76
Dr. Ezgi Özyılmaz SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ

SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

Dr. Ezgi Özyılmaz

SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ

Page 2: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-1

• Sepsis tıbbi bir acil durumdur?

A- Doğru

B- Yanlış

Page 3: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-2

• Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter

basıncı kaç mmHg’dır?

A- 50

B- 55

C- 60

D- 65

E- 75

Page 4: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-3

• Sepsise bağlı hipotansiyonun tedavisinde

aşağıdakilerden hangisi ilk olarak başlanmalıdır?

A- Kristaloid

B- Kolloid

C- Dobutamin

D- Norepinefrin

E- Epinefrin

Page 5: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-4• Septik şokta steroid ne zaman endikedir?

A- Tüm hastalarda

B- Hipotansiyon nedeniyle sıvı tedavi verilmesi gereken

hastalarda

C-Hipotansiyon nedeniyle vazopressör tedavi verilmesi

gereken hastalarda

D- Hipotansiyon nedeniyle sıvı + vazopressör tedavi

verilmesi gereken hastalarda

E- Sıvı + vazopressör tedaviye rağmen hipotansif olan

hastalarda

Page 6: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-5

• Septik şokta hedef kan glikozu kaç mg/dl’dir?

A- ≤ 100

B- ≤ 110

C- ≤ 120

D- ≤ 150

E- ≤ 180

Page 7: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-6• Etken olarak pseudomonas aeroginosa düşünülmeyen bir

septik şokta başlangıç ampirik antibiyotik seçimi nasıl

olmalıdır?

A- Amoksisillin Klavulonat + Klaritromisin

B- Ceftriaxon + Ciproflaksasin

C- Levofloksasin (yüksek doz)

D- Ceftriaxon + Vankomisin

E- İmipenem + Vankomisin + Amikasin

Page 8: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-7

• Serviste yatan hastada sepsisten şüphelenmede

aşağıdakilerden hangisi kullanılır?

A- GKS

B- PSI skoru

C- APACHE 2 skoru

D- SOFA skoru

E- q SOFA skoru

Page 9: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-8

• Sepsiste antibiyotik başlanması ve odak kontrolü sağlanması için önerilen süreler sırasıyla hangisidir?

A- 1 saat ve 6 saat

B- 2 saat ve 12 saat

C- 4 saat ve 8 saat

D- 4 saat ve 12 saat

E- 6 saat ve 24 saat

Page 10: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

OLGU-1• 45 yaşında kadın hasta

• Ani başlangıçlı öksürük, sarı yeşil balgam, dispne

• FM: Bilinç açık, koopere oriante

• Ateş: 39ºC, Nabız: 120/R, SS: 32/dk, TA: 100/50 mmHg

• Toraks oskültasyonunda bilateral skapula altından itibaren inspiratuar kaba raller

• WBC: 22500 Hgb: 8.2 Plt: 145.000

• BFT, KCFT, Elektrolitler: N

• AKG: ph: 7.37

PaO2: 55 mmHg

PaCO2: 40 mmHg

Page 11: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?
Page 12: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TANI ?

• Pnömoni + ;

A- SIRS

B- Sepsis

C- Ciddi sepsis

D- Septik şok

E- MODS

Page 13: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TANIMLAR

• Sepsis: Enfeksiyona karşı «anormal ve

uygunsuz konak yanıtına» neden olan, hayatı

tehdit edici organ disfonsiyonu

• Septik şok: Belirgin dolaşım, hücresel ve

metabolik anomalilerin eşlik ettiği, sepsisten

daha yüksek mortaliteyle seyreden alt tipi

Page 14: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

Singer et al. The third international consensus definition

of sepsis and septic shock. JAMA 2016; 315: 801-10

Page 15: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?
Page 16: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

OLGU-1• 45 yaşında kadın hasta

• Ani başlangıçlı öksürük, sarı yeşil balgam, dispne

• FM: Bilinç açık, koopere oriante

• Ateş: 39ºC, Nabız: 120/R, SS: 32/dk, TA: 100/50 mmHg

• Toraks oskültasyonunda bilateral skapula altından itibaren inspiratuar kaba raller

• WBC: 22500 Hgb: 8.2 Plt:145.000

• BFT, KCFT, Elektrolitler:N

• AKG: ph: 7.37

PaO2: 55 mmHg

PaCO2: 40 mmHg

q SOFA=2

261 (<300mmHg)

66 (<70 mmHg)

145,000

SOFA= 4

Page 17: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TANI ?

• Pnömoniye bağlı;

A- SIRS

B- Sepsis

C- Ciddi sepsis

D- Septik şok

E- MODS

Page 18: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

İLK YAKLAŞIM ?

Page 19: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİS TEDAVİSİNİN HEDEFLERİ➢ Hava yolu ve solunumun stabilizasyonu

➢ Hipokseminin düzeltilmesi

➢ Yeterli perfüzyonun sağlanması

➢ İv Antibiyotiğin gecikmeden uygulanması

➢ Kaynak kontrolü

➢ Diğer tedaviler

Page 20: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

HAVA YOLU VE SOLUNUMUN

STABİLİZASYONUVitaller, O2 satürasyonu ölçümü ve Arter kan gazı, damar yolu

Page 21: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

• Öykü, Sistemik FM

• Hava yolu stabilize olur olmaz laboratuar, mikrobiyolojik yöntemler

• CBC, KCFT, Koagülasyon testleri (D-dimer dahil)

• Arter kan gazı

• Laktat düzeyi

• PAAC

• TİT

• Kan kültürü (en az iki farklı yerden aerob ve anaerob kültür)

• Balgam, idrar, kateter, yara yeri (FOB, Cerrahi kx: rutinǾ)

• Toraks- Abdomen CT

• Prokalsitonin Kaynak ?

Page 22: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

BAŞLANGIÇ RESUSİTASYONU

• Amaç:

1- Erken antibiyoterapi

2- Perfüzyonun hızla iyileştirilmesi

Page 23: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

AMPİRİK İV ANTİBİYOTİK

Page 24: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

İLK YAKLAŞIM

• İV Antibiyotik tedavisi: İlk 1 saat içinde*

• Her saat gecikme = mortalite artışı

• ‘Tercihen önce kültürlerin alınması’ ancak eğer

antibiyoterapide gecikmeye neden olmayacaksa

• Olası enfeksiyon kaynağına yönelik

• Kaynak belli değilse: tüm kültürler

• Peki hangi antibiyotik nasıl seçilmelidir?

Page 25: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

ANTİBİYOTİK SEÇİMİNDE

ETKİLİ FAKTÖRLER1- Enfeksiyonun yeri

2- Toplum kaynaklı mı hastane kaynaklı mı?

3- Toplum hastane veya ünitede sık görülen patojenler

4- Bu patojenlerin direnç paternleri

5- Hastaya özgü durumlar (nötropeni, splenektomi, HIV, IS)

6- Hastanın yakın zamanda abk kullanım öyküsü

7- Hastanın önceki kültür sonuçları

8- Yaş ve komorbiditeler (DM, KBY, Kr KC yetm, kateter varlığı vs)

9- Gram boyama sonuçları

Page 26: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

HANGİ ANTİBİYOTİK ?• En sık septik şok etkenleri: Gram (-), Gram (+) ve mixed

bakteriel etkenlerdir.

• Virusler, mantarlar nadiren etken

• Sepsisli hastada (şok Ǿ), ampirik geniş spektrumlu en

az 1 antibiyotik başlanması önerilir.

• Patojen tanımlandıktan ve duyarlılık gösterildikten

ve/veya yeterli klinik iyileşme sağlandıktan sonra tedavi

spektrumu daraltılır.

• Uygun antibiyotik seçimi sepsis’te sonuçların temel

belirleyicisidir.

Page 27: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİS: ANTİBİYOTİK SEÇİMİ• Sepsis tedavisinde öneri: Tek ajan

✓ Karbapenem: Meropenem, İmipenem, Doripenem

✓ Piperasillin Tazobactam,

✓ 3 -4. kuşak SS

• Çok ilaca dirençli mikroorganizma şüphesi varsa:

«Kombinasyon»

1- Uzamış hospitalizasyon

2- Önceden MDR mikroorganizma için kolonizasyon

Uygun

dozda

kullanılması

Page 28: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

ANTİBİYOTERAPİ• Ciddi enfeksiyonlarda, klinik başarı oranı kinolon ve AGA’lerde

pik kan düzeyi, beta laktamlarda ise, patojenin MIC

değerinden daha uzun süreli plazma konsantrasyonu ile //

• T/MIC en az % 60, hatta ciddi enfeksiyonlarda % 100

• AGA, Kinolon: 1x1

• Beta laktamlar: Pip-tazo 3x4,5gr ya da 4x 3.375 gr uygulanır.

• Doz sıklığı arttıkça T/MIC oranı artar.

• Sepsiste sıvı tdv ile birlikte dağılım volümü artıyor.

• Sürekli infüzyonla verilmesini öneren çalışmalar var.

Page 29: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPTİK ŞOK: ANTİBİYOTİK SEÇİMİ

* Pseudomonas etken olarak düşünülmüyorsa;

Vankomisin + Aşağıdakilerden biri

• Cephalosporin, 3.kuşak (eg, ceftriaxone orcefotaxime) veya 4. kuşak (cefepime)

veya

• Beta-lactam/beta-lactamaz inhibitorü (pip-tazo)

veya

• Karbapenem (imipenem / meropenem)

Page 30: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

* Pseudomonas etken olarak düşünülüyorsa;

Vankomisin + Aşağıdakilerden ikisi

• Antipseudomonal cephalosporin (ceftazidime, cefepime), veya

• Antipseudomonal carbapenem (imipenem, meropenem), veya

• Antipseudomonal beta-lactam/beta-lactamase inhibitor (pip-tazo)

VE

• Antipseudomonal kinolon (ör: ciprofloxacin) veya

• Aminoglycoside (ör: gentamicin, amikacin) veya

• Monobactam (ör: aztreonam)

SEPTİK ŞOK: ANTİBİYOTİK SEÇİMİ

Page 31: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

6- Transplant hastası

7- Kronik KC/ böbrek hastalığı

8- DM

9- Kateter varlığı

10- Çok sayıda yerde candida

kolonizasyonu

1- Cerrahi

2- Parenteral nutrisyon

3- Uzamış antimikrobiyal tdv

4- Uzamış hospitalizasyon

(özellikle YBÜ)

5- Kemoterapi

SEPSİS: ANTİFUNGAL VERELİM Mİ?

Sistemik mantar enfeksiyonu risk faktörleri

* Nötropenik hastalar dışında rutin antifungal tedavi önerilmiyor.

Page 32: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

ANTİBİYOTİK TEDAVİ SÜRESİ

• 7- 10 gün

• Tedavi süresini kısaltmada PCT faydalı olabilir.

• Yavaş klinik yanıt

• Drene edilemeyen enfeksiyon odağı

• Staf. Aureus bakteriyemisi

• Endokardit, osteomyelit

• Bazı mantar ve viral enfeksiyonlar

• Nötropeni

• İmmunsupresyon

Tedavi süresi

uzatılır.

Page 33: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

KAYNAK KONTROLÜ• Sepsis-septik şoklu hastalarda başlangıç

resusitasyonunu takiben en kısa zamanda kaynak

kontrolü sağlanmalıdır.

• Hedef tanıdan itibaren 6-12 h

• Kaynak kateter, enfekte nekrotik doku, apse, GIS

perforasyonu, kolanjit, ampiem, septik artrit vs.

• Sepsisin olası kaynağı: tüm kateterler çıkarılmalıdır.

• Gerekirse CT, USG, FOB

• Diğer kaynak kontrolü için kar vs. zarar

Page 34: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

• Genel durumu orta

• Bilinci bulanık

• TA:100/60 80/50mmHg

• Nabız:120 140/dk

• Laktat sonucu henüz çıkmamış

• Kültürler alındı, abk yapıldı.

• MAP: 80 + (2 x 50) / 3

• MAP: 60 mmHg

• TANI ?

20 DK SONRA

SEPSİSE BAĞLI HİPOTANSİYON!

Page 35: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

BOZULMUŞ PERFÜZYON

BULGULARI• Hipotansiyon (SKB<90 mmHg veya MAP<70 mmHg

veya SKB’da 40 mmHg’dan fazla düşme)

• Soğuk soluk cilt

• Taşikardi

• Bilinç düzeyinde azalma, huzursuzluk

• Oligüri- Anüri

• Diğer: Plt düşüşü, INR-Bilurubin-Kreatin artışı

• Laktat yükselmesi (>2 mmol/L)

Page 36: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

ÖNERİ

• Modern sepsis tedavisinin kilit taşı

• Sepsis yönetiminde sıvı tedavisi, abk tedavisi kadar

önemlidir

• Dengeli kristaloid veya SF

• Sepsise bağlı hipoperfüzyonun tedavisinde ilk 3

saatte EN AZ 30 ml/kg (≈2 L) iv kristaloid verilmelidir.

• Hedef MAP: 65 mmHg

Page 37: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SIVI TEDAVİSİ

• 500 ml’lik hızlı bolus infüzyonlar ile

• Her infüzyon öncesi ve sonrası:

1- Volüm durumu

2- Doku Perfüzyonu

3- Kan basıncı

4- Pulmoner ödem varlığı değerlendirilmeli

• Non kardiyojenik PE (ARDS) ve hiperkloremiye dikkat

Page 38: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

• Dinamik ölçümler: Pasif bacak kaldırma, strok volüm ölçümleri sistolik P varyasyonu, nabız P varyasyonu

• EKO

• CVP: Yardımcı, tek başına önerilmiyor

• 5 vital: Nabız, MAP, SS,

Ateş, O2 Sat

• İdrar çıkışı > 0.5 ml/kg/h

• Laktat düzeyi*

• Kapiller dolum zamanı

NE KADAR SIVI ?

A- TEMEL HEMODİNAMİK İNCELEME B- İLERİ HEMODİNAMİK İNCELEME

• Hemodinamik parametreler iyileşmeye

devam ettiği sürece- SIK TAKİP*

Y

E

T

E

R

S

İ

Z

S

E

Page 39: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SIVI TEDAVİSİ

• Hemodinamik faktörler iyileşmeye devam ettiği

sürece sıvı tedavisine devam edilmelidir.

• Fazla miktarda kristaloid gereksinimi olan hastada,

başlangıç ve devam tedavisinde, kristaloide ek

albümin eklenmesi önerilir (zayıf kanıt)

• HES- Pentastarch: mortalite artışı (6S Trial, VİSAP)

• Overvolemiye dikkat!

Page 40: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

1 SAATTE VERİLEN 2 L SF SONRA

• Genel durumu orta

• Bilinci bulanık

• TA: 70/50 mmHg

• Nabız: 160/dk

• Laktat: 2mmol/L

• Tanı ?

Page 41: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPTİK ŞOK TEDAVİSİ

✓Hava yolunun kontrolü

✓Hipokseminin düzeltilmesi

✓Tüm kültürlerin alınması ve İv antibiyotik

✓İv 30 ml/kg kristaloid

✓Kaynak kontrolü

✓Vazopressör tedavi

✓İnotrop tedavi

✓Kan transfüzyonu

PERFÜZYON

YETERSİZ

Page 42: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

VAZOPRESSÖR TEDAVİ• Septik şokta 1. seçenek vazopressör: NE

• NE yetersiz kalırsa (MAP<65 mmHg) + tedaviye vazopressin (max 0.03 U/dk) ya da E önerilir.

• Dopamin seçilmiş hastalarda NE’e alternatif (zayıf)

1- Düşük taşiaritmi riski olanlar

2- Mutlak veya rölatif bradikardisi olanlar

• Yeterli sıvı + Vazopressöre rağmen devam eden hipoperfüzyon, düşük CO varsa: + Dobutamin

• Hedef MAP≥ 65 mmHg

• Vazopressör ihtiyacı olan tüm hastalara tercihen radialarteriel kateterle anlık TA takibi uygulanmalıdır.

Page 43: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

Başlangıç dozu İdame dozu Refrakter şokta max dozu

Dobutamin Dobutamine 2.5- 5 mcg/kg/dk 5-10 mcg/kg/dk 20 mcg/kg/dk

Page 44: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

İNOTROP TEDAVİ

• Endikasyonu: Refrakter şok

• Yeterli sıvı + Vazopressöre rağmen devam eden

hipoperfüzyon, düşük CO varsa (EKO veya ScvO2< % 70)

• Amaç doku perfüzyonunu arttırmak için CO’u arttırmak

• CI’i supranormal düzeylere çıkartmaya çalışılmamalı

• Tercih: Dobutamin

• Düşük dozlarda periferik arterial etkiyle ht yapabilir.

Page 45: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

YANITIN TAKİBİ

• Yanıt genellikle ilk 6- 24 saatte, bazen haftalar da ob.

• Takip parametreleri:

1- MAP ≥ 65 mmHg

2- İdrar çıkışı (≥ 0.5 ml/kg/h)

3- Laktat düşmesi: 6 saatte bir, belirgin düşene kadar

4- Arter kan gazları (hiperkloremik asidoza dikkat)

FIO2 ≤% 60 ile O2 sat >% 88- 90

5- Plt sayısı, KCFT, BFT: 6 saatte bir

6- Kültür sonuçları: «de-escalation»

Page 46: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

STEROİD VERİR MİSİNİZ?

Page 47: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

KORTİKOSTEROİD

• Yeterli sıvı + vazopressör tedaviye rağmen

hemodinamik instabilite devam eden septik

şoklu hastada kortikosteroid endikedir.

• Öneri: 200 mg/gün hidrokortizon ya da

• 2 x 20 mg metilprednizolon (7 gün)

Page 48: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TRANSFÜZYON YAPAR MİSİNİZ?

Page 49: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

KAN TRANSFÜZYONU

• MI, Ciddi hipoksemi veya akut kanama yoksa,

yalnızca Hgb < 7gr/dl altında eritrosit transfüzyonu

• Plt< 10 bin ise profilaktik trombosit transfüzyonu E

• Plt < 20 bin iken ciddi kanama riski varsa txn E

• Plt > 50 bin iken aktif kanama, cerrahi invaziv

girişimler için gerekliyse txn E.

Page 50: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TEDAVİNİN 6. SAATİ

Ph: 7.28 PO2: 45 mmHg PCO2: 65 mmHg HCO3: 22 meq/L P/F: 75

SEPTİK ŞOK+ ARDS

Page 51: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

MEKANİK VENTİLASYON

Page 52: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİSTE MEKANİK VENTİLASYON

• Akciğer koruyucu MV: 6 ml/kg tidal volüm ve

yüksek PEEP önerilir

• Pplato üst limiti ≤30 cm H2O

• 6 ml/kg TV’a rağmen Pplato ≥ 30 cmH2O ise, TV

4 ml/kg’a kadar azaltılır.

• Dakika ventilasyonunu korumak için SS: 35/dk’a

kadar arttırılır.

• Permisif hiperkapni

Page 53: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİSTE MEKANİK VENTİLASYON

• Sepsise bağlı ağır ARDS’de recruitment manevraları

önerilir (zayıf öneri)

• Sepsise bağlı ağır RDS’de (P/F<150) pron pozisyon

önerilir (güçlü)

• Sepsise bağlı ağır ARDS’DE (P/F<150) nöromusküler

blokerlerin ≤48h kullanımı önerilir (zayıf)

• Refrakter hipoksemi varlığında APRV veya ECMO

Page 54: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

DİĞER ÖNERİLER• Yatak başının 30-45º kaldırılması

• Sedasyonun minimize edilmesi

• Entübe hastanın weaninge uygunluğu açısından günlük değerlendirmesi

• Günlük antibiyotik de-escelation değerlendirmesi

• Kan şekerinin tercihen kapillerden takip edilmemesi ve ardışık 2 ölçümde > 180 mg/dl ise insülin

• PH<7.15 ise bikarbonat kullanılabilir

• Kontrendikasyon yoksa DMAH>UFH ile VTE profilaksisi

Page 55: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

STRES ÜLSER PROFİLAKSİSİ

• Sepsis-septik şokta, GIS kanama risk faktörü olan

hastalarda PPI veya H2 reseptör blokeri kullanılabilir

(zayıf öneri)

• GIS kanama için risk faktörü olmayan hastalarda rutin

stres ülser profilaksisi önerilmez.

• 48 saatten uzun MV ihtiyacı

• Koagülopati

• Eşlik eden KC hastalığı

• RRT

• Yüksek organ yetmezlik skorları

Page 56: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

BESLENME• Sepsis-septik şokta öneri: erken enteral beslenmedir.

• Trofik/hipokalorik veya tam

• Erken EN’un uygulanamadığı hastalarda iv glikoz + tolereettikçe EN önerilir.

• Enteral beslenebilir durumdaki hastalara PE (tek veya E+PE şeklinde) önerilmez.

• EN için kontrendikasyonu olan veya EN uygulanamayan septik hastalara ilk 7 gün PEN önerilmez.

• EN intoleransı varsa prokinetik kullanılabilir.

• Malnutrisyonu olanlar bu kapsamların dışında tutulur.

Page 57: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TEDAVİYE YANIT YOKSA

• Tanının gözden geçirilmesi

• Ekokardiyografi

• Tüm tedavilerin gözden geçirilmesi

• Uygun antibiyotik, uygun doz

• Saptanamayan septik odak

• Komplikasyon (pnx?)

• Septik ARDS’de ECMO, ECCO2R

Page 58: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİSTE ÖNERİLMEYENLER• Sepsiste sıvı tedavisinin takibi tek başına CVP ile yapılması

• Kültürlerin alınması için ateş yüksekliğinin beklenmesi

• Kataterden alınan kx, periferik kandan 2 h önce ürerse kateter enfeksiyonunu

düşündürmesi

• Tedavide HES, kolloidlerin kullanımı

• Yeterli sıvı vermeden hipotansif hastaya vazopressör başlanması

• Vazopressör ihtiyacı olan hastayı manşonlu TA ölçümleriyle takip etmek

• Böbrek dozu dopamin kullanımı

• Sepsisli hastaya şoka girmesini önlemek için steroid vermek

• Stabil hemodinamiyi sağlamak için sıvı ve vazopressör gereken hastaya steroid

vermek

• Antitrombin, İVİG

Page 59: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SEPSİSTE ÖNERİLMEYENLER• Sepsis- septik şokta epo kullanımı

• Kanama veya planlı cerrahi girişim dışında TDP kullanımı

• Septik ARDS’de HFOV kullanımı

• Septik ARDS’de bronkospam olmadığı sürece rutin ß2 agonistkullanımı

• Septik ARDS’li hastaya rutin PA Kateteri

• ph≥ 7.15 olduğu sürece bikarbonat kullanımı

• GIS kanama için risk faktörü olmayan hastaya rutin stres ülser profilaksisi

• Rutin gastrik rezidüel volüm takibi

• Beslenmede omega3, selenyum, arginin, glutamin, karnitin

Page 60: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

OLGU-2

• 77 Yaşında erkek hasta

• 1 ay önce bir yoğun bakımdan femoral kateter ile

taburcu edilmiş

• Uykuya eğilim, hızlı soluk alıp verme

• Ateş: 36.5 Nabız: 155/dk SS: 40 /dk TA: 90/50

mmHg O2 sat % 85 oda havasında

• Hgb: 7.8 WBC: 22500 Plt: 70,000

• Bu hastada sepsis var mı?

Page 61: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU

• Servis/acil serviste yatan hastada sepsisten

şüphelenmede aşağıdakilerden hangisi

kullanılır?

A- GKS

B- PSI skoru

C- APACHE 2 skoru

D- SOFA skoru

E- q SOFA skoru

Page 62: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

OLGU-2

• Enfeksiyon şüphesi olan hasta

• q SOFA: 3

• SOFA: (P/F), GKS, MAP, Plt nedeniyle: 5

• TANI: SEPSİS

Septik şok var mı??

* Henüz sıvı vermedik

* Laktatı bilmiyoruz

Page 63: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU

• Sepsise bağlı hipotansiyonun tedavisinde

aşağıdakilerden hangisi ilk olarak başlanmalıdır?

A- Kristaloid

B- Kolloid

C- Dobutamin

D- Norepinefrin

E- Epinefrin

Sepsise bağlı

hipotansiyonu olan

hastada yeterli sıvı

verilmeden vazopressör

başlanması önerilmez!

Page 64: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

İLK TEDAVİDE ÖNERİNİZ?

• Hemen O2 + dm yolu 30 ml/kg iv kristaloid (SF/ RL)

• İlk 45 dk içinde kültürlerin alınması

• Laktat gönderilmesi

• Kateterin çekilmesi

• Arter kan gazı alınması

• İlk 1 saat içinde ampirik geniş spektrumlu antibiyotik

Page 65: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU• Etken olarak pseudomonas aeroginosa düşünülmeyen bir

septik şokta başlangıç ampirik antibiyotik seçimi nasıl

olmalıdır?

A- Amoksisillin Klavulonat + Klaritromisin

B- Ceftriaxon + Ciproflaksasin

C- Levofloksasin (yüksek doz)

D- Ceftriaxon + Vankomisin

E- İmipenem + Vankomisin + Amikasin

Page 66: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TAKİP

• Tedavinin 4. saati: 3 L sıvı tedavisine rağmentakipnede düzelme yok

• İdrar çıkışı: 0.1 ml/kg/h

• pH: 7.22 PO2: 52 mmHg PCO2: 25 mmHgHCO3: 13 meq/L O2 sat % 86

• Laktat: 5 mmol/L

• KŞ: 120 mg/dl

• MAP: 60 mmHg

Page 67: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU

• Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter

basıncı kaç mmHg’dır?

A- 50

B- 55

C- 60

D- 65

E- 75

ÖNERİNİZ ?

TANINIZ ?

Page 68: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

TAKİP

• Kristaloid infüzyonuna devam

• 0.1 mcg/kg/dk Norepinefrin infüzyonu başlanır

• 0.5- 0.75 mcg/kg/dk’a kadar çıkılabilir

• Sürekli arteriel KB monitorizasyonu

• Steroid ?

• İnsülin ?

• Albümin ?

Page 69: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU• Septik şokta steroid ne zaman endikedir?

A- Tüm hastalarda

B- Hipotansiyon nedeniyle sıvı tedavi verilmesi gereken

hastalarda

C-Hipotansiyon nedeniyle vazopressör tedavi verilmesi

gereken hastalarda

D- Hipotansiyon nedeniyle sıvı + vazopressör tedavi

verilmesi gereken hastalarda

E- Sıvı + vazopressör tedaviye rağmen hipotansif olan

hastalarda

Page 70: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU-5

• Septik şokta hedef kan glikozu kaç mg/dl’dir?

A- ≤ 100

B- ≤ 110

C- ≤ 120

D- ≤ 150

E- ≤ 180

Page 71: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU• Bu hastaya aşağıdaki tedavilerden hangilerini uygulamazsınız?

A- Enoksaparin 1x1

B- Stres ülser profilaksisi

C- Parenteral nutrisyon

D- Kısa etkili β2 agonist

E- Norepinefrine dirençli hipotansiyon varsa epinefrin eklenmesi

F- Albümin

G- Böbrek dozu dopamin

H- Bikarbonat

I- Trombosit transfüzyonu

Page 72: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU• Sepsiste antibiyotik başlanması ve odak kontrolü

sağlanması için önerilen süreler sırasıyla hangisidir?

A- 1 saat ve 6 saat

B- 2 saat ve 12 saat

C- 4 saat ve 8 saat

D- 4 saat ve 12 saat

E- 6 saat ve 24 saat

Page 73: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

SORU: HASTADA İYİYE GİDİŞİN GÖSTERGESİ

HANGİSİ OLABİLİR?

A- CVP’nin yükselmesi

B- Laktatın düşmesi

C- Laktatın artması

D- MAP’ın azalması

E- İdrar çıkışının azalması

*Laktatı yükselmiş

hastada resusitasyonun

hedefi laktatın normale

dönmesidir.

Page 74: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

ÖZET

Page 75: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

75

Page 76: SEPTİK ŞOK YÖNETİMİ - torakskisokulu.comtorakskisokulu.com/2018_files/septik-sok-yonetimipdf.pdf · SORU-2 •Septik şok tedavisinde hedef ortalama arter basıncı kaç mmHg¶dır?

Tesekkürler…