INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

  • Upload
    vangjel

  • View
    228

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    1/9

    INFEKSIONET GASTROINTESTINALE

    TEK TE PORSALINDURIT-ENTEROCOLITIS

    NEKROTIZUES(NEC)

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    2/9

    Hyrje

    Sistemi gastrointestinal mund të ndahet në tri pjesë funksionale dhe një sistem

    gjëndrash. Tre komponentët kryesore janë goja, “rruget” ë thjeshta të transferimit dhetraktin digjestiv. “rruget” e thjeshta të transferimit të përbëhen nga fyti dhe ezofagu,

    trakti digjestiv nga stomaku, zorrët e holla dhe të trasha.

    Duke folur per infeksionin gastrointestinal referohen një infeksion enterik e

    karakterizohet nga dhimbje të barkut, jashtë itje të ullët, të përziera, të vjella dhe

    ndonjëherë ethe. Transmetohet kryesisht me kontakt të drejtpërdrejtë me individin e

    infektuar ose konsumin e ush imit ose ujit të infektuar.!oha e inkuba"ionit tëinfeksionit varion nga # deri $ ditë nga dita e infektimit, zakonisht simptomat janë të

    buta, me një kohëzgjatje afersisht dy ditë, por në raste të rënda mund të vazhdojnë deri

    në #% ditë. &osnja merr emertimin “i porsalindur” e nga momenti i parë i lindjes deri

    në fund të muaji parë e jetës tij.'shte venë rë se in"iden"a e infeksioneve neonatale

    është rritur gjatë dekadave të fundit dhe kjo pse eshte rritur numri i foshnjave më të

    vogla dhe më të papjekur e mbijetojn, të "ilët kërkojnë kujdes intensiv. (nfeksionetspitalore në kujdesin intensiv jane një nga problemet me te rëndësishëm shëndetësor,

    pasi ata janë shkaktaret kryesor te sëmundshmërisë dhe vdekshmërisë neonatale. Te

    sapolindurit, sidomos ata premature, ë kërkojnë kujdesin intensiv bejne pjese ne një

    grup tepër të pambrojtur dhe në rrezik në lidhje me infeksionet.)roblem i ve*antë është

    edhe ekzisten"a e nje infeksioni tek nëna në kohën e lindjes.!ta te porsalindurit janë të

    ndjeshëm për shkak të prematuritetit te sistemeve te organeve, papjekuria e sistemit

    imunitar, pesha e lindjes ë ulët , ekspozimi tek stafi i shumt të kujdesit shëndetësor dhe

    përdorimi i pajisjeve invasive . &aktor shtesë jane përparimet në kujdesin intensiv

    neonatal, ë kanë lejuar mbijetesen e të porsalindurve me peshë te voglë dhe të

    sëmurë,por edhe kanë krijuar rrezi e për shumimin e infeksioneve spitalore, të "ilat në

    vetvete janë një shkak i rëndësishëm i vdekshmërisë neonatale në kujdesin intensiv.

    + -+$-

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    3/9

    (nfeksionet gastrointestinale tek neonatet shkaktojnë

    / entero"olitis nekrotizues

    / eozinofilik gastroenterit

    'ntero"olitis nekrotizues

    #. Epidemiologji

    'ntero"oliti 0ekrotizues 1 0'2 3 është inflama"ion i zorrës të porsalindurit,zakonishttek ate )reterm,manifestuar në një gamë të gjerë të simptomeve.!jo është një sëmundjemultifa"tore ë shkakton ishemi nekrotizues akute dhe mund të ndikojë në zorren ehollë dhe te trashë, edhe pse më shpesh të lokalizuara në një pikë . 4akteret 5ram 6negative jane faktoret më te zakonshme,si dhe bakteret 5ram 6 pozitive1's"heri"hia "oli,!lebsiella, 'nteroba"ter ,)seudomonas ,Salmonella ,2lostridium perfringens ,2lostridium diffi"ile ,butyri"um 2lostridium ,koagulazë6negativ staphylo"o""i3,poredhe majat dhe viruset1 koronavirusi, 7otavirusi,dhe 'nteroviruseve3.!jo është infeksioni me i rëndë dhe shpesh here fatale ne traktin tretës të sapolindurit

    preterm. 8ihet rë kryesisht tek foshnjat preterm,por mund të identifikohet dhe të

    foshnjat ne term. 0'2 zakonisht ndodh në tre javët e para të jetës, në foshnjat me peshë

    dhe moshë gestational shumë të ulët janë grupi më i ekspozuar.

    0ë neonatët me peshë normalë në njësitë e kujdesit intensiv per indja e sëmundjesështë #69 : ,ndërsa në foshnjat me peshë shum të ulët të lindjes është ;6#< : .

    (n"iden"a e 0'2 është %,969 : raste në #%%% lindje . +# -, +#%-, +

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    4/9

    Peritoneumi i Mushkërive . http @@AAA.manailoglou.gr@[email protected]@neonatal6surgery@ne"rotizingentero"olitis.html

    $. Faktoret e rrezikut . Eosha e shtatzënisë )rematuriteti është nje nga faktoret më te rëndesishem ne

    shkaktimin e 0'2.)er shkak te prematuritetit lëvizshmëria e zorrëve është e*rregullt si dhe pengesa tek zorret,vihet re aftesi e kufizuar per tretjen e lendeveush imore dhe kolonizimin e zorrëve me baktere patologjike. rsya dhemekanizmi me te "ilin prematuriteti shkakton 0'2 nuk është s aruar plotësisht.

    4. )esha e lindjes )esha e ulët e lindjes e kombinuar me prematuritetin janë faktorëtmë të shpeshte per shfa ien e 0'2.)ër indja 96#%: e të posalindurve me peshëtë lindjes nën #.9%% g shfa in 0'2,per indja rritet ne baze peshen e lindjes.

    2. Fsh yerja 'shte vertetuar e fillimi ( hershem e ush yerit enteral eshte njefaktore e shkakton 0'2,edhe pse eshte vertetuar se umështi i gjirit nga nënat efoshnjave preterm ka shkallë më të lartë të proteinave dhe molekulave bioa"tive.)ermireson zhvillimin e S0>,dhe redukton rrezikun e 0'2.Duhet të jetë ush imikryesor për neonate me 0'2. Fsh yerja e neonateve preterm ose i foshnjave me peshe1lindje3 te ulet me umësht artifi"ial mund të rrisi fluksin e rritjes.Eegjithatë,ush yerja me umësht artifi"ial mund të jetë e lidhur me një in"iden"ëmë të lartë të infektimit me nekrotizuesin entero"olitis,ajo mund të ndikojënegativisht në zhvillimin e foshnjave.+9-,+;-.

    http://www.manailoglou.gr/~mnlgl/index.php/neonatal-surgery/necrotizinghttp://www.manailoglou.gr/~mnlgl/index.php/neonatal-surgery/necrotizinghttp://www.manailoglou.gr/~mnlgl/index.php/neonatal-surgery/necrotizinghttp://www.manailoglou.gr/~mnlgl/index.php/neonatal-surgery/necrotizing

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    5/9

    D. )erdorimi lendeve narkotike gjate shtatzanis duke perdorur drogë gjateshtatzanis si ksantinet e drogës,kokainë,indometa"in.!ëta faktorët kontribuojnënë shkatërrimin e Eukozes te zorrëve të neonatit,ndihmojë në përhapjen emikrobeve dhe rezultojën një seri lezione e *ojnën në nekrozë. Sidomos

    përdorimi i kokainës është i lidhur me normat e rritura të 0'2,me rastet në rritjeduke u rritur sasia e kokaines e perdoret. +# -,+#%-,+G-

    Disa mikrobet dhe viruset e ndikojn. 5ram positive

    • 's"heri"hia "oli• !lebsiella spp• 'nteroba"ter spp• )seudomonas spp• Salmonella spp• 2lostridium perfringens• 2lostridium diffi"ile• 2lostridium butyri"um 5ram negative

    • =eli"oba"ter pylori• 2ampyloba"ter sakazakii

    &unget• 2andida albi"ans

    8iruset• koronavirus• virus 7ota• 'nteroviruseve

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    6/9

    semundjes ke trajtim do perdorim. Eungesa e masave parandaluese dhe terapeutiketë përshtatshme, ka rezultuar në një pjesë të konsiderueshme1 %6

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    7/9

    5astroenterit eozinofilik5astroenteriti eozinofilik është një sëmundje e rrallë e karakterizuar nga infiltrimieozinofilike të traktit gastrointestinal, mungesa e vaskularizimit dhe eosinophilia periferike në 9%: të rasteve.Hidhur me përgjigjen imune ndaj ush imeve të tilla si

    umështi i lopës. Eanifestohet me simptoma të tilla si bllokime ne zorrë, as"ite,gjakderdhje ne traktin gastrointestinal dhe probleme ne tretjen e ush imit, në varësi tështresës e gastointestinalit e prekur.)ak raste janë përshkruar në neonatalet. +I-, +#$-

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    8/9

  • 8/16/2019 INFEKSIONET GASTROINTESTINALE TEK NEONATET.doc

    9/9

    +# - . 4ilalis, 2h 4artsokas, '. 8elonakis Knekrotizues entero"olitis dhe foshnjat preterme” 7'2 7DS 57'!' EJ'! S 7' %# I 1$3 I%6$#%

    +#$- . E 0 F7 , U. 5iannakopoulos V eosinophilia në foshnjëri, K5re ia)ediatri veriore, #$ #