Enerji Verimliliği Farkındalık Broşürü

8/6/2019 Enerji Verimlilii Farkndalk Bror

1/44

Enerj iVerimlil igifArf~"' t"A"k ' r o t " " "

H E I N R I C HB O L LS T I F T U N GD E R N E G i


2/44


3/44

Enerj iVerimlil igifArk .. l".dlk ' r o f " " "

IIE I N R I C HB O L LST I FTUNGD E R N E G i


4/44

Ener ji Ve r im l il ig i fllrkl"~llhk 'ro{ttr i(Heinr ich Bol l S t iftu ng De rnegi T u rk iy e Tems ilc ilig iinonu Cad. Hact HarurnSok. 10/12Gumusuyu34439 istanbulT +90 212 249 15 54F +90 212 245 04 30E [email protected]

B irin ci B a sk iistanbul, Eylul 2008

Proje So rumlusuNukhet OganK apa k ve S a yfa TasarrrmUmut Pehllvanojilu, Myra

S a yfa U y gu lam aMyraBask iArtpres

Bu yaym i T O Enerji Enstitusu ve Heinrich Boll Stiftung DernegiTurklye Ternsllclllql tarafrndan hazrr lanmrst rr .
mailto:[email protected]://www.boell-tr.org/http://www.boell-tr.org/mailto:[email protected]


5/44

Icindekiler5 .... 0nSQz7 Ene rji V erim lilig i Nedir?9 Ene rji V erim lilig i v e I< iire se l Isrnrnaii....Enerji Ve rim lilig i I< anunuve T iik et ic ile r icin Getirdikleri15 ... Enerjiyi Nas i l v e Ne rede Daha Verim li I< u lla nab iliriz ?

Bina Yapi ElemanlanIsrtrna SistemleriSogutma SistemleriAydmlatrnaElektrikli Ev Aletleri

38 Enerji Ve rim lilig i I


6/44


7/44

Ekonomisi hrzla buyuyen bir ulke olan Turklye, ihtiyacma cevap verecek enerji kaynaklansaqlamakta zortaruyor, ~u anda birincil enerji kaynaklannda u~te iki orarunda dla baqrrnl :bir halde. Daha onceAB ulkelerinin Rusya'yla yaadlgl tecrubeleri, Kafkaslarda ve Ortadoqu'dayasanan krizleri, artan enerji flyatlanru goz onunealan Turklye, dahacok kendi enerji kaynaklannayatmrn yapmak istiyor. Enerjide kaynak ~eitliligi yaratmak ise Turklye'nln onunde duranen onemll sorunlardan biri. Bunun yanmda hukurnet, Haziran 2008'de Kyoto Protokolu'nunonaylanmasi ile ilgili kanun tasanstru meclise sundu. Bu da Turklye'nln cnurnuzdekl donemdesera qaz: emisyonunu azaltmak zorunda olduqunun bir gostergesidir. Butun bu gelimelergoz onune ahndrqmda Turklye, artan enerji ihtiyacma cevap verecek, enerjide dla baglmllllgmikontrol altrna alabilecek, Avrupa Birligi'ne uyum sureclne ters dusmeyecek, ayru zamanda dacevre dostu surduruleblllr enerji polltlkalan qelistlrmek durumunda.Surdurulebilir enerji politikalan uretrnede, Turkiye'nin onunde duran en onernli yollardan biride enerjiyi daha verimli kullanrnaktrr. Turklye'nln enerji yogunlugu ortalamasi AB ulkelerlnlnyaklasrk iki bucuk, OEeD ulkelerlnln ise yaklasik iki katrdrr. Elektrik ileri EWt ldaresl (EiE),Turklye'dekl enerji tasarrufu potansiyelinin en az %30 olduqunu ifade etmektedir. 2007 yihndaTBMM'de Enerji Verimliligi Kanunu kabul edllmlstlr, Bu kanun cerceveslndeenerji verlrnllllqlnekatki sunabilecek, bu konuda politikalar uretebllecek ve surdurebllecek kurumlar arasmdayerel yonetlmler de sayt l rmstrr .Enerji verimllllqi en onemll enerji kaynaklanndan biridir. Bu kapsamda Heinrich Boll StiftungDernegi Turkiye Ternsilciliqi, yerel yonetimlere bu konuda destek sunmak arnaciylaEnerji Verimlifiqi-Farkmdahk Brouru'nu yaymlarmstrr. Bu brosurde czellikle binalarda veev lclnde, enerji tuketimine ve verlrnllllqlne yonellk pratlk bilgiler bulabilirsiniz.Brosurdeki bilgileri derleyeniTO-Enerji Enstltusune, brosurun hazirhk asarnasmdakldesteklerindendolayi Mugla Belediyesi'ne, AB Politikalan Enstitusu'ne, Yalova Valiligi ve n Ozel ldares l 'ne,EDSM-Enerji Firrnasr'na ve olaqanustu tasarrmmdan dolayi Myra'ya tesekkurterirnizi sunariz.Bu yaymla, Turkiye'de yerel yonetlrnler seviyesinde enerji verimliligi polltlkalanmn uretllmeslneve uygulanmasma katki sunrnus olduqurnuzu umuyoruz.

Eylul, 2008Ni. ik het OganProgram KoordlnatoruHeinrich Boll Stiftung Derneql Turklye Temsllciliqi

5


8/44


9/44

En genel anlamda enerji verlrnllllql,yeni teknoloji kullanma ve/veya mevcuttasarimlarm lyilestirilmesi yoluyla enerjiti.lketiminin azalnlmasrdir.Enerji verimliligi uyqulamalan,enerjiyle saglanan hizmetlerdenvazgee;meden; enerji uretlrnlnden ti.lketiminekadar olan surecte e;evre uzerlnde ya damaliyette ortaya e;lkabilecek olurnsuzluklanen aza indirmeyi amaclar.Dogru enerji verimliligi uygulamalarmdauretlrn, kalite ve performans dumez.

' ' i . , ' A r t "('(~or ....i~"'i.,'iz,TEne rji t as a rru fu , hie;b ir kriter gaz onune ahnrnadan, kul lanrcr lannuyquladiklan onlernler sonucunda harcanan enerji miktarmda saglanan azalrnadir.iki lambadan birini sondurmek tasarruf , ayru aydmlatrnayi saglayan,daha az enerji ti.lketen teknolojik larnbalann kullarulmasi ise verimlil iktir!

7


10/44


11/44

Kuresel IsrnmaSera E tk is iAtmosferdeki karbon dioksit, metan,diazot oksit gibi gazlar, gOne~ I~lnlarlnlnyeryuzune ulasmasma izin verlrler,Ancak bu gazlar yeryuzunden yansiyanI~lnlarl tutar ve yeryuzunun rsrnrnasma,buna karsrl: k atmosferin sogumaslnaneden olurlar, Bu etki dogal sera etkisiolarak bilinir.

6 ' iM 'A r t " m ' 1 o r " ' ' i ' 1 ' ' ' iM ' i z ,TEger dogal sera etkisi so z konusuolmasaydi, gOnOmOzdeortalama15C olan dunyarun slcakllgl-18C civarmda olacaktu

GO ne Im la rm m bir k is rruy ery uzu v e a tm o sfe rta ra frn da n geri ya nsrtih r.

Atmosfer

GOn e I m la rl 6 nem lib ir e ng elle k a rs rla sm adanyeryuzune ulasrrlar,

Isrnlarm b uy uk b 61 0mOd un ya yOz ey i tarafindantu tu lu r ve ismmasman e de n o lu r.

A tm o sfe rd e n g e~ en k r z t l 6tesiism tann b ir krsrm sera qa z:m o le kO lle ri ta ra fr nd a ntu tu lu r v e y ery uzu nege r i yans r tr lr r,Bundan dolayia lt a tm o sfe r rsrrur,

Ismlann b ir b 61OmO is eyeryuzunden krztlotesl Imlarh a lin de u za ya yansir.9


12/44

Sera E tk is i veKuresel I s rnmaSanayl lesrne etkinlikleri, yeni teknolojilereulasrna cabalan, hayat standartlanrunyukselmesl ve artan nufus nedeniyle insanyasar ru i~in gerekli olan enerjiyi saq lamaklcln fosil yakrtlann tuketiml hrzlaartrnaktadir. Bunun sonucunda dunyarunlSI dengesini duzenleyen sera qazlanrunrnlktarlannda da artrs olmaktadir. Bu artrsdogal sera etkisini ~ogaltarak yeryuzunundaha fazla rsrnrnasrna neden olrnaktadrr.Bu da gunumuzde kurese l rsmrna olarakbilinmektedir.Kiiresel rsrnrnaya bagli olarak; Kara ve deniz buzullanrun erimesi, Hidrolojik dongude onemll degiiklikler, Deniz seviyesinin yukse lmes l veiklim kusaklanrun yer degitirmesi

gibi ekolojik sistemleri ve insan yasamrmdogrudan etkileyecek onernf degiikliklerolusrnaktadir.

6 \ i " ' A r t l t m ' 1 o r M1\i'1~\i"\it.ristanbul'dan Avustralya'ya yaprlanbir u~uta kii basma ortalama12 ton CO2 sahruyor. Bir aga~ iseomru boyunca en fazla 1 ton CO2geri emebiliyor.

10

6 \ i " ' A r t l t m ' 1 o r M1\i'1~\i"\iz,TKu re se l rsmma ru nT u rk ly e'd ek l c la st etkileri: Su kaynaklarinm zayrf larnasi Kurakhk !;olleme Tanrnsal alanlann azalmasi Orman yanqrnlan Ekolojik bozulmalar ...

Enerji Verim lilig i veKure se l Ism rn aFosil yakrtlar ile enerji uretlrnl, bastakarbondioksit olmak uzere atmosferdekisera qazla n ru n o ra rn ru arttrrmaktadrr. Nufusart isr, ehirleme, sanayi etkinlikleri, yasarnstandartlarirun yukselmesl ve buna paralelteknolojik qel lsrneler ile enerji gereksini-mimiz artrnaktadrr. Artan enerji gereksini-minin karsr lanabi lmesi i~in enerji uretirnininde artmas I k a crm lmazd ir. T u k etim d e enerjiverimliligi ile tasarruf saglanmasl, enerjiuretlrnlnl azaltacaktir. Enerji uretlrninina za lrn as i a yru zamanda karbon dioksitsalr rurnlanrun da aza lmas i anlarnmagelmektedir. Enerji uretiminde yenilenebilirenerji kaynaklanrun kullarulmasi da, sozkonusu sahrumlann azaltrlmasma katkrdabulunacakti r.


13/44

' ' ' ' " ' A r t " ( ( ( ' 1 o r " ' ' ' ' ' 1 ~ ' ' ' " ' ' ' t . TTEP; ~eitli enerji kaynaklarirun rnlktarlanru tarurnlarnak lcln kullaruhr. Farkhbirimleri ayru duzlernde acrklarnaya yarayan bir birimdir. 1 TEP, 1 ton petrolunyaktlmasiyla elde edilecek enerjiye eslttlr. Bu ise yaklasik 107 kcal (kilokalori)'ye,41.8x109 joule'e ve 11.6x103 kWsaat'e karlIlk gelmektedir.

11


14/44

-e nwC J..JWm~

tUNE

. .; e.cc aU)~ .. ~a .~"0: iE . U)

.--

.-r 'C I)ew

.-..J:E

.-~. . ,a :wzw

.C'.-( I ) ' "co!!wE=:+::3g~c :::;'i : i 5 1 -I-I-. . . . . . ."'(1)(1)_cEw ._.- a;c a ~:5 :::;'ZI-

. C '( I )cW

12


15/44

~a s - O Jf a a sc : :-en iii::l_>0) -ON s,m a s

l..: 0)

C\II~

E u ; E:o: : : i1i: -_ a s 0:::l Q ) " E a s::If!O

0 c : :m Q ) ~ - - c : : i iii~ m._ E g j' ~

a s

a s c E - ~ : : : Jc : :

u - Q ) - thoiii

u ; . ~ a s : : : J. _ a s tn 0~

. c EC

: : : J

: : J

tho

. c - 0 c : :: : : J

- a s 00

m - ~~ c ~: : J

a s -E ~.- " E

c : :

E0

~ a s Ww

~

. ! ! 1 .C J

" Ewe n

wC Jw

:2'

e n

f!a sa s o c ~.- iiiE .~= a s Q ) s, ~Q ) E c ~:5 - Q ) C\Ia s : : E I::l- c" , 5 c -C .-~ ~.= -a s a s . c c tSu - . c tS- Q ) . - CJ )",> .... - Q ) - ~ a s. c a s - ~ ca s -5 E 5 : : : : : J iiia s E ",--a; - ~~::l~ Q )E :E a s ) C ) .-. . . . . " t i l : 5 E o : a a s a s ~: : J c : : _ ",.- .c c : : : : : J)0) - c u ; .i:" .- iii > -0 D. Z

e n ~ ~- Q ) : : J

" EcQ )

;;:::: : J

: ; : : : : ;

C. . . .

~. . . .

: -a st/)

: : : J

a sI--

I--

:BQ)cW

13


16/44


17/44

Tum dunyada, ozelllkle qellsrnekte olan ulkelerde,nufusla orantrh olarak enerji tuketirni gun ge~tik~e artmaktadir.Nihai tuketirn sektcrleri enerji tuketirnleri icinde de bina sektorununpayi surekll artrs egilimindedir. Binalarda enerji verlrnllllql tarurrundan,yasarn standartlanndan odun vermeden enerji tasarrufu saqlanmasive enerji tuketirn maliyetlerinin azaltrlrnasi anlasrlrnaktadrr,Binalarda tuketilen enerji lclnde en buyukpaya rsrtrna ve soqutrna sistemleri sahiptir.Aydmlatma a rnach tuke tl len elektrik enerjisive teknolojik qel lsrneler ile hayatrrnrza herqecen gun daha fazla girmekte olan elektrikliev aletlerinin Wkettigi elektrik enerjisi degun ge~tik~e artmaktadir.Binalarda enerji Wketimini etkileyen enonemll faktorlerden biri blnayi olusturanyapi elemanlannm mevcut durumu veozell lklerldlr. Bina y ap i e le rnan lannda havak ac ak la rrm n o nle nm e si ve yahtrrnuyqulamasi gibi yapllabilecek lyllestlrrneler,binalarda rsrtrna ve sogutma arnach tuketllenenerjinin azalrnasma neden olacaktir,

Bunun yam sira blnalanrruzda isrtrna,sojiutma, aydrnlatma sistemlerinin veelektrikli ev aletlerinin verimli kullamlmasienerji Wketimini azaltrr, Elektrikli evaletlerisatin ahrken verimli olanlann tercih edilmesigerekir.Ene rji v e rim l ilig i u y gu lama nokt ala n : Bina yapi elernanlan Isrtrna sistemleri Soqutrna sistemleri Aydmlatma Elektrikli evaletleri

15


18/44


19/44

Kaprlar, pencereler, duvarlar, zemin ve can blnarun yapi elemanlandi r.Bunlar bina kabuqunu olusturmaktadirlar. Bina yapi elemanlanndanolusacak hava kacaklan ve lSI kayrplari binaruzrn enerji tUketiminidogrudan etkileyecektir. Bu nedenle hava kacaklarinm belirlenmesive onlenrnesl, pencere ve kapilann iyllestirilmesi veya yenilenmesi ilebirlikte bina yahtrrmrun yaprlmasi enerji kayiplanru azaltarak tasarrufsaqlayacaktir.Hava kacaklanru ne re le rd e k on tro l e tme lis in iz :D uva rla r, ta va n ve zem inQat lak larI


20/44

Pencere veKapilarm IyllestirllmeslC arnm ve a hsa p ka prla nn rs il ile tken lik lerin in y i.lksek o lrna sr, pencere ve ka prla nnhareket l i aksamlan ve cerceveler ln iy i yahtilmarms olmasi hava kacaklanru ar tmr ,B u nedenle pencere ve kaprlar, hava kacaklanndan ka yn akla na n e ne rji kayrplanrunfa zla o ldugu yerlerd ir. Ha va kacaklanru engelley ic i en ba sit ve ucuz cn lem ,hava kacaklanrun oldugu bolqelerln uygun ma l zeme le rle kapatrlrnasrdir.Da ha fa zla ta sa rru f i~inpence re le ri niz i k u lla r u r ken : K I aylarinda quney, g i.ln e y-dogu veg i.ln ey -b atly a b ak an p erd ele rin izi a crk ,kuzeye bakanlan is e kapah tutun,

Yaz aylarinda is e p en ce re le rd en g i.ln eIln la rln ln d og rud an g irm esin i p erd e ve yapa njur ile enqelleyin,

Yipranrms pencere ve ka prla nruzt ha vak ac ak la nru e n a za in dire ce k se kild e o na nn ,eger onanla r nay acak d i.lz eyde is e yenile yin .

Pence re vekaprlanruz t yen ilerken: Isil ile tk en liq i d i.l i.lk o la n c am tip le ritercih edln,

T ek cam yerine C ;ift c am kullarun, P ence re cercevelerlnln IS I I i le tken l ig id i.l i.lk o la ru ru te rc ih e dln , Hava kacaklanru engellemek ic ;ins ec ece jiin iz p en ce re v e kapilanbina ka buquna uygun secin vemen ta ]: d i.lz gi.ln yaprn,

6 \ i " ' A r t l t m ' 1 o r M1\i'1~\i"\it.r 12 mm a rahkh C ;ift e a rn , tek cama gore lS I kaybrru ya n yariya azaltrnaktadrr. Q ift ca rn la rda , ca mla r arasi bo lug un a rgo n g ibi IS I I lle tke nliq l d i.l i.lk g azla r iledoldurulmasi lS I ka ybrru da ha da azaltir.

18


21/44

lS I Yahtrrm15 1 yalrtrrm iki farkh ortarn arasmda 15 1 ahs-verisinin engellenmesidir. Baska bir deyisle15 1 y a lrtrrru , k rs rn is inma k y az rn da serinlemek i~in harcadiqrr ruz enerjiyi azaltmak amaciylablnalann dl cephe duvarlan, catilan, dosemelerl ve teslsatlarinda 15 1 ahs-verlslnl azaltanonlemlerdlr.15 1 yalrtrrm mevcut blnalanrruzda catr, doeme ve dla bakan tum duvarlara 15 1 ge~irmeyenmalzeme uyqulanmasiyla yapihr. Mevcut binalarda dl duvarlara uygulanan 15 1 yalrtrrnmamantolama denir. Yeni binalarda ls e, b ln aru n y ap im a sa rn asmd a standart ve ycnetmellklereuygun olarak gerek lcten gerekse drstan degiik yontemler ve malzemeler ile 15 1 yalrtrrmyaprlabilir.Yahtrrn yaparken: Bina yaprr uz r, but ce niz i veiklim kosullanru dikkate aim/

Yetkili kuruluslardan profesyoneldestek ahn,

Blnaruzda 15 1 kayrplarim belirlemeninen etkin yolu 1511 (termal) karnerakullanmaktir. Destek alacaqrruzkurulusu secerken bu noktayigoz onunde bulundurun,

151 kaybrrun ~ok oldugu noktalann(~atl ve duvarlar) yalrtrrmru dahadikkatli yapm,

Y a htrrn malzemelerinin r s lanmasi ya daezllrneslnln, yahtrrn ozelllklertnlnkaybolmasma neden olacaqrm unutrnaym,

Mevcut binalarda yah t rmm yetersiz o lmasiveya hi~ olrnamasi durumunda en iyi~ozumi.ln mantolama olduqunu dikkateaim/

Yeni yaprlann, 15 1 yahtrrn standard:T S 825 ve Yalrtrrn Yonetmellql'neuyum zorunluluqunu unutrnayrn.

19


22/44


23/44

Isrtrna, blnalarin enerji giderlerinde onernll paya sahiptir.Genel olarak isrtrna sistemi, bina yapi elemanlarmdan kaybedilen ISIYIkarsilamaktadi r. Bulunduqu ikl im bolqesi, buyuklugu, lnsaat kal itesive rsrtrna sisteminin verlrnllllql, blnaruza rsrtrna arnach enerjigereksinimini belirleyen baslrca faktorlerdlr. Gerekli enerji miktanrusaqlamak icln bireysel veya merkezi sistemler kullanllabilir.Komur veya dogalgaz sobasi , elektrikliisrtrcrlar (elektrikli yagll radyatorler, infraredrsitrcrlar vb.) ve kombiler (LPG'li veyadogalgazll) evlerimizde kullarulan bashcabireysel isrtrna sistemleridir. Soba, elektrikliISltlCI gibi bireysel isrtrna sistemleri genelolarak bulunduklari hacmin dismda isrtrnasajilayamamaktadtrlar. Ayrica sobabacalarmdaki 1 5 1 kayiplan da oldukcafazladir. Bu nedenle, turn evin duzgundagillmll ve verimli rs rtrlm a st ama ci ilemumkunse kalorifer sistemine ge~ilmelidir.I


24/44

Radya to r Yer les t tr tr ken : Radyatcrlerl pencere alti duvarlarda,yerden ve duvardan belirli bir acrkhkkalacak ekilde yerlestlrln ve ustlerlnlactk tutun,

Radyatorlerde mutlaka su gi ri-~I klvanalanmn bulunrnasma ve bunlarin susrzdtrrnadrqma dikkat edin,

Ozellikle uzun radyatcrlerln sol usttengiri - sag alttan ~Ikl veya sag usttengiri - sol alttan ~Ikl sekllnde caprazbaqlanmasma dikkat edin.

Radya to r K u I I am rken : Radyatorlerin arkasina 1 5 1 yalrtirn levhasi(cam yunu vb.) koyun,

Mumkunse her radyatore termostatik vanamonte edin.

22

Isrtma sistemi kullarurken: K a za ru ru zm , tesisat vana ve borulanruzmyahtrrmm mutlaka yaprn. Tum isitmasistemlerinde verimlilik arttmci en onernllonlemlerden biri yahtrmdrr,

Ku ll and rq rr uz hacmin slcakllgl fazla isecarm acrnak yerine, radyatorlerin vanasrrnkrsin,

Sisteminiz bireysel ise, kapatmak yerine(evden ~Ikarken veya uyu rken) ku Ilanmakllavuzunda belirtilen ekonomikprogramda ~alltI nn. Isrtrna sistemlerindedl hava slcakllgl alqrlayrcrlan ile acrna,kapama ve cahsrna sicaklrqrrun otomatikayan yaprlabl I i r. Ozell ikle merkezisistemlerde otomatik kontrol sistemlerininkullamlmas: ile onernf enerji tasarrufusaqlanabilir, Gerek bireysel gerekse merkezi isrtmasisteminizin verimli cahsrnasi ve omrununuzun olmasi i~in bakrrnlanru zamarundayaptirtn,

Bulunduqunuz bolgeye gore yakrt seclmlnlyaprn, Varsa daha ekonomik ve cevredostu olan dogal qazt tercih edin. Yoksasrrasiyla kornur, motorin, elektrik ya daLPG tercih edebilirsiniz.


25/44

Yeni sistem secerken: Merkezi sistemin, daire basina dusen ilkyatinm maliyeti ve i~letme giderlerininbireysel sisteme gore daha du~uk,ekonomik ornrunun ise daha fazlaolduqunu unutrnaym,

Isrtilacak hacimler iyi hesaplanarak sistemkapasitesini dogru secln, Gereginden ku~ukkapasiteli sistemler istenilen sicakhkdegerlerini saqtavamayacaktar, buyukkapasiteli sistemler ise tam yukteolrnayacaklan i~in du~uk verimle ~all~lpdaha fazla yakrt tuketeceklerdlr.

Bireysel dogalgaz kombi sistemlerindebacadan atrlan ISIYIgeri kazanarak dahaaz enerji tuketen yogu~mall tipleri tercihedin,

Yeni sistem secerken, dl~ hava sicakhqrnabagll kontrol duzeneklerl lceren sistemleritercih edin.

'~ "'A r, ~ C l(~ or",~~",~"~~rBinaruzda merkezi sistem kullamhyorsa, her dairenin enerji tUketimini ayn ayribelirleyen lSI pay olcerler kullanabilirsiniz. Boylece daire basina dusen enerji tUketimihesaplanarak; her dairenin kullandrq: kadar enerji bedeli odemesl saqlanablllr.

23


26/44


27/44

Sogutma (klima) sistemleri rsrtrna sistemlerine goredaha karmasik bir yaprya sahiptir. Isrtma sistemlerinde enerjiortarm isrtrnak icin kullaruhrken, sojiutrna sistemlerinin amaciISIYI ortamdan uzaklasti rmakti r.Klimalar merkezi ve bireysel olarak ikigrupta toplanabilir. Merkezi sistemlergenellikle ticari binalarda, bireysel sistemlerde konutlarda tercih edilmektedir.Merkezi sistemlerin kurulrnadrq: ticaribinalarda da bireysel sistemlerkullarulabllmektedlr.Ev le rim iz ic ;in b ire ys el k lima s ec erk endikkate ahnmas i gereken nok ta la r: Enerji S t r u f t , (A, A+, A++) Yetkili servis agl, Uygun kapasite, Yedek parca, Klima tipi, Montaj yeri, Nem alma ozelligi.

'' 'iM 'Ar t lJ ( t( \jo r " ''' i\ jG l ''iM ''i z,TKlimalarda sicakhk ayan,uflenen havarun degil i~ havarun ol rnas igereken srcakl iqrm gosterir. i~ortamkonfor srcaklrq: 22-24DC a rasmdad r r ,

K lima s is tem in i b oy utla nd in rk en :Klimalarm sogutma kapasitesini ifade edenbirim, krsaltrlrnrs hali BTU olan BritishThermal Unit'tir. Sogutulacak hacim i~inb oy utla n drrma y ap rh rken aagldaki ozelliklerdikkate ahnmahdir: Bina yapisr, Blnarun konumu, Pencerelerin konumu, Pencere sayrsi ve toplam alaru, Kullarurn alan I, Kullarurn amaci, Kii sayrsr,Klima ku lla r urken: Periyodik bakrrruru ve ternlzllqlnl yapin, Kullarurn kllavuzundaki onerllerldikkate aim,

Teknik ve sagllk kosullanna uygun kullarun,i~nite veya dl unite onune hava akrsimengelleyecek cisimler koymayrn, Sogutulan hacim ~ok gune ahyorsapencereleri perde, jaluzi ile golgeleyin,

Klima kullarulan mekaru rnurnkunolduqunca k apah tu tun.

25


28/44


29/44

Konutlarda tuketllen toplam elektrik enerjisi lclnde aydmlatmarunpayi yaklasik %20'dir. Bu nedenle aydrnlatmada sajilanacak tasarruf,toplam elektrik enerjisi tLiketimini onernli al~ude azaltacaktir.Konutlarda genel olarak akkor tell i enkandesen ve tungsten halojenlambalar kullamlmaktadir. Bu larnbalann verimi duuk ve amru krsadir .Gunumuz teknolojisinde her akkor telli lambarun yerine takrlabilecekboyut, 1lk rnlktan ve renk ozelllklerlne sahip Kompakt FluoresanLamba (KFU bulunabilmektedir. KFL'lar ashnda boyutlari ku~ultLilmubirer fluoresan lambadir. Bu nedenle verimleri fluoresan lambalannkigibi yuksektlr, Akkor tell i lambalann yerine kullarulan KFL'lar i Ie%80'lere varan enerji tasarrufu saglanabi Imektedi r.Kompa kt F lu ore sa n L amba A llrke n D ikka t E d ilm esi G e re ke nle r: Kalite standartlarina uygunlugu, Kullarurn yerine gore sari ya dabeyaz IIk rengi se~enegi, Verine kullarulacak akkor tellilambalarrn IIk akrsma edegerl i k.

' ' i . , ' A r t ~(H~or "''i~~'i'''iz,T60Watt degerinde bir akkor telli lambayi llWatt degerinde bir kompakt fluoresanlambayla degitirdiginizde, yilda 20kg C02 qaztrun atmosfere sahrurruru onlemlsolursunuz.

27


30/44

T u p FluoresanLambalar KFL'ler akkor telli larnbalann alterna-tifidir. Hie; bir zaman tap fluoresanlarnbalann alternatifi olamazlar.

Of is, smrf gibi geneI arnach kullarurnlardamutlaka tap fluoresan lambalar tercihedilmelidir,

Konutlarda cahsrna rnasasi , mutfaktezqahi usta gibi yerel; qara], depo gibigenel aydmlatmalarda tap fluoresanlambalar rahathkla kullanllabilir,

Oturma odalarinda yogun olarakkullarulan tungsten halojen lambalaryerine yapi ie;inde qizlenrnis tap fluoresanlambalar kullarulablllr,

TOp flu ore sa n lamba la rd ad ik ka t e dilme si g ere kenle r: En fazla 28 mm e;apll ince tip veetkinlik faktorlert (Im/W) yuksekolanlar kullarulrnah,

Renksel geriverim ozelligi (Ra) 80 veuzerl olanlar tercih edilmeli,

Farkh renk secenekleri dikkate ahnmah, Mumkunse elektronik balast kullarulmah, l.oslasttrma ozel duzenekleri goz ardiedilmemelidir.

28

VerimliAydmla tma Onerileri Yasarn alaruruzda gunllgmdan maksimumyararlanacak ekilde yerleslm duzenlerlolusturulmahdrr. Diger yandan gun 1lglkullarurru ile soqutrna (klima) yuklerlnlncok iyi dengelenmesi gerekmektedir,

Apartman bosluklannda gun 1lgmdanyararlanma arnach e;atl pencereleriolusturulrnahdt r,

Gun 1lgml catrda toplayip ie;hacimlereulastrran 1lktuplerl de olasie;ozumlerdendir,

ie; hacimlerde acrk renk boyalar tercihedilmelidir,

Enerji taketimi yuksek, ortama lSI yayan,krsa omurlu tungsten halojen lambalaryerine KFL veya tap fluoresan lambalarkullarulrnalrdt r,

Merdiven bosluklan, banyo, tuvalet gibihacimlerde harekete ve rsiya duyarhalqrlayrcrlar kullarulmahdir,

Bina dismda bahce kapi onu gibiaydmlatmalarda KFL veya LED'ler(1lk yayan diyotlar) kullamlmah ve buaydmlatrnalar zaman ayarlayrcrlar,gunllgl veya hareket alqtlayrcilar ilekontrol edilmelidir,

Gune enerjisi ile cahsabllen sistemler deuygun alanlarda kullarulmahdrr.


31/44

' ' ' ' M ' A r t 1 1 ( 1 ( \ j o r *"'\j~"'M"'t .TEnerji verimli teknolojiler i~in ilk satin alma maliyeti yuksektlr. Ancak kullarurmsirasmda daha az enerji tuketerek saglanacak enerji tasarrufu ile bu maliyet belirlibir surede kendini geri cder. Geri oderne suresl en genel olarak aagldaki sektldehesap lanab iii r:Ger i o de m e s iire si= ilk y a tlrlm ma liy eti/Y llh k k irOrnegin gunde 5 saat ~allan 100W gucundeki akkor telli larnbarun yerine kullanilacak23W gucundeki kompakt fluoresan lamba i~in geri odeme surest sadece iki bucukaydrr,Akkor telli lamba maliyeti: 0.5 YTLKFL satin alma maliyeti: 6.5 YTLElektrik fiyati: 0.25 YTL/kWsaatilk yatirtm maliyeti: 6.5-0.5=6 YTLGer i o de m e si iresi=6 YTL / [(100W -23W )/1000 ] x 5 saa t x 365 g iin x 0 .25 YTL /kW saa t=2.5 ay

29


32/44


33/44

Elektrikli ev aleti satin alirken enerji verlrnllllql acismdan dikkatedilmesi gereken en onemli nokta, enerji performans etiketidir.Enerji tuketirni yonunden en verimli olaru tercih edilmelidir.ilk satin alma maliyeti digerlerine gore yuksek de olsa,bu tip aletler kullarurn sureleri icinde kendilerini geri odeyecektir.Kullarurn omurlerlnin uzun olrnasi lcin, elektrikli evaletlerikullarurn krlavuzuna ve arnacma uygun kullarulmalr,bakimlan zarnarunda yaprlrnahdir.Enerji Performans EtiketiEtiketleme uyqulamasi ile tuketiciye alacaq: urunun yilda ne kadar enerji tuketecejilbilgisinin verllrnesi, lmalatcrlann urettikleri cihazlann enerji tuketimlerini azaltmak i~inonlem almaya tesvik edilrnesi, dolayrsiyla enerjinin akrlci ve verimli kullarulrnasrnmsaqlanmasi arnaclanmrstrr.

I. lm alatcrrnn ad: veya ticari rnarkasr,I I. lmal atc rr nn model tarurm,III. C lh az rn enerji verim sirufIV . " To p lu lu k cevre etiketi odOIOIl verilmesi halinde,etikette belirtilebilir.V. Enerji Tuketlml, kWh/yll cinsinden acrklanabilir.V I. Y rld rz vererek belirt ilmesi gerekmeyen (~all~ma slcakllgl>-6C clan) tom qrda saklama bolumlerinin net depolamahacmi toplarru.V II. Y ildrz vererek belirti lmesi gereken (~all~ma slcakllgl


34/44

BuzdclabiBuzdolabr, evde si.lrekli cahsan tek elektrikli ev aletidir. Evde ti.lketilen elektrik enerjisininyaklasik i.l~te biri buzdolabi i~in harcarur. Buzdolabt kullarurm dogru yap IIIrsaonemll enerji tasarrufu saglanabilir.K u I I am rken: Firm, radyator gibi 15 1 kaynaklarmdanuzaqa yerlestirin,

Yerlestirlrken arkasmda ve yanlarmdaboslu k b rr ak rn , Gi.lne~ I~mlarlndan uzak tutun,

Kapilanru uzun sure acrk brrakrnaym, Yiyecekleri sicakken koyrnayrn, Kapi contalanm kontrol edin, bozuksadegi~tirin,

Mevsimsel ayarlanru zarnarunda yapm, A~lrI buzlanma enerji ti.lketiminiartttracaqi i~in buzlanmalarfazlalastiqmda buz ~ozme i~lemini yaprn.

32

Satin Allrken: Enerji performans etiketlerini inceleyin.En verimli clam tercih edin (A ve uzeri).Unutmaym ki enerji verim struf yi.lksekolanlar flyatlan yi.lksek olmasina ragmen,kullarurken daha az elektrikti.lketeceklerdi r,

Buzdo lab rr un verimli olrnasrru etkileyenfaktorlerl unutmaym:- Kapilann slzdlrmazllgl,- C;all~ma srcakhj i rmn enerji tasarruftermostati ile ayarlanabilir olmasr,

- Daha iyi yahtma ve buz ~ozmekontroli.lne sahip olmasr,

Gereginden daha bi.lyi.lk kapasitedealmaym. Bi.lyi.lk kapasiteli buzdolaplanmnher zaman daha fazla enerji tuketeceqlnlunutrnayrn.


35/44

~ama~lr Makinesi

Kullarurken: Etrafmda bosluklar brrakm, Kapasiteyi asrnayacak eki Ide tamdolulukta ~alltirm (Tam kapasiteyi pratikolarak, carnasirlann uzerlne bastmp,~amalr ile tambur arasindakl bolugunyaklastk bir kan clrnasi ilebeli rleyebi Iirsiniz) /

Yrkamayi gu~letirecegi lcln fazladeterjan koyrnayrn ,

Kullandiqtruz deterjan lcln belirtilenen duuk srcaklikta yrkarna yaprn,

Qamalrlarmlzm kiri veya rnlktan az iseekonomik programda yikayrn,

Kurutmah carnasrr makinesi veyakurutucularin daha fazla elektriktOketilmesine neden olduqunu akr ldan~Ikarmayrn,

Qamalrlarmlzl kurutma makinesinekoymak yerine asarak kurutun.

Satin A ll rk en : Enerji perforrnans etiketi uzerindeki enerjive su kullarurn verimlerine bakrn.En verimli olaruru tercih edln,

Gereksiniminize uygun en duukkapasitede olaru tercih edlnl, Program sayrstrun ~oklugu yerineku l la rummrza uygun olan ~alltlrmaproqrarnlanna sahip olrnasma dikkat edin.

33


36/44

Bulasik Makinesi

Ku I Ian i rken: E tra fm da bo sluk la r birakm, K apa site yi a srna ya ca k sek ild e ta mdolulukta cahstrnn, A z m ikta rda bulasik yikarken ekonomikp ro qra rru te rc ih e din , Tabaklarin m a kin eye ko nu lm ad an o ncesiynlarak te miz le nm es in in da ha a z SUIe le ktrik v e d ete rja n tU k etim in is a gla y a ca gm l u n utrn a yr n,

P ro qra rru ru z bittik te n son ra kapaqrma ca ra k k uru rn as rru s ag la ym .S atin A ll rk en : E n erji p erfo rm a ns e tik eti i.lze rin de kie nerji ve su ku lla ru rn ve rim lerin e ba krn ,E n ve rim li o la ru ru terc ih ed in ,

P ro gra m sayrsrrun ~ ok lu g u y e rin ek ulla rumm rz a u yg un ~ a ll tlrm ap ro gra m la rm a s ah ip o lrn as ma d ik ka t e din ,

D i .l i.lk sicakhk a ya rh p ro gra m sece ne klio lrnasrna d ikk at e din .

34

u tn

Kul larurken; G iy ec ek le rin d i.lz gi.ln ek i I d e askryaasumas i i .lt i.l k u lla r u rn s i.lr e sin i d o la y rs iy lae le ktrik e ne rjis i tU k e tim in i azaltacaktir.

T e rmo s ta tt ku rnas c in s le ri ne go re en d i.l i.l kd i . lzeyde ayarlayrn, O ti.lle me i i b itm ede n b lrka c d akika o ncei .lt U n i. lz i.ln f i in i p riz d en cekln .

Sa tin A llrk en : E n erji p erfo rm a n s e tik eti i.lz erin de ki e ne rjitU k etim i ve ku ru lu g i.lc i.lne ba ka ra k e nve rim li o la ru ru terc ih e din , Buha r a ya rf ve buha r ka pa sites i yuksek ,te rm osta t a ya rh ve sebeke suyuk ulla ru rru na u yg un olrn asrn a d ikk at e din .


37/44

E le ktrik li Supu rge

K u I I a n i r k e n : Emme gucunu yukseltrnek, daha verimlive krsa surede temizlik yapabilmek i~intorbah cinslerin torbalanru srk srk bosaltmya da degitirin. Ernls kaybrru onlernek lcln, esklrnlsparcalan yenileyin.

Sa tm A l l r k e n : Enerji performans etiketi uzerlndeklenerji tuketimine bakarak en verimli olarutercih edln,

Emme gucunun yuksek, elektrik gucununduuk olrnasma dikkat edin.

K u I I a n i r k e n : Finnlan yaruci ortamlardan uzakyerlere yerlestl rln,

Yiyecekler piserken kapaqrru geregindenfazla acrnayrn, Gerekli olrnadikca on isrtma yaprnayrn,

Donrnus bir yiyecegi ftrinda plslrrnedenonce ~ozulmesini saqlayrn,

Piirme suresinden bir kac dakikaonce kapatrn.

S a t in A ll r k e n : Verimi yuksek ve 1 5 1 yalrtirmiyi olan frrmlan tercih edin.

35


38/44

Sa~ I< u ru tma Mak inas l

Ku I Ian i rken: Saclanmz: havlu ile iyice kuruladrktansonra kurutun,

Sacskurutma makinesinin 10 dakikacahsrnasrrnn 60 W' Ilk bir akkor tellilarnbarun 3 saat yanrnasma e~degerelektrik enerjisi tuketeceqlnl akr ldanC S I karmayrn.

36

Steak Su 0 retimi

S te ak su i.lretimindeki en ekonomik sistemgi.lne~enerjisidir. Mi.lmki.lnsegi.lne~enerjisiile su rsr tmasi yapm,

S tea k suyun 45-50 derecenin i.lzerindersr t r lmasmm gereksiz enerji toketimineyol acsacagInI unutrnayrn,

Su depolayan elektrikli steak su uretecleri(termosifonlar vb.) yerine anhk sursrtrcrlanru (~ofben, kombi vb.) tercih edin,

151 kaybrru onlernek iCSindepolarin veteslsatrn yalltilml~ olmalanru saglaYIn.

Elekt rik li Te rmos ifon Kul larurken: Su toketim noktalarrna yakrn olacak~ekilde yerlestlrln,

!ermostatl ekonomik konuma ayarlaym, Iki gi.lnden uzun sure kullanrnayacaksaruz,termostati minimum seviyeye ayarlayrn.


39/44

Telev izyon veD iger Ev Elektroniqi

Evinizde kullandrqrnrz televizyon, rnuzikseti, DVD oynaticr, bilgisayar gibi elektronikaletler stand-by (beklerne) konumunda daelektrik tuketlrler. Bu aletleri kullanma-dlglnlz zamanlarda stand-by konumundabrrakrnaym. Aletler acrna kapama dugme-lerinden kapatrlmali, hatta fisler! prizden!;ekilmelidir. Qektikleri elektrik gucu cokduuk de olsa, stand-by konumunda uzunsure brrakilan aletlerin tukettlklerl toplamelektrik enerjisi cok buyuk boyutlaraulasabilrnektedir.

' ' i . , ' A r t ~(H~or "''i~~'i'''iz,TMuzik setinizi stand-by (bekleme) pozisyonunda tutmadan tam olarak fisten cekerekkapattrqiruzda, yilda 57kg C02 qazrrun atmosfere sahrurrum onlernls olursunuz.

37


40/44


41/44

. . . . . . .u0 10> N"- III +-' s : : : : . . . > !1 SQ) : : : : l : : : s C "- : : : : l 0 !1 S !1 S ~ 0 0 : : : : l +-'f- en 0 ICl llJ 0 0 "0 ~ :r: c.J'I (I) 0 0 0 en0 >.

en < C w

39


42/44


43/44


44/44

*** 0 YALOVA H E I N R I C H* * VALILlci l B O L L* ** **** S T I F T U N GYALOVA D E R N E G i! : ; [I D [ P @ : 0@ : ( ! D [ P O IL O Z EL iD AR ES i

Documents

Enerji Verimliliği Farkındalık Broşürü