8
ปที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2558 www.phtnet.org Postharvest Technology Innovation Center ศูนยนวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว Postharvest Technology Innovation Center ศูนยนวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว Newsletter Newsletter อภิตา บุญศิริ 1,2 จิตติมา จิรโพธิธรรม โศรดา กนกพานนท์ 3 พรชัย ราชตนะพันธุ4 และวรดา สโมสรสุข 5 บทคัดย่อ การใช้สารเคลือบผิวที่บริโภคได้สำาหรับ เคลือบเนื้อทุเรียนตัดแต่งสดโดยใช้คาร์บอกซีเมทิล เซลลูโลส (carboxymethyl cellulose : CMC) ทดแทน เจลาตินจะทำาให้สามารถนำามาใช้ในอุตสาหกรรม อาหารฮาลาล ผลการทดลองพบว่าสารเคลือบผิว ที่บริโภคได้ที่มีส่วนประกอบ CMC ที่เหมาะสมสำาหรับ เคลือบเนื้อทุเรียนตัดแต่งสด คือสูตรที่ประกอบด้วย CMC เกรดการค้า (CMC-com) หรือที่สกัดจาก เปลือกทุเรียน (CMC-Dr) 0.25 เปอร์เซ็นต์ โดยน้ำาหนัก การพ่นเนื้อทุเรียนด้วยสารเคลือบบริโภคได้ CMC-com CMC-Dr และสารเคลือบที่มีส่วนประกอบ ของเจลาติน RediFresh (RF1) สามารถยืดอายุ การเก็บรักษาเนื้อทุเรียนได้นาน 15 วัน ขณะที่เนื้อ ทุเรียนไม่ผ่านการพ่นเคลือบ (ชุดควบคุม) มีอายุ การเก็บรักษาเพียง 10 วัน การเคลือบเนื้อช่วย ลดการเหี่ยว และทำาให้มีลักษณะปรากฏดีกว่าเนื้อ 1 ศูนย์เทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว คณะเกษตร กำาแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำาแพงแสน จ.นครปฐม 73140 2 ศูนย์นวัตกรรมเทคโนโลยีหลังการเก็บเกี่ยว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำาแพงแสน จ.นครปฐม 73140 3 ภาควิชาวิศวกรรมเคมี คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330 4 สาขาวิชาเทคโนโลยีการบรรจุ คณะอุตสาหกรรมการเกษตร/ PHTIC-CMU มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50100 5 ภาควิชาเทคนิคการแพทย์ คณะสหเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จ.ปทุมธานี 12120 งานวิจัยเด่นประจำฉบับ สารเคลือบบริโภคได้ที่มีส่วนผสม ของคาร์บอกซีเมทิลเซลลูโลส จากเปลือกทุเรียนสำาหรับเคลือบเนื้อทุเรียน ในฉบับ Edible Coating Solutions Consisting of the Mixture of Carboxymethyl Cellulose from Durian Husk for Coating Durian Aril 1.-4. งานวิจัยเด่นประจำฉบับ สารจากบรรณาธิการ 2. งานวิจัยของศูนย์ฯ นานาสาระ 5.-7. ข่าวประชาสัมพันธ์ ข่าวสารเทคโนโลยี หลังการเก็บเกี่ยว 7. 8. ที่ไม่ผ่านการเคลือบ การเคลือบผิวทำาให้กลิ่นหอม ซึ่งเป็นสารระเหยของทุเรียนลดลงเพียงเล็กน้อย โดยไม่เกิดกลิ่นและรสชาติผิดปกติ ผู้ทดสอบชิม จำานวน 12 คนยังคงยอมรับเนื้อทุเรียนทั้งที่ไม่เคลือบ และเคลือบสารเคลือบผิวที่บริโภคได้ อย่างไรก็ตาม ผลการตรวจสอบการปนเปื้อนของจุลินทรีย์ก่อโรค ของเนื้อทุเรียนที่เก็บรักษาเป็นเวลา 15 วัน พบว่า เนื้อทุเรียนที่ไม่ผ่านการเคลือบตรวจพบยีสต์ภายใต้ มาตรฐานกำาหนด แต่พบ total bacterial plate count และราเกินมาตรฐานกำาหนด ขณะที่เนื้อ ทุเรียนที่เคลือบด้วยสารเคลือบผิวที่บริโภคได้ ที่มีส่วนผสม CMC-COM CMC-Dr หรือ RF1 ที่มี ส่วนผสมของเจลาติน ตรวจพบเพียง total bacterial plate count แต่ยังคงอยู่ภายใต้มาตรฐานกำาหนด คำ�สำ�คัญ: สารเคลือบผิวที่บริโภคได้, อายุเก็บรักษา, เนื้อทุเรียน คำานำา ปัจจุบันผู้บริโภคทั่วโลกมีความต้องการ บริโภคอาหารที่มีคุณภาพปลอดภัยจากสารเคมี และจุลินทรีย์ที่ก่อให้เกิดโรคดังนั้นการใช้ผลิตภัณฑ์ ที่ได้จากธรรมชาติที่สามารถรักษาคุณภาพและ สามารถป้องกันการเข้าทำาลายของจุลินทรีย์ได้ จึงมีแนวโน้มเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคมากขึ้น โดยเฉพาะสารเคลือบผิวที่บริโภคได้ ซึ่งจะทำาหน้าทีเป็นฟิล์มธรรมชาติห่อหุ้มผักและผลไม้ตัดแต่ง พร้อมบริโภค ตัวอย่างเช่นการเคลือบเนื้อทุเรียน หมอนทองด้วยสารเคลือบบริโภคได้ที่ประกอบด้วย (อ่านต่อหน้า 2) 4.

Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

ปท 14 ฉบบท 2 เมษายน - มถนายน 2558www.phtnet.org

Postharvest Technology Innovation CenterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยวPostharvest Technology Innovation Centerศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

NewsletterNewsletter

อภตา บญศร1,2 จตตมา จรโพธธรรม โศรดา กนกพานนท3 พรชย ราชตนะพนธ4 และวรดา สโมสรสข5

บทคดยอ การใชสารเคลอบผวทบรโภคไดสำาหรบ

เคลอบเนอทเรยนตดแตงสดโดยใชคารบอกซเมทล

เซลลโลส (carboxymethyl cellulose : CMC) ทดแทน

เจลาตนจะทำาใหสามารถนำามาใชในอตสาหกรรม

อาหารฮาลาล ผลการทดลองพบวาสารเคลอบผว

ทบรโภคไดทมสวนประกอบ CMC ทเหมาะสมสำาหรบ

เคลอบเนอทเรยนตดแตงสด คอสตรทประกอบดวย

CMC เกรดการคา (CMC-com) หรอทสกดจาก

เปลอกทเรยน (CMC-Dr) 0.25 เปอรเซนต

โดยนำาหนก การพนเนอทเรยนดวยสารเคลอบบรโภคได

CMC-com CMC-Dr และสารเคลอบทมสวนประกอบ

ของเจลาตน RediFresh (RF1) สามารถยดอาย

การเกบรกษาเนอทเรยนไดนาน 15 วน ขณะทเนอ

ทเรยนไมผานการพนเคลอบ (ชดควบคม) มอาย

การเกบรกษาเพยง 10 วน การเคลอบเนอชวย

ลดการเหยว และทำาใหมลกษณะปรากฏดกวาเนอ

1 ศนยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะเกษตร กำาแพงแสน

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำาแพงแสน จ.นครปฐม 731402 ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตกำาแพงแสน จ.นครปฐม 731403 ภาควชาวศวกรรมเคม คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปทมวน กรงเทพฯ 103304 สาขาวชาเทคโนโลยการบรรจ คณะอตสาหกรรมการเกษตร/

PHTIC-CMU มหาวทยาลยเชยงใหม อ.เมอง จ.เชยงใหม 501005 ภาควชาเทคนคการแพทย คณะสหเวชศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

จ.ปทมธาน 12120

งานวจยเดนประจำ ฉบบสารเคลอบบรโภคไดทมสวนผสมของคารบอกซเมทลเซลลโลสจากเปลอกทเรยนสำาหรบเคลอบเนอทเรยน

ในฉบบ

Edible Coating Solutions Consisting of the Mixture of Carboxymethyl Cellulose from Durian Husk for Coating Durian Aril

1.-4.งานวจยเดนประจำ ฉบบ

สารจากบรรณาธการ2.

งานวจยของศนยฯ

นานาสาระ5.-7.

ขาวประชาสมพนธ

ขาวสารเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

7.

8.

ทไมผานการเคลอบ การเคลอบผวทำาใหกลนหอม

ซงเปนสารระเหยของทเรยนลดลงเพยงเลกนอย

โดยไมเกดกลนและรสชาตผดปกต ผทดสอบชม

จำานวน 12 คนยงคงยอมรบเนอทเรยนทงทไมเคลอบ

และเคลอบสารเคลอบผวทบรโภคได อยางไรกตาม

ผลการตรวจสอบการปนเปอนของจลนทรยกอโรค

ของเนอทเรยนทเกบรกษาเปนเวลา 15 วน พบวา

เนอทเรยนทไมผานการเคลอบตรวจพบยสตภายใต

มาตรฐานกำาหนด แตพบ total bacterial plate

count และราเกนมาตรฐานกำาหนด ขณะทเนอ

ทเรยนทเคลอบดวยสารเคลอบผวทบรโภคได

ทมสวนผสม CMC-COM CMC-Dr หรอ RF1 ทม

สวนผสมของเจลาตน ตรวจพบเพยง total bacterial

plate count แตยงคงอยภายใตมาตรฐานกำาหนด

คำ�สำ�คญ: สารเคลอบผวทบรโภคได, อายเกบรกษา,

เนอทเรยน

คำานำา ปจจบนผบรโภคทวโลกมความตองการ

บรโภคอาหารทมคณภาพปลอดภยจากสารเคม

และจลนทรยทกอใหเกดโรคดงนนการใชผลตภณฑ

ทไดจากธรรมชาตทสามารถรกษาคณภาพและ

สามารถปองกนการเขาทำาลายของจลนทรยได

จงมแนวโนมเปนทตองการของผบรโภคมากขน

โดยเฉพาะสารเคลอบผวทบรโภคได ซงจะทำาหนาท

เปนฟลมธรรมชาตหอหมผกและผลไมตดแตง

พรอมบรโภค ตวอยางเชนการเคลอบเนอทเรยน

หมอนทองดวยสารเคลอบบรโภคไดทประกอบดวย

(อานตอหนา 2)

4.

Page 2: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

2Newsletter

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

งานวจยเดนประจำ ฉบบ (ตอจากหนา 1)

สวสดครบ ผานมาแลวสำาหรบงาน "ประชมวชาการวทยาการหลงการเกบเกยวแหงชาต ครงท 13"

ทจดขนระหวางวนท 18-19 มถนายน 2558 ณ กรนเนอร รสอรท เขาใหญ จ.นครราชสมา

หลายทานทไดมโอกาสเขารวมในงานประชมครงน คงจะไดรบความรทงจากการบรรยาย

พเศษในหวขอตาง ๆ รวมทงจากการนำาเสนอผลงานของผเขารวมประชมครบ สำาหรบ

วดโอการบรรยายพเศษเมอตดตอเรยบรอยแลว ทางศนยฯ จะนำาขนเผยแพรในเวบไซต

www.phtnet.org ตอไปครบ

สำาหรบ Postharvest Newsletter ฉบบน ทางเรานำาเสนองานวจยเดน

เรอง "ส�รเคลอบบรโภคไดทมสวนผสมของค�รบอกซเมทลเซลลโลสจ�กเปลอกทเรยน

สำ�หรบเคลอบเนอทเรยน" จากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร และมงานวจยของศนยฯ อก 2 เรอง

สำาหรบนานาสาระ มบทความเรอง "การใชสารในกลมไซโตไคนนในการปรบปรงคณภาพ

และยดอายไมดอกไมประดบ" โดย ดร.มณฑนา บวหนอง จากมหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาธนบร มาใหทานไดตดตามกนดวยครบ แลวพบกนฉบบหน�ครบ ...

สาร...จากบรรณาธการ

ไคโทซาน 1 เปอรเซนต และเจลาตน 2 เปอรเซนต สามารถลดการสญเสยนำาหนกของ

เนอทเรยนลง 36 เปอรเซนต อตราการหายใจลดลง 48.5 เปอรเซนต และอตราการผลต

เอทลนลดลง 27.5 เปอรเซนต เมอเปรยบเทยบกบผลทเรยนทไมไดเคลอบ การเคลอบฟลมน

ไมทำาใหเกดกลนและรสชาตผดปกต เปนทพงพอใจของผบรโภค และสามารถใชในการเกบ

รกษาเนอทเรยนเปนเวลา 26 วน ทอณหภม 5 องศาเซลเซยส และความชนสมพทธ

95 เปอรเซนต (ยวลกษณ, 2548) นอกจากนการเคลอบผวเนอสมโอ (อภตาและคณะ, 2550)

และเนอขนนตดแตงสด (อภตาและคณะ, 2554) ดวยสารเคลอบ บรโภคไดจากไคโทซาน

และเจลาตน นอกจากจะสามารถยดอายการเกบรกษาไดนานขนแลว ยงชวยควบคม

การปนเปอนจากจลนทรยกอโรคไดดวย ปญหาคอ เจลาตนเปนโปรตนชนดหนง ทเกดจาก

การสลายคอลาเจนดวยกรดหรอดางทมลกษณะปนผงสนำาตาลออน สามารถสกดไดจาก

กระดกสตว เชน กระดกหมและกระดกวว เปนตน เมอนำามาใชเปนสวนผสมของ

สารเคลอบผวทบรโภคไดจงอาจมผลกระทบตอผบรโภคทนบถออสลามซงไมบรโภคเนอหม

หรอชาวพทธทไมบรโภคเนอววได เนองจากเปลอกทเรยนเปนของเหลอทงจากการผลต

เนอทเรยนตดแตงสดมจำานวนมาก ซงเปลอกทเรยนนมเซลลโลสเปนองคประกอบสงมาก

Rachatanapun et al. (2012) ไดรายงานผลการสกดเซลลโลสและเปลยนแปลงหมฟงกชน

ใหเปนคารบอกซเมทลเซลลโลสและนำามาใชทดแทนการใชเจลาตนได ดงนนงานวจยน

จงมวตถประสงคทจะใชคารบอกซเมทลเซลลโลสซงเปนผลตภณฑทไดจากเปลอกทเรยน

เหลอทงจำานวนมากผสมรวมกบไคโทซานแทนการใชเจลาตน เพอเคลอบผวเนอทเรยนสก

และเพอชวยการชะลอการเสอมสภาพ ลดการเกดสนำาตาล การเนาเสยจากแบคทเรย

รกษาคณภาพ และยดอายการเกบรกษาเนอทเรยนตดแตงสดใหไดไมนอยกวา 2 สปดาห

อปกรณและวธการ นำาผลทเรยนพนธหมอนทองอาย120 วนหลงจากดอกบานจากสวนเกษตรกร

ในจงหวดจนทบร มาลางทำาความสะอาดดวยสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรต 200 mg/l

ผงใหแหง และปายขวผลดวยเอทฟอนเขมขน วางไวทอณหภมหอง 30 องศาเซลเซยส

เปนเวลา 3 วน หลงจากนนนำามาลางในสารละลายโซเดยมไฮโปคลอไรต 100 mg/l

กอนปอกเปลอก และพนเคลอบเนอทเรยนทงพดวย RediFresh (RF1) สารเคลอบผว

ทมสวนผสมของเจลาตน หรอสารเคลอบผวทมสวนผสมของ

คารบอกซเมทลเซลลโลสทางการคา (CMC-com) หรอทสกดไดจาก

เปลอกทเรยน (CMC-Dr) ความเขมขน 0.25% w/v เพอทดแทน

เจลาตน สารทง 3 สตรนผลตโดยภาควชาวศวกรรมเคม

คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เปรยบเทยบกบ

เนอทเรยนทไมไดเคลอบผว (ชดควบคม) บรรจเนอทเรยนในถาดโฟม

หอหมดวยพลาสตกพอลไวนลคลอไรด แตละถาดมนำาหนก 300 -

350 กรม เกบรกษาทอณหภม 5 องศาเซลเซยส ความชนสมพทธ

90±5 เปอรเซนต เปนเวลา 15 วน บนทกผลการทดลองทกๆ 5 วน

ดงนคอ

1. อายการเกบรกษา (วน) โดยอาศยคะแนนลกษณะ

ปรากฏภายนอกตำากวา 5 คะแนน และปรมาณจลนทรยกอโรค

สงกวามาตรฐานกำาหนด (Table 1) ถอวาสนสดอายการเกบรกษา

ของทเรยน

2. ลกษณะปรากฏภายนอก โดยการใหคะแนนคณภาพ

ทมองเหนดวยตา กลนหอม เนอสมผส การเปลยนแปลงส ในระดบ

0-9 คะแนน (0 หมายถง ลกษณะปรากฏทไมสามารถยอมรบได 9

หมายถง ลกษณะปรากฏทดมาก อยในสภาพเหมอนกบวนแรก

ของการเกบรกษา) ทงนคะแนนทอยในระดบทเปนทยอมรบไดม

คะแนนเทากบหรอมากกวา 5 คะแนน

3. การทดสอบทางประสาทสมผส โดยใหผทดสอบชม

จำานวน 12 คน ชมเนอทเรยนและใหคะแนนความชอบ โดยใหคะแนน

1-9 คะแนนเทากบ 9 หมายถง มความชอบมาก และ 1 คะแนน

หมายถง ลกษณะทตรงกนขาม

4. การตรวจสอบจลนทรยกอโรค total plate count,

Staphyllococcus aureus, Escherichia coli, Mold, Yeast

Salmonella sp. และ total coliform bacteria

ผลและวจารณ หลงจากเคลอบผวเนอทเรยนดวยสารเคลอบผวสตร RF1

CMC-com และ CMC-Dr ทสกดจากเปลอกทเรยนสามารถยดอาย

การเกบรกษาทอณหภม 5 องศาเซลเซยส ไดเปนเวลา 15 วน ขณะท

เนอทเรยนไมเคลอบผว (ชดควบคม) มอายการเกบรกษาได 10 วน

ทงนเนองจากพบจลนทรยกอโรค total plate count และราในทเรยน

ทไมเคลอบ (ชดควบคม) สงกวามาตรฐานกำาหนด หลงจากเกบรกษา

เปนเวลา 15 วน ขณะทเนอทเรยนเคลอบผวดวย CMC-com, CMC-Dr

หรอ RF1 ตรวจพบเพยง total bacterial plate count แตยงคงอย

ภายใตมาตรฐานกำาหนด (Table1)

ผลการตรวจสอบคณภาพทปรากฏของเนอทเรยน พบวา

เมอเกบรกษาเปนระยะเวลานานขน คะแนนคณภาพทมองเหนดวยตา

เรมลดลงในวนท 10 ของการเกบรกษา ทเรยนตดแตงสดทไมใช

สารเคลอบผว (ชดควบคม) มคะแนนลดลงจาก 9.00 คะแนน

เปน 7.40 คะแนน ซงมคานอยกวาเนอทเรยนทเคลอบผวดวย RF1,

CMC-Com และ CMC-DR ทไดคะแนนลดลงจาก 9.00 คะแนน

เปน 8.20 คะแนน และในวนท 15 ของการเกบรกษา พบวา คะแนน

คณภาพทมองเหนดวยตาของเนอทเรยนทไมไดเคลอบผว เทากบ

6.60 คะแนน ซงนอยกวาคะแนนของเนอทเรยนทใชสารเคลอบ

Page 3: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

3Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Fig.1 Scores of visual quality, odor of volatile compounds, texture and color change of durian arils non-coated (control) and coated with RF1, CMC-com and CMC-Dr during storage at 5 C for 15 days

Table 1 Food borne pathogen in terms of total plate count, S. aureus, E. coli, mold, yeast and Salmonella sp. and total coliform bacteria of durian arils non-coated (control) and coated with CMC-com, CMC-Dr and RF1 after storage at 5 C for 15 days

Fig.2 Preference scores of durian arils non-coated (control) and coated with RF1, CMC-com and CMC-Dr during storage at 5 C for 15 days

ซงไดคะแนนเทากบ 7.40 คะแนน (Fig. 1A) ทงนเนองจากผวหนา

ของเนอทเรยนมลกษณะเหยว แหง เพมขน ทำาใหคะแนนคณภาพ

ทมองเหนดวยตาลดนอยลง อยางไรกตามเนอทเรยนทเคลอบดวย

สารเคลอบผวบรโภคไดสตรตางๆ ยงคงความสดอยไดตลอดระยะ

เวลา 15 วนของการเกบรกษา สอดคลองกบการทดลองของ Maria

et al. (2009) ทรายงานวา หนอไมฝรงทไมผานการเคลอบผว

มลกษณะเหยว แหง คะแนนคณภาพลดลงอยางรวดเรว เมอเปรยบ

เทยบกบหนอไมฝรงทใชสารเคลอบ CMC

สำาหรบคณภาพดานกลน พบวา เนอทเรยนทเคลอบดวย

สารเคลอบผวชนดตางๆ มแนวโนมคงทตลอดระยะเวลาการเกบรกษา

ในขณะททเรยนชดควบคมเรมมคะแนนกลนหอมของสารระเหย

ลดลงเพยงเลกนอยในวนท 10 และ 15 ของการเกบรกษา (Fig. 1B)

ในขณะทคะแนนเนอสมผส (Fig.1C) และการเปลยนแปลงส (Fig. 1D)

ของเนอทเรยนทไมไดเคลอบและทเคลอบดวยสารเคลอบผวสตรตางๆ

มคะแนนไมแตกตางกนตลอดระยะเวลาการเกบรกษา 15 วน

ผลการทดสอบทางประสาทสมผสโดยผทดสอบชมจำานวน 12 คนใหคะแนน

ความชอบของเนอทเรยนในทกทรตเมนตไมแตกตางกนตลอดระยะเวลาการเกบรกษา

15 วน ทงนผทดสอบชมใหคะแนนความชอบของเนอทเรยนทเคลอบดวย CMC-com

และ CMC-Dr มคาคงทตลอดระยะเวลาการเกบรกษา ขณะทเนอทเรยนไมเคลอบ

(ชดควบคม) และเคลอบดวยสารเคลอบ RF1 ลดลงในวนท 15 ของการเกบรกษา (Fig. 2)

ผลการตรวจสอบจลนทรยกอโรคพบวา เนอทเรยนทไมผานการเคลอบผวหลง

จากเกบรกษาเปนเวลา 15 วน มจลนทรยกอโรคไดแก ยสตภายใตมาตรฐานกำาหนด

แต total plate count และราสงกวามาตรฐานกำาหนด ขณะทเนอทเรยนทผานการเคลอบผว

พบจลนทรยกอโรคโดยเฉพาะ total plate count ในวนท 15 ของการเกบรกษา แตม

ปรมาณทปลอดภยสำาหรบผบรโภคเนองจากยงคงอยภายใตมาตรฐานกำาหนด (Table 1)

สารเคลอบผวเนอทเรยนบรโภคไดสามารถลดการปนเปอนของจลนทรยกอโรคของ

เนอทเรยนไดดกวาเนอทเรยนทไมผานการเคลอบผว (ชดควบคม) ทงนสอดคลองกบ

การรายงานการเคลอบผวเนอสมโอ (อภตาและคณะ, 2550) และเนอขนนตดแตงสด

(อภตาและคณะ, 2554) ดวยฟลมเคลอบผวทบรโภคได RediFresh สามารถลดจลนทรย

กอโรคไดดกวาเนอสมโอและเนอขนนทไมผานการเคลอบผว

สรป การเคลอบผวเนอทเรยนดวย CMC-com, CMC-Dr และ RF1 เปรยบเทยบกบ

เนอทเรยนทไมพนเคลอบ (ชดควบคม) เกบรกษาทอณหภม 5 องศาเซลเซยส เปนเวลา

15 วน พบวาเนอทเรยนทเคลอบดวย CMC-com, CMC-Dr และ RF1 มอายการเกบ

รกษานาน 15 วน ขณะทเนอทเรยน (ชดควบคม) ทไมไดเคลอบผวมอายการเกบรกษา

เพยง 10 วน การเคลอบผวเนอทเรยนชวยใหมลกษณะปรากฏดกวาชดควบคม แตทำาให

กลนหอมของสารระเหยลดลงเพยงเลกนอย ผทดสอบชมจำานวน 12 คนใหการยอมรบ

เนอทเรยนทงทไมเคลอบและเคลอบดวยสารเคลอบผวทบรโภคได เนอทเรยนทไมผาน

การเคลอบตรวจพบยสตภายใตมาตรฐานกำาหนด แตพบ total bacterial plate count

และรา เกนมาตรฐานกำาหนด ขณะทเนอทเรยนทเคลอบผวดวย CMC-com CMC-Dr

หรอ RF1 ตรวจพบเพยง total bacterial plate count ภายใตมาตรฐานกำาหนด จงเปนไปได

วาการใช CMC-com และ CMC-Dr สามารถนำามาใชผลตสารเคลอบผวเนอทเรยน

เพอทดแทนเจลาตนได

คำานยม ขอขอบคณศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเชยงใหม

ผสนบสนนงบประมาณการวจยศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลย

เกษตรศาสตร ศนยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว และคณะเกษตรกำาแพงแสน ผสนบสนน

สถานท เครองมอวทยาศาสตร และงบประมาณเผยแพรผลงานวจย

Page 4: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

4Newsletter

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

บทคดยอ ปญหาสำาคญของผลมะนาวหลงเกบเกยวคอการเสอม

คณภาพและมอายการวางจำาหนายสน ปจจบนมรายงานการใช

สารเคลอบผวเจลวานหางจระเขในการยดอายการเกบรกษา

ของผลตผลหลายชนด ดงนน วตถประสงคของการวจยน

เพอศกษาผลของสารเคลอบผวเจลวานหางจระเขในการยดอาย

การวางจำาหนายของผลมะนาวพนธแปน ทำาการทดลองโดยเคลอบ

ผวผลมะนาวดวยเจลวานหางจระเขความเขมขน 0, 10, 25, 50, 75

และ 100 เปอรเซนต แลวบรรจในถาดโฟมดดแปลงบรรยากาศ

วางไวทอณหภมโดยรอบ (33±2 ำซ.และความชนสมพทธ 59.5±4)

ผลการศกษาพบวา การใชสารเคลอบผวเจล วานหางจระเข

ความเขมขน 50 เปอรเซนต สามารถยดอายวางจำาหนายไดนานทสด

คอ 29 วน เมอเปรยบเทยบกบผลมะนาวในชดควบคมทมอาย

การวางจำาหนาย 17 วน การเคลอบผวสามารถชะลอการลดลง

ของคา hue angle ไดดทสด อยางไรกตามการสญเสยนำาหนก

ของผลมะนาว ปรมาณของแขงทงหมดทละลายนำาได และปรมาณกรด

ทไทเทรตไดของทกกรรมวธมคาไมแตกตางกนทางสถต

คำ�สำ�คญ: วานหางจระเข, มะนาว, อายวางจำาหนาย

งานวจยของศนย

โดยเทคนคเนยรอนฟราเรดสเปกโทรสโกป

เอกสารอางองยวลกษณ ศรพลบญ. 2548. ฟลมเคลอบบรโภคไดสำาหรบยดอายการเกบรกษาเนอทเรยนพนธหมอนทอง. วทยานพนธปรญญาโท. ภาควชาวศวกรรมเคม. คณะวศวกรรมศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 166 น.อภตา บญศร, โศรดา กนกพานนท และศรพร วหคโต. 2550. ฟลมเคลอบบรโภคไดจากไคโตซานและเจลาตนสำาหรบรกษาคณภาพและยดอายการเกบรกษา สมโอพนธขาวนำาผงแปรรปพรอมบรโภค. รายงานฉบบสมบรณ เสนอตอ สำานกงานกองทนสนบสนนการวจย.อภตา บญศร, โศรดา กนกพานนท และวรดา สโมสรสข. 2554. การยดอายการเกบรกษาขนนตดแตงสดดวยฟลมเคลอบบรโภคไดจากเจลาตนผสมไคโตซาน. รายงาน ฉบบสมบรณ เสนอตอ ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเชยงใหม. Maria, V. T., C. G. Biliaderis and M. Vasilakakis. 2009. Impact of edible coating and packaging on quality of white asparagus (Asparagus officinalis L.) during cold storage. Food Chemistry 117: 53-63.Rachtanapun, P., S. Luangkamin, K. Tanprasert and R. Suriyatem. 2012. Carboxymethyl cellulose film from durian rind. LWT-Food Science and Technology 48 : 52-58.

I ชมพนท บวเผอน1,3 และ ลดาวลย เลศเลอวงศ 1,2

I ปารชาต เทยนจมพล1,2รงนภา ไกลถน1,2 พเชษฐ นอยมณ 1,2

และ สนสา สชาต3

บทคดยอ งานวจยนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบวธการเตรยมตวอยางยางพารา

ทเหมาะสม เพอตรวจหาองคประกอบทสำาคญในยางพารา โดยมการเตรยมตวอยาง

ทแตกตางกน ไดแก วธท 1 นำานำายางมาบรรจใน cuvette cell ขนาด 10 มลลเมตร

วธท 2 ยางกอนถวย และวธท 3 ยางแผนขนาดเสนผานศนยกลาง 37 มลลเมตร

หนา 2 มลลเมตร บรรจใน standard cup จากนนจงนำาตวอยางทเตรยมไดไปวด

การสะทอนกลบของแสงดวยเครอง NIRSystem 6500 ในชวงความยาวคลน 400-

2500 นาโนเมตร ตวอยางเตรยมดวยวธตางกนวดสเปกตรมดวยอปกรณเสรมทตางกน พบ

วาสเปกตรมดงเดมของตวอยางทเตรยมดวยวธตางๆ พบพกชดเจนทความยาวคลน 1718

และ 1778 นาโนเมตร ซงเปนพกทพบบนสเปกตรมของยางธรรมชาต เมอเปรยบเทยบ

พบวาวธนำานำายางมาบรรจใน cuvette cell สะดวก กระบวนการไดมาของตวอยางไม

ยงยาก สำาหรบวธเตรยมยางกอนถวย โดยนำานำายางมาผสมกรดและขนรปเปนยางกอน

และวธเตรยมยางแผน โดยนำานำายางมาผสมกรดและขนรปเปนยางแผน ซงยางแผนม

กระบวนการเตรยมตวอยางทคอนขางซบซอนกวาสองวธแรก อยางไรกตามตองมการ

ศกษาหาความสมพนธระหวางขอมลสเปกตรมและองคประกอบของยางพาราทตองการ

ตรวจหาในลำาดบตอไป กอนจะตดสนไดวาวธเตรยมแบบใดเหมาะสม

คำ�สำ�คญ: การเตรยมตวอยาง, ยางพารา, เนยรอนฟราเรดสเปกโทรสโกป

1 ภาควชาพชศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร สงขลา 901122 ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว สำานกคณะกรรมการการอดมศกษา กรงเทพฯ 104003 สถานวจยความเปนเลศเทคโนโลยชวภาพเกษตรและทรพยากรธรรมชาต คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร

1 สถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเชยงใหม เชยงใหม 502002 ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว สำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กรงเทพฯ 104003 คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยอตสาหกรรม มหาวทยาลยสงขลานครนทร สราษฏรธาน 84000

การเตรยมตวอยางเพอตรวจหาองคประกอบของยางพารา

การใชสารเคลอบผวเจลวานหางจระเขเพอยดอายวางจำาหนายของมะนาวพนธแปน

Page 5: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

5Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

ไซโตไคนน เปนสารประกอบ substituted adenine

ทมสมบตในการกระตนการแบงเซลล และพบในพชชนสง มอส รา

แบคทเรย และใน tRNA ของจลนทรยและเซลลสตวจำานวนมาก ปจจบน

พบวา มไซโตไคนนมากกวา 200 ชนด ทงทเปนสารธรรมชาตและ

สารสงเคราะห ในดอกไม ไซโตไคนนถกพบปรมาณมากในระยะดอกตม

และดอกแยม แลวจงลดลงเมอดอกมอายมากขนหรอเรมเขาสระยะ

เสอมสภาพ (van Staden et al., 1990) หลงจากทดอกไมหรอ

ใบไมทถกตดออกมาจากตนแลวจะเกดการขาดไซโตไคนนเนองจาก

การสงเคราะหไซโตไคนนนนเกดขนทบรเวณรากกอน ดงนนความไมสมดล

ของฮอรโมนนอาจมผลไปกระตนใหพชเสอมสภาพโดยแสดงอาการ

ใบเหลอง (Van Staden and Mooney, 1988) การไดรบไซโตไคนน

จากภายนอกจงยบยงการเสอมสภาพของดอกและใบได โดยไปยบยง

กระบวนการเสอมสภาพของดอกไม ทงกระบวนการสงเคราะหเอทลน

และการทำางานของเอทลน (Rubinstein, 2000) สาร 6-เบนซลแอมโนพวลน

(6-benzylaminopurine, BA) เปนสารชนดแรกในกลมไซโตไคนน

ทมการสงเคราะหขนมา มผลชะลอการหายใจ การเสอมสภาพ

และการสลายตวของคลอโรฟลล (Thimann, 1980) ในปจจบน พบวา

สารทมสมบตคลายคลงกบไซโตไคนนมากและสามารถใชทดแทน BA

ไดคอซทน (zeatin) ไซโตไคนนชนดอนๆ ซงใชในงานเพาะเลยงเนอเยอ

(Mok et al., 2000) คอสารไทไดแอซรอน (thidiazuron, TDZ) มชอ

ทางเคมวา N-phenyl-N_-1,2,3-thiadiazol-5-ylurea เปนอนพนธ

ของฟนวยเรย (phenyl urea) มหม phenyl urea มาแทนทหม adenine

ในไซโตไคนนและเปน non-purine cytokinin ทมประสทธภาพสงมาก

เชนเดยวกบไซโตไคนนในกลมพวรน (purine) สาร TDZ ยงสามารถ

ใชไดตงแตความเขมขน 1-100 µM ในงานเพาะเลยงเนอเยอ หรอ

ใชเปนสารททำาใหใบรวง (Huetteman and Preece, 1993) ระหวาง

การเสอมสภาพของไมใบโดยเอนไซมคลอโรฟลเลส (chlorophyllase)

เปนเอนไซมชนดแรกทเรงวถการสลายตวของคลอโรฟลล (Scheumann

et al., 1996) ดงนน สารสคลอโรฟลลและแคโรทนอยดมความสำาคญ

กบพชโดยคลอโรฟลลมบทบาทสำาคญในการสงเคราหนำาตาลซงเปน

แหลงพลงงานในการดำารงชวต และยงเปนปจจยสำาคญทบงบอกถง

คณภาพของไมดอกและไมประดบ (Ferrante et al., 2003) TDZ

มบทบาทในการปองกนการเหลองของใบและชวยชะลอการสลายตว

ของคลอโรฟลลในดอกอลสโตรมเลย ทวลป และเบญจมาศ (Ferrante

et al., 2003) TDZ ความเขมขน 5-45 µM ชวยลดการหลดรวงของ

ดอกฟลอกซ (Phlox peniculata) ทถกชกนำาโดยเอทลน และการเสอมสภาพ

ของดอกฟลอกซ และดอกลวพนได (Sankhla et al., 2005) TDZ

ยงเพมอตราการดดนำาซงสมพนธกบการเปลยนแปลงนำาหนกสดทเพมขน

ในดอกเบญจมาศ (Buanong, unpublished data) ดอกคารเนชน

พนธ ‘Lunetta’ (Chamani and Feizi, 2007) และกหลาบตดดอก

พนธ ‘First Red’ (Chamani et al., 2006)

การใชสารในกลมไซโตไคนนในการปรบปรงคณภาพ

และยดอายไมดอกไมประดบ

นานานสาระ

I มณฑนา บวหนอง สายวชาเทคโนโลยหลงการเกบเกยว คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร กรงเทพฯ 10140

การเตม BA ลงในนำายาปกแจกนอาจเพมแอดนน (adenine) เขาไปเพอใหโมเลกล

ของ soluble RNA คงสภาพเดม สามารถชะลอการเสอมสภาพของดอกไม เชน ดอกเบญจมาศ

และคารเนชน BA ทความเขมขน 25 mg/l สามารถยดอายการปกแจกนของดอกซอนกลน

(Polianthe tuberose L.) ไดนาน 15.8 วน เมอเปรยบเทยบกบดอกซอนกลนทปก

ในนำากลน (ชดควบคม) ซงมอายการปกแจกน 13.2 วน การใชไซโตไคนนในไมใบประดบ

ยงใหผลในทางบวก เชน การปกแชเฟรนนาคราชในสารละลาย TDZ ความเขมขน

10 µM สามารถชะลอการลดลงของนำาหนกสดและอตราการดดนำาได (Tatmala et al., 2012)

เชนเดยวกบการพลซง หรอการเพมอาหารใหแกดอกไมดวยสารละลาย TDZ ความเขมขน

10 µM และ BA ความเขมขน 100 mg/l เปนเวลา 24 ชวโมง แลวนำามาปกในนำากลน สามารถชะลอ

การลดลงของปรมาณคลอโรฟลลทงหมดและชะลอการเปลยนเปนสเหลองของใบเฟรน

ไดดกวาใบเฟรนทพลซงดวยนำากลน (ชดควบคม) จงทำาใหมอายการใชงานนานเทากบ 11.5

และ 11.1 วน ตามลำาดบ ในขณะทใบเฟรนทพลซงดวยนำากลน (ชดควบคม) มอายการใชงาน

เพยง 9.2 วน (Ngamkham et al., 2011) ถงแมสารทง 2 ชนดนมประสทธภาพไมแตกตางกน

แตเมอพจารณาจากความเขมขนทใชในการทดลอง พบวาสารละลาย BA ทความเขมขน

10 ppm จะเทากบ 444 µM (Bryan and Soiler, 1991) ดงนน จงจำาเปนตองใช BA

ในปรมาณทมากกวา TDZ ถง 44 เทา เชนเดยวกบรายงานของ Genkov and Iordanka

(1995) ทพบวา การใช TDZ ในงานเพาะเลยงเนอเยอมประสทธภาพดกวาและออกฤทธ

ไดนานกวาสารไซโตไคนนสงเคราะหจำาพวก BAP (6-benzylaminopurine) ถง 100 เทา

โดยเฉพาะการเจรญเตบโตของคารเนชนทถกยายมาจากดน

ไซโตไคนนยงชวยยดอายการใชงานของดอกไมทไมมความไวตอเอทลน (insensitive

to ethylene) เชน ดอกไอรสซงลกษณะการเสอมสภาพไมไดถกควบคมโดยเอทลน (Mutui

et al., 2003) ผลการศกษาของ Macnish et al. (2010) พบวา ดอกไอรสทเกบรกษา

ทอณหภมตำา (cold storage) เปนเวลา 2 สปดาห สงผลใหมอายการใชงานสนลง

ดงนน การใช TDZ สามารถรกษาคณภาพของดอกไมได แตจำาเปนตองใชทความเขมขนสงถง

200-500 µM ในการกระตนใหดอกบานและยดอายการใชงานหลงการเกบรกษาทอณหภมตำา

การพลซงดอกซอนกลนดวยสารละลาย TDZ ความเขมขน 50 µM สามารถกระตน

การบานของดอก ชะลอการหายใจ และยดอายการปกแจกนของดอกได (Uthairatanakij et

al., 2007) สำาหรบไมตดดอกเมองรอน เชน ดอกหนาววซงเปนดอกไมทไมมความไวตอเอทลน

เชนเดยวกน (Reid, 2004) กลบพบวาสารละลาย TDZ ความเขมขน 5-10 µM สามารถลดการผลต

Page 6: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

6Newsletter

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

รปท 1 การเหลองของใบฟลอกซ (Phlox paniculata L.)

ทพลซงดวยนำาประปา (A) TDZ ความเขมขน 10 µM + phosphate

citrate buffer pH 4.0 (B) pH 6.0 (C) and pH 7.0 (D) เปนเวลา

24 ชวโมง ณ หองควบคมอณหภม (20 ำC, ความชนสมพทธ 70-

80% ใหแสงจากหลอดฟลออเรสเซนส เปนเวลา 12 ชวโมงตอวน)

แลวจงเกบรกษาในสภาพมดทอณหภม 2 องศาเซลเซยส เปนเวลา 8 วน

เพอเลยนแบบสภาวะการขนสงทางเรอ หลงจากนน ยายมาปกแช

ใน TOG-6 ณ หองควบคมอณหภมอกครงตลอด

รปท 3 คณภาพของดอกฟลอกซ (Phlox paniculata L.) ในวนท 12

ทพลซงดวยนำาประปา และ TDZ ความเขมขน 10 µM + phosphate

citrate buffer pH 4.0, 6.0 และ 7.0 เปนเวลา 24 ชวโมง ณ หองควบคม

อณหภม แลวจงเกบรกษาในสภาพมดทอณหภม 2 องศาเซลเซยน

เปนเวลา 8 วน เพอเลยนแบบสภาวะการขนสงทางเรอ หลงจากนน

ยายมาปกแชใน TOG-6 ณ หองควบคมอณหภมอกครงตลอดระยะเวลา

รปท 2 คณภาพของดอกฟลอกซ (Phlox paniculata L.) ในวนท 2 และ 12 ทพลซง

ดวยนำาประปา และสารละลาย BA ความเขมขน 100 ppm + phosphate citrate buffer

pH 4.0 6.0 และ 7.0 นาน 24 ชวโมง ณ หองควบคมอณหภม แลวจงเกบรกษาในสภาพมด

ทอณหภม 2 ำC นาน 8 วน เพอจำาลองแบบสภาวะการขนสงทางเรอ หลงจากนน ยายมาปก

แชใน TOG-6 ณ หองควบคมอณหภมอกครงตลอดระยะเวลาการปกแจกน

นานาสาระ

เอทลนของดอกหนาววพนธ ‘Midori’ (Phusap et al., 2011) และดอกขงแดง (Ieamtim, 2007)

นอกจากนน TDZ ยงชวยชะลอการเพมขนของอตราการรวไหลของประจในจานรองดอก

(spathe) ไดอยางมนยสำาคญยงเมอเปรยบเทยบกบดอกหนาววพนธ ‘Midori’ ทพลซง

ดวยนำากลน (ชดควบคม) การรวของของประจ (electrolyte leakage, EL) ในกลบดอก

เปนดชนวดการเสอมสภาพของเซลลเมมเบรน เกดการรวไหลของสวนประกอบตางๆ ภายในเซลล

เชน สารสและอเลกโทรไลต (electrolyte) ในระหวางการเสอมสภาพของดอกไม ทำาใหดอก

สญเสยความเตงของเซลลและเกดการเหยว (Celikel and van Doorn, 1995) Lukatkin et al.

(2003) ไดรายงานวา การใชสารละลาย TDZ ทระดบความเขมขน 10 nM ปองกนการรวไหล

ของประจในใบออนของตนกลาแตงกวาทเกดจากความเครยดได แสดงใหเหนวา TDZ

มผลเพมความตานทานของพชตอความเครยดตางๆ นอกจากนน การพลซงดอกหนาววพนธ

‘Midori’ ดวยสารละลาย TDZ ความเขมขน 10 µM ชวยยดอายการปกแจกนไดนาน 36.6

วน เมอเปรยบเทยบกบดอกหนาววทพลซงดวยนำากลน (ชดควบคม) มอายการปกแจกน

เพยง 33.4 วน อยางไรกตาม การปกแชดอกหนาววพนธ ‘Marshall’ ในสารละลาย TDZ

ความเขมขน 10 µM สามารถยดอายการปกแจกนไดเปนเวลา 21.5 วน แตเมอเพมความเขมขน

ของ TDZ ใหสงขนเปน 15-45 µM กลบทำาใหดอกหนาววมอายการปกแจกนสนลง ในขณะท

สารละลาย BA ความเขมขน 100 ppm ทำาใหดอกหนาววมอายการปกแจกน 16.4 วน และมอาย

การปกแจกนสนกวาชดควบคม 2 วน (Thawiang et al., 2007) การใชสารละลาย TDZ ความเขมขน

5-10 µM ยงชวยยดอายการปกแจกนของดอกเฮลโกเนยพนธ ‘Big Bud’ ไดถง 9.6 และ 8.5 วน

ตามลำาดบ แตเมอเพมความเขมขนสงขนไปถง 45 µM อายการปกแจกนของดอกกลบสนลง

แตยงใหผลดกวาดอกเฮลโกเนยทปกแชในนำากลน (ชดควบคม) และความเขมขนของ TDZ

ทใหแกดอกไมยงไมเปนพษตอดอกไมอกดวย (Piromruen et al., 2007) แสดงใหเหนวา

ประสทธภาพของ TDZ นนขนอยกบชนดและพนธของพช ความเขมขนของสาร ระยะเวลา

ทพชไดรบสาร และวธการทไดรบสารนน อยางไรกตาม ไดมการศกษา

ประสทธภาพของสารกลมนอยางตอเนองในการชะลอการเสอมสภาพ

ของพช

นอกจากนนการใชวธการตาง ๆ รวมกบไซโตไคนน เชน

การพลซงดอกฟลอกซดวยสารละลาย BA ความเขมขน 100 mg/l

หรอ TDZ ความเขมขน 10 µM รวมกบซเทรต-ฟอสเฟต บฟเฟอร

(citrate phosphate buffer) ทระดบคาพเอช 4.0, 6.0 และ 7.0

เปนเวลา 24 ชวโมง แลวเกบรกษาในสภาพมดทอณหภม 2 องศา

เซลเซยส เปนเวลา 8 วน เพอจำาลองแบบสภาวะการขนสงทาง

เรอ แลวจงนำามาปกใน TOG-6 (Milchan Bros, Ltd., Israel)

ซงเปนนำายาปกแจกนทมคลอรนเปนองคประกอบ 50 ppm พบ

วา BA และ TDZ มประสทธภาพในการชะลออาการใบเหลอง

ของดอกฟลอกซได (รปท 1, 2) แต TDZ ใหผลดกวา BA โดยการปรบคา

พเอชทระดบตางๆ ในนำายาปกแจกนนนใหผลไมแตกตางกน

(รปท 3) (Buanong, unpublished data)

ผลการศกษาทผานมา พบวา TDZ กระตนใหเกดการตอบสนอง

เหมอนไซโตไคนน โดยจบกบตวรบไซโตไคนน (cytokinin receptor)

โดย histidine kinase (AHK4) เปนตวรบไซโตไคนนตวแรกทจะจบกบ

ไซโตไคนนและสารสงเคราะหในกลมไซโตไคนน (Inoue et al., 2001)

อยางไรกตาม กลไกของ TDZ ยงไมเปนทเขาใจมากนกซงอาจทำาให

เกดการตอบสนองตอไซโตไคนนโดยทำาปฏกรยาโดยตรงกบตวรบ

ไซโตไคนนในใบพช (Christianson and Hornbuckle, 1999) หรอ

ทำาปฏกรยาทางออมโดยกระตนการเปลยนนวคลโอไทด (nucleotide)

ของไซโตไคนนใหเปน active ribonucleoside ทมผลทางชววทยา

(Capalle et al., 1983) หรอโดยการชกนำาใหเกดการสะสมของ

endogenous adenine-based cytokinins (Thomas and Katterman,

1986) อาจเนองมาจากการยบยงเอนไซมไซโตไคนนออกซเดส (cytokinin

oxidase) (Hare and van Staden, 1994) Ferrante et al. (2002)

จงสรปวาประสทธภาพของ TDZ อาจจะเปนผลมาจากการทำางานรวมกน

ของกลไกทงหมด

Page 7: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

7Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

Newsletterศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

ขาวสารเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

"พารบอยล" มช. วจยขาวโภชนาการ

หวงเพมมลคาขาวไทย สตลาดโลก ทมวจย มช. ประสบความสำาเรจในการพฒนาผลตภณฑขาวพารบอยลเสรมคณคา

ทางโภชนาการ ดวยเทคโนโลยการแทรกซมภายใตสญญากาศ เตมสารละลายจมกถวเหลอง

กรดอะมโนและเคซน ไดผลตภณฑขาวตานอนมลอสระและมโปรตนสง เพมมลคาขาวไทย

สตลาดโลก

เรวตร พงษพสทธนนท นกวจยของสถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มหาวทยาลยเชยงใหม ภายใตโครงการการปรบปรงกระบวนการผลตขาวพารบอยล

และการประยกตใชเทคโนโลยการแทรกซมภายใตสญญากาศเพอผลตขาวพารบอยล

ทมคณคาทางโภชนาการสง ใหขอมลวาการทำาขาวพารบอยล (Parboiled rice) เปนวธหนง

ททำาใหสารอาหารประเภทวตามนและแรธาตบางชนดของขาวสงขน ซงคนไทยไมคอยรจก

แตจะรจกในชอของขาวนงอบแหงซงอยในกลมของขาวฮาง เปนขาวสขภาพทมจำาหนายมาก

ทางภาคอสาน ขาวพารบอยลเปนผลตภณฑสงออกไปตางประเทศในแถบเอเชยตะวนออกกลาง

และแอฟรกามมลคาการสงออกปละหลายลานตนหรอกวา 2.6 หมนลานบาท

เอกส�รอ�งองBryan, J.A. and J.R. Seiler. 1991. Accelerating Fraser Fir seedling growth with benzylaminopurine spray. Hort Sci. 26(4): 389-390.Capelle, S.C., D.W.S. Mok, S.C. Kirchner and M.C. Mok. 1983. Effects of thidiazuron on cytokinin autonomy and the metabolism of N6-(∆2-isopentenyl)[8-14C] adenosine in callus tissue of Phaseolus tunatus L. Plant Physiol. 73: 796-802. Celikel, F.G. and W.G. Van Doorn. 1995. Solute leakage, lipid peroxidation and protein pegradation during the senescence of Iris tepals. Physiologia Plantarum 94: 515-521.Chamani, E. and S.A. Feizi. 2007. Thidiazuron effects on Dianthus caryophyllus ‘Lunetta’. Acta Hort. 755: 305-310.Chamani, E., D.E. Irving, D.C. Joyce and M. Arshad. 2006. Studies with thidiazuron on the vase life of cut flowers. J. Appl.Hort. 8: 42-44.Christianson, M.L. and J.S. Hornbuckle. 1999. Phenylurea cytokinins assayed for induction of shoot buds in the moss Funaria hygrometrica. Amer. J. Bot. 86: 1645-1648.Ferrante, A., F. Tognoni, A. Mensuali-Sodi and G. Serra. 2003. Treatment with thidiazuron for preventing leaf yellowing in cut tulips and chrysanthemum. Acta Hort. 624: 357-363.Hare, P.D. and J. van Staden. 1994. Inhibitory effect of thidiazuron on the activity of cytokinin oxidase isolated from soybean callus. Plant Cell Physiol. 35: 1121-1125.Huetteman, C.A., J.E. Preece. 1993. Thidiazuron-a potent cytokinin for woody plant tissue culture. Plant Cell Tiss.Org. Cult. 33: 105–119.Inoue, T., M. Higuchi, Y. Hashimoto, M. Seki, T. Kato, S. Tabata,K. Shinozaki and T. Kakimoto. 2001. Identification of CRE1 as a cytokinin receptor from Arabidopsis. Nature 409: 1060-1063.Lukatkin, A.S., D.I. Bashmakov and N.V. Kipaikina. 2003. Protective role of thidiazuron treatment on cucumber seedlings exposed to heavy metals and chilling. Russian J. Plant Physiol. 50(3): 305–307.Macnish, A., C.Z. Jiang and M.S. Reid. 2010. Treatment with thidiazuron improves opening and vase life of iris flowers.Postharvest Biol. Technol. 56:77–84.Mok, M.C., R.C. Martin and D.W.S. Mok. 2000. Cytokinins: Biosynthesis, metabolism and perception. In Vitro Cell.Dev. Biol. Plants 36: 102-107.Mutui, M., V.N. Emongor and M.J. Hutchinson. 2003. Effect of benzyladenine on the vase life and keeping quality of Alstroemeria cut flowers. J. Agric. Sci. Technol. 5: 91–105.Ngamkham, P., C. Techavuthiporn, V. Srilaong, C. Wongs-Aree and M. Buanong. 2011. Effect of cytokinins on delaying leaf senescence of Rabbit’s foot fern (Davillia sp.)after harvest. Agricultural Sci. J. 42: 3(Suppl.): 295-298.Phusap, W., K. Mahawongwiriya, M. Buanong and S. Kanlayanarat. 2011. Effect of thidiazuron pulsing on quality and vase life of cut Anthurium cv. ‘Midori’ flowers. Agricultural Sci. J. 42:1(Suppl.): 224-227.Piromruen, B., M. Buanong and S. Kanlayanarat. 2007. Effect of thidiazuron on quality and vase life of Heliconia (Heliconia spp. cv. Bigbud). Acta Hort. 804: 283-286.Reid, M.S. 2004. Anthurium, flamingo flower. [Online], Available source: http://postharvest. ucdavis.edu/Produce/ProduceFacts/orn/anthurium.pdf., [12.06.2009].Rubinstein, B. 2000. Regulation of cell death in flower petals.Plant Mol. Biol. 44: 303-318.Sankhla, N., W.A. Mackay and T.D. Davis. 2005. Effect of thidiazuron on senescence of flowers in cut inflorescences of Lupinus densiflorus Benth. Acta Hort. 669: 239-243.Scheumann, V., H. Ito, A. Tanaka, S. Schoch and W. Rudiger. 1996.Substrate specificity of chlorophyll(ide) b reductase in etioplasts of barley (Hodeum vulgare L.) European J. Biochem. 242: 163-170.Tatmala, N., S. Kaewsuksaeng, S. Kanlayanarat and M. Buanong.2012. Effect of Thidiazuron Holding Treatments on Delaying the Senescence of Davallia Ferns. Acta Hort.937: 463-466.Thawiang, N., M. Buanong and S. Kanlayanarat. 2007. Effect of thidiazuron on postharvest quality of cut flowers of Anthurium (Anthurium andaeanum L. cv. ‘Marshall’). Acta Hort. 755: 415-418.Thomas, J.C. and F.R. Katterman. 1986. Cytokinin activity induced by thidiazuron. Plant Physiol. 81: 681-683.Uthairatanakij, A., J. Jeenbuntug, M. Buanong and S. Kanlayanarat. 2007. Effect of thidiazuron pulsing on physiological changes of cut tuberose flower (Polianthes tuberosa L.). Acta Hort. 755, 477–480.Van Staden, J. and P.A. Mooney. 1988 The effect of cytokinin preconditioning on the metabolism of adenine derivatives in soybean callus. J. Plant Physiol. 133:466-469. Van Staden, J., S.J Upfold, A.D. Bayley and F.E. Drewes. 1990. Cytokinins in cut carnation flowers IX. Transport and metabolism of iso-pentenyladenine and the effect of its derivatives on flower longevity. Plant Growth Reg. 9: 255–262.

ทม�: หนงสอพมพคมชดลก วนท 2 มถนายน 2558

ลกษณะผลตภณฑขาวพารบอยล

จะมสเหลองออนและจะมสเขมมาก

ขนเมอระยะเวลาการเกบรกษาเพมขน

ซงเปนปญหาของผประกอบการสงออกขาว

ไปตางประเทศ นอกจากนกระบวนการ

พารบอยลยงมผลตอลกษณะเนอสมผส

และกลนของเมลดขาว ทำาใหขาวพารบอยลทไดจะมความแขงมากกวาขาวสารและ

มกลนเฉพาะตว ซงไมเปนทยอมรบกบผบรโภคภายในประเทศ

กระบวนการผลตขาวพารบอยลโดยนำาขาวเจาเปลอกพนธ กข 47 มาแชในนำาอน

อตราสวนขาว : นำาคอ 1 : 2.5 ทอณหภมประมาณ 60-70 องศาเซลเซยส หลงจากนน

นำามานงดวยไอนำา แลวอบแหงเกบไว 7 วน เมอแหงสนทแลวนำาขาวเปลอกไปสเปนขาวสาร

เมลดเตม จะไดขาวพารบอยลทตรวจพบสเหลองไดนอยกวาขาวพารบอยลในทองตลาด

เมอไดขาวพารบอยลตนแบบแลว ทมวจยไดนำาเขาสกระบวนการเสรมคณคาทางโภชนาการ

ของขาวพารบอยลดวยเทคโนโลยการแทรกซมภายใตสญญากาศ เปนการพฒนาผลตภณฑ

ขาวพารบอยลเสรมคณคาทางโภชนาการ ซงเปนเทคโนโลยทประยกตใชระบบสญญากาศ

รวมกบระบบการแชเพอนำาสารละลายจากภายนอกแทรกซมเขาไปแทนทนำาและอากาศ

ในรพรนของเมลดขาว ไดผลตภณฑขาวพารบอยลทมโปรตนสงจากกรดอะมโนและเคซน

และพฒนาผลตภณฑขาวพารบอยลทมสารตานอนมลอสระสงจากจมกถวเหลอง โดยผล

จากการวจยพบวา ผลตภณฑขาวพารบอยลเสรมคณคาทางโภชนาการทไดทง 2 ผลตภณฑ

มคณคาทางโภชนการสงกวาขาวพารบอยลและขาวสารขาวโดยทวไป

การพฒนาผลตภณฑขาวพารบอยลเสรมคณคาทางโภชนาการ ไดรบทนสนบสนน

การวจยจากสำานกงานคณะกรรมการการวจยแหงชาต (วช.) รวมกบ สำานกงานพฒนาวจย

การเกษตร มหาชน (สวก.) จนไดเปนผลตภณฑระดบพรเมยมสำาหรบตลาดบนมศกยภาพ

การซอสงกวาตลาดทวไปจงนบไดวาเปนการเพมมลคาใหแกขาวไทยและสงเสรมการสงออก

ไดเปนอยางด

Page 8: Postharvest Newsletter ปีที่ 14 ฉบับที่ 2 เมษายน-มิถุนายน 2558

Postharvest Technology Innovation Centerศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

รกษาการแทน ผอำนวยการศนยฯ : รองศาสตราจารย ดร.ดนย บณยเกยรตคณะบรรณาธการ : ดร.ธนะชย พนธเกษมสข ผชวยศาสตราจารย ดร.อษาวด ชนสต นางจฑานนท ไชยเรองศรผชวยบรรณาธการ : นายบณฑต ชมภลย นางปณกา จนดาสน นางสาวปยภรณ จนจรมานตย นางละอองดาว วานชสขสมบต ฝายจดพมพ : นางสาวจระภา มหาวนสำนกงานบรรณาธการ : PHT Newsletter ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว มหาวทยาลยเชยงใหม239 ถนนหวยแกว ตำบลสเทพ อำเภอเมอง จงหวดเชยงใหม 50200 โทรศพท +66(0)5394-1448 โทรสาร +66(0)5394-1447 E-mail : [email protected] http://www.phtnet.org

ขาวประชาสมพนธ

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว : หนวยงานรวมมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร จดฝกอบรม โครงการถายทอดเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

พชสวน รนท 62 หลกสตร “วทยาการหลงการเกบเกยวพชสวน” ขนระหวาง

วนท 22 - 23 เมษายน 2558 เพอใหผเขารบการฝกอบรมเขาใจถงหลกเบองตน

ในดานสรรวทยาและเทคโนโลยหลงการเกบเกยวพชสวนและนำาแนวคด

ไดไปปรบใชในการเรยน การสอน การวจย การศกษาตอในระดบสงขน

ศนยนวตกรรมเทคโนโลย

หลงการเกบเกยว : หนวยงานรวม

สถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบ

เกยว มหาวทยาลยเชยงใหม จดอบรม

เชงปฏบตการเรอง "ระบบการจดการหลง

การเกบเกยวสำาหรบเมลดพช" ระหวาง

วนท 20 - 22 พฤษภาคม 2558 เพอให

ผเขารวมการอบรมมความร ความเขาใจ

และเสรมประสบการณดานจดการ

หลงการเกบเกยวเมลดพช ณ หองประชม

สถาบนวจยเทคโนโลยหลงการเกบเกยว

มหาวทยาลยเชยงใหม

ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว จดงาน "ประชมวชาการวทยาการหลงการเกบเกยว

แหงชาต ครงท 13" ระหวางวนท 18-19 มถนายน 2558 ณ กรนเนอร รสอรท เขาใหญ จ.นครราชสมา

โดยม ศนยนวตกรรมเทคโนโลยหลงการเกบเกยว : หนวยงานรวมมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา

ธนบร เปนเจาภาพการจดงาน มการบรรยายพเศษจากผเชยวชาญ การนำาเสนอผลงานวชาการ

ทงภาคบรรยายและภาคนทศน โดยมผเขารวมการประชมประมาณ 250 คน