Santral Venöz Kateterler

DAMAR YOLU SAĞLANMASIDAMAR YOLU SAĞLANMASI

Dr. Mutlu ARATDr. Mutlu ARAT

Ankara Üniversitesi Tıp FakültesiAnkara Üniversitesi Tıp FakültesiHematoloji BDHematoloji BD

mailto:[email protected]

Damar Yolu MA 01/06Damar Yolu MA 01/06

Genel BakışGenel BakışVenlerin belirlenmesiVenlerin belirlenmesiUygun ven seçimiUygun ven seçimiKolların hazırlanması ve vene girişKolların hazırlanması ve vene girişKullanılan venöz erişim (damar yolu) gereçleriKullanılan venöz erişim (damar yolu) gereçleri– Periferik venöz girişPeriferik venöz giriş– Santral venöz girişSantral venöz girişBakımBakımKomplikasyonlarKomplikasyonlar



Venöz Giriş TayiniVenöz Giriş TayiniPeriferik ven mi? Periferik ven mi? Santral venöz kateter (SVK) mi?Santral venöz kateter (SVK) mi?– Hasta veya donörün periferik venöz damar Hasta veya donörün periferik venöz damar

yollarının değerlendirilmesiyollarının değerlendirilmesiİşlem sıklığıİşlem sıklığı– 1-21-2– Ardışık (terapötik) veya takiben transplantArdışık (terapötik) veya takiben transplantSVK ise hangi tipi?SVK ise hangi tipi?



Venöz Erişim GereçleriVenöz Erişim GereçleriPeriferik VenPeriferik VenKanatlı infüzyon seti Kanatlı infüzyon seti (fistül iğnesi)(fistül iğnesi)– Kelebek setKelebek set– Lund sistemi (fistül Lund sistemi (fistül

iğnesi)iğnesi)Branül (intraket)Branül (intraket)

Santral venSantral venGeçiciGeçiciYarı geçiciYarı geçiciPeriferden takılan SVKPeriferden takılan SVKFistül, şant ve graftlarFistül, şant ve graftlarKalıcı: PortlarKalıcı: Portlar



Venöz Dolaşımın AnatomisiVenöz Dolaşımın Anatomisi



Tercih Edilen YerleşimTercih Edilen Yerleşim

Periferik VenlerPeriferik VenlerMedyan kübital venMedyan kübital ven

Medyan sefalik venMedyan sefalik ven

Basilik venBasilik ven

Sefalik venSefalik ven

Santral Venöz YerleşimSantral Venöz YerleşimSubklaviyan venSubklaviyan ven

İnternal jügüler venİnternal jügüler ven

Femoral venFemoral ven



Kateter Nedir?Kateter Nedir?

(Intra) Vascular Access Device (IVAD)(Intra) Vascular Access Device (IVAD)Damar içi erişim gereci (DİEG)Damar içi erişim gereci (DİEG)

Santral Venöz Kateter (SVK)Santral Venöz Kateter (SVK)Periferik Venöz Kateter (PVK)Periferik Venöz Kateter (PVK)



Kateter TipleriKateter TipleriGiriş yeri, uzunluk, malzeme (Poliüretan, Giriş yeri, uzunluk, malzeme (Poliüretan, Silikon), kalış süreleri, kullanım amaçlarıSilikon), kalış süreleri, kullanım amaçlarıGeçici kateterler (Akut)Geçici kateterler (Akut)– Periferik venöz kateterlerPeriferik venöz kateterler– Orta hat kateterleriOrta hat kateterleri– Periferden takılan santral venöz kateterler (SVK)Periferden takılan santral venöz kateterler (SVK)– Tünelli olmayan SVKTünelli olmayan SVKYarı-kalıcı (tünelli) kateterler (kronik)Yarı-kalıcı (tünelli) kateterler (kronik)– Hickman veya Groshong benzeri SVKHickman veya Groshong benzeri SVK– Hemaferez (Hemodiyaliz) kateterleriHemaferez (Hemodiyaliz) kateterleriKalıcı kateterlerKalıcı kateterler– PortlarPortlarArteriyel ve umblikal kateterlerArteriyel ve umblikal kateterler



Periferik VenPeriferik Venİntraket (Branül) Takma Tekniğiİntraket (Branül) Takma Tekniği

Textbook of Advanced Cardiac Life Support, AHA



Periferik Venlerin Periferik Venlerin DeğerlendirilmesiDeğerlendirilmesi

Sfingomanometre manşonu üst kola konurSfingomanometre manşonu üst kola konur

30-50 mmHg’ye şişirilir30-50 mmHg’ye şişirilir

Antekubital fossadaki venler palpe edilirAntekubital fossadaki venler palpe edilir

En geniş ven seçilirEn geniş ven seçilir

Sıcak kompreslerden fayda sağlanabilirSıcak kompreslerden fayda sağlanabilir

Manşon gevşetilirManşon gevşetilir

SOP’ye göre erişim yeri hazırlanırSOP’ye göre erişim yeri hazırlanır



Kolların HazırlanmasıKolların HazırlanmasıSOP’ye göre uygulama yapılırSOP’ye göre uygulama yapılırBetadine kullanılırBetadine kullanılırAABB Teknik Kılavuzuna göreAABB Teknik Kılavuzuna göre

İyot allerjisi varsaİyot allerjisi varsaExidine veya yeşil sabunExidine veya yeşil sabun

Goldman et al. Transfusion 1997; 37 :309



Vene GirişVene GirişManşonu tekrar şişirin (turnikeyi bağlayın)Manşonu tekrar şişirin (turnikeyi bağlayın)Temizlenmiş bölüme dokunmayın!!Temizlenmiş bölüme dokunmayın!!– Steril eldivenle dokunulabilirSteril eldivenle dokunulabilirCildi gergin tutunCildi gergin tutunİğneyi 450 ‘lik açıyla cilde yaklaştırınİğneyi 450 ‘lik açıyla cilde yaklaştırınİğneyi deriden içeri itin, vene girinİğneyi deriden içeri itin, vene girinDamar yolunu sabitleyinDamar yolunu sabitleyin





Kanatlı İnfüzyon SetiKanatlı İnfüzyon SetiÖZELLİKLERÖZELLİKLER

Kısa teflon kaplı çelik iğneKısa teflon kaplı çelik iğnePlastik kanatlarPlastik kanatlarUzatma borusuUzatma borusu16-17 G genişlik16-17 G genişlikKan akışının daha iyi olması Kan akışının daha iyi olması için “Arka-Göz”için “Arka-Göz”

KULLANIMKULLANIMKısa zamanlı kullanım (1 gün)Kısa zamanlı kullanım (1 gün)Erişim yeri : Antekübital ven Erişim yeri : Antekübital ven (alış yeri)(alış yeri)Kol hareketlerini önlerKol hareketlerini önlerDiğer bir ven, dönüş için Diğer bir ven, dönüş için kullanılabilirkullanılabilir



Branül (OtNC, İntraket, Branül (OtNC, İntraket, Anjiyoket)Anjiyoket)

İçinde çelik kılavuz iğnesi İçinde çelik kılavuz iğnesi

(mandreni) bulunur(mandreni) bulunur

Kateterin ucu yumuşak ve Kateterin ucu yumuşak ve

radyopaktırradyopaktır

Kateter iğne üzerinden Kateter iğne üzerinden

kaydırılırkaydırılır

16-24 G ye kadar değişik 16-24 G ye kadar değişik

boyutları vardırboyutları vardır



KomplikasyonlarKomplikasyonlar

Giriş komplikasyonlarıGiriş komplikasyonları

HematomHematom

Sinir hasarıSinir hasarı

Arteriyel ponksiyonArteriyel ponksiyon

VenospazmVenospazm

FlebitFlebit



Problemler ve ÇözümleriProblemler ve ÇözümleriKan geri gelmiyorKan geri gelmiyorVende dönüşVende dönüşGiriş yeri iğneye dokunmadan palpe Giriş yeri iğneye dokunmadan palpe

ediliredilir

İnfiltrasyon (giriş yerinde şişlik gelişti)İnfiltrasyon (giriş yerinde şişlik gelişti)İğne ucu tam olarak ven içinde değilİğne ucu tam olarak ven içinde değilİğne ucu damarın arka duvarını delmişİğne ucu damarın arka duvarını delmiş



HematomHematomNedenlerNedenler

Kanın damar dışına çıkmasıKanın damar dışına çıkmasıUç ven içinde değilUç ven içinde değilDamar arka duvarı delinmişDamar arka duvarı delinmiş

YaklaşımYaklaşımİğneyi ilerletmekİğneyi ilerletmekİğneyi çıkartmakİğneyi çıkartmakKuvvetli bası uygulamak ve buz koymakKuvvetli bası uygulamak ve buz koymakVerici eğitimi ve bilgilendirilmesiVerici eğitimi ve bilgilendirilmesi



Sinir Hasarı / Arteriyel PonksiyonSinir Hasarı / Arteriyel Ponksiyon

Sinir HasarıSinir HasarıSemptomlarSemptomlar– Uyuşma ve ağrıUyuşma ve ağrı– Sensorimotor kayıpSensorimotor kayıp– ParaliziParaliziTedaviTedavi– Yakın takipYakın takip– İğnenin çıkarılmasıİğnenin çıkarılması

Arteriyel PonksiyonArteriyel PonksiyonSemptomlarSemptomlar– Damar yolunda Damar yolunda

pulsasyonpulsasyon– Açık kırmızı kanAçık kırmızı kanTedaviTedavi– İğneyi çıkarınİğneyi çıkarın– 5-10 dk. kuvvetli bası5-10 dk. kuvvetli bası



VenospazmVenospazm

NedenlerNedenler– SinirlilikSinirlilik– TitremeTitreme– BilinmeyenBilinmeyen

TedaviTedavi– Gevşeme teknikleri (sakinleştirme/sedasyon)Gevşeme teknikleri (sakinleştirme/sedasyon)– Battaniye verilmesiBattaniye verilmesi– Bir yakınının içeri alınmasıBir yakınının içeri alınması



FlebitFlebitMekanikMekanik– 7 gün içinde 7 gün içinde

başlayabilirbaşlayabilir– Damar yolu boyunca Damar yolu boyunca

uzanan kırmızı bir hat uzanan kırmızı bir hat – Isı artışı vardırIsı artışı vardır

TedaviTedavi– Sıcak ve nemli ısı Sıcak ve nemli ısı

uygulanmasıuygulanması

BakteriyelBakteriyel– Geç başlarGeç başlar– Damar yolu boyunca Damar yolu boyunca

uzanan kırmızı bir hatuzanan kırmızı bir hat– Pürülan (iltihabi) akıntıPürülan (iltihabi) akıntı

TedaviTedavi– Topikal veya sistemik Topikal veya sistemik

antibiyotikantibiyotik



Santral Venöz KateterlerSantral Venöz KateterlerGeçici Perkütan SVKGeçici Perkütan SVK– 3-21 gün3-21 gün

Yarı kalıcı kateterlerYarı kalıcı kateterler– SüresizSüresiz

Yeğlenen SVKYeğlenen SVK– Çift lümenli diyalizÇift lümenli diyaliz– Çift lümen HickmanÇift lümen Hickman– Yarı kalıcı aferez Yarı kalıcı aferez

(diyaliz)(diyaliz)– > 12 F (13,5F)> 12 F (13,5F)

Sakınılacak SVKSakınılacak SVK– Periferden takılan SVKPeriferden takılan SVK– Üç lümenli SVKÜç lümenli SVK

Bkz. Tablo 1



SeldingerSeldingerVen ve Arter Ponksiyon TekniğiVen ve Arter Ponksiyon Tekniği

Textbook of Advanced Cardiac Life Support, AHA





İdeal Aferez Kateteriİdeal Aferez KateteriÇift lümenli olmalıdır (kırmızı Çift lümenli olmalıdır (kırmızı alış, mavi dönüş)alış, mavi dönüş)Alış ve veriş için akış yerleri Alış ve veriş için akış yerleri birbirinden ayrı (resirkülasyonu birbirinden ayrı (resirkülasyonu önlemek için)önlemek için)Geniş lümen 150ml/dk ya Geniş lümen 150ml/dk ya yetecek kadaryetecek kadarUzunluk tam kan ve sitratın Uzunluk tam kan ve sitratın kan alımı sırasında hızla kan alımı sırasında hızla karışımına izin verebilmelidir karışımına izin verebilmelidir (min 26 cm)(min 26 cm)Esneklik; “kollapsa” izin Esneklik; “kollapsa” izin vermemeli, fakat kateter vermemeli, fakat kateter yönlenmesine izin vermelidiryönlenmesine izin vermelidirBiyouyumlu ve infeksiyonlara Biyouyumlu ve infeksiyonlara dirençli olmalıdırdirençli olmalıdır



ÖzelliklerÖzellikler– Geniş çap, çift lümen (DİKKAT!!)Geniş çap, çift lümen (DİKKAT!!)– MateryalMateryal

Silikon; yumuşak ve bükülebilirSilikon; yumuşak ve bükülebilirPVC; sertPVC; sertPoliüretan; takıldıktan sonra yumuşarPoliüretan; takıldıktan sonra yumuşar

Takılma yerleri (Bkz. Tablo 4)Takılma yerleri (Bkz. Tablo 4)– Subklaviyan ven (SKV)Subklaviyan ven (SKV)– İnternal jügüler ven (IJV)İnternal jügüler ven (IJV)– Femoral ven (FV)Femoral ven (FV)





Yarı Kalıcı Kateterler (tünelli)Yarı Kalıcı Kateterler (tünelli)ÖzelliklerÖzellikler– Geniş çap, çift lümenGeniş çap, çift lümen– MateryelMateryel

SilikonSilikon– TünelliTünelli– Manşet (Cuff varlığı)Manşet (Cuff varlığı)Takılma yerleriTakılma yerleri– SKVSKV– IJVIJV





Tunneled catheter with cuff



Kateter KomplikasyonlarıKateter Komplikasyonları

Takılmaya aitTakılmaya aitİnfeksiyonİnfeksiyon– LokalLokal– SistemikSistemik

MekanikMekanikTrombozTromboz



Takılmaya AitTakılmaya Ait

PnömotoraksPnömotoraks

HemotoraksHemotoraks

Hava EmbolisiHava Embolisi



Pnömotoraks / HemotoraksPnömotoraks / HemotoraksSemptomlarSemptomlar

Solunumla ağrı (batıcı)Solunumla ağrı (batıcı)Dispne (zorlu solunum)Dispne (zorlu solunum)Solunum seslerinde Solunum seslerinde azalmaazalma

TedaviTedaviHastaya güven verilmesiHastaya güven verilmesiHekimin uyarılmasıHekimin uyarılmasıGöğüs tübü takılmasıGöğüs tübü takılması

SemptomlarSemptomlarPT benzeriPT benzeriDispneDispneÇarpıntıÇarpıntıAğrı yokturAğrı yoktur

TedaviTedaviPT ile benzerPT ile benzer



Hava EmbolisiHava EmbolisiSemptomlarSemptomlar– Göğüs ağrısı, solunum zorluğu, hipoksiGöğüs ağrısı, solunum zorluğu, hipoksi– Anksiyete, hipotansiyonAnksiyete, hipotansiyonTedaviTedavi– Sol yan Trendelenburg (15 derece baş aşağı Sol yan Trendelenburg (15 derece baş aşağı

yatarak) pozisyonuyatarak) pozisyonu– Hekimin uyarılmasıHekimin uyarılmasıKorunmaKorunma– Kapalı aferez sistemleri/kitleriKapalı aferez sistemleri/kitleri



Sınırlı İnfeksiyonSınırlı İnfeksiyonBulgularBulgular– Çıkış yerinde kırmızılıkÇıkış yerinde kırmızılık– Hassasiyet artışıHassasiyet artışı– Çıkış yeri veya Çıkış yeri veya

pansumanda pürülan pansumanda pürülan akıntı izlenmesiakıntı izlenmesi

TedaviTedavi– 2-3 gün boyunca 2-3 gün boyunca

günlük pansuman günlük pansuman yapınızyapınız

– Antibiyotikli Antibiyotikli merhemler?merhemler?

– Oral antibiyotik Oral antibiyotik (sistemik)(sistemik)



Sistemik İnfeksiyonSistemik İnfeksiyon

SemptomlarSemptomlar– Ateş> 38 Grad CAteş> 38 Grad C

– Titreme veya ürpermeTitreme veya ürperme

– Aşırı yorgunlukAşırı yorgunluk

TedaviTedavi– Kan kültürü alınması Kan kültürü alınması

(her 2 kateter kolu ve (her 2 kateter kolu ve periferden)periferden)

– IV antibiyotikIV antibiyotik

– Kateter çıkarılması?Kateter çıkarılması?



Mekanik KomplikasyonlarMekanik KomplikasyonlarKateterin yanlış yönlenmesi veya Kateterin yanlış yönlenmesi veya konumlandırılmasıkonumlandırılmasıKateterin kıvrılmasıKateterin kıvrılmasıKateterin delinmesiKateterin delinmesi– Giriş yerinden sızıntıGiriş yerinden sızıntı– İnfüzyon sırasında ağrı veya şişlikİnfüzyon sırasında ağrı veya şişlikPinch-off SendromuPinch-off Sendromu– Geçici tıkanıkıkGeçici tıkanıkık– Kalvikula ve 1. kosta arasında sıkışma (SKV)Kalvikula ve 1. kosta arasında sıkışma (SKV)



Radyolojik Görüntüleme Olmaksızın Radyolojik Görüntüleme Olmaksızın Yapılan SKV YaklaşımıYapılan SKV Yaklaşımı



Tromboza Bağlı KomplikasyonlarTromboza Bağlı Komplikasyonlar

Kateter tıkanmasıKateter tıkanması– Pıhtı (%98)Pıhtı (%98)– Fibrin kılıf oluşmasıFibrin kılıf oluşması– Lümende ilaç presipitasyonu (kateter çıkarılır)Lümende ilaç presipitasyonu (kateter çıkarılır)

KalsiyumKalsiyumDiazepamDiazepamDifenilhidantoinDifenilhidantoin

Damar yolunda trombozDamar yolunda tromboz



Lümen İçi Pıhtı Fibrin Kuyruk

Fibrin Kılıf

Mural Trombus

Damar


http://www.venousaccess.com/IMAGES/fibrin%20sheath%20complete.jpg


Kateter Tıkanması (Oklüzyon)Kateter Tıkanması (Oklüzyon)

Tam tıkanıklık (total oklüzyon)Tam tıkanıklık (total oklüzyon)– Yetersiz irigasyon ve HeparinYetersiz irigasyon ve Heparin– Kateter bütünlüğünde bozulma (kırık)Kateter bütünlüğünde bozulma (kırık)

Parsiyel tıkanıklık (gidiş var/geliş yok)Parsiyel tıkanıklık (gidiş var/geliş yok)– Fibrin kılıf oluşumuFibrin kılıf oluşumu

TedaviTedavi– Uygun yıkama rejimiUygun yıkama rejimi– Trombolitik tedavi (Hekim kontrolünde)Trombolitik tedavi (Hekim kontrolünde)



Pinch OffPinch Off



Vasküler TrombozVasküler TrombozLümen dışında pıhtı oluşumuLümen dışında pıhtı oluşumu– Büyük kateterBüyük kateter– Venöz göllenmeVenöz göllenme– TrombofiliTrombofiliBulgularBulgular– Boyun venöz dolgunluğuBoyun venöz dolgunluğu– Kollateral ven oluşumuKollateral ven oluşumuTedaviTedavi– AnjiyografiAnjiyografi– Sistemik antikoagülasyonSistemik antikoagülasyon– Kateterin çıkarılmasıKateterin çıkarılması


KATETER DÖNGÜSÜKATETER DÖNGÜSÜ

KATETER

BAKIMTAKILMASI

TEDAVİYER ve TİP

SEÇİMİ

POZİSYON VERME

Hemaferez KonsültanıDamar Yolu Ekibi

İnvazif Radyolog

Klinik Hekimi


Kateter BakımıKateter Bakımı

Merkezinizin SOP’sini uygulayın ve Merkezinizin SOP’sini uygulayın ve düzenli güncelleştirindüzenli güncelleştirinSteril şartlarda çalışınSteril şartlarda çalışınKateter pansumanın her işlemden sonra Kateter pansumanın her işlemden sonra yenileyinyenileyinKateterin tıkanmamasına özen gösterinKateterin tıkanmamasına özen gösterin– Uygun irigasyon (blocking) solüsyonu ve Uygun irigasyon (blocking) solüsyonu ve

sıklığısıklığı



Tünelli Kateter BakımıTünelli Kateter Bakımı



ProblemlerProblemlerKateter ilişkili problemlerin sıklığıKateter ilişkili problemlerin sıklığı– İnfeksiyözİnfeksiyöz– Takılma sırasında ve mekanikTakılma sırasında ve mekanik– TrombotikTrombotikErken damar yolu kaybıErken damar yolu kaybı– Sıklık, Kİ-Sİ 250.000/yıl (15 Milyon SVK gününde)Sıklık, Kİ-Sİ 250.000/yıl (15 Milyon SVK gününde)– Maliyet, 25.000 USD/atak, Maliyet, 25.000 USD/atak,

296x10e6-2.3x10e9 USD/yıl296x10e6-2.3x10e9 USD/yıl– MorbiditeMorbidite– Mortalite, %12-25 (%35)Mortalite, %12-25 (%35)



Neden Kateter Bakımı?Neden Kateter Bakımı?



Kateter BakımıKateter BakımıPansumanPansumanKullanımKullanım– Kan alınmasıKan alınması– Sıvı takılmasıSıvı takılması– TPNTPN– Kan ÜrünüKan Ürünü– KemoterapiKemoterapiDikişlerin alınmasıDikişlerin alınmasıKateter lümeni Kateter lümeni yıkanması (blocking)yıkanması (blocking)



Periferik Venöz KateterlerPeriferik Venöz Kateterler

Giriş Yeri:Giriş Yeri: Genelde önkol veya el sırtı Genelde önkol veya el sırtı

venlerivenleri

Uzunluk:Uzunluk: <8 cm; ender olarak <8 cm; ender olarak Kateterle Kateterle ilişkili sistemik infeksiyonilişkili sistemik infeksiyon (CR (CR--BSI) BSI)

kaynağıdırkaynağıdır

Kullanım süresi:Kullanım süresi: 48-72 saati geçmeyecek 48-72 saati geçmeyecek

şekildeşekilde



Periferik Venöz KateterlerPeriferik Venöz KateterlerKateter değiştirilmesi:Kateter değiştirilmesi: Yerinin değiştirYerinin değiştiriilerek yeniden takılmasılerek yeniden takılması

Pansuman değiştirilmesi:Pansuman değiştirilmesi: Kateter çıkarılır ve değiştirilirken veya açılma Kateter çıkarılır ve değiştirilirken veya açılma varsa pansumanda değiştirilir. Diaforezi hastalarda daha sık değiştirilir. varsa pansumanda değiştirilir. Diaforezi hastalarda daha sık değiştirilir. Büyük bir pansumanla kapatılmış olan bölgelerdeki kateterlerin pansuman Büyük bir pansumanla kapatılmış olan bölgelerdeki kateterlerin pansuman açıldıktan sonra giriş yerinin günlük değerlendirilmesi ve değiştirilmesi açıldıktan sonra giriş yerinin günlük değerlendirilmesi ve değiştirilmesi gerekir. gerekir.

İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi:İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi: Klinik olarak gerekmedikçe setler 72 Klinik olarak gerekmedikçe setler 72 saatten önce değiştirilmemelidir. Kan ürünü veya lipid emulsiyonsaatten önce değiştirilmemelidir. Kan ürünü veya lipid emulsiyon s sonrası onrası 24 saat içinde set değiştirilir.24 saat içinde set değiştirilir.

Sıvı asılı kalma süresi:Sıvı asılı kalma süresi: Sıvıların asılı kalma süresi için bir kısıtlama Sıvıların asılı kalma süresi için bir kısıtlama yoktur. Lipid içeren TPN solüsyonlarının 24 saat içinde bitmesi gerekir. yoktur. Lipid içeren TPN solüsyonlarının 24 saat içinde bitmesi gerekir. Lipid emülsiyonların 12Lipid emülsiyonların 12 saat içinde ve kan ürünlerinin de 4saat içinde ve kan ürünlerinin de 4 saat içinde saat içinde infüzyonları tamamlanmalıdır.infüzyonları tamamlanmalıdır.

http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/rr/rr5110.pdf











Orta Hat KateterleriOrta Hat Kateterleri

Giriş Yeri:Giriş Yeri: antekübital fossadan antekübital fossadan proksimal basilik veya sefalik venlere proksimal basilik veya sefalik venlere takılır; santral venlere ulaşmaztakılır; santral venlere ulaşmaz Uzunluk:Uzunluk: 8 - 20 cm8 - 20 cm Genel Bilgiler:Genel Bilgiler: Kateter yapısında bulunan Kateter yapısında bulunan elastomerik hidrojele bağlı anafilaktoid elastomerik hidrojele bağlı anafilaktoid reaks. bildirilmiştir. Periferik kateterlere reaks. bildirilmiştir. Periferik kateterlere göre daha az flebit izlenir.göre daha az flebit izlenir.












Orta Hat KateterleriOrta Hat Kateterleri



Orta Hat KateterleriOrta Hat KateterleriKateter değiştirilmesi:Kateter değiştirilmesi: Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe değiştirilmemelidir.değiştirilmemelidir.

Pansuman değiştirilmesi:Pansuman değiştirilmesi: Periferik Periferik venöz kateterler ile aynı.venöz kateterler ile aynı.

İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi:İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi: Periferik Periferik venöz kateterler ile venöz kateterler ile aynı.aynı.Sıvı asılı kalma süresi:Sıvı asılı kalma süresi: Periferik Periferik venöz kateterler ile aynı.venöz kateterler ile aynı.












Tünelsiz Santral Venöz KateterlerTünelsiz Santral Venöz Kateterler

Giriş Yeri:Giriş Yeri: Perkütan yoldan santral Perkütan yoldan santral venlere venlere takılırlartakılırlarUzunluk:Uzunluk: >8 cm hasta boyutu bağımlı>8 cm hasta boyutu bağımlı Genel Bilgiler:Genel Bilgiler: Kateterle ilişkili sistemik Kateterle ilişkili sistemik infeksiyoninfeksiyonlarınların büyük çoğunluğunu büyük çoğunluğunu oluştururoluşturur
















Tünelsiz Santral Venöz KateterlerTünelsiz Santral Venöz KateterlerKateter değiştirilmesi:Kateter değiştirilmesi: Erişkinlerde rutin olarak katetere bağlı Erişkinlerde rutin olarak katetere bağlı infeksiyonu önlemek için kateter değiştirilmez. Pediatrik hastalar için infeksiyonu önlemek için kateter değiştirilmez. Pediatrik hastalar için öneri yoktur.öneri yoktur.

Pansuman değiştirilmesi:Pansuman değiştirilmesi: Kısa süreli kateterlerde 2günde bir Kısa süreli kateterlerde 2günde bir pansuman değiştirilmeli, veya steril transparan örtü kullanılıyorsa bu süre pansuman değiştirilmeli, veya steril transparan örtü kullanılıyorsa bu süre 7 güne çıkarılmalıdır. Kateter değiştirilirse veya çıkım yeri 7 güne çıkarılmalıdır. Kateter değiştirilirse veya çıkım yeri değerlendirilirse pansuman da yenilenmelidir. değerlendirilirse pansuman da yenilenmelidir.

İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi:İnfüzyon setlerinin değiştirilmesi: 72 saatten sık72 saatten sık d değiştirilmemelidir.eğiştirilmemelidir. Lipid emülsşiyonu veya kan ürünü verildiğinde 24 saat içinde Lipid emülsşiyonu veya kan ürünü verildiğinde 24 saat içinde değiştirilmelidir.değiştirilmelidir.

Sıvı asılı kalma süresi:Sıvı asılı kalma süresi: Lipid içeren sıvılar 24 saat içinde bitirilmelidir, Lipid içeren sıvılar 24 saat içinde bitirilmelidir, diğer sıvılar için öneri yoktur.diğer sıvılar için öneri yoktur.












Periferden Takılan SVKPeriferden Takılan SVK

Giriş Yeri:Giriş Yeri: antekübital fossadan antekübital fossadan proksimal basilik veya sefalik venlere proksimal basilik veya sefalik venlere takılır ve superior vena kavaya ulaşırtakılır ve superior vena kavaya ulaşırUzunluk:Uzunluk: >20 cm hasta boyutu bağımlı >20 cm hasta boyutu bağımlı Genel Bilgiler:Genel Bilgiler: Tünelsiz SVK’lardan daha Tünelsiz SVK’lardan daha az sıklıkta infekte oluraz sıklıkta infekte olur












Periferden Takılan SVKPeriferden Takılan SVK



Periferden Takılan SVKPeriferden Takılan SVKKateter değiştirilmesi:Kateter değiştirilmesi: Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe değiştirilmemelidir.değiştirilmemelidir.














Tünelli Santral Venöz Tünelli Santral Venöz KateterlerKateterler

Giriş Yeri:Giriş Yeri: subklaviyan, internalsubklaviyan, internal, , jügüler, jügüler, veya femoral yolla takılırlar ve implante veya femoral yolla takılırlar ve implante edilirleredilirler Uzunluk:Uzunluk: >8 cm hasta boyutu bağımlı >8 cm hasta boyutu bağımlı Genel Bilgiler:Genel Bilgiler: Cuff (manşet) organzimaların Cuff (manşet) organzimaların kateter yoluna ilerlemesine engeller; tkateter yoluna ilerlemesine engeller; tüünelsiz nelsiz SVK’ya göre daha az infeksiyon gözlenirSVK’ya göre daha az infeksiyon gözlenir..Bakım:Bakım: Tünelsiz SVK ile aynı Tünelsiz SVK ile aynı












Genel Özellikler, KavramlarGenel Özellikler, Kavramlar



Hickman Benzeri Tünelli SVKHickman Benzeri Tünelli SVK



Groshong Tipi Tünelli SVKGroshong Tipi Tünelli SVK



Groshong ValvGroshong Valv





Kateter değiştirilmesi:Kateter değiştirilmesi: Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve Erişkinlerde kateter yeri değişimi ve rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan rotasyonu 72–96 saatten daha sık olmamalıdır. Acil şartlarda takılan kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. kateterlerin 48 saat içinde çekilmesi ve yeniden takılması gereklidir. Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe Pediatrik hastalarda periferik kateterler klinik olarak gerekmedikçe değiştirilmemelidir.değiştirilmemelidir.














PortlarPortlarGiriş Yeri:Giriş Yeri: Cilt altına Cilt altına cep ve tünel cep ve tünel açılıraçılır. . Ciltaltı Ciltaltı porta özel bir iğne ile ulaşılır; subklaviyanporta özel bir iğne ile ulaşılır; subklaviyan veya veya internal jügüler vene takılırinternal jügüler vene takılır Uzunluk:Uzunluk: >8 cm hasta boyutu bağımlı >8 cm hasta boyutu bağımlı Genel Bilgiler:Genel Bilgiler: Kateterle ilişkili sistemik Kateterle ilişkili sistemik infeksiyoninfeksiyon r riiski en düşük olandır; hasta ski en düşük olandır; hasta görüntüsünü bozmaz; görüntüsünü bozmaz; lokal kateter-bölgesi lokal kateter-bölgesi temtemiizliği gereksinimi yoktur; çıkarılması cerrahi zliği gereksinimi yoktur; çıkarılması cerrahi girişim gerektirirgirişim gerektirir..












Cilt Altı PortCilt Altı Port



Kateter Yıkama ProtokolleriKateter Yıkama ProtokolleriKATETER SOLÜSYON SIKLIK DİKKAT

Hickman (BARD) v.b.

heparin 50 U/ml her girişim sonrası veya en az haftada bir

kateter klempe edilene kadar pozitif basınç

Groshong SF her girişim sonrası veya en az haftada bir

Aferez heparin 1000u/ml veya 5000u/ml Tromboz riskine göre

her girişim sonrası veya en az haftada iki

İğne çıkarılıncaya kadar pozitif basınç uygulanmalı

Heparin Solüsyonları

50u/ml Heplok100u/ml Hepflush1000u/ml Hepsal5000u/ml SF’de anfraksiyone heparin

http://www.bcshguidelines.com/ebooks/ebook.asp?book=10005843&id=21














KılavuzlarKılavuzlarMerkeze özgüMerkeze özgüUlusalUlusal FNÇG, “Febril Nötropenik hastalarda tedavi FNÇG, “Febril Nötropenik hastalarda tedavi kılavuzu” www.febrilnotropeni.netkılavuzu” www.febrilnotropeni.netUluslararasıUluslararası– BCSH BCSH Guidelines on the Insertion and Management of Central Guidelines on the Insertion and Management of Central

Venous Lines Venous Lines Prepared by the Clinical Haematology Task Force Prepared by the Clinical Haematology Task Force Brit Brit JJ Haematol, 1997, 98, 1041–1047 Haematol, 1997, 98, 1041–1047

– Naomi P. O’Grady, Mary Alexander, E. Patchen Dellinger, Julie L. Naomi P. O’Grady, Mary Alexander, E. Patchen Dellinger, Julie L. Gerberding, Stephen O. Heard, Dennis G. Maki, Henry Masur, Rita Gerberding, Stephen O. Heard, Dennis G. Maki, Henry Masur, Rita D. McCormick, Leonard A. Mermel, Michele L. Pearson, Issam I. D. McCormick, Leonard A. Mermel, Michele L. Pearson, Issam I. Raad, Adrienne Randolph, Robert A. Weinstein. CDC Guidelines for Raad, Adrienne Randolph, Robert A. Weinstein. CDC Guidelines for the Prevention of Intravascular Catheter-Related Infections. MMRW the Prevention of Intravascular Catheter-Related Infections. MMRW 2002,Vol. 51 / No. RR-102002,Vol. 51 / No. RR-10



Kılavuzlara Göre Genel Yaklaşım - IKılavuzlara Göre Genel Yaklaşım - IEğitim; Eğitim; Kateterlerle ilgili tüm sağlık personeli kullanım gerekçeleri, uygun Kateterlerle ilgili tüm sağlık personeli kullanım gerekçeleri, uygun takma tekniği, ve bakım konusunda bilgilendirilmelidirler.takma tekniği, ve bakım konusunda bilgilendirilmelidirler.

Sürveyans; Sürveyans; kateter İnfeksiyon sıklığı her bölüm için rutin takip edilmelidir. Bu kateter İnfeksiyon sıklığı her bölüm için rutin takip edilmelidir. Bu infeksiyonlar standart tanımlar ile yapılmalı ve 1000 kateter-günü şeklinde infeksiyonlar standart tanımlar ile yapılmalı ve 1000 kateter-günü şeklinde rapor edilmelidirrapor edilmelidir

Takılma Sırasında; Takılma Sırasında; aseptik teknik kullanılmalı, eller takılma işlemi ve katetere aseptik teknik kullanılmalı, eller takılma işlemi ve katetere yönelik girişim öncesi yıkanmalıdır, temiz veya steril eldivenler santral olmayan yönelik girişim öncesi yıkanmalıdır, temiz veya steril eldivenler santral olmayan DİEG takılması ve manipülasyonu sırasında kullanılmalıdır. Santral venöz DİEG takılması ve manipülasyonu sırasında kullanılmalıdır. Santral venöz kateter (SVK) takılırken maksimal bariyer önlemleri önerilmektedir (maske, kateter (SVK) takılırken maksimal bariyer önlemleri önerilmektedir (maske, cerrahi kep, uzun steril cerrahi önlük, steril eldivenler, ve steril yeşil örtü) cerrahi kep, uzun steril cerrahi önlük, steril eldivenler, ve steril yeşil örtü)

Uzman IV ekip (IV Team) Uzman IV ekip (IV Team) şiddetle önerilmektedirşiddetle önerilmektedir

Cilt temizliği (antisepsi)Cilt temizliği (antisepsi) %2 klor-heksidin seçilmelidir, fakat, iyodofor olarak, %2 klor-heksidin seçilmelidir, fakat, iyodofor olarak, %10 povidone-iyot ‘da kullanılabilir. %10 povidone-iyot ‘da kullanılabilir.



Kılavuzlara Göre Genel Yaklaşım - IIKılavuzlara Göre Genel Yaklaşım - II

Steril spanç veya steril yarıgeçirgen poliüretan film kapama (Mepore, Steril spanç veya steril yarıgeçirgen poliüretan film kapama (Mepore, IV 3000, Tegaderm vb.)IV 3000, Tegaderm vb.)

Sistemik antibiyotiklerin takılma sırasında profilaktik olarak kullanılması Sistemik antibiyotiklerin takılma sırasında profilaktik olarak kullanılması ve yıkama solüsyonlarına vankomisin eklenmesi ve yıkama solüsyonlarına vankomisin eklenmesi kesinlikle kesinlikle önerilmemektedirönerilmemektedir (VRE arttırıcı etki) (VRE arttırıcı etki)

Bakım ; Bakım ; – Kateter hub ve klemp kullanımı*Kateter hub ve klemp kullanımı*– Kateter gereksinimi ortadan kalkar kalkmaz çekilmelidirler. Kateter giriş yeri Kateter gereksinimi ortadan kalkar kalkmaz çekilmelidirler. Kateter giriş yeri

günlük ve düzenli takip edilmelidir. Giriş yeri pansumanı en az haftada bir günlük ve düzenli takip edilmelidir. Giriş yeri pansumanı en az haftada bir kez değiştirilmelidir. Topikal antibiyotik uygulaması önerilmemektedir. kez değiştirilmelidir. Topikal antibiyotik uygulaması önerilmemektedir.

– Uzun süreli DIEG uygulamalarında warfarin (1 mg/gün) ile sistemik düşük Uzun süreli DIEG uygulamalarında warfarin (1 mg/gün) ile sistemik düşük doz antikoagulasyon için kontrendikasyon yoktur. (Kİ-Sİ etkisi yok)doz antikoagulasyon için kontrendikasyon yoktur. (Kİ-Sİ etkisi yok)

Teknoloji “Teknoloji “anti-infektif kaplı SVK” anti-infektif kaplı SVK” (klorheksidin-gümüş sulfadiyazin (klorheksidin-gümüş sulfadiyazin veya minosiklin-rifampin)veya minosiklin-rifampin)


Documents

Santral Venöz Kateterler