1. s - dienbien.edu.vndienbien.edu.vn/uploads/sang-kien-kinh-nghiem/2015_10/de-tai-skkn-2015.pdf- Biết được cấu tạo và nguyên lí của một số thiết bị điện

n d n p n p p d c d n

o m n n n ệ 12 n ện Biên

- 1 -

A. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Bên cạnh phƣơng pháp dạy truyền thống, dạy học theo dự án (DHDA) là

phƣơng pháp dạy nhằm bắt nhịp với xu thế hiện đại trong giáo dục để nâng cao

năng lực học tập của học sinh (HS). Hiểu đƣợc nguyên lý DHDA, giáo viên (GV)

sẽ có thêm cơ hội phát huy tính tích cực của HS, từ đó làm cho hoạt động dạy học

vừa phong phú vừa gắn bó với thực tiễn.

DHDA là một phương pháp dạy học tích cực, tạo điều kiện cho học sinh (HS)

chủ động và tự lực trong mọi hoạt động để chiếm lĩnh tri thức ài học hi học theo dự

án, HS c cơ hội h nh thành và phát triển các kĩ n ng học t p và hội c n thiết n

d ng phương pháp dạy học dự án vào dạy học là một hư ng đi đ ng trong dạy học

Công nghệ là môn học gắn chặt chẽ v i thực nghiệm nên việc sử d ng

DHDA trong dạy học Công nghệ là h p lí và c n thiết ặc d phương pháp dạy học

theo dự án đ đư c áp d ng nhiều nơi nhưng trong th i qu việc triển kh i và áp

d ng phương pháp dạy học này trư ng TDT TT iện Biên c n nhiều hạn chế

ể g p ph n phát triển DHDA trư ng, n m học – tôi tiến hành

triển kh i v n d ng phương pháp DHDA trong chương tr nh Công nghệ l p c

ph thông nh m đánh giá tính hiệu qu củ phương pháp dạy học này và v n d ng

DHDA một cách c hiệu qu trên đ i tư ng học sinh củ trư ng

Xuất phát từ những yêu c u trên tôi đ chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm:

" Vận dụng phƣơng pháp dạy học dự án vào m n C ng nghệ ở trƣờng

PTDTNTT Điện Biên" làm đề tài nghiên cứu i dự án: Gi i pháp hạn chế sử d ng

l ng phí điện, nư c trong sinh hoạt

2. Mục tiêu của đề tài

Tạo ra sản phẩm: Hạn chế sử d ng l ng phí điện, nư c trong sinh hoạt

Sau khi hoàn thành dự án, HS đạt đƣợc các mục tiêu sau:

. . Về kiến thức

- Biết được các bước thiết kế một mạch điện

- Biết được cấu tạo và nguyên lí của một số thiết bị điện và điện tử

- Hiểu được vai trò của việc tiết kiệm điện, nước trong sinh hoạt



- 2 -

- Biết được tầm quan trọng của việc phải sử dụng tiết kiệm điện, nước trong học tập

và sinh hoạt tại KTX trường PTDTNTT Điện Biên.

- Xây dựng và lắp đặt được sơ đồ hệ thống hạn chế sử dụng lãng phí điện, nước

trong sinh hoạt của học sinh trường PTDTNTT Điện Biên.

. . Về kĩ năng

- Nắm bắt được nhu cầu tiết kiệm điện, nước trong sinh hoạt.

- Góp phần hình thành cho HS kĩ năng:

+ Nghiên cứu, khảo sát, phân tích và thiết kế sơ đồ mạch điện giải pháp hạn chế sử

dụng lãng phí điện, nước trong sinh hoạt.

+ Ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập.

+ Làm việc theo nhóm.

+ Viết và trình bày báo cáo trước đám đông.

+ Vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn.

.3. Thái độ

- Nâng cao ý thức tiết kiệm điện, nước khi sử dụng tránh gây lãng phí nguồn tài

nguyên và làm tăng chi phí sử dụng

- Nâng cao ý thức hợp tác, học tập nhóm

- Độc lập, tự giác, tự chịu trách nhiệm trước nhóm.

- Hứng thú trong quá trình làm dự án

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

- T p trung vào chương tr nh Công nghệ l p (Kĩ thuật điện và điện tử).

- Giáo viên và học sinh kh i l p 12.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu

- Kết h p phương pháp Nghiên cứu - th ng kê - kh o sát, phân tích - t ng h p - so

sánh đ i chứng. Coi trọng các gi i pháp đ c và đư c ứng d ng trong thực tế

- hân tích ưu điểm, như c điểm của các gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí điện,

nư c trong sinh hoạt đ c trong thực tế. Phân tích và đư r những gi i pháp m i thiết

thực phù h p v i xu hư ng phát triển.



- 3 -

B. PHẦN NỘI DUNG

I. CƠ SỞ KHOA HỌC

1. K n ệm d n

Dự án là một dự định, một kế hoạch c n đư c thực hiện trong điều kiện th i

gian, phương tiện tài chính, nhân lực, v t lực ác định nh m đạt đư c m c đích đ đề

r Dự án c tính phức h p, t ng thể, đư c thực hiện trong h nh thức t chức dự án

chuyên iệt

2. K n ệm d c eo d n

Dạy học theo dự án là một h nh thức dạy học, trong đ ngư i học thực hiện một

nhiệm v học t p phức h p, c sự kết h p giữ lý thuyết và thực hành, tạo r các s n

phẩm c thể gi i thiệu hiệm v này đư c ngư i học thực hiện v i tính tự lực c o

trong toàn ộ quá tr nh học t p Làm việc nh m là h nh thức làm việc cơ n củ

DHDA.

3. ặc đ ểm của d c eo d n

Một dự án nói chung có những đặc điểm cơ bản sau:

- C m c tiêu đư c ác định rõ ràng,

- C th i gi n qui định c thể

- C nguồn tài chính, v t chất, nhân lực gi i hạn

- ng tính duy nhất (phân iệt v i các dự án khác)

- ng tính phức h p, t ng thể

- ư c thực hiện trong h nh thức t chức dự án chuyên iệt

Cơ s lý thuyết cho DH này đ nêu r 3 đặc điểm c t lõi củ DHDA: định

hư ng HS, định hư ng thực tiễn và định hư ng s n phẩm C thể c thể hoá các đặc

điểm củ DHDA như s u:

- Định hướng thực tiễn: Chủ đề củ dự án uất phát từ những t nh hu ng củ thực tiễn

hội, thực tiễn nghề nghiệp cũng như thực tiễn đ i s ng hiệm v dự án c n chứ đựng

những vấn đề ph h p v i tr nh độ và kh n ng củ ngư i học

- Có ý nghĩa thực tiễn xã hội: Các dự án học t p g p ph n gắn việc học t p trong nhà

trư ng v i thực tiễn đ i s ng, hội…



- 4 -

- Định hướng hứng thú người học: HS đư c th m gi chọn đề tài, nội dung học t p

ph h p v i kh n ng và hứng th cá nhân goài r , hứng th củ ngư i học c n

đư c tiếp t c phát triển trong quá tr nh thực hiện dự án

- Tính phức hợp: ội dung dự án c sự kết h p tri thức củ nhiều lĩnh vực hoặc môn

học khác nh u nh m gi i quyết một vấn đề m ng tính phức h p

- Định hướng hành động: Trong quá tr nh thực hiện dự án c sự kết h p giữ nghiên

cứu lý thuyết và v n dung lý thuyết vào trong hoạt động thực tiễn, thực hành Thông

qu đ , kiểm tr , củng c , m rộng hiểu iết lý thuyết cũng như rèn luyện kỹ n ng

hành động, kinh nghiệm thực tiễn củ ngư i học

- Tính tự lực cao của người học: Trong DHDA, ngư i học c n th m gi tích cực và tự

lực vào các gi i đoạn củ quá tr nh dạy học iều đ cũng đ i hỏi và khuyến khích

tính trách nhiệm, sự sáng tạo củ ngư i học G chủ yếu đ ng v i tr tư vấn, hư ng

dẫn, gi p đỡ Tuy nhiên mức độ tự lực c n ph h p v i kinh nghiệm, kh n ng củ HS

và mức độ kh kh n củ nhiệm v

- Cộng tác làm việc: Các dự án học t p thư ng đư c thực hiện theo nh m, trong đ c sự

cộng tác làm việc và sự phân công công việc giữ các thành viên trong nh m DHDA đ i

hỏi và rèn luyện tính sẵn sàng và kỹ n ng cộng tác làm việc giữ các thành viên th m gi ,

giữ HS và G cũng như v i các lực lư ng hội khác th m gi trong dự án

- Định hướng sản phẩm: S n phẩm củ dự án không gi i hạn trong những thu hoạch lý

thuyết, mà trong đ s trư ng h p các dự án học t p tạo r những s n phẩm v t chất củ

hoạt động thực tiễn, thực hành hững s n phẩm này c thể sử d ng, công , gi i thiệu

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN

1. Thuận lợi

- S giáo d c c ng v i nhà trư ng đ t chức cử giáo viên th m gi các l p đào tạo,

ồi dưỡng phương pháp dạy học tích cực

- B n giám hiệu nhà trư ng qu n tâm, chỉ đạo, yêu c u giáo viên t ng cư ng đ i m i

phương pháp dạy học do Bộ GD& T quy định

- s giáo viên trong nhà trư ng đ nh n thức đư c sự qu n trọng và tính cấp thiết

về việc đ i m i phương pháp dạy học

- S u khi đư c tr ng ị kiến thức về phương pháp dạy học tích cực, một s giáo viên

đ áp d ng phương pháp dạy học tích cực vào quá tr nh soạn ài và lên l p



- 5 -

goài những phương tiện dạy học truyền th ng, giáo viên đ tích cực sử d ng các

phương tiện dạy học m i nh m nâng c o chất lư ng cho ài gi ng (máy vi tính,

projecto, ng ghim, tài liệu phát t y, …)

- Cơ s v t chất, thiết ị dạy học củ nhà trư ng ngày hiện đại, đáp ứng yêu c u gi ng

dạy cho giáo viên

- Học sinh ch m chỉ, h m học rất yêu thích công tác nghiên cứu kho học.

. Khó khăn

- DHDA đ i hỏi sự th y đ i tư duy của c GV và HS, cách thức học và dạy m i sẽ là một

kh kh n b i lẽ PPDH truyền th ng đ in sâu trong cách dạy và học của th y và trò.

- Th i gian c n để chuẩn bị và tiến hành dạy và học theo dự án đ i hỏi nhiều hơn trong khi

quỹ th i gi n giành cho DHDA trong chương tr nh chính kh chư c v v y G sẽ gặp

không ít kh kh n, l ng t ng khi áp d ng

- Việc kiểm tr đánh giá chỉ xuất phát từ phía GV thông qua kiểm tra tự lu n, trắc nghiệm

hoặc vấn đáp Tức là m i chỉ chú trọng đánh giá kết qu học t p, chư c đánh giá quá tr nh

học, m i chỉ c G đánh giá HS, HS chư đư c th m gi vào quá tr nh đánh giá: tự đánh

giá và đánh giá ngư i khác.

- iệc t chức học c n m i lạ nên học sinh c n nhiều ỡ ngỡ s học sinh c học

lực yếu nên tự học, tự sáng tạo, tự nghiên cứu, c n yếu

- ết qu làm việc ph i đư c thể hiện ng s n phẩm v t chất hoặc phi v t chất

- Trong chế độ học và thi cử hiện hành, HS c n m ng nặng ý thức đ i ph học để thi

nên chư c thái độ học t p đ ng mức đ i v i ộ môn Công nghệ.

- DHDA đ i hỏi G ph i l p kế hoạch và nội dung dự án khá công phu, ph i thực sự

tâm huyết v i nghề

- L n đ u tiên áp d ng về DH m i trư ng nên G c n thiếu kinh nghiệm

- Học sinh đ s là ngư i dân tộc, s ng t p trung tại trư ng, ít c điều kiện đư c làm

quen v i các linh kiện và thiết ị điện tử, ít đư c ứng d ng C TT

- Môn Công nghệ đư c iên chế 1,0 tiết trên tu n, nên chư đủ th i gi n để các em

học sinh c thể thực hành

III. ỨNG DỤNG THỰC NGHIỆM:

1. Kế hoạch dạy học theo dự án

“G ả p p n c ế sử d n lãn p í đ ện, n ớc on s n o ”.



- 6 -

Chương tr nh Công nghệ l p học sinh đư c t m hiểu về các linh kiện và thiết

ị điện tử Biết cách kiểm tr và ứng d ng trong thực tế

Tiết kiệm điện, nư c rất thiết thực trong sinh hoạt, mọi nơi, mọi l c đặc iệt

là các khu công cộng như ệnh viện, trư ng học, ky túc xá…

ể thấy rõ hơn các công việc trong công tác nghiên cứu dự án, t ây dựng sơ

đồ mạch điện gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí điện, nư c trong sinh hoạt nh m tiết

kiệm điện, nư c gi m chi phí trong q tr nh sử d ng

1.1 Xâ d n bộ câu ỏ địn ớn

BỘ CÂU HỎI ĐỊNH HƢỚNG DỰ ÁN

Câu hỏi khái quát.

1. Làm thế nào để hạn chế sử d ng l ng phí điện, nư c trong sinh hoạt đặc iệt là

khu công cộng như : KTX, trư ng học, ệnh viện… thu n tiện và hiệu qu ?

2. Học sinh v n d ng kiến thức đ học củ môn Công nghệ vào thực tiễn như thế

nào?

Câu hỏi bài học Câu hỏi nội dung

1. hững nguyên nhân

nào gây thất thoát điện, nư c

1. Hãy kể các nguyên nhân gây thất thoát

điện, nư c khi sử d ng?

( hi ngư i sử d ng quên khoá v i nư c,

quên tắt thiết ị điện, hoặc các thiết ị điện nư c ị

hư hỏng chính là nguyên nhân gây thất thoát, l ng

phí điện nư c khi sử d ng )

2. Tại s o ph i tiết kiệm điện,

nư c?

1. Tiết kiệm điện, nư c m ng lại l i ích gì cho n

thân và xã hội?

3 Làm thế nào để tiết kiệm

điện, nư c?

1. Hãy nêu các gi i pháp nh m gi m thất thoát

điện, nư c khi sử d ng

4 Trong thực tế đ c những

thiết ị nào gi p gi m thất thoát

điện, nư c khi sử d ng hững

thiết ị đ c ưu, như c điểm

gì? Có đư c ứng d ng rộng r i

không? Giá thành củ các thiết

ị đ ?

ể tên các thiết ị điện gi p gi m thất thoát

điện, nư c khi sử d ng?

Ưu, như c điểm củ các thiết ị đ ?

3 Các thiết ị đ đư c lắp đặt đâu?

Giá thành củ các thiết ị đ ?

5 Gi i pháp nào để tiết kiệm 1.Gi i pháp nào tiết kiệm điện, nư c hiệu qủ , kinh



- 7 -

điện, nư c? tế, c thể áp d ng rộng r i tại những nơi công cộng

như trư ng học, ệnh viện, ky t c á…

ạch điện c đ m o đư c yêu c u tự động

kh nư c và tắt điện một cách đồng th i khi

không c ngư i sử d ng

3 Giá thành mạch điện?

ư c ứng d ng lắp đặt tại đâu?

6 i kiến thức đ học em h y

thiết kế, lắp đặt một mạch điện

nh m thực hiện gi i pháp tiết

kiệm điện, nư c trong sinh hoạt

- ghiên cứu tài liệu

- T m hiểu, chọn lự linh kiện ph h p

- Thiết kế, lắp đặt hoàn chỉnh s n phẩm

1.2 Bài tập dành cho học sinh

GV chia nhóm phải đảm bảo mỗi nhóm có những HS sử dụng thành thạo công nghệ

thông tin; Sử dụng thành thạo các dụng cụ đo lường điện; Có HS giỏi (khá), trung

bình hoặc yếu, kém.

* Dưới sự hướng dẫn của giáo viên các thành viên trong nhóm sẽ được phân vai vào

các đối tượng trong dự án để tiến hành nghiên cứu, khảo sát, tìm hiểu thông tin, hoạt

động của hệ thống ….

HS đọc kĩ dự án để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Thực hiện các dự án này chủ đạo là HS nhưng GV đóng một vai trò quan trọng trong

việc hỗ trợ các em nghiên cứu và rút ra kết luận.

GV Khuyến khích HS làm việc độc lập, làm việc nhóm nhưng phải thường xuyên kiểm

tra, đôn đốc tiến độ thực hiện.

2. Các bƣớc thực hiện

2. . C ng tác chuẩn bị của GV

- Soạn kế hoạch dự án, phiếu hư ng dẫn nghiên cứu, th ng điểm đánh giá, tài liệu hỗ

tr G và HS (nếu c )

- G l p thư ngỏ gửi đến BGH, t giáo v nội tr để đư c h p tác, hỗ tr về các mặt

c n thiết (nếu c )

- In các tài liệu trên để phát cho mỗi nh m HS

- Chuẩn ị tr ng thiết ị và cơ s v t chất c n thiết để thực hiện t t dự án

2. . Các bƣớc hƣớng dẫn HS thực hiện dự án



- 8 -

- Tôi chia l p thử nghiệm thành 4 nhóm, v i các nội dung chính của chương để

chuẩn ị, các nội dung sau khi hoàn chỉnh sẽ đư c giáo viên kiểm tra, b sung và

chỉnh sửa.

- Học sinh đư c tư vấn các nguồn tài liệu có thể sử d ng ph c v cho bài báo cáo,

ví d như sách giáo khoa, các sách tham kh o chuyên ngành, internet, các tạp chí,

báo…Học sinh tự chọn phương pháp báo cáo: gi ng gi i truyền th ng, sử d ng

Power point, trình bày dạng bài báo… ; ồng th i đư c giáo viên hỗ tr về mặt kỹ

thu t. Bài báo cáo cu i cùng đư c nhóm trình bày báo cáo trư c l p.

Nội dung phân công công việc cụ thể các nhóm :

Thời gian thực hiện: từ 20/8/2014 đến 1/12/2014

- 20/8/ : Giáo viên gi i thiệu dự án:" Gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí điện, nư c trong

sinh hoạt"

GIAI ĐOẠN 1 (20/8/2014 – 8/9/2014):

GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1. Mục tiêu cơ bản:

- Biết đư c các nguyên nhân gây l ng phí điện, nư c

- ư r đư c gi i pháp đ i v i việc cấp nư c

- ư r đư c gi i pháp đ i v i việc cấp nư c

2. Phƣơng tiện cần thiết: SGK, tranh ảnh, hình ảnh, tài liệu tham khảo,

th ng tin trên mạng enternet:

3. Tiến trình thực hiện

- Chuẩn ị nội dung: ngày /8/ – 1/9/2014

- Nộp nội dung và sửa bài: 2/9/2014 – 7/9/2014

- Báo cáo trư c l p: 8/9/2014

GIAI ĐOẠN 2 (9/9/2014 – 29/9/2014):

GIẢ THUYẾT KHOA HỌC VÀ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

1. Mục tiêu cơ bản

- Biết đư c những tr ng thiết ị đư c lắp đặt trong hệ th ng điện, nư c đư c d ng

trong sinh hoạt (v i nư c rử , sen, ch u, ồn c u, nh nư c n ng…)

- Hiểu đư c sơ đồ cấp nư c trong sinh hoạt



- 9 -

- Hiểu đư c sơ đồ cấp điện cho nh nư c n ng và đèn chiếu sáng

- Hiểu đư c nguyên lý hoạt động chung củ mạch điện điều khiển thiết ị

điện trong sinh hoạt

2. Phƣơng tiện cần thiết: SGK, phòng thực hành, tài liệu tham khảo:


- Chuẩn ị nội dung: ngày 9/9/ – 21/9/2014


- Báo cáo trư c l p: 29/9/2014

GIAI ĐOẠN 3 (30/9/2014 – 20/10/2014):

PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

(TÀI LIỆU VÀ THỰC NGHIỆM)


- Hiểu đư c một s phương pháp nghiên cứu: kh o sát, phân tích - t ng h p - so

sánh đ i chứng...

- Biết thu th p các thông tin về đ i tư ng c n nghiên cứu, phát hiện r sự hoạt

động củ đ i tư ng, nghiên cứu lý thuyết t m hiểu n chất và m i liên hệ củ

đ i tư ng nghiên cứu

- Hiểu đư c đặc tính kĩ thu t, cấu tạo và nguyên lý hoạt động củ một s thiết ị

điện và điện tử như: v n điện từ nư c, c m iến hồng ngoại, rơ le, ptom t

. Phƣơng tiện cần thiết: SGK, phòng thực hành, tài liệu về v n điện từ nư c

và c m biến hồng ngoại PG168


- Chuẩn ị nội dung: ngày 3 / 9/ 2014 – 12/10/2014


- Báo cáo trư c l p: 20/10/2014

GIAI ĐOẠN 4 (21/10/2014 – 10/11/2014):

KẾT LUẬN




- 10 -

T m r gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí điện nư c, không tr ng v i gi i

pháp đ đư c công , chư đư c áp d ng, c thể theo gi thuyết đ nêu

C kh n ng áp d ng rộng r i trong điều kiện thực tế

Gi i pháp kỹ thu t không làm nh hư ng đến kết cấu hiện c củ hệ th ng

cấp điện, nư c thông thư ng, kinh phí thực hiện thấp, không gây nh hư ng đến

môi trư ng và hội, m ng lại hiệu qu kinh tế C thể phát triển cho các ứng

d ng thực tế khác như tự động tắt điện củ ph ng học, tự động tắt điện, nư c

cho các khu vệ sinh chung củ trư ng học, ệnh viện…

Thông qu việc nghiên cứu thực hiện dự án đ gi p cho những ngư i

th m gi thực hiện đư c một gi i pháp c thể, thiết thực c kh n ng ứng d ng

thực tế trong lĩnh vực kho học kỹ thu t, nâng c o nh n thức việc v n d ng kiến

thức vào cuộc s ng

2. Phƣơng tiện cần thiết: SGK, phòng thực hành, tài liệu tham khảo, thiết bị

điện và điện tử nhƣ: v n điện từ nư c, c m iến hồng ngoại, rơ le, ptom t


- Chuẩn ị nội dung: ngày / / – 2/11/2014


- Báo cáo trư c l p: 10/11/2014

C. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

I/ GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VÀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Hiện tư ng sử d ng điện, nư c không h p lý là một trong các nguyên

nhân gây l ng phí nguồn tài nguyên và làm t ng chi phí sử d ng hi ngư i sử

d ng quên khoá v i nư c, quên tắt thiết ị điện, hoặc các thiết ị điện nư c ị

hư hỏng chính là nguyên nhân gây thất thoát, l ng phí điện nư c khi sử d ng

i v i thiết ị điện do quên tắt đèn chiếu sáng, quên tắt điện nh nư c

n ng s u khi sử d ng chính là nguyên nhân gây l ng phí điện Do th i quen khi

sử d ng hoặc do không iết nên ngư i sử d ng t nh nư c n ng nhưng không

tắt khi không c n sử d ng nữ ; việc cấp điện liên t c cho nh sẽ làm tiêu t n



- 11 -

thêm nhiều điện n ng và làm cho dây m i so củ nh nh nh hỏng hơn v ph i

hoạt động nhiều và mất n toàn, c thể khiến cho ngư i sử d ng ị điện gi t, gây

nguy hiểm

Làm thế nào để khắc ph c đư c hiện tư ng trên, gi m thất thoát điện

nư c trong sinh hoạt h m thực hiện đ đư r gi i pháp:

. Đối với việc cấp nƣớc: Lắp đặt sung thiết ị điều khiển chỉ m v n

cấp nư c t ng khi c ngư i trong ph ng; c n khi không c ngư i trong ph ng,

s u một th i gi n (tuỳ chỉnh) nư c cấp củ ph ng vệ sinh đ sẽ tự động khoá lại

để đề ph ng trư ng h p ngư i sử d ng quên không khoá v i nư c hoặc các thiết

ị trong ph ng vệ sinh ị hư hỏng, r rỉ nư c

. Đối với bình nƣớc nóng và mạch điện chiếu sáng: Lắp sung ộ

điều khiển t nh nư c n ng ng n t nhấn và hẹn gi tắt cho nh nư c n ng

trong kho ng th i gi n nhất định, tuỳ thuộc yêu c u sử d ng ếu trong trư ng

h p ngư i sử d ng quên không ngắt điện cho nh ng Áp tô mát th mạch sẽ

điều khiển tự ngắt theo th i gi n đặt trư c iệc tự động t, tắt đèn chiếu sáng

nhà vệ sinh đư c kết h p v i mạch điện điều khiển cấp nư c củ ph ng

II/ GIẢ THUYẾT KHOA HỌC VÀ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

1. Giả thuyết:

Trong Dự án gi thuyết một ph ng vệ sinh đư c tr ng ị, lắp đặt các thiết

ị điện, nư c (v i nư c rử , sen, ch u, ồn c u, nh nư c n ng…) như h nh



- 12 -

Hình 1- S đồ cấp đ ện, n ớc trong sinh ho t

1.1. ối vớ đ n n ớc

Thông thư ng nư c đư c cấp cho ph ng vệ sinh thông qu một khoá t ng

(Van cơ); khoá và m nư c ng t y để cấp nư c đến các thiết ị như mô t trên

h nh vẽ n cơ thư ng đư c m c định, chỉ đư c khoá lại khi c n sử chữ

đư ng nư c trong ph ng

Gi sử trong trư ng h p ngư i sử d ng quên khoá một trong các v i nư c

trong th i gi n kéo dài hoặc c thiết ị vệ sinh nào đ củ ph ng ị hư hỏng,

nếu n cơ đ ng trạng thái m th sẽ dẫn đến thất thoát nguồn nư c sử d ng

ể hạn chế việc đ ng cách lắp đặt song song v i v n cơ một van điện

từ nƣớc đư c điều khiển đ ng m nư c một cách tự động, c thể v n điện từ

chỉ m cấp nư c khi c ngư i trong ph ng và khoá nư c khi không c ngư i

trong ph ng hư v y việc cấp nư c cho ph ng vệ sinh sẽ thông qu một v n



- 13 -

điện từ, không d ng v n cơ (v n cơ đư c khoá lại, chỉ m r trong trư ng h p ị

mất điện cấp cho ph ng vệ sinh) Ở đây c n lưu ý là v n điện từ chỉ khoá đư ng

nư c t ng c n các th o tác củ ngư i d ng nư c trong ph ng vệ sinh không c

g th y đ i

1.2. ối vớ đ n đ ện bìn n ớc nón đèn c ếu sáng

ư ng điện nh nư c n ng: Thông thư ng ộ gi nhiệt trong nh đư c

thiết kế cấp điện như hình dư i đây (h nh )

A – Rơ le nhiệt

B – Công tắc

C – èn áo

D – Dây mai so

Hình 2 - Mạch điện bên trong bình nước nóng

Qu phân tích cho thấy d ng điện qu rơ le nhiệt, qu công tắc cấp cho dây

m i so để gi nhiệt cho nư c Gi sử trong trư ng h p ngư i sử d ng quên không

ngắt điện ng Áp tô mát, nư c trong nh đư c gi nhiệt đến một nhiệt độ nhất định

sẽ ngắt nh rơ le nhiệt Tuy nhiên ng y c khi không c ngư i sử d ng, nếu để lâu

nư c trong nh cũng sẽ hạ nhiệt độ u ng và rơ le nhiệt lại đ ng cấp điện tr lại

Bộ gi nhiệt sẽ tiếp t c hoạt động để t ng nhiệt độ c n thiết củ nư c lên, như v y

nhiều l n tác động củ rơ le nhiệt sẽ gây tiêu t n điện nhiều hơn và làm cho các thiết

ị điện củ nh nư c n ng ph i hoạt động nhiều, dẫn đến nh nh hỏng Hạn chế việc

đ ng cách lắp sung mạch điện điều khiển kh ng chế th i gi n cấp điện cho

bình, chỉ c n ấm n t để t c n ngắt điện do ộ kh ng chế th i gi n tác động

i v i đèn chiếu sáng củ ph ng vệ sinh, ngoài sử d ng công tắc tắt m

bình thư ng th đư c kết h p v i việc điều khiển tự động t, tắt nh c m iến



- 14 -

hồng ngoại phát hiện chuyển động củ con ngư i C m iến này đư c d ng để

điều khiển v n điện từ cũng chính là điều khiển sự tắt, m củ đư ng nư c.

1.3 Nguyên lý ho động chung của m c đ ện đ ều khiển thiết bị đ ện trong

sinh ho t (hình 3):

Hình 3 - Mạch điều khiển thiết bị điện trong sinh hoạt

guồn điện o y chiều qu Áp tô mát, cung cấp cho các thiết ị

điện trong ph ng như sau:

- Cấp điện cho nh nư c n ng qu tiếp điểm R củ rơ le th i gi n; nh

thư ng tiếp điểm R trạng thái thư ng m , ộ ph n gi nhiệt củ nh không

đư c cấp điện; khi c nhu c u sử d ng, nhấn n t m (St rt), tiếp điểm R củ

rơ le th i gi n đ ng lại, cấp điện cho nh S u một th i gi n đặt trư c rơ le th i

gi n ngắt, tiếp điểm R m , nh nư c n ng ngừng hoạt động hư v y th y v

th o tác ngắt điện cho nh ng Áp tô mát th ngư i d ng chỉ c n ấm n t điều

khiển cấp điện cho nh

- i v i v n điện từ m nư c và ng đèn chiếu sáng nhà vệ sinh đư c

điều khiển đ ng cắt ng tiếp điểm củ c m iến hồng ngoại ác định chuyển

động, tiếp điểm củ công tắc c m iến chỉ đ ng khi c ngư i uất hiện đến vị trí



- 15 -

g c nh n củ c m iến hư v y v n điện từ cấp nư c t ng củ ph ng và ng

đèn chỉ đư c cấp điện khi c ngư i vào ph ng vệ sinh; ồng th i để chủ động

t tắt ng đèn, t mắc n i tiếp v i ng một công tắc để điều khiển độc l p;

ể n toàn khi sử d ng trong thực tế v n điện từ m nư c đư c d ng loại v n

một chiều điện áp , do v y v n đư c cấp điện qu ộ chuyển nguồn

(Adapter 12V).

2. Mục đích nghiên cứu:

T m r gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí điện nư c, không tr ng v i gi i

pháp đ đư c công , chư đư c áp d ng, c thể theo gi thuyết đ nêu

C kh n ng áp d ng rộng r i trong điều kiện thực tế; đ đư c thử

nghiệm, lắp đặt và đư c áp d ng c hiệu qu

Gi i pháp kỹ thu t không làm nh hư ng đến kết cấu hiện c củ ph ng

vệ sinh thông thư ng, kinh phí thực hiện thấp, không gây nh hư ng đến môi

trư ng và hội, m ng lại hiệu qu kinh tế, ph h p v i điều kiện phát triển

hiện n y; c thể phát triển cho các ứng d ng thực tế khác như tự động tắt điện

củ ph ng học, tự động tắt điện, nư c cho các khu vệ sinh chung củ trư ng

học, ệnh viện…

III/ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (TÀI LIỆU VÀ THỰC NGHIỆM)

. Phƣơng pháp nghiên cứu

hương pháp: Thu th p các thông tin về đ i tư ng c n nghiên cứu, phát

hiện r sự hoạt động củ đ i tư ng, nghiên cứu lý thuyết t m hiểu n chất và

m i liên hệ củ đ i tư ng nghiên cứu

2. Tài liệu thực nghiệm

2.1. an đ ện ừ n ớc

- ặc điểm: Là loại v n điện từ điều khiển đ ng - m nư c ng điện, c

cấp điện áp đ m o n toàn cho ngư i và thiết ị; c đư ng kính ng ren ph

h p; c kích thư c, kh i lư ng và chịu đư c áp suất, nhiệt độ theo yêu c u để

lắp đặt vào hệ th ng đư ng nư c đ ng sử d ng



- 16 -

- Cấu tạo (như hình 4)

1. Thân van

2. Đường nước

vào

3. Đường nước ra

4. Vỏ van

5. Cuộn dây

6. Đầu nối điện

7. Lõi van

8. Lò xo

9. Cửa van điện từ

Hình 4 – Hình dạng và cấu tạo van điện từ nước

- guyên lý hoạt động: Trạng thái không cấp điện, nh lực đẩy củ l o

(8), lõi v n (7) sẽ chặn cử v n điện từ (9) không cho nư c ch y qu Trạng thái

c điện, cuộn dây ( ) c điện h t lõi v n để m cử v n điện từ cho nư c ch y

qua.

Hình 5 – Hình ảnh một số loại van điện từ nước trong thực tế

ể đ p ứng yêu cầu sử d ng và phù hợp vớ đ ều kiện th c tế về giá

thành, n óm th c hiện ch n lo i cảm biến sau:

2.2. 2. Cảm biến hồng ngoại PG168



- 17 -

Hình 10: Cảm biến hồng ngoại PG168

guồn cấp 220 VAC, khi kết n i sẽ gắn tr n hoặc gắn tư ng; t khi có

chuyển động ếu không còn chuyển động nữ , PG168 tự tắt sau 16 - 350 giây

(tùy chọn) Có tính n ng c m iến ánh sáng (tính n ng này giúp tiết kiệm điện,

có thể tùy chỉnh sao cho PG168 chỉ t - tắt vào ban đêm)

i nguyên lý hoạt động như trên, thiết kế cho phép gắn tr n hoặc gắn

tư ng đều đư c, công tắc c m ứng hồng ngoại PG168 đư c ứng d ng để thực

hiện yêu c u như đ trình bày ph n gi thuyết đ nêu:

ặc tính kĩ u của cảm b ến ồn n o PG168

Hình 11: PG168 với 2 nút xoay dùng để chỉnh



- 18 -

- C m iến ánh sáng: ếu xoay hết về bên ph i (cùng chiều kim đồng hồ)

PG168 chỉ t khi có chuyển động vào ban đêm ếu xoay hết về bên trái

(ngư c chiều kim đồng hồ) PG168 t khi có chuyển động c ngày lẫn đêm

- Thay đ i th i gian tự tắt khi không còn chuyển động: ếu xoay hết về

bên ph i (cùng chiều kim đồng hồ), không còn chuyển động, PG168 tự tắt sau

10 giây. ếu xoay hết về bên trái (ngư c chiều kim đồng hồ), khi không còn

chuyển động, PG168 tự tắt sau 350 giây.

- C m iến hồng ngoại PG168 có góc quét 360 độ, góc quét c m ứng 6-8

mét; guồn cấp 220V AC; Công suất ngõ ra t i đ 800 W

Hình 12: Kích thước của cảm biến hồng ngoại PG168

3. Số liệu, kết quả nghiên cứu

Qu tài liệu và thực nghiệm, kết h p v i ý tư ng sáng tạo nh m tác gi đ

thiết kế và lắp đặt thành công mô h nh thực hiện gi i pháp hạn chế sử d ng l ng

phí điện, nư c trong sinh hoạt S u đây là một s h nh nh nh m học sinh đ ng

tiến hành lắp ráp và hoàn thiện mô h nh dự án gi i pháp hạn chế sử d ng l ng

phí điện, nư c trong sinh hoạt



- 19 -

- Học sinh đ v n d ng đư c kiến thức công nghệ, v t lý để làm một mô

h nh c kết cấu đơn gi n, dễ thực hiện

- C i tiến mạch ên trong củ Rơ le th i gi n kết h p việc đấu n i v i n t

nhấn thành mạch điều khiển th i gi n cấp điện cho nh nư c n ng đ m o

chịu đư c d ng điện củ dây m iso và đ ng yêu c u điều khiển

- T n d ng các v t liệu c sẵn trên thị trư ng để ây dựng thành mô hình

c thể mô phỏng quá tr nh hoạt động gi ng v i thực tế

Một s h nh nh nh m học sinh đ ng tiến hành lắp ráp và hoàn thiện

mô hình dự án thực hiện gi i pháp hạn chế sử d ng l ng phí

điện, nư c trong sinh hoạt



- 20 -

M hình giải pháp hạn chế sử dụng l ng phí điện, nƣớc

trong sinh hoạt

Mạch rơ le thời gian



- 21 -

4. Phân tích số liệu, kết quả và thảo luận

- Các tiêu chí đ đư c kiểm chứng:

+ ho ng cách, g c quét để c m iến tác động tuỳ thuộc vị trí lắp đặt

(kho ng m), ph h p v i không gi n trong ph ng vệ sinh

+ Th i gi n tác động: tức th i khi c sự uất hiện củ ngư i d ng

trong phạm vi hoạt động củ c m iến; ngắt c th i gi n trễ (tuỳ chỉnh) khi

không có ngư i d ng trong phạm vi hoạt động củ c m iến

+ Lưu lư ng củ d ng nư c ph thuộc vào đư ng kính v n điện từ và áp

lực củ đư ng nư c cấp

- Thiết ị để lắp đặt trong thực tế:

+ c m iến hồng ngoại G 68

+ n điện từ DC + Ad pter AC-12VDC

PHẦN IV - KẾT LUẬN

Dự án “ G ả p p n c ế sử d n lãn p í đ ện, n ớc on s n

o ” đư c nghiên cứu trên cơ s thực tế; h m học sinh đ ây dựng mô h nh

để mô phỏng quá tr nh hoạt động qu những th o tác gắn liền v i điều kiện sử

d ng thiết ị điện nư c củ ph ng vệ sinh

Gi i pháp này m ng tính chất ứng d ng công nghệ thực tiễn, thực hiện

không phức tạp, không làm th y đ i thiết kế củ hệ th ng n đ u, chỉ c n lắp

đặt các thiết ị điều khiển thông minh sẵn c trên thị trư ng v i giá thành ph

h p th sẽ đem lại hiệu qu kinh tế lâu dài

Thông qu việc nghiên cứu thực hiện ý tư ng trên đ gi p cho học sinh

thực hiện đư r đư c một gi i pháp c thể, thiết thực c kh n ng ứng d ng

thực tế trong lĩnh vực kho học kỹ thu t, nâng c o nh n thức việc v n d ng kiến

thức vào cuộc s ng



- 22 -

Dự án đ đạt gi i h lĩnh vực và gi i h toàn cuộc tại cuộc thi nghiên

cứu kho học dành cho HS trung học Cấp tỉnh n m học - do S giáo

d c và đào tạo t chức

Dự án là một trong sáu s n phẩm củ tỉnh iện Biên đư c chọn tham dự

cuộc thi Kho học kĩ thu t dành cho HS trung học Cấp qu c gi n m học -

do Bộ giáo d c và đào tạo t chức

Nội dung tóm tắt dự án

giải pháp hạn chế sử dụng l ng phí điện, nƣớc trong sinh hoạt



- 23 -

Dự án đ đạt giải nhì lĩnh vực tại cuộc thi nghiên cứu khoa học cấp Tỉnh

dành cho học sinh trung học năm học 0 4 - 2015.

Dự án đ đạt giải Nhì toàn cuộc tại Cuộc thi nghiên cứu khoa học cấp

Tỉnh dành cho HS trung học năm học 0 4 - 20 5 và là một trong 6 sản

phẩm đƣợc chọn để tham dự kì thi KHKT cấp quốc gia dành cho học

sinh trung học cấp năm 0 5



- 24 -

Dự án đƣợc cấp giấy chứng nhận tham dự cuộc thi khoa học kĩ thuật cấp

quốc gia dành cho HSTH năm 0 5



- 25 -

Hai học sinh đại diện cho các nhóm học sinh tham gia Dự án đƣợc cấp giấy

chứng nhận tham dự cuộc thi khoa học kĩ thuật cấp quốc gia dành cho

HSTH năm 0 5. Dự án đ đƣợc nhận giải của các nhà tài trợ tại cuộc thi

khoa học kĩ thuật cấp quốc gia dành cho HSTH năm 0 5



- 26 -

C. PHẦN KẾT LUẬN

i khuôn kh củ sáng kiến kinh nghiệm này tôi không thể gi i thiệu hết tất

c công d ng và những hiệu qu củ dạy học dự án . Từ thực tế những việc đ làm

đư c tôi mạnh dạn đư r những ý kiến để đồng nghiệp tr o đ i àn ạc, r t r kinh

nghiệm và v n d ng một cách c hiệu qu vào thực tiễn S u đây là một s kết lu n c

tính chất phương pháp lu n:

. Bài học kinh nghiệm

* Thực tế, việc t m hiểu và nghiên cứu v n d ng phương pháp dạy học dự án

đem lại rất nhiều l i ích:

Đối với giáo viên những ích lợi từ dạy học theo dự án gồm:

Việc nâng cao tính chuyên nghiệp và sự h p tác v i đồng nghiệp, cơ hội xây

dựng các m i quan hệ v i học sinh.

Giáo viên c m thấy hài lòng v i việc t m r đư c một mô hình triển khai, cho

phép hỗ tr các đ i tư ng học sinh đ dạng b ng việc tạo ra nhiều cơ hội học t p hơn

trong l p học.

Giáo viên cũng nh n thấy r ng ngư i đư c hư ng l i nhiều nhất từ dạy học

theo dự án là những học sinh không học t t đư c theo cách dạy học truyền th ng.

Đối với học sinh, những ích lợi từ dạy học theo dự án gồm:

T ng tính chuyên c n, nâng cao tính tự lực và thái độ học t p.

Kiến thức thu đư c tương đương hoặc nhiều hơn so v i những mô hình dạy học

khác do khi đư c tham gia vào dự án học sinh sẽ trách nhiệm hơn trong học t p

so v i các hoạt động truyền th ng khác trong l p học.

C cơ hội phát triển những kỹ n ng phức h p, như tư duy c cao, gi i quyết vấn

đề, h p tác và giao tiếp .

C đư c cơ hội rộng m hơn trong l p học, tạo ra chiến lư c thu hút những học

sinh thuộc các nền v n h khác nh u.

V i nhiều học sinh, tính hấp dẫn của hình thức học này xuất phát từ tính thực

tiễn của kinh nghiệm. Học sinh đ ng v i và thực hiện hành vi của những ngư i đ ng

hoạt động trong một lĩnh vực c thể như khi thực hiện nghiên cứu, kh o sát một đư ng

điện nư c thực tế, học sinh đ đư c tham gia vào những hoạt động đ i thư ng có ý

nghĩ vư t ra khỏi phạm vi l p học.



- 27 -

. Khả năng ứng dụng, triển khai

- Áp d ng DHDA là một hư ng đi đ ng trong dạy học hưng chương tr nh Công

nghệ hiện n y củ HS ph thông chư c quỹ th i gi n cho DHDA, mặt khác việc áp

d ng DHDA vào đ i tư ng học sinh trư ng c n nhiều yếu t kh kh n v y, tôi

xin đề uất một s định hư ng để v n d ng DHTDA vào ộ môn Công nghệ trư ng

như s u:

- hi DHDA giáo viên ph i iết cách phân tích và lựa chọn những nội dung kiến thức,

lựa chọn bài học phù h p và đư r dự án học t p phù h p vì không ph i chương nào,

ài nào cũng c thể dạy đư c theo dự án.

- C nhiều cách khác nh u để t chức DHDA, c thể sử d ng c ài dạy; c thể t

chức dạy trong một u i ngoại kh riêng nhưng cũng c thể lồng vào trong từng tiết

dạy T y theo quĩ th i gi n, cách dạy mà G c thể điều chỉnh để kết qu dạy học t t

hơn Trong tiết học G c n iết ác định từng m c th i điểm khác nh u, th i điểm

nào là truyền th kiến thức cơ n, th i điểm nào là ắt t y vào thực hiện dự án

- Trong các môn học củ c TH T, Công nghệ là môn học ứng d ng – gắn v i cuộc

s ng hàng ngày iệc kết h p “học và hành” c rất nhiều yếu t thu n l i để thực hiện

DHDA đ i v i môn học cho phép kh i thác t i đ ưu thế củ DH này và đặc điểm

n i t củ môn học ặc iệt chương tr nh Công nghệ c những nội dung rất g n gũi

v i đ i s ng thực tế ây là điều kiện lí tư ng để tạo hứng th trong hoạt động học t p

củ HS

- hi áp d ng DHDA vào chương tr nh Công nghệ, giáo viên c thể lự chọn áp d ng

những dự án m ng tính chất để học sinh khám phá kiến thức m i hoặc dự án m ng

tính chất để học sinh củng c kiến thức đ học

- Tuy nhiên n ện n đ s đ i tư ng học sinh là ngư i dân tộc

ít c cơ hội tiếp c v i các thiết ị điện và điện tử cũng như công nghệ thông tin v

v y c n áp d ng những dự án m ng tính chất để học sinh củng c kiến thức đ học và

t n d ng l i thế trong chương tr nh Công nghệ s tiết ài t p và thực hành là tương đ i

nhiều đây là điểm thu n l i để áp d ng DHDA

- Môn Công nghệ c ph thông c một đặc th rất g n gũi v i thực tế. hi áp d ng

phương pháp dạy học theo dự án giáo viên c n lự chọn những những nội dung có

kiến thức g n gũi v i học sinh, học sinh ứng d ng trong thực tế nhiều, th i lư ng tiết



- 28 -

ài t p thực hành nhiều, để triển kh i dạy học theo dự án í d như các linh kiện

thiết ị điện, điện tử…

3. Những kiến nghị, đề xuất

Qu quá tr nh nghiên cứu và thực hiện đề tài, tôi c một vài đề uất như s u:

- C thể m rộng mô h nh DHDA cho tất c các môn học trong trư ng TH T, đặc iệt

là khi dạy học các nội dung kiến thức phức h p c liên qu n đến thực tiễn.

- ể c thể v n d ng t t DH dự án th G ph i thực sự nghiên cứu để c đư c sự

chuyển iến trong DH; mà điều này đ i hỏi ngư i G ph i thấm nhu n tư tư ng củ

phương pháp DHDA Theo đ , c n c quá tr nh đào tạo G một cách ài n và

thư ng uyên

- C n c sự đ u tư về cơ s v t chất và các phương tiện dạy học, tr ng thiết ị hiện đại

để DHDA đạt đư c hiệu qu t i ưu Biên chế lại s HS trong từng l p để hỗ tr cho

cho việc t chức các nh m học t p

+ i m i h nh thức kiểm tr đánh giá, nội dung kiểm tr c n ch trọng đến thực tiễn

củ kiến thức mà các em đ đư c học

+ iệc áp d ng phương pháp DHDA khi dạy học một nội dung kiến thức nào đ là

việc làm không đơn gi n, n liên qu n đến các yếu t khác như: nội dung kiến thức,

điều kiện t chức dạy học cũng như đ i tư ng HS ể đạt đư c m c tiêu dạy học,

ch ng tôi không tuyệt đ i h một phương pháp nào mà c n ph i h p v i các DH

khác iệc v n d ng DHDA sẽ đạt đư c kết qu c o hơn khi c sự kết h p và phát huy

ưu thế củ các DH truyền th ng

Trên thực tế, việc ứng d ng sáng kiến này m i chỉ trong một phạm vi hẹp,

trong quá tr nh nghiên cứu để viết sáng kiến kinh nghiệm chắc chắn c n nhiều thiếu

s t Tôi rất mong nh n đư c sự đ ng g p ý kiến từ B n giám hiệu và củ đồng nghiệp

để đề tài đư c hoàn chỉnh và hiệu qu hơn

Tôi in chân thành c m ơn !

ện Biên Phủ, ngày 12 tháng 4 năm 2015

NGƢỜI VIẾT

Đặng Thị Mai



- 29 -

Documents

1. s - dienbien.edu.vndienbien.edu.vn/uploads/sang-kien-kinh-nghiem/2015_10/de-tai-skkn-2015.pdf- Biết được cấu tạo và nguyên lí của một số thiết bị điện