การเขาทำาลายของเชอราบรเวณรอยตดของกานสบปะรดมกพบเสมอในระหวางการเกบรกษา ซงมผลตอการเลอกซอของผบรโภคดงนน การวจยนจงมวตถประสงคเพอศกษาผลของการใชนาโนซลเวอร (nano-Ag) รวมกบสารเคลอบผวเพอควบคมการเจรญของเชอราบรเวณรอยตดของกานผลสบปะรดพนธตราดสทองทำาโดยพนสปอรแขวนลอยของเชอราผสมทง3ชนด (Fusarium sp., Lasiodiplodia theobromaeและPenicilliumsp.ทแยกไดจากกานสบปะรด)บรเวณแผลรอยตดของกานผลจากนนปายกานสบปะรดดวยnano-Agความเขมขน3ppmหรอnano-Agความเขมขน3ppmผสมกบสารเคลอบผวsucrosefattyacidester(SFE)ความเขมขน1หรอ2%สวนชดควบคมคอสบปะรดทปายดวยสารกำาจดเชอราโปรคลอราซ500ppmและเกบรกษาสบปะรดไวท13oC พบวา หลงจากการเกบรกษา7วนกานสบปะรดทปายดวยnano-Agผสม2%SFEและสารกำาจดเชอราไมปรากฏการเจรญของเชอราทกานผลในขณะทสบปะรดชดควบคมพบการเกดโรค100เปอรเซนตนอกจากนพบวาการใชnano-Agผสม2%SFEสามารถชวยชะลออตราการหายใจและการผลตเอทลนของสบปะรดและไมมผลกระทบตอคณภาพของสบปะรดไดแกการสญเสยนำาหนกการเปลยนแปลงสเปลอกปรมาณของแขงทละลายนำาไดและปรมาณกรดทไตเตรดไดคำ�สำ�คญ:นาโนซลเวอรสารเคลอบผวการเนาเสย (อานตอหนา 2)

บทคดยอ

ใบฉบบหนา 1-3งานวจยเดนประจำาฉบบหนา 2สารจากบรรณาธการ

หนา 4งานวจยของศนยฯ

หนา 5-6นานาสาระ

หนา 7ขาวสารเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

หนา 8ขาวประชาสมพนธ

ผองเพญ จตอารยรตน1, 2, * อภรด อทยรตนกจ1, 2 และ ปยะศกด ชอมพฤกษ3

Pongphen Jitareerat1, 2, *, Apiradee Uthairatanakij1, 2 and Piyasak Chaumpluek31 สาขาวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร กรงเทพฯ

2 ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, กรงเทพฯ3 ภาควชาพฤกษาศาสตร คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพฯ

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวPostharvest Technology Innovation Center

http://www.phtnet.org

Postharvest Newsletter

งานวจยเดนประจำาฉบบผลของนาโนซลเวอรรวมกบสารเคลอบผวเพอควบคมเชอราทกานขวผลสบปะรด

ปท 12 ฉบบท 2เมษายน-มถนายน 2556

ผลและวจารณผล

PostharvestNewsletter

สารจากบรรณาธการสวสดครบ ท�นผอ�นทรกทกท�น

ฉบบนเรามเรองราวและขาวสารมาแจง

ใหทานไดตดตามอานกนหลายเรองครบเชนในสวน

ของงานวจยเดนเราขอนำาเสนอผลงานวจย เรอง

“ผลของน�โนซลเวอรรวมกบส�รเคลอบผวเพอ

ควบคมเชอร�ทก�นขวผลสบปะรด”และในสวน

ของนานาสาระ ขอเสนอบทความนาตดตามเรอง

“ท�งเลอกใหมในก�รกำ�จดโรคและแมลงดวย

คลนคว�มถวทย”ครบ

สำาหรบทานทประสงคเขารวมงาน “ก�ร

ประชมวช�ก�รวทย�ก�รหลงก�ร เกบเกยวแหงช�ต

ครงท 11”ทจดขนระหวางวนท22-23สงหาคม

2556โรงแรมโนโวเทลหวหนชะอำาบชรสอรท

แอนดสปาจงหวดเพชรบรอยาลมเขาไปตดตาม

ขาวสารและรายละเอยดเพมเตมไดทเวบไซตของ

งานไดทhttp://pht2013.phtnet.org/เพราะตอนน

ใกลกำาหนดจดงานแลวเดยวจะพลาดการลงทะเบยน

การนำาเสนอผลงาน หรอการชำาระคาลงทะเบยน

กนนะครบ

พบกนฉบบหนานะครบ

...สวสดครบ

สบปะรดเปนสนคาเกษตรทสำาคญและทำารายไดเขาสประเทศไทยในลำาดบตนๆปจจบนการสงออกสบปะรดสดของไทยมแนวโนมสงขน ดงจะเหนไดจากมลคาการสงออกสบปะรดสดและแชแขงมแนวโนมเพมสงขนโดยในป2552,2553และ2554มมลคาการสงออกเทากบ65.5,75.76และ101ลานบาทตามลำาดบ(สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร,2555)การขนสงสบปะรดสดนยมขนสงทางเรอโดยเกบรกษาทอณหภมตำาอยางไรกตามระหวางการขนสงมกพบปญหาการเนาเสยทมสาเหตจากเชอรากลมwoundpathogensโดยเฉพาะบรเวณขวผลซงเปนชองเปดขนาดใหญเมอสปอรหรอเสนใยของเชอราตกลงไปกจะเจรญเตบโตและปรากฏเสนใยของเชอราบรเวณรอยตดของขวผล ทำาใหไมเปนทตองการของผบรโภค จากการจำาแนกเชอราบรเวณขวผลและบาดแผลของผลสบปะรดพนธตราดสทองของคณะผวจย ในป 2554 พบเชอราหลายชนดไดแกAspergillus spp., Curvularia sp., Penicillium sp., Furasium sp., Lasiodiplodia theobromaeและPestalotiopsis sp. เปนตนซงในปจจบนยงไมมการศกษาหาวธการควบคมการเจรญของเชอราบรเวณขวผลสบปะรดอยางจรงจงนกรายงานการใชนาโนซลเวอรเพอการปองกนและกำาจดจลนทรยในผลตผลการเกษตรและในอตสาหกรรมตางๆเชนการผลตยาสำาหรบผปวยทำานำาใหบรสทธ การลดการปนเปอนของเชอในผกนำายาปกแจกน เครองสำาอางสงทอ เสอผาและสทาบานเปนตน(DaviesandEtric,1997;Klauset al.,1999;Jianget al.,2004;Raiet al.,2009)นกวจยหลายหนวยงานไดพสจนใหเหนวาซลเวอรนนมความเปนพษตอเซลมนษยและสตวตำาแตมความเปนพษตอเชอจลนทรยสง(Wenet al.,2007;Melaiye,2005)ดงนนงานวจยนจงมวตถประสงคเพอศกษาผลของนาโนซลเวอร เพอควบคมเชอราทกานขวผล และผลกระทบทมตอคณภาพของสบปะรดและเพอใหนาโนซลเวอรยดตดกบบาดแผลทกานขวผลดยงขนจงทำาการศกษาเปรยบเทยบกบการใชนาโนซลเวอรรวมกบสารเคลอบผวsucrosefattyacidester(SFE)อกดวย

คำานำา

อปกรณและวธการ เกบเกยวสบปะรดพนธตราดสทองจากสวนทไดรบ GAP ในระยะ middle stage(เปลอกมสเหลอง½ ของผล) มาตดปลายกานขวผลอกครง (re-cut) และทำาการปลกขวผลดวยสปอรผสมของเชอราFusarium sp., L. theobromae,และPenicilliumsp.(เชอราทแยกไดจากขวผลสบปะรด)ความเขมขน105conidia/mlนาน4ชวโมงจากนนปายขวผลดวยนาโนซลเวอร(nano-Ag)ความเขมขน3ppmผสมกบสารเคลอบผวSFEความเขมขน1และ2เปอรเซนตกอนเกบรกษาในหองเยนท13oCนาน21วน (จำาลองการขนสงทางเรอ)แลวจงยายออกไวทอณหภมหองนาน7วน(จำาลองการวางจำาหนาย)ชดควบคมคอผลสบปะรดทปลกเชอราและปายดวยนำาหรอผลสบปะรดทปลกเชอราและปายดวยสารกำาจดเชอราProchlorazความเขมขน 500 ppm วางแผนการทดลองแบบ Complete randomized design (CRD)แตละชดการทดลองม4ซำาๆละ2ผลบนทกการเปลยนแปลงทางคณภาพและชวเคมของสบปะรดระหวางการเกบรกษาและวางจำาหนายทกๆ7วนดงนเปอรเซนตการเกดโรคระดบความรนแรงของโรค(0คะแนน=ไมปรากฏอาการโรค,1คะแนน=พบอาการของโรค0.1-5%ของพนทกานผล,2คะแนน=พบอาการของโรค5.1-10%ของพนทกานผล,3คะแนน=พบอาการของโรค10.1-15%ของพนทกานผล,4คะแนน=พบอาการของโรค15.1-20%ของพนทกานผล,5คะแนน=พบอาการของโรคมากกวา20%ของพนทกานผล)อตราการหายใจการผลตเอทลนการสญเสยนำาหนกสดการเปลยนแปลงสเปลอกปรมาณของแขงทละลายนำาได(TSS)และปรมาณกรดทไตเตรดได(TA)

งานวจยเดนประจำาฉบบ (ตอจากหนา 1)

การปายขวผลสบปะรดดวย nano-Ag ผสม 2% SFE มประสทธภาพในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอราทขวผลไดดเทยบเทากบการปายดวยสารกำาจดเชอราProchlorazโดยพบวาสามารถยบยงการเกดโรคได100%หลงการเกบรกษาท13OC นาน 7 วน ในขณะทขวผลของสบปะรดชดควบคม (ปายดวยนำา)ทปรากฏเสนใยของเชอราหรอปรากฏวาเกดโรค100%เมอเกบไวนาน14วนพบวาสบปะรดในทกชดการทดลองมการเกดโรคเพมขน เทากบ100%ยกเวนการใชProchlorazและnano-Agทมการเกดโรค75%แตหลงจากวนท14ของการเกบรกษาเปนตนไปพบวาผลสบปะรดในทกชดการทดลองมเปอรเซนตการเกดโรค

2

สารจากบร

รณาธการ

เทากบ100(Figure1a)เมอพจารณาระดบความรนแรงของการเกดโรคหรอความกวางของพนททเสนใยของเชอราเจรญคลอบคลมพบวาขวผลสบปะรดทปายดวยnano-Agผสม2%SFEและปายดวยProchlorazมระดบความรนแรงของโรคนอยทสดตลอดการเกบรกษา(Figure1b)ทงนWright(2002)รายงานวาไอออนของซลเวอรจะสมผสกบเซลเมมเบรนของเชอและไปจบกบหม–SHของเอนไซมทำาใหการทำางานของเอนไซมตางๆลดลงจงสงผลใหเมตาบอลซมตางๆของเชอเปลยนแปลงไปจนมผลไปยบยงการเจรญหรอทำาใหเชอตายไดในขณะทKimet al.(2007)ระบวาไอออนของซลเวอรจะcatalyzeนำาและO

2ใหกลายเปนH

2O

2และO-ซงมผลทำาใหเซลของเชอไดรบความเสยหายนอกจากนไอออนของซลเวอรยงมผล

ทำาลายโปรตนและทำาใหเซลลตายโดยไปทำาปฏกรยากบnucleophillicaminoacidresiduesในโปรตนและไปจบกบsulfhydryl,amino,imidazole,phosphateและหมcarboxylของเมมเบรนหรอเอนไซม(Kauret al.,1985)ตลอดจนอาจไปขดขวางการหายใจเนองจากการสรางพนธะR-S-R-SขนซงKumeret al.(2004)ไดเสนอวาพนธะเหลานอาจสรางจากปฏกรยาระหวางซลเวอรทอยในรปoxidicformและsulfhydryl(-S-H)group เมอตรวจสอบการเปลยนแปลงทางกายภาพและชวเคมของสบปะรดพบวาการใช nano-Agผสม2%SFEชวยชะลอการผลตเอทลนและอตราการหายใจของสบปะรดไดในชวง7และ14วนแรกของการเกบรกษาท13oCแตหลงจากยายออกมาวางไวทอณหภมหองพบวาการผลตเอทลนและอตราการหายใจของสบปะรดทปายดวยnano-Agผสม2%SFEเพมสงขนและมากกวาชดควบคม(Figure1cand1d)อยางไรกตามการใชnano-Agผสม2%SFEไมมผลกระทบตอคณภาพของสบปะรดไดแกการสญเสยนำาหนกการเปลยนแปลงสเปลอกปรมาณของแขงทละลายนำาไดและปรมาณกรดทไตเตรดได(ไมไดแสดงผลการทดลอง)

Figure 1 Diseaseincidence(a),diseaseseverity(b),respirationrate(c)andethyleneproduction(d)ofpineapplefruits. Thestemendsofpineapplefruitswereinoculatedwithmixedsporesuspensionofthreefungalpathogens beforetreatingwith3%nano-Agcolloidmixedwith0(control),1and2%sucrosefattyacidester(SFE). ThefruittreatedwithProchlorazat500ppmwereservedaspositivecontrol.

งานวจยเดนประจำาฉบบ (อานตอหนา 7)

3

งานวจยเดนประจำาฉบบ

การเรงปฏกรยาดวยแสงโดยไทเทเนยมไดออกไซดตอการยดอายการเกบรกษาผลมะมวง

พนธนำาดอกไม

วตถประสงคของการทดลองนคอเพอศกษาผลของการเรงปฏกรยาดวยแสงโดยไทเทเนยมไดออกไซด(titaniumdioxidephotocatalyticoxidation,TPO)ตอการยดอายการเกบรกษาผลมะมวงพนธนำาดอกไม(Mangifera indicaL.)ทำาการทดลองโดยเกบผลมะมวงทแกเตมทใสลงในกลองทใชTPOเปรยบเทยบกบกลองทไมใชTPOและเกบรกษาทอณหภม13องศาเซลเซยสความชนสมพทธ85-90เปอรเซนตผลการทดลองพบวา ปรมาณเอทลนและคารบอนไดออกไซดในกลองทไมใช TPO เพมขนอยางชดเจน ในขณะทกลองทใช TPO เพมขนเพยงเลกนอยตลอดระยะเวลาการเกบรกษาผลมะมวงทใชTPOมคาความแนนเนอสเนอ(คามมHue,ho)และปรมาณกรดทไทเทรตไดสงกวาผลมะมวงทไมใชTPOสวนปรมาณของแขงทงหมดทละลายนำาไดของกรรมวธทใชTPOมคาตำากวากรรมวธทไมใชTPOผลมะมวงทใชTPOแลวเกบรกษาไวทอณหภม13องศาเซลเซยสสามารถเกบรกษาไดนานถง35วนในขณะทกรรมวธทไมใชTPOเกบรกษาไดเพยง21วนการศกษานแสดงใหเหนวาการใชTPOไมเพยงแตจะชวยลดการสะสมของปรมาณเอทลนและคารบอนไดออกไซดเทานนแตยงชวยยดอายการเกบรกษาและคณภาพของผลมะมวงดวยคำ�สำ�คญ:คารบอนไดออกไซดเอทลนคณภาพการเกบรกษามะมวง

บทคดยอ

ผลของการจมนำารอนรวมกบสารเคลอบผวทมตอคณภาพของผลสบปะรด

พนธตราดสทอง

ผลสบปะรดพนธตราดสทองแสดงอาการไสสนำาตาลรนแรงในระหวางการเกบรกษาทอณหภมตำาและมรายงานวาการใชสารเคลอบผวสามารถปองกนการเกดไสสนำาตาลในผลสบปะรดพนธปตตาเวยได ในการศกษานมวตถประสงคเพอศกษาผลรวมของการใชความรอนและสารเคลอบผวตอการเกดไสสนำาตาลและคณภาพของผลสบปะรดพนธตราดสทองในระหวางการเกบรกษาและวางจำาหนายทำาการคดเลอกผลสบปะรดทมความสมำาเสมอจากสวนเกษตรกรในเขตจงหวดตราดนำาไปจมนำารอนอณหภม55องศาเซลเซยสนาน5นาทและทำาการเคลอบผวดวยสารsucrosefattyacidesterความเขมขน0,25และ50มลลลตรตอลตรแลวนำาไปเกบรกษาท10องศาเซลเซยสเปนเวลา21วนจากนนทำาการสมตวอยางออกมาแบงเปน2กลมคอกลมท1วเคราะหผลทนทสวนอกกลมยายไปวางไวทอณหภม25องศาเซลเซยสเปนเวลา3และ5วนจากการทดลองพบวาการเคลอบผวผลสบปะรดทจมนำารอนสามารถลดอาการไสสนำาตาลไดอยางไมมนยสำาคญแตสามารถลดการเกดโรคไดดกวาชดควบคมอยางมนยสำาคญและการเคลอบผวผลสบปะรดดวยสารsucrosefattyacidesterความเขมขน50มลลลตรตอลตรสามารถชะลอการสญเสยวตามนซไดดทสดแตการจมนำารอนอณหภม55องศาเซลเซยสนาน5นาทรวมการเคลอบผวดวยสารsucrosefattyacidesterไมมผลตออตราการหายใจและการผลตเอทลนของผลสบปะรดคำ�สำ�คญ: สบปะรด การเกดสนำาตาล การจมนำารอน

บทคดยอ

บณฑต เจรญทรพย1, 2 จำานงค อทยบตร1, 3 และ วลาวลย คำาปวน1, 4

1 สถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม 50200 / ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กทม.10400

2 บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม 502003 ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม 50200

4 สถาบนวจยและพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม 50200

อภรด อทยรตนกจ1,2 และ ผองเพญ จตอารรตน1,21 สายวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร,

83 หม 8 ถนนเทยนทะเล, แขวงทาขาม, เขตบางขนเทยน, กรงเทพฯ 10150 2 ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาลยวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร, 83 หม 8 ถนนเทยนทะเล,

แขวงทาขาม, เขตบางขนเทยน, กรงเทพฯ 10150

4

งานว

จยขอ

งศนย

ฯ

ทางเลอกใหมในการกำาจดโรคและแมลง

ดวยคลนความถวทย

ความรอนจากคลนความถวทย (Radio Frequency; RF) คลนความถวทย(RadioFrequency)เปนคลนแมเหลกไฟฟาความถสงการเกดความรอนจากคลนความถวทยเกดโดยตวกำาเนดคลนซงทำาดวยวงจรหลอดแกวสญญากาศหรอสารกงตวนำาสรางคลนวทยกำาลงสงสงผานมายง electrode plates โดยจะเปนตวปลอยสนามแมเหลกไฟฟาไปยงวสดทตองการใหความรอนขนาดของตวกำาเนดกำาลงคลนวทยทใชสำาหรบการใหความรอนในอตสาหกรรมจะอยในระดบตงแต500วตตไปจนถงหลายรอยกโลวตตความถ13.56,27.12และ40.68MHzเปนความถทไดรบอนญาตใหใชในการศกษาทางวทยาศาสตรและอตสาหกรรมหลกการในการเกดความรอนเกดขนจากคลนแมเหลกไฟฟาในระดบความถคลนวทย ถกปลอยผานไปยงวตถทมคณสมบตไดอเลกทรกเชน ทความถ27.12MHzเกดการสนสะเทอน27.12ลานครงตอวนาททำาใหวตถทมพนธะโมเลกล2ขวเชนโมเลกลของนำาเมอโมเลกลขวางทศทางของคลนแมเหลกไฟฟาจะเกดการสนสะเทอนและเหนยวนำาตามขวแมเหลกไฟฟาการสนสะเทอนจะทำาใหเกดพลงงานสะสมเปนความรอนจากการเสยดทานของโมเลกล(Nijhuiset al.,1998)โดยทำาใหความรอนเกดขนภายในวสด (inside out) และการกระจายความรอนเปนไปอยางรวดเรวสมำาเสมอทวถงภายในเนอวสดพรอมๆ กน โดยสามารถถายเทพลงงานอยางมประสทธภาพสงและสามารถเกดความรอนในเวลาสนมาก(Birlaet al.,2004)สงผลใหชวยลดการใชพลงงาน(Wanget al., 2002)ซงแตกตางจากการใหความรอนโดยวธอนเชนลมรอนซงจะเกดความรอนจากบรเวณผววสดกอนแลวจงนำาความรอนสภายใน(outsidein)ยานความถวทยทแตกตางกนเชน13.56,27.12และ40.68MHzสามารถผานเขาไปในเนอวสดไดแตกตางกนขนอยกบคณสมบตของวสดและคลนความถโดยคลนทความถตำากวาจะสามารถผานเขาไปในเนอวสดไดลกกวาเหมาะสำาหรบการใหความรอนกบวสดทมขนาดใหญสวนคลนความถสงจะสามารถผานเขาไปในเนอวสดไดตนกวาเหมาะสำาหรบการใหความรอนกบวสดทมขนาดเลกการตอบสนองตอการดดซบและการปลดปลอยพลงงานจากคลนความถวทยของวตถทดลองสามารถนำามาประยกตใชในการควบคมแมลงศตรพชและเชอราสาเหตของการสญเสยผลตผลทางเกษตร และการใชลดความชนในวสดเกษตรโดยมแนวโนมสามารถนำามาใชไดโดยไมทำาใหผลตผลเสยรสชาตและคงลกษณะโครงสรางทางอาหารได(Nelson,1996;WangandTang,2001;Vearaslipet al.,2005;พลากรและคณะ,2553;พชธชาและคณะ,2554;Mekkaphatet al.,2010และVearaslipet al.,2011)

โดยรศ.ดร.สชาดาเวยรศลป1,2,ณฐศกดกฤตกาเมษ1,2,ดร.แสงทวาสรยงค2,ผศ.ดร.สงวนศกดธนาพรพนพงษ1,2และดร.เยาวลกษณจนทรบาง1,3

1สถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหม2ภาควชาพชศาสตรและทรพยากรธรรมชาตคณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม3ภาควชากฏวทยาและโรคพชคณะเกษตรศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม

รปท 1เครองกำาเนดคลนความถวทยทใชในสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมโดยความรวมมอกบ

Georg-AugustUniversityofGoettingenประเทศGermany

นกวจยจากมหาวทยาลยเชยงใหม โดยความรวมมอกบ Georg-AugustUniversityofGoettingenประเทศGermanyไดทำางานวจยทเกยวกบการใชคลนความถวทยในการกำาจดแมลงในผลผลตทางการเกษตรจากงานวจยของสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวพบวาการใชคลนความถวทยมประสทธภาพ ในการควบคมแมลงทตดมากบเมลดพนธดงน Janhang et al., (2005) ไดศกษาการใชคลนความถวทยในการกำาจดมอดหวปอม (Rhyzoper-tha dominica)ในเมลดพนธขาวหอมมะล105ซงสามารถกำาจดมอดหวปอมไดอยางมประสทธภาพและมผลตอการเปลยนแปลงคณภาพเมลดพนธเพยงเลกนอย สอดคลองกบ Von Horsten (2007) รายงานและนำาเสนอผลของการใชคลนความถวทยในการกำาจดดวงงวงขาว พบวา การใชคลนความถวทยสามารถกำาจดดวงงวงขาว ในระยะตวเตมวยไดอยางมประสทธภาพ กฤษณา(2552) ศกษาการใชคลนความถวทยในการกำาจดมอดหวปอมระยะตวเตมวยตายไดถง 100% ทการใชคลนความถวทย 70oC ระยะเวลา 150 วนาทซงมอดหวปอมระยะตวเตมวยเปนระยะททนทานตอความรอนทเกดจากคลนความถวทยมากทสดในปเดยวกนกรรณการศกษาการใชคลนความถวทยกำาจดมอดแปงในอาหารไก โดยสามารถกำาจดมอดแปงทกระยะการเจรญเตบโตไดดทสดอกทงยงคงคณภาพทางเคมของอาหารไกอนไดแกความชนโปรตนไขมนเยอใยเถาและสารสกดทปราศจากไนโตรเจนไดเปนอยางดตอมาวรยทธและคณะ(2554)ศกษาการใชคลนความถวทยทความถ 27.12MHzในการกำาจดดวงงวงขาวโพดทระยะไขหนอนดกแดและตวเตมวยโดยบรรจในถงpolyethylene พรอมกบเมลดขาวโพดพบวาตวเตมวยเปนระยะททนทานทสดและเมอเพมระดบพลงงานและระยะเวลาในการผานคลนวทยเพมขนทำาใหดวงงวงขาวโพดมอตราการตายเพมขน นอกจากนคณะวจยยงไดใชคลนความถวทยในการควบคมเชอราทตดมาในผลตผลทางการเกษตรตางๆซงสามารถทำางานไดอยางมประสทธภาพ

5

นานาสาระ

บรรณ�นกรมกฤษณาสเมธะ.2552.ผลของการใชคลนความถวทยตอมอดหวปอมRhyzopertha dominica(F.)และคณภาพของขาวสารพนธขาวดอกมะล 105.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑตสาขาวทยาการหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมพชธชาไชยชนะจตรกานตภควฒนะDietervonHorstenWolfgangLüuckeสงวนศกดธนาพรพนพงษและสชาดาเวยรศลป.2554. การประยกตใชความรอนจากสนามแมเหลกไฟฟาดวยคลนความถวทยรวมกบการอบดวยลมรอนในการลดความชนเมลดพนธ ขาวโพด.ว.วทย.กษ.42(3พเศษ):362-365.วรยทธใฝกระจายเพอนเยาวลกษณจนทรบางและสชาดาเวยรศลป.2554.ผลของความรอนจากคลนความถวทยตอดวงงวงขาวโพด (Sitophilus zeamais).ว.วทย.กษ.42(3พเศษ):392-395Akaranuchat,P.2009.Controlofseed-bornfungibyusingradiofrequencytomaintainbarleyseedquality.M.S.thesis ChiangmaiUniversity,Chiangmai.62p.Birla,S.L.,S.Wang,J.TangandG.Hallman.2004.Improvingheatinguniformityoffreshfruitinradiofrequencytreatments forpestcontrol.PostharvestBiol.Technol.33:205-217.Janhang,P.,N.Kritigamas,L.WolfgangandS.Verasilp.2005.Usingradiofrequencyheattreatmenttocontrolseed-borne Trichoconis padwickiiinriceseed(Oryza sativaL.).DeutcherTropentag2005,Stuttgart-Hohenheim,Germany.MekkaphatC.,N.,Krittigamas,K.Eichhorn,D.HoerstenandS.Vearasilp.2010.ApplicationofRadioFrequencyHeat TreatmentwithHot-AirOvenonMaltKilningProcess.JournalofAgriculture27(Suppl.):71-78Nelson,S.O.,1996.Reviewandassessmentofradio-frequencyandmicrowaveenergyforstored-graininsectcontrol.Trans. ASAE39:1475-1484.Nijhuis,H.H.,H.M.Torringa,S.Muresan,D.Yuksel,C.LeguijtandW.Kloek.1998.Approachestoimprovingthequality ofdriedfruitandvegetables(Articlereview).TrendinFoodScienceandTechnology9:13-20pp.PakongwanY.,S.Valyasevi,D.NaphromandS.Vearasilp.2011.Applicationsofradiofrequencyheattreatmentsforcontrol lingfungicontaminationinherbpowder.AgriculturalSci.J.42:3(Suppl.):725-728.SumrerathP.,S.ThanapornpoonpongandS.Vearasilp.2008.ModifyingCookingQualityofKhaoDawkMali105Rice byRadioFrequency.AgriculturalSci.J.39(9Suppl.):354-358.SumrerathP.,S.Vearasilp,N.Krittigamas,D.Horsten,W.LuckeandS.Thanapornpoonpong.2010a.EffectsofRadio FrequencyontheMillingQualityofRice.JournalofAgriculture26(2):101-106.SumrerathP.,S.Vearasilp,N.Krittigamas,D.Horsten,W.LuckeandS.Thanapornpoonpong.2010b.PostharvestQuality ImprovementofRicecv.PathumThani1byRadioFrequency.AgriculturalSci.J.41(1Suppl.):452-455.Theanjumpol,P.,S.Thanapornpoonpong,E.PawelzikandS.Vearasilp.2007.Milledricephysicalpropertiesaftervarious radiofrequencyheattreatments.DeutcherTropentag2007,Stuttgart-Hohenheim,Germany.Vassanacharoen,P.,P.Janhang,N.Krittigamas,D.vonHorsten,W.LuckeandS.Vearasilp.2006.Radiofrequency heattreatmenttoeradicateFusarium semitectumincorngrain(Zea mays).AgriculturalSci.J.37(5):180-182.VearasilpT.,W.Laenoi,S.Vearasilp,N.Krittigamas,W.Lucke,E.PawelzikandU.T.Meulen.2005.EffectofRadio FrequencyTechniqueonNutrientQualityandDestructionofTrypsinInhibitorinSoybean.Proceedingof DeutscherTropentag2005.InternationalResearchofFoodSecurity,NaturalResourceManagementandRural Development:TheGlobalFoodandProductChain-Dynamics,innovations,Conflicts,Strategies.October11-13, 2005.StuttgartCentreforAgricultureintheTropicsandSubtropics,Germany.p441.VearaslipS.,J.Naka,S.Thanapornpoonpong,D.vonHorstenandW.Lucke.2011a.Influence of Milled Rice Packing MethodsonRadioFrequencyHeatDistributioninControllingAspergillus flavusandTheirCookingQualities. ConferenceonInternationalResearchonFoodSecurity,NaturalResourceManagementandRuralDevelopment. DeutscherTropentag2011,UniversityofBonnOctober5-7,2011VearaslipS.,K.Chaisathidvanich,S.Thanapornpoonpong,D.vonHorstenandW.Lucke.2011b.AgingMilledRiceby RadioFrequencyHeatTreatment.ConferenceonInternationalResearchonFoodSecurity,NaturalResource ManagementandRuralDevelopment.DeutscherTropentag2011,UniversityofBonnOctober5-7,2011VonHorsten,D.2007.Thecontrolofriceweevilbyradiofrequency.DAADWorkshop “Thermalmethodsforqualityassuranceinpostharvesttechnology”ChiangMai(Thailand)25thFeb.-4thMar.2007.Wang,S.andJ.Tang.2001.Radiofrequencyandmicrowavealternativetreatmentsforinsectcontrolinnuts:Review. Agric.Eng.J.10:105-120.Wang,S.,J.Tang,J.A.Johnson,E.Mitcham,J.D.Hansen,R.Cavalieri,J.BowerandB.Biasi.2002.Processprotocolsbased onradiofrequencyenergytocontrolfieldandstoragepestsinin-shellwalnuts.PostharvestBiol.Technol.26:265-273.

ดงนJanhanget al.(2005)ไดศกษาการใชคลนความถวทยในการกำาจดเชอราTrichoconis padwickiiในขาวขาวดอกมะล105พบวาคลนความถวทยสามารถกำาจดเชอราไดโดยไมสงผลกระทบตอความมชวตของเมลดVassanacharoenet al.(2006)พบวาการใชคลนความถวทยในเมลดขาวโพดเลยงสตวสามารถลดอตราการเขาทำาลายของเชอ Fusarium semitectumเหลอเพยง2%และพบวาการลดลงของการตดเชอราF. semitectumมความสมพนธกนระหวางระดบของอณหภมทใหแกเมลดและคาความชนเรมตนในเมลดในปตอมาVonHorstenไดศกษาถงการใชคลนความถวทยในการกำาจดเชอราในกลมAspergillusspp.ในเมลดพนธขาวโพดและFusariumspp.ในเมลดพนธขาวบารเลยพบวาอตราการปนเปอนของเชอราในเมลดพชลดลงเมอไดรบความรอนจากพลงงานคลนความถวทยทสงขนสอดคลองกบAkaranuchat(2009)ทไดทำาการกำาจดเชอราทตดมากบเมลดพนธขาวบารเลยทอณหภม65oCระยะเวลา3นาทสามารถกำาจดเชอราAlternaria sp., Penicilliumsp.และRhizopussp.ไดทงหมดตอมาVearaslipet al.(2011)ทศกษาการใชคลนความถวทยกำาจดเชอราA. flavusในขาวสารบรรจถงพบวาสามารถควบคมการปนเปอนเชอราทำาใหลดปรมาณสารพษอะฟลาทอกซนบ1และชวยปรบปรงคณภาพขาวใหดขนอกดวยนอกจากนPakongwanet al.(2011)ไดใชคลนความถวทยควบคมเชอราทปนเปอนในผงสมนไพรขมนพรกและพรกไทยพบวาสามารถลดการปนเปอนของเชอราในผงสมนไพรไดอยางมประสทธภาพ นอกจากการควบคมโรคและแมลงแลวคณะวจยยงไดทำาการประยกตใชคลนความถวทยในการลดความชนผลตผลทางการเกษตรอาทเชนพชธชาและคณะ(2554)ใชคลนความถวทยในการลดความชนเมลดพนธขาวโพดพบวาใชระยะเวลาเพยง7ชวโมง40นาทเมอเทยบกบเครองอบลมรอนทใชระยะเวลา13ชวโมงทำาใหประหยดระยะเวลาในการลดความชนอกทงยงไมสงผลกระทบตอความมชวตของเมลดพนธขาวโพดและMekkaphatet al. (2010)ใชความรอนจากคลนความถวทยในการลดความชนของมอลทจาก44%ใหเหลอ5%ไดโดยคงคณภาพมอลลไดอยางด รวมทงการใชคลนความถวทยในการปรบปรงคณภาพของผลผลตไดแกVearasilpet al.(2005)ไดใชความรอนจากคลนความถวทยในการยบยงการทำางานของเอนไซน tripsin ในถวเหลองทใชเปนอาหารสตว การใชคลนความถวทยในการเรงขาวสารใหเปนขาวเกา และการปรบปรงคณภาพขาว(Theanjumpolet al.,2007;Vearaslipet al.,2011a,2011b;Sumrerathet al.,2008,2010a,2010b) เทคโนโลยการใหความรอนจากคลนความถวทยเปนเทคโนโลยทไดรบการวจยและพฒนาในประเทศไทยนอยมากการวจยของประเทศไทยโดยสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมซงเปนสถาบนแรกๆทมเครองมอการใหความรอนจากคลนความถวทยโดยความรวมมอกบมหาวทยาลยGeorg-AugustUniversityGoettingenประเทศเยอรมนและทางสถาบนวจยฯไดดำาเนนการมากวา10ปโดยไดรบทนสนบสนนงานวจยจากศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมเสมอมา ดงนนเทคโนโลยการใหความรอนจากคลนความถวทยเปนเทคโนโลยทางเลอกทมขอมลเชงบวกสนบสนนจากการวจยโดยเฉพาะในดานการกำาจดโรคและแมลงทปนเปอนอยกบผลผลตทางการเกษตร นอกจากนจากการวจยยงพบวา เทคโนโลยการใชคลนความถวทยยงสามารถใชในการลดความชนและปรบปรงคณภาพบางประการของผลผลตทางการเกษตร จงควรมการศกษาอยางตอเนอง และนาจะเปนเทคโนโลยใหมในอนาคตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอลดการใชสารเคมและประหยดพลงงานสามารถประยกตใชกบผลผลตเกษตรไดอยางมประสทธภาพและสามารถขยายกำาลงการใชประโยชนไดในระดบอตสาหกรรม

รปท 2การกำาจดเชอราทตดมากบเมลดพนธขาวบารเลยโดยคลนความถวทยทอณหภม

และระยะเวลาตางๆ(Akaranuchat,2009)

รปท 3การกำาจดเชอราA.flavusในขาวสารบรรจถงโดยคลนความถวทย(Vearaslipet al.,2011)

85oC1 min 85oC3 min 90oC1 min 90oC3 min

6

นานาสาระ

งานวจยเดนประจำาฉบบ (ตอจากหนา 3)

การปายขวผลสบปะรดดวยnano-Agผสม2%SFEมประสทธภาพในการปองกนการเจรญของเชอราทขวผลไดดเทยบเทากบการใชสารกำาจดเชอราProchloraz500ppmและมผลชวยชะลออตราการหายใจและการผลตเอทลนของสบปะรดใน7-14วนแรกของการเกบรกษาและการปายขวผลดวยnano-Agผสม2%SFEไมมผลกระทบตอคณภาพของสบปะรดไดแกการสญเสยนำาหนกการเปลยนแปลงสเปลอกปรมาณของแขงทละลายนำาไดและปรมาณกรดทไตเตรดได

สรป

งานวจยนไดรบการสนบสนนจากศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาคำาขอบคณ

สำานกงานเศรษฐกจการเกษตร.2555.สถตการนำาเขาและสงออกสนคาเกษตร.(ระบบออนไลน).แหลงขอมล:http://www.oae.go.th/oae_report/ export_import/export.php.(18สงหาคม2555)Davies,R.L.andS.F.Etric.1997.Thedevelopmentandfunctionsofsilverinwaterpurificationanddiseasecontrol.Catal.Today 36:107-114.Jiang,H.,S.Manolache,A.C.L.WongandF.S.Dense.2004.Plasma-enhancingdepositionofsilvernanoparticlesontopolymerand metalsurfacesforthegenerationofantimicrobialcharacteristics.J.Appl.Polym.Sci.93:1411-1422.Kaur,P.,M.SaxenaandD.V.Vadehra.1985.PlasmidmediatedresistancetosilverionsinEscherichiacoli.IndianJ.ofMed.Res. 82:122-126.Kim,J.S.,E.Kuk,K.N.Yu,J.S.Kim,S.J.Park,H.J.Lee,Y.K.Park,Y.H.ParkandC.Y.Hwang.2007.Antimicrobaileffectsof silvernanoparticles.Nanomedicine:Nanotech.Biol.andMed.3:95-101.Klaus,T.,R.Joerger,E.OlssonandC.G.Granquvist.1999.Silver-basedcrystallinenanoparticles,microbiallyfabricated.Proc. Natl.Acad.Sci,USA.96:13611-13614.Kumer,V.S.,B.M.Nagaraja,V.Shashikala,A.H.Padmasri,S.S.MadhavendraandB.D.Raju.2004.HighlyefficientAg/Ccatalyst preparedbyelectro-chemicaldepositionmethodincontrollingmicroorganismsinwater.JournalofMolecularCatalysis Chemical223:313-319.Melaiye,A.2005.Silveranditsapplicationasanantimicrobialagent.ExpertOpiniononTherapeuticPatentsInformaHealthcare15 (2):125-130.Rai,M.,A.YadavandA.Gade.2009.Silvernanoparticlesasanewgenerationofantimicrobials.BiotechnologyAdvances27(1): 76-83.Wen,H.C.,Y.N.Lin,S.R.Jian,S.C.Tseng,V.P.Weng,Y.P.Liu,P.T.Lee,P.Y.Chen,R.Q.Hsu,W.F.WuandC.P.Xhou.2007. Observationofgrowthofhumanfibroblastsonsilvernanoparticles.JournalofPhysics:ConferenceSeries61:445-449.Wrigth,T.2002.Alphasanatermallystablesilver-basedinorganicantimicrobialtechnology.ChemicalFiberInternational25(2): 125-132.

เอกสารอางอง

เคลอบเมลดพนธ ไทยทำาลดตนทน ฝมอเทาตางชาต

การทำาเกษตรกรรมนนเมลดพนธทมคณภาพถอเปนหวใจสำาคญเพราะเมลดทดทำาใหเปอรเซนตการงอกสงชวยลดตนทนการผลตและทำาใหเกดผลคมคาทางเศรษฐกจทผานมาพบวาเมลดพนธมทงโรคและแมลงกดกนซงการปองกนเกษตรกรจะนำาเมลดคลกกบสารปองกนศตรพชบางครงไมสมำาเสมอบวกกบเมลดพนธพชบางชนดมขนาดเลกการคลกเองอาจทำาใหสญเสยเมลดพนธทมราคาแพงได จากปญหาทเกดขนรศ.ดร.บญมศรภาควชาพชศาสตรและทรพยากรการเกษตรคณะเกษตรศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน ไดคดคนเครองเคลอบและพอกเมลดเพอลดการสญเสย โดยในประเทศไทยการใชเครองเคลอบเปนเทคโนโลยใหมทนำามาใชเพมประสทธภาพการรกษาเมลดพนธซงแตเดมเปนการนำาเขาจากตางประเทศแตเครองมความซบซอนขนาดใหญราคาแพงมากการทดลองสตรการเคลอบแตละครงตองลงทนทงเมลดสารเคลอบในปรมาณมากทำาใหไมคมคากบการทดลองจงมแนวคดผลตใชเอง รศ.ดร.บญมศรกลาววาเมลดมะเขอเทศแตงกวาถวประเภทตางๆและเมลดดอกไมทนำาเขาจากตางประเทศ มราคาสงเรมตงแตแสนบาทขนไป ดวยเหตนการรกษาเมลดพนธจงเปนเรองสำาคญไมนอยไปกวาการเพาะปลกและการดแลรกษาการรกษาเมลดพนธ มทงการเคลอบดวยโพลเมอรและการพอกโดยนำาวสดเชนดนแกลบหรอขยมะพราวนำามาพอกเมลดพนธขนาดเลกใหใหญขนทดลองคดคนทงขนาดเลกและใหญควบคมดวยระบบคอมพวเตอรแผงวงจรไฟฟา ขนตอนการเคลอบและพอกเมลดพนธ เรมจากทเกษตรกรเกบเกยวเมลดพนธมาแลวตองทำาความสะอาดจากนนนำาไปลดความชนเพอยดอายการเกบรกษาใหนานขนแลวจงคดแยกเมลดใหมขนาดใกลเคยงกนจงเขาสกระบวนการเคลอบหรอการพอกเมลดพนธโดยแบงได3ขนตอนเรมจากการนำาเมลดพนธใสเขาไปในเครองจากนนพนสารโพลเมอรเพอเคลอบใหตดผวเมลด ขนตอนทสองใชสารออกฤทธในการปองกนโรคแมลงเชอราหรอชวยกระตนการงอกใหเพมขนและสารแตงเตม เชนการใชส เคลอบใหมนวาว มความเรยบเนยนเพอสรางเอกลกษณใหแกเมลดและบรษทรวมถงเปนการประกนคณภาพสนคาวามคณภาพ จะมนใจในคณภาพเมลดปองกนการปลอมปนสำาหรบสตรการเคลอบนนไมตายตวจะใชสารทง3ตวนตางกนขนกบพนผวและขนาดเมลดพช เครองนวตกรรมทคดคนขนม5รนแตละรนมขนาดทตางกนโดยเครองแรกนนมขนาดใหญและไมสามารถเคลอบเมลดไดอยางทคดจงปรบปรงใหเหมาะสมกบการใชงานทงนเครองเคลอบเมลดทนำาเขาราคาเรมตนท 1.5 ลานบาทขนไป แตคนไทยออกแบบและผลตไดเองในราคา 3 แสนบาท ซงถกกวาถง5 เทา ขณะนไดคดคนเครองทมขนาดเลกลงเพอการใชงานไดจรง เหมาะกบเกษตรกรรายยอยโดยเครอง

ขนาดเทาบาตรพระในราคาลงทนกวา1หมนบาทอกทงไดผลตเครองทงขนาดใหญ-เลกดวยโดยลกษณะถงผสมเปนแบบกลมและแบบหกเหลยมเพอใหการเคลอบทวถง ปจจบนมบรษทสนใจเครองเคลอบเมลดขาวโพดหวานแบบอตสาหกรรมขนาดยอมทเคลอบไดเรวมากขนใชเวลาเพยง 30 วนาท ตงระบบอตโนมตในการทำางานเคลอบไดครงละ2-3ตนตดตอกนเมอเคลอบเสรจสนสามารถนำาเมลดไปเพาะปลกไดซงถอเปนการคดคนเทคโนโลยการเคลอบเมลดพนธโดยคนไทยททนสมยทสดในประเทศ ทมา : กวนทรา ใจซอ หนงสอพมพ : คม ชด ลก วนท 24 เมษายน 2556 http://www.komchadluek.net/detail/20130424/156741/เคลอบเมลดพนธไทยทำาลดตนทน.html#.UbFA5pyzVCx

7

ขาวสารเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

ผอำ�นวยก�รศนยฯ :รศ.ดร.วเชยร เฮงสวสด

คณะบรรณ�ธก�ร :รศ.ดร.สช�ต จรพรเจรญดร.ธนะชย พนธเกษมสขผศ.ดร.อษ�วด ชนสตน�งจฑ�นนท ไชยเรองศร

ผชวยบรรณ�ธก�ร :น�ยบณฑต ชมภลยน�งปณก� จนด�สนน�งส�วปยภรณ จนจรม�นตยน�งละอองด�ว ว�นชสขสมบต

ฝ�ยจดพมพ :น�งส�วจระภ� มห�วน

สำ�นกง�นบรรณ�ธก�ร :PHT Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงก�รเกบเกยวมห�วทย�ลยเชยงใหม239 ถ.หวยแกว ต.สเทพ อ.เมองจ.เชยงใหม 50200โทรศพท +66(0)5394-1448โทรส�ร +66(0)5394-1447E-mail : phtic@phtnet.orghttp://www.phtnet.org

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวจดใหมการประชมเชงปฏบตการผบรหารและพนกงานประจำาป2556ระหวางวนท14-17พฤษภาคม2556

ณโรงแรมอาวนางวลลารสอรทจงหวดกระบทงนเพอตดตามผลการดำาเนนงานในแตละฝายรวมทงแลกเปลยนความเหนและรบทราบปญหาในการดำาเนนงาน

เพอนำาปรบปรงการทำางานใหมประสทธภาพมากยงขน

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว:หนวยงานรวมสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมขอเชญเขารวมฝกอบรมเชงปฏบตการเรอง“ระบบการจดการหลงการเกบเกยวสำาหรบเมลดพช”ระหวางวนท17-19กรกฎาคม2556ณสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทางโทรศพท:053-944031

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว:หนวยงานรวมสถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยวมหาวทยาลยเชยงใหมขอเชญเขารวมฝกอบรมเชงปฏบตการเรอง“การจดการหลงการเกบเกยวสำาหรบผลตผลเกษตรและความปลอดภยดานอาหาร”ระหวางวนท24-26กรกฎาคม2556ณหองประชมคณะเกษตรศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมสอบถามรายละเอยดเพมเตมไดทางโทรศพท:053-944031

กจกรรมเดน

งานประชมวชาการวทยาการหลงการเกบเกยวแหงชาต

ครงท 11

ขอเชญรวมงาน

โรงแรมโนโวเทล หวหน ชะอำา บช รสอรท แอนด สปาจงหวดเพชรบรจดโดยศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว :หนวยงานรวมมหาวทยาลยเกษตรศาสตรรายละเอยดเพมเตม http://pht2013.phtnet.org/

ระหวางวนท 22-23 สงหาคม 2556

ขาวฝกอบรม

8

ขาวป

ระชาสมพ

นธ