elementi sa perforira-nom geometrijskom ornamen-tikom, stalaktiti na šerefetuminareta i mnogi drugi detalji,svjedoče da je tu ostvarena pravariznica umjetničkog sklada.

Ne postoje pisani tragovi kojibi ukazali na imena autora ovihumjetničkih izraza, ali je sig-urno da su u pitanju izuzetnistvaraoci, školovani u radionica-ma Carigrada i drugih umjet-ničkih centara islamskog svijeta.

Kompleks Husein-pašinedžamije prvobitno su sačinjavalisljedeći objekti: džamija sa mi-naretom, harem sa mezaristan-om, šadrvan, sahat kula sa muv-ekithanom, mekteb, medresa,karavan saraj sa imaretom, ha-

mam, administrativne i stam-bene zgrade, brojni dućani kojisu donosili materijalnu dobit zaodržavanje džamije, te ostaliprateći objekti.

Husein paša je dao novac dase u pljevaljskoj čaršiji sagradiBezistan (bazar). To je u to vrije-

me bio najsavršeniji objekattrgovinske i zanatske djelatnosti.U jedinstvenom prostoru, podistim krovom, smještene su raz-novrsne djelatnosti, trgovci saskupocjenim tkaninama, zlatarii kujundžije, poput današnjihekskluzivnih butika.

U haremu Husein-pašinedžamije sahranjivali su se ugled-ni pljevaljski duhovni i svjetovnidostojanstvenici, paše, velepos-jednici i drugi zaslužni mještani.I danas na očuvanim monumen-talnim nišanima iz perioda zad-njih 250 godina, ističu se prezi-mena pljevaljskih porodica kao:Selmanović, Korjenić, Culahov-ić, Šećerkadić, Rizamulić, Halil-kavazović, Karahmetović i dru-gi. Sa istočne strane džamije na-lazi se zgrada u kojoj je sjedišteOdbora IZ-e, a nekada je bila zg-rada mekteba.

Na sjeverozapadnoj stranikompleksa nalazili su se ham-am, kutubhana, zatvoreni placza ostavljanje fijakera sa trgovač-kom robom, nekoliko brijačnica,radionica za izradu zemljanogposuđa i drugi prateći objekti.Na toj strani nalazi se šadrvan,do kojeg je u prošlosti dovedenavoda drvenim cijevima.

Na zapadnoj strani nalazi seSahat-kula, koja je renovirana2004. godine, pa i danas, kaoprije nekoliko vjekova, upozora-va stanovništvo na prolaznostvremena. Uz Sahat-kulu bila je imuvekithana, koja je porušenasredinom XX vijeka. Na zapad-noj strani, na mjestu današnje

opštinske upravne zgrade, nala-zio se han, a na lokaciji central-nog Trga 13. juli, nalazio se kar-avan-saraj.

Sa jugozapadne strane dža-mije, na platou iza današnjeg ho-tela, nalazila se zgrada Sadri-es-bek Osman pašine medrese, ana jugoistočnoj strani – bezistansa svojim sadržajima.

Prostor oko Husein-pašinedžamije je ograđen niskom ka-menom ogradom, sa glavnimulazom sa sjeverozapadne stra-ne, gdje se nalazi i šadrvan.

Unutrašnji prostor džamijeosvjetljavaju prozori u tri nivoa,kojih ima ukupno 25, uzidanihu kameni zid debljine 110 cm.Donji red prozora, raspoređenihpo dva na svakoj fasadi, imaju saunutrašnje strane drvene dvokr-ilne dekorisane kapke. Sa vanjs-ke strane imaju zaštitne rešetkeod kovanog željeza.

Prozori imaju nadsvijetlo,bez kapaka, zasvedeni slomljen-im lukovima. Pravougaoni okvirkoji uokviruje donje prozoreoslikan je cvjetnom ornamen-tikom u raznim bojama.

Donji parapetni nivo unutra-šnjih zidova visine oko 1 m. osli-kan je u braon boji.

Srednji red prozora prati povertikali donji red, samo nestomanjih dimenzija, takođe zasve-denih slomljenim lukovima. Oviprozori umjesto unutrašnjihkapaka imaju jednokrilne prozo-re podijeljene u šest polja. Pro-zori su uokvireni širokim osli-kanim okvirom cvjetnih motivau kojima dominira plava boja.

Na sjeverozapadnoj strani,zbog ulaznog portala i gradnjevisokog trijema, nije bilo mog-uće postaviti srednji red prozo-ra, pa je odslikana imitacija pro-zora tako vjerno, da se teškomože razlikovati od originala.

Potkupolni dio džamije, pu-nim efektom osvjetljava osammanjih prozora na osmougao-nom tamburu, tako da plavukupolu, bogato ukrašenu auten-tičnim motivima islamske umjet-nosti, čini impozantnom.

Ostale ravne zidne površineoslikane su u oker boji, sa pravil-no slaganim linijama crveneboje. U sva četiri ugla džamijenalaze se bogato ukrašene polu-kupole ispod kojih se nalaze sta-laktiti u četiri nivoa.

Na jugoistočnoj strani dža-mije je šestougaoni mihrab, bo-gato ukrašen stalaktitima i ge-ometrijskim motivima, uokvirenpravougaonim zidom, oslikancvijetnim motivima u raznim bo-jama. Preovladavaju tri osnovne

boje: plava, zelena i bordo. Iz-nad mihraba urađeno je od fi-nog kamena sedam alema, odkojih je srednji znatno visočijiod ostalih. Na desnoj strani mi-hraba diskretno su upisana arap-skim pismom dva imena, odkojih je jedno ''Salih'', a drugonije dovoljno čitljivo. Po načinupisanja, stilu i originalnošćuboje, sa sigurnošću se može za-ključiti da su to imena slikarakoji su uradili ovo veličanstvenodjelo.

Na desnoj strani se nalaziminber, ozidan od kamena, sa12 stepenika. Ograda, stepenicii kameni portal su urađeni ubraon boji, a na vrhu je osmou-gaona kupola sa alemom na vr-hu za koji Evlija Čelebija kažeda: ''... su visoki kao čovjekovuzrast..''.

Na lijevoj strani džamije na-lazi se ''ćurs'', urađen u drvetu ibogato dekorisan, a služi za pre-davanja u naročitim prilikama.

Desno od ulaza unutar dž-amije je mahfil, koji nose četiriosmougaona stuba izrađena odkamena sa osmougaonom osno-vicom i kapitelom sa stalaktiti-ma. I kamena ograda je ukraše-na geometrijskim motivima zvi-jezde i petougla. Na vrhu ogradese nalazi bogato profilisan ka-meni rukohvat. Ispod mahfila jeograđen prostor i ulazna vrata zaulazak u minaret, čijim se zavo-jitim kamenim stepeništemizlazi i na mahfil.

U Husein pašinoj džamiji senalazi i vrlo rijedak primjerakKur'ana iz 987. godine poHidžri, što odgovara 1571. godi-ni, rukopis, rad nepoznatog au-tora. Ima 233 lista, veličine39x28,5 cm, povezan kožnimomotom. Ukrašen je sa 352 mi-nijature, rađene na zlatnoj pod-lozi.

U džamiji se nalazi i original-ni ćilim iz 1573 godine, veličine10x10 m, težine oko 400 kg,opšiven kožom, a rađen je u Mi-siru. Oštećen je na nekoliko mje-sta, ali je i danas u upotrebi.

O Husein-pašinoj džamijinadahnuto su pisali brojni au-tori. Među njima, najznačajnijaostvarenja napisali su: dr AndrejAndrejević i prof. dr Enes Pe-lidija i Behija Zlatar. Uskoro ćese pojaviti u izdanju ''Almanaha''vrlo vrijedna knjiga pljevaljskogpubliciste Uzeira Bećovića kojanosi naslov ''Husein pašinadžamija – prilozi za monografi-ju''. U njoj će pored bogatih ilus-tracija, biti obrađeni i brojni, dosada nepublikovani dokumenti.

JJaakkuubb DDuurrgguutt

Husein-pašina džamija u Pljevljima (II)

RRuukkooppiissnnii KKuurr’’aann iizz 11557711.. ggooddiinnee

9 prill 2005.

Me rastin e ditëlindjes sëMuhammedit a.s., të enjten, më21.04.2005. /12.03.1426., nësallën e madhe të Qendrës përkulturë, në Ulqin, Këshilli i Ba-shkësisë Islame Ulqin organizoimbrëmje fetare me temën Nde-rimi i botës me më të nderuarine gjithësisë. Në përmbajtjen evet, programi ishte i thurur medy ligjërata dhe shtatë ilahi.Programin e hapi hafiz Fatihume një ashere nga Kur’anikerim, pastaj morën fjalën për-shëndetëse kryetari i Këshillittë Bashkësisë Islame Ulqin –Dr. Gani Karamanaga, Muftia iMalit të Zi – Jusuf ef. Gjokajdhe Muftia i qarkut Shkodër –Bashkim ef. Bajraktari. Ligjëra-tën e parë e mbajti Resul ef. Re-xhepi, profesor i Historisë së tëdrejtës së sheriatit dhe i Histo-risë së kulturës dhe civilizimit

islam në Fakultetin e studimeveIslame në Prishtinë. Ligjëratëne dytë e mbajti Mr. Idris ef. De-miri. Të dy ligjëratat u përcol-lën me ilahi të cilat i këndoi Ko-ri i mektebit të Bashkësisë Isla-me Ulqin, si edhe grupi i të rrit-urve, të cilët në një nivel të she-mbullor i përgatiti prof. FiqriHasanaga.

Ambienti i krijuar në sallëne re të porsahapur të Qendrëspër kulturë në Ulqin ishte tejetfestiv, dhe po aq i vogël për t’ipranuar të gjithë ata që dëshi-ruan të ndanin dy orë të tëra, eqë ishin rreth 1000 besimtarë ebesimtare, të të gjitha moshave.Ky ishte programi i parë që umbajt në këtë sallë, e cila u hapmë 1.prill të këtij viti, e sigur-isht që do të vazhdojë edhe nëtë ardhmen. Dhe, pasi që punanë të filloi me bismil-lah, shpre-

sojmë që kjo sallë të jetë vendku do mbahen edhe më tutje tu-bime të mirëfillta me përmbajt-je edukative e kulturore, për tëmirën e të gjithë qytetarëve tëkëtij vendi.

Që të mos thuhet se çdo gjëka qenë në nivelin par exelle-nce, nuk është e tepërt të thek-sohet edhe një dukuri negativeqë ka përcjellur këtë program.Konform hadithit të Muha-mmedit a.s., sseecciillii ii rrii dduuhheett ttëëttrreeggoojjëë rreessppeekktt ttëë vveeççaannttëë nnddaajjttëë mmoosshhuuaarrëëvvee ttaannëë, gjë që nëkëtë natë nuk ka qenë aq preze-nte. Shumë familjarë, që kanëardhur pak më heret, kanë qe-në të përcjellur me fëmijët e ty-re, jo aq të vegjël, e të cilët nuki kanë liruar karrige më të mo-shuarëve, një numër i konside-rueshëm i të cilëve kanë qenëtë detyruar të qëndrojnë nëkëmbë gjatë gjithë programit. Enjëjta gjë ka ndodhur edhe meimamët!? Shpresoj që në të ar-dhmen, besimtarët do të rikuj-tohen për këtë borxh që kanëndaj pleqëve dhe prijsave tanë,nëse dëshirojnë të jenë të më-shiruar prej All-llahut xh.sh..

All-llahu e shpërbleftë me tëmira organizatorin e këtij pro-grami, si dhe të gjithë ata që nëçfardo mënyre morën pjesë nëorganizimin e tij. Dhashtë Zotiqë tubimet e tilla të jenë të do-bishme e të na gjinden në librine veprave tona të mira në ahi-ret. Suad Ukoshata

Nderimi i botës me mëtë nderuarin e gjithësisë

Në fillim të muajit prill të kë-tij viti, drejtoria e Bankës Islamepër Zhvillim nga Xhidda, ArabiaSaudite, aprovoi ndihmën finan-ciare për maternitetin e Ulqinitnë sasinë 95.000 dollar. Kjo ndih-më banorëve të Ulqinit ju jepetme ndërmjetësimin e Meshihatittë Bashkësisë Islame.

Kur delegacioni i Bankës Isl-ame vizitoi Malin e Zi dhe në mestjerash pa maternitetin që ishtenë ndërtim dhe, përmes MinistritGëzim Hajdinaga dhe drejtorit tëKlinikës Dr Gain Karamanaga, uinformuan rreth nevojës për tëndihmuar projektin në fjalë, atapremtuan që do të përpjeken nëmaksimun të bindnin drejtorinë

e Bankës për këtë, gjë që edhe ubë.

Ndërtimi i maternitetit në Ul-qin ishte mëse i nevojshëm e gji-thashtu edhe ndihma nga BankaIslame ishte e mirëseardhur dukepasur parasyshë koston e aparat-eve medicinale që duhet posed-uar që shërbimi të jetë më efikas.

Së shpejti pritet që projekti tërealizohet sapo të nënshkruhetmarrëveshja ndërmjet Reisit tëBashkësisë Islame dhe Drejtorittë Bankës.

Ja vlen të përmendet se pikër-isht Banka Islame për Zhvillimishte financues kryesor i puni-meve te deritanishme në Medre-senë e Podgoricës. O.K.

95.000 dollarë përmaternitetin e Ulqinit

Delegacioni i Meshihatit të BashkësisëIslame, myftiu Jusuf Gjokaj dhe nëpunësiOmer Kajoshaj, nga data 29 Mars deri më3 Prill ishin në një vizitë pune në Tiranëdhe Prishtinë.

Vizita filloi në Tiranë me takimin mepërfaqësuesit e Komitetit të Bashkuar Ku-vajtjan, delegatë të lartë të zyrës qëndroretë kësaj shoqate në Kuvajt. Me ta u bised-ua rreth çështjes së muslimanëve në Maltë Zi, pozitës në të cilën gjenden si dhepër nevojën primare e që është ndërtimi iMedreses. Me vëmendje ndoqën bisedëndhe premtuan që sipas mundësive që ka-në do të ndihmojnë në këtë projekt.

Myftiu i Tiranës Bledar Myftari ishtedestinacioni i dytë për vizitë. Një takim ishkurtër por domethënës. Me këtë rastkalimthi delegacioni takon edhe kryetarine Komunitetit Musliman të Shqipërisë,Haxhi Selim Muçën.

Në Kosovë, ditën e premte, vizita ki-shte karakter ceremonial, pasiqë pikërishtatë ditë inaugurohet xhamia në fshatinShkoz të Komunës së Malishevës. Aty më-suam se në ndërtimin e xhamisë kishinbashkëfinancuar shoqata në fjalë dhe ba-norët vendas. Me atë rast edhe u fal xhu-maja e parë ku hatib ishte Jakub efendiSllupçani, myftiu i Kumanovës.

Kryetari i Bashkësisë Islame të Ko-sovës, mr Naim Tërnava në fjalimin e tijpërveç tjerash përshëndeti edhe mysafirëtnga Mali i Zi me ç’rast të pranishmit iubashkangjitën këtyre përshëndetjeve.

Është për tu theksuar se në përgatit-jen e kësaj vizite, si në Shqipëri ashtu ed-he në Kosovë, merita të vaçanta ka Mu-hamed Meki nga Sudani, drejtori i Sho-qatës në fjalë për zyrën në Shqipëri dheKosovë.

B.B.

Vizitë pune në Tiranë dhe Prishtinë

Tuz, 20. prill - Shoqata KulturoreAmanet, me rastin e muajit të Mevlu-dit, në xhaminë e Qazim Beut në Tuzorganizoi ligjëratë fetare me temën“Pejgamberi si shembull”.

Ky aktivitet në të njëjtën kohë ishtei pari i kësaj shoqate e cila u formua joshumë kohë më parë me iniciativën edisa të rinjëve nga Tuzi dhe fshatravepër rreth. Organizatorët patën fatin qëligjëruesi i parë të jetë reisi i Bash-kësisë Islame të Malit të Zi, Rifat ef.Feiziq, i cili para se të elaboronte te-mën në fjalë shprehu kënaqësinë dheafirmimin e themelimit të Shoqatës.

Ai tha se në të gjitha Bashkësitë Is-lame në shtetet fqinje ekzistojnë orga-nizma të tillë që grumbullojnë rininëmuslimane, të cilët krah për krah menëpunësit fetarë të Bashkësisë Islamepunojnë në organizimin e jetës fetarenë vend.

Reis efendia me disa fjalë të shkur-tra por të ëmbla freskoi memorjen exhematit me shembuj nga jeta e Pejga-mberit. Biseda e tij nuk ishte thjeshtëhistori por më shumë këshillë sepse aibëri një paralelizëm në mes të asaj qëpërjetoi pejgamberi e që edhe neve du-het të veprojmë sikur ai, pasiqë, pady-shim, ai është shembulli më i mirë përmuslimanët dhe mbarë njerëzimin.

Po ashtu, në këtë tubim kontribu-tin e vet e dha edhe muftiu Jusuf Gjo-kaj i cili foli për besimin dhe sinqeri-tetin në besim. Me disa fjalë e elaboroikaptinën e parë të Kur’anit, El-Fatiha,duke shpjeguar se si duhet ta kuptojmëdhe ta shprehim besimin në Allahun eMadhëruar. Në fund iu lut Zotit që or-ganizatorët e këtij tubimi të kenë suk-sese të mëtejshme, të iu prijë mbarëdhe të kenë ndihmën e Zotit.

Omer Kajoshaj

Aktiviteti i parë i ShoqatësKulturore Amanet

DDeelleeggaacciioonnii ii BBaannkkëëss nnëë UUllqqiinn

DDeettaajj nnggaa pprrooggrraammii

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 10HISTORI ISLAME prill 2005.

Kur Allahu xh.sh. deshti të krijojë gji-thësinë, kur dëshira e Tij vendosi tëkrijojë galaksitë, yjet, sistemin diel-

lor, planetet dhe Tokën dhe çdo gjë që e ke-mi të njohur dhe që se kemi, të gjithave - iurdhëroi: “Bëhu! “… “dhe u bënë!”

Urdhëri i Allahut është i dyllojshëm:urdhëri i krijimit (Kur’an, 36:82) dhe urd-hëri i legjislativës (Kur‘an, 5:48).

- Urdhëri i krijimit nënkupton të gjithaligjet dhe formulat precize të cilave u nën-shtrohet gjithësia në ekzistencën dhe zhvil-limin e saj. Zbulimi i këtyre ligjeve, i mu-ndëson shkencës zhvillimin e saj dhe për-dorimin e tyre për të mirën e njerëzimit.

Urdhëri i krijimit, nga aspekti ynë, i pa-raprinë atij të legjislacionit. Në urdhër tëkrijimit nuk ka liri, në kuptim që qielli tëmund të zgjedh nëse do ekzistojë apo jo,njëjtë, kështu, edhe Toka me ligjet e saja tësakta dhe të caktuara. Ky urdhër për ne ës-htë i fshehtë - gajb. Allahu i ka krijuar qiejtdhe Tokën, e ne nuk kemi qenë dëshmita-rë, nuk dimë kur ka ndodhur dhe më çfarërendi. Ne nuk thellohemi në këtë çështjepa dije, përveç asaj të vërtete që na njoftonKrijuesi i cili s’ka nevojë për asnjë send, eçdo send ka nevojë për Të.

U krye urdhëri i Allahut dhe u realizuadëshira e Tij.

U krijua gjithësia dhe i bëri sexhde -përulje Zotit të krijimit, sexhde kërkesës sëndihmës dhe nevojës. Bëri sexhde dorëzim-it të ligjit dhe sistemit të Krijuesit të Urtë.Allahu xh.sh. vërteton:

“A nuk e di për Allahun se Atij i nënsht-rohet ( i bën sexhde) kush është në qiej dhekush është në tokë, edhe dielli, edhe hëna,edhe yjet, edhe kodrat, edhe bimët, edheshtazët, e edhe shumë njerëz, po shumë ja-në që dënimi është meritë e tyre. Atë që e po-shtëron Allahu nuk ka kush që mund ta bë-jë të ndershëm. Allahu punon atë që dëshi-ron.”((Kur’an, 22:18).

- Urdhëri i legjislativës është ai të ciline ka shpall Allahu përmes të dërguarve tëTij, për të iu denoncuar njerëzve që kanëkuptim për t’i pranuar dhe ndjek. Ky urd-hër, ligj i sheriatit, ka hapësirë të gjërë përvullnet të lirë, në të ekziston sfera e përgje-gjësisë dhe e zgjedhjes si rezultat i mundë-sisë në çështjen e kërkuar. Për t’iu nënshtr-uar ligjit të Allahut, njeriu si qenie e vetëdi-jshme dhe e lirë, ka nevojë që së pari të njo-ftohet me të.

Allahu i Madhëruar para se të dërgojëpejgamberët, i dërgoi intelektit njerëzor fja-lët e Veta dhe argumentet e forta. E tërë gji-thësia është libri i hapur i Allahut, libër meplot fjalë të mrekullueshme - muxhize qëudhëzojnë në ekzistencën e Krijuesit. Vetënjeriu është një ajet - shenjë nga shenjat eAllahut.

Pejgamberët janë urdhër i legjislativës,udhës së Allahut - sheriatit, drejtësisë dhemëshirës prej Tij për mbarë njerëzimin.Allahu i Madhërueshëm thotë:

“Ne edhe ty (Muhammed) ta zbritëm li-brin (Kur’anin) e vërtetë që është vërtetuesi librave të mëparshëm dhe garantues ityre. Gjyko, pra, mes tyre me atë që Allahu

e zbriti, e mos pëlqe epshet e tyre e të largo-hesh nga e vërteta që të erdhi. Për secilinprej jush, Ne caktuam ligj e program (tëposaçëm në çështje të veprimit)... ” (Kur’an,5:48).

RRrrëëffiimmii KKuurr’’aannoorrRrëfimi Kur’anor mbi pejgamberët e

Allahut është pjesë e thirrjes në besim. PrejAdemit e deri te Muhammedi a.s., përkun-drejt metodave të thirrjes varësisht nga sh-kalla e civilizimit, gjuhës dhe popujve tëcilëve u janë dërguar, të gjithë pejgamberëtkanë ardhur me të njëjtin mision, mision-in: La ilahe ila All-llah. Me të njëjtën fjalëthërrisnin në besim: “O populli im, adhu-roni Allahun, ju nuk keni zot pos Tij...”(Kur’an, 7:65).

Në kontekst të thirrjes në udhën e All-ahut, Kur’ani në rrëfimin e disa pejgambe-rëve përqëndrohet në lindjen e tyre, për ar-sye të vet momentit kritik apo për të nxjer-rë mësim nga ai, sikur te rasti i krijimit tëAdemit, lindja e Isaut prej nënës virgjëre-shë, Musaut si foshnjë në pallatin e farao-nit, kur, në të njëjtën kohë, ishte urdhëri tëmbytej çdo mashkull i lindur i Beni Isra-ileve.

Për disa të tjerë rrëfimi fillon nga mo-sha rinore, sikur te Jusufi me ëndrrën qëpa, me kuptim që do t’i përulen vëllezëritqë e tradhtuan, që donin ta mbytnin, Ibra-himi me thyerjen e idoleve dhe hudhjen etij në zjarr, Davudi i cili nuk dinte gjë përplanin e mbytjes së tij dhe rreziku nga Xha-luti.

Rrëfimet e tjera paraqesin episode tëvona të jetës së pejgamberëve, sikur te Nu-hi, Hudi, Salihu, Shuajbi dhe shumë prejtyre. Konteksti Kur’anor nuk na përmendasgjë nga lindja dhe rinia e tyre. Në këto ra-ste, ne gjindemi para pejgamberit i cili ësh-të bartës i misionit prej Zotit që na para-qitet papritmas në skenë të ngjarjeve me tëcilat fillon faza e tij. Disa prej rrëfimeve ja-në më të gjata, disa më të shkurtra, ndërsadisa përsëriten dhe gërshetohen me ngjarjetë ndryshme.

Kjo është “metoda e rrëfimit Kur’anorqë i takon thurjes fetare, e cila nuk ështëprimare artistike as historike, por ka përqëllim da’ven - thirrjen në udhën e Allahutme ngjarje dhe episoda që japin njoftim, bi-ndje, porosi dhe mësim për besimtarët.”Ky konkludim i Ahmed Behxhetit, në vep-rën Enbijaull-llah, bazohet në fjalët e Alla-hut: ““Të gjitha këto që t’i rrëfyem ty nga laj-met e pejgamberëve, janë që të forcojnë zem-rën tënde, dhe në to të ka ardhur e vërtetae këshilla, si dhe përkujtime për besim-tarët.””((Kur’an, 11:120).

I tërë vargu i pejgamberëve përpiqetme udhëzimin e Allahut ta nxjerrë njerëzi-min nga humbja. Njerëzimi shpëtimin e fil-lon duke ndjekë Udhën e Vërtetë, duke be-suar dhe adhuruar vetem Allahun dhe nën-shtruar ligjit të Tij. Nga kjo duhet te nisethistoria njerëzore. Faktorët “ekonomik”ose “politik”, ”biologjik”, “psikologjik”apo ”racional” nuk mjaftojnë për rrjedhjehistorike të drejtë, nëse kjo rrjedhje i

kundërvëhet Udhëzimit Hyjnor.Sikur mos të ishte dërgimi i Muhamm-

edit a.s., ne, nuk do ta njihnim autentikishtkëtë Udhëzim dhe as rrëfenjën e saktë, tëpa zmadhuar apo zvogluar, të pejgambe-rëve të Zotit.

PPaarraallaajjmmëërriimmii ii pprrooffeettiitt ttëë ffuunnddiittNdaj të vërtetës absolute, gjegjësisht

udhëzimit hyjnor, koha është kategori rela-tive. Misioni hyjnor i profetëve është i lid-hur, prej njërit në tjetrin, prej gjenerate nëgjeneratë, deri te profeti i fundit dhe plo-tësimi i udhëzimit hyjnor. Për këtë unitetAllahu na njofton: “Përkujtoni (o ithtarë tëlibrit) kur Allahu mori zotimin e pejgambe-rëve: nga ajo se juve ju dhashë libër e urtësi,ju patjetër do ta besoni dhe ndihmoni pejg-amberin që vjen pas juve, e që vërteton atëqë ju keni pranë vetit. Tha (Allahu): “A pra-nuat, a e morët sipër obligimin Tim?” Atathanë: “Ne e pranuam!” Tha (Allahu):“Dëshmoni pra, edhe Unë dëshmoj bashkëme ju!”( Kur’an, 3: 81).

Kështu pejgamberët u njoftuan për dë-rgimin e Muhammedit a.s., i besuan dhe ubetuan se do ta ndjekin! Ky betim erdhi nëshprehje në thirrjen e tyre bërë popujve tëcilëve u ishin dërguar. Thirrja Muhammed-ane u bë universale për gjithë njerëzimin,hapësirat dhe kohën. E vërteton këtë edhefakti se Muhammedi a.s. në Miraxh, në“Bejtul-Makdis”, u bë imam i të gjithë pej-gamberëve. Për paralajmërimin e ardhjessë Muhammedit a.s. drejpërdrejtë na njof-ton Kur’ani: “Atë (Mëshirën) do ta caktojpër ata të cilët ruhen (mëkateve), e japinzeqatin dhe për ata që argumentet tona ibesojnë. Që pranojnë të dërguarin (Muha-mmedin), Pejgamberin që nuk shkruan asnuk lexon, të cilin e gjejnë të cilësuar te atanë Tevrat dhe në Inxhil, e që i urdhëron atapër çdo të mirë dhe i ndalon nga çdo e ke-qe, u lejon ushqimet e këndshme dhe u nd-alon ato të pakëndshmet, dhe heq nga atabarrën e rëndë të tyre dhe prangat që ishinmbi ta. Pra, ata të cilët e besojnë atë, e nde-rojnë dhe e ndihmojnë, veprojnë me dritënqë iu zbrit me të, të cilët janë të shpëtuarit.”(Kur’an, 7: 156,157), ose si në ajetin qëvijon:

“Dhe, kur Isai, bir i Merjemes tha: “Obeni israilë, unë jam i dërguar i Allahut teju, jam vërtetues i Tevratit që ishte para me-je dhe jam përgëzues për një të dërguar qëdo të vijë pas meje, emri i të cilit është Ah-med!” E kur ai u erdh atyre me argumentetë qarta, ata thanë: “Kjo është magji e ha-pët”. (Kur’an, 61:6).

Në Kur’an Pejgamberi ynë i fundit për-mendet katër herë me emrin Muhammed(Ali Imran 144, Al-Ahzab 40, Muhammed2, Al-Feth 29), dhe një herë me emrin Ah-med në ajetin që u citua më parë, nga fjalae Isaut në Inxhil. Fjala Inxhil në gjuhëngreke ka kuptimin “Përgëzim”, apo “Lajmii mirë”. Ky libër i shenjtë me këtë emër“përgëzon” për ardhjen e Muhammedit.Ata që nuk e pranojnë atë çka përgëzon Is-au në Përgëzim - Inxhil, hidhërojnë vetë Is-aun a.s..

Janë të shumta studimet e bëra nga di-jetarët Islam, hebrej, krishterë dhe të tjerëqë kanë të bëjnë me të argumentuarit shke-ncor të paralajmërimit të Muhammedit a.s.në Tevrat dhe Inxhil, gjegjësisht në Dhia-tën e Vjetër dhe të Re, të pranuara nga Ki-sha zyrtare. Për njoftim do të përmendimnjë pjesë nga këto:

Në veprën Peshore në komparacionin ereligjioneve ( Këshilltar Muhammed IzzetAt-Tahtavi, Al-Mizan fi mukareneti-l-edjan,2002.), autori citon Moisiun: “ Edhe vetëMoisiu tha: “ Zoti, Hyu i juaj, do t’ju ngritëprej mesit të vëllezërve tuaj një profet si-kurse mua; dëgjoni atë gjithçka t‘iu thotë!Kushdo që s’ka për ta dëgjuar atë profet, letë çrrënjoset prej popullit.” (Veprat e apos-tujve, 3: 22,23). Autori i veprës së përmen-dur, pasiqë bën një analizë të polemikësmes Grigorijes dhe dr Taha Abdus - selam-it, lidhur më vargun e cituar, konstaton sefjalët e Moisiut “një profet sikurse mua”mvaren në Muhammedin a.s. e jo në pejga-mberë të tjerë nga benu israelitët, e as nëJezusin. Këtë e arsyeton me faktin se Mois-iun, idhtarët e konsideruan rob të Zotit,ashtu si dhe Muhammedin, jo bir të Tij,ligji i Moisiut përfshin dispozitat e pastrim-it dhe lamjes - guslit, ushqimeve dhe pijevetë lejuara dhe të pa lejuara të cilat trajtohennë Kur’an (Bekare,222, Nisa, 127.etj), pë-rkundrejt Jezusit i cili nuk erdhi me kësil-loj ligjesh, por të tillët i mori prej Moisiut,si dhe nga fakti se në Dhiatën e Vjeter tëkishës Kopte, Udhëtimi i apostujve 18, përprofetin që do të vijë, në mes tjerash, thu-het “do ta vë fjalën Time në gojën e tij dhedo t’ju flasin të gjithë atë që i urdhërojUnë”- e ky përshkrim nënkupton pejgam-berin e caktuar me shpallje dhe që nuk ditë lexojë dhe të shkruajë. Shamuel ben Je-hodha ben Ejob nga Fesi, Marok, studiueshebrej i Tores, lidhur me këtë paralajmë-rim konkludon: “Ky varg udhëzon në pro-fetsinë e Muhammedit dhe ska kush që m-und ta hedh poshtë duke e lidhur me pro-fete prej benu israilëve”.

Dr Muhammed Senbati, me rastin e li-ndjes së pejgamberit, botoi në gazetën eKairos Al-Xhumhurija me 17. 02.1978. art-ikullin I dërguari i paqes për krejt njerëzim-in. Në te citoi tekstin nga Ungjilli sipas Gjo-nit, kaptina 16, vargu 13,14: “E kur të vijëai - Shpirti i së Vërtetës – Ai do t’ju udhë-zojë ta njihni tërë të Vërtetën. Ai s’do të fla-së prej vetvetes, por do të flasë çka të dëgjo-jë dhe do t’ju zbulojë të ardhmen. Ai do tëmë lëvdojë, sepse do të marrë prej times edo t’ju zbulojë juve”. Në të njëjtën gazetë,me datën 7.03.1978., dr Grigorijusi konsta-ton se “Shpirti i së Vërtetës”është “Shpirtii shenjtë”.

Mirëpo, filozofi Spinoza eshtë i qartënë pohimin se “Shpirti i Vërtetë” në tekst-in në fjalë nuk është Shpirti i shenjtë, porështë njeri - profet dhe këtë përfundim evërteton me vargun 1 dhe 2 të kaptinës 4.të Letrës së parë të Gjonit: “Të dashurit emij! Mos i besoni çdo shpirti, por vini nëprovë shpirtrat për t’i vërtetuar a janë tëHyut, sepse shumë profetë të rrejshëm janë

Përkujtim i ditëlindjes së Muhammedit a.s.

I Dërguari pishtar ndriçues

EELLIIFFislamske novinegazetë islame11 HISTORI ISLAMEprill 2005.

shpërndarë nëpër botë. Me këtë mund tanjihni shpirtin që vjen prej Hyut...”. Ky pa-ralajmërim vërteton dërgimin e Muham-medit me shpallje “që s’do të flasë prej ve-tvetes“ dhe do të jetë pejgamber i vërtetëperkundrejt “profetëve të rrejshëm“.

Paralajmërim tjetër janë edhe këto fjalëtë Jezusit: “E kur të vijë Mbrojtësi, të cilindo t’ju dërgoj prej Atit, - Shpirti i së Vërte-tës, që rrjedh prej Atit - Ai do të dëshmojëpër mua.“(Gjoni, 15:26). Në Ungjillin gre-qisht i cili është bazë i përkthimeve në gju-hë të tjera “Mbrojtësi” është Hepikhatoz,ndërsa në përkthime tjera Pericletos, i tran-skriptuar në përkthimet e Ungjillit arabishtAl-Baraklit që jep kuptimin e lavdit -Ahmed, për çka flet Kur’ani (As-Saff, 6).

Profesori Muhammed Rida në librin etij Muhammedi pejgamber i Zotit (Muha-mmedun resulull-llah) shënon së shkencë-tari Italian dr. Karlo Nilo emrit Hepikhatosi dha të vetmin kuptim lidhur me emrin eprofetit Muhammed. Njëjtë edhe hulumtu-esi Anglez Idvin Xhons, në veprën Fillimi ifesë krishtere thotë se “kuptimi Pericletosështë i lidhur qartas me emrin Muhammeddhe se krishterët nuk mund ta mohojnëatë”.

Mëtej, Jezusi, në Ungjillin e Mateut,11:14,15, thotë: “Ai është – nëse doni tamerrni vesh të vërtetën - Elia, që duhej tëvijë. Kush i ka veshët për të dëgjuar, të dë-gjojë!” Profesor Izzet Tahtavija në librinProfeti islam në mes Tevratit, Inxhillit dheKur’anit (Nebijjul-islam bejnet - tevrati vel-inxhili vel- kur’an) thotë se fjala Ejlijae nëgjuhën hebreje përfshin simbole dhe shifratë ndryshme që hebrejt i dëshifrojnë mevlerën numërore të germave, të njohur- ebx-hedijje. Me këtë llogaritje fitojmë: Ejlijae(E>1+J>10+L>30+J>10+A>1+E>1)= 53,ndërsa Ahmed (A>1+H>8+M>40+D>4)=53. Paralajmërimi i Ungjillit Elijae është,pra, Ahmed, ashtu si e përmend Kur’ani.

Përfundojmë me këtë citat të Ungjillit:“Zotëri - vijoi gruaja - po shoh se je profet.Etërit tanë adhuruan në këtë mal, kurse juthoni se në Jerusalem është vendi, ku du-het të bëhët adhurimi.” Jezusi i tha: “Mëbeso mua, o grua, po vjen koha, kur nukdo ta adhuroni Atin as në këtë mal as nëJerusalem” (Gjoni, 4: 19,20,21). Kuptimiështë i qartë - kibla e fundit e Allahut nukdo të jetë Jerusalemi, por Qabeja në Me-kke. Lidhur me këtë që u bë fjalë, duhet tëcekët se citatet nga tekstet e shenjta u nxo-rën nga vepra e përmendur El-Mizan fi mu-karenetil-edjan dhe Besëlidhja e Re, Feri-zaj, 1980. që plotësisht janë identike.

LLiinnddjjaa ee MMuuhhaammmmeeddiittKur u fik drita e tevhidit në lindje dhe

perëndim të tokës dhe, përveç një numri tëvogël individësh të vetmuar, nuk kishteshumë njerëz që besonin në një Zot, mëshi-ra e Allahut deshti të dërgoj pejgamberin efundit me mesazhin e fundit qiellor nëTokë.

Erdhi dielli i pejgamberëve. Erdhi pran-imi i lutjes së Ibrahimit a.s., të bërë duke ingritur themelet e Qabes: “Zoti ynë, dërgondër ta nga gjiu i tyre të dërguar që t’u lex-ojë atyre ajetet Tua, t’u mësojë atyre librindhe urtësinë, e t’i pastrojë (prej ndytësisë sëidhujtarisë) ata. S’ka dyshim se Ti je ngad-hënjyesi, i dijshmi.”(Kur’an, 2:129). Erdhivërtetimi i paralajmërimit të Isaut, a.s..

Më parë Allahu xh.sh. dërgoi pejgam-ber, mëshirë për popujt e tyre, dhe kohë të

tyre, ndërsa Muhammedin a.s. e dërgoi përkrejt njerëzimin dhe tërë kohrat “mëshirëpër gjithë botrat”.

U afrua koha e lindjes së tij. Amineja,bija e Vehbit, një natë pau një ëndërr: - Gji-ndej vetëm në shkretirë, doli prej saj një dr-itë e madhe që shëndriti lindje dhe perë-ndim, e u ngrit deri në qiell... I doli gjumi,por nuk dinte shpjegimin e ëndrrës. Kalu-an ditë me rradhë... Amineja lindi foshnjëne vetë jetim Muhammedin, birin e Abdu-llahut birit të Abdul-Muttalibit, pasardhëstë Ismailit, birit të Ibrahimit, të stërgjyshitAdem. Shpjegimin e dha vetë Muhammedia.s.: “Unë jam lutja e babait tim Ibrahimit,paralajmërimi përgëzues i vëllaut tim Isautdhe ëndrra e nënës sime Amine” (Mexhel-letul-Ezher, Maj 2004, faqe 393).

Bota kishte vdekur nga etja për ardhj-en e tij. Ishte etshuar për së tepërmi përudhërrëfimin e tij, dashurinë, mëshirëndhe drejtësinë. Kishin kaluar më se gjashtë-qind vjetë prej Isaut, e ndjekësit e tij të per-ëndorisë Romake adhurojshin fuqinë, heb-rejt urdhërat e Musaut i kishin kthyer nëadhurim të arit - simbol i pasurisë materi-ale, ndërsa, në lindje, Persianët adhuroninzjarrin dhe ujin.

Në këtë atmosferë lindi një foshnjë nënjë shtëpizë nga e cila vetëm disa hapa prejsaj idolet e kishin përmbush Bejtullahun,të cilin e kishin ndërtu Ibrahimi me Ismai-lin, pas Ademit, për të qenë e para Shtëpi eAllahut - ku vetem Ai do të adhurohet.

Ashtu, sikur ish lindja e Musait për çlir-imin e Benu Israelitëve nga prangat e fara-onit, lindja e Muhammedit është revoluci-on i pa shëmbëlltyrë për udhëzimin dhe çl-irimin e botës, në të gjitha sferat e saj, ndër-sa Kur’ani i shpallur atij është ushtria e kë-tij çlirimi. Isau i ngjallte të vdekurit nga vo-rri, kurse Muhammedi i ngjall të vdekurite gjallë, vdekje, kjo e llojit më të rëndë, inxjerrë prej mosbesimit dhe idhujtarisë nëtevhid, besimin në Një Zot, prej errësirësnë dritë. Pejgamberët e kohërave të parabënin muxhize popujve të tyre për t’u bes-uar thirrjes, kurse muxhize e Muhammeditishte dhe do të jetë - Kur’ani dhe ai vetë.

Muhammedi lindi në Mekke, të hënën,me 12. rebiul-evvel 53 vjet para hixhretit,gjegjësisht 20. Prill 571. sipas Miladit. Nëmoshën dyzet vjeçare, me 610. M. i erdhiShpallja prej Allahut. Të hënën, me 12. re-biul-evvel, 11.h., gjegjësisht 7. qershor 632.u ngrit shpirti i tij i lartë te Allahu. Jetoi,sipas kalendarit lunar 63 vjetë e tri ditë,ndërsa sipas atij solar 61 vjetë e 48 ditë. Nu-mri i pjestarëve të Ummetit, në ditën e ndë-rrimit të jetës, ishte 124000 besimtarë.(drMuhammed Imare, Fi fikhil-hadaretil-isl-amijje, 2003).

“Jeta ime është mirësi për ju dhe vdek-ja ime është mirësi për ju” na thotë resulull-llahu i dashur. E tërë jeta e tij ishte mës-hirë: mëshirë si foshnje për mëndeshën evarfër Halimen, mëshirë në shtatëzani tëAminës pa dhimbje si nënat tjera, mëshirëpër pejgamberët e tjerë me të vërtetuarit easaj me të cilën i dërgoi Zoti, mëshirë përbesimtarë meqë i udhëzoi, por edhe përpabesimtarë meqë u shtyhet dënimi deripas vdekjes, mëshirë edhe për armiqët mëtë ashpër siç ishin mushrikët e Mekkes qëme çlirimin e saj, në vend hakmarrje, ai utha: “Shkoni, jeni të lirë”, mëshirë për krejtbotrat, për së gjalli dhe pas vdekjes! ImamAhmedi transmeton edhe këtë hadith:“Unë kam disa emra, unë jam Muhammed

dhe unë jam Ahmed, unë jam Bashkues qëpara meje do të bashkohen njerëzit pas ring-jalljes, unë jam Mahi - ai që e shuan mosbe-simin dhe unë jam i fundit.”

PPëërrkkuujjttiimmii ii ddiittëëlliinnddjjëëss ssëë ttiijjAllahu i Madhërueshem thotë: “E kus-

hdo që i bindet Allahut dhe të Dërguarit, tëtillët do të jenë së bashku me ata që Allahui shpërbleu: (me) pejgamberët, besnikët edalluar, dëshmorët dhe më të mirët. Sa sho-kë të mirë janë ata!”(Kur’an, 4:69).

Ebu Bekr ibn Merdevejh transmetonprej Aishes (Muslim,782) se një njeri erdhite Resulull-llahu dhe i tha: “I Dërguari iAllahut, të dua më tepër se veten! Të duamë tepër se familjen. Të dua më tepër se fë-miun tim! Kur jam në shtëpi, e të kujtoj,nuk mundem pa ardh me të pa! Kur i kujt-ohem vehtes dhe vdekjes sime, e di që ti,kur të hysh në xhennet, do të jesh me pe-jgamber, e unë kur të hyjë atje, frikësohemse nuk do të të shoh.” Pejgamberi nuk iupërgjigj, por u shpall ky ajet që cituam. Nëpo të njëjtën pyetje, Rebi ibn Ka’b El-Esle-me-s (Muslim 783), Pejgamberi a.s. u përg-jigj: “Kujdesohu të bësh shumë sexhde! ”

Me të bindurit Allahut dhe të dërguar-it e Tij përcaktojmë imanin tonë. Dashuriandaj pejgamberit është pjesë e imanit. Ësh-të detyrë që edhe fëmijët tanë, prej vëgjëlie,ti mësojmë ta duan pejgamberin. Meqë dë-rgimi i pejgamberit është realizimi i dëshi-rës së Allahut për vendosjen e ligjit të Tijnë botë, e me këtë edhe harmonisë mesnjeriut e gjithësisë, ardhjes së pejgamberittë fundit iu gëzua çdo gjë, materiale qoftëapo shpirtërore, në qiej dhe Tokë. Ne, sindjekës së udhës së tij, kemi përparësi t’igëzohemi lindjes se Muhammedit a.s..

Ndoshta, nuk është e rastit, por, meg-jithatë, është aktuale çështja e festimit tëditëlindjes se Muhammedit a.s., e njohur simevludi-sherif. Kjo pyetje vetvetiu është enatyrës që si e tillë i takon muxhtehidëvedhe ekspertëve nga lëmia e sheriatit.

Ajo që do të ceket këtu është vetëm njëvështrim i cili ka të bëjë, në pika të shku-rtëra, me mendimet e dijetarëve lidhur mekëtë çështje. Siç është e njohur, festimin editëlindjes - mevludin një pjesë prej tyre etrajton si të ndaluar rreptësisht - bid’at, tëtjerët si bid’at të mirë, shumica të lëvduarngase shumica e Ummetit e praktikon sime një farë konsenzuesi - ixhmae, dhe tëtjerët si pjesë të traditës popullore islame.Nevojitet të sqarohet se nuk është fjala përlëvdimin e pejgamberit a.s. sepse ka të shë-nuara raste që ky ka ndodh edhe kur ai kaqenë gjallë. Mbas ndërrimit jetë të pejgam-berit, më të shquarit lëvdues të tij kanëqenë Imam Busiri me kasiden Burda dheshkrimtari bashkëkohor Ahmed Shevki.Është kusht që lëvdimi të jetë i bazuar nëburime islame, jo i tepruar, siç bënë pasa-rdhësit e Isas a.s.. Muhammedi a.s. thotë:“La tatruni”- “Mos e teproni me lëvdatandaj meje”. Në Lisanun-arab, fjala atra -nënkupton lavd të tepruar të përdorurit easaj që nuk është e vërtete. Ky hadith ështëpraktikim i fjalës së Allahut: ““Thuaj: “Unëjam vetëm njeri, sikurse edhe ju, mua mëshpallet se vetëm një Zot është Zoti i juaj””(Kur’an, 18:110).

Nëse analizojmë argumentet e atyre qëjanë për dhe atyre që janë kundra mevlud-it, del në pah se të parët bazohen në pë-rmbajtjet e vetë programit të kësaj feste: kë-ndimi i kur’anit, ligjërata fetare, salavate,

të ushqyerit e fukarave etj, kurse pala edytë është kundra formave të programit qëgjatë historisë, në disa periudha, janë mve-shur me elemente të shiizmit dhe të huaja.

Parimisht, na duket me vend të ndale-mi të vetë fjala festë (ar. ‘id). Kjo fjalë, apotermë, përdoret në një vend në Kur’an, nësuren Maide: 114. Muhammedi a.s. kur ushpërngul në Medine, banorët e saj festo-nin dy ditë. Ai i pyeti ata: “Çka janë këtody ditë”? Ata u përgjigjën: Jemi dëfry nëkëto dy ditë në kohën paraislame. Alejhis-selami u tha: “Allahu j’u ka zëvëndësuarkëto dy ditë me dy më të mira, ditën e kur-banit dhe ditën e fitrit” (Ebu Davud, 1134).Kur’ani dhe Sunneti na mësojnë se këto dyditë, dy festa islame, janë të lidhura ngushtme ritet fetare - ibadete të caktuara në kup-tim të ngushtë të fjalës.

Përkundrejt termës festë, në Kur’an nëshumë vende përmendet fjala dhikra - për-kujtim, që terminologjikisht paraqet institu-cion Kur’anor. Në Kur’an, Allahu thotë:“Po a nuk u mjaftoi atyre që Ne ta shpall-em ty librin, i cili u lexohet atyre, e skadyshim se kjo është dhuratë e përkujtim përnjerëz që duan të besojnë” (Al-Ankebut, 51)ose, duke folur për të dërguar të mëpar-shëm, thotë: “Përkujto, sepse përkujtimi be-simtarëve u bën dobi””(Adh-Dharijat, 55).

Në fillim u njoftuam me metodologjinëe rrëfimit Kur’anor mbi pejgamber i cilipërfshinë episodat jetësore të tyre të lidhu-ra ngusht me daven - thirrjen në udhën eAllahut dhe risalen - mesazhin. Është shu-më me rëndësi të ceket se Muhammedi a.s.as para shpalljes nuk ka adhuruar idhuj. Etërë jeta e tij është shëmbëlltyrë.

Allahu i Madhërueshëm na porosit:““Ju e kishit shembullin më të lartë në të dër-guarin e Allahut” (Kur’an 33:21). Shem-bull për së gjalli dhe vdekje, fëmijë dhe pl-ak, të dërguar dhe të përcaktuar prej Alla-hut për mesazhin hyjnor të përsosur dhe tëplotësuar. Neve i përmbahemi institucionitKur’anor Dhikra - përkujtim. Ai na sjell do-bi. Përkujtojmë, pra, tërë jetën dhe veprën-sunnetin e tij. Përkujtojmë me dashurinëmë të madhe ditëlindjen e tij me ato përm-bajtje të cilat janë në përputhshmëri mesunnetin e tij. Përkujtojmë Alejhis-selaminme rastin e ditëlindjes, por edhe gjithmo-në, me qëllim që t’a ngjallim sunnetin e tijnë jetën tonë.

Profeti filloi misionin e caktuar prejAllahut në shpellën Hira : “Lexo me emrine Zotit i Cili krijoi”, dhe pas 23 vitesh morivërtetimin e Tij në Arefat se e plotësoi ama-netin: ”Sot përsosa për ju fenë tuaj, plotëso-va ndaj jush dhuntinë Time, zgjodha për juIslamin fe”.

Fillimi i Shpalljës së Allahut në shpellëdhe plotësimi i sajë në Medine (Medinetun-nebij - Qyteti i Pejgamberit) pasqyron his-torinë e njërzimit prej shpellës - orkestruarme tingujt e Kur’anit - në qytetërim të vë-rtetë.

Islami, mesazhi i përsosur hyjnor dhe iplotësuar do të shëndritë e s’do të fiketkurrë!

Bota gjithmonë do t’i dëshmojnë fjalëte Allahut: “O ti pejgamber, Ne të dërguamty dëshmues, lajmëtarë përgëzues e qortues.Dhe me urdhërin e Allahut, thirrës për nërrugën e Tij dhe pishtarë ndriçues.”

Edhe ne, me këtë rast dëshmojmë se eplotesove amanetin, Allahu të bekoftë - OResulall-llah! II..DDeemmiirrii

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 12AKTUALE prill 2005.

Në prill të vitit të kaluar, Pre-sidenti Klinton nga 50 shte-tet mblodhi një fushatë me

një mori ish presidentësh, governa-torë shteti, kryetarë bashkie, dheqindra të tjerë të mirënjohur, për tëdiskutuar një nga problemet mëurgjente që Amerika po ballafaqonsot. Ai zgjodhi Kolin Pouell që të ud-hëheqë këtë grup. Obligimi i tyre; tëzgjedhin problemin e 15 milion tërinjëve amerikan që konsiderohen sirini në rrezik. “Ata janë në rrezik tërritjes së tyre të papërvojë, të padi-tur, madje edhe të padëshiruar.” thaPouell i cili ishte emëruar si drejtuesi Konferencës së Presidentit për tëArdhmen e Amerikës. Problemi ka“potencial për të rrezikuar shoqë-rinë tonë” paralajmëroi ai.

Ai nuk po ekzagjëronte. 15 mil-ion nga popullsia totale e rreth 60milion të rinjë, është një numër shu-më i madh. Shumica e tyre vijnë ngafamiljet jofunksionale të cilët bijnëviktimë e “patologjive dhe sëmund-jeve të rrugës”. Prej këtyre 3.4 mil-ion provojnë drogën, gjysëm milionitentojnë vetëvrasjen, shumë prejttyre do të lën shkollën e mesme dhedo të jenë praktikisht analfabet nënjë shtet me edukim universal falas.Doket e tyre seksuale dallojnë paknga ato të kuajve. (70% prej tyre ka-në bërë marrdhënie seksuale paramoshës 17 vjeçare). Kohët e funditAlan Dershouitz, avokat dhe shkrim-tar i njohur, këshillon uljen e moshëspër martesë deri në 15 vjeç. (Martesanë këtë moshë padyshim do jetë ile-gale). Krimet e dhunshme të bëranga këta të rinj janë një problem shu-më i madh saqë në maj Kongresiparaqiti Dëshminë e Krimit të të rin-jëve që lejon të rinjtë që nga mosha13 vjeç do të trajtohen si të rriturpërpara sistemit të drejtësisë krimi-nale.

Cila është zgjidhja e Pouellit përkëtë problem? Ai do të gjejë këshill-tarë – vullnetarë të moshuar, të cilëtdo të kujdesen për këto fëmijë. Por,çfarë ndodhi me prindërit e vërtetëtë tyre? Ata nuk janë vrarë në luftë,apo nga ndonjë sëmundje e rëndë,apo nga ndonjë fatkeqësi natyrore.Problemi qëndron në vetveten etyre. Nënat lanë shtëpitë e tyre për të‘realizuar potencialin e tyre të plotë’në hapësirën e fabrikës, në dhomëne shfaqjes, apo në zyrë. Shoqëria ecila e zvogëloi detyrën e qeverisjes sështëpisë, humbi edhe amviset e

shtëpisë. Me përzierjen e lirë tëmeshkujve dhe femrave në hapësirate punës, një gjë shpie në tjetrën.Shtëpia u shkatërrua nga të dyjaanët.

Jeta është dëfrim. Qeverisja e sht-ëpisë është e mërzitshme. Fëmijëtjanë barrë. Tani 15 milion prej tyrejanë barrë për shoqërinë. Mbetet tëshihet se si një shoqëri, anëtarët e sëcilës nuk mundën të kujdesen përfëmijët e tyre, do të obligohen të kuj-desen për fëmijët e të tjerëve. Por gr-upi elitë i udhëheqësve amerikannuk mundën të pranonin që rrënja eproblemit ka qenë në imponimin egrave jashtë shtëpive. Ish lideri sov-jetik Mihail Gorbaqov ishte pak mëshumë i sinqertë. Në librin e tijPerestroika, ai përmend “rezultatinparadoksal të dëshirës sonë të sinqe-rtë dhe të justifikuar politikisht përtë bërë gratë të barabarta me burratnë çdo gjë”. Ai shkruan: “gratë nukkanë më kohë të mjaftueshme për tëpërmbushur detyrimet e përditshmenë shtëpi – punët e shtëpisë, rritjene fëmijëve dhe krijimin e atmosferës

familjare. Ne kemi zbuluar që shumënga problemet – në sjelljen e fëmi-jëve dhe të të rinjëve, në moralin,kulturën tonë dhe në paraqitje – janëpjesërisht të shkaktuara nga dobësi-mi i lidhjeve familjare dhe qëndrimii shkujdesur kundrejt përgjegjësivefamiljare”. Prej këtu lind pyetja: “çfa-rë duhet të bëjmë ne që të bëjmë tëmundshme rikthimin e nënave nëmisionin e pastër të tyre femëror?”

Pra, Gorbaqov, (dhe ju të tjerët),dëgjoni se çfarë thotë mësuesi dheudhërrëfyesi më i mirë për njerëzim-in, Profeti Muhamed a.s.. Ai e lartë-soi femrën nga pozita që kishte si njëvegël e thjeshtë në pozitën dinjitozetë të qenurit sëbashku me burrat, ro-bër të barabartë para Allahut. Megji-thatë pozita e tyre në shoqëri nukishte kushtëzuar me hyrjen e tyre nëbotën e mashkullit. Detyra e tyre mëe rëndësishme është të kujdesen përshtëpinë dhe fëmijët. “Kujdesuni përshtëpinë tuaj sepse ky është Xhihadijuaj.” (në Musnedin e Ahmedit). Xhi-hadi është shembull tipik i Jetës Isla-me. Deklarimi i qeverisjes së shtë-

pisë si Xhihad për gratë i jep asaj po-zitën më të lartë të mundshme nënjë shoqëri Islame.

Jo vetëm që është një detyrëshumë e rëndësishme, por vetëm gr-atë janë në mënyrë të veçantë të ku-alifikuara ta bëjnë atë. Nuk është ra-stësi që shtatëzania dhe rritja janë të-rësisht detyra femërore. Allahu iu kadhënë grave dhuratën speciale dhenatyrën e duhur psikologjike për ku-jdesjen e fëmijëve. Qumështi dhe da-shuria e nënës kurrë nuk mund tëzëvëndësohen. Askush nuk mund tëçrrënjos apo të konservoj dhemb-shurinë e nënës. Durimi, ëmbëlsia esaj, dhe gadishmëria për të sakrifik-uar rehatinë e saj, dhe afrimiteti nat-yror kundrejt fëmijëve – dhe afërsianatyrore e fëmijëve për nënën – janëçelsi për rritjen e sukseshme të tyre.Një nënë kupton problemin e fëmi-jës madje edhe kur ai nuk mund tashpreh atë. Ajo në mënyrë të veçantëmund të ndjej nevojat e tyre, si fizikeashtu edhe emocionale. Ajo vetëmmund të plotësoj disa prej këtyre ne-vojave. Për të tjerat fëmijët kanë ne-vojë për babanë. Por pa dyshim edhevetë babai ka nevojë për mprehtësinëe saj për ti plotësuar përgjegjësitë etij mbi këtë fushë. Asnjë qendër përkujdesje apo kopsht nuk mund tëplotësojë nënën apo babanë. MuftiTaqi Osmani thotë “Ajo çfarë fëmijëtkanë nevojë për rritjen e tyre nukështë një farmë”.

Nënat janë punëtore të heshtura,të cilat janë të domosdoshme për fo-rmimin e karakterit të gjeneratës sëardhshme. Një nënë besimtare e cilakupton natyrën vendimtare të përgj-egjësisë së saj, do të mbush fëmijët esaj me besim dhe vlera morale, siçdin vetëm ajo. Fëmijët e saj do të rri-ten me kurajo, ndershmëri, drejtësi,durim dhe qëndrim, dashuri dhe ëm-bëlsi dhe vetëbesim. Nga ana tjetër,një shoqëri pa nëna dhe pa organiz-im shtëpie do të prodhoj rini në rre-zik.

Në një mënyrë, roli i nënave ës-htë sikurse i atij shigjetarit në luftëne Uhudit. Duket sikur ka pak rën-dësi, por ishte çelësi i fatit i të gjithëushtrisë. Nëse gratë mbahen fort mb-as frontit të tyre, e gjithë ushtria dotë arrijë sukses. Nëse ato largohen nënjë vend tjetër për “një pozitë më tëmirë” të gjithë do të humbasin.

Nga KKhhaalliidd BBaaiigg,, Impact International

Shqipëroi BBrruunniillddaa BBrraasshhaa

Amësia

EELLIIFFislamske novinegazetë islame13 IBADETprill 2005.

Vëlla i nderuar, a je gjithnjë i ve-tëdijshëm se jeta jonë në këtëbotë është kaluese? A e din se

çdo gjë në këtë botë është kaluese?Në një segment kohe mbesin vetëmvlerat e përhershme. A dëshiron ti tëbëhesh i pavdekshëm? Vetëm ai që falnamaz bëhet pjesë e historisë, të cilëne krijoi All-llahu i Gjithmëshirshëm,si edhe vetë kohën. Kulmi i arritjevetuaja në kohën në të cilën po jetonështë NAMAZI. E ku po endesh, pra?A nuk e dëshiron këtë vlerë?

Po, a nuk e ke kuptuar se mbë-shtetja jote në këtë botë në fakt ështënjë prej mangësive tuaja, sepse nëfakt ti nuk mund ta arrijsh thellësinë

dhe ta njohësh jetën e përhershme.Të duket se ke arritur në lartësi tëmëdha, por ke humbur, ke humbur senuk e njeh gajbin – të fshehtën.

Namazi është shtylla e fesë, e fejaështë shtylla e jetës. Për këtë arsye,falja e namazit në kohën e caktuar embanë këtë jetë në nivel të lartë. Sep-se, nuk ka zot tjetër të kësaj jete siedhe të vdekjes përveç All-llahutxh.sh. i Cili e urdhëroi namazin. Pseështë caktuar namazi në këto kohë tëcaktuara? Pse pikërisht në këto kohë?Mu për ate se fryti i këtij namazi ësh-të më i madhi nëse ai falet në kohëne urdhëruar dhe të caktuar. Nëse me-ndojmë pak më mirë dhe nëse mund

ta vështrojmë veten tonë, do të sho-him se mu në kohët kur është caktu-ar namazi ngjajnë ndryshime nëplanin e ndjeshmërisë dhe përjetimitpersonal. Gjëja e parë që mund të vë-rejmë është përgjumshmëria dherënia e aktivitetit. Përse bash në këtëkohë? Kjo është pyetje e cila endepret përgjigje.

BBiioorriittmmiiGjatë 24 orëve njeriu ka një bior-

itëm të caktuar. Në këtë periudhëndërrohen momentet e zgjueshmë-risë dhe të përgjumshmërisë. Ky bior-itëm, poashtu, është prej Dikujt i cak-tuar. Janë 5 periudha gjatë 24 orëvekur vjen deri te ndërrimi i statusit tëzgjueshmërisë me atë të përgjumsh-mërisë. Nëse njeriu në këtë kohë ço-het dhe falet, ai thjeshtë e fshinë rën-ien e këti aktivizimi, si të fshijë ngjar-jet apo ndodhitë negative. Fillimishtkjo nuk do të thotë se rënia e aktivi-zimit ndikon si edhe ndodhitë nega-tive, por thjeshtë ajo lodhje, përgjum-shmëri dhe rënie e aktivizimit zhdu-ken. Lindja dhe perëndimi i diellit kandikim tek njeriu. Ky lloj ndërrimiduhet të ndikojë te njeriu gjegjësisht.Te statusi i tij psiko-fizik. Pse, pra, na-mazi u urdhërua në ata kohë kur ësh-të cekur në Kur’an? Sepse, ndër tëtjera, njeriu duhet të jetë i përgatiturt’i presë ato ndërrime (të bioritmit)fizikisht dhe psiqikisht, në mënyrë qëata të mos rezultojnë ndërrime nega-tive tek njeriu. Njeriu, si qenie e vetë-dijshme, për dallim nga kafsha, duhetta pengojë vërshimin e epsheve. Ngr-itja, para lindjes së diellit, nga shtratika rol të shumëfishtë. Të ndalohetvetja nga gjumi në atë kohë ka rë-ndësi shumë të madhe. Shkenca kaargumentuar se numri më i madh iëndrrave shihen në atë kohë. Ëndrra,nëse është e keqe, ka mundësi t’ia pr-ishë njeriut disponimin gjatë tërë di-tës. Ajri (poashtu e argumentuar meshkencë) është në atë kohë më i pas-tër dhe më i shëndoshë. Pra, nëseshkojmë për ta falur këtë namaz mexhemat në xhami, gjë që Muhammedia.s. na e thekson në hadith, atëherëarrisim efekt të dyfishtë. Sa i përketgjumit, njeriu duhet të jetë i maturme të, ashtu siç është i matur me ush-qim. Gjumi i tepruar sjell përgjumsh-mëri, dembelizëm, joaktivizim edhemë të madh. Njeriu i cili veç rri dukeu shtrirë dhe duke hapur gojën i pë-rngjanë kafshës e cila pas ushqimitkërkon vend të përshtatshëm që tëflejë mirë!?

Pra, para lindjes së diellit (dhe pa-

ra perëndimit) njeriu duhet të çohet,të kthjellet, të pengojë ëndrrat e këqi-ja, t’i mund epshet dhe ta falë nama-zin në kohën e caktuar. Ndërrimetbioritmike që shfaqen tek njeriu melindjen dhe me perëndimin e diellitzbuten dhe nivelizohen me faljen par-aprake të namazit. Namazi, pra, ështëi paraparë në kohën e ndryshimeve tëmëdha, që njeriu ato t’i presë i përgat-itur. Namazi e stabilizon dhe e qetë-son sistemin nervor dhe e çlodh njeri-un fizikisht.

AAssppeekkttii mmoorraall ii nnaammaazziittSiç thotë Kur’ani, namazi pengon

nga veprat e këqija. Si? Në qoftë senë kohën e ndryshimeve të mëdha ikthehemi All-llahut të plotfuqishëmnë këtë mënyrë ne do të privoheminga të kthyerit kah bota e jashtme,për të cilën jemi të papërgatitur dhepsiqikisht labil gjatë këtyre ndryshi-meve. Me të falurit e namazit ky lab-ilitet eventual zhduket dhe njeriu nukështë i disponuar për konflikte, pranuk është gati të fjaloset. Njeriut neu-rotik dhe të “frustruar” pak i duhet,siç thotë populli. Ja pra, kështu na-mazi pengon prej punëve të shëmtu-ara. Njeriu nuk është i vetëdijshëm,por në të vërtetë ekziston nevoja përnamazet e caktuara. Edhe atë, tek se-cili njeri, pa dallim, por njerëzit s’ehetojnë këtë!

Falni namazin, sepse nëse ju nuke dini pse e keni të nevojshme atë, Zo-ti xh.sh. me siguri e din. Nuk ka gjëmë të vlefshme se sa namazi në koh-ën e vet. Në atë kohë ai është më fu-nksional dhe çdo shtyerje e tij e dobë-son efektin dhe forcën e tij, e për nje-riun paraqet vështirësi. Për këtë ar-sye, nuk është e parëndësishme a dota falim namazin e drekës në kohëapo do të presim ta falim pak para ik-indisë. Namazi në kohën e vet ështëku e ku më i dobishëm dhe për këtëbesimtari duhet të kujdeset, përveçnëse është në ndonjë mënyrë apotjetër i penguar. Mosfalja e namazitnë kohën e tij të caktuar pak nga pake shndërron këtë aktivitet të mrekul-lueshëm në formalitet. Kur ta falninamazin më vonë ju vetëm do tëkryeni urdhërin e Zotit tuaj, por tekvetja nuk do të ngjallni efektet e sajapozitive, me të cilat besimtari del mëmirë se sa para tij, siç ka thënëMuhammedi a.s. Me faljen e namazit,njeriu vërtetë duhet të lirohet ngandikimet e jashtme dhe t’i kthehetvetëm All-llahut s.v.t.

(vijon)SSuuaadd UUkkoosshhaattaa

Psikologjia e namazit (1)

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 14IZ VJERSKOG žIVOTA

Kao i u većini srnogorskihgradova, i u Bijelom Polju jeove godine upriličen prigodanprogram povodom rođendanaMuhameda a.s.. Odbor IZ-e Bi-jelog Polja organizovao je kon-cert ilahija i kasida u Domukulture i prvi put, poslije du-žeg vremena, nastupio je do-maći hor »Firdevs«. 22. aprila,dva sahata pred početak samepredstave, sala je bila pretijes-na da primi sve one koji su sedanima radovali ovom događa-ju.

Divan je bio prizor, ispodpanoa sa Kabom u polumjese-cu, poređanih momaka i djevo-jaka, sa čojih usana su izlazileriječi ljubavi prema posljed-njem Božjem Poslaniku. I po-red jakog ozvučenja, mogao sečuti jecaj onih do čijih srca jedopiralo svjetlo vjere.

Nakon horskog nastupa,muallima, Amela Bećirović,najavila je glavnog imama, Ale-

na ef. Hasića. On je kazao da jeovo dan u kojem se rodio čov-jek – čijim Poslanstvom je po-čelo blistati svjetlo srećnije bu-dućnosti i uspjeha za čovječan-stvo.

- Ovo je dan kada mi Musli-mani pozivamo sve ljude dobrevolje u borbi protiv svih zalakoja danas haraju svjetom. Je-din spas i lijek za čovječanstvoje vraćanje vjeri, kazao je Alen

efendija.Poseban dio programa pri-

redila su djeca mektepskog uz-rasta, koja su recitacijama odu-ševila prisutne.

Čestitku u ime reisa CrneGore, uputio je sekretar Meših-ata, Bajro ef. Agović.

Nakon programa, gostimaiz udaljenih područja, uprilič-en je ručak.

Asmir Ćatović

U Bijelom Polju održan program povodom rođendana Muhameda a.s.

Poslanstvo za cijelo čovječanstvo Ambasador Islamske Repu-

blike Iran u Beogradu, gosp.Sejed Morteza Mir Hejdari sasaradnicima, posjetio je, u pe-tak 15. aprila 2005. godine,Mešihat Islamske zajednice.

Reis Rifat ef. Fejzić česti-tao je dužnost novoizabranomambasadoru Irana u Srbiji i Cr-noj Gori, zahvalio se na posje-ti, i upoznao ga sa razvojemvjerskog života u Crnoj Gori,problemima sa kojima su sus-reće Islamska zajednica i ak-tivnostima koje se preduzima-ju. U razgovoru je posebno is-taknuta opravdana potreba iz-gradnje medrese, koja je u pro-gramskim zadacima ove zajed-nice najprioritetnija obaveza.

Gosp. Sejed Morteza MirHejdari izrazio je zadovoljstvoo aktivnostima koje preduzimaMešihat na razvoju vjerskog ži-

vota, oživotvorenju islamskemisli, te izgradnjom vjerskihobjekata s posebnim akcentomna izgradnji medrese, srednjeislamske škole, i pozvao reisana uspostavljanju tješnje sarad-nje. Koristim ovu priliku da senajiskrenije zahvalim na pom-oći koju ste prošle godine pri-kupili za postradale od zemljo-tresa u Bamu i uvjeravam vas,da, kad vi nijeste zaboravili40.000 žrtava, neće vas zabor-aviti 80 miliona Iranaca, ista-kao je gosp. Hejdari. U srdača-nom i prijateljskom razgovoruambasador Hejdari je pozvaoreisa da posjeti Amabasadu uBeogradu, što je sa zadovoljs-tvom prihvaćeno.

Razgovorima su prisustvo-vali Bajro Agović i Omer Kajo-šević, službenici Mešihata.

B. Agović

Na Pravnom fakultetu uPodgorici, dana 27. o4. 2005.godine, održana je otvorenatribina ''Dani vjerske toleran-cije'', na kojoj su učestvovalipredstavnici svih konfesija uCrnoj Gori. Skup je organizo-valo Udruženje studenataprava Evrope - ELSA.

Učeše na tribini imao jeBajro Agović, sekretar Meši-hata, koji je kazao da su me-đuvjerski odnosi sačuvani i uvremenima ratnih dešavanja u

našem okruženju, te da se oninastavljaju u raznim vidovimakomunikacije i saradnje.

Na tribini su učestvovali ipredstavnici ostalih religija:jerej Velibor Džomić - SPC,Sreten Zeković - CPC, donBranko Zbutega - katoličkacrkva, Igor Bosić - adventistič-ka crkva, Pavle Lešćan - evan-gelistička crkva i VladimirČizmanski - Hrišćanska crkvabraće.

B.A.

Na Pravnom fakultetu u Podgorici održana tribina omeđuvjerskim odnosima

Dani vjerske tolerancije

Ambasador Iranau posjeti Mešihatu

U četvrtak 21. aprila, obilje-žena je godišnjica rođenja poslj-

ednjeg Božijeg poslanika- Mu-hammeda a.s.. Tim povodom je

proučen mevlud – poštovanjeprema posljednjem Božijem po-slaniku Muhammedu a.s., uobje džamije u Podgorici. U St-arodoganjskoj džamiji mevludsu proučili Džemo ef. Redžem-atović, Šaćir ef. Smajlović i Ed-in ef. Agović. Po završetku me-vluda džematlijama se kratkimdersom obratio Šaćir ef. Smajl-ović. U Osmanagića džamijimevlud su proučili reis Rifatef. Fejzić, koji se poslije mevlu-da obratio prisutnima, kao i se-kretar Mešihata, Bajro ef. Ago-vić. Posjećenost u džamijama jebila velika. Asmir Pepić

Mevlud uRožajama

Povodom podsejćanja na rođenje PejgamberaMuhameda a.s., Odbor islamske zajednice Rožajaorganizovao je muvlud, koji je održan u »Kučans-koj« džamiji, u Petak 22. aprila, nakon akšam na-maza. Program je, pored učenja mevluda, obuhva-tio i izvođenje ilahija i kasida hora »Nur« prdvođe-nim mualimom Nedžmijom Dautović. Pored veli-kog broja džematlija, mevludu je prisustvovoglavni imam, Ernad ef. Ramović, kao i Ramiz ef.Hot i Rahman ef. Kačar, rožajski imami. Dž.D.

Održan mevludu Tuzima

Odbor islamske zajednice Tuzi, povodom po-dsejćanja na rođenje Pejgambera Muhameda a.s.,organizovao je muvlud, koji je održan u »HadžiSelimovoj« džamiji, na Karabuškom polju 21.aprila. Program je, pored učenja mevluda, obu-hvatio i izvođenje ilahija i kasida hora »Ćazim-be-gove« džamije iz Tuza. Glavni imam, Islam ef. Pe-pić je održao prigodno predavanje na temu »Zna-čaj Poslanstva Muhameda a.s.«. Mevlud je bioizuzetno posjećen. Mehdija Demirović

Mevlud u Podgorici


gazetë islame15 IZ VJERSKOG žIVOTA

Centralna svečanost povo-dom podsjećanja na rođenjeposljednjeg Bozijeg poslanika,Muhammeda a. s. održana je uprepunoj Husein-pasinoj dža-miji, nakon akšam namaza, učetvrtak 21. aprila.

Nekoliko sati prije početkaprograma, vjernici su pristizaliu džamiju, da bi bili što bližeizvođačima programa. Poseb-no je važno istaći da je ne sa-mo zadržano već i poraslo int-

eresovanje omladine, kako uučestvovanju u mevludskomprogramu, tako i u prisustvo-vanju ovom događaju.

Vjekovima je učenje mevlu-da na području pljevaljskogkraja i Bukovice, bio važan sa-držaj u vjerskom životu ovdaš-njeg muslimanskog stanovništ-va. U periodu kada je vjera po-tiskivana iz javnog života, upra-vo je mevlud bio najznačajnijamanifestacija vjerskog karakt-

era, koja je opstala do danas. Poznato je da su Gazi Hus-

rev-beg, Karađoz-beg, Ferhad-paša Sokolovic i brojni drugi, usvojim vakufnamama odredilisredstva za obavezno godišnjeučenje mevluda u povodu ro-đenja poslanika Muhammedaa. s.. Vakufnama Husein-pašeBoljanića nije sačuvana, pa,nažalost, nije poznato šta je ov-aj dobrotvor preporučio budu-ćim generacijama.

U arhivu pljevaljskog muf-tijstva iz XIX vijeka nalazimoda je učenje mevluda u Pljev-ljima bio poseban događaj i daje njegov početak najavljivandan ranije pucanjem iz prangi-je i telalovim obavještavanjem.

Mevludskom programu sepristupa i s namjerom da se vj-ernicima direktnije skrene pa-žnja na osnovne poruke islama.

Učenje mevluda na ovompodručju predstavlja velikuljubav prema Resulullahu, apodsjećanje na njegovo rođen-je će biti najbolje ako budemoslijedili njegov put.

Jakub Durgut

Mevlud u Pljevljima

U prostorijama Glavnogodbora IZ Bar, 31.marta 2005.god., oženio se Imam Ernadef.Kalić. Šerijatsko vjenčanjeje predvodio glavni imam Od-bora IZ Bar, hadži Muhidin ef.Milaimi.

Ernad ef. Kalić, rođen je08. novembra 1974. godine uBeranama. Završio je Višu teo-lošku školu u Trabzonu (Tur-ska). Od oktobra 2003. godineobavlja poslove imama, hatibai mualima u džematu “NoviBar”.

I. Medunjanin

Šerijatsko vjenčanje u Tuzima

Muhamed Selami i Sanela Koljenović, oboje iz Podgorice, šerija-tski su se vjenčali 17. aprila, u »Hadži Selimovoj« džamiji na Karabu-škom polju (Tuzi). Vjenčanje je obavio imam Mehdija ef. Demirović.

EErrnnaadd eeffeennddiijjaa ssaa ssvvoojjoomm iizzaabbrraanniiccoomm

NNiišš -- IImmaamm IIssllaammsskkee zzaajjeeddnniiccee MMuussttaaffaa eeff..JJuussuuffssppaahhiićć kkaažžee ddaa jjee ooggoorrččeenn zzbboogg ttookkaa ssuuđđeenn--jjaa zzaa ppaalljjeennjjee ddžžaammiijjee uu NNiiššuu..

Jusufpahić je za B92 izjavio da bi islamskazajednica pravdu mogla zatražiti na višim inst-ancama jer je suđenje grupi od 11 muškaracaoptuženih za paljenje niške džamije 17. martaprošle godine odloženo četvrti put. Jusufspahićje izjavio da je očekivao veću ažurnost sudskihorgana.

"Veoma smo razočarani dosadašnjim tokomi nemamo riječi objašnjenja ili opravdanja za

one koji su trebali da sankcionišu počinioce.Ogorčeni smo, a predstavnici Islamske zajed-nice nijesu dobili poziv od niškog Opštinskogsuda ni za jedno ročište", rekao je on.

Suđenje grupi optuženih za paljenje niškedžamije u neredima 17. marta 2004. odloženoje 19. aprila, ove godine, i četvrti put zaredom,zbog nedolaska trojice optuženih. Predsjednicasudskog vijeća Katarina Ranđelović, rekla je daje od policije u Nišu usmeno obaviještena da jejedan optuženi u Španiji, dok jedan nije pron-ađen jer je promijenio prebivalište. M.D.

Islamska zajednica ogorčena

Pravni zastupnik porodicadeportovanih Bošnjaka 1992.godine iz Crne Gore, DraganPrelević dostavio je 20. apriladokumentaciju o tom slučajumeđunarodnim organizacija-ma i vladama evropskih zemal-ja i SAD, tvrdeći da je riječ o"ratnom zločinu koji je počini-la država Crna Gora". Prelevićje na konferenciji za novinarerekao da je želio da interna-cionalizuje slučaj deportacijeoko 48 muslimana iz CrneGore, kako bi podstakao njego-vo rješavanje pred sudom.

Prema njegovim riječima,nadležni državni organi u Cr-noj Gori nijesu pokazali spr-

emnost da to učine. Navodećida je do sada podnio 26 kriv-ičnih prijava za ratni zločinprotiv države Crne Gore, zahti-jevajući ukupnu odštetu odoko 38 miliona eura, on jedodao da priprema još 12 tu-žbi.

Advokat je podijelio nov-inarima dokumenta koja jepotpisao bivši ministar policijeCrne Gore, Nikola Pejaković,prema kojima je većina musli-mana predata Kazneno-pop-ravnom domu Foča, kao razm-jena za ratne zarobljenike srp-ske nacionalnosti, dodajući daje većina tih ljudi pobijena ufočanskom logoru. M.D.

Sarajevo,12. april - Reisu-l-ulema dr. Mustafa ef. Cerić uč-estvovao je na zasjedanju Svje-tskog foruma « SAD - islamskisvijet 2005. » koji je održan uDohi, glavnom gradu Katara,11. i 12. aprila.

Domaćini ovom Forumusu bili The Saban Center forMiddle East Policy at The Bro-okings Institution i Vlada Ka-tara.

U izjavi za arapske medije,dr. Cerić je potvrdio važnost

održavanja Foruma izmeđuSAD i islamskog svijeta jer imaznačajnu ulogu u dijalogu i zbl-ižavanju pogleda između krš-ćana i muslimana, odnosnoSAD i islamskog svijeta.

Reisu-l-ulema je rekao daSAD trebaju promijeniti svojupolitiku prema islamskom svi-jetu, ali i islamski svijet premaAmerici, kako bi izgradili od-nose koji će koristiti i jednim idrugim, prenijeli su arapskimediji u Kataru. (MINA)

DDRRUUŠŠTTVVOO

Advokat deportovanih Bošnjaka iz Herceg Novog:

Svijet obaviješteno ratnom zločinu

Dr Mustafa Cerićna Forumu u Dohi

Šeriatsko vjenčanjeimama Ernada ef. Kalića

DDeettaalljj ssaa mmeevvlluuddaa uu HHuusseeiinn--ppaaššiinnoojj ddžžaammiijjii

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 16OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

KAIRO, 17. april – Na Me-đunarodnoj islamskoj konfer-enciji, održanoj 17. aprila u Ka-iru, govorilo se o univerzalnos-ti islama, kao mosta prema dr-ugima.

- Cilj konferencije je čvrststav protiv anti muslimaskihkampanja svuda u svijetu i pr-edstavljanje jasne vizije o prav-im vrijednostima i suštini isla-ma, kazao je egipatski ministarza vjerska pitanja, MahmoudZaqzouq.

Na konferenciji pod nazi-

vom “Plemenitost islamske civ-ilizacije” prisustvovale su dele-gacije iz 64 zemlje, iz arapskih,afričkih, azijskih i evropskihzemalja. Takođe su prisustvov-ali i predstavnici iz pet zemaljaSjeverne i Južne Amerike i Au-stralije.

Organizator ove četvorod-nevne godišnje konferencije jeEgipatski Viši Savjet za islams-ka pitanja (SCIA).

U uvodnom govoru, velikiimam Al-Azhara, Sheikh Moh-ammad Sayed Tantawi rekao

je da muslimani treba da kori-ste dostignića drugih civilizaci-ja i kultura.

- Ne postoji tzv. sudar civi-lizacija, jer sve civilizacije nosesa sobom poruke mira, pravdei blagostanja, kazao je on.

Tantawi je objasnio da ćemuslimani povratiti svjestkiugled i poštovanje ako nastupeodlučno i samopouzdano.

“Slabima nema mjesta udanašnjem svijetu, čak i kadgovore istinu”, kazao je Tant-awi.

Štokholm, 17. april - Div-an i sveobuhvatan prevod zn-ačenja Kurana Časnog pre-dstavio je Šveđanin, Haj Muh-ammad Knut Bernstrom, kojise 10 godina kontinuiranobavio istraživanjem i pomnimtumačenjem arapskih rječni-ka.

U Švedskoj živi oko 350hiljada muslimana, od kojihvećina poznaje švedski jezik;

zapravo mnogi od druge gen-eracije doseljenika većinom ikomuniciraju na švedskom je-ziku. Bernstrom ima 79 godi-na, od kojih je 40 proveo uŠvedskoj diplomatiji, i kažeda je njegov sljedeći projekatprevod Muhamedove a.s. tra-dicije (hadis) na švedski jezik,u nadi da će to pomoći pravil-nom shvatanju islama međuŠveđanima.

Konferencija o univerzalnosti islamaAAll--AAzzhhaarr,, KKaaiirroo

Švedski diplomata preveo značenjaKur'ana Časnog

Izvještaj o ljudskim pravila otkriva da je u 15zemalja EU rastuća diskriminacija, uglavnom protivetničkih manjina, posebno muslimana, od dešavan-ja u Americi 11. septembra.

Te zemlje su Njemačka, Irska, Španija, Italija,Portugal, Belgija, Danska, Švedska, Francuska, Fi-nska, Velika Britanija, Austrija, Holandija i Grčka.

U izvještaju, koji je pripremio Evropski Centarza posmatranje rasnih konflikata i netrpeljivostiprema strancima, a koji je objavio britanski "TheIndependent", navodi se da su intezivirani rasističkinapadi na etničke manjine, najviše na muslimane iimigrante iz sjeverne Afrike, bivše Jugoslavije, izb-jeglice i Jevreje.

Izvještaj navodi da postoje dokazi da su se takvirasistički napadi i diskriminacija protiv etničkihmanjina intenzivirali nakon događaja od 11.seprem-bra, i dodaje da su, čak, neke osobe bile napadnuteiz zabune da su muslimani.

Evropa: Izvještaj o diskriminaciji obuhvatio 15 zemalja


gazetë islame17 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Njemački kardinal JozefRacinger (78) izabran je za no-vog papu Benedikta XVI.

Novi papa govori deset jezi-ka, prvi je Njemac izabran natu dužnost u posljednjih hil-jadu godina i najstariji papa uposljednjih trista godina. On jeopisao sebe kao jednostavnog,poniznog radnika u “božjemvinogradu”, koji će nastavitistopama svog prethodnikaIvana Pavla Drugog.

Kardinali su izabrali JozefaRacingera 19. aprila 2005. ukonklavi u Sikstinskoj kapeli uVatikanu, drugoga dana zasi-

jedanja.U dosadašnjem djelovanju

Racinger se istakao kao zagov-ornik čvrste i konzervativnecrkvene doktrine, obračunava-jući se sa liberalnim teolozima,zbog čega je stekao veliki brojprotivnika izvan Katoličke cr-kve, ali i u njenim redovima.Neistomišljenici ga optužujuda želi vratiti Crkvu u doba Sr-ednjeg vijeka. Njegove pristal-ice, pak, smatraju da on pred-stavlja intelektualnog spasitel-ja Crkve u današnjem vre-menu konfuzije i kompromisa.

M.D.

Jozef Racingernovi papa

Kopenhagen - Danska kra-ljica Margareta II upozorila jena jačanje islama u Danskoj i usvijetu, u svojoj novoj knizi, ob-jašnjavajući da ljudi povreme-no moraju »iskazati svoje pro-tivljenje islamu«.

- Tom izazovu moramo pri-ći ozbiljno. Predugo smo osta-vili ovo pitanje da visi u zrakuiz razloga što smo tolerantni ilijeni, iznijela je ona u autori-zovanoj biografiji "Margareta"napisanoj od strane novinaraAnnelise Bistrup.

Iako se nije striktno poz-vala na fundamentalizam,govorila je o "ljudima kojimaje njihova religija centar živo-ta".

- Moramo iskazati našeprotivljenje islamu, i ponekadmoramo preuzeti rizik dabudemo u javnosti prozvaninelaskajućim nazivima, jerpostoje neke stvari premakojima ne bi trebalo pokazi-vati toleranciju, rekla je kralji-ca, koja je na prestolu od1972. god.

Kraljica Margareta je reklada je »prirodno da mladi mus-limani budu toliko privučeniapsolutnim vrijednostima vje-re i traže utočište u njoj«, jersu, kako kaže, »odsječeni odnaše zajednice zbog ne pozna-vanja danskog jezika«.

Kraljica, koja je vrlo popu-larna među Dancima, poglavarje Luteransko-evanđelističkecrkve, kojoj pripada 85% odukupno 5,4 miliona Danaca.Muslimani čine oko 3% danskepopulacije.

Najmanje 3.000 policajaca spriječilo je 11.aprila 2005.marš jevrejskih ultradesničara ka Brdu hrama, gdje senalazi džamija Al Aksa, koja je od posebne važnosti u isla-mu. Marš su organizovali pripadnici pokreta Revava, koji seprotive planu premijera Arijela Šarona o povlačenju jevre-jskih naselja iz pojasa Gazi. Oni su željeli da izazovu nemirekako bi plan koji bi trebalo da počne u julu, bio zaustavl-jen.

Izraelske vlasti ranije su upozorile da neće dozvolitinemuslimanskim vjernicima pristup Brdu hrama, iz strahada bi jevrejski ultranacionalisti mogli da izazovu krvopro-liće sa Palestincima.

Naser Jusuf, jedan od vođa palestinske militantne orga-nizacije Hamas, koji se ranije popeo na Brdo hrama (na ara-pskom Haram el Šarif - Uzvišeno svetilište), pozvao je mus-limane da brane džamije.

„Ako cionisti budu marširali pred džamijom Al Aksa,posijaće sjeme trećeg ustanka“, upozorio je istovremenoaktivista Hamasa, Nizar Rajan.

Tortura naddržavljaninomBiH uGvantanamu

Danska kraljica podupire„protivljenje islamu”

Zatočenik iz BiH u američkom zatvoru Gvantanamo, BeiMustafa Ait Idr, tvrdi da su ga stražari tukli tako da je doživiomoždani udar koji mu je paralizovao lice, da su ga gotovo ugušiliu zahodu i slomili mu nekoliko prstiju, navodi se u tužbi koja jepodnesena Američkom saveznom sudu, prenijele su agencije 14.aprila.

Bei Mustafa je rođen u Alžiru, ali ima državljanstvo BiH. Većtri godine je u američkom vojnom zatvoru Gvantanamo na Kubi,pod sumnjom da je planirao bombaški napad na američkuambasadu u Sarajevu.

Izbjegnuto krvoproliće na Brdu hrama u Jerusalimu

Policija spriječila marš desničara

DDaannsskkaa kkrraalljjiiccaa MMaarrggaarreettaa IIII

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 18SA MINBERE

dr Jusuf el-Karadavi SSVVOOJJSSTTVVAA RROOBBOOVVAA MMIILLOOSSTTIIVVOOGG

Zločin ubistva i svetost životaJoš smo u okrilju Kur'ana sa robovima

Milostivog. To je grupa zadovoljnaAllahom, a i On je njima zadovoljan,

jer ih je u Svojoj Knjizi pohvalio i naveokao primjer kojeg treba slijediti i za kojimse treba povoditi.

Mi smo došli do njihovog opisa u koj-em Allah, dž.š., kaže: «I oni koji se mimoAllaha drugom bogu ne klanjaju». (Al-Fu-rkan: 68). Dakle, oni ne mole lažna boža-nstva već Jednog i Jedinog Allaha. Njegasamo obožavaju i od Njega samo pomoćtraže. Tim činom oni paze na primarnicilj Allahovih Objava koje je poslao stvore-njima, a on se ogleda u vjerovanju i uvjer-enju. Ali, nebeske Objave i božanski zako-ni nisu došli samo radi očuvanja vjere ivjerovanja, već i krvi, života, časti, razu-ma, potomstva i imetka. Zbog toga je All-ah ovo svojstvo poistovjetio sa sljedećim,rekavši: «I koji, one koje je Allah zabran-io, ne ubijaju, osim kada pravda zahtije-va.» (Al-Furkan: 68) Kur'an je poistovjetioubistvo sa politeizmom zbog njegove gnu-snosti i negativnosti. Politeizam je nasiljenad vjerom, a ubistvo nad životom.

Zašto ubijaju nedužne ljude? Pod ne-dužnim ljudima smatramo muslimane ištićenike islamske države. Ko svjedoči danema boga, osim Allaha i da je Muham-med Božji rob i poslanik, njegova krv i im-etak su zaštićeni, osim u slučaju da im seta satisfakcija s pravom anulira. Također,nemuslimanu koji je pod zaštitom islams-ke države, pripada isto pravo zaštite im-etka i života, te se ne smije napadati. To jenedužna duša koju nije dozvoljeno ubiti.Čak svi koji su naklonjeni muslimanima ihoće da žive u miru sa njima su sačuvalisvoje živote. U kur'anu se kaže: «Osim on-ih koji se sklone kod nekog plemena s koj-im vi imate ugovor o nenapadanju, ilivam dođu, a teško im je da se bore protivvas ili plemena svog. A da Allah hoće, okr-enuo bi ih protiv vas i oni bi se, uistinu, pr-otiv vas borili. Ako vas takvi ostave na mi-ru i ne napadaju vas, i ako vam ponudemir, onda vam Allah ne daje nikakva pr-ava protiv njih». (An-Nisa: 90). Ali, ljudipod pritiskom duše koja zlu stremi, nav-ikli su da jedni druge ubijaju zbog nevri-jednog dunjaluka, ljutnje, ljubomore, ant-ipatije i natjecanja u gomilanju imetka.

Kada je čovječanstvo bilo jedna porod-ica koja se sastojala od oca, majke i njiho-ve djece, dogodio se gnusni zločin, pa jesin Ademov ubio svog brata. Kur'an namo tome svjedoči: «I ispričaj im o dvojiciAdemovih sinova, onako kako je bilo, ka-da su njih dvojica žrtvu prinijeli, pa kadaje od jednog bila primljena, a od drugognije, ovaj je rekao: "Sigurno ću te ubiti!" -"Allah prima samo od onih koji su dobri" -reče onaj. "I kad bi ti pružio ruku svojuprema meni da me ubiješ, ja ne bih pružiosvoju prema tebi da te ubijem, jer ja sebojim Allaha, Gospodara svjetova. Ja že-lim da ti poneseš i moj i svoj grijeh i dabudeš stanovnik u vatri. A ona je kazna zasve nasilnike.” I strast njegova navede gada ubije brata svoga, pa ga on ubi i postajedan od izgubljenih». (Al-Ma'ide: 27-30).

Taj zločin se desio u zoru ljudske civiliza-cije i života, onda kad i čovjek nije znaokako da zakopa leš svojeg brata. To je bioprvi zločin na Zemlji. To neznanje je pot-rajalo dok Allah nije poslao gavrana da po-kaže kako će sakriti tijelo brata.

Od davnina su ljudi spoznali pojamneprijateljstva i zla. Davno su se među lju-dima pojavili zli ljudi koji su bili u stanjubespravno ubiti brata. Isto tako pojavili suse dobri ljudi koji su bili miroljubivi i kojisu bratu govorili: “I kad bi ti pružio rukusvoju prema meni da me ubiješ, ja ne bihpružio svoju prema tebi da te ubijem, jer jase bojim Allaha, Gospodara svjetova”. Ta-da nije postojalo zajednice koja je uticalana pojavu zločina, jer neki tvrde da su svizločinci žrtve društva, te da društvo proi-zvodi disidente i potiče ih na zločin. Ne-prijateljstvo među ljudima ima dubokekorijene, a svoju kulminaciju ostvaruje uubistvu koje je najveći zločin. Poslanik,a.s., je tom zločinu žustro govorio: «Zasvakog čovjeka koji bespravno bude ubij-en prvi Ademov sin ima udio tog grijehajer je prvi ubio bespravno». U tom tonunam i Kur'an govori: «Ako neko ubije ne-koga koji nije ubio nikoga, ili onoga kojina Zemlji nered ne čini - kao da je sve lju-de poubijao». (Al-Ma'ide: 32).

Islam ne dopušta muslimanu da ubijemuslimana: «Nezamislivo je da vjernik ub-ije vjernika, to se može dogoditi samo – ne-hotice». (An-Nisa: 92). Po Kur'anu je nepo-jmljivo da vjernik ubije brata vjernika,osim greškom i bez namjere, pa i kada seto desi propisana je otkupnina i krvarina.Krvarina se plaća porodici ubijenog, a otk-up se ogleda u izbavljenju iz ropstva. «On-aj ko ubije vjernika nehotice - mora oslo-boditi ropstva jednog roba - vjernika i pre-dati krvarinu porodici njegovoj; oslobođenje krvarine jedino ako oni oproste». (An-Nisa: 92). To je jedan od načina da se zajednog ubijenog otkupom iz ropstva ožividrugi, jer Kur'an oslobađanje roba smatradavanjem novog života, jer je ropstvo vrstaetičke smrti, dok je oslobađanje iz njegaisto kao davanje novog života. Ko to nemože učiniti na njemu je dužnost da postidva mjeseca uzastopno u zamjenu poka-janja Allahu, a to je za naše vrijeme olakša-vajuće. «Ako on pripada narodu koji vamje neprijatelj, a sam je vjernik, mora oslo-boditi ropstva jednog roba - vjernika; a akopripada narodu s kojim ste u savezu, moradati krvarinu porodici njegovoj i osloboditiropstva jednog roba - vjernika. Ne nađe li,mora uzastopce postiti dva mjeseca da biAllah primio pokajanje - a Allah sve zna imudar je». (An-Nisa: 92).

Oni koji u saobraćajnoj nesreći ubijunekog autom misle da im je dovoljno plati-ti krvarinu ili da to umjesto njih učini Osi-guravajuće društvo. To nije ispravno. On-aj kome se to desi mora napostiti dva mje-seca uzastopno u ime pokajanja Allahu.Ako bi se iftario nakon mjesec dana, ili re-cimo 57 dana, prije nego se navrše dvamjeseca, onda mu je dužnost to iznova po-noviti, kako ne bi degradirao ljudske živ-ote. Nekima se takvo ubistvo ne može sh-

vatiti kao nenamjerno, jer voze kao neob-uzdani luđaci i ne idu po zemlji mirnokao što idu robovi Milostivog. One kojiubijaju ljude i prolijevaju krv ne smatramnevinim. To se ne može smatrati grešk-om, već ubistvom s predumišljajem. Onise moraju kazniti žešćom kaznom od onekoja je propisana za nenamjerno ubistvo.

Zašto da vjernik ubije brata vjernika?!Ovaj dunjaluk ne vrijedi kod Allaha kolikokrilce mušice, pa zašto da čovjek zbog nje-ga ubije svog brata vjernika? Nasuprot to-me, on ga treba zaštiti i za njega se žrtvo-vati. Kur'an zato naglašava: «Onome kohotimično ubije vjernika kazna će biti -Džehennem, u kome će vječno ostati; All-ah će na njega gnjev Svoj spustiti i pro-kleće ga i patnju mu veliku pripremiti».(An-Nisa: 93). Obratite pažnju na tu ogro-mnu kaznu kojom će biti nagrađeni: dže-nennem, vječno boravište u njemu, gnjevod Allaha, prokletstvo i velika patnja. Pre-nosi Nesai i Tirmizi da je Poslanik, a.s.,rekao: «Propast ovog svijeta je manja uAllaha od ubistva jednog vjernika na pra-vdi Boga». U drugom hadisu se veli: «Ka-da bi se udružili stanovnici nebesa i Zem-lje da ubiju jednog vjernika, svi bi zaslužilivatru». Ibn Madže prenosi da je Poslanik,a.s., čineći tavaf oko Ka'be govorio: «Ne-ma ništa ljepše od tebe i tvojeg mirisa. Ne-ma ništa značajnije od tebe i tvoje svetosti.Tako mi Onog u čijoj je Ruci moja duša,samo je vjernikova svetost veća od tvoje.Sveta je njegova krv, imetak i čast. Svetoje kad za njega samo dobro mislimo». Ta-kođer je rekao: «Svakom muslimanu je sv-eta muslimanska krv, imetak i čast». Usvojim hadisima Poslanik, a.s., dalje nag-lašava svetost imetka i života: «Pravi vje-rnik je onaj kojeg ljudi smatraju pouzdan-im u svojim imecima i životima». Kako dase nakon ovih jasnih savjeta nađe ideja učovjekovoj duši i vjeri da digne ruku nanedužnog čovjeka!?

U hadisu Ibn Mes'uda kojeg je prenioBuharija i drugi se veli: «Prvo za što će sena sudnjem Danu suditi ljudima je krv».Dakle, u prvom planu na sudnjem Danuće biti polaganje računa za prolivenu krvzbog njene važnosti i veličine. Mišljenje je-dnog broja ashaba i učenjaka iz prve gen-eracije muslimana je da ubici nema poka-janja zbog ozbiljnosti zločina kojeg jepočinio. Osnova tome je hadis u kojem sekaže: «Vjernik će biti u okrilju Svoje vjeresve dok ne prolije nedužnu krv». PrenosiMuavija, r.a., da je Poslanik, a.s., rekao:«Svaki će grijeh Allah oprostiti, osim akočovjek umre kao nevjernik i ako čovjeknamjerno ubije čovjeka». Dakle, svi grije-hovi su oprostivi osim ta dva: širka i smrtiu nevjerstvu, te bespravno ubistvo vjerni-ka. U ovo zadnje se ubraja i pomaganje uubistvu, jer Ibn Madže prenosi da je Posl-anik, a.s, rekao: «Ko pomogne dijelom rij-eči da se ubije vjernik, sresti će Allaha sariječima «razočaran da će ga stići Allaho-va milost» ispisanim na čelu». Kako li ćetek biti onom koji ubije nekog!?

Poslanik, a.s., je upozorio svoj ummetda se nakon njegove smrti ne vrate džahi-

lijskim stopama, te da ne budu neprijateljijedni drugima pa da se međusobno bespr-avno ubijaju. Na oprosnom hadžu je sku-pini vjernika poručio: «Nemojte se vraćatinevjerstvu pa da jedni druge ubijate». Tose smatra djelom nevjernika, a ne vjerni-ka. U sahih-hadisu se prenosi: «Psovativjernika je grijeh, a ubiti ga je nevjerstvo».

Neki ljudi se usuđuju ubijati ljude, aAllah to nije dopustio, osim ako se radi otri slučaja koja se navode u hadisu Posla-nika, a.s., kojeg prenosi Ibn Mes'ud: «Nijedozvoljena krv muslimana kojii svjedočida nema boga, osim Allaha i da sam jaNjegov Poslanik, osim u tri slučaja: kadpočini blud, a bude oženjen; kada ubiječovjeka i kada se odmetne od svoje vjere inapusti zajednicu». Pod bludnikom se ov-dje podrazumijeva oženjeni čovjek ili uda-ta žena. Blud će se smatrati počinjenimdjelom ako tome budu svjedoci četvoroljudi koji su vidjeli sam čin bluda, ili akobludnik pred šerijatskim sudijom četiriputa prizna da je počinio blud. Takav zasl-užuje da se ubije. Izgleda da ubistvo nijesamo kazna za počinjeni blud već i kaznaza njegovo javno činjenje u toj mjeri da gamogu vidjeti četvorica ljudi. Kaznu imapravo izvršiti imam i relevantni predstav-nik vlasti, tako da nije dopušteno pojedin-ima da sebe smatraju sudijom i parniča-rom koji će tužiti, suditi i izvršiti kaznu ka-ko mu volja. Neki ljudi su u stanju ubiti sv-oju kćer koju je obuzela strast i s kojom sešejtan poigrao, pa je počinila taj grijeh. Še-rijat im to ne dozvoljava. Oni koji tako po-stupaju ne rade to iz respekta prema Alla-hovim naredbama, jer kad im sinovi poč-ine taj isti grijeh oni to prešute, dok svojekćeri ubijaju. Pa da li to blud dozvoljenmuškarcima, a zabranjen ženama?! Bludje haram muškarcima i ženama. Izgleda daim se taj postupak kažnjavanja uzima kaoobičaj i njegovo njegovanje, a ne kao oda-ziv vjerskom imperativu sankcioniranjapreljubnika. Sam blud ne zaslužuje ubist-vo, osim uz uslove koje smo spomenuli,tako da nije dopušteno ocu da ubije neu-datu kćer, jer joj po šerijatu pripada kaznabičevanjem i to uz oslov da se ispoštujuokolnosti koje sud nalaže, što nije jednos-tavno. Onda kad nije to ocu dopušteno, za-sigurno da nije dopušteno to učiniti bratui drugim bližnjima, kao što nije dopuštenoda čovjek sebe smatra sudijom i da ubijazbog zločina koji ne zaslužuje ubistvo.

Druga stvar koja dopušta ubistvo je ka-da čovjek namjerno ubije čovjeka. Tadaide glava za glavu, pa kad čovjek ubije ne-kog, bit će ubijen. Tako da onaj koji hoćeubiti, a zna da će za kaznu biti ubijen, od-ustat će od toga čina. Na taj način sačuvatće svoj i život onoga kojega je htio ubiti. Uvezi toga Allah, dž.š., veli: «U odmazdivam je - opstanak, o razumom obdareni,da biste se ubijanja okanili!» (Al-Bekare:179). U odmazdi ubice je lijek za porodicuubijenog kako ne bi za jednog ubijenogubili dvojicu ili više, ili recimo kako ne biubili njegovog sina ili brata što je čest slu-čaj u nekim mjestima (jug Egipta). U vezitoga, Allah, dž.š., veli: «I ne ubijajte nikoga


gazetë islame19 DOGAĐAJI EELLIIFFkoga je Allah zabranio, osim kad pravdazahtijeva! A ako je neko, ni kriv ni dužan,ubijen, onda njegovom nasljedniku dajemovlast, ali neka ni on ne prekoračuje gran-icu u ubijanju, ta njemu je data vlast». (Al-Isra': 33). On ima pravo da ga relevantnipredstavnik vlasti ili suda opunomoći na-kon sudske presude da izvrši egzekuciju,dok on sam nema pravo da bude parničar,sudija i izvršioc presude. Isto tako on ne-ma pravo da oprosti i prihvati novčanu na-godbu, kao što se naglašava u Kur'anu: «Ovjernici! Propisuje vam se odmazda za ubi-jene: slobodan - za slobodna, i rob - za roba,i žena - za ženu. A onaj kome rod ubijenogoprosti, neka oni velikodušno postupe, aneka im on dobročinstvom uzvrati. To jeolakšanje od Gospodara vašeg, i milost. Ako nasilje izvrši i poslije toga, njega bolnapatnja čeka». (Al-Bekare: 178). Žalosna ječinjenica što neki zapadnjaci danas negira-ju odmazdu, govoreći da se njome umjestojednog gube dva života. Oni pri tom zabo-ravljaju da se na taj način štite životi mno-gih i da se zbog toga puno ljudi ne usuđu-ju počiniti ubistvo. Tako vidimo zapadn-jake da sažalijevaju zločinca, a zaboravljajužrtvu. Time se brinu za individuu, a zabo-ravljaju sigurnost zajednice.

Treća stvar koja dopušta ubistvo čovje-ka je napuštanje namaza (vjere) i izlazak izmuslimanske zajednice, te ulazak u nekudrugu koja joj oponira. To liči izdaji naro-da i države, kazano modernim jezikom.Zbog toga se neće kažnjavati onaj koji seprivatno odrekne svoje vjere i ne pozivadruge da ga u tome slijede. Njemu ćeAllah presuditi. Regent se mora podstak-nuti na pokajanje i sa njim treba mudropovesti priču, te otkloniti od njega sumnjekoje su ga navele na otpadništvo. Sa njimse mora biti kurtoazan sve dok taj riddetnije tako očit pa se okrene pozivanju ne-prijatelja protiv islama. Ubistvo je ozbiljnastvar, tako da nije dozvoljeno da ljudi samiubijaju bez suda i suđenja na kojem bi sva-ko dobio priliku da se izjasni i brani. Is-lam je zabranio prolijevanje krvi, svejednomuslimana i li nemuslimana, naročito ka-da je između muslimana i njih ugovor obezbjednosti. «A ako pripada narodu s ko-jim ste u savezu, mora dati krvarinu poro-dici njegovoj i osloboditi ropstva jednog ro-ba – vjernika». (An-Nisa: 92). U hadisu ko-jeg navodi Buharija se navodi sljedeće«Ko ubije onog koji je pod ugovorom, nećeosjetiti miris Dženneta, iako se on osjećana daljini od 40 godina». To je u slučajuubistva čovjeka nemuslimana koji je podugovorom, a kako li je tek kada se ubijemusliman! Čak i u propisanim ratovimaislam ne dopušta ubijanje onih koji se nebore, dakle, žena, djece i staraca. Neki hu-lefaur-rašidini su čak branili ratnim koma-ndantima da ubijaju monahe koji su sebepredali službi Božjoj.

Molimo Allaha, dž.š., da nam podari usvemu uputu i da muslimanima, umjestoovih ratova koji su sa razlogom i bez njega,s pravom i bez njega, sačuva živote.Molimo Allaha, dž.š., da sačuva njihovukrv i da im podari nekog koji će ju paziti.

Tražite oprost od vašeg Gospodara jerje on Milostiv i oprašta.

Molite Ga odazvat će vam se.Sa arapskog preveo:

Džemo Redžematović

Na Pravnom fakultetu u Beogradu za-branjena je tribina "Istina o Srebrenici"koju je najavilo Udruženje studenata "No-mokanon", a koja je bila zakazana za 19.april.

Najava koja je lijepljena u centru gradai na Filozofskom fakultetu, a na kojoj je na-pisano "Povodom deset godina od oslobo-

đenja Srebrenice", nije bila takva, odnosnonije postojala sintagma "oslobođenja Srebr-enice". Tribinu je neformalno zabranio pr-odekan za nauku Miodrag Jovanović.

Ono što se dogodilo u Srebrenici ujulu 1995, kada je ubijeno više od 7.000civila, spada u najveći zločin u istoriji srp-skog naroda. Iako se o ovom zločinu u na-

šoj zemlji javno govorilo, uglavnom teknakon pada Miloševićevog režima, do sa-da se nije pojavljivala teza o oslobođenuSrebrenice, sve dok izvesno Udruženjestudenata "Nomokanon" nije najavilo trib-inu na Pravnom fakultetu.

Na Pravnom fakultetu niko nije biovoljan da zvanično nešto kaže o ovoj tribi-ni, jer su navodili da izjavu o tome možeda da samo dekan, koji nam je bio nedos-tupan. Ipak nekoliko profesora su za B92,u nezvaničnom razgovoru, rekli da nikood profesora nije podržao održavanje ovetribine, kao i da je ona bila otkazana čimsu se pojavili prvi plakati na fakultetu. Ip-ak, na pitanje novinara lista "Danas" da lije zabrana formalnog ili suštinskog karak-tera, odnosno da li je reč o proceduralnimpropustima, ili neslaganju uprave Fakulte-ta sa komentarom u najavi tribine, pro-dekan za nauku Miodrag Jovanović je re-kao da je reč o "kombinaciji" svih razloga.

Inače, na tribini je trebalo da govoregeneral u penziji Radovan Radinović, nov-inar Ljiljana Bulatović, autorka knjige oRadovanu Karadžiću, i Milivoje Ivaniše-vić, predsednik Udruženja za istraživanjeistine o zločinima nad srpskim narodom.

(izvor:B92)

Nakon zločina u ratu, pokušaj zločina u miru

U Beogradu zabranjen pokušaj interpretacije zločina u Srebrenici kao „oslobođenje Srebrenice”

Srebreničaniprotiv pozivanjapredstavnikaSiCG

Srebreničani su se uspro-tivili mogućnosti da na obilj-ežavanje desetogodišnjicezločina budu pozvani zvani-čnici iz Beograda, oni “kojise godinama, krijući ratne zl-očince, ismijavaju našoj tra-gediji”.

Sadik Ahmetović, potpre-dsjednik Skupštine općineSrebrenica i član Organiza-cionog odbora za obilježavan-je desete godišnjice genocida,rekao je za “Dnevni avaz” daće na sjednici Organizacion-og odbora zastupati stav svo-jih sugrađana “da se u njiho-vo ime na komemoraciju uPotočare ne poziva zvaničniBeograd”.

Nezavisne novine iz Banjaluke objav-ile su 9. aprila pismo Milana Lukića, je-dnog od najtraženijih haških optuženika.

Lukić je u pismu optužio Branu Savo-vića i Ristu Perišića iz Višegrada i RadomiraNjeguša iz Foče da su tokom rata u BiH"izvršili nezapamćeni zločin u Višegradu".

- Po njihovom naređenju svi su musli-mani iz Višegrada i Foče pobijeni. E, sadžele to da svale na nekoliko ljudi, koji, is-pade da su svemogući, vanzemaljci mo-žda. I ludom je jasno da tri čovjeka nijesumogla pobiti hiljade ljudi. A prisjetite seko je ordenje primao. Nisu to bili časni bo-rci, koji su vjerovali da se za slobodu bore,i ginu, već su to bili njihovi komandanti.A komandanti su komandovali i primaliordenje, ali su takođe bili i prvi koji su plj-ačkali i naređivali ubistva - navodi Lukić idodaje da bez komandanata ne ide u Hag.

- Spreman sam u svakom trenutku dase dobrovoljno pojavim na sudu, bilo uSarajevu, bilo u Hagu i da stanem iza svo-jih riječi, jer one su istinite, a istina i prav-

da su spore, ali dostižne, i uradiću takokad budem vidio optužnice za prave zlo-čince i mogućnost da se na tom sudu u očipogledamo - ističe Lukić.

U optužnici Haškog tribunala, Lukićse nalazi zajedno sa Sredojem Lukićem iMitrom Vasiljevićem. Njemu se na teretstavlja da je u proljeće 1992. formirao par-avojnu grupu "Beli orlovi" i "Osvetnici","koja je sarađujući sa srpskom lokalnompolicijom i vojnim jedinicama zavela terornad lokalnim muslimanskim stanovništv-om u okolini Višegrada" (Sjeverin, Štrp-ci...). Od maja 1992. pa do oktobra 1994,Milan Lukić, Mitar Vasiljević i Sredoje Lu-kić sa ostalim pripadnicima paravojne gru-pe, kaže se u optužnici, počinili su mnogezločine u opštini Višegrad, uključujući 86ubistava, mučenja, napade, pljačku i uniš-tavanje imovine. Vasiljevića je uhapsioSFOR i on je prvobitnom presudom Haš-kog suda osuđen na 20 godina zatvora, dabi nakon žalbe ta kazna bila smanjena na15 godina.

Pismo jednog od najtraženijih haških optuženika, Milana Lukića

U Hag tek poslije onih koji su mi naređivali

EELLIIFF april 2005.islamske novinegazetë islame 20ZADNJA STRANAEELLIIFF

MMeekkaa,, 14.april - Generalni sekretar Svjetske isla-mske lige (MWL) sa sjedištem u Meki , Dr. Abdullahbin Abdul Muhsin Al-Turky, susreo se sa predsjednik-om Višeg Savjeta muslimana sa sjedištem u Njema-čkoj, da bi diskutovali o različitim temama od zajed-ničkog interesa, od kojih je najznačajnija bila popravl-janje pogrešnog imidža islama i odbrana ciljeva islam-ske šarije. Diskutovali su o mogućim rješenjima prob-lema sa kojima se suočavaju muslimani u Njemačkoj .dr Ilyas je rekao da je Savjet sprovodio preporukeMWLa, od kojih je jedna formiranje jedinstvenog Sa-vjta koji bi predstavljao sve njemačke muslimane u zv-aničnim tijelima.

KKaaiirroo,, 17. april - Delegacija islamskih učenjaka,predvođena Dr. Ali Juma'a-om, velikog muftije egipat-skog , obavila je sedmodnevnu posjetu Frankfurtu. Sv-rha posjete je popravljanje imidža islama u zapadnomsvijetu. Tokom posjete, članovi delegacije su se susre-li sa njemačkim zvaničnicima, članovima parlamenta,diplomatama, kao i vjerskim i medijsjkim liderima utoj zemlji. To je dio egipatske inicijative u prezentaci-ji vjerodostojne slike o islamu na zapadu, koja je otpo-čela prošle godine sa posjetom Britaniji

DDžžiiddaa,, 18. april - Međunarodna islamska humani-tarna organizacija (IIRO), bazirana u Džidi, dodijelilaje velike količine namirnica siromašnima u Srbiji iCrnoj Gori. U Sudanu je ista organizacija dodijelila ve-like količine ćebadi i posteljine pojedinim obrazovn-im ustanovama.

AGENCIJE

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

Na osnovu velikog broja istori-jskih izvora u prošlosti je namjestu današnjeg Bijelog

Polja egzistiralo naselje koje se nal-azilo na raskršću puteva i u njemuodvijala razna trgovina. Povoljangeografski položaj je omogućio dase ovdje formira karavanska stanicakoja prerasta u grad kao važno trgo-vačko središte.

Naselje je formirano još za vri-jeme Rimljana, municipijum, gradsa određenom samoupravom. U VIIvijeku slovenska rušenja su izazvalazamiranje ovoga grada. U XII vijekuformira se naselje na lijevoj straniLima, na mjestu gdje se nalazi crk-va Sv. Petra i Pavla (u dubro-vačkim knjigama od 1405.do 1408. godine pominje sekao karavanska stanica). Od1401. do 1413. kod crkve Sv.Petra nalazila se prometnakaravanska stanica dubro-vačkih trgovaca.

Osmanlije su ovaj krajzaposjeli 1396. godine, podzapovjedništvom KrajišnikaIsa-bega Isakovića, a potpunpad ovih krajeva računa seda se desio 1455. godine. Os-manilije su slovensko imeBijelo Polje preveli na svoj jezik inazvali ga Akova. Ovo ime će ostatiu toku osmanlijske uprave nadovim krajem. Akova se prvi pu pom-inje 28. juna 1583. godine, ali nekao gradsko naselje, nego kao kara-vanska stanica.

Prostor današnjeg Bijelog Poljačinili su Bihor, Limski Nikšići, na-hija Vraneš (Ljubovića), dio Koma-rana i Nikolj-pazar. Razvoj Akove nemože se odvojiti od razvoja Nikolj-pazara i Bihora koji su bili integral-ni dio varoši, a koji su igrali znača-jnu ulogu u istoriji ovog kraja.

Grad Bihor se prvi put pominje1450. godine kada su dubrovačkitrgovci u njemu ostavljali neku ro-bu. Grad je pao pod osmanlijsku up-ravu 21. juna 1455. godine. Posadatvrđave Bihor držala je 17. sela, me-đu kojima i Zaton. U 1530. godini utvrđavi Bihor, pored dizdara, imalisu imama mjesne džamije. Bihor serazvijao kao muslimansko naselje.Podgrađe Bihora postepeno je ras-lo, pa je trg, sredinom XVI vijeka pr-erastao u kasabu. Krajem XVI vije-ka privredni značaj Bihora je počeoopadati. Trgovinu od njega preuzeoje Nikolj-pazar, a zatim Akovo kojeje bilo na prometnijem mjestu negoBihor.

Jačanjem Akova prestaje svakiznačaj starijih gradova Nikolj-paz-ara i Bihora. Od grada Bihora ostalisu samo tragovi.

U XVI i prvoj polovini XVII vije-

ka dolazi do ubrzanog razvoja var-oši i intenzivnije prihvatanje isla-ma. Ovo je doprinijelo uspostavomosmanlijske vlasti nad ovim područ-jem. To se posebno odnosi na podr-učja Ljubovića (Vraneša). Broj mus-limanskih porodica povećan je i uBihoru, dolaskom u ove krajeve Ha-jdar - paše Selima 1689. godine, ro-donačelnika tamošnjih Hajdarpaši-ća.

U toku XVII i XVIII vijeka ovekrajeve potresaju ustanci, bune, bo-lesti, kuga, paljenja, pustošenja i ra-zaranja. Godine 1688. dolazi do pr-odora Austrijanaca u Srbiju i brojn-ih ustanaka protiv Osmanlija. To je

zahvatilo i ovu varoš i njegovu okoli-nu. Međutim, ustanak je ubrzo sa-vladan, pa je tokom povlačenja Au-strijanaca nastala i poznata seobapod patrijarhom Arsenijem III Ča-rnojevićem 1690. godine koje jezahvatilo i veće područje Bihora.

Godine 1689. varoš je bila po-paljena od Austrijanaca i Mađara, a1737. dolazi do ustanka brdskihplemena i ponovnih sukoba. Kra-jem XVIII i početkom XIX vijekanastali su unutrašnji sukobi izmeđuskadarskog paše Bušatlije i više sa-ndžačkih begova. Za vrijeme I srp-skog ustanka, kome su se pridružiliustanici iz Morače i Drobnjaka, zav-ladala je velika nesigurnost. OvajKarađorđev ustanak nije uspio zbogporaza srpskih ustanika na jugu Sr-bije, pa su ustanici morali da napu-ste ove krajeve, a srpsko se stanov-ništvo iselilo iz Bijelog Polja i Biho-ra zbog straha od odmazde.

Da bi se zaštitila od daljih str-adanja, pljački, paljenja i razaranja,varoš je opasana zidom sa puškarni-cama. Varoš se razvija kao sjedišteosmanlijske vlasti i sudstva, a doku-menti govore o ovoj varoši kao tvrđ-avi sa svim orijentalnim obilježjima,sokacima, avlijama, kućama, česma-ma, hanovima, trgovištima, dućani-ma, zanatskim radnjama raznih vrs-ta i struka, džamijama, mesdžidi-ma, medresom, ruždijom i sl. U1890. godini Akovo postaje opština,sa svojim vijećem koje su činili age

i begovi, a zvalo se '' Medžlis''.Razvojem grada i porastom br-

oja stanovnika, u njemu se gradi sveviše džamija kojih ima na područjuBihora, Vraneša, Mojkovca i Kolaš-ina. Zbog mnogih istorijskih događ-anja na ovim područjima, ratova ibuna 1878, 1912, 1924, 1943. godi-ne, mnoge su uništene, a nije ih po-štedjelo ni novo vrijeme, ni urbanis-tički planovi opštinskih vlasti.

DDžžAAMMIIJJAA UU SSTTAARROOMM GGRRAADDUU

BBIIHHOORRUU

Odmah po osnivanju srednj-ovjekovnog grada Bihora na Limu,25. juna 1455. godine, Osmanlije

su u njega postavili svojuposadu. Za potrebe vojske, akasnije i okolnog stanovništ-va koje je primilo islam, utvrđavi je sagrađena džamijana ime sultana Mehmeda El-Fatiha. Njeni službenici treti-rani su i plaćani kao članoviposade, t.j. uživali su timare,jer džamija, bar u početkunije imala svoga vakufa.

U 1530. godini posadugrada (tvrđave) činili su, por-ed dizdara Kasema, zatim će-haje, tobdžije i imama mje-

sne džamije, 21. mustahfiz. Tride-setak godina kasnije, posada jeimala 226 ljudi sa četiri topa i višedrugog oružja. Inače, u vremenu od1544. do 1561. godine u čitavomprizrenskom sandžaku postojale susamo dvije tvrđave: Prizren i Bihor.O stanovništvu grada Bihora iz ov-og vremena nedostaju podaci, alisvakako Bihor se razvijao kao mus-limansko naselje. Tamo se srijeću iCigani koji su obavljali kovačku slu-žbu. Predgrađe Bihora je postupnoraslo pa je trg, negdje sredinom XVIvijeka prerastao u kasabu. Privre-dni značaj počeo je opadati krajemXVI vijeka. Trgovinu od njega najp-rije je odvukao Nikolj-pazar, a zatimBijelo Polje koje je bila na prometni-jem mjestu, i u XVII vijeku preuze-lo privrednu funkciju.

Kada je osmanlijska posadanapustila Bihor, tvrđava i džamijasu počeli propadati. Danas se više ine prepoznaju njihovi ostaci.

Kako je već naznačeno, Osma-nlije su ove krajeve zaposjeli1396., sedam godina nakon Ko-sovske bitke (1389), a potpun pad1455. godine. Od vremena za-posjedanja ove oblasti do potpuneuspostave vlasti je vremenski peri-od od 59. godina, pa se s toga dakonstatovati da džamija u graduBihoru spada među prve, ako ne iprva džamija koja je podignuta napodručju Crne Gore.

Bajro Agović

Bijelopoljske varoši

Legendarni američki bokser MMuuhhaammeedd AAllii,, zbog pro-mocije pravde i humanosti, dobio je najvišu nagradu amer-ičkog Centra za političke i ekonomske studije Luis Martin.U obrazloženju nagrade stoji da je Ali čitav svoj život širiosvijest o američkim muslimanima i da je predano i nese-bično pomagao svima kojima je pomoć trebala. Osim Alija,nagradu su ove godine dobili vašingtonski advokat VernonĐžordan i nekadašnji američki predsjednik, Džimi Karter.

Legendarni bokser dobio još jedno priznanje

Aliju nagrada za humanost

ČČeessmmaa ““KKaassaabbnniiccaa”” uu bblliizziinnii nniikkoolljjaaččkkoogg mmoossttaa

Documents

Podgorica • godina V • broj 16 • april 2005. viti V ... Jusuf el-Karadavi Zločin ubistva i svetost života str. 18 faqe 9 faqe 10, 11 faqe 12 faqe 13. ELIF islamske novine april