SERViKAL KOSTA VAKALARINDA

ELEKTROFiZYOLOJiK iNCELEMELER

Dr. Kubilay VARLI. Dr. Mesude Durguner.

Hacettepe Universitesi TIP Fakiiltesi Noroloji Anabilim Dab

Tiirk Noro~iriirji Dergisi 1: 72-74. 1989

6ZET: Bu yazlda torasik 9kl~ sendromu te~hisiile elektronoromiyografik incelemeleri (ENMG)yapl­lan servikal7. vertebra transvers {JkmtJSlbilateral ola­rak uzun olan 9, bilateral servikal kostasl olan 5

hastanm elektrofizyoyojik bulgulan sunuldu. Servi­kal kostal1 hastalann dordiinde alt turunkus tutulu­

~unun bulgulan mevcut iken diger hastalarm ENMGleri normal bulundu.

Anahtar Kelimeleri: Elektronoromiyografi, Ser­vikal kosta,

GiRi~

Servikal kosta. oldukc;:aslk goriilebilen bir iskeletanomalisidir. Biiyiik c;:ogunlugu7. servikal vertebra­nm transvers C;:lkmtlsmmnormalden daha 'uzun 01­

maSI ~eklinde. daha az bir klsml da bu transvers

c;:rkmtIile eklem yapml~ olan bir kemik parc;:asl~ek­linde goriiIur (2).Her iki halde de bu iic;:rontgen film­lerinde goriilmeyen fibroz bir bant halinde sternumakadar uzanabilir (2, 10).

Servikal kosta brakial pleksusun ozellikle alt ru­runkusuna bask! yaparak kolda bu rurunkusun inner­ve ettigi sahada agn, paresteziler hipoestezi. hipotenaradalelelerde atrofi ve kuvvetsizlige yol ac;:ar(4. 10).

Te~hisinde birc;:okgiic;:liik(3, 11)bulunan bu send­romda elektrofizyolojik incelemeler de her zaman te~­his ile ilgili problemleri c;:ozememektedir (1. 8, 11).

Biz bu yazlda torasik C;:lkl~sendromu te~hisi ileelektromyografileri istenen, son bir YIl ic;:erisindeENMG yaptIgrmlz 14hastamn bulgulanm tartI~acagrz.

MATERYAL VE METOD

Son bir YIlic;:erisindelabaratuvanmlza torasik C;:l­k!~sendromu te~hisi ile gonderilen 11kadm, 3 erkekhastaya Medelec MS 92 a cihazl ile ENMG yaplldl.Aglrhkh ~ikayetleri 8 inde sagda. 6 smda solda olanhastalann ya~ ortalamalan 35 (13-49)idi. Hastalannhepsinde abdiiktbr digiti minimi ve abdiiktbr polli­sis brevis adelelerin ve gerekli olan bazllanna da flek­sor karpi ulnaris ve triceps adelelerine konsantrik igne

72

SURMARY: Eleaophysiologic findings of ninepatients with bilateral long transvers procces of 7thcervical vertebra and five patients with bilateral cer­vical rib have been presented. All of the patients hadbeen diagnosed as thoradc outlet syndrome clinically.Electrophysiologic evidences of lower turuncus comp­ression have been found in the four of the five pati­ents with cervical rib whereas the others have not so.

Key Words: Cervical Rib, Electroneurom­

yography

EMG si yaplldl. Amplifikatbr frekans arahgl bu ci­hazda EMG ic;:instandart olan 20 Hz- 10 kHz idi.

Hastalann hepsinde semptomatik tarafta ulnar vemedian sinir motor ve duyu, kar~l tarafda en az ul­nar sinir duyu iletimi baklldl. Duyu (5)iletiminde ul­nar sinir 5. parmaga. median sinir ic;:inise 3. parmagatakllan yiiziik elektrodla uyan verilerek kaYlt bu si­nirler ic;:inuygun olan pozisyonda bilekten. standar·dizasyon saglamak iizere 12 cm uzakhktan. yaplldl.Motor iletim ic;:inkonsantrik igne uygun adelede ikenmedian ve ulnar sinir bilekte 7 cm uzakhktan ve dir­

sekten yiizeyel elektrodla uyanldllar. Amplifikatbrfrekans arahgl duyu iletimi ic;:in20 Hz- 2kHz, motoriletim ic;:in2 Hz-lOkHz idi. F dalgasllatanslan motoriletim yaplhrken bilekten 10 uyanmda elde edilen enklsa latans (7) kaydedilerek tespit edildi.

BULGULAR

Hastalann hepsinin de ~ikayeti tek veya iki taraf­ta kolda ve/veya elde paresteziler ve agnlar idi. Has­talanrt aglrhkh ~ikayeti 8 inde sagda, 6 smda soldaidi. iki hastada norolojik muayenede el adalelerindehafif derecede atrofi. iic;:iindeCH dermatomunda hi­poestezi ve iki hastada da Adson testi (+) idi. iki yonliiservikal grafilerinde 5 hastada bilateral servikal kos­ta, diger 9 hastada da 7. cervikal vertebra transfersC;:lkmtlsmmuzun oldugu goriiliiyordu. Bu son 9 has­tanm hic;:birinde.~ikayetlerinin dl~mda. objektifbul­gu yoktur.

denervasyon tespit edildi. Denervasyon potansiyel­leri hic;:birhastada tespit edilmedi. Bu bulgular Tab­la l'de topluca g6sterilmi~tir.

Servikal kostasl olan hastalardan d6rdunde ADM

ve APB adelelerinde tarn kasllma slrasmda c;:e~itlide­recelerde interferens kaybl, motor unit aksiyon po­tansiyali suresinde uzama ile belirli kronik parsiel

Tablo : I Hastalann klinik ve elektromyografik bulgulan

Hasta TarafBulguRontgenEMG

ADM

APB

1 25 Y E

Sol-Uzun Cl TPrNormalNormal

2 49 Y K

Sag- .... ..

3 33 Y KSag- .... ..

4 28 Y KSag- .... ..

548yKSag1.2.3Serv. KostaKrPDenKrPDen

6 37 Y KSag1.... .. ..

7 18 Y KSag-Uzun Cl TPrNormalNormal

8 45 Y K

Sol- .... ..

9 43 Y KSag- .... ..

10 43 Y ESag- .... ..

11 38 Y ESag- .... ..

12 38 Y K

Sol3Serv. Kosta....

1334yK

Sol'3.... KrPDen KrPDen

14 13 Y KSag2 .... Normal Normal

(1) Hipotenar atrofi(2) Adson testi (+)

(3) C7_8 dermatomunda hipoestezi

ulnar sinir duyusal aksiyon potansiyeli amplitUdunormalden du~uk. bu ve diger hastalarda median si­nir duyusal aksiyon potansiyeli amplitUdu normal bu­lunmu~tur. Bu bulgulardan bazllan Tablo II'detopluca g6sterildi. Bu tabloda sadece semptomatik ta­rafdaki bulgular g6sterildi.

ButUn hastalarda ulnar ve median sinir motor ve

duyusal distallatanslan ile dirsek-bilek segmentin­deki motor iletim ruzlan normal bulundu. F dalgasllatanslan butUn hastalarda normal slmrlarda idi (6).Klinik muayene bulgulan olan ve servikal kostalanbulunan hastalardan uc;:unde bilekten kaydedilen

Tablo : II Median ve ulnar sinirlerden elde edilen duyusal aksiyon potansiyeli, motor aksiyon potansiyeliamplitUdleri ve F dalgasl latansl (ulnar sinir) degerleri

Duyusal Amp. (MikroV)Motor Amp. (mV)F (msn)Hasta

Kr P Denerv.3. Parm.S. Parm.ADMAPDADM

11320183029.0

2813,15 1525.7

31210202024.0

4720152527.2

5*+ 71**81029.4

6*+ 82**252029.0

797251822.8

81619152022.8

93028203023.8

10137202528.8

11186203020.0

12*123**301528.2

13*+1520231623.0

14*119221523.0

( *) Servikal kostasl olan hastalar(**) Normalin altmdaki deger

73

TARTI~MA

Servikal kosta slk goriilen bir iskelet sistemi ano­malisi oldugu halde. brakial pleksusa seyrek olarakbaskl yapar (4).Servikal kosta boyun rontgen filmIe­rinde; servikal 7. vertebra transvers 9kmtIsmm nor­maIden birka<;milimetre daha uzun veya bu <;Ik!ntlile eklem yapml~ degi~ik uzunlukta bir kosta ~eklin­de goriiliir. Her iki halde de bu uzantI filrnlerde go­riilrneyen fibroz bant halinde devam eder (2. 10).

Servikal kosta. brakial pleksusun alt turunkusu­na bask! yaptI~ taktirde Cg-TIdermatomunda pares­teziler ve/veya hipoestezi. kolda ve elde agnlar ile eladelelerinde atrofi ve gii<;siizliigeyll a<;ar(2.9. 10).Te~­hisin kesinle~mesinde elektrofizyolojik incelemelergereklidir. Konsantrik igne elektromyografisinde te­nar ve hipotenar adelelerde kronik parsiel denervas­yon. sinir iletimi <;ah~malanndaise ulnar sinir duyusalaksiyon potansiyel amplitiidiinde dii~me tespit edi­lir (3.5.9). F dalgasmm latansmda uzama oldugu (7)bildirilrni~tir. Smith (9), median sinirin 3. ve 1. par­maklardan uyanlarak elde edilen duyusal aksiyon po­tansiyel amplitiidleri oramn on vakasmm altInda 0.4den kii<;iikoldugu bildirmi~tir. Median sinirin bilek­te. ulnar sinirin de ulnar kanalda slkl~masmm bira­rada oldugu vakalarda ortaya <;Ikantablo (1) klinikve elektrofizyolojik bulgulanyla torasik 9kl~ sendro­mu ile kolayhkla kan~abilir.

Bizirninceledigirniz vakalardaki bulgularImlz, siib­jektif ~ikayetler dl~mda muayene bulgusu olrnayanfakat 7. servikal vertebra trasvers 9k!ntISI uzun olanhastalarda EMG ve sinir iletiminin ·normal oldugu­

nu gostermektedir. Servikal kostasl olan be~ hasta­nm da ii<;iinciiEMG de, ii<;iinde de iletiminde altturunkus basklslm destekleyen bulgular tespit edil­mi~tir. Bu hastalann be~inde de muayenede pozitif

74

bulgular mevcuttu. Ancak bu hastalarda servikal kos­tanm alt turunkusa bask! yaptIgmdan soz edilebilir.

F dalgasl latansmm biitiin hastalarda normal Sl­mrlarda bulunmasl. servikal kosta vakalarmda F dal­

gasllatansmm yardImQ olrnadlgml telkin etrnektedir.

Sonu<;olarak. uzun servikal 7. vertebra tranvers<;Ikmtlslvakalannda klinik bulgu olrnadIk<;aelektro­noromyografik incelemeye gerek olrnadl~m, ancakklinik bulgu veya servikal kosta mevcudiyeti halin­de ise alt turunkus bask!smm mutlaka elektrofizyo­lojik olarak incelenmesi gerektigini dii~iinmekteyiz.

KAYNAKLAR

1. Caroll RE, Hurst LC: The relationship of the thoradc outlet

syndrome and carpal tunnel syndrome. din Orthop 164:149-153,1982.

2. Carmine IV: Thoradc outlet syndome. in Merrit's Textbook of

Neurology. ed by Rowland LP. seventh edition, Lea & Febriger.phiedelphia 1984 pp.334-341.

3. Cherington M: Ulnar conduction velodty in thoradc outlet

syndrome. N. Eng J Med 294: 1185-1189. 1976.4. Gilliat RW, Willison RG, Dietz V, et al: Peripheral nerve con·

duction in patients with cervical rib or band. Ann Neurol4:1224-29, 1978.

5. Kimura J: Electrodiagnosis in Disease of Nerve and Muscle. FADavis, phiedelphia 1984, pp.106-15.

6. Kimura J: Electrodiagnosis in Disease of Nerve and Muscle. FADavis, philedelphia pp.365-66, 1984.

7. Lachias T, Shahni BT. Young RR:Late responses as aids to diag­

nosis in peripheral neurophaty. J Neurol Neurosurg psyhiatr43:165-60. 1980.

8. London GW: Normal ulnar nerve conduction velodty across the

thoradc outlet: Comparison of two measuring themicques. J Ne­urol Neurosurg psychiatr 38:756-60. 1975.

9. Smith T. Trojaborg W: Diagnosis of Thoradc outlet syndrome.Arch Neurol 44:1161-63, 1978.

10. Spillane JD & JA: An Atlas of Clinical Neurology. Third edition.Oxford Univ Press. pp.179-82. 1982.

11. Wilbourn AJ, Lederman RJ: Evidence for COnduction delay in

thoradc outlet syndrome is challenged. N EngJ Med 310:1052-53,1984.