Tumori CNS (M. Nikitovic).ppt

7/25/2019 Tumori CNS (M. Nikitovic).ppt

1/49

Tumori CNS-a

Ass Dr sci.med. Marina Nikitovi


2/49

Epidemiologija i etiologija

1!!! " svake godine # $SA Adulti u % dekadi & u 1!!!!! Drugi naj'e(i u)rok smrti od kancera

*-plua+ ***-melanom ,a ra)liku od Ca plua nisu po)nate promene u stilu

ivota i pona(anja koje i smanjile ri)ik )a tumorCNS-a

/ig0-grade gliomas # svi0 tumora 2!.!!! "godi(nje" metastatski 3sekundarni4 tumori

mo)ga


3/49

5atologija 5rimarni tumor mo)ga klasi6ikovani na

osnovu sli'nosti sa normalnim elijama istrukturama nervnog sistema

Nervni sistem se sastoji od7Nervni0 elija 3kreemo se8 oseamo8 vo)imo8slu(amo8 mislimo...4

9Supporting cells: # t)v. 9glial: cell 3astroc;tes8olingodendroc;tes8 epend;mal cells8 c0oroid

ple grade:=rade *** i *? # 90ig0 grade:


4/49

Terapija

/irurgija

@adioterapija

/emioterapija


5/49

A. Astroc;tic Tumorso> grade astroc;tomas Brom rain or spinal cord astroc;tes @adikalna 0irurgija # terapija i)ora @adioterapija ili 0emioterapija

Nije mogua radikalna 0irurgija@ecidivni tumoriCaroplatin8 ?incristin

5iloc;tic Astroc;toma5leomorp0ic ant0oastroc;toma


6/49

/ig0 =rade Astroc;tomasAnaplastic astroc;toma8 =liolastoma Multi6orme r) rast tumora8 lo(a progno)a /irurgija8 radioterapija8 0emioterapija/emioterapija

1F! god. - CN$- CCN$ ili omustine- 5rocara)in # response rate &!-G!H

Temo)olomid # alkilirajui agens 1%! mg"m&8 % dana " svake G nedelje

Alternativni lekovi Cisplatin8 Caroplatin8 Etoposid8 *rinotecan

Novi tretmani se testiraju u klini'kim trajalima $ toku studije koje ispituju podonost autologe transplantacije

ko(tane sri


7/49

=liomatrosis cereri

Di6u)na in6iltracija veliki0 delova mo)gaglijalnim elijama

iopsija @adioterapija

u slu'aju postojanja neurolo(ki0 simptoma

/emioterapija posle @T ako simptomi progrediraju


8/49

. Iligodendroglial Tumors

Iligodendroglioma8 Iligoastroc;toma/irur(ka resekcija # tretman i)ora

@adioterapija/emioterapija # 5C?

5rocara)in8 amistine8 ?incristin

Anaplastic Iligodendroglioma

Anaplastic Iligoastroc;tomas Terapija kao kod /=A


9/49

@e)ultati le'enja

%-god. preivljavanje

=rade * J!H =rade ** G!H =rade *** 1!H

=rade *? &H


10/49

C. Epend;mal Tumors

Epend;moma8 Anaplastic Epend;moma Mogu se javiti ilo gde u CNS-u

Karakter 0irur(ke intervencije # vaanprognosti'ki 6aktor o>-grade supratentorijalni L lokalna @T /ig0-grade supra i in6raten. L CS @T oost o>-grade in6ratentorijalni # kontraver)a

1%H recidiva van primarnog mesta


11/49

Epend;mal tumors

/emioterapija 9/ig0-grade: tumors Tumor re)istentan na druge vrste terapije Kod stariji0 olesnika nije doka)ana prednost e(e se daje kod dece 3?incristin8 Cisplatin8

Caroplatin8 C;clop0osp0amide8 *6osp0amide8Etoposide...4

%-god. preivljavanje %!-J!Ho> grade - 2!H


12/49

E. Neuronal and mi


13/49

B. Tumori pinealne le)de

5ineocitom8 5inealastom @etki i veinom 9o> grade: Kompletna 0irur(ka resekcija # terapija

i)ora @adioterapija # 9/ig0 grade: tumora


14/49

=. 5erip0eral Neurolastic

TumorsAest0esioneurolastoma Maligni tumor i) neuroepitelijalnog gornjeg dela

nosne (upljine # receptori )a miris esto se (iri preko kriri6ormne plo'e intrakranijalno o> grade L radikalna 0irurgija L e) dalje terapije Neradikalna 0irurgija L postoperativna @T /emioterapija # multidrug # Cisplatin

@ecidiv8 diseminacija olesti /ig0-grade

5reoperativna @T/T # pojedini centri


15/49

/. Emr;onal Tumors

*n6ratentorial 5NET - Medullolastoma @etko kod odrasli0 - stariji0 od G! god.

?einom kod dece BC58 (irenje CSB L 1"O olesnika ,a ra)liku od drugi0 CNS tumora # meta u kostima CS @T oost /emioterapija # multiagensi

Cisplatin8 C;clop0osp0amide8 Etoposide8 ?incristin8omustin8 92 in 1:

%-god. preivljavanje - 2!H najnoviji re)ultati


16/49

/. Emr;onal Tumors

Supratentorial 5NET 95NET concept: # P/I klasi6ikacija 1FFO.

godine @eQi od medullolastoma Sli'an terapijski pristup kao kod

medullolastoma

0irurgija CS@T oost 0emioterapija

%-god. preivljavanje # %!-J!H


17/49

*. Malignant 5erip0eral Nerve

S0eat0 Tumor 3M5NST4 @etka neopla)ma peri6erni0 nerava uklju'ujui

kranijalne nerve

Riroka 0irur(ka ekci)ija # tretman i)ora @adioterapija # pre i postoperativna /emioterapija

&!-G!H kao deo inicijalnog pristupa

?ei rest tumor@ecidivna olestDiseminova olest


18/49

*. Malignant 5erip0eral Nerve

S0eat0 Tumor 3M5NST4Tumors o6 cranial and perip0eral NervesSc0>annoma8 Neuro6iroma

enigni tumori ovojnica peri6erni0 nerava Naj'e(e ?*** cranialni nerv # acoustic

Sc0vannoma ?eina ostaje nedijagnostikovana8 M@* Micro0irur(ka resekcija Stereotaksi'na radio0irurgija


19/49

. Meningeal Tumors

Meningioma ?einom enigni tumor ovojnica mo)ga i ki'mene modine Tretman )avisi7 lokali)acije8 imaging8 simptoma

*ncidentalno dijagnostikovani8 mali # 6ollo>-up8 godine /irurgija # terapija i)ora *)a)ov # a)a loanje8 inva)ija krvni0 sudova @adio0irurgija

Atipi'ni 3JH4 i maligni meningeomi 3&H4 Kominovana terapija 3/@T/T4 @T redukuje ri)ik )a pojavu recidiva na 1%-&!H )a % godina


20/49

. Meningeal Tumors

/emangioperic;toma @etki tumori mo)ga i ki'mene modine

esto lokalno recidiviraju 'ak i posle vi(eod % godina Daju udaljene metasta)e # kosti8 jetra /irurgija radioterapija

/emioterapija ocal t0erap; # re6rector; diseaseMetastatska olest


21/49

K. Tumors o6 t0e 0ematopoietic

s;stem5rimar; central nervous s;stem l;mp0oma35CNS4

?eoma agresivan tumor porekla lim6ocita Di6u)no in6iltri(e mo)ak8 leptomeningeala

diseminacije /emioterapija >0ole rain or CS@T

C/I5 protokol 3C;clop0osp0amide8 Do


22/49

K. Tumors o6 t0e 0ematopoietic s;stem

5CNS@adioterapijaokali)ovan tumor 50ase *

P0ole rain irradiation ; parallel # opposed 6ields G!=; 3M5D4 in 1.J-1.2=; ; 6ractions 50ase **

1%-&!=; to tumor >it0 &-O cm margin 31.J-1.2=; p0otons4

Multi6okalna olest P0ole rain radiot0erap; G%=; 3M5D4 in 1.J-1.2=; ; 6ractions

CSB # po)itina citologija Dose to spinal cord

O!-O%=; mean dose in &% dail; 6ractions


23/49

D. C0oroid 5le


24/49

. =erm cell Tumors3oi'no poti'u i) pinealne i regije srednjeg mo)ga4

=erminomi Emionalni karcinom /oriokarcinom Endodermal sinus tumor Teratom " teratokarcinom Me(oviti germ cell tumori


25/49

. =erm cell Tumors

M@* craniuma i spinalnog kanala

- 6eto protein i eta /C= L u serumu i likvoru - 6eto protein 0oriocarcinom8 maligni teratom *)or optimalne terapije kontraver)an ?isok operativni mortalitet 31!-OOH4 i moriditet

3preko &%H4 Stereotaksi'na ili otvorena iopsija 9@adiociona test do)a 9 3&!=;4 - napu(teno


26/49

. =erm cell tumors =erminomiL @T glavni kurativni tretman

Dugotrajna kontrola olesti J!-F%H CS@T L mo)ak i spinalni kanal O!-O%=; oost &!=;

5inealolastomL terapija kao kod medullolastoma 5inealocitomL kao astrocitomi drugi0 lokali)acija 5rimarni olc Sac8 C0oriocarcinomiL agresivni8

rano metasta)iraju CS@T oost

5ovi(en nivo markera # /T istim lekovima koji se koriste ule'enju sistemskog tretmana =CT na drugim mestima u telu Negerminomski =CTL dodatna multiagensna /T

3uklju'ujui Cisplatin4 sugeri(e potencijalnopoolj(anje re)ultate le'enja u odnosu na samo @T


27/49

M. Tumors o6 t0e sellar region

Craniop0ar;ngioma enigni tumor epitelijalnog porekla #ostatak

@atkeove vree

Totalna resekcija # kurativna L postoperativnimoriditet i mortalitet 5reporuka L ograni'ena 0irur(ka dekompresija

postoperativna @T Dugogodi(nja kontrola olesti 2!-F%H @ecidivni tumor sa velikom cisti'nom komponentom

*ntrakavitarna ra0iterapija eta emiteri O&5 i F! t =ama-eta emiteri 12J50 i 1F2Au


28/49

M. Tumors o6 t0e sellar region

5ituitar; adenoma /ormoni reguli(u rast8 tireoidnu 6unkciju8 seksualnu

6unkciju8 elektroliti " /&I ravnoteu /irur(ka resekcija )a Tu 1 cm # terapija i)ora @adioterapija posle parcijalne resekcije ?eina olesnika # supsticiona 0ormono terapija

9Dopamin agonisti: 3romocriptine8 Caergoline8Uuinagolide8 5ergolide4 # redukcija u veli'ini tumorai poolj(anju simptoma


29/49

Kon6ormalna radioterapija

=liomi visokog gradusaCiljni volumen =T?7

?idljivi kontrastom imiirani deo tumora koji je 'estookruen peritumorskim edemom

CT?7 Neoperisani pacijent7 =T? peritumorski edem )ona

procenjene mikroskopske in6iltracije Iperisani pacijent7 )ona postoperativno poremeene

ar0itektonike modanog tkiva procenjena )ona

mikroskopske in6iltracije # konturisanje vr(iti u) kori(enjepreoperativnog CT"M@ CT? otprilike odgovara =T?-u konturisanom na osnovu

preoperativnog CT"M@ margina (irine &-O cm. 5T?7CT? neuni6ormna margina (irine %-2 mm8

)avisno od poloaja tumora i rigidnosti imoili)acije


30/49

Kon6ormalna radioterapija

=liomi niskog gradusaCiljni volumen =T?7

?idljivi kontrastom imiirani deo tumora ili ostatak tumora

CT?7a4 =T?lei(te tumora 3na postoperativnom CT-u )ona

poremeena ar0itektonika mo)ga4 )ona potencijalnogmikroskopskog (irenja olesti (irine !.%-1cm.

4 Kod makroskopske ekstirpacije tumora =T? nedostaje paje CT? lei(te operisanog Tu i oeleava se na osnovu

posopterativnog CT-a sa )onom procenjenogmikroskopskog (irenja olesti. 5T?7CT? neuni6ormna margina (irine %-2 mm

3)avisno od poloaja tumora i rigidnostiimoili)acije4


31/49

Kon6ormalna radioterapijaKraniospinalna @T

Ba)a 17 Te0nika planiranja7 ?irtuelna simulacija CT? uklju'uje ceo leptomeningealni prostor tj. prostor gde se

nala)i cererospinalna te'nost. Kranijalni deo 5T?7 uklju'uje celu loanju uklju'ujui

kriri6ormnu plo'u8 temporalne jame i gornju vratnu ki'mu.,a(tita o'iju i lica7 iniju )a(tite ulusa i o'nog so'iva postaviti tako da vr0

orite )ajedno sa opti'kim ivcem ude u )ra'nom polju. inija )a(tite se prua ispod a)e loanje tako da kriri6ormna

plo'a i temporalne jame udu u )ra'nom polju. inija )a(tite )a mekotkivne strukture vrata ide ispred prednje

ivice pr(ljenskog tela naj'e(e do donje ivice CG8 gde seoi'no de6ini(e donja ivica kranijalnog polja.

Spinalni deo 5T?7ou0vata celu duralnu vreu od separacijesa kranijalnim poljem do 1 cm ispod donje ivice duralne vree3Standardno7 nivo S&"SO pr(ljena4


32/49

Kon6ormalna radioterapijaKraniospinalna @T

Ba)a &7 Te0nika planiranja7 ?irtuelna simulacija "OD kon6ormalna @T CT? uklju'uje celu )adnju loanjsku jamu.

5rednja margina @T polja7 posteriorni klinoidni nastavci ,adnja margina @t polja7 unutra(nja plo'a loanje Donja margina @t polja7 & cm ispod donje ivice cereeluma 3tj.ivica loanje4 =ornja margina @T polja7 1 cm i)nad tentorijuma

Kod kraniospinalne radioterapije tumora supratentorijalni0lokali)acija druga 6a)a @T se sprovodi tako (to se CT? odreQujepo protokolu )a gliome visokog gradusa.

Nivo separacije kranijalni0 i spinalni0 @T polja je u nivou donjeivice CG pr(ljena8 mada se moe pomerati po potrei.

Separacija i)meQu kranijalni0 i gornjeg spinalnog polja je7 @o simulacija7 % mm ako je ugao kolimatora ! stepeni8 ili CT simulacija7 prema distriuciji koja se kalkuli(e na osnovu

CT imidinga


33/49

@adioterapija

=liomi niskog gradusa Do)a i energija

%G=; u O! dnevni0 6rakcija8 tokom J nedelja

=liomi visokog gradusa Do)a i energija

J!=; u O! dnevni0 6rakcija8 tokom J nedeljaKraniospinalna te0nika Do)a i energija

O!-O%=; na predeo kraniospinalnog a


34/49

Konture radiosen)itivni0 organa

I'no so'ivo7prednja 1"O ulusa @etina7,adnje &"O ulusa

Ipti'ki ivci /ija)ma 5roduena modina sa modanim stalom /ipo6i)a Kontralateralna modana 0emis6era

3opciono4


35/49

Tolerancija radiosen)itivni0 organa 3&=;"6r.4

I'no so'ivo # katarakta7 TD %"%7 1!=;

TD %!"%7 12=; @etina # slepoa7 TD %"%7 G%=;

TD %!"%7 J%=; Ipti'ki ivac # slepoa7 TD %"%7 %!=;

TD %!"%7 J%=; /ija)ma # slepoa7 TD %"%7 %!=;

TD %!"%7 J%=; 5roduena modina sa modanim stalom # nekro)a7TD%"%7 ,a 1"O?ol7J!=;

,a &"O?ol7%O=;,a O"O?ol7%!=;

TD%!"%7 ,a O"O?ol7J%=; /ipo6i)a # 0ormonska dis6unkcija7

G!=; Mo)ak # nekro)a7 TD%"%7 ,a 1"O?ol7J!=;,a &"O?ol7%!=;,a O"O?ol7G%=;

TD%!"%7 ,a 1"O?ol7%=;,a &"O?ol7J=;,a O"O?ol7%=;


36/49


37/49


38/49


39/49


40/49


41/49


42/49


43/49


44/49


45/49

Alternativne radioterapijske

metodeMulti6rakcionirana dnevna radioterapija 3MBD@4 TD !.&=;8 TD%.J=;8 1.!-1.1=; po 6rakciji8

& < dnevno8 interval J-20 i)meQu seansi ?isokogradusni maligni gliomi8 tumori modanogstala Nema poolj(anja u ukupnom preivljavanju u

odnosu na konvencionalnu @T*ntersticijalni modani implanti ?isoko-aktivni 1&%* implant # TD%!=; transkutana

@T ?isokogradusni maligni gliomi


46/49

Stereotaksi'na radio0irurgija S@SS@S 3one-sesion treatment4 tretira poremeaje mo)ga sa

preci)nim aplikovanjem pojedina'ne8 visoke do)e )ra'enja ujednoj seansi. Bokusiran radiacioni )rak se aplicira na speci6i'nopodru'je mo)ga i tretira anormalnost8 tumor ili 6unkcionalniporemeaj.

*ndikacije Arteriovenske mal6ormacije

enigni tumori mo)ga Akusti'ni neurinom Meningeomi

Maligni tumori mo)ga =lialni tumori i astroc;tomi o> grade tumori

Metastatski tumori mo)ga Bunkcionalni poremeaji

Neuralgije trigeminusa Esencijalni tremor

5arkinson

Trenutna ispitivanja7 epilepsija8 glavoolje


47/49

*ntracranijalne metasta)e

5alijativna radioterapija P0ole-rain irradiation a simple

parallel # opposed pair o6 lateral 6ieldTD O!=; u 1! dnevni0 6rakcijaTD &!=; u % dnevni0 6rakcijaTD 12 =; u O dnevne 6rakcije

5reivljavanje %- meseci


48/49

@eakcije na )ra'enje

Akutne reakcije Edem mo)ga # somnolencia # lekovi Eritem koe =uitak kose Islaljen slu0Kasne reakcije @adionekro)a V1!H pacijenata Stroke-like s;mptoms # P@ 5oor rain 6unction # P@ Sekundarni tumori VOH


49/49

udunost

Najvee nade )a o'ekivana poolj(anjau le'enju tumora mo)ga oslanjaju se na

sposonost da se napredak ulaoratorijskim istraivanjima8prvenstveno nova ra)umevanjamolekularne genetike i iologije tumora

mo)ga primene u klini'koj praksi iomogue 9individuali)aciju: terapije

Documents

Tumori CNS (M. Nikitovic).ppt