59
1 baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti niko berZeniSvilis instituti 2015 wlis samecnierokvleviTi muSaobis a n g a r i S i baTumi 2015

2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

1

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti

niko berZeniSvilis instituti

2015 wlis samecniero–kvleviTi muSaobis

a n g a r i S i

baTumi

2015

Page 2: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

2

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis

niko berZeniSvilis institutis

2015 wlis samecniero–kvleviTi muSaobis angariSi

* samecniero erTeulis (departamenti, instituti, ganyofileba) dasaxeleba–

niko berZeniSvilis instituti

* samecniero erTeulis xelmZRvaneli–roin malaymaZe, istoriis doqtori

* samecniero erTeulis personaluri Semadgenloba –25

roin malaymaZe (institutis direqtori, istoriis doqtori), nodar kaxiZe

(mTavari mecnieri TanamSromeli, ganyofilebis ufrosi,istoriis mecnierebaTa

doqtori), jemal varSalomiZe (mTavari mecnieri TanamSromeli, istoriis akademiuri

doqtori) naila CelebaZe, Tamila lomTaTiZe, ruslan baramiZe (ufrosi mecnieri

TanamSromlebi, istoriis doqtorebi), nugzar CxaiZe (ufrosi mecnieri TanamSromeli,

filosofiis doqtori), konstantine Rlonti (mecnieri TanamSromeli) (eTnologiisa

da sociologiuri kvlevis ganyofileba); biWiko diasamiZe (mTavari mecnieri

TanamSromeli, ganyofilebis ufrosi, istoriis mecnierebaTa doqtori) ,oTar

TurmaniZe (mTavari mecnieri TanamSromeli, istoriis mecnierebaTa doqtori), nino

inaiSvili, giorgi TavamaiSvili, uCa oqropiriZe (mTavari mecnieri TanamSromlebi,

istoriis doqtorebi), simon gogitiZe, maia WiWileiSvili, oleg jibaSvili (ufrosi

mecnieri TanamSromlebi, istoriis doqtorebi), irine varSalomiZe (mecnieri

TanamSromeli, istoriis doqtori) (istoriisa da arqeologiis ganyofileba); SuSana

futkaraZe (mTavari mecnieri TanamSromeli, filologiis mecnierebaTa doqtori,

ganyofilebis ufrosi), elza futkaraZe (mTavari mecnieri TanamSromeli, filologiis

doqtori), SoTa zoiZe (mTavari mecnieri TanamSromeli, filologiis mecnierebaTa

doqtori), nani gugunava (mTavari mecnieri TanamSromeli, pedagogikis mecnierebaTa

doqtori), naile miqelaZe (ufrosi mecnieri TanamSromeli, filologiis doqtori),

nanuli noRaideli, ciala narakiZe (mecnieri TanamSromlebi), Sorena futkaraZe

(doqtoranti), omar memiSiSi, filologiis doqtori (folkloris, dialeqtologiisa

da emigrantuli literaturis kvlevis ganyofileba).

I.1. saqarTvelos saxelmwifo biujetis dafinansebiT 2015 wlisaTvis

dagegmili da Sesasrulebeli samecniero–kvleviTi proeqtebi

#

Sesrulebuli proeqtis

dasaxeleba mecnierebis

dargisa da samecniero

mimarTulebis miTiTebiT

proeqtebis

xelmZRvanelebi samuSaos Semsruleblebi

pirveli samecniero Tema

qedis municipalitetis is-

toriul–arqeologiuri,

eTnologiuri da folklo-

biWiko diasamiZe

nodar kaxiZe

SuSana futkaraZe

istoriisa da arqeologiis

ganyofileba

eTnologiisa da sociolo-

giuri kvlevis ganyofileba

Page 3: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

3

* Tema nawilia xuTwliani (2013–2017 wlebi) proeqtisa „aWaris administraciul–

teritoriuli erTeulebi“. 2013–2014 wlebSi damuSavda Temebi: „xulos municipali-

teti“, „Suaxevis municipaliteti“.

dasrulebuli kvleviTi proeqtis ZiriTadi Teoriuli

da praqtikuli Sedegebi (qarTul enaze)

# Temis dasaxeleba Temis xelmZRvaneli Semsruleblebi

1.

qedis municipalitetis

istoriul–arqeologiu-ri daxasiaTeba

biWiko diasamiZe biWiko diasamiZe,

simon gogitiZe,

oTar TurmaniZe,

oleg jibaSvili,

uCa oqropiriZe,

nino inaiSvili, giorgi

TavamaiSvili,

irine varSalomiZe, maia WiWileiSvili

werilobiTi wyaroebis, saarqivo da saeqspedicio masalebis, samecniero literaturis monacemebis safuZvelze daxasiaTebulia qedis municipalitetis

bunebriv–geografiuli pirobebi, misi istoria uZvelesi droidan municipalitetis

Seqmnamde (2010 wlamde) da mis Semdeg periodSi. ganxilulia municipalitetis

ekonomika (soflis meurneoba, mrewveloba, mSenebloba, gzebi, transporti da

kavSirgabmuloba), janmrTelobis dacvis, sportisa da turistuli infrastruqturis

sakiTxebi, migraciuli procesebi, politikuri represiebi, mosaxleobis wvlili

qveynis usafrTxoebaSi (meore msoflio omi, afxazeTisa da cxigvalis konfliqtebi);

Seswavlilia municipalitetis teritoriaze arsebuli istoriul–arqeologiuri

saero da sakulto Zeglebi. dadgenilia, rom arqeologiuri Zeglebi (genekuTvreba

adrebrinjao–antikur xanas. aseTebia: sofel kolotauris ganZi (Zv.w. IV aTaswleuli),

maxunceTis (Zv. w. XVIII-XVI saukuneebi), saRoreTis (axlandeli pirveli maisi) (Zv. w.

XIII-XII saukuneebi), sixaliZeebis, zundagis (XII-XI saukune), kvaStis (Zv. w. V saukune)

Zeglebi.

kvlevis Sedegebi dawvrilebiT aisaxeba krebulSi „qedis municipaliteti“,

romelic momaval wels gamoicema. amasTan erTad, igi safuZvlad daedeba qedis

municipalitetis arqeologiuri rukis Sedgenas, rac kulturuli (arqeologiuri)

turizmis samsaxursac gauwevs daxmarebas.

rul–dialeqtologiuri

daxasiaTeba* samecniero mimarTuleba

istoriul–arqologiuri,

eTnokulturuli da folk-

lorul–dialeqtologiu-

ri Seswavla.

folkloris,

dialeqtologiisa da emig-

rantuli literaturis

kvlevis ganyofileba

Page 4: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

4

2 qedis municipalitetis eTnologiuri daxasiaTeba

nodar kaxiZe nodar kaxiZe jemal varSalomiZe

naila CelebaZe Tamila lomTaTiZe ruslan baramiZe jemal miqelaZe

werilobiTi wyaroebis, saarqivo da samuzeumo monacemebis, specialuri

literaturisa da pirvel rigSi savele eTnografiuli (eTnologiuri) masalebis Seswavlisa da analizis safuZvelze daxasiaTebulia qedis municipalitetSi

gavrcelebuli tradiciuli sameurneo dargebi (miwaTmoqmedeba–memindvreoba,

mevenaxeoba–meRvineoba da mexileoba, mesaqonleoba, mefutkreoba, monadireoba–

meTevzeoba) da masTan dakavSirebuli sameurneo yofis sakiTxebi, Sromis organizaciis

formebi, Sromis iaraRebi, wes–Cveulebebi. daxasiaTebulia mravaldargovani xalxuri

xelosnobis nimuSebi (mWedloba, xiT da qviT xurooba, meTuneoba, feiqroba),

materialuri kultura (dasaxlebis struqtura, sacxovrebeli, sameurneo da sakulto

nagebobani), tradiciuli da Tanamedrove sulieri kulturis (musikaluri xelovneba,

qoreografia, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani; sabiblioTeko da samuzeumo

saqmianoba) sakiTxebi. gaSuqebulia kulturisa da ganaTlebis mdgomareoba,

warmoSobiT qedel da sxvagan moRvaweTa wvlili ganaTlebis, kulturis, mecnierebis

dargebis ganviTarebaSi.

3 qedis municipalitis

folklorul–dialeq-tologiuri daxasiaTeba

SuSana futkaraZe SuSana futkaraZe nanuli noRaideli elza futkaraZe

nargiz axvlediani naile miqelaZe SoTa zoiZe

omar memiSiSi Sorena futkaraZe

daxasiaTebulia qedis raionSi (municipalitetSi) sxvadasxva wlebs eqspedi-ciebsa da samecniero mivlinebebis dros Cawerili zepirsityvierebis nimuSebi

(zRaprebi, legendebi, Tqmuleba–gadmocemebi, gamocanebi, andazebi), kilokavebi da

misTvis damaxasiaTebeli fonetikur–gramatikuli da leqsikuri Taviseburebani. warmodgenilia da gaanalizebulia saojaxo da sameurneo xasiaTis amsaxveli teqstebi

da metyvelebis Taviseburebani, sawes–Cveulebo poeziis nimuSebi. Seswavlilia

toponimiis sakiTxebi, emigraciaSi mcxovrebi zogierTi qarTveli mwerlisa da poetis

Semoqmedebis nimuSebi.

II

meore samecniero Tema qalaqisa da soflis mosaxleobis sociolo-giuri kvlevis sakiTxebi

aWaraSi (2014–2017

wlebi)

nugzar CxaiZe nugzar CxaiZe konstantine

Rlonti

1 qalaq baTumis mosax-leobis dasaqmebis so-

cialur–ekonomikuri as-

peqtebi (sociologiuri

nugzar CxaiZe nugzar CxaiZe konstantine

Rlonti

Page 5: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

5

gamokiTxvis masalebis

mixedviT) dasrulebuli kvleviTi proeqtis ZiriTadi Teoriuli da praqtikuli Sedegebi

(qarTul enaze) sociologiuri gamokiTxvis masalebis Seswavlisa da analizis safuZvelze

garkveulia, rom gamokiTxulTa (500 respodenti) umravlesobas gaaCnda umaRlesi an

sxva saxis profesiul–teqnikuri ganaTleba. maTi didi nawili dausaqmebelia da

ukmayofiloa dasaqmebis saagentos muSaobiT. maTi umravlesobac samuSaos saZebnelad

TurqeTis respublikaSi wasvlas amjobinebs. gamokiTxulTa nawilis azriTac samuSaos

dawyeba proteqciis gareSe SeuZlebelia. amasTan gamovlinda maTi pesimisturi

ganwyobileba qalaq baTumSi umuSevrobis daZlevaze im dros, rodesac dasaqmebis

sxvadasxva sferoSi upiratesoba ucxoelebs eZlevaT. kvlevis Sedegebze mzaddeba

rekomendaciebi qalaq baTumSi umuSevrobis daZlevisa da qalaqelTa socialur–

ekonomikuri RonisZiebebis gatarebaze. gamokiTxvis masalebSi aisaxa respodentTa

survili turistuli infrastruqturis gaumjobesebaze, rac mniSvnelovnad Seuwyobs

xels umuSevrobis Semcirebasa da maTi socialuri pirobebis gaumjobesebas.

I.2. gardamavali (mravalwliani) kvleviTi proeqti (ix. `I.1~)

I.3. saxelmwifo grantiT (rusTavelis fondi) dafinansebuli

samecniero–kvleviTi proeqtebi

# proeqtis dasaxeleba mecnie-rebis dargisa da samecniero mimarTulebis miTiTebiT

damfinansebeli organizacia

proeqtis xelmZRvaneli

proeqtis Semsrulebeli

1 stambolis savanis episto-luri da memuaruli memkvid-

reoba. humanitaruli da qarTvelologiuri mecnie-rebebi

SoTa rusTave-lis erovnuli samecniero fon-di

SuSana futkaraZe

SuSana futkaraZe roin malaymaZe Tamila lomTaTiZe naila CelebaZe elza futkaraZe Sorena futkaraZe

dasrulebuli proeqtis ZiriTadi Teoriuli da praqtikuli Sedegebi

(qarTul enaze)

2015 wels grZeldeboda 2014 wels dawyebuli muSaoba stambolis qarTuli savanis

biblioTekasa da arqivSi daculi im damatebiTi masalebis moZiebaze, romlebic Seexeba

qarTuli kulturuli memkvidreobisa (werilobiTi wyaroebi, xelnawerebi, miwer–moweris

baraTebi da sxv.) da sazogadoebriv–politikuri cxovrebis sxvadasxva sakiTxebs. am

mizniT orjer moewyo samecniero mivlineba, romlis drosac ganxorcielda am masalebis

qseroaslebis, fotoaslebis gadaReba. amJamad mimdinareobs am masalebis damuSaveba moZiebuli masalebis safuZvelze

momzadda ramdenime statia da moxseneba (ix.: winamdebare angariSSi Sesuli „statiebi,“

(rigiTi nomeri: 68, 79, 80, 84)

2 sarfi

(proeqtis Sifri FR/339/1-

10/13)

SoTa rusTavelis erovnuli samecniero

fondi

malxaz CoxaraZe

(baTumis saxelmwifo

universiteti)

jemal varSalomiZe ciala narakiZe omar memiSiSi

(Tanaavtorebi)

dasrulebuli proeqtis ZiriTadi Teoriuli da praqtikuli Sedegebi

Page 6: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

6

(qarTul enaze)

proeqtis mixedviT, romelzec muSaoba 2014 wels daiwyo, 2015 wlis gegmiT

damuSavda. naosnobisa da meTevzeobis (jemal varSalomiZe), folklorisa da

eTnolingvistikis (omar memiSiSi) sakiTxebi, zRaprebi, leqsebi, gamocanebi (ciala

narakiZe). sakiTxebi moicavs oradgayofili sarfis orive nawilis masalebs.

3 lazebi da lazuri TurqeTis gamocemebSi

SoTa rusTavelis erovnuli samecniero

fondi

W. qiria omar memiSiSi

(Tanaavtori)

dasrulebuli proeqtis ZiriTadi Teoriuli da praqtikuli Sedegebi

(qarTul enaze)

gaanalizebulia lazebisa da lazuris Sesaxeb Turqul gamocemebSi (monografiebi,

statiebi, werilebi) Sesuli monacemebi.

4 lazur–megruli gramatika. I SoTa rusTavelis erovnuli samecniero

fondi

qeTevan lorTqifaniZe

omar memiSiSi

(Tanaavtori)

dasrulebuli proeqtis ZiriTadi Teoriuli da praqtikuli Sedegebi

damuSavebulia lazurisa da megrulis struqturis ZiriTadi sakiTxebi.

I.4. gardamavali (mravalwliani) kvleviTi proeqtebi.

(aseTi proeqtebi instituts ar gaaCnia)

II. 1. publikaciebi: a) saqarTveloSi

monografiebi

# avtori/avtorebi monografiis

saTauri

gamocemis adgili,

gamomcemloba

gverdebis

raodenoba

1 biWiko diasamiZe damxmare

istoriuli

disciplinebi

Tbilisi,

“universali”

112

anotacia qarTul enaze

monografiaSi daxasiaTebulia istoriis damxmare disciplinebi: wyaroT-

mcodneoba, paleografia, qronologia, numizmatika, metrologia, istoriuli

geografia da toponimika, arqeologiuri dazvervebisa da gaTxrebis meTodika.

wignis TiToeul Temas darTuli aqvs kiTxvarebi ganxilvisa da diskusiisaTvis.

2 uCa oqropiriZe „keTilgvarovani

oqropiriZeni”- (oq-

ropiriZeTa gvaris

warmoSobis isto-

riidan )

baTumi, „baTumis

SoTa rusTavelis

saxelmwifo uni-

versiteti”

18

Page 7: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

7

anotacia qarTul enaze

naSromSi ganxilulia oqropiriZeTa gvaris warmoSobis mokle istoria.

motanilia Sesabamisi masala daviT aRmaSenebliseulad miCneul gujarSi

oqropiriZeTa gvaris moxseniebis Sesaxeb

3 nani gugunava qarTvel emigrantTa

kulturuli

memkvidreobidan

baTumi

„baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo

universiteti“, 2015

64

anotacia qarTul enaze

wignSi konkretulad ganxilulia grigol robaqiZis Semoqmedebis zogierTi

nimuSi, grigol feraZis „TeTri angelosi“, warmoCenilia Tamar mefis saxe

emigrantTa naazrevSi, asaxulia samSoblos sevdis amsaxveli aspeqtebi maT

SemoqmedebaSi.

4 ciala narakiZe lazuri teqstebi

(folkloruli

masala)

baTumi,

„baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo

universiteti“

255

anotacia qarTul enaze

monografiaSi warmodgenili teqstebi or nawiladaa gayofili. pirvel

nawilSi dabeWdilia leqsebi, andazebi da gamocanebi, meoreSi–zRaprebi. masalebis

umetesoba pirvelad qveyndeba. yvela leqsi, gamocana da andaza warmodgenilia

laTinuri transkrifciiT, raTa nimuSebi xelmisawvdomi gaxdes TurqeTSi

mcxovrebi lazi mosaxleobisaTvis.

5 omar memiSiSi lazuri andazebi da

idiomebi baTumi,

„baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo

universiteti“

170

anotacia qarTul enaze

monografiaSi asaxulia lazuri andazebi da idiomaturi gamoTqmebi qarTuli

variantiT.

6 nanuli

noRaideli

Tamila

lomTaTiZe

jemal noRaideli.

aWaruli kilos sa-

leqsikono masalebi

(XX saukunis 30–50–

baTumi,

„baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo

ibeWdeba*

Page 8: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

8

iani wlebi) universiteti“

anotacia qarTul enaze

naSromSi Sesulia eTnografiisa da folkloristis jemal noRaidelis mier

1920–1930–ian wlebSi aWaraSi Sekrebili saleqsikono masalebi, romlebSic

asaxulia sameurneo dargebi, sacxovrebeli da sameurneo nagebobani, Sromis

iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S.

* SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli, statia, romelsac miwerili aqvs „ibeWdeba“ an

„gadacemulia dasabeWdad“ gamoicema 2015 wlis sagamomcemlo gegmiT.

krebulebi

# avtori/avtorebi krebulis

saxelwodeba

gamocemis adgili,

gamomcemloba

gverdebis

raodenoba

1 avtorTa

koleqtivi

„Cveni sulierebis

balavari“

(saerTaSoriso

samecniero

konferenciis

masalebi), t. VII

Tbilisi,

“universali”

441

anotacia qarTul enaze

saerTaSoriso samecniero konferenciis masalebis krebuli _ „Cveni

sulierebis balavari, t.VII” _ Cveulebisamebr, dainteresebul mkiTxvels

mravalferovan informacias miawvdis qristianuli eklesiis istoriis,

religiisa da kulturis, eTnikuri da religiuri tolerantobis, kulturaTa

dialogis, swavlebisa da aRzrdis da sxva sayuradRebo sakiTxebze, romlebic

mniSvnelovan rols TamaSoben adamianTa sulierebis formirebaSi.

2 avtorTa

koleqtivi

“erovnul-ganmaTavi-

suflebeli moZra-

oba XIX saukunis

samxreT-dasavleT

saqarTveloSi”

(selim ximSiaSvi-

lis gmiruli

Tavganwirvidan 200

wlisTavisadmi miZ-

Rvnili saerTaSo-

ris samecniero kon-

ferenciis masalebi)

baTumi,

“baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo uni-

versiteti”

159

anotacia qarTul enaze

krebulSi gadmocemulia ximSiaSvilTa sagvareulos meTaurobiT samxreT-

Page 9: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

9

dasavleT saqarTveloSi mimdinare antiosmaluri brZolebisa da selimisa da misi

STamomavlebis moRvaweobis istoria. krebulSi, warmodgenilia konferenciis

monawileTa misalmebebi.

3 avtorTa

koleqtivi

„baTumi _ warsuli

da Tanamedroveoba“

(saerTaSoriso

samecniero

konferenciis

masalebi), t. VI

Tbilisi,

“jeoprinti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

krebulis statiebSi Seswavlilia rogorc baTumis istoriis,

arqeologiis, eTnologiis, arqiteqturis, toponimiis, ise qalaqis Tanamedrove

yofis, kulturis, turizmis, konfesiuri viTarebisa da demografiis sakiTxebi.

4 avtorTa

koleqtivi

niko

berZeniSvilis

institutis

Sromebi. XI

baTumi,

“baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo uni-

versiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

krebulSi daxasiaTebulia samxreT–dasavleT saqarTvelos osmalTa

batonobisagan ganTavisuflebisaTvis mebrZol ximSiaSvilTa Rvawli da am

sagvareuloTa ojaxebidan gamosuli saxelovani qarTveli qalebis cxovrebisa da

moRvaweobis amsaxveli masalebi, aWara–maWaxlis socialur–ekonomikuri viTareba

pirveli msoflio omis wlebSi, baTumis olqis qarTuli politikuri emigraciisa

da samxedro politikuri mdgomareobis sakiTxebi, gaSuqebulia aWarisa da

samxreT–dasavleT saqarTvelos istoriis, eTnologiis, folkloris,

lingvistikis, ganaTlebis da kulturis, sociologiuri kvlevis sxvadasxva

aspeqtebi.

5 avtorTa

koleqtivi „aWaruli saunje“,

II

baTumi,

“baTumis SoTa

rusTavelis

saxelmwifo uni-

versiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

krebulSi Sesulia 1958 wels baTumis niko berZeniSvilis institutis

mecnier TanamSromelTa mier zemo aWaraSi eqspediciebis periodSi Cawerili

folklorul–dialeqtologiuri masalebi zRaprebi, legendebi, istoriuli da

satrfialo xasiaTis leqsebi, toponimebi, gamocanebi, andazebi., romlebic

daculia amave institutis arqivSi. krebuls erTvis leqsikoni.

6 avtorTa „gamonaTlevi“, II baTumi,

“baTumis SoTa

ibeWdeba

Page 10: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

10

koleqtivi rusTavelis

saxelmwifo uni-

versiteti”

anotacia qarTul enaze

krebuli eZRvneba samxreT–dasavleT saqarTvelos ganTavisuflebisaTvis

mebrZoli selim ximSiaSvilis xsovnis wlisTavs. igi Svidi karisagan Sedgeba.

pirvel–meore karSi Sesulia uSualod selim ximSiaSvilisa da misi

STamomavlebis cxovrebisa da moRvaweobis amsaxveli kvleviTi xasiaTis statiebi .

danarCen xuT karSi Tematurad warmodgenilia patriotul–erovnuli xasiaTis

mxatvrul–publicisturi werilebi, literaturuli nawarmoebi. mkiTxveli aqve

gaecnoba emigrantuli literaturis Sedevrebs, romelTagan zogi pirvelad

ibeWdeba saqarTveloSi. krebuls erTvis ilustraciebi (foto masala).

statiebi

# avtori/ avtorebi

statiis saTauri, Jurnalis/krebu-lis dasaxeleba

Jurnalis/ krebulis nomeri

gamocemis adgili, gamomcemloba

gverdebis raodenoba

1

biWiko diasamiZe

sxalTis eparqiis istoria XVI-XVII saukuneebidan iwyeba, „Cveni sulierebis balavari“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VII Tbilisi, “universali”

109-115

anotacia qarTul enaze

statiaSi werilobiTi wyaros damowmebiT da sxva argumentebis moSveliebiT, dasabuTebulia, rom sxalTis eparqiis istoria iwyeba ara XXI saukunis dasawyisidan, aramed XVI saukunis bolodan mainc.

2 biWiko diasamiZe

aWariwylis xeoba pirveli msoflio omis wlebSi. usamarTlo braldeba, “pirveli msof-lio omi da saqar-Tvelo” (saerTa-Soriso samecniero konferenciis ma-salebi)

quTaisi, “akaki wereTlis sa-xelmwifo uni-versitetis gamomcemloba”

84-94

anotacia qarTul enaze statiaSi werilobiTi wyaroebis, memuaruli literaturisa da TviTmxilvelTa monaTxrobis damowmebiT gadmocemulia pirveli msoflio omis wlebSi aWariswylis xeobaSi jer osmalo dampyroblebis da Semdeg rus jariskacTa mier aqauri mosaxleobis akleba-awiokebis Sesaxeb, dasabuTebulia e.w.

Page 11: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

11

“aWarelTa saxelmwifo RalatSi” xelovnurad braldebis usafuZvloba. 3 biWiko

diasamiZe samxreT-dasavleT saqarTvelos osmalTagan ganTavisuflebi-saTvis brZola XVI-XVIII “erovnul-ganmaTa-visuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT saqar-TveloSi” (selim ximSiaSvilis gmiruli Tavganwirvidan 200 wlisTavisadmi miZ-Rvnili saerTaSo-ris samecniero konferenciis masa-lebi)

baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

23-36

anotacia qarTul enaze

statiaSi mokled naCvenebia ganmaTavisuflebeli brZolis is formebi, romelsac iyenebda qarTveli xalxi osmalTa batonobis winaaRmdeg XVI-XVIII saukuneebSi.

4 biWiko diasamiZe

akaki wereTeli da XIX saukunis bolo mesamedis sazogadoebriv-politikuri mov-lenebi aWaraSi, akaki wereTlis dabadebidan 175 da gardacvalebidan 100 wlisTabisadmi miZRvnili samec-niero konferen-ciis masalebi

quTaisi, “akaki wereTlis saxelmwifo universitetis gamomcemloba”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze

statiaSi werilobiTi wyaroebis gamoyenebiTa da XIX saukunis bolo mesamedis aWaraSi ganviTarebuli politikuri movlenebis, aq gatarebuli kulturul-saganmanaTleblo RonisZiebebis gaanalizebis safuZvelze naCvenebia akaki wereTlis aqtiuri monawileoba am movlenebSi.

5 biWiko diasamiZe

samxreT-dasavleT saqarTvelos osmalTagan ganTavisuflebi-saTvis mebrZolni (selim ximSia-

XI baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

Page 12: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

12

Svili da misi STamomavlebi), bsu-s niko berZeniSvilis institutis Sromebi

anotacia qarTul enaze statiaSi werilobiTi wyaroebisa da samecniero literaturis damowmebiT naCvenebia selim ximSiaSvilis, misi Svilebis: axmedis, abdis da qorxuseinis, agreTve, SviliSvilebis: selim umcrosis, Serif da nuri ximSiaSvilebis brZola osmalTagan samxreT-dasavleTi saqarTvelos ganTavisuflebisaTvis. 6 biWiko

diasamiZe

(Tanaavtori roin

malaymaZe)

mTiani aWaris sofeli _ problemebi da perspeqtivebi, bsu-s niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze

statiaSi daxasiaTebuli aWaris mTiani soflis–kviaxiZeebis (Suaxevis r–ni)

socialur-ekonomikuri da demografiuli mdgomareoba. mosaxleobis sociologiuri gamokiTxvis masalebis analizis safuZvelze naCvenebia axalgazrdobisagan soflis daclis mizezebi da am procesis SeCerebis mizniT

Camoyalibebulia winadadeba– rekomendaciebi.

7 biWiko diasamiZe

muhajiroba baTum-qobuleTis mxareSi sergei mesxisa da aleqsandre frenkelis mixedviT, „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze statiaSi gaziarebulia samecniero literaturaSi gamoTqmuli Tvalsazrisi saerTod muhajirobis, rogorc movlenis, mizezebis Sesaxeb, amasTan, TviTmxilvel avtorTa monacemebis gaanalizebiT gakeTebulia daskvna, rom aWaraSi muhajirobis mTavari mizezi osmaleTisa da ruseTis saxelmwifoTa mxriv gatarebuli mosaxleobisaTvis miuRebeli socialur-ekonomikuri politika iyo. 8 uCa

oqropiriZe,

(Tanaavtori zurab

oqropiriZe)

mRvdelmonazon leonodes misioneruli

saqmianoba. „Cveni suliere-

VII Tbilisi, “universali”

236-241

Page 13: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

13

bis balavari“ (saerTaSoriso sa-mecniero konfe-renciis masalebi)

anotacia qarTul enaze

naSromSi moTxrobilia mRvdemonazon leonides misioneruli saqmianobis Sesaxeb CrdiloeT kavkasiaSi, saingiloSi, saqarTvelos mTianeTsa da sxva regionebSi.

9 uCa oqropiriZe

erovnuli morao-bis istoriidan saqarTveloSi 1977-1987 wlebSi, internet-Jurnali “amirani” (kavkasio-logiis saerTa-Soriso kvleviTi institutis moambe)

#27 monreali-Tbilisi, (internet-misamarTi: http://www.caucasology.com/amirani_geo.php?cat=27

156-193

anotacia qarTul enaze naSromSi mocemulia saqarTvelos erovnuli moZraobis istoriis amsaxveli dRemde SedarebiT naklebad cnobili masalebi, romelTa analizis safuZvelzec gakeTebulia saTanado daskvnebi saqarTveloSi 1977-1987 wlebSi mimdinare procesebis Sesaxeb. 10 uCa

oqropiriZe

qarTveli mRvdel-mTavrebi da aWara, Jurn. “Woroxi”

#3 baTumi, “gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

101-104

anotacia qarTul enaze statiaSi moTxrobilia qarTvel mRvdelmTavarTa mier aWaris samSoblosTan dabrunebisa da Semdegac maT mimarT gamoCenili didi yuradRebisa da mzrunvelobis Sesaxeb. 11 uCa

oqropiriZe

erovnuli morao-bis istoriidan saqarTveloSi 1977-1987 wlebSi, Jurn. “Woroxi”

#4 baTumi, “gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

65-90

anotacia qarTul enaze

naSromSi mocemulia saqarTvelos erovnuli moZraobis istoriis amsaxveli dRemde SedarebiT naklebad cnobili masalebi, romelTa analizis safuZvelzec gakeTebulia saTanado daskvnebi saqarTveloSi 1977-1987 wlebSi mimdinare procesebis Sesaxeb.

12 uCa oqropiriZe

horizonts iqiT sicocxle grZel-deba (abuserisZe tbelis premiis laureatebi),

#6 baTumi, “gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

gadacemu-lia dasa-beWdad

Page 14: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

14

Jurn. “Woroxi” anotacia qarTul enaze

statia eZRvneba abuserisZe tbelis premiis laureatebs da miniSnebuli Tu vis da ra damsaxurebisaTvis mieniWa aRniSnuli premia. 13 uCa

oqropiriZe

oqropiriZeTa gva-ris istoriidan, niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze

naSromSi asaxulia zogierTi saintereso momenti oqropiriZeTa gvaris istorii-dan.

14 uCa oqropiriZe

qalaq baTumis porto-frankos wesdebis proeqti, „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze

statiaSi saubaria qalaq baTumis porto-frankos wesdebis proeqtis rusulidan qarTul enaze Sesrulebul Targmanze.

15 oTar TurmaniZe

ximSiaSvilebi XIX saukunis pirveli naxevris samxreT-dasavleT saqarTvelos sazogadoebriv-politikur cxovrebaSi, “erovnul-ganmaTa-visuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT saqar-TveloSi” (selim ximSiaSvilis gmiruli Tavganwirvidan 200 wlisTavisadmi miZ-Rvnili saerTaSo-ris samecniero konferenciis masa-lebi)

baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

54-65

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia selim ximSiaSvilis memkvidreebis politikuri saqmianoba

Page 15: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

15

XIX saukunis pirveli naxevris samxreT-dasavleT saqarTveloSi. Sefasebulia axmed, abdi da xusein ximSiaSvilebis politikuri orientacia da roli samxreT-dasavleT saqarTvelos osmalTa batonobisagan gamoxsnaSi. 16 oTar

TurmaniZe baTumis sayofacxovrebo manqanaTsaSeni qarxnis istoria, „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, gamomc. “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia baTumis sayofacxovrebo manqanaTsaSeni qarxnis daarsebisa da ganviTarebis istoria. gaSuqebulia qarxnis materialur-

teqnikuri da finansur-ekonomikuri mdgomareobis sakiTxebi. 17 oTar

TurmaniZe baTumis olqis mejlisis istori-

isaTvis. „samxreT-dasavleT saqarTvelo (istoria, arqe-ologia, eTno-logia)“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi), aWaris mTavrobis saqveuwyebo dawese-buleba _ saarqivo sammarTvelo

Tbilisi, “universali”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze naSromSi Seswavlilia baTumis olqis mejlisis daarsebisa da saqmianobis istoria. Sefasebulia mejlisis roli ucxoeli moZaladeebis winaaRmdeg brZolasa da aWaris avtonomiis SeqmnaSi. 18 oTar

TurmaniZe baTumis samaswa-leblo instituti 1935-1940 wlebSi, bsu-s niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia baTumis samaswavleblo institutis daarsebisa da ganviTarebis istoria. naCvenebia misi roli pedagogiuri kadrebis momzadebaSi. 19 oTar

TurmaniZe niko berZeniSvili ruseT-saqarTve-los urTierTobis Sesaxeb, bsu-s niko berZe-

XI baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

Page 16: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

16

niSvilis institutis Sromebi

anotacia qarTul enaze statiaSi gaSuqebulia berZeniSvilis Sexeduleba ruseT-saqarTvelos urTierTobis Sesaxeb. xazgasmulia mis mier ganviTarebuli debulebebisa da daskvnebis mniSvneloba Tanamedrove etapze. 20 maia WiWi-

leiSvili brinjaos sacec-xluri qedis mxa-reTmcodneobis muzumidan, “xelovnebaT-mcodneobiTi etiu-debi” (baTumis xe-lovnebis saswav-lo universiteti)

VI Tbilisi, `universali”

70-82

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia qedis mxareTmcodneobis muzeumSi daculi adreqristianuli xanis brinjaos saritualo WurWeli, Camosxmis wesiT damzadebuli sacecxluri, romelzec gamosaxulia saxarebis 6 scena. sacecxluris mxatvruli gadawyveta da ikonografiuli Taviseburebebi VI-VII saukuneebis siria-palestinuri warmomavlobis saRvTismsaxuro daniSnulebis WurWelTan iCens msgavsebas. aWaris maRalmTianeTSi brinjaos sacecxluris aRmoCena saqarTvelosa da wminda miwas Soris arsebuli religiur-kulturul urTierTobebis gamoxatulebaa. 21 maia WiWi-

leiSvili qarTuli xiTxuro-obis tradiciebi aWaris sakulto Zeglebze (jameebi), (saerTaSoriso sa-mecniero konfe-renciis masalebi)

I Tbilisi, `universali”

117-125

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia xis jameebSi gamovlenili qarTuli xalxuri xiTxuroobis nimuSebi, jameebis arqiteqturuli Taviseburebani, romlebic islamis sakulto arqiteqturis kanonikasa da uZveles qarTul samSeneblo tradiciebs efuZneba. 22 maia WiWi-

leiSvili Zveli baTumis qu-Cebi (d. kldi-aSvilis quCis ganaSenianeba), kr.: „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze

statiaSi mimoxilulia daviT kldiaSvilis quCis ganaSenianebis, XIX-XX saukuneebis mijnaze ganviTarebuli urbanuli qsovili, arqiteqturisa da sivrcis Tanafardobis, sacxovrebeli saxlebis mxatvruli gadawyvetis,

Page 17: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

17

Tanamedrove urbanuli procesebis sakiTxebi. 23 simon

gogitiZe terminebis xaiasas da acis warmomavloba da maTi urTierT-mimarTeba, Jurn. “Woroxi”

#1 baTumi, “gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

99-105

anotacia qarTul enaze am naSromSi pirvelad ganxorcielda xeTuri toponimebis lokalizacia da

gairkva eTnikuri kuTvnilebis sakiTxi. 24 simon

gogitiZe muhajiroba kirnaTis Temis soflebSi, Jurn. “Woroxi”

#2 baTumi, gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

94-99

anotacia qarTul enaze werilobiTi wyaroebis, saarqivo masalisa da adgilze Sekrebili cnobebis

mixedviT dadginda, rom kirnaTis soflebidan1877-1879 da 1914 wlebSi wasuli muhajirebi dasaxldnen TurqeTis Semdeg qalaqebSi: trapizoni, ordu, CerCembe,

eSma da sxv. daxasiaTebulia is mZime socialur–ekonomikuri Sedegebi, rac

omianobam moutana kirnaTis mosaxleobas.

25 simon

gogitiZe kirnaTis Temis mosaxleobis brZola Turqi dampryoblebis

winaaRmdeg. Jurn. “Woroxi”

#4 baTumi, “gamomcemloba aWaris” poligrafiuli centri

91-100

anotacia qarTul enaze rogorc aWaris mraval sofelSi, ise kirnaTis Temis soflebSic mimdinareobda moZaladeTa winaaRmdeg ajanyebebi. werilobiTi cnobebisa da adgilze Segrovili masalebis mixedviT vlindeba, rom adgilobrivebs brZola uxde-bodaT rogorc dampryobelTa, ise adgilobrivi yaCaRebis, gogo-biWebis taci-obaSi SemCneuli pirovnebebis winaaRmdeg. 26 simon

gogitiZe saxelwodeba baTumis warmomav-lobisaTvis, „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze naSromSi warmodgnelilia Cvens istoriografiaSi arsebuli Sexedulebebi baTumis etimologiis Sesaxeb. mocemulia baTumis, rogorc toponimis warmomavlobis axleburi axsnis cda, romlis mixedviT baTumis saxelwodeba dakavSirebulia adamianis sakuTar saxelTan bata, romelic megrulSi nazs niSnavs. 27 oleg pontoel berZenTa VII Tbilisi, 422-427

Page 18: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

18

jibaSvili wiaRSi lazTa asi-milaciis sakiTxi-saTvis. „Cveni sulierebis balavari“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis ma-salebi)

“universali”

anotacia qarTul enaze statiaSi samecniero literaturis monacemebisa da dokumenturi masalebis

safuZvelze ganxilulia e.w. “pontoel berZnebis” (maTi ricxvi dRes msoflioSi

sam milionze metia), lazur-qarTuli warmomavlobis sakiTxi da saukuneebis ganmavlobaSi regionSi mimdinare arasasurvel eTno-religiuri procesebis

Sedegad maTi elinizaciis procesi. dasmulia sakiTxi berZnebad wodebul laz–

qristianTa erovnuli cnobierebis aRdgenaze. 28 oleg

jibaSvili ximSiaSvilTa sagareo-politi-kuri urTierTo-bani samxreT-dasavleT saqar-Tvelos ganTavi-suflebisaTvis brZolis wlebSi. “erovnul-ganmaTa-visuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT saqar-TveloSi” (selim ximSiaSvilis gmiruli Tavganwirvidan 200 wlisTavisadmi miZ-Rvnili saerTaSo-ris samecniero konferenciis masalebi)

baTumi, “baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti”

71-78

anotacia qarTul enaze statiaSi gaSuqebulia selim ximSiaSvilis STamomavalTa didi wvlili XIX saukunis samxreT-dasavleT saqarTveloSi mimdinare erovnul-ganmaTa-visuflebel moZraobasa da aWaris osmalTagan gamoxsnis saSviliSvilo saqmeSi 29 oleg

jibaSvili (Tanaavtori ist. doqtori xaTuna diasamiZe)

akaki wereTlis saiubileo saRamo baTumSi „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

Page 19: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

19

anotacia qarTul enaze statiaSi gaSuqebulia 1909 wlis 14 ianvars baTumSi Catarebuli akaki wereTlis saiubileo saRamo, romelic iyo damagvirgvinebeli RonisZieba saqarTveloSi 1908 wlis dekembersa da 1909 wlis ianvarSi mimdinare akaki wereTlis moRvaweobis 50 wlisTavisadmi miZRvnili saiubileo dReebisa. gamoTqmulia mosazreba, rom aRniSnuli dResaswaulis saocari masStaburoba da namdvili saxalxo xasiaTi, garkveulwilad, ukavSirdeboda 1907 wels ilias mkvlelobiT gamowveul erovnuli cnoebierebis gaRrmavebas qarTvel xalxSi. gavlebulia garkveuli paralelebi akakis saiubileo dReebsa da 1956 wlis 9 martis movlenebs Soris. 30 oleg

jibaSvili niko berZeniSvilis „istoriul-arqeologiuri eqspedicia java-xeTSi da qarTul -somxuri urTi-erTobebi. niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi, „baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti“

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze statiaSi gaSuqebulia 1933 wels niko berZeniSvilis mier javaxeTSi mowyobili

samecniero-sadazvervo eqspediciis Sedegebi. naCvenebia eqspediciis mier javaxeTSi gamovlenili problemebi, romlebic ukavSirdeboda 1828-1829 wlebis ruseT-osmaleTis omis Semdeg aq gadmosaxlebuli somxebis mcdelobas moexdinaT mxaris armenizacia da waeSalaT aq qarTuli kvali. maTi mxridan adgili hqonda istoriisa da kulturis Zeglebis ganadgurebas da javaxeTis realuri istoriis damaxinjebas. miTiTebulia, rom n.berZeniSvilma bevri iseTi faqti daafiqsira da samecniero sazogadoebasac gaacno eqspediciis saangariSo moxsenebiT. am nabijiT mkvlevarma saaSkaraoze gamoitana arsebuli problemebi da safuZveli Seqmna maTi aRmofxvrisaTvis. 31 irine var-

SalomiZe axali numizmati-kuri masala ba-Tumis Semogare-nidan „baTumi _ war-suli da Tanamed-roveoba“ (saerTa-Soriso samecniero konferenciis masa-lebi)

VI Tbilisi, “jeoprinti”

gadacemu-lia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia baTumis SemogarenSi (ganTiadi, maxo, gonio) sxvadasxva dros gamovlenili antikuri, romauli, bizantiuri xanis numizmatikuri masala. didi adgili aqvs daTmobili 2003 wels xelvaCauris sof. kapandibSi aRmoCenili arabuli monetebis ganZis ganxilvas da mniSvnelobis warmoCenas.

32 jemal varSalomiZe jemal miqelaZe nugzar

sarfi, „sarfi–eTnografiuli

portreti“, Tavi II

baTumi, „SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti

44–203

Page 20: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

20

mgelaZe anotacia qarTul enaze

statiaSi Seswavlilia orad gayofili kompaqturad lazebiT dasaxlebuli sofel sarfis mosaxleobis sameurneo yofis materialuri da sulieri kulturis

sakiTxebi, socialuri urTierTobis formebi.

33

jemal varSalomiZe

poruCiki n.m. Sugu-rovi da misi nark-

vevi. „n.m. Suguro-

vi. xaxulis qarTu-

li monasteri“

(Targmani rusu-

lidan)

baTumi, „SoTa rusTavelis

universiteti“ 315–409

anotacia qarTul enaze

statia warmoadgens q. baTumSi 1918 wels rusul enaze gamocemuli n.

Sugurovis wignis– „xaxulis qarTuli monasteri“ qarTuli Targmanis Sesaval

werils, romelSic ganxilulia avtoris vinaoba, monastris mSeneblobisa da

mniSvnelobis sakiTxebi.

34

jemal varSalomiZe

„sarfis eTnogra-

fiuli panorama“

„samxreT–dasav-leT saqarTvelo

(istoria, arqeo-

logia, eTnolo-

gia“. saerTaSoriso konferenciis masalebi

V Tbilisi,

„universali“ 15

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia orad gayofili sofel sarfis eTnografiuli

(eTnologiuri) yofis Taviseburebani, maTi sameurneo da kulturuli

tradiciebi, eTnikuri cnobierebis sakiTxebi. sameurneo da kulturuli

urTierTobani mezobel kuTxeebTan, sarfis turistuli mniSvneloba.

35 Tamila lomTaTiZe (Tanaavtori n. stamboliSvili)

arqauli sacekvao ritualebis simbolizmi (aWara). samxreT-dasav-leT saqarTvelo (istoria, arqeo-logia, eTnolo-gia), saerTaSori-so samecniero konferenciis ma-salebi

V

Tbilisi,

gamomcemloba `universali”

379–388

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia aWaris sacekvao folkloris nimuSebSi Semonaxuli qarTvelTa simboluri azrovnebis miTologiuri, magiur-religiuri, kosmogoniuri aspeqtebi. gaanalizebulia uZvelesi sacekvao ritualebis

Page 21: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

21

sakraluri elementebi

36 Tamila lomTaTiZe

sakraluri elementebi xalxur garToba-sanaxao-

bebSi. `xelovnebaTmcodneobiTi etiudebi”

VI

Tbilisi,

gamomcemloba

`universali”

151-155

anotacia qarTul enaze statiaSi Seswavlilia aWaris eTnografiul yofaSi SemorCenili zogierTi xalxuri garToba-sanaxaobis Tavdapirveli sakulto daniSnuleba, sxvadasxva dResaswaulebis dros Sesrulebul garToba-TamaSobebsa da saweso ferxulebSi daculi arqauli elementebi, maTi Tavdapirveli raoba da funqcia. naCvenebia

transformacia, ritualebis simboluri mniSvneloba.

37 Tamila lomTaTiZe (Tanaavtori doqtoranti

q.futkaraZe)

mozardis sazogadoebaSi iniciaciis tradiciebi

aWaraSi. niko berZeniSvilis institutis

Sromebi“

XI

baTumi, `baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universiteti

gadacemulia dasabeWdad

anotacia qarTul enaze aWaris eTnografiuli masalebis mixedviT Seswavlilia mozardis sazogadoebaSi srulfasovani adaptaciis procesebi da ritualebi, sociumis srulfasovan wevrad mozardis Camoyalibebis tradiciuli meTodebi, socialuri jgufis SigniT ganviTarebis axal safexurze individis gadasvlis Cveulebebi. gaanalizebulia bavSvTa iniciaciis saSualebebi mozardis cxovrebis sxvadasxva etapze, bavSvTa aRzrdis racionaluri, xalxuri wes-Cveulebebi da maTi gamoyenebis SesaZleblobebi Tanamedrove pirobebSi.

38 Tamila lomTaTiZe (Tanaavtorebi: S.futkaraZe r.malaymaZe e.futkaraZe n.Celebaze S.futkaraZe)

baTumis TviTmmarTvelobis kulturul-saganma-naTleblo saqmia-noba 1897w. (stam-bulis qarTvelTa savaneSi daculi masalebis mixedviT). `baTumi. warsuli da Tanamedro-veoba”

VI

Tbilisi,

`jeoprinti“

gadacemulia dasa-beWdad

anotacia qarTul enaze stambulis qarTvelTa savaneSi daculi 1897 wlis gazeT `cnobis furcelSi” dabeWdili cnobebis safuZvelze Seswavlilia baTumis TviTmmarTvelobis kulturul-saganmanaTleblo saqmianoba 1897w. gaanalizebulia baTumSi ufaso saxalxo biblioTekis, gimnaziis gaxsnis, mariamis dedaTa saswavleblis

eqvsklasian progimnaziad gadakeTebis RonisZiebebi. mocemulia qarTvel sazogado moRvaweTa (grigol volski, luka asaTiani) wvlili aWaraSi kulturul-saganmanaTleblo sistemis dafuZnebasa da Semdgom ganviTarebaSi.

39 nodar kaxiZe aWara-maWaxeli XI baTumi, `baTumis

gadacemulia dasa-

Page 22: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

22

pirveli msoflio omis wlebSi. niko berZeniSvilis institutis Sromebi

SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

beWdad

anotacia qarTul enaze

qarTuli da rusuli perioduli presis, qarTuli saqvelmoqmedo sazogadoebis

angariSebis, mogzaurTa Canawerebsa da sxvadasxva publikaciebSi daculi masalebis

mixedviT daxasiaTebulia aWara–maWaxlis socialur–ekonomikuri viTareba pirveli msoflio omis wlebSi da qarTuli sazogadoebriobis saqvelmoqmedo daxmareba

omiT dazaralebulTaTvis sursaTiTa da samrewvelo nawarmiT. dasabuTebulia

„aWarelTa saxelmwifo RalatSi“ braldebis usafuZvloba, raSic dadebiTi roli Seasrula mowinave qarTveli sazogadoebriobis gabedulma protestma da ruseTis

dumaSi qarTveli deputatebis (akaki Cxenkeli, karlo CxeiZe) mxardaWeram.

40 nodar kaxiZe saqarTvelos Sina-mrewvelobisa da xe-losnobis istori-is Semswavleli

1935 wlis eqspedi-cia saqarTveloSi da aWara mis masa-lebSi. niko berZe-niSvilis institu-tis Sromebi

XI baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

gadacemulia dasabeWdad

anotacia qarTul enaze statiaSi daxasiaTebulia ivane javaxiSvilis iniciativiTa da saerTo

xelmZRvanelobiT saqarTvelos sxvadasxva kuTxeSi da maT Soris aWaraSi 1935 wels

Catarebuli kompleqsuri eqspediciis masalebi, romlebsac gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba im periodisa da zogadad saqarTvelosa da aWaris

mravaldargovani Sinamrewvelobisa da xelosnobis istoriis SeswavlaSi. statia

eZRvneba aRniSnuli eqspediciis 80 wlisTavs.

41 nodar kaxiZe maWaxlis xeoba (uZ-velesi droidan

1921 wlamde) Jurna-

li „laklakeTi“

4 baTumi–

„poligrafi–

2010“

13–21

anotacia qarTul enaze

Zveli qarTuli da osmaluri wyaroebis, qarTvel da ucxoel mogzaur–mkvlevarTa cnobebisa da Sesabamisi publikaciebis monacemebis safuZvelze daxasiaTebulia

maWaxlis xeobis uZvelesi warsuli 1921 wlamde. xeobis istoriuli roli da

mniSvneloba samxreT–dasavleT saqarTvelos socialur–ekonomikur da kulturul

cxovrebaSi. statia momzadda da ibeWdeba Jurnal „laklakeTis“ redaqciis

dakveTiT.

42 jemal miqelaZe

sofel sarfis uZve-lesi eklesiis aR-

weriloba.

„Cveni sulierebis

balavari“.

VII Tbilisi, gamomcemloba

„universali“

209–211

anotacia qarTul enaze

Page 23: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

23

eTnografiuli da sxva monacemebis safuZvelze dadgenilia dRemde nangrevebis

saxiT moRweuli VI saukunis eklesiis dagegmarebis konturebi, misi konstruqciuli

aRnagoba, samSeneblo masalebis saxeoba da sxv.

43 naila CelebaZe naile miqelaZe

toponim „beTlemis“ genezisi aWaris

folklorSi. „Cveni sulierebis balava-

ri“. saerTaSoriso samecniero konfe-

renciis masalebi.

VII Tbilisi, gamomcemloba

„universali“

202–208

anotacia qarTul enaze Seswavlilia qedis raionSi arsebuli tyisa da qedis saxelwodebis aRmniSvneli

toponimis–beTlemis warmoSobis istoria da axsnilia misi religiuri safuZvlebi.

44 naila CelebaZe SuSana futkaraZe roin malaymaZe elza futkaraZe Tamila lomTaTiZe Sorena futkaraZe

baTumis TviTmmar-Tvelobis kultu-

rul–saganmanaT-leblo saqmianoba

1897 wels.

(stambolis qarT-velTa savaneSi da-culi masalebis

mixedviT). VI

„baTumi–warsuli

da Tanamedroveoba“ saerTaSoriso samecniero konferenciis masalebi

VI Tbilisi,

„jeoprinti“

gadacemulia dasabeWdad

45 naila CelebaZe

masalebi xinos to-pografiuli ruki-

saTvis (istoriul–eTnografiuli monacemebis mixed-

viT) niko berZeniSvilis

samecniero–kvlevi-Ti institutis Sromebi

XII baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

gadacemulia dasabeWdad

anotacia qarTul enaze

naSromSi Seswavlilia da dazustebulia kintriSis–istoriuli xinos xeobis

teritoriuli sazRvrebi da toponimebi, istoriisa da kulturis Zeglebi. masalebi

gankuTvnilia xinos xeobis topografiuli rukisa da gzamkvlevis Sesadgenad,

romelic did samsaxurs gauwevs turistul momsaxurebas.

46 nugzar CxaiZe kote Rlonti

baTumis turistuli industriis ganviTarebis perspeqtivebi

1 baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-

53–63

Page 24: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

24

(sociologiuri gamokiTxvis mixedviT

„filosofiis

sakiTxebi“

versiteti”

anotacia qarTul enaze kvlevis Sedegad Seswavlilia adgilobriv da ucxoel turistTa damokidebuleba qalaq baTumSi dasvenebis pirobebTan dakavSirebiT da gamoxatulia maTi

ukmayofileba sastumroebsa da kvebis obieqtebSi momsaxurebis dabali doniT.

dadgenilia, rom damsvenebelTa umravlesobas Seadgenen axalgazrdebi da saSualo

asakis pirebi (81,8%), romelTa 13%–ze meti binavdeba axladaSenebul, 11%–ze meti

saojaxo tipis sastumroebSi, nawilic naTesav–megobrebTan. kvlevis Sedegebma

daadastura, rom baTums gaaCnia mZlavri turistuli potenciali, romlis sruli da

gonivruli gamoyeneba dadebiTad aisaxeba qalaqis socialur–ekonomikur

ganviTarebaze, mosaxleobis cxovrebis donis amaRlebaze.

47 nargiz axvlediani

erTi toponimis gan-

martebisaTvis,

„qarTveluri ono-

mastika“

VII Tbilisi gamomcemloba

„universali“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

naSromSi ganxilulia toponim „feria“–s etimologia da masTan dakavSirebuli

gadmocemebi.

48 nargiz axvlediani SuSana futkaraZe ciala narakiZe Sorena futkaraZe

stumrad stambo-lis qarTuli kul-

turis savaneSi.

„baTumi–warsuli

da Tanamedroveoba“

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi daxasiaTebulia avtorTa mier 2014 wels (noemberi–dekemberi) stambolis

qarTul savanis biblioTekasa da arqivSi moZiebuli masalebi. yuradReba

gamaxvilebulia akaki wereTlis im gamosvlebze, romelic dabeWdilia savanis

biblioTekaSi dacul gazeT „iveriaSi“ (1897 weli).

49 nargiz axvlediani

zogi geografiuli saxelis ganmartebisaTvis

maxinjaurSi,

krebuli „baTumi–warsuli da Tana-

medroveoba“

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi daxasiaTebulia adgilTa saxelebi „mwvane koncxi“ da „ganTiadi“ da

dadgenilia maTi adrindeli saxelwodebebi.

50 nargiz axvlediani

raWuli „qve“–sa da

zanuri „qo“–s

XI baTumi, `baTumis

ibeWdeba

Page 25: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

25

urTierTmimarTebisaTvis. SoTa rusTa-velis saxelmwifo universitetis niko berZeniSvilis ins-titutis Sromebi

SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

anotacia qarTul enaze

statiaSi ganxilulia „qve“ da „qo“ nawilakebis funqcia dialeqtebSi da maTi

urTierTmimarTebis sakiTxi.

51 nani gugunava

patriarqis pedagogiuri Sexedulebebi

Jurnali „Woroxi“

6 baTumi,

s.s. „gamomcem-

loba aWaris“ poligrafiuli centri

85–89

anotacia qarTul enaze

naSromSi ganxilulia sruliad saqarTvelos kaTolikos–patriarqis ilia II–is

Sexedulebebi qristianuli pedagogikis aqtualur problemebze, kerZod, ojaxis,

skolisa da socialuri garemos rolze mozardis formirebaSi. mocemulia aRzrdis

am sami garemos axleburi gaazrebis cda.

52 nani gugunava

TeTri angelosi.

Jurnali „Woroxi“ 1 baTumi,

s.s. „gamomcem-

loba aWaris“

poligrafiu–li centri

52–57

anotacia qarTul enaze

naSromSi gaSuqebulia grigol feraZis–qarTveli wmindanis, profesoris,

Teologis, marTlmadideblis, gamoCenili mecnieris cxovrebisa da moRvaweobis

amsaxveli masalebi.

53 nani gugunava

Cemi deda.

Jurnali „Woroxi“ 3 baTumi,

s.s. „gamomcem-

loba aWaris“

poligrafiu–li centri

107–108

anotacia qarTul enaze

naSromSi „Cemi dedis“ magaliTze daxasiaTebulia qarTveli dedis fenomeni Svilebis RvTaebrivi aRzrdis saqmeSi da igi Sefasebulia, rogorc TviT uflis

mier dakanonebuli movaleoba.

avtori qarTveli dedis am damsaxurebis WrilSi ganixilavs misdami „qarTveli

dedis“ Zeglis dadgmas TbilisSi.

54 nani gugunava

ganaTlebis istoriis sakiTxebi

aWaraSi. niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia ganaTlebis istoriis sakiTxebi aWaraSi osmalTa dapyrobis

Semdgom periodSi, rodesac idevneboda qarTuli ena da qarTuli tradiciebi.

Page 26: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

26

naSromSi mocemulia aWaraSi mcxovrebi Rirseuli eriskacebis nayofieri moRvaweobis amsaxveli masalebi erovnuli TviTSegnebis aRorZinebisa da

saganmanaTleblo saqmianobis dawinaurebisaTvis.

55 SoTa zoiZe ltolvili Congu-ri. niko berZeniSvilis institutis Srome-bi

XI baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo uni-versiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi ganxilulia emigraciaSi mcxovrebi qarTveli poetebis leqsebi, romlebic

gamoqveynebulia sxvadasxva gamocemebSi, mocemulia maTi Semoqmedebis Tematikuri

da mxatvruli ostatobis analizi.

56 SoTa zoiZe simon bereJianis

„paemani mTawminda-

ze“. Jurnali „gan-

Tiadi“

5–6 q. quTaisi 173–175

anotacia qarTul enaze

statiaSi gaanalizebulia 1921 wlis cnobili movlenebis gamo emigraciaSi myofi

simon bereJianis leqsebi, maT Soris paemani mTawmindaze, romlebic ibeWdeboda qarTul emigrantul JurnalebSi da mxatvrul ferebSi asaxavda aRniSnul

movlenebs.

57 SoTa zoiZe akaki wereTeli aWa-raSi.

„baTumi. warsuli da Tanamedroveo-

ba“.

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi saubaria akaki wereTlis baTumSi stumrobaze 1894 wels da mis

gamoZaxilze imdroindel qarTul presaSi, masTan da misdami mowyobil

Sexvedrebze.

58 roin

malaymaZe, naile

miqelaZe

xarTan dakavSire-buli zogierTi

Tqmuleba-gadmoce-

ma, „ganaTleba, eko-nomika da mdgradi

ganviTareba“. meSvide saerTaSo-riso samecniero konferenciis masalebi

VII gori, gamomcemloba goris univer-siteti

523-525

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia aWaris zepirsityvierebaSi gavrcelebuli xaris kultTan

dakavSirebuli toponim `xari-ÁaTaRi,”romelic xalxur Tu bibliur istoriasTan asocirdeba da wminda (wylis) xarisa da Cveulebrivi xaris saasparezo adgilsa da istoriaze miuTiTebs. mas paralelebi eZebneba TurqeTSi mcxovreb CveneburTa zepirsityvierebaSi.

Page 27: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

27

59 naile miqelaZe

wminda adgilebTan dakavSirebuli

Tqmulebebi,

samxreT–dasavleT saqarTvelos zepirsi-

tyvierebaSi. „niko berZeniSvilis institutis Sromebi

XI baTumi,

gamomcemloba-SoTa

rusTavelis saxelmwifo universiteti

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze statiaSii saubaria aWaris folklorSi Semonaxuli Tqmulebebze,

romlebSic wminda adgilebTan dakavSirebul saswaulebze mogviTxroben.

60 naile miqelaZe naila CelebaZe

toponim „beTlemis“ genezisi aWaris

folklorSi. „Cveni sulierebis balava-

ri“.saerTaSoriso sa-mecniero konferen-

ciis masalebi.

VII Tbilisi, gamomcemloba

„universali“

202–208

anotacia qarTul enaze

statiaSi ganxilulia aWaris geografiul nomenklaturaSi arsebuli religiuri

warmomavlobis toponimebi, romlebic damaxasiaTebelia ara marto qarTuli,

aramed zogierTi sxva qveynis geografiuli sinamdvilisaTvis.

61 naile miqelaZe

represirebul ojax-

Ta istoria. saerTa-Soriso samecniero

konferenciis -

„baTumi-warsuli da

Tanamedroveoba“-masalebi

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

AnaSromSi warmodgenilia aWaraSi mcxovrebiori gvaris (zoiZeebi,

qarTveliSvilebi) warmomadgenelTa istoria, romlebmac gasuli saukunis 30–40–

ian wlebSi ganicades represia da reabilitaciis Semdeg dabrundnen samSobloSi.

62 naile miqelaZe

,,TeTrosnis” eti-mologia qarTul

folklorSi, aWaris avtonomiuri respublikis mTav-robis dawesebule-

ba-saarqivo sammar-Tvelos Jurnali

,,arxeioni“

IX Tbilisi 22-25.

anotacia qarTul enaze statiaSi saubaria qobuleTSi arsebuli wminda giorgis saxelze agebuli uZvelesi

Page 28: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

28

sakulto centris “TeTrosnis” etimologiasa da mis mniSvnelobaze.

63 omar memiSiSi

modaluri sintaq-suri konstruqcie-bi lazurSi niko berZeniSvilis ins-titutis Sromebi

XI baTumi,

„baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universiteti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze statiaSi warmodgenilia TxrobiTi, brZanebiTi da pirobiTi winadadebebis struqtura

lazuri kilokavebis mixedviT.

64 ciala narakiZe

adamianTa gvarsaxe-

lebi lazurSi.

„niko berZeniSvi-lis institutis

Sromebi“

XI baTumi,

„baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universiteti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze naSromSi mimoxilulia adamianTa Sto–gvaris aRmniSvneli zanuri warmomavlobis saxelebi

saTanado SeniSvnebiTa da komentarebiT.

65 ciala narakiZe

xalxuri saojaxo sayofacxovrebo

poezia.

samxreT–dasavleT

saqarTvelo (isto-

ria, arqeologia,

eTnologia) saer-TaSoriso samecnie-ro konferenciis

masalebi“

Tbilisi, gamomcemloba

„universali

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze statiaSi daxasiaTebulia lazur zepirsityvierebaSi Semonaxuli sayofacxovrebo

poeziis is saintereso nakadi, romelTa nawili tradiciuli qarTuli

sayofacxovrebo lirikis variantia, nawili ki uSualod lokalSia Seqmnili da

srulyofilad warmoaCens lazTa xasiaTs, zne–Cveulebebs, tradiciul jansaR

iumors.

66 ciala narakiZe

zanuri leqsikuri substratis kvali Cveneburebis qar-

TulSi. „35–e res-publikuri dialeq-tologiuri samec-niero sesiis masa-

lebi“

XXXV Tbilisi, gamomcemlob

a „Tbilisis ivane javaxi-Svilis saxe-lmwifo uni-

versiteti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi saubaria im zanizmebze, romlebic gansakuTrebiT kargadaa asaxuli

CveneburTa leqsikasa da toponimebSi.

67 ciala narakiZe SuSana futkaraZe

stumrad stambulis qarTuli kul-

turis savaneSi. „ba-

Tumi–warsuli da

VI Tbilisi, gamomcemlob

a „jeoprinti“

ibeWdeba

Page 29: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

29

nargiz axvlediani Sorena futkaraZe

Tanamedroveoba“

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia stambolis qarTuli kulturis savanis biblioTekaSi dacul

„periodikaSi“ Cvens mier mikvleul 1897 wels „iveriaSi“ gamoqveynebuli statia

„werili baTumidan“, romelic akaki wereTlis stumrobas Seexeba.

68 nanuli noRaideli

berZnuli leqsika aWarul dialeqtSi samxreT-dasavleT saqarTvelo (isto-ria, arqeologia, eTnologia), saer-TaSoriso samec-niero konferenci-is masalebi

V

Tbilisi, gamomcemloba `universali”

389–394

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia berZnul samyarosTan kontaqtebis Sedegad aWarul

dialeqtSi damkvidrebuli berZnulenovani nimuSebi (dantleva, Tembeli, kondo,

ferizi, Rrami da sxv.).

69 nanuli noRaideli

saTuTa da dedife-ra (rZisa da rZis nawarmis damzade-bis leqsika zemo aWaraSi) `gamonaT-levi” (samecniero da mxatvrul-pub-licisturi weri-lebis krebuli)

II

baTumi, `baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo

universiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze statiaSi yuradReba gamaxvilebulia zemo aWaris mkvidrTa tradiciul damoki-debulebaze mewveli saqonlis mimarT da im sityvebsa da gamoTqmebze, romlebic dakavSirebulia rZesa da rZis nawarmis damzadebasTan.

70 nanuli noRaideli

leqsikoni `aWaruli saunje”

II

baTumi, `baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo

universiteti”

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

leqsikoni momzadebulia „aWarul saunjeSi“ Sesuli masalebis mixedviT

71 nanuli noRaideli

qorwinebisa da na-Tesaobis sistemis eTnolingvisturi aspeqtebi aWarul-

Si”.niko berZeniS-vilis institutis

Sromebi“

XI

baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo univer-siteti”

ibeWdeba

Page 30: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

30

anotacia qarTul enaze eTnolingvisturi TvalsazrisiT Seswavlilia aWaraSi saqorwino wes-Cveulebeb-sa da naTesaobis sistemasTan dakavSirebuli leqsika da mis safuZvelze mocemulia kuTxisaTvis damaxasiaTebeli bevri terminisa Tu gamonaTqvamis (kardasamyrelo, natamali, sasela, sinsila, davlze qamris gawyveta, sadao qali da sxv.) analizi.

72 nanuli noRaideli

ramdenime arqauli terminisaTvis aWa-

rulSi. XXXV res-publikuri dialeq-tologiuri samec-niero sesiis Tezi-sebi da masalebi.

-

baTumi, gamomcemloba `baTumis So-Ta rusTave-lis saxelm-wifo univer-siteti”

42-43

anotacia qarTul enaze statiaSi warmoCenilia aWarul dialeqtSi Semonaxuli arqauli epoqis

kuTvnili terminebi, saerTo qarTveluri da zanuri substratis nimuSebi.

73 SuSana futkaraZe

xaxulis taZari istoriul wyaroeb-

sa da legendebSi.

„Cveni sulierebis

balavari“. saerTaSoriso sa-mecniero konfe-renciis masalebi

VII Tbilisi

„universali“ 323–331

anotacia qarTul enaze

statiaSi daxasiaTebulia samxreT–dasavleT saqarTvelos erT–erTi uZvelesi

qristianuli salocavis–taos taZris Sesaxeb arsebuli Tqmuleba–gadmocemebSi

daculi cnobebi da maTi mniSvneloba sataZro mSeneblobis istoriaSi.

74 SuSana futkaraZe

saxelovani qarTve-li qalebi ximSiaS-vilTa ojaxebidan

erovnul-ganmaTavi-suflebeli

moZraoba XIX

saukunis samxreT–dasavleT

saqarTveloSi (se-lim ximSiaSvilis gmiruli Tavganwi-

rvidan 200 wlisTa-visadmi miZRvnili saerTaSoriso same-cniero konferen-

ciis masalebi“

– baTumi, `baTumis SoTa rusTa-velis saxel-mwifo univer-siteti”

89–115

anotacia qarTul enaze statiaSi warmodgenilia saxelovani qarTveli mandilosnis dudi xanum beJaniZis

damsaxureba, misi diplomatiuri niWisa da misabaZi mamuliSviluri saqmianoba.

yuradReba gamaxvilebulia jemal ximSiaSvilis qaliSvilis–fiqrie ximSiaSvilis

Page 31: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

31

biografiis tragikul epizodebze, stambolSi moRvawe melaaT ximSiaSvilis

biografiis saintereso momentebze.

75 SuSana futkaraZe

marTa ierusalime-lis werilis eni-saTvis

„respublikuri dialeqtologiuri samecniero sesiis

masalebi“

XXXV Tbilisi. Tsu gamomcem-lobis stamba

66–67

anotacia qarTul enaze statiaSi ganxilulia ierusalimis jvris monasterSi moRvawe monazon marTas

vinaoba da mis mier saqarTveloSi 1656 wels gamogzavnili werilis Sinaarsi,

werilis enobrivi qsovili.

76 SuSana futkaraZe

wm. deda–mariami xa-xuleli muslimani qarTvelebis xsov-

naSi (n. Sugurovi

„qarTuli xaxulis

monasteri. Targmani

rusulidan)

– baTumi, gamomcemloba

„aWara“

69–83

anotacia qarTul enaze

Seswavlilia imiertaos sofel xaxulSi mdebare wm. mariam RvTismSoblis

saxelobis eklesia–monastris mniSvneloba, istoriuli saqarTvelos am regionSi

mcxovrebi qarTvelobis sulierebis amaRleba, maTi kulturisa da ganaTlebis

saqmeSi. statiaSi naTqvamia, rom xalxma es salocavi ise Seiyvara, rom masze Seqmna

legendebi da muslimani qarTvelebi dResac loculoben am taZarSi, Tayvans scemen

deda–mariams da misi xati miaCniaT saswaulmoqmedad.

77 SuSana futkaraZe

baTumis saxe rusi mogzaurebis dRiu-rebSi

„baTumi–warsuli

da Tanamedroveoba“

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze ganxilulia rusi mwerlisa da mogzauris evgeni markovis dRiurebsa da narkvevebSi

gacocxlebuli Zveli baTumis bunebis, yofacxovrebis, mosaxleobis ganaTlebisa da

kulturis amsaxveli epizodebi.

78 SuSana futkaraZe

roin malaymaZe naila

CelebaZe elza

futkaraZe Tamila

lomTaTiZe Sorena

futkaraZe

baTumis TviTmmarT-velobis kultu-

rul–saganmanaT-leblo saqmianoba

1898 wels stambo-lis qarTvelTa sa-vaneSi daculi masa-lebis mixedviT.

„baTumi–warsuli

da Tanamedroveoba“

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

Page 32: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

32

anotacia qarTul enaze

stambolis qarTvelTa savaneSi daculi 1897 wliT daTariRebuli masalebis

mixedviT daxasiaTebulia baTumis kulturul–saganmanaTleblo saqmianobis

epizodebi, saubaria vaJTa gimnaziis Sesaxeb, romelSic dRes ganTavsebulia baTumis

saxelmwifo universitetis ZiriTadi korpusi.

79 SuSana futkaraZe

ciala narakiZe nargiz

axvlediani Sorena

futkaraZe

eqspedicia stambo-lis qarTuli kul-turis savaneSi.

„baTumi–warsuli

da Tanamedroveoba“

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

statiaSi saubaria niko berZeniSvilis institutis mier 2014 wlis stambolis

qarTuli kulturis savaneSi mivlinebuli eqspediciis saqmianobaze, romelmac gamoavlina savanis akaki wereTlis saxelobis biblioTekaSi daculi kulturuli

memkvidreoba Semdgomi Seswavlis mizniT.

80 elza futkaraZe

zogierTi leqsikuri erTeuli amiertaos

metyvelebidan,

„ganaTleba,ekonomika da mdgradi ganviTa-

reba“ meSvide saerTaSori-so samecniero konfe-renciis masalebi

VII gori, gamomcemloba goris univer-

siteti“

586-589

anotacia qarTul enaze

naSromSi saubaria amiertaos metyvelebaSi dacul leqsikur Taviseburebaze, Zveli

arqauli leqsikuri formebis SenarCunebasa da damkvidrebaze, saintereso sityva-

migebis formebze.

82 elza futkaraZe

aRweriTi vnebiTis formebi Tanamedrove saliteraturo

qarTulSi, „niko berZeniSvilis

institutis Sromebi“

XI baTumi,

„baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universiteti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze

naSromSi ganxilulia aRweriTi vnebiTis formebis gavrcelebis SemTxvevebi

Tanamedrove qarTul saliteraturo enaSi. Seswavlilia organuli da aRweriTi vnebiTis formebis monacvleoba da am monacvleobis kanonzomiereba Zveli qarTuli

saliteraturo enis ZeglebSi. dadginda aRweriTi vnebiTis gamoyenebis tendencia

presis enaSi maSin, roca enas aqvs saSualeba maTi organuli warmoebiT

Senacvlebisa. avtoris azriT upiratesoba unda mieniWos organuli warmoebis formebs da enis SesaZleblobebidan gamomdinare SeizRudos aRweriTi vnebiTis

formaTa gamoyeneba.

82 elza futkaraZe

muhajirobis Tema mamia varSaniZis

poeziaSi, -„Cveni

VII Tbilisi,

gamomcemloba-

„universali“

319-322

Page 33: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

33

sulierebis bala-

vari“ -saerTaSoriso samecniero konfe-renciis masalebi

anotacia qarTul enaze naSromSi ganxilulia mamia varSaniZis mier muhajirobis Temaze Seqmnili leqsebi da misi

mniSvneloba muhajirobis istoriis SeswavlaSi.

83 elza

futkaraZe, SuSana

futkaraZe, roin

malaymaZe, naila

CelebaZe, T amila

lomTaTiZe, Sorena

futkaraZe

baTumis TviTmmar-Tvelobis kultu-

rul-saganmanaTleb-

lo saqmianoba 1897 w.

(stambulis qarTvel-Ta savaneSi daculi

masalebis mixedviT),

„baTumi. warsuli da

Tanamedroveoba“ VI saerTaSoriso samec-niero konferenciis masalebi

VI Tbilisi, gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze stambolis qarTul savaneSi daculi presis masalebis mixedviT statiaSi ganxilulia

kulturul–saganmanaTleblo saqmianoba baTumSi XIX saukunis bolos..

84 elza futkaraZe

leqsikuri erTeule-bi qvabagis xevis met-

yvelebidan, XXXV respublikuri dialeqtologiuri samecniero konferen-ciis Tezisebi da masalebi

- Tbilisi,

gamomcemloba-

„Tbilisis saxelmwifo

universiteti“

63

anotacia qarTul enaze

naSromSi daxasiaTebulia qvabagis xevis (amiertao)metyvelebaSi daculi zogierTi

leqsikuri Tavisebureba, gaanalizebulia erTis mxriv, qvabagelTa metyvelebaSi

daculi arqauli leqsikuri erTeulebi da meores mxriv, axlad gaCenili sityva-

Tqmebi. gansakuTrebuli yuradReba gamaxvilebulia im leqsikur erTeulebze, romlebic maT metyvelebaSi metnaklebad gansxvavebuli Sinaarsobrivi

datvirTviTaa daculi. aRniSnuli SinaarsiT es leqsikuri erTeulebi naklebad ,an

saerTod araa daculi enis sxva dialeqtebSi. aseve, gamovlenilia saxasiaTo,

specifikuri leqsikuri dialeqtizmebic.

85 Sorena futkaraZe SuSana

futkaraZe ciala narakiZe nargiz

axvlediani

eqspedicia stambolis qarTuli

kulturis savaneSi.

„baTumi–warsuli da

Tanamedroveoba“

VI Tbilisi. gamomcemloba

„jeoprinti“

ibeWdeba

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia stambolis qarTvel kaTolikeTa eklesiis fondTan arsebul

biblioTekaSi daculi qarTuli presis masalebi, romlebSic moTxrobilia didi qarTveli

poetis akaki wereTlis baTumSi stumrobis epizodebze.

Page 34: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

34

86 Sorena futkaraZe

sofel qarTlas (bo-

rCxis raioni, Turqe-

Tis respublika) met-

yvelebis Tavisebure– bani respublikuri dia-leqtologiuri samecniero sesiis masalebi

XXXV

Tbilisi, Tsu gamomcemlobis

stamba

63–66

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia sofel qarTlas mcxovrebTa metyvelebis fonetikur–gramatikuli

da leqsikuri Taviseburebani, toponimia, gamovlenilia arqauli da dialeqtologiuri

gramatikul–leqsikuri formebi.

87 Sorena futkaraZe SuSana futkaraZe roin malaymaZe naila CelebaZe elza futkaraZe Tamila lomTaTiZe

baTumis TviT-mmarTvelobis

kulturul–saganmanaTleblo

saqmianoba 1897 wels stambolis qarTvelTa savane-Si daculi masa-lebis mixedviT

VI Tbilisi, gamomcemlo

ba „jeop-

rinti“

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi daxasiaTebulia stambolis qarTuli savanis biblioTekaSi daculi

presis masalebi 1897 wlis baTumis qalaqis TviTmmarTvelobis mier gaweuli

saqmianobis Sesaxeb.

II.2. publikaciebi

b) ucxoeTSi # avtori/

avtorebi statiis saTauri,

Jurnali/krebulis dasaxeleba

Jurnalis/ krebulis nomeri

gamocemis adgili,

gamomcemloba

gverdebis raodenoba

88 nino inaiSvili Archaeological sites

in environment of

Batumi

(arqeologiuri Zeglebi baTumis

SemogarenSi). saerTaSoriso konferenciis masalebi

stambuli, TurqeTi

gadacemulia dasabeWdad

anotacia qarTul enaze

Page 35: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

35

III.1.samecniero forumebis muSaobaSi monawileoba

a) saqarTveloSi

# momxsenebeli/

momxseneblebi

moxsenebis saTauri forumis Catarebis dro

da adgili

1

biWiko diasamiZe muhajiroba aWaraSi sergei mesxisa da aleqsandre frenkelis werilebis mixedviT saerTaSoriso samecniero konferencia “muhajiroba”

29 ianvari, bsu-s humanitarul mecnierebaTa fakulte-tis qarTvelologiis centri

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi gaziarebulia samecniero literaturaSi mocemuli Tvalsazrisi saerTod muhajirobis, rogorc movlenis, mizezebis Sesaxeb, amasTan, TviTmxilvel avtorTa monacemebis gaanalizebis safuZvelze gakeTebulia daskvna, rom aWaraSi muhajirobis mTavar mizezs osmaleTisa da ruseTis saxelmwifoTa mxriv gatarebuli socialur-ekonomikuri politika warmoadgenda. 2 biWiko diasamiZe sxalTis eparqiis istoria XVI-XVII

saukuneebidan iwyeba saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „Cveni sulierebis balava-ri” _ VII

17-18 aprili, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi werilobiTi wyaros damowmebiT da sxva argumentebis moSveliebiT gakeTebulia daskvna, rom sxalTis eparqiis istoria iwyeba ara XXI saukunis dasawyisidan, aramed XVI saukunis bolodan mainc. 3 biWiko diasamiZe samxreT-dasavleT saqarTvelos

osmalTagan ganTavisuflebisaTvis brZola XVI-XVIII saukuneebSi

19 ivnisi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-

naSromSi ganxilulia samxreT–aRmosavleT SavizRvispireTis mTavari arqeo-

logiuri Zeglebi. arqeologiurma Seswavlam gamovlina, rom Savi zRvis samxreT–aRmosavleT sanapiro da misi mimdebare teritoria dasaxlebuli iyo adre

brinjaos xanidan. yvela namosaxlari mdebareobda mdinareebis SesarTavebTan,

romelic navsadgurebad gamoiyeneboda. berZnuli koloniebis gaCena ab Zv.w. me–6

saukunidan dasturdeba. qobuleT–fiWvnari iyo yvelaze ganviTarebuli urbanuli

samosaxlo klasikur da elinistur xanaSi. strategiuli mdebareobidan

gamomdinare gonio–afsarosma gansakuTrebuli mniSvneloba SeiZina romaul

xanaSi, xolo petra–cixisZirma bizantiur periodSi. samxreT–aRmosavleT

SavizRvispireTis fizikurma geografiam mniSvnelovnad gansazRvra is, rom

samxreT–aRmosavleT SavizRvispireTi pontos samyaros nawili iyo da amdenad,

berZnuli, romauli da bizantiuri gavlenis sferoSi iyo moqceuli.

Page 36: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

36

selim ximSiaSvilis tragikuli aRsasrulidan 200 wlisTavisadmi miZRvnili saerTaSoriso samecniero konferencia “erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT saqarTveloSi”

siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mokled naCvenebia ganmaTavisuflebeli brZolis is formebi, romelsac iyenebda qarTveli xalxi osmalTa batonobis winaaRmdeg XVI-XVIII saukuneebSi.

4 biWiko diasamiZe muhajiroba baTum-qobuleTis mxareSi sergei mesxisa da aleqsandre frenkelis mixedviT saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria samecniero literaturaSi gaziarebul Tvalsazrisze saerTod muhajirobis, rogorc movlenis, mizezebis Sesaxeb, amasTan, TviTmxilvel avtorTa monacemebis gaanalizebis safuZvelze gakeTebulia daskvna, rom aWaraSi muhajirobis mTavari mizezs osmaleTisa da ruseTis saxelmwifoTa mxriv gatarebuli socialur-ekonomikuri politika warmoadgenda.

5 biWiko diasamiZe niko berZeniSvili adrefeodaluri dasavleT saqarTvelos eklesiis Sesaxeb niko berZeniSvilis dabadebidan 120 wlisTavisadmi miZRvnili erovnuli samecniero konferencia

19 marti, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi warmodgenili iyo niko berZeniSvilis Tvalsazrisi da Sefasebebi adrefeodaluri xanis dasavleT saqarTveloSi qristianuli eklesiis warmoSobisa da statusis Sesaxeb.

6 biWiko diasamiZe samxreT-dasavleT saqarTvelos osmalTagan ganTavisuflebisaTvis mebrZolni saqarTvelos erovnuli

mecnierebaTa akademiis wevr-

korespodentis mamia dumbaZis 100 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia

28-29 maisi, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis ivane javaxiSvilis istoriis da eTnologiis instituti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi werilobiTi wyaroebisa da samecniero literaturis damowmebiT naCvenebia selim ximSiaSvilis, misi Svilebis: axmedis, abdis da qorxuseinis, agreTve, SviliSvilebis: selim umcrosis, Serif da nuri ximSiaSvilebis brZola osmalTagan samxreT-dasavleTi saqarTvelos ganTavisuflebisaTvis.

7 biWiko diasamiZe selim ximSiaSvilis xana baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis 80

9 ivlisi, Tbilisi, saqarTvelos parla-mentis erovnuli bib-

Page 37: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

37

wlisTavisa da selim ximSiaSvilis gardacvalebidan 200 wlisTavi-sadmi miZRvnili RonisZieba

lioTeka

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi warmodgenilia XVIII saukunis bolo da XIX saukunis pirveli aTwleulebis socialur-politikuri viTareba samxreT-dasavleT saqarTveloSi da selimis brZola am mxaris osmalTagan gaTavisuflebisaTvis.

8 biWiko diasamiZe akaki wereTeli da XIX saukunis bolo mesamedis sazogadoebriv-

politikuri movlenebi aWaraSi. akaki wereTlis dabadebidan 175 da gardacvalebidan 100 wlisTavisad-mi miZRvnili erovnuli samecniero konferencia

22-23 seqtemberi, quTaisis akaki wereTlis saxelmwifo universiteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi werilobiTi wyaroebis gamoyenebiTa da XIX saukunis bolo mesamedis aWaraSi ganviTarebuli politikuri movlenebis, aq gatarebuli kulturul-saganmanaTleblo RonisZiebebis gaanalizebis safuZvelze naCvenebia akaki wereTlis aqtiuri monawileoba maTSi.

9 uCa oqropiriZe (Tanamomxsen. zurab oqropiri-Ze)

mRvdelmonazon leonides mosioneruli saqmianoba saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „Cveni sulierebis balavari” _ VII

17-18 aprili, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi moTxrobilia mRvdemonazon leonides misioneruli saqmianobis Sesaxeb

CrdiloeT kavkasiaSi, saingiloSi, saqarTvelos mTianeTSi, sxva regionebSi.

10 uCa oqropiriZe “keTilgvarovani oqropiriZeni” (oropiriZeTa gvaris warmoSobis istoriidan) saqarTvelos erovnuli

mecnierebaTa akademiis wevr-

korespodentis mamia dumbaZis 100 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia

28-29 maisi, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis ivane javaxiSvilis istoriis da eTnologiis instituti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mocemulia oqropiriZeTa gvaris warmoSobis mokle istoria da am gvaris momxsenebeli, daviT aRmaSenebliseulad miCneuli, gujaris namdvilobis damtkicebis cda.

11 uCa oqropiriZe qarTveli mRvdelmTavrebi da aWara 5 ivnisi, goris saxelmwifo saswavlo universiteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria qarTvel mRvdelmTavarTa mier aWaris samSoblosTan dabrunebisa da Semdegac mis mimarT gamoCenili didi yuradRebisa da mzrunvelobis Sesaxeb.

12 uCa oqropiriZe qalaq baTumis porto-frankos wesdebis proeqti

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis

Page 38: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

38

saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia qalaq baTumis porto-frankos wesdebis proeqtis sruli Targmani rusulidan qarTul enaze.

13 uCa oqropiriZe saqarTvelo-TurqeTis ur-TierTobis zogierTi aspeqti Tanamedrove Turqul istoriografiaSi

11-12 dekemberi, goris saxelmwifo saswavlo universiteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi krtikulad aris ganxiluli saqarTvelo-TurqeTis urTierTobis axlo warsulTan dakavSirebuli zogierTi Tanamedrove Turqi avtoris araswori da miuRebeli debulebani. gamoTqmulia mosazreba saqarTvelo-TurqeTis momavali megobruli urTierTsasargeblo damokidebulebis Camosayalibeblad, am urTierTobaTa namdvili istoriis Seqmnis aucileblobis sasargeblod.

14 oTar TurmaniZe ximSiaSvilebi XIX saukunis pirveli naxevris samxreT-dasavleT saqarTvelos sazogadoebriv politikur cxovrebaSi selim ximSiaSvilis tragikuli aRsasrulidan 200 wlisTavisadmi miZRvnili saerTaSoriso samecniero konferencia “erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT

saqarTveloSi“

19 ivnisi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia selim ximSiaSvilis memkvidreebis politikuri saqmianoba XIX saukunis pirvel naxevarSi samxreT dasavleT sqarTveloSi. Sefasebulia abdi, axmed da xusein ximSiaSvilebis politikuri orientacia da maTi roli samxreT-dasavleT saqarTvelos osmalTa batonobisagan gamoxsnaSi.

15 oTar TurmaniZe baTumis sayofacxovrebo manqanaTsaSeni qarxnis istoria saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia baTumis sayofacxovlebo manqanasaSeni qarxnis istoria, qarxnis materialur-teqnikuri baza da finansur-ekonomikuri mdgomareoba.

16 oTar TurmaniZe baTumis olqis mejlisis istoriisaTvis saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „samxreT-dasavleT saqar-Tvelo (istoria, arqeologia, eT-nologia)“

seqtemberi; baTumi, aWaris mTavrobis saqveuwyebo dawese-buleba _ saarqivo sammarTvelo

Page 39: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

39

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi gaSuqebulia baTumis olqis mejlisis daarsebisa da saqmianobis istoria. Sefasda mejlisis roli ucxoeli moZaladeebis winaaRmdeg brZolaSi da aWaris avtonomiis SeqmnaSi.

17 oTar TurmaniZe

niko berZenSvili ruseT-saqarTvelos urTierTobis Sesaxeb niko berZeniSvilis dabadebidan 120 wlisTavisadmi miZRvnili erovnuli samecniero konferencia

19 marti, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria niko berZenSvilis Sexedulebaze ruseT-saqarTvelos urTerTbis Sesaxeb. xazgasmulia misi debulebebisa da daskvnebis mniSvnelobis Sesaxeb Tanamedrove etapze.

18 oTar TurmaniZe samxreT-dasavleT saqarTvelo meore msoflio omis Semdeg faSizmze gamarjvebis 70 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia

14 maisi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia meore msoflio omis Sedegad saqarTvelo Seqmnili saerTo mdgomareoba, qarTveli mecnierebis brZola saqarTvelos teritoriuli mTlianobis aRdgenisaTvis.

19 oTar TurmaniZe mamia dumbaZe dimitri baqraZis Sesaxeb saqarTvelos erovnuli

mecnierebaTa akademiis wevr-

korespodentis mamia dumbaZis 100 wlisTavisadmi miZRvnili samecni-ero konferencia

28-29 maisi, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis ivane javaxiSvilis isto-riis da eTnologiis instituti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia mamia dumbaZis Sexeduleba dimitri baqraZis Sesaxeb. yuradReba gamaxvilebulia saxreT-dasavleT saqarTvelos istoriis sakiTxebze.

20 maia WiWileiSvili

Zveli baTumis quCebi (d. kldiaSvilis quCis gana-Senianeba) saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mimoxilulia d. kldiaSvilis quCis ganaSenianebis kulturul memkvidreoba, XIX-XX saukuneebis mijnaze ganviTarebuli urbanuli qsovili, sacxovrebeli saxlebis mxatvrul-stilisturi Taviseburebebi, Zveli da Tanamedrove qalaqis urbanuli procesebi.

21 maia WiWileiSvili

qarTuli xiTxuroobis tradiciebi aWaris sakulto ZeglebSi (jameebi) saerTaSoriso samecniero konfe-rencia “kultura da xelovneba: kvleva da marTva”

14-15 noemberi, baTumis xelovnebis saswavlo universiteti

Page 40: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

40

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia aWaris xis meCeTebSi asaxuli qarTuli xalxuri xiT-xuroobis tradiciebi, eqsterierisa da interieris arqiteqturuli Taviseburebani.

warmoCenilia samomavlo kvlevis amocanebi.

22 simon gogitiZe saxelwodeba baTumis warmomavlobisaTvis

saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi warmodgnelilia Cvens istoriografiaSi arsebuli yvela Sexeduleba baTumis etimologiis Sesaxeb. mocemulia toponimis warmomavlobis axleburi gaazrebis cda, romlis mixedviT baTumis saxelwodeba dakavSirebulia adamianis sakuTar saxelTan bata, romelic megrulSi nazs niSnavs.

23 simon gogitiZe istoriuli geografiis sakiTxebi niko berZeniSvilis SromebSi

niko berZeniSvilis dabadebidan 120 wlisTavisadmi miZRvnili

samecniero konferencia

19 marti, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi gaSuqebulia mecnieris Rvawli istoriuli geografiis sakiTxebis

kvlevaSi da is amocanebi, rasac igi saxavda mecnierebis am mimarTulebis kvlevaSi.

24 simon gogitiZe xeTuri wyaroebis toponimebi xaiasa da aci, maTi kavSiri qarTvelur samyarosTan VII respublikuri samecniero sesia onomastikaSi

23-24 aprili, ivane javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo uni-versitetis qarTveluri onomastikis

samecniero-kvleviTi centri

anotacia qarTul enaze xaiasa unda iyos warmomdgari megruli sityvidan xaia, rac qarTuli ielis Sesatyvisi megruli saxelia, romelic, aseve, adamianis sakuTar saxels warmoadgenda, xola -Sa _ lazuri Sobis gamomxatveli sufiqsia, xaiaSa niSnavs

xaias Svilebs, STamomavlobas.

25 simon gogitiZe xaiasa-acis eTnikuri kuTvnileba saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademiis wevr-korespodentis mamia dumbaZis 100 wlisTavisadmi miZRvnili samec-niero konferencia

28-29 maisi, ivane javaxiSvilis saxelo-bis Tbilisis saxelm-wifo universitetis ivane javaxiSvilis istoriis da eTno-logiis instituti

anotacia qarTul enaze

daxasiaTebulia am qveynis olqebis, tomebis da qalaqebis saxelwodebebis

Page 41: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

41

warmomavloba da qarTveluri samyarosadmi maTi kuTvnilebis sakiTxi.

26 oleg jibaSvili pontoel berZenTa wiaRSi lazTa asimilaciis sakiTxisaTvis. saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „Cveni sulierebis balavari” _ VII

17-18 aprili, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi samecniero literaturis monacemebisa da dokumenturi masalebis safuZvelze gakeTebulia daskvna, rom e.w. “pontoel berZnebs”, romelTa ricxvi dRes msoflioSi sam milionze metia, eTnikuri TvalsazrisiT, umetes SemTxvevaSi,

lazur-qarTuli warmomavloba gaaCniaT. xazgasmulia, rom saukuneebis ganmavlobaSi regionSi mimdinare arasasurvelma eTno-religiurma procesebma maTi TandaTanobiTi elinizacia gamoiwvia. saqarTvelos xelisuflebisa da eklesiis

misamarTiT miniSnebulia, rom maTi erToblivi ZalisxmeviT aRdgenil iqnes qarTuli erovnuli cnobiereba saqarTveloSi mcxovreb laz qristianTa STamomavlebSi, romlebic dRes berZnebad arian cnobilni.

27 oleg jibaSvili ximSiaSvilTa sagareo-politikuri urTierTobani samxreT-dasavleT saqarTvelos ganTavisuflebi-saTvis brZolis wlebSi selim ximSiaSvilis tragikuli aRsasrulidan 200 wlisTavisadmi miZRvnili saerTaSoriso samecniero konferencia “erovnul-ganmaTavisuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT-dasavleT saqarTveloSi”

19 ivnisi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi gaSuqebulia selim ximSiaSvilis STamomavalTa didi wvlili XIX saukunis samxreT-dasavleT saqarTveloSi mimdinare erovnul-ganmaTavisuflebel moZraobasa da aWaris osmalTagan gamoxsnis saSviliSvilo saqmeSi

28 oleg jibaSvili (Tanamomxsenebeli ist. doqtori xaTuna diasamiZe)

akaki wereTlis saiubileo saRamo baTumSi saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria 1909 wlis 14 ianvars baTumSi Catarebuli akaki wereTlis saiubileo saRamoze, romelic warmoadgenda damagvirgvinebel RonisZiebas saqarTveloSi 1908 wlis dekembersa da 1909 wlis ianvarSi mimdinare akaki wereTlis moRvaweobis 50 wlisTavisadmi miZRvnili saiubileo dReebisa. gamoTqmulia mosazreba, rom aRniSnuli dResaswaulis masStaburoba da saxalxo xasiaTi, garkveulwilad, ukavSirdeboda 1907 wels ilias mkvlelobiT gamowveul erovnuli cnoebierebis gamZafrebas qarTvel xalxSi.

29 oleg jibaSvili niko berZeniSvilis „istoriul-arqeologiuri eqspedicia javaxeT-Si da qarTul-somxuri urTierTo-bebi. niko berZeniSvilis daba-debidan 120 wlisTavisadmi

19 marti, baTumis SoTa rusTavelis saxel-mwifo universiteti

Page 42: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

42

miZRvnili erovnuli samecniero konferencia

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi gaSuqebulia 1933 wels niko berZeniSvilis TaosnobiT javaxeTSi mowyobili samecniero-sadazvervo eqspediciis mniSvneloba. naCvenebia eqspediciis mier javaxeTSi gamovlenili seriozuli problemebi, romlebic ukavSirdeboda 1828-1829 wlebis ruseT-osmaleTis omis Semdeg aq gadmosaxlebuli somxebis

mcdelobas moexdinaT mxaris armenizacia da waeSalaT aq qarTuli kvali, rac gamoixateboda maTi mxridan istoriisa da kulturis Zeglebis ganadgurebas da javaxeTis realuri istoriis damaxinjebaSi.

30 oleg jibaSvili lazebi qarTl-kaxeTis mefis, erekle II-is samsaxurSi. saqarTvelos erovnuli

mecnierebaTa akademiis wevr-

korespodentis mamia dumbaZis 100 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia

28-29 maisi, ivane javaxiSvilis saxe-lobis Tbilisis saxelmwifo universitetis ivane javaxiSvilis istoriis da eTnologiis instituti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi daxasiaTebulia erekle II-is mier samTo-metalurgiuli potencialis aRdgenis mizniT farTod gaSlili saqmianoba, romelSic, ereklesave iniciativiT, aqtiurad iyvnen Cabmuli osmaleTidan (giumiSxanes sanjayidan) gadmosaxlebuli e.w. “pontoeli berZnebi”. sxvadasxva masalis moSveliebiT dasabuTebulia maTi qarTul-lazuri warmomavloba da xazgasmulia lazTa wvlili XVIII saukunis qarTl-kaxeTis ekonomikuri ganviTarebis saqmeSi.

31 irina varSalomiZe

axali numizmatikuri masala baTumis Semogarenidan. saerTaSoriso samecniero konfe-rencia „baTumi – warsuli da Tanamedroveoba” _ VI

5-6 seqtemberi, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo univer-siteti

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia baTumis SemogarenSi (ganTiadSi, maxoSi, gonioSi) sxvadasxva dros gamovlenili antikuri, romauli, bizantiuri xanis numizmatikuri masala. didi adgili aqvs daTmobili 2003 wels xelvaCauris sof. kapandibSi aRmoCenili arabuli monetebis ganZis ganxilvas da mniSvnelobas.

32

ruslan baramiZe, zaza SaSikaZe

1871 wlis cnoba baTumis meCeTis

vayufebis Sesaxeb artanujSi. saerTaSorios samecniero

konferencia samxreT–dasavleT

saqarTvelo (istoria, arqeologia,

eTnologia), aWaris a.r. mTavrobis

saqveuwyebo dawesebuleba – saarqivo sammarTvelo

17–18 agvisto, baTumi

anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi warmodgenilia artanujis davTris erTi cnoba 1871 wlisaTvis baTumis

meCeTis vayufebis Sesaxeb, romelSic aRwerilia cnoba aRwers baTumis meCeTis mdgomareoba da misi vayufidan miRebuli Tanxis ganawileba sameurneo da samSeneblo

Page 43: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

43

saqmianobis saqmeSi.

33

ruslan baramiZe zaza zaSaSikaZe

baTumis mosaxleobis dinamika osmalur da rusul aRwerebis

mixedviT (1830-1890-iani wlebi)

`baTumi – warsuli da

Tanamedroveoba~, samecniero

konferencia, VI – baTumis SoTa rusTvelis saxelmwifo

universiteti,

5-6 seqtemberi, baTumi

anotacia qarTul enaze

statiaSi ganxilulia osmaluri periodis aRwerebis masalebis, mixedviT

warmodgenilia mosaxleobis sqesobrivi, asakobrivi da sameurneo xasiaTisa da

mosaxleobis dinamikis amsaxveli monacemebi. naCvenebia, rom es monacemebi icvleboda

ruseT–osmaleTis omebis, mosaxleobis migraciisa da SemodgomSi baTumis

mosaxleobis zrdis kvalobaze.

34 ruslan baramiZe qarTuli muslimuri Zeglebi. saerTaSoriso samecniero

konferencia„kultura da xelovneba:

kvlevada marTva“, baTumis xelovnebis saxelmwifo saswavlouniversiteti

2015 wlis 14–15 noemberi

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi aRwerili da daxasiaTebulia TurqeTis respublikaSi arsebuli

muslimuri sakulto Zeglebis mSeneblobis, restavraciis da dRevandeli

mdgomareobis sakiTxebi. gansakuTrebuli yuradReba eqceva meCeTebis samSeneblo,

dekoratiul Semkulobis aspeqtebis daxasiaTebas.

35 jemal varSalomiZe

„sarfis eTnografiuli panorama“.

„aWaris ar mTavrobis saqveuwyebo

dawesebuleba–saarqivo sammarTve-los saerTaSoriso konferencia

„samxreT–dasavleT saqarTvelo

(istoriab arqeologia, eTnologia)“

baTumi , 2015 w. 17–18

seqtemberi.

anotacia qarTul enaze moxsenebaSi warmodgenilia saqarTvelos teritoriaze kompaqturad dasaxlebuli

lazebis warsulisa da Tanamedrove cxovrebis eTnografiuli maxasiaTeblebi,

sarfel lazTa mezobel soflebTan urTierTobis sakiTxebi da sxv.

36 jemal varSalomiZe

meTevzeoba sofel sarfSi. qarTvelologiis centris

samecniero konferencia. SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti

baTumi , 2015 w. 1

oqtomberi,

anotacia qarTul enaze eTnologiuri da sxva monacemebis mixedviT moxsenebaSi daxasiaTebulia rom sarfelTa

uZvelesi sameurneo saqmianobas meTevzeoba warmoadgenda.

37 Tamila lomTaTiZe SuSana

baTumis TviTmmarTvelobis kultu-rul-saganmanaTleblo saqmianoba 1897w. (stambulis qarTvelTa sa-

baTumi, 2015 w. 5-6

seqtemberi

Page 44: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

44

futkaraZe roin malaymaZe elza futkaraZe naila CelebaZe Sorena futkaraZe

vaneSi daculi masalebis mixedviT) saerTaSoriso samecniero konferencia-`baTumi. warsuli da Tanamedroveoba”

moxsenebis anotacia qarTul enaze stambulis qarTvelTa savaneSi daculi masalebis mixedviT moxsenebaSi mimoxilu-lia 1897 wlis gazeT `cnobis furcelSi” daculi cnobebi baTumis TviTmmarTvelo-bis kulturul-saganmanaTleblo saqmianobis Sesaxeb 1897w. gaanalizebulia baTumSi ufaso saxalxo biblioTekis, gimnaziis gaxsnis, mariamis dedaTa saswavleblis eqvsklasian progimnaziad gadakeTebis RonisZiebebTan dakavSirebuli statiebi. mocemulia qarTvel sazogado moRvaweTa (grigol volski, luka asaTiani) wvlili aWaraSi kulturul-saganmanaTleblo sistemis dafuZnebasa da Semdgom ganviTarebaSi.

38 Tamila lomTaTiZe nana stamboliSvili

arqauli sacekvao ritualebis simbolizmi (aWara) aWaris ar mTavrobis saqveuwyebo dawesebuleba_ saarqivo sammarTve-los saerTaSoriso konferencia `samxreT-dasavleT saqarTvelo (istoria, arqeologia, eTnologia)~

baTumi, 2015 w. 17-18

seqtemberi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mimoxilulia aWaris sacekvao folkloris nimuSebSi Semonaxuli qarTvelTa simboluri azrovnebis miTologiuri, magiur-religiuri, kosmogoniuri aspeqtebi. gaanalizebulia uZvelesi sacekvao ritualebis sakraluri elementebi

39 Tamila lomTaTiZe

bunebis ZalTa aRorZinebis dResaswaulis elementebi samxreT-dasavleT saqarTvelos yofaSi. giorgi Citaias dabadebis 125 wlis-Tavisadmi miZRvnili samecniero konferencia `eTnologia guSin da dRes: kulturis kvlevis proble-ebi”

Tbilisi, 2015 w. 10-12 noemberi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi daxasiaTebulia samxreT-dasavleT saqarTvelos yofaSi daculi uZvelesi ritualebi: fadiko, daTvobia, beroba, marioba, Tavuqbari, vardobisai, xidirelezi da sxv. da maTSi Semonaxuli sakraluri elementebi, rwmena-warmodgenebi da ritualuri praqtika, romelic avlens am Cveulebebis kavSirs bunebis ZalTa aRorZinebis tradiciul dResaswaulebTan.

40 nargiz axvlediani

qarTveli sazogado moRvaweebi

muhajirobis Sesaxeb XIX saukunis

dasasrulisa da XX saukunis dasawyisis qarTul presaSi baTumis SoTa rusTavelis saxelm-wifo universitetis qarTvelolo-

giuri centris III (XIV) saerTa-Soriso samecniero konferencia.

baTumi, 2015 wlis 29

ianvari,

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia qarTvel sazogado moRvaweTa Sexedulebani muhajirobaze da

Page 45: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

45

baTumis olqis samxedro gubernatoris gancxadeba (daibeWda gazeT „droebaSi“ 1880

wlis 5 agvistos), romlis mizani iyo muslimani mosaxleobis damSvideba da

gasaxlebaze uaris Tqma.

41 nargiz axvlediani

erTi toponimis ganmartebisaTvis

iv. javaxiSvilis saxelobis Tsu–s humanitarul mecnierebaTa fakul-tetis qarTuli enis institutTan arsebuli qarTvelologiuri ono-

mastikis samecnieroo–kvleviTi cen-

tris VII respublikuri samecniero sesia

2015 wlis 23–24 aprili, Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria toponim „feria“–s etimologiaze da garkveulia misi raoba.

42 nargiz axvlediani

zogi geografiuli saxelis ganmar-tebisaTvis maxinjaurSi baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis niko ber-

ZeniSvilis instituti, q. baTumis meria saerTaSoriso konferencia

„baTumi–warsuli da Tanamedroveo-

ba“ VI

baTumi, 2015 wlis 5–6 seqtemberi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi garkveulia, rom aWaris geografiul nomenklaturaSi kargad cnobili

„mwvane koncxisa“ da „ganTiadis“ adrindeli saxelmwodebebi iyo „wyavnari koncxi“ da

„orpiri“. aqve ganxilulia geografiuli saxelis „sasire yelis“ etimologia.

43 nargiz axvlediani

erTi geografiuli saxelis ganmartebisaTvis

arn. Ciqobavas sax. enaTmecnierebis instituti baTumis SoTa rus-Tavelis saxelmwifo universitetis

XXXV respublikuri dialeqto-logiuri samecniero sesia

2015 wlis 23–24

oqtomberi, Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mimoxilulia maxinjauris teritoriaze arsebuli rusulenovani

toponimebis arseboba da yuradReba gamaxvilebulia toponim „gubanovze“ romlis

Zveli saxelwodebaa „ojinjia“.

44 nargiz axvlediani SuSana

futkaraZe, ciala narakiZe Sorena futkaraZe

stumrad stambolis qarTuli kul-turis savaneSi saerTaSoriso samecniero konferen-

cia-„baTumi–warsuli da Tanamed-

roveoba“

2015 wlis 5–6

seqtemberi, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria avtorTa mier 2014 wels (7 noemberi–3 dekemberi) stambolis qarTuli savanis biblioTekasa da arqivSi moZiebuli masalebisa da akaki wereTlis im

sityvis mniSvnelobaze, romelic dabeWdilia savanis biblioTekaSi dacul 1897 wlis

gazeT „iveriaSi“.

Page 46: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

46

45 SoTa zoiZe akaki wereTeli aWaraSi saerTaSoriso samecniero konferen-

cia-„baTumi–warsuli da Tanamed-

roveoba“

2015 w. 5–6 seqtemberi, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia akaki wereTlis Camosvla baTumSi, mosaxleobisa da inteligenciis masTan Sexvedra da misdami gamarTuli sxvadasxva kulturuli

RonisZiebebi.

analogiuri moxseneba wakiTxuli iqna quTaisSi, akaki wereTlis saxelobis saxelm-

wifo universitetSi akaki wereTlisadmi miZRvnil samecniero konferenciaze.

46 nani gugunava RvTaebrivi naTeli 17–18 aprili, 2015. baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia sruliad saqarTvelos kaTolikos–patriarqis ilia meoris

mravalmxrivi sulieri moRvaweobis sakiTxebi filosofiis, publicistis, himnografis,

mxatvar–xatmweris sferoebSi. saubaria patriarqis, rogorc qvriv–obolTa da

sneulTa manugeSeblis patimarTa Semwynareblis, niWierTaTvis xelis gamarTvis da

sxvaTa moRvaweobis Sesaxeb.

47 nani gugunava saqarTvelos ganaTlebis

mecnierebaTa akademia 20 wlisaa 17 maisi 2015 Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi motanilia saqarTvelos ganaTlebis mecnierebaTa akademiis 20–wliani moRvaweobis amsaxveli masalebi misi gansakuTrebuli roli erovnuli ganaTlebis

srulyofisa da ganviTarebis saqmeSi. yuradReba gamaxvilebulia am akademiis

dammarsebelisa da misi pirveli prezidentis akad. naTela vasaZis moRvaweobaze, romlis xelmZRvanelobiT akademia cocxali pedagogiuri azris namdvili samWedlo

gaxda.

48 nanuli noRaideli

berZnuli leqsika aWarul dia-leqtSi aWaris ar mTavrobis saqveuwyebo dawesebuleba _ saarqivo sammar-Tvelos saerTaSoriso konferencia `samxreT-dasavleT saqarTvelo (istoria, arqeologia, eTnologia)~

2015 w. 18-19 seqtemberi, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia berZnul samyarosTan kontaqtebis Sedegad aWarul

dialeqtSi damkvidrebul berZnulenovan terminTa (dantleva, Tembeli, kondo,

ferizi, Rrami da sxv.) leqsikuri nimuSebi

49 nanuli noRaideli

ramdenime arqauli terminisaTvis

aWarulSi. XXXV respublikuri dialeqto-logiuri samecniero sesia

2015 w. 21-22 oqtomberi,

baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi warmoCenilia aWarul dialeqtSi Semonaxuli arqauli epoqis kuTvnili

terminebi, saerToqarTveluri da zanuri substratis nimuSebi (rwmela, wmasna,

wminda, WiboSani da sxv.).

50 naile miqelaZe muhajirTa poeturi samyaro SuSana

futkaraZis „Cveneburebis qarTulis“ 29.01.2015, baTumi

Page 47: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

47

mixedviT,

III(XIV) saerTaSoriso samecniero

konferencia- muhajiroba, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis qarTvelologiis

centri III(XIV) saerTaSoriso

samecniero konferencia-

muhajiroba, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis qarTvelologiis centri

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi warmodgenilia SuSana futkaraZis wignSi ,,Cveneburebis qarTuli“ (t. III) Setanili muhajirad wasulTa adamianebis poeturi Semoqmedebis analizi da

mniSvneloba muhajirTa poetur SemoqmedebaSi.

51 naile miqelaZe aWaris folklorSi Semonaxuli erTi qristianuli tradiciis

Sesaxeb, saqarTvelos mecnierTa erovnuli

akademiis wevr-korespodentis, profesor mamia dumbaZis

dabadebidan 100 wlisTavisadmi miZRvnili samecniero konferencia

2015 wlis 28-29 maisi, Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria aWaris folklorSi Semonaxul erT-erT uZveles qristianul

tradiciebze,romelmac mravalsaukunovan islamur rwmenas gauZlo da Cvenamde

moaRwia. agreTve miTiTebulia sakmevelis gamoyenebis tradiciasa da daniSnulebaze

aWaraSi, romelmac cvlilebis miuxedavad Zveli funqcia mainc SeinarCuna.

52 SuSana

futkaraZe, naile miqelaZe

wignis ,,aWaruli saunje“

prezentacia.

samecniero konferencia-mTiani

aWaris eTnografiul-folkloruli memkvidreoba

7 maisi, 2015 weli, Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi moTxrobilia niko berZeniSvilis institutis mier gamocemul wignze

,,aWaruli saunje“, romelSic Sesulia 1958 wels institutis eqspediciis dros zemo

aWaraSi Sekrebili zRaprebi, Tqmuleba–legendebi, andazebi da gamocanebi.

53 naile miqelaZe xis (urTxeli) kulti aWaris

folklorSi. saerTaSoriso samecniero

konferencia samxreT-dasavleTi

saqarTvelo (istoria, arqeologia,

eTnologia)

17-18. 09. 2015w. baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi daxasiaTebulia aWaraSi Sekrebili folkloruli masalebi xis kultisa

da kerZod urTxmlis xis sakulto daniSnulebaze.

Page 48: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

48

54 SuSana futkaraZe xaxulis taZari istoriul

wyaroebsa da legendebSi. saerTaSoriso samecniero

konferencia „Cveni sulierebis

balavari“. VII

baTumi, 17–18 aprili,

2015 weli

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria istoriul wyaroebsa da legendebSi Semonaxul xaxulis

monasterSi saukuneTa manZilze moRvawe sasuliero pirebis kulturul–

saganmanaTleblo saqmianobis Sesaxeb.

55 SuSana futkaraZe saxelovani qarTveli qalebi ximSiaSvilTa ojaxebidan. saerTaSoriso samecniero konferen-cia miZRvnili selim ximSiaSvilis

gmiruli Tavganwirvidan 200 wlisTa-visadmi

baTumi, 2015 wlis 19 ivnisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi asaxulia selim ximSiaSvilis STamomavalTa ojaxebis saxelovani

qarTveli mandilosnebis–dudi xanum beJaniZis, fiqrie ximSiaSvilisa da melaaT

ximSiaSvilis–cxovrebisa da moRvaweobis epizodebi.

56 SuSana futkaraZe marTa ierusalimelis werilis enisaTvis.

XXXV respublikuri dialeqtolo-giuri samecniero sesia

baTumi, 2015 wlis 23–24 oqtomberi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

statiaSi gaanalizebulia marTa ierusalimelis werilis enis fonetikur–gramati-

kuli da leqsikuri Taviseburebani da dadgenilia misi vinaoba.

57 SuSana futkaraZe baTumis saxe rusi mogzaurebis dRiurebSi. saerTaSoriso samecniero konferen-

cia „baTumi–warsuli da Tanamed-

roveoba“

baTumi,5–6 seqteiberi,

2015 weli

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria rusi mwerlisa da mogzauris evgeni markovis baTumur dRiurebSi

aRwerili Zveli baTumis bunebis, mosaxleobis yofacxovrebisa da istoriis Sesaxeb.

58 SuSana futkaraZe selim ximSiaSvilis werilebi iakob gogebaSvilisadmi miZRvnili mesame saerTaSoriso samecniero konferencia

q. gori, 12 ivnisi, 2015 weli

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia selim ximSiaSvilis werilebis teqstTa ideur–mxatvruli

analizi da gamovlenilia fonetikur–gramatikuli da leqsikuri Taviseburebani,

romlebic niSandoblivia me–19 saukunis dasawyisis qarTulisaTvis.

59 SuSana futkaraZe akaki wereTeli stambolis qarTul

savaneSi. akaki wereTlis saxelmwifo univer-sitetis erovnuli samecniero kon-

ferencia, miZRvnili akaki wereTlis

quTisi, 22–23 oqtomberi

Page 49: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

49

dabadebidan 175–e da gardacvalebi-

dan me–100 wlisTavisadmi moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria stambolis qarTuli savanis biblioTekis gaxsnasa da misTvis

akaki wereTlis saxelis miniWebaze, savaneSi mis saxelze gamarTul saRamoebze,

savaneSi dacul im masalebze, romlebic asaxaven poetis cxovrebasa da moRvaweobas.

60 elza futkaraZe muhajirTa mogonebebi,

III(XIV) saerTaSoriso samecniero

konferencia- muhajiroba, baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universitetis qarTvelologiis centri

29.01.2015, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria Suaxevis raionis sofel tbeTidan muhajirad wasuli binali

qufCioRlis(daviTaZis) ori leqsis Sesaxeb. romlebic STagonebulia muhajirebis

tragizmiT gamowveuli sevdiT. yuradReba gamaxvilebulia leqsebis ideur Temasa da

mxatvrul- gamomsaxvelobiT saxeebze.

61 elza futkaraZe leqsikuri erTeulebi qvabagis xevis

metyvelebidan.

XXXV respublikuri dialeqtologiuri samecniero

konferencia

23-24 oqtomberi,2015

weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia amiertaos, kerZod qvabagis xevis, metyvelebis zogierTi

leqsikuri Taviseburebeba. gaanalizebulia, erTis mxriv qvabagelTa metyvelebaSi

daculi arqauli leqsikuri erTeulebi da meores mxriv, axlad gaCenili sityva-

Tqmebi.gansakuTrebuli, yuradReba gamaxvilebulia im leqsikur erTeulebze, romlebic metnaklebad gansxvavebuli Sinaarsobrivi datvirTviTaa daculi maT

metyvelebaSi.aRniSnuli SinaarsiT es leqsikuri erTeulebi naklebad an saerTod araa

daculi qarTuli enis sxva dialeqtebSi.

62 elza futkaraZe aWaridan gadasaxlebuli muhajiri

qarTvelebis poeturi memkvidreoba,

samecniero konferencia-mTiani

aWaris eTnografiul-folkloruli memkvidreoba

7 maisi, 2015 weli, Tbilisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria aWaridan muhajirad wasulTa poetur memkvidreobaze.

konkretulad ki ganxilulia nuri efendi TavdgiriZisa da binal daviTaZis tkiviliani,

erTgvari sulieri aRsarebis gamomxatveli nimuSebi, maTi leqsebis Tematuri

Canafiqri da mxatvrul- gamomsaxvelobiTi saSualebebi.

63 elza futkaraZe muhajirobis Tema mamia varSaniZis

poeziaSi,

VII saerTaSoriso samecniero

konferencia-„Cveni sulierebis

balavari“

17-18 aprili,2015 weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi mimoxilulia mamia varSaniZis poeziis erT-erT mTavar satkivarze-muhajirobaze

Seqmnili nimuSebi, romlebSic avtorma mxatvrul doneze warmogvidgina muhajirTa da Sin

Page 50: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

50

darCenilTa tragizmiT aRsavse gancdebi.

64 S.futkaraZe,

r. malaymaZe,

n. CelebaZe,

e.futkaraZe,

T. lomTaTiZe,

S. futkaraZe.

baTumis TviTmarTvelobis kulturul-

saganmanaTleblo saqmianoba 1897

w.(stambulis qarTvelTa savaneSi

daculi masalebis mixedviT),

VI saerTaSoriso samecniero

konferencia -„baTumi-warsuli da

Tanamedroveoba“

5-6 seqtemberi, 2015

weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria baTumis TviTmarTvelobis kulturul-saganmanaTleblo saqmianobis Sesaxeb stambolis qarTuli savanis sacavebSi daculi qarTuli perioduli presis masalebis

mixedviT.

65 S. futkaraZe,

r. malaymaZe,

e. futkaraZe

akaki wereTeli stambolis qarTul

savaneSi, akaki wereTlis saxelmwifo universitetis erovnuli samecniero

konferencia,miZRvnili akaki wereTlis

dabadebidan 175-e da gardacvalebidan

me-100 wlisTavebisadmi

22-23 oqtomberi, 2015

weli, quTaisi

moxsenebis anotacia qarTul enaze stambolis qarTuli savanis arqivSi daculi sami xelnawerisa da stambolSi Seqmnili akakis saiubileo komitetis mier Seqmnili ori werilis safuZvelze

daxasiaTebulia mgosnis Semoqmedebis Sefaseba da saiubileo milocvebi.

66 ciala narakiZe lazuri samgloviaro poezia. iakob gogebaSvilisadmi miZRvnili mesame

saerTaSoriso konferencia

12 ivnisi, 2015 weli, gori

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia lazuri samgloviaro poeziis nimuSebi, romelTa Soris

folkloruli TvalsazrisiT yuradRebas iqcevs micvalebulis datireba. arnold Ciqobavas mier velze mopovebuli da gamoqveynebuli datirebis ramdenime teqstis

gverdiT warmodgenilia avtoris mier velze mopovebuli ramdenime axali teqstic.

67 SuSana futkaraZe ciala narakiZe

nargiz axvlediani

Sorena futkaraZe

qarTveli sazogado moRvaweebi

muhajirobis Sesaxeb XIX saukunis

dasawyisis qarTul presaSi. baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti

qarTvelologiis centri.

muhajirebi. III saerTaSoriso samecniero konferencia

29 ianvari, 2015 weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi moTxrobilia im qarTvel sazogado moRvaweebze, romlebic TavgamodebiT

ibrZodnen muhajirobis winaaRmdeg, risTvisac Seiqmna specialuri sazogadoeba

aWarlebisaTvis daxmarebis aRmosaCenad. misi iniciatorebi iyvnen: s. mesxi, i. WavWavaZe,

gr. orbeliani, n, nikolaZe, T. saxokia da sxvebi.

68 SuSana futkaraZe ciala narakiZe

nargiz axvlediani

Sorena futkaraZe

stumrad stambulis qarTuli

kulturis savaneSi. saerTaSoriso samecniero

konferencia „baTumi–warsuli da

Tanamedroveoba“, VI

5–6 seqtemberi, 2015

weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

Page 51: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

51

moxsenebaSi saubaria avtorTa mier 2014 wels (7 noemberi–3 dekemberi) stambulis qarTuli savanis biblioTekasa da arqivSi moZiebuli masalebsa da akaki wereTlis im

sityvis mniSvnelobaze, romelic dabeWdilia savanis biblioTekaSi dacul 1897 wlis

gazeT „iveriaSi“.

69 ciala narakiZe sazRapro eposi sarfSi. baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo

universiteti. qarTvelologiis centris samecniero konferencia

1 oqtomberi, 2015 weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia is zRaprebi, romlebic Seikriba orad gayofil sarfis orive

nawilSi.

70 ciala narakiZe Tina SioSvili

lazuri xalxuri saojaxo

sayofacxovrebo poezia.

V saerTaSoriso samecniero

konferencia samxreT–dasavleT

saqarTvelo (istoria, arqeologia,

eTnologia)

17–18 seqtemberi, 2015

weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi saubaria im saojaxo da sayofacxovrebo leqs–simRerebze, romlebic

xSirad iumoris moSveliebiT iCens Tavs da srulyofilad xataven lazTa iersaxes.

71 ciala narakiZe zanuri leqsikuri substratis kvali

Cveneburebis qarTulSi.

XXXV respublikuri dialeqtologiuri samecniero sesia

23–24 oqtomberi, 2015

weli, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia is zanuri leqsikuri elementebi, romlebic Sesulia profesor SuSana futkaraZis mier Sekrebil folklorul da dialeqtologiur

masalebSi.

72 Sorena futkaraZe

sofel qarTlas (borCxis raioni,

TurqeTis respublika) metyvelebis

Taviseburebani.

XXXV respublikuri dialeqtologiuri samecniero

sesiis masalebi

2015 wlis 23–24

oqtomberi, baTumi

moxsenebis anotacia qarTul enaze

moxsenebaSi ganxilulia sofel qarTlas (borCxis raioni, TurqeTis respublika)

mcxovrebTa metyvelebis fonetikur–gramatikuli da leqsikuri Taviseburebani,

toponimia. gamovlenilia nigaluri kilos damaxasiaTebeli enobrivi niSnebi.

73 Sorena futkaraZe

eqspedicia stambolis qarTuli

kulturis savaneSi.

„saerTaSoriso samecniero

konferencia „baTumi–warsuli da

Tanamedroveoba“

baTumi, 5–6 seqtemberi,

2015 weli

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi saubaria stambolis qarTvel kaTolikeTa eklesiis fondTan arsebul

biblioTekaSi Semonaxuli qarTuli presis masalebis Sesaxeb, romlebic mogviTxroben

didi qarTveli poetis akaki wereTlis baTumSi stumrobis epizodebze.

Page 52: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

52

74 Sorena futkaraZe

muhajirTa leqsebSi gacocxlebculi samSoblo

baTumi, 29.01.2015

moxsenebis anotacia qarTul enaze moxsenebaSi ganxilulia muhajiri qarTvelis nuri efendi TavdgiriZis samSoblos

siyvaruliT gamTbari ucxoeTis cis qveS (TurqeTi) dawerili leqsebi.

b) ucxoeTSi

# momxsenebeli/

momxseneblebi

moxsenebis saTauri forumis Catarebis

dro da adgili

1 nino inaiSvili

arqeologiuri Zeg-lebi baTumis Semo-garenSi saerTaSo-riso simpoziumi sakruizo gemze: „qalaqi-portebi egeosidan Sav zRvamde. Sua sau-kuneebi _ Tanamed-rove kavSirebi“. evrokavSiris mier dafinansebuli saerTaSoriso proeqtis „limeni. kulturuli por-tebi egeosidan Sav zRvamde“ fargleb-Si.

22.08-28.08.2015. aTeni-pireosi-volosi-qiosi-konstanca-burgasi-stambuli.

anotacia

samxreT-aRmosavleT SavizRvispireTis mTavari arqeologiuri Zeglebis Seswavlis

safuZvelze dadgenilia, rom Savi zRvis samxreT-aRmosavleTi sanapiro da misi

mimdebare teritoria dasaxlebuli iyo adre brinjaos xanidan. yvela namosaxlari

mdebareobda mdinareebis SesarTavebTan, romlebic amavei dros navsadgurebad

gamoiyeneboda. berZnuli koloniebis gaCena xsenebul sanapiroze Zv.w. me-6 saukunidan

dasturdeba. qobuleT-fiWvnari iyo yvelaze ganviTarebuli urbanuli samosaxlo

klasikur da elinistur xanaSi. strategiuli mdebareobidan gamomdinare gonio-

afsarosma gansakuTrebuli mniSvneloba SeiZina romaul xanaSi, xolo petra-

cixisZirma bizantiur periodSi. samxreT-aRmosavleT SavizRvispireTis geografiulma

mdebareobam mniSvnelovnad gansazRvra is, rom samxreT-aRmosavleT SavizRvispireTi

pontos samyaros nawili iyo da amdenad, moqceuli iyo berZnuli, romauli da

bizantiuri gavlenis sferoSi.

Page 53: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

53

IV. 1. saqarTvelos saxelmwifo biujetisa da grantebis gareSe

Sesrulebuli samecniero-kvleviTi proeqtebi

# Sesrulebuli

proeqtis

dasaxeleba

mecnierebis

dargisa da

samecniero

mimarTulebis

miTiTebiT

proeqtis xelmZRvaneli proeqtis

Semsru-

leblebi

dafinansebis

wyaro

(adgilobrivi

granti,

ucxouri

granti)

1 „limeni.

kulturuli

portebi

egeosidan Sav

zRvamde“

proeqtis organizatori

bizantiuri da postbizantiuri

Zeglebis evropuli centri

(Tesaloniki). saqarTveloSi.

proeqti „limenis“ lideri

organizacia giorgi

CubinaSvilis saxelobis

qarTuli xelovnebis

istoriisa da ZeglTa dacvis

kvlevis erovnuli centri;

limenis qarTuli qselis wevri

organizacia bsu niko

berZeniSvilis instituti.

nino

inaiSvili

evrokavSiri

anotacia

grantis mizania arqeologiuri Zeglebis (baTumis cixe, gonio-afsarosi, petra

cixisZiri), aseve muzeumebis (baTumis arqeologiuri muzeumi, aWaris xariton

axvledianis saxelobis muzeumi, baTumis xelovnebis muzeumi, Zmebi nobelebis

saxelobis muzeumi) Sesaxeb anotaciebis momzadeba da qalaqis kulturuli

marSrutebis Seqmna (ganTavsebulia saitze: www.limenproject.net ).

Page 54: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

54

niko berZeniSvilis institutis

mecnier TanamSromelTa mier Sesrulebuli sxva aqtivobebi

1. samecniero eqspediciebi da mivlinebebi

2015 wels Catarda erTi kompleqsuri eqspedicia da ori jgufuri samecniero mivlineba.

eqspedicia (ivlisi), moewyo qedis municipalitetis soflebSi, romelSic

monawileobas Rebulobdnen mecnieri TanamSromlebi institutis yvela

ganyofilebidan. misi mizani iyo damatebiTi masalebis mopoveba 2015 wlis TemisaTvis

„qedis municipaliteti“, romelic sruldeba xuTwliani Temis („aWaris

administraciul–teritoriuli erTeulebi“ (2013–2017 wlebi) farglebSi. wina wlebSi

damuSavda Temebi xulosa da Suaxevis municipalitetebze.

eqspediciam gamoavlina axali damatebiTi masalebi materialuri kulturis

Zeglebze (sacxovrebeli nagebobani, qvis TaRiani xidebi, qvis sacexvelebi maran–saw-

naxelebi da sxv.). winaswari dakvirvebiT gairkva, rom maxunceTisa da orcvas qvis sawna-

xelebi aq arsebuli eklesia monastrebis sakuTrebaSi unda yofiliyo. marto sofel

orcvaSi qvis sami sawnaxeli dafiqsirda, rac wina wlebSi moZiebul sxva maran–

sawnaxelebTan da monacemebTan SedarebiTi Seswavlis safuZvelze dRevandeli qedis

municipalitetis teritoria mevenaxeoba–meRvineobis erT–erT uZveles da dawinau-

rebul kerad gamoiyureba. eqspediciis periodSi masalebi Cawerili iqna agreTve

politikuri respesiebis Sesaxeb, ramac qedis raionidan ramdenime piri imsxverpla. es

masalebi dRemde sagangebod Seswavlili ar yofila.

samecniero mivlineba (7–10 seqtemberi), romelSic 10 kaci Rebulobda

monawileobas, Catarda SavSeT–imerxevsa da taoSi (soflebi: tbeTi, dolis yana. iSxani,

oSki, xaxuli, xanZTa, saTlelis cixe). masalebi Seikriba aqauri qarTveli mosax-

leobis yofisa da kulturis sxvadasxva sakiTxebze, mopovebuli iqna damatebiTi

masalebi materialuri kulturis Zeglebze. Sesrulda didZali foto da video gadaRe-

bebi. masalebi inaxeba institutSis arqivSi. eqspediciis Sedegebze aWaris televiziisa

da institutis mier momzadda seriuli proeqti–„mogzauroba warsulSi“, romelic

aWaris televiziis mier xuT nawilad gadaica.

sofel kirnaTSi samecniero mivlinebiT imyofeboda istoria–arqeologiis gan-

yofilebis ufrosi mecnieri TanamSromeli simon gogitiZe, romelmac masalebi Sekriba

soflis istoriaze, eTnografiaze, toponimikaze, gvarsaxelebze, soflis inteligen-

ciis saqmianobaze.

orjer Catarda samecniero mivlineba (maisi, noemberi) stambolis qarTuli sava-

nis biblioTekasa da arqivSi SoTa rusTavelis samecniero fondis mier dafinansebuli

samecniero grantis farglebSi. mopovebuli iqna masalebi qalaq baTumisa da aWaris sa-

zogadoebriv–politikuri cxovrebis sxvadasxva sakiTxebze (gadaRebuli iqna am ma-

salebis qseroaslebi, fotoaslebi).

Page 55: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

55

2. monawileoba saleqcio da saganmanaTleblo saqmianobaSi mecnier

TanamSromelTa nawili (naila CelebaZe, naile miqelaZe, elza futkaraZe, roin

malaymaZe, uCa oqropiriZe, oleg jibaSvili) leqciebs kiTxuloben saqarTvelos

sapatriarqos wm. abuserisZe tbelis saxelobis xiWauris saswavlo universitetSi.

isini xelmZRvanelobas uweven agreTve am universitetis studentebs samecniero

konferenciaze moxsenebebis momzadebaSi. ufrosma mecnierma, eTnologma naila

CelebaZem sajaro leqciac Caatara wm. grigol xanZTelis saxelobis skolaSi Temaze:

„qarTvelTa eTnogenezis sakiTxisaTvis“.

ufrosi mecnieri Tanamgromeli oleg jibaSvili monawileobda baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universitetis sabakalavro specialobis studentTa savele

eTnografiul eqspediciaSi, romelic mestiaSi Catarda (9–17 ivlisi). xolo institutis

direqtori, istoriis doqtori roin malaymaZe, mTavari mecnieri TanamSromeli uCa

oqropiriZe da oleg jibaSvili, rogorc Jiuris wevrebi, monawileobdnen

universitetis studentTa TviTmmarTvelobis mier organizebul qalaq baTumis

skolebis moswavleTa inteleqtualur TamaSebSi „ra? sad? rodis?~ oleg jibaSvilma

selim ximSiaSvilis gmiruli aRsasrulidan 200 wlisTavisadmi miZRvnil saiubileo

dReebSi leqcia–saubrebi Caatara qalaq baTumis #1, #10 da #22–e skolebSi.

institutis folkloris, dialeqtologiisa da emigrantuli literaturis

kvlevis ganyofilebis ufrosma, mTavarma mecnierma TanamSromelma SuSana futkaraZem

da amave ganyofilebis mTavarma mecnierma TanamSromelTma elza futkaraZem aWaris

ganaTlebisa da kulturis saministrosa da universitetis erTobliv RonisZiebaze,

romelic mieZRvna baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis daarsebis 80

wlisTavs, sajaro leqciebi waikiTxes Semdeg Temebze: „stambolis qarTuli savanis

kulturuli memkvidreoba“ d „muhajir qarTvelTa poeturi Semoqmedeba“.

3. 2016 wlis gegmiT dasabeWdad momzadebuli naSromebi

eTnologiis da sociologiuri kvlevis ganyofilebis mecnierma TanamSromelma,

istoriis doqtorma jemal miqelaZem dasabeWdad moamzada naSromi „sacxovrebeli da

sameurneo nagebobani zemo aWaraSi“ (Tanaavtoria institutis yofili TanamSromeli,

istoriis mecnierebaTa doqtori, profesori vaxtang SamilaZe). wigni daibeWdeba

baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universitetis gamomcemlobaSi. dasabeWdad

momzadebulia agreTve filologiis mecnierebaTa doqtoris SuSana futkaraZisa

(„Cveneburebis qarTuli“, II, 700 gverdi) da istoriis doqtoris uCa oqropiriZis–

(„keTilgvarovani oqropiriZeni“, 450 gverdi) naSromebi.

4. naSromTa (monografia, krebuli) redaqtoroba,

saredaqcio kolegiebSi monawileoba da recenzireba

institutis istoria–arqeologiis ganyofilebis ufrosis, istoriis

mecnierebaTa doqtoris biWiko diasamiZis redaqtorobiT momzadda da gamoica „erov-

nul–ganmaTavisuflebeli moZraoba XIX saukunis samxreT–dasavleT saqarTveloSi

Page 56: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

56

(redaqtori oleg jibaSvili), krebulebi: „baTumi. warsuli da Tanamedroveoba“, VI;

„Cveni sulierebis saunje“, VII. krebulebis pasuxismgebeli redaqtoria ufrosi

mecnieri TanamSromeli oleg jibaSvili.

eTnologiisa da sociologiuri kvlevis ganyofilebis ufrosis, istoriis

mecnierebaTa doqtoris, institutis samecniero sabWos Tavmjdomaris nodar kaxiZis

redaqtorobiT (mTavari redaqtori) daibeWda niko berZeniSvilis institutis Sromebis

XI tomi. misi redaqtorebi arian mTavari mecnieri TanamSromlebi, istoriis

mecnierebaTa doqtori biWiko diasamiZe da filologiis mecnierebaTa doqtori SuSana

futkaraZe. saredaqcio kolegiis Tavmjdomarea institutis direqtori istoriis

doqtori roin malaymaZe.

folkloris, dialeqtologiisa da emigrantuli literaturis kvlevis

ganyofilebis ufrosis, filologiis mecnierebaTa doqtoris SuSana futkaraZis

redaqtorobiT momzadda da dasabeWdad gadaeca: „aWaruli saunje“, II tomi,

„gamonaTlevi“, II tomi.

istoriisa da arqeologiis ganyofilebis ufrosi mecnieri TanamSromelebis,

istoriis doqtorebis simon gogitiZisa da maia WiWileiSvilis redaqtorobiT

daibeWda wignebi: „s. samniZe. movaleobad gadmoRvrili madli“ (baTumi, 2015) da „r.

CiburdaniZe. 70–ianelTa qarTuli ferwera“ (zogadi tendenciebi)“ (Tbilisi,

gamomcemloba `universali“, 2015). amave ganyofilebis mTavari mecnieri TanamSromeli,

istoriis doqtori uCa oqropiriZe iTvleboda Jurnal „amiranis“ (kavkasiologiis

saerTaSoriso kvleviTi institutis moambe“) da ivane javaxiSvilis istoriisa da

eTnologiis institutis axali da uaxlesi istoriis ganyofilebis krebulis „axali

da uaxlesi istoriis sakiTxebi“ saredaqcio kolegiebis wevrad. xolo ufrosi

mecnieri TanamSromeli maia WiWileiSvili ki krebulis: „kultura da xelovneba“

kvleva da marTva“ (samecniero saerTaSoriso konferenciis masalebi) (Tbilisi,

gamomcemloba „universali“, 2015) saredaqcio sabWos wevrad.

institutSi daiwera recenziebi Semdeg gamocemebze: „ramaz surmaniZe. vladimer

lisovski. Woroxis mxare“ (r. surmaniZis Targmani rusulidan) gamomcemloba „baTumis

SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti (recenzentebi biWiko diasamiZe, nodar

kaxiZe, „jemal noRaideli. aWaruli kilos saleqsikono masalebi (XX saukunis 20–30–

iani wlebi“ (gamomcemloba „baTumis SoTa rusTavelis saxelmwifo universiteti“, 2015)

(recenzenti nodar kaxiZe), „baTumi–warsuli da Tanamedroveoba“, Tbilisi,

gamomcemloba „jeoprinti“, 2015) (recenzenti nino inaiSvili).

6. samecniero konferenciebi

a) sainstituto samecniero konferenciebi

2015 wels institutma Caatara xuTi samecniero konferencia, maT Soris sami

saerTaSoriso da ori sainstituto. saerTaSoriso konferenciebi moewyo Temebze:

„Cveni sulierebis balavari“ (2015 wlis 17–18 aprili), „baTumi, warsuli da

Page 57: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

57

Tanamedroveoba“ (5–6 seqtemberi), „erovnul–ganmaTavisuflebeli moZraoba XIX

saukunis samxreT–dasavleT saqarTveloSi“ (19 ivnisi (mieZRvna selim ximSiaSvilis

tragikuli aRsasrulidan 200 wlisTavs). konferenciaze moxsenebebi waikiTxes

qarTvelma da ucxoelma warmomadgenlebma.

sainstituto samecniero konferenciebi mieZRvna akademikos niko berZeniSvilis

dabadebis 120 wlisTavs (19 marti) da faSizmze gamarjvebis 70 wlisTavs. Catarda

agreTve saiubileo saRamo, romelic mieZRvna saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli

akademiis wevr–korespondents, istoriis mecnierebaTa doqtoris, vaxtang SamilaZis

dabadebidan 80 da gardacvalebis 10 wlisTavs (29 oqtomberi).

b) sxva saxis samecniero SexvedrebSi monawileoba

institutis mecnierma TanamSromlebma aqtiuri monawileoba miiRes mTiani

aWaris eTnografiul–folkloruli memkvidreobis Seswavlisadmi miZRvnil

samecniero konferenciaSi, romelic 2015 wlis 7 maiss Catarda saqarTvelos

folkloris saxelmwifo centrSi Tbilisis saxelmwifo konservatoriis tradiciuli

mravalxmianobis kvlevis saerTaSoriso centris niko berZeniSvilis institutis da

baTumis xelovnebis saswavlo universitetis egidiT. konferenciaze moxsenebebi

waikiTxes intitutis mTavarma mecnierma TanamSromlebma, filologiis doqtorma elza

futkaraZem da ufrosma mecnierma TanamSromelma naile miqelaZem („aWarel muhajirTa

poeturi memkvidreoba“, „aWaruli saunje“, II, baTumi, 2013“. konferenciaze moewyo foto–

gamofena Temaze „ mTiani aWaris eTnografiuli memkvidreoba“ da naCvenebi iqna

dokumenturi filmi „xixaZiris qvabuli“, romelTa avtoria institutis specialisti,

kinodokumentalisti givi naxucriSvili.

konferenciis Sesaxeb cnoba daibeWda gazeT „baTumis universitetSi“ (2015 weli,

#5).

7. gazeTebSi gamoqveynebuli statiebi

am saqmeSi gansakuTrebuli aqtiurobiT gamoirCeoda istoriisa da arqeologiis

ganyofilebis mTavari mecnieri TanamSromeli, istoriis mecnierebaTa doqtori oTar

TurmaniZe. man 10 statia dabeWda gazeT „aWaraSi“, romlebic im represirebul pirebs

Seexeba, romlebic dapatimrebuli iyvnen 1937 wels (ilias qaTamaZe, suleiman beJaniZe,

ilias megreliZe, xasan ZnelaZe, memed yurSubaZe, genjali da ismail bolqvaZeebi, memed

gogiberiZe, xusein nakaiZe, xasan lorTqifaniZe, Saqir ServaSiZe (gaz. „aWara“, 2015,

#6,8,32, 41,43,45,50, 57,78,91). o. TurmaniZis werilebi aWaridan represirebulebze gazeT

„aWaraSi“ wina wlebSic ibeWdeboda. gazeT „aWaraSi“ (2015, #143, 17–18. XII) daibeWda

roin malaymaZis, biWiko diasamiZis, nodar kaxiZis erToblivi werili (baTumis

saxelmwifo universitetis asocirebuli profesoris merab futkaraZis

TanaavtorobiT), romelSic winadadeba–rekomendaciebis saxiT dasmulia sakiTxi

aWaris zogierTi soflisaTvis maRalmTiani dasaxlebis statusis miniWebaze.

Page 58: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

58

institutis mecnieri TanamSromlebi aqtiurad TanamSromlobdnen baTumis SoTa

rusTavelis saxelmwifo universitetis gazeTSi („baTumis universiteti“). gazeTSi

statiebi dabeWdes nodar kaxiZem („vamayob, rom baTumis SoTa rusTavelis saxelobis

universiteti davamTavre“ (universitetis 80 wlisTavisTan dakavSirebiT)“, „aWara

saqarTvelos 1935 wlis saeqspedicio masalebSi“) (#9); SuSana futkaraZem („gamosaTxo-

vari“. eZRvneba ximSiaSvilTa gvaris warmomadgenel qalebs (#6); nani gugunavam („wigni,

romelic saukuneebs gauZlebs“ (#9), uCa oqropiriZem („keTilgvarovani oqropiriZeni“

(#5); nargiz axvledianma („samecniero eqspedicia stambolis qarTul savaneSi“(#9);

elza futkaraZem da naile miqelaZem („aWaris tradiciuli kulturis dResaswauli“.

eZRvneba TbilisSi 2015 wlis 7 maiss Catarebul dReebs TbilisSi, romelSic TviT

avtorebi monawileobdnen moxsenebebis wakiTxviT (#5). gazeT „literaturul

saqarTveloSi“ (2015 weli, 5 ivlisi) statia gamoaqveyna SoTa zoiZem aRniSnul

gazTebSi institutis mecnier TanamSromelTa mier sul daibeWda 20 werili.

8. sxva aqtivobebSi monawileoba

aRsaniSnavia institutis specialistisa da dokumentalistis, fotograf givi

naxucriSvilis saqmianoba. misi aqtiuri organizebiTa da monawileobiT Catarda

saqarTvelos folkloris saxelmwifo centrSi samecniero konferencia Temaze „mTiani

aWaris eTnografiul–folkloruli memkvidreoba“. man moamzada da waradgina foto–

gamofena (40 namuSevari). aqve iqna naCvenebi mis mier gadaRebuli dokumenturi filmi

„jxixaZiris qvabulis barSi“. manve gadaiRo da daamzada foto suraTebi selim

ximSiaSvilis kabinetisaTvis, romelic baTumis saxelmwifo universitetSi gaixsna.

misi aqtiuri monawileobiT momzadda baTumis saxelmwifo universitetis 80 wlisTa-

visadmi miZRvnili fotoalbomi–„baTumis rusTavelis saxelobis universiteti“. mis

mier momzadebuli dokumenturi filmi–„selim ximSiaSvili“ naCvenebi iqna baTumis

universitetis 80 wlisTavisadmi miZRvnil Sexvedraze, romelic saqarTvelos

parlamentis erovnul biblioTekaSi gaimarTa (2015 wlis 9 ivlisi) da Tbilisis

saxelmwifo samedicino universitetis paTofiziologiis departamentisa da amave

universitetis studenturi TviTmmarTvelobis iniciativiT gamarTul Sexvedraze (2015

wlis 3 dekemberi).

aRsaniSnavia institutis mecnier TanamSromelTa monawileoba aWaris satelevi-

zio gadacemebSi. institutis direqtori roin malaymaZem, ganyofilebis ufrosma

profesorma SuSuna futkaraZem gadacemebSi gaaSuqes aWaris eTnologiisa da

folkloris sakiTxebi. ufrosi mecnieri TanamSromeli nugzar CxaiZe saubrobda

socialur–politikuri xasiaTis problemebze. aWaris televiziis dilis talRaSi

miwveuli iyo ufrosi mecnieri TanamSromeli naile miqelaZe, romelmac isaubra aWaris

zepirsityvierebis sakiTxebze.

mTavarma mecnierma TanamSromelma SoTa zoiZem oponentoba gauwia manana

WiWinaZis sadoqtoro disertacias („sabWoTa sinamdvilis kritikuli asaxva mixeil

javaxiSvilis SemoqmedebaSi“), romlis dacvac quTaisis saxelmwifo universitetSi

Sedga.

Page 59: 2015 wlis samecniero kvleviTi muSaobis a n g a r i S i · iaraRebi, xalxuri medicina, garToba–TamaSobani, flora da fauna da a.S. * SeniSvna: yvela naSromi (monografia, krebuli,

59

saqarTvelos ganaTlebis mecnierebaTa akademiis RonisZiebebSi aqtiurad

monawileobda mTavari mecnieri TanamSromeli nani gugunava, rogorc am akademiis

aWaris ganyofilebis xelmZRvaneli.

mniSvnelovani muSaoba gaswia mecnierma TanamSromelma, fotografma da arqiteq-

torma jemal miqelaZem. igi monawileobda institutis mier Catarebul yvela

samecniero eqspediciaSi, romlis dros mis mier fotoze gadaRebuli da Caxatuli iqna

yofisa da kulturis amsaxveli sagnebi da Zeglebi.

roin malaymaZe

niko berZeniSvilis institutis direqtori,

istoriis doqtori

nodar kaxiZe

niko berZeniSvilis institutis samecniero

sabWos Tavmjdomare, istoriis mecnierebaTa

doqtori

21. XII. 2015