Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis

7/23/2019 Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis

1/7

SANAlTA

IMGE sIMGE

VE

GSlERGE t L K l L E R l N E B R B A K

i A LOOK

INfO

mE RE LATIONSHIPS BETWEEN IMAGE SYMBOL

AND

INDICATR

IN

ARI

Image

Is the

trad< lef t by nature in memory through a sensorial way. Symbol is, however, the objecti-

lied fonn of the image

with

an appearance indicator, after all,

is

a new form attributed to the symbol so that

the fonn of symbol carrying the

image

can be perceived

more

easily and better. When the image tal


2/7

lLeIIm 3.

IkIt

Kulelerin Y k l .

bel/ekteki

imgeler

iten veya d t a n gelen uyanlarla

harekete geer

ve

bel/ekte iz o l u t u r a n a s l e y i

a w m l a r l a geri getirirler. Bilince geri gelen bu a s l l a r tam

olarak g e r e ~ i n kendi

o l m a y p

ona en y a k n

o l a n l a n d r .

imge

bir form

t a d n d a

bu forma simge denir. Silinge,

imgeyi t a r . Ama imge formsUL da v a r d r . Kendini soyut

olarak hep var tutar bellekte. Simgenin mutlaka t a d bir

imge v a r d r ve simge grseldir. Grselolan simgeler

k e n d i l i i n d e n o l u m a z l a r insanlar t a r a f n d a n o l u t u r u l u r l a r

veya yok edilirler.

im

simgede duyusal a l g l a n a b l l i r

o l a n d r . ] Bir kabuk, bir k l f t r simge. e k l i n i Ise insan belir

ler.

Bu

belirlemede slmgenin t a y a c a Imgenin bOyk

rol

v a r d r .

Bir

t a n r y

simgeleyen b ir

heykel

yok

lLrSn 2. Tann Anubfs. s r M. . 300. e d i l d i ~ i n d e O t a n r n n da yok o l d u ~

d n l r .

Rollo May

imge-simge i l I k i s i n e y d e ~ i n i r : Sembol

ve mit

k a r l a m a d a n f r l a y a n c a n l hemen d o l a y s z biimlerdir ve

znel ve nesnel kutuplann diyalektik i i l i k i s i n i -birindeki

d e i i m i n d i e r i n d e k i bir d e i i m i

g e t i r e c e i

c a n l etkin,

srekli bir k a r l k l e t k i l e m e y i - ierirler. 4

ilk insan, korku k a y n a olan

d o a

o l a y l a n n

i m g e l e t i r m i

bunlan s e m b o l l e t i r e r e k

de grnr

hale g e t i r m i t i r . Yce

ve

stn

o l a n gremeyen

ve bilemeyen ilkel, zorunlu olarak onun simgesini y a p m ve o

slmgeyi yce ve stn olan sayarak da ona t a p m t r . Semboller le korkuyu bIlinmezlIk

ten ve grnmezlikten k a r p elle tutulabilen, kurbanlar verilen, s a v a a r a k yok edilebilen

y a p l a r a d n t r m t r M s r l l a r a r a s n d a ayn a y r trden hayvanlar, ayn ayn mezhe

plerin

t a n r l a n y d ;

bu tannsal

v a r l k l a r

srekli s a v a duru

munda olduklanndan, kendilerine b a l

o l a n l a r

da a y n

a t m a y a srklyordu. Kpeklere tapanlar, kedilerle

ya

da kurtlarla uzun sre

b a n

iinde k a l a m a z l a r d . 5

O l u t u r u l a n y a p l a r

kendilerinde

t a d k l a n

Imgelerin

d e e r i n e

gre nem k a z a n r l a r . Her biri, kendi a l a n n d a

usta olan sanatkarlar t a r a f n d a n retilirler. Byk emek

lerle reti len bu semboller, dnyada

bir

b e n z e r

o l m a s n

diye

de zenle korunurlar. Bylece, insanlann bu sem-

4. M o n d 1 a n

K r m z s

ve M a v boller k a r s n d a daha da h e y e c a n l o l m a l a r beklenir. Bu

DQzenleme , 1920.

heyecan, daha ok, o

y a p t n

tek o l u u n d a n ve orijinal

o l u u n d a n

k a y n a k l a n r

3 ludwlg

WlTTGENSTEIN ~ ~

ev. oru Aruoba

s. 35

4 RoIlo MAY

Y a a t n a CeNmI

ev. Alper Oysa .

s 99

S David HUME, In

Ostone

ev. Mete Tunay, s 66

i


3/7

K a r t a l n

ya

da a s l a n n simgesini

t a y a n

insanlar

a y n

zamanda gcn imgesini

t a m

olduklanndan s a v a l a r d a

da

daha cesaretli o l m u l a r d r . D o a y a k a r y a p l a n s a v a t a

da

byclerin

sembolleri

o n l a r n gc o l m u kim daha ok simgeye

sahipse

d i e r l e r i n d e n d a h a

stn s a y l m t r . T o p l u m l a r ynlendirmede ve devlet idarelerinde

simgeleri sadece

ynetenler

reterek kendilerine

mal

e t m i l e r

ynetilenleri

ve

toplum-

l a r simgelere itaate z o r l a m l a r bylece

kendi

h k m r a n l k l a n n k o r u m u l a r d r Ama

zaman g s t e r m i t i r ki. zorlamalarla biimlenen u y g a r l k l a r tarihe k a r m . imgelerin

t a d

d e e r l e r

ise srp g i t m i t i r .

imge

simgeden daha

k a l c d r

imge

y a a n m

sona e r m i bir srecin sonucu

o l u t u u iin insan b e l l e i n d e k a l c bir

nitelik

k a z a n m d i e r belleklere k t r m veya

a y n

olaylar sonraki zamanlarda

da

b a k a nesiller t a r a f n d a n

y a a n a r a k

benzer imgeler

o l u m u t u r Simgeler

ise sreleri

dolunca

tarihe

k a r m .

yerlerini

b a k a l a r n a

terk

e t m i l e r d i r

Bu

a d a n

simgey i modaya

benzetebiliriz.

Simgelerin

zamanla

yok

o l m a l a r n a r a m e n imgeler kendilerine yeni simgeler e d i n m i hatta bu

yeniden

simgeleme

bizzat i n s a n n bilinli bir

eylemi

o l m u t u r Bazen sreleri dolmasa

da

iptal

edilip.

yerlerine yenileri

g e t i r i l m i t i r

imgenin

simgeden. gstergeden

veya szckten

f a r k nedir? Nesnesine

gnderme yapma t a r z :

B e n z e y i Ama bu

d n c e n i n

imgeye

gelip t a k l d nk

imgenin

belli bir

m a t i k

k geirmezlik i e r d i i

a n l a m n a

gelir. Bir

gsterge btnyle

s a y d a m d r

kendi

b a n a nemi

yoktur. yleyse. imgeyi a s l n a ben-

zeyen

b a m s z bi r

gereklik olarak m a l a c a z ?

H a y r ;

ama ancak

b e n z e y i i imgeyle a s l

olan a r a s n d a k i bir k y a s l a m a n n rn olarak

d e i l

de imgeyi d o u r a n hareketin kendisi

olarak grmek k o u l u y l a . yleyse gereklik de sadece kendinden ibaret olmayacak.

sadece

kendi

hakikati olmayacak

ama

a y n zamanda kendi ikizi glgesi imgesi ola-

c a k t r 6lamanla insan h a y a t n a daha fazla

giren

simge sanatta

ve

edebiyattaki d e i i k

a k m l a n n ortaya

k m a s n

s a l a m

gnmz

ticaretine d a m g a s n vuraral

Documents

Sanatta Imge Simge Gostrege Iliskisine Bir Bakis